radunonza dil cussegl da vischnaunca

Vischnaunca Tujetsch
Gemeinde Tujetsch
Stimada cussegliera
Stimai cussegliers
Cheutras vegnis Vus envidai alla 6.
RADUNONZA DIL CUSSEGL DA VISCHNAUNCA
dil trienni 2011/2014
che ha liug gliendisdis, ils 26 da mars 2012, allas 20.00 uras,
ell’aula dalla casa da scola a Sedrun.
Tractandas:
1. Avertura
2. Approbaziun dil protocol nr. 05 dils 14-03-2012
3. Vendita casa da scola Rueras
4. Orientaziuns
5. Varia
Suprastonza communala Tujetsch
President communal:
Pancrazi Berther
Actuar:
Lucas Collenberg
Vischnaunca Tujetsch
Gemeinde Tujetsch
Cussegl da vischnaunca
2011/2014
Protocol dil cussegl da vischnaunca Tujetsch
Nr. 05-2011/14 dils 14 da mars 2012
2
Protocol dil cussegl da vischnaunca Tujetsch
Nr. 05-2011/14 dils 14 da mars 2012
allas 20.00 uras entochen allas 21.30 uras ell’aula dalla casa da scola a Sedrun
Presidi:
Severino Solèr
Actuar:
Lucas Collenberg
Dumbravuschs:
Arno Berther / Christian Gieriet
Presents:
11 cusseglierAs,
total 11 votantAs (absolut pli 6)
Aspectaturs:
15
Cussegliers:
Severino Solèr, Sedrun
Gelgia Deplaz, Rueras
Arno Berther, Surrein
Leo Cavegn, Rueras
Diego Curschellas, Gionda
Primus Deragisch, Bugnei
René Epp, Sedrun
Christian Gieriet, Sedrun
Pio Hendry, Sedrun
Sep Aluis Monn, Sedrun
Josi Russi, Sedrun
Suprastonza:
Pancrazi Berther, president
André Schmid, vicepresident
Baseli Berther, gerau
Marcellino Giger, gerau
Eveline Soliva, geraua
Cumissiun da
gestiun:
Guido Friberg, Sedrun
Toni Monn, Sedrun
Norbert Vinzens, Sedrun
Perstgisas:
Baseli Huonder, Sedrun
Tractandas:
1.
Avertura
2.
Approbaziun dil protocol nr. 04 dils 30-11-2011
3.
Vendita casa da scola Rueras
4.
Moziun cussegliera Gelgia Deplaz:
“Sport da cuorsa liunga en Tujetsch”
5.
Orientaziuns
6.
Varia
3
1. Tractanda
Avertura
La 5. radunonza dil cussegl da vischnaunca dil trienni 2011/2014 vegn aviarta entras il president Severino Solèr cun beneventar tuts presents.
Plaid d’introducziun dil president dil cussegl da vischnaunca:
Il gie all’iniziativa encunter habitaziuns secundaras dalla davosa fin d’jamna metta en damonda il model
economic dallas regiuns alpinas e cunquei era da nossa vallada. Per mintga vischnaunca duei valer dad
in di sin l‘auter il medem cunfin da 20% habitaziuns secundaras. Enstagl d‘ina correctura controllada
instradada entras il cantun Grischun, dat ei ussa ina frenada anetga nua che las consequenzas ein buca
calculablas. Ina midada da structura sfurzada enteifer aschi cuort temps, caschuna cun tutta garanzia
bia sperdiders. Vitier vegn la gronda malsegirtad co igl artechel francaus daniev ella constituziun vegn
mess entuorn ellas leschas correspundentas. Quei vegn ad esser per tuts pertuccai in punct decisiv che
schai els mauns dil parlament federal.
Per igl avegnir vegnan tut nossas stentas a stuer sedrizzar enviers letgs administrai, seigi quei ella hotellaria ni en habitaziuns da vacanzas. Ils uaffens persuenter ein circumscrets el «concept per in svilup
presistent da habitaziuns secundaras e hotellaria» presentaus igl 1. da favrer 2012 als cussegls da Tujetsch e da Mustér. La contingentaziun ei dapi la dumengia vargada giud meisa damai ch’ella vegn reglada ussa sin palancau federal. Tonpli han las autras mesiras gudignau peisa. Quei ein ina taglia sin
habitaziuns secundaras existentas per motivar dad occupar ellas e da l’autra vart duvrar quellas entradas per promover la hotellaria e habitaziuns administradas e buca il davos era la qualitad da talas.
Nies avegnir schai ellas purschidas turisticas che ston purtar ina plivalur e segirar ina existenza economica per nossa populaziun!
En quei senn arvel jeu la tschunavla radunonza digl cussegl da vischnaunca dil trienni 2011/2014.
Cusseglier Baseli Huonder ha schau pestgisar. Enstagl dad el ei il suppleant Sep Aluis Monn presents.
2. Tractanda
Approbaziun dil protocol nr. 04 dils 30-11-2011
Il protocol nr. 04 dils 30-11-2011 vegn approbaus unanimamein e senza objecziuns.
3. Tractanda
Vendita casa da scola Rueras
Introducziun entras il president communal:
Il president communal constatescha che la suprastonza communala ha communicau al cussegl da vischnaunca tut ils fatgs ch’eran enconuschents en connex cun la vendita dalla casa da scola Rueras. Il
davos temps ha ei denton dau entginas activitads sin las qualas ei vala da prender posiziun. Ei setracta
d’in scriver dalla firma Prime Elements AG e d’in scriver dil vischinadi da Rueras al cussegl da vischnaunca.
Scriver Prime Elements AG (PE):
Sin fundament dil messadi per la vendita dalla casa da scola Rueras ha il cussegl da vischnaunca retschiert ils 8 da mars 2012 in scriver dalla PE. La suprastonza communala ha gia ils 30 da november
2011 orientau il cussegl da vischnaunca davart la cronologia dallas activitadas en connex cun PE. Gia
cun scriver dils 26 d’october 2011 haveva la suprastonza communala fatg attent la PE che la casa da
scola vegni scretta ora per vender e fatg amogna dad inoltrar in’offerta. Quei ei denton buca succediu.
Ils 14 da december 2011 ha la suprastonza communala communicau alla PE ch’ella seigi vinavon interessada vid ina collaboraziun, ch’ina vendita resp. la concessiun da dretgs da cumpra per tuttas parcellas (sut il Bogn Sedrun, center Dulezi, casa da scola Rueras e contuorn) seigi denton buca realistica. Ei
setracta da dretgs da cumpra cun ils quals la vischnaunca s’obligass da dar giu il terren per 1 franc. Sinaquei ha giu liug ils 9 da schaner 2012 ina seduta denter la PE e la suprastonza communala. Cun scri4
ver dils 18 da schaner 2012 ha la PE communicau ch’ella seretili dil project. Quei scriver ha il cussegl da
vischnaunca era retschiert.
Fatg ei ch’igl ei vegniu inoltrau mo in’offerta per la casa da scola Rueras, numnadamein dalla Spinatscha GmbH.
La suprastonza communala ha fatg amogna alla PE da presentar sia idea da concept questa sera. Il
termin ei denton a cuorta vesta, aschia ch’igl ei capeivel che la PE ha buca saviu dar suatientscha.
Sco gia menziunau giavischa la PE dretgs da cumpra per las suranumnadas parcellas. La cumpetenza
da conceder dretgs da cumpra sedrezza tenor la constituziun communala. La suprastonza ha ina cumpetenza tochen frs. 50'000.00, il cussegl da vischnaunca da frs. 50'000.00 tochen frs. 500'000.00, la
radunonza da vischnaunca da frs. 500'000.00 tochen frs. 1'500'000.00 e la votaziun all’urna sur frs.
1'500'000.00.
Damai ch’ils sbozs da contract cuntegnan in prezi dad 1 franc per parcella savess ins sedumandar
schebein la suprastonza communala ei cumpetenta. Quei ei denton buca il cass, damai che las parcellas
ston vegnir valetadas ed ei exista gia in’offerta concreta dad frs. 1'100'000.00 per la casa da scola Rueras. La finala stuess pia la radunonza da vischnaunca resp. la votaziun all’urna decider davart la concessiun dils dretgs da cumpra.
Scriver vischinadi Rueras:
Cun scriver dils 9 da mars 2012 ei il vischinadi Rueras sedrizzaus al cussegl da vischnaunca. El scriver
numna il vischinadi ulteriurs potenzials investurs (PE) per las parcellas a Rueras ed havess bugen dapli
informaziuns en caussa. Plinavon plidenta il vischinadi la revisiun dalla planisaziun locala per possibilitar
la realisaziun d’in camp. Tenor il president communal basegna ei ina midada da zona (zona dil vitg) per
saver realisar in camp da giuvenils. La parcella sesanfla oz numnadamein ella zona per stabiliments
publics. La lescha da baghegiar ch’ei en vigur dapi igl onn 2008 lubescha camps ella zona dil vitg. Medemamein fa il vischinadi attent sin la munconza da plaz per uniuns e gruppaziuns. Il president communal ei dil meini che las uniuns han era el cass d’ina vendita a disposiziun localitads, tonpli che la Spinatscha GmbH ei promta da schar far diever las uniuns dalla sala duront ils proxims 5 onns cun l’opziun da
prolunghir.
Termins:
L’offerta dalla Spinatscha GmbH ei valeivla entochen ils 30 d’avrel 2012. La decisiun davart la vendita e
la midada da zona sto esser avon maun tochen lu.
Debatta d’entrada
Cusseglier René Epp:
Cusseglier René Epp fa alla suprastonza communala in cumpliment ch’ella ha mess a disposiziun a
Marcel Schmid la casa da scola suenter il barschament dalla Casa Spinatscha.
La vendita dalla casa da scola ha denton caschunau ils davos dis massa discussiuns - discussiuns dispiteivlas era ella populaziun cun magari detga critica enviers tuttas autoritads communalas. Per d’endretg
han las discussiuns denton entschiet cura che la brev da Prime Elements (ina firma da sviluppaders) ei
vegnida il davos venderdis da casa en tier mintga cusseglier. Sin fundament da quella brev savein nus
ch’ei dat ina firma da “sviluppaders” che havess era interess vid in svilup cumplessiv dall’entira vischnaunca da Tujetsch.
Surstar fa lu denton ch’ei vegn scret el messadi ch’ei deti negins investurs potenzials che havessen era
interess da far diever dalla casa da scola Rueras en cumbinaziun cul terren cunfinont – ins havess gie
silmeins saviu far attents ils cussegliers sin quei fatg. Tenor quella brev havein nus ina firma da sviluppaders ch’ei gia stada en contact dapi igl avrel 2011 – en quei cass gleiti in onn – cun la suprastonza
communala ed ha mussau interess denter auter era per quei object. Naturalmein – quella firma havess
era saviu fa in’offerta da cumpra per la casa da scola. Daco che quei ei buca schabegiau, gliez ei ina
5
damonda giustificada. Denton fa quella firma adina puspei attents nus con impurtont ch’ei fuss da sco
emprem crear in schinumnau maletg directiv per l’entira vischnaunca da Tujetsch avon che semplamein
vender cheu ni leu in object. Sin fundament da quella strategia savess la vischnaunca lu cun claras finamiras sesviluppar etappadamein.
Jeu less far endamen ch’il cussegl da vischnaunca ha gia giavischau avon ca. 2 onns in di strategic cun
la suprastonza communala. Tschei onn ha cusseglier Diego Curschellas fatg attent la suprastonza da
crear communablamein in maletg empalont per l’entira vischnaunca. Ni ina ni l’autra incumbensa ha la
suprastonza priu ver entochen il di dad oz. Il focus da nossa suprastonza schai il mument – tenor miu
meini - cun pei e maun enviers la colligiaziun encunter Andermatt – quei ch’ei gie era giustificau, mo
astgan ins buca emblidar ch’ei dat en nossa vischnaunca era aunc auters interess. Perquei sundel jeu
dil meini - independent dalla realisaziun dalla colligiaziun da skis - dad effectivamein inagada luvrar ora
communablamein in pupi strategic per nossa vischnaunca – en tgei fuorma quei duess lu era adina succeder.
Vinavon astgan ins buca emblidar che quella firma – tenor la brev che nus havein survegniu – ha gia
priu enta maun daners ella summa da varga in milliun francs cun surprender il tetel hipotecar ella valeta
dad 1.5 milliuns francs dalla banca Raiffeisen Cadi. Quei sin incumbensa dalla vischnaunca cun la motivaziun da dar in clar signal ch’ei manegien era serius lur intenziun da vuler sviluppar ed investar en nossa vischnaunca.
Medemamein ha quella firma era gia dau ora massa daners per projectar il svilup da nossa regiun. Clar,
ella brev aschuntada ch’il cussegl ha era survegniu e ch’ei ida miez schaner al president communal
vegn fatg attent ch’ina collaboraziun fetschi negin senn pli – ussa denton ha la PE puspei interess – daco? Tgei ei propi schabegiau? Igl ei vegniu elaborau sbozs da contracts da dretg da cumpra – eran
quels memia dirs? Ein las pretensiuns dalla firma stadas memia grondas? Tgei cundiziuns havess la
vischnaunca saviu metter en quels contracts? Daco less quella firma insumma segirar tuttas parcellas?
Tgei fuss il mument il fatg sch’il barschament fuss buca schabegiaus? Daco less quella firma exnum era
haver quei object? Daco ha ei dau quellas renfatschas enviers la suprastonza communala, denton era
dalla suprastonza communala enviers Prime Elements? Daco ha la suprastonza communala buca surdau las copias dall’idea dil concept ch’ein vegnidas fatgas igl uost 2011? Daco han ins mo scret ora la
cumpra ella Tuatschina a sin la homepage? Ei quei mo speculants ni han els propi vers interess? Ei
dess aunc massa autras damondas ch’ein buca claras. Da sez vuler dar ina risposta sin quellas damondas fuss naiv a supponiu. Sa Tujetsch insumma selubir da vuler da far nuot pli cun quels interessents?
Ella situaziun che nus essen oz dubetel quei!
Da tschella vart havein nus ina concreta offerta dalla Spinatscha GmbH dad 1.1 milliuns francs. Tenor
Marcel Schmid ston ils termins vegni teni en – vul dir che la raduonza da vischnaunca dil davos da mars
ei per nus ligionta. Quei ei capeivel ed havess tenor discussiun cun representants dalla suprastonza –
sche la proposta da desister d’entrar vegness atras – era d’esser pusseivel.
Supplementarmein havein survegniu da cuort in scriver dil vischinadi da Rueras. Era quel fa attent sin la
damonda dad autras eventualas pusseivladas ch’ei dess forsa en connex cun la vendita da quei object.
Pil vischinadi da Rueras ei la vendita aunc buca madira ad els lessen stuschar quella fatschenta per
silmeins 3-5 onns anavos. Vinavon exista la munconza da plaz per las uniuns culturalas da Rueras che
han tochen oz fatg diever dalla casa da scola. Naturalmein – nus savein che la Spinatscha GmbH dess
la pusseivladad allas uniuns da far diever dalla casa scola ils proxims 5 onns – era savein nus ch’il cuntegn dil scriver corrispunda buca diltut als fatgs. Tuttina ha il cussegl da vischnaunca da respectar e da
prender serius ils interess da nos convischins da Rueras. En vesta da tut quellas ponderaziuns fetschel
la suandonta proposta:
Proposta:
Buca entrar ella fatschenta cun surdar alla suprastonza communala suandonta incarica:
- Organisar ellas proximas duas jamnas ina sera d'informaziun e discussiun denter il cussegl da
vischnaunca, la suprastonza communala e Prime Elements.
- Organisar avon il termin dalla radunonza da vischnaunca dils 30 da mars 2012 e suenter la sera d'informaziun in cussegl da vischnaunca cun la medema tractanda „vendita casa da scola Rueras“ per
decider definitivamein surlunder.
- Envidar il vischinadi da Rueras - ch'ei pertuccaus directamein dalla vendita dalla casa da scola – alla
sera d'informaziun sco auditori per tedlar las informaziuns e la discussiun.
6
- Envidar la Spinatscha GmbH (responsabels) alla sera d'informaziun sco auditori per tedlar las informaziuns e la discussiun.
Sche quella proposta da buca entrar vegn acceptada, ein il davos tuts cuntents: ils cussegliers han lur
informaziuns, la suprastonza ha saviu far palais siu meini, Prime Elements ha saviu informar, ils da Rueras han saviu tedlar la discussiun. El futur stuein nus numnadamein exnum setschintschar dapli, far ensemen discussiuns constructivas che meinan tier ina conclusiun ed esser pli aviarts in cun l’auter. Quei
ei cundiziun per buca haver malaveglia in denter l’auter. Finiu cun pregiudezis, finiu cun tudi mo far supposiziuns, finiu cun scuidonza, finiu da risdar mal davos il dies in da l’auter. Ils davos meins ed onns ha
ei dau empau dispetas denter las autoritads communalas ad era la populaziun exact pervia da quels
motivs. Ussa denton ei il temps vegnius che nus stuein exnum puspei agir communablamein. Detg empau salop ein la suprastonza ed il cussegl il davos temps gnanc pli vegni dad ir a beiber in bien sitg
communablamein suenter ina seduta – quei ei da deplorar. Naturalmein sto il cussegl esser critics – aber cunzun era objectivs e buca sco davos era haver tut ils fatgs sin meisa avon che prender ina decisiun. Decisiuns da principi cun massa pregiudezis ein per ina buna decisiun totalmein contraproductivas.
Mo discussiuns aviartas a constructivas meinan nus tier la gronda finamira d’in bien a prospereivel svilup
cheu a Tujetsch. Gest en vesta allas impurtontas decisiuns che vegnan aunc sin nus il proxim temps
savein nus oz communablamein far igl emprem pass ella dretga direcziun cun buca entrar ella fatschenta. Aschia evitein nus ch’ei dat aunc ditg da quellas discussiuns dispiteivlas ella populaziun. Nus stuein
puspei midar la cultura da discussiunar in cun l’auter. L’informaziun e discussiun da gliendisdis sera ei
stau en quei connex in bien exempel per anflar communablamein la dretga via. Discussiuns constructivas, aviartas e transparentas denter tut ils partenaris ed involvai meinan la fin finala tier las dretgas decisiuns. Mo aschia dein nus damogn al proxim temps!
Cusseglier Diego Curschellas sustegn la proposta da cusseglier René Epp da buca entrar ella fatschenta. El ha buca avunda informaziuns per saver decider cun buna cunscienzia da vender ni buca vender la
casa da scola.
Era cussegliera Gelgia Deplaz sustegn il votum da cusseglier René Epp. Ella vul decider en caussa per
cu tut las informaziuns ein sin meisa. Gelgia Deplaz vul era sustener l'intervenziun dil vischinadi da Rueras. Alla suprastonza communala engrazia ella per haver purschiu maun a Marcel Schmid entras metter
a disposiziun la casa da scola suenter il barschament dalla Casa Spinatscha.
Cusseglier Arno Berther sa buca sustener la proposta da buca entrar ella fatschenta. Suenter haver legiu il scriver dalla PE cun l’annexa eis el dil meini dad haver avunda informaziuns. Tenor el ei igl agir
dalla PE buca tal d’in partenari che ha bunas intenziuns. L’annexa tiel scriver dils 8 da mars 2012 cuntegn in tschuat attaccas, per part era persunalas, encunter las instanzas communalas. Tenor Arno Berther ei la fidonza en PE buca avon maun ed el ei dil meini ch’ina via communabla ei strusch pusseivla.
La PE vul sviluppar in concept general resp. in maletg empalont. Arno Berther ei dil meini che la vischnaunca sto elavurar in maletg empalont e buca ina fatschenta privata. Plinavon ha el l’impressiun
che la PE vul fadigiar daners entras haver in pei ella fiera d’immobiglias. La PE fa tenor el buca
in’impressiun seriusa. Per quei motiv eis el dil meini d’entrar ella fatschenta.
Cusseglier René Epp precisescha ch’el vegli buca impedir la vendita dalla casa da scola mobein mo
stuschar ora la decisiun entochen che tut las informaziuns ein sin meisa.
Cusseglier Leo Cavegn fa menziun ch’ei era l’idea da metter a disposiziun las parcellas a Rueras per
realisar in project pli grond. Per quei motiv ei era buca vegniu lubiu ad el da surbaghegiar sia parcella da
tschella vart dalla via. Aschia ei il plaz da sviluppar siu menaschi puril vegnius restrenschius per las generaziuns futuras. Ussa vegn denton proponiu da vender ina part, numnadamein la casa da scola per
frs. 1'100'000.00. Aschia vegn scret giu frs. 600'000.00 ferton ch’igl ei vegniu strihau contribuziuns per la
lavur cumina ch’ei vegnida prestada vid la via. Cun quei agir sa Leo Cavegn buca s’accordar. El pretenda transparenza ed ei dil meini da schar presentar la PE sias ideas avon che decider.
Cusseglier Primus Deragisch sedamonda schebein ei fa senn da stuschar anavos la fatschenta. Concernent la PE ha el retschiert neginas novas informaziuns questa sera. El ei surstaus ch’il scriver dalla
PE ha caschunau in tal squetsch. Primus Deragisch ei dil meini che la PE havess saviu inoltrar in’offerta
7
per la casa da scola sch’igl interess ei aschi gronds. Per quei motiv eis el dil meini d’entrar ella fatschenta.
Cusseglier Pio Hendry constatescha ch’igl ei avon entgins onns vegniu bratau terren a Rueras per crear
ina surfatscha interessanta per investurs. El sedamonda daco ch’ins ha midau strategia e vul ussa vender ina part. Plinavon sedamonda el daco che la vendita fa prescha, damai che la Spinatscha GmbH ha
l’opziun dad affittar la casa da scola per la sesiun d’unviern 2012/2013.
Tenor il president communal era la parcella privata egl ost che sesanflava ella zona publica previda per
ereger parcadis. Quels ein denton buca vegni realisai. Damai che la parcella sesanfla ella zona publica
ha il possessur saviu far valer che la vischnaunca surprendi quella. Ins ei lu secunvegnius sin in brat. La
pusseivladad da realisar in project pli grond ei era avon maun sche la parcella cun la casa da scola vegn
vendida. Quei han ils resuns da plirs interessents mussau. Per in sa la casa da scola esser in’opziun, in
auter preferescha sch’el sto buca surprender igl object e far cuosts per dismetter igl object.
Tenor il president communal ha la Spinatscha GmbH l’opziun da prolunghir il contract d’affittaziun entochen la sesiun d’unviern 2012/2013. Aschia ei segirau ch’il camp ha in suttetg duront il temps da baghegiar in niev object el cass che la vendita dalla casa da scola anfla buca sustegn. La Spinatscha GmbH
ha negin interess dad affittar la casa da scola a liunga vesta (suenter la sesiun d’unviern 2012/2013). La
decisiun davart la vendita sto curdar entochen ils 30 d’avrel 2012.
Votaziun proposta cusseglier René Epp:
Il cussegl da vischnaunca decida cun 6 encunter 5 vuschs da buca entrar ella fatschenta cun
surdar alla suprastonza communala suandonta incarica:
- Organisar ellas proximas duas jamnas ina sera d'informaziun e discussiun denter il cussegl da
vischnaunca, la suprastonza communala e Prime Elements.
- Organisar avon il termin dalla radunonza da vischnaunca dils 30 da mars 2012 e suenter la
sera d'informaziun in cussegl da vischnaunca cun la medema tractanda „vendita casa da scola Rueras“ per decider definitivamein surlunder.
- Envidar il vischinadi da Rueras - ch'ei pertuccaus directamein dalla vendita dalla casa da scola
– alla sera d'informaziun sco auditori per tedlar las informaziuns e la discussiun.
- Envidar la Spinatscha GmbH (responsabels) alla sera d'informaziun sco auditori per tedlar las
informaziuns e la discussiun.
4. Tractanda
Moziun cussegliera Gelgia Deplaz: “Sport da cuorsa liunga en Tujetsch”
Posiziun cussegliera Gelgia Deplaz:
Ils arguments dalla moziun ein aunc adina ils medems. Jeu sundel vinavon perschuadida che Tujetsch
posseda in grondius liug "Giu Milar" per preparar ina loipa artificiala da cuorsa linga, e quei gia avon la
stagiun principala d'unviern. Las proximas loipas artificialas sesanflan a Tavau ed ell‘Engiadina ed ein
suroccupadas. Ord mia vesta fa ei senn d'encurir purschidas novas ed attractivas ch'existan aunc buca
ella regiun. Il liug a Milar ei predestinaus da sviluppar talas purschidas e quei per igl unviern sco era per
la stad. Era sundel jeu fermamein il meini che la vischnaunca duei metter a disposiziun I'infrastructura ed
encurir ulteriurs partenaris che segidan e meinan il menaschi. Sco jeu sundel informada ei era ina gruppa d'interess seformada ch'enquera sligiaziuns per optimar il sport da cuorsa liunga. Era la suprastonza
communala ha mussau interess ed informau tier il davos cussegl dils 30 da november ch'ei neivi artificialmein giu "Prau Cumin". Era hagien els informau ils uffecis cantunals surlunder. Per tut quella lavur
prestada gia ordavon dalla suprastonza communala so era per igl engaschi dalla gruppa d'interessenza
less jeu gia engraziar grondamein. Ils collegas dil cussegl supplicheschel jeu da sustener mia moziun.
Jeu engraziel ad els persuenter.
8
Posiziun suprastonza communala, gerau André Schmid:
La suprastonza communala sustegn la moziun dalla cussegliera Gelgia Deplaz. La cuorsa liunga ha ils
davos onns carmalau adina dapli glieud sin nossas loipas. Cun l’incarica dalla moziun less la suprastonza communala reponderar l’entira purschida da cuorsa liunga. Nus patertgein cheu en special vid ils
suandonts secturs:
- Augmentar la lunghezia dalla loipa da 12 km sin 15 km per saver generar entradas ord il pool da „Loipen Schweiz“.
- Producziun da neiv artificiala per saver metter a disposiziun ina purschida gia baul igl atun – quellas
purschidas ein fetg tschercadas. En collaboraziun cun Sedrun Pendicularas SA havein nus era gia
fatg las empremas emprovas.
- Midadas dalla loipa – cunzun desister dalla ascensiun dalla serenera sin ils Plauns Camischolas. Daniev duei la loipa vegnir menada sur la zona d’industria sin ils Plauns Sedrun. Quei augmentass la
purschida considerablamein.
- Ina gruppa d’interess ha elaborau purschidas da cuorsa liunga. La vischnaunca ei era stada involvada e beneventa fetg quellas stentas.
En cass ch’il cussegl da vischnaunca surdat la moziun dalla cussegliera Gelgia Deplaz vegn la
suprastonza communala a preparar in messadi cun tuttas midadas ed ils cuosts d’investiziun.
Cusseglier Josi Russi, che fa part dalla gruppa d’interess cuorsa liunga, constatescha ch’il sport da
cuorsa liunga ei daventaus fetg populars. En Svizra sco egl exteriur vegn il sport promovius cun grond
engaschi. Era a Sedrun viva il sport da cuorsa liunga, era grazia a Sedrun Ski Nordic. La loipa a Sedrun
ha ina buna topografia ed ei bein accessibla. Il liug a Milar ei adattaus per crear ina purschida avon la
stagiun d’unviern, era perquei ch’ei ha leu in’ustria.
La gruppa d’interess persequitescha la finamira da vender meglier il sport da cuorsa liunga e crear products corrispundents. Igl ei gia vegniu fatg pauschalas e creau in flyer ch’ei disponibels.
Josi Russi intonescha che la gruppa d’interess seigi negina concurrenza tier la moziun da cussegliera
Gelgia Deplaz. Che quellas duas caussas ein vegnidas il medem mument ei ina casualitad. Josi Russi
engrazia a Gelgia Deplaz per siu engaschi ed a Sedrun Mustér Turissem per il sustegn. El sa sustener
da surdar la moziun alla suprastonza communala.
Votaziun
Il cussegl da vischnaunca accepta unanimamein la moziun da cussegliera Gelgia Deplaz “Sport
da cuorsa liunga en Tujetsch”. La suprastonza communala ha da corrispunder ad ella enteifer
miez onn.
5. Tractanda
Orientaziuns
Neginas.
6. Tractanda
Varia
Il president Severino Solèr siara la seduta e giavischa a tuts in bien retuorn a casa.
Actuar: Lucas Collenberg
President: Severino Solèr
9
Vischnaunca Tujetsch
Gemeinde Tujetsch
Cussegl da vischnaunca
01-2011/2014
Vendita casa da scola Rueras
Vischnaunca Tujetsch
Messadi
dalla suprastonza communala al cussegl da vischnaunca
Preziau president
Stimada cussegliera
Stimai cussegliers
10
1.
Introducziun
La casa da scola a Rueras ei vegnida eregida igl onn 1959. Igl object cun plaunterren, 3 alzadas ed ina
halla polivalenta sesanfla sin la parcella nr. 1339 che ha 3‘202 m2 surfatscha digl edifeci, cuort, parcadi,
access e regress.
Ils onns 1997, 1999 e 2002 ein differentas lavurs da manteniment pli grondas vegnidas exequidas per la
summa da rodund frs. 1‘000‘000.00 (rinforzau fundaments, sanau foyer, gardarobas, duschas e tualettas
el plaunterren / novas finiastras e storas per la fassada sid / isolau e curclau niev il tetg, isolau ordadora
fassada nord / il tetg e la fassada dalla halla ein buca vegni isolai).
A caschun dalla votaziun all’urna dils 4 da matg 2008 ha il pievel tuatschin decidiu dad integrar la scola
Rueras (scoletta, 1. e 2. classa) a Sedrun. Dapi l’entschatta digl onn da scola 2008/2009 vegn la casa
da scola Rueras aschia buca pli utilisada entras la scola. Pliras uniuns e gruppaziuns fan denton diever
dallas localitads e dalla halla polivalenta.
Duront la sesiun d’unviern 2011/2012 (miez december 2011 – miez avrel 2012) vegn la gronda part dallas localitads en casa da scola a Rueras utilisada sco camp entras la Casa Nual GmbH. Suenter il barschament dalla Casa Spinatscha a Sedrun han la Casa Nual GmbH e la vischnaunca saviu secunvegnir
sin quella sligiaziun provisoria che ha lubiu da cuntentar la clientella.
2.
Intenziun/Finamira
Gia el messadi per la votaziun all’urna dils 4 da matg 2008 (integrazin scola Rueras a Sedrun) ha la
suprastonza communala denter auter fatg menziun dalla finamira da „nezegiar la casa da scola Rueras
e siu contuorn per in project turistic“. La finamira da realisar a Rueras in project cun in nez durabel –
seigi quei el sectur turistic ni commercial - ei aunc adina actuala. En mira era la realisaziun dil project sin
la parcella dalla casa da scola cun far diever dallas parcellas cunfinontas che sesanflan ella zona da
construcziun futura. Malgrad che plirs potenzials investurs han mussau interess, eis ei entochen oz buca
reussiu da plazzar il terren.
3.
Interessents ed offerta
3.1 Interessents
Sco gia menziunau vegn la casa da scola Rueras utilisada duront la sesiun d’unviern 2011/2012 entras
la Casa Nual GmbH sco camp. Ei exista in’opziun da prolunghir il contract d‘affittaziun sin la sesiun da
stad 2012 e tenor basegns sin la sesiun d’unviern 2012/2013.
Sin fundament da quei svilup ha la Spinatscha GmbH (Marcel ed Adelina Schmid) signalisau interess
dad acquistar igl object e realisar in camp per rodund 100 persunas. Per quei motiv ha la suprastonza
communala decidiu da scriver ora igl object per eruir sch’ei ha aunc ulteriurs interessents. Igl inserat da
vendita ei cumparius ils 24 d’october 2011 sin la pagina d’internet ed ella Tuatschina dils 28 d’october
2011. Sin fundament digl inserat ha la Spinatscha GmbH inoltrau in’offerta concreta. Ulteriuras offertas
ein buca entradas.
La firma Sarocat AG haveva gia il november 2010 demussau interess da far diever dalla casa da scola a
Rueras (affittaziun) sco liug da producziun per sias tualettas da giats. La finamira era da producir naven
da miez digl onn 2011 en Surselva resp. a Rueras. Sin fundament da quella situaziun haveva la suprastonza communala fatg differents sclariments concernent in contract d’affittaziun. Ord plirs motivs ha la
firma Sarocat denton buca saviu entscheiver sco previu cun la producziun dil product en Svizra, aschia
ch’era l’affittaziun digl object ei buca succedida. Sin fundament digl inserat da vendita ha la Sarocat AG
denton aunc inagada sincerau igl interess per l’affittaziun digl object. Ina cumpra vegn denton buca en
damonda. Il mument eis ei incert cu il product ei madirs per la producziun en Svizra.
11
La suprastonza communala ha contactau la Casa Soldanella per sclarir sche la casa da scola Rueras
fuss in’opziun. La Casa Soldanella ha denton signalisau ch’igl object seigi memia voluminus per siu intent.
Igl interess davart potenzials investurs da far diever dalla casa da scola en cumbinaziun cul terren cunfinont ei il mument buca avon maun. La vendita dalla casa da scola impedescha buca da realisar pli tard
in project sil terren che sesanfla ella zona da construcziun futura (parcellas nr. 1315, 1334, 1335 e
2459).
Entras in camp dat ei nova veta a Rueras dalla quala era las stizuns eav. san profitar. Era exempels ord
autras vischnauncas (p.ex. Siat e Vignogn) muossan che novas utilisaziuns da casas da scola han in
effect positiv sin la veta en vischnaunca. Biaras persunas che han inaga passentau in camp en nossa
regiun tuornan pli tard puspei. Tier il camp a Rueras setractass ei d’ina purschida unica, essend ch’ei sa
vegnir purschiu ina halla polivalenta integrada. Entras realisar in camp cun 100 letgs vegn plinavon il
diember da letgs caulds augmentaus considerablamein. La Casa Spinatscha purscheva plaz per 60 persunas.
Las experientschas fatgas cun il camp duront la sesiun d’unviern actuala ein en general bunas. Ils
disturbis da canera ein minimals ed ils resuns dils hosps ein buns. Ils 14 da schaner 2012 ha giu liug in
di dallas portas aviartas nua che mintgin ha giu la caschun da prender investa dil niev endrizzau camp
en casa da scola Rueras.
3.2 Offerta
La Spinatscha GmbH offerescha in prezi da frs. 1‘100‘000.00 per la parcella nr. 1339 (casa da scola cun
2‘410 m2 surfatscha digl edifeci, cuort, parcadi, access e regress).
El sid digl object sesanfla in stabiliment dil schurmetg civil sutterran. Il stabiliment ed il terren che cuviera
tal fuorman buca ina part digl object da vendita (792 m2). Quella surfatscha vegn parcellada giu e fuorma
silsuenter in’atgna parcella (1339.1) che resta en possess dalla vischnaunca. La Spinatscha GmbH retscheiva denton il dretg da far diever dil terren e dalla via che cuviera il stabiliment dil schurmetg civil
(servitut).
Per che la publicitad sappi era vinavon far diever dalla senda el vest dalla parcella nr. 1339 ei la Spinatscha GmbH promta da conceder alla vischnaunca in dretg da passadi public (blau). La situaziun ei veseivla ord il plan ell’aschunta (Vertragsplan Nr. 882.5).
Tenor schazetg ha la casa da scola ina valeta da frs. 1‘706‘000.00 (valur actuala). L’offerta ei pia rodund
frs. 600'000.00 sut la valur actuala digl object. Cun in prezi da frs. 1‘100‘000.00 ein las investiziuns dils
onns 1997, 1999 e 2002 denton curcladas. Plinavon sa la vischnaunca sedescargar entras ina vendita
da cuosts annuals da rodund frs. 40‘000.00 e da futuras investiziuns che vegnan ad esser necessarias
(scaldament eav.). Cun las entradas ord la vendita ed ils respargns annuals eis ei pusseivel da finanziar
resp. capitalisar investiziuns per projects che figureschan el plan da finanzas.
4.
Sligiaziuns per las uniuns
Actualmein vegn la casa da scola utilisada sco camp. Las uniuns/gruppaziuns san denton far diever dalla halla polivalenta. El cass d’ina vendita ei la Spinatscha GmbH promta da schar far diever las uniuns
dalla halla duront ils proxims 5 onns. Tenor basegns exista l‘opziun da prolunghir quei diever encunter
indemnisaziun. Concret pertucca quei il vischinadi da Rueras, il Chor mischedau Rueras, la gruppa da
teater Rueras, la musica da tscheiver Rambus, l’Uniun sportiva Rueras e las mummas cun affons pigns.
Las numnadas uniuns san vinavon duvrar la halla polivalenta per lur exercezis. Muort la munglusa segirtad ord vesta dalla polizia da fiug vegn ei denton buca ad esser pusseivel da menar si tocs da teater e
dar concerts ella halla. La tribuna en casa da scola Sedrun, la quala ei vegnida sanada igl onn 2011, ei
denton predestinada per talas occurrenzas.
12
Per la gruppa da termagliar „Pluscheins“ ch’era s’installada a Rueras vegn la vischnaunca a metter a
disposiziun ina stanza en casa da scola a Sedrun. Il mument ein ils Pluschein en ina stanza provisoria
en casa da scola Sedrun.
Per saver menar atras differents cuors ed occurrenzas (sentupada mummas, cuors da preparaziun per
dunnas en speronza eav.) che han oz liug a Rueras vegn medemamein mess a disposiziun localitads en
casa da scola a Sedrun.
5.
Midada da zona
La parcella nr. 1339 sesanfla ella zona per stabiliments publics. Per saver realisar in camp basegna ei
ina midada da zona (revisiun parziala dalla planisaziun locala). Ina preexaminaziun entras il cantun ha
mussau che la midada dalla zona per stabiliments publics en ina zona dil vitg ei pusseivla. Ei basegna
ina revisiun parziala dalla planisaziun locala che sto vegnir approbada all’urna ed entras la Regenza.
La Spinatscha GmbH ha previu da realisar in camp sin la parcella. L’erecziun da habitaziuns secundaras
ei sclausa. Quella restricziun vegn impurtada el cudisch funsil.
6.
Resumaziun
Ord vesta dalla suprastonza communala ha ina vendita dalla casa da scola suandonts disavantatgs ed
avantatgs.
Disavantatgs.
- La vischnaunca sa buca pli metter a disposiziun localitads/stanzas allas uniuns da Rueras.
- Potenzials investurs han buca la caschun da sviluppar la parcella cun la casa da scola en cumbinaziun cun las parcellas vischinontas. Actualmein dat ei denton negins interessents concrets.
Avantatgs:
- Il vitg da Rueras (surtut las stizuns eav.) profitescha dalla nova veta entras in camp.
- La halla polivalenta stat duront ils proxims 5 onns vinavon a disposiziun allas uniuns da Rueras.
- La vischnaunca sa spargnar cuosts annuals da rodund frs. 40‘000.00 e cuosts per investiziuns da
cumpensaziun.
- La vendita porta in’entrada unica da frs. 1‘100‘000.00 che sa vegnir impundida per realisar differents
projects che figureschan el plan da finanzas communal.
- Ina fatschenta privata indigena ha la caschun da sesviluppar.
Risguardond ils numnai puncts ei la suprastonza communala dil meini da far il pass e vender la casa da
scola Rueras. La vischnaunca basegna buca exnum igl object per saver ademplir ses pensums ed ina
buna caschun da desinvestar ei avon maun.
Sco menziunau exista il mument negin interess concret davart d’in potenzial investur da realisar a Rueras in project pli grond cun far diever dalla parcella cun la casa da scola. Aunc sche quei fuss il cass cuzass ei plirs onns entochen ch’ins savess quintar cun in project concret. Sch’il potenzial investur vul lu
suprender la casa da scola ei in’autra damonda. En mintgacass savess ins lu buca quintar cun
in’entrada da frs. 1‘100‘000.00.
El cass ch’ins vegn alla conclusiun da buca vender igl object dat ei l’opziun da vinavon ir alla tscherca
d’investurs ch’ein promts dad era surprender la casa da scola. In scenari che fuss era pusseivels ei da
metter a disposiziun (affittar) igl object alla Confederaziun per utilisaziun sco center da migraziun.
13
Ils termins per la tractaziun dalla fatschenta ein previ sco suonda:
21-03-2012
11-04-2012
29-04-2012
Cussegl da vischnaunca
Radunonza da vischnaunca; decisiun davart la vendita
Votaziun all’urna; decisiun davart la midada da zona
Proposta
Sebasond sin las suranumnadas ponderaziuns
propona
la suprastonza communala al cussegl da vischnaunca
a) da vender la casa da scola Rueras (parcella nr. 1339) alla Spinatscha GmbH per in prezi da frs.
1’100’000.00. La fatschenta ei da suttametter alla radunonza da vischnaunca.
b) dad approbar la revisiun parziala dalla planisaziun locala concernent la parcella nr. 1339. La
fatschenta ei da suttametter alla votaziun all’urna.
Suprastonza communala Tujetsch
President communal:
Pancrazi Berther
Actuar:
Lucas Collenberg
14