Giugs da computer ella reit d`internet

6
SURSELVA
GIEVGIA, ILS 8 DA FAVRER 2007
Esther Sialm: Niev dc
cun ovras da Rheinberger
■ (anr/gc) Gest avon dus onns ei la musicista ed enconuschenta organista Esther Sialm, feglia da Duri Sialm, morta
cun 60 onns en consequenza d’ina maligna malsogna. Mo paucas jamnas avon
che vegnir malsauna, il november 2004,
veva ella giu sunau silla pli gronda orgla
dalla Svizra, en la claustra dad Engelberg
ovras dil cumponist da Liechtenstein Josef Rheinberger (1837–1901 – sia mumma Maria Elisabet Carigiet era da Mustér) per registraziuns. Essend l’interpreta morta cuort sissu, ei quei portatun daventaus enzatgei sco in testament dalla
organista grischuna. Ad ella eisi aunc
stau cuiu da tedlar cun fleivlas forzas zacontas registraziuns avon che murir.
Quels dis ei il dc cun quater grondas
ovras per orgla da Rheinberger, interpretadas dad Esther Sialm, cumparius posthum. Duas dad ellas ha ella sunau cun
accumpignament da siu consort Hans
Martin Ulbrich sin l’oboa. Vitier vegnan
aunc duas grondas sonatas. En tut cuoza
la registraziun fetg bein gartegiada ina
ura e mesa.
Il dc cun ovras d’orgla da Rheinberger,
sunadas dad Esther Sialm, ei da retrer da
Tudor Recording, Turitg, tel. 044 405 26 46.
■ ARTG PERSUNAL
Gratulaziun a Laax: Oz, ils 8 da
fevrer, cumplenescha Rita ArpagausBerther siu 60avel anniversari. Per
quei di special tarmetta l’entira parantella cordials auguris en Casa Fravi. Alla Rita gratuleschan ils fargliuns
cun famiglias, quinadas e quinaus sco
era ina roscha nevs e niazas. Cun saun
humor e lavur ha ella dumignau enquala frida dil destin. Ils gratulants
giavischan alla cara giubilara vinavon
quellas qualitads. Ella dueigi plaunsiu tuttina prender empau pli pacific
e guder plaschers e cuntentientscha
cun sia famiglia.
Giugs da computer ella reit d’internet
In’equipa sursilvana dat «Counter-Strike» ella ligia naziunala
DA FLAVIO CANDINAS
■ La concurrenza da giugar al computer cudezza adina dapli giuvenils. Pli u
meins tut ils novs giugs da computer
porschan l’opziun da giugar sur la reit
d’internet. Cuorsas d’auto, giugs da ballapei, giugs da strategia, cuorsas da skis e
giugs d’uiara ein l’occupaziun preferida
dils «gamers». Ils giugs da computer ils pli
populars vegnan giugai en in sistem da ligia sco tier il ballapei. Sco ella realitad dat
il «gamer» regularmein, per exempel
mintga dumengia, in giug encunter in
adversari dalla medema gruppa. Per contonscher ina ligia pli aulta sto el dar in
giug da promoziun. Quei sistem da ligia
vegn duvraus cunzun tier giugs da gruppa, sco per exempel «Counter-Strike».
Tgei ei Counter-Strike?
La finamira dil giug Counter-Strike ei
d’eliminar ils inimitgs cun sittar giu els.
En gruppas da tschun persunas cumbattan polizists ils terrorists. Duront il giug
han ils giugadurs la pusseivladad da communicar in cun lauter via microfon. In
giug en ligia svizra cuoza 30 rundas, daquei ein mintgamai 15 rundas da giugar
sco terrorist e 15 rundas sco polizist. La
sesiun dalla ligia svizra ha entschiet la dumengia vargada. En quella ligia gioga era
ina gruppa sursilvana.
«rresports» senumna il team romontsch che pren part ella ligia da gamersNET.ch. Il num d’equipa munta
«sport electronic romontsch». Corsin Deflorin ed Arno Bisquolm da Mustér dattan en gruppa cun Mattias Decurtins da
Cumpadials, Romano e Simon Candinas
da Surrein e Gian Arpagaus da Cumbel
ed ils sis Sursilvans pon tener petg ad enqual equipa dalla Bassa. La dumengia sera han ils Sursilvans spiars igl emprem
In giuvenil vid giugar al computer ad ina parti da computers (Lanparty).
giug dalla sesiun cun 18:12 encunter
in’equipa da Turitg e da Sogn Gagl.
In giug brutal?
Per ils giuvens da 18 entochen 20 onns ei
il giug da Counter-Strike in hobi per scatschar la liunguriala. Savens vegn suttamess als giugadurs che quels giugs d’uiara fetschien vegnir agressivs els. «Quei ei
ina renfatscha empau malgiustificada.
Suenter ch’jeu hai dau in mument Counter-Strike haiel jeu plitost saviu discargar
agressiuns el giug», di Gian Arpagaus. Il
prighel ei cura che persunas san buca pli
differenziar denter ficziun e realitad.
Quei ei era in motiv, daco che tals giugs
ein scumandai per giuventetgna sut 16
onns. In’autra reproscha als giugadurs da
computer ei era igl aspect social, ch’els seretilien anavos dalla populaziun e passentien lur temps liber mo avon il computer.
«En in auter giug, sco per exempel ina
cuorsa dad autos, dat ei negina pusseivladad da giugar en gruppa, perquei dein
nus Counter-Strike. Tier quei giug essan
nus adina en contact in cun lauter e discurrin sco entuorn meisa rodunda», menziunescha Gian Arpagaus.
FOTO R. DERCKX
Las equipas che giogan Counter-Strike sin livel professiunal treneschan treis
tochen quater gadas per jamna. Els treneschan differentas tacticas, damai ch’ils
giugs sespleigan en differentas tiaras e culissas. Cunzun en Scandinavia ei il sport
electronic fetg derasaus. Leu dat ei era
giugadurs che fadigian daners tras sponsurs cun giugar ella reit d’internet. Ils
teams (clans) professiunals han la pusseivladad da gudignar plirs mellis francs
en concurrenzas grondas sco al campiunadi mundial da giugar computer
«World Cyber Games».
■ MUSTÉR
Cussegls per la segirtad
ella neiv entira
(anr/hh) Questa fin d’jamna envidan
Garmont e las Pendicularas Mustér SA al
secund arranschament da telemark e
freeride. Ton la sonda sco la dumengia
ein differentas activitads previdas el territori da skis dil Péz Ault. Cun il program
special «powder only – safety first» vegn
dau uonn attenziun speciala alla segirtad
d’ir cun skis da neiv entira ordeifer las
pistas marcadas. Per saver intermediar
biaras informaziuns actualas e cussegls
ein entgins guids da muntogna vegni envidai per orientar a quei arranschament.
Las activitads da telemark e freeride entscheivan ton la sonda sco la dumengia
mintgamai allas 09.30. Liug da sentupada ei il Tipi Nevada. Alla concurrenza sa
vegnir gudignau in apparat d’anflar persunas cuvretgas dalla lavina ella valeta da
varga 800 francs.
reclama
Radio Rumantsch
LA DISCUSSIUN
sonda / Samstag
11:00
a las
l’ intervista cun Amédée Grab
Editur: Hanspeter Lebrument
Directur: Andrea Masüger
Schefredacziun:
Martin Cabalzar, schefredactur (mc)
Gieri Antoni Caviezel, substitut/producent (gac)
Redacziun:
Augustin Beeli (abc), Andreas Cadonau (ac),
Erwin Caduff (ec), Giusep Venzin (gv).
Collavuraturas redacziunalas:
Susi Bearth (sb), Gabi Degonda (gd), anr.
Adressas:
redacziun centrala:
Sis medaglias
pils biatlonists grischuns als campiunadis svizzers
U18. Da seniester:
Sandra Schäli e
Serafin Wiestner
da Trin ed
Elisa Gasparin da
Puntraschigna. MAD
La Quotidiana, Via centrala 4, 7130 Glion,
tel. 081 920 07 10, fax 081 920 07 15.
E-mail: [email protected]
Sutselva/Renania: La Pùnt, 7433 Donat,
tel. 081 630 70 53, fax 081 630 70 51.
Editura Südostschweiz Presse AG,
Via dalla caserna 1, 7007 Cuira;
tel. 081 255 50 50, fax 081 255 51 00
Manader da l’editura: Beat Ravaioli
Servetsch d’abunents e da distribuziun:
tel. 0844 226 226, E-Mail [email protected]
Als giugs olimpics dils giuvenils
■ (gv) La davosa fin d’jamna han ils
juniors grischuns gudignau sis medaglias als campiunadis svizzers da
biatlon. Ils campiunadis han giu liug
a Lécherette el cantun Vad. Quater
dallas sis medaglias han ils dus sportists Sandra Schäli e Serafin Wiestner da Trin gudignau, las duas ulteriuras Elisa Gasparin da Puntraschigna.
Cun la medaglia d’argien ella cuorsa da
persecuziun e la medaglia da bronz el
sprint ha Serafin Wiestner contonschiu
la qualificaziun pils giugs olimpics dils
giuvenils. Quels han liug ellas Pireneas
spagnolas. El vegn accumpignaus dil
Vallesan Benjamin Weger che ha gudignau a Lécherette omisduas cuorsas dal-
Inserats
Südostschweiz Publicitas AG,
Via centrala 4, 7130 Glion
tel. 081 920 07 17, fax 081 920 07 18,
la categoria U18. Serafin Wiestner ha
17 onns.
Munconza el sittar
Ella cuorsa da persecuziun ha Serafin
Wiestner giu in grond disavantatg sil
victur Benjamin Weger. Quei disavantatg
ha il sportist da Trin stuiu nudar pervia
dalla munconza al stan da tir. Dils diesch
siets en venter e diesch siets sin peis ha el
disgiu diesch gadas, siu concurrent vallesan mo treis gadas. Era el sprint, ina
cuorsa silla distanza da 7,5 kilometers, ha
Serafin Wiestner mo tuccau quater da
diesch siets. Cun ina excellenta prestaziun
ella loipa ha el denton aunc pudiu prender suenter il temps piars cun sittar. Me-
glier ha Sandra Schäli tuccau. Ella cuorsa
da persecuziun ha ella giu la megliera prestaziun al stan da sittar dallas empremas
tschun curridras. La biatlonista digl avegnir ei denton Elisa Gasparin da Puntraschigna. La sora da Selina Gasparin, dalla
emprema participonta svizra a campiunadis mundials da biatlon, ha denton era
buca tuc la noda sco giavischau. Ella
cuorsa da persecuziun ha ella schau nudar
siat siets falli dapli che Sandra Schäli. Tuttina ha la giuvna da 16 onns dumignau sia
concurrenta ch’ei dus onns pli veglia per
bunamein ina minuta. Ella cuorsa da
sprint ha Elisa Gasparin sitau meglier
denton tuttina buca dumignau la Vallesana Stehpanie Schnydrig.
E-mail: [email protected]
La Quotidiana cumpara tschintg giadas ad emna
Ediziun: «Die Südostschweiz»: 139 568 exemplars.
Communicaziun da participaziuns considerablas
sin fundament da art. 322 CP:
Südostschweiz Radio/TV AG, Südostschweiz
Pressevertrieb AG, Südostschweiz Grischacom AG.
Dretgs d’editur
Igl è scumandà a terzas persunas betg
autorisadas da reutilisar en ina moda u maniera ils inserats stampads en quest titel u parts da quels, surtut cun
endatar els en in servetsch d’online. Mintga cuntravenziun vegn persecutada giudizialmain da la societad da
propaganda, suenter avair consultà la editura.
Südostschweiz Presse AG