Luana Grieco Programma di Lingua e letteratura

Transcript

Luana Grieco Programma di Lingua e letteratura
LiceoG.Mazzini,LaSpeziaa.s.2015-2016
ClasseIVH
Insegnante:LuanaGrieco
ProgrammadiLinguaeletteraturaitaliana
Testiinuso:Baldi,Giusso,Razetti,Zaccaria,ILPIACEREDEITESTIVOLL.3e4+VolGiacomoLeopardi,
edParavia
•
•
LarivoluzionescientificadelSeicento
GalileoGalilei:vitaeopere,metodogalileianoescopertescientifiche.Testi:Lettere:-Letteraa
BenedettoCastelli(21Dicembre1613)IlSidereusNuncius:-LasuperficiedellaLuna;IlSaggiatore:-
Ilgrandelibrodell’universo;Dialogosopraiduemassimisistemidelmondo:-Control’IpseDixit-
DisperazionediSimplicio.Letturadialcunipassitrattida"LascomparsadiMajorana"diSciascia,
considerazionisullaresponsabilitàdelloscienziatoesulrapportotrascienziatoepotere.
IlBarocco.Rapportitrabaroccoemanierismo.Laliricabarocca:Marino,"Sonettodedicatoai
biondicapellidellasuadonna".Ilclassicismobarocco.
•
• Ladecadenzadelpoemaepico,AlessandroTassonie“LaSecchiarapita”,GiovanBattistaMarino
el’“Adone”.
•
IlteatroeuropeodelSeicento.Lacommediadell’arte.
•
Ilromanzomoderno:MigueldeCervantesSaavedra:vitaeopere;DonChisciottedellaMancia.
Testi:-Catinooelmo?-Catinooelmo?Catinelmo.ConfrontitrailDonChisciotteeIlcastellodei
destiniincrociatidiCalvino.
•
L’etàdellaragione:introduzionealperiodostoricoeconcettichiavedellaletteratura
dell’epoca;l’Accademiadell’Arcadia:originiescopi;latrattatisticaelaprosadipensiero:-Ludovico
AntonioMuratori-GiambattistaVico“All’originedell’umanità”,dalla“Scienzanuova”.Lalirica
arcadica:-PietroMetastasio
•
L’illuminismo:ilconcettodi“illuminismo”ecaratteriprincipalidell’illuminismoeuropeoe
italiano;Ilromanzonel'700;Voltaireeletturaintegraledi“Candido”.L’IlluminismoinItalia:
l’accademiadeiPugnie“ilCaffè”,-CesareBeccaria
•
CarloGoldoni:Vitaeopere,riformadellaCommedia;“‘Mondo’e‘Teatro’nellapoeticadi
Goldoni”LaLocandiera:struttura,tramaepersonaggi,letturadelIatto,critica.
•
GiuseppeParini:vitaeopere;leOdi;IlGiorno:polemicaesatirasullanobiltà,“Il‘giovinsignore’
inizialasuagiornata”“lacolazionedel‘giovinsignore’”“la‘verginecuccia’”.
•
VittorioAlfieri:vitaeopere;rapporticonl’illuminismoeideepolitiche;l’autoritratto;dalla“Vita”:
leoriginielafamiglia,iltentativodisuicidio;itrattatipolitici,;letragedie;iltitanismo.
•
L’etàNapoleonica:NeoclassicismoePreromanticismo.Analisideibrani“LastatuadiApollo:il
mondoanticocomeparadisoperduto”(Winckelmann),“L’archetipodelgranderibelle”da“I
masnadieri”diSchiller.
•
UgoFoscolo:vita,opere,pensiero.Microsaggio:ilromanzoepistolare.DalleUltimeletteredi
JacopoOrtis:“ilsacrificiodellapatrianostraèconsumato”“ilcolloquioconParini:ladelusione
storica”“laletteradaVentimiglia:lastoriaelanatura”,letteradel15maggio.LeOdi.I
Sonetti:“allasera”“inmortedelfratelloGiovanni”“aZacinto”.Deisepolcri(tutto).LeGrazie:“Il
velodelleGrazie”.NotiziaintornoaDidimoChierico:“DidimoChierico,l’anti-Ortis”.
•
L’etàdelRomanticismo:scenariostoricoepoliticoecaratterigeneralidellaletteratura
dell’epoca;Confrontotraromanticismoeuropeoeitaliano,traRomanticismoeIlluminismo,tra
RomanticismoeClassicismo;AugustWilhelmSchlegel:“la‘melancolia’romanticael’ansiada
assoluto”.MadamedeStael:“sullamanierael’utilitàdelletraduzioni”.GiovanniBerchet:“la
poesiapopolare”.PietroBorsieri:“laletteratura,l’‘artedimoltiplicarelericchezze’ela‘reale
naturadellecose’”.P.Giordani:“Unitaliano”rispondeallaDeStael.Ilromanzoelapoesianel
Romanticismo.
•
AlessandroManzoni:vitaepensiero,rapporticonilromanticismoeuropeoepolemicacontroil
classicLetteraaM.Chauvet:“ilromanzescoeilreale”,“storiaeinvenzionepoetica”,Letterasul
romanticismo;Gliinnisacri:“laPentecoste”.Laliricapatriotticaecivile:“Ilcinque
maggio”Tragedie:Adelchi:“mortediAdelchi:lavisionepessimisticadellastoria”,“Corodell’atto
III”,“MortediErmengarda”.DalFermoeLuciaaiPromessiSposi:edizionidelromanzo,tramae
analisideibranipropostidaltestoinuso..
•
GiacomoLeopardi:vitaeopere,pensiero.LetteraalpadreeletteraaP.Giordanidel19/11/1819.
Lettere:“’sonocosìstorditodalnientechemicirconda’”,“’misisvegliaronoalcuneimmagini
antiche’.,“Immagini,sensazioni,affetti”.”Zibaldone:“lateoriadelpiacere”,“ilvago,l’indefinitoe
lerimembranzedellafanciullezza”,“indefinitoeinfinito”,“Teoriadellavisione”,“teoriadelsuono”,
“indefinitoepoesia”,“Ladoppiavisione”,“Larimembranza”.ICanti:“UltimocantodiSaffo”,
“l’infinito”,“laseradeldìdifesta”,“aSilvia”,“laquietedopolatempesta”,“ilsabatodelvillaggio”,
“cantonotturnodiunpastoreerrantedell’Asia”,“ilpasserosolitario”,“Asestesso”,“laginestraoil
fioredeldeserto”Operettemorali:“DialogodellaNaturaediunislandese”.
•
DivinaCommedia,Purgatorio:lettura,parafrasi,analisideiseguenticanti:I,III,V,VI,XI(73-117),
XXiv(vv48-63),XXVIII(descrizionedelParadisoterrestre,apparizionediMatelda),XXX(dalverso
22).
Compito:leggereiseguentilibri:LacoscienzadiZeno,diI.Svevo,IlpiacerediG.D’Annunzio,“Ilsentiero
deinididiragno”diI.Calvino.
Perchidevesostenerel’esamedeldebito:ripassarebenetuttoilprogrammaesvolgereleanalisideltesto
eisaggibrevichesitrovanoalterminedegliargomentitrattatisuitestiinuso.