pdf

Transcript

pdf
La Quotidiana 05-01-2010, p. 16
■ GLOSSA
Il scanner blut vegn!
seniors 90plus han starmentun, gist vegnan en panica. Er els èn consumentas e consuments en Lidls e
Diddls dal temp. Tgi sa lascha radiografar gugent davant quellas stizuns ch’ins
vesa tras tut! Rubas e strubas vesan ins tras, che ti veglias u betg. Ins s’accorscha
dador sco passant chasual u
da mirveglias, sche tes corp
dat in di in cas per ruments spezials u sutterrada
normala.
DA SILVIO CAMENISCH
L
a cumpra dal scanner
blut, il Nackt-Scanner,
è daventà in tema, nua
ch’ins taidla. Il bumbardader da Detroit ha mussà
che las attatgas vegnan pli
datiers. Quantas giadas
ch’ins è siglì si en panica la
notg da Son Silvester e Bumaun, sa crajend segir
ch’igl haja dà explosiuns da
El Kaida; dasper avevan
buns vischins scucunà
(entkorkt) l’otgantavla buttiglia vin stgimant. Sch’ins
n’ha betg uschè buns cunfins tranter vischins, e da
quai datti en cas extrem fin
en il hinterland Lumnezia/Vella, è la tema subit
qua ch’ins sajettia scharf
cun cucununs (Riesenkorkzäpfchen) en ses curtin. Tge sas!
S
egir èn ins oz nagliur
pli. Er en tempels da
cumpras en las regiuns per
la regiun èn ins preoccupà
ch’i pudess dar insatge. Sas
tant mai, cun tge glieud
che ti ta scuntras en quels
supermartgads, ch’han pudì fitgar pe en Surselva rumantscha. Jau manegel,
ch’han finalmain er tar
nus ina chomma ferma.
Lidl, Diddl, Fiddl, Biddl,
Niddl, Middl, Piddl u co
ch’els tuts sa numnan en
quellas chadainas da discont trendy. Uschia ch’igl
è betg dasperas, sch’ins patratga a temp d’acquistar
ed installar scanners dal
corp davant noss tempels
da cumpras, ed insumma
tempels.
V
KEYSTONE
idlonder vegnan maclas umanas dischavantagiusas da tuttas sorts,
ch’in scanner blut scuvra
subit. El penetrescha, mir
nichts dir nichts, en la davosa rusna da talpa da noss
esser uman e tuppamain era
voss. Nagut resta pli en il
somber u stgir. Ils «Misteris
da Caumastgira» raquintads
a moda actuala da Toni
Halter mort, tutgan definitiv al passà. Tgi avess cartì
ch’i vegnia in temp ch’ins
dovria il scanner blut per
far sias cumpras en tutta
ruassaivladad e segirtad!
E
n la proxima sessiun
vegn il parlament da la
Surselva a sa fatschentar entiramain cun questa tematica. Nua ch’i duaia dar body-scanners. Ins saja londervi d’elavurar in ferm
concept d’urgenzas, aud’ins
dad insiders. Cler ch’en
in’emprima fasa vegnan servids ils tempels da cumpras
pli gronds, en segunda er ils
pli pitschens. Ord il pli pitschen Lidl u Diddl, anc
uschè discret en la regiun
gronda Glion, pudessan
Minarettists plazzar bumbas, ed ellas san er esser
flüssig. Liquidas, per Clutgerists dal «Stai si defenda».
En in mund surreal
(pocha) Sin la via dal Pass dal
Fuorn tranter Ova Spin e la duana
la Drossa hai dà ier ina collisiun
frontala tranter in auto da persunas
ed in auto-rulotta. Ina dunna tudestga è vegnida blessada taluisa
ch’ella è morta anc sin il plaz. L’auto da persunas è sa glischnà sin la
via da glatsch sin il cuntervial ed è
collidà là cun l’auto-rulotta. En
U
ss datti glieud che
gnanc po spetgar ils
emprims scanners. Quels e
quellas ch’han da mussar
insatge che nus n’avain
tuppamain betg. Gia reservà voss date da laschar far
in pau igl aufpeppen voss
body? Maxim-Girl 07
(«Ich bin die heisseste
Buchhalterin der Schweiz»)
ha gia laschà. Jau na spetgass betg minuta!
I
ns fa bain da preveder
memia baud che memia
tard. Il schaner datti prezis
da fantasia, da bon prix,
sch’ins cumpra dua- traitschient scanners dal corp
sin in plum. Lain evitar da
dir malpatratgà «scanners
bluts». Nossas senioras e
quel sa chattavan in um, sia dunna
e dus uffants. Tar la collisiun è la
dunna ch’era davos la roda da manar vegnida blessada taluisa ch’ella
è spartida anc en il lieu d’accident
e quai malgrà il tractament medicinal tras in medi. L’um ed ils uffants han fatg nagut, l’automobilist
è vegnì blessà levamain. Ils autos èn
vegnids demolids.
■ NOVITADS WWW.RT.CH
Novartis
surpiglia Alcon
Collavuraziun
dad Evola e Roche
Swissgas cumpra
gas en l’Ollanda
Il concern da farma Novartis surpiglia la controlla da l’interpresa
per medischina dad egls Alcon.
Novartis cumpra giu da Nestlé
in’ulteriura cumpart da 52%,
quai per passa 28 milliardas
francs.
La firma basilaisa da tecnologia
biologica Evola ed il concern da
farmaceutica Roche han fatg ina
cunvegna da perscrutaziun. Las
interpresas vulan sviluppar substanzas activas per malsognas oncologicas e malsognas d’infecziun.
Swissgas ha suttascrit cun l’interpresa ollandaisa GasTerra in nov
contract che va fin l’onn 2023.
Quel segirescha in tschintgavel
dal basegn annual da la Svizra.
Quest contract serva a la segirezza dal provediment da gas svizzer.
Malgrà furmaziun da nivels detg sulegliv
2°
–4°
0°
–5°
Glion
–2°
–6°
Mustér
–4°
–7°
Spligia
0°
–5°
Mesocco
Landquart
Cuira
0°
–5°
–3°
–7°
Arosa
–2°
–5°
–2°
–6°
–3°
–6°
Tavau
Zernez
Tusaun
Scuol
Sta. Maria
–1°
–5°
–5°
–10°
San Murezzan
Senza forza electrica
(rtr) En la Val Schons, Valragn ed
en la Val d’Avras han ins gì ier da
mezdi per lung temp nagina forza electrica. Interrutta è stada la
lingia principala da l’ovra electrica da Valragn sper Tusaun. La raschun per questa interrupziun è
stada ina planta derscha sin la lingia principala en la Viamala.
■ L’AURA
2°
–4°
En il Diemtigtal en il chantun Berna ha in accident da lavina chaschunà
quatter morts e trais persunas vegnan anc tschertgadas.
KEYSTONE
0°
–4°
Poschiavo
Quatter morts, trais sparids
(lq) Tar in acccident da lavinas
en la part sura da Berna hai dà
quatter morts ed almain trais persunas èn anc sparidas. La lavina
ch’era vegnida a val la dumengia
suenter mezdi aveva tschiffà en il
Diemtigtal ina gruppa da skiunzs
da turas. Curt suenter che la Rega
ha gì sgulà il medi d’urgenza sin il
plaz è ina segunda lavina distatgada e ha sutterà quel ed ulteriuras
persunas. En ina acziun gronda da
salvament cun plirs helicopters ed
equipas da salvament han ins pudì
salvar nov persunas. Quellas èn
vegnidas sguladas en il spital per
part en in stan fitg critic. Ina persuna è morta gia en il lieu, trais èn
spartidas en il decurs da la dumengia, ina da quellas è stà il medi.
Quai è l’emprim accident mortal
da la Rega tar salvaments da lavina.
OZ
GRF plant Zweigstellen
in Tschechien
und Polen
Eine erste
Bilanz der
suchenden Bauern
SO e BT pon ins retrair al kiosk
(lq) Malgrà la crisa datti dapli
paja en l’onn nov, dentant betg
per tuts. Ils augments da paja per
l’onn 2010 èn marginals. Pli fitg
ch’ina branscha è pertutgada da
la recessiun e main probabel èsi
che las pajas vegnan auzadas.
Migros conceda a ses conlavurers tranter 0,5% ed 1% dapli
paja. Coop dat a tuts 0,75% da-
pli paja fin in gudogn da 6000
francs il mais. La confederaziun
conceda a ses emploiads in augment da 0,6%. La Swisscom ha
renvià auzaments da paja. La
UBS dat 1,2%, la CS 1%, Roche e Novartis 1,3% dapli paja.
En l’industria vegni strusch a dar
dapli che 0,5% e tar las medias
datti maximal ina «nullrunda».