Rumantsch puter

Transcript

Rumantsch puter
Bündner Mittelschulen
Fach:
Rumantsch puter
Aufnahmeprüfung 2006
Name:
_________________________
4. FMS/HMS
Prüfungsort: _________________________
Gruppe:
_________________________
Punkte: _______
Legia il text seguaint e prouva da l’incleger in tuot ils detagls!
Ad Ardez do que ün «Supermodel»
Arno Galmarini es Ford-Supermodel
DA MARTINA FONTANA / ANR
1
D’incuort ho survgnieu Arno Galmarini dad Ardez il titel da «Ford-Supermodel». Il
2
giuven indigen ho fat cun quist titel ün grand pass in direcziun da la carriera da
3
models renumnos ed in direcziun da sieu grand giavüsch: da lavurer tal film u fer da
4
producent. Arno Galmarini dad Ardez ho 22 ans e viva daspö sieu 15evel anniversari
5
ad Ardez. Sia scolaziun ho’l fat i’l Institut Otalpin a Ftan, inua ch’el ho frequento il
6
gimnasi illa classa da sport. Uossa stüdgia il giuven Engiadinais scienza da
7
publicistica a l’Universited da Turich. Sieus hobis sun ir cul snowboard, fer film e fer
8
sport. Avaunt circa duos ans ho lavuro Arno Galmarini scu impiego a temp parziel tar
9
“Tehiya Nydegger” i’l restorant «Curry and Chai» a Scuol. Ella, chi ho lavuro divers
10
ans scu model professiunel sün livel naziunel ed internaziunel, ho eir do il tschögn al
11
giuven indigen da pruver da fer carriera scu model. «Eau nu d’he penso bger – d’he
12
simplamaing dit da schi e m’he preschanto tar ün fotograf a Turich», s’algorda Arno
13
Galmarini. Cha quel hegia fat fotografias dad el e las hegia preschantedas a
14
l’agentura da models «Visage». «Cur ch’eau d’he clappo ün contrat da quell’
15
agentura, suni sto be stut», ho’l dit. Ch’el saja nempe – cun sieus 180 cm grandezza
16
– bod ün pô pitschen per fer da model, ho’l mangio. Insomma: La carriera da model
17
ho cumanzo e las incumbenzas cha Arno Galmarini ho clappo sun dvantedas adüna
18
pü numerusas e megldras. «Düraunt quista sted d’heja alura eir clappo incumbensas
19
per fer da model sün passarellas. Que m’ho fat grand plaschair – es però ün fat chi’m
20
fo ster stut aunch’ hoz», ho’l dit.
21
22
«Cu ch’eau sun gnieu al titel da ‘Ford-Supermodel’ es ün’ istorgia ün pô curiusa», ho
23
dit il giuven model dad Ardez. Cha l’agentura «Visage» lavura insembel cun
24
l’agentura «Ford» da New York chi ho organiso la concurrenza internaziunela.
25
«Cumbain ch’eau nu d’eira il prüm fich fascino dal motto ‘eau vuless gugent dvanter
26
Supermodel’ – m’ho mieu agent pudieu persvader da piglier part a la concurrenza»,
27
ho dit Arno Galmarini. Cha quel hegia managio cha la partecipaziun a quista
28
concurrenza saja üna buna plattafuorma per gnir a cugnuoscher a fotografs e
29
revistas ed agenturas internaziunelas. «Eau d’he piglio part e sun baincumel rivo i’l
30
finel», ho dit Arno uzand las spedlas e cun üna vista rianteda. Ch’el hegia gieu ün
31
gaudi e mez dad esser rivo uschè inavaunt e cha la surpraisa dad esser gnieu
32
tschernieu a la fin scu il «Ford-Supermodel of Switzerland» l’hegia fat ster
33
stutischem. «Tar la concurrenza dad homens s’hegia pudieu guadagner ün contrat
34
cun l’agentura Ford», ho declaro Galmarini, «ma quel contrat d’heja già… uschè cha
35
in quel reguard nu s’ho müdo bger per me.»
36
37
Il titel cha Arno Galmarini ho clappo tar la concurrenza da Ford al fo impreschiun
38
perque cha que l’es gnieu consciaint dad esser listess “ün model chi vela qualchosa”.
39
«Eau sun cuntaint cha mia carriera scu model cuntinua e ch’eau dvaint adüna pü
40
renumno e respetto», ho’l dit. Cha’l rimbomb zieva esser gnieu elet scu Ford-
41
Supermodel saja sto enorm: «Eau d’he clappo differentas incumbenzas
42
importantas», ho’l declaro. Impustüt il fat ch’el possa fer üna campagna da
43
propaganda per Bruno Banani al fatscha grand plaschair. Arno Galmarini es però
44
consciaint cha la carriera da model as basa sün ün – per uschè dir – fuonz da vaider.
45
«Eau se cha quista carriera po ir a fin d’ün mumaint a l’oter», ho’l dit. Cha que nu
46
saja per el però üngün problem: «Eau nu sun mê sto fixo a la carriera da model – e
47
perque pigl eau quista part da mia vita uschè scu ch’ella vain!»
48
49
Scu cha Arno Galmarini ho declaro, s’hegia el fat bgers impissamaints a reguard il
50
stüdi ch’el ho cumanzo be quist utuon. «Impustüt il fat cha mia agentura am voul
51
trametter a lavurer sün palcs internaziunels m’ho bain do fermamaing da stüdger»,
52
ho’l dit. Cha intaunt cha la cumbinaziun stüdi/model saja pussibla, nu vöglia’l però
53
speculer – ch’el vöglia insomma cuntinuer culla scolaziun. «Ir cull’ assa am
54
fascinescha aunch’ adüna – però già l’an passo d’heja schmiss da fer cuorsas», ho’l
55
dit. Ch’el hegia trat quista decisiun, causa ch’el s’hegia miss otras prioriteds per sieu
56
avegnir. Il sömmi dad Arno Galmarini es da clapper üna plazza illa branscha da films
57
u perfin da pudair fer da producent. «Però: Eau sun que ch’eau sun! … e que ch’eau
58
sun, sun eau be grazcha al grandius sustegn da mieus genituors, da mia agentura e
59
da tuot quellas persunas chi haun adüna cret in me e chi m’haun sustgnieu in tuottas
60
manieras», ho’l managio. Che chi capita in avegnir es tenor el auncha scrit aint illas
61
stailas. «Ed eau vzaro alura bain che chi capita cun me e cun mieu avegnir», ho’l dit
62
riand.
Da: La Quotidiana dals 7 december 2005
1. DUMANDAS DAVART IL TEXT
Respuonda uschè exact scu pussibel ed in frasas cumplettas a las dumandas
seguaintas chi staun in connex cul text cha tü hest let.
A reguard ils puncts:
üna chosa / ün argumaint do ün punct
Incletta dal text
1. Che böts professiunels ho Arno Galmarini per l’avegnir? (2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2. Che lavura Arno Galmarini acutuelmaing? (2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3. Cu è’l rivo al spleen, a l’ideja da fer da model? (1p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4. Descriva las differentas staziuns da l’ideja iniziela fin a l’esser model. (2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5. Nomna üna pretaisa chi vain fatta, tenor il text, ad ün futur model. (1p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
6. Che valur ho il titel da “Ford-Supermodel” per Arno Galmarini? (1p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
7. Che sustegn as drouva, tenor A. Galmarini, per fer da model? (1p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
8. “…es ün’istorgia ün pô curiusa. …” (lingia 22)
Da che istoria as tratta que? Perche è’la ün pô curiusa? (2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
9. Che pissers ho A. Galmarini a reguard la cumbinaziun stüdi e lavurer scu model?
(1p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
10. Che qualiteds, che criteris stuvess accumplir ün model? (2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
11. Che impraisas, affers u butias (ultra quella da la moda) profitan da models tenor
tia opiniun? Nomna 3 pussibilteds!
(3p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
12. Cura es ün umaun bel?
Argumainta tia resposta cun 4 criteris persunels!
(2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Totel (20p)
Commentar
“La carriera da model as basa sün ün fuonz da vaider.” (44) Che prievels porta la
carriera da model?
Argumainta tia pusiziun cun almain 10 – 12 frasas correctas e bain formuledas!
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Totel
( 15 p)
2. S-chazi da pleds
Uossa seguan dumandas dal vocabulari. La cifra traunter parantesas correspuonda a
las lingias dal text.
Sinonims
Indichescha per ils seguaints pleds ün sinonim (pled cun listessa significaziun,
listessa spezcha):
Exaimpel: meger – stigl; rögner – marmugner
1.
clapper
(14)
_________________________________
2.
frequenter
(5)
_________________________________
3.
l’incumbenza
(17)
_________________________________
4.
capiter
(61)
_________________________________
5.
gnir consciaint
(38)
_________________________________
( 2,5 p)
Antonims
Indichescha per ils seguaints pleds ün antonim (ün cuntrari, listessa spezcha):
Exaimpels: grand – pitschen, impizzer – stüzzer
1.
indigen
(11)
_________________________________
2.
fasciner
(54)
_________________________________
3.
producent
(57)
_________________________________
4.
professiunel
(10)
_________________________________
5.
il plaschair
(43)
_________________________________
2,5 p)
Explicaziuns da pleds
Declera cun egens pleds las seguaintas expressiuns chi cumperan i’l text:
1.
parziel
(8)
_______________________________________
_______________________________________
2.
tsachögn
(10)
_______________________________________
_______________________________________
3.
la branscha (56)
_______________________________________
_______________________________________
4.
il motto
(25)
_______________________________________
_______________________________________
5.
il gaudi
(31)
_______________________________________
_______________________________________
(5p)
3. Grammatica
Discuors direct – discuors in direct
Transfuorma ils seguaints discuors directs in discuors indirects. Drouva ils listess
temps scu illa frasa da basa!
1.
Arno ho managio: «Eau sun cuntaint cha mia carriera cuntinua.» (1,5p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2.
Arno Galmarini ho quinto: «Cumbain cha’l motto nu'm fascinescha, am voul
mieu agent persvader da piglier part.» (2p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3.
Arno s’ho dit: «Eau se cha quista carriera po ir a fin, perque pigl eau quista
part da mia vita uschè scu ch’ella vain.» (2,5p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4.
Ella ho dit ad Arno: «Tü vzarost che chi capita cun tieu avegnir!» (1,5p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5.
L’agentura l’ho cusglio: «Preschainta’t sün palcs internaziunels!» (0,5p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
6.
Arno ho dumando: «Do que minch’ an la pussibilted da’s parteciper a la
concurrenza?» (1p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
(9p)
Transfurmaziun da pleds
Transfuorma ils pleds seguaints illa spezcha da pleds dumandeda. Indichescha ün’
unica fuorma! Exaimpel: disegner
(substantiv) il disegn
1.
imprometter
SUBSTANTIV:
______________________________
2.
partecipaziun
VERB:
______________________________
3.
simpel
VERB:
______________________________
4.
scienza
ADJECTIV:
______________________________
5.
consciaint
SUBSTANTIV:
______________________________
6.
crajer
ADJECTIV:
______________________________
(6p)
Metter al passo
Transpuona il text seguaint i’l passo e scriva la fuorma verbela correcta dals verbs
suottastrichos:
Zieva il prüm bal chaunta__________________ tuot la maiseda. Tumasch stu
__________________ guarder vi aint per Violanda. Ella es__________________
auncha pü bella, ella ho__________________ ögls scu pü grands, e cur ch’ella
passa__________________ our per güder a gnir aint cul cafè, schi
vezza__________________ el ch’ella chamina__________________ oter cu avaunt,
pü liger, pü bain, e ch’ella ho__________________ bellas chammas brünas,
glischas, scu quella vouta sper la funtauna.
Ma Tumasch nu balla__________________ pü cun ella quella saira.
Ad haun__________________ listess töch per ir a chesa, Tumasch e las trais
mattas. Las duos amias da Violanda as daun__________________ üna
chanduneda, dadour porta, e passan__________________ avaunt. Ad
es__________________ uschè s-chür cha nu’s vezza__________________ la via,
a’s stu__________________ guarder insü per nun ir aint per las chesas. A Tumasch
pera__________________ minchataunt cha quella giassa pü clera gess in crusch,
cusü. El piglia__________________ a Violanda pel bratsch. Ün mumaintin nu
diane__________________ pü ünguotta. Pür tar la chatuneda as
volva__________________ ella no vers el e disch__________________: «Tumasch,
sest, eau d’he fat da plufra, quella vouta, aint il god.»
C. Biert; La müdada, p. 351 – 352
(10p)
Traducziun
Tradüa las frasas in ün bun rumauntsch!
1.
Ich habe das aus Liebe zu dir gemacht.
(3p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
2.
Ich habe heute Abend kein Sackgeld mitgenommen.
(3p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
3.
Sie leidet an einer schlimmen Krankheit und ist trotzdem zu allen Leuten
freundlich. (3p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
4.
Ich freue mich auf die Sommerferien.
(3p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
5.
Bei diesem Wetter geht er nicht an die Arbeit. (3p)
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
totel (15p)
4. Ortografia
In seguit chattast frasas chi cuntegnan fals d’ortografia. In tuot ho que 10 fals. Üna
frasa po cuntgnair püs fals, ma a po eir der il cas ch’üna frasa nun ho üngüns fals.
Suottastricha il fal e corregia'l. Attenziun! Tü suos-chast be correger fals d’ortografia,
dimena nu rimplazzer ün pled cun ün oter!
Exaimpel:
Quella preschantaziun ho lö in dezember
Æ
1.
Quel arandschamaint es sto ün success.
2.
Ils frances viven in Frauntscha.
3.
Mieus fradgliunzs haun minchataunt dispütta.
4.
Il rumauntsch dvainta adüna pü internatiunel.
5.
Martina es steda a fer üna spassageda.
6.
Eau sun perschvas da mieu agir.
7.
Num dir da quistas sfüflas.
8.
Ellas saun que già da dalönch innò.
9.
Do'm il program!
10.
Nos club ho commembers fich cumpetents.
11.
Tü’m est ün bel feger, che dischuordn cha tü hest fat!
december
( 10p)
( + 5 p ‘commentar’)

Documenti analoghi

pdf

pdf Punts 06-2006, p. 17

Dettagli