20130830 UOMINI DI FERRO tekst I
Transcript
20130830 UOMINI DI FERRO tekst I
1 UOMINI DI FERRO Vermoed je dat je kennis van het Italiaans van voldoende hoog niveau is, lees onderstaande tekst dan NIET. Denk je een steuntje te kunnen gebruiken om de voorstelling te volgen, ga dan WEL even door de Nederlandse tekst. Benaderende vertaling, met hier en daar zelfs een tikfout ... (Herman Cole). Intro (Marco) Passano vorticosamente le immagini di Merckx vittorioso. Intro (Marco) Snelle beelden van een zegevierende Merckx MARCO: entra in scena e allarga le braccia sconsolato: e ora, cosa si può fare? Musicista dice: “Già… e adesso che facciamo?” MARCO: meditabondo. “E adesso che facciamo? Come fosse semplice fare qualcosa… Come se si potesse fare qualcosa contro qualcuno che è troppo più forte”. Meditabondo… “quattro anni fa tutti ballavano per Felice che era il nuovo campione. MARCO: komt en beweegt ontgoocheld zijn armen: En wat moeten we nu doen .... Musicista : Tja ? Wat ? MARCO: mijmerend. Wat doen we ? Alsof dat gemakkelijk was ... Alsof je iets kan doen tegen iemand die veel te sterk is. Mijmerend … Vier jaren geleden danste iedereen voor Felice GIMONDI, de nieuwe kampioen. 2 Dicevano che era proprio come Nencini e qualcuno osava persino pronunciare il nome di Fausto. Ze zeiden dat hij zoals NENCINI was. En iemand durfde zelfs te verwijzen naar de grote COPPI. Aveva vinto il Tour appena passato professionista, che era ancora un bambinello delle corse e poi dopo anche il Giro di Lombardia. O sì, sì già dicevano che era l’incrocio tra Nencini e Magni. Hij had als jonge prof de Tour gewonnen. Hij was nog een jonkie in de koersen. En dan won hij ook nog de Ronde van Lombardije. O ja, men zegde al dat hij een kruising was van Nencini en MAGNI. Il Tour e le classiche: tutta roba italiana. Un vero miracolo. Tutti ballavano per Felice: il nuovo re. Ma ora piangono e dicono: “Adesso che facciamo?”. “Adesso che facciamo?” E cosa puoi fare contro il Belga? Andavano a dire che era il solito belga che vinceva le classiche e anche il campionato del mondo che quelli ne buttano fuori ogni anno come fosse acqua. Ogni anno ne hanno uno. Van Loy, Daems, Goodefroot, Leman. De Tour en het klassieke werk: allemaal op zak van een Italiaan. Een heus mirakel. Ze dansten allemaal voor Felice: de nieuwe koning. Maar nu wenen ze en ze zeggen: Wat doen we nu? Wat moeten we nu doen ? Wat kunnen we tegen die Belg ? Ze zegden dat het altijd diezelfde Belg was die de klassieke koersen won. En het wereldkampioenschap ook nog. Grote coureurs hebben ze daar zoals kraantjeswater. Elk jaar staat er weer een nieuwe klaar: VAN LOOY, Daems, Godefroot, Leman. 3 Ogni anno ne tirano fuori dalle tasche uno che vince nelle Fiandre e in quei posti là, ma tre anni fa Felice è andato a vincere a Roubaix, che l’ha vinta proprio bene la Roubaix che li ha lasciati tutti a quattro minuti, e allora tutti a tirar fuori i paragoni e a farsi belli. Elk jaar toveren ze er een uit hun zakken die de Ronde van Vlaanderen wint en van die dingen. Maar drie jaar geleden is Felice gaan winnen in Parijs-Roubaix. En hij heeft die koers goed gewonnen. Hij zette ze allemaal op vier minuten. Quattro minuti. En dan beginnen ze vergelijkingen te maken om zich op te smukken. E poi ha vinto pure il Giro d’Italia, che a 24 anni era En dan heeft hij ook de Giro d’Italia gewonnen. Op già più di Nencini che di classiche non ne ha mai 24 jaar had hij al meer op zak dan Nencini, die in vinto e che di belle figure in mezzo agli ostrogoti, su zijn carrière nooit een klassieker heeft gewonnen. nel fango, non ne aveva mai fatto. Daar in de modder bij die Hottentotten heeft Gastone Nencini trouwens nooit veel potten gebroken. E Fausto e Magni, invece, lassù avevano vinto: Fausto en Magni, van hun kant, die hebben ginder allora a dire che Felice era proprio quasi come loro, wèl gewonnen. En dan maar zeggen dat Felice bijna che era solo questione di tempo per avere un nuovo zoals hen was, dat het nog slechts een kwestie van campionissimo. E poi è arrivato il Belga. tijd was om een nieuwe superkampioen te hebben. En toen dook die Belg op. Passino la Sanremo, anche se tre vittorie in quattro Ok. Milaan-San Remo winnen, daar valt mee om te anni a esser sinceri danno un po’ fastidio, neanche gaan. Ook al zijn drie overwinningen in vier jaar fosse Bartali, la Parigi Roubaix, il Giro delle Fiandre, echt van het goede te veel. En al heeft ook BARTALI la Liegi Bastogne Liegi. Passino pure, che quello er vier gewonnen. Maar dan Parijs-Roubaix, de sanno fare i belgi: vincere le classiche. Ronde van Vlaanderen, Luik - Bastenaken - Luik. Oké. En dan zijn er de klassiekers waar de Belgen zo goed in zijn. Un altro Van Looy lo puoi sopportare che tanto nei giri non fa niente: prima o poi si pianta. Ma il Giro d’Italia dell’anno scorso nessuno proprio se lo immaginava. Il belga non lo ha solo vinto, ha mangiato vivi tutti gli altri. Ha risparmiato solo Adorni che era il suo capitano: per non far fare anche a lui la figura del povero disgraziato. Nog een Rik Van Van Looy méér, daar kun je mee leven. In de Rondes bakt die er toch niets van. Vroeg of laat valt die stil. Maar die Giro d’Italia van vorig jaar, dat kon niemand zich voorstellen. De Belg heeft daar niet alleen gewonnen. Hij heeft al de anderen gewoon opgevreten. Hij heeft alleen ADORNI gespaard, maar dat was zijn kapitein. Anders had hij die ook in de rol van de arme duivel kunnen duwen. 4 Ha vinto tutto: la maglia rosa, la classifica a punti, il premio per il miglior scalatore, quattro tappe. Ha vinto tutta la roba che un buon corridore vince in una vita. Li ha lasciati tutti che gli guardassero il culo. Poveri disgraziati. Alles heeft hij gewonnen: de roze trui, het puntenklassement, de prijs van de beste klimmer, en vier etappes. Hij heeft alles gewonnen wat een goede renner in zijn hele leven wint. Hij liet ze allemaal gewoon naar zijn achterwerk zitten staren. Arme drommels. Sulle Tre Cime di Lavaredo eran sedici in fuga e lui in tre chilometri li ha riacchiappati tutti e lasciati lì come fossero dei paracarri. Andava su nella neve che pareva un carroarmato e non era neanche tanto stanco in cima. Op de Tre Cime di Lavaredo waren ze met 16 ontsnapt. Op drie kilometer heeft hij ze allemaal gepakt en gewoon laten staan, zoals verkeerspaaltjes langs de rand van de weg. Hij ging daar naar boven in de sneeuw als een echte tank en helemaal boven leek hij zelfs niet eens moe. Felice è arrivato che dal freddo piangeva come un bambino e il belga avrebbe potuto fare ancora un bel po’ di chilometri in salita tanto per tenersi caldo. Stò maledetto. Felice is gearriveerd en die jankte van de kou als een kind. En die Belg had gerust nog een paar kilometer meer kunnen klimmen, kwestie van zich wat warm te houden. Die godverdommesse . Musicista: “E adesso che facciamo?” MARCO: Cosa vuoi fare? … cosa vuoi fare? Questo va più forte di tutti. Se il gruppo va piano s’incazza perché con la velocità bassa gli fanno male le gambe. Cosa vuoi fargli a uno così? A stò Giro d’Italia ha già vinto quattro tappe e quando Schiavon gli ha fatto lo scherzetto a Silvi Marina e gli ha sfilato la maglia rosa, s’è messo a ridere e ha detto che in un paio di giorni se l’avrebbe ripresa. E se l’è ripresa due giorni dopo. Stò cane. Musicista: En wat doen we nu ? MARCO: Wat wil je dat we doen ? (2x) Hij gaat gewoon harder dan de rest. Als de groep langzaam rijdt, dan windt hij zich op. Want bij lage snelheid doen zijn benen pijn. Wat wil je in godsnaam doen met zo een type? In deze Giro d’Italia heeft hij al vier etappes gewonnen. En toen Schiavon hem een toer heeft gedraaid en in Silvi Marina de roze truin heeft gepakt, dan is hij in lachen uitgebarsten. En hij zei: over een paar dagen heb ik die terug. En echt: twee dagen later was het zover. Die vervloekte hond. Cosa vuoi fare? Questo lo vince in carrozza il Giro d’Italia e va in cima che vince anche il Tour de France. Coppi e Anquetil avevano trent’anni quando li han vinti tutti e due insieme. Avevano tanta di quella strada sulle gambe da arrivare sulla luna e tornare indietro e questo qui li vince a ventiquattro anni. Da ragazzino. Wat wil je doen? Die wint de Giro d’Italia met zijn vingers in de neus. En dan trapt hij wat harder en wint ook de Tour de France. Coppi en Anquetil waren 34 jaar toen ze die allebei samen hebben gewonnen. Die hadden al zoveel kilometers in de benen dat ze naar de maan konden rijden en terug. En de gast hier wint ze op zijn 24ste. Terwijl hij nog een kind is. Mijmerend Als hem niets overkomt op de weg, dan versmacht die Merckx gewoon het wielrennen voor een paar jaar. En weet je wat dat betekent ? Dat er geen premies meer te verdelen vallen, dat HIJ ze allemaal pakt, HIJ en zijn ploeg. Meditabondo Se per la strada non gli succede niente questo ammazza il ciclismo per un sacco d’anni. E sapete cosa vuol dire? Che non si spartiscono più i premi, che li beccan tutti lui e la sua squadra. LUI… e la sua squadra. 5 Ma non gli hanno insegnato niente? Vinci pure ma spartisci. Vinci il Giro ma lascia un po’ di roba anche agli altri, ma finirà che sarà come l’anno scorso: questo vince maglia rosa, classifica a punti e pure il premio degli scalatori. E magari pure cinque o sei tappe. Una valanga di soldi nelle tasche sue e della Faema e gli altri a guardare con la lingua fuori. Maar hebben ze hem dan nooit de regels geleerd ? Zo van: oké, win maar veel, maar verdeel toch een beetje. Win de Giro, maar laat toch een beetje voor de anderen. Op den duur wordt het zoals vorig jaar: hij wint de roze trui, de puntenrangschikking en zelfs de bergprijs. En dan nog een etappe of vijf zes. Een lawine geld in ZIJN zakken en in die van zijn Faema-ploeg. Terwijl de anderen met de tong uit hun bek staan te blazen van afgunst. Felice queste regole le sa. Quando ha vinto nel 67 non ha vinto neanche una tappa e nessuna classifica se non quella generale. Ha fatto mangiare tutti e tutti erano contenti. E’ uno che ragiona e ora sembra un cane bastonato, sempre a ruota del belga sperando che non gli salti la mosca al naso e si metta a correre come un disperato che nessuno gli sta più dietro. Felice, die kent die regels tenminste. Toen hij in 67 won, had hij niet één etappe gewonnen. En geenenkele rangschikking behalve de algemene rangschikking. Hij heeft er voor gezorgd dat iedereen iets te eten had en iedereen was content. Die denkt tenminste na. Tegenwoordig lijkt hij een geslagen hond die in het wiel van die Belg hangt. En die hoopt dat hij niet uit zijn krammen schiet en begint te rijden als een zot. Zodat niemand hem nog kan volgen. Hij is ons allemaal aan het vermoorden, hij vermoordt ons allemaal. Ci sta ammazzando tutti, ci sta ammazzando. Un musicista: “E adesso che facciamo?” MARCO: “E cosa vuoi fare? Io non so cosa fare. Però bisogna che qualcosa facciamo, sennò è finita per tutti che con le briciole mica mangi a pranzo e a cena”. Quasi quasi chiamo in Belgio… perché anche a casa sua non tutti lo amano. Voglio proprio sapere cosa mi dicono. Un musicista: En wat doen we nu ? MARCO: En wat wil je doen? Ik weet niet wat er ons te doen staat. Maar IETS moeten we toch doen. Anders is het Schluss .... voor iedereen. Want een paar kruimeltjes, daar maak je geen middag- en avondmaal mee.”. Misschien moet ik gewoon eens naar België bellen .... want ook daar ligt hij niet bij iedereen in het bovenste schuifje. Ik zou wel eens willen weten wat ze me te vertellen hebben. 6 Un musicista (o Marco): Et alors que faisons-nous? Een muzikant (of Marco): En wat doen we nu ? XX: Che faisons nous? Cosa possiamo fare? Ho parlato al telefono con gli italiani: sono furibondi. Furibondissimi. Merckx in Italia li sta strapazzando. Non lascia niente a nessuno. XX: Wat we nu doen ? Wat kùnnen we doen ? Ik heb vandaag met de Italianen gebeld: ze zijn in alle staten. Wat zeg ik: ze barsten van woede. Merckx veegt met hen de vloer aan; hij laat niemand een graantje meepikken. Silenzio Silenzio XX: Non lascia niente a nessuno, dicono. Come se noi in Belgio non lo sapessimo. Il ragazzo l’abbiamo visto crescere sulle nostre strade. Molti si perdono nelle corse dei giovani, ma lui non s’è perso: andava sempre più forte e poi è diventato campione del mondo dei dilettanti. Ha vinto un sacco di corse perché anche da dilettante aveva questo vizio: prendeva tutto… e s’è preso pure la figlia dell’allenatore della nazionale di ciclismo. Claudine la guardavano tutti. Aveva i capelli chiari e gli occhi che piacevano un mondo a tutti i ragazzotti che passavano per la nazionale: ma lei non dava nessuna confidenza a nessuno. Poi è arrivato monsieur Eddy Merckx e tutto è cambiato. Si sono sposati in un lampo, perché a lui piaceva arrivare primo dappertutto. XX: Hij laat niemand een graantje meepikken, zeggen ze. Alsof wij dat in België niet wisten. We hebben die jongen op onze wegen zien groeien. Er zijn er die zich in de jeugdkoersen kapot rijden, maar HIJ niet: hij ging altijd maar harder en toen werd hij wereldkampioen bij de liefhebbers. Hij stapelde de overwinningen op, want ook als liefhebber had hij één slechte gewoonte: ALLES pakken. Tot en met Claudine, de dochter van de selectieheer van de nationale wielerploeg. Naar die Claudine keken ze allemaal. Mooi blond haar en een koppel ogen waar al die mannekes van de nationale ploeg in verdronken. Maar zij liet niemand in haar buurt komen. En toen verscheen mijnheer Eddy Merckx en alles veranderde. Ze zijn in een-twee-drie getrouwd, want hij wilde overal als eerste aankomen. XX: Merckx noi l’avevamo capito da un bel po’, prima che gli italiani riuscissero anche solo a pronunciare il nome. Noi il ragazzo l’avevamo capito subito e così l’abbian fatto finire da Van Looy. L’Imperatore gli avrebbe insegnato a vivere in gruppo: a stare agli ordini e ad abbassare la testa. A Vilvoorde dopo dieci giorni che era passato professionista è partito senza chiedere niente a nessuno e ha vinto. L’imperatore s’è infuriato, ma a lui non è proprio interessato: “Se vado più forte perché non dovrei vincere?” XX: Hoe die Merckx was, dat hadden wij al lang begrepen, lang voor de Italianen zijn naam nog maar konden uitspreken. Wij wisten meteen hoe die jongen in mekaar stak en we hebben hem bij Rik Van Looy doen belanden. De Keizer van Herentals, die zou hem leren hoe je in groep moet leven: luisteren naar bevelen en het hoofd buigen. In Vilvoorde -Eddy was dan tien dagen beroeps- ging hij in de aanval zonder iemand iets te vragen. En hij won. De Keizer was ziedend. Maar dat kon Merckx geen moer schelen: “Als ik harder ga dan de rest, waarom zou ik dan niet mogen winnen?” “Se vado più forte perché non dovrei vincere?”. XX: Chi in Belgio avrebbe il coraggio di rimbeccare Van Looy, il dio della bicicletta? Tutti gli altri l’ascoltavano in silenzio, tutti tranne Merckx che faceva di testa sua. “Als ik harder ga, waarom zou ik dan niet mogen winnen?” XX: Wie durfde in België een grote bek op te zetten tegen Rik van Looy, de God van de Fiets? Daar luisterden ze allemaal stilletjes naar. Behalve Merckx die zijn kop uitwerkte. 7 Se Van Looy avesse avuto la stessa forza degli anni migliori di Merckx non sarebbe rimasto niente. Ha avuto fortuna a passare colla Peugeot, o forse aveva fiutato l’aria. A forza di provare a fare il capetto in Belgio un po’ di nemici se gli era fatti e l’ha capito prima che qualcuno gli combinasse uno scherzetto: una caduta nel fosso, qualcuno che rientrava dalla parte sbagliata nella volata e gli finiva addosso. Se l’è filata in Francia e ha fatto bene. Als Van Looy even sterk was geweest als de Merckx in zijn beste jaren, dan zou Merckx de duimen hebben moet leggen. Hij heeft het geluk gehad dat hij naar Peugeot kon oversteken. Misschien had hij wel iets in de mot. Door af en toen al eens het haantje-de-voorste te willen spelen, had hij zich in België ook al wat vijanden gemaakt. En dat had hij door, vòòr ze hem een loer draaiden: eventjes in de gracht gereden geworden, eentje die in de sprint uit de verkeerde hoek kwam en hem in de nadar reed. Hij heeft de benen genomen naar Frankrijk en dat was goed bekeken. Un musicista (o Marco): “E adesso che facciamo?” XX: “gli italiani non sanno che fare. Quando l’han preso alla Faema avevano bisogno di un gran corridore da classiche per fare cassa sulle nostre strade, ma adesso non lo controllano più. Fa tutto quello che vuole. Quello che gli passa per la testa. Een muzikant (of Marco): En wat doen we nu ? XX: De Italianen weten niet wat ze moeten doen. Toen ze hem in dienst namen bij Faema hadden ze een grote renner voor de klassiekers nodig. Eentje die op onze wegen de kassa kon doen rinkelen. En nu is hij niet langer onder controle. Hij doet al wat hij wil. Al wat hem door het hoofd gaat. Echt zeker zijn de Italianen niet, maar ze leven in de overtuiging dat Adorni vorig jaar wereldkampioen is geworden omdat hij de sterkste was. Fout. Merckx heeft zich te midden van de groep gezet en geen meter kop gedaan. Wie weet wat hij toen dacht. Als Merckx had getrokken, dan hadden ze Adorni zeker gepakt. Ze zeggen dat hij het goed meent met Adorni, omdat die zijn ploegkapitein was. Dus heeft Merckx hem laten winnen zonder er rekening mee te houden dat hij eigenlijk voor de Belgische nationale ploeg reed. Non lo sanno, ma gli italiani sono convinti che l’anno scorso Adorni abbia vinto il campionato del mondo perché è andato più forte, invece è stato Merckx che s’è messo in mezzo al gruppo senza tirare un metro, chissà cosa gli è venuto in mente. Che se tirava lo riprendevano. Dicono che vuole bene ad Adorni perché era il suo capitano e allora lo ha fatto vincere senza curarsi che correva per la nazionale del suo paese. Se non ce la faceva poteva darsi da fare per Van Looy e Van Springel, ma a lui non dici cosa deve o non deve fare. Era affezionato ad Adorni e non ha fatto niente. E’ stato lì in mezzo al gruppo a pedalare con calma. E’ questa la cosa che ci preoccupa – noi come gli italiani – non lo puoi controllare. Lui pensa solo a se’ stesso. Per lui la Fiandra non significa niente. “Se vado più forte perché non dovrei vincere?”. Als hij niet in topvorm was, dan had hij nog altijd kunnen rijden voor Van Looy of voor Van Springel. Maar tegen Merckx zeg je niet: ‘doe dit’ en ‘laat dat’. Hij meende het goed met Adorni en heeft niets ondernomen. Hij zat daar midden in de groep op zijn dooie gemak. En dat is een zorg waar we mee zitten - wij zowel als de Italianen-: je krijgt er geen vat op. Hij denkt enkel aan zichzelf. Voor hem betekent Vlaanderen of België niets. “Als ik harder ga dan de rest, waarom zou ik dan niet mogen winnen?” 8 Perché nel ciclismo c’è una gerarchia. Perché bisogna rispettare gli altri disgraziati che pedalano e dar loro di che mangiare. In Italia al Giro sta facendo man bassa del montepremi e lo farà anche in Francia, al Tour. Questa primavera qui in Belgio ha vinto il Giro delle Fiandre e la Liegi Bastogne Liegi e prima la San Remo e a Roubaix con Goodefroot solo in testa, mentre gli altri s’erano rassegnati, lui continuava a pedalare come un matto per prenderlo come se non gli bastasse quello che aveva già vinto. Lui non si accontenta, ma noi lo avevamo già capito… Pensavamo di raddrizzarlo, ma non c’è stato verso. E adesso a 24 anni pensa di essere il dio del ciclismo. Pensa di poter fare tutto quello che vuole, anche alla faccia della federazione belga. Omdat er in het wielrennen een hiërarchie is. Omdat je die andere trappende armoezaaiers moet respecteren en omdat je hen ook wat te eten moet geven. In Italië in de Giro plundert hij de prijzenpot en dat zal hij ook in Frankrijk doen, in de Tour. Deze lente heeft hij hier in België de Ronde van Vlaanderen gewonnen en Luik-Bastenaken-Luik. En daarvòòr Milaan-San Remo en Parijs-Roubaix met Godefroot alleen op kop. De anderen hadden zich al bij de feiten neergelegd, maar hij bleef als een gek op de pedalen duwen om hem te pakken te krijgen. Alsof hij nog niet genoeg had gewonnen. Zijn honger valt nooit stil, maar dat hadden wij al lang door. We meenden hem op zijn plaats te kunnen zetten, maar daar was geen denken aan. En nu op zijn vierentwintigste gelooft hij dat hij de God van de Wielersport is. Hij denkt dat hij alles mag doen wat hij wil, zelfs ten overstaan van de Belgische Wielrijdersbond. Un musicista (o Marco): “E adesso che facciamo?” XX: E cosa vuoi fare adesso? Era un capitano che gli doveva insegnare come comportarsi. Alla Peugeot ha trovato quel mezzo matto di Tom Simpson: cosa volete che possa avergli insegnato uno così? Un inglese che corre in bicicletta. Non s’è mai sentito d’un inglese che corre in bicicletta. Un inglese che insegna a un fiammingo ribelle. Veramente una gran scuola. Cosa volete che gli abbia insegnato Tom Simpson? Quell’imbecille.. Magari a usare le anfetamine… A usare le anfetamine…. (riflette come avesse avuto un’idea) …Usare le anfetamine Un musicista (o Marco): “En wat kunnen we nu doen? XX: En wat kunnen we nu doen ? Er was een kapitein nodig die hem moest leren hoe zich te gedragen. Bij Peugeot botste hij op Tom Simpson, een halve zot. Wat had zo iemand hem in godsnaam te vertellen ? Een fiet-sen-de Engelsman. Hoe bestààt het. Een Engelsman die een Vlaamse rebel leert fietsen. Komaan zeg, wat een leerschool is me dat. Wat kon een idioot als die Tom Simpson hem eigenlijk bijbrengen ? Het gebruik van amfetamines misschien. Het gebruik van amfetamines… (denkt na alsof hem een idee is te binnen geschoten) Het gebruik van amfetamines… Un musicista (o Marco): “E adesso cosa facciamo?” XX: Chiamo l’Italia. Magari un’idea ce l’avrei. Een muzikant (of Marco): En wat doen we nu ?? XX: Ik zal eens naar Italië bellen. Ik heb misschien wel een idee. 9 Un musicista (o Marco): maestà, perdoni l’intromissione, ma, col massimo rispetto,…adesso che facciamo? Un musicista (o Marco): Majesteit, neem me niet kwalijk dat ik u lastig val, maar met het allergrootste respect …Wat doen we daar nu mee ? XX: Fate chiamare subito Eyskens e Pierre Harmel. Questa è una questione da Primo Ministro e da Ministro degli Esteri. Non da meno. XX: Gelieve onmiddellijk Eyskens en Pierre Harmel te ontbieden. Dit is een affaire voor de Premier en de Minister van Buitenlandse Zaken. Niemand minder. Buongiorno, Vi ho fatto convocare con urgenza, perché quanto accaduto ieri in Italia mi ha profondamente colpito. Non so cosa voi riteniate ma, a mio avviso, la questione “Eddy Merckx” non deve essere per nulla sottovalutata. Immagino, che vi rendiate conto di come questa spiacevole questione di medicinali assunti o non assunti, di questo, come si chiama, Ritolin mi pare, sia estremamente importante. Credo che la nostra nazione non abbia mai avuto atleti così tanto promettenti come il signor Merckx e ho tutte le ragioni per credere che il ragazzo possa diventare il più grande sportivo della nostra storia. Goede morgen, ik heb u dringend laten ontbieden, want wat gisteren in Italië is gebeurd heeft me diep getroffen. Ik weet niet hoe u er tegenover staat, maar -volgens mij- mag de zaak “Eddy Merckx” niet worden onderschat. Ik denk dat u beseft hoe uitzonderlijk belangwekkend deze onaangename affaire van al dan niet ingenomen medicijnen, dat euh euh ... Ritoline, geloof ik- eigenlijk wel is. Ik geloof dat ons land nooit zo’n veelbelovende atleten heeft gehad als de heer Merckx en ik heb alle redenen om te geloven dat die jongen kan uitgroeien tot een van de grootste sportievelingen van onze geschiedenis. . Un musicista (o Marco): Maestà… Un musicista (o Marco): Majesteit … XX: Quest’anno il signor Merckx avrebbe dovuto disputare il Tour de France e tutti erano molto speranzosi della circostanza che, per la prima volta nella storia, un nostro connazionale potesse vincere le due grandi corse: il Giro d’Italia e il Tour de France. Un musicista (o Marco): Perdoni… XX: Vorrei pure ricordarvi che il Tour, quest’anno, parte da Bruxelles e che Jacques Goddet m’ha invitato ad avviare la corsa, cosa che fino all’altro ieri consideravo di buonissimo auspicio avendo un così forte corridore alla partenza. Ma oggi tutto è mutato, come voi sapete bene e immagino pure la delusione di tutto il nostro popolo, pronto finalmente a salutare entusiasta la vittoria d’un connazionale in Francia XX: De heer Merckx zou dit jaar hebben moeten rijden in de Tour de France. En bij iedereen begon de hoop te groeien dat voor de eerste keer in de geschiedenis een landgenoot de twee grote wedstrijden in één jaar kon winnen de Giro d’Italia en de Tour de France. Un musicista (o Marco): Excuseer… XX: Ik zou u er tevens op willen wijzen dat de Tour dit jaar Brussel als vertrekplaats heeft en dat directeur Jacques Goddet me heeft verzocht de startvlag te hanteren .... tot en met eergisteren beschouwde ik dat als een gunstig voorteken met zo een sterke renner aan de start. Maar vandaag is alles veranderd. Dat beseft u wel. En ik kan me ook de ontgoocheling van geheel ons volk voorstellen, net nu de mensen klaar stonden om vol enthousiasme de overwinning van een landgenoot in Frankrijk toe te kunnen juichen. Un musicista (o Marco): Koninklijke Hoogheid… XX: Mijn waarde premier, mijn beste minister van buitenlandse zaken, ik heb u ontboden omdat ik wens dat de ‘kwestie Merckx” op de voor ons land gunstigste manier wordt opgelost. Wegens het belang van dit schandaal verwacht ik van uw regering dezelfde inzet die u aan de dag legt voor affaires van staatsbelang. Un musicista (o Marco): Altezza… XX: Cari Primo Ministro e Ministro degli Esteri, vi ho convocato perché desidero che la “questione Merckx” venga risolta nel miglior modo possibile per il nostro paese, per ciò che questo scandalo rappresenta, e dal governo m’aspetto lo stesso impegno profuso nelle questioni della massima importanza. 10 Un musicista (o Marco): Mi scusi… XX: Signor Harmel, in quanto ministro degli esteri, desidero che venga immediatamente preso contatto col suo pari italiano e che venga ben spiegato come il trattamento riservato al nostro connazionale sia del tutto ingiustificato. Gli riferisca pure che il signor Merckx ci è molto vicino e che ogni comportamento fuori luogo nei suoi confronti debba essere considerato un’offesa alla stessa famiglia reale oltrecchè al popolo belga. Un musicista (o Marco): Excuseert u me… XX: Mijnheer Harmel. Ik wil dat u als minister van buitenlandse zaken onmiddellijk in contact treedt met uw Italiaanse collega. En dat u hem eens goed uitlegt hoe de behandeling van onze landgenoot helemaal niet te rechtvaardigen valt. En zegt u hem er ook maar bij dat de heer Merckx ons heel nà staat en dat elke vorm van onheuse behandeling aan zijn adres moet worden beschouwd als een belediging van de koninklijke familie EN van het gehele Belgische volk. Un musicista (o Marco): Sire… XX: Se necessario ricordi al suo collega italiano quanto il Belgio ha fatto per l’Italia quando la loro nazione era in stato d’estremo bisogno e aggiunga pure che il torto fatto al giovane, in quanto nostro miglior rappresentante, ci pare colmo d’un ingiustificata ingratitudine. Un musicista (o Marco): Sire… XX: En mocht het nodig zijn, dan herinnert u er uw Italiaanse collega maar aan hoeveel België heeft gedaan voor Italië toen zijn land zich in de hoogste nood bevond. En zegt u er ook maar bij dat het onrecht dat onze jonge landgenoot -onze allerbeste ambassadeur- wordt aangedaan, ons het toppunt lijkt van niet te rechtvaardigen ondankbaarheid. Un musicista (o Marco): Permetta… XX: Signor Eyskens m’aspetto da lei che venga portato nella sedi appropriate tutto il nostro risentimento per l’incidente italiano. Faccia pressione sugli organi competenti affinchè venga fatta la reale luce sugli avvenimenti e, pertanto, che la squalifica venga annullata. Un musicista (o Marco): Mag ik even… XX: Mijnheer Eyskens, ik verwacht van u dat op de geeigende plekken wordt kond gedaan hoezeer dit Italiaanse incident mij verdriet. Gelieve de hoogste druk uit te oefenen op de bevoegde instanties opdat het ware licht zou schijnen over deze gebeurtenissen. En dat dientengevolge de diskwalificatie wordt opgeheven. Mocht het nodig zijn, wijs er dan op dat de Koning der Belgen de doortocht van de Tour de France op ons nationaal grondgebied niet echt uitbundig zal bekijken. Se necessario faccia presente che il Re del Belgio non vedrà con lo stesso compiaciuto entusiasmo il passaggio del Tour de France sul nostro territorio nazionale. Un musicista (o Marco): Ma… XX: In altre parole m’aspetto da voi, onorevoli ministri, che facciate pesare l’intero ruolo della nostra nazione in Europa e che pure nell’agone ciclistico emerga la nostra importanza: io, dal canto mio, mi muoverò come potrò in Svizzera, per fare giungere all’Unione Ciclistica Internazionale il mio preciso pensiero. Un musicista (o Marco): Maar… XX: Met andere woorden, heren ministers, van u verwacht ik dat u de rol van ons land in Europa zult laten doorwegen. En dat het belang van ons land in sportmiddens duidelijk worde. Van mijn kant zal ik er voor zorgen dat de mensen van de Union Cycliste Internationale in Zwitserland zeer precies op de hoogte zullen worden gebracht van mijn gedachten. Un musicista (o Marco): E… XX: Desidero ardentemente che il castello costruito dagli italiani crolli sulle sue fondamenta e credo fortemente che accadrà. Perché, in fondo alla questione, noi siamo belgi e loro solo italiani. Un musicista (o Marco): E… XX: Ik hoop van ganser harte dat de constructie die de Italianen hebben opgezet moge ineenstuiken. En ik ben er van overtuigd dat dat zal lukken. Want, tot slot van rekening, zijn WIJ Belgen en ZIJ slechts Italianen. 11 Comunicato ufficiale dell’UCI Perscommuniqué van de UCI LOSANNA 19 giugno 1969 L’Unione Ciclistica Internazionale e la Federazione Internazionale di Ciclismo Professionistico Riunite in seduta congiunta Stabiliscono quanto segue in merito a Unione Ciclistica Internazionale contro Eddy Merckx Per assunzione di sostanze non consentite durante la tappa Parma – Savona del 52° Giro d’Italia. L’Unione Ciclistica Internazionale conferma la decisione raggiunta dagli organizzatori del Giro d’Italia in merito alla squalifica del corridore Eddy Merckx sperimentato positivo alla sostanza proibita fencamfamina, assunta verosimilmente attraverso i farmaci Ritolin e/o Reactivant. LAUSANNE 19 juni 1969 De Internationale Wielerunie en de Internationale Federatie van Beroepswielrenners bijeengekomen in gezamenlijke zitting verklaren wat volgt betreffende ‘de Internationale Wielerunie versus Eddy Merckx’ voor de inname van niet-toegestane middelen gedurende de étappe Parma – Savona van de 52ste Giro d’Italia. De Internationale Wielerunie bevestigt de beslissing uitgesproken door de organisatoren van de Giro d’Italia betreffende de diskwalificatie van de renner Eddy Merckx, die positief werd bevonden voor het verboden middel Fencamfamine, waarschijnlijk ingenomen onder de vorm van het medicijn Ritoline en/of Reactivant. Maar -na het aanhoren van de aanklacht en de verdedigingwillen we er rekening mee houden dat bij de hoger genoemde Eddy Merckx -waarvan we de goede trouw erkennen- nooit de gewoonte werd vastgesteld dergelijke producten te gebruiken. Verder wijzen we er op hoe de Italiaanse medische instanties het organisch materiaal hebben verkregen volgens een onvolkomen methodologie en hoe ze bovendien de feiten eerst aan de pers hebben doorgespeeld en pas in tweede instantie aan de organisatoren van de Giro d’Italia en de Internationale Wielerunie. Op deze gronden heffen we onmiddellijk de diskwalificatie op, die anders nog met dertig dagen kon worden verlengd, en gunnen we aan de heer Eddy Merckx “het voordeel van de twijfel” en bieden hem de mogelijkheid om met ingang van morgen aan wedstrijden deel te nemen. Ma, sentita l’accusa e la difesa, e considerata la mai constatata abitudine all’uso di simili sostanze da parte del suddetto Eddy Merckx di cui acclariamo la buona fede, e constatata altresì la non perfetta metodologia nell’acquisizione di materiale organico da parte dell’autorità medica italiana, aggravata dalla circostanza d’aver prima informato la stampa e poi l’organizzazione del Giro d’Italia e l’Unione Ciclistica Internazionale.... .... sospendiamo immediatamente la squalifica, altrimenti prolungabile a 30 giorni e concediamo al signor Eddy Merckx “il beneficio del dubbio” e la possibilità, fin da domani, di riprendere l’attività agonistica. 12 Se la squalifica fosse stata confermata, i 30 giorni di sospensione fissati dal regolamento sarebbero scaduti il 2 luglio 1969, ciò avrebbe impedito a Eddy Merckx di partecipare al Tour de France il cui cronoprologo avrebbe avuto luogo a Roubaix il 28 giugno. La concessione del “beneficio del dubbio” e la sospensione della pena gli consentirono invece di partecipare. Il Re del Belgio, entusiasta, abbassò la bandiera a scacchi all’inizio della Woluwe/St. Pierre – Maastricht con Merckx in prima fila, già maglia gialla alla terza tappa. Als de diskwalificatie overeind was gebleven, dan zouden die 30 dagen reglementaire schorsing hebben geduurd tot 2 juli 1969. Merckx zou dan niet hebben kunnen deelnemen aan de Tour de France, waarvan de proloog tegen het uurwerk gepland stond op 28 juni in Roubaix. Door de toepassing van ‘het voordeel van de twijfel’ en door de opheffing van de straf mocht hij wèl deelnemen. Een enthousiaste Koning der Belgen zwaaide de zwart-witte vlag bij het vertrek in SintPieters-Woluwe naar Maastricht. Merckx stond op de eerste rij; hij had in de derde rit al de gele trui gepakt. Fu alla sesta tappa che Merckx assestò la prima grossa botta al Tour de France 1969. Sul Ballon d’Alsace staccò tutti i possibili pretendenti alla vittoria finale di più di 4 minuti e poi rimase sempre con i primi sulle Alpi, sul Galibier e sul Col d’Allos e, contrariamente a quanto consigliato dal buon senso, visto quanto accaduto in Italia, vinse persino a Digne. Het was in de zesde rit dat Merckx de eerste mokerslag van de Tour de France 1969 toebracht. Op de Ballon d’Alsace reed hij alle concurrenten voor de eindzege op meer dan vier minuten. En dan bleef hij altijd in de voorhoede in de Alpen, op de Galibier en op de Col d’Allos. En alsof hij geen lering had getrokken uit wat hem in Italië was overkomen, pakte hij de overwinning in Digne. All’inizio delle tappe pirenaiche Merckx era primo in tutte le classifiche del Tour e aveva già vinto 3 tappe e una semitappa e, per quanto riguarda la classifica generale, era maglia gialla con 8 minuti e mezzo di vantaggio sul secondo, Roger Pingeon. Nulla avrebbe potuto scalfirlo: era davvero troppo forte per tutti. Ma non era contento: festeggiava le vittorie a malincuore. Nella testa gli ronzava sempre il pensiero di Savona: di come era stato svergognato davanti a tutti e, per quanto lo riguardava, il risultato conseguito fino ad allora sulle strade francesi non lo ripagava abbastanza. Doveva far vedere a tutti quelli che avevano cercato d’infangarlo chi era davvero Eddy Merckx. Bij het begin van de Pyreneeënritten stond Merckx op kop in alle klassementen en had hij al drie ritten en een halve rit gewonnen. Wat het algemeen klassement betreft: hij droeg de gele trui met 8 en een halve minuut voorsprong op de tweede, Roger Pingeon. Er kon hem niets gebeuren. Hij was werkelijk iedereen te sterk af. Maar daar nam hij geen vrede mee. Hij kon niet echt genieten van zijn overwinningen. In zijn hoofd spookte nog altijd de herinnering aan Savona: hoe men hem daar voor het oog van iedereen vernederd had. Wat hèm betrof, hadden de resultaten in deze Tour al dat leed nog niet voldoende uitgewist. Hij moest en zou aan al wie hem had besmeurd eens goed laten zien wie Eddy Merckx werkelijk was. Durante la Luchon – Mourenx/ Ville Nouvelle con all’inizio Peyresourde e Col d’Aspin, attaccò sull’ultimo tratto del Col du Tourmalet e lasciò tutti sui pedali: anche gli scalatori più esperti. Continuò tutto solo per 140 km, scalando l’Aubisque e trattando i chilometri tra Arudy e Mourenx come una tappa a cronometro. Sul traguardo il secondo, Michele Dancelli, arrivò staccato di otto minuti. Tijdens de rit Luchon – Mourenx/ Ville Nouvelle met aan het begin de Peyresourde en de Col d’Aspin, ging hij ten aanval op het laatste stuk van de Col du Tourmalet. Hij liet ze allemaal staan. Zelfs de meest ervaren klimmers. Dat hield hij op zijn eentje vol gedurende 140 km; hij beklom de Aubisque en maalde de kilometers tussen Arudy en Mourenx weg als was het een tijdrit. Op de eindmeet had hij acht minuten op de tweede, Michele Dancelli. 13 Ognuno di quei 140 km di fuga venne segnato dall’incessante rimurginìo di Eddy Merckx su quello schifo di faccenda di Savona. Su come quella gentaglia aveva cercato di fregarlo. Elke meter van die vlucht van 140 km bleef Eddy Merckx maar herkauwen hoe ze hem daar in Savona een smerige toer hadden gelapt.Over hoe die rotzakken geprobeerd hadden hem er in te luizen. Maledetti bastardi. Volevano umiliarmi, fare vedere a tutti che sono loro che comandano. Tanto io so chi sono. Sono gli stessi che facevano finta d’asciugarsi gli occhi al funerale del povero Tom Simpson. Facevano vedere che erano disperati ma pensavano che era stato un gran coglione a farsi trovare con le pasticche. A loro non interessava che fosse morto, l’unica cosa che rompeva è che si dovesse parlare per forza di droga e adesso non potevano più prenderla tutte le volte che gli pareva. Tutte le volte che avevano bisogno dell’”aiutino”. Vervloekte ellendelingen. Ze wilden me vernederen. Ze wilden iedereen laten zien dat ZIJ het voor het zeggen hebben. Maar ik weet verdraaid goed wie het zijn. Het zijn dezelfden die op de begrafenis van die arme Tom Simpson stonden te doen alsof ze tranen in de ogen hadden. Terwijl ze een wanhopige kop trokken stonden ze Tom een onnozele kl.... te vinden omdat hij zich met die pastilles had laten pakken. Dat hij dòòd was kon hen geen moer schelen. Wat ze wèl jammer vonden was dat er nu echt over doping moest worden gespròken. En dat ze niet echt meer konden slikken elke keer als ze dat wilden. Elke keer dat ze ‘die kleine helper’ nodig hadden. Perchè sul Ventoux erano più pieni di lui. E sono gli stessi che vengono a dire come si deve comportare un corridore in corsa, che dicono che bisogna calmare la pedalata che tutti devono campare. Io non calmo niente: mica mi faccio centotrenta chilometri ogni mattina per divertirmi, che mi piacerebbe fare anche altre cose, lo faccio per andare più forte. Per vincere, mica per dare da mangiare agli altri. Want daar op de Ventoux hadden ze meer gepakt dan hij. En het zijn dezelfden die komen zeggen hoe een renner zich in de koers moet gedragen, die zeggen dat de pedaalslag wat kalmer moet, dat iedereen toch moet overleven. IK, kalmeren. Geen denken aan. Die 130 kilometer die ik elke ochtend rij, die rij ik niet voor mijn plezier. Ik zou andere dingen kunnen doen. Ik doe die om beter te worden. Om te winnen. Echt niet om aan anderen eten te kunnen geven. De spelletjes van die heren. Zij bedenken ze en wij, de renners, moeten ze uitvoeren. Bij kou, bij regen, bij hitte. En speel je niet mee, dan proberen ze je in de luren te leggen met een drinkbus met Ritoline of met een vergiftigd broodje. Rotzakken. E allora se non stai al loro gioco che fanno col culo bello al caldo, che a patire in strada ci vanno i corridori, allora cercano di fregarti con la borraccia con dentro il Ritolin o il panino avvelenato. Infami! 14 Ma quello che m’imbestialisce più di tutto è che hanno cercato di farmi passare per un povero idiota. Hanno detto che ho preso la roba durante la Parma – Savona, che poteva stare a ruota anche un dilettante o uno di quelli che fanno un po’ di chilometri la domenica, come se avessi bisogno dell’anfetamina in una tappa pianeggiante. Se dovevo prenderla la prendevo sulla Marmolada. Maar wat mij vooral zo furieus maakt, is dat ze hebben geprobeerd mij voor een onnozele idioot te laten doorgaan. Ze zeggen dat ik het spul heb geslikt tijdens de rit Parma – Savona. Zo’n rit waar elke amateur mee kon, of elke zondagse wielertoerist. Alsof ik amfetamine nodig had in een vlakke rit. Als ik al iets had moeten slikken, dan was dat toch zeker op de Marmolada. E poi quel coglione del telecronista che viene da me col suo microfonino: “Lei sostiene che non ha mai fatto uso di doping. Cosa ci dice adesso che è confermata la sua positività?”. Aveva proprio la stessa faccia di quelli con gli occhi gonfi al funerale di Tommy e che poi si davano di gomito uno con l’altro. Non gli interessava che era crepato di fatica sul Ventoux. En dan is er die oen van een televisieverslaggever die de microfoon onder mijn neus duwt: “U houdt vol dat u nooit doping heeft gebruikt. Wat vertelt u ons nu nadat u positief bent bevonden?”. Hij had werkelijk dezelfde muil van die met hun gezwollen ogen op de begrafenis van Tommy, van die die mekaar daar stonden aan te stoten. Het kon ze geen fluit schelen dat Tom daar van vermoeidheid was gecrepeerd op de Ventoux. Ze denken dat ze me er in zullen luizen, maar ik ben niet dood en ik kan me verdedigen. Met mij hebben die bastardi nog niet gedaan … Credono di fregarmi, ma io non sono morto e posso difendermi. Questi bastardi avranno il loro bel daffare… Eddy Merckx, il 15 luglio 1969, negli ingiustificati 140 chilometri di fuga solitaria nella Luchon – Mourenx/Ville Nouvelle, macinati su e giù dai Pirenei riflettendo sul perché e sul per come del complotto durante il Giro d’Italia, diventò per tutti, per quella devastante e gratuita manifestazione di forza … IL CANNIBALE. Op 15 juli 1989 maalt Eddy Merckx een 140 kilometer lange en niet te verklaren solovlucht tussen Luchon en Mourenx/Ville Nouvelle af. Op en neer gaand tussen de Pyreneeëntoppen denkt hij na over het hoe en waarom van dat complot in de Giro d’Italia. Door die gratuite en vernietigende krachtpatserijen verwierf hij de bijnaam … DE KANNIBAAL. 15 <TENTATIVO DI EPILOGO> Un musicista: “Beh allora cosa successe quel giorno?” Beh, adesso ho cinquant’anni e non vado più in bicicletta sul serio. Ogni tanto la domenica coi miei figli che mi fa venire in mente quando mio padre mi portava a vedere il Giro d’Italia quando passava vicino a casa. Mio padre aveva corso da giovane e conosceva un sacco di gente della carovana. C’era gente che si fermava con la macchina di questa o quella squadra, scendeva e chiacchierava con lui. Eran delle belle giornate. Avevo sette anni quel giorno, non avrei motivo di ricordare quella data, ma poi è diventata famosa per via di quello che è successo: era il 1° giugno 1969. Eravamo all’inizio del Passo della Cisa, che i corridori dovevano ancora arrivare. Eravamo lì da un po’ e s’è fermata un ammiraglia e han fatto le solite feste a mio padre e uno di quelli che erano dentro la macchina è venuto pure da me: m’ha dato dei berettini e dei dolcetti con su il nome della squadra e poi m’ha detto: “Ti piacerebbe passare da bere al più bravo di tutti. A Eddie Merckx, la maglia rosa?”. A chi non sarebbe piaciuto? Ero tanto contento che non mi pareva vero. “Vedrai che quando passerà, si sfilerà un poco verso di te e la prenderà. Mi raccomando conservala e dagliela”. <POGING TOT NAWOORD> Un musicista: “En dan, wat is er die dag dan gebeurd ? ?” Wel. Ik ben nu vijftig en serieus gaan fietsen doe ik niet meer. Ja. Af en toe ‘s zondags met de kinderen. En dan denk ik wel eens hoe mijn vader me meenam telkens de Giro d’Italia bij ons in de buurt passeerde. Mijn vader had in zijn jeugd veel gekoerst en hij kende een pak volk uit de wielerkaravaan. Sommigen -van de ene ploeg of de andere- stapten in het voorbijrijden even uit. Gewoon voor een babbeltje. Mooie dagen waren dat. Die dag was ik zeven jaar. Ik zou me hem niet herinneren als er niet was gebeurd wat er gebeurde: het was 1 juni 1969. We stonden aan het begin van de Passo della Cisa en de eerste renners moesten nog komen. We stonden daar al een poosje, toen een auto met een ploegleiding is gestopt. Ze hebben de gebruikelijke babbels met papa gedaan en een van de inzittenden kwam ook op mij af: hij gaf me petjes en snoepjes met de naam van de ploeg. En hij zei: “Zou je graag de drinkbus geven aan de beste van allemaal? Aan Eddy Merckx, de roze truidrager.’ Wie zou dat niet leuk gevonden hebben? Ik was zo content dat het wel een droom leek. “Je zal het zien .... als hij passeert, zal hij wat in jouw richting komen. En hij zal ze aanpakken. Zorg goed voor die de bus en vergeet ze niet te geven.” 16 Figurarsi. Dare la borraccia a Merckx. Una roba che neanche in sogno. Poi è arrivato il gruppo che andava pian piano e Merckx è uscito proprio dalla mia parte, come aveva detto quell’uomo e m’ha guardato e m’ha sorriso. Io ho allungato il braccio e glie l’ho passata. Lui l’ha presa e m’ha detto: “Grazie pampino!” , con una voce che ricordo come fosse adesso, e l’ho guardato andar su tranquillo . Lui l’ha aperta e ha bevuto una bella sorsata e poi l’ha messa sul portaborracce. Me lo ricordo proprio come fosse ora. Ero contento come una pasqua. Ma poi la sera l’ho visto piangere su quel lettino che non riusciva neanche a parlare col giornalista, con Sergio Zavoli. Ci rimasi tanto male che a letto piansi come lui tanto che la mamma faceva fatica a consolarmi. Stel je voor ... een drinkbus mogen geven aan Merckx. Daar kan je als kind alleen maar van dromen. En toen kwam de groep -zeer langzaam. Merckx kwam echt mijn richting uit, zoals die man had gezegd. Hij kéék naar mij en glimlachte. Ik stak mijn arm uit en gaf hem de drinkbus. Hij nam ze aan en zei: ‘Grazie pampino!’, met een stem die ik binnenin nog altijd hoor. Toen zag ik hem langzaam vertrekken. Hij deed de drinkbus open, nam een forse slok en stopte ze in de drinkbushouder. Het is alsof het gisteren is gebeurd. Ik strààlde van geluk. En toen zag ik hem ‘s avonds op dat bedje zitten wenen. Tegen journalist Sergio Zavoli kreeg hij geen woord over de lippen. Het greep me zo aan dat ik ‘s nachts lag te wenen zoals hij. Mamma kon me bijna niet troosten. 17 Solo molto tempo dopo capii che cosa poteva significare quel giorno una borraccia. L’avevano data a un bambino perché di un bambino ci si può fidare e Merckx l’aveva presa per fare il bel gesto. forse no. Io me lo ricordo bene. Non l’ho mai detto a nessuno, ma adesso che me lo chiedete vi dico che è andata proprio così. Proprio così. Pas veel later begreep ik wat die dag ‘een drinkbus’ kon betekenen. Ze hadden die aan een kind doorgespeeld. Want een kind, dat kan je vertrouwen. En Merckx had ze aangepakt om een mooie geste te maken. Of misschien niet. Ik herinner me dat moment goed. Ik heb het nooit tegen iemand verteld. Maar nu jullie het mij vragen ..... zo is het gelopen. Zo is het ècht gelopen. Un musicista chiede: “Ma ti ricordi di che squadra era l’ammiraglia della borraccia?” Musicista vraagt: ‘Maar weet je nog uit de volgwagen van welke ploeg die drinkbus kwam ?’ “E’ passato così tanto tempo…come faccio a ricordarmi…Ma i berettini, quelli sì me li ricordo, li ho consumati a forza di portarli…e sopra c’era scritto….Adesso che ci penso era la marca proprio uguale alla scritta sulla fiancata dell’ammiraglia…Sì adesso che me lo chiedete mi pare proprio di essere sulla Cisa quel giorno…Sì. Mi ricordo. Sulla fiancata della macchina c’era scritto… ‘Ach, er is zoveel tijd overheen gegaan ... hoe zou ik me dat herinneren. Maar de petjes, ja die herinner ik me nog. Die heb ik gedragen tot ze nog amper aaneen hingen ... En daar stond op ..... Wacht, nu ik erover nadenk: die droegen hetzelfde opschrift als op de deur van de volgwagen … Ja, nu je het vraagt ..... ik voel me net als die dag bij de Passo della Cisa … ja, ik weet het ..... Op de flank van de auto stond …