La Quotidiana, 18.3.2013

Transcript

La Quotidiana, 18.3.2013
Pretsch Fr. 1.60
17. annada, numer 53
GA 7007 Cuira Glindesdi, ils 18 da mars 2013
Pastgas russas
a Mustér
Il Forum cultural internaziunal
Mustér ha intermedià ier in’invista en la cultura russa.
Ils emprims dis
cun papa Francestg
La Quotidiana ha persequità las
emprimas activitads dal nov papa
Francestg en ses uffizi.
5
11 LA VOUSCH DA SURMEIR
Redacziun: Via comerciala 22, 7007 Cuira, tel. 081 920 07 10, fax 081 920 07 15
Habitar egl ambient adattau
■ (anr/sr) La davosa mesjamna
sera dil mars e las empremas
treis mesjamnas digl avrel dat igl
architect Peter Tomaschett in cuors sur dall’influenza dil habitadi
sil beinesser. A Trun ella sala d’art
declara el co ina stanza cun fuormas e colurs sa influenzar la sanadad, il success e la ventira da quels
che habiteschan e lavuran leu. Il
cuors sebasa silla filosofia da Feng
Shui ed igl architect vegn a dar tips
per contonscher ina harmonisaziun dil carstgaun cun siu ambient.
Plinavon dat l’experta da jarvas
Pirmina Caminada tips co schubergiar l’aria en casa ni alla plazza
da lavur culla metoda da fimentar.
➢ PAGINA 2
Cu igl architect Peter Tomaschett planisescha stat il carstgaun che habitescha egl object el center – siu ambient duei esser harmonics.
MAD
CCC OEE voul inchaminar
da tuotta sort vias
■ (anr/mfo) La radunanza da delegats da la Corporaziun dals cumüns concessiunaris da las Ouvras Electricas d’Engiadina (CCC
OEE) es per uschè dir statta suot
l’insaina da nouvas vias. Il punct
culminant da quella radunanza es
però sco adüna stat il scumpart dal
mez milliun francs per sustegner la
vita sociala e culturala da la regiun.
«Il surviver economic da las regiuns
periferas nun es dependent be da
bunas vias per autos, ma eir da bu-
nas vias digitalas, uschedittas autostradas per datas», ha manià Not
Carl, il president da la CCC OEE,
davo la radunanza da delegats da
venderdi a Ramosch. Il rimbomb
als duos referats correspundents es
stat positiv. Main positiv vezza la
corporaziun però l’avegnir dals cumüns in dumondas da concessiuns
d’aua. «Perquai vulaina uossa dar
cunterpais», declera’l.
➢ PAGINA 7
Üna situaziun disgustusa
■ (anr/bcs) Eir il quart inchant
dal Hotel Scuol Palace a Nairs ha
pudü gnir evità. Cuort avant il termin da l’inchant ha la possessura,
la Friedman GmbH, pajà la summa pretaisa. L’Hotel Scuol Palace a
Nairs sül territori da Scuol es daspö
diversas stagiuns serrà causa l’insolvenza da la possessura. Tras quai
patischa la substanza dal abitacul e
perda valur. Eir il capo cumünal da
10012
9 771424 749004
Scuol, Jon Domenic Parolini, deplorescha la situaziun stantusa. El
es da l’avis cha uossa ston agir tuot
ils crediturs da maniera coordinada
e chattar insembel üna soluziun per
cha l’hotel gnia in oters mans. Tant
Parolini sco eir Otto Huber sun
persvas chi gnarà prosmamaing al
prossem inchant.
➢ PAGINA 7
Servetsch d’abunents e da
distribuziun: tel. 0844 226 226
mail: [email protected]
Ambassadur dalla pura grischuna
Il Scarnuz Grischun dat ei dapi exact 20 onns
DAD AUGUSTIN BEELI / ANR
■ Ils products vegnan fatgs sco
dapi l’entschatta, cun bia idealissem. La cuminonza d’interess
che las 45 producentas dil Scarnuz Grischun han fundau posseda negina facultad ed era las puras sezzas lavuran aunc adina pil
gudogn accessoric e buca per la
rentabilitad. En tuttas sis regiuns
da producziun ch’ei dat el Grischun vendan las puras lur products cun ina marscha minimala.
Usitau el commerci da detagl ein
marschas da silmeins 30 pertschient. Ellas lavuran cun siat pertschien. Tgei che capitass tier in alzament dalla marscha ei clar: Il
Scarnuz Grischun vegness bia pli
cars ed en vesta alla concurrenza
ch’ei dat oz stuessen las producentas quintar che la vendita sereducess. Il Scarnuz Grischun ei ina dal-
Il scarnuz da pupi
cul cuntegn culinaric ha ina gruppa da puras
creau avon exact
20 onns. Oz ha
quei product quasi status da cult.
FOTO A. BEELI
las empremas marcas che ha saviu
s’etablir sut l’enzenna digl agid a sesez. Gia 1995 han las iniziantas retschiert persuenter il premi d’innovaziun dil cantun Grischun. Ei la
vendita dil Scarnuz Grischun ina
buna fatschenta? «Ins sa senz’auter
gir ch’ei seigi in success. Mo igl ei e
resta in gudogn accessoric per
mintga menaschi», metta Irma Caveng da Castrisch el clar. Il quen
stoppi ir si, rehas vegnien ellas buca, gi ella. Las 45 puras produceschan confituras, fretgs tosts, tuor-
tas da nusch, licörs, tes, ligiongias,
ellas mettan tier in toc caschiel
d’alp, in salsiz ed auter tenor giavisch. Mintga delicatessa astga
denton buc ir el scarnuz.
➢ PAGINA 3
Nuot cun engrondir plazza da golf Selva
Novs tgamuns duein menar al success il club e l’Uniun plazza da golf Sedrun
DA SUSI ROTHMUND / ANR
■ La sonda sera han la Plazza da
golf Sedrun SA ed il Club da golf
Sedrun envidau commembers
ed acziunaris allas radunonzas
generalas a Sedrun. «Il trend
muossa ensiviars», ha il president
partent dalla Plazza da golf Sedrun
SA saviu communicar als presents.
En cumparegliaziun cugl onn
avon ha il quen dil 2012 pudiu
vegnir migliuraus per rodund
54 000 francs. Quei tier in deficit
da rodund 38 000 francs. In bien
segn, denton aunc buc in motiv
per euforia. Per saver far ils proxims onns pli grondas investiziuns
sto la societad scriver gudogns e
per saver far quei drova ei dapli
commembers. Mess sil glatsch ei
pil mument era igl engrondiment
dalla plazza da golf Selva. Sin Dany
Gygli, il niev president dalla Plazza
da golf Sedrun SA e Bruno Flepp,
il niev president dil club, spetga
ina gronda sfida ch’els vulan dumignar culs consuprastonts ed igl
engaschi dils commembers.
➢ PAGINA 4
La suprastonza dalla Plazza da golf Sedrun SA giavischa il sustegn da Sedrun Mustér Turissem: Bruno Flepp,
FOTO S. ROTHMUND
Zdenek (Stan) Fanta, Toni Cathomas, Dany Gygli e Josef Russi (da sen.).
reclama
Wir zeigen
Die Messe im Markt.
Jeden Monat neu.
LIVE
wie’s geht
8.3.-30.3.
Terrasse
selber bauen.
Der einfache Weg zu
mehr Barfusskomfort.
S . Joseph, 19.03.13,
St
geschlossen
8854 Galgenen (SZ)
bei Lachen, Kantonsstr. 61
www.hornbach.ch
2
SURSELVA
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
Tgi fagess buca bugen in paus en quei bogn harmonic?
FOTOS MAD
Ella pratica po la scienzia da Feng Shui per exempel influenzar la planisaziun d’in tetg.
L’influenza dil habitadi sil beinesser
Esser, habitar e luvrar egl ambient adattau – in cuors da Feng Shui a Trun
DA SUSI ROTHMUND / ANR
■ Feng Shui ei ina noziun che plai buca propi a Peter Tomaschett, igl architect che dat proximamein in cuors sur
dall’influenza dil habitadi sil beinesser. Ei va per scuvierer a moda cunscienta il contuorn e realisar tgei influenza che quel ha sil sesentir bein.
Aschia sa ina stanza cun fuormas e colurs
influenzar la sanadad, il success e la ventira da quels che habiteschan e lavuran
leu.
«La stanza sezza e co ins colurescha e
drezza en quella sa esser in grond agid
da viver», di igl architect diplomau Peter
Tomaschett ch’ei sespecialisaus sin quella
materia. Feng Shui – che vul dir per chi-
nes ton sco «vent ed aua» – influenzeschi tut e vegni influenzau da tut. La finamira da quella scienzia ei ina harmonisaziun dil carstgaun cun siu ambient.
Ina harmonisaziun che duei vegnir contonschida entras la structuraziun e decoraziun dallas stanzas da habitar e da
viver.
Sedistanziar dall’esoterica
Peter Tomaschett sedistanziescha empau
dallas veglias teorias che seigien culs onns
vegnidas sfruttadas pil commerci. Biars
scolasts da Feng Shui nezegien la caschun
da vender carischia rauba e decoraziuns
duront ils cuors. «Feng Shui vegn spert
associau cun esoterica e da quei stuein
nus vegnir naven», declara Peter Toma-
schett. La basa da quella scienzia seigi
fetg buna, mo la commercialisaziun cun
vender da tutta rauba sco figuras e maletgs da drags ed aschia vinavon fetschi
empaglia bia. Dils 27 da mars tochen ils
17 d’avrel dat el mintga mesjamna sera
in cuors da Feng Shui ella sala d’art a
Trun. El center dil cuors stat l’influenza
dil habitadi sil beinesser. Culs participonts vegn Peter Tomaschett ad elavurar
las enconuschientschas da basa per capir
la filosofia da Feng Shui. El vegn a declarar co e daco che quei funcziuna ed era a
dar tips pratics per activar positivamein
igl agen contuorn.
In ulteriur tema el cuors – l’influenza
dil habitadi sil beinesser – ei il fimentar.
L’experta da jarvas Pirmina Caminada
vegn a dar tips co schubergiar l’aria en
casa ni alla plazza da lavur cun la metoda da fimentar. Cun tgei metoda e cun
tgei jarvas san ins influenzar il beinstar
dalla glieud en lur dacasa ni cun tgei fimentan ins per saver luvrar pli efficient
el biro.
Activar l‘energia
Il workshop sedrezza a persunas interessadas ad in ambient harmonic d’habitar,
luvrar e viver. Peter Tomaschett vegn a
dar tips tgei ch’ei da risguardar per crear
tals contuorns nua ch’ins po sesentir bein
e vitals. «Igl ei fascinont e savens surprendent con ch’igl ambient d’enzatgi di ora
sur da quei carstgaun – sco la reflecziun
d’in spieghel», declara igl architect che
integrescha era la scienzia da Feng Shui
en sia lavur sco planisader. Activamein
fetschi el secapescha mo quei sche sia
clientella giavischi, mo enzaco influenzeschien sias enconuschientschas da quella
materia la fin finala adina la planisaziun
d’in object. «El center d’in baghetg stat
il carstgaun ed el duei sesentir bein en siu
ambient!», puntuescha Peter Tomaschett
ed aschunta che quei seigi sia finamira e
mai quella da planisar in monument per
sesez.
Annunzias ni damondas pertuccont il workshop ein da far via mail ni telefon a Peter Tomaschett e Pirmina Caminada a Glion:
[email protected]/tel. 081 931 34
34. Ulteriuras informaziuns anfleis vus sin
www.balsamischezeit.ch. Il cuors da quater
seras cuosta 250 francs.
Niev president per ils apiculturs da Mustér e contuorn
Lavur supplementara tiels apiculturs caschunada entras malsognas e parasits
■ (anr/ff) Il venderdis vargau ha la radunonza generala dall’Uniun d’apiculturs Mustér e contuorn eligiu Simon Orlik da Zignau sco niev parsura. El ha
survegniu in brav schierl plein lavur
che spetga el, sa denton quintar cun la
collaboraziun ed igl agid d’in grond
diember da commembers dall’uniun.
Las malsognas cuvi asch e cuvi marsch ed
era il parasit varoa procuran per considerabla lavur ed attenziun digl apicultur
sch’el vul tgirar bein ses pievels ed aschia
contonscher ina raccolta da mèl cuntenteivla. Secapescha ch’il diember dil mèl ei
per gronda part dependents dalla bialaura
duront la fluriziun, denton ein la fermezia
e resistenza dils pievels d’aviuls buca
meins impurtontas per ina buna raccolta.
Contaminaziun vicendeivla
Per inagada stat il plaid – contaminaziun – en in connex positiv, pertgei igl
apicultur ch’ei infectaus dalla diligenza e
dil regl da lavur da ses aviuls contonscha
cun ses pievels success en fuorma da buna raccolta. Dall’autra vart ein il pievels
d’aviuls dependents dalla savida e buna
tgira digl apicultur. Aschia ei la dependenza in da l’auter evidenta. Buns pievels
cun grondas activitads han giuvnas reginas, ein meins attaccai dalla varoa ed ein
resistents encunter malsognas. Gie, els
ein capavels da sedeliberar dad infecziuns senza agid digl apicultur. Quella
fermezia ei denton sesminuida ils onns
vargai entras l’invasiun dil parasit varoa.
Il fatg che quei parasit agressiv periclite-
scha l’existenza dall’apicultura ei era vegnius pertscharts tier las instanzas politicas. Aschia porscha igl Uffeci veterinaric
dil cantun agid medicamental ed en
fuorma da cussegliaziun als apiculturs
per tgirar lur aviuls. Igl ei bein in segn
che la situaziun ei alarmonta e che la
muntada dall’apicultura ed il connex
digl agir digl aviul ella fauna e flora ein
d’impurtonza.
Engaschi dall’uniun
Andreas Pfister, il president partent dal-
la uniun, menziuna en retrospectiva
che la raccolta da mèl digl onn vargau
seigi buca stada cuntenteivla. Quei ei
d’attribuir all’aura disfavoreivla duront
il temps da far mèl. En general ei da
menziunar ch’igl onn vargau ei stau in
onn da consolidaziun per ils aviuls. Suenter la gronda lavur da sanaziun dils
ualers per sedeliberar dil cuvi asch ha
igl apicultur giu la pusseivladad da baghegiar si siu imperi da pievels sin in
diember sco antruras. A plirs eis ei gartegiau da bunamein dublegiar ils pie-
vels. Quei dat curascha ed animaziun
per igl avegnir. L’uniun sustegn ses
commembers ella lavur culs aviuls. Darar anfl’ins tontas scharschas en ina
uniun sco tiels apiculturs. Sper la
suprastonza funcziunan ils controlladers da mèl, ils cussegliaders da menaschi, ils cussegliaders da malsognas ed
igl elevatur da reginas cun sia staziun
che sesanfla entadem la Val Sumvitg.
Tut quels gidonters surveschan als
commembers ed ein scolai profundamein en lur incarica.
Il nieveligiu president dall’Uniun
d’apiculturs Mustér e contuorn
Simon Orlik (sen.)
ed il parsura partent Andreas
Pfister s’engaschan intensiv
per l’apicultura.
FOTO P. DUFF
Niev tgamun per l’uniun
Duront 10 onns ha il president partent
Andreas Pfister menau l’uniun cun bien
maun. El menziuna enzacons cavazzins
da siu engaschi per l’apicultura. Igl ei
cert che l’uniun piarda in engaschau e
passiunau parsura. Pfister sincerescha
denton da star era alla nova suprastonza
a disposiziun cun cussegl e lavur. Ord il
miez dils presents vegn Simon Orlik
proponius ed eligius sco niev president.
Cun Orlik survegnan ils commembers
in giuven apicultur che surpren il tgamun e meina l’uniun egl avegnir. L’impurtonza dalla staziun d’elevaziun da
reginas vegn suttastrihada cun las indicaziuns impressiunontas che Lucas Degonda menziuna. Dapi igl onn 1999 tochen oz ha el giu sur 7600 reginas
fructificadas ch’ein vegnidas distribuidas e tschentadas en pievels d’aviuls
dall’entira Svizra. Andreas Pfister vegn
a cuntinuar la lavur d’elevatur da reginas. Aschia ei igl avegnir dalla staziun
da tratga da reginas e la cuntinuaziun
dil bien raz carnica garantius. Sco actuar dall’uniun vegn Martin Flepp reeligius. Ensemen cun Roger Berther ed il
niev president fuorma el la suprastonza.
In program da lavur pulpiu spetga la
suprastonza e dat als commembers numerusas pusseivladads da seprofitar
dall’instrucziun per la lavur en ualer. La
responsabladad da mintgin da far lavur
da qualitad dat als vischins la garanzia
che lur lavur vid ils aviuls porta il fretg
desiderau.
SURSELVA
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
In object da cult ha 20 onns
Oz entscheiva igl onn giubilar dil Scarnuz Grischun
DAD AUGUSTIN BEELI / ANR
■ Igl ei ina historia da success. Ed el
zuppau eis ei in «schlager» per la vendita turistica dil Grischun. Senza
grond brimbori ha la marca «Scarnuz
Grischun» contonschiu siu 20avel anniversari. Las sis gruppas cullas 45
dunnas che produceschan ed empleinan ils scarnuzs lavuran cun perseveronza e perschuasiun per lur product –
senza teorias da marketing. Irma Caveng ei ina dunna da Castrisch ch’ins enconuscha ella Foppa. Ella ei ina pura engaschada ch’ins entaupa adina puspei.
Cunzun a fieras ed exposiziuns purilas eis
ella presenta e savens eis ella davos in stan
da vendita el costum grischun. Ella ei
buc ina che metta sesezza el center – persuenter «siu» product ed igl ideal pil qual
ella lavura dapi varga 20 onns. Irma Caveng ei commembra d’ina cuminonza
d’interess. Ella venda products buca mo
per l’atgna rendita. La marca «Scarnuz
Grischun» exista buc en fuorma da societad d’aczias ni d’autra fuorma commerciala.
Scatlas, chistas, canasters
Ils specialists da marketing havevan
prognosticau ina cuorta veta a quei product da nischa. Diesch onns suenter han
las puras saviu festivar l’emprema gada in
giubileum rodund. Oz, puspei diesch
onns pli tard, ein las puras organisadas
ed intretschadas, las sis gruppas funcziunan tuttas a moda autonoma. Ellas vendan il scarnuz sur internet e collavuran
cull’organisaziun intercantunala «Alpinavera». Cun bia power da dunnas vegn
produciu e vendiu direct, tut sur il segn
d’identificaziun dil Scarnuz Grischun.
Suenter che las Sursilvanas havevan fatg
da piunieras ein autras puras grischunas
suandadas igl exempel. E buca mo las
Grischunas. Il Scarnuz Grischun ha giu
effect: Dapertut en Svizra han ins entschiet a porscher scatlas, chistas, canasters cun products tipics, turitges, bernes, lucernes, basiles. Dapertut han ins
entschiet ad imitar il Scarnuz Grischun.
La partenaria e plattafuorma da vendita
«Alpinavera» che venda products agricols dil Grischun, Glaruna ed auters ei
dil reminent schizun daventada ina concurrenta ella vendita directa. Ella ha
adattau l’idea dil Scarnuz Grischun e sviluppau cun quella sia atgna marca.
Alla cussegliadra purila Elisabeth Moser ch’ei oz pensiunada e che viva puspei
en sia patria a Münsingen el cantun Ber-
Irma Caveng e «siu» product: La pura da Castrisch meina dapi l’entschatta il post da distribuziun dalla gruppa da producentas dalla
Surselva.
FOTO A. BEELI
na eri gartegiau all’entschatta dils onns
navonta da tschaffar las Grischunas.
L’idea da crear il scarnuz emplenius cun
deletgs culinarics ord la cuschina purila
ha saviu s’etablir. Oz semetta la marca
«Scarnuz Grischun» en retscha cun autras noziuns schurmegiadas che fan reclama per nies cantun. El decuors dils 20
onns vargai ei il scarnuz da pupi daventaus quasi in object da cult, in simbol per
autenticitad ed originalitad grischuna. El
Grischun dat ei buca mo puolpa. Il Scarnuz Grischun ha influenzau enorm la
vendita directa dils purs. Mo co declara
Irma Caveng ch’il Scarnuz Grischun ha
saviu tener siu success tochen oz? «Nus
essan stadas fideivlas a noss’idea da porscher autenticitad e qualitad», gi la pura
da Castrisch.
Trer suenter puras giuvnas
Las puras han pia teniu sut controlla lur
Scarnuz Grischun e buca sefidau da teorias da marketing e da cussegliaders che
havessen bugen professiunalisau ed industrialisau el. Il cuntegn autentic sto esser da qualitad exemplarica. Ensemen
culla perseveronza e perschuasiun duida
ein quei ils facturs impurtonts dil success. Ils products ston esser certificai, els
ein suttamess ad ina controlla rigurusa.
E tgei fagess Irma Caveng auter sch’ella
savess entscheiver puspei cul Scarnuz
Grischun? «Lu stuessen nus fixar directivas bia pli rigurusas», ei sia sperta risposta. Pil mument fa aunc zatgei auter quitaus alla piuniera da Castrisch. «Nus
stuein sestentar per puras e producentas
giuvnas. Ei sa buc esser che las tattas produceschan per lur feglias e brits, gliez
mass encunter nossa filosofia dil gudogn
accessoric per la pura.» Irma Caveng sezza e sias cumpognas dall’entschatta sesprovan da trer suenter las giuvnas. Mo
igl ei buc exnum sempel, pertgei qualitad, autenticitad e directivas mettan era
cunfins clars.
Scarnuz Grischun
El discuors cun l’anr raquenta Irma
Caveng co l’idea dil Scarnuz Grischun
ei naschida e co ella e sias cumpognas
han stuschau vinavon quella. Cun siu
um Gian ed ils dus affons ch’ein oz
carschi fa la dunna plein slontsch la
pura sil bein dall’Isla denter Castrisch
e Glion. Igl onn 1991 che la confederaziun ha commemorau siu 700avel
anniversari eran ils Cavengs separticipai all’acziun dils ensolvers purils. Finamira eri stau d’avischinar la populaziun all’agricultura. La populaziun
ha saviu gustar ils products genuins
che las puras creeschan per lur famiglias. Ordlunder ei la pusseivladad sedada da contonscher in gudogn accessoric pil menaschi. Elisabeth Moser
ch’era lu cussegliadra purila al Plantahof ha proponiu da scaffir zatgei en
quella direcziun. «Empruei tuttina da
vender quels products che vus fageis
sezzas enstagl dad adina mo regalar
els», haveva ella dau d’entellir el cuors
dallas puras che Irma Caveng ha frequentau al Plantahof. La dinamica da
quei onn ha dau igl impuls decisiv. In
gudogn accessoric dueva secapescha
haver senn, ir ordeifer a luvrar havess
buca corrispundiu a siu ideal. Grischun Vacanzas ha priu si l’idea d’in
«Scarnuz Grischun» cull’intenziun da
tener il vent beinvulent che buffava ella publicitad suenter igl emprem
brunch digl 1. d’uost. Christian Durisch ed Urs Wohler che eran da lezzas
uras tier l’organisaziun turistica grischuna han promoviu e susteniu las
puras. Il cantun ha la finala schau crear in signet d’identificaziun pil scarnuz che las puras han entschiet a porscher.
In schurnalist che ha priu partida
Mustér:
Visitau la Distec SA
■ (anr/sr) A caschun da sia seduta dil venderdis vargau ha il cussegl da vischnaunca
da Mustér visitau l’interpresa Distec SA.
Leu ei il cussegl vegnius beneventaus dil directur Loris Marsura che ha dau ina investa
dil menaschi industrial. Sco il president
communal, Francestg Cajacob, ha declarau
sin damonda dall’anr seigi la viseta guidada
el pli grond menaschi industrial dil contuorn stada fetg interessanta. Rodund 85 luvrers dalla regiun anflan leu occupaziun e
fadigia. Grev seigi ei da survegnir avunda
persunas qualificadas pil menaschi. Suenter
igl emprendissadi mondien ils giuvens bugen ella Bassa e mo paucs tuornien puspei
anavos. «L’interpresa porscha numerus
plazs da lavur qualificai e perquei interprendan ins tuts sforzs per saver mantener l’interpresa industriala Distec SA a Mustér», ha
il president communal da Mustér puntuau.
Sia seduta ordinaria ha il cussegl da vischnaunca allura teniu en ina localitad dalla
Distec SA. Sco representant dil cussegl da
vischnaunca ella cumissiun per la midada
dalla constituziun ei il vicepresident dil cussegl da vischnaunca, Vendelin Jacomet, vegnius eligius. Abdicau per immediat sco
cusseglier ha Teodosi Maissen perquei ch’el
mida domicil. Aschia s’auda quei post al
proxim candidat cullas pli biaras vuschs e
quei ei Armin Manetsch. La suprastonza
vegni a plidentar el per mirar sch’el seigi
promts da surprender quei uffeci.
■ TUJETSCH
Uvestg Vitus Huonder
ha relaschà sur Reto Nay
(rtr) L’uvestg da Cuira Vitus Huonder ha
relaschà l’anteriur plevon da Tujetsch, sur
Reto Nay, da ses uffizi. Quai communitgescha il pledader da l’uvestgiu Giuseppe Gracia. Ultra da quai stoppia er il plevon Markus Doppelbauer, che gioga medemamain
ina rolla activa en chaussa gloria.tv, bandunar immediatamain l’uvestgieu da Cuira.
L’archuvestg Wolfgang Haas saja suandà la
dumonda da l’uvestg Huonder, scriva Gracia. Sin la plattafurma gloria.tv ha il prer
da Tujetsch, sur Reto Nay, prendì posiziun
sin la critica envers el. En il text ch’è publitgà sin la pagina na sa distanziescha el
dentant betg da la contribuziun dispitaivla. Il cuntrari è il cas: El giustifitgescha las
cruschs a crutsch ch’èn vegnidas mussadas
cun uvestgs tudestgs sin la pagina englaisa
da gloria.tv. Reto Nay scriva che ils naziunalsocialists erian in pievel senza conscienza. Tar uvestgs che lubeschian la «pirla per
suenter» giaja quai en ina sumeglianta direcziun. Envers il Radio Rumantsch n’ha
Reto Nay betg vulì prender posiziun. Las
cruschs a crutsch èn entant vegnidas remplazzadas en la contribuziun dispitaivla
cun chavazzas da morts.
reclama
Hans Caprez dat plaid e fatg el CCM a Laax ils 20 da mars allas 19.30
■ (cp) Il schurnalist Hans Caprez ei
buca nunenconuschents en Surselva
ed el cantun Grischun. Principalmein
en connex cun sias publicaziuns en
connex cun l’acziun «Kinder der
Landstrasse» dalla Pro Juventute.
Malgrad che Hans Caprez ha luvrau duront biars onns ella Bassa per il «Beobachter». Da leu anora ha il schurnalist
Hans Caprez pliras gadas tematisau il
cantun Grischun e sia politica. Buca
gest per plascher dils exponents indigens. Enconuschents ei Hans Caprez
denton primarmein pervia da sias publicaziuns davart l’acziun «Kinder der
Landstrasse». Ina acziun tragica, instradada dalla Pro Juventute viers la cuminonza svizra dils Jenischs. In’acziun
lantschada sur decennis cun la finamira
da suttacumber senza remischun alla
moda da viver da quella cuminonza e da
privar las persunas pertuccadas dils pli
fundamentals dretgs humans. Hans
Caprez ei era adina puspei s’engaschaus
per il lungatg e la cultura romontscha
ed ei antruras staus engaschaus sco se-
cretari dalla Lia Rumantscha. El ei il sulet secretari eligiu che ha mai exequi igl
Il schurnalist Hans
Caprez ha luvrau
duront biars onns
per il «BeobachMAD
ter».
uffeci. Sin fundament dallas hanadas
protestas dall’elita politica romontscha
eis el sedecidius da desister dall’incarica.
Ses «amitgs» grischuns han per tut prezi
impediu il secretari general Hans
Caprez. El ei turnaus tier sia incarica da
schurnalist suenter quei intermezzo.
Terminau la lavur eis el sedecidius per
ina dimora da plirs onns ell’Italia. Dacuort ei Hans Caperz turnaus en siu vitg
nativ a Castrisch. Denton buca per seser
silla bucca e tralaschar da prender posiziun. La tenuta, la veta e la persunalitad
da Hans Caprez porschan interessantas
investas per ina scuntrada varionta.
Hans Caprez dat plaid e fatg viers il
schurnalist Andreas Cadonau davart ils
divers aspects da sia lavur e da sia veta
mesjamna, ils 20 da mars allas 19.30 a
Laax ellas localitads dil CCM. All’entschatta dall’occurrenza vegn mussau in
extract ord l’emissiun da RTR dil discuors cun Hans Caprez pertuccont «enzatgi sto scriver quei».
3
GARANTIERT
AUS DER
OSTSCHWEIZ
Unsere natürlichen
Apfelsäfte werden
ausschliesslich von
Äpfeln aus der Ostschweiz gekeltert.
Das garantieren
wir Ihnen
Ernst Möhl
Markus Möhl
www.moehl.ch
4
SURSELVA
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
Paul Duff ha surdau il presidi dil Club da golf Sedrun a Bruno Flepp.
Kurt Künzli ha presidiau duront sis onns la Plazza da golf Sedrun SA.
FOTOS S. ROTHMUND
«Nus savein porscher il luxus da buca stuer spitgar»
Radunonza generala dalla Plazza da golf Sedrun SA e dil Club da golf Sedrun
DA SUSI ROTHMUND / ANR
■ Egl onn da fatschenta vargau ha la
Plazza da golf Sedrun SA pudiu migliurar il quen, scriva denton tuttina
in deficit da rodund 38 000 francs. Sco
gia ils onns avon ha la radunonza generala constatau la sonda vargada
ch’ei sto dar midadas marcantas per
puder finanziar las investiziuns necessarias ils proxims onns. Il trend va
denton ensiviars e quei ei buc il davos il
meret dil president partent, Kurt Künzli. In quen ulivau ha Paul Duff, il president partent dil Club da golf Sedrun,
pudiu presentar als commembers ch’ein
seradunai la sonda vargada el hotel Cruna a Sedrun. En siu plaid da cumiau ha
Kurt Künzli era engraziau al president
communal da Tujetsch, Pancrazi Berther, pil sustegn finanzial dalla vischnaunca che gida a mantener la plazza
da golf a Selva. Kurt Künzli che ha presidiau duront sis onns il cussegl d’administraziun ha deplorau ch’igl ei duront
tut quei temps buca stau pusseivel d’in-
tensivar la collaboraziun cun Sedrun
Mustér Turissem (SMT). Che quei seigi
mai gartegiau seigi per gronda part d’attribuir al fatg ch’ils directurs da SMT
hagien quasi dau la sava enta maun in a
l’auter. Culla colligiaziun dallas organisaziuns turisticas da SMT ed Ursera
spera el ch’ei detti dapli sustegn per
quella impurtonta petga pil turissem da
stad. «La plazza da golf a Selva ei ina impurtonta purschida per l’entira Surselva, oravontut pil turissem da stad»,
puntuescha era Dany Gygli, il nieveligiu
president dall’uniun. El habitescha a
Hünenberg/Zug e passenta dapi tschun
onns vacanzas a Sedrun. La regiun plai
ordvart bein ad el ed el creigi en in bien
avegnir da quella. La plazza da golf seigi
ina buna purschida e quei seigi per el
motivaziun avunda da s’engaschar per
far pli enconuschenta quella.
Luxus ch’ei dat buc ella Bassa
Dany Gygli spera da saver attrer novs
commembers dalla regiun, mo oravontut era dalla Bassa. La plazza da golf Sel-
va sappi porscher in luxus dil qual las
plazzas ella Bassa disponien daditg buca
pli – numnadamein il luxus da buca
stuer spitgar. «Cheu san ei grad ir silla
plazza a dar golf», puntuescha il nieveligiu president. Plinavon seigi la plazza
en in liug central contonschibels da pliras varts enteifer cuort temps. Dany
Gygli ha manegiau ch’ei seigi gnanc
aschi grev da gudignar novs commembers: «Nus stuein mo far vegnir els ina
ga sil plaz e far valer ils avantatgs.» Per
che quei gartegi ha la suprastonza gia
planisau d’embellir la plazza per far
quella aunc pli attractiva. Intensivar veglien ei era la collaboraziun cun las plazzas da golf a Realp e Breil. Per migliurar
la situaziun finanziala duein tuts cumpigliai animar ils interprendiders ed ils
hoteliers dalla regiun ad in commembradi da fatschenta. Ils gremis dil club
e dalla societad anonima ein vegni reduci mintgamai per in commember,
persuenter vegn la collaboraziun da
quels dus gremis intensivada cun mandats dubels. El cussegl d’administraziun
dalla Plazza da golf Sedrun SA ein Josef
Russi e Zdenek (Stan) Fanta vegni reeligi. Sper il niev president Dany Gygli sesan era Bruno Flepp e Toni Cathomas el
cussegl d’administraziun. Pil post dil
president partent Paul Duff ei Bruno
Flepp vegnius eligius dil Club da golf
Sedrun. Dalla suprastonza dil club fan
vinavon part ils capitanis DanyGygli,
Aldo Tuor, Anne Verner Cathomas e la
cassiera Jeannette Ebnöther.
Nov ruosnas
Gia dapi onns ei l’engrondaziun dalla
plazza da golf a Selva – da nov sin 18
ruosnas – en discussiun e planisaziun. Pil
mument ei quei project denton mess ad
acta. Sco Kurt Künzli ha declarau ei quei
succediu ord plirs motivs. «Igl ei buca
sempel da realisar quei project», ha era
Dany Gygli declarau sin damonda
dall’anr. Pil mument hagi la societad da
Sawiris revocau il sustegn finanzial per la
plazza da golf a Selva. En connex cun Andermatt Swiss Alps seigi denton aunc bia
aviert ed ei sappi era aunc semidar bia.
Risguardond la situaziun finanziala
actuala eis ei buca pusseivel d’engrondir
la plazza. Perquei seconcentrescha la
Plazza da golf Sedrun SA silla purschida
ch’ei avon maun. «Nus essan la suletta
plazza nua ch’ei sa vegnir dau golf sur il
Rein vi», numna il niev president in ulteriur avantatg che pudess attrer novs
hosps a Selva. Persuenter funcziuna il
menaschi da giugs ordvart bein. Quei ha
Paul Duff saviu communicar ed el ha fatg
cumpliments al capitani dils seniors
partent Reto Schnoz e sia equipa. Ina
gruppa dils seniors ha gudignau avon
dus onns la trofea en «match play», quei
munta ch’els ein daventai campiuns svizzers d’equipa. Loschs ein ils golfists da
Selva era dils juniors che seigien fetg
activs ed hagien era contonschiu beinenqual success duront la sesiun vargada. Il
talentau giuven Frederic Cathomas seigi
schizun vegnius prius si el cader regiunal
dalla Svizra sidorientala «Nus lein promover ils giuvenils, els ein impurtons pil
beinreussir da nies club el futur», ha Paul
Duff puntuau.
reclama
BMW Z4
www.bmw.ch
OFFEN FÜR
PURE FAHRFREUDE.
Pure Fahrfreude erfährt in diesem Frühjahr ihre Neuauflage: mit dem neuen BMW Z4.
Der schnittige Roadster mit versenkbarem Hardtop überrascht mit einem erweiterten
Angebot an Fahrassistenzsystemen und reichlich Stauraum. Frische Akzente setzen
neue Frontscheinwerfer, neue Aussenfarben und das Ausstattungspaket Design Pure
Traction. Mehr Informationen in unserem Showroom oder unter www.bmw.ch
DER NEUE BMW Z4: WELCOME EDITION
BIS ZUM 30.6.2013 MIT GRATIS SICHTPAKET.
AT Auto-Tecnic SA
Hauptstrasse 178
7546 Ardez
Tel. 081 862 23 63
www.bmw-auto-tecnic.ch
Alpina Chur AG
Kasernenstrasse 165
7007 Chur
Tel. 081 287 10 10
www.bmw-alpina.ch
Nino Unold AG
Flüelastrasse 2
7260 Davos Dorf
Tel. 081 420 16 60
www.bmw-unold.ch
Auto Derungs AG
Via Crappa Grossa 19
7130 Ilanz
Tel. 081 920 10 10
www.bmw-autoderungs.ch
Roseg Garage
Via Maistra 68
7504 Pontresina
Tel. 081 842 61 20
www.bmw-roseg-garage.ch
Roseg Garage
Via Sent 2
7500 St. Moritz
Tel. 081 833 10 55
www.bwm-roseg-garage.ch
<wm>10CAsNsjY0MDQx0TU2MjA1NgcAlsmtdw8AAAA=</wm>
<wm>10CFWKIQ6EQBAEX7Sb7u0BBkYSHEFczq8h6Pu_ugGHaNFVte8xVDxbt-O7fYKgWVHDoCmcqBPmMHilzwExDbWQ8gaN7dUXCiaM_W4KlL-TJYWxW_L0epgcrf7O6w-CHhl2gAAAAA==</wm>
Freude am Fahren
SURSELVA
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
5
Mustér ha festivau «Pastgas russas»
Il Forum cultural internaziunal ha purschiu in arranschament tut special
DA HANS HUONDER / ANR
■ Sut il tetel «Pastgas russas» ha il Forum cultural internaziunal Mustér purschiu la dumengia ina investa ella cultura russa. Ultra da cant, musica e referats han ils presents saviu gustar
tratgas dil temps da «Maslenitza» en
Russia. Il program ei vegnius lantschaus
cun in survetsch divin, celebraus da sur
Alexi Manetsch. Quel ei vegnius embellius l’entschatta dils affons dil «Salid dil
Segner» e silsuenter dil chor «Weisse
Nächte», dirigius dalla scolasta da clava-
zin e cant Jana Vassilenko. La formaziun
secumpona da 30 cantaduras e cantadurs, per part oriunds dalla Russia, che
habiteschan oz en Svizra. Il bellezia cant
dil chor ha bein svegliau intechet las
marveglias d’enqual vischin da serender
suenter messa en halla Cons ed assister
leu ad ulteriuras producziuns da musica
e d’informaziun. Rodund 200 persunas
han allura gudiu la scuntrada, mo era las
tratgas russas preparadas dil cuschinier
Franz Gerth, sias gidontras e ses gidonters. Las tratgas survidas la dumengia da
miezdi ein tipicas per l’jamna da «Mas-
ab Montag, 18.03.
solange Vorrat reicht
pro 100 g
1.59
RindsSchulterbraten
ca. 1 kg
CHF 15.90/kg
pro Karton
17.96
statt 26.94
Il chor «Weisse Nächte» ha embelliu il survetsch divin e la sentupda en halla Cons.
FOTOS H. HUONDER
lenitza». Quella ha liug en Russia mintgamai avon la cureisma dalla baselgia
russa ortodoxa. Las tratgas vegnan
cuschinadas cun bia pischada. La pasta
en fuorma d’ina omletta vegn emplenida
ni cuvretga cun carn, confitura ni bulius.
La menadra da project da «Pastgas russas», Annamaria de Castelberg (sen.), ensemen
cun Elena Morozova Scherer che ha dau il cuors da decorar ovs da Pastgas e babuscas.
■ SUMVITG
Dus candidats
pil presidi
(anr/sr) La vischnaunca da Sumvitg
stat avon las elecziuns communalas
2013. Quellas ein fixadas sin dumengia, ils 14 d’avrel 2013. Ils 15 da mars
ei stau il davos termin d’inoltrar a scret
all’administraziun communala propostas per la gliesta ufficiala. Walter
Deplazes da Surrein ha demissiunau
siu uffeci da president communal. Per
quei post stattan gest dus candidats a
disposiziun, numnadamein Armin
Candinas da Rabius e Retus Giger da
Surrein. Dalla suprastonza communala han las gerauas Pia Candinas-Paly da
Rabius, Theresita Eicher-Maissen da
Rabius ed il gerau Paul Fry da Cumpadials demissiunau. Giusep Bearth da
Sumvitg stat vinavon a disposiziun pil
post da gerau. Tener da niev pil post
da gerau laian Robert Candinas da Rabius, Ignaz Deplazes da Surrein e Marcus Duff da Laus. Tier la cumissiun da
quen e gestiun ha ei dau neginas demissiuns. Proponi ein Rest Andriu Bearth da Sumvitg, Claudio Cajacob da
Sumvitg e Ciril Cathomas da Cumpadials. Tier la cumissiun da baghegiar
han Peter Bearth da Rabius e Robert
Bundi da Surrein demissiunau. Proponi per quella cumissiun ein Martin
Bundi da Sumvitg (veder), Felix Flepp
da Surrein (niev), Bernard Tuor da
Sumvitg (veder) ed Edurd Tuor da Rabius (niev).
Interessant inscunter
Il Forum cultural internaziunal ha purschiu in program variont cun cant, musica, intervistas e referats. La Russia ei buca
mo territorialmein fetg gronda ed interessanta, ella porscha era ina cultura ordvart
varionta. Leutier s’audan las rodund 100
gruppas etnicas ed ils differents lungatgs,
mo era la musica. Ultra dil chor «Weisse
Nächte» ha era il «Duo Twoika» procurau
la dumengia per divertiment. Leutier han
differentas persunas relatau interessants
detagls da lur tiara origina. Gia la mesjamna e la sonda ei vegniu purschiu ella gallaria Rico de Castelberg el center dil vitg
la caschun da decorar ovs da Pastgas tenor
usit dalla baselgia ortodoxa sco era babuscas. Las lavurs ein vegnidas presentadas la
dumengia en halla Cons. Pils affons ei
vegniu purschiu in program special cun
praulas russas raquintadas dad Antoinette
Quinter. La scuntrada dalla dumengia ha
giu igl intent primar da presentar entginas
particularitads dalla Russia. Quei ei reussiu al forum ch’ei da sia vart satisfatgs digl
interess dalla glieud. «Nus essan cuntents
cul diember da participont(a)s», di la presidenta Jacinta Jacomet-Lombriser.
Ulteriur project
Il Forum cultural internaziunal Mustér
ei vegnius fundaus igl onn 1999 cun la
finamira d’arranschar scuntradas da minoritads etnicas dall’entira Europa. Cun
«Pastgas russas» ha el ussa dau in niev accent, mo malgrad il success da quella
scuntrada vegn ei probablamein buc a
dar ina cuntinuaziun. «En sesez ei quei
stau in project singular. Ei legra naturalmein nus ch’igl interess persuenter ei
staus gronds», di Jacinta Jacomet-Lombriser. Gia en elavuraziun ei in proxim
grond project che sefatschenta dall’Africa. Duront plirs meins vegn purschiu
scuntradas cun referats e discuors davart
la Nigeria e la Costa d’Ivur. Terminaus
vegn il project il settember 2014 cun ulteriuras occurrenzas, denter auter workshops.
KIRSTENDAL
Cabernet
Sauvignon
Kirstendal 2012
13,5 % Vol.
6 x 0,75 l
(Einzelflasche = CHF 4.49
im Einzelverkauf)
4+2 GRATIS
pro Kilo
4.99
Holländischer
Gouda
ca. 900 g
<wm>10CAsNsjY0sDQ30jUwMDA3tQAAl_Otog8AAAA=</wm>
<wm>10CE2MIQ7DQAwEX-TT7tmOczWswqKAqtwkCu7_US9FBUtGM7vv6Q2_Pbfjvb2SGNEFQPiadG0IJrtF65ZQegf1Qdjqi0_07wsVpkDdjkCFXkNs8rIR0EVrGvOj7p5on_P6AvsnpLOCAAAA</wm>
Mini Babybel®
pro Packung
15 x 25 g
4.99
pro Packung
6.59
Gian Derungs ei niev president
SPORTMINT
OriginalMint
Kaubonbons
800 g
Pcd giuvna Surselva
(cp) Alla radunonza generala dalla Partida cristiandemocratica (pcd) giuvna
Surselva – calonda mars 2013 el hotel
Central a Sursaissa – ha ei dau pliras
midadas en la suprastonza. Gian Derungs (Lumbrein) ei vegnius eligius sco
niev president e successur da Tanja
Bundi (Glion). Kevin Brunold (Surcuolm)
ei reeligius sco cassier e René Epp sco actuar e vicepresident. Nieveligi en suprastonza ein: Patrick Dietrich (Rueun) che surpren la scharscha administrativa, ed AnnalettaVincenz (Vella), responsabla per las
medias.
Gian Derungs, ch’ei gia dapi igl onn
2008 en suprastonza, ei vegnius eligius
parsura sco successur da Tanja Bundi.
Enteifer quels 6 onns ch’ella ei stada presidenta dalla pcd giuvna Surselva ein differents projects vegni lantschai e realisai
cun success. Sut siu presidi ein las elecziuns regiunalas en Surselva sco era las
tscharnas dil cussegl grond stadas in
grond success. Il punct culminont dil success electoral ei stau 2011 cura che Martin
Candinas (Rabius) ei vegnius eligius el
cussegl naziunal. El ei staus 2001 iniziant
e confundatur dalla pcd giuvna Surselva.
Suenter bunamein siat onns eis el seretratgs dil presidi e Tanja Bundi ei vegnida
eligida sco nova parsura. Tuttina ha cuss.
naz. Martin Candinas era susteniu suenter sia demissiun la pcd giuvna Surselva.
Persuenter essan nus fetg engrazieivels ad
el.
Eligi da niev en suprastonza ein: Patrick Dietrich ed Annaletta Vincenz. Patrick Dietrich ha 26 onns e terminescha
siu studi da dretg questa stad a Turitg.
Cun 19 onns ei AnnalettaVincenz la pli
giuvna suprastonta. Ella studegia actualmein economia da menaschi alla Universitad da S. Gagl.
Il december vargau ha la pcd giuvna
puspei priu part – suenter in onn pausa –
dil marcau tradiziunal da Daniev en Lumnezia. Era uonn planisescha la pcd giuvna
Surselva da far quei. Quei succeda ord il
motiv che la pcd giuvna Surselva ei stada
– dapi sia fundaziun – mintg’onn, deno
in, presenta a quei marcau en Lumnezia
La nova suprastonza dalla pcd giuvna
Surselva selegra d’in ulteriur onn e quenta cun bia success. Alla presidenta partenta, Tanja Bundi, engraziein nus fetg,
giavischond ad ella mo il meglier per igl
avegnir.
CHO
CHOCOLATERIE
LA COUR
Sitzhase
300/280 g
pro Stück
3.99
pro Packung
1.49
-40 %
statt 2.49
Kiwi
grün/gold,
essreif
6/4 Stück
La nova suprastonza dalla pcd giuvna
Surselva: (davos
da sen.) René Epp,
Annaletta Vincenz,
Patrick Dietrich;
davon da sen.
Kevin Brunold e
Gian Derungs. MAD
Bitte beachten Sie, dass die Spezialangebote nur in begrenzter
Anzahl zur Verfügung stehen.
Es kann deshalb vorkommen,
dass einzelne Produkte aufgrund
einer grossen Nachfrage schnell
ausverkauft sind. Dafür bitten
wir um Ihr Verständnis. Abgabe
nur in Haushaltsmengen. Alle
Preise sind in der Währung CHF
angegeben.
Satz- und Druckfehler vorbehalten. © 2013 ALDI SUISSE AG
Einfach ALDI.
DER NEUE SUBARU FORESTER 4x4 TURBO
MIT BEEINDRUCKENDEN 240 PS.
Lineartronic-Getriebe mit Manual-Modus. Boxermotor für optimale Balance. Permanenter Symmetrical 4x4 für ultimative Bodenhaftung. Drei wegweisende Technologien
in einem Auto. Da haben die Subaru-Ingenieure wieder einmal ganze Arbeit geleistet.
Vor 15 Jahren hat Subaru der Welt gezeigt, was ein SUV ist. Und erweist mit der neusten Ausgabe des Forester 4x4 dem Sports in Sports Utility Vehicle mehr denn je Ehre:
Der Turbo ist zurück! Mit 240 PS! Plus Lineartronic mit 8-Gang-Manual-Modus,
X-Mode / Hill Descent Control und elektrische Heckklappenöffnung. Jetzt bei Ihrem
Subaru-Vertreter. Abgebildetes Modell: Forester 2.0XT AWD Sport, Lineartronic,
5-türig, Energieeffizienz-Kategorie G, CO2 197 g/km, Verbrauch gesamt 8,5 l/100 km,
Fr. 45’950.–. Weitere Forester Modelle ab Fr. 31’000.–. Durchschnitt aller in der
Schweiz verkauften Neuwagenmodelle (markenübergreifend): 153 g/km.
www.subaru.ch SUBARU Schweiz AG, 5745 Safenwil, Tel. 062 788 89 00. Subaru-Vertreter: rund 200. www.multilease.ch. Unverbindliche Preisempfehlung netto,
inkl. 8% MWSt. Preisänderungen vorbehalten.
Hallo Singles Genug vom Alleinsein?
HPV Harmony ist seit über 20 Jahren die führende
Partnervermittlung in Graubünden und in der
Ostschweiz.
Neu: Freundschaftsvermittlung
für Singles über 60 Jahren
Seriöse, diskrete und persönliche Begleitung
bei der Partnerwahl.
Neugierig? Rufen Sie unverbindlich Theres Membrini
Tel. 081 / 250 28 22 oder www.hpvharmony.ch
inserar – profitar
Leasing-Angebot
gültig bis 30.6.2013.
Partnersuche mit Herz und Verstand
▪ Kompetent / seriös / diskret
seit 1995
▪ Ihr Glück ist unser Ziel!
▪ Vermittlung bis zum Erfolg!
<wm>10CAsNsjY0MLQw0rUwMzYwNgMAlTjIqw8AAAA=</wm>
<wm>10CFWKsQ7CQAzFvignv6SXRtyIulUMqPstFTP_PwHdGLzY3vfRGxf37XFszyFUbpVB5FDSal2G1Fv1GsjdUdwE0dek_n5TsATM32PI3Kcw3JwZpfntuhxBtvf5-gBOJXyegAAAAA==</wm>
▪ Ihre Beraterin Conny Jud
071 944 36 16 www.niemehrallein.ch
Sprachaufenthalte
Top Angebote
Professionelle Beratung
Frischknecht - Sprachausbildung
Tel 044 926 39 58
www.sprachausbildung.ch
SUBARU. SWITZERLAND’S 4x4
Lecturas
e lecturs
èn bain
infurmads!
En mintga chasada
rumantscha
Abunai gist uss «La Quotidiana» e Vus retschavais la carta da «aboplus» che cuntegna
ina plivaleta. Cun questa carta profitais Vus
da numerusas reducziuns.
L’entira purschida chattais Vus online sut:
www.aboplus.suedostschweiz.ch
Südostschweiz pressa e print SA
servetsch d’abo e servetsch da lecturs
Via da la caserna 1, CH-7000 Cuira
Telefon 0844 226 226
[email protected]
HEUTE AUF TELE SÜDOSTSCHWEIZ
Sara machts
Heute: Sara machts wird zur
Frau für alle Fälle, nämlich für
alle Handwerker-Notfälle!
Sara machts... wie Pippie
Langstrumpf. Sie macht, was
ihr gefällt. Ihr gefallen Einblicke in ungewöhnliche Berufe.
Wir hoffen, das gefällt.
Rückenschmerzen
70'000 Menschen in der Schweiz
haben Morbus Bechterew.
Und Sie?
Reality-Show (CH, 2013)
Sara machts ab 18.20 Uhr
(stündliche Wiederholung)
WWW.TELESUEDOSTSCHWEIZ.CH
DO BIN I DAHAI
Dominique Adam, Tänzerin
ENGIADINA
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
7
■ CUSSAGL CUMÖN
Finanziaziun
dal trafic public
(anr/mfo) Il trafic public da l’Engiadin’Ota do andit per discussiuns. Quel
dess nempe gnir finanzcho in avegnir
tenor ün nouv model. Il cussagl cumön d’Engiadin’Ota ho tratto quist
fat in sia radunanza da gövgia passeda.
Ils delegos e las deleghedas haun in seguit a vastas discussiuns appruvo la
prüma part da la nouva ledscha pel trafic public. Impustüt il scumpart dals
deficits dal trafic public illa regiun ho
do andit a discussiuns. La proposta da
fer que es nempe cha 70 pertschient
dals cuosts restants dessan gnir pajos
dals indigens cun lur impostas e cha’ls
ulteriuprs 30 pertschient vegnan pajos
dal turissem. Cha tuots nu sajan però
perinclets cun quista proposta, esa
gnieu dit. Perque dess illa prosma radunanza dal cussagl cumön d’Engiadin’Ota gnir tratteda aunch’üna vouta
la tractanda dals cuosts dal trafic public fin lo surelavureda. Cha’s dessa
impustüt eruir che tragets da l’auto da
posta chi fetschan sen e chenüns na.
Cha nu’s possa per duos persunas chi
fetschan adöver da quels transports pajer «taxis privats», esa gnieu dit. Detagls gnaron cuntschaints illa radunanza dal cussagl regiunel, la quêla varo lö in mai.
Editura: Südostschweiz Presse und Print AG
Editur: Hanspeter Lebrument
CEO: Andrea Masüger
Schefredactur: Martin Cabalzar
Redacziun
Agentura da Novitads Rumantscha (ANR):
Flurin Andry (fa), Augustin Beeli (abc),
Gieri Antoni Caviezel (gac), Claudia Cadruvi (vi),
Romana Duschletta (rd), Martina Fontana (mfo),
Hans Huonder (hh), Susi Rothmund (sr),
Gion Nutegn Stgier (gns), Giusep Venzin (gv).
Collavuraturs redacziunals:
Andreas Cadonau (ac), Giusep Capaul (gc),
Lucas Deplazes (ld).
Adressas redacziunalas:
La Quotidiana, Via comerciala 22, 7007 Cuira,
tel. 081 920 07 10, fax 081 920 07 15,
mail: [email protected]
Agentura da Novitads Rumantscha (ANR)
Via da Masans 2, 7000 Cuera,
tel. 081 250 48 00, fax 081 250 48 03,
mail: [email protected]
Surselva: tel. 081 936 47 00, fax 081 936 47 01,
mail: [email protected]
Engiadina: tel. 079 218 27 60, fax 081 856 11 59,
mail: [email protected]
Surmeir: tel. 079 430 69 30, fax 081 684 32 82,
mail: [email protected]
Sutselva: tel. 081 258 32 68
mail: [email protected]
Tgòls postal, 7432 Ziràn
Not Carl, il president da la CCC OEE, voul dvantar activ quai chi reguarda dumondas da
concessiun d’aua illa regiun.
Engiadina Bassa:
Comunicaziun digitala in mincha chasa?
In Grischun füssan «vias digitalas in Engiadina» ün novum
DA MARTINA FONTANA / ANR
■ La radunanza dal Consorzi dals cumüns concessiunaris da las Ouvras
Electricas d’Engiadina (CCC OEE) ha decis da scumpartir da lur «chascha dals 5
pertschient dals fits d’aua» passa ün
mez milliun francs. Quel scumpart es il
punct culminant da la radunanza. Per
uraglias agüzzas han però eir pisserà ils
referats in connex cun las «vias digitalas». «Il surviver economic da las regiuns
periferas nun es dependent be da bunas vias per autos, ma eir da bunas vias digitalas,
uschedittas autostradas per datas», ha manià Not Carl, il president da la CCC OEE
davo la radunanza da delegats da venderdi
a Ramosch. Il rimbomb als duos referats
correspundents es stat positiv. Main positiv vezza la corporaziun però l’avegnir dals
cumüns in dumondas da concessiuns
d’aua. «Perquai vulaina uossa dar cunterpais», declera Carl.
Passa ün mez milliun francs
per sustegn social e cultural
Ün punct culminant da la delegiada sun
adüna las decisiuns a reguard las cuntribuziuns da taimpra sociala e culturala our da
l’uscheditta «chascha dals tschinch per-
La Quotidiana cumpara tschintg giadas ad emna
Ediziun: «Die Südostschweiz»: 121 184 exemplars.
Dumber da lecturs: 240 000
Communicaziun da participaziuns considerablas
sin fundament da art. 322 CP:
Südostschweiz Radio AG, Südostschweiz TV AG,
Südostschweiz Emotion AG, Südostschweiz
Pressevertrieb AG, Südostschweiz Partner AG,
ergo use swiss ag.
Dretgs d’editur
Igl è scumandà a terzas persunas betg
autorisadas da reutilisar en ina moda u maniera ils inserats stampads en quest titel u parts da quels, surtut cun
endatar els en in servetsch d’online. Mintga cuntravenziun vegn persecutada giudizialmain da la societad da
propaganda, suenter avair consultà la editura.
Südostschweiz Presse und Print AG
tschient», illa quala fluischan tschinch
pertschient dals fits d’aua cha’ls cumüns
concessiunaris retiran minch’on. Uschè
s’haja pudü scumpartir quist on passa ün
mez milliun francs. Las donaziuns principalas van a la società Chasa Fliana a Lavin,
la quala retschaiva 200 000 francs per lavuors da renovaziun, lura 125 000 francs
sco üsità per la promoziun dal sport da giuvenils e 33 000 francs per las festivitats in
conex cul giubileum da 100 ons Viafier retica Bever–Scuol. Cun 10 000 francs arcugnuoscha la corporaziun la lavur cineastica
da Susanna Fanzun da Scuol. In tuot s’haja
decis passa 30 contribuziuns, quai per buna part a societads da musica ed otras e per
evenimaints culturals illa regiun. Sustgnüts cun ulteriuras ratas vegnan eir il
giubileum da 100 ons dal Parc Naziunal
Svizzer e la sanaziun dal stabilimaint da la
Fundaziun Nairs a Scuol.
FTTH (Fiber To The Home)
in Engiadina Bassa ?
Plain’attenziun ha que dat pels duos referats davart las pussibiltads venturas d’üna
regiun perifera i’l sectur da la comunicaziun. Jon Erni, uriund da Scuol, schef dal
cumpartimaint dals gronds cliaints da Microsoft svizra e schef dals gronds cliaints da
la dita Sunrise, ha referi in rumantsch e
muossà insembel cun seis collega Urs Miotti il svilup ed ils trends. «La quantità da datas chi circuleschan i’ls differents sectuors
as redublischa on per on», ha dit Erni. Cha
scha quai sajan üna vouta stats be tuns ed
impuls electrics – schi sajan quai hoz purtrets movibels e videos cha minchün retschaiva e trametta dafatta cul telefonin.
Fils d’aram nu tendschan tenor las explicaziuns dals perits perquai plü per similas
quantitads da datas. «L’avegnir sun fils da
vaider, l’uschedita fiberoptica», han els intunà. Cha la qualità da viver saja illa regiun
fich ota: «Schi reuschischa da s-chaffir sül
sectur da la comunicaziun las listessas premissas sco illas aglomeraziuns schi ha nossa
regiun miss la megldra basa per esser attractiva in avegnir per da tuottas sorts plazzas da lavur», ha manià Erni. Ch’important
saja però il s-chaffir las colliaziuns fiberopticas fin in mincha chasa. E cha quai saja
però eir fich cuostaivel. Not Carl ha manià
invers ils delegats e plüs giasts cha las pussibiltads da comunicaziun saran existenzialas per l’avegnir economic da las regiuns
periferas dal pajais e cha da spargnar in
quel sectur pudess esser fatal. «La corporaziun ha pisserà per ün predsch da forza
electrica fich favuraivel pels prossems 50
ons. Quist fat pudess perquai eir esser la
basa per finanzchar eir üna rait fiberoptica
FTTH (Fiber To e Home) in Engiadina
bassa», ha’l dit. Ch’el haja eir fingià pront
il term rumantsch per quella rait, ha manià
Carl cun tschera riantada: nempe il
«FFAC» (Fiber Fin A Chasa).
Prolungaziun da la concessiun
S-chanf–Scuol?
La corporaziun constatta cun pisser il svilup sül marchà d’energia. La situaziun
actuala maina problems finanzials eir als
gronds concerns svizzers. Tendenzas politicas vöglian perquai restrendscher ils drets
dals chantuns e dals cumüns per quai chi
reguarda las concessiuns dal dret d’aua. Sco
cha Not Carl ha declerà als delegats nu vöglia la corporaziun be guardar prò a quist
svilup, ma vöglia dvantar activa fintant cha
las cumpetenzas correspundentas sun amo
pro’ls cumüns. El ha perquai cunvgnü cun
las OEE da discussiunar davart ün’eventuala adattaziun dals termins da scadenza
dal s-chalin S-chanf–Scuol e dal s-chalin
Scuol–Martina chi scrouda 20 ons plü
tard. Quistas discussiuns dessan gnir coordinadas cul chantun chi ha finalmaing da
dar seis acconsentimaint ad ün eventual
adattamaint da la concessiun.
Nar d’avrigl per la quarta
Editura Südostschweiz Presse und Print AG,
Via da la caserna 1, 7007 Cuira;
tel. 081ˇ255ˇ50ˇ50, fax 081ˇ255ˇ51ˇ10
mail [email protected]
Servetsch d’abunents e da distribuziun:
tel. 0844 226 226, mail [email protected]
Inserats
Südostschweiz Publicitas AG,
Via S. Clau Sura 11, 7130 Glion
tel. 081ˇ920ˇ07ˇ17, fax 081ˇ920ˇ07ˇ18,
mail: [email protected]
Jon Erni ha pisserà cun seis referat per novitats chi han fat star stut als delegats da la
CCC OEE.
FOTOS MAD
L’inchant ha pudü gnir evità
DA BENEDICT STECHER / ANR
■ Per la quarta jada ha pudü gnir evità
l’inchant da l’Hotel Scuol Palace a
Nairs. L’ultim mumaint avant l’inchant
es il possessur da l’hotel, la Friedman
GmbH, gnü davo a quels dovairs chi vaivan pretais quist inchant. In venderdi,
cuort avant mezdi, ha comunichà l’Uffizi
da scussiun En cha eir il quart inchant da
l’Hotel Scuol Palace nu varà lö. Quel d’eira previs a las 14.00 in chasa cumünala da
Scuol. Sco cha l’advocat da la Friedmann
GmbH ha confermà haja’l surdat a temp
ütil ils 84 000 francs necessaris per evitar
l’inchant. La seria da pretender inchants
per quel hotel nu sarà però finida: Ils debits totals da la società invers ils credituors
da quist inchant s’amunta a bundant 2,34
milliuns francs.
Hotel istoric chi va planet in malura
La procedura dals inchants previs da
l’Hotel Scuol Palace es dürant ils ultims
duos ons adüna statta la glistessa: L’inchant vain publichà ed evità l’ultim mumaint. In venderdi es quai capità per la
quarta vouta. L’unica differerenza als
oters inchants d’eiran quista vouta cha la
società simpla Clemgia Tarasp nun ha
pretais l’inchant. Quista jada d’eiran
quai la chascha d’egualisaziun GastroSo-
cial Argovia e l’Administraziun d’impostas dal Grischun. Per pudair survgnir lur
dabuns illa otezza dad 84 000 francs vessan però il prüm stuvü gnir cuernats ils
dovairs invers quels crediturs rangats davant els. La sporta minimala pro l’inchant d’eira perquai gnüda fixada davart
da l’uffizi sün 2,36 milliuns francs. Il
cumplex chi cumpiglia 120 stanzas d’hotel e l’infrastructura per tillas gestiunar
sco hotel ha üna valur da traffic da bun-
dant 7 milliuns francs. Quant cha l’hotel
vaglia propcha es mal dir. Fat esa cha’l
possessur actual til prouva da vender daspö divers ons per üna summa sur 4 milliuns, ma sainza success.
L’hotel ha drivi sias portas la prüma
jada dal 1864. Dal 2006 ha la Friedmann
GmbH cumprà l’hotel e til manà dürant
ün pêr ons sco il plü grond hotel «cosher»
per ortodox güdeus in tuot l’Europa. Daspö duos ons es l’hotel serrà e la structura
L’Hotel Scuol Palace patischa da la situaziun actuala.
FOTO B. STECHER
ed infrastructura da quel va planet in malura. Sco cha perits in chosa han dit as
stuvessa far quint cun investiziuns dad 8
fin 20 milliuns francs tuot tenor las
aspettativas per sanar l’hotel in möd ch’el
pudess darcheu gnir ütilisà.
Giavüschada es üna
soluziun perdüraivla
Il capo dal cumün da Scuol, Jon Domenic Parolini, deplorescha la situaziun actuala e’s giavüscha per Scuol e
per tuot la regiun üna soluziun perdüraivla. L’aspet cha l’hotel fetscha saja
pac bel. «Stantus esa cha mincha jada
cuort avant il termin da l’inchant gnia
pajà l’import uschè cha l’inchant nu
vain manà tras», disch el. I füss important chi gniss plü svelt pussibel ad ün
müdaman da l’hotel per cha ün nouv
possessur possa finalmaing as dedichar al mantegnimaint da l’hotel ed ad
üna nouva ütilisaziun. Tant pel capo
da Scuol sco eir per Otto Huber da
l’Uffizi da scussiun En esa cler cha’l
prossem inchant gnarà scrit oura bainbod. Sperond cha l’hotel possa lura
gnir vendü ed in seguit darcheu miss
ad ir e custodi nu restarà intant oter
co da sperar cha l’istorgia da l’Hotel
Scuol Palace possa bainbod tour üna
buna fin.
Freiheit auf 2 Rädern
CULT Route 200 City-/Trekkingbike 28”
Aluminium Hohlkammerfelgen. Höhenverstellbarer Aluminium
Lenkervorbau. Leichter Aluminium Gepäckträger. Nabendynamo,
Halogen Scheinwerfer und LED Rücklicht.
11622 Damen 480 mm Farbe: Dunkelblau matt
11623 Herren 520 mm Farbe: Mattschwarz
Rahmen
Alu
480 / 520 mm
Schaltung
SHIMANO
ALTUS 24-Gang
Schaltgruppe mit
Drehgriffschaltung
Gabel
Federgabel
SUNTOUR CR-7V
verstellbar
Bremsen
Aluminium
V-Bremsen Promax
329.-
CULT Shifty Kids Mountainbike 24”
Aluminium Hohlkammerfelgen mit
24” MTB Stollenbereifung.
Schaltungsschutzbügel.
11609 Farbe: Weiss/grün.
Rahmen
Alu, 330 mm
Schaltung
SHIMANO
21-Gang Drehgriffschaltung
Gabel
Federgabel
ZOOM
Bremsen
Aluminium VBremsen Promax
599.-
449.-
CULT Element High-End
Mountainbike 26”
Robuste Aluminium
Hohlkammer Diskfelgen
mit 26” MTB Stollenbereifung.
11619 440 mm, Farben: Mattschwarz/rot
11620 480 mm, Farben: Mattschwarz/blau
11621 520 mm, Farben: Mattschwarz/grün
Rahmen
Alu High-End
440 / 480 / 520 mm
Schaltung
SHIMANO
ALIVIO 27-Gang
Schaltgruppe
Gabel
Federgabel
SUNTOUR mit
Lockoutsystem
Bremsen
Hydraulische
Scheibenbremsen
TEKTRO DRACO
180 mm / 160 mm
E-Bike 28” Tell
5-stufige Unterstützung mit
Frontmotor. Steuer-Display
mit LCD-Anzeige. Inkl. LEDBeleuchtung. Farbe: Silber.
13257 Damen 1290.13258 Herren 1290.Rahmen
Alu
Damen: 460 mm
Herren: 500 mm
Schaltung
SHIMANO
3-Gang Nexus
Schaltung
Batterie
Li-Ion 36 V / 10 Ah
Leistung
36 V/ 250 W
Reichweite
ca. 40 – 60 km
Gabel
SUNTOUR
Federgabel
Bremsen
vorne V-Brake,
hinten Trommelbremse
1290.-
16.90
Fahrradhelm
Diverse Farben.
TÜV und GS geprüft
(EN-Norm 1078).
58792 Erwachsen 16.90, vorher 19.90
58791 Jugendliche 16.90, vorher 19.90
58793 Kinder
13.90, vorher 15.90
NEU: EXKLUSIVE SERGIO CELLANO
SONDERMODELLE
BE
R E MO
IT D
S EL
AB LR
Fr E I H
.9 E
99
0.
–*
*
MIT KUNDENVORTEILEN VON BIS ZU Fr. 10 800.– *
* New SX4 1.6 GL Top 4 x 4 Sergio Cellano, Fr. 22 990.– (Zubehör im Gesamtwert von Fr. 4 800.–, Preissenkung Fr. 6 000.–, total Kundenvorteil von Fr. 10 800.–), Treibstoff-Normverbrauch: 6.5 l / 100 km, Energieeffizienz-Kategorie: E, CO₂-Emission: 149 g / km;
** New Alto 1.0 GA, Fr. 9 990.–, Treibstoff-Normverbrauch: 4.3 l / 100 km, Energieeffizienz-Kategorie: B, CO₂-Emission: 99 g / km; Durchschnitt aller Neuwagenmarken und -modelle in der Schweiz: 153 g / km.
SCHWEIZER PREMIERE
Sergio Cellano setzt Trends – und das exklusiv
für die Schweiz
Stilsicheres Handwerk und hochwertige Materialien zeichnen
die limitierte, exklusive Suzuki Collection by Sergio Cellano aus.
Die Sergio Cellano Sondermodelle bestechen unter anderem
mit handvernähtem Leder, sportlich-eleganten Sergio Cellano
Sitzen und vielen attraktiven Design-Details, die das Herz
jedes stilbewussten Fahrers höher schlagen lassen.
Entscheiden auch Sie sich für die kompakte Nr. 1 – und damit
auch für exklusives Design und attraktive Kundenvorteile.
NEW HIT
IT-
LEAS
EASIING
Sportlich-elegante
Sergio Cellano Sitze
Sportliches Lederlenkrad
Sportlicher Lederschaltknauf
Ihr Suzuki Fachhändler unterbreitet Ihnen gerne ein auf Ihre Wünsche und Bedürfnisse abgestimmtes Suzuki Hit-Leasing Angebot. Preissenkung per 1.1.2013, sämtliche Preisangaben
verstehen sich als unverbindliche Preisempfehlung, inkl. MwSt. Limitierte Serie. Nur solange Vorrat.
www.suzuki.ch
LA QUOTIDIANA
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
Verva e poesia da Duri Chiampell (1. part)
■ Avant var 15 ons n’haja tut giò da la
curuna ils Psalms da Chiampell, scrits
intuorn ils ons 1550 fin 1562. Quai es ün
dals duos cudeschs ils plü vegls rumantschs chi dà. A listess temp sco cha
Chiampell lavuraiva a Susch vi da seis cudesch dals psalms, scrivaiva a Samedan
Giachem Bifrun vi da sia traducziun dal
Nouv Testamaint chi’d es gnüda a glüm
dal 1560. Davo pro as discha: Puchà cha
duos prüms auturs rumantschs nun han
collavurà, nu vessan forsa dafatta gnü
l’idea da scriver tuots duos listess rumantsch, impè da scriver ün puter e l’oter
vallader. Eir ils psalms da Chiampell sun
per grondischma part üna traducziun.
Chiampell ha tut sco muostra il «Gsangbüchel» da Constanza, ün dals prüms Corals da la refuorma e s’ha tgnü vi da quel.
Eu n’ha manzunà ch’eu n’ha tut avant
var 15 ons il Chiampell giò da la curuna.
Eu n’ha let in davo rouda tuots 95 psalms.
E pro mincha psalm n’haja fat notondas
in ün quadern. Eu n’ha notà quai chi dêira
special, quai chi’m daiva in ögl ed am plaschaiva. Una vouta d’eira quai ün pled
vegl cha Chiampell dovraiva, tschella jà
duos lingias dal psalm ch’eu vaiva güsta
let, la terza jada ün germanissem già quella
vouta.
Quist quadern n’haja uossa quia davant mai ed a man da mias notondas lessa
provar da dar a mias legiadras ed a meis
legiaders üna idea da la lingua, da la poesia
e verva dals Psalms. Quia stöglia dir: Id es
plü facil leger il rumantsch da Bifrun co
quai chi’d es leger quel da Chiampell. Chiampell es cun seis idiom üna quanta plü
pauril, plü original e main doct co’l Samedrin.
Psalm l
Bead quell hom ilg qual nun va,
Davoa ils pachiaduorse,
Seis travsch cun ls infidels nun haa,
Intantr’ils schgiamgiaduorse,
Moa metta tuotta seis dalet,
In lg pled dal Seinger sulsulett,
Quel s’paissa dy è noatte.
Quist es il prüm vers dal grond cu-
desch gnü a glüm l’on 1562. Es quai per
nus hoz massa lontan, massa giò’d via? Illa
terza lingia inscuntraina il pled trawsch =
travasch = trafic In la tschinchavla lingia:
«Mo metta tuotta teis dalet». Bel – tuottadi, suotta tet. In las ultimas duos lingias
esa cusglià cha nus di e not ans «impaissan» al pled dal Segner. Quai es il prüm
vers.
In quist prüm psalm ans inscuntra fingià quel bel vegl verb «schorfnar», privar
dad alch. Da l’infidel esa dit: Schcoafluussuffladdavente. E l’ultima lingia dal psalm
am plascha specialmaing: «Quai a gurbir,
dit. Amen». Dit Amen per survgnir quai
Psalm 23
Quist es il famus psalm dal bun pastur
chi’ns cuerna la maisa e chi ans güda tras
eir ils dis critics da nossa vita. Nus cugnuoschain il coral: Meis bun pastur ais il
char Segner. Pro Chiampell tunan las prümas lingias:
Ilg Sènger ais ilg meis pastur,
Chi lascha brick manglare,
Neir a ramaints yr cun errur
Nè vain a m’ bandunare
Yraramaints correspuonda a nos ir ad erramaint, ad errur, perder l’orientaziun.
Aint il terz vers es Dieu per uschè dir nos
camarier: «E meis magioel bain plain in
öl, sü mettisch largiamangke». Pro «largiamangke» ans dà in ögl l’ortografia. Be
cha nus stuvain pensar cha l’on 1562 chi’s
es gnü oura quist cudesch i nu daiva amo
ingüna ortografia fixa. Quai vaiva pür da
gnir.
Acerbus – latin
Quist adjectiv latin ha dat in tudais-ch ils
duos adjectivs herb e derb ed in rumantsch dschiervi, dschierva, mascherv,
uschiervi in Engiadin’Ota. Eu nu sun brichafat stut dad inscuntrar quist bel adjectiv eir i’ls psalms da Duri Chiampell.
Psalm 36
Meis peis yr Senger nu laschar,
la via d’la superwgia,
■ GRISCHUN
Contribuziuns
a differentas instituziuns
E chia meiss mauns non poassen faar,
Scoa ls’mals, ch’lur ouwr’ais dschearwgia.
Psalm 39
Uschè tascheck eu loenck zuond mütt,
Ch’eu nun tschantschaw’eir baine,
par temma da fallar pustütt,
Chia’lg cour am ngywa plaine
Pür plü dschearw ngywa la dulur
Da lg loech arsaint ch’eir in meis cour.
In psalm 36 es üna ouvra dscherva,
malmadüra: n psalm 39 es la dolur pitra,
dscherva, dolurusa. In psalm36 n’haja notà amo oters viervs remarchabels: La testmungia, la crawur, ils stravers, il mune, la
bundezza da Dieu, la daportanza.
Il purtret dal bös-ch
Il psalm 37 es in mincha cas ün psalm important, un lung psalm chi’d ha 40 versets,
i’l Chiampell cumpiglia’l ot paginas. Üna
passada am para fich bella, mo ei difficila.
Chi am disch che chi voul dir «tschibagias?» Ir in paglia, ir in malura?
– Club da hockey da Tavau: Al Club da
hockey da Tavau vegn concedì ina contribuziun dal fond da sport da maximalmain 56 840 francs per l’acquisiziun d’in
nov equipament dal local da trenament
da forza.
– Fundaziun per l’orchester da la Svizra
taliana (Fosi): La fundaziun per l’orchester da la Svizra taliana (Fosi) survegn per
ils onns 2013 fin 2016 annualmain ina
contribuziun en l’import dad 80 000
francs or da las contribuziuns da la promoziun da la cultura.
– Lia Rumantscha: La regenza ha approvà la cunvegna da prestaziun tranter
il chantun e la Lia Rumantscha per la
perioda da legislatura dals onns 2013
fin 2016. La cunvegna cumpiglia
tschintg gruppas da products linguistica applitgada, furmaziun, projects, cussegliaziun e producziuns. Per quests intents survegn la Lia Rumantscha ina
contribuziun chantunala annuala d’in
import da 500 000 francs sco er ina
contribuziun federala annuala da
2 150 000 francs. Per las contribuziuns
chantunalas ch’èn vegnidas empermessas vala la resalva ch’il cussegl grond approveschia il credit correspundent. Il
credit da la confederaziun suttastat a
l’approvaziun dal preventiv annual tras
las chombras federalas.
TALUN D ’ EMPUSTAZIUN
Staw’ inverdy, schkoa d’bell mezdy
Ilg boeschk verd dad arbagias,
Deck via passag, dsieug el dmandag,
Qua fuo seis fatt tschibagias.
Bels,vegls verbs pro Duri Chiampell
In quists 450 ons chi sun fluits daspö la
cumparsa dals Psalms la lingua s’ha müdada, blers pleds sun sfuondrats, oters
sun cumparüts, e la scripziun es tuot
ün’otra. Eu less trar nan uossa üna partida da bels verbs chi d’eiran pro Chiampell amo vivaints e cha nus hoz vain suvent stainta da savair che chi vöglian dir:
Dschorfnar, sgundar, cusnar, sdaschiar,
s’brottar, sguidar, parschurgiar, sügnar,
cuvgnir, schladinar, cungüstar, s’infendscher, paschantar, s-chalvar, cuitar, undrar, früttar, schmurir, scurznir e lügnir,
nuschair, sudantar, scudichar, d’chappar,
parvargiar, puondscher, s’inchauzar,
avuira.
Quist es stat hoz ün prüm chanvà. Eu
fetsch quint da rabagliar insembel ün oter
Duri Gaudenz
di ün seguond.
Jau abunesch La Quotidiana
❏ 6 emnas frs. 25.– (abunament d’emprova d’ina gia)
❏ 6 mais frs. 86.–
❏ 12 mais frs. 163.–
❏ 24 mais frs. 293.–
Num
Prenum
Adressa
NP/Lieu
Data
Suttascripziun
Tel.-nr.
P. pl. trametter a:
Südostschweiz Presse und Print AG, servetsch d’abunaments,
Via da la Caserna 1, 70 07 Cuira
Empustaziun telefonica: 081 255 55 00
reclama
www.citroen.ch
CITROËN C5 TOURER
EINTAUSCHPRÄMIE
bis zu
Fr. 5’000.–
HYDRACTIVE-FEDERUNG*
MITLENKENDE BI-XENON-SCHEINWERFER
MIT ABBIEGELICHT**
<wm>10CAsNsjY0MDQx0TU2NDe2MAEAPH-q0w8AAAA=</wm>
<wm>10CFXMsQ7CMAyE4SdydGc7jYNH1K1iQN29IGbefyJlQ7rbPv3Hkb3h9_v-OPdnEnQX47DwDKINzOzw1reRMKqCdiN02oyIPy80uAF1GYEJtaZorJVHqLrXIitSVwDaPq_3F9jb5--DAAAA</wm>
EMYWAY (GPS, RADIO-CD MP3, BLUETOOTHTM,
USB-ANSCHLUSS, AUDIO STREAMING)**
TAGE DER OFFENEN TÜR − 22. UND 23. MÄRZ
M A X I MINI
T ECH N O LO G I E
9
PREIS
Das Angebot gilt für alle derzeit verfügbaren, zwischen dem 1. März und dem 30. April 2013 verkauften Fahrzeuge, im Rahmen des verfügbaren Lagerbestands. Empfohlener Verkaufspreis. Angebot gültig für Privatkunden; nur bei den an der Aktion beteiligten Händlern. Citroën C5 Tourer
1.6 THP 155 6-Gang-Automatik Exclusive, Nettopreis Fr. 39’190.–, Cash-Prämie Fr. 3’000.–, Eintauschprämie Fr. 5’000.–, Fr. 31’190.–; Verbrauch gesamt 7,3 l/100 km; CO2-Emission 169 g/km; Treibstoffverbrauchskategorie E. Mit Optionen: Lackierung Weiss Brillant Fr. 1’130.–,
Alufelgen 19" Adriatique Fr. 1’400.–, Sensorpaket+ Fr. 1’600.–. CO2-Durchschnitt aller angebotenen Fahrzeugmodelle 153 g/km. * Je nach Modell serienmässig. **Je nach Modell optional.
10
RADIo / tv
glindesdi, ils 18 da mars 2013
■ Radio RuMANtScH
■ RADIo
10:15 RADIoNoveLA
vita capita – episoda 236
La frisura dad Ernesta
Ernesta
Caflisch ha sa laschà far ina nova frisura. Però
quella è malgartegiada bravamain. Tuts
che fan remartgas e commentaris – a
chasa e perfin en il Volg. Per fortuna po
sia figlia Pirmina la gidar. Però ina suletta persuna n’ha gnanc remartgà la nova frisura: ses um Martin. Pertge betg?
S’interessescha el insumma anc per sia
dunna? Reschia: Michel Decurtins
19:00 LA StAILALvA
Semperverds
Avant 30 onns eran titels da musica sco
Wahnsinn, Flieg nicht so hoch, Mein
kleiner Freund u era Viver senza tei dals
Furbaz euv. hits en la scena dal schlagher.
Oz è quai semperverds che sveglian franc
ina u l’autra bella regurdientscha.
Redacziun: Christa Soliva
20:03 MAgAzIN DA cuLtuRA (ReP.)
Inscenar il spazi
Tge fiss in’inscenaziun da teater senza
decor? Tge in film senza scenaria? E sa
perdess l’orientaziun en il museum senza
la lavur d’in scenograf? Il magazin da cultura ha dumandà ils trais scenografs
Chasper Bertschinger, Remo Arpagaus e
SRF 1
6.30 News-Schlagzeilen und Meteo
9.00 Medienkompetenz
9.50 Trailer Medienkompetenz
10.00 nano
10.30 Kulturzeit
11.10 DOK (W)
12.10 Weniger ist mehr (W)
12.40 Meteo mit Tagesschau
13.10 Der Bergdoktor. Loslassen und festhalten
14.00 Potzmusig (W)
14.40 SRF bi de Lüt (W)
15.30 Giacobbo / Müller (W)
16.30 Best Friends. Jugendserie
16.55 myZambo
17.30 Guetnachtgschichtli
17.40 Telesguard
18.00 Tagesschau mit Meteo
18.15 Weniger ist mehr
18.40 glanz & gloria
19.00 Schweiz aktuell
19.25 SRF Börse
19.30 Tagesschau mit Meteo
20.05 1 gegen 100 Quiz
21.05 Puls. U.a.: Alterszittern – mit starkem
Tremor leben oder einen Eingriff wagen?
21.50 10vor10 mit Meteo
22.20 Eco
Moderation: Reto Lipp
22.55 Schawinski
23.30 Tagesschau Nacht
23.45 Die Tudors – Mätresse
des Königs. Historienserie
0.45 Peeping Tom – Augen der Angst
Thriller (GB 1960). Mit Karlheinz
Böhm, Moira Shearer, Anna Massey
SRF
ZWEI
6.00 Drei auf zwei
8.40 Best Friends. Jugendserie
9.00 myStory
9.25 Virus (W)
10.00 Der Bergdoktor. Arztserie
10.45 Wege zum Glück. Telenovela
11.30 Alisa – Folge deinem Herzen. Telenovela
12.15 Lüthi und Blanc. Familiensaga
13.15 Emergency Room – Die Notaufnahme
14.05 Everwood. Dramaserie
14.50 Verrückt nach Dir. Comedyserie
15.35 Box Office (W)
15.55 Emergency Room – Die Notaufnahme
16.45 Boston Legal. Anwaltsserie
17.30 Psych. Krimiserie
18.20 Desperate Housewives. Comedyserie
19.10 Gossip Girl. Unterhaltungsserie
20.00 Grey’s Anatomy Spitalserie
20.50 Private Practice
Einsteigen und losfahren. Arztserie
21.35 Revenge. Zweifel. Dramaserie
22.25 Sportlounge. Vom Eishockey-Talent
zum Mister Handicap. Magazin
23.15 Two and a Half Men –
Mein cooler Onkel Charlie. Der
vergessene Sohn. Comedyserie
23.40 Grey’s Anatomy – Die jungen Ärzte (W)
0.30 Private Practice (W)
Selina Puorger tge impurtanza che la scenografia ha en las differentas disciplinas
d’art e tge ch’in scenograf fa precis.
Il favrer è mort l’enconuschent autur da
cudeschs per uffants Max Bolliger. Nus
preschentain intginas da sias istorgias
ch’èn era vegnidas translatadas en rumantsch.
Redacziun: Anna Serarda Campell
21:15 ALbuM DA L’eMNA
David bowie: the Next Day
David Bowie na vala betg mo sco il
grond
cameleon da la
musica
da pop,
el è er
adina stà
ina spezia
da
barometer dals trends, ch’ha anticipà modas en
sia fasa tempriva e reflectà stils en ses
onns postmadirs. E perquai ans sa dumondan ins co che ses nov album, ses
emprim suenter bunamain diesch onns,
vegnia pomai a tunar. Ina resposta dat
gia la cuverta da quest «Next Day», igl
è in citat surevident da «Heroes», sia capolavur dal 1977. Ed uschia survegn ins
l’impressiun che Bowie reconstrueschia, ensemen cun ses vegl producent
ARD
5.30 Morgenmagazin
9.05 Seehund, Puma & Co. (W)
9.55 Sturm der Liebe (W)
10.45 Brisant
11.05 ARD-Buffet. Karlheinz Hauser bereitet
zu: Kräutergarten-Dessertvariationen
12.15 ARD-Buffet. Zuschauerfragen zum Thema:
Neues vom Verkehrsrecht / Karlheinz
Hauser bereitet zu: Schweinefilet im
Brotmantel mit Karotten. Magazin
13.00 Mittagsmagazin
14.10 Rote Rosen. Telenovela
15.10 Sturm der Liebe. Telenovela
16.10 Seehund, Puma & Co.
Rendezvous der Eisbären
17.15 Brisant
18.00 Verbotene Liebe. Daily Soap
18.50 Grossstadtrevier. Wer einmal
zahlt, zahlt immer. Krimiserie
19.45 Wissen vor acht – Zukunft
Asteroiden als Rohstoffquelle
19.50 Wetter vor acht
19.55 Börse vor acht
20.15 Erlebnis Erde Mississippi (2/2) –
Die grosse Flut. Dokumentationsreihe
21.00 Hart aber fair
Moderation: Frank Plasberg
22.15 Tagesthemen
22.45 Die Story im Ersten. Gauck persönlich – Ein Jahr Bundespräsident
23.30 Knast auf ewig?
0.15 Nachtmagazin
0.35 Tatort (W)
2.10 Hart aber fair (W)
3.25 Knast auf ewig? (W)
3 SAT
9.05 Kulturzeit extra (W)
9.45 nano (W)
10.15 Riverboat. Die MDR-Talkshow
Gäste: Michael Gwisdek, Susanna
Simon, Andrea Ballschuh, Ralf Bauer,
Prof. Dr. med. Michael Tsokos, Robert
Burdy, Jenke von Wilmsdorff u.a.
12.15 sonntags
12.45 Schätze der Welt – Erbe der Menschheit
13.00 ZIB
13.15 Bei Anruf Entdeckung
14.50 Leben über den Wolken
15.30 Leben über den Wolken (W)
18.30 nano
19.00 heute
19.20 Kulturzeit
20.00 Tagesschau
20.15 Jochen Malmsheimer
Gedrängte Wochenübersicht –
Das Beste aus 4 Jahrtausenden
21.00 Studio Richling
21.30 Bauerfeind
22.00 ZIB 2
22.25 Peter Voss fragt ... Eine Bühler
Begegnung. Gast: Herta Müller
23.10 Die guten Albaner
0.00 Reporter. Reportage. Zu früh geboren –
Ein Jahr mit Max und seinen Eltern
Tony Visconti, er musicalmain ses passà
lontan, il psychedelissem visiunar da
«Hunky Dory», la canera da «Ziggy
Stardust», la pressiun da «Lodger», l’eleganza da «Let’s Dance». Ch’el tutga en
medem mument il grond eclecticissem
creativ da quests dis è coincidenza. U
forsa tuttina genialitad?
Redacziun: Benedetto Vigne
22:03 ARtg MuSIcAL (ReP.)
Artg musical fa visita a Ramosch
(2. part)
La sonda dals 23 da favrer avain nus visità Ramosch. L’Artg musical porta
chant, musica e discurs da quella sairada
moderada da Reto Mayer. En la segunda
part tadlain nus duas da las tschintg furmaziuns, numnadamain il Quartet «4
for you» d’Ardez (Jon Armon Strimer,
Hannes Pfranger, Martin e Duri Stecher) ed il Duo Varietà da Ramosch (Jon
Flurin ed Andrin Kienz – marimbafon e
piano electric).
Redacziun: Giusep G. Decurtins
06:00
06:06
06:30
06:40
06:50
07:00
07:06
07:30
07:40
07:50
08:00
08:06
08:30
08:40
09:00
09:05
09:15
09.30
09.45
10:00
10:15
10:30
10:55
11:00
11:03
12:00
12:06
Novitads
Actual la damaun
Novitads
Impuls dal di
Revista da medias/Meteo
Novitads
Actual la damaun
Novitads
Kikeri6
Revista da medias/Meteo
Novitads
Actual la damaun
Novitads
Il chavazzin dal di
Novitads
La cuppina
Chalender
La truvaglia
Tge chaussas
Novitads
Radionovela
Famus e glorius
Rep. Impuls dal di
Novitads
Actual da mezdi
Novitads
Actual da mezdi e RTR cumpact a mezdi
12:25
12:30
13:00
14:00
14:03
15:00
15:03
16:00
16:03
16:30
16:45
16:50
17:00
17:06
17:50
18:00
18:06
18:15
19:00
20:00
20:03
21:00
21:15
21:45
22:00
22:03
23:00
23:03
Prevista Telesguard
SRF Rendez-vous
Las gratulaziuns
Novitads
Musica
Novitads
Musica
Novitads
Semperverds
Program da kino
Verd per semper
Prevista Telesguard
Novitads
Actual la saira
Meteo
Novitads
RTR cumpact – survista dal di
SRF Echo der Zeit
La stailalva
Novitads
Rep. Magazin da cultura
Novitads
Album da l’emna
Rep. Radionovela
Novitads
Rep. Artg musical
Novitads
Grischun sonor
Sex fa spass!
Durmir in cun l’auter? Far amur cun plaschair? Co funcziuna ina lètg? Exact quai
tracta il film «Das Wunder der Liebe» da Oswalt Kolle. L’emprim film da scleriment dueva mussar che sex fa spass. El mussa la vita sexuala e quai senza retegnientschas. Scenas bletschas, glieud blutta e genitalias filmadas da datiers. Il film
è stà in scandal avant 50 onns. Tge pensan ils giuvens dad oz da quest film? Las
respostas datti sin battaporta.ch.
■ teLevISIuN
17:40 teLeSguARD SIN SRF 1
L’emissiun d’infurmaziun sin SRF 1
cun suttitels tudestgs sin tXt 777
(repetiziun sin SRF info tranter las 18:00
e las 22:00)
DAPLI SIN www.rtr.ch
ZDF
5.30 Morgenmagazin
9.00 heute
9.05 Volle Kanne – Service täglich
Moderation: Andrea Ballschuh
10.30 Notruf Hafenkante
Gefährliche Fotos. Actionserie
11.15 SOKO Köln. Der letzte Kunde. Krimiserie
12.00 heute
12.10 drehscheibe Deutschland
13.00 Mittagsmagazin
14.00 heute – in Deutschland
14.15 Die Küchenschlacht
15.00 heute
15.05 Topfgeldjäger
16.00 heute – in Europa
16.10 SOKO Kitzbühel
Wahre Feindschaft. Krimiserie
17.00 heute
17.10 hallo deutschland
17.45 Leute heute
18.05 SOKO 5113
Der Tod des Marquis. Krimiserie
19.00 heute mit Wetter
19.25 WISO. Spielereien fürs Osternest
20.15 Unsere Mütter, unsere Väter
TV-Drama (D 2013). Mit Volker
Bruch, Tom Schilling, Ludwig Trepte
21.45 heute-journal
22.15 Undercover in Paris
Kriminalfilm (F 2010). Mit Cécile De
France, Fred Testot, Julien Boisselier
23.50 heute nacht
0.05 Das System – Alles verstehen heisst alles
verzeihen. Drama (D 2011). Mit Jacob
Matschenz, Bernhard Schütz u.a.
SWR
11.25 Brisant (W)
11.50 Giraffe, Erdmännchen & Co.
12.40 Deutschland Deine Dörfer
13.30 Nach der Hochzeit bin ich weg!
Komödie (D 2011). Mit Saskia Vester
15.00 Planet Wissen
16.00 SWR Landesschau aktuell
16.05 Kaffee oder Tee
17.00 SWR Landesschau aktuell
17.05 Kaffee oder Tee
18.00 SWR Landesschau aktuell
18.15 Der Macher vom Europapark
18.45 SWR Landesschau BW
19.45 SWR Landesschau aktuell
20.00 Tagesschau
20.15 Als meine Frau mein Chef wurde
TV-Romanze (D 2012). Mit Marie-Lou
Sellem, Götz Schubert, Ulrich Pleitgen
21.45 SWR Landesschau aktuell
22.00 Sag die Wahrheit
Rateteam: Smudo, Ursula Cantieni,
Pierre M. Krause, Kim Fisher. Show
22.30 Sag die Wahrheit Extra
23.00 Sag die Wahrheit. Rateteam: Kim Fisher,
Ursula Cantieni, Mike Krüger, Smudo
23.30 Sag die Wahrheit
23.55 Sag die Wahrheit
0.25 Sag die Wahrheit
ORF 1
5.55 Morgenprogramm
12.00 Die Schlümpfe. Zeichentrickserie
12.25 Die fantastische Welt von
Gumball. Zeichentrickserie
12.50 Freddys Freunde
12.55 1, 2 oder 3
13.20 Kung Fu Panda. Zeichentrickserie
13.40 Alles okidoki
13.45 H2O – Plötzlich Meerjungfrau. Serie
14.10 Türkisch für Anfänger. Comedyserie
15.00 How I Met Your Mother (W)
15.40 Malcolm mittendrin. Comedyserie
16.25 ZIB Flash
16.30 The Middle. Comedyserie
16.50 Scrubs – Die Anfänger. Comedyserie
17.15 Die Simpsons. Zeichentrickserie
18.00 ZIB Flash
18.05 How I Met Your Mother. Comedyserie
18.55 The Big Bang Theory. Comedyserie
19.20 Mein cooler Onkel Charlie. Comedyserie
19.45 ZIB Magazin mit Wetter mit ZIB 20
20.07 Sport
20.15 The Mentalist
Der einzige Zeuge. Krimiserie
21.05 Grey’s Anatomy. Das Ende ist der
Anfang ist das Ende. Spitalserie
21.45 ZIB Flash
21.55 Private Practice
Einsteigen und losfahren. Arztserie
22.40 The Big C. Schluss
mit Freude. Dramaserie
23.10 Dexter. Auf der Fährte. Krimiserie
0.00 ZIB 24
0.20 Fussball. 20. Runde
0.40 Supernatural. Mysteryserie
ORF 2
11.05 Alisa – Folge deinem Herzen (W)
11.50 Bürgeranwalt (W)
12.35 Bewusst gesund (W)
13.00 ZIB
13.15 heute mittag
14.00 Frisch gekocht Kochchampion
14.25 Alisa – Folge deinem Herzen
15.10 Sturm der Liebe. Telenovela
16.00 Die Barbara-Karlich-Show
17.05 heute österreich
17.30 heute leben
18.30 heute konkret
18.51 heute infos und tipps
19.00 Bundesland heute
19.30 Zeit im Bild mit Wetter
19.55 Sport aktuell
20.05 Seitenblicke
20.15 Unsere Mütter, unsere Väter
TV-Drama (D 2013). Mit Volker Bruch,
Tom Schilling, Ludwig Trepte u.a.
21.50 Reisezeit – Kurztrip. Korsika
22.00 ZIB 2
22.30 Kulturmontag
22.55 Kulturmontag. les.art. Gäste: Robert
Schindel, Peter Esterhazy, Connie Palmen
23.50 Auf der anderen Seite. Drama (D/TRK/
I 2007). Mit Baki Davrak, Nursel Köse
1.40 Kulturmontag (W)
RTL
5.10 Explosiv – Weekend (W)
6.00 Punkt 6
7.30 Teleshopping Schweiz
9.00 Punkt 9
9.30 Familien im Brennpunkt
10.30 Familien im Brennpunkt
11.30 Unsere erste gemeinsame Wohnung
12.00 Punkt 12
14.00 Mitten im Leben! Aufregende
Geschichten des deutschen Alltags
15.00 Verdachtsfälle. Doku-Soap
16.00 Familien im Brennpunkt
17.00 Betrugsfälle
17.30 Unter uns. Daily-Soap
Mit Joy Lee Juana Abiola-Müller,
Martin Baden, Anne Apitzsch u.a.
18.00 Explosiv
18.30 Exclusiv
18.45 RTL aktuell
19.05 Alles, was zählt. Daily-Soap
Mit Ulrich Drewes, André Dietz
19.40 Gute Zeiten, schlechte Zeiten. Daily Soap
Mit Mustafa Alin, Merlin Leonhardt u.a.
20.15 Wer wird Millionär? Quiz
Moderation: Günther Jauch
21.15 Das Jenke-Experiment. Altern
22.15 Extra – Das RTL Magazin
23.30 «Future Trend»-Reportage. Das GeldExperiment – Leben ohne einen Cent
0.00 RTL Nachtjournal
0.30 10 vor 11. Gerhard Richter: Bildermacher – ‘Ich sollte mich nicht mehr Maler,
sondern Bildermacher nennen’. Magazin
0.55 Das Jenke-Experiment (W)
1.50 Extra – Das RTL Magazin (W)
RTL 2
5.50 Still Standing. Der Männer-Bunker; Untermieter. Comedyserie
6.35 King of Queens (W)
8.15 Die Schnäppchenhäuser. Der Traum
vom Eigenheim: Wir ziehen ein
9.15 Frauentausch
Doku-Soap
11.15 Family Stories
Volles Pfund Jasmine (5)
12.15 Köln 50667 (W)
Doku-Soap
13.15 Berlin – Tag & Nacht (W)
14.15 Der Trödeltrupp
Das Geld liegt im Keller
15.05 Der Trödeltrupp
16.00 Privatdetektive im Einsatz
Fleischerslust / Tierische Liebe
17.00 Privatdetektive im Einsatz
Schweinerei in der Fleischerei / Altgold
18.00 Köln 50667
19.00 Berlin – Tag & Nacht
20.00 RTL II News
20.15 Die Wollnys Eine schrecklich
grosse Familie! Doku-Soap
21.15 Traumfrau gesucht
22.05 Saturday Night. Doku-Soap
23.00 Zugriff – Jede Sekunde zählt
0.00 exklusiv – die reportage (W)
SAT 1
5.30 Sat.1-Frühstücksfernsehen
10.00 Teletip Shop
10.30 Schicksale – und plötzlich ist alles anders
11.00 Zukunftsblicke
12.00 Richter Alexander Hold
13.00 Britt. Glaubenswechsel: Ich habe
mich für das Kopftuch entschieden!
14.00 Pures Leben – Mitten in Deutschland
15.00 Familien-Fälle
17.00 Schicksale – und plötzlich ist
alles anders. Porsche oder Leben
17.30 Schicksale – und plötzlich
ist alles anders. Doku-Soap
18.00 Niedrig und Kuhnt. Kommissare
ermitteln. Alles rächt sich
18.30 Niedrig und Kuhnt. Kommissare
ermitteln. Küss mich Kemal
19.00 K 11 – Kommissare im
Einsatz. Ein verzwickter Fall
19.30 K 11 – Kommissare im
Einsatz. Teenager im Sexsumpf
20.00 Sat.1 Nachrichten
20.15 Der letzte Bulle
Spielchen spielen. Krimiserie
21.15 Danni Lowinski
Herzenssache. Comedyserie
22.15 Planetopia. U.a.: Lückenbüßer
beim Rettungseinsatz – Können
Notfallsanitäter den Arzt ersetzen?
23.00 Spiegel TV – Reportage
Karriere im Chaos (2): Aufstieg
und Fall Moskauer Millionärinnen
23.30 24 Stunden. Die Wüste bebt –
Deutsche in Las Vegas
0.30 Forbidden TV
TSR 1
10.45 Quel temps fait-il?
11.00 Les feux de l’amour. Série dramatique
11.45 Scènes de ménages. Série comédie
12.10 Plus belle la vie. Série comédie
12.45 Le journal
13.15 Météo
13.20 Ensemble
13.30 Toute une histoire
14.40 Commissaire Brunetti – Enquêtes à
Venise. Téléfilm policier (D 2007). Avec
Uwe Kockisch, Laura-Charlotte Syniawa
16.20 Ma sorcière bien-aimée. Série comédie
16.50 Flashpoint. Série d’action
17.40 Télé la question
18.00 Le court du jour se jette
à l’eau – H2O là là
18.10 Top Models. Série dramatique
18.35 Les clés de la fortune
18.55 Couleurs locales
19.20 Météo
19.30 Le journal
20.05 Météo
20.15 TTC (Toutes taxes comprises)
Quand mon frigo sera intelligent
20.45 Black Swan. Drame (USA 2010)
Avec Natalie Portman, Vincent Cassel
22.40 Mad Men. La valise; Eté 65. Série
0.20 L.A. – Enquêtes prioritaires. Série
PRO 7
5.45 Rockstars Forever. TV-Komödie (USA
2004). Mit Gary Cole, Sherilyn Fenn
7.15 Center Stage: Turn It Up (W)
Drama (CDN/USA 2008)
Mit Rachele Brooke Smith, Kenny
Wormald, Sarah Jayne Jensen
9.05 Teletip Shop
11.20 Im Feuer. Drama (USA 2004)
Mit Joaquin Phoenix, John
Travolta, Jacinda Barrett
13.15 Scrubs – Die Anfänger. Mein Verzicht; Meine Regeln. Comedyserie
14.10 Two and a Half Men
Tubensahne; Eine Flasche Wein und
ein Presslufthammer. Comedyserie
15.05 The Big Bang Theory. Der Gitarrist auf der
Couch; Das Suppentattoo. Comedyserie
16.00 How I Met Your Mother
Auf Safari; Swarley. Comedyserie
17.00 taff
18.00 Newstime
18.10 Die Simpsons. Der vermisste Halbbruder;
Krise im Kamp Krusty. Zeichentrickserie
19.05 Galileo
Moderation: Stefan Gödde
20.15 Die Simpsons
Schlaflos mit Nedna; Der Papa wird’s
nicht richten. Zeichentrickserie
21.15 The Big Bang Theory
Die Parkplatz-Eskalation; Freiflug
nach Genf. Comedyserie
22.15 Circus Halligalli
23.15 TV total
0.15 The Big Bang Theory (W)
1.10 Family Guy (W)
RSI LA 1
10.40 Pagine di vita. Telenovela
11.20 La signora in giallo. Serie gialla
12.05 La vita secondo Jim. Serie commedia
12.30 Telegiornale
12.45 Molla l’osso
13.15 Tutto in famiglia. Sitcom
13.35 Il commissario Rex. Serie gialla
14.25 Royal Pains. Serie medicale
15.05 Rescue Special Operations. Serie
16.05 Un caso per due. Serie gialla
17.10 Piattoforte. A scuola di cucina con
Raffaella Biffi e il cuoco Alan Rosa
18.00 Telegiornale Flash
18.10 Zerovero
19.00 Il quotidiano
19.45 Il rompiscatole
20.00 Telegiornale Notizie
20.35 Meteo. Tutti i colori del tempo
20.40 Attenti a quei due
21.05 Amici, amanti e... Commedia sentimentale (USA 2011). Con Natalie Portman
22.55 Telegiornale notte
23.10 Meteo notte. I colori del tempo
23.15 Segni dei tempi. Settimanale protestante
23.40 C.S.I. – Miami. L’orso assassino. Serie
0.25 La rosa bianca – Sophie Scholl. Film
drammatico (D 2005). Con Julia
Jentsch, Gerald Alexander Held
QUAI E TSCHAI
GLINDESDI, ILS 18 DA MARS 2013
■ VATICAN
■ ITALIA
Flashs sur ina
jamna memorabla
Ils emprems dis cun papa Francestg
(anr/gc) Il di suenter sia elecziun ha il
niev papa Francestg fatg ina viseta alla pli renomada baselgia da Nossadunna a Roma: Santa Maria Maggiore.
Leu ha el deponiu in matg flurs avon igl
enconuschent maletg da Nossadunna:
«Salus Populi Romani». Mo per ina viseta a siu antecessur, papa Benedetg XVI
a Castel Gandolfo, ha ei aunc buca tunschiu.
Bia ei vegniu auter e pli sempel
Gia ils emprems dus dis ha papa Francestg mess en plirs graus accents per in auter e pli sempel stil. Aschia ha el renunziau tier retscheiver igl omagi dils cardinals da seser sin siu tron ella Sixtina. Encunter sera ha el fatg ella baselgia da sia
elecziun ina messa d’engraziament culs
cardinals e veva si la medema mitra sco
lezs. Perdegond tut ordadora, cuort e
concentrau, ha el detg: «La crusch sto
adina star el center dalla via cristiana,
autramein essan nus secularisai.»
Venderdis ha papa Francestg dau ina
emprema audienza als cardinals per engraziar. El ha undrau impressiunontamein siu «venerau antecessur», papa Benedetg XVI, che seigi sededicaus totalmein al survetsch digl uffeci petrin (da s.
Pieder.) Era ha el suttastrihau sia collegialitad culs cardinals e puntuau l’unitad
dalla baselgia. Ed el ha avertiu da pessimissem, puntuond che la baselgia drovi
curascha e segirezia e che siu messadi seigi oz aschi actuals sco all’entschatta.
Detschartamein ha il plidader dil Vatican, il pader gesuit Federico Lombardi,
refusau tuttas renfatschas e calumnias visavi il papa pervia d’apparents falliments
en connex culla dictatura militara en Argentina (1976–1983). El ha sentenziau
vehementamein quella campagna da disfamar il papa.
La sonda ha papa Francestg dau sia
emprema audienza publica per ils representants dils mieds da massa ed engraziau ad els. Duront il conclave ein 6000
representants dallas medias ord varga
80 tiaras stai a Roma per rapportar. Lur
pensum seigi buc adina levs, essend la
baselgia ina instituziun spirituala. Respect ha il niev papa era demussau viers
ils schurnalists buca catolics e nuncartents, dend a mintgin la benedicziun tut
alla tgeua.
Surprender igl uffeci papal
Antruras plidavan ins – en connex cun
l’introducziun dil papa en siu uffeci –
dad intronisaziun, ni schizun dalla encorunaziun cun la tiara (treidubla cruna).
Ussa senumna quei semplamein: entrar
DA URSICIN G. G. DERUNGS
Gia ils emprems dus dis ha papa Francestg mess en plirs graus accents per in auter e pli
sempel stil.
KEYSTONE
en uffeci. Per papa Francestg succeda
quei il di dalla fiasta da s. Giusep, mardis,
el Vatican. Ins quenta cun 180 delegaziuns guvernamentalas.
La Svizra vegn representada da cuss.
fed. Didier Burkhalter. Alla testa dalla
delegaziun tudestga stat la canceliera federala Angela Merkel. Ils Stadis Uni representa il vice-president Joe Biden. La
gronda delegaziun dall’Argentina, la patria dil papa, stat sut l’egida dalla presidenta Cristina Fernandez de Kirchner.
Era pliras casas roialas ein representadas:
La Gronda Britannia cul prenci hereditari Charles e la Spagna tras la regina Sofia
ed il prenci Filip.
Ad assister all’introducziun dil papa
en siu uffeci vegn era il patriarc ecumenic
da Constantinopel, Bartholomaios I.,
cun zacons metropolits. Dapi il schisma
1054, che ha separau la baselgia latina (el
vest) dalla ortodoxa (egl ost), ei quei
l’emprema ga ch’il cau suprem dils ortodoxs ei presents tier l’introducziun dil
papa. Quei exprimi in ferm segn per
l’unitad dils cristifideivels.
Daco priu il num Francestg?
Papa Francestg ha detg avon ils representants dils mieds da massa ch’el hagi eligiu il num Francestg pervia da
s. Francestg d’Assisi, essend quel
s’engaschaus fetg per ils paupers, la
pasch e la scaffiziun. Duront il conclave seigi el sesius sper igl anteriur
arzuestg da Sao Paulo, Claudio Hummes. Cura che l’elecziun seigi curdada sin el, hagi quel embratschau el e
detg: «Buc emblida ils paupers!» Sin
quei seigi el sedecidius per il num
Francestg. «Jeu less ina baselgia pau-
pra, ch’ei cheu per ils paupers», ha il
niev papa detg.
Enzatgei communabel datti denter
ils nums da papa Benedetg XVI e papa
Francestg, igl emprem cun quei num:
Omisdus ein sedecidi per nums da
fundaturs dad uordens: Benedetg
XVI tenor s. Benedetg che ha fundau
igl uorden dils benedictins, e Francestg I – ed el lu aunc sco gesuit –
suenter s. Francestg, il fundatur digl
uorden franciscan. Omisdus uordens
s’audan tier ils pli gronds sil mund.
Cumiau
Suenter haver astgau dar adia a tut ses cars ei nossa
carissima mumma, tatta e basatta
Cecilia
Caduff-Blumenthal
25-3-1925 – 17-3-2013
vegnida deliberada da ses mals. Nus essan fetg trests, mo era engrazieivels ch’ella sto buca
pitir pli. Ti restas adina en nos cors. Sin seveser.
Adressa da malencurada:
Rosmarie Caduff
Bein 27
7143 Morissen
11
Ils Tes:
Gieri e Claudia Caduff-Beivi
cun Daniel, Andreas, Sandra e Martina
Lucrezia e Sep Solèr-Caduff
cun Marc, Cindy e Mathias cun Luca
Placi Caduff cun Armando
Erwin e Bettina Caduff-Casanova
cun Rafaela e Rilana
Rosmarie Caduff ed Ursicin Blumenthal
Era en num da fargliuns e parents
La sepultura ei margis, ils 19 da mars 2013 allas 14.00 en baselgia parochiala a Morissen.
Raquintar la jamna vargada dell’Italia ei sco da far in dubel salto mortale cun sestrubegiar inaga e miez entuorn sesez e setschentar sin la sulada senza rumper las combas ni la
totona. Igl emprem il papa, na, igl
uestg de Roma, Francestg I che va el
bus cun tschels cardinals, che porta sez
las flurs a Nossadunna e che va en siu
albiert a pagar il quen. Patertgei la panica denter ils politichers: «Il papa ha
pagau il quen!», caussa ch’els gnanc san
tgei ch’igl ei buc!
E lu il nunevitabel Berlusconi ch’inventa sco in scolaret avon ina clausura
ina pintga malsogna (dils egls) per buca
stuer ir avon dertgira. Ier (stiarsas) eis el
sepresentaus cun eglieruns da sulegl el
parlament per las elecziuns dils presidents dellas combras parlamentaras. O
avon greva la glieud: «Buffone, buffone»
(bigliaf ) ed el parlament fa sia suita da
parlamentariAs grond applaus al capo.
Denton ein ils parlamentaris dil
«buffone» ch’ein buca vegni eligi pli i
in suenter l’auter en perschun: Cosentino cumpromess cun la mafia, De
Gregorio ch’ha vendiu sesez al «buffone» (per treis milliuns!) per far derscher
il guvern Prodi anno 2008, ed auters.
Mario Monti, stimaus ell’Europa;
ella patria arrogants, beinduras sprezzonts. El ha vuliu separticipar allas
elecziuns cun in’atgna formaziun, senza grond success. L’arroganza digl um
stimaus sin camp economic fa perder
el la sauna raschun sin camp politic. El
less far il president dil Senat, mo survegn in veto da Napolitano.
Ils Grillini – denter Senat e Camera
dei Deputati – 163, giuvens, intraprendents, naivs, arrogants ed enqualin schizun savieivel. Els han occupau
el parlament ils plazs sisum, empau sco
ils extrems Giacubins della Revoluziun
Franzosa che vegnevan perquei numnai «Montagnards». Els ein el parlament, mo astgan sin scamond de Grillo, lur «guru», buca luvrar ensemen cul
parlament. Els han ils mauns schubers
e vulan buca far tschufs els. Mo tgei gida ei haver mauns schubers sch’ins tegn
quels en sac – scheva avon 50 onns il
plevon exiliau don Lorenzo Milani.
Ier (stiarsas) e stiarsas (schuarsas) ei il
niev parlament talian, votaus ils 24/25
de fevrer, seconstituius. Elecziuns dils
presidents, quel della Camera dei De-
putati e quel dil Senat. Grond viriveri.
Ils Grillini votan mo dils lur, mo contonschan nuot. Quels de Berlusconi vulan il vegl president dil Senat, Renato
Schiffani (sez inquisius sco cumpromess
cun la mafia), mo han buc avunda
vuschs. Monti, numaus era igl «EgoMonti», vuless, mo po buc. Il «Partito
Democratico» ensemen cun quels de seniester portan fatschas honestas, aber
veglias … Tochen ch’il sogn Spért vegn
da notg era sur da Bersani che propona
dus nums da prestisch, schubers e leutier aunc novs: Laura Boldrini per la Camera dei Deputati, e Piero Grasso per il
Senat. Els vegnan eligi, grazia era a zatgei vuschs dils Grillini. Quels vegnan
cuninaga excommunicai da Grillo.
Laura Boldrini, 52 onns, stada per
20 onns porta-vusch digl Ault Commissariat della UNO pils fugitivs, eligida cun quels de seniester de Nichi
Vendola, la tiarza dunna sco president
dils Deputai. Mintgin sa digitar siu
num en internet e smarvegliar.
Piero Grasso ha luvrau varga 40
onns encunter la mafia, ella Magistratura de Palermo ni sco cau della Direcziun Naziunala Anti-mafia. El Senat
in noviz, eligius ella partida de Bersani.
È cheu gida internet.
Ina maioritad el parlament per formar la regenza dat ei denton (aunc) buc.
Novas elecziuns ein buca sclaussas.
Per cumpletar il maletg malguess:
l’economia stagnonta «grazia» era alla
strentgadad della Merkel. Mo il mal ei
pli profunds, schai ellas contradicziuns
dil capitalissem sez, de quel talian en
particular. La paupradad sederasa.
Forum da discussiun
Questa rubrica stat a dispusiziun a
lecturas e lecturs per s’exprimer davart temas actuals e brisants. Las contribuziuns ston esser signadas cun
l’entir num e s’abstegnair d’invectivas
persunalas. La Quotidiana publitgescha mo chartas da lectur scrittas en
rumantsch e fa sezza naginas translaziuns. Vos resuns e Vossas reacziuns
sin artitgels publitgads en La Quotidiana pudais Vus trametter per e-mail
«[email protected]»,
per fax. 081 920 07 15 u per posta a
la Redacziun da La Quotidiana, Via
Comerciala 22, 7007 Cuira.
Gossau, 15. März 2013
Wenn ihr mich sucht,
sucht mich in eurem Herzen.
Habe ich dort eine Bleibe gefunden,
lebe ich in euch weiter.
Traueradresse:
Lisa Zollinger
Berghofstrasse 13
8625 Gossau ZH
Nach einer schweren Krankheit und doch ganz plötzlich ist mein Mann, unser Vater
und Schwiegervater, unser Bruder und unser über alles geliebter Nonno von uns
gegangen und hat uns in tiefster Trauer alleine zurückgelassen.
Dr. Hanskaspar Zollinger
9. 6. 1937 – 13. 3. 2013
Seine Liebe zur Musik, seine Hilfsbereitschaft und den Glauben an die Wahrheit, das
hat er uns geschenkt.
Lisa Zollinger
Barbara und Thomas Vettiger-Zollinger
mit Marco, Laura und Nico
Geschwister, Verwandte und Freunde
Wir nehmen Abschied am Donnerstag, 21. März 2013, um 14 Uhr
in der Kirche St. Martin in Chur.
Anstatt Blumen zu spenden, gedenke man der Stiftung von Dr. Beat Richner, PK 80-60699-1.
12
a FIn z
glinDesDi, ils 18 Da mars 2013
■ ConVIVenza
Il mund è mintgatant
simplamain malgist!
generar cun il medem engaschi da lavur en il ciclus economic? Quai dess ina summa che laschass daventar pli
che mo in zic scuidus schizunt ils pli gronds raffaders
da quest pajais. Faschai ina
giada il quint!
Da PieDer CaminaDa*
J
au hai da preschent puspè
ina giada in segund job.
Gea propi, mia lavur a temp
cumplain tar la gasetta na
ma tanscha apparentamain
betg – malgrà ils servetschs
regulars da la saira e da la fin
d’emna. Perquai hai jau uss
anc in segund job. Insaco
ston ins gea nizzegiar a moda raschunaivla il temp a
disposiziun. Atgnamain surpigl jau quest segund job
mintga primavaira. Pli baud
al dastgava jau far mo mintga dus onns. Ma ussa survegn jau adina il schaner la
dumonda sche jau na pudess
betg puspè… Na, en sasez
n’èsi gea nagina dumonda,
mabain in’intimaziun. E pulit sco quai che jau sun di
jau mintg’onn danovamain
gea. Betg gist cun entusiassem. Ma ins è gea tant enavant conscienzius. E sche
jau hai gia ditg ina giada gea
fatsch jau la lavur era gist
anc per mia mamma e mia
sira. E mias duas figlias gid
jau, cunquai che jau hai gea
gia vaira blera experientscha
en quel job.
A
vais gia chattà ora da
tge che jau discur? Natiralmain, mes segund job è
far decleraziuns da taglia. E
quai pretenda mintg’onn
vaira bler da mai. Entant hai
jau almain meglierà mia metoda da preparaziun. Igl ha
dà temps, nua che s’emplunavan tar mai mantuns da
quints, quittanzas da banca
u documents uffizials da 40
fin 50 centimeters autezza –
e quai mo perquai che jau
era l’onn ora stà memia
marsch da metter ils documents en ordinaturs. Jau
stueva alura impunder almain in mez di per far urden en mes caos da messi
avant che insumma pudair
cumenzar cun mes segund
job. En tals muments pudeva jau bainduras sdiavlar,
L
ain restar tar il chavazzin
«raffaders»: Il segund job
che jau fatsch mintg’onn è
sa chapescha exact il cuntrari d’in agir da raffaders. Pertge? Ils raffaders survegnan u
prendan betg darar fitg blers
daners per far nagut u pauc.
Ed jau stoss – intgins mais
pli tard – schizunt anc pajar
per mes segund job stentus.
Il mund è mintgatant simplamain malgist!
perquai che jau ma grittentava da l’administraziun da
taglia (e ditg sinceramain era
da mai). Ussa ma stent jau
da far almain ina giada il
mais urden en mes hardumbel da biro privat. E cura
che arrivan cun la midada
da l’onn per posta tut ils attests da paja, da tschains e
da chapital, ils certificats da
las contribuziuns da prevenziun ed ils certificats da renta (sa chapescha mo da mia
mamma e da mia sira), als
met jau cun gronda premura en mappinas per pudair
lavurar a moda productiva
vi da las decleraziuns da taglia.
* Pieder Caminada è vice-schefredactur da la «Südostschweiz». el è
creschì si a Glion en in ambient per
gronda part tudestg e viva oz en la vischnanca rumantscha da Castrisch.
Vocabulari
malgist
segund job
intimaziun
pulit
conscienzius
sira
decleraziun
da taglia
emplunar
mantun
impunder
sdiavlar
hardumbel
attest da paja
contribuziun
da prevenziun
certificat
da renta
onn fiscal
scuidus
raffader
A
lmain na stoss jau betg
pli far a maun las decleraziuns da taglia sco pli
baud. Oz fatsch jau quellas
cun il program da computer
Softax GR che mes patrun
temporar metta a disposiziun gratuitamain. Almain
quai. Ed uschia lavur jau la
saira u la fin d’emna uras ed
uras vi da las decleraziuns da
taglia. Ultra da mai fan fitg
bleras persunas il medem.
Per l’onn fiscal 2008 hai dà
en Svizra tenor l’Uffizi federal da statistica 3 639 757
persunas obligadas da pajar
taglia. Ha insatgi atgnamain
gia ina giada quintà ora
quantas uras che tut quels
umans ston impunder per
quella lavur nunproductiva?
Quants daners ch’ins pudess
= ungerecht
= Nebenjob
= Aufforderung
= hier: brav
= gewissenhaft,
pflichtbewusst
= Schwiegermutter
= Steuererklärung
= stapeln
= Beige
= aufwenden
= fluchen, toben
= Kram
= Lohnausweis
= Vorsorgebeitrag
= Rentenausweis
= Steuerjahr
= neidisch
= Abzocker
Die Kolumne «Convivenza» erscheint in der Regel am Montag
in der «Südostschweiz» und in
der romanischen Tageszeitung
«La Quotidiana». Unterstützt wird
das Projekt von der romanischen
Sprachorganisation Lia Rumantscha. Für Leserinnen und Leser,
die nicht Romanisch verstehen,
gibt es im Internet eine deutsche
Übersetzung, und zwar unter
www.suedostschweiz.ch/community/blogs/convivenza.
maD
Visetas nunspitgadas a Pardomat
■ (anr/hh) Entochen 20 000
kilometers surmuntan las cigognas mintg’onn per contonscher lur quatiers d’unviern
ell’Africa e per turnar la prima-
Chatschaders
Incendi ad Aschera
Accident a Trimmis
L’Uniun grischuna da chatschaders da patenta è vegnida fundada ils 16 da mars 1913. 19 chatschaders han fundà a Landquart
l’uniun per uschia avair in’organisaziun che represchenta ils interess da la chatscha e da la selvaschina. Il medem onn èn vegnidas fundadas las emprimas 6
secziuns. Questas 6 secziuns festiveschan lur giubileum cun festas ed exposiziuns. L’uniun
chantunala edescha per ses
tschentenari in guid da festa ed in
cudesch da giubileum. Er a la radunanza generala dals 25 e 26 da
matg 2013 a Scuol vegn festivà
l’anniversari da 100 onns.
Ad Aschera/Schiers è in prà ars
sin la surfatscha da duas plazzas
da ballape. Ils pumpiers dal Partenz e da Landquart hajan dentant gì spert sut controlla il fieu
uschia che naginas persunas sajan
vegnidas a donn. Tenor la polizia
n’è la raschun per l’incendi betg
cler, ins smina dentant ch’i haja
brischà entras rauba da fimar bittada davent.
Il venderdi saira ha i dà in accident sin il vial direcziun nord da
l’A13. La manischunza da 23
onns era sin via sin l’A13 en direcziun nord. Curt avant Trimmis ha ella pers la controlla sur da
l’auto. L’auto è ì sur l’autostrada
or vi en in er. Suenter radund 30
meters è l’auto stà airi sin il tetg.
La manischunza è sa blessada vi
dal chau ed ha stuì ir en spital.
Haldenstein
La radunanza communala da Haldenstein ha reelegì venderdi saira
Robert Giger sco president communal. Da nov en la suprastanza communala e vicepresident da Haldenstein è Florian Lütscher-Christen.
Robert Albertin e omas Lütscher
restan ils proxims 3 onns en suprastanza ensemen cun la nova suprastanta Elisabeth Pingeon. Ultra da
quai han ils votants e las votantas
da Haldenstein decis da sa colliar
cun la futura regiun Plessur e betg
sco proponì da la suprastanza cun
la regiun Landquart.
Scharans
Situaziun generala: La zona da
pressiun bassa sur las Inslas britannicas ed il favugn influenzeschan l’aura en las Alps svizras.
7°
5°
Landquart
6°
3°
Oz: Per gronda part neblì e precipitaziuns. Il cunfin da naiv sa 0°
sbassa sin 900 fin 500 me–2°
ters. L’avantmezdi ferms
Mustér
stemprads nà dal vest, da
mezdi chala il favugn.
Prognosas: Mardi e mesemna:
Aura variabla cun vent e plievgia.
Cunfin da naiv sin 400 fin 800
meters. Gievgia e venderdi aura
variabla cun precipitaziuns e naiv.
Il venderdi datti sulegliadas. Era
per la fin d’emna èn las prognosas
pauc favuraivlas.
1°
–4°
6°
3°
Cuira
Glion
6°
3°
1°
–4°
1°
–4°
Scuol
Tavau
Arosa
1°
–4°
Zernez
0°
–2°
Tusaun
Spligia
2°
0°
Mesocco
Sta. Maria
2°
0°
–6°
–1°
Jakob Tschurr è vegnì elegì sco
successur da Christian Gees sco
president communal da Scharans. Il musicist Linard Bardill,
ch’ha era candidà per il post dal
president, ha gì nagina schanza.
OZ
Nun wird in
Graubünden Olympia
2030 zum Thema
San Murezzan
2°
0°
Poschiavo
domat. Sa sche las cigognas han
semplamein vuliu guder la survesta dils tetgs-casa ni sch’ellas
han veramein purtau la ventira
ad ina giuvna famiglia?
■ noVITaDS www.RTR.CH
■ L’aURa
Nagut cun la primavaira
vera da quels anavos ell’Europa.
Leu han ellas numnadamein lur
loghens da cuar. La fin dall’jamna vargada han treis da quels
bials exemplars fatg pausa a Par-
Olympia:
Befürworter geben
noch nicht auf
BT und SO erhältlich an Ihrem Kiosk
Victurs dal slalom a Lai: Felix neureuther, Marcel Hirscher ed Ivica Kostelic.
keystone
Neureuther ha gudagnà a Lai
Il Tudestg Felix neureuther ha
gudagnà il slalom dals umens
al final da la cuppa mundiala a
Lai. Quai cun in avantatg da 36
tschientavels. Segund è l’Austriac
Marcel Hirscher, il victur da la
cuppa mundiala. Terz è il Croat
Ivica Kostelic. Markus Vogel, il sulet svizzer a la partenza, è ruclà gia
en l’emprim percurs. Classament
final: 1. Felix Neureuther, GER
1:52.20; 2. Marcel Hirscher,
AUT +00.36; 3. Ivica Kostelic,
CRO +00.51; 4. André Myhrer,
SWE +01.08; 5. Steve Missillier,
FRA +01.29; 6. Mario Matt,
AUT +01.35; 7. Markus Larsson,
SWE +01.60.
Project per Gieus olimpics 2030
Duas emnas suenter il na dal
Grischun a Gieus olimpics
d’enverin 2022 sa fa sentir ina
gruppa per Gieus olimpics
d’enviern 2030 en il Grischun.
En il project cun il titel «Da A
fin S» duain esser integradas tut
las destinaziuns turisticas dad
Arosa, sur Cuira, Tavau,
Flem/Laax, Lai fin a San Murez-
zan.Quai ha ditg il directur da
cura d’Arosa Pascal Jenny envers
il «SonntagsBlick». Il na da
52,6% haja quai dà en la votaziun perquai che la populaziun
sa sentiva integrada memia
pauc. Part da la gruppa che vul
concretisar la candidatura fa
tranter auter er il president da la
citad da Cuira Urs Marti.