tasi mai a Asia ma le Pasefika - United States Conference of

Transcript

tasi mai a Asia ma le Pasefika - United States Conference of
o
le Fiafia9a i le
TaV\pati Fa ~tasi
mai a Asia ma
le Pasefika
E afua mai i le finagala tusitusia a le fana
a Epikapo Katolika i Amelika,
Le Taupati Fa'atasi 0 Asia ma le
Pasefika: E Fautasi i le Fa'atuatua
F
a'avae mai luga 0 saunoaga fa'a'epikop6 Fa'afeiloa'i atu
ai ma 0 tatou Tua'oi 0 10'0 Fa'atasi ma Tatou: Tasiaga mai
Aganu'u 'Ese'ese, 0 le fono a Epikopo Katoliko 0 Amelika
ia Novema 200 1 ua latou fa'aopoopo Le Taupati Fa'atasi 0 Asia
ma le Pasefika: E Fautasi i le Fa'atuatua. Na latou tü sia fa'apitoa
-
lava mo tagata Katoliko Asia ma le Pasefika "ina ia aloa'ia ma
le mautinoa i le alofa 10 latou taupati mai ma le naunauta'iga i le
maota 0 le A li'i. " 1 le Tau!Jati Fa'atasi 0 Asia ma le Pasefika, ua
patipatia ai e epikop6 ia taleni ma meaalofa a tagata Asia ma
Pasefika i le Ekalesia ma fautuaina ina ia tali atu 0 latou mana'oga
fa'a leagaga ma fautuaga. Ua sini fo'i so latou finagalo ia iai se agaga
fa'afetai mo tagata Asia ma le Pasefi ka i totonu 0 matagaluega
ese'ese ma fa utuaina tagata Katoliko Asia ma le Pasefika ia latou
tau'ave ma le mataala tofiga ta'ita'i i so'o se matafaioi i le ekalesia
ma lona olataga.
No. SOifl-1o. Mai
Keriso i Asio.
Na saunoa Ioane Paulo II 0 "Iesu na
soifu a, ola, maliu, ma toetü mai le oti i le
N u'u Pa'ia," ua 'avea ai le na vaega 0 Asia
" 0 se nu'u 0 folafolaga ma le fa'amoemoe
mo taga ta uma" (Ecclesia in Asia, no. 1) .
1 le Taupati Fa'atasi 0 Asia ma le Pasefika ,
ua silafia ai e epikop6 A melika 0 le
talafa'asolopito 0 le Ekalesia i Asia e
autausaga pei 0 le Ekalesia lava ia ma
' 0 se savaliga loloto fa'alefa'atuatua a le
Ekalesia i A sia ua avea ma fa'alâ'ei'au ma
le fiafia 0 tagata Katoliko 0 Asia ma le
Pasefika 0 10 '0 fâimai i le mâlô Amelika.
FETUFAA'I MEAALOFA MA FAU
FA' ATASI LE FAUTASI
• Fautasi: 0 taga ta atumotu 0 Asia ma le Pasefika ua a'oa'oina
le tafatolu fautasi e ogatotonualemu i sOifuaga ma aga nu'u a
6 latou tagata: (l)fautasi le va ma le Atua, 0 le punaaga lea 0
le fautasi moni; (2)fautasi mo tagata uma, ma le (3)fautasi ma le
aotelega.
• Fa'amamafaina 0 'iiiga ma tUlaga tau a'oa'oga: 0 aganu'u
a Asia ma le Pasefika ua fa'amamafaina le fa'ataua 0 'aiga ta'itasi ma 0 latou tamali'iaga, le fa' amaoni , le fa'aeteete ma
le agaga fesoasoani. Mo Katoliko e tupuga mai Asia ma le
Pasefika,o lo u soifu aga fa'akato liko e afua mai i lo u 'aiga
ma lou nu'u. 0 le Ekalesia 0 se nofoaga e lë gata mo tapua'iga
lautele ae 0 se nu'ulotu e ama i fa'atasi ai 'aiga ma ua e
latou te maua ai se mafutaga mafana ma le 'amana'ia,
fa'a pea fo'i fetüfa'againa fa' aleua.
• Tafa mamao fa'aleagaga ma le tausa'afia i le olaga fa'apa'iaina: 0 Katoliko Amelika mai Asia ma le Pasefika ma ë
faimai ma 0 latou talitonuga maumautütü tau i le soifua
fa'aleagaga ma tapua'iga 'ese'ese i le lalolagi, e pei ona latou
a'oa'oina le taua ma le pa'ia 0 le ola ma le fa'aolataga, ma le
taua 0 le soifua fa'aleagaga. 0 le tele 0 tagata faimai A sia
ma le Pasefika i Amelika e fa'a tüma uina pea 10 latou
fa'atuat ua e ala i tapua'iga "ia Malia ma le aupa'ia.
• Tulaga Ta'ita'i Lautele: 0 tagata la utele 0 ulua'i tala'i i
motu 'ese'ese 0 Asia ma le Pasefika, ma 0 lea tulaga 0 10 '0 ola
pea ma ta'ita'i lautele ua iai nei i Ame\ika. 1matagaluega (palisi)
ua vala'aulia ma fa'amalosia ma fa'afaileleina ai i latou, 0 10'0
avea ai pea i latou ma ta'ita'i ola mo le tele oni tausaga.
0 le Itü' aiga Sa ma le Aunofovoto: 0 le tele 0 faifeau,
ta upo usa ma felel a 0 itü'aiga 'ese'ese mai Asia ma le
Pasefika 0 10 '0 galulue i le Ekalesia i Amelika. 0 le mea molli,
o le iva pa sene (9%) 0 latou ua fa'a u'uina i le tofi ositaulaga i Amelika, ile tausaga 1999 e tupuga mai Asia
ma le Pasefika. E ui lava e na'o le 2.9 pasene 0 tagata Asia
ma le Pasefika ei le faitau aofa'i 0 tagata Katoliko i Amelika.
• Sao
• 0 Tu ma Aganu'u 0 Ekalesia mai Sasa'e: 0 Ekalesia mai
Sasa'e, ae maise Sasa'e Tütotonu ma Initia "sa taulamua
i le soifu a fa'aleagaga , tapua'iga ma talatu'u e uiga i le
Atu a" (Ecclesia in Asia, no. 27) .
LU'ITAU
• E ui lava 0 le 'aiga 0 se meaalofa sili , 0 tagata Amelika
As ia ma le Pasefika ua lato u silafiaina fa' afitauli to'atüga
i le taofiofiga 0 tü ma aga nu'u fa'a le'aiga. E ala atu i
polokalame atiina'e mo 'aiga, 0 puleaga ma matagaluega
e tatau ona latou vala'a ulia ma le aloa'ia ma fesoasoan i i
matua ina ia 'avea ma 'a uala ola ile fausiaina 0 le ola
fa'atuat ua 0 6 latou 'aiga .
• 0 tup ulaga talavou faimai 0 10'0 taumafai e te'ena
aga nu'u taua a 0 lato u 'aiga talu ai 10 latou naunau ia pei
lato u 0 talavo u i Amelika. Peita'i e taua tele ona a'oa'o 0
tupulaga talavou i 6 latou tala fa'asolopi to, aga nu'u,
agaifanu a, ma talaru'u 0 se 'auala e fesoasoani ai ia te'i
lato u e patipatia ma talisapa ia a lato u tü ma aga nu'u.
Aua 0 le taimi fo'i lenei, e mafai e mataga luega ma le
pule'aga ona fa'aaogaina a'oa'oga e iai tala tusitusia, tala
fa' ata'oto ma fa'ail oga va'a ia e aloa'ia e Asia ma le
Pasefika i ona ta latu'u ma tü tau'ave.
• E mana'omi a e le aunofofua po'o le tupu laga e le'i fa i
'aiga ta'ita'iga a'o lato u iai ile taimi faigata 0 le fesuia'iga
o aga nu'u ma galuega ma le utagia 0 tofiga. la fauru aina
ma tima' i lato u ia 'auai i toto nu 0 matagaluega i
poloka lame atiina'e ma tofiga ta'ita' i mo ë talavou ma le
le'i fai 'aiga.
• 0 tina ma tama maruru a i Amelika ua lato u silafia ma le
agaga mafatia le lë lava 0 tü fa'aa loalo e fa'aal ia mo ë
matutua e pei ona masan i ma ola mai ai. E fauruaina
matagaluega ina 'ia latou fa'atü la'ia polokalame mo 'aiga
e fa'at ino ai 'auala ma le amana'ia e a'apa at u ai mo le
aumat utu a faima i mo ni fa'atasiga ma taualumaga
fa'aleagaga.
• 0 se fauruaga fa'ata'ita'i e fa'amamafa ai le tafatolu 0
feutaga' ina-ma tapua' iga Asia, ma a latou aga nu'u , ma
ë matitiva-e ona fu a mai i vaega 'ese'ese 0 le Ekalesia
i Amelika. Muamua, amana'ia ina 0 manaru autü 0 le
olaga fa' aleagaga ma a'oa'oga fa'a lelotu a tapua'iga
ese'ese-ae malse le tapua'iga Puta (Buddhism) ,
Konefiu se (Confucianism), Fa'a hinitu (Hinduism),
lsalama (Islam), Tao (Taoism) , ma isi rapua'iga 0 iai-e
mat ua aoga len a mo le malamalamaga 0 tagata Asia ma
le Pasefika. Lana lua, e mana'omia tele le feutaga' ina 0 aganu'u
'ese'ese a ua fo'i ona 0 le umi o le fa'a katoliko ma le fa'akerisiano sa man a tu ai taga ta Asia ma le Pasefik a e Mua mai
"Sisifo". /'.:0 le taimi fo'i lene i e taua mo tagata Asia ma le
Pasefika a'oa'oga Katoliko mo le fa'atuatua ma le fa'aleagaga.
Lo na to lu, e mana'o mi a tele le fe utaga' in a ma le aumatitiva
mai Asia ma le Pasefika o i Amelika, a ua a fuafua 'i le vaaiga
lautele, e to'atele e mana'omia
0 TA' ITA ' I LAUTELE ONI
le fesoasoa ni.
PA ' AGA TUTUSA 1 LE
• 0 le 'ese'esega 0 tu ma aganu'u
FAIA 0 LE GALUEGA
e mafai o na fa'aaga nu'uina i
LAUTELE A LE
feso'otaiga tau'ave 'ese'ese.
EKALESIA MA E LË
o tagata Asia ma le Pasefika MAFAI ONA FA' AITIITIA .
e ola mai i aga nu'u talimalo,
o MATAGALUEGA MA
ma e taua tele "ia i lato u le
PULE ' AGA ' ESE ' ESE E
va fëaloa'i ma le feso'otaiga
TATAU ONA UNA ' I MAlA
ma tagata, ma 0 tagata faimai
ATUNU ' U 0 ASIA MA LE
Asia ma le Pasefika ua una'i
PASEFI KA 0 NI
mai 0 latou soifuaga fa' amatagaALAGA'OA TAUA E
luega e ala i luga 0 ia va fealoa'i.
FESOASOANI AilLE
E mafai e matagaluega ona
EKALESIA 1 AMELIKA.
ofo ina atu a' oa'oga ma
vasega e uiga i le 'ese'esega
- T AUPATI F A ' ATASI 0 ASIA
MA LE P ASEF I KA
o atunu'u ma le feso'otaiga
fa'a lëagan u'u e fa'a ma usalr
ai le olaga talima lo ma le lelei lautele 0 tagata .
• 0 vaega 'ese'ese 0 tagata faim ai ua latou saili ia fa'amautuina
o lato u lava tagata- mo vaega mai Asia ma le Pasefika e ta ua
tele lia te' i lato u le fa'atutusaina 0 mana'oga 0 tagata ma 10
latou saogalëmu- ma le fa' anaunauga in a ia ola ai ma avea
moni ma Katoliko i totonu 0 le Ekalesia ma le so'otaga
valata lata i le epikopo.
• 0 fëv aevaea' iga i atu nu'u, fa'ailoga lanu, fe' aiga' i 0 10'0 iai
pea i tagata Asia ma Pasefika ma isi at unu'u 'ese'ese. E mana'o mia tele se suiga e taga ta Asia ma Pasefika (0 ia
fevaevaea'iga) e pe i ona fa'a iloa mai i le fëitaga' i ma i le
'amataga i 0 latou fili e Mua mai toto nu 0 latou lau'ele'ele
pO'O fafo atu.
ALAGA FESOASOANI PO'O
FUAFUAGA FA'ATA'IALA
Ina ia fa'aa uau le taolaola mautu ma le maua'a 0 mafutaga a
taga ta lotu Katoliko mai Asia ma le Pasefika, ua fautuaina e
Epikopo 0 Amelika fa'atulagaga 'ese'ese nei:
• la faia e pule'aga ma matagaluega 'ese 'ese auala uma e fa'afeiloa'i ma fa'a talaleleia ai taga ta Asia ma Pasefika ma
fetüfaa'i le Ta la Lelei a Iesu Keriso ma le fa'at uat ua Katoliko.
• E tatau i ta'ita'i Katoliko 0 Asia ma Pasefika ona lato u su'esu'e ni auala e ofoina ai ni a'oa'oga fa'alelotu e iai le (a)
fa'aauauina 0 a'oa'oga mo le itu'aigasa, aunofovoto, ma ta'ita'i 0 tagata lotu i Amelika, (b) a'oa'oga fa'atelos ia-ae maise
le vaega tautapu a'iga-e fa'ailoa mai ai aga a Asia ma
Pasefika, (c) polokalame fa'ata'imua, (d) a'oga kapite , ma (e)
vasega mo gagana, tu ma aga nu'u.
• E tata u i ta'ita'i Asia ma Pasefika ona galulue fa'atasi e
fa'alauteleina ma fa'alauiloaina feso'ota'iga a a latou itu'aiga
ma a latou fa'a lapotopotoga e fausia ai se felavasa'iga mautu ma fa'at uina 10 latou taupati fa'a tasi. E mana'omia pea e latou
se fa'avae ta lafeagai ma feso'ota'iga ma isi atunu'u i totonu 0
pule'aga ae maise ali'i epikopo.
E tatau i 'ta'ita'i Asia ma Pasefika ona aIaIa fa'atasi ma
epikopo 0 Amelika se fa'atatauga lautele e tusa 0 se fa'avae
mo Katoliko Asia ma Pasefika e fa'alauiloa, ma iai so latou
leo, ma feso'ota' iga ma le Fono-Aoao a Epikopo i Amelika.
• 0 pule'aga ma matagaluega ia fa'alauteleina ma aiaia le aoga
o le fe utaga'iga 0 le tafatolu ma tapua'iga, aga nu'u ma ë matitiva i le (a) ofoina 0 a'oa'oga tau feso'ota' iga 0 aga nu'u, (b)
fa'amalosia 0 fa'atasiga 0 Ekalesia Kerisiano ma sauniga tu'ufa'atasi, (c) fa'amalosia galuega fautu a mo aia ta tau a tagata
ma le tamali'i aga 0 ë faimai, taga ta femalagaa'i ma le ausulufa'i, ma le (d) talanoaina 0 auala e fa'a leleia ai le nofo
ta' uleaga in a 0 atunu'u ma le fa'a iloga loga tagata i toto nu 0
Eka lesia ma le at unu'u aoao.
• Ina ia sa un ia e pule'aga ma matagalu ega ni taga ta asiasi lato u
te asia fa'a lapotopotoga laiti ma taumamao 0 taga ta Katoliko
Asia ma Pasefika.
o
MATOU 0
EPIKOPÔ MATOU TE FAUTUAINA
MATAGALUEGA MA PULE ' AGA , lA OUTOU
FA ' ALA ' EI ' AU MA TIMA ' I AULOTU A ASIA MA
PASEFIKA lA TOU GALULUE FA ' ATASI 0
TAUSI , 0
TAGATA
'AIGA TALA'I , LAPATA' IA MA
FA ' ALAUILOA TOFIGA FA ' ALELOTU.
-
T AUPAT I F A'ATAS I 0
A S I A MA L E P AS E F I KA
• la tau'ave e epikopo Ame lika so'otaga ma le Fono a
Epikopo Asia 'atoa ma le Fono a Epikop6 Oseania mo le
(a) atiina'e 0 a'oa'oga telosia e fuafua i tagata Asia ma
Pasefika, (b) atiina'e 0 fesuia'iga 0 failotu, ma le (c) sapasapaia
o galuega 0 le fa'atalaleleiga i le Leiti6 Verita-Asia.
o
se fiafiaga i le ta upati fa'atasi 0 Kato liko Asia ma
Pasefika, ua ta'ua e Epikopo Amelika i le Taupati Fa'atasi
Mai 0 Asia ma le Pasefika 0 10 latou fa'amoemoe "ia
fa'amalosia ma le mausal î 0 tatou so'otaga ma tagata Asia
ma Pasefika" ma 0 le a "mafai ai o na lagona 0 latou leo i
toton u 0 le tatou mafutaga 'atoa ai ma le Ekalesia i lo na
aotelega."
o
le Faitau
Itü'aiga Atunu 'u
Saina
Filipaina
Initia
Vietiname
Kolea
Sapan ï
Samoa
Kuâmeni (Siâmoro)
Toga
*
0
Katoliko Asia ma Pasefika
Aofa' iga
0
Ameli ka
2,432,585
1,850,314
1,678,765
1, 122,528
1,076,872
796,700
91,029
58,240
27,713
300,000**
1,536,590
285,390
325,000
74,887
31,868
20,290
48,921
4,000
0 le taufaitaulia 0 ni isi itü'aiga atunu'u e fuafua fa'atatau i le pasene ma
Je to'atele 0 Katoliko ua malaga .esemaii 10'0 tagata 0 nonofomau i 0
Jatou atunu'u.
**
Katoliko Amelika*
Aofia ai Katoliko mai Saina, H ong Kong ma Taiwan.
FESILI MO FELAFOLAFOA'IGA
1. E te manatu ua lausilafia e matagaluega/pule'aga le Taupati
Fa'atasi mai 0 Asia ma le Pasetika? 0 le a se mea e ao ona fai e
fa'alauteleina ai lena iloa?
2. 0 a mea 0 faia e lau matagaluega/pu le'aga e talileleia
ai ma fesoasoani i tagata-foumai, ae maise 'aiga mai
Asia ma le Pasefika?
3. 0 a ni lu'itau 0 fe agai ma la outo u matagaluega/
pule'aga e fesoasoani atili ai i taga ta-foumai, ae maise i
lato u mai Asia ma le Pasefik a?
4. Pe fa'apëfea on a a'apa atu la ourou matagaluega/
pule'aga i tupulaga talavou Amelika Asia ma
Pasefi ka?
5. Pe fa'apëfea on a fa'aaoga e la outou matagaluega/
pu le'aga le soifua fa'aleagaga ma le mafutaga fa'a letagata 0 tagata Asia ma le Pasefika ina ia mafai ona fai
so lato u sao e pei oni taga ta tausi, tala'i, faufaurua ma
fai a'oga?
E maua fo'i i isi gagana. A e fia okaina le fa'amatalaga
'atoa a Epikopo Katoliko Amelika TauJ)ati Fa'atasi 0 Asia
ma le Pasefika: Fautasi i le Fa'atuatua, telefoni fua i le
numera 800-23 5-8 722. Mo ë alala i totonu 0 Washington,
D.C. po'o fafo ma Amelika, telefoni le numera 202-7228716. Asiasi le initineta a Epikopo i le www.usccb.org.
Copyright © 2004, United States Conf~ re nce of Catholic
Bishops, Was hington, D.C. E puipuia uma aia tatau.
Translated from English by the MRS/PCMR Samoan
National Consultant, Samoan priests, and lay leaders.
ISBN 1- 57455-483-2
-<,,~""CO"" "
Publication No. 5-483
USCCB Publishing
'3 _ _ ~ Washington, D.C.
'"'~
~<' ISBN 1-5 7455-483 -2
OUC "B\S
tf~ ~\
9 781574 554838

Documenti analoghi