soluziun
Transcript
soluziun
Scoulas medias dal chantun Grischun Examen d’admissiun 2007 1. FMS/HMS rom: rumauntsch puter (lingua estra / nivel bass) nom: ______________________________________ lö d’examen: ______________________________________ gruppa: ______________________________________ puncts: ______________________________________ soluziun 1 Part A: Incletta da text / s-chazi da pleds 30 min L’ura - Text our dad “Istorgias da Trantertemp” da Benedetto Vigne Ün’ura vo spassegiand per las vias da la cited, la cited da Trantertemp. Ella es tuot consterneda e lascha pender sieu cho. “Chera sour ura, perche est tü uschè trista?”, la dumanda ün’otra ura chi l’inscuntra. “O, eau d’he ün grand problem d’identited. Oters abitants da 5 Trantertemp haun ün nom scu cha tuocha: lündeschdi, mardi, venderdi, sanda; schner, favrer, avuost, settember. Ma eau stögl am cuntanter cun üna cifra traunter ün e vainchaquatter. E tuot que gess auncha, ma niauncha quella cifra nun es sgüra: tuot tenor stagiun vo’la insü u ingiò, ed in otras regiuns dal muond perda mia cifra dal tuot sia valur. Chi sun eau dimena?” 10 L’otra ura la piglia pel bratsch e disch: ”Mia chera sour, que es il destin da quista vita. Nos unic cuffort es l’impissamaint a nossa prosma vita; ponderescha mia chera, fo tieu dovair, fo tieu bel gir scu cha tuocha ed ün bel di vainst tü a turner in üna fuorma pü sublima, bger pü culurida, cun ün egen nom ed ün’otra valur.” 15 Mo nossa ura trista nu pera d’esser persvasa da quists pleds. “E cu dess eau lura darcho turner? Che savess esser damain trist cu quista vita momentana?” Cò respuonda l’otra ura cun üna glüschur intuorn la buocha: ”O, tü pudessast turner … per exaimpel scu üna … svotsch!” 2 Incletta da text Respuonda a las seguaintas dumandas cun fer üna crusch al dret lö. 1.) Perche es l’ura consterneda? 0 perque ch’ella es suletta 0 perque ch’ella nu chatta ad oters abitants X perque ch’ella es anonima 2.) Chi abita auncha a Tantertemp? X dis e mais 0 minutas e secundas 0 stagiuns e regiuns 3.) Perche nun es sia cifra sgüra? 0 pervi dal gir dal muond X pervi da las differentas regiuns dal muond 0 pervi dal nord e süd 4.) Cun che cufforta l’otra ura? X cun üna vita futura 0 cun fer sieu dovair 0 cun fer sieu gir tuchant 5.) Scu che pudess turner l’ura trista? 0 scu ura da clucher X scu ura da marca 0 scu ura da paraid 5p 3 Respuonda a las seguaintas dumandas cun üna cuorta construcziun: 1.) Che voul dir “tuot consterneda”? Esser tuot schockeda, tuot agiteda, tuot abattida 2.) Che voul dir “lascher pender il cho”? Esser dischillus, nun avair pü curaschi, der sü la spraunza 3.) Che esa managio cun “ün grand problem d’identited”? Nu savair chi cha’s es, nu cugnuoscher sia valur e sia persunalited 4.) Che voul dir “as cuntanter”? Esser cuntaint cun poch, esser modest 5.) Perche “perda la cifra la valur”? Perque ch’ella müda tenor la rait dals gros da lungezza 6.) Che voul dir “scu cha tuocha”? Scu cha’s fo normelmaing, scu cha tuots faun 7.) Cun che la cufforta l’otra ura? Cun bels impissamaints per la prosma vita, cun survgnir ün’identited da marca 8.) Che voul dir “üna fuorma bger pü sublima”? Üna fuorma pü eleganta, pü nöbla 9.) Che esa managio cun dir “nu pera d’esser persvasa”? Nun as lascha influenzer, nu müda ideja, nun ho dapü sgürezza 10.) Perche ho l’otra ura “üna glüschur intuorn la buocha”? Ella es superbgia da sias idejas, es cuntainta cun sias propostas. 10p 4 S-chazi da pleds Scriva ün sinonim (listessa significaziun) per las seguaintas expressiuns: 1.) dumander (3) fer üna dumanda, s’ indraschir 2.) ün problem (4) üna difficulted, üna chosa difficila 3.) piglia (6) do, offra, metta a dispusiziun 4.) unic (11) be quel, be sulet 5.) l’impissamaint (11) l’ideja, l’immaint, il penser 5p Scriva ün antonim (significaziun cuntraria) per las seguaintas expressiuns: 1.) sgür (7) melsgür, intschert 2.) perder (9) chatter 3.) bel (12) trid, sgrischaivel, s-chiffus 4.) la vita (11) la mort 5.) turner (13) partir, ir davent 5p Tradüa las seguaintas expressiuns in tudais-ch: 1.) ün grand problem d’identited (4) ein grosses Identitätsproblem 2.) scu cha tuocha (12) wie es sich gehört, wie es üblich ist 3.) fer sieu dovair (12) seine Pflicht tun 4.) üna fuorma bger pü culurida (13) eine viel buntere Form 5.) quista vita ad uras (16) dieses Leben auf Zeit 5p 5 Fuorma our da mincha verb ün substantiv: 1.) spassager la spassageda 2.) respuonder la resposta 3.) inscuntrer l’inscunter 4.) cuntanter la cuntantezza 4p Fuorma our da mincha adjectiv ün substantiv: 1.) trista la tristezza 2.) consterneda la consternaziun 3.) persvasa la persvasiun 3p Fuorma our da mincha substantiv ün adjectiv: 1.) la regiun regiunel 2.) il problem problematic 3.) la glüschur glüschaint 3p 6 Part B: Grammatica / ortografia 30 min Verbs Implischa las luochas culs verbs dumandos! Exaimpel: Damaun stu ella ir a fer cumischiuns. (stuvair) 1.) Ils iffaunts pitschens taidlan cun buocha e nes. (tadler) 2.) Eau visitesch differents cuors da preparaziun. (visiter) 3.) Dschè a me che cha vus vulais! (dir) 4.) Eau nu poss adüna tschercher mieu telefonin. (tschercher) 5.) Cu plescha a te la nouva dc da las Liricas Analas? (plaschair) 6.) Mieus paraints staun pü u main tuots in Engiadina. (ster) 7.)Hoz lavur eau be fin las tschinch. (lavurer) 8.) Annunzcha't/T'annunzcha per quella plazza d’electricist! (s’annunzcher) 4p Temps Implischa la tabella cun las drettas fuormas dals verbs giavüschos! INFINITIV PRESCHAINT: eau … PRESCHAINT: nus… PARTICIP PERFET: el... CUNDIZIUNEL eau… STUVAIR eau stögl nus stuvains el ho stuvieu eau stuvess FER eau fatsch nus fains el ho fat eau fess MANGER eau mang nus mangiains el ho mangio eau mangess FINIR eau finisch nus finins el ho finieu eau finiss 8p 7 Perfet Metta la construcziun aint il perfet/preschaint! Exaimpel: Paul organisescha üna festa. -> Paul ho organiso üna festa. 1.) Els invidan a tuot lur cuntschaints e quels vegnan cun grand plaschair. Els haun invido a tuot lur cuntschaints e quels sun gnieus cun grand plaschair. 2.) La mamma fo üna tuorta da maila e la sour prepara ün bel plat salata per minchün. La mamma ho fat üna tuorta da maila e la sour ho preparo ün bel plat salata p. m. 3.) Dischplaschaivelmaing haun els schmancho da puster las bavrandas uschea cha Peider ho auncha üna vouta stuvieu telefoner a la butia. Dischplaschaivelmaing schmaunchan els/schmaunchane da puster las bavrandas uschea cha Peider stu auncha üna vouta telefoner a la butia. 4.) Ma tuots sun stos cuntaints ed haun piglio cumgio. Ma tuots sun cuntaints e piglian cumgio. 4p Cundiziunel Implischa las luochas cun verbs aint il cundiziunel! Exaimpel: Eau vess gugent 100 grams charn da couscher. 1.) Eau fess (fer) gugent üna visita a Te. Est d’accord? 2.) „Sus-chessans (sus-chair) nus pajer?“ 3.) Scha nus füssans (esser) milliunaris, fabrichessans (fabricher) nus üna chesa. 4.) Els gessan (ir) gugent in vacanzas, nun haun però raps. 5.) A füss (esser) bel da fer quella gita. 6.) Tü savessast (savair) sgür am der ün pêr cussagls. 7.) Mario durmiss (durmir) il pü gugent adüna fin mezdi. 4p 8 Adjectivs ed adverbs Tradüa ils pleds in parentesa e tils metta illa dretta fuorma. Exaimpel: Il parisol es nouv. (neu) 1.) Il skiunz porta il numer mellan. (gelb) 2.) La porta da l'auto es serreda. (geschlossen) 3.) Quella chesa lo vi es fich veglia. (alt) 4.) Gian es hoz ourdvart staungel. (müde) 5.) Las pistas da quel territori sun propi bellas. (schön) 6.) Mia mamma vo mel cun l'auto. (schlecht) 7.) L'auto da mieu frer es cotschen. (rot) 8.) Las duonnas svizras sun püchöntsch quietas. (schweizerisch) 8p Pronoms Metta ils drets pronoms! Exaimpel: Hest chatto mias/tias s-charpas? 1.) Che/chenüns cudeschs legiast il pü gugent? 2.) Guarda quel giuven vi lo! Que es mieu/tieu/sieu frer. 3.) Do a me üna part da la giazetta! 4.) Tü poust tscherner. Vulessast quista (diese) u quella (jene) chamischa? 5.) Ils giuvens e las giuvnas vaun cun lur amihs in sortida. 6.) La magistra ho dit adieu a sieus scolars. 7.) Eau d'he ragiunt pochs (wenige) puncts in quel exercizi. 4p 9 Preposiziuns Chenüna es la dretta preposiziun? Tuot tenor la situaziun stoust collier la preposiziun cul artichel. Exaimpel: Uossa vegn eau in let. 1.) Pudainsa culazchuner sün la terrassa dal restorant? 2.) Poust güsta ir a la posta e metter quella cartulina illa chartera? 3.) Vegnan ils esters cul tren u vaun els a pè? 4.) Els vaun a nuder aint il lej marsch. 5.) Dal Piz Margna davent as vezza San Murezzan. 6.) Quaunt dalöntsch esa fin (bis) Puntraschigna? 4p Sbagls Corregia inua cha'd es necessari! Exaimpel: La giacca es memma grand. -> La giacca es memma granda. 1.) L’eivna chi vain nus a scoula giainsa. L'eivna chi vain gians nus a scoula. 2.) Am poust di inua cha l’apoteca es? Am poust dir inua cha l'apoteca es? 3.) In stschaffa sun trais curtes, quatter magöl e duos plats. In s-chafa sun trais curtels, quatter magöls e duos plats. 4.) Ellas sun i sainza dir adieu. Ellas sun idas sainza dir adieu. 5.) In inviern nu po que ir cul auto cotschen sur tuot ils pass. In inviern nu's po que ir cul auto cotschen sur tuot ils pass. 6.) Ils rumantschs sun persvas da lur lingua da la mamma. Ils Rumantschs sun persvas da lur lingua da la mamma. 4p 10 Part C: Traducziun 30 min Tradüa las seguaintas construcziuns! 1.) Lieber Andri. Ich danke dir sehr, dass du mir geholfen hast, die Reise nach Italien zu organisieren. Herzliche Grüsse Cher Andri. Eau t'ingrazch fich cha tü m'hest güdo ad organiser il viedi in Italia. Cordiels salüds. 2.) Das ist eine gute Idee. Anfangs Woche werde ich Herrn Casanova telefonieren. Auf Wiedersehen. Que es üna buna idea. Al cumanzamaint da l'eivna telefonaregia/telefonaro eau a sar Casanaova. A revair. 3.) „Was darf ich Ihnen bringen?“ „Ich möchte gerne etwas essen und trinken. Kann man auch draussen sitzen?“ „Che As suos-chi purter? “ „Eau vuless gugent manger e baiver qualchosa. As po que eir tschanter dadourvart/dadour? “ 4.) Wollen wir heute Abend ins Konzert gehen? Nein, tut mir leid. Ich muss noch einen Brief schreiben. Vielleicht ein anderes Mal. Vulainsa ir quista saira al concert? Na, que am dischplescha. Eau stögl auncha scriver üna charta. Forsa ün'otra vouta. 5.) Seit wann wohnst du in Bever? Ich habe eine Arbeitsstelle im Engadin gefunden und wohne im Moment im Hotel Bellavista. Daspö cura stest tü a Bever? Eau d'he chatto üna plazza da lavur in Engiadina e stun in quist mumaint aint il Hotel Bellavista. 6.) In Samedan gibt es verschiedene Sportmöglichkeiten: Velotouren und Klettern, Schwimmen und Snowboarden. Ich bevorzuge vor allem … A Samedan do que differentas pussibilteds da/per fer sport: Gitas cul velo, rampigner, ir a nuder ed ir cun l'assa/cun la cudgia/cul snowboard. Eau preferisch surtuot … 11 7.) Die grüne Farbe dieser Jacke gefällt mir nicht. Haben Sie dieses Modell in einer anderen Farbe und in einer kleineren Grösse/Nummer? La culur verda da quista giacca nu'm plescha. Vais quist model in ün'otra culur ed in üna grandezza/in ün numer pü pitschen? 8.) Alle Hotels haben hier Zimmer mit Bad und Dusche. Die Zimmer sind im Sommer billiger als im Winter. Tuot ils hotels haun cò staunzas/chambras cun bagn e duscha. Las staunzas/chambras sun pü bunmarchedas la sted cu l'inviern. 9.) Robert und Catrina haben finanzielle Probleme. Sie müssen ihr Auto verkaufen und mit dem Velo fahren. Und Ferien verbringen sie zu Hause. Robert e Catrina haun problems finanziels. Els staun vender lur auto ed ir cul velo. E las vacanzas passaintane/passaintan els a chesa. Tradüa las parts tudas-chas ed implischa las luochas cun tias infurmaziuns persunelas. 1.) Mein Name ist ……………….. Eau d'he nom … 2.) Ich bin am …………………… geboren. Eau sun naschieu/naschida ils … 3.) Ich bin ……………… Jahre (Zahl ausschreiben) alt. Eau d'he … ans. 4.) Ich wohne seit …………… Jahren (Zahl ausschreiben) in ………………… Eau stun daspö … ans a … 40p 12