notizie 84 - Anfiteatro

België-Belgique
P.B.
9100 Sint Niklaas
3/5345
WWW.KOPIE-EXPRESSE.BE
NOTIZIE
84
TWEEDE KWARTAAL 2014
ANFITEATRO
AMICI
DELLA
CULTURA
ITALIANA
SLAGERIJ MAES
VLEESHOUWERSSTRAAT 36
9112 SINAAI
Tel: 03 772 33 39
SLAGERIJ MET ITALIAANSE
SPECIALITEITEN
VERSLAG ACTIVITEITEN
ACTIVITEITENKALENDER
CULTUURKALENDER
ALGEMENE INFORMATIE
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER &
AFZENDER:
KARIN TAVERNIER
PRINS KARELSTRAAT 14
B 9100 SINT-NIKLAAS TEL. 03.777.96.43
[email protected]
JUNI 2014
DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT
AFGIFTEKANTOOR SINT NIKLAAS 1
ERKENNING: P303621
ANFITEATRO
www.anfiteatro.be
Voorzitter
Romain Van Hautekerke
03 7710021
[email protected]
Secretariaat
Karin Tavernier
03 7779643
[email protected]
Penningmeester
Karel Van Landeghem
03 7768642
[email protected]
Bestuursleden
[email protected]
Lode Corveleyn
[email protected]
André en Betsy De Haeck-Neckers 03 7768514
[email protected]
Willy De Lange 03 7771941
[email protected]
Toon De Meyer 03 7770296
[email protected]
Gijs den Dubbelden 09/348.39.70
[email protected]
Geert en Marc Lehembre-Jottier 03 7765793
[email protected]
[email protected]
Brigitte Van Kogelenberg 03 7778345
[email protected]
Chris en Marc Van Meerssche-Jonkers 03 776 59 68
[email protected]
Kris Werts 0475 233 280
[email protected]
Danielle en Achille Ziccardi-Van Gael 03 440 61 61
[email protected]
DE CASTRO
Hendrik Heymanplein, 156
9100 Sint-Niklaas Tel.03/777.64.64
Ruime keuze Italiaanse vleeswaren
boekhandel
NOTIZIE
Gratis toegestuurd aan de leden
Lid worden kost slechts 10 EUR voor één jaar.
Een volgend lid uit hetzelfde gezin betaalt 4 EUR
Nieuwe leden kunnen hun lidgeld
storten op rekening van Anfiteatro :
conto 413-9188521-59
IBAN : BE84 4139 1885 2159
BIC : KREDBEBB
REDACTIE
Anne-Marie Neckebroeck
Karin Tavernier
Romain Van Hautekerke
Brigitte Van Kogelenberg
Achille Ziccardi
Linda Crivits
Opmaak: B. Van Kogelenberg
Stationsstraat 68,
9100 Sint-Niklaas Tel.03.776.52.25
oneindigeverhaal@skynet
W
I
N
E
T RAD I N G
FACTORY
de meest verrassende en intense ontmoeting met een fijne
selectie betaalbare wijnen
magazijn Sint-Amands open
vrijdag van 9 tot 21 uur
zaterdag van 10 tot 17 uur
Hekkestraat 44a 2890 Sint-Amands
tel.0472/73.89.69 fax.052/34.02.86
www.winetradingfactory.be
BRICIOLE
IN PRIMO PIANO
“Metropolis Produzioni si propone nuovamente come
motore propulsivo dell'immagine di Lucca e delle sue bellezze sia sul territorio nazionale che internazionale - concludono i ragazzi di Metropolis -, e come importante punto
di riferimento per produzioni video sul territorio. Il risultato
ottenuto con questo contest, offre alla casa di produzione
la possibilità di mostrare, e dimostrare, come anche in
una realtà di medie dimensioni sia possibile far nascere e
crescere delle eccellenze professionali e della valide realtà
in campo culturale”.
Cari soci,
Nazareno Giusti
op de vooravond van ons jubileumjaar mogen we wel
even nostalgisch en sentimenteel zijn.
Beide gevoelens zal ik kort toelichten.
Het nostalgische gevoel komt boven wanneer ik (gelukkig)
mijn allereerste bewaarmap – groen, grijs verschenen met
daarop in rode stift “ANFITHEATRO” (sic) terug vind.
Zoals in de 19de eeuws archiefstuk tref ik er een veelheid van papiertjes, notities, (nu vergeelde) krantenknipsels, omzendbrieven, telefoongesprekken, faxen ( met
perforaties aan de zijkanten en op thermisch papier),
restaurantkaartjes - nog bestaande maar ook verdwenen -,
inschrijvingslijsten, ledenlijsten, prijslijsten enz.
De eerste omzendbrief (30 april 1990) met als aanhef: “
Wat al lang had moeten zijn, is er nu:
ANFITEATRO ! Met de oproep om op vrijdag 8 juni samen
te komen in de zaal Nectar voor de aller-eerste vergadering van Anfiteatro.
Op 15/6/1990 werd er opnieuw een brief verzonden naar
de aanwezigen van 8/6/90 om hen op te roepen aan een
eerste werkvergadering deel te nemen.
En ....de wagen was aan het bollen en hij bolt bijna 25 jaar.
Maar ik ging kort zijn en nog iets zeggen over het sentimenteel aspect van deze mijlpaal.
Uiteraard bladert men door een dergelijke map met
een glimlach, met een herinnering aan zoveel naieve en
idealistische inzet die zoals de geschiedenis bewijst wel
degelijk loont.
Maar tegelijk denkt men aan mensen die lang of korter
meereden op onze trein en die we ondertussen verloren
zijn.
Ja, een vereniging is dynamisch: leden komen erbij, leden
haken af maar zolang onze kritische massa groot genoeg
blijft, kunnen wij de toekomst hoopvol tegemoed zien.
Cari soci, cari amici, uw bestuur heeft zich reeds gedurende maanden de naad uit het lijf gewerkt en vergaderd
om ons 25-jarig jubileum stijlvol en gevarieerd voor te
bereiden.
Het feestprogramma is zo goed als klaar.
In de loop van de komende maanden zullen jullie daarover
meer vernemen via Notizie en mail.
Wij rekenen op jullie massaal op onze activiteiten aanwezig te zijn.
11 dingen
die je in Italië moet doen
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Een villa huren in Toscane
Leren om een gondel te besturen in Venetië
Overnachten in een van de grotten in Matera.
Van kunst genieten in Firenze.
Rondtrekken door de Cinque Terre.
Leer om een pizza te maken in Sorrento.
Maak een fietstocht door Lucca.
Leef zoals George Clooney bij het Comomeer.
Rijd langs de Amalfikust in een cabriolet.
Verwen jezelf met chocolade in Perugia.
Train als een gladiator in Rome.
48
Buona lettura, buone vacance e buon inizio del nostro
anno giubileo 2014-2015....
Romain Van Hautekerke
Presidente
(een kort woordje van de voorzitter)
Werkten verder mee
Lode Corveleyn, Linda Crivits, Tom De Keyzer,
Herman Cole, Karina Imschoot, Romain Van Hautekerke, Monique Jacqmain, Anne-Marie Neckebroeck,
Magda Van den Bosch,
1
BRICIOLE
Un portale di arte e cultura contemporanea
www.artwireless.it.
Si tratta di un progetto online di informazione per
l’arte, un’idea di cultura che viaggia senza fili utile al
sistema museale pubblico e privato, agli studiosi, ai
collezionisti, agli artisti, ai galleristi e a tutti gli amanti
della cultura desiderosi di conoscere ciò che accade
nel mondo dell’arte.
Attraverso dossier e approfondimenti si cercherà di
fornire un’aggiornata rappresentazione del mondo
dell’arte nazionale e internazionale al fine di fornire
una visione “non-conforme” dei fatti culturali.
I contenuti di ArtWireless sono inoltre ricchi di notizie
e servizi riservati a musei, agli artisti, alle gallerie e
agli studenti universitari interessati al nostro patrimonio artistico. Innovativo nella veste grafica e nei
contenuti il progetto intende sfruttare al massimo le
potenzialità del web al fine di - come direbbe Paul
Klee - «rendere visibile l'invisibile».
Focus sul contemporaneo, notizie dell'ultim'ora,
dialoghi con giovani artisti per divulgarne le opere e
lo stile, uno sguardo periodico su musei e gallerie
private per valorizzarne la storia e l'attività: ArtWireless ha dunque scelto di utilizzare "intelligentemente"
la Rete puntando su un "turismo culturale".
INHOUD
In primo piano
Che cosa faremo?
Italiaanse immigratie
Fotowedstrijd
Che cos’abbiamo fatto?
Triëst
Wie is wie?
Viaggiare: Ape Calessino & Slowfood – Piemonte
Storia : De oudste Italiaanse teksten
Stampa : Vita di Shekhar
Stad Lucca geeft Herman Cole carrièreprijs
Stampa : Historische koffiebar
Viaggiare : MiaGola Caffè
Stampa : Venetië
Decalogo per il buon vivere in spiaggia
Il decalogo dei gastroenterologi
Turismo
Poesia: Alphonse de Lamartine en Italië
Storia: I Tedeschi…
Da leggere:
De Mijnramp van Marcinelle in strips
Familiegids
Fosca
Da vedere: La grande bellezza
Locali storici
Briciole
11 dingen die je in Italië moet doen
2
Het lobby-werk van het Anfiteatro-bestuur leidt naar een
mooi resultaat ! ;-)
http://www.loschermo.it/articoli/view/62281
Lucca ai Mondiali del Brasile: sarà girato in Anfiteatro lo
spot ufficiale di "Rio 2014"
02-04-2014 / EVENTI / NAZARENO GIUSTI
LUCCA, 2 aprile - Lucca ai mondiali di calcio in Brasile. Sì,
proprio così. Vi riveliamo infatti in anteprima che la nostra
città parteciperà al più grande grande evento sportivo sfoderando le sue bellezze. Sarà infatti al centro di uno spot
televisivo che diverrà la sigla dei campionati del mondo di
Rio De Janeiro, ossia un video realizzato e girato in varie
nazioni promuovendo le realtà locali, mostrando una palla
che attraversa tutti i continenti e tutte le nazioni coinvolte.
E in Italia la scelta è caduta proprio su Lucca, dove la
Circus Ads, l'agenzia pubblicitaria internazionale che cura
l'iniziativa, ha deciso di girare lo spot in piazza Anfiteatro,
contattando direttamente la Metropolis Produzioni, che
già si era fatta notare in varie iniziative, tra cui il progetto
presentato all'ultima Berlinale "The Imago".
“Siamo stati selezionati in seguito ad un contest a livello
mondiale che ha scelto cinquanta videomakers, ognuno
dei quali proveniente da una diversa nazione, per realizzare
uno spot promozionale per i mondiali di calcio che si terranno a Rio de Janeiro. Appena abbiamo saputo la notizia
ci siamo messi al lavoro...”, spiega lo staff di Metropolis.
Tutto è pronto per le riprese, che saranno effettuate sabato
mattina (5 aprile) dalle 9,30 all'interno della meravigliosa
cornice di piazza Anfiteatro.
L'obiettivo della produzione è anche quello di coinvolgere
la cittadinanza, che potrà assistere al making of di
"Road to Rio 2014". Protagonisti del video saranno
dieci calciatori, cinque ragazzi e cinque ragazze, scelti
sul territorio lucchese, e tutti coloro, cittadini e turisti,
che si troveranno a passare da piazza Anfiteatro in
quel momento.
47
BRICIOLE
CHE COSA FAREMO ?
Paus Franciscus stelt
de tuinen van de pauselijke zomerresidentie in
Castel Gandolfo open
voor het publiek.
Geïnteresseerden
kunnen vanaf nu het
55 hectare grote park
bezichtigen. Dat meldt
Radio Vaticaan. Bezoeken voor de tuin zijn rechtstreeks te boeken via de website van de Vaticaanse
musea: http://mv.vatican.va/3_EN/pages/MV_Home.
html
Een toegangskaartje kost 26 euro. Het bezoek
gebeurt steeds met een gids. Tot nader order zijn er
alleen gidsen op zaterdag beschikbaar en gebeuren
de gidsbeurten in het Italiaans. De eerste tuin die
wordt opengesteld is de zogenaamde Barberini tuin.
Bezoekers kunnen er onder andere de ruïnes van
een Romeins amfitheater bewonderen. Paus Franciscus zelf maakt geen gebruik van het zomerverblijf
in Castel Gandolfo. Zijn voorgangers brachten er zo'n
drie maanden per jaar door.
Spécial Italie - Lonely Planet - SCHERP JE FRANS
AAN:
Lonely Planet se renforce sur la 2e destination des
Français, l’Italie
7 nouveaux guides consacrés à l’Italie arrivent en
librairie, 2 premières éditions et 5 nouvelles éditions.
Lonely Planet complète ainsi son catalogue qui comprend désormais 14 titres. Sur la totalité du marché
français de guides de voyage, l’Italie représente 26
% des ventes.
Liste complète : Italie, Sardaigne, Lacs italiens,
Italie du Sud, Pouilles, Sicile, Toscane, Florence en
quelques jours, Turin en quelques jours, Naples,
Rome et Rome en quelques jours, Guide de conversation italienne et Petite conversation italienne.
Eind april verscheen het jongste boek van ons medelid Hedwig Van de Velde: “Het Mysterie van de
smokkelaar.”
De veertienjarige Sel verdient een centje bij als bagagedrager voor de passagiers van de drukke veerboot
tussen Sint-Anneke en Antwerpen. Daar ontmoet hij
Katrien, de knappe dienstmeid van een rijke advocaat. Hij valt voor haar en kan alleen nog maar aan
haar denken. Maar dan duikt na jaren afwezigheid
plots zijn vader op. Niet veel later wordt Mon, de
beste vriend van Sel, zieltogend teruggevonden en
Sel is verdachte nummer één…
Een spannende plot, een liefdesverhaal en een
vleugje geschiedenis: dat is het succesrecept van de
jeugdromans van Hedwig Van de Velde. In Het mysterie van de smokkelaar brengt hij het bruisende
Sint-Anneke van de periode vlak voor WO I tot leven.
46
In juni
hebben we nog één activiteit… Daarover lees je
meer op pagina 5 - Italiaans Immigratie.
Want de periode mei-juni is voor sommige bestuursleden al volop vakantietijd… Ook juli en augustus
houden we gewoon “vrij” zodat jullie zelf “la bella
Italia” kunnen gaan verkennen.
Als er interessante zaken in Vlaanderen zijn om te
doen, dan verneem je dat via mail of via onze website!
Dit betekent NIET dat het bestuur heeft stilgezeten…
We zijn volop bezig aan de voorbereiding van ons
25e werkjaar, ja , je leest het goed… In juni 1990
werd Anfiteatro, amici della cultura italiana, opgestart… en wie van de stichtende leden had durven
dromen dat we in september 2014 aan ons 25e
werkjaar zouden beginnen…met ruim 300 leden (329
om precies te zijn) en 194 volgers op Facebook…
want dat telt tegenwoordig!
Neem er alvast je agenda bij en noteer volgende data
met stip:
Zondag 14 september: Anfiteatro geeft een lichte
Italiaanse toets aan Open Monumentendag…’
Vrijdagavond 26 september: Buttachicchi, een jaarlijks etentje met een kok uit de Garfagnana.
Maandagavond 10 november, op de vooravond van
11 november, … een avond rond de Groote Oorlog,
niet in de Westhoek, maar La Grande Guerra in
Italië…
Zaterdagavond 29 november, de officiële kick-off
van ons jubileumjaar, met een klassiek concert in de
ontvangstzaal van het stadhuis van Sint-Niklaas.
Zondagnamiddag 30 november Banditaliana met
Ricardo Tesi in samenwerking met ’t Ey.
Zondagmiddag 14 december: tento bezoek in Bozar
Brussel
Uiteraard zorgen we tussen 13 en 23 november ook
voor een Italiaans accent in de Week van de Smaak.
We ontvangen begin december de Sint (vanuit Bari
!). Er komt een speciale Nieuwjaarsreceptie, en
begin maart 2015 is er onze reismarkt in de bib
“Piccione Viaggiatore”…
Alle details vind je – zodra ze volledig gekend zijn –
op www.anfiteatro.be, uiteraard ook in de Notizie van
september, via onze Notizie via mail… Zorg er dus
zeker voor dat we je goede (mail)adres hebben!
Wil je dit werkjaar dansend afronden, dan ben je op
21 JUNI in 'T EY welkom omtrent 21u om o.a. op
Italiaanse klanken de zomer in te dansen met Ether
Noir & Raffaele Antoniotti
Het viertal van Ether Noir zijn rasechte muzikanten
met stevige vergroeiingen in de traditionele muziek.
Hoewel ze allemaal een stevige aantal folkkilometers
op de tellers hebben staan hadden ze elkaar nog
nooit echt muzikaal ontmoet. Op een rustige zondag-
3
CHE COSA FAREMO ?
LOCALI STORICI
namiddag kwam het er dan toch van
om samen te musiceren en kwamen
ze tot de verbazingwekkende ontdekking dat ze vanaf de eerste noot
volledig op elkaar afgestemd waren.
Op dat moment is ‘Ether Noir’ bij
Christian thuis in de Rue des Terres
Noires. In hun muziek vind je de wortels terug van traditionele Canadese, Centraal Franse,
Belgische en zelfs Zweedse muziek. Hun repertoire
bestaat uit zowel traditionele als nieuw gecomponeerde muziek en hedendaagse balfolkmelodieën.
De muzikanten van Ether Noir zijn ons helemaal
niet onbekend : Chantal Boulanger (viool en voetenwerk), Wim Poesen (dwarsfluit en doedelzak), Michel
Jacqmain ( citer-gitaar-bus) en Christian D’Huyvetter
(diatonische accordeon, zang).
Raffaele Antoniotti is multi - instrumentalist, componist, arrangeur en studeerde saxofoon aan het
Conservatorium van Genua. Na vele omwentelingen
kwam hij terecht bij de ‘Keltische’ muziek en leerde
hij zichzelf eerst tinwhistle, vervolgens draailier en
diatonisch accordeon aan.
Inkom leden EUR 7 / niet-leden EUR 9. Ledenprijs ook voor
leden van Anfiteatro. Ook alleen luisteren is toegelaten!
www.raffaeleantoniotti.com/index1.html
Op zondag 22 juni breien wij een officieel einde aan
ons Anfiteatro-werkjaar en we trekken richting Gent,
waar we ons op sleeptouw laten nemen naar de Italiaanse sporen in Gent onder leiding van een gids. We
verzamelen tegen 14.30 u aan het Huis van Alijn.
De wandeling duurt 90 min en zou toegankelijk zijn. Bijdrage: 5 euro. Vermits het aantal deelnemers beperkt is,
vooraf aanmelden via [email protected]
Je vindt alvast een inleiding hierrond op de volgende
pagina’s
Achteraf is hopelijk de zon van de partij voor we de
dag afronden in één van de vele lekkere Italiaanse
restaurantjes.
.
4
45
DA VEDERE
LA GRANDE BELLEZZA
La Grande Bellezza/The great beauty van de Italiaanse regisseur Paolo Sorrentino (Il Divo, This Must
Be the Place) is mijn nummer één op de toptienlijst
van vorig jaar. Alleen al voor Toni Servillo die acteren
in grote kunst transformeert in een Fellini-achtige
wereld. Hij speelt de charismatische Jep Gambardella, een journalist/schrijver, gekleed in prachtige
Italiaanse designkostuums, die graag vertoeft op
decadente feestjes, zich laat omringen door mooie
vrouwen, kunstwerken. Kortom met volle teugen
geniet hij van de glamour en glitter die het leven te
bieden heeft. Op zijn 65ste verjaardagsfeestje overschouwt hij de leegheid van het bestaan. Ambitieus,
fascinerend, flamboyant en meditatief is La Grande
Bellezza, Sorrentino’s eigenzinnige ode aan de eeuwige stad Rome! Bekroond met vele prijzen waaronder de Golden Globe voor beste niet-Engelstalige
film. Oscar voor beste niet-Engelstalige film.
Verdeler: ABC
Nu ook te koop.
Linda Crivits
44
STORIA
ITALIAANSE IMMIGRATIE
Hoewel de Italiaanse immigratie in België pas vanaf
het interbellum numeriek belangrijk werd, kan het
begin van die migratiebeweging getraceerd worden
tot de 19e eeuw, toen individuele immigranten maar
ook groepen arbeiders, ambachtslui en entertainers
naar België kwamen om er hun brood te verdienen.
Het stereotiepe beeld van de Italiaan in de 19e eeuw
is dat van de orgeldraaiers, rondtrekkende muzikanten die de menigte vermaakten met hun kunsten.
Tegelijk kwamen in die periode ook Italiaanse migranten naar België om politieke redenen, maar hun aantallen bleven beperkt. In 1910 woonden er in België
nog maar 4490 Italianen.
Het was pas met de heropbouw na WOI dat hun aantallen belangrijker zouden worden. Vanaf 1922 gingen
de Belgische mijnen officieel arbeiders rekruteren
in Italië; anderen kwamen spontaan werk zoeken
in ons land. In het interbellum groeide de Italiaanse
bevolking aan tot zo’n 30 000 personen. Tegelijk met
de economische migranten waren er ook politieke
vluchtelingen, en dan vooral antifascisten, die na
de machtsgreep van Mussolini niet langer welkom
waren in eigen land. Deze linkse activisten kwamen
ook in België in botsing met de Italiaanse fascistische
overheid, die de Italiaanse diaspora via verschillende
kanalen probeerde te controleren. Met het uitbreken
5
STORIA
DA LEGGERE
van WOII gingen velen van hen in het verzet tegen de
Duitse bezetter.
Na de oorlog kende de Italiaanse bevolking in België
een spectaculaire groei. Op 20 juni 1946 sloten de
Belgische en Italiaanse overheden een akkoord dat
de rekrutering van Italiaanse arbeiders moest omkaderen. De resultaten hiervan lieten niet lang op zich
wachten: van 84134 in 1947 groeide de Italiaanse
bevolking aan tot 200 086 in 1961 – toen maakten
ze 44% van de niet-Belgische bevolking in ons land
uit. Bij de mijnramp in Marcinelle in 1956 kwamen
262 mensen om het leven, waaronder 136 Italianen. Dit zou de rekrutering van Italianen via officiële
kanalen stopzetten, maar doorheen de jaren 1950 en
1960 bleef de migratie, onder de vorm van spontane
arbeidsmigratie en gezinshereniging, onophoudelijk
doorgaan. Zo kwam het dat in 1970 de Italiaanse
bevolking in België een recordaantal van bijna 250
000 bereikte – de grootste groep niet-Belgen die
ons land ooit huisvestte. Vanaf 1968 kregen Italianen,
als EEG-burgers, het recht om zich vrij doorheen de
EEG te bewegen en er werk te zoeken. De economische ontwikkeling van Italië vertraagde echter de
uitstroom, en vele Italianen keerden bovendien terug
naar hun land van herkomst. Vandaag, met de crisis,
is een nieuwe uitstroom op gang gekomen van vooral
jonge, vaak hoogopgeleide, migranten die in ons land
werk komen zoeken.
Jozefien De Bock
Fosca
Auteur: Iginio Ugo Tarchetti
Bronnen:
- Morelli A., L’immigration italienne en Belgique au
XIXe et XXe siècles, in: Morelli, A. (red.) (2004), Histoire des étrangers et de l’immigration en Belgique,
de la préhistoire à nos jours, Bruxelles : Couleur livres
‘Een bepaald idee van
de wereld’ (Una certa
idea
di mondo)
Auteur: Alessandro Baricco
- Eggerickx T. e.a. (1999), Algemene volks- en woningtelling op 1 maart 1991. De allochtone bevolking in
België, Brussel: Nationaal Instituut voor de Statistiek
6
Giorgio, een jonge
legerofficier, wordt verscheurd
door twee onmogelijke liefdes:
die voor de beeldschone, maar
getrouwde Clara, met wie hij
een gepassioneerde relatie
beleeft, en die voor de foeilelijke Fosca, die zich wanhopig
aan hem vastklampt. Al zijn
hoop, twijfels en verrukking
over deze fatale ménage à trois
smijt hij op papier, en wat we zien is een eenzaam
mens in een lege wereld.
Iginio Ugo Tarchetti (1839-1869) maakte carrière
als legerofficier en wordt beschouwd als een van
de belangrijkste schrijvers van de Scapigliatura, de
beweging die in Italië het modernisme aankondigde.
Zijn relatie met de ziekelijke Carolina, een dochter
van een van zijn superieuren, vormde een belangrijke
inspiratiebron voor Fosca. Fosca verschijnt in september 2014 bij Athenaeum-Polak & Van Gennep.
In 2001 verhuisde Alessandro Baricco van
Turijn naar Rome, waarbij hij zijn volledige
bibliotheek achterliet. Over de vijftig meest memorabele boeken die hij nadien verzamelde, schreef hij
columns in La Repubblica, die in september worden
gebundeld in een uitgave van De Bezige Bij: Een
bepaald idee van de wereld. Van alles komt aan bod:
Italiaanse en buitenlandse boeken, fictie en nonfictie, klassiekers en debuten. "Een inspirerende
ode aan de literatuur, en een persoonlijke inkijk in
de passie voor boeken van één van Italië's grootste
hedendaagse auteurs", aldus de uitgever.
Alessandro Baricco werd in 1958 geboren in Turijn.
Hij studeerde af in de filosofie en werd schrijver,
tv-presentator en regisseur. Hij debuteerde in 1991
met Castelli di rabbia. In 1994 richtte hij een school
op voor creatief schrijven en storytelling, de Scuola
Holden. Hij kreeg verschillende prijzen voor zijn
boeken, en twee ervan werden verfilmd. Baricco
woont in Rome met zijn vrouw en twee zonen.
Dit boek wordt verwacht in de zomer van 2014.
(Bron: Italibro)
43
DA LEGGERE
De mijnramp van
Marcinelle in
strips
FOTOWEDSTRIJD 2014
Ook dit jaar organiseert Anfiteatro opnieuw een fotowedstrijd.
De ideale gelegenheid om Italië in al zijn facetten in
beeld te brengen. Hiervoor rekenen we op jullie!
Trek je in 2014 naar Italië, leg dan aan de hand van
foto’s je indrukken vast,
doe mee aan onze fotowedstrijd en stuur je foto's
naar [email protected]
Er zijn 3 categorieën;
• natuur
• cultuur
• mensen
In de film Marina zien we de familie van de nog jonge
mijnwerkerszoon Rocco Granata verschrikt luisteren
naar de radio als de eerste berichten binnenkomen
over een vreselijke mijnramp. Sinds 8 augustus 1956
is Marcinelle onder Italianen misschien wel de meest
bekende plek van België, want 136 van de 262 mijnwerkers die toen omkwamen waren Italianen. Elk
jaar komen Italiaanse delegaties de herdenking van
de ramp bijwonen. De ramp, veroorzaakt door een
gebrek aan aandacht voor veilige werkomstandigheden, is in het Italiaanse collectieve geheugen gegrift
en komt regelmatig ter sprake in debatten over
migratie en rechten van arme migranten.
Ook in strips duikt het thema regelmatig op. In de
herfst van 2013 liep in Milaan een tentoonstelling van
vijf vrouwelijke striptekenaars over Marcinelle en de
situatie van de naoorlogse Italiaanse mijnwerkersfamilie in België. Persoonlijke tekeningen, persoonlijke
anekdotes – het resultaat van gesprekken met kinderen en kleinkinderen van mijnwerkers, die net als
Rocco Granata blijvende herinneringen hebben aan
armoede en uitsluiting.
In Marcinelle zelf loopt van 16 januari tot 20 april
2014 een tentoonstelling over het kinderboek Mon
papa pirate van de Italiaanse schrijver Davide Cali.
De titel verraadt het niet, maar ook dat boek gaat
over het leven van de mijnwerkers in Marcinelle, op
dezelfde manier als de film La vita è bella over de
concentratiekampen gaat: een vader verbloemt voor
zijn kind de werkelijkheid van zijn mijnwerkersbestaan door te vertellen dat hij piraat is. Misschien is
deze tentoonstelling van de originele illustraties van
Maurizio Quarello een reden voor boekliefhebbers
42
Bezorg ons je foto’s voor 31 oktober 2014.
Alle ingezonden foto’s die voldoen aan de spelregels
komen op de website (www.anfiteatro.be), de naamvermelding blijft verborgen tot de jury de winnaars
bekend maakt.
Per categorie wordt telkens één winnaar gekozen.
De winnaars ontvangen een vergroting van de
bekroonde foto.
Deze prijzen worden in januari 2015 uitgereikt tijdens
de nieuwjaarsactiviteit.
Spelregels:
Iedereen mag per categorie maximum 3 foto’s inzenden.
De minimale grootte van de foto’s die ingezonden
worden is 2 MB.
De foto’s moeten een verhouding 2:3 of 3:2 hebben.
Teksten (en dus ook geen namen) in foto’s, en passepartouts of kaders zijn niet toegestaan.
Bij het doorsturen van de foto moet elke inzender
volgende gegevens vermelden
1.
Naam en voornaam van de fotograaf
2.
Datum en plaats waar de foto genomen is
3.
De categorie waartoe de foto behoort
De foto’s moeten genomen zijn in 2014.
De winnaars krijgen persoonlijk bericht.
Anfiteatro krijgt toestemming de foto’s te gebruiken
in publicaties, mits vermelding van de naam van de
fotograaf.
7
CHE COS’ABBIAMO FATTO ?
DA LEGGERE
om eens het museum van Marcinelle (Le Bois du
Cazier) te gaan bezoeken.
TRIËST
Tom De Keyser liet ons
Triëst bekijken door de
ogen van Svevo, maar hij
gaf ons ook nog 2 keer 10
en één keer negen tips
door!
TIEN OM TE ETEN IN TRIËST
1.
Da Pepi, Via della Cassa di Risparmio 3
In Triëst is ‘Pepi S’ciavo’ – Triëstijns voor ‘Pepi lo
slavo’ – een instituut: je kan er terecht voor heerlijke
broodjes, maar vooral voor de bollito misto, geserveerd met geraspte mierikswortel (‘kren’) en mosterd.
2.Ook Siora Rosa, Piazza Attilio Hortis 3, en Da
Rudy, Via Valdirivo 32, zijn twee gerenommeerde buffets: ze behoren tot de Oostenrijks-Hongaarse eethuizen waar een eenvoudige, op varken gebaseerde
keuken wordt geserveerd. Verwacht houten tafels en
lekkere, eerlijke keuken voor een schappelijke prijs.
3.
Osmiza, volg de ‘frasca’.
4.
Gran Malabar, P.zza San Giovanni, 6
Triëstijnen nemen het aperitivo serieus: vanaf zeven
uur kan je je in elke bar tegoed doen aan allerlei
hapjes. Voor lokale wijn ga je naar de Gran Malabar.
’s Avonds nog een glas? Ga dan naar de sfeervolle
gewelven van Nettare divino, Via Armando Diaz, 6/b
5.
Gelateria da Zampolli in de Via Carlo Ghega
10 heeft overheerlijk ambachtelijk ijs, net als Gelato
Marco in de Via Malcanton, 16. Hou je van chocoladeijs? Ga dan zeker bij Chocolat in de Via di Cavana.
6.
Osteria Da Marino, Via del Ponte 5
Je kan er lekker eten, maar bij Marino ga je vooral
wat drinken. In de late uurtjes komen alle leeftijden
hier samen, in een steegje achter de Piazza della
Borsa. De forsgebouwde Marino zelf is een bekend
figuur in de stad en bezieler van het lokale rugbyteam.
7.
Eppinger Caffè, Via Dante Alighieri, 2
Je kan er ook terecht voor een lekkere pasta, maar
naar het Eppinger Caffè ga je toch vooral als je van
zoet houdt. Hier vind je alle klassieke Triëstijnse zoetigheden: presnitz, fave, putiza, pinza, chocola, …
8.
Antica Trattoria Suban, Emilio Comici 2/d
Suban ligt wat buiten de stad, maar heeft een prachtige pergola. Hier kom je voor de – nogal prijzige –
klassieke lokale en Oostenrijks-Hongaarse keuken.
Jota, goulash, palacinke, strüdel…
9.
Voor lekkere vis kan je terecht bij Trattoria
Nerodiseppia, Via Cadorna 23, Trattoria al Pescatore,
Viale Miramare 211. Wil je iets meer uitgeven? Dan
kan je ook terecht bij Al Bagatto in de Via Cadorna
8
En anders lees je de strips Marcinelle van Igor Mavric
en Davide Pacutti of Marcinelle 1956 van Sergio
Salma. Waar Sergio Salma vorig jaar in Marcinelle
1956 het verhaal vanuit het perspectief van de mijnwerkers zelf bracht, vertelt de strip van Mavric en
Pacutti het verhaal van de zoon van een mijnwerker,
die samen met zijn dochter de plek gaat opzoeken
waar de vader, ver van huis, zijn gezondheid en leven
op het spel zette in de hoop op een beter leven voor
zijn kinderen. Het perspectief van de zoon geeft een
aparte kijk op het drama van Marcinelle. Als de man
het museum van Marcinelle bezoekt en in veiligere
omstandigheden dan zijn vader in de mijn afdaalt,
wordt hij door de gids op zijn plaats gezet. Volgens
de gids is de zoon maar een halfbakken ei die zich
wentelt in zelfmedelijden. Maar zo waren de mijnwerkers zelf niet, zegt de gids, want die waren harde
werkers met plannen voor een betere toekomst.
Neem daar een voorbeeld aan, is de boodschap. Zo
overstijgt het verhaal op een onverwachte manier de
sentimentele herinnering aan een vreselijk drama en
wordt het ook een verhaal voor mensen van nu.
Museum van Marcinelle: http://www.leboisducazier.be
Davide Cali, Mon papa pirate, Sarbacane, 2013/ Mio padre il
grande pirato, Orecchio Acerbo, 2013 - Igor Mavric en Davide
Pascutti, Marcinelle. Storie di minatori, BeccoGiallo, 2006 Sergio Salma, Marcinelle 1956, Casterman, 2012
Met dank aan met dank auteur mev. Jo Govaerts en
de STRIPGIDS : www.stripgids.org
Capitool
Familiegids
Italie
De Familiegids Italië is de perfecte
gids voor een heerlijk ontspannen vakantie met het hele gezin,
waarbij zowel onvergetelijke,
culturele bezienswaardigheden als leuke gezinsactiviteiten aan bod komen. Zich uitstrekkend van de
besneeuwde Alpen tot de zondoorbakken sinaasappelgaarden van Sicilië, en met meer monumenten
op de Werelderfgoedlijst dan welk ander land dan
ook, is Italië misschien wel het rijkst gevarieerde
land van Europa.
Ook verkrijgbaar in de bib.
41
STORIA
CHE COS’ABBIAMO FATTO ?
malissimo per non parlare dei cibi tedeschi. Molto
meglio essere italiani, con tutti i problemi che l'Italia
ha. Qualche volta, i tedeschi possono anche veramente far pena, se si pensa al loro modo di vivere
così rigido e inflessibile! Poi, poveretti, sono costretti
a vivere sempre in quel freddo polare che c'è al di
là del Brennero. Particolarmente evidente è anche
la loro mancanza di valori: la famiglia conta pochissimo e anche il Papa potrebbero trattare con un po'
di rispetto in più. Nei confronti degli arroganti e ottusi
tedeschi gli italiani, culturalmente, sono davvero più
evoluti. Basterebbe già fare un confronto tra le due
lingue: da una parte la musicalità della lingua italiana,
dall'altra parte quella tedesca che è così barbaricamente dura e difficile da pronunciare. Fa bene sapere
di essere, in fondo, qualcosa di meglio degli stimati
tedeschi
10.
Scabar, Erta di Sant'Anna 63
Heb je iets te vieren? Reserveer dan een plaatsje op
het magistrale terras bij Scabar, laat je door een taxi
brengen en geniet van het heerlijke eten. Iets duurder, maar zeker de moeite waard.
40
TIEN OM TE ZIEN IN TRIËST
1.
Wandel naar het Castello Miramare: het
liefdesnestje van Maximiliaan van Oostenrijk en
Charlotte van België ligt als een kroonjuweel aan het
eind van de vier kilometer lange boulevard Barcola,
dé pleisterplaats aan zee van de Triëstijnen.
2.
Hang rond op de Piazza dell’Unità d’Italia,
kortweg Piazza Unità, het grootste plein aan zee in
Europa, maar vooral het architecturale paradepaardje
van de Donaumonarchie. Vergeet er ’s avonds niet
langs te lopen, dan is het sfeervol verlicht
3.
Bezoek het enige concentratiekamp op
Italiaanse bodem, de Risiera di San Sabba, een
oude rijstpellerij. De smalle ingang, tussen metershoge betonnen wanden, is ronduit beklemmend. De
Risiera was in de eerste plaats een doorgangskamp,
maar er werden wel tussen de 3000 en 5000 joden
en politieke tegenstanders vermoord en verbrand.
4.
Neem een kijkje in het Museo Revoltella:
naast de historische collectie vind je er een uitgebreide verzameling moderne kunst, die een uitstekend overzicht geeft van de 19de en 20ste eeuw in
Triëst. Het werk van Svevo’s boezemvriend Umberto
Veruda heeft er een speciale plek.
5.
Godsdienstvrijheid stond bij de Habsburgers
hoog in het vaandel: ga eens kijken in een van de
grootste Synagogen van Europa of in de orthodoxe
kerken.
6.
Natuurliefhebber? Haal je hart op in het nabije
Karstgebergte! Vanuit San Dorligo della Valle kan je
door de Val Rosandra trekken naar Botac, een piepklein dorpje met een 40 meter hoge waterval en een
oude grenspost.
7.
Pik een concert mee in het kasteel van San
Giusto: de Romeinse en middeleeuwse resten
boven de oude stad ademen een magische sfeer uit.
Je hebt er ook een prachtig uitzicht over Triëst en zijn
baai.
8.
Neem ‘el tram de Opicina’ en rijd de heuvel
op naar de Grotta Gigante, de grootste toeristische
druipsteengrot ter wereld. Maar eerlijk is eerlijk, de
grotten van Skocjan, net over de grens met Slovenië,
zijn nog mooier.
9.
Maak een wandeling op de Molo Audace. ’s
Avonds is het een populaire pleisterplaats voor jongeren, overdag biedt het je een schitterend uitzicht op
de binnenstad en de heuvels.
10.
Ga langs in het Museo Sveviano: je vindt er
alles over de beroemdste schrijver van Triëst. Voor
de literaire spoorzoeker zijn er speciale wandelingen
rond Svevo, Joyce en de Triëstijnse dichter Umberto
Saba uitgestippeld.
9
CHE COS’ABBIAMO FATTO ?
STORIA
NEGEN OM TE LEZEN OVER TRIËST
1.
Jan Paul Hinrichs & Thijs Wierema (red.), Ah
Triëst..., Bas Lubberhuizen.
Een staalkaart van het culturele leven tijdens de
hoogdagen van Triëst: Italo Svevo en Umberto Saba
schreven er hun meesterwerken, James Joyce concipieerde er Ulysses, Stendhal werkte er als consul.
2.
Jan Morris, Triëst. De melancholie van een
plek, Atlas.
Ruim veertig reisboeken schreef de Welshe Jan
Morris voor ze het aandurfde om over Triëst te schrijven: in korte, persoonlijke hoofdstukken evoceert ze
de roemrijke geschiedenis van het kosmopolitische
Triëst. Hét startboek!
3.
Benno Barnard, Het gat in de wereld, Atlas.
In Liefde in het fin-de-siècle, een lang portret van
Benno Barnard over Italo Svevo, gebruikt de schrijver
zijn eigen worsteling met de sigaret en de vrouw als
leidraad bij het lezen van Svevo’s autobiografische
brieven.
4.
Stefan Hertmans, Steden. Verhalen onderweg, Meulenhoff.
In zijn stuk over Triëst probeert Stefan Hertmans aan
de hand van heden en verleden van de wereldstad in
poëtische zinnen de mentaliteit van Triëst te peilen.
5.
Italo Svevo, Een man wordt ouder, Atheneaum-Polak & Van Gennep
De kantoorklerk Emilio Brentani laat zich het hoofd op
hol brengen door de volkse Angiolina. Een éducation
sentimentale die zich afspeelt op de meest iconische
plekken in de stad.
6.
Umberto Saba, Voor de vogels en een vriend,
Atlas
Tegenwoordig geniet Umberto Saba vooral aanzien
als dichter, maar hij schreef ook knappe egodocumenten, brieven en autobiografische schetsen. Deze
bundel biedt het beste van de dichter en de schrijver.
7.
Claudio Magris, Microcosmi, Bert Bakker.
De cultuurfilosoof Claudio Magris is de grootste
levende schrijver van Triëst. In Microcosmi wekt hij
via impressies en bespiegelingen negen locaties tot
leven: onder meer een café, een park en een kerk in
Triëst.
8.
Scipio Slataper, Mijn Karstgebergte,
Rothschild & Bach
De in WOI gesneuvelde Scipio Slataper was de voorman van de jonge generatie Triëstijnse schrijvers uit
de vroege twintigste eeuw. Mijn Karstgebergte, Slatapers belijdenissen, die hij schreef na de zelfmoord
van zijn vriendin Anna Pulitzer, zijn doordrongen van
moderniteit.
9.
Veit Heinichen, Vetes, De Geus
Net als Proteo Laurenti, het nukkige hoofdpersonage
van zijn whodunits, woont en werkt de Duitse schrijver Veit Heinichen in Triëst. Bij een explosie in een
bergdorpje boven Triëst komt een compleet gezin om.
Als even later ook het lijk van een visser in het Karstgebergte wordt teruggevonden, blijkt het grimmige
verleden van de stad de akelige sleutel tot de moorden te zijn.
loro l'italiano è, per definizione, spontaneo e simpatico, spensierato e pieno di vita e fantasia, spesso
anche dotato di un tocco artistico. E il cibo italiano è
il miglior cibo immaginabile, specialmente nei più cari
ristoranti italiani in Germania. Il sogno che non viene
mai abbandonato, anche se il portafoglio di solito non
permette la sua realizzazione, è una seconda casa in
Toscana o in Umbria, possibilmente una vecchia fattoria abbandonata, lontana da ogni civilizzazione (anche
da quella italiana). La prima casa rimane comunque in
Germania, perché anche nell'amore bisogna andare
sul sicuro!
10
...ma non li stimano.
L'Italia sarà anche il paese più bello del mondo e
gli italiani i campioni della simpatia, ma la macchina
usata è meglio comprarla in Germania. In fondo gli
italiani sono noti per la loro inaffidabilità e per il fatto
che imbrogliano spesso e volentieri gli stranieri.
Per fortuna il quotidiano BILD ci ricorda ogni anno,
puntualmente prima dell'inizio della stagione turistica, il numero dei furti d'auto a Rimini (sembra che
riguardino soprattutto le macchine di turisti tedeschi)
e riporta le ultime statistiche dei morti di mafia in
Sicilia. Dopo di che i tedeschi ci vanno lo stesso, ma,
così informati, si sentono, paradossalmente, meglio.
L'effetto è quello di una vaccinazione che rende
immuni contro la malattia vera e propria, cioè la teutonica nostalgia dell'Italia. Indimenticabile rimarrà la
copertina della rivista "Der Spiegel" che, nel 1977, con
riferimento alla situazione politica in Italia, mostrò una
foto di un piatto di spaghetti con una pistola sopra,
come "condimento". Se poi si pensa ai continui scioperi e ritardi in Italia allora fa bene sapere di essere,
in fondo, qualcosa di meglio degli amati italiani!
Gli italiani stimano i tedeschi...
I tedeschi sono bravi e affidabili nel lavoro, i treni
sono sempre puntuali e l'ordine che regna in Germania è un modello per l'Italia. In Germania tutto
funziona alla meraviglia, lo stato è forte e la gente
rispetta le leggi - persino i semafori rossi! - e paga
le tasse. I fiorellini nei giardini pubblici non sono mai
calpestati e il "Gartenzwerg" tedesco (decorazione
intraducibile dei giardini privati) viene, ogni settimana,
lustrato fino al suo massimo splendore - come anche
le macchine tedesche. Se solo l'Italia potesse avere
qualcosa dell'efficienza tedesca! I tedeschi hanno
poi nella loro maggioranza la caratteristica molto
positiva di essere ricchi e lasciano in Italia ogni anno
molti soldi. La Germania ha prodotto anche dei geni
come Goethe, Beethoven e Hegel (Hitler non conta,
era austriaco). E infine la Germania, quando l'Italia
andava male, ha dato lavoro e pane a molti italiani. In
una parola: un paese ammirabile. Insomma, quasi il
paradiso in terra!
...ma non li amano.
La Germania sarebbe anche il paradiso in terra se
non ci fossero i tedeschi! Credono sempre di essere i
migliori in Europa, sono "quadrati" e testardi, vestono
39
STORIA
Die Deutschen lieben
die Italiener, aber...
I tedeschi amano gli italiani, ma non li stimano - gli
italiani stimano i tedeschi, ma non li amano.
Questa frase è solo una battuta, un gioco di parole
senza una base reale ? Giudicate voi! Io credo che,
purtroppo, ci sia dentro un bel po' di verità.
Avvertimento: ogni somiglianza con persone viventi
è intenzionale!
I tedeschi amano gli italiani...
Il primo grande amore (dal punto di vista storico) era,
nei secoli XVIII e XIX, quello degli scrittori, dei pittori
e degli artisti (miglior esempio: Goethe). Gli oggetti di
quell'amore erano non tantogli italiani, ma la cultura
classica dell'Italia - le parole chiavi erano "Roma
antica, rovine, rinascimento e romanticismo". Schiere
di nostalgici amanti dell'Italia inondarono, sulle tracce
di Goethe, il paese del sole e gli italiani spesso non
capivano proprio cosa volessero da loro queste pallide facce con quella espressione estasiata.
La seconda "ondata di amore" hanno subito gli italiani
a partire dagli anni '50 del secolo XX - ora le parole
chiavi erano "sole, spiaggia, spaghetti e pizza", per
alcuni anche "ti amo". L'amore dei tedeschi diventava
ancora più forte, quando oltre a sole, spiaggia e spaghetti c'erano anche i würstel, la birra tedesca e il
vero caffé filtrato.
L'ultima espressione di quest'amore è un po' più
sofisticata, direi quasi una versione intellettuale. Per
certi tedeschi (specialmente tra i 30 e i 50 anni, di
solito provenienti da una fascia sociale elevata) il
modo di vivere italiano rappresenta un ideale. Per
CHE COS’ABBIAMO FATTO ?
WIE is WIE?
La Libertà
(Roberto Ando).
Toni Servillo, acteur
en rustpunt in de door
mij verguisde, chaotische film “ La Grande
Bellezza”,speelt de
pannen van het dak in
“La Libertà”.
Hij ontdubbelt zichzelf
als de politieker Enrico
en zijn identieke tweelingbroer Giovanni.
Als Enrico Oliveri, de
nogal saaie leider van de
grootste oppositiepartij
van het land, beseft hij
dat het helemaal niet zo
goed gaat met zijn partij. De veelvuldige, negatieve
uitingen TEGEN, het praktisch niks positieve VOOR;
het is hem teveel en hij pakt zijn biezen om bij een
gewezen minnares in Frankrijk tot rust te komen.
Een ramp voor de partij!! Maar raadgever Bottini
komt met een schitterend plan te voorschijn.
Waarom de identieke tweelingbroer Giovanni, een
ontslagen geneesheer, niet inschakelen ? Kan hij niet
de rol van Enrico overnemen?
En inderdaad, dat kàn hij en hij doet het zelfs met
veel verve. Zo goed dat de partij als een pijl omhoog
schiet in de politieke wereld en ze hun leider warm
aan het hart drukken!
Wij weten het: de broers mogen er dan wel, op de
haarkleur na, identiek uitzien, als persoonlijkheid zijn
ze heel verschillend. De saaie, droge zeurpiet Enrico
verliest het qua uitstraling, woordkeuze en levenswijze grandioos van zijn vrolijke broer.
Het is ongelooflijk hoe de acteur Toni Servillo met
kleine wijzigingen in uitdrukkingen van gelaat en
lichaam de twee broers doet verschillen. Als toeschouwer van de film weet je direct wie je voor je
hebt.
Maar dan het einde! De twee broers worden bewust
door elkaar gehaspeld.
Je ziet en begrijpt dat politiek één groot schouwspel
is en je weet niet meer wie “wie” is en waar hij voor
staat. Net zoals in de werkelijkheid zeker?
Mooie film met veel grappige momenten. Ik heb er
echt van genoten. En Toni Servillo, ik ben fan van
jou!!
Magda Van den Bosch.
NVDR ’t Is leuk om te zien en te horen dat ook suggesties gevolgd worden…
38
11
VIAGGIARE
Ontmoet het winnende
trio: Barolo, Barbaresco
en slowfood
Ape Calessino &
Slowfood - Piemonte
POESIA
Alphonse
de Lamartine
en Italië
Een gedicht met twee gezichten
http://poesie.webnet.fr/lesgrandsclassiques/poemes/
alfred_de_musset/a_mon_frere_revenant_d_italie.html
Beste vrienden, het is in het Frans, hoe kon het
anders, maar het is in Italië bijna even bekend als dat
"Kennen Sie das Land wo die Zitronen blühen" van
Goethe. En over citrusvruchten gesproken, ziehier
wat Lamartine schrijft:
"pays dont je me souviens comme d’un rêve, de
ces beaux lieux où l’oranger naquit pour nous
dédommager du péché d’Ève."
Binnenkort is het zover! In juni wordt beslist of de
heuvels van Langhe, Roero en Monferrato deel zullen
uitmaken van het Werelderfgoed van UNESCO. Dat
zou een zeer belangrijke stap betekenen voor deze
regio, die uitblinkt in alles wat maar enigszins met
(h)eerlijke Italiaanse keuken en elegante wijnen te
maken heeft. Zo’n titel brengt immers altijd een pak
volk op de been. Wie wil nu eenmaal niet de spelers ontmoeten die deze unieke regio haar identiteit geven: Barolo, Barbaresco, slowfood?
Dag 1
Op vrijdag breken we met de sleur van de werkweek
en nemen de vlucht. Verdomd wel heel vroeg uit de
veren, maar de gedachte alleen al om over een paar
uur helemaal op te gaan in de pracht van het Piëmontese wijnheuvellandschap maakt alles goed.
Om 8 u. 15 landen we in Turijn en zodra we de
douane voorbij zijn, vangt het genot al aan. Even
een heerlijk geurende espresso om ons op en top
Italiaans te voelen en nog geen 10 minuten later zijn
we onderweg met ons contact, Karina Imschoot. Als
Oost-Vlaamse emigreerde ze in 2013 definitief naar
Italië, nadat ze eerst vijf jaar steeds had gependeld
tussen Italië en België. Haar vaste stek is Barbaresco. Wie zou nu het Belgisch landschap niet willen
inruilen voor een panoramisch uitzicht op de glooiende wijnheuvels en de toren van Barbaresco?
Om half tien zijn we al in Cherasco, het dorpje
dat onze uitvalsbasis wordt voor onze driedaagse.
Cherasco ligt in het Roero-gebied, net na de Tanarorivier, die Langhe en Roero van elkaar scheidt.Logeren doen we in stijl, in het Somaschi Monastero di
12
Is dat geen liefdesverklaring ?
Waarom 2 gezichten? Omdat bij sommige Italianen
van toen -en van nu ook- een paar passages van
dit gedicht in het verkeerde keelgat zijn geschoten,
namelijk waar hij het heeft over "dit volk met een
vreemde charme, die roem en schoonheid voor een
sinaasappel zou weggeven" = volk dat voor eender
welke compromis te vinden zou zijn.
Qu'il soit rusé, simple ou moqueur,
n'est-ce pas qu'il nous laisse au coeur
un charme étrange,
ce peuple ami de la gaieté
qui donnerait gloire et beauté
pour une orange ?
Het heeft Lamartine een duel gekost, als ik me goed
kan herinneren van mijn schooltijd, maar... had ie
echt ongelijk? Ik laat het in het midden. En ook, hier
en daar, tussen getuigenissen van bewondering,
tussen de regels voelt men aan dat hij precies een
beetje op Italië neerkeek. Ik moet denken aan een
Franse bioloog, man van hoge studies, die aan mijn
nicht vroeg: "Zeg, zijn er kazen in Italië?" Het antwoord van mijn nicht censureer ik liever. Hoe dan
ook, laten we het beste ervan pikken en Monsieur
de Lamartine bij de lange rij van bewonderaars van
Italië bijtellen.
Achille Ziccardi
37
TURISMO
VIAGGIARE
in fase di restauro, bene la galleria degli Uffizi e il
Corridoio Vasariano (+25% ma troppa gente non può
ospitarne) e benino nonostante tutti i nostri dolori
Pompei, che cresce del 17%.
Cherasco, een ex-klooster dat toebehoorde aan de
paters Somaschi en in het historische centrum van
Cherasco gelegen is. Het gebouw heeft verschillende
functies gehad, maar is uiteindelijk van een basisschool getransformeerd in een viersterrenluxeresort.
ven een cappuccino met een brioche en een eindje
wandelen naar de Arco Trionfale, waar we meteen
oog in oog staan met een prachtige Ape Calessino
cabrio – retroversie natuurlijk! De Ape Calessino
besturen blijkt echt wel kinderspel te zijn. Met zo’n
stralende zon zijn we al gelukkig dat we geen helm
hoeven te dragen en in een cabrio kunnen gaan
rijden! Leuk maar toch belangrijk detail: de Ape wordt
altijd omniumverzekerd verhuurd, dus er zijn geen
pijnpunten van onvoorziene kosten mogelijk. Bovendien kunnen we volop erop los gaan om foto’s te
maken, want enkel de bestuurder hoeft het verkeer
in de gaten te houden.
We popelen echt van ongeduld en willen meteen
on the road. Gelukkig krijgen we niet te maken met
een ouderwets roadbook, want we mogen een van
de twaalf exclusieve Tripy GPS-systemen gebruiken tijdens onze tour. Dat is beslist handig, want zo
hoeven we niet om de haverklap te stoppen om een
pagina om te slaan en proberen te snappen wat er nu
precies op het plaatje staat. We krijgen ook nog een
handig boekje mee met al onze degustatieafspraken.
Nu kan het echt beginnen.
We dalen af naar net buiten het dorp en volgen de
pijl op het scherm die ons naar La Morra brengt.
Onderweg komt ons meteen de Nutella in gedachten wanneer we onderweg al de hazelnotenbomen
waarnemen. Net buiten La Morra stoppen we nog
even in Verduno, waar we het mooiste panoramische
uitzichtpunt hebben, zelfs mooier dan het legendarische uitkijkpunt in La Morra. We brengen daar natuurlijk ook een bezoek aan de slager, die ons meteen
laat proeven van zijn salame. Wat een delicatessen:
Mettono i brividi, al contrario, i numeri ad esempio
di Villa Adriana. Nel 2003 era al 14º posto tra i luoghi
più visitati ed ebbe tra paganti e non paganti 322
mila ospiti: nel 2013 solo 207 mila. Peggio ancora la
Reggia di Caserta: era sesta con 687 mila visitatori,
è precipitata al 10º posto con 439 mila. Un crollo del
36% nel decennio del boom. C’era da aspettarselo. I
tesori vanno curati con amore. Non possono essere
abbandonati a se stessi. Sono la nostra ricchezza.
Potrebbero essere il nostro futuro. Tenere insieme la
tutela e il turismo è possibile. Deve essere possibile.
E forse, come dice il rapporto del Touring, «se l’Italia
credesse di più nel turismo, sarebbe un Paese migliore».
filetto met Barolo, salsiccia di Bra, ..... ! We krijgen
ook te zien hoe dat allemaal in het atelier gemaakt
wordt. Dit is echter nog maar het begin. We klimmen
weer op de Ape en hebben alvast veel bekijks… Het
lijkt wel of we een stel spelers van Juventus zijn, zo’n
lieve en warme glimlach krijgen we van iedereen.
Onze Ape brengt ons naar La Morra, waar we
36
13
VIAGGIARE
Michele Alessandria ontmoeten. Michele, wijnproducent van unieke Barolo Cru-wijnen, laat ons het volledige productieproces zien. We krijgen alle hoeken
van het wijngoed te zien en maken kennis met de
weg die de druif aflegt. Tijdens dit afgelopen uurtje
wordt ons één ding duidelijk: deze man is een wandelende wijnencyclopedie, en we vragen ons af of
dit enkel kennis is die hij van vader op zoon vergaard
heeft. Neen, Michele is ook als waarnemend dagelijks manager verbonden aan ONAV, Organizzazione
Nazionale Assaggiatori di Vino.
Het gesprek en de degustatie van zijn wijnen zouden
urenlang kunnen doorgaan, maar we begeven ons
naar onze volgende afspraak in La Morra, bij de
ambachtelijke producent van Barolo Chinotto-ijs, een
heerlijkheid die we in onze Lage Landen niet kennen.
Kuierend door de straten van dit lieftallige dorpje,
genieten we maximaal van la dolce vita. Onze Tripy
GPS loodst ons nadien naar Grinzane Cavour, waar
we oog in oog staan met het meest indrukwekkende
van de Langhe-kastelen. Met zijn rijke geschiedenis,
die u kunt uitdiepen in het museum, een enoteca
waar we lokale lekkernijen proeven en een Michelinsterbekroond restaurant onder leiding van Alessandro
Boglione is er voor elk wat wils. Maar we gaan bij
zulke heerlijke temperaturen natuurlijk niet binnen
eten. We willen genieten van het panoramisch decor
en trekken daarom naar Roddi, Il Vigneto. Een panoramisch terras, Tajarin Salvia e Burro, een Langhe
Arneis-wijntje, meer hoeft het niet te zijn.
Barolo wordt onze volgende etappe. We gaan even
langs bij de bakker, vernemen alles over grissini. We
proeven, maar gaan ook samen met hem aan de
slag, en we proeven nog meer, bijvoorbeeld torta
nocciola, een hazelnotentaart. Even de cultuurtank
bijvullen door een bezoek aan het Wi Mu, het interactieve wijnmuseum. Hier ontdekken we wijn in poëzie,
in film, in theater en in muziek, wijn in relatie tot
andere thema’s in de loop van de tijd dus. We springen ook even binnen in het museum van de kurkentrekkers, klein maar zo fijn opgebouwd.
Ondertussen zijn we toch al anderhalf uur in dit
dorpje en wordt het tijd om terug op zintuiglijke
ontdekking te gaan. Monforte, Serralunga… We doen
hier het mooiste panorama van de Langhe-heuvels
aan. Voor we terugkeren naar het hotel lassen we
nog even een stop in om de overheerlijke Baci di
Cherasco te proeven (chocolade met hazelnoten).
Toch wel makkelijk dat we zo dicht bij het hotel een
paar prachtige restaurants hebben met een buitenterras. Zo hoeven we ons ’s avonds niet terug op pad
te begeven en kunnen we even gezellig wandelen
zonder af te hangen van extern vervoer.
Dag 2
De tweede dag starten we met een koninklijk ontbijt. Het lijkt wel of we de genodigden zijn van een
gala-event in die middeleeuwse kelder, waar heel
veel aandacht en centen is besteed aan de inrichting.
Zoveel is duidelijk uit kleine details, zoals de afwer-
14
TURISMO
assenza» di strategie: «Il turismo non è mai stato,
e non è tuttora, un’opzione di sviluppo economico
presa seriamente in considerazione dalla politica».
Tutta colpa del Palazzo? No: il dossier infila infatti il
dito nella piaga della mancanza anche di una «cultura
dell’ospitalità». Troppi bidoni ai turisti, troppi disservizi, troppa scortesia verso chi viene a trovarci.
Come se tutto ci fosse dovuto in quanto «Paese
più bello del mondo». Peccato, perché quella che è
la nostra carta migliore, e cioè il nostro patrimonio
culturale, potrebbe godere dei frutti di una stagione
eccezionale. Spiega infatti Emilio Becheri, coordinatore del rapporto di Turistica.it , che «nel 2011 (ultimo
anno con dati definitivi) la maggiore quota di arrivi di
turisti in Italia è determinata dal turismo delle città
di interesse artistico e storico (d’arte) con il 35,6%,
davanti al turismo delle località marine (balneare) con
il 21,5%». Di più: «L’analisi dei differenziali rivela che
l’aumento complessivo degli arrivi verificatosi nel
periodo 2000-2010, pari a 23,692 milioni è imputabile
in gran parte, per il 42,5%, all’aumento del turismo
culturale, per il 20,2% alle località non classificate
come turistiche, per l’11,3 alle località balneari, per
il 10,9% alle località montane e per il 7,3% a quelle
lacuali».
Gli Uffizi (Ansa)
Le potenzialità sono enormi. Ma come vengono trattati, gli ospiti? Siamo onesti: così così. Se non proprio
malamente. Al punto di spingere moltissimi visitatori,
spaventati dai prezzi, ad andare a dormire fuori mano.
Un esempio? «Calenzano è un Comune industriale e
di servizi di circa 17.000 abitanti vicino a Firenze che
nel 2012 ha raccolto 183.207 arrivi di turisti, tre quarti
dei quali stranieri, che visitano Firenze e la Toscana».
Pistoia e Arezzo sono più belle? Sarà, ma «rilevano
solo 129.308 e 49.475 arrivi, cioè, rispettivamente, il
70,6% e il 27%». Colpa dei turisti brutti e cattivi? Ma
va là...
Non basta avere belle piazze e bei monumenti e bei
musei. Non basta neppure avere il «bollino» di sito
Unesco. Siamo i primi in assoluto, con 49 «bollini»?
«Valgono poco», sospira Vavassori, «se le notizie
e le immagini sul degrado e la quotidiana rovina di
Pompei, ad esempio, fanno il giro del mondo».
E siamo ai dati del ministero dei Beni Culturali. I quali
dicono che negli ultimi dieci anni, mentre i turisti nel
mondo crescevano di circa 50%, i visitatori di tutti i
nostri musei, siti archeologici, gallerie d’arte statali
messi insieme (tolti la Valle d’Aosta, il Trentino Alto
Adige e la Sicilia, anch’essa al palo) sono cresciuti da
30 milioni e mezzo a poco più di 38. Con un aumento
del 25%: la metà. Se poi contiamo solo i paganti,
l’incremento è ancora più basso: da 14 milioni e
mezzo a 17 e mezzo: +22%.
Vanno benissimo il Colosseo e i Fori imperiali (+79%),
molto bene Venaria Reale che dieci anni fa era ancora
35
TURISMO
VIAGGIARE
si sono spalancati nuovi Paesi, si sono arricchiti e
messi in movimento nuovi popoli di viaggiatori. E c’è
poco da piangere sul destino cinico e baro. Era un
destino ineluttabile. Del quale hanno fatto le spese
anche la Francia, la Spagna o gli Stati Uniti. Quello
che fa rabbia, però, è che nessuno è andato giù
quanto siamo andati giù noi. E soprattutto che nessuno ha approfittato poco quanto noi del boom del
turismo mondiale. Un boom mai visto.
king van het buffetontbijt, het linnen en de kunstwerken die aan de wand prijken. We zijn helemaal klaar
voor de Barbaresco-tour.
De sleutel in het contact en weg zijn we via een 18
km lange route die ons allereerst naar Alba brengt.
Van daaruit gaat het 294 meter de hoogte in via
slingerachtige wegen de heuvels op naar het Barbaresco-gebied. Voor we Barbaresco inrijden, gaan we
eerst even slowfood proeven bij Patrizia, Laura en La
Mama. We lijken wel in een Italiaanse film terecht
te komen. Hun gastvrijheid spreekt boekdelen, de
toewijding waarmee ze die authenthieke specialiteiten van de regio bereiden en onze smaakpapillen
uitdagen is er een van dynamiek en enthousiasme.
Sausjes ter begeleiding van kazen, dessertkoekjes
en zo veel meer…Na zoveel lekkers zetten we onze
weg verder via een zeer panoramische route richting
het dorpscentrum, want bij al die heerlijke slowfood
hoort natuurlijk ook een
natje. Even langsgaan bij
Bruno Rocca, dé wijnproducent die hoge toppen
scoort op de internationale markt. Hier ontdekken we de wel heel
bijzondere wereld van de
Nebbiolo-druif.
Na zo’n uurtje rondleiding en degusteren zet
de Ape zich in beweging
om het idyllische decor
van de kern van Barbaresco te verkennen. In tegenstelling tot wat we dachten, bestaat de kern van dit
dorpje uit slechts één doodlopend straatje met één
imposant groot gebouw, het kasteel van Barbaresco
of meer bepaald de kantoren en cantina van Angelo
Gaja, de Godfather van de Italiaanse wijnen. Even
langsgaan kan niet want Gaja is niet open voor het
publiek, maar we kunnen wel zijn wijnen proeven bij
Prima e Poi, de trendy lunchbar van La Ciau del Tornavento. Dat blijkt overigens een uitstekende locatie
te zijn om midden op het dorpsplein van Barbaresco
even een snelle hap te verorberen; we willen immers
geen uren tafelen.
Na onze Carne Crudo rijden we richting Neive en
worden we heerlijk onthaald door Michela in haar
Enoteca Bar Shop, bijzonder gezellig om weer op
zo’n dorpspleintje de sfeer op te snuiven die de
échte italofiel wil beleven, en vooral om weer te
mogen proeven van al het lekkers van Neive & Co.
In de namiddag ligt het accent op het echte genieten met de Ape en doen we Mango – Trezzo Tinella
– Treiso S. Rocco Seno d’Elvio aan. De zon staat
immers het hevigst in de namiddag en met zo’n
cabrioversie worden we ook nog lekker bruin. We
keren terug naar het hotel via een geheel andere,
niet-toeristische route en we bekijken de Langhe dus
weer met een andere insteek dan bij de terugkeer
naar het hotel de eerste avond.
Napoli (Ansa)
Due numeri: dal 1950 ad oggi i turisti stranieri che
vengono in Italia si sono moltiplicati per 10 volte: da
4,8 a 47,8 milioni. Ma l’immenso popolo di turisti del
mondo, grazie all’impetuoso arricchimento soprattutto della Cina, della Corea e altri Paesi asiatici si è
moltiplicato per quasi 43 volte. Il che significa che noi
siamo riusciti a fare nostra soltanto una fetta molto
piccola della torta.
Dicono le classifiche del «Country Brand Index 20122013» che misura la popolarità dei «marchi» di 118
Paesi, che l’Italia è primissima o ai primissimi posti
nell’immaginario di tremila importanti opinion leader
di tutto il mondo (e dunque dei potenziali visitatori
stranieri) per la ricchezza culturale, la gastronomia,
la moda. E, come ricorda in «Destination Italy» Silvia
Angeloni, «l’Italia è la prima destinazione dove i turisti
vorrebbero andare». Eppure, se negli ultimi tre anni
si sono affacciati alle frontiere 137 milioni di turisti
mondiali in più rispetto al 2010, uno scoppio di salute
impensabile solo trent’anni fa, noi siamo rimasti
al palo. O siamo andati addirittura indietro. Come
spiega in una delle relazioni del dossier di «italiadecide» il direttore del centro studi del Touring club
Massimiliano Vavassori, «i dati sui flussi turistici diffusi dall’Istat, e relativi al 2012, hanno registrato 98,1
milioni di arrivi (- 5,4% rispetto al 2011) e 362 milioni
di presenze totali (- 4,8% rispetto al 2011)». E le cose
non sembrano essere migliorate nel 2013: «Secondo
le stime del Wttc (World Travel & Tourism Council),
il valore aggiunto dell’industria turistica in Italia - le
attività che possono considerarsi core business - è
stato di 63,9 miliardi di euro, ovvero pari al 4% del Pil
nazionale». Una quota bassissima. Che calcolando il
valore aggiunto dell’intera economia turistica (dalle
pasticcerie che forniscono i croissant agli alberghi alle
sartorie che fanno le camicie per i camerieri) sale fino
a «161 miliardi che corrispondono al 10,2% del Pil».
Una percentuale assai lontana dai proclami guasconi
di vari premier del passato, un po’ tutti concordi nel
promettere «un turismo al 20% del prodotto interno
lordo».
L’autostrada A4 (Ansa)
Come mai? Perché, accusa lo studio del Touring, «il
comparto si avvale da anni di rendite di posizione
ancorate al grande “turisdotto” delle città d’arte o
delle aree costiere» ma c’è da sempre una «cronica
34
15
VIAGGIARE
Dag 3
De derde dag – overigens de laatste dag Ape-rijden –
verkennen we de Roero-streek, die zeker niet minder
interessant is, maar wel iets ruwer qua landschap
en vooral ook compleet anders qua smakenpalet
van de wijnen die er aan bod komen. Met een route
van 92 km, nota bene 1/3 langer dan de Barolo- en
Barbaresco-routes, hebben we iets minder haltes.
Guarene – Castellinaldo – Canale – Montà – Monteu
Roero – Baldissero – Monticello – Pollenzo worden
aangedaan.Wijn degusteren we bij Marchesi, en
wat een verrassing! De architect die instond voor de
nieuwbouw van deze recent geopende cantina heeft
meteen het thema “wijn op een originele wijze” in
de verf gezet. Het kantoor werd als het ware als een
wijnvat in glas neergezet – zeer opmerkelijk.
Onze slowfood wordt vandaag gepresenteerd in de
vorm van een smaakvolle picknick die ons gebracht
wordt in typische, nostalgische picknickmanden.
Ons parcours vandaag is dan ook voorzien van veel
openbare terrasjes en het is beslist een prachtige
manier om tijdens onze laatste dag te ontspannen.
We eindigen natuurlijk met een voltreffer: Pollenzo!
We gaan langs bij de plaatselijke bakker, die ons nog
even laat proeven van een focaccia die zo speciaal
is dat hij quasi als een dessert smaakt en we laten
ons helemaal onderdompelen in de wereld van wijn
met een bezoek aan Banca del Vino. Destijds gaven
de wijnboeren hun wijn hier in onderpand om centen
te incasseren en dus verder te kunnen werken en
leven.Met een glaasje wijn naar keuze sluiten we
onze "Piemonte Slow Food & Wine by Ape Calessino
convertible" af. We zullen beslist terugkeren.
Karina Imschoot
Geïnteresseerd om zelf deze reis te boeken, neem dan contact met ons Anfiteatro-lid. Er wacht je allicht een extraatje:
Karina Imschoot
Postadres: Strada NIcolini Basso 16 -12050 Barbaresco
Phone Administration: 0039 02 954205388
Phone Sales: 0039 3406568754
Email : [email protected]
Website : www.madeinitalytravel.com
16
TURISMO
TURISMO, PREZZI
ALTI E POCA CULTURA DELL’OSPITALITÀ: L’ITALIA NON È
PIÙ PRIMA
Nel 1950 i viaggiatori stranieri che avevano scelto il
nostro Paese erano il 19%, oggi sono appena il 4,4.
E l’Italia è scivolata al quinto posto tra le mete mondiali di Gian Antonio Stella
Il Colosseo (Omniroma)
Uno su cinque veniva da noi, dei turisti internazionali, nel 1950: adesso uno su ventitrè. È cambiato
il pianeta, d’accordo, ma una frana così non l’ha
subita nessuno. Andiamo giù nonostante il boom
mondiale. Andiamo giù nonostante il turismo sia
«l’industria del futuro». Nonostante l’Italia, coi
suoi tesori e la sua cucina e i suoi paesaggi, resti
in cima ai sogni di tutti. E non serve a nulla, se si
usano male, avere il record di siti Unesco: lo dicono
i tracolli di visitatori alla Reggia di Caserta o a Villa
Adriana. Sarebbe ora che il turismo diventasse sul
serio, per la politica, uno dei temi per uscire da
questi anni bui. Serve un’occasione per parlarne?
Eccola: l’uscita dei dati per il 2013 del ministero dei
Beni Culturali e di un rapporto scomodo dell’associazione «italiadecide» presieduta da Luciano Violante che sarà presentato lunedì a Montecitorio,
davanti a Giorgio Napolitano. Titolo ambizioso:
«Turismo: dopo trent’anni, tornare primi».
Pompei (Ansa)
Ed eravamo davvero i primi, una volta. La tabella
che pubblichiamo, costruita dal Touring club italiano
su dati dell’Unwto, l’organizzazione mondiale per
il turismo, dice che la nostra quota planetaria in
quella che Jeremy Rifkin ha definito «l’espressione
più potente e visibile della nuova economia dell’esperienza» destinata a diventare «rapidamente una
delle più importanti industrie del mondo», era nel
Dopoguerra davanti a tutti. Su poco più di 25 milioni
di viaggiatori internazionali, poco meno di cinque
venivano allora in vacanza da noi.
Da allora, la nostra quota si è ridotta di decennio
in decennio dal 19% del 1950 al 15,9% del 1960 e
poi al 7,7% del 1970 (quando eravamo comunque
i primi davanti al Canada, alla Francia, alla Spagna
e agli Stati Uniti) e giù giù, dopo una breve risalita
nel 1980, fino al 6,1% del 1990 (rimasto tale fino al
2000) per poi calare ancora al 4,6% del 2010 e infine
al 4,4% di oggi. Certo, si sono aperti nuovi mercati,
33
STAMPA
IL DECALOGO DEI
GASTROENTEROLOGI
Estate, tempo di vacanze, caldo e spiagge: un periodo in cui, più che in altre stagioni dell’anno,
il nostro corpo e il nostro apparato digerente, a
dispetto di quanto ci si può attendere, sono sottoposti a forte stress. Diete dimagranti dell’ultimo
minuto, grande caldo e rischio disidratazione, sedentarietà ed eccessi alimentari possono rappresentare
una minaccia spesso sottovalutata. Per questa ragione l’Associazione Italiana dei Gastroenterologi ed
endoscopisti Ospedalieri (AIGO) ha stilato un decalogo con le buone regole per prenderci cura dell’apparato digerente. Ecco i consigli degli specialisti:
1) Evitare diete dimagranti drastiche.
L’alimentazione deve essere bilanciata: ogni pasto
deve contenere carboidrati, proteine, fibre e vitamine
e pochi grassi, soprattutto quelli saturi.
2) Aumentare l'assunzione di acqua: costituisce la
scelta migliore per placare la sete ed è un elemento
chiave per mantenere il corpo in buona salute.
3) Consumare pasti leggeri, nutrienti e non grassi;
il grasso ha un effetto termico, cioè porta il corpo a
produrre calore.
4) Evitare caffeina, bevande gassate o ad alto contenuto di zucchero.
5) Limitare il consumo di alcolici.
6) Aumentare l'assunzione di frutta fresca.
7) Evitare gli alimenti zuccherati, preferire gli
zuccheri naturali disponibili da frutta e verdura. Chi
ha problemi di sovrappeso o fegato grasso non
dovrebbe tuttavia eccedere i 400 g di frutta fresca (o
700 g di anguria) al giorno.
8) Evitare l'assunzione di cibi molto salati e fritti.
9) Fare massima attenzione alle norme di igiene
nella preparazione dei cibi.
10) Fare attività fisica regolare (almeno 3-5 volte
alla settimana) di intensità moderata per almeno
30-60 minuti.
Bron: Il Botteghino
32
STORIA
De oudste
Italiaanse teksten
Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hi anda
thu uuat unbidan we nu ? = alle vogels zijn aan hun
nesten begonnen, behalve ik en jij – waarop wachten wij ? Zowat iedereen in ons taalgebied weet
dat deze in 1932 ontdekte ontboezeming van een
verliefde monnik teruggaat tot het derde kwart van
de dertiende eeuw, en in de marge van een godsdienstige tekst geschreven stond. Wat het Frans
betreft kunnen wij de oudste tekst heel precies
dateren: het gaat om de Serments de Strasbourg (
= in het Latijn Sacramenta Argentaria) van 14 februari 842, datum van het verdrag van Verdun, waarbij
twee kleinzonen van keizer Karel de Grote, namelijk
Karel de Kale en Ludhovige, een alliantie sloten om
de expansiedrang van een derde broer, Lotharius
I, tegen te houden. Karel de Kale heerste over wat
toen grosso modo Frankrijk was, Ludhovige over
wat grosso modo Duitsland was. Bij het plechtige
bezegelen van dit verdrag, in aanwezigheid van hun
respectievelijke leger, hielden de twee staatshoofden
een toespraak die hun verbondenheid moest onderstrepen en garanderen. Merkwaardig is wel dat de
Franse koning bij deze gelegenheid (oer)Duits sprak,
en de Duitse koning (oer)Frans, met de bedoeling dat
alla aanwezigen zouden begrijpen waarover het ging.
De Franse tekst luidde Pro Deo amur et pro christian
poblo et nostro comun salvament dist di in avant
si salvarei eo cist meon fradre Karlo et in cadhuna
cosa, si cum om per dreit son fradre salvar dift, in
o quid il mi altresi fazet, et ab Ludher nul plais nunquam prindrai, qui meon vol cist meon fradre Karle
in danno sit. In (relatief) modern Frans zou dit luiden
Pour l’amour de Dieu et notre salut commun, à partir
d’aujourd’hui, en tant que Dieu me donnera savoir et
pouvoir, je secourrai ce mien frère Charles, par mon
aide et en toute chose, comme on doit secourir son
frère, selon l’équité, à condition qu’il fasse de même
pour moi, et je ne tiendrai jamais avec Lothaire aucun
plaid qui, de ma volonté, puisse être dommageable à
mon frère Charles.
De oudste (teruggevonden) Nederlandse tekst
ging over liefde, de oudste Franse over politiek. De
oudste Italiaanse tekst gaat dan weer over rechtspraak. Het gaat hier om de Placiti Cassinesi uit
960/963, wat letterlijk betekent “de getuigenissen
in verband met (de abdij van) Cassino. Het “procesverbaal” dat werd opgesteld in verband met een
territoriaal geschil is in het Latijn geschreven, maar in
de loop van dit proces waren er ook een paar ongeletterde getuigen opgeroepen, die de rechtstaal niet
machtig waren en zich dus in de volkstaal uitdrukten.
Het in het Latijn opgesteld verslag wordt dan ook
onderbroken door vier lichtjes van elkaar afwijkende
17
STORIA
STAMPA
formules, waarvan de bekendste luidt Sao ko kelle
terre, per quelle fini que ki contene, trenta anni le
possette parte Sancti Benedicti = ”Ik weet dat deze
gronden, binnen de afmetingen die hier worden
aangegeven, dertig jaar lang eigendom waren van (de
abdij van) de heilige Benedictus”. Met een beetje verbeelding zie je hoe de boer met zijn wijsvinger deze
grenzen op de landkaart aanduidt !
DECALOGO PER IL
BUON VIVERE IN
SPIAGGIA
1) TELEFONINO? NO GRAZIE. Al primo posto delle
lamentele c'è proprio lui, il telefonino. Al vicino di
ombrellone, che magari sta cercando di fare un meritato riposino, non interessa sapere i fatti vostri. E se
proprio non potete farne a meno, escludete la suoneria e conversate almeno a voce bassa.
2) RISPETTATE LO SPAZIO A VOI DESTINATO.
Perchè dovete invadere l'ombrellone del vicino?
Anche lui ha diritto al suo spazio vitale.
Rond het jaar 1200 vinden wij dan het eerste volledige document in de volkstaal. Het gaat om een
soort stripverhaal dat nog steeds te zien is in de
Romeinse Basiliek van San Clemente (op wandelafstand van het Colosseum). Zoals meer het geval is
zijn er op deze plek in de loop der tijden drie kerken
boven elkaar gebouwd; in de onderste en dus oudste
kerk vinden wij graven terug waarop soms fresco’s
aangebracht werden. Op één ervan staat een mirakel
afgebeeld dat de heilige Clemens zou hebben verricht, als bestraffing van de heidense pretor Sisinnius,
3) SCHIZZI E SPRUZZI. È salutare entrare in acqua
gradualmente. Se non lo volete fare, peggio per voi,
ma almeno evitate di tuffarvi con dei tonfi schizzando
il vicino.
4) DOCCIA. Non state 3 ore sotto la doccia creando
code chilometriche. La doccia al mare deve servire a
rinfrescarvi non a lavarvi.
5) MAMMA: ALZATI E CAMMINA! Se volete rimproverare vostro figlio o farlo uscire dall'acqua, non
fatelo a distanza, urlando e disturbando il vicino che
sta cercando di fare un pisolino o leggendo il giornale
o discutendo tranquillamente con altre persone.
6) CAMPO DI CALCIO E CASTELLI. La spiaggia non
è un campo di calcio. Se c'è uno spazio allestito allo
scopo, ben venga una partitella, altrimenti ricordatevi
che gli altri non sono contenti di ricevere le vostre
pallonate in testa o sulla pancia.
7) SPORT ACQUATICI. Basta con i pericolosi e rumorosi acqua-scooter o barche a motore che arrivano
fino a riva.
8) IL MARE NON È UNA PATTUMIERA. Non gettate
le cicche di sigarette o la carta del gelato sulla sabbia.
Cercate gli appositi cestini!
9) AMBULANTI. Se non c'è niente che vi interessi,
si può dire un fermo "No grazie", senza bisogno di
inscenare una discussione.
10) CANI. Laddove è permesso portarlo in spiaggia,
ricordatevi di tenerlo sempre vicino a voi, con guinzaglio (o guinzaglio e museruola se è una razza a rischio
di aggressività).
18
31
STAMPA
STORIA
Leiders van de onafhankelijkheidsbeweging maakten
eerder al bekend met de afscheuring van Italië te
beginnen wanneer de bevolking zich duidelijk achter
het initiatief zou scharen. Veneto zou daarbij de
fiscale transfers naar de centrale regering in Rome
stopzetten. Het referendum in Veneto is geïnspireerd
door gelijkaardige initiatieven in Schotland en Catalonië, die zich van respectievelijk Groot-Brittannië en
Spanje willen afscheuren. Schotland gaat in september over een onafhankelijkheid stemmen, terwijl
Catalonië eenzelfde initiatief voor de maand november heeft gepland. Uit een online poll is gebleken dat
59,6 procent van de Catalanen voorstander zou zijn
van een afhankelijkheid van de regio.
“Veneto heeft Italië altijd financieel moeten ondersteunen,” zegt Lodovico Pizzati, woordvoerder voor
de onafhankelijkheidsbeweging. “Het streven naar
onafhankelijkheid is dan vooral economisch gemotiveerd. Veneto betaalt 70 miljard euro belastingen
aan de Italiaanse staat, maar krijgt daarvan slechts
een fractie terug. Elk jaar verdwijnt daardoor 20
miljard euro uit de regio.” Paolo Bernardini, professor geschiedenis aan de Università Insubria in Como,
merkt op dat Veneto, net zoals Milaan en Lombardije, wordt gewurgd door een gigantische Italiaanse
fiscale druk van 60 procent en soms zelfs 70 procent.
De oprichting van een kleine en efficiënte staat zou
volgens Bernardini dan ook vele voordelen opleveren
voor de lokale bevolking.
die zijn echtgenote wilde mishandelen omdat zij een
mis van Clemens had bijgewoond. Sisinnius wordt
afgebeeld met drie van zijn knechten die een paal
verslepen; hij gebiedt ze Clemens te martelen : Fili
de le pute, traite, Gosmari, Albertel, traite = “Hoerenzonen, trekken maar !” Carvoncello = De namen van
de knechten zijn op zich al merkwaardig : Gosmarus
is de Latijnse benaming van de patroonheilige van…
Lier, en Carboncello ( = kooltje) was waarschijnlijk
een neger, al werd het gebruik van steenkool als
brandstof pas in Europa bekend nadat Marco Polo dit
op zijn reizen naar het Verre Oosten had ontdekt.
Clemens staat rechts op het fresco afgebeeld. Hij
lijkt onverstoorbaar. Met een vermanend geheven
hand reageert hij op de door Sisinnius geplande marteling; hij zegt in het Latijn Duritiam cordis vestri saxa
traere meruisti = “Door jullie hardvochtigheid verdienen jullie het een steen te trekken” – en inderdaad,
de “paal” wordt nu plotseling een zware marmeren
kolom waar geen beweging in te krijgen valt… Uit
latere geschriften blijkt dat Sisinnius door God ook
nog als straf met tijdelijke blindheid werd geslagen,
waarvan hij slechts genas nadat zijn echtgenote weer
veilig thuis was teruggekeerd…
Op gebied van taal is het uiterst merkwaardig te
moeten constateren dat er uitgerekend in een kerk
schuttingwoorden werden opgetekend. Fili de le pute
is al erg genoeg, maar daar komt nog Fallite dereto
con lo palo bij… Wie hier in dit fresco wat zegt is
door linguïsten gecontesteerd, maar doorgaans
wordt deze zin in de mond van Sisinnius gelegd. Italianen interpreteren deze zin als fa leva da dietro = zet
er een hefboom achter. Hoe martel je iemand met
een paal ? Zelf heb ik daar wel een idee over, maar
dan hebben wij met je reinste porno te maken…
Monique Jacqmain
Interessante sites:
http://roma.andreapollett.com/S2/roma-c3i.htm
http://roma.andreapollett.com/S2/sezione2.htm
30
19
STAMPA
STAMPA
Vita di Shekhar:
89% van de
Venetianen wil
onafhankelijkheid
van Rome
una storia di integrazione dall'India fino a Lucca, attraverso la Libia in guerra e Lampedusa
26-03-2014 / Interviste / Stefano Giuntini
LUCCA, 26 marzo - Dicono che il tempo guarisca tutte
le ferite, ma per il ventinovenne indiano Shekhar non
ne è passato ancora abbastanza da quell'8 giugno 2011
in cui ha deciso di lasciare la Libia in guerra "Per non
morire".Il nostro racconto parte nella città di Jalandhar,
nel cuore della regione indiana del Punjab, sul confine
con il Pakistan. Continua a Tripoli, in Libia, passando
dal benessere della pace all'orrore della guerra. Parla
di una presa di coscienza: voler sopravvivere. La storia
di questo ragazzo indiano è anche quella di tutte le
persone che lo hanno aiutato a diventare quello che
è oggi: un membro della società, con un lavoro come
cameriere presso il celebre e rinomato ristorante lucchese "La buca di Sant’Antonio”, con una casa e tanti
amici.
Intervista.
Perché ha lasciato l’India?
“Ho deciso di andarmene dal mio Paese per problemi
personali, ma essendo ragioniere non ho avuto problemi a trovare lavoro all'estero. Anzi: a farmelo trovare
da un'agenzia specializzata che ho contattato dopo aver
notato un loro annuncio sulle pagine di una rivista. E
così il 16 marzo 2008 ho lasciato l'India con destinazione Libia, dove - appena ventitreenne - ho iniziato a
lavora come contabile in un'azienda edile di Tripoli".
Che ricordo ha di quel primo periodo in terra straniera?
“Bellissimo. L'impresa per cui lavoravo aveva più di
settecento dipendenti e io ero pagato veramente bene,
tanto che oltre alle auto e alla bella vita potevo contare
su un telefono gratuito e tanti altri benefit. Abitavo in
un appartamento molto bello in centro, assieme al mio
capo, un filippino e mi ero lasciato tutti i miei problemi
alle spalle. Le cose, insomma, stavano andando bene".
20
Bij een officieus referendum heeft meer dan 89 procent van de bevolking van de Italiaanse regio Veneto
gekozen voor de onafhankelijkheid. Het referendum,
dat online werd georganiseerd en gesteund werd
door de onafhankelijkheidspartijen van de regio,
heeft geen bindende kracht, maar werd opgezet
om een basis te creëren voor de aanvraag voor een
officiële volksraadpleging. Uit het referendum bleek
ook dat 55 procent van de kiezers er de voorkeur
aan geeft dat een onafhankelijk Veneto deel zou
blijven uitmaken van de Europese Unie, terwijl 51
procent ook binnen de eurozone wil blijven. Meer
dan 64,5 procent wil Veneto ook verder als lid van
de Noord- Atlantische Verdragsorganisatie (Navo).
De regio Veneto telt ongeveer vijf miljoen inwoners
en omvat naast Venetië ook de historische steden
Treviso, Vicenza en Verona. Met een onafhankelijke
staat wil Veneto volgens de initiatiefnemers heraanknopen met de glorierijke geschiedenis van de
regio. Veneto, dat op een rijk economisch en cultureel verleden kan terugvallen, verloor op het einde
van de achttiende eeuw zijn onafhankelijkheid, nadat
Napoleon Bonaparte Venetië had veroverd. Luca
Zaia, president van Veneto en een supporter van
de onafhankelijkheidsbeweging, zegt dat de regio
niet langer het gebrek aan respect van de Italiaanse
regering wenst te tolereren. Aan de stemming
namen meer twee miljoen kiezers deel.
29
VIAGGIARE
STAMPA
Uiteraard zijn de motieven
voor het openen van dit café
commerciëel. Men kan zich
om deze reden de vraag stellen of de bewoners van het
café zich daar op hun gemak
voelen. Temeer omdat de
katten gewoon waren om in
de natuur te leven, of veel
ruimte hadden in het asiel in
de openlucht. Dat blijkt uit
het filmpje op http://miagolacaffe.it/sostienici/
De eerste, grijsgestreepte tijgerkat kijkt in elk geval al zeer wantrouwig en bang,
alsof ze al vermoedt dat er iets naars op komst is.
E poi cosa è successo?
"All'inizio erano solo voci che arrivavano dall'est del
paese, si parlava di una ribellione contro Gheddafi. Poi
le voci diventarono sussurri, visto che bastava davvero
poco per finire vittime di una repressione davvero
violenta, radicale. Ma di questo non voglio parlare, il
ricordo di tutta quella cattiveria mi fa ancora male e non
intendo entrare nel dettaglio di ciò a cui ho assistito. Mi
limito a dire che Gheddafi era davvero un uomo molto
potente e malvagio. Poi è la situazione ha inziato a
degenerare..."
Ik stuurde een e-mail naar de organisators van
het café om meer informatie te verkrijgen over de
katten: welk soort leven ze in het café hebben, of
ze nog naar buiten kunnen, enz. Ook al wordt het
spinnen van een kat zelfs als een therapeutisch
middel gezien bij depressies, de vraag blijft of de zes
katten zich in dit café zèlf goed genoeg zullen voelen
om nog te kunnen spinnen. Sommige bezoekers
melden dat de katten zeer angstig zijn.
Helaas heb ik nog geen antwoord ontvangen op mijn
e-mail.
In Turijn kan je, na een bezoek aan MiaGola Caffè,
het Egyptisch museum bezoeken (en alle andere
bezienswaardigheden in de stad).
‘De oude Egyptenaren aanbaden de kat als een god.
Katten zijn dat nooit vergeten.’
In het Oude Egyptische Rijk
komen katten voor het eerst
voor in de hiëroglifische
schrijfwijze voor het woord
kat (mioe) dat wordt gedetermineerd met een zittende kat met zijn staart om
zich heen gevouwen. (Bron: www.kemet.nl – Het
Oude Egypte uitgelegd.)
Ik hoop in elk geval dat de katten van MiaGola Caffè
af en toe ook nog kunnen vertoeven in de mooie
natuur van hun vorige verblijfplaats uit het filmpje op
de website http://miagolacaffe.it/sostienici/
Op die manier zou MiaGola Caffè hen niet aanbidden
als goden, maar hen toch geven waar een kat recht
op heeft: af en toe vrijheid en rust zonder mensen
om hen heen.
http://miagolacaffe.it/sostienici/
https://www.facebook.com/MiaGolaCaffe?fref=ts
http://www.museoegizio.it/pages/orari.jsp
http://www.comune.torino.it/canaleturismo/en/
Anne-Marie Neckebroeck
28
Ma il Governo indiano, come quelli degli altri paesi,
non vi ha abbandonati…
"Per niente. Anzi: intorno a metà febbraio del 2011
l'India, come tutte le altre nazioni, inviò degli aerei per
prelevare i suoi cittadini e riportarli in patria, ma io a
differenza degli altri non salii su quel volo, né sui due
successivi".
Perché?
“Per un gravissimo errore di valutazione. Da una parte,
infatti, a chi saliva sugli aerei era richiesto di farlo
senza portare con sé altro che i propri vestiti e non
volevo abbandonare tutte le mie cose, oltre che il mio
lavoro. Poi il collega con cui abitavo mi aveva convinto
che tutto sarebbe finito molto presto e che saremmo
tornati alle nostre vite di prima. C'era la percezione, nel
paese, che Gheddafi fosse invincibile e che nessuna
forza sarebbe stata tanto grande da batterlo. Ma erano
tutte fantasie, presto ci siamo accorti in molti che non
si tornava indietro. Poi sono arrivate le bombe...".
Si riferisce all’intervento della Nato?
“La mia casa, come ho detto, non era molto lontana
dal Palazzo presidenziale, di notte il cielo era illuminato
dai bombardamenti e nessuno sapeva più dove fosse
finito Gheddafi. Per un periodo, prima del degenerare
degli eventi, ho trascurato la paura, vivendo solo fra
le mura del mio appartamento e il luogo di lavoro, ma
quando la città ha iniziato a crollare sotto le bombe ho
capito che dovevo fuggire, se volevo vivere".
Immagino non sia stato facile.
"Tutti i confini erano chiusi, le uniche vie d'uscita dalla
Libia erano il deserto, a sud, o il mare, verso nord.
Non è stato difficile trovare come uscire attraverso il
Mediterraneo, ma Tripoli era nel delirio e c'erano molte
persone che volevano andarsene, quindi molti persone
da contattare per l'espatrio".
(A questo punto tralasciamo di entrare nel dettaglio del
tragitto fra la Libia e l'Italia, per rispettare il volere del
nostro interlocutore, che si limita a descrivere il suo
viaggio come "Un vero e proprio incubo, che spero un
giorno di riuscire a dimenticare, ma ancora mi tormenta solo al ricordo". Fortunatamente, dal momento
dello sbarco a Lampedusa, le cose vanno decisamente
meglio per Sherkhar, che ci consegna la testimonianza
21
STAMPA
VIAGGIARE
di una nazione capace di aprire le proprie braccia a un
popolo senza più patria o speranza, rendendo onore a
un'Italia che il giovane dimostra di amare e rispettare
forse più della sua India e - sicuramente - assai di più
della maggior parte dei nostri connazionali).
MiaGola Caffè
Come è stato accolto a Lampedusa?
"Nel migliore dei modi, tant'è che desidero ringraziare
di cuore tutte le persone che hanno provveduto a noi
al momento dell'arrivo sul suolo italiano. Non avevo
mai visto tanta umanità, tanto altruismo, tanta professionalità come quella degli italiani che hanno accolto
me - unico indiano - e gli altri miei compagni di viaggio
provenienti dalla Libia in guerra, ma originari anche da
diversi altri paesi africani. Si sono presi cura di noi e poi
ci hanno trasferito al nord".
Fred, Romeo, Sissi, Magda, Barney en Mia…
Turijn, Via Amendola 6D: MiaGola Caffè.
Già, a Boveglio...
"Esatto. Merito della cooperativa Odissea, che ci ha
preso per mano da Lampedusa per portarci nella casa
di accoglienza nel Comune di Capannori, dove per noi
è iniziato un percorso di integrazione fatto di lavoro e
istruzione sulla cultura italiana".
Come era strutturato il percorso d'integrazione?
"Federico Fambrini, il nostro referente, ci ha parlato molto di come funzionavano le cose qui, nel
frattempo lavoravamo campi prima abbandonati e
iniziavamo a guadagnare qualche soldo, che per noi
significava anche dare un senso alla vita. Sempre a
Boveglio, due meravigliose maestre (Michela Elia e
Silvia Mancini, ndr) hanno iniziato ad insegnarci la
lingua, poi - una volta fatto progressi nelle diverse
pratiche - io sono stato iscritto all''Academy of italian
cousin' di Vicopelago, dove il famoso chef Gianluca
Pardini mi ha insegnato la cucina italiana. Tutto il
resto, ciò che è successo dopo, è la mia vita presente".
Ciò che è successo dopo è uno stage come aiuto
cuoco nella cucina de "La buca di Sant'Antonio",
22
Naar een idee van Andrea Levinea, een dierenvriend
en vrijwilligster in een asiel voor katten, werd in Turijn
het ‘kattencafé’, MiaGola Caffè, geopend op 22 maart
2014. De ‘bewoners’ zijn Fred, Romeo, Sissi, Magda,
Barney en Mia (de katten). Ook in andere Europese
steden zoals Budapest, Berlijn, München, Parijs en
Madrid werden in 2013 ‘kattencafés’ geopend.
MiaGola Caffè richt zich o.a. tot
- wie zijn eigen kat heeft verloren en/of financiëel niet
in staat is een kat te houden
- de werknemer die voor zijn werk vaak ver van huis
is en daardoor niet kan genieten van het gezelschap
van een eigen huisdier
- de gezinnen die een kat in huis zouden willen halen,
maar eerst willen weten wat dit inhoudt
- wie veel stress heeft en energie wil opdoen in het
gezelschap van de katten
- de singles van iedere leeftijd aan wie het café een
nieuwe omgeving biedt tot sociale interactie
Wat heeft MiaGola Caffè nog meer te bieden, naast
de katten?
- specialiteiten uit Piemonte, maar ook proeverijen
van culturen en plaatsen ver van Turijn, vanaf het ontbijt tot het avondmaal
- een ‘videowall’ waarop video’s van andere dieren
geprojecteerd worden, dieren uit de regio die kunnen
geadopteerd worden.
Men wil ook de ‘hoek van de dierenarts’ realiseren,
waar de dierenarts vragen beantwoordt via video.
Eveneens is er een educatieve zone gepland, waar
kinderen meer kunnen leren over de wereld van de
dieren.
27
STAMPA
Antico
Caffè della Pace
Diane Keaton en Al Pacino in ‘The Godfather’.
Historische koffiebar (en filmdecor) moet deuren niet sluiten - woensdag 26
maart 2014 om 12u00
Het mythische Romeinse koffiehuis Antico Caffè della Pace, dat dienst deed als
decor in films als 'The Godfather II' en Woody Allens 'To Rome with Love', is
gered van de ondergang.
Dankzij een petitie en grote mediabelangstelling voor de mogelijke sluiting
wegens de bouw van een vijfsterrenhotel op dezelfde locatie, kan de legendarische koffiebar Antico Caffè della Pace aan de Piazza Navona in Rome alsnog
blijven voorbestaan. Dat meldt The Hollywood Reporter.
Met de verdwijning van de Romeinse hotspot, opgericht in 1891, zou in een
adem ook een stukje cultuurgeschiedenis verdwijnen. Op dit adres werd onder
meer de openingscene uit Woody Allen’s film 'To Rome With Love' gedraaid.
Antico Caffè della Pace was en is nog altijd in trek bij heel wat filmhelden. Van
Federico Fellini, Sophia Loren, Spike Lee en Grace Kelly tot Leonardo DiCaprio,
Monica Belluci, Julia Roberts en Robert De Niro: allemaal kwamen ze langs om
er van een ristretto, caffè latte of andere Italiaanse koffie te nippen. Zelfs paus
Johannes Paulus II en John F. Kennedy Jr kwamen er over de vloer.
Het is ook hier dat Diane Keaton naar verluidt Al Pacino een rake klap in het
aangezicht verkocht tijdens de opnames van 'The Godfather Part II'. Dankzij het
ijs des huizes kon Pacino snel opgelapt worden zodat vertragingen op de filmset
vermeden werden.
Petitie
De eigenaar van het pand, het pauselijke instituut van de gemeente Santa Maria
dell'Anima, weigerde een verlenging van het huurcontract van het koffiehuis om
op de locatie een luxehotel te laten optrekken. Ook onderhandelingspogingen
van de familie Saripanti die het café sinds 1961 exploiteert, draaide op niets uit.
Het ontruimingsbevel dat de rechtbank eind februari uitvaardigde, leidde tot
grote verontwaardiging tot ver buiten de landsgrenzen. Met de petitie die werd
opgestart tegen de sluiting en ook enkele politici die zich moeiden met de zaak,
haalden de uitbaters alsnog hun slag thuis. (DB)
26
STAMPA
dove Shekhar è stato preso "sotto l'ala" dal titolare
Giuliano Pacini e dalla grande famiglia del ristorante,
che lo ha aiutato anche a trovare casa, in centro
storico. Adesso il giovane indiano è stato "promosso"
come cameriere in sala - visto che parla anche quattro lingue (indiano, inglese, arabo, italiano) e ne sta
imparando una quinta (il francese) - ed è molto amato
e coccolato da tutti i suoi colleghi, che andiamo a trovare insieme a lui per una bella foto di gruppo. Ma fra
le cordialità e i rituali troviamo spazio per un'ultima
domanda, forse la più importante.
Shekhar, cosa ha imparato dalle tutte le sue esperienze?
"Che chiunque, anche nel momento di massima
difficoltà, quando tutto sembra perduto può sempre
provare a sé stesso e agli altri di rialzarsi. Che con
tutti possiamo trovare dentro di noi la forza per sopravvivere e che si può perdere tutto, ma se ci
rimane la vita c'è sempre modo di rialzarsi e dare il
proprio contributo alla società, anche partendo da
meno di zero. Certo, io sono stato fortunato perché
ho trovato nel momento del massimo bisogno una
nazione illuminata che mi ha accolto con amore oltre
a tante persone senza il cui aiuto oggi sarei niente,
ma il mio pensiero e la mia stima vanno a tutti coloro
che - partendo da condizioni come le mie - sono
riusciti senza aiuto a raggiungere anche risultati maggiori.Ed è questo ciò che dobbiamo aspettarci da ogni
essere umano. A volte bisogna perdere ogni cosa,
per trovare tutto".
Stefano Giuntini
(LoSchermo.it Newsletter 27/03/2014)
Vedere anche: http://www.bucadisantantonio.it/LITA/Z2/
C11965-9/hhcm-DOWNLOADS.html
23
HERMAN COLE - ORDE VAN DE ITALIAANSE STER
Bijna een halve eeuw nadat hij in 1965 in
Colmar deelnam aan een eerste Europese
jeugduitwisseling en goed veertig jaar
na zijn aantreden als lesgever Italiaans
Volwassenenonderwijs in 1973, ontvangt
Herman Cole uit Sint-Niklaas een tweede
eervolle Italiaanse onderscheiding.
Zijn eerste onorificenza werd hem opgespeld in februari 2008 in het raam van het
Vakantiesalon van Brussel: daar ontving
hij van consul Sabato Franco Sorrentino
met de groeten van de Italiaanse president Giorgio Napolitano het diploma en de
medaille Cavaliere dell’Ordine della Stella
della Solidarietà Italiana, intussen omgedoopt tot Ordine della Stella d’Italia.
Tussendoor: in 1991 overhandigde Wilhelm
Ulrichsen, Deense ambassadeur in Brussel,
hem de persprijs Hans Christian Andersen Travel Writer Award. Sinds 2001 is hij
Honorary Town Crier van Abingdon, in 2011
gaf de Leuvense vereniging S.P.Q.R. hem
de zevende Romulus-prijs.
Herman Cole was èn is een enthousiast
maar kritisch voorvechter van inhoudsvolle Europese verzustering. Met een
aparte hartkamer voor Lucca.
Het initiatief tot toekenning van het ereburgerschap werd begin 2013 gelanceerd
door Adolfo Berti en Angelo Frati van de
verzusteringsvereniging Villaggio Europa
uit Lucca.
In januari 2014 beslisten burgemeester
Tambellini en zijn schepenen het voorstel ter goedkeuring voor te leggen aan
de gemeenteraad. Op 11 maart schaarde
de gemeenteraadscommissie Cultuur zich
achter het voorstel, waarna het op 8 mei
-vooravond van de Dag van Europa- de
goedkeuring kreeg van de gemeenteraad.
De ‘Orde van de Italiaanse Ster’ werd in januari
1947 door het Italiaanse staatshoofd ingesteld
om mensen te bekronen die bijzonder hadden
bijgedragen tot de wederopbouw van het zwaar
gehavende naoorlogse Italië. Vandaag valt de
Orde te beurt aan Italianen in het buitenland
óf buitenlanders die door hun professionele
activiteiten Italië in al zijn facetten op een
bijzondere wijze in de kijker hebben gesteld.
Haast vijftig jaar nadat Herman Cole
(°Sint-Niklaas 1947) in september 1966
op zijn eentje voor het eerst naar de
Toscaanse zusterstad van Sint-Niklaas
spoorde, wordt hij nu uitgeroepen tot Cittadino onorario - Ereburger van de stad
Lucca.
24
Hiermee verheft Lucca voor de tweede
maal een inwoner van een zusterstad tot
ereburger; Herman Cole wordt voorafgegaan door wijlen mayor John Jones van
Abingdon-on-Thames, die in 1944 streed
met de Geallieerde legers die Lucca
hebben bevrijd. Na de verzustering tussen
de beide steden in 1972 was Jones zich
bijzonder op Lucca en zijn bevolking gaan
toeleggen.
De toekenning van deze cittadinanza onoraria aan Herman Cole valt mooi samen
met de nakende viering van het vijfentwintigjarige bestaan van de Wase culturele vereniging Anfiteatro-amici della
cultura italiana, waarvan hij sinds 1990 lid
is. (www.colesterolo.be)
25