112 (1.20 MiB)

Transcript

112 (1.20 MiB)
nr. 112, annada 10, glion, settember 03,
pretsch frs. 45.–/onn
il proxim puntissimo è: cumpost
fin da redacziun per il nr. 113: 11 settember 03
Punts 113 cumpara entschatta october 03
INFOS
INTERNS
dal team da Punts
03 Lifestyle sen la pizza
Lavar la damaun baud. Sa trair mez durmantà si per la
pizza. Finalmain er il sulegl che sa dasda. Tge sentiment
dad esser sisur! E suenter puspe la medema via en giu…
In raquint da Christof Mareischen.
04 Ei tila in vent
Ils geniturs dad Ursin Lutz èn ils ustiers da l’ospizi sin il
pass Lucmagn. Uschia ha Ursin passantà bler temp là ed
è creschì si en dus munds. In rapport persunal.
05 Nic Ripz – ün artist cun corp ed orma
In raquint d’in rebell, d’in dissegnadur da skate – e snowboard e d’intgin che sa viver. Da Mevina Feuerstein.
06 Digl pasterner al guardian
Corsin Kofler ha fatg l’emprendissadi sco pasterner ed
ussa è’l a Roma sco guardian papal. A Gianna Sonder ha
el tradì sco ch’ins viva en servetsch dal papa.
07 Betg in um?
L’unifurma da militar è out! L’alternativa sa numna servetsch civil. Rafael Camenisch preschenta fatgs e perspectivas.
08 Fugir el mund ni embratschar igl entir mund?
La giuventetgna dad ozendi tschertga fitg bleras chaussas – ma emblida magari da star tar sasez. Pertge che
quai è uschea raquinta Maurus Blumenthal.
08 In viedi
Ina poesia da Pia Valär.
10 Coco Chanel – innovatura ed icona
Mintgin enconuscha l’uscheditg "pitschen nair" ed il parfum "Chanel No. 5" è enconuschent en tut il mund. Tgi è
la dunna ch’ha midà il stil da vita da tantas dunnas da
differentas generaziuns? In pèr scleriments da Fadrina
Hofmann.
12 Veiver da l’oter mang digl mond
Quai è natiralmain tut auter che tar nus! Il clima, la cuntrada e la glieud – tut è auter. U forsa tuttina betg? Da
Gianna Sonder.
12 hm...
Conradin Klaiss, l’ex – caporedactur da la Surselva, studegia musica en la Nova Zelandia. Tge pensa el? Tge
muvainta el?
14 La schibetta dal mais: Cléan – "Universal Language"
14 Film dal mais: "Achtung, fertig, Charlie!"
15 Impressum
LIFESTYLE
da Rafael Camenisch
Trais mais en l’Australia. In servetsch social en l’America dal sid. In’emna sin las Balearas. In
Bungy Jump. Ina proxima festa. Tschertgar in job sin temp. Parter in’abitaziun cun amitgs.
Tschertgar il cletg, la cuntentientscha. Esser giuven.
Adrenalin. Alcohol. Il kick. Cannabis. L’Open air. L’amur. Viagiar. Ina prisa esoterica.
Magari in zichel sco en ils sessanta, magari in zichel scort sc’in cumpogn universal – ina persuna
giuvna d’ozendi. Magari ni l’in ni l’auter. Forsa giascha là la differenza tranter ozendi ed auters
temps, en quest "forsa". Pertge: La Miss Svizra va sturna cun auto, ils presidents fan guerras
senza motivs, ils economs èn responsabels per la globalisaziun (u er betg), il Grischun festivescha a Turitg. Temas sempers… ed insumma: Cuntent poss jau be daventar tut sul. Lifestyle. Tge è
segir? Il Heimat Feeling? Mes quatter mirs? Ils condoms rumantschs?
Kino. Playstation. DVD. Las Punts. Musica. l Blick. L’excess. La baselgia.
Nagut è nov. Pauc è franc. La moda da viver dad ozendi è marcada dal tschertgar – cunfins, ses
plaz, sa sez, quai che ans plascha. E perquai lain forsa dar raschun al Ben Harper: "Sometimes
you just have to walk away." U tuttina al grond filosof tudestg Immanuel Kant che ha scrit ovras
enorm impurtantas pertutgant la filosofia dal stadi – senza quasi ina giada avair bandunà ses
Königsberg. Forsa.
I resta be da sperar che questas Punts as plaschian, chars lectur e charas lecturas.
LIFESTYLE SEN
LA PIZZA
da Christoph Mareischen
Gist cura tg’ia sung aint igl pi bel semi am
desda igl tschivlem d‘en’oura. Ia derv igls
mies îgls durmantos e vei tgi gl’è anc stgeir
ainten tgombra e tgi nign n’è anc lavo. A mè
vign andamaint tg‘ia vess da lavar planget per
eir a ma parager pigl de suandont. Nous lagn
eir oz sen en piz e perchegl stuainsa neir bod
or dallas plemas. Plemas ins na sogl ansasez
betg deir a chegl, gl’è ena cuverta tipica dallas
hettas digl club alpin svizzer, chegl vot deir
ena cuverta da langa. Plang planget vignan
notiers las ampremas testas durmantadas e
bagnspert dattigl travagl ainten tgombra, betg
tots on paragea igl lascher gio ier seira, els
ston ossa far prescha. Ia va gio pront tot e siva
tg’ia sung ma tratg aint vigna ad ansolver per
esser ferm pigl de vegnent.
Davant hetta sa paregian tots per parteir e
siva da spitgier er segl davos tgi ò anc gia da
far giu tgotschas ans mattainsa sen veia. Nign
da chels diesch dels tgi passan ossa vease
aint igl stgeir è propa gio dasdo e blers von a
pè cun la gleisch digl front per ansomma veir
ensatge ainten la stgirainta notg. Cun eir sur
la neiv freida sainta angal la ramour dallas
minas sot las pels ed uscheia tedla sen chella
scu schi fiss ena melodia. Igl è mecta freid e
blers sfrouschan igls mangs e speran tg’igl
suglegl leva bagnspert per scaldar igls noss
corps. Er ia sper da pudeir ma scaldar cugl
ageid digl suglegl pero er da pudeir galdeir
ena vista magnifica sen la cuntrada. Gio
en’oura giainsa ossa a pè e planget tots tgi
steidan las gleischs, i antscheva a neir cler ed
ins vei las siluettas dallas otras persungas e
la structura digls pizs. Nous lagn anc far nigna
pôssa schi dei tgi n’è betg cler, uscheia trottainsa anavant e galdign l’atmosfera speziala
digl far de. Igl tschiel ò scu amprem en zichel
calour, all‘antschatta en violet stgeir tgi sa
meida an en blo tgi para gliunsch davent. Tot
las otras parts dalla cuntrada èn anc adegna
an en greisch sainza tg’ins vassess propa
dretg ensatge. Ins na so mai propa deir cura
tgi vign cler. Tottaneneda vogl fitg spert ed igls
amprems radis totgan igls pi ots pizs ed ins so
disfranztger las calours. I na vo betg dei ed er
nous tschiffagn l’egn u l’oter radi tgi regala en
bel tgodign. Gio tgi ischans ias a pè gio daple
tgi dus ouras, faschainsa l’amprema pôssa e
galdign igl cler dalla dumang.
Siva dalla pôssa ans mattainsa puspe sen
viada e dalunga tgappainsa tgod e stuagn trer
or ensatge per betg sivar mengia fitg. Siva
varsaquantas ouras tgodas e strantgas rivainsa segl piz ed ischans fitg cuntaints dad esser
sensom. Ossa vogl angiu e la concentraziun
dad egn e mintgign è dumandada venavant.
Tots pon anc bagn avonda e nous turnagn siva
l’egna u l’otra tgimirola ainten la neiv ainten
hetta. Igl sivamezde passaintan blers cun far
en cuc, liger en codesch e dar dalla baita,
oters stattan a suglegl e tgappan giu ena dètga
barsada anfignen la seira ed ia dung a tgertas.
Cunter seira, cura tg’igl suglegl sa zoppa
plang a plang davos igls creppels, antschevigl
a neir pi freid ed igls alpinists von a tgod ainten steiva. Tots tgi spetgan cun gronda tensiun
segl cotschen dalla seira e puspe scu la
dumang ins na sogl betg propa deir cura tgi
antscheva a far stgeir. Tottaneneda vign igl
tschiel oransch e siva cotschen. El vign adegna pi stgeir e pi ferm uscheia tg’ins crei
tg’igls pizs ardan, pero vogl puspe spert digl
cotschen tigl neir ed igls ples na fon betg ple
lungas e sa mettan a durmeir cun la saveida
tgi dumang darogl en belezza de.
03
EI TILA IN VENT
dad Ursin Lutz
Cun in tec luschezia astg’jeu pretender da
memez ch’jeu hagi passentau in'affonza zun
interessanta. Jeu sun numnadamein carschius
si en dus loghens: ils unviarns passentel a
Rabius e duront las vacanzas da stad habiteschel mintgamai sil Pass Lucmagn, nua ch’il
Grischun dat il maun al Tessin.
Quei per il motiv che mes geniturs ein proprietaris ed ustiers dil hotel che sesanfla sigl ault
dil pass. Empau pli specials ei il temps staus
nua che la sesiun da stad surtagliava il temps
da scola. Il hotel arveva gia avon las vacanzas
da stad ed igl atun entscheveva la scola avon
che l’ustria serrava. Aschia mavan nus affons
mintgaton suenter scola aunc sil Lucmagn per
passentar leu la sera. Pli savens denton partevan miu bab e mia mumma ils pensums da
geniturs ed ustiers per mirar da nus affons a
Rabius. La sera suenter scola spitgava la
mumma gia sin nus a casa per survigilar ils
pensums, per far tscheina e secapescha per
metter nus a letg. Sin miezdi fageva lu mintgamai il bab gentar. Jeu stoi accentuar ch’els
han capiu ei fetg bein da metter quels dus
menaschis sut ina capetscha. Damai ch’jeu
sun il giuven e mes fargliuns sescolavan gia
ordeifer ha ei dau enqual midada per mei els
davos onns da scola obligatoris e suenter lu
duront il gimnasi.
Ina libertad infinita
Jeu sun vegnius el deletg dad ina libertad che
pareva savens infinita. Duront l’jamna habitavel pli u meins persuls a Rabius. Schegie ch’il
recept senumnava savens Findus, han ils
emprems experiments cun macruns ed ovs
barsai giu liug en quels onns. Gia da pign ensi
mavel mintgamai cun mes fargliuns e cun sac
e pac sil Pass Lucmagn per segidar nua ch’jeu
pudevel. Sco che nus havevan empriu empau
tudestg e las empremas buccadas talian, fagevan nus savens ir il kiosk da souvenirs e dultschergnems. Las empremas stads vesevan
nus sur il spurtegl ora mo cun star sin peis sin
ina sutga. Al Pass Lucmagn engraziel jeu era
miu interess per ils lungatgs. Baul sundel
vegnius en contact cun talian ed era spagnol,
gliez entras in da nos luvrers spagnols.
In tec in stroli…
Buca mo la libertad d’astgar esser tut persuls
a casa ei enzatgei tut aparti – era crescher si
en in hotel ei fetg variont. Cun in miez onn
haiel passentau l’emprema stad sil Lucmagn.
Cu ei marschava il pli bia sesevel jeu savens
en miu sez d’affons per observar igl entir
menaschi ord la distanza. La proxima stad
denton havevel empriu da star sin mias atgnas
combas, mavel jeu gia persunalmein cun ina
cazzetta da barsar enta maun tier la cuschiniera per empustar mes ovs en pieun. Dallas
proximas stads san mes geniturs ed auters
commembers dil persunal che lavuran gia
gleiti 20 onns tier nus buca mo da raquintar
legreivlas caussas. Savens vegnel tratgs si
ch’jeu mavi sin la frestgera da bubrondas e
grevi ora la buca duront che tuts havevan da
far ils mauns pleins, secapescha cugl intent
da contonscher attenziun, quei che reusseva a
mi detg savens. Era ina da mias autras tacticas preferidas haiel svilupau en quei temps,
numnadamein quella da buca curdar si ed
aschia mitschar dalla lavur. Beinspert haiel lu
saviu surprender ina plazza da stad el hotel,
all’entschatta en kiosk, pli tard sundel segidaus empau davos il buffet ed actualmein
lavurel sco camerier.
Ins vesa buc el
Enzatgei tut special pil Pass Lucmagn ei il
vent. Ei dat strusch in di ch’el sefa buca veseivels sillas pastiras ni ch’el lai undular levamein il lag. En tut quels onns eis el staus in
fideivel cumpogn da viadi ed adina cu jeu mo
patratgel vid tut quels eveniments sil Lucmagn
sentel in frestg vent che streha mia pial –
magari pli bufatg e magari empau pli ferm.
NIC RIPZ – ÜN ARTIST CUN CORP ED ORMA
ÜN RAQUINT D’ÜN REBEL, DISEGNADUR DA
SKATE- E SNOWBOARDS, D’ÜN CHI SO VIVER
da Mevina Feuerstein
Nic Ripz ho 32 ans, chavels cotschnischems, viva illa chesa la pü speciela süsom Scuol, es sto già
dapertuot e viva da sieus disegns. Già da pitschen è’l gnieu a savair quaunt dür cha que es da surviver sün quist muond, ma el nun ho mê do sü la spraunza. El es üna persuna unica, uschè scu
sieu möd da viver. Eau d’he gieu la furtüna da gnir a savair dapü da la vita da Nic. Cò es que ch’el
m’ho quinto:
"Lifestyle es per me da vzair que cha s’ho,
esser cuntaint cun que e cun se svess, pruver
da viver ils sömmis e d’esser a se svess. Eau
d’he adüna già vulieu dvanter artist. Eau sun
naschieu cun ün dun speciel, ed eau d’he
adüna savieu ch’eau il d’he. Eau disegnaiva
adüna sün mürs e paraids, our da spür dalet.
Già da pitschen vivaivi in ün möd speciel:
Mieus genituors haun adüna darcho fat müdeda. Mieu bap lavuraiva tar IBM, la firma da
computers, ma nus dschaivans adüna be "I’ve
Been Moved", que chi voul dir "eau sun gnieu
transpurto". A d’eira curius da ster dapü cu
ses mais al listess lö. Eau d’he frequento circa
20 differentas scoulas. A d’eira bun scha nu’s
vaiva gugent quel lö inua cha’s d’eira güst, ma
scha que plaschaiva, nu’s giaiva davent uschè
gugent. Amihs d’heja adüna chatto svelt, e cun
que ch’eau gniva adüna darcho a cugnuoscher
glieud differenta savaivi cu ch’eau am vaiva da
cumporter.
Mia mamma vaiva gugent chesas ün pô
melmantgnidas. Fin al di cha vains darcho fat
müdeda d’eiran las chesas darcho bellas e
cumadedas.
Mieus genituors d’eiran ils pü grands hippies. In garascha haune fümo erva e tadlo
musica… Els nu d’eiran neir insomma na
severs.
Cur ch’eau vaiv nouv ans d’heja survgnieu
ün stipendi per ir a la UCLA, üna fich cuntschainta universited in California. Eau nu sun
però lura ieu, perche cha mia vita s’ho müdeda
cumplettamaing traunter quel temp e’l temp
ch’eau vess lura pudieu ir a l’universited. Üna
vouta d’heja pudieu piglier part ad ün proget
cun Charles M. Schulz, il disegnadur da
Snoopy. Eau d’eira var 20 ans pü giuven cu tuot
ils oters.
La scoula obligatorica suni rivo da fer sainza problems eir scha la roba cha vaiva da fer
nu m’interessaiva insomma na ed eau nu d’he
imprains ünguotta.
Mieus genituors nu vulaivan ch’eau fatscha
qualchosa cun art, que d’eira per els be ün
hobbi. Els vessan gieu gugent ch’eau chamina
intuorn cun bels tschops e’m cumporta scu ün
hom da vaglia, ma eau nu vaiv vöglia da que.
Cun 16 m’haune dit da tscherner: viver suot
lur tet e cun lur reglas, u ir e pruver da surviver. Eau d’he vulieu esser ün artist, independent, fümer erva e baiver alcohol ed ir cul
skateboard, e cun que d’heja tschernieu la
seguonda varianta, mieu stil da viver, mieu
"lifestyle".
Eau d’he fat ün cuors al college d’art chi
vess düro quatter ans in ün an. Quel an sun
mieus chavels dvantos grischs perche ch’eau
vaiva uschè ün stress.
Zieva quel an vaivi il bsögn d’ir pel muond.
Il prüm suni be viagio in Australia, lura d’heja
decis d’ir eir in Europa. La glieud europeauna
ho dapü gust ed interess vi da l’art, els la
predschan dapü. In mincha cas nu vaivi mê da
laver plats u servir scu cha oters faun scha
viagian sainza raps. Dapertuot d’heja savieu
druver mieu talent e guadagner raps cun que.
In Ingialterra per exaimpel d’heja fat graffitis
per üna butia da surfer, oters haun vis que e
dumando sch’eau nu decoress eir lur butias.
Uschè es que ieu inavaunt. Eir a San Francisco
suni ieu da porta a porta tar las firmas da skateboards, e zieva 2-3 voutas d’heja gieu la
lavur e d’he pudieu skizzer e pittürer skateboards.
Avaunt ün pêr ans d’eiri directer da Northwave in Italia e d’he lavuro insembel cun mieu
vegl collega Dani Kiwi Meier. El m’ho invido a
sia nozza in Val Sinestra. Daspö lo suni adüna
darcho gnieu in Engiadina, que a’m plescha
fich bain, ed ir cull’assa a’s po sün fich bunas
pistas. La mentalited da la glieud a’m plescha
stupend.
Uossa vivi cò a Scuol, d’he mi’egna firma
cul nom "A New Day" cun tschaunt a San Gal e
lavur per differents cliaints. Eau nu d’he üna
rutina speciela. Cun que ch’eau d’he termins
ch’eau d’he da tgnair aint cun der giò mias
lavurs, lavuri minchataunt quatter dis a l’inlungia sainza durmir, sainza manger (per nu
gnir staungel), e baiv liters da Red Bull e cafè.
La creativited stu lura simplamaing esser cò
sainza ch’eau d’hegia temp da spetter l’inspiraziun.
Oters dis possi giodair la vita, ster a sulagl,
fer pachific. Tscherta glieud nun inclegia mieu
möd da viver e craja cha mia lavur nu saja
seriusa. Invezza nu saune quaunt temp ch’eau
dun per disegner e ch’eau guadagn mieus raps
scu oters eir.
Pel mumaint stögli prodüer que chi’s venda.
Cur ch’eau sun artist nu m’interessa que
cha’ls oters pensan, lo fatschi que chi’m plescha.
Ma eir scu artist as stu vzair aint la realited
ad ün tschert punct. Eau vögl natürelmaing eir
marider ed avair iffaunts. Que tuocha tar mieu
sömmi.
Eau d’he realiso cha esser artist es bel e
bun, ma be uschè löntch cha s’ho ün tet sur il
cho. Eir artists drouvan ün dachesa ed ün pô
stabilited illa vita."
05
DIGL PASTERNER AGL
GUARDIAN
da Gianna Sonder
Corsin Kofler è partia avant dus meis e mez per Roma per antrar ainten la guardia papala. El ò 20
onns ed è carschia se a Riom cun igls sies genitours e dus frars. Gl’onn passo ò el fitto igl sies
amprendissadi scu pasterner.
Scu ins veivigl ainten la caleira actuala a
Roma? Igl mument ègl mecta tgod ed ins ò
dei da sa disar vedlonder. Ma igl mender ègl
durant igl sarvetsch, cun chella umiditad
vetiers ins siva spert.
Pertge ist ta decidia dad eir tar la guardia
papala svizzra? Per chegl m’interessava gio da
pitschen anse, pero ma decidia vaia pir avant
en mez onn dad eir a Roma.
Fast la tia lavour momentana cun persvasiun
(religiousa)? La religiun è cò franc da gronda
muntada, ma tigl sarvetsch vign an amprema
lengia vurdo fitg sen la precisiun dalla lavour
tg’ins fò.
Correspondigl tgi vusoters vez dad esser
pronts da mureir pigl papa? Ea, chegl corresponda. Mintg’onn igls 6 da matg vagn nous igl
seramaint e lò angirainsa tgi dettans ve la veta
pigl papa schi fiss basigns.
Scu passaintas igls deis? Nous luvragn an tact
da treis deis. I luvragn dus deis tranter otg e
diesch ouras an de ed igl terz de vainsa liber,
schi vign navot tranteraint scu per exaimpel
ena messa u audienza sen la plazza vainsa dad
eir an sarvetsch. Igl amprem onn ins ògl anc
en’oura taliang.
At plai igl stil da veiver scu guardian papal
migler tgi scu pasterner? Igl è ensatge oter tgi
esser pasterner. Ins lavoura dad otras ouras
ed an en oter tact, ma da luvrar egl er a cò, ed
igl è franc ena bunga experientscha per pi
tard, ena bunga scola.
Scu vignst a freida cun la mentalitad ed igl
lungatg? Franc mintgign canoscha la mentalitad digls Taliangers, els èn pi averts ed ins
vign piglia se fitg bagn scu Svizzer. Cugl lun-
gatg ins ò en grond avantatg sch’ins so rumantsch, ins amprenda spert igl taliang.
Quant gudognas agl meis? Avonda per veiver...
N’ast nigna malancuneia per la tia patria?
Cler tg’igl è grev igl amprem da bandunar la
sia patria. Ins vo ainten ena tera tg’ins canoscha angal igl ple dallas medias. Malancuneia
vaia betg anc, ma ia pains anc bler ve digl bel
Surses, ve dalla mia famiglia, ve da paraints e
naturalmaintg ve da collegas.
Quant dei fast chint da star a Roma? Ia sung
m’obliia per dus onns tar la guardia svizzra, e
siva veia sch’ia stung pi dei u schi am magna
anavos se Surmeir a tga .
Tge plans ast pigl avigneir? Igl mument sunga
anc cò per dus onns a Roma e fatsch igl mies
sarvetsch, siva ins vei anavant.
BETG IN UM?
da Rafael Camenisch
Pli e pli blers umens giuvens sa decidan da na
betg vulair far militari. L’alternativa sch’insatgi
n’ha in betg ina menda corporala u nun è stà
tar in psichiater? Il servetsch civil. "Um u betg
um?" nun è alura la dumonda.
La statistica na sbaglia betg: Il dumber da
dumondas per il servetsch civil daventa cun
mintga onn pli e pli grond. L’onn 2001 han
1870 umens tschentà la dumonda per dastgar
far servetsch civil – 16 pertschient dapli che
l’onn avant. L’onn 2002 han alura 2051 persunas tschentà la dumonda. Tendenza carschenta. Circa 80 pertschient da las persunas che
fan la dumonda, dastgan la finala alura er
prestar il servetsch civil enstagl d’absolvar la
scola da recruts u in’autra part dal militari.
Bleras pussaivladads
Ils "zivis", sco persunas che prestan servetsch
civil vegnan numnadas, han dentant anc da
sbatter in zichel cun l’image da quest servetsch. I nun è numnadamain BETG uschia
ch’ins sto lavurar en in spital u en ina chasa
d’attempads sch’ins na vul betg far militari.
Anzi: Las pussaivladads èn fitg vastas: Sper ils
spitals e las chasas d’attempads datti numnadamain er la pussaivladad da lavurar per
organisaziuns che s’occupan da la protecziun
da la natira (en Grischun per exempel WWF
Grischun u Pro Natura Grischun), tar l’uffizi da
mantegniment e protecziun da monuments,
tar organisaziuns per giuventetgna, en l’agricultura u schizun en l’exteriur sco gidanter da
pajais da svilup. Ed il meglier: Sco zivi san ins
tschertgar sez in post da lavur. Cundiziun è be
ch’il manaschi sto esser annunzià tar il stadi.
Il conflict da conscienza
Durant ch’i nun è in problem en pajais vischants da la Svizra da dastgar prestar servetsch
civil, fa la Svizra anc (!) in ualti grond tam tam.
Per vegnir libers dal militari ston ins numnadamain passar la mustra sco abel, alura scriver ina brev da pliras paginas e la finala anc ir
a Thun avant ina cummisiun da trais persunas
per far cler a lezzas pervi da tge motivs ch’ins
na sa betg prestar militari. Quai è nunmnadamain la premissa per vegnir liber dal militari:
Ins sto mussar ch’ins ha in conflict cun la
conscienza e na sa pervi da gliez betg far militari. I tuna dentant pli difficil e nausch che quai
ch’igl è en verdad. En la cummisiun a Thun
per exempel na fan neginas persunas dal militari part e per part datti vairamain bunas discussiuns là.
(Anc) 450 dis
Per il mument ston ils zivis anc prestar 450 dis
servetsch, pia 1,5 giadas dapli che militari.
Cun l’onn 2004 vegnan dentant las leschas a
sa midar, uschia ch’ils zivis ston anc prestar
390 dis servetsch. L’emprim engaschi sto cuzzar 120 dis. E tar las finanzas: Sch’insatgi na
maglia e na dorma betg en il manaschi, vegn
el sin ina paja minimala da circa 2200 francs
al mais – sch’el na lavurava betg avant il servetsch. Uschiglio è l’indemniasaziun pli auta.
Cassa da malsauns na ston ins betg pajar
duront il temps da servetsch. E per students:
Servetschs civils san valair sco pratticums per
il studi e viceversa.
Mai memia tard
Per tschentar la dumonda da dastgar far servetsch civil nun èsi mai memia tard. Er sch’ins
ha gia absolvì la scola da recruta, pon ins far
la dumonda. Ils dis ch’ins ha alura gia passentà en il militari vegnan subtrahai e quintan
pia er. Ed il rest dal temp en servetsch san ins,
cun ina resposta positiva en sac, passentar
senza mondura da guerra, senza marschs da
kilometers, senza emnas da surviver ed er
senza littinents che ans van sin la gnerva.
Dapli infos sut www.zivildienst.ch u www.konsura.ch
(per la glista da manaschis en la Svizra orientala)
07
FUGIR EL MUND NI EMBRATSCHR
GL’ENTIR MUND
da Maurus Blumenthal
Daco semorder en in meil asch, sch’ei dat tons meils che vesan ora dultschs pli che dultschs?
Tgei dat ei pli bi che da morder oz en in meil, damaun en tschel, surdamaun puspei en in auter –
mo maina finir in?
Il maler lai buca mo crescher la meila per
ch’ella gusti als carstgauns ed als utschals,
mobein era per derasar il cocs – ils sems dalla
plonta. Lezs sesanflan denton enamiez il meil.
Aschia sesanflan era nos cocs, nos sems
che daventan semenzas per nova veta en nies
miez. Mo per vegnir tier quei miez ston ins
mintgaton era penetrar aschadads. Entuorn
nus dat ei denton aschi bia caussas che vesan
ora fetg dultschas, ch’ein fetg attractivas per
fugir da sesez. Tut sa atgnamein daventar ina
fugia, bia gadas vegn quella fugia era numnada droga. Mo per impedir malcapientschas
drovel jeu il plaid fugia. (Fugir ei in verb da
moviment, esser drogaus perencunter buca).
Sin via tier ils agens cocs confronteschan ins
mintgaton caussas buca mo aschas, mobein
era fetg petras: Quellas regurdientschas fan
tema.
Ei dat aunc in tabu
Ina flur sa buca fugir en in auter plaz che plaschess meglier ad ella. Nus savein forsa fugir
en in auter plaz, mo nus prendin adina cun
sesez, nies desiert ni noss stempraus. Mo che
nus s’encurschin il bia buca ei. In fugir da
sesez ei atgnamein nunpusseivels perquei che
nus purtein era adina cun sesez entirs ed
entratgs. E sche nus sneghein nossas varts
buc aschi glischontas, ein ellas tuttina gl’entir
temps cun nus.
Oz gin ins ch’ei detti negins tabus pli – mo
ei dat aunc in, jeu schess il pli grond da tuts, il
tabu da tschintschar ed acceptar sesez sco
quei ch’ins ei. Tabuisar veramein quei ch’ins ei
e viver in "jeu" che fui. Viver ina persunalitad
illusorica perquei ch’ella corispunda buca al
coc dall’olma. Il coc dierma, rebellescha mintgaton, denton negin capescha quella rebalzada. Ed ins viva in’illusiun.
Absurditads
Fugir dalla critica, fugir dalla carezia, fugir dil
mal, fugir dalla verdad, fugir dalla responsabladad, fugir dil stress, fugir dil mund.
Surtut la giuventetgna survegn ina paletta
grondiusa da fuigias pusseivlas – in supermarché da fuigias dad ina vart, da l’autra vart
essan nus dumandai aschi fetg sin tut las
varts. Nus vein era strusch pli temps dad esser
nusezs. Igl ei da corrispunder als maletgs dils
auters. La veta vegn stinschentada entras quei
ch’ins stuess far per plascher ed esser renconuschius tier tschels. Ed allura sorta la veta
tut strubigiada sin tschella vart. Quei numnan
ins allura absurditads.
La veta ei sensibla
Mintgaton fugir, gliez ei normal. Sche la veta
ei denton mo pli ina fugia, allura vesa il mund
ora sco quei ch’el ei ussa: devastaus. La veta
ei fina e sensibla, sch’ella sa denton buca
viver daventa ella tuttenina aschi destructiva
sc’ina bumba.
Per saver magliar tiu agen meil, stos ti
saver acceptar el – tei tez. Buc acceptar tei
sco quei che tschels vulan tei, mobein sco ti
eis. E co sas ti tgi che ti eis, co sas ti tgeinin
ch’ei veramein tiu meil? Sche ti prendas
temps per tei en tutta ruasseivladad e piardas
ils patratgs dil mintgadi, lu sentas, audas e
vesas ti tuttenina tiu meil, tiu ver meil. Ed ils
sems el coc dad el glischan sco aur, sco quei
ch’ei han gia fatg gl’entir temps, mo che ti vesevas buca els. E ti stos rir e savessas embratschar gl’entir mund.
IN VIEDI
da Pia Valär
Tschanteda a lur da la via:
üna giuvna cun chavels lungs, nairs, tratschlos.
Sieus vstieus: sdratschos, ruots, be fouras.
Ün iffaunt tschücha lat our da sieus bruosts vöds.
Sieu maun: stendieu our vers la glieud, chi passa.
Sia vusch debla, monotona batlagia, benedescha
e blastemma.
Tschanteda a lur da la via.
Ella sota.
Sota e sota.
Tuots sotan.
Il fö immez aint schloppigna.
A vain chanto, suno, tainto.
A vain fat l'amur.
Liberted.
Ella es in viedi.
Adüna in viedi.
Ella vo inua cha'l vent la maina.
Il vent: aunch'ün pô pü liber cu ella.
Ella contaimpla ils utschels chi svoulan.
Ella vo inavaunt, davent.
Üna roma nu crida.
09
COCO CHANEL (1883 – 1971)
da Fadrina Hofmann
In mincha s-chaffa da büschmainta moderna
da duonnas as chatta la suottascripziun da
Coco Chanel. Sül conto da la creatura dal "pitschen nair", va eir la popularisaziun da las
chotschas per duonnas, vestits tagliats e frisuras cuortas. Fin ün tschert grad va inavo
il stil da moda da mincha duonna moderna fin
pro la legendara creatura da moda Coco
Chanel.
Sco cha tuot ha cumanzà
Gabrielle Bonheur Chanel nascha dal 1883 a
Saumur in Frantscha. Seis bap es mariner e
sia mamma lavura in üna chasa da povers. Ils
genituors nu sun maridats e la matta vaglia
sco bastarda. Cur cha Gabrielle ha be ses
ons, moura la mamma, e Gabrielle aintra i’l
convent d’Aubazine e frequainta plü tard la
scoula in ün internat. Las fuormas modestas e
las culuors sombras da la moda cha Coco
creescha plü tard sajan il resultat da si’infanzia. Davo la scoula prouva Gabrielle da s’etablir sco chantadura. Las chanzuns ch’ella
chanta il plü suvent sun "Ko Ko Ri Ko" e "Qui
qu’a vu Coco" – da là nan deriva seis surnom
Coco. Il success sco chantadura nun es grond
e Coco cumainza a far collecziuns da chapels
per amis.
La grond’amur – il destin da Coco
Il bigliet d’entrada illa "high society" survain
Coco cur ch’ella cumainza üna relaziun cun
Arthur "Boy" Capel – l’amur da sia vita. El sustegna a Coco finanzialmaing e dà eir l’impuls
da rivir sia prüma boutique da chapels, sia
prüma butia da moda e sia prüma chasa da
moda. Bainbod creescha Coco eir "coûture"
fatta our da jersey ed iniciescha il trend da
"petit garçon". Cur cha Coco Chanel cumainza
cun sia "maison de coûture", nu tilla voul ingün
tour serius. Immez il temp dad exibiziunissem
e frivolità creescha ella ün stil subtil e douvra
ün material bunmarchà elavurà in massas in
fabricas – il jersey. Sia moda cumadaivla, las
schoccas cuortas e la büschmainta da lavur
sun ün grond cuntrast invers la moda da corset actuala. Coco svessa as vestischa d’ün stil
masculin ed adatta quella büschmainta deliberanta eir per otras duonnas. Quai es il punct
da partenza pel grond imperi da Coco Chanel.
Davo la mort tragica da "Boy", causa ün
accidaint cul auto, va Coco dal 1920 a Paris.
Dürant ils prossems ons ha ella üna pruna
afferas (Strawinski, Pawlowitsch, Reverdy,
Westminster) però ella nu marida mai e nun
ha ingüns uffants.
"Per esser irrimplazabel as stoja esser
different" (Coco Chanel)
Dal 1921 cumainza Coco üna terza carriera
cun parfüm. Ella inventa "Chanel No. 5" e cun
quai ün parfüm sainza temp chi’d es popular
sur tuot ils cunfins. Dal 1926 preschainta Coco
per la prüma jada "il pitschen nair" e cun quel
es il success garanti. Ella riva sia prüma boutique a Londra ed ün on plü tard creescha
Coco seis prüm costüm da tweed chi dvainta
legendari. I seguan üna butia dad accessoires
ed üna da clinöz. United Artists fa ün contrat
cun Coco Chanel per far il styling da lur stars.
La büschmainta aint il film "Tonight or Never"
es per exaimpel creada dad ella. La gronda
part da sias creaziuns han ün success stabil e
nu’s müdan dad on ad on – e gnanca da generaziun a generaziun.
Il comeback
Dürant la Seguonda Guerra Mundiala vain
interruot l’affar e be amo üna butia a Paris
resta averta. L’affera cun ün ufficial nazi
pudess esser il motiv perche cha Coco Chanel
vain arrestada ed interrogada da la pulizia
francesa. Coco banduna la Frantscha e va in
Svizra. Pür dal 1954 ris-cha ella ün comeback
ed ha grond success. Ella avancescha illa liga
dals creaturs da moda, amo adüna persvada la
moda da Chanel cun seis stil natüral e casual.
Coco Chanel lavura fin pro sia mort dal 1971.
La vita da Coco Chanel vain onurada cul musical "Coco" i’l qual Katherine Hepburn giova la
rolla principala dal 1969.
La moda da Chanel
Coco Chanel favurisaiva designs simpels e
severs chi d’eiran inspirats dal sentimaint da
vulair as deliberar. Sia moda d’eira s-chüra,
sombra e pratica, e listess – adüna cuntgnaiva
ella ün zich glamour. Grazcha a la moda da
Chanel pudaivan las duonnas as vestir in ün
möd cumadaivel e listess elegant, feminin e
mistic. Il costüm da Chanel es dvantà intant
l’ideal per eleganza tradiziunala. L’ouvra da
Coco Chanel es sco sia vita: eterna, inconvenziunala ed abla da s’preschantar e’s reinventar
adüna darcheu in milli differents möds.
– INNOVATURA ED ICONA
Minchün til cugnuoscha, l’uschedit "pitschen nair", ed il plü tard davo cha Marilyn Monroe vaiva
confessà ch’ella porta la not be "Chanel No. 5", es quel parfüm cuntschaint sün tuot il muond. Chi
es la duonna chi ha müdà il stil da vita da tantas duonnas da differentas generaziuns? Che as
zoppa davo il nom da marca "Chanel"? Ün pêr sclerimaints da "the woman behind the designs",
Coco Chanel.
11
VEIVER DA L’OTER
MANG DIGL MOND
da Gianna Sonder
...HM
mail da Conradin Klaiss
Nova Zelanda sa catta aint igl pacific digl sid e
cumpeglia dus inslas grondas e varsaquantas
pitschnas. La sia surfatscha è circa schi gronda scu 7 gedas la Svizzra. Sen l’insla digl sid
rigia ple u manc igl madem clima scu cò. Sen
l’insla digl nord ègl pero tropic. La capitala da
Nova Zelanda è Wellington tgi sa catta sen
l’insla digl nord. Sen las inslas ògl passa 200
pizzas, la pi ota è 3000 meters ota. Tranter
chellas pizzas mossan anc treis vulcans lour
testa deira.
A Nova Zelanda abiteschan bung quatter
milliuns carstgangs. Cunchegl tgi la tera è
schi gronda ed anc populada schi pac, sa cattan angal 13 carstangs sen en km_. An Svizzra
ègl gio 173 persungas per km_. Digls quatter
milliuns an Nova Zelanda veivan ca. 86% ainten martgeas ed an media vignigl 77 onns
vigls. Baito vign per gronda part engles e
maori, er schi angal ple bung 10% digls abitants èn Maoris. La gronda part è europeica
cunchegl tgi Nova Zelanda è neida colonisada
anturn igl 1830.
Ena fitg gronda differenza tranter Nova
Zelanda e la Svizzra è tgi cura tgi nous vagn
mesa stad neivigl tar els, q.v.d tgi anviern e
stada èn gist igl cuntrari. En’otra differenza è
igl traffic a sanestra. A Nova Zelanda ple u
manc mintga carschia tgi ò en auto. Igls Kiwis
(uscheia sa nomnan igls abitants dalla Nova
Zelanda) pon gio eir davent da 14 onns cun
auto cun ensatgi tgi ò igl bigliet. Cun 16 onns
ins pò eir sulet pero cun 18 onns ins stò far igl
examen.
Per eir a scola stò mintga scolar veir aint la
si’uniforma. Scolars tgi von sen scolas retgas
e noblas on aint gugent chella, uscheia mossigl tg’els èn ensatge migler.
Igls Kiwis èn fitg loschs sen l’atgna tera,
damai fitg patriots. Uscheia dattigl per exaimpel cartas digl mond noua tgi Nova Zelanda
è da mez e betg scu usito d’en mang prest
tagleda giu. Igl dazi è fitg strantg. Sch’ins è sto
an Australia en pêr emdas cun la tenda e siva
ins viandescha anavant ve Nova Zelanda ins
stò nattager la tenda ainten mintga cantung.
Igls Kiwis vottan numnadamaintg betg tgi vign
impurto animaligns. A Nova Zelanda davigl
uriund fitg pacs animals, prest angal utschels
e sgulanotgs. Igls animals vevan er nigns
inimeis ed eran uscheia disos da far igl sies
nia giu mez. Pero avant en pêr decennis ins è
nia sen l’ideia d’immigrar glioirs e possums.
Chels on antschet a magler igls ovs digls
utschels ed ossa ple e ple sorts d’utschels
tgi svaneschan. Igls animals immigros on
naturalmaitg nigns inimeis sen las inslas e
sch’ins vei egn da chests animalets ins po cun
bunga cunsienztga (...) eir sur or cugl auto.
I dat avonda.
La gronda part digls Kiwis veivan dalla
agricultura. A Nova Zelanda veivan an tot ca.
70’000 nursas. Bleras donnas fon mastiers
dad omens. Ellas von er pigl martel e pigl teirastrubas schi ensatge funcziunescha betg.
Maglea vign per regla davant la televisiun.
Schi ensatgi d’en’otra tera è an visita vign
dumando noua tgi vottan magler. La visita è
gl’amprem tot perplexa ma i vign alloura maglea a meisa tenor giaveisch. Tigl menu da
mintga de totgan tiffels, ensatge tgern e verdura. Salata vign rar maglea. E schi la famiglia
decida eneda da far p.ex. pasta giantar, dattigl
siva quatter-tschintg deis pasta.
Anc ensatge tar la televisiun: schi ensatgi è
a tgesa vo’la, schi ensatge tschainta davant e
varda u betg.
Igls Kiwis èn autonoms, averts e hospitevels. Lour hobis èn per regla rugby, balla pe e
kricket.
Nova Zelanda è la tera perfetga per ena
moda da veiver pi simpla, pi pac birocratica e
pi pac convenziunala e per ena veta sainza
zerps e filunzas.
Tgei duei dir: jeu sun savens in scheissperfecziunist.
anflel buca ideas che cuntentan. carghel a memez in
immens buordi cun quei. e lu vegn vitier che il layoutmaker da Punts ha puspei inaga dapli da spitgar sin mei.
ed ussa vegn aunc vitier ch'el ha spitgau per nuot. jeu
stun mal che jeu hai cumplettamein disdiu quella gada.
normalmein fuss jeu silmeins staus el stan da metter
ensemen enzatgei, era aunc il davos mument. sun buca
disaus pli da scriver. la musa, sco ti dias, ha schau mei
el 'stich' quella ga.
hai empruau da puder tier tei per telefon. ei buca gartegiau.
in'autra gada buca spetga sin miu text. sch'el vegn en
tier tei ad uras ton meglier, sche buc, lu eisi halt miu
'pech'. tgei ei il puntissimo per la ediziun suenter quella?
peace
conradin*
* Conradin Klaiss, anteriur caporedactur da la Surselva
per las Punts, sa chatta en la Nova Zelandia e studegia
musica là
Remartga da la redacziun:
Char Conradin,
nagin stress. Igl è bel da puspè ina giada udir insatge da
tai. E per tia defensiun: Ti nun eras pli en Svizra cura
che la Rumantschia ha surmuntà ses complex – e quai
entras ina simpla parola (che exista uss gia en ina in
zichel autra versiun sco condom).
12
ENGIAVINERA
dal team da Punts
Has TI style? – Tschertga ils differents lifestyles e chatta la soluziun – sche Ti has style
cun mangiar l’enconoschas – e Ti sas guadagnar in dals styleös t-shirts da Punts.
Trametta Tia soluziun enfin ils 31 da settember a Rafael Müller, Pradamalerstrasse 19,
7015 Tumein, fa in mail a [email protected] u in sms sin 078 858 57 23.
1
2
3
4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Ina butia da moda zunt populara tar la giuventetgna.
Questa glieud ha in stil da viver particular: Knie, Nock...
In actur american dals onns 60 che mussava en ses films e sia vita, co ch’ins ha
da far per esser rebell forever. Purtava jeans, gieva cun töf ed è mort baud en
in accdient cun ses Porsche. Num da famiglia.
In carnet da lifestyle per teenies.
Ina marca da moda taliana chara e nobla.
Chadagna svedesa da gronds negozis da mobiglia.
Abitaziuns fatgas or da veglias fabricas. Ualti trendy!
Tgi che fa in sin style cun fimar cigarras fema:
LA bar da la gervosa a Cuira en la citad veglia cun ina gronda schelta.
5
6
7
8
9
TGI CHE SA
RUMANTSCH
SA DAPLI
www.rtr.ch
CONTAINER
ACHTUNG, FERTIG
CHARLIE!
CLÉAN – ‘UNIVERSAL
LANGUAGE’
Film dal mais, da Curdin Fliri
La schibetta dal mais, proponida
dal Battaporta dal Radio
Rumantsch: da David Spinnler
Segir che tuts enconuschan quel temp enturn
ils 20 onns. Tut ils umens survegnan in fegl
cun si la data cur che l’enfiern per 15 emnas
entschaiva. Be precis, la recruta. Antonio
(Michael Koch) ha simplamain ignorà la brev e
giudì vinavant il mund. Pir a si’atgna nozza
emprenda’l ad enconuscher la realtad da la
vita. La polizia vain, interrumpa la ceremonia e
prenda en fermanza ad Antonio davant sia
spusa e tut la parentella. El sto immediat entschaiver sia recruta. En frac vegna’l transportà fin tar la caserna da militar. Ma quai n’è
betg anc tut. Tar sia truppa vegn tiers er anc il
corporal Weiss (Marco Rima, lustig sco adina)
che schicanescha a sia truppa cun manevras
da l’impussaivel. Antonio vul be anc ina chau
ssa: ir enavos tar sia spusa.
Cur che recrut Weber (Kaya Inan), il meglier
cumpogn dad Antonio, scuvra che la recruta
Michelle Blunschi (Melanie Winiger) è la figlia
dal cumandant Reiker (Martin Rapold) tils
vegn endament be anc ina soluziun. Plan
B(lunschi). Il plan è fitg simpel. Antonio sto
rablar en letg a Michelle. A la fin finala è sex
en la caserna da militar scumandà severamain, surtut culla figlia dal cumandant.
Igl è ur’e temp che nos bun pajais fa puspè
in film. Risadas èn garantidas. Achtung, Fertig,
Charlie! è ina cumedia divertenta che ti na
stuvessas betg mancantar sche ti et almain in
pa patrioticuo sche ti duvras novas ideas per
far daventar grit a tes corporal.
Pascal Gamboni vul daventar in vair rockstar –
e cun la schibetta’Universal Language’ è el ,ed
è era sia band Cléan, sin viadi vers quella finamira: Il sound da ghitarra è compact e voluminus – ins al senta en il venter – e la vusch da
Pascal è ina ch’ins auda era cura che il cd
player ha gia ditg fatg 'stop'. Ils songs novs da
Cléan – la combo austrosedrunesa – ils songs
èn pli fervents che quels da l’emprim album
dal 2002. Pascal di: pli aspers – pli vairs – pli
frestgs – ed era pli agressivs. E cler – els
n’han betg pli in dj – dj Gion è turnà en Svizra.
Era tras quai s’ha midà la musica da Cléan. La
musica actuala da Cléan viva da las ghitarras
e dal chant.
Ils Cléans – Pascal Gamboni, Severin
Brugger, phil k. ed Andras Bognar – ils Cléans
vivan anc adina a Bristol – UK. Els dattan
100'000 concerts – els lavuran vi dals songs –
ussa èn els puspè stà en il studio da Sugar
Shack Records. Betg pli en il medem studio –
questa giada han els producì en in studio
ch’era a la riva da la mar. Ma els han era stuì
esser a fin cun las lavurs fin in termin fixà
ordavant. Pascal n’ha betg vulì acceptar quai –
dentant ussa di el che il squitsch ha procurà
per in sound ch’è il maletg dad in temp intensiv – in maletg da Cléan e lur vita exact ussa.
12 songs – els derasan dimensiun – els èn
plains da colurs – els han power – e sco ditg –
il chantant è precis il dretg!
Cléan 2003 – Universal Language – ins bada
che quels vivan mo per lur musica. Predicat:
gailira-rockischem. Tar l’ultim album da Cléan
hai jau scrit: il meglier che è vegnì fatg insacura da tips rumantschs – quest album è anc
meglier.
Il film è en ils kinos en tut la Svizra davent
dals 18 da settember.
Cléan – ‚Universal Language’ – Sugar Shack Records
www.daclean.com
www.sugarshackrecords.co.uk
The winner is
Dario Janett da Tinizong ha guadagnà l’engiavinera da Punts da l’ediziun „open air". La
dretga soluziun era „CUSCHNAUS", il plaz nua
che l’open air Val Lumnezia aveva lieu. Ed il
premi per Dario è ina supermoderna tastga
da la Banca Chantunala.
Da nov trais chaus
Il tandem da la chauredcaziun è sa schlargià.
Rafael Camenisch sustegna Fadrina e Rafael
M. en lur lavur. Cun il agid da Rafael C. vegnan
las Punts empruvar d’elaburar anc dapli ils
puntissimos e da porscher anc meglier schurnalissem giuvenil. Dai ragazzi e ragazze!
La vusch da la GiuRu (Chatrina J. raquinta)
Nos workshop da film, che ha gieu lieu la fin
da zercladur a Scuol era in success ed ina
coola chaussa. Grazia fitg a tut ils partecipants. Fotis chattais vus sin www.giuru.ch.
La fin da fanadur ha ina pitschna delegaziun da la GiuRu piglià part ad in inscunter cun
autras gruppas da minoritads linguisticas. Il
inscunter s’ha numnà "Sternwanderung" ed ha
gieu lieu en il Tirol dal sid. Communicaziun
persunala: Oliver ed Annatina, vus essas super!
La GiuRu ha gì ensemen cun la Romania da
Giuventetgna e las punts in stan a l’ Open Air
Val Lumnezia. La èn venids repartids ils condoms da la GiuRu. Per quels che n`han anc
betg duvrà els: Bler divertiment!
Lady’s Night a Rabius ils 9 da settember
Gia per la terza giada organiseschan ils gentlemens da la Giuventetgna Rabius l’utimativa
festa per tut las giuvnas, giunfras, dunschellas, mammas, mungias, strias – u detg auter
per tut las persunas femininas. Quellas pagan
numnadamain nagina entrada en la disco cun
bavrondas fitg favuraivlas, snack bar e bus da
notg ensi ed engiu.
IMPRESSUM
chauredactur/a:
Fadrina Hofmann, Rue Louis-Chollet 3, 1700 Fribourg
[email protected], 078 724 74 81
Rafael Müller, Pradamalerstrasse 19, 7015 Tamints,
[email protected], 078 858 57 23
caporedactur/a:
Rafael Camenisch, Poststrasse 24, 7000 Cuira,
[email protected],
Gianna Sonder, Sumvei 77, 7462 Salous,
[email protected]
Pia Valär, Ritscha, 7524 Zuoz
[email protected]
redactur/as en quest numer:
Christoph Mareischen / Conradin Klaiss /
Fadrina Hofmann / Mevina Feuerstein /
Maurus Blumenthal / Ursin Lutz
capo layout:
Theres Jörger, Pfingstweidstrasse 31b, 8005 Turitg,
[email protected]
layout nr 112:
Sabina Albanese & Alex Meyer
secretariat:
Punts, Curdin Fliri, Avant Muglins, 7550 Scuol,
[email protected], 081 864 92 62 u 076 380 44 45
stampa:
Spescha & Grünenfelder, Glion
pretsch d'abunament:
40 francs ad onn, Raiffeisen Laax 70-6699-9
editura:
GiuRu, Chascha postala 312, 7002 Cuira
internet:
www.punts.ch, www.giuru.ch
Punts è commembra da l'Associaziun da la Pressa
Svizra dals Giuvens
15
AZB
7130 Glion
VE COMMEMBER DA
LA GIURU
La GiuRu sustegna Tai a finanziar, communitgar e realisar Tes project rumantsch e giuvenil. Ti survegnas sco commember/bra da la
GiuRu regularmain infurmaziuns dals projects
actuals e la pussaivladad da Ta partecipar ad
inscunters internaziunals ed ad autras activitads.
ABUNESCHA PUNTS
( ) Jau abunesch PUNTS – la gasetta giuvna
per mo 45 francs ad onn
( ) Jau regal in abunament da PUNTS – la
gasetta giuvna
( ) Jau fatsch in test – dus ediziuns gratuitas da PUNTS
num e prenum:
adressa:
lieu:
Trametta il talun a noss secretariat:
PUNTS, Curdin Fliri, Avant Muglins, 7550 Scuol,
[email protected], 081 864 92 62 u 076 380 44 45
Jau vuless daventar commember/bra da la
GiuRu:
( ) Jau vuless las infurmaziuns per e – mail
( ) Jau vuless las infurmaziuns per posta
num e prenum:
adressa:
lieu:
tel:
e-mail:
Trametta il talun a la suandanta adressa:
GiuRu, Chascha postala, 7000 Cuira, u T'annunzia sut
www.GiuRu.ch