Guia Di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto Òktober
Transcript
Guia Di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto Òktober
Guia Di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto Òktober, Novèmber, Desèmber 2013 E SANTUARIO dor di: Martin Probstle KONTENIDO: 1. E Santuario Na Shelu (Sèptèmber 28—Òktober 4) 2. “Shelu” Ariba Tera (Òktober 5-11) 3. Sakrifisionan (Òktober 12-18) 4. Lèsnan For Di E Santuario (Òktober 19-25) 5. Ekspiashon: Ofrenda di Purifikashon (Òktober 26 – Novèmber 1) 6. E Dia di Ekspiashon (Novèmber 2-8) 7. Kristu, Nos Sakrifisio (Novèmber 9-15) 8. Kristu, Nos Saserdote (Novèmber 16-22) 9. E Huisio Pre-Atvènt (Novèmber 23-29) 10. E Dia Eskatalógiko di Ekspiashon (Novèmber 30- Desèmber 6) 11. Nos Mensahe Profétiko (Desèmber 7-13) 12. Konflikto Kósmiko Tokante Dios Su Karakter (Desèmber 14-20) 13. Spièrtamentunan For Di Santuario (Desèmber 21-27) 1. Resúmen Kòrtiku di Lès 1-6 i Siklo di Siñansa 1-6: Richard Davidson, Phd. Profesor na J.N. Andrews, profesor di Interpretashon di Tèstamènt Bieu, Seminario Teológiko Atventista di Shete Dia, Andrews University, Berrien Springs, Michigan, U.S.A. 2. Resúmen Kòrtiku di Lès 7-13 i Siklo di Siñansa 7-13: Jiři Moskala, Phd, Presidente Departamentu di Tèstamènt Bieu, Profesor di Exegesis i Teologia di Tèstamènt Bieu, Seminario Teológiko Atventista di Shete Dia, Universidat di Andrews, Berrien Springs, Michigan, U.S.A. E Guia di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto ta prepará dor di Ofisina di Guia di Estudio di Beibel pa Adulto, di Konferensha General di Atventistanan di Shete Dia. Preparashon di e guia ta bou di direkshon general di un Komité Mundial di Evaluashon di Manuskrito di Sabat Skol, ku su miembronan ta funshoná komo editornan ku ta wòrdu konsultá. E guia publiká ta reflehá kontribushon di e komité aki, p’esei e no ta solamente òf nesesariamente representá intento di e outor (nan). E Kuadro di Salbashon Sin duda, e revelashon mas grandi di e amor i karakter di Dios tabata na e krus, kaminda Señor a ofresé Su Mes den persona di Kristu Hesus, komo sakrifisio pa pikánan di un mundu ku no tabatin pakiko peka. Pa yuda nos komprondé mas mihó kiko e gran sakrifisio aki ta enserá, Dios a traha e santuario ariba tera, un representashon pintoresko di e plan di salbashon. Sinembargo, e santuario aki riba tera tabata solamente un modelo di esun selestial, kua ta e sènter berdadero di Dios Su presensia i di Su aktividat den universo. Ora Dios a stablesé e santuario riba tera, El a usa esaki komo hèrmènt di enseñansa. E santuario Israelita i su sirbishinan tabata demostrá bèrdat-nan importante tokante redenshon, tokante e karakter di Dios, i tambe kon ta deshasí na final di piká. E santuario ta yuda nos komprondé Hesus komo nos Sakrifisio i Sumo Saserdote. Ora Juan Boutista a bisa su disipelnan ku Hesus tabata e “Lamchi di Dios ku ta kita piká di mundu” (Juan 1:29, 36), nan a kapta kiko Juan tabata bisando pasobra nan tabata komprondé algu di e santuario. E buki di Hebreonan ta suponé ku e hendenan tabata sa kaba di e santuario ora el a presentá un konosementu di e saserdosio antiguo Israelita, pa asina e hendenan ku risibí su karta komprondé kiko Hesus tabata hasiendo pa nan den shelu. Terminologia (palabranan) di santuario ta wòrdu usa tambe pa siña bèrdatnan kon mester biba komo Kristian. Den poko palabra, konosementu di e sistema di santuario a bira fundeshi pa e mensahe nobo di salbashon den Kristu. Sinembargo, dor di gran parti di e era Kristian, hende a lubidá e mensahe di e santuario. No tabata te meimei di siglo djesnuebe, ku Atventistanan di Shete Dia a kuminsá apresiá Dios Su patronchi di salbashon di nobo, inkluyendo e mensahe di huisio pre-advènt. A kuminsá pone énfasis atrobe riba e santuario. “Tema di santuario tabata e klave ku a solushoná i aklará e misterio di desapuntamentu di 1844. El a habri na nan bista henter un sistema kompletu di bèrdat, bon konektá i armonioso, mustrando ku Dios Su man a dirigí e gran movementu Atventista i a revelá tambe deber presente, segun El a trese na lus e posishon i trabou di Su pueblo”.—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 423. Komo klave pa un sistema kompletu di bèrdat, e santuario i Kristu Su ministerio saserdotal a bira base pa fe Atventista di Shete Dia—i te ainda e ta asina. En realidat, mensahe di e santuario ta e doktrina úniko Atventista. Na mes un tempu, niun otro doktrina di Iglesia Atventista di Shete Dia , ku posibel eksepshon di e Sabat, a enfrentá asina hopi desafio. Afortunada-mente, dor di tur e añanan, e desafionan aki, no solamente a wòrdu komprondé, pero nan a oumentá nos komprondementu di e enseñansa krusial aki i a hasi nos, komo pueblo, mas fuerte den nos komprondementu di salbashon. Ellen G. White, a rekomendá pa enfoká nos atenshon mas tantu riba e santuario pasobra, “e santuario na shelu ta sènter mes di Kristu Su trabou na fabor di hende. E tin di hasi ku kada alma bibando riba tera. E ta trese na bista e plan di redenshon, i ta bin ku nos abou te na fin di tempu, i ta rebelá e tema triunfante di e pustamentu ku tin entre hustisia i piká. Ta masha importante pa tur hende investigá e temanan aki”.—The Great Controversy, p. 488. Asina, nos por “ehersé e fe ku ta esensial pa nos tin na e tempu aki” i okupá e puesto ku Dios a diseñá pa nos yena”.—The Great Controversy, p. 488. E santuario ta rebelá e kurason di Dios. Studiando e santuario, esaki lo hala nos mas serka di presensia di Esun Supremo, tambe na e personalidat di nos Salbador. E ta hala nos den un relashon personal mas profundo kunE. Asina, nos estudio pa e kuartal aki ta Dios Su santuario, tantu Su modèl ariba tera, i esun original den Shelu. MARTIN PROBSTLE ta biba ku su esposa, Marianne, i nan dos yunan hòmber, Max i Jonathan, na Oostenrijk. E ta profesor di Beibel Hebreo na Seminario Schloss Bogenhofen, Oostenrijk. ***************** Lès 1 pa Sèptèmber 28- Òktober 4 E SANTUARIO NA SHELU Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Jeremias 23:23, 24; Salmo 89:14; Revelashon 4, 5; Salmo 11:4-7; Deuteronomio 25:1; Hebreonan 8:1, 2. TEKSTO DI MEMORIA: “E ora ei tende nan orashon i nan súplika den shelu, Bo lugá di biba, i sostené nan kousa” (1 Reinan 8:49). “NA UNDA DIOS TA BIBA?” Pregunta inosente di un mucha di seis aña por ta bastante kompliká. E pregunta aki fásilmente por hiba na otronan mas difísil manera, “Si Dios ta biba na un lugá, kon por ta ku E ta tur kaminda?” Òf, “Dios mester di un lugá pa E biba aden?” Òf, “Si E no tin mester di un lugá di biba, pakiko E tin un?” Òf, “Si E mester di un, pakiko E mester di dje?” Nan ta bon preguntanan, i, pa e poko ku nos sa, i e hopi ku nos no sa, nan no ta fásil pa nos kontestá. Sinembargo, nos por kontestá ku loke nos sabi. Komo Atventistanan di Shete Dia, nos sabi for di Beibel ku Dios ta biba na shelu, ku E ta trahando aktivamente na nos fabor “aya riba”, i ku sènter di Su trabou ta den e santuario selestial. Skritura ta kla: e santuario selestial ta un lugá real, i for di dje nos por siña bèrdatnan tokante e karakter i trabou di nos Dios. Asina, e enfoke pa lès di e siman aki ta e santuario na shelu i loke Dios ta hasiendo einan pa nos, pasobra loke E ta hasiendo den e santuario ta, di bèrdat, pa nos. Djadumingu -- Sèptèmber 29 DIOS SU LUGA DI BIBA Hopi biaha nos ta bisa ku “Dios ta tur kaminda”. Òf ku E ta “omnipresente”, ku ta nifiká ku E ta presente den henter universo. “Ami ta un Dios ku ta serka,” Señor ta deklará, “i no un Dios ku ta leu tambe?... “No ta Ami ta yena shelu i tera?”(Jeremias 23:23, 24). David a komprondé, tambe, ku niun hende por hui pa Dios (Salmo 139). Di bèrdat, manera Pablo ta argumentá, Dios ta serka di tur hende, a lo ménos den sentido spiritual (Echonan 17:27, 28). Komplementando Dios Su atributo di omnipresensia tin Su eksistensia eterno. Dios tin ni komienso, ni fin (Salmo 90:2). E tabata semper i lo ta semper (Judas 1:25). Lesa 1 Reinan 8:49 i Salmo 102:19. Kiko nan ta siña nos di e lugá kaminda Dios ta biba? Kon nos mester komprondé kiko esaki ke men? Nos por komprondé? Skritura ta yen di deklarashonnan di Dios Su lugá di biba den shelu (Wak 1 Reinan 8:30, 43, 49). Esaki ke men ku Dios ta mas presente den shelu ku E ta kualke otro kaminda? Opviamente Dios ta biba den shelu den un forma speshal, den Su presensia glorioso i santidat puru. E manifestashon mas grandi di Dios Su presensia ta eksistí den shelu. Tin un diferensia, sinembargo, entre Dios Su “presensia general” i Su “presensia speshal”. Dios ta generalmente presente tur kaminda; sinem-bargo, E ta skohe pa revelá Su Mes den un forma speshal den shelu i, manera nos lo mira, den e santuario na shelu. Klaro, nos tin ku atmití ku nos ta limitá den nos komprondementu di Su naturalesa físiko. E ta spiritu (Juan 4:24) i komo tal no por want’E será den niun struktura òf dimenshon (1 Reinan 8:27). Asta asina, Beibel ta presentá shelu (Juan 14:1-3) i e santuario selestial komo lugánan real (Hebreonan 8:2) kaminda por mira Dios (Echonan 7:55, 56; Revelashon 4:2, 3). Nos tin ku konkluí ku asta shelu i e santuario na shelu ta lugánan kaminda Dios ta baha Su mes pa topa ku Su kreashon. Tin hopi kos difísil pa nos imaginá òf komprondé, manera e lugá di biba di Dios. Sinembargo, Beibel ta bisa ku e lugá di biba aki ta real. Kon nos por siña konfia den tur loke Beibel ta siña nos, no importá ki duru ta, tin biaha, pa komprondé? Pakiko ta importante pa nos siña konfia, asta ora nos no ta komprondé? Djaluna -- Sèptèmber 30 SALA DI TRONO Lesa Salmo 47:6-9; 93:1, 2; 103:19. Kiko e tekstonan aki ta siña nos di Dios i Su trono? Den Beibel nos por lesa di vários vishon ku ta papia di e trono na shelu. Mayoria vishon ta deskribí un tipo di asamblea selestial, ku Dios komo Rei. Sufisiente interesante, mayoria di e asambleanan aki tin di hasi ku asuntunan humano, generalmente presentando Dios aktuando pa òf papiando na fabor di esun ku ta hustu. Beibel ta presentá Dios tambe komo Soberano. Por ehèmpel, Señor komo Rei, ta un tema ku ta bin vários biaha dilanti den e Salmonan. Dios ta, no solamente Rei den shelu, pero tambe “Rei di henter tera” (Salmo 47:7), i no solamente den futuro, pero tambe den e aki i awor (Salmo 93:2). Ku Dios Su trono stablesé den shelu, tin vários ramifikashon. Un di nan ta ku Dios ta independiente i superior na restu di universo. Lesa Salmo 89:14, 97:2. Kiko e tekstonan aki ta siña nos di e karakter di Dios i e manera kon E ta goberná? Den Dios Su gobernashon por mira rektitut, hustisia, i tambe amor i onestidat. E kualidatnan moral aki ta deskribí kon E ta aktua den mundu humano i ta suprayá Su posishon den henter universo. E kualidatnan aki, ku ta enserá Su gobernashon, ta meskos ku esnan ku E ke pa Su pueblo manifestá den nan bida (Mikeas 6:8, kompará Isaias 59:14), i ta nos privilegio sagrado pa hasi asina. “Manera den obediensia na Su leinan natural, tera mester produsí su tesoronan, asina tambe den obediensia na Su lei moral, kurason di hende mester reflehá e atributonan di Su karakter”.—Ellen G. White, The Adventist Home, p. 144. Den ki forma nos por manifestá bondat, rektitut i hustisia mas mihó den un mundu ku ta yen di maldat, inhustisia, i korupshon? Pakiko nos mester hasi e kosnan aki? Djamars -- Òktober 1 ADORASHON DEN SHELU Lesa Revelashon 4, 5. Kiko e dos kapítulonan aki ta siña nos di Dios Su lugá di biba den shelu? Den ki forma e plan di salbashon ta revelá den e tekstonan aki, tambe? Vishon di e sala di trono den shelu ta un vishon di e santuario selestial. Por mira esaki kla for di e lenguahe ku ta referí na sistema religioso Hebreo. Por ehèmpel, e palabranan pa porta i tròmpet den Revelashon 4:1 ta aparesé hopi biaha den e Septuagint, ku ta un tradukshon antiguo Griego di Tèstamènt Bieu, hasiendo referensia na e santuario. E tres piedranan presioso den Revelashon 4:3 ta parti di pechera di e Sumo Saserdote. E shete kandelánan ta pone nos rekordá e kandelánan den tèmpel di Salomon. E binti kuater ansianonan ta pone nos kòrda di e binti kuater divishonnan di servisio pa e saserdotenan di tèmpel, dor di henter e aña, i nan ofrenda di orashon den e kònchinan di oro di siensia (Salmo 141:2). Tur e versíkulonan aki ta mustra bèk na e servisio di adorashon di Tèstamènt Bieu, ku tabata sentrá rònt di e santuario terenal. Finalmente, e Lamchi matá di Revelashon 5 ta mustra, klaro, na Kristu Su morto di sakrifisio. Kristu, e Lamchi, ta e úniko mediador di salbashon divino i ta digno pa motibu di Su triunfo (Revelashon 5:5), Su sakrifisio (Revelashon 5:9, 12), i Su divinidat (Revelashon 5:13). “Kristu a tuma humanidat riba E Mes, i a pone Su bida abou komo sakrifisio, pa hende, dor di bira un partisipante di Su naturalesa divino, e por haña bida eterno”.—Ellen G. White, Selected Messages, buki 3, p. 141. Loke nos ta mira den e dos kapítulonan aki, ku ta sentrá rònt di Dios Su trono, ta un deskripshon di Dios Su trabou pa salbashon di humanidat. Nos por mira, tambe, ku e trabou aki a habri dilanti e otro sernan inteligente den shelu, un tema klave tokante motibu di e gran konflikto. Pensa riba kiko esaki ta nifiká ku Kristu, komo Dios Mes, ta “bisti” humanidat, i ta muri komo nos Supstituto; den otro palabra, no importá kiko malu bo hasi i pa kua abo mes mester a wòrdu kastigá, esaki a baha na lugá di esei, riba djE. Pakiko e bèrdat aki mester motivá tur kos ku nos ta hasi? Djarason -- Òktober 2 SALA DI KORTE Lesa Salmo 11:4-7 i Habakuk 2:20. Kiko mas Dios ta hasi den Su tèmpel na shelu, i pakiko esaki ta importante pa nos sabi? Hopi Salmo ta revelá ku Señor no ta indiferente pa e nesesidatnan di esnan hustu òf di e inhustisianan ku nan ta enfrentá hopi biaha. E lo reakshoná pa e asuntunan ku ta sklama pa atenshon, i E lo “hustifiká e hustu i kondená e malbado”, manera kualke hues hustu lo hasi (Deuteronomio 25:1). Ora Dios husga, e sala di trono ta bira un sala di korte, i e trono selestial, ta bira un stul di huisio. Esun sinta riba trono ta Esun ku ta husga (mira Salmo 9:4-8), un konsepto konosí den Oriente Serkano di ántes, kaminda reinan hopi biaha tabata funshoná komo hues, tambe. Huisio divino ta envolví tantu esun malbado i e hustu. Miéntras ku esun malbado ta risibí un kastigu paresido na esun ku Sodoma i Gomora a risibí, e hustu “lo mira Su kara” (Salmo 11:6, 7). E kombinashon klásiko di sala di trono i huisio ta aparesé den Daniel 7:9-14 (ku ta un pasashi di hopi nifikashon, ku nos lo studia mas despues). Einan atrobe, huisio ta konsistí di dos parti: un veredikto di vindikashon pa e santunan i un sentensia di kondena pa Dios Su enemigunan. Den e buki di Habakuk, despues ku Habakuk ta puntra Dios pakiko E ta keda ketu tokante inhustisia (Habakuk 1), Dios ta kontestá i bisa ku E sigu-ramente lo husga (Habakuk 2:1-5). Miéntras ku ídolonan tin niun “rosea” òf “spiritu” (Habakuk 2:19), Dios Kreador ta sinta riba trono den Su tèmpel, e santuario selestial, i E ta kla pa husga. E profeta su petishon ta, “Laga henter tera keda ketu Su dilanti” (Habakuk 2:20). E aktitut apropiá pa Dios Su gobernashon i husgamentu ta pa tene silensio i reverensia solèm Su dilanti. E lugá kaminda Dios ta revelá Su presensia speshal i kaminda E ta wòrdu adorá dor di sernan selestial, ta mes un lugá kaminda E ta duna huisio hustu pa tur hende: ta den e santuario na shelu. Dios ta hustu, i tur nos preguntanan tokante Dios Su hustisia lo wòrdu kontestá na Dios Su tempu, no esun di nos. Ounke kuantu nos sklama pa hustisia, hopi biaha nos no ta mira hustisia awor aki. Pakiko, anto, nos mester konfia den Dios Su hustisia? Sin e promesa ei, ki speransa nos tin? Djaweps -- Òktober 3 LUGA DI SALBASHON Lesa Hebreonan 8:1, 2. Kiko Kristu ta hasiendo na e trono di Dios? E buki di Hebreonan ta siña ku Kristu ta ministrando den e santuario na shelu komo nos Sumo Saserdote. Su trabou einan ta enfoká riba nos salbashon, pasobra E ta paresé “den e presensia di Dios pa nos” (Hebreonan 9:24). E ta simpatisá ku nos, E ta duna nos siguransa ku nos lo no wòrdu rechasá, pero na lugá di esei, nos lo risibí miserikòrdia i grasia (Hebreonan 4:15, 16), pa motibu di loke Kristu a hasi pa nos. Meskos ku den e santuario terenal, esun selestial ta e lugá kaminda “ekspiashon” (òf “rekonsiliashon”) ta wòrdu hasi pa piká di kreyentenan (Hebreonan 2:17). E Hesus ku a muri pa nos, ta Esun ku ta ministrando awor aki tambe den shelu “pa nos” Lesa Revelashon 1:12-20; 8:2-6; 11:19; 15:5-8. Ki imágen di e santuario bo ta mira den e pasashinan aki? Versíkulonan den e estudio di awe ta djis un par di lugánan den e buki di Revelashon kaminda ta haña algun imágen di santuario. En realidat, manera sekshonnan mas prinsipal di e buki, hopi biaha nan ta kuminsá ku òf tin un esena di santuario. E promé esena pa introdukshon ta mustra Kristu, bistí komo sumo saserdote, kanando meimei di e shete kandelánan (Revelashon 1:12-20). E di dos ta mustra e sala di trono selestial, i e versíkulonan ta revelá un variedat amplio di ophetonan di santuario: trono, lampinan, laman, Lamchi matá, sanger, kònchinan di oro di siensia (Revelashon 4, 5). E di tres esena ta referí na e servisio kontinuo di interseshon, den konteksto di e promé apartamentu di e santuario selestial (Revelashon 8:2-6). E di kuater esena i esun sentral ta duna un bista di e Arka di Pakto den e segun apartamentu (Revelashon 11:19). E di sinku esena ta trese henter e tabernakel den shelu na nos bista (Revelashon 15:5-8). E di seis esena ta úniko den esaki, ku e no tin niun referensia presis na e santuario, kisas pa ilustrá ku Kristu Su trabou einan a kaba (Revelashon 19:1-10). E esena final ta tur kos tokante e stat santu glorioso ariba tera, ku ta keda ilustrá manera e tabernakel ku ta “bini abou for di shelu” (Revelashon 21:1-8). Un estudio kuidadoso di e esenanan aki ta revelá ku nan tin konekshon entre nan, mustrando progreso interno den e salbashon ku Dios a logra: for di Kristu ariba tera, bayendo pa Su ministerio den shelu den e promé i segundo apartamentu, pa terminashon di Su ministerio komo Sumo Saserdote, i finalmente pa e tabernakel nobo riba tera. Djabièrnè -- Òktober 4 MAS ESTUDIO: “Pablo tabatin un vishon di shelu, i papiando di e glorianan ku el a mira einan, e kos mas mihó ku e por a hasi tabata pa no purba deskribí nan. E ta bisa nos ku wowo no a mira ni orea no a tende, tampoko a drenta den kurason di hende e kosnan ku Dios a prepará pa esnan ku ta stim’é. Asina bo por rèk bo imaginashon, bo por purba usa tur bo habilidatnan pa kapta esaki i konsiderá e peso eterno di gloria, i tòg sentidonan finito, suak i kansa ku esfuerso, no por gara esaki, pasobra tin un infinidat mas patras. Ta tuma henter eternidat pa habri e glorianan i saka afó e tesoronan presioso di e Palabra di Dios”.—Ellen G. White, The SDA Bible Commentary, vol. 6, p. 1107. “E lugá di biba di e Rei di reinan, kaminda míles di míles ta ministrá nE, i dies mil bes dies mil ta para Su dilanti (Daniel 7:10), e tèmpel ei, yena ku gloria di e trono eterno, kaminda serafin, ku ta Su guardiannan briante, ta tapa nan kara den adorashon, por haña e struktura mas magnífiko hamas traha pa mannan humano, un refleho suak di su grandesa i gloria. Sinembargo, bèrdatnan importante tokante e santuario selestial i e gran trabou ku ta wòrdu hasi einan pa hende su redenshon, ta wòrdu siña dor di e santuario na tera i su servisionan”.—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 414. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Wak na e último sita di Ellen G. White, den estudio di djabièrnè. Kiko ke men ora e bisa ku hopi “bèrdatnan importante” pa nos salbashon tabata wòrdu siña den e santuario riba tera i su sirbishinan? Kua ta algun di e bèrdatnan aki, i pakiko nan ta importante? 2. Kiko ke men ku Dios ta “biba” den shelu? Kon bo ta komprondé e konsepto ei? 3. Den e lès pa e siman aki el a toka e idea ku tin un universo ta wak e trabou ku Dios ta hasiendo na fabor di humanidat. Pakiko esaki ta un konsepto krusial pa nos kapta? Kon e konsepto aki ta yuda nos komprondé motibu di e gran konflikto, i loke esaki ta nifiká den henter e plan di salbashon? Kiko e ta bisa nos di e karakter di Dios, ku E ta laga Su forma di traha habri pa sernan ku E Mes a krea, por skrudiñá nan? SEKSHON ADISHONAL PA LES 1 TEKSTO KLAVE: 1 Reinan 8:49. E STUDIANTE LO: Sabi: Kapta e realidat i funshonnan básiko di e santuario na shelu. Sinti: Apresiá e kalor i intimidat di e santuario selestial komo Dios Su hogar. Hasi: Aseptá e kuadro bíbliko di un santuario real na shelu, i kapta su mensahe di “Dios Ta Ku Nos”. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: E Realidat i Funshon di Santuario na Shelu A. Beibel bes tras bes ta ripití i afirmá e realidat di e santuario na shelu. Pakiko ta importante pa e santuario selestial ta un lugá real den shelu, i no djis un metáfora pa salbashon? B.Tin sinku funshon prinsipal di e santuario na shelu: Dios ta biba einan; ta senter di komando di universo; ta lugá di adorashon; ta sala di korte selestial; i ta senter di salbashon. Kua di nan tabata presente asta promé ku piká, i kua lo sigui t’ei despues ku e gran konflikto kaba? II. Sinti: E Santuario Komo Dios Su Kas E santuario na shelu ta deskribí den Skritura komo Dios Su mes lugá di biba. Ora mira e santuario selestial, e ta mas ku un sala di korte selestial—e ta e kas personal di Dios. Kon esaki ta afektá bo sintimentu? III. Hasi: Santuario na Shelu i Dios Su Karakter Ora nos komprondé ku e santuario na shelu ta e lugá kaminda “Dios ta ku nos”, i no ta djis un lugá di huisio, kon esaki ta yuda nos komprondé Dios Su karakter mas mihó? Resúmen: E santuario na shelu ta revelá un Dios di amor, ku a baha pa biba ku Su kriaturanan, for di komienso mes di Kreashon. STAP 1 --MOTIVA Lus Skèrpi riba Skritura: 1 Reinan 8:49. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: E santuario na shelu ta demostrá e prinsipio di “Emanuel” (Dios ku nos), for di komienso di Kreashon, i dor di tur eternidat: Dios ta bini abou for di shelu, den tempu i espasio di tera, pa bin biba ku Su kriaturanan. E ta invitá nan den un relashon íntimo ku E Mes (adorashon), i despues di piká, E ta proveé un manera pa e relashon íntimo aki wòrdu restorá. Djis pa Maestronan: Nos ta enfoká den e kuartal aki riba un tema ku probablemente ta mas fundamental den Skritura, mas ku kualke otro: e santuario. Ellen G. White a skirbi, na aña 1906: “Komprondementu korekto di ministrashon ku ta tuma lugá den e santuario na shelu ta fundeshi di nos fe”.—Evangelism, p.221. Pionero Atventista Uriah Smith a enfatisá e importansia ku e ta haña tin den mensahe di e santuario: “E santuario! Tema importante! Núkleo grandi rònt di kua ta pega e konstelashonnan glorioso di bèrdat presente. Kon e ta habri pa nos entendimentu e plan di salbashon! Kon e ta elevá e velo for di e posishon di nos Señor den shelu! Ki un krans di gloria e ta tira rònt di Su ministerio! Ki un armonia divino e ta stablesé den e Palabra di Dios! Ki un diluvio di lus e ta basha riba kumplimentu di profesia ku a tuma lugá den pasado! Kon e ta fortifiká e bèrdatnan poderoso di e último dianan aki! Ki un gloria e ta tira riba futuro! Ku ki speransa i goso i konsuelo e ta yena kurason di e kreyente! Tema glorioso! Su importansia no por wòrdu apresiá di mas”.—“Reflections on the Santuary”, The Advent Review and Sabbath Herald, Mart 25, 1858. Aktividat pa kuminsá Kuné: Pidi bo klas pa pensa duru, imaginá nan mes, i deskribí kon nan ta pensa e santuario na shelu ta. Pidi nan kompartí pakiko nan ta pensa ku Dios, ku ta omnipresente, mester biba den un santuario na shelu. Konsiderá Esaki: Hesus den Su enkarnashon ta wòrdu yama “Emanuel”, “Dios ku nos” (Isaias 7:14; Mateo 1:23). E prinsipio “Emanuel” tabata operando kaba promé ku e Enkarnashon, ora ku Dios tabata biba den un lugá na shelu, ku E tabata yama Su santuario. Splika. Mira Eksodo 25:8 pa e propósito ku Dios a duna pa e santuario. Ki dia a kuminsá ku e santuario selestial? Tabatin un santuario na shelu asta promé ku tabatin nesesidat pa resolvé problema di pika den universo? Duna rasonnan pa bo kontesta. STAP 2 -- EKSPLORÁ Djis pa Maestronan: Beibel tin kantidat di referensia ku ta papia di e santuario selestial. (Mira Elias Brasil de Souza, The Heavenly Sanctuary/ Temple Motif in the Hebrew Bible] Adventist Theological Society Dissertation Series, vol. 7 [Berrien Springs, Mich.: ATS Publications, 2005, ku ta eksaminá 43 pasashi di Tèstamènt Bieu; un estudio paresido ta wòrdu hasi di Tèstamènt Nobo ku ta kubri 35 pasashi ku ta papia di santuario selestial). E hopi pasashinan aki, ku ta bini for di tur parti di Beibel, bes tras bes ta enfatisá e realidat di e santuario na shelu, komo un lugá real den shelu (mira por ehèmpel, Revelashon 4:2; 11:19). Skritura ta menshoná sinku funshon prinsipal di e santuario selestial: esakinan ta (1) Dios Su residensia; (2) sènter di komando di universo, kaminda Dios ta goberná for di Su trono; (3) e lugá di adorashon selestial; (4) e sala di korte selestial kaminda Dios ta dirigí un huisio hustu; i (5) e lugá (huntu ku e Krus) pa resolvé e problema di piká. Atventistanan di Shete Dia hopi biaha ta enfatisá e di kuater i sinku funshon, ku a bin na bista despues di piká, i e propósitonan importante aki lo ta enfoke di vários lès den futuro. Pero, pasobra e promé tresnan komo propósito básiko, original (i eterno) di e santuario selestial, ta wòrdu neglishá hopi biaha, nos ta ban wak nan mas djaserka den loke ta sigui. KOMENTARIO BIBLIKO: I. Dios Su Kas Eterno (Repasá 1 Reinan 8:49 ku e klas) Den Tèstamènt Bieu, ta papia hopi biaha di e santuario selestial komo un “tèmpel”. E tekstonan aki ta mustra ku Dios ta den Su tèmpel (Salmo 11:4; Isaias 6:1; Mikeas 1:2; Habakuk 2:20, etcetera). E palabra Hebreo pa “tèmpel”, hekal, ta bini for di e palabra antiguo Sumeriano EGAL, ku ta nifiká “kas grandi”. Santuario ta wòrdu yama vários biaha “e kas di Señor” (por ehèmpel, mira Salmo 23:6) i Dios Su “habitashon” (NKJV) òf “morada” (NIV) (mira Deuteronomio 26:15; Salmo 68:5; Jeremias 25:30; Zakarias 2:13). Asina, e santuario na shelu/ tèmpel ta al final Dios Su residensia—Su kas! E tèmpel selestial aki tabata den eksistensia for di komienso di Kreashon (mira Jeremias 17:12, kual lenguahe ta reflehá Génesis 1:1). Ounke ta duru komprondé e metafísiko di Dios Su eksistensia, El a baha bin abou pa biba den espasio i tempu, pa ta serka di Su kriaturanan—“Dios ku nos”. I Hesus ta awor aki preparando “kambernan” pa nos biba eternamente den Su “Tata Su kas” (Juan 14:1-3, NIV), ku ta referí na e santuario selestial. Konsiderá Esaki: Ora nos komprondé ku e santuario selestial ta Dios Su mes kas, kaminda E ta invitá Su kriaturanan bin pa nan tin kompañerismo (i un dia biba kunE), esaki ta amplia bo perspektiva di Dios komo un Persona kaluroso, amabel, i agradabel? II. E Senter di Komando di Universo (Repasá Salmo 47:6-9 ku e klas). Hopi pasashi di Skritura ta deskribí Dios den Su sala di trono i ta papia di e santuario selestial komo Dios Su sala di trono. (Mira espesialmente 1 Reinan 22:19; Salmo 93:1, 2; 97:2; 103:19, 20). Meskos ku Salomon, e rei terenal na Israel, a traha un “sala di huisio” huntu ku su residensia personal (mira 1 Reinan 7:1, 7, 8, NKJV), kaminda e tabata atendé e asuntunan di Israel; asina, nos por visualisá ku e Rei selestial tin un sala di trono òf “Sala di Huisio” (e lugá Santísimo) i Su residensia personal (e lugá Santu). For di Su “senter di komando” den e santuario na shelu, Dios ta dirigí e “asuntunan di estado” pa e universo. Konsiderá Esaki: Ki tipo di “asuntu di estado” atministrativo bo ta kere Dios a hasi for di Su trono promé i despues di piká? III. E lugá di Adorashon Selestial (Repasá Revelashon 4, 5) Hopi pasashi bíbliko ta deskribí e santuario selestial komo un lugá di adorashon. Isaias 14:12-21 i Ezekiel 28:11-19 no ta deskribí solamente e kaida di Lusifèr i e komienso di maldat, pero e ta deskribí tambe eksistensia di e santuario selestial asta promé ku piká, ku Lusifèr komo e “angel kubridó” (versíkulo 14, NKJV), òf kerubin ku ta kubri (wak Eksodo 37:9). Akinan, Lusifèr su puesto komo angel kubridó ta indiká e lugá mas santu di e santuario selestial riba e “seru di Dios” (Ezekiel 28:14, NKJV). Funshon di e santuario aki promé ku Kaída ta skirbi den e pasashi paralèl kuné: ta e “seru di asamblea” (Isaias 14:13, NIV). Na e santuario selestial, e inteligensianan krea, ku no a kai den piká, a reuní pa adorá nan Kreador. Despues di entrada di piká, e funshon di alabansa (doksologia) di e santuario selestial a sigui. Ta mustra Isaias e tèmpel na shelu ora e ta yena ku doksologia kantá; e serafin-nan ta kanta alabansa antifonalmente (esun ta kuminsá, despues e otronan ta respondé): “Santu, santu, santu, ta Señor di ehérsitonan; henter tera ta yen di Su gloria!’” (Isaias 6:3 NKJV). Revelashon 4 i 5 ta deskribí un esena paresido di adorashon na shelu, despues di Hesus Su asenshon: e kriaturanan selestial ta alabá nan Kreador (Revelashon 4) i Redentor (Revelashon 5). I doksologia lo sigui resoná for di e santuario bayendo te na klímaks di e gran konflikto i pa eternidat (Revelashon 19:1-5; Isaias 66:23; Revelashon 21:1-3). Konsiderá Esaki: Kua ta bo reakshon pa e siguiente afirmashon teológiko: “Promé ku soteriologia [e plan di salbashon] tin doksologia [adorashon]”? Kiko e deklarashon aki ta bisa di e karakter di Dios i Su propósito original i eterno pa stablesé e santuario na shelu? STAP 3 – APLIKÁ Djis pa Maestronan: Ta vital pa kapta ku e propósito original di e santuario selestial tabata pa revelá parti di e naturalesa esensial di Dios Su karakter—“ Emanuel” – Dios Ku Nos. Ku Dios ta baha bin abou pa biba den un santuario selestial meimei di sernan selestial krea, ta mustra ku E no ta indiferente, alehá, friu,i prohibí. E ta anhelá pa ta serka di Su kriaturanan, pa biba meimei di nan. Preguntanan pa Pensamentu: 1. E santuario selestial ta un lugá real den espasio i tempu, òf e ta solamente un metáfora? Sostené bo kontesta ku Skritura. 2. Hopi di mundu Kristian (siguiendo e pensamentu di dualismo Platoniko) te ainda ta kere ku Dios ta esensialmente eterno; den otro palabra, E no ta bini abou pa biba den espasio i tempu. Kon e realidat históriko di e santuario na shelu ta bira un klave pa proveé un punto di bista korekto di e naturalesa di Dios? Pakiko esaki ta importante? Pregunta pa Aplikashon: Komprondiendo e “prinsipio Emanuel” en relashon ku e santuario selestial, kon e ta afektá bo komprondementu personal di e doktrina di santuario i hasi bo perspektiva di e karakter di Dios mas skerpi? STAP 4 -- KREA Djis pa Maestronan: Purba yuda bo studiantenan visualisá e kalor i intimidat di e santuario selestial komo Dios Su kas mes. Un dekorado interior na Rusia, ku a bira un maestro di teologia despues di kaida di Komunismo, a skirbi un korant titulá “Un dekorado Interior Ta Wak E Santuario di Shelu”. E señora aki ta bisa ku dekoradónan profeshonal di interior di un lugá por bisa hopi di karakter di e persona ku ta biba den e lugá ei, dor di e forma kon e lugá ta dekorá. E ta sugerí ku e muebelnan di e santuario selestial, ku ta Dios Su kas, ta revelá hopi di Dios Su karakter, asta promé ku kuminsá wak e den konekshon ku e problema di piká. Aktividat: Pensa riba e diferente muebelnan den e santuario selestial (Dios Su kas), manera e ta deskribí den Revelashon, i parsialmente reflehá den su imitashon terenal. Djis imaginá ta kiko e muebelnan ei di Dios Su kas ta konta nos di Dios, asta promé ku nan a bira símbolo di salbashon. (Por ehèmpel, kon e mesa di pan por ta manera Dios Su “komedor” kaminda tin kombersashon na mesa entre Dios i Su “bishitanan di kas” selestial – ku ta e inteligensianan selestial ku ta bin huntu pa adorE) Ki tal e kandelá, e altar di siensia, e arka? Ki punto di bista esakinan por duna nos di Dios Su karakter? Lès 2 pa Òktober 5-11 “SHELU” ARIBA TERA Djasabra Atardi Lesa pa Estudio pa e Siman Aki: Génesis 1:31-2:3; Eksodo 39:32, 43; 25:9; Hebreonan 8:5; Juan 2:19-21; 1 Korintionan 3:16, 17; Revelashon 21:1-22. TEKSTO DI MEMORIA: “Kendenan ta sirbi un kopia i sombra di e kosnan selestial, meskos ku Moises a wòrdu spièrtá pa Dios, tempu ku e tabata bai lanta e tabernakel; pasobra E ta bisa: ‘Mira pa bo traha tur kos konforme e diseño ku a wòrdu mustrá na bo riba e seru’” (Hebreonan 8:5). OUNKE E SANTUARIO DEN SHELU ta esun original, esun kaminda Dios Mes ta ministrando “pa nos”, Señor a rebelá bèrdatnan di e santuario aki den diferente forma, na nos akinan riba tera. Dios a krea e Hardin di Eden komo un símbolo di e santuario. E santuario selestial i su funshon den salbashon a wòrdu representá den e tabernakel terenal i e struktura mas grandi di e tèmpelnan Israelita. Den Hesus, mas ku kla, e tèmpel a wòrdu manifestá den un ser humano. I, finalmente, e tèmpel selestial lo baha bin abou riba e tera nobo. Manera nos lo mira, Dios a usa konseptonan relashoná ku e santuario selestial pa rebelá bèrdat. Den e siman aki nos lo studia algun di e konseptonan aki. Djadumingu – Òktober 6 E PROME “SANTUARIO” ARIBA TERA Studiantenan di Beibel a ripará ku hopi di e rasgonan di e Hardin di Eden ta korespondé na e último santuarionan den Israel, indikando ku Eden tabata e promé símbolo di “tèmpel” ariba tera. Algun paralelo entre Eden i e santuario ta lo siguiente: 1. Na final di e relato di Kreashon i e rapòrt deskribiendo konstrukshon di e santuario den desierto, mes un tres elementu—aprobashon, finalisashon, i bendishon—ta ekspresá ku mes un palabranan klave (kompará “tur”, “terminá”, i “bendishoná” den Génesis 1:31-2:3 ku Eksodo 39:32, 43; 40:33). 2. Meskos ku Dios tabata “kana den e hardin” (Génesis 3:8), asina tambe E tabata meimei di Su pueblo den e santuario (2 Samuel 7:6, 7). 3. Adam mester a “kuida” e Hardin (Génesis 2:15). Mes un servisio di e Levitanan den tabernakel (Numbernan 3:7, 8). verbo ta usa pa 4. Imágen manera Hardin, ta aparesé dor di henter e santuario (Eksodo 25:31-36; 1 Reinan 6:18). 5. Kerubin tabata vigilá i kuida entrada di e hardin (Génesis 3:24); dos kerubim tabata stashoná den e lugá Santísimo (Eksodo 25:18-22). 6. Meskos ku Kreashon a tuma seis dia, kada dia introdusí dor di “Dios a bisa”, i tur a sigui pa e Sabat, asina tin seis sekshon di “Señor a papia na Moises” tokante e tabernakel (Eksodo 25:1; 30:11, 17, 22, 34; 31:1) sigui pa un di shete sekshon tokante e Sabat (Eksodo 31:12-17). 7. E santuario a keda kla riba e promé dia di e promé luna (Eksodo 40:17), e Dia di aña Nobo Hebreo, ku ta bolbe kòrda kon mundu a keda kla na Kreashon. Génesis 2 no tabatin mester di ta presis tokante e paralelonan aki; ma hende di ántes tabata komprondé nan. Por ehèmpel, un skritura Hudiu di siglo dos promé ku Kristu (P.K.) ta afirmá ku “e hardin di Eden tabata e lugá Santísimo i e lugá di biba di Dios”. E Hardin di Eden ta wòrdu yama e “hòfi di Dios” (Isaias 51:3; Ezekiel 28:13; 31:9). E tabata Dios Su lugá di biba ariba tera, e lugá kaminda nos promé mayornan mester a adorá i komuniká kunE. P’eseí, e pèrdida di mas grandi di e Kaida no tabata ku a saka Adam i Eva for di e Hardin, pero nan a pèrdè, pasobra nan no tabata den e presensia inmediato mas di Dios. Meditá riba konsepto di e palabra santuario mes. Kiko ta bini na bo mente? Kiko ta forma un “santuario” awor pa bo? Komprondiendo e santuarionan aki, kon esaki ta yuda bo komprondé mas mihó, kiko Dios Su santuario ta proveé pa nos? Djaluna – Òktober 7 KOPIA DI E PATRONCHI Lesa Eksodo 25:9, 40; Hebreonan 8:5; 9:23, 24. Ki relashon tin entre e santuario di shelu i esun di tera? Skrituranan ta siña kla ku Moises no a inventá e tabernakel, pero el a trah’é di akuerdo ku e instrukshon divino ku el a risibí riba e seru (Eksodo 26:30; 27:8; Numbernan 8:4). E santuario riba tera mester a wòrdu traha segun e “patronchi” (Eksodo 25:9, 40). E palabra Hebreo pa “patronchi” (tabnit) ta ekspresá e idea di un modelo òf kopia; asina, nos por konkluí ku Moises a mira algun tipo di modelo den miniatura (makèt) ku ta representá e santuario selestial i ku e modelo aki a sirbi komo patronchi pa esun di tera. P’eseí, e tèmpel na shelu ta esun original, e modelo pa e santuarionan Israelita. Loke ta bisto tambe ta ku nos no por igualá, ni remplasá e santuario den shelu ku shelu mes. E tèmpel selestial ta “den shelu” (Revelashon 11:19; 14:17; 15:5); asina, shelu tin e. Nan dos no ta sinónimo. E buki di Hebreonan ta splika den palabranan inekibokabel ku e santuario selestial ta real. E santuario den shelu ta wòrdu yama “e tabernakel berdadero” (Hebreonan 8:2, NKJV), i tambe “e tabernakel mas grandi i mas perfekto” (Hebreonan 9:11), NKJV), miéntras ku esun di tera ta un “kopia i sombra” di esun selestial (Hebreonan 8:5, NKJV). Ya ku un sombra ta semper djis un representashon di algu real, i nos por bisa tambe ku e ta un representashon imperfekto i blek, e santuario terenal ta un simpel represen-tashon di esun di shelu. Kualke sea su limitashonnan, sinembargo, e santua-rio di tera ta reflehá realidat di esun selestial den formanan masha importante. E relashon entre nan dos ta wòrdu yama tipologia. Tipologia ta un prefigurashon profétiko ku shelu a diseñá, ku ta envolví dos realidat históriko ku ta pas ku otro, yama tipo (original) i antitipo (kopia). Pasobra e similitut ta kore for di e tipo (original) pa e antitipo (kopia), nos por mira na Hebreo ku e modèl selestial ku Moises a mira ta referí na dje komo “tipo” òf “patronchi” (Hebreonan 8:5) i e santuario terenal komo “antitipo” òf “kopia” (Hebreonan 9:24). E bèrdat aki ta presentá mas evidensia ku esun di shelu tabata eksistí promé ku esun di tera. Komo Atventistanan di Shete Dia, nos ta riba tereno bíbliko sólido, ora nos enfatisá realidat físiko di e santuario selestial. Djamars – Òktober 8 HESUS KOMO E SANTUARIO Lesa Juan 2:19-21. Pakiko Hesus Su kurpa ta wòrdu kompará ku e tèmpel? Mira tambe Juan 1:14. Un di e temanan den e Evangelio di Juan ta ku Hesus, e “tèmpel” mas mihó a bini. Ta usa kuadro di tèmpel for di padilanti den Juan 1:14. Hesus ta e Palabra ku “a biba” meimei di hende, i nan a mira Su “gloria”. E palabra Griego usa pa “biba” (skenoo) ta e forma verbal di e sustantivo Griego pa “tabernakel” (skene); asina un hende por tradusí verso 14 manera e Palabra “a tabernakel meimei di nos”. Den e konteksto aki, e palabra gloria ta rekordá e gloria di Dios ku tabata yena tantu e tabernakel di desierto (Eksodo 40:34, 35) i Solomon su tèmpel na su inougurashon (2 Kronikanan 7:1-3). Asina, ora Kristu a bini na tera komo humano, El a kumpli ku Dios Su promesa di tèmpel pa biba meimei di Su pueblo. Manera e tekstonan ariba ta mustra, Hesus a deklará ku E Mes ta e tèmpel, ku ta nifiká ya kaba fin di nifikashon di e tèmpel terenal, despues di Su morto (Juan 2:1921; Mateo 27:51). Tambe, ora Hesus a bisa ku E ta e Pan di Bida (Juan 6:35) i e Lus di Mundu (Juan 8:12), E lo tabata mustrando mas aya di e mana riba mesa na e Pan di e Presensia i e kandelá, ophetonan den e santuario selestial. Un referensia definí na e santuario ta esun ku ta mustra na Hesus komo e “Lamchi di Dios” di sakrifisio, ku lo karga piká di mundu (Juan 1:29). “Tur ku tabata duna sirbishi relashoná ku e santuario tabata wòrdu eduká konstantemente enkuanto e intervenshon di Kristu na fabor di e rasa humano. E servisio aki mester a krea den kada kurason un amor pa e lei di Dios, ku ta e lei di Su reino. E ofrenda di sakrifisio mester tabata un lès ophetivo di e amor di Dios revelá den Kristu—den sufrimentu di e víktima ku tabata muriendo, ku a tuma riba Su Mes e piká di kua hende tabata kulpabel, e Ser Inosente a bira piká pa nos”.— Ellen G. White, Selected Messages, buki 1, p. 233. Pa motibu di nos naturalesa pekaminoso, ta asina fásil pensa ku Dios ta rabiá ku nos. Kon e revelashon di Dios Su amor, manera ta mira esei den e bida i morto di Hesus, ta yuda nos kada un realisá, na nivel personal, ku Dios ta stima nos apesar di nos faltanan? Den ki forma e realisashon aki mester enkurashá nos pa gana viktoria riba nos mes? Djarason – Òktober 9 IGLESIA KOMO E SANTUARIO Despues ku Hesus a subi bai shelu, i despues di Su inougurashon ayanan komo Sumo Saserdote, e santuario riba tera no tabatin ningun propósito real mas den e plan di salbashon (mira Mateo 27:50, 51). Sinembargo, Dios te ainda ta buska pa biba meimei di Su pueblo ariba tera, i awor esei ta posibel dor di Spiritu Santu. E apòstelnan ta usa ilustrashon di tèmpel pa splika e bèrdat aki. Lesa 1 Korintionan 3:16, 17; 6:19, 20; 2 Korintionan 6:16; Efesionan 2:19-22. Pone atenshon na e kuadro imaginativo di santuario den e tekstonan aki. Ki bèrdat Beibel ta siña nos akinan? Pablo ta papia den 1 Korintionan 3:16, 17 na e iglesia komo un unidat korporal, i e ta presentá na nan e temanan di ta un tèmpel (1 Korintionan 3:16) i di santidat (1 Korintionan 3:17). E ta apliká mes un prinsipionan den 1 Korintionan 6:19, 20 pa e kreyente individual. Komo tèmpel, e kreyente ta tereno santu i, komo tal, e ta bou di obligashon divino pa biba den santidat. Pablo ta usa e imágen di tèmpel pa enfatisá su yamada pa biba bidanan puru i santu, ku den e konteksto aki e ta identifiká komo puresa seksual na lugá di inmoralidat (1 Korintionan 6:15-18). Pablo su último referensia na iglesia komo santuario divino ta pas ku e patronchi aki. No tin tereno komun entre kreyentenan i inkrédulonan (2 Korintionan 6:14-7:1), pasobra iglesia ta den un relashon di pakto ku Dios i asina e ta eksklusivamente di djE (2 Korintionan 6:18). Na mes un tempu, iglesia ta no solamente Dios Su tèmpel, pero tambe un saserdosio santu (1 Pedro 2:5, 9). Sin duda, ku un privilegio asina, ta sigui responsabilidatnan importante. Ki krusial anto pa nos someté nos bida den fe i obediensia na Señor ku a duna nos asina hopi, i ken, pa e motibu ei, ta pidi hopi bèk for di nos. Klaro, nos ta wòrdu salba dor di Kristu Su hustisia, ku ta kubri nos kompletamente. Sinembargo, pa motibu di loke nos a risibí den Kristu pa medio di grasia, kiko Dios ta pidi nos di Su banda? I asta ainda mas importante, kon nos por hasi mas mihó, loke E ta pidi nos? Djaweps – Òktober 10 KREASHON NOBO Lesa Revelashon 7:15-17. Na unda esnan redimí ta, i kon e kuadro aki ta presentá nan? E versíkulonan aki ta deskribí esnan redimí komo reinan i saserdotenan ku ta sirbi den Dios Su palasio i tèmpel (Revelashon 1:6; 5:10; 20:6). E promesa ku “Esun ku ta sinta riba e trono lo habri Su tabernakel riba nan” (Revelashon 7:15, NASB), ta referí na Dios Su presensia den e santuario den desierto, kaminda El a biba meimei di Israel antiguo komo nan Lider. Riba e tera hasi di nobo, e santuario un biaha mas lo bira e lugá perfekto di relashon kaminda Dios i esnan redimí ta topa. E ta garantisá refugio, protekshon, i kumplimentu final di bida den presensia di Dios i Su Kristu. Esun ku un tempu a tabernakel meimei di hende (Juan 1:14) awor ta habri e tabernakel riba Su santunan, asina nan por “tabernakel” den Su lugá. Lesa Revelashon 21:1-22. Kon ta deskribí Yerusalèm Nobo? Ki paralelo por haña entre e stat santu i e santuario den e tekstonan aki? Juan no ta mira un tèmpel den e Yerusalèm Nobo (Revelashon 21:22), pero esaki no ke men ku no tin tèmpel. Mas bien, e Yerusalèm Nobo mes ta e tèmpel i “tabernakel” di Dios” (Revelashon 21:3, NKJV). Vários elementunan di santuario ta asigná na e Yerusalèm Nobo: e ta “santu” i di orígen selestial (Revelashon 21:2, 10); e tin mes un forma kúbiko manera e lugá Mas Santu (Revelashon 21:16; 1 Reinan 6:20); paresido na e instalashon di e tèmpel, “nada impuru” ta permití pa drenta den e stat (Revelashon 21:27); i, mas importante di tur, DIOS TA PRESENTE! Den e santuario di Dios, nos por biba kunE den e relashon mas sera ku ta posibel (Revelashon 21:3, 7). Esaki ta e meta di salbashon. Un eternidat den un relashon sera ku Dios? Pakiko e ta, anto, asina importante pa nos kana, manera Ellen G. White ta bisa bes tras bes, “den komunion sera ku Dios” awor? Djabièrnè – Òktober 11 MAS ESTUDIO: Ellen G. White, “E Skol Despues”, p. 301-309, den Education; “Fin di e Konflikto”, p. 673-678, den The Great Controversy. Un miedu di pone e herensia futuro parse muchu material, a hiba hopi na spiritualisá e bèrdat mes ku a hiba nos na wak riba dje komo nos kas. Kristu a sigurá Su disipelnan ku E tabata bai prepará manshon pa nan den kas di e Tata. Esnan ku aseptá e siñansanan di Dios Su palabra lo no ta kompletamente ignorante tokante e lugá di biba selestial. I sinembargo, ‘wowo no a mira, ni orea tende, ni a drenta den kurason di hende, e kosnan ku Dios a prepará pa esnan ku ta stim’E’. 1 Korintionan 2:9. Lenguahe humano ta inadekuá pa deskribí e rekompensa di esnan hustu. E lo ta konosí solamente pa esnan ku mir’é. Niun mente finito por komprondé gloria di e Paraiso di Dios”.—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 674, 675. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Pakiko bo ta kere ta importante pa nos komprondé ku Dios Su santuario selestial ta un lugá real? Na mes un tempu, tambe, pakiko nos mester ta kuidadoso pa no hasi un komparashon muchu detayá entre e tèmpel terenal i esun selestial? 2. Den klas, pensa mas riba e idea di iglesia komo un “santuario”. Kon abo ta komprondé e bèrdat aki? Tambe, kon nos komo iglesia por kumpli mas mihó ku e enseñansa krusial aki? 3. “Boso no sabi ku boso ta tèmpel di Dios, i ku Spiritu di Dios ta biba den boso? Si kualke hende mancha e tèmpel di Dios, Dios lo destruyé; pasobra e tèmpel di Dios ta santu, i boso ta e tèmpel ei” (1 Korintionan 3:16, 17). Kiko e tekstonan aki ta siña nos, i kon nos por praktiká nan siñansa den e forma ku nos ta biba? 4. Pensa mas riba e idea aki ku nos ta “saserdotenan” awor i ku nos lo funshoná komo saserdote despues di e Segundo Binida. Kiko e funshonnan ei ta pa nos awor, i kiko nan lo ta despues ku Hesus bolbe bèk? Pakiko e uso di asta e palabra saserdote ta mustra nos presis kon sentral e konsepto di e santuario ta pa e plan di salbashon? SEKSHON ADISHONAL PA LES 2 TEKSTO KLAVE: Hebreonan 8:5. E STUDIANTE LO: Sabi: Komprondé fundeshi di tipologia di santuario. Sinti: Apresiá e beyesa di Kristu Su bida i e poder di Su promesanan manera ta revelá den tipologia di santuario. Hasi: Disidí kontemplá Kristu Su bida i reklamá Su promesanan ku tabata simbolisá den tipologia di santuario. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Fundeshi i Kumplimentu di Tipologia di Santuario A. E Hardin di Eden tabata tera su promé santuario. Pakiko tabatin mester di un santuario riba tera, asta promé ku hende a hasi piká? B. E santuario riba tera tabata un kopia di esun original na shelu. Kon tipologia di santuario por yuda nos komprondé e ministerio ku Kristu tin tumando lugá den e santuario selestial? C. Forma prinsipal di e santuario terenal i su sirbishinan ta haña kumplimentu den e bida terenal di Kristu, den iglesia, i na final di historia di tera. Kon e kumplimentu aki di tipologia di santuario ta amplia nos komprondementu di e evangelio? II. Sinti: E Santuario, Hesus, i Iglesia A. Ki tipo di santuario, ku ta mustra na Kristu, ta di mas nifikáshon pa abo personalmente? B. Reklamando e promesanan bíbliko, ku nos por haña den tipologia di e santuario, kon esaki por yuda nos biba mas manera Kristu ke? III. Hasi: Kontemplá Kristu i Reklamá Promesanan di Su Santuario A. Determiná pa hasi Kristu Su karakter mas bibu den bo mente den e siman aki dor di tipologia di santuario. B. Kua di e promesanan ku tin den tipologia di santuario, abo lo skohe pa pidi su kumplimentu na bo fabor? Resúmen: Tipologia di santuario ta un yudansa poderoso pa asistí nos den komprondé e fasetanan mas grandi di e evangelio. STAP 1 -- MOTIVA Lus Skèrpi riba Skritura: Hebreonan 8:5 Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: E santuario terenal—un kopia di e santuario original na shelu—tabata mustra padilanti na un kumplimentu di tres fase di e trabou hasi den su duplikado selestial, manera ta mira den (1) Kristu Su promé atvènt; (2) Su kurpa, e iglesia; i (3) e eventonan final di historia di tera. Djis pa Maestronan: E palabra Griego typos (for di kua nos ta haña nos palabra ingles tipo) tin e nifikashon básiko di un “forma òf malchi hòl” (pensa riba un baki malchi di gelatina, pensa riba un malchi di eskultura di eis, òf un plancha ku malchi pa traha pan). Ora nos kapta e funshonnan básiko di e malchi hòl ei, e ora ei nos por komprondé loke ta básiko di e tipologia di santuario (1) tantu e malchi hòl i e produkto final, formá dor di e malchi, tur dos ta realidatnan temporal; asina e santuario di tera i di shelu ta realidatnan históriko; (2) e malchi hòl no ta e original, pero e ta formá for di un prototipo ku tabata eksistí kaba; asina, e santuario terenal ta un kopia di e santuario original di shelu; (3) e malchi hòl ta mustra for di padilanti e forma básiko di e produkto final ku lo wòrdu formá dor di dje; asina tambe, e santuarionan di Tèstamènt Bieu ta rebelá e forma básiko di kumplimentu di e tipo di Santuario di Tèstamènt Nobo; i (4) e produkto final ta mas grandi ku e malchi hòl i ta kumpli ku e funshon pa kua a traha e malchi; di mes un forma, e kumplimentunan di Tèstamènt Nobo ta mas grandi ku e “tiponan” di santuario di Tèstamènt Bieu, i nan ta kumpli e funshon pa kua a traha nan. Aktividat pa kuminsá Kuné: Trese un malchi hòl pa nan wak, sea un malchi pa pone gelatina aden, òf malchi pa traha pandushi, òf pa traha bolo, òf asta un kaha di karton di lechi bashí ku por usa pa duna forma na un líkido di vris den dje, anto splika nifikashon di tipologia di santuario, usando e ilustrashon deskribí. Konsiderá Esaki: Tipo di santuario di Tèstamènt Bieu no ta mustra sola-mente padilanti (horizontalmente) na nan kumplimentu den Tèstamènt Nobo, pero nan ta mustra tambe ariba (vertikalmente), mustrando ku e santuario selestial tabata den eksistensia (manera e prototipo) asta promé ku e santuario terenal tabata eksistí. Pakiko bo ta kere Dios a sinti ku tabata im-portante, pa duna sernan humano e tiponan di santuario terenal, pa mustra padilanti i ariba na e antitiponan di santuario di shelu? STAP 2 – EKSPLORÁ Djis pa Maestronan: Den e sekshon aki nos lo eksplorá tres idea prinsipal: (1) Hardin di Eden komo tera su santuario original; (2) fundeshi bíbliko pa identifiká tipologia di santuario; i (3) kon e tiponan di santuario tin un kumplimentu di Tèstamènt Nobo, den tres fase. Pa haña un resúmen mas ekstenso di e ideanan aki, pasa dor di e tema di tipologia bíbliko riba e siguiente wèbsait: www.andrews.edu/˜davidson/. KOMENTARIO BIBLIKO I. Santuario di Eden (Revisá Génesis 3:24 ku e klas). Apart di e esnan menshoná den e guia di estudio di e lès di Beibel Stándart, ripará un paralelo ku tin entre Eden i santuarionan bíbliko mas despues: (1) Tur dos tabatin un orientashon oriental (Génesis 2:8; kompará Eksodo 27:1316; 1 Reinan 7:21; Ezekiel 47; (2) Eden i e santuarionan mustra na Ezekiel i Juan tabatin un riu ta basha sali bin afó for di nan (Génesis 2:10; Ezekiel 47:1-12, NIV; Revelashon 22:1). (3) Tur dos tabatin metalnan presioso, espesialmente bdellium i oniks (Génesis 2:12; Eksodo 25:7; 28:9, 20; Numbernan11:7). (4) E palabra pa “lus, lampi” (na Hebreo ma’or) usa pa deskribí e solo i luna den Génesis 1:14-16, ta wòrdu usa otro kaminda den e Pentateuko, solamente pa e lus ku tabata resplandesé den e santuario, ku ta bini di zeta di lampinan di e menorah den santuario (Eksodo 25:6); (5) Despues di e Kaida, na e hèki parti ost di Eden, e dos kerubinnan a wòrdu “pone” (CEV), òf “stashoná” (NKJV); na Hebreo shakan, Génesis 3:24), mes un verbo Hebreo pa Dios Su intenshon pa “biba” (shakan) meimei di Su pueblo den e santuario (mishkan, Eksodo 25:8, 9, NKJV). Konsiderá Esaki: Kua tabata e propósito di un santuario ariba tera, asta promé ku piká a drenta aden? III. E Santuario Terenal: Un Kopia di e Santuario Selestial (Repasá Eksodo 25:9, 40 ku e klas). Dios a bisa Moises pa traha e tabernakel di akuerdo ku e “patronchi” (Hebreo tabnit), ku lo wòrdu mustra na dje riba e seru. Tabnit ta nifiká “kopia di un original ku ta sirbi komo un modelo (den miniatura) pa un otro kopia”.—Promé a duna Moises un bista di e santuario selestial original den tur su grandesa i gloria (Eksodo 24:10; mira Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 343), i despues a mustr’é “un modelo den miniatura di e santuario den shelu” (Ellen G. White, The Spirit of Prophecy, vol. 1, p. 269) pa sirbi komo un patronchi pa konstruí e santuario na tera. Asina e santuario terenal tabata al final un kopia di e santuario/ tèmpel original na shelu. Salomon su tèmpel tambe a wòrdu traha di akuerdo ku e “patronchi” (tabnit) di e tèmpel original na shelu (1 Kronikanan 28:11, 12, 18, 19). Ounke e tabernakel tènt di Moises i e struktura sólido di e tèmpel di Salomon tabata arkitektura masha diferente, e partinan prinsipal tabata meskos: un lugá parti den tres divishon, mes un proporshonnan espasioso, mes un tipo di muebel, un velo òf kortina pa separá e Lugá Santu for di e Lugá Santísimo, i mes un sistema di sakrifisio i saserdosio, mes un servisionan diario/ i di kada aña. Esaki ta mes un forma ku e outor di Hebreonan a resumí den Hebreonan 9:1-7. Nos mester enfoká nos atenshon riba e forma esensial di tipologia ku ta keda konstante den e vários santuarionan di Tèstamènt Bieu. Konsiderá Esaki: Rekonosiendo e partinan básiko di tipologia di e santuario, kon esaki ta yuda nos evitá bai na ekstremo i fiha bista riba detayenan chikitu di e santuario, manera e pènchinan, pilarnan, etcetera) ku ta diferente den e vários santuarionan terenal? III. E Tres Fasenan di Tipologia di Santuario di Tèstamènt Nobo A. Inougurashon: Kristu Su Bida i Morto Terenal (Repasá Juan 2:19-21 ku e klas) Tur forma básiko di tipologia di santuario ta haña su kumplimentu básiko den Kristu segun E ta inougurá e “último dianan” (Hebreonan 1:1, 2, NKJV) na Su promé atvènt). Apart di loke a wòrdu menshoná den e edishon Stándart di e guia di estudio, nota, por ehèmpel, ku Kristu ta e Sumo Saserdote (Hebreonan 7-10), e Lavakro (Baki di laba) (Griego lutron, Tito 3:5), e Asiento di Miserikòrdia (Griego hilasterion, Romanonan 3:25), Su méritonan, e siensia (Revelashon 8:3), i Su hustisia, e lenen (Isaias 61:10). E ta tur kos ku e santuario ta mustra na dje. Nos mester mantené e enfoke aki sentrá riba Kristu, komo base fundamental den nos estudio di e santuario. B. Apropiá: Iglesia (korporativa i Individual) (Repasá 1 Korintionan 3:16, 17; 6:19 ku e klas). Ora iglesia, den su totalidat, ta inkorporá den Kristu Su kurpa, e ta bira tambe un tèmpel òf santuario. Asina, e tipologia di santuario ku tabata mustra na Hesus por wòrdu apropiá dor di iglesia korporal i individualmente. Mas aya di e ehèmpelnan duna den e lès stándar, Skritura ta sigurá nos ku nos por bira, dor di Kristu Su poder primintí, un “sakrifisio bibu” (Romanonan 12:1, NKJV), lus di e kandela (Revelashon 1:20; mira tambe Mateo 5:14), i ku nos orashonnan por bira manera siensia (Revelashon 5:8; 8:3), i nos trabou hustu manera lenen fini (Revelashon 19:8), etcetera. C. Konsumá: Yerusalèm Nobo komo Tabernakel Eterno (Revisá Revelashon 21:2, 3, 15, 16, 21, 22 ku e klas). E santuario ta haña kumplimentu tambe na final di e gran konflikto. Revelashon 21 ta hasi kla ku Yerusalèm Nobo ta e “tabernakel” [skene] di Dios”, usando mes un palabra ku ta wòrdu usa den e Septuagint (tradukshon Griego di Tèstamènt Bieu) pa e santuario. Asina, Juan no a mira un tèmpel den e stat pasobra henter e stat tabata awor Dios Su santuario (en realidat, ekivalente na e lugá Santísimo – ku ta di forma kúbiko. ). Konsiderá Esaki: Ki otro aspekto di e santuario ta kumpli den Kristu, den Iglesia, i den e klímaks final di historia di salbashon? Kua ta nifikashon di e “tabernakel” di Yerusalèm Nobo den forma di un kúbiko? STAP 3 – APLIKÁ Djis pa Maestronan: Eskritornan Kristian generalmente ta usa tipologia di Santuario solamente pa Kristu. Algun ta mira su implikashon pa iglesia, pero e kontribushon úniko di Iglesia Atventista ta tambe pa mustra na e fase final di kumplimentu di tipologia di santuario den e santuario selestial, durante klousura di e gran konflikto. Preguntanan pa Pensamentu: 1. Komprondiendo tipologia di santuario, kon esaki ta yuda afirmá ku e santuario terenal ta un lugá físiko real den shelu, i no djis un metáfora pa salbashon? 2. Den ki forma bo konfiansa a wòrdu fortalesé den e bèrdat bíbliko sano di e fundeshinan di teologia di santuario—ku e “tipo” di santuario di Tèstamènt Bieu ta revelá e rasgonan básiko di Kristu Su ministerio aktual den e santuario selestial? 3. Kon nos komprondementu Atventista di tipologia di santuario por bira pober si solamente nos konsentrá riba e fase di kumplimentu den shelu, for di 1844 i faya di rekonosé su fase di kumplimentu históriko den Kristu i den iglesia? Preguntanan di Aplikashon: 1. Kua ta bo kontesta pa e realisashon ku kada aspekto di kumplimentu di e santuario den Hesus, ta tambe na alkanse di Iglesia, Su kurpa, i abo individualmente? 2. Kon e ta pone bo kurason regosihá pa pensa di realmente biba ku Dios den Su “tabernakel” (e Yerusalèm Nobo) pa tur eternidat? STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Buska pa impreshoná riba e klas e rikesa di mira Hesus komo kumplimentu di tipologia di santuario di Tèstamènt Bieu, i e poder di hasi di nos mes, e promesanan di tipo di santuario. Aktividatnan: 1. Ellen G. White ta sugerí “ta bon pa nos pasa un ora pensativo kada dia kontemplando e bida di Kristu”.—The Desire òf Ages, p. 83. Determiná pa pasa algun ora den e siman aki meditando riba e bida di Kristu i Su ministerio i morto, komo kumplimentu bunita di santuario su tipologia. 2. Pedro ta skirbi di e “promesanan grandi i maravioso” di Dios Su Palabra, dor di kua nos por “partisipá di e naturalesa divino” (2 Pedro 1:4). Den e siman aki konsiderá henter un sèt nobo di promesanan di Beibel pa reklamá—esnan envolví den tipologia riku di e santuario. Lès 3 pa Òktober 12-18 SAKRIFISIONAN Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Génesis 3:9-21; Eksodo 12:21-27; Levitiko 2:1-3; Génesis 22:1-19; Levitiko 17:10, 11; Filipensenan 4:18. TEKSTO DI MEMORIA: “Pesei mi ta roga boso, rumannan, pa medio di e miserikòrdianan di Dios, pa presentá boso kurpanan komo sakrifisionan bibu i santu, aseptabel pa Dios, kual ta boso sirbishi spiritual di adorashon” (Romanonan 12:1). SENTRAL PA HENTER e evangelio tin e konsepto di sakrifisio. Den lenguahe bíbliko, e palabranan pa “sakrifisio” hopi biaha ta deskribí e idea di hala serka, i di trese algu pa Dios. E nifikashon básiko di e palabra Hebreo pa ofrenda òf sakrifisio ta deskribí e akto di aserká, e akto di trese algu den presensia di Dios. E ekivalente Griego ke men “regalu” i ta deskribí e presentashon di un sakrifisio. Di mes un manera, e palabra Ingles ofrenda ta bini for di e palabra Latin offerre, e presentashon di un regalu. E palabra sakrifisio ta un kombinashon di e palabra Latin sacer (santu) i facere (hasi) i ta referí na e akto di hasi algu sagrado. E siman aki nos ta ban wak na algun di e sakrifisionan ku kreyentenan a ofresé na Dios. Nos lo deskubrí ku Dios semper tabata pidi sakrifisio, i te ainda E ta hasiendo esei awe. Klaro, i mas importante, Dios a hasi e sakrifisio mas grandi, esun di Su Mes den e persona di Hesukristu. Djadumingu pa Òktober 13 E PROME SAKRIFISIO Lesa Génesis 3:9-21. Kua tabata Dios Su kontesta na Adam i Eva despues ku nan a hasi piká? Adam i Eva tabata biba den un mundu perfekto, den un hardin manera santuario, i Dios a pèrmití nan tin komunion kara-kara ku nan Kreador. Nan promé piká a habri un presipisio kasi insuperabel den nan relashon ku Dios. Sinembargo, Dios a plania kaba kon pa drecha e konfiansa aki ku a kibra, i asta promé ku a bini kualke huisio kontra nan, El a duna nan e speransa di un Salbador (Génesis 3:15). “Adam i Eva a para manera kriminal dilanti nan Dios, sperando e sentensia ku transgreshon a trese. Pero promé ku nan a tende di sumpiña i bringamosa, di e ferdrit i angustia ku lo ta nan porshon, i e stòf ku nan mester bolbe bèk na dje, nan a skucha na palabranan ku lo mester a inspirá nan ku speransa. Ounke nan mester sufri..., nan por wak padilanti na viktoria final”.—Ellen G. White, That I May Know Him, p. 16. Señor a mustra nan fundeshi final di e viktoria ei ora ku, inmediatamente despues di Su palabranan di huisio, Dios a traha pa nan paña di kueru pa tapa nan sunú i bèrgwensa. Ounke e no ta skirbi, pero nos por asumí ku un animal inosente mester a muri pa esaki, i asta ku por a komprondé esaki komo un tipo di sakrifisio (Génesis 3:21). Dios ku a proveé paña pa esnan ku a hasi malu, a bira un akto simbóliko. Meskos ku sakrifisionan den e santuario den desierto tabata garantisá e relashon speshal entre Dios i Su pueblo, asina e paña den e Hardin a sigurá esun kulpabel di Dios Su bon boluntat inkambiabel pa nan. Asina, for di e promé dianan di historia humano, sakrifisionan tabata siña ku ser humano pekador por tin union ku Dios, pero solamente dor di e morto di Hesus, prefigurá den e sakrifisionan ei. Lesa atrobe Génesis 3:9-21. Kiko e ta bisa bo, ku asta promé ku Dios a papia kualke palabra di huisio na e pareha kulpabel, El a duna nan e promesa di “viktoria final”? Kiko esaki ta bisa di Dios Su aktitut pa ku nos, asta den nos kondishon kai? Djaluna pa Òktober 14 TIPO DI OFRENDA Den tempu di Tèstamènt Bieu, e kreyentenan por a trese ofrenda na diferente okashon i den diferente sirkunstansia personal. Tabata pèrmití pa nan duna diferente “ofrenda” inkluyendo animalnan limpi, grano, òf kos di bebe, i tambe otro kosnan. E sakrifisio di animal ta e elementu mas bieu den servisio di e santuario, i huntu ku e servisio saserdotal, e tabata pertenesé na e sènter di servisio Israelita. Bida religioso sin sakrifisio ta inkonsebibel. Kua ofrenda ta deskribí den e siguiente tekstonan? Levitiko 2:1-3; Eksodo 25:2-7; Levitiko 4:27-31. Eksodo 12:21-27; Dios a stablesé e sistema di sakrifisio pa asina kreyentenan por drenta den relashon sera kunE. Esaki ta pakiko ofrendanan por wòrdu trese den tur tipo di situashon: pa gradisimentu, pa un ekspreshon di goso òf selebrashon, pa un regalu, pa un petishon pa pordon, pa un súplika di penitensia, pa un símbolo di dedikashon, òf pa restitushon. Entre e tipo di ofrendanan mas importante tin e ofrenda kima (Levitiko 1) i e ofrenda di grano (Levitiko 2), i tambe e ofrenda di pas, òf bienestar (Levitiko 3), e ofrenda di purifikashon (Levitiko 4), i e ofrenda di reparashon (Levitiko 5:14-6:7). E tres proménan tabata ofrendanan boluntario, ku mester a kòrda e dunadó (i nos) ku, na final, tur loke nos ta i tin ta pertenesé na Dios. E ofrenda kima ta simbolisá dedikashon total di esun ku ta hasiendo e ofrenda. E ofrenda di grano ta simbolisá dedikashon di nos poseshon material na Dios, sea nan ta kuminda, animalnan, òf algu otro. E ofrenda di bienestar ta e úniko sakrifisio kaminda e partisipante ta risibí un parti di e ofrenda pa su konsumo personal. E otro dos sakrifisionan tabata obligatorio. Nan tabata rekordá e hendenan ku, ounke maldat tin konsekuensia, e malunan ei por wòrdu “kura”. E ofrenda di purifikashon, yama hopi biaha “ofrenda pa piká”, tabata wòrdu ofresé despues di kontaminashon ritual, òf despues ku e persona bira konsiente di un mancha moral dor di piká. Funshon amplio di e ofrendanan ta mustra ku kada aspekto di nos bida mester bini bou di Dios Su kontròl. Kon bo por siña someté tur kos ku bo tin òf ta, na djE? Kiko ta pasa ora bo no hasi esaki? Djamars pa Òktober 15 SAKRIFISIO NA MORIAH Lesa Génesis 22:1-19. Kiko Abraham a siña di sakrifisio? Kua tabata Dios Su propósito den e desafio inkreibel aki pa Abraham su fe? E patriarka su bida ku Dios tabata semper kompañá ku promesanan divino; e promesa di un yu hòmber; i e promesa ku Dios lo kuida di Ishmael. Abraham a sakrifiká, pero esaki tabata semper na lus di algun promesa. Sinembargo, den e situashon deskribí den Génesis 22, Abraham no a haña niun promesa divino; na lugá di esei, a bis’é pa bai sakrifiká e promesa bibu, su yu hòmber. E agonia ku el a sufri durante e dianan skur ei di e prueba spantoso, a wòrdu pèrmití, pa e por komprondé for di su mes eksperensia algu di grandesa di e sakrifisio ku Dios infinito a hasi pa hende su redenshon. Niun otro prueba por a kousa Abraham tantu tortura di alma manera e ofrenda di su yu hòmber. Dios a entrega Su Mes Yu na un morto di agonia i bèrgwensa”. –Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 154. Tokante e sakrifisio, Abraham a komprondé dos prinsipio esensial. promé, niun otro sino Dios Mes por trese e sakrifisio berdadero i e medio di salbashon. Ta Señor ta esun ku mester proveé. Abraham ta internalisá e prinsipio aki dor di nombra e lugá, “YHWH Jireh”, ku ta nifiká “Senor-Lo-Proveé”. Na di dos lugá, e sakrifisio mes ta sustitushonal, un ku a salba Isaac su bida. E chubatu karné a wòrdu ofresé “na lugá di” Isaac (Génesis 22:13). E animal ei, ku Dios a proveé, ta prefigurá e Lamchi di Dios, Hesukristu, riba Ken “Señor a pone ...inikidat di nos tur” (Isaias 53:6, 7; Echonan 8:32, NKJV). Ki un entrega asombroso na Dios! Ken por imaginá kiko e eksperensia ei lo mester tabata pa Abraham? Pensa riba e último biaha ora ku abo mester a rèk man ku fe kurú, i hasi algu ku a kousa bo hopi angustia. Kiko bo a siña for di bo akshonnan, i ki bon e lès ei a hasi bo? Djarason pa Òktober 16 BIDA PA BIDA Lesa Levitiko 17:10, 11. Ki funshon Dios ta duna na e sanger? Den un pasashi kaminda Dios ta instruí e Israelitanan pa kome niun sanger, E ta proveé un rason interesante pa e prohibishon aki: sanger ta para pa bida, i Dios a hasi sanger di sakrifisio un reskate pa bida humano. Un bida, representá dor di sanger, ta reskatá un otro bida. E prinsipio di supstituí, ku a bira kla riba Seru Moriah ora ku Abraham a ofresé sanger di e chubatu na lugá di sanger di su yu hòmber, ta firmemente ankra den Dios Su rekerimentunan legal pa Israel antiguo. Manera den Génesis 22, Dios ta mustra ku ta E Mes ta Esun ku ta proveé e medio pa ekspiashon; na Hebreo e lèter Ami, den e versíkulo “Ami a dun’é na boso” (Levitiko 17:11), NKJV) ta enfatisá. Hende no por proveé su mes reskate. Dios mester duna esei. E konsepto ta diferente for di esun di otro religionnan ku ta usa sakrifisio. Den Beibel, no ta un humano ta aserka Dios i sa kon kalm’E; mas bien, ta Dios, ku ta proveé e medio pa un persona bin den Su presensia santu. I den Kristu, E Mes ta proveé e sanger pa reskate. Lesa 1 Samuel 15:22 i Mikeas 6:6-8. sistema di ritonan? Kua ta algun di e peligernan di e Nunka tabata intenshon di Dios pa e servisio di sakrifisio bira supstituto pa aktitut di e kurason; kontrali na esei, e sakrifisionan mester a habri kurason di e kreyente pa konsagrá su mes na Señor. Si nos pèrdè bista di e echo ku sakrifisionan ta ekspresá un relashon spiritual entre Dios i nos, i ku nan tur ta mustra na un sakrifisio mas grandi, esta, Hesukristu, e ora ei nos por fásilmente hera i tuma e ritonan di sakrifisio komo un aparato outomatisá pa hasi ekspiashon. Apart di sakrifisio, Dios realmente ke pa nos kurason ta den bon relashon kunE (Salmo 51:16, 17). Konsistentemente e profetanan di Israel tabata akusá e pueblo di deboshon falsu i tabata yama nan pa nan “hasi hustisia, i stima bondat, i kana humilde ku nan Dios” (Mikeas 6:6-8; kompará Isaias 1:10-17). Den ki forma nos ta kore mes un peliger manera esun ekspresá anteriormente? Pakiko asina hopi biaha ta difísil realisá ku nos awe por ta hasiendo eksaktamente loke e Israelitanan di ántes a hasi den e aria aki? Kon nos por evitá e ekibokashon aki? Djaweps pa Òktober 17 SAKRIFISIONAN AWE/ SAKRIFISIO BIBU Ounke despues di Kristu Su morto di sakrifisio, no tabatin mester mas di sakrifisio di animal, Tèstamènt Nobo ta papia di nesesidat pa hasi un otro tipo di sakrifisio na su lugá. Di akuerdo ku e tekstonan aki, ki tipo di ofrenda nos mester trese awe pa Dios? Romanonan 12:1, 2; Filipensenan 4:18; Hebreonan 13:15, 16; 1 Pedro 2:5. Terminologia for di e sistema di sakrifisio tabata funshoná masha bon den deskribí konsepto di e promé Kristiannan, di loke ke men pa biba un bida totalmente konsagrá na Dios. En realidat, asta ora Pablo tabata pensando riba su martirio, el a deskribí su mes komo un ofrenda di bebida (Filipensenan 2:17; 2 Timoteo 4:6). Ki mensahe espesífiko ta wòrdu duna na nos den Romanonan 12:1? Den ki forma nos mester manifestá e bèrdat aki den nos mes bida? Un “sakrifisio bibu” ke men ku henter e persona ta wòrdu duna na Dios. E ta inkluí e dedikashon di kurpa (Romanonan 12:1) i tambe e transformashon di e ser interior (versíkulo 2). Nos mester wòrdu apartá (“santu”) pa e úniko propósito di sirbi Señor. Kristiannan lo presentá nan mes kompletamente na Señor pa motibu di e “miserikòrdianan di Dios”, manera ta deskribí den Romanonan 12:1-11, ku ta presentá Kristu komo nos sakrifisio, e medio di nos salbashon. Den e konteksto aki, Pablo su súplika ta pa Kristiannan imitá Kristu. Un komprondementu berdadero di Dios Su grasia ta hiba na un bida konsagrá na Dios i na un servisio di amor pa otronan. Sumishon di nos mes i deseonan di nos mes na e boluntat di Dios, ta e úniko kontesta razonabel pa Kristu Su gran sakrifisio pa nos. Al final, mester tin un harmonia entre komprondé bèrdat spiritual i doktrinal i nos servisio na otronan. Kada aspekto di bida mester ekspresá e kreyente su dedikashon genuino na Dios. Adorashon berdadero nunka, ta solamente parti paden i spiritual; e mester enserá akshonnan eksterior di servisio apnegá na otronan. Despues di tur kos, pensa riba kiko nos Maestro i Señor a hasi pa nos. Djabièrnè pa Òktober 18 MAS ESTUDIO: “Tabata difísil asta pa e angelnan kapta e misterio di redenshon—pa komprondé ku e Komandante di shelu, e Yu di Dios, mester muri pa hende kulpabel. Ora e mandato a wòrdu duna na Abraham pa ofresé su yu hòmber, interes di tur e sernan selestial tabata riba e esena. Ku intensidat ansioso nan tabata keda wak kada stap den kumplimentu di e mandato aki. Ora na Isak su pregunta, ‘Na unda e lamchi pa ofrenda kima ta?’ Abraham a kontesta, ‘Dios lo proveé un lamchi pa E Mes’’, i ora man di e tata a wòrdu wanta ora e tabata bai mata su yu, i e chubatu ku Dios a proveé a wòrdu ofresé na lugá di Isak—e ora ei, lus a plama riba e misterio di redenshon, i asta e angelnan a komprondé mas kla e provishon maravioso ku Dios a hasi pa salbashon di hende”.—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 155. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. “Nos pia lo kana den su kamindanan, nos lepnan lo papia e bèrdat i plama e evangelio, nos lenganan lo trese kurashon, nos mannan lo hisa ariba esnan ku a kai abou, i kumpli ku hopi tareanan mundano, i tambe kushiná i hasi limpi, i taip i kose; nos brasanan lo pasa rònt di esnan ku ta sinti so, esnan ku ta sinti ku ningun hende stima nan, nos oreanan lo skucha na e gritu di esnan afligí, i nos wowonan lo keda wak humildemente i ku pasenshi na Dios”.—John Stott, Romanonan (Downers Grove, Ill.: InterVarsity, 1994), p. 322. Den ki forma e sita aki ta mustra kiko ke men pa ta un “sakrifisio bibu” ? Pakiko ta solamente dor di morto pa nos mes, nos lo ta kapas di biba un dia asin’aki? 2. Manera nos a mira den lès pa e siman aki, un di e problemanan mas grandi ku hende a enfrentá tabata pa mira e sistema di sakrifisio komo un medio den su mes na lugá di un medio pa un fin—e fin ei ta un bida kompletamente konsagrá na Dios, un konsagrashon ku ta rebelá su mes den servisio amoroso na otronan. Den ki forma Atventistanan di Shete Dia espesialmente, ku a risibí asina hopi lus, tin peliger di bai abou den mes un kaminda, kisas pensando awor, ku e gran bèrdatnan ku nos tin ta un fin den i di nan mes, na lugá di ta un medio pa yega e fin? 3. Pensa un poko mas riba e historia di Abraham i Isak riba Seru Moriah. Ounke kon inkómodo e historia aki ta, un hende por argumentá ku tabata su intenshon pa agitá hende, tabata su intenshon pa kousa konsternashon i preokupashon. Pakiko bo ta kere ku kualke hende por diskutí ku tabata su intenshon, entre otro kosnan, pa spièrta e emoshonnan ei den e lesadó? SEKSHON ADISHONAL PA LES 3 TEKSTO KLAVE: Génesis 22:1-19. E STUDIANTE LO: Sabi: Komprondé nifikashon di e sistema di sakrifisio di Tèstamènt Bieu. Sinti: Sinti for di e sakrifisionan di Tèstamènt Bieu e naturalesa horibel di piká i e kosto teribel pa nos salbashon. Hasi: Determiná pa kontemplá regularmente kumplimentu di e sistema di sakrifisio den Kristu, e “Lamchi di Dios”. PLAN PA ESTUDIO: I. Sabi: E Sistema di Sakrifisio di Tèstamènt Bieu A. Dios a introdusí e sistema di sakrifisio despues di e Kaida (Génesis 3:15, 21). Kon e promé promesa di evangelio (Génesis 3:15) ta indiká e ekspiashon supstituto di e Mesias? B. Abraham a kapta nifikashon di e sistema di sakrifisio, espesialmente dor di su mes eksperensia riba Seru Moriah. Ki rasgo di Génesis 22 ta revelá amor di e Tata, ku E no a retené Su úniko Yu, pa muri pa nos? C. E servisio di Pasku (Eksodo 12), ta duna un di e prefigurashonnan mas komprensivo di e sakrifisio di Kristu. Ki elementu básiko di Su sakrifisio ta premirá den e servisio aki? II. Sinti: Kon Teribel Pika ta i e Preis Karu di Ekspiashon deskribí den e Sakrifisionan di Animal Visualisando e sakrifisionan di Tèstamènt Bieu, kon esaki por yuda nos apresiá mas mihó e gravedat di piká, i e kosto infinito di Kristu Su morto di ekspiashon? III. Hasi: Mira Kristu den e Sombranan Disidí pasa tempu di kalidat den e siguiente siman kontemplando e trabou di ekspiashon di Kristu, manera e ta ilustrá den e sistema di sakrifisio di Tèstamènt Bieu. RESUMEN: E sistema di sakrifisio di Tèstamènt Bieu ta proveé un kuadro poderoso di e nifikashon ku hopi faseta di Kristu Su morto di sakrifisio na Kalvario. STAP 1 -- MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Juan 1:29. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: E sistema di sakrifisio di Tèstamènt Bieu a proveé un portrèt adelantá di nifikashon profundo di e sakrifisio di Kristu. E tabata ilustrá tambe eksperensia di Kristiannan den ofresé nan mes komo un “sakrifisio bibu” (Romanonan 12:1, NKJV). Djis pa Maestronan: Un profesora di seminario ta konta di e eksperensia kon ora sin gana el a kompañá su esposo dor di e region di sker dor di konflikto di e Tera Santu, pa bai te tòp di Seru Gerazim, durante tempu di Pasku. Einan, e poko Samaritanonan ku tabata bibu ainda riba tera, te ainda tabata sakrifiká lamchinan pa Passover. Segun e lamchinan tabata wòrdu hiba pa wòrdu matá, e profesora a kita su wowo pa e no wak. Pero na último minüt, el a wak tòg. Ki horiblemente spantoso nan morto tabata. Segun e tabata mira e kriaturanan inosente lucha kontra e kuchú, su alma a bòltu kontra krueldat di e saserdote, ku tabata kòrtando karni di e bestia inosente, pa ofresé komo sakrifisio. Pero mas ainda, el a haña henter e sistema di sakrifisio algu odioso. Pakiko animalnan inosente mester muri pa mustra padilanti na e morto di Hesus? Riba nan kaminda pa baha seru bai bèk abou e anochi ei, na lus di un luna yen di Passover, e profesora aki a basha tur su amargura afó kontra Dios pa piká ku nan ta hasi ku e animalnan ei pa sakrifisio, te ora ku lus diripiente for di shelu a manera penetrá den su mente skur. Finalmente el a kuminsá komprondé e punto: piká ta asina teribel ku el a kosta bida di e Lamchi inosente di Dios. E sakrifisio aki tabata e úniko manera kon Dios por logra pa hende, ku nan kurason humano duru, por mira kon teribel piká ta, i kon kostoso nos salbashon ta. Aktividat Pa Kuminsá Kuné: Kompartí eksperensia di e profesora di semi-nario, i pidi e klas nan opinion riba e sistema di sakrifisio. Konsiderá Esaki: Algun Kristian ta siña ku Dios, en realidat, no a krea e sistema di sakrifisio, pero simplemente El a usa un konsepto pagano pa alkansá Su hendenan kaminda nan tabata. Ta pakiko Beibel no ta apoyá e punto di bista aki? STAP 2 -- EKSPLORÁ Djis pa Maestronan: Den e siman aki nos ta ban eksaminá e sistema di sakrifisio, manera el a wòrdu introdusí na Adam i Eva, manera el a wòrdu praktiká den periodo patriarkal, i manera el a wòrdu amplifiká den e leinan di Moises. Nos lo eksplorá e sistema aki su nifikashon tipológiko, pa por komprondé kurason di e evangelio di salbashon. KOMENTARIO BIBLIKO: I. E Sistema di Sakrifisio introdusí den Eden (Repasá Génesis 3:9-21 ku e klas). Den e promé promesa di e evangelio, ku nos ta haña den Génesis 3:15, e sakrifisio supstituto di e Simia Mesiániko ta wòrdu presentá kaba podero-samente. Mira esaki den bo imaginashon: E Simia, Kristu, ta kita Su sandalia, lagando su pia “sunú”, i ta stap trapa boluntariamente riba un kolebra venenoso. Esaki ta un kuadro di e Simia, boluntariamente, entregando Su bida, pa mata e kolebra. Kristu a ofresé boluntariamente pa konsientemente stap trapa riba kabes di e kolebra mas mortal den universo, e kolebra Satanas mes, sabiendo bon kla ku esaki lo bai kost’E Su bida. Génesis 3:21 ta indiká ku Dios a bisti Adam i Eva ku kueru—ku ta indiká e sakrifisio di animalnan. Kon nos sabi ku e bistimentu aki ta referí na mas ku djis tapa nan sunú físiko, pa por keinta nan for di e atmósfera friu, despues di e Kaida? Nos sabi esei pasobra e teksto ta aklará ku nan sunú despues di e Kaida tabata mas ku sunú físiko. Despues ku nan a tapa nan mes ku blachi di figu, Adam a konfesá na Dios ku te ainda nan tabata sunú (versíkulo 10). Asina, e sunú tabata inkluí un desnudes di alma, kulpa, ku mester wòrdu tapa ku muchu mas ku paña físiko. Na lugá di blachi di figu di nan mes obranan, ku nan a purba tapa nan desnudes kuné, pero no a logra esei, Dios awor ta tapa nan ku bisti di un Supstituto. Na lugá di tuma nan sanger, awor ta sanger di un víktima inosente a wòrdu drama (paralelo ku e ofrenda di pika di Levitiko 4:29), probablemente e pekador humano mes tabata mata e animal di sakrifisio). Akinan ta indiká e Mesias Su sakrifisio supstituto na fabor di humanidat. Ta DIOS Mes a instituí e sistema di sakrifisio, i a instruí Adam i Eva kon nan mester hasié. Konsiderá Esaki: Ellen G. White ta skirbi: “Na mes momentu ku hende a aseptá e tentashonnan di Satanas, i a hasi presisamente e kos ku Dios a bisa pa e no hasi, Kristu, e Yu di Dios, a bin para meimei di esnan bibu i morto, bisando, ‘Laga e kastigu kai riba Mi. Lo Mi para den hende su lugá. Hende lo haña un otro chèns’”. –Ellen White ta komentá, The SDA Bible Commentary, vol. 1, p. 1,085. Pakiko e aspekto “supstituto di Kristu Su sakrifisio ta asina importante den nos salbashon? II. Abraham I E Sistema di Sakrifisio (Repasá Génesis 22:1-19 ku e klas) Narashon di Génesis 22 ta deskribí e prueba divino di Abraham, kaminda Dios a pidié ofresé su yu Isak riba Seru Moriah. E tèst aki por ta e punto mas grandi di prefigurashon di evangelio di Tèstamènt Bieu, revelando for di padilanti kon tantu e Tata i Yu ta bai bira envolví den angustia di e sakrifisio di ekspiashon. Hesus a bisa ku “Abraham a regosihá pa mira Mi dia, i el a mira esaki i tabata kontentu” (Juan 8:56). Ki dia Abraham a mira Hesus Su dia? Apòstel Pablo ta sita for di Génesis 22 (versíkulo 18) i espesífikamente e ta mustra na e skritura “anunsiá e evangelio promé ku Abraham” (Galationan 3:8). Na Hebreo di Génesis 22:17, 18, manera den Génesis 3:15, e palabra pa “simia” (zerz’) ta wòrdu usa pa promé biaha den un sentido kolektivo pa referí na kantidat di desendientenan i despues ta keda na un nifikashon so (marka pa pronòmber singular, ounke algun tradukshon moderno no ta mustra esaki) pa enfoká riba e Simia Mesiániko den ken “tur e nashonnan di tera lo ta bendishoná’” (Génesis 22:18). E eksperensia di Isak riba Seru Moriah ta di e forma ei eksplísita-mente konektá ku sakrifisio di e Mesias ku ta pa bini. Pablo tambe ta mustra padilanti na spiritu di sakrifisio di e Tata, Ken “no a spar Su Mes Yu” (Romanonan 8:32), usando mes un lenguahe manera Dios a usa dos biaha pa referí na Abraham riba Seru Moriah (Génesis 22:12, 16). Konsiderá Esaki: Kon Génesis 22 i e narashon di Abraham su sakrifisio den Génesis 15 (mira espesialmente versíkulonan 6-18) ta yuda nos komprondé mas mihó e evangelio di hustifikashon pa medio di fe? III. E Sistema Levitiko di Sakrifisio: E Pasku (Repasá Eksodo 12:21-27 ku e klas). Entre e hopi sakrifisionan den e sistema Levitiko, kisas niun ta duna un presentashon mes komprensivo i avansá di e sakrifisio di Kristu manera e servisio multifasétiko di Passover. Meditá riba e siguiente puntonan: 1. Nifikashon fundashonal: Passover ta marka “komienso di lunanan” (Eksodo 12:2) 2. Enfoke riba e lamchi (un símbolo di Hesus) (Eksodo 12:3; Juan 1:29). 3. Timing perfekto (Eksodo 12:5; Juan 13:1; 18:28; 19:14). Hesus a muri 3 p.m. di dia 14 di Nissan, na tempu ku e lamchinan di Passover mester wòrdu mata. 4. Un sakrifisio perfekto, kompletu (Eksodo 12:5, 46; 1 Pedro 1:19; Juan 19:33, 36). 5. Un sakrifisio amplio, ku ta inkluí tur kos (Eksodo 12:4; Juan 3:16; Romanonan 3:23, 24; 5:6, 8, 18; 1 Timoteo 4:10). 6. Apropiashon personal di e sakrifisio (Eksodo 12:7, 8; Juan 6:53; 1 Juan 1:7, 9). 7. Sakrifisio propisiatorio, supstituto. E lamchi mester a wòrdu di “rost den kandela” (Eksodo 12:8). Te ainda hende por mira nan ta rost lamchi di Passover na spit riba kandela, riba tòp di Seru Gerizim, ya ku e Samaritanonan ta sigui opservá e rito aki kada primavera. E dos pida palunan ku nan ta pone den kurpa di e kadaver di e lamchi ta pa tene habri pa e rost paden, i e palunan aki ta pone den forma di e krus. E kandelanan di rabia divino (Salmo 89:46; Sofonias 1:18; Hebreonan 12:25, 29) a wòrdu basha riba Hesus, ora El a tuma riba Su Mes e pikánan di mundu i a risibí e kastigu ku nos ta meresé. E palabra Passover na Hebreo ta enserá e motibu pakiko a nombré asina. “Passover” na Hebreo pesach, ta nifiká pa pasa over òf bula over”. Dios a anunsiá na Moises, “I ora Mi mira e sanger, lo Mi pasa over [pasach] bo; i e plaga lo no ta riba bo pa destruí bo ora Mi heridá e tera di Egipto” (Eksodo 12:13, NKJV); kompará versíkulo 23). Ata aki un prefigurashon di e sakrifisio supstituto di Hesus. (Pa mas detaye, mira “Ponder the Passover”, Shabbat Shalom 53, no. 1 [2006]; p. 4-9, aksesibel na www.andrews.edu/˜davidson/.) Konsiderá Esaki: Sakrifisio di e Mesias pa bini ta kore manera un “hilu kòrá” dor di henter Tèstamènt Bieu. Sita otro pasashinan presentando e tema fun-damental aki di e evangelio. STAP 3 -- APLIKÁ Djis pa Maestronan: Yuda e klas mira kon teribel ta pa kita bida di un animal inosente—e bista hororoso di matamentu di animal, e holó fuerte di sanger i kadaver ku ta kima—tur esaki pa por apresiá mas mihó e kosto di Kristu Su morto pa nos piká. Pregunta pa Pensamentu: Sakrifisionan lo wòrdu ofresé ainda despues ku no tin piká ni pekadornan mas? Diskutí esaki. (Mira Hebreonan 13:15 pa un klave). Preguntanan pa Aplikashon: 1. Kon nos por personalmente apliká “e méritonan di Kristu Su sanger... na e alma”?—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 277. 2. Kiko Pablo ke men ora e ta animá nos pa “presentá nos kurpa komo sakrifisio bibu” (Romanonan 12:1)? STAP 4 -- KREA Djis pa Maestronan: Den e pasashi konosí di Ellen G. White, ku nos a sita for di dje siman pasa—“lo ta bon pa nos pasa un ora dediká kada dia pa meditá riba e bida di Kristu” (The Desire òf Ages, p. 83), e ta sera e paragraf dor di bisa: “Segun nos keda pensa riba Su gran sakrifisio pa nos, nos konfiansa den djE lo ta mas konstante, nos amor lo wòrdu rebibá, i nos lo ta mas yena ku Su Spiritu”. Aktividat: Disidí pasa oranan pensativo den e siguiente siman aki pa enfoká riba e sakrifisio di Kristu, espesialmente manera ta mira esei den e sistema di sakrifisio di Tèstamènt Bieu. Reportá e siguiente siman ki efekto e kontemplashon aki tabatin riba bo nivel di konfiansa den, i amor pa, Dios i resepshon di Su Spiritu. Lès 4 pa Òktober 19-25 LÈSNAN FOR DI E SANTUARIO Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Eksodo 40:9, 10; Levitiko 19:2; 1 Pedro 1:14-16; Eksodo 31:2-11; Romanonan 3:25-28; 1 Reinan 8:31-53; Salmo 73:1-17. TEKSTO DI MEMORIA: “Laga nan traha un santuario pa Mi, pa Mi keda biba meimei di nan’” (Eksodo 25:8). E SANTUARIO ta un di Dios Su inventonan mas grandi pa siña nos nifikashon di e evangelio. Segun nos ta studia e santuario durante e siman aki, e plachi ta di gran ayudo. Lès di e siman aki ta enfoká riba e perspektivanan prinsipal proveé dor di e santuario terenal. Nos lo studia e sistema di sakrifisio mas despues. Djadumingu pa Òktober 20 LUGÁ DI E PRESENSIA Di akuerdo ku Eksodo 25:8, kua tabata propósito di e santuario terenal den desierto? Ki bèrdat asombroso esaki ta siña nos di Dios Su amor pa nos? Den e Hòfi di Eden, pika a kibra e relashon kara kara entre Dios i humanidat. Pika a pone nos promé mayornan pèrdè e komunion sin opstákulo ku nan tabatin ku Dios. Sinembargo, e Kreador te ainda ke hala nos serka djE, pa disfrutá di dushi relashon profundo di pakto ku humanidat dekaí, i El a kuminsá ku e proseso aki einan mes den Eden. Siglonan despues, durante proseso di salba Israel for di Egipto i establesé e santuario, i e sistema di sakrifisio, Dios atrobe ta tuma e inisiativa pa trese humanidat bek den Su presensia. E santuario ta testifiká asina ei di Dios Su deseo insesante pa biba meimei di Su pueblo. Esaki ta Dios Su idea (Salmo 132:13, 14). Su meta final ta relashon, i e santuario tabata Su medio skohe pa hasi esaki. E santuario ta evidensia tangibel di Dios Su presensia ku Su pueblo ariba tera. For di e deskripshon den Numbernan 2, ta kla pa mira ku e tabernakel a wòrdu pone den senter di e kampamentu kaminda, komo kustumber, ántes den Oriente Serkano, e rei tabata pone su tènt. Asina, e tabernakel ta simbolisá ku Dios ta Rei di Israel. E Levitanan, mientrastantu, a pone nan tèntnan rondó di e tabernakel (Numbernan 1:53), i e otro tribunan a pone esun di nan na un “distansha” den grupo di tres tribu (Numbernan 2:2). Esaki ta ilustrá den forma tangibel e serkania i e distansia di Dios. Un otro propósito pa e santuario tabata pa proveé un lugá pa sentralisá sistema di adorashon ku Dios a ordená. Pasobra presensia di Dios meimei di e pueblo a wòrdu stroba dor di nan impuresanan i fayonan moral, El a proveé un sistema di sakrifisio i ofrendanan dor di kua hende impuru por biba i keda den presensia di un Dios santu. Asina, den e konteksto aki, e santuario ta revelá detayenan tokante e plan di redenshon, ku tabata inkluí no solamente e sakrifisionan pero tambe ministerio di e saserdosio, ku ta tambe un parti integral di e plan di redenshon. Ku e santuario, e Kreador di universo, Esun ku a traha tur loke ta traha (mira Juan 1:1-3), a humiá Su Mes pa biba meimei di biaheronan sin kas den desierto. Kon e echo aki so mester yuda nos evitá karga prehuisio ètniko, di klase, òf kultural kontra kualke hende? Djaluna pa Òktober 21 “SEA SANTU” “I lo bo kohe e zeta pa ungi kuné, i ungi e tabernakel, i tur loke tin den dje, i santifik’é, i tur e kònchinan; i e lo ta santu. I lo bo ungi e altar di kima ofrenda, i tur e kònchinan, i santifiká e altar: i e lo ta un altar hopi santu” (Eksodo 40:9, 10). Eksodo 40:9, 10 ta mustra nos ku e santuario mester a wòrdu konsiderá komo “santu”. E idea básiko di santidat ta separashon, ser pekuliar, den kombinashon ku pertenesé na Dios. “E servisio típiko tabata e laso di konekshon entre Dios i Israel. E ofrendanan di sakrifisio tabata diseñá pa pre-figura e sakrifisio di Kristu, i asina preservá den kurason di e pueblo un fe firme den e Redentor pa bini. Asina, pa Señor por aseptá nan sakrifisio, i pa Su presensia por sigui ku nan, i na e otro banda, pa e hendenan por tin un konosementu korekto di e plan di salbashon, i un komprondementu korekto di nan deber, tabata di sumo importansia pa tur ku ta konektá ku e santuario tin santidat di kurason i puresa di bida, reverensia pa Dios, i obediensia estrikto na Su rekerimentunan”.—Ellen G. White, The SDA Bible Commentary, vol. 2, p.1,010. Lesa Levitiko 19:2 i 1 Pedro 1:14-16. Kua ta e rason primordial pa e pueblo ta santu? Dios Su santidat ta transformá nos i pone nos apart. Su santidat ta e motivashon final pa kondukta étiko di Su pueblo den tur esfera di bida (mira Levitiko 19), sea esei ta pa opservá e leinan di dieta (Levitiko 11:44, 45), pa respetá e saserdote (Levitiko 21:8), òf pa no konformá ku pashonnan anterior (1 Pedro 1:14). Opviamente, Dios ke pa nos krese den santidat segun nos ta hala mas serka di djE. E kambio aki por bini solamente dor di someté nos naturalesa pekaminoso i dor di un boluntat pa hasi loke ta korekto, no importá kua ta e konsekuensianan. Pensa riba bo mes i bo hábitonan, bo gustunan, bo aktividatnan, etcetera. Kuantu di loke bo ta, i di loke bo ta hasi, por wòrdu konsiderá komo “santu”? E ta un pregunta duru pa enfrentá, no ta bèrdat? Djamars pa Òktober 22 INSTRUMÈNTNAN DI E SANTUARIO Lesa Eksodo 31:2-11. Kiko e versíkulonan aki ta siña nos di trahamentu di ophetonan den e santuario terenal? Ki konekshon tin ku Génesis 1:2? (Mira tambe Eksodo 25:9). Di tur e ophetonan den santuario, e arka di testimonio tabata e símbolo supremo di Dios Su presensia i santidat. E nòmber ta bini for di e dos tablanan di piedra di e lei, yama e “testimonio” (Eksodo 32:15, 16), ku a wòrdu pone den e arka (Eksodo 25:16, 21). Ariba di e arka a pone e “stul di miserikòrdia”, ku dos kerubin ta sombra e tapa ku nan alanan (Eksodo 25:17-21). Apropiadamente e ta wòrdu yama “tapa di ekspiashon” (NIV), pasobra e ta duna e idea ku nos Dios ta yen di kompashon i grasia i El a rekonsiliá e pueblo ku Su Mes i ta hasi kada provishon pa nan por mantené un relashon di pakto kunE. Esaki ta e lugá, kaminda un biaha pa aña, riba e Dia di Ekspiashon (Yom Kipur na Hebreo), ta tuma lugá ekspiashon pa e pueblo i santuario (Levitiko 16:1416). Den Romanonan 3:25, Pablo ta referí na Hesus komo “tapa di ekspiashon” (generalmente tradusí komo “propisiashon” òf “sakrifisio di ekspiashon”), pasobra Hesus mes ta e lugá di redenshon, Esun dor di ken Dios a hasi ekspiashon pa nos pikanan. Den e lugá Santísimo, e promé apartamentu, e kandela kontinuamente ta proveé lus (Levitiko 24:1-4), i e altar di siensia ta produsí e huma protektivo ku ta tapa e presensia di Dios for di e saserdote (Levitiko 16:12, 13). Riba mesa pa e pan di presensia tabatin djesdos pan, ku ta representá e djesdos tribunan di Israel. Tayonan, panchinan, kanikanan, i kònchinan (Eksodo 25:29, 30) tambe tabata wòrdu pone tambe riba e mesa. Ounke ta duna poko informashon di nifikashon di e artíkulonan aki, parse ku nan tabata representá e elementunan di un pakto di kuminda (rekordando Eksodo 24:11) i tabata sirbi komo un rekuerdo konstante di Dios Su pakto ku e pueblo. Lesa Romanonan 3:25-28. Ki gran speransa nos por tuma for di e promesa di salbashon “pa medio di fe separá for di e echonan di lei” (NKJV)? Djarason pa Òktober 23 SENTER DI AKTIVIDAT DIVINO I DI KOMUNIDAT Lesa 1 Reinan 8:31-53. Kiko mas e teksto aki ta siña nos di funshon di e santuario? Na e seremonia di dedikashon di e tèmpel resien konstruí, Rei Salomon a ofresé shete kaso di orashon espesífiko, ku por wòrdu ofresé na e tèmpel. E shete funshon nan ta ehèmpel di e ròl ekstenso di e tèmpel den bida di e Israelitanan. E tèmpel tabata un lugá pa buska pordon (versíkulo 30); pa hasi huramentu (versíkulo 31, 32); pa súplika ora nan a wòrdu derota (versíkulo 33, 34); pa petishon ora tin sekura (versíkulonan 35, 36) òf otro desasternan (versíkulonan 37-40). E tabata tambe un lugá pa e stranheronan resa (versíkulo 41-43), i tambe un lugá pa petishon pa viktoria (versíkulo 44, 45). Ku e tèmpel mester a bira un “kas di orashon pa tur pueblo”, (Isaias 56:7) tabata bisto for di e echo ku Salomon a mira den su mente tantu e individuo Israelita, i e stranhero, i henter e pueblo komo suplikante. E santuario tabata e senter ideológiko di básikamente tur aktividat den Israel. Religion no tabata parti di e kreyente su bida, ni sikiera e parti mas grandi; e tabata bida. Kiko esaki ta bisa nos di e ròl ku nos fe mester hunga den nos mes bida, tambe. Ora e hendenan tabata ke haña konseho òf huisio, òf ora nan arepentí di nan pikanan, nan tabata bai na e santuario. E santuario tabata tambe e brùg di bida durante e añanan ku Israel tabata den desierto. Ora Dios deseá di komuniká ku Su pueblo, E tabata hasi esei for di e santuario (Eksodo 25:22). P’esei e ta wòrdu yama korektamente e “tènt di reunion” (por ehèmpel, den Levitiko 1:1). Pensa riba bo bida di orashon. Kon profundo, kon riku, kon hopi e ta afirmá bo fe i kambia bo bida? Kisas e promé pregunta bo tin ku puntra bo mes ta: kuantu tempu mi sa pasa den orashon? Djaweps pa Òktober 24 “TE ORA KU MI A BAI DEN SANTUARIO DI DIOS” Bes tras bes Salmonan ta mustra ku e santuario ta hunga un parti di hopi nifikashon den e relashon ku tin entre kreyentenan i Dios. Bon konosí ta e firme konvikshon ku David a ekspresá na fin di Salmo 23 ku “e lo biba den kas di Dios pa semper” (versíkulo 6). David su anhelo den Salmo 27 tabata mas tantu pa ta den presensia di Yehova, un presensia ku ta wòrdu eksperensia mas mihó den e santuario. Pa mustra kuantu e tabata apresiá e santuario, David a usa vários palabra di ekspreshon pa referí na dje, yamando esaki e kas di Señor, tèmpel, tabernakel, i tènt. Ta einan hende por meditá i “kontemplá e beyesa di Señor” (Salmo 27:4). E aktividatnan di Dios den santuario ta ilustrá algun punto krusial: E ta kuida pa e adoradó i ta skonde den Su santuario, asta den tempu difísil (Salmo 27:5). Dios ta proveé refugio sigur i ta sigurá pas di mente pa tur ku bin den Su presensia. E ekspreshonnan aki ta konektá e beyesa di Dios ku loke E ta hasi pa Su pueblo. Apart di esei e servisio di santuario ku su nifikashon simbóliko ta mustra e bondat i hustisia di Dios. Ophetivo final di David su deseo mas profundo no tabata simplemente pa ta den e santuario, pero pa Yehova ta presente kuné. Pa e motibu ei David ta resolvé pa “buska” Dios (Salmo 27:4, 8). Lesa Salmo 73:1-17. Ki komprenshon Asaph a haña despues di drenta den e santuario? Den Salmo 73, Adaph ta papia di e problema di sufrimentu. E no por komprondé e éksito aparente di esnan malbado (versíkulonan 40-12) miéntras esnan ku ta fiel ta wòrdu aflihí. E mes kasi ta slep (vs. 1-3), pero ora el a bai den e santuario, esaki a hasi e diferensia p’e (vs. 13-17). Einan Asaph por a mira mes un poder i gloria di Dios ku David ta menshoná den Salmo 63:2 i ta rekonosé ku e kondishonnan presente lo bai kambia un dia, i hustisia lo keda kumpli E por reflehá atrobe riba e bèrdat i risibí afirmashon ku na final esnan malbado ta riba suela ku ta slep (Salmo 73:18-20) i esnan fiel ta sigur (vs. 21-28). Pa esnan ku ta buska Dios, e santuario ta bira un lugá di konfiansa, un fòrti di bida, kaminda Dios lo pone nan “haltu riba un baranka” (Salmo 27:5). For di e bèrdat ku servisio di santuario ta siña, nos por siña di bèrdat pa konfia den bondat i hustisia di Dios. Djabièrnè pa Òktober 25 MAS ESTUDIO: Ellen G. White, “E Tabernakel i Su Servisionan, p. 343-358, den Patriarchs and Prophets. “Pa konstruí e santuario mester a hasi preparashonnan grandi i karu; tabata rekerí di un gran kantidat di material di mas presioso i kostoso, sinembargo, Dios ta aseptá solamente ofrenda boluntario. ‘Di kada persona ku duna esaki boluntariamente di kurason, boso lo tuma Mi ofrenda’ tabata e mandato divino, ripití dor di Moises na e kongregashon. Deboshon na Dios i un spiritu di sakrifisio tabata e promé rekisito den prepará un lugá di biba pa e Todopoderoso”.—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 343. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Pensa mas riba e kuestion di Dios Su hustisia. Nos ta mira asina tiki hustisia awe den mundu. Pakiko, anto, sin e speransa final di Dios Su hustisia, lo no tin niun speransa mes di hustisia? 2. Un hende a skirbi: “E tabernakel ta un pida di tera santu meimei di un mundu ku a pèrdè su kaminda”. Kiko esaki ke men pa bo? 3. Lesa 1 Pedro 1:14-16. Den ki forma abo ta komprondé Dios Su santidat? Pa bo, kiko ke men pa bo ta santu? Kon nos por ta santu? 4. E yu hòmbernan di Eli ta ehèmpel di hende ku tabata “serka” di Dios, pero ku a pèrdè nan apresio di Su santidat (1 Samuel 2:12-17). Kon abo por evitá pèrdè un sentido di Dios Su santidat? Pakiko orashon, estudio, i obediensia ta krusial den yuda nos preservá kla den nos mente, di Su santidat? 5. E parti mas importante di e ministrashon diario tabata e servisio na fabor di individuonan. E pekador ku arepentí, tabata trese su ofrenda na porta di e tabernakel, i pone su man riba e víktima su kabes i konfesá su pikanan, i asina figurativamente transferí nan for di su mes pa e sakrifisio inosente. Dor di su mes man e animal ta wòrdu mata, i e saserdote ta hiba e sanger den e lugá santu i sprengu esaki dilanti e kortina, tras di kua tabatin e arka ku tin e lei ku e pekador a kibra. Dor di e seremonia aki, pika tabata wòrdu transferí dor di e sanger, figurativamente, na e santuario”—Ellen G. White. Patriarchs and Prophets, p. 354. Kon e sita aki ta yuda nos komprondé e forma kon “salbashon pa medio di fe” tabata wòrdu revelá den e servisio di santuario? SEKSHON ADISHONAL PA Lès 4 TEKSTO KLAVE: Salmo 27:4-14. E STUDIANTE LO: Sabi: komprondé Dios Su beyesa, bèrdat, i bondat den mensahe di e santuario. Sinti: Imitá David su eksperensia den e santuario. Hasi: Skohe pa eksperensia no solamente “orashon di santuario” pero “bida di santuario”. PLAN DI ESTUDIO: I. Konosé: Beyesa, bèrdat i Bondat den e Santuario A. David su búskeda tabata sentrá den e santuario (Salmo 27:4). Esaki tabata solamente temporal, òf e tabata meta di su bida? B. David tabata deseá pa “mira e beyesa di Señor” reflehá den e santuario. Kiko esaki tabata envolví en realidat? C. David a deseá tambe pa “investigá Dios Su bèrdat” den Su tèmpel”. Kua ta e “bèrdat presente” di e mensahe di santuario, pa wòrdu investigá masha djaserka den último dianan aki? D. David a mira tambe “e bondat di Señor” den e santuario (Salmo 27:13). Ki eksperensia a wòrdu inkluí den e enkuentro (Salmo 27:6-12)? E. Mensahe di e santuario ta un forma di bida; e ta posibel awor pa drenta e santuario selestial sin miedu pa medio di fe i keda einan (mira Hebreonan 4:16); 6:19, 20; 10:19-22; 12:22-24). Esaki ta referí na un eksperensia di orashon, òf na algu mas, tambe? II. Sinti: Hasi e Eksperensia di Santuario Real Kon nos por imitá David su deseo pa ta den e santuario? Kon nos por eksperensia Dios Su beyesa, i bèrdat, i bondat santuario komo un forma di bida? den e III. Hasi: Biba e Bida di Santuario A. Skohe pa eksperensia “orashon di santuario” i mas “bida di santuario” ku no ta kaba. RESÚMEN: Nos por siña i eksperensia lèsnan di beyesa, bèrdat, i bondat den e santuario. STAP 1 – MOTIVÁ Lus Skerpi riba Skritura: Salmo 27:4. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: E lèsnan di santuario por wòrdu resumí den tres kualidat: “beyesa, bèrdat, bondat”, ku ta resumí den David su kantika pa e santuario (Salmo 27). Djis pa Maestronan: Den Salmo 27:4, David ta identifiká kla su meta prinsipal den bida, su úniko gran petishon: “Un kos mi ta pidi di Señor, esaki mi ta buska, pa mi por biba den e kas di Señor tur e dianan di mi bida”. E “kas di Señor” ta un otro palabra pa e santuario. David su úniko petishon tabata enfoká riba e santuario! Den Salmo 27, e ta resumí e eksperensia di tres parti ku e ke tin den e santuario. versíkulo 4 ta duna dos faseta di e eksperensia aki: “pa kontemplá e beyesa di Señor, i buska e bèrdat den Su tèmpel” (NKJV). E palabra Hebreo usa pa “buska pa sa” baqar, ta referí na eksaminashon kuidadoso di evidensia pa por determiná bèrdat di un asuntu. Yegando na final di e salmo (den e versíkulo eksaktamente paralelo di versíkulo 4) David ta apuntá e di tres aspekto di e eksperensia di santuario, ku e tin gana di tin: “pa mira e bondat di Señor” (vs. 13). Beyesa, bèrdat, bondat—di akuerdo ku e filósofonan – e tres kosnan aki ta forma e “tripel strea di balor”, ku ta realmente bale la pena biba i asta muri p’e. (Mira Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 595, pa mes un énfasis riba e tres kualidatnan aki). David ta insistí ku tur e balornan aki ta resumí den mensahe di e santuario. Ban eksplorá kon e ta asina den e siman aki. Aktividat pa kuminsá kuné: Puntra e klas, “Si bo tabatin un petishon so ku bo tabatin mag di hasi na Señor, solamente un meta pa buska den bida, kiko lo bo skohe?” Laga vários miembro kompartí nan kontesta i despues lesa e kontesta inspirá pa e pregunta aki den Salmo 27:4, 13. Konsiderá Esaki: Ora David a skirbi Salmo 27, e tabata “un fugitivo ku nan tabata buska, hañando refugio den barankanan i kuebanan di desierto”.—Ellen G. White, Education, p. 164. Diskutí: David su enfoke sentral riba e santuario tabata algu úniko pa e tempu aki di sirkunstansianan speshal, òf esaki a keda komo pashon di su bida? (Mira 2 Samuel 7:1-13; 1 Krónikanan 22, 28, 29:1-9; i kantidat di Salmo ku ta referí na e Santuario). STAP 2 – eksplorá Djis pa Maestronan: Den e lès aki nos ta ban wak lèsnan importante ku nos por siña for di e santuario. Nos a resumí esakinan bou di kategorianan supli dor di David den su resúmen inspirá di e eksperensia di santuario (Salmo 27:4, 13): beyesa, bondat, i bèrdat. Salmo 127 por wòrdu yama “Kantika pa e Santuario”— e ta hasi mas referensia na e santuario ku kualke otro Salmo. I. Bastion di Beyesa (Repasá Salmo 27:4 ku e klas) E palabra Hebreo no’am, tradusí akinan komo “beyesa”, ta un palabra dinámiko, deskribiendo beyesa ku ta move esun ku ta kontempl’é, pa motibu di su bunitesa, pa plasentero ku e ta. David ta anhelá mira den santuario e beyesa aki di Señor— un beyesa ku Señor tin den Su Mes (Su karakter) i tambe un beyesa ku Señor ta duna. E salmista a skirbi un otro kaminda, “Forsa i beyesa ta den Su santuario” (Salmo 96:6) “Adorá Señor den beyesa di santidat” (Salmo 29:2; 96:9). A lo ménos djeskuater diferente palabra Hebreo pa “beyesa” ta wòrdu usa dor di eskritornan inspirá di Beibel den nan deskripshon di e eksperensia maravioso aki en konekshon ku e santuario. E santuario di desierto tabata un struktura magnífiko... Niun idioma por deskribí gloria di e esena presentá den e santuario.... tur ta djis un refleho di gloria nan di e tèmpel ku Dios tin den shelu”.—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 347, 349. Imaginá djis e metalnan presioso: di akuerdo ku Eksodo 38:24, 25, konstrukshon di e tènt portátil aki usa den desierto, a usa mas ku un ton di oro (29 talento, 730 shekel= 2205 liber = 1000kg) i kasi 4 ton di plata (100 talento, 1775 shekel=7583 lb.= 3440 kg). Visualisá e bunitesa insurpasabel di e tèmpel di Salomon, ku Ellen White a indiká tabata “e struktura mas magnífiko hamas traha dor di man di hende” i tòg solamente “un refleho suak” di e enorme “grandesa i gloria” di e santuario selestial.—The Great Controversy, p. 414. Pa asistí bo imaginashon, konsiderá esaki, den 1 Krónikanan 22:14, David a kolekta pa usa den e tèmpel 100,000 talento di oro – banda di 3,500 ton (ku ta bal bion di dòler merikano den balor monetario di awe) – i un mion talento di plata— banda di 35,000 ton. For di e bunitesa aki di santuario nos ta siña ku (1) Dios ta gusta kosnan bunita (Eksodo 28:2, 40; 2 Krónikanan 3:6); (2) Dios Su karakter manera e ta revelá den e santuario ta bunita—por ehèmpel, Su santidat (Levitiko 19:2; Salmo 96:9); (3) Dios Su maneranan di salbashon, tipifiká den e santuario (Salmo 77:13), ta asombrosamente bunita; i (4) E ta anhelá pa duna nos mes un karakter bunita (1 Pedro 1:16). Konsiderá Esaki: Den ki forma nos “santuarionan” di iglesia (arkitektura i dekorashon) mester ta bunita awe? II. tèmpel di bèrdat (Repasá Salmo 27:4, parti b, ku e klas). David no tabata anhelá solamente pa mira e beyesa di Señor den e santuario pero “pa buska [bèrdat] den Su tèmpel”. E mensahe di santuario no ta solamente un eksperensia di asombroso beyesa; e ta tambe un buskamentu diligente, reflehando riba e bèrdat. Den e 150 salmonan, tin mas o ménos un referensia dirèkt na e santuario den kada salmo, i e referensianan aki ta duna perspektiva den hopi bèrdat konektá ku e santuario, manera adorashon i alabansa (Salmo 96:9; 150:1), huisio (Salmo 11:4, 5), i orashon (Salmo 28:2). E salmista a bai na e santuario ora e tabata purba komprondé pakiko e malbado ta prosperá miéntras ku e hustu ta sufri, i den e santuario (kisas miéntras e tabata mira kon e kandela ta kima e sakrifisio, representando retribushon divino riba pika) e “lo a komprondé nan fin” (Salmo 73:17). bèrdat presente di mensahe di e santuario pa e último dianan aki ta partikularmente konsentrá den e bukinan apokalíptiko di Daniel i Revelashon, ku nos lo studia den lèsnan pa bini. Kada un di nos mester studia mensahe di e santuario pa nos mes, buskando ku diligensia pa komprondé su bèrdat na lus di Skritura. Konsiderá Esaki: Ki aspekto di “bèrdat presente” di e mensahe di santuario ta mas sentral i ta wòrdu desafiá mas fuertemente awe? III. Edifisio di Bondat (Repasá Salmo 27:5-13 ku e klas). No ta sufisiente mira beyesa di tipologia di santuario òf kapta e bèrdat di santuario pa e último dianan aki. E santuario no ta djis un opheto di kontemplashon estétiko òf di stimulashon intelektual. E ta un realidat bibu. David ta mustra kon e “bondat di Dios”, ku por haña den e santuario ta eksperensia den bida práktiko. E ta deskribí kon el a haña protekshon i vindikashon den e santuario (vs. 5, 5a, 11, 12), i ku e komprondementu aki a hib’é spontáneo na adorashon gososo (vs. 6b). I na mes un final di e salmo, David ta presentá nifikashon final di e santuario komo kompañerismo personal ku e Dios di e santuario: “Bo a bisa, ‘Buska mi kara’. Mi kurason ta bisa na Bo, ‘Bo kara, Señor, mi ta buska’” (vs. 8). Salmo pa e santuario ta terminá ku un speransa pa futuro, ora ku vindikashon final lo bini ku un revelashon kompletu di Señor den Su santuario (vs. 14). Konsiderá Esaki: 1. Kon tópiko di e mensahe di santuario ta un mensahe di beyesa, di bèrdat, i bondat pa bo? 2. Kua ta aplikashon di e doktrina di santuario pa bo bida personal? Den ki forma e ta un realidat bibu? STAP 3 – APLIKÁ Djis pa Maestronan: E mapa di e santuario den desierto ta en realidat den forma di un krus (mira e estudio diario di djadumingu). E manera ku e diferente artíkulonan ta drecha den e santuario ta ilustrá e stapnan prinsipal den bin na Hesus i keda den konekshon kunE den adorashon i orashon. Sigui e saserdote den Dios Su kaminda di e santuario”: Bin den Su presensia (korte) ku gradisimentu (Salmo 100:4). Eksperensia arepentimentu, konfeshon i pordon na e altar di sakrifisio, ku ta representá e Krus (Hebreonan 13:10-13), Levitiko 4—mira Lès 5). haña limpiesa for di pika i renobamentu diario na e lavakro (Tito 3:5, palabra Griego loutron pa “labamentu” ke men tambe “lavakro”). haña nutrishon spiritual diario for di Dios Su Palabra na e mesa di pan sagrado (Juan 6:48, 63; Deuteronomio 8:3). risibí poder di Spiritu Santu na e kandela (Revelashon 4:5). ofresé orashon di interseshon na e altar di siensia (Revelashon 8:4). haña limpiesa profundo na e trono di Dios representá dor di e arka (Levitiko 16:30; mira Lès 6). Pregunta pa Pensamentu: Kon e stapnan aki ta pas ku kuminsamentu di bida Kristian i tambe ku e mantenementu di nos relashon Kristian? Pregunta pa Aplikashon: Kon e stapnan aki por wòrdu apliká den forma práktiko den un bida diario di orashon? (Algun a yama esaki “orashon di santuario”). Aktividat: Desaroyá bo mes “orashon di santuario” basa riba e stapnan ariba. STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: E buki di Hebreonan ta duna un lès masha poderoso for di e santuario; nos por drenta e santuario selestial AWOR pa medio di fe, ku tur frankesa i pa medio di fe—asta “biba” den e santuario selestial. (Lesa Hebreonan 4:16; 6:19, 20; 10:19-22; 12:22-24). Aktividat: Invitá bo klas pa eksperensia “orashon di santuario” manera ta deskribí den e sekshon anterior, i despues, mas mihó ainda, skohe “un BIDA di santuario”! Lès 5 pa Òktober 26 – Novèmber 1 EKSPIASHON: OFRENDA DI PURIFIKASHON Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: 2 Krónikanan 33:12, 13; 2 Samuel 14:1-11; Levitiko 4:27-31; Jeremias 17:1; Levitiko 10:16-18; Mikeas 7:18-20. TEKSTO DI MEMORIA: “Sabiendo ku boso no a wòrdu redimí ku kosnan ku ta peresé ku kosnan manera plata i oro for di boso manera bano di biba heredá for di boso antepasadonan, pero ku sanger presioso, manera di un lamchi sin mancha, e sanger di Kristu” (1 Pedro 1:18, 19). E SISTEMA DI SAKRIFISIO ta, probablemente, e parti mas mihó konosí di e servisio di santuario pasobra ta e parti ku ta mustra direktamente na e sakrifisio di Kristu. Sanger di e animal ku a muri pa e pekador ta bira un símbolo pa e sanger di Kristu, ku a muri pa nos. Den e siman aki nos lo studia vários konsepto konektá ku e “ofrenda di purifikashon” (yama tambe “ofrenda di pika”), ku tabata Dios Su forma apuntá di yuda nos komprondé mihó kon E ta rekonsiliadó nos na Su Mes dor di e úniko sakrifisio berdadero, Hesukristu. Tin biaha e lès aki, ta usa e palabra “ofrenda di purifikashon” na lugá di ofrenda di pika pa evitá e impreshon ku, por ehèmpel, dunamentu di lus ta konsiderá komo falta moral pasobra e mama nobo mester a bai presentá un ofrenda (Levitiko 12:5-8). E sakrifisio aki ta mihó komprondé komo ofrenda di purifikashon pa su impuresa ritual, i no komo sakrifisio pa motibu di pika. Djadumingu pa Òktober 27 PIKA I miserikòrdia Manera kualke hende ku konosé Dios por testifiká, pika ta separá nos for di Dios. E bon notisia ta ku Señor a hinka un sistema den otro ku por kura e separashon kousa dor di pika i trese nos bek serka djE. Den senter di e sistema aki ta, klaro, e sakrifisio. Tin básikamente tres tipo di pika deskribí den Tèstamènt Bieu, kada un ta korespondé na e pekador su nivel di ta konsiente miéntras ku e tabata kometé e transgreshon sin sa òf un pika no intenshonal, deliberá òf rebelde. E “ofrenda di purifikashon” preskribí den Levitiko 4:1-5:13 ta apliká na kasonan di pika no intenshonal, i tambe pa algun kaso di pika deliberá (Levitiko 5:1). miéntras ku un ofrenda tabata na alkanse pa e promé dos kategorianan aki, niun ta menshoná pa pika rebelde, ku ta esun mas odioso. Pika rebelde tabata wòrdu hasi den “kara” di Dios, ku un man na haltu, i e rebelde tabata meresé nada ménos ku pa kòrta su man afó (Numbernan 15:29-31); sinembargo, ta parse ku asta den e kasonan ei, manera esun ku Manasseh, Dios a ofresé pordon (mira 2 Krónikanan 33:12, 13). Lesa Deuteronomio 25:1, 2 i 2 Samuel 14:1-11. Kiko 2 Samuel 14:9 ta revelá di miserikòrdia, hustisia, i kulpa? Dios ta hustifiká den pordoná e pekador? Despues di tur kos, e pekador no ta inhustu i, pa e motibu ei, digno di wòrdu kondena (mira Deuteronomio 25:1)? Historia di e señora di Tekoa por ilustrá e kontesta. El a pretendé di ta un viuda, i a bai serka Rei David, buskando su huisio pa algu. El a presentá un historia tokante su dos yunan hòmber, un a mata e otro. Lei Israelita tabata demanda morto di e kriminal (Numbernan 35:31), ounke e ta e úniko yu hòmber ku a keda den e famia. E señora a roga ku David (ku tabata funshoná komo hues) pa laga su yu hòmber kulpabel bai liber. E ora ei, interesante, e señora ta roga: “laga e inikidat ta riba mi i riba kas di mi tata, i e rei i su trono sea sin kulpa” (2 Samuel 14:9). Tantu e señora i e rei tabata sa, ku si e rei mester disidí laga e burdugu bai liber, e ora e rei mes lo karga kulpa di e kriminal i su trono di hustisia (ku ta su reputashon komo hues) lo ta den peliger. E hues tabata moralmente responsabel pa loke e disidí. Pa e motibu ei e señora a ofresé pa e mes tuma e kulpa aki. Di mes un manera DIOS ta tuma kulpa di pekadornan, pa por deklará nan hustu. Pa nos wòrdu pordoná, ta Dios Mes tin ku karga nos kastigu. Esaki ta e motibu legal pakiko Kristu mester a muri, si nos ke ta salba. Djaluna pa Òktober 28 PONEMENTU DI MAN Lesa Levitiko 4:27-31. Ki aktividatnan ritual ta hasi huntu ku e sakrifisio? Ophetivo di e ofrenda tabata pa kita pika i kulpa for di e pekador, pa transferí responsabilidat pa e santuario, i laga e pekador bai pordoná i limpi. (Den kasonan raro di ekstremo, un persona por a trese un sierto kantidat di hariña fini komo ofrenda di purifikashon, i ounke e ofrenda di purifikashon aki tabata sin sanger, tabata komprondé ku “sin dramamentu di sanger no tin pordon” (Hebreonan 9:22). E ritual mes tabata inkluí e ponementu di man, morto di e animal, manipulashon di sanger, kimamentu di vèt, i komementu di karni di e animal. E pekador ku a trese e ofrenda tabata risibí pordon, pero solamente despues di e rito di sanger. Un parti krusial di e proseso aki tabata envolví e ponementu di man (Levitiko 1:4; 4:4; 16:21). Esaki tabata wòrdu hasi pa asina e ofrenda “por ta aseptá dor di dje pa hasi ekspiashon na su fabor” (Levitiko 1:4). E ofrenda ta efektivo solamente pa esun ku pone su mannan riba kabes di e animal. Di akuerdo ku Levitiko 16:21, huntu ku ponementu di man lo tin konfesamentu di pika; esaki lo rekonosé pasamentu di pika for di e pekador pa e animal inosente. E matamentu tabata, klaro, básiko pa kualke ofrenda di animal. Despues ku e animal wòrdu mata, e sanger ku ta basha tabata wòrdu usa pa hasi ekspiashon riba e altar (Levitiko 17:11). Pasobra a transferí e pikanan pa e animal dor di ponementu di man, nos mester komprondé ku morto di e animal ta un morto supstituto. E animal a muri na lugá di e pekador. Esaki por splika pakiko e akto di matamentu di animal mester a wòrdu hasi dor di e pekador, esun kulpabel, i no dor di e saserdote. Siguiente biaha ku bo wòrdu tenta pa peka, imaginá Hesus muriendo riba e krus i mira bo mes ta pone bo mannan riba Su kabes i konfesando bo pikanan riba djE. Kon e konsepto aki, hunga den bo mente, ta yuda bo komprondé presis kuantu ta kosta pa wòrdu pordoná? Kon e idea aki por yuda bo resistí sukumbí pa e tentashon ei? Djamars pa Òktober 29 TRANSFERENSIA DI PIKA “E pika di Huda ta skirbi ku un pen di heru, i ku e punta di un djamanta: e ta graba riba tabla di nan kurason i riba kachu di bo altarnan” (Jeremias 17:1). Despues di ponementu di man i morto di e animal, e siguiente aktividat ritual den e ofrenda presentá tabata kon ta atendé ku e sanger. E saserdote ta pone parti di sanger di e sakrifisio na kachunan di e altar. Pasobra sanger tabata envolví, e parti aki di rito tin di hasi ku ekspiashon (Levitiko 17:11). Si e pekador tabata un hende komun òf un lider, e sanger tabata wòrdu usa riba e altar di kima ofrenda (Levitiko 4:5, 30); si e sumo saserdote òf henter e kongregashon tabata pekador, tabata hunta e sanger na e altar paden di e santuario, e altar di siensia (Levitiko 4:7, 18). Kiko ke men pa smer sanger na e kachunan di altar? E kachunan tabata e punta mas haltu di e altar i, komo tal, nan por nifiká e dimenshon vertikal di salbashon. E sanger tabata wòrdu trese den presensia di Dios. Jeremias 17:1 ta di importansia partikular pa komprondé kiko ta pasando: e pika di Huda ta graba “riba tablanan di nan kurason, i riba kachunan di nan altar”. Ounke e teksto ta referí na altarnan envolví den adorashon di ídolonan, e prinsipio ta keda meskos: e altar ta reflehá kondishon moral di e pueblo. Sanger ta transferí e kulpa di pika. E sanger di smer riba kachunan di e altar tabata transferí pika for di e pekador pa e santuario, un bèrdat krusialmente importante pa nos por komprondé e plan di salbashon manera ta revelá den e servisio terenal di santuario, ku ta simbolisá e trabou di Kristu den shelu pa nos. Pasobra e sanger tabata karga pika, e tabata kontaminá e santuario tambe. Nos ta haña un ehèmpel di e kontaminashon aki den kasonan kaminda e sanger di ofrenda di purifikashon tabata spat aksidentalmente riba un paña. E paña mester a wòrdu hasi limpi, no djis kualke kaminda, pero solamente “den un lugá santu” (Levitiko 6:27). Finalmente, kimamentu di e vèt riba e altar ta indiká ku tur kos tokante e ofrenda di purifikashon tabata pertenesé na Dios (Levitiko 3:16). Danki na e morto di Hesus, simbolisá dor di e sakrifisionan ei, nos pika a wòrdu kita for di nos, pone riba djE, i transferí na e santuario di shelu. Esaki ta sentral pa e plan di salbashon. Kon e sirbishi di santuario ta yuda nos komprondé nos dependensia total riba Dios pa pordon di nos pikanan? Ki konsuelo e bèrdat aki ta trese pa nos? Na mes un tempu, ki responsabilidatnan importante ta sigui? (Mira 1 Pedro 1:22). Djarason pa Òktober 30 KARGA PIKA Lesa Levitiko 6:25, 26; 10:16-18. Ki bèrdat krusial ta revelá akinan? Dor di kome e ofrenda na e lugá santu, e saserdote ku ta ofisiá lo “karga e kulpa kita” for di esun ku a ofendé. Karni di e ofrenda aki no tabata djis pago pa e saserdote su servisionan (di otro forma Moises lo no tabata asina rabia ku Aaron su yunan hòmber ku nan no a kome di dje), pero e tabata un parti krusial di e ekspiashon. Kon komementu di e sakrifisio ta kontribuí na e proseso di ekspiashon? Tabata rekerí kome solamente e ofrendanan, kaminda sanger no a drenta den e lugá santu; den otro palabra, e ofrenda di e lider i hende komun. Beibel eksplísitamente ta bisa ku dor di kome e sakrifisio e saserdote lo “karga kita e kulpa” ku lo “hasi ekspiashon” pa e pekador. Karga kulpa di e pekador ke men ku e pekador por bai awor liber. Na Hebreo, Eksodo 34:7 ta bisa ku Dios “ta karga inikidat”, mes un dos palabranan Hebreo usa den Levitiko 10:16, kaminda ta kla ku e akto di e saserdote pa karga e pika ta loke ta trese pordon pa e pekador. Di otro forma, sin e transferensia ei, e pekador lo tin ku karga su mes pika (Levitiko 5:1), i esei, klaro, ta hiba na morto (Romanonan 6:23). E saserdote su trabou di karga un otro su pika ta eksaktamente loke Kristu a hasi pa nos. El a muri na nos lugá. Nos ta konkluí, anto, ku e trabou saserdotal na e santuario terenal tabata imitando Kristu Su trabou pa nos, pasobra El a tuma riba Su Mes e kulpa di nos pikanan. “E bendishon ta bini pa motibu di pordon; pordon ta bini dor di fe ku e pika, konfesá i arepentí di dje, ta wòrdu karga dor di e gran Kargadó di Pika. Asina for di Kristu ta bini tur nos bendishon nan. Su morto ta un sakrifisio ekspiatorio pa nos pikanan. E ta e gran medio dor di Ken nos por risibí miserikòrdia i fabor di Dios. E, anto, ta di bèrdat e Originadó, e Outor, i tambe e Kumplidó, di nos fe”.—Ellen G. White, Manuscript Releases, vol. 9, p. 302. Imaginá para dilanti Dios den huisio. Riba kiko abo lo len—riba bo bon obranan, riba bo wardamentu di Sabat, tur e kosnan bunita ku bo a hasi i tur e mal kosnan ku bo no a hasi? Bo ta kere di bèrdat ku esakinan lo ta sufisiente pa hustifiká bo dilanti un Dios santu i perfekto? Si no ta asina, kua ta bo úniko speransa den e huisio ei? Djaweps pa Òktober 31 PORDON Lesa Mikeas 7:18-20. Ki kuadro di Dios nos ta mira den e pasashi aki? E último tres versíkulonan di e buki di Mikeas ta enfoká riba e relashon di Dios ku Su remanente. E teksto ta deskribí den forma bunita pakiko Dios ta sin rival. E ta inkomparabel pa motibu di Su amor ku ta pordoná i Su grasia. E karakterístika sobresaliente di Dios, manera ta revelá den Mikeas (i otro kaminda), ta Su boluntat pa pordoná. Mikeas ta enfatisá e punto aki dor i usa vários ekspreshon pa Dios Su atributonan (vs. 18) i logronan (vs. 19, 20. Su atributonan i logronan ta splika den e lenguahe di Kredo Israelita den Eksodo 34:6, 7, ku ta un di e deskripshonnan mas bunita ku Beibel ta duna di e karakter di Dios. Interesante, vários palabra krusial den Mikeas 7:18-20 ta wòrdu usa tambe den e Kantika di Sirbidó den Isaias 53, mustrando na e echo ku e medionan di pordon ta bini for di Esun ku a sufri pa e pueblo. Desafortunadamente, no ta tur hende lo disfrutá di Dios Su grasia ku ta salba. Dios Su pordon ta ni barata ni outomátiko. E ta envolví lealtat. Esnan ku a eksperensia Su grasia ta respondé asina, manera nos a mira den Mikeas 6:8, un teksto sentral den e buki. Meskos ku Dios “ta deleitá de amor ku no ta kambia, E ta yama Su remanente pa “stima bondat”. Su pueblo lo imitá Dios Su karakter. Nan bida lo reflehá Su amor, kompashon, i bondat. Den Beibel, Mikeas 7:18-20, ku su énfasis riba pordon, ta inmediatamente sigui dor di Nahum 1:2, 3 ku su énfasis riba huisio. Esaki ta revelá e dos dimenshonnan di Dios Su trato ku nos: pordoná esun ku arepentí i kastigá e malbado. Tur dos banda ta pertenesé na Dios. E ta Salbador i Hues. E dos aspektonan aki di Dios Su karakter ta komplementario, no kontrali. Un Dios kompasivo por ta tambe un Dios hustu. Sabiendo esaki, nos por deskansá sigur den Su amor, den Su pordon i den Su hustisia al final. Lesa Mikeas 6:8. Ki bon un profeshon di fe ta sin e prinsipionan pa revelá realidat di e profeshon ei? Kiko ta mas fásil, pa bisa ku nos tin fe den Hesus òf pa biba e fe ei, manera ta ekspresá den Mikeas 6:8? Kon bo por hasi esun último mas mihó? Djabièrnè pa Novèmber 1 MAS ESTUDIO: Ellen G. White, “E Tabernakel i Su Servisionan”, p. 343-358, den Patriarchs and Prophets. “Manera Kristu na Su asenshon a aparesé den presensia di Dios pa roga Su sanger na fabor di kreyentenan ku arepentí, asina e saserdote den ministrashon diario di sprengu sanger di e sakrifisio den e lugá santu, ta has’é na fabor di e pekador. “E sanger di Kristu, miéntras e tabata pa libra e pekador ku arepentí for di e kondenashon di lei, no tabata pa kanselá e pika; e lo keda registrá den e santuario te e dia di ekspiashon final; asina den tipo sanger di e ofrenda di purifikashon tabata kita pika di e penitente, pero e ta keda den santuario te e Dia di Ekspiashon”.—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 357. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Algun a argumentá ku henter e konsepto di supstituto ta inhustu. Pakiko esun inosente mester muri na lugá di esun kulpabel? Sinembargo, pa motibu ku esaki ta un bèrdat, ku no solamente ta wòrdu siña kla den Beibel, pero e ta e tema básiko di Beibel, kon nos ta kontesta e argumento ei? Por ta e inhustisia ta yuda nos komprondé e grasia ku ta wòrdu demostrá einan pa trese pordon pa nos? Den otro palabra, den ki forma e “inhustisia” aki por mustra presis kon grandi i miserikordioso i amoroso nos Dios realmente ta? 2. Komo klas, lesa Mikeas 6:8. Kiko ta bisa nos einan? Mas importante ainda, kon nos por siña kumpli ku e mandato kla aki? Kon nos ta siña pa hasi tur e kosnan aki, inkluyendo pa “kana humilde ku bo Dios”? Kiko esaki ta nifiká? Kon e kanamentu humilde aki ku Dios por yuda den kana humilde ku otronan? 3. Pensa riba kiko ke men ku e úniko manera ku nos por wòrdu salba tabata dor di e morto di Hesus. Kiko e bèrdat asombroso aki ta siña nos enkuanto kon malu pika ta, i pakiko kualke esfuerso pa salba nos mes dor di nos mes obranan ta sin resultado meskos ku ora bo ta frega i baña un porko ku speransa di hasié puru? 4. Den klas, pasa riba e último pregunta na final di e lès di Djarason. Diskutí bo kontestanan i loke esaki ta nifiká pa e evangelio i loke Dios a hasi pa nos pa por salba nos. SEKSHON ADISHONAL PA Lès 5 TEKSTO KLAVE: Levitiko 4 E STUDIANTE LO: Sabi: komprondé tipologia di ofrenda di pika (tambe yama “ofrenda di purifikashon”). Sinti: apresiá e trabou di Hesus manera e ta ilustrá den e ofrenda di pika. Hasi: Eksperensia e pordon di pika ku e ofrenda di pika tabata prefigura. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Tipologia di e Ofrenda di Pika (Levitiko 4) E pekador arepentí (1) tabata trese su ofrenda pa pika na e santuario, (2) e tabata pone su man riba kabes di e animal inosente, i (3) mat’é. Sakrifisio di e animal (4) tabata wòrdu kome dor di e saserdote (pa e hende komun òf gobernante), òf (5) su sanger tabata wòrdu hiba den e lugá Santu (pa e saserdote òf e kongregashon). Asina (6) e pekador ta keda limpi for di pika, i (7) e santuario tabata keda mancha dor di registro di e pika. Kiko kada un di e stapnan aki ta prefihá den e antitipo? II. Sinti: E Goso di Kristu Su Pordon E ritual di ofrenda pa pika den Tèstamènt Bieu ta hasi e stapnan di pordon bibu dor di e sakrifisio i ministerio saserdotal di Kristu. Kua ta bo sintimentunan pa Kristu Su trabou segun bo ta rebibá e tipologia aki? III. Hasi: Eksperensia Dios Su Pordon Tipologia di pika di Tèstamènt Bieu por wòrdu eksperensia en realidat segun nos ta risibí pordon dor di Kristu nos Supstituto. Bo a determiná ku lo bo eksperensia personalmente e pordon di grasia aki? RESÚMEN: E ofrenda di pika ta mustra padilanti na e forma kon pekadornan ku arepentí ta risibí pordon dor di e sakrifisio i ministerio saserdotal di Kristu. E ta prefihá tambe e forma kon e santuario selestial ta keda mancha dor di e registro di pikanan pordoná. STAP 1 – MOTIVÁ Lus Skerpi Riba Skritura: Isaias 53:6. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Ritual di e santuario di Tèstamènt Bieu di e ofrenda di pika (yama tambe “ofrenda di purifikashon”) ta mustra padilanti kon pekadornan arepentí ta risibí pordon dor di e sakrifisio i ministerio saserdotal di Kristu. E ta mustra tambe na e forma kon e santuario na shelu ta keda mancha dor di registro di pikanan pordoná. Djis pa Maestronan: Den su buki klásiko papiando di e santuario, pionero Atventista Stephen N. Haskell a skirbi di e ofrenda pa pika: “Den niun di e tiponan e adoradó individual a wòrdu trese asina serka di sirbishi di santuario manera den e ofrenda di pika. No tin niun parti di adorashon religioso ku ta trese e adoradó den kontakto asina sera ku Señor manera ora e ta na rudia na e Salbador Su pianan, konfesando su pikanan, i konosé fortalesa di e promesa (1 Juan 1:9...Ta e ora ei e pekador arepentí ta mishi ku e Maestro Su paña, i ta risibí poder kurativo den e alma”.—The Cross and the Shadow (South Lancaster, Mass.: The Bible Training School, 1914, p. 123. Aktividat pa Apertura: Pidi e klas pa visualisá su mes ta trese un ofrenda di pika den tempu di Tèstamènt Bieu. Despues pidi nan deskribí e vários stapnan den e proseso di risibí pordon. Konsiderá Esaki: Pakiko tabatin mester di un ofrenda pa pika den e tipo, i e antitipo, pakiko Hesus mester a muri komo nos Supstituto? Kiko e ofrenda pa pika ta siña nos di e naturalesa di hustisia i miserikòrdia divino? STAP 2 – eksplorá Djis pa Maestronan: Den e sekshon aki nos lo resumí stapnan prinsipal den e rito di ofrenda pa pika i nan nifikashon antitípiko, i aklará sorto di pikanan ku tabata atendé kuné dor di e ofrenda pa pika. I. Repaso di e Rito di Ofrenda pa Pika (Repasá Levitiko 4 ku e klas). Levitiko 4 ta deskribí dos proseder diferente pa e ofrenda pa pika—un pa e saserdote òf kongregashon i e otro pa un gobernante individual òf un siudadano komun. A. Stapnan Komun. E promé kuater stapnan ta meskos pa tur esnan envolví: 1. rekonosé Kulpa. E palabra Hebreo “asham (vs. 13, 22, 27) ta enserá tur dos status legal (ta kulpabel i eksperensia suphetivo, ke men e ta “realisá su kulpa”). 2. Supstituto animal, arepentimentu, i konfeshon. E pekador arepentí ta trese su animal na porta di e tabernakel (cs. 4, 14, 23), 28). Dor di e akto di trese e ofrenda na e santuario, e individuo ta konfesá ku e ta un pekador, ku meresé e rabia di Dios, i ta sera su arepentimentu i fe den Kristu Hesus, Ken Su sanger lo remové kulpa di e transgresor”. –Ellen G. White, Signs òf the Times, Yüli 15, 1880. 3. Ta pone man riba su kabes, di e forma ei, den símbolo, ta hasi transferensia di e pika pa e sakrifisio. E pekador arepentí ta pone su man riba kabes di e animal inosente (vs. 4, 15, 24, 29), simbólikamente pasando su pika pa e supstituto, ku ta e animal inosente, ku ta representá Kristu, nos Supstituto (mira Levitiko 1; 4; 16:21; 17:11; Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 354, 355. 4. Morto di e supstituto ku ta karga pika. E pekador arepentí despues ta mata e animal dilanti Señor (Levitiko 4:4, 15, 24, 29). Esaki ta enfatisá ku ta nos pikanan al final a kousa morto di e Lamchi (mira Isaias 53:5, 6, 8), ku a karga nos pikanan komo nos Supstituto riba e Krus (2 Korintionan 5:14, 15; 1 Pedro 2:24). B. Diferensia den e Dos Prosedernan. Den e último fase di e dos prosedernan, tin diferensianan kla den loke e saserdote ta hasi ku e animal. Pa pika di e saserdote i henter e kongregashon, e saserdote ta hiba un poko di e sanger den e lugá Santu (Levitiko 4:5, 16), e ta dòp su dede den e sanger i sprengu esaki dilanti e kortina parti paden (vs. 6, 17), ta hunta poko di e sanger na kachu nan di e altar di siensia (vs. 7, 18), ta basha restu di e sanger na base di e altar den kura pafó (vs. 7, 18), ta remové e vèt (vs. 8-10, 19), ta kima e vèt riba e altar (vs. 10, 19), ta hiba restu di e animal na un lugá limpi pafó di e kampamentu (vs. 12, 21), i ta KIMA restu di e animal (vs. 12, 21). Pa un pika di e gobernante individual i persona komun individual, e saserdote ta kolekta e sanger (vs. 25, 30), ta dòp ku su dede algu di e sanger riba kachunan di e altar di ofrenda kima (vs. 25, 30), ta basha restu di e sanger na base di e altar (vs. 25, 30), ta remové e vèt (vs. 26, 31), ta kima e shinishi riba e altar (vs. 26, 31), i ta kome e karni di e ofrenda di pika/purifikashon (Levitiko 6:2530). E resultado final ta meskos pa tur dos proseder: e saserdote “ta hasi ekspiashon pa” (den otro palabra, ta kima òf remové e pika; mira NKJV i NIV) e pekador(nan) arepentí, ku “lo ta pordoná” (Levitiko 4:20, 26, 31). E verbo tradusí “lo ta pordoná” ta den pasivo (Hebreo nif’al) i ta indiká ku ta Dios ku ta pordoná, no e saserdote. E diferensia básiko den e dos prosedernan ei por wòrdu resumí dor di e prinsipio aki: ora e sanger ta bai den e santuario su lugá Santu, karni di e sakrifisio no ta wòrdu kome; pero ora e sanger no bai paden, karni di e sakrifisio ta wòrdu kome dor di e saserdote. Pakiko e diferensia aki? E kontesta parse ta ku den kaso di e saserdote òf di henter e kongregashon, ku ta inkluí tambe e saserdote, e saserdote no por karga su mes kulpa, asina e sanger ta bai direktamente den e santuario komo e agente di transferí e pika, kit’é for di e pekador, mand’é e lugá Santu. Pero den kaso di e gobernante i persona individual, e saserdote no ta envolví den e pika; i asina, e por karga e pika for di e pekador riba e mes (mira Levitiko 10:16, 17). Den e último kaso aki, e pika ta wòrdu transferí pa e santuario dor di e saserdotenan ora nan ofresé nan mes ofrenda pa pika i e sanger wòrdu hiba den e santuario. Ellen G. White ta sostené e último punto di bista: “Pikanan di e hendenan tabata keda transferí den figura na e saserdote ku ta ofisiando, ku tabata un mediador pa e pueblo. E saserdote no por bira un ofrenda pa pika, i hasi un ekspiashon ku su mes bida, pasobra e tambe tabata un pekador. Pa e motibu ei, na lugá di e mes sufri morto, e tabata mata un lamchi sin mancha; e kastigu pa pika tabata pasa pa e bestia inosente, ku asina ei ta bira su supstituto inmediato, i ta tipifiká e ofrenda perfekto di Kristu Hesus”. – Selected Messages, vol. 1, p. 230. C. Resultadonan Komun di e Ofrenda di Pika. Pa medio di e ofrenda pa pika, e pekador ta keda limpi for di e pika, e ta wòrdu pordoná, i e pika ta wòrdu transportá pa e santuario. Den su kumplimentu tipológiko, Kristu ta tantu e Lamchi di Dios i e Saserdote-Mediadó (Juan 1:29; Hebreonan 8:1, 2). E no tabatin pika den Su Mes; asina, komo Saserdote E por a “karga kulpa di e kongregashon” -- si, di henter mundu!-- den Su mes kurpa. Tambe E por a ministrá e benefishinan di Su sanger drama den e Pakto Nobo di e santuario selestial. Konsiderá Esaki: Kua ta funshon di e sanger den e ofrenda di pika? Kiko e ta hasi limpi, i kiko e ta mancha? Por usa sanger komo agente di limpiesa i kontaminashon na mes un tempu? (Mira Levitiko 6:27). I. E Tipo di Pika envolví den e Ofrenda pa Pika (Repasá Levitiko 5:1; 6:2, 3 ku e klas). Algun interpretando ta mantené ku solamente pikanan no intenshonal por wòrdu pordoná dor di e sistema di sakrifisio, pero ta menshoná espesífikamente pikanan deliberá (no rebelde), ku tambe ta wòrdu pordoná dor di e sistema aki (Levitiko 5:1, 10; 6:2, 3, 7). E palabra shegagah, usa dor di Levitiko 4 (vs. 12, 13, 22, 27) i hopi biaha tradusí komo “no intenshonal” òf “inatvertí”, ta bini for di nifikashon di un verbo ku ta nifiká “dual, kita for di kaminda”, i por referí na tantu pikanan inatvertí i konsiente (deliberá pero no rebelde) di “dual” (Numbernan 35:11; Eklesiastes 5:6; 10:5; Job 12:16; Salmo 119:67; Proverbionan 5:20). Mira R. Laird Harris, “Exodus”, The Expositor’s Bible Commentary [Grand Rapids, Michigan: Zondervan, 1990], p. 547, 548. Konsiderá Esaki: Numbernan 15:22-31 ta kompará pikanan di “dual” (shegagah) ku pikanan rebelde di presunshon. Pakiko no tabatin niun ekspiashon den e sistema di sakrifisio pa pikanan rebeldia habri? Hende ku hasi “pikanan rebeldia habri por wòrdu pordoná dor di Dios si nan arepentí? STAP 3 – APLIKÁ Djis pa Maestronan: Ripara ku e palabra Hebreo chatt’at “ofrenda di pika” por wòrdu tradusí tambe komo “ofrenda di purifikashon (espesialmente ora e ta referí na purifikashon for di kontaminashon ritual ku no ta kontra moral, manera den Levitiko 12:5-8. Preguntanan pa Pensamentu: 1. Kua ta símbolo di kima vèt (suet) di e animal di sakrifisio riba e altar i kima te hasi shinishi su kadaver pafó di e kampamentu? (mira Levitiko 3:16, 17; Génesis 45:18; Hebreonan 13:11-13). 2. Konseptonan di ekspiashon supstitushonario i pasamentu di pika ofer (transferensia) ta opshonal den komprondé e evangelio? Preguntanan pa Aplikashon: 1. Kua ta bo reakshon pa e sita aki di Ellen G. White, ku ta bisa: “Nos no mester ta ansioso pa loke Kristu i Dios ta pensa di nos, pero loke Dios ta pensa di Kristu, ku ta nos Supstituto”.—Selected Messages, vol. 2, p. 32, 33? 2. Si nos risibí pordon pa pika ora nos aseptá Kristu nos Supstituto, pakiko registro di e pika ei ta keda den e santuario na shelu? Diskutí: Tin un aspekto di ekspiashon mas aya di pordon? Duna rasonnan pa bo kontesta. STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Bolbe visualisá e ofrenda pa pika, pero awor resumí e nifikashon antitípiko di su vários stapnan. Aktividat: Laga e klas splika kiko kada stap di e ritual di ofrenda pa pika ta nifiká den e antitipo. determiná pa aseptá Hesus di nobo komo bo Supstituto. Lès 6 pa Novèmber 2-8 E DIA DI EKSPIASHON Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Levitiko 16; Levitiko 23:27-32; Deuteronomio 19:16-21; Mateo 18:23-35; Isaias 6:1-6. TEKSTO DI MEMORIA: “Ken ta Dios manera Bo, ku ta pordoná inikidat i ta pasa por alto e akto rebelde di e remanente di Bo poseshon? E no ta retené Su rabia pa semper, pasobra E ta deleitá den amor ku no ta kambia. E lo tin kompashon atrobe riba nos; E lo trapa nos inikidatnan bou di pia. Si, lo Bo tira tur nan pikanan den profundidat di laman” (Mikeas 7:18, 19). E DIA DI EKSPIASHON, òf Yom Kipur, manera ta revelá den Levitiko 16, ta e rito mas solèm di Tèstamènt Bieu. E ta deliberadamente pone den kurason di e buki di Levitiko, kua tambe ta den senter di e Sinku Bukinan di Moises, pa por yuda ilustrá e karakter “mas santu” di e ritual aki. Ta referí na dje tambe komo e Sabat di Sabatnan (Levitiko 16:31), e dia ta yama pa para tur trabou, kua ta úniko pa un festival anual Israelita. E echo aki ta pone e dia den e konsepto di e Sabat—un tempu pa deskansá den loke Dios, komo Kreador i Redentor, a hasi (i lo hasi) pa nos. Den e siman aki nos lo studia kiko a pasa riba e Dia di Ekspiashon den e santuario terenal, espesífikamente e ritonan ku e dos chubatunan, ku ta yuda nos komprondé mas mihó bèrdatnan mas profundo tokante salbashon i e disposishon final di pika. Djadumingu, Novèmber 3 E LIMPIESA DI KADA aña Lesa Levitiko 16:16, 30. Kiko ta wòrdu purifiká riba e Dia di Ekspiashon? Durante henter aña tur sorto di pika i impuresanan ritual tabata wòrdu transferí pa e santuario. Huntu ku e Dia di Ekspiashon ta bini e tempu pa remové nan. Tin tres parti prinsipal di e Dia di Ekspiashon: 1. E ofrenda di purifikashon pa e saserdote. E sumo saserdote tabata mata un toro pa su pikanan, segurando ku e (e saserdote) ta limpi ora ku e drenta den e santuario i hasi e ritual pa lag’é limpi. 2. E ofrenda di purifikashon di e chubatu “pa Señor” (Levitiko 16:8). Durante e aña, e ofrendanan di purifikashon a “trese” tur e pikanan di e Israelitanan den e santuario. E Dia di Ekspiashon tabata tempu pa remové e pikanan aki for di e santuario; e proseso aki tabata wòrdu hasi dor di sanger di e chubatu “pa Señor”. 3. Rito di eliminashon ku e chubatu bibu pa Azazel. Dios ke kita e pikanan di Su pueblo i manda nan bai leu for di e santuario i e kampamentu. Pa e motibu ei, un otro chubatu bibu tabata wòrdu manda den desierto. Lesa Levitiko 16:15. simbolisá? Kiko a pasa ku e chubatu aki, i kiko e tabata Pasobra no tabatin ni konfeshon di pika, tampoko ponementu di man ku e chubatu pa Señor, su sanger no tabata kargadó di pika. Asina, e no tabata mancha pero, mas bien, hasi limpi. E efekto ta deskribí kla den versonan 16 i 20. E sumo saserdote tabata hasi ekspiashon ku sanger di Señor Su chubatu, e tabata hasi henter e santuario limpi. Mes un proseder tabata afektá tambe e purifikashon di hende asina ku, ora e santuario wòrdu limpia for di e pueblo su pikanan, e pueblo mes tabata keda limpi tambe. Den e sentido aki e Dia di Ekspiashon tabata úniko, pasobra solamente riba e dia aki, tantu e santuario i e pueblo tabata keda limpi. E Dia di Ekspiashon tabata e segundo etapa di un ekspiashon ku tin dos fase. Den e promé fase, durante aña, e Israelitanan tabata wòrdu pordoná. Nan pikanan no tabata wòrdu di veg pero tabata wòrdu konfia na Dios Mes, Ken a primintí di atendé nan. E di dos fase no tabatin masha di hasi ku pordon; e pueblo ya tabata pordoná. En realidat, e verbo “pordoná” no ta aparesé mes den Levitiko 16 òf den Levitiko 23:27-32. Loke esaki ta mustra nos ta ku henter e plan di salbashon ta trata ku mas ku djis pordon di nos pikanan, un punto ku ta duna ainda mas sentido ora komprondé nan den konteksto mas amplio di e gran konflikto. Djaluna, Novèmber 4 MAS AYA DI PORDON Lesa Levitiko 16:32-34. Kua tabata trabou prinsipal di e Sumo Saserdote riba Dia di Ekspiashon? Funshon primordial di e sumo saserdote tabata pa media entre Dios i hende. En konekshon ku e santuario, e tabata atministrá e sistema i hasi vários ritonan di sakrifisio i ofrenda (Hebreonan 8:3). Su trabou riba Dia di Ekspiashon tabata enorme. E tabata hasi kasi kada rito, eksepto pa guia e chubatu pa Azazel, hiba esaki den desierto, ounke e tabata duna mandato si pa otro hende manda e chubatu bai. Riba Dia di Ekspiashon, e “gran” saserdote, manera e tabata wòrdu yama tambe, tabata bira un ehèmpel bibu di Kristu. Meskos ku atenshon di Dios Su pueblo tabata enfoká riba e sumo saserdote, Hesus ta e senter eksklusivo di nos atenshon. Meskos ku aktividatnan di e sumo saserdote riba tera tabata trese limpiesa pa e hendenan, asina Hesus Su trabou den e santuario na shelu ta hasi meskos pa nos (Romanonan 8:34; 1 Juan 1:9). Meskos ku e úniko speransa pa e pueblo riba Dia di Ekspiashon tabata den e sumo saserdote, asina nos úniko speransa ta den Kristu. “E sanger di Kristu, miéntras ku e mester a aliviá e pekador arepentí for di kondenashon di e lei, e no tabata pa kanselá e pika; e lo keda den registro den e santuario te dia di ekspiashon final; asina den tipo, e sanger di e ofrenda pa pika tabata kita e pika for di e penitente, pero e tabata keda den santuario te e Dia di Ekspiashon”. –Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 357. Di akuerdo ku Levitiko 16:16-20, e sumo saserdote mester a drenta den e lugá santu i hasié limpi for di impuresanan ritual, for di inikidatnan, tur transgreshon, i pikanan. Despues e tabata transferí tur e inikidatnan, tur transgreshon, i tur pika di Israel riba e chubatu bibu i manda nan bai, dor di e chubatu, den desierto. Di e forma ei, tur e faltanan moral di Israel tabata bai. Esaki tabata alkansá e meta úniko di e Dia di Ekspiashon: un purifikashon moral ku tabata bai mas aya di pordon. No tabatin mester di pordon nobo riba e dia aki. Dios ya a pordoná nan pikanan. Segun nos ta lucha ku tur e forsa ku Dios a duna nos pa kaba ku pika, kon nos por siña len totalmente riba Kristu Su méritonan komo nos úniko speransa di salbashon? Djamars, Novèmber 5 AZAZEL Lesa Levitiko 16:20-22. Kiko tabata pasa ku e chubatu bibu? E ritual ku e chubatu bibu no tabata un ofrenda. Despues ku e lòt a disidí kua di e dos kabritunan tabata pa Yahweh i kua tabata pa Azazel (hopi biaha tradusí komo “chubatu di ekspiashon”), solamente e kabritu pa Yahweh ta wòrdu referí na dje komo un ofrenda di purifikashon (vs. 9, 15). Kontrali na esaki, e kabritu pa Azazel ta wòrdu yama e “kabritu bibu”. Nunka e ta wòrdu mata, probablemente pa evitá kualke idea ku e ritual tabata parse un sakrifisio. E kabritu bibu ta bini na turno te despues ku e sumo saserdote a kaba ku ekspiashon di henter e santuario (vs. 20). No por enfatisá e punto aki di mas: rito ku e kabritu bibu tin nada di hasi ku limpiesa di e santuario òf di e pueblo. Nan a wòrdu limpia kaba. Ken òf kiko ta Azazel? Interpretadónan Hudiu di ántes tabata identifiká Azazel komo e pekador angelikal original i e promé outor di maldat, asta komo lider di angelnan malu. Nos tambe konosé, klaro, komo símbolo di Lusifer mes. E rito hasi ku e kabritu bibu tabata un rito pa deshasí di pika. Pika lo wòrdu pone riba esun ku ta responsabel p’e den promé lugá i despues ta hib’é leu for di e hendenan, pa semper. “Ekspiashon” tabata wòrdu hasi riba dje den un sentido punitivo (Levitiko 16:10), ya ku e chubatu tabata karga e responsabilidat final pa pika. Satanas ta hunga un ròl anto den nos salbashon, manera algun ta akusá falsamente ku nos ta siñando? Klaro ku no. Satanas nunka, den ningun forma ta karga pika pa nos komo supstituto. Ta Hesus so a hasi esei, Hesus so ta supstituto, i ta un blasfemia pensa ku Satanas tin algun parti den nos redenshon. Ritual ku e kabritu bibu ta haña paralèl den lei di e testigu malbado (Deuteronomio 19:16-21). E akusado i esun akusá ta para dilanti Señor, representá dor di e saserdotenan i huesnan; ta tene un investigashon; i si deskubrí ku e akusado ta un testigu di mala fe, e tabata risibí kastigu ku e tabatin intenshon pa e inosente haña (por ehèmpel, Haman malbado a wòrdu horka na e palu ku el a pone pa Mordekai fiel). Danki na Dios atrobe pa Su pordon miserikordioso i e echo ku E lo no kòrda mas riba nos pikanan (Jeremias 31:34). Kon nos por siña pa no kòrda nos pikanan mas, despues ku a pordoná nan? Pakiko ta asina importante pa nos hasi esaki? Djarason, Novèmber 6 RIBA E DIA DI EKSPIASHON “Asina den ministrashon di e tabernakel, i di e tèmpel ku mas despues a tuma su lugá, e hendenan tabata wòrdu siña kada dia e gran bèrdatnan ku tin relashon ku Kristu Su morto i ministrashon, i un bes kada aña, nan mente ta wòrdu hiba na e eventonan final di e gran konflikto ku tin entre Kristu i Satanas, i e purifikashon final di universo for di pika i pekadornan”.—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p 358. Lesa Levitiko 16:29-31 i 23:27-32. Kiko Dios tabata spera e Israelitanan lo hasi riba dia di Yom Kipur? Kon e prinsipionan aki ta apliká pa nos awe, bibando manera nos ta den loke a wòrdu yama e Dia “antitípiko di Ekspiashon”? Si un hende ántes den Israel no sigui e instrukshonnan aki, mester a kòrt’é afó i destruyé (Levitiko 23:29, 30). E Dia di Ekspiashon tabata en realidat tokante nada otro sino bida i morto. E tabata demanda pa e kreyente ta kompletamente leal na Dios. Imaginá ku un hende ta konfesá su pikanan durante e promé fase di ekspiashon durante aña; den e sakrifisionan diario, pero despues e no ta tuma e Dia di Ekspiashon na serio. Dor di su falta di konsiderashon pa loke Dios a plania pa demostrá riba e dia aki, un persona asina ta proba ku e ta no leal na Dios. Loke esaki ta nifiká ta ku un persona ku profesá fe den Dios, te ainda por pèrdè su salbashon. Komo Atventistanan di Shete Dia, nos no ta kere den un biaha salba semper salba , pasobra Beibel no ta siña esei. Nos ta sigur den Kristu tanten nos ta bibando ku fe, tanten nos someté nos mes na djE, reklamando Su poder pa viktoria ora nos wòrdu tenta, i Su pordon ora nos kai. Lesa Mateo 18:23-35. Ki lès nos mester bai kuné for di e parabel poderoso aki? Djaweps, Novèmber 7 ISAIAS SU YOM KIPUR PERSONAL Den Isaias 6:1-6, Isaias ta mira e Rei selestial sinta riba trono den tèmpel, “haltu i eksaltá”. E vishon ta un esena di huisio ku ta presentá Dios biniendo pa huisio (Isaias 5:16). Isaias ta mira e Rei berdadero, identifiká den e Evangelio di Juan komo Hesukristu (Juan 12:41). Ounke Isaias tabata Dios Su profeta i el a yama otronan na arepentimentu, e tabata komprondé ku den Dios Su presensia e ta kondena. Konfrontá ku Dios Su santidat i gloria, Isaias ta persibí su mes pekaminosidat i tambe e sushedat di su pueblo. Santidat i pika no ta bai ku otro, e ta inkompatibel. Manera Isaias, nos tur mester yega na e konklushon ku nos no por pasa dor di e huisio divino riba nos mes. Nos úniko speransa ta pa tin un Supstituto. Ki paralelo, paresido na e Dia di Ekspiashon, nos ta mira den Isaias 6:1-6? E kombinashon di un tèmpel yena ku huma, un altar, huisio, i ekspiashon pa pika i sushedat, ta pone nos kòrda hopi riba e Dia di Ekspiashon. Isaias ta eksperensia, komo si fuera, su mes “Dia di Ekspiashon personal”. Funshonando manera un saserdote, un serafin (literalmente “esun ku ta kima”) a kohe un karbon sendí for di e altar, ku ta indiká algun tipo di ofrenda, pa purga pa e profeta su pika. Esaki ta un imágen kla pa limpiesa for di pika ku ta posibel dor di e sakrifisio di Hesus i Su ministerio saserdotal di mediashon. Isaias a rekonosé esaki komo un ritual di limpiesa, i el a keda ketu segun e karbon tabata mishi ku su boka. Dor di esei su “inikidat a wòrdu kita” i su “pika a wòrdu pordoná” (Isaias 6:7). E stèm pasivo den versíkulo 7 ta mustra ku pordon ta wòrdu duna dor di Un ku ta sinta riba e trono. E Hues ta tambe e Salbador. Dios Su trabou di limpiesa ta hiba nos for di “Ai di mi” pa “Ata mi aki, manda mi”. Ora komprondé shelu su trabou riba e Dia di Ekspiashon, esaki ta motivá nos pa ta kla pa proklamá, papia i traha p’E, pasobra un komprondementu berdadero ta hiba na siguransa i seguridat. Esaki ta asina pasobra nos sabi ku, den huisio, nos tin un Supstituto, Hesukristu, Ken Su hustisia so (simbolisá dor di e sanger) lo kapasitá nos pa para sin miedu di kondenashon (Romanonan 8:1). Gratitut ta motivá mishon. Pekadornan pordoná ta Dios Su mihó embahadornan (2 Korintionan 5:1820) pasobra nan sabi for di kiko Dios a libra nan. Djabièrnè, Novèmber 8 MAS ESTUDIO: “Awor e evento ta tuma lugá, ku tabata wòrdu prefigurá den e último servisio solèm di e Dia di Ekspiashon. Ora ministrashon den e lugá Santísimo a keda kla, i pikanan di Israel a wòrdu remové for di e santuario dor di sanger di e ofrenda di pika, e ora ei e chubatu ta wòrdu presentá bibu dilanti Señor; i den presensia di e kongregashon e sumo saserdote ta konfesá riba dje ‘tur e pikanan di e yunan di Israel, i tur nan transgreshonnan den tur nan pikanan, i ta pone nan riba kabes di e kabritu’. Levitiko 16:21. Den mes un forma, ora ku e trabou di ekspiashon den e santuario selestial keda kompletá, e ora ei den presensia di Dios i e angelnan selestial i e ehérsito di esnan redimí e pikanan di Dios Su pueblo lo wòrdu pone riba Satanas; e lo wòrdu deklará kulpabel di tur e maldat ku el a pone nan hasi”.—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 658. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Pakiko kualke komprondementu di e plan di salbashon ta inkompletu si laga afó, òf si minimisá, e trabou di Kristu komo nos Sumo Saserdote? Kiko e santuario ta siña nos kon presis i sentral e trabou di interseshon den santuario ta pa e plan di salbashon? Henter un buki di Tèstamènt Nobo, e buki di Hebreonan, ta dediká na Kristu Su trabou den e santuario na shelu. Mirando esaki, kon importante e trabou aki ta? 2. Un persona a skirbi un biaha ku e trabou di Kristu, for di Su morto te na Su ministerio den santuario na shelu, ta simplemente parti di “Dios Su método ordená” di atendé ku e problema di pika den un forma ku lo yuda kontesta tur pregunta tokante Su hustisia, rektitut, i amor. Meditá riba loke ta enserá den e pensamentu ei, espesialmente na lus di e gran konflikto i loke e ta siña nos di e gran temanan envolví den e tragedia horibel di pika. 3. Hopi Atventista di Shete Dia a siña di e Dia di Ekspiashon den un forma ku a laga nan sin un siguransa di salbashon. Un punto di bista asina ta bini for di un komprondementu falsu di propósito di e Dia di Ekspiashon. Pensa riba e nòmber “ekspiashon”. Kiko esaki ta nifiká? Kon ta logra haña ekspiashon? Ken ta hasi e trabou di ekspiashon? Kon e ta wòrdu logra? Kon e kontestanan aki mester yuda nos komprondé pakiko e Dia di Ekspiashon ta en realidat, bon notisia ? SEKSHON ADISHONAL PA Lès 6 TEKSTO KLAVE: Levitiko 16. E STUDIANTE LO: Sabi: Kapta loke ta esensial den tipologia di Dia di Ekspiashon. Sinti: Sinti importansia di mensahe di e Dia di Ekspiashon. Hasi: Skohe pa partisipá den e privilegio nan speshal di Dios Su pueblo riba e Dia antitípiko di Ekspiashon. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Aktividatnan di e Dia di Ekspiashon (Levitiko 16 i 23:26-32) A. E sakrifisio “kontinuo” (tamid) tabata kima henter dia riba e altar durante e Dia di Ekspiashon (Numbernan 29:11). Kiko esaki ta siña nos di e base di nos aseptashon ku Dios durante e huisio investigativo? B. E sanger di Señor Su chubatu tabata hasi santuario limpi for di e registro akumulá di pikanan konfesá (Levitiko 16:3-19). Kon e Dia antitípiko di Ekspiashon ta bai mas aya di pordon? C. E chubatu (òf Azazel) ta representá Satanas (Levitiko 16:5-10, 20-23). Satanas ta nos “Kargadó di Pika”? Splika. (Mira Deuteronomio 19:15-19; Revelashon 12:10; 20:10). D. Tabata rekerí pa Israel di antigwedat tin aktividatnan pa e kongregashon durante e Dia di Ekspiashon (Levitiko 16:30; 23:26-32). Kon esakinan ta apliká na e Dia antitípiko di Ekspiashon? II. Sinti: Siguransa den e Huisio E Dia di Ekspiashon ta envolví arepentimentu, limpiesa, i huisio investigativo. Kon un persona por tin siguransa gososo di salbashon dor di e proseso aki? III. Hasi: Wowo Riba Hesus! Skohe pa partisipá den e privilegio nan di Israel spiritual segun bo ta “fiha bo bista na Kristu” durante e huisio investigativo. RESÚMEN: Servisionan di e Dia di Ekspiashon ta mustra padilanti na Kristu Su trabou di huisio investigativo den e santuario selestial, i ta revelá aktividatnan speshal di Dios Su pueblo durante e tempu ei. STAP 1 – MOTIVÁ Lus Skerpi riba Skritura: Levitiko 16:29, 30. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Ritualnan di Tèstamènt Bieu di e Dia di Ekspiashon ta prefigurá e trabou di Kristu i responsabilidatnan di Su pueblo durante e Dia antitípiko di Ekspiashon. Djis pa Maestronan: Nunka bo a yega di maravia òf puntra bo mes: Pakiko Atventistanan di Shete Dia ta pasa asina hopi tempu studiando di e Dia di Ekspiashon, un tópiko ku su sosten prinsipal bíbliko ta hinka den un kapítulo so di un parti skur di e Pentateuko, esta Levitiko 16?” Konsiderá e opservashon aki: Moises a organisá henter e Pentateuko den un struktura simétriko bunita i a pone Levitiko na e punto mas haltu di e struktura ei! Wak e grafik di piramide (E ta na ingles!) Pakiko e kapítulo aki a wòrdu pone den senter di e Pentateuko? E Dia di Ekspiashon tabata e dia mas santu di henter aña durante kua tempu e persona di mas santu di henter Israel (e sumo saserdote) tabata bai den e lugá mas santu ku tin riba tera (e lugá Santísimo) pa hasi e trabou di mas santu di tur (limpiesa di e santuario, e trabou di ekspiashon final). E nòmber “Dia di Ekspiashon” na Hebreo ta en realidat Yom Hakippurim [ku ta plural di intensifikashon di Kipur; usa pa enfatisá e idea di ekspiashon], e “Dia di Ekspiashon [final]” (Levitiko 23:27). Aktividat pa kuminsá kuné: kompartí ku e klas e struktura simétriko di e Pentateuko i puntra despues: Kiko ta hasi e Dia di Ekspiashon asina sentral pa Israel spiritual durante e Dia antitípiko di Ekspiashon? Konsiderá Esaki: E Dia antitípiko di Ekspiashon ta konsistí di e periodo klímaks di historia di salbashon (e tempu di fin). Durante e periodo aki, Kristu, e Sumo Saserdote di universo, ta bai den e lugá di mas santu den henter e universo (ku ta e lugá Santísimo di e santuario na shelu), pa hasi e trabou di mas santu di tur tempu (e trabou final di ekspiashon). STAP 2 – eksplorá Djis pa Maestronan: Den e lès aki nos lo wak na tipologia di e Dia di Ekspiashon i su kumplimentu antitípiko. I. RITONAN PRINSIPAL DI E DIA DI EKSPIASHON A. E Ofrenda “Diario” (Repasá Numbernan 29:11 ku e klas). E (tamid) “diario” di e saserdotenan no tabata para riba e Dia di Ekspiashon (Numbernan 29:11; mira Eksodo 30:8, 10). Te ainda e hendenan tabata konstantemente pendiente di sanger di e sakrifisio i di interseshon di siensia di e saserdote. E base di aseptashon dilanti Dios durante e Dia antitípiko di Ekspiashon ta keda meskos ku promé: e sanger di Kristu, nos Supstituto i Su hustisia imputá (pasa) na nos. B. Señor Su Chubatu (Repasá Levitiko 16:3-19 ku e klas). Gran kantidat di bèrdatnan importante ta bin dilanti for di e ofrenda di “Señor Su chubatu”. (E ofrenda di pika di toro pa e saserdote pekaminoso (vs. 11, 14) no ta aplikabel pa Kristu, e antitipo sin pika (Hebreonan 7:26, 27) i asina, no ta diskutié akinan). 1. Sanger sin pika. Niun man ta wòrdu pone riba kabes di Señor Su chubatu (vs. 9, 15); i asina, niun pika ta wòrdu transferí riba dje; su sanger tabata “sin pika”. Komo “sanger sin pika”, ora apliká su funshon na e santuario, e no tabata pa mancha, pero pa hasi limpi. 2. Move saka pafó. E trabou di ekspiá riba e Dia di Ekspiashon a move bai pafó, for di e lugá Mas Santu pa e kura parti pafó (vs. 15-18), mustrando simbólikamente ku e sanger di Señor Su chubatu no a mancha e santuario, pero a hasié limpi. 3. Huisio investigativo. E Dia di Ekspiashon tabata enserá un dia di huisio investigativo divino. Esnan ku no “aflihí nan alma” (literalmente, “humiá nan mes” ku arepentimentu) riba e Dia di Ekspiashon lo wòrdu “kòrta afó”, den otro palabra, nan lo bini bou di huisio investigativo divino tokante nan bida futuro, despues di morto (Levitiko 16:29, 31; 23:27, 29, 32). Teólogonan Hudiu moderno a rekonosé e funshon aki di e Dia di Ekspiashon. 4. Ekspiashon mas aya di pordon. No ta menshoná pordon (na Hebreo salach) den Levitiko 16 (òf niun otro pasashi ku ta referí na e Dia di Ekspiashon). Durante aña, Dios a tuma responsabilidat pa e pikanan pordoná riba Su Mes, komo si fuera, den e santuario. Riba e Dia di Ekspiashon E tabata kapas di hasi e santuario limpi segun E a demostrá Su hustisia den pordoná pekadornan dor di henter e aña. 5. Limpiesa. E Dia di Ekspiashon tabata envolví un trabou di limpiesa korporal (uní, kombiná??) pa Dios Su pueblo. (Mira Levitiko 16:30; Ezekiel 36:25-27; Malakias 3:2, 3). Pero nota ku ta Dios ta tuma responsabilidat pa limpiesa di esnan ku permiti’E hasi e trabou aki den nan bida. C. E Rito di Chubatu di Ekspiashon (Azazel) (Repasá Levitiko 16:5-10, 20-23 ku e klas). Hopi liña di evidensia bíbliko ta sostené e konklushon ku e rito di “chubatu ku mester bai desierto (Azazel) tabata mustra na Satanas i no na Kristu, manera algun interpretando moderno ta afirmá. 1. Paralelismo di ser nan personal. Di akuerdo ku Levitiko 16:8, un di e dos chubatunan apuntá dor di lòt tabata leYHWH “[ta para] pa [òf pertenesé na] Yahweh”, i e otro tabata la’aza’zel “[ta para] pa [òf pertenesé na] Azazel”. Si e promé ekspreshon “pa Señor” ta referí na un ser personal, Yahweh, despues den paralelismo natural, e segundo ekspreshon “pa Azazel” lo referí na un otro ser personal den kontradikshon (i asta oposishon) na Yahweh, ku ta Satanas. 2. “Timing”. E rito di Azazel ta tuma lugá despues ku trabou di ekspiashon pa e santuario ta kompletá (Levitiko 16:20). 3. No pa sakrifisio. Diferente for di e chubatu di Señor, Azazel su chubatu no ta wòrdu mata, pero, mas bien, ta hib’é bibu pafó, mand’é desierto (vs. 20-22). Azazel su chubatu no ta parti di, ni konektá ku, e sakrifisio di ofrenda pa pika. 4. Rito di eliminashon. E rito di Azazel no ta un rito di sakrifisio, pero un rito di eliminashon. Azazel ta e “chubatu TOTE”— manera “un trùk di sushi”, pa ritualmente karga e “sushi” moral saka pafó di e kampamentu, despues ku a hasi ekspiashon p’e. 5. Azazel i e demoñonan chubatu. Levitiko 17:7 ta spièrta e Israelitanan pa no ofresé sakrifisio na e “demoñonan chubatu” (na tradukshon ESV, RSV, Hebreo se’irim). Otro kaminda den Skritura “e chubatu demoño” aki tabata asosiá ku e desierto (Isaias 13:21, 34:14, RSV). Azazel su chubatu manda pafó den desierto ta asosiá di e forma ei ku e podernan endemoniá representá dor di chubatunan ku hopi lana. E interpretashon di Azazel komo poder endemoniá tabata e punto di bista predominante di promé fuentenan Hudiu, bon representá tambe den siñansanan di e promé Tatanan di Iglesia, i e punto di bista ku ta prevalesé sostené dor di intelektualnan moderno. 6. Revelashon 20. E tipologia di Azazel ta haña un kumplimentu kla den e suerte di Satanas durante e milenio. Den un referensia kla den Levitiko 16, Juan e Reveladó den Revelashon 20:1-3 ta deskribí Satanas komo “mara” (dor di un kadena di sirkunstansianan) riba un tera desolá (Griego abyssos, mes un palabra usa pa e tera desolá den Jeremias 4:23). 7. Testigu malbado. Satanas ta karga e inikidatnan di esnan hustu, no den sentido ku e ta nan salbador, pero komo “akusado di nos rumannan” (Revelashon 12:10, NIV). E ta risibí kastigu hustu di akuerdo ku e prinsipio di un testigu malbado (Deuteronomio 19:15-19; Revelashon 20:10). II. AKTIVIDAT DI KONGREGASHON RIBA DIA DI EKSPIASHON (Repasá Levitiko 23:26-32 ku e klas) E sinku aktividatnan di e kongregashon di Israel riba e Dia di Ekspiashon, kada un tin su aplikashon antitípiko pa Israel spiritual awe. A. Reuní na e Santuario pa un Konvokashon Santu (vs. 27). “Dios Su pueblo mester tin awor nan wowo fiha riba e santuario na shelu”.—Ellen G. White, Life Sketches, p. 278 (kompará Hebreonan 4:16; 10:19, 20). B. Identifiká ku e Ofrenda ku e Saserdote ta Hasi (vs. 27). Mira Hebreonan 12:22-24. “Un interes lo prevalesé, un tópiko lo guli tur otro—Kristu nos hustisia”.— Ellen G. White, Sons and Daughters, p. 259. C. Stòp di Traha (vs. 28, 30, 31). Mira Hebreonan 4:3, 9; Ellen G. White ta papia di e “deskanso di grasia”. The SDA Bible Commentary, vol. 7, p. 928. D. Afligí (humiá) su alma (vs. 27, 29, 32). Mira Isaias 58:5-11. “Ta e trabou di Dios pa pone e gloria di hende den tera”. –Ellen G. White, Testimonies to Ministers, p. 456. E. Pasa dor di un trabou di limpiesa (Levitiko 16:30). Mira Malakias 3:2, 3; Ezekiel 36:25-27. STAP 3 – APLIKÁ Djis pa Maestronan: E palabra pa “limpiesa” den Daniel 8:14 ta nitsdaq, ku tin un rei largu di nifikashon, inkluyendo “hasi limpi”, “restourá”, i “vindiká”. Kon kada un di e nifikashonnan ei ta pas ku e aktividatnan di e sumo saserdote riba e Dia di Ekspiashon? Preguntanan pa Pensamentu: 1. Si hende bibando den e Dia antitípiko di Ekspiashon no ta salba riba un base diferente ku esnan ku a biba promé ku e tempu aki, pakiko tin un trabou speshal di limpiesa awor aki? 2. Kua ta importansia di tin “ekspiashon” mas aya di pordon, manera ta tipifiká den e Dia di Ekspiashon? 3. Pakiko ta nesesario pa Satanas karga kastigu di pikanan di e santunan, ken el a akusá falsamente? Preguntanan pa Aplikashon: 1. Ki aplikashon práktiko di e sinku aktividatnan ku e kongregashon ta hasi riba e Dia di Ekspiashon, por hasi den nos bida personal riba e Dia antitípiko di Ekspiashon? 2. Kon e mensahe di huisio di e Dia di Ekspiashon ta yuda duna nos siguransa di salbashon? STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Wak atrobe na e struktura simétriko di e Pentateuko den introdukshon di e Siklo di Siñansa pa e lès aki. Ripara kon den e struktura aki e palabra klave di Levitiko konstruyendo pa bai Levitiko 16 ta “sanger”, i ku ta basha sali for di Levitiko 16 ta “santidat”. Aktividat: Pidi e klas diskutí ponementu di e Dia di Ekspiashon (Levitiko 16) den kurason di e Pentateuko, ku sanger (“hustifikashon”) komo su base i santidat (“santifikashon”) komo su fruta. Kon esaki ta ilustrá e evangelio balansa di siguransa den e huisio (salba kompletamente dor di grasia, pero husga dor di nos obranan/ frutanan)? Lès 7 pa Novèmber 9-15 Kristu Nos Sakrifisio Djasabra Atardi Estudio pa e Siman Aki: Isaias 53:2-12; Hebreonan 2:9; Hebreonan 9:26-28; Hebreonan 9:12; Eksodo 12:5; Hebreonan 4:15. TEKSTO DI MEMORIA: “E Mes a karga nos pikánan den Su kurpa na e krus, pa nos, siendo morto pa piká, por a biba pa hustisia; pasobra pa medio di Su heridanan boso a wòrdu kurá” (1 Pedro 2:24). SASERDOTE KATOLIKO Maximilian Kolbe a wòrdu hinka den prison na Auschwitz pasobra el a duna posada na refugiadonan for di Polandia, inkluyendo 2,000 Hudiu. Ora un prizonero den su barak a disparsé (kisas pasobra el a hui), pa kastigu e sòldatnan SS tabata skohe dies prizonero pa muri di hamber komo represalia. Un di e hòmbernan eskohí a grita na bos duru yorando, “O, mi pober kasá, mi pober yunan. Nunka lo mi mira nan atrobe”. Na e punto aki Kolbe a ofresé su mes na e hòmber aki su lugá; ke men, el a pidi pa laga e muri di hamber numa, e i no e hòmber di famia tur agitá ei. E ofisir sorprendí di SS a bai di akuerdo, i Kolbe a djòin rango di esnan kondená miéntras ku e otro hòmber a sobrebibí (a lo ménos pa e momentu). Ounke kon konmovedor Kolbe su sakrifisio tabata, e ta djis un sombra di Esun ku boluntariamente a tuma nos lugá, ku ta un akto simbolisá den servisio di e santuario. Tèstamènt Nobo ta identifiká Hesus ku e dos aspektonan prinsipal di sistema di sakrifisio di Tèstamènt Bieu: E ta nos sakrifisio (Hebreonan 9, 10), i E ta nos Sumo Saserdote (Hebreonan 5-10). Den e siman aki nos ta ban studia diferente aspekto di Kristu Su sakrifisio final i wak kiko Su morto-un-bes-i-pa-semper a proveé pa nos. Djadumingu pa Novèmber 10 HESUS DEN ISAIAS 53 Lesa Isaias 53:2-12. Kiko e versíkulonan aki ta siña di loke Kristu a hasi pa nos? Isaias 52:13-53:12 ta un deskripshon poderoso di Kristu Su morto pa pikánan di mundu. Vários aspekto den e pasashi aki ta proveé evidensia kla ku Hesus Su morto ta ekspiashon den forma di supstituto penal, ku ta nifiká ku El a tuma e kastigu ku otronan tabata meresé i, en realidat, a muri komo un Supstituto pa nan. Akinan ta algun di e indikashonnan di e pasashi aki pa Hesus Su ministerio pa nos: 1. Hesus a sufri pa otronan. El a tuma nan enfermedatnan i tristesa (vs. 4), transgreshonnan, inikidatnan (vs. 5, 6, 8, 11), i piká (vs. 12). 2. E ta trese gran benefisio pa esnan ku El a sufri p’e: pas i kurashon (vs. 5) i hustifikashon (vs. 11). 3. Tabata Dios Su boluntat pa Hesus sufri i wòrdu heridá (vs. 10). Dios a pone nos inikidat ariba djE (vs. 6) pasobra tabata Dios Su plan pa e muri na nos lugá. 4. Hesus ta hustu (vs. 11), sin violensia òf engaño (vs. 9). 5. E tabata un ofrenda pa kulpa, un sakrifisio di ekspiashon pa piká (vs. 10). Lesa Lukas 22:37; Echonan 8:32-35; i 1 Pedro 2:21-25. Kon e outornan aki di Tèstamènt a interpretá Isaias 53? Tèstamènt Nobo su referensianan na Isaias 53 ta establesé sin duda ku Kristu Hesus a kumpli ku e profesia aki. Asta E mes ta identifiká Su Mes ku e persona deskribí einan (Lukas 22:37). Kristu a tuma nos pikánan ariba E Mes asina nos por wòrdu pordoná i transformá. Meditá riba tur loke Isaias 53 ta bisa ku Kristu a hasi pa nos. Kon bo por hasi esaki personal, pa bo mes, sabiendo ku no importá kiko bo a hasi, e siguransa aki por ta di bo, si bo duna bo mes na Señor ku fe i entrega? Djaluna pa Novèmber 11 SUPSTITUTO SUFISIENTE Lesa Hebreonan 2:9. Kiko ke men ku Hesus a “eksperensiá (pruf) morto pa tur hende”? Mira tambe Hebreonan 2:17; 9:26-28; 10:12. HESUS a muri pa pekadornan. E tabata sin piká (Hebreonan 4:15) asina ora El a duna Su bida komo un sakrifisio E lo no muri pa Su Mes piká. Kontrali na esei, E “mester a karga piká di hopi” (Hebreonan 9:28), pa hasi propisiashon pa pikánan di e pueblo (Hebreonan 2:17), i pa kita piká pa semper (Hebreonan 9:26). Di akuerdo ku Hebreonan 2:9, e propósito di hasi Hesus “ménos ku e angelnan” ta pa asina E or sufri morto. E punto ta pa splika pakiko Hesus Su morto ta un rekisito indispensabel pa Su eksaltashon. Den palabranan simpel, pa por salba humanidat, Hesus mester a muri. No tabatin otro forma. Den e pasashi aki, meta di e enkarnashon ta morto di e Yu. Solamente dor di e sufrimentu di morto Hesus por a bira e outor di salbashon (Hebreonan 2:10). Pakiko tabata pas pa Dios laga Hesus sufri? E konteksto den Hebreonan 2:1418 ta sugerí ku Hesus Su morto tabata nesesario pa por reskatá Dios Su yunan for di sklabitut di morto, for di diabel, for di miedu pa morto, i pa kualifiká Hesus pa bira “un Sumo Saserdote miserikòrdioso i fiel” (NKJV). Den poko palabra, e krus mester a bini promé ku e korona. “Riba Kristu komo nos supstituto i siguridat a pone e inikidat di nos tur. El a wòrdu konta komo transgresor, pa E por redimí nos for di kondena di e lei. E kulpa di kada desendiente di Adam tabata pèrta riba Su kurason. Dios Su rabia kontra piká, e teribel manifestashon di Su desgustu pa motibu di inikidat, a yena alma di Su Yu ku konsternashon”.—Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 753. Kristu, Kreador di e universo, a muri komo ser humano pa nos pikánan. Meditá riba kiko esei ta nifiká. Pensa riba e bon notisia inkreibel ku esaki ta. Pensa riba e speransa ku e ta duna bo, personalmente. Kon bo por hasi e bèrdat asombroso aki e motivashon prinsipal di tur loke bo ta hasi? Djamars pa Novèmber 12 KRISTU SU SANGER E konsepto di sanger redentivo ta plama dor di henter Beibel. Kuminsando for di e promé sakrifisionan despues ku Adam i Eva a hasi piká, semper tabatin sanger ora tabata presentá sakrifisio di animalnan. Ritonan di sanger tabata karakterisá e sistema di sakrifisio Israelita pa por ilustrá e bèrdat krusial ku, sin sanger, nos no tin chèns pa haña pordon di nos pikánan i drenta den presensia di Dios. Sanger tabata e úniko forma pa risibí Dios Su miserikòrdia i pa tin komunion kunE. Lesa e siguiente pasashinan den Hebreonan tokante Kristu Su sanger i e sanger di sakrifisionan di Tèstamènt Bieu. Kiko nan a siña nos di e sanger? Hebreonan 9:12 ________________________________________________ Hebreonan 9:14 ________________________________________________ Hebreonan 9:18 ________________________________________________ Hebreonan 9:22 ________________________________________________ Hebreonan 10:19 ________________________________________________ Hebreonan 12:24 ________________________________________________ Hebreonan 13:12 ________________________________________________ Hebreonan 13:20 ________________________________________________ KRISTU Su sanger no ta referí na Su bida pero ta un símbolo di Su morto supstituto, i komo tal E ta deskribí e aspekto funshonal di e morto ei. Kristu Su sanger dramá ta asombrosamente multifunshonal. Kristu Su sanger ta optené Redenshon eterno, ta proveé limpiesa for di piká, ta proveé pordon, santifikashon, i ta rason pa e resurekshon. Den Hebreonan tin un kontraste poderoso: Kristu Su sanger ta mas mihó ku kualke otro sanger. En realidat, niun otro sanger por proveé pordon; Kristu Su morto ta e úniko rason pakiko pikánan ta wòrdu pordoná, promé i despues di e Krus (Hebreonan 9:15). Dramamentu di Hesus Su sanger i su efekto, ta evidensia kla ku Kristu Su morto tabata supstituto, ku ta nifiká ku El a tuma e kastigu ku nos tabata meresé. Kon un komprondementu di Kristu Su morto por yuda libra nos for di kualke noshon ku nos mes obranan por salba nos? Djarason pa Novèmber 13 SAKRIFISIO SIN MANCHA Ki kriterio un animal di sakrifisio mester kumpli kuné? Lesa Eksodo 12:5; Levitiko 3:1; 4:3. Tabata rekerí gran atenshon pa skohe un animal pa sakrifisio. Un hende no por a kohe kualke bestia bin kuné pa ofrenda; e animal mester a kumpli ku vários kriterio, dependiendo e tipo di ofrenda ku e ke duna. Sinembargo, tin un kriterio ku tur ofrenda mester kumpli kuné. Nan mester ta “sin mancha”. E palabra Hebreo (tamim) por wòrdu tradusí komo “kompletu”, “sin daño”, “sin falta”, òf “perfekto”. Esaki ta ekspresá e idea ku algu ta kumpli ku e norma di mas haltu posibel. Solamente lo mehor tabata sufisiente bon. Ora usa e palabra pa hende, e ta karakterisá nan relashon ku Dios komo “sin mancha” (Génesis 6:9; 17:1). Kon e tekstonan aki ta deskribí Hesus? Hebreonan 4:15; 7:26; 9:14; i 1 Pedro 1:18, 19. Pakiko tabata krusial pa Hesus ta sin piká? Hesus, e “Lamchi Dios ku ta kita piká di mundu” (1 Juan 1:29, NKJV), ta kumpli perfektamente e kriterio di Tèstamènt Bieu di un sakrifisio sin mancha. Su bida puru ta establesé Hesus komo un sakrifisio perfekto. Esaki ta e garantia pa nos salbashon, pasobra ta solamente un sin piká por karga nos piká pa nos, i ta Su hustisia perfekto ta kubri nos, awor i den e huisio. E hustisia ei ta nos speransa di salbashon. Meskos ku na Hebreo, e palabra Griego pa “sin mancha” (amomos) ta wòrdu usa no solamente pa deskribí Hesus i Su sakrifisio sin defekto, pero tambe e karakter di Su siguidornan. “Komparando nan bida ku Kristu Su karakter, nan lo ta kapas di diserní na unda nan a faya di topa e rekerimentunan di Dios Su santu lei; i lo buska pa hasi nan mes perfekto den nan esfera, asta manera Dios ta perfekto den Su esfera”.—Ellen G. White, The Paulson Letters, p. 374. Dor di Kristu Su morto i ministerio, nos ta wòrdu presentá sin mancha dilanti Dios (Judas 24). Esaki ta posibel solamente pasobra Esun Sin Mancha ta para na nos lugá. Pakiko e konsepto di ser “santu i sin mancha” por pone hende sinti inkómodo? Kon e konsepto ku Kristu ta nos supstituto ta yuda nos aseptá ku nos, tambe, ta “santu”? Kon nos status nobo dilanti Dios mester impaktá e forma kon nos ta biba? Djaweps pa Novèmber 14 UN GRAN PELIGER Den e buki di Hebreonan, Pablo no ta enfoká solamente riba e kompronde-mentu teológiko di Kristu Su sakrifisio, pero e ta splika tambe algun di su envolvimentunan práktiko. Na vários kaminda e ta mustra kiko ta pasa ora un hende ignorá e sakrifisio aki. Lesa Hebreonan 6:4-6 i 10:26-31. Di kiko Pablo ta spièrta nos? Ki sorto di aktitut e ta deskribí? Den e buki di Hebreonan, Pablo ta demostrá kon magnífiko Dios Su salba-shon ta, kon Dios a revelá Su Mes, i kiko El a hasi i ta hasiendo pa e kreyentenan. Sinembargo, tin un asuntu prinsipal ku ta problemátiko, ku Pablo mester a papia di dje. Ta e peliger ku segun tempu pasa bai, a lo largu hende por bin tuma Kristu Su sakrifisio komo algu gewon. Pablo ta deskribí un peliger asina manera “drif bai for di e meta”, “apartá nos for di e kaminda” (Hebreonan 2:1). E imágen ku Pablo ta usa pa ilustrá esaki ta un barku ku ta wòrdu kitá for di kurso i no ta yega su haf di destinashon. E trabou prinsipal ta pa sigui mantené e kurso. Algun di esnan ku ta rechasá Dios ta hasi esei deliberadamente, ku ta nifiká ku nan bida despues di risibí e evangelio ta realmente meskos ku e tabata promé ku nan a risibié. E hendenan ei, en realidat, no tin niun sakrifisio adekuá pa nan pikánan (Hebreonan 10:26-31). Sinembargo, ta parse ku no tin hopi kreyente ku lo rechasá Kristu Su sakrifisio abiertamente òf asta pensa di un kos asina. Tòg, Pablo ta bati alarma. E peliger real di negligensia ta ku hopi biaha e ta un proseso sutil i gradual, tiki tiki, poko poko, e ta slùip drenta pega. Kasi no ta ripará ki ora e kambio ei a tuma lugá. Poko poko e trabou di Kristu no ta wòrdu apresiá sufisiente i e ta paresido na Esau su frakaso pa apresiá su derecho di nasementu mas (Hebreonan 12:15-17). Kristu Su sakrifisio mester bira nunka dje familiar ku nos ta konsider’é komo algu gewon, ordinario. Pablo no ke spanta su lesadónan, sinembargo, e tin ku mustra nan e konsekuensianan di “drif bai” for di Dios. E no ke pa un kos asina pasa. Bayendo na e banda positivo, Pablo ta enkurashá nan intensamente pa “tene duru” tur e kosnan bon di salbashon (Hebreonan 3:6, 14; 10:23) i fiha nan wowo riba Hesus (Hebreonan 12:2). Ki tal di bo, mi ruman? Bo a bira kustumbrá na e bèrdat asombroso di e Krus? Pakiko esaki ta algu asina teribel pa hasi? Kon nos por protehá nos mes for di e peliger ku Pablo ta spièrta akinan di dje? Djabièrnè, Novèmber 15 MAS ESTUDIO: “E Ekspiashon, Parti I—Sakrifisio Ekspiatorio”, p. 661-680, den Apèndiks di The SDA Bible Commentary, vol. 7A. Loke Martin Lutero a yama frekuentemente un “interkambio maravioso” òf “interkambio gososo” di Kristu Su hustisia pa piká humano, Ellen G. White ta deskribí den un sita klásiko lo siguiente: “Kristu a wòrdu trata manera nos meresé, pa nos por wòrdu trata manera E meresé. El a wòrdu kondená pa nos pikánan, den kua E no tabatin parti, pa nos por wòrdu hustifiká dor di Su hustisia, den kua nos no tabatin parti. El a sufri e morto ku tabata di nos, pa nos por risibí e bida ku tabata di djE. Ku Su heridanan nos a wòrdu kurá”.—The Desire of Ages, p. 25. Nada ménos ku e morto di Kristu por hasi Su amor efisiente pa nos. Ta solamente pa motibu di Su morto, ku nos por wak padilanti ku goso na Su segundo binida. Su sakrifisio ta sènter di nos speransa. Riba esaki nos mester fiha nos fe”.— Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 660. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Algun no ta gusta e idea di Hesus komo nos sakrifisio. Nan ta pensa ku esaki ta pone Dios parse manera “hambrá” pa sanger òf vengativo, manera e deidatnan pagano di pasado. (En realidat, algun ta argumentá ku e lenguahe di sanger i sakrifisio etcetera den Beibel ta djis un refleho di e konseptonan aki pagano). Kiko tin asina robes ku e persepshon aki di e Krus? Kon e konseptonan di morto, sakrifisio, i sanger ta yuda mustra nos presis kon serio piká ta, i kua ta su konsekuensianan funesto? Realisando e kosto di piká, kon esaki mester yuda nos buska Dios Su poder, pa saka piká for di nos bida? 2. Algun hende ta lucha ku e konsepto di obranan i kon nan ta re-lashoná ku salbashon. Si nos mantené Kristu Su morto supstituto nos dilanti, i loke El a logra dor di e morto ei, kon esaki ta yuda protehá nos pa no kai den e trampa di salbashon dor di obranan? Despues di tur kos, ta kiko nos obranan por añadí na loke Kristu a hasi pa nos dor di muri na nos lugá? 3. Ellen G. White ta bisa ku lo ta bon pa pasa un ora meditando kada dia riba e bida di Hesus, espesialmente e esenanan final di Su bida. Hasiendo esaki, kon e por yuda fortalesé nos relashon ku Kristu, i tambe oumentá nos apresio pa loke El a hasi pa nos? SEKSHON ADISHONAL PA LES 7 TEKSTO KLAVE: 1 Pedro 2:24 i Isaias 53:5, 6. E STUDIANTE LO: Sabi: Rekonosé Dios Su sakrifisio-propio na nos fabor, i Su amor inkondishonal i apnegá pa hende. Sinti: Nutri e sintimentu di gratitut pa Dios pasobra El a stima i sakrifiká pa duna nos e siguransa di salbashon. Hasi: Someté na Dios Su plan di salbashon, alabE pa Su aseptashon sin reserva, i ku konsiderashon sirbi manera E a sirbi nos. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Dios Su Sakrifisio Inkomprendibel pa Pekador A. Pakiko Hesus mester a “bisti” naturalesa humano i muri riba e krus, pa por salba humanidat? Kompará ku Isaias 53. B. Pakiko no ta posibel pa Dios solamente pordoná nos pikánan, pa resolvé e problema di piká? II. Sinti: Dios Su Amor ku ta Sakrifiká Su Mes ta Keinta Kurason Humano. A. Kon bo por ekspresá bo gratitut na Dios pa Su amor i bahamentu na nos nivel humano. B. Kon e ta pone bo sinti pa sabi ku Hesus a bira un sakrifisio ekspia-torio pa bo, a tuma riba Su Mes un kondena ku nos tabata meresé hustamente, i a duna nos bida eterno? III. Hasi: Dios Su grasia ta Restourá i Kambia Pekadornan A. Pakiko ta asina importante pa proklamá Dios Su pordon na mundu? B. Kon Dios Su aktonan di miserikòrdia pa ku pekador, ta yuda abo i ami aktua ku esnan ku kai den piká? C. Pakiko ta asina trágiko si un persona rechasá e morto di Kristu? RESUMEN: Ora nos aseptá Dios Su amor i sakrifisio pa nos, Dios ta pordoná nos pikánan, E ta kambia nos status, E ta bendishoná nos, i guia nos den un kaminda nobo di bida. STAP I—MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Isaias 53:4-6. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Den un forma poderoso, profeta Isaias a presentá mishon di e Mesias, Ken ta wòrdu yamá e Sirbidó di Señor. Den Beibel esaki ta e mihó deskripshon di e ròl di nos Salbador, na nos benefisio. E Sirbidó aki ta trese speransa, i Su morto ta salba humanidat for di nan pikánan. Djis pa Maestronan: Lès pa e siman aki mester yuda bo miembronan di klas komprondé nifikashon di e morto sakrifiká di Hesukristu, manera ta predesí di e Sirbidó di Señor, di Isaias 53, i manera ta mira den e konteksto mas amplio di Beibel. E Sirbidó aki di Señor tabata “un hòmber di tristesa”, “un ofrenda pa kulpabilidat”, i pa motibu di amor El a muri boluntariamente pa nos pikánan. Su akshonnan na nos fabor ta yena ku humildat, kompashon, i amor. Diskushon pa kuminsá kuné: Si mester pidi bo deskribí den un kapítulo e aspektonan mas importante di mishon di e Mesias, kiko lo bo skirbi di djE? Ki puntonan krusial nos no mester laga afó? STAP 2 – EKSPLORA Djis pa Maestronan: Den segundo parti di e buki di Isaias tin sinku kantika di e Sirbidó di Señor, ku ta wòrdu yamá Kantikanan di e Sirbidó Sufriendo (Isaias 42:1-9; 49:1-7; 50:4-9; 52:13-53:12; i 61: 1-3). Dios ke salba Su pueblo ounke nan no ta rekonosé Su amor. E, pa e motibu ei, ke pa nos komprondé i apresiá Su gran sakrifisio pa humanidat. Den Isaias 53, e sakrifisio aki por wòrdu deskribí mas mihó komo un morto supstituto, ku a trese viktoria riba piká, i tambe morto i hustifikashon pa esnan ku aseptá Su solushon pa nan situashon pekaminoso. Pa Su siguidornan, Su sakrifisio infinito i amor fiel ta proveé e benefishinan di mas grandi. KOMENTARIO BIBLIKO: Nos bida eterno ta dependé riba kumplimentu di mishon di e Sirbidó di Señor. Su sakrifisio grasioso i Su sufrimentu pa nos ta e fuente di nos hustifi-kashon i salbashon. Komprondiendo e pasashinan aki ta masha vital mes pa nos bida spiritual, ku nos ta ban eksplorá nan den e siman aki ku énfasis speshal riba e di kuater kantika. Sigui e pensamentunan prinsipal di e material bíbliko i partisipá den bo klas den e estudio resumí di Beibel, den e sekshonnan ku ta sigui. I. Promé i Segundo Kantika di e Sirbidó di Señor (Repasá Isaias 42:1-9 i 49:1-7 ku e klas). KONSIDERA kuidadosamente e tekstonan di Isaias, ku ta deskribí Kristu Su mishon universal. E promé kantika no ta revelá identidat di e Sirbidó di Señor, pero ta presentá Su tarea gigantesko: E lo trese hustisia i lei pa henter mundu, i lo ta un pakto i un lus pa mundu. Ounke E ta un Rei, E lo no aktua manera un konkistador, pero Su forma di ser lo ta suave i humilde. Su fortalesa i Su poder lo ta den e Palabra i e Spiritu di Dios. Di dos kantika ta identifiká e Sirbidó komo un Hende ku mester kumpli ku un ròl krusial den trese Israel i su remanente bèk serka Dios (asina e Sirbidó no por ta Israel òf e remanente di Israel; mira Isaias 49:6). E ta no solamente un agente ku ta komuniká tokante salbashon, pero E ta, den Su persona, e Salbashon pa henter mundu. Pa promé bes den e kantika aki, por haña referensia tambe na e sufrimentu mental i glorifikashon di e Sirbidó aki (Isaias 49:7). Preguntanan pa Diskushon: Tradukshon literal di Isaias 49:6 ta tira lus skèrpi riba e echo ku e Sirbidó di Señor ta e Salbashon pa mundu: “I E ta bisa: ‘Ta un kos chikitu pa Bo ta Mi Sirbidó pa lanta e tribunan di Jakòb, i pa restorá esnan preservá di Israel; lo Mi hasi Bo tambe un lus pa e Paganonan [nashonnan], pa ta Mi salbashon te na e finnan di tera’” (tradukshon di e outor). Kompará ku bo klas diferente tradukshon di e versíkulo aki, i diskutí ku e miembronan e diferensia ku tin entre e deklarashon ku Kristu Hesus ta Salbashon pa henter mundu, i deklarashon ku e Sirbidó lo trese òf proklamá Dios Su salbashon na henter mundu. I. E Di Tres Kantika (Repasá Isaias 50:4-9 ku e klas). E kantika aki ta wòrdu yamá “Gethsemani di Sirbidó”, pasobra e Sirbidó mes ta papia di Su mes eksperensia, sufrimentu intenso, i konfiansa den Señor. Profeta Isaias na promé instansia ta pinta un kuadro bunita di e Sirbidó Su afspraknan i relashon será ku Dios. Señor ta spièrt’E ariba mainta tras di mainta pa por revelá Su tarea pa e dia. Ta deskribí e Sirbidó Su disipulado obediente den e pasashi aki. Pa promé bes ta menshoná sufrimentu físiko di e Sirbidó aki. E lo wòrdu d zuip, bati, torturá, i grandemente humiá dor di chèrchè i skupimentu (versíkulo 6). Sinembargo, den Su angustia E ta konfia ku Señor lo yuda i vindik’E. Preguntanan pa Diskushon: Kiko, den e pasashi aki di e buki di Isaias, ta proba ku e Sirbidó di Señor ta sufri boluntariamente. Kiko ke men den Isaias 50:7 ku e Mesias a pone su “kara manera piedra duru”? Aktividat: Pidi miembronan di bo klas habri nan Beibel i kompartí otro versíkulonan ku nan ta apresiá tokante e amor di Dios i Su promesanan di kuido durante nos tempu di angustia. II. Di Kuater i di Sinku Kantika (Revisá Isaias 52:13-53:12 i 61:1-3 ku e klas). Profeta Isaias ta yega na kurason di e materia den su di kuater kantika. Den sinku estrofa, kada un ta konsistí di tres verso, nos ta haña e pasashi mas sublime di e Sirbidó Su bida di sakrifisio. E piesa maestro espléndido aki ta kontené e mensahe mas glorioso di mishon i kumplimentu di e Mesias i ta deskribí nan den e siguiente esenario: 1. Paradòks di e Sirbidó Su bida altamente eksaltá i profundamente humiá (Isaias 52:13-15). Pùzel di Su bida ta parse sin solushon. Pero segun Isaias ta bai mas padilanti den e poema aki, e pùzel ta bira mas kla; e Sirbidó Su biahe lo ta dor di sufrimentu i morto di sakrifisio pa glorifikashon. 2. Rechaso di e Sirbidó, hòmber di tristesa i sufrimentu (Isaias 53:1-3). Hende no ta kere den djE, i dos biaha den e pasashi aki ta enfatisá ku E ta wòrdu despresiá. E deskripshon realístiko aki ta kaba ku un deklarashon tristu bisando ku niun hende no ta respet’E. 3. Ekspiashon di e Sirbidó di Señor ku a tuma riba Su Mes nos trans-greshonnan (Isaias 53:4-6). Parti sentral di e kantika ta splika pakiko e Sirbidó mester pasa dor di tur e sufrimentu i humiashon: “Siguramente E Mes a karga nos enfermedatnan, i El a karga nos tristesa; gòlpiá, sutá pa Dios, i afligí”. Den forma kla Isaias a identifiká nos i nos pikánan komo kousa di e Sirbidó Su morto, i nos no por akusá niun otro hende. Tabata Dios Su solushon, kon al final resolvé e problema di piká: “Señor a hasi inikidat di nos tur baha riba djE” (vs. 6). Ripará e forma pasivo di verbonan den versíkulo 5, ku ta splika kiko e Sirbidó a hasi pa nos. Pa motibu di e Sirbidó Su morto supsti-tuto boluntario pa nos kada un, nos ta wòrdu kurá (salbashon ta kurason), i nos por biba. 4. Sufrimentu, prueba, morto, i deramentu di e Sirbidó di Señor (Isaias 53:7-9). Awor Isaias ta presentá e Sirbidó Su sumishon kompletu na e boluntat di Dios i ku Su ferdrit, tristesa, i sufrimentu nos tabata di djE (E tabata inosente i sin niun engaño den djE) pero nan tabata pa motibu di transgreshonnan di mi pueblo”. 5. Glorifikashon di e Sirbidó di Señor (Isaias 53:10-12). E kantika aki ta yega su klímaks ku un splikashon di e hopi resultadonan maravioso di e Sirbidó Su morto di sakrifisio: resurekshon, hustifikashon di hopi, i kompartí Su viktoria i botin ku otronan. E ta kontinuá ku Su trabou pa pekadornan pa ken su motibu El a sufri morto: E ta intersedé pa nan. Di sinku kantika, i esun final (Isaias 61:1-3) ta deklará ku e Sirbidó ta ungí dor di Señor i kapasitá dor di e Spiritu pa proklamá bon notisia i apliká tur loke El a logra den Su bida i morto pa pekadornan pa por trese libertat i viktoria na nan, pa asina nan por sirbi otro i ta Su sirbidónan fiel (Isaias 61:4-6). Preguntanan pa Diskushon: 1. Pakiko hende por keda konfundí ku promé lesamentu di Isaias 53 to-kante e Sirbidó di Señor? Mira historia di e ofishal haltu Etiope den Echonan 8:26-40. 2. Pakiko Dios a pone Isaias splika den forma detayá asina e eventonan relashoná ku morto di e Sirbidó di Señor? Kon Isaias ta interpretá nifikashon di morto di e Sirbidó i su resultadonan maravioso? STAP 3—APLIKA Djis pa Maestronan: Hesus a apliká Isaias 61:1, 2 na E Mes ora ku El a pro-klamá: “Awe e skritura aki a keda kumplí boso dilanti” (Lukas 4:16-22). Te kon leu bo por apliká e pasashi aki na bo mes, ora Señor yama bo pa proklamá Su bon notisia na e mundu? Diskutí ku bo klas kon por hasi esaki korektamente i den forma sabí. Aplikashon: Tokante e Sirbidó di Señor, Dios a deklará dor di Isaias ku “Señor a pone riba djE inikidat di nos tur” (Isaias 53:6); “Mi Sirbidó hustu lo hustifiká hopi” (Isaias 53;11), i “El a karga piká di hopi” (Isaias 53:12). Diskutí ku bo klas kon por rekonsiliá e kontradikshon aki entre “tur” i “hopi”? Diskutí ku bo klas kon por hasi esaki korektamente i den forma sabí (mira kon apòstel Pablo a usa Isaias 49:6b na su situashon di akuerdo ku Echonan 13:47. STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Isaias ta usa ilustrashonnan riku pa deskribí e mishon i logronan di e Sirbidó di Señor den e sinku pasashinan aki ku nos a studia. Kua ta e bentaha di usa ilustrashonnan pa nos enseñansa? Aktividatnan: 1. Isaias gráfikamente ta presentá e sufrimentu di Señor Su Sirbidó i ta pasa dor di e puntonan mas vital dor di usa un vokabulario bíbliko amplio. Pidi bo klas pone kapítulo 53 di e buki di Isaias den nan mes palabranan, usando nos lenguahe moderno pa korektamente deskribí kiko a pasa den e bida di Kristu. Kon un hende por ekspresá mas mihó den e kultura di awendia, nifikashon di Kristu Su morto supstituto i viktorioso pa nos? Sea fiel na e teksto bíbliko, pero ekspresá mes un pensamentunan den un forma kla, simpel, i diferente. Pidi bo klas trese dilanti kuadronan moderno di siglo bintiun, usa metfornan, similitutnan i konseptonan ku lo papia na e mente i kurason di nos sosiedat post-moderno. Sea kreativo. Espesialmente enfoká e ehersisio aki riba e hóbennan. Ta kon nos por komuniká ku nan e profundidat di e mensahe ekstraordinario aki? 2. Buska den bo himnario kantikanan ku ta papia di e morto di Kristu i su resultadonan pa nos. Invitá bo klas siña esnan mas mihó for di kabes. Lès 8 pa Novèmber 16-22 KRISTU, NOS SASERDOTE Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Salmo 110:1-5; Génesis 14:18-20; Hebreonan 7:1-3; Romanonan 8:31-34; 1 Timoteo 2:4-6; Hebreonan 8:6; Hebreonan 2:17, 18; Hebreonan 3:6; Hebreonan 10:1-14. TEKSTO DI MEMORIA: “Awor e punto prinsipal di loke a wòrdu bisá ta esaki: nos tin tal Sumosaserdote, Kende a tuma Su puesto na man drechi di e trono di e Mahestat den e shelunan, un Sirbidó den e santuario i den e tabernakel bèrdadero, kual Señor a lanta, i no hende” (Hebreonan 8:1, 2). DESPUES DI SU RESUREKSHON i asenshon na e santuario selestial, Kristu a drenta den un fase nobo di e plan di Redenshon (Hebreonan 2:17). Ku e rekerimentu indispensabel di Su sakrifisio kumplí, El a keda inougurá komo saserdote i a kuminsá ku Su ministerio saserdotal pa awor media Su sakrifisio perfekto na fabor di esnan kubri dor di fe, dor di Su sanger. Su ministerio saserdotal ta konsistí di dos fase, tur dos prefigurá den e santuario terenal: e ministerio diario i e Dia anual di Ekspiashon. Den e siman aki nos lo studia e trabou di Hesus durante Su ministerio diario i mira algun di e ramifikashonnan práktiko ku Su trabou tin pa nos. Nos por, en realidat, risibí bastante konsuelo dor di sabi ku Hesus ta pará awor den presensia di Dios, ministrando e méritonan di Su sakrifisio na nos fabor. Mensahe di e santuario ta ofresé speransa i enkurashamentu na asta Su siguidornan di mas débil. Djadumingu, Novèmber 17 NOS SUMO SASERDOTE E buki di Tèstamènt Nobo ku ta papia mas tantu di Kristu komo Saserdote ta Hebreonan. E wesu di lomba di Tèstamènt Bieu, Hebreonan, ta konsistí di dos versíkulonan sitá for di Salmo 110. Ta sita versíkulo 1 pa konfirmá ku Kristu ta eksaltá riba tur pasobra El a kai sinta na man drechi di Dios. Esaki ta un tema ku ta bin dilanti kada bes di nobo den Hebreonan, un ku ta enfatisá Hesus Su divinidat i ku E ta Mesias (Hebreonan 1:3, 4:14, 7:26, 8:1, 12:2). Salmo 110:4 ta wòrdu usá pa demostrá ku Kristu Su saserdosio a wòrdu predesí dor di Mèlkizedèk (Hebreonan 5:6). Den ki forma Kristu ta kumpli ku e saserdosio, primintí dor di Dios, di akuerdo ku e òrdu di Mèlkizedèk? Kompará Génesis 14:18-20; Salmo 110:4; i Hebreonan 7:1-3. Beibel no ta duna masha informashon tokante Mèlkizedèk. Sinembargo, loke e ta revelá ta mustra similaridatnan remarkabel ku Hesus. Mèlkizedèk ta rei di e stat Salèm (Salèm ke men “pas”, asina E ta e “Rei di Pas”). Su nòmber ke men “Rei di Hustisia”, ku ta papia di su karakter. E ta separá for di historia, ya ku no ta duna su liña di famia; su nasementu i morto no ta wòrdu menshoná; asina, ta parse komo si fuera e no tin komienso ni fin; i e ta “saserdote di e Dios Todopoderoso”. Mèlkizedèk su saserdosio ta superior na e saserdosio Levitiko, pasobra dor di Abraham, Levi a duna diesmonan na Mèlkizedèk (Hebreonan 7:4-10). Mèlkizedèk, anto, ta un tipo di Kristu. Pero Kristu ta ainda mas. Aaron tabata e promé sumo saserdote den Israel. Hebreonan 5:1-4 ta deskribí un puesto di sumo saserdosio Aaróniko idealisá: apuntá dor di Dios, representante di hende, ta media dilanti Dios, tin kompashon, ta ofresé sakrifisio pa e pueblo i pa su mes. E buki di Hebreonan ta deskribí Kristu komo e Sumo Saserdote nobo. E ta di un òrdu muchu mas mihó ku asta Aaron; E no ta solamente kumpli ku e rekerimentunan di e saserdosio Aaróniko, sino E ta halsa nan. Hesus tabatin niun piká, E tabata kompletamente obediente, i no mester a trese un ofrenda pa Su Mes. Kontrali na esei, E Mes tabata e ofrenda—e ofrenda mas perfekto posibel. Hesus a kumpli ku tantu e sumo saserdosio Aaróniko i esun di Mèlkizedèk den un forma mas mihó ku kualke un di e saserdotenan ei, òf saserdosio, hamas a hasi òf por hasi. Tur dos tipo a topa nan antitipo den Kristu. Djaluna, Novèmber 18 ABOGADO I INTERSESOR Lesa Romanonan 8:31-34. akinan? Ki gran speransa i promesa ta ofresé nos Fondo di versíkulonan 31-34 ta un esena di sala di korte kaminda nos mester mira nos mes ta wòrdu huzgá. Preguntanan ta wòrdu hasi: Ken ta konta nos? Ken lo trese un akusashon kontra nos? Ken ta kondená nos? Un situashon asina por fásilmente manda rel ariba abou na nos lomba. Despues di tur kos, nos no ta bon konsiente di nos imperfekshon i pekaminosidat humano? Sinembargo, nos no tin mester di tene miedu. E promesa ku nada i niun hende no por separá nos for di Dios Su amor ta sentrá riba vários punto importante: Dios ta pa nos (vs. 31), Dios a entregá Su Yu pa nos (vs. 32), Dios ta duna nos tur kos libremente (vs. 32), i Dios ta hustifiká nos (vs. 33). Kristu Hesus ta na nos banda. Hesus ta e kontesta na kualke miedu di kon-denashon, pasobra El a muri, El a resusitá, i ta awor intersediendo kontinuamente pa nos den e santuario selestial, na man drechi di Dios (vs. 34). Si un hende mester bai asina leu di muri boluntariamente pa nos, nos mester tin konfiansa den Su amor. E siguransa revelá den romanonan 8:31-39 ta konta nos realmente di e tipo di Dios ku nos ta kere den dje. Si nos ta komprondé ku nos Dios ta stima nos asina tantu ku nada por trose Su propósitonan pa nos (vs. 35-39), e ora ei e sala di korte ta bira un lugá di goso i hubileo. E bèrdat aki ta bira ainda mas kla den 1 Juan 2:1, 2. E parakletos Griego ta nombra un asistènt legal òf un abogado, un hende ku ta aparesé na fabor di un otro persona komo “intersesor”. Hesus ta nos Abogado, i E ta defendé nos pasobra di otro forma nos lo tin ningun speransa. Nos Abogado ta “hustu”, ku ta duna nos e siguransa ku e Tata lo tende Kristu Su interseshon, pasobra Kristu no por hasi nada ku Su Tata hustu lo rechasá. Kristu ta intersedé pa esnan ku a hasi piká, presentando Su Mes—Esun ku no a hasi piká— komo Esun Hustu ku ta para den nan lugá. Kon bo por eksperensiá e bèrdat maravioso mas mihó ku nada lo separá bo for di Dios Su amor? Kon bo por usa e siguransa aki komo un motivashon pa biba manera Dios ke pa bo biba, manera kontrali, kisas, di e forma kon bo ta bibando awor aki? Djamars, Novèmber 19 MEDIADOR “Kende ta deseá pa tur hende wòrdu salbá i yega na konosementu di e bèrdat. Pasobra ta un Dios so tin, i un Mediador tambe entre Dios i hende, e hende Kristu Hesus, Kende a duna Su mes komo e preis di reskate pa tur hende—e testimonio duná na su debido tempu” (1 Timoteo 2:4-6). Kon e versíkulonan aki ta yuda nos komprondé presis loke Kristu ta hasiendo pa nos den shelu? Kristu ta wòrdu yamá e un Mediador entre Dios i hende. No tin niun otro pasobra, en realidat, no ta nesesario pa tin niun otro hende. Dor di Kristu Su puesto komo Mediador, salbashon i konosementu di bèrdat ta universalmente alkansabel (1 Timoteo 2:4). E pregunta krusial pa nos tur ta si nos lo tuma bentaha di loke Kristu a ofresé na kada un di nos, no importá nos status, rasa, karakter, òf echonan den pasado. “Mediador” ta un palabra for di e mundu komersial i legal antiguo Griego. E ta deskribí un hende ku ta negoshá òf ta aktua komo árbitro entre dos partido pa por remové un desakuerdo òf pa alkansá un meta komun pa por inougurá un kontrakt òf pakto. Den Hebreonan, Kristu komo Mediador ta konektá ku e pakto nobo (Hebreonan 8:6, 9:15, 12:24). El a hasi rekonsiliashon. Ounke piká a destruí e komunion será entre humanidat i Dios i lo a hiba na destrukshon di e rasa, Kristu a bini i a restourá e konekshon. Esaki ta rekonsiliashon. E so ta e konekshon entre Dios i humanidat, i dor di e konekshon aki nos por disfrutá di un relashon di pakto kompletu ku Señor. Pablo su referensia na djE komo e “hòmber Kristu Hesus” ta ekspresá Su kualidat úniko di ser tantu humano i divino (1 Timoteo 2:5). Salbashon i mediashon ta ankrá presisamente den Hesus Su humanidat i Su ofresementu propio boluntario. Dor di ta tantu Dios i humano, Hesus ta kapas di konektá shelu i tera ku lasonan ku nunka por wòrdu kibrá. “Hesukristu a bini pa E por konektá hende finito ku e Dios infinito, i konektá tera ku a keda diborsiá dor di piká i transgreshon for di shelu”.—Ellen G. White, Sermons and Talks, vol. 1, p. 253. Pensa: tin un ser humano awor aki den shelu, ta hasi mediashon na bo fabor. Kiko esaki tin di bisa bo di bo importansia den bista di Dios? Kon e bèrdat aki mester impaktá e forma kon bo ta biba, i e forma kon bo ta trata otronan? Djarason, Novèmber 20 E GRAN SUMO SASERDOTE Kiko e siguiente tekstonan ta revelá di Kristu Su ministerio komo Sumo Saserdote? Hebreonan 2:17, 18; 3:6; 4:14, 15; 7:24-28; 8:1-3. Hesus ta e “gran Sumo Saserdote” (Hebreonan 4:14), NKJV). E ta superior na tur sumo saserdote i gobernante di tera. Beibel ta asigná un kantidat di kualidatnan na Hesus komo gran Sumo Saserdote: Miserikordioso i fiel. E dos karakterístikanan aki di ta miserikordioso i fiel (Hebreonan 2:17) ta pas bon ku Kristu Su ròl komo mediador, pasobra E ta yena nos ku Su donnan (“miserikòrdioso”) i ta fiel na Su tata i na nos (“fiel”). Ku nos. Hesus por simpatisá ku nos (Hebreonan 2:18; 5:2, 7). Pasobra El a biba komo humano, nos por konfia ku E ta un Ayudante kompasivo i perfekto. Sinembargo, E no ta den mes un situashon ku nos ta, pasobra E ta “sin piká” (Hebreonan 4:15). Riba nos. Hesus komo Sumo Saserdote no ta den e komunidat di kreyen-tenan manera Moises tabata; E ta riba nos, manera un yu ta presidí riba kas di su tata (Hebreonan 3:6). Kristu ta gosa di outoridat total entre e santunan. Manera nos ta. Hesus Su orígen divino no tabata dunE niun derecho eks-klusivo. El a wòrdu tentá meskos ku nos (Hebreonan 4:15). E tentashonnan eskohí den desierto di Hudea ta mustra ku El a wòrdu tentá den dimenshon físiko, mental, i spiritual (Mateo 4:1-11). Pa nos. Kristu ta aparesé den santuario selestial den presensia di Dios “pa nos” (Hebreonan 9:24), i E ta hasiendo interseshon pa nos (Hebreonan 7:25). Danki na Dios ku nos tin un Representante divino pa aparesé den huisio na nos lugá. Hesus ta den shelu “pa nos”. Kiko esei ke men? Kon bo por saka algun siguransa i seguridat for di e bèrdat maravioso aki? Djaweps, Novèmber 21 ESUN SAKRIFISIO Manera nos a mira, un propósito krusial di e servisio terenal di santuario tabata pa revelá den símbolonan, den tipo, i den mini-profesianan- e morto i ministerio di sumo saserdote di Hesus. Piká ta algu demasiado teribel pa wòrdu solushoná simplemente dor di e morto di animalnan (pa tristu i desafortuná ku e mortonan ei ta). Na lugá di esei, tur e sanger dramá ei tabata pa mustra na e úniko solushon pa piká, i esei tabata e morto di Hesus Mes. Ku a tuma Su morto, esta, morto di Esun ku ta igual ku Dios (Filipense-nan 2:6), pa por hasi ekspiashon pa piká, ta mustra kon realmente malu piká ta. Lesa Hebreonan 10:1-14. Kon e pasashi aki ta kontrali na e funshon i trabou di servisio di e santuario terenal ku e morto i ministerio di sumo saserdote di Hesus? Hopi bèrdatnan krusial ta sali for di e tekstonan aki, i un di esnan mas importante ta ku morto di tur e animalnan aki no tabata sufisiente pa dil ku e problema di piká. “Pasobra no ta posibel ku e sanger di toro i chubatunan por kita piká” (Hebreonan 10:4). Nan simplemente ta mustra na e solushon; nan mes no tabata e solushon. E solushon tabata Hesus, Su morto, i despues Su ministerio den santuario selestial na nos fabor. Ripará un otro punto krusial den e tekstonan aki: e sufisiensia total di esun morto di Kristu. Ounke mester a ripití sakrifisio di e animalnan bes tras bes, dia aden dia afó, aña aden aña afó, un sakrifisio ku Hesus a hasi tabata sufi-siente (despues di tur kos, wak ta kiko a wòrdu sakrifiká!) pa kubri pikánan di henter humanidat. Dios poderosamente a revelá e bèrdat krusial aki ora ku e velo interior di e santuario terenal a wòrdu di sker den forma sobrenatural despues di morto di Hesus (Mateo 27:51). Wak rònt na e mundu, wak na e daño ku piká a kousa, e doló, e pèrdida, e miedu, e desesperashon. Kon nos por siña dia pa dia, momentu pa momentu, pa tene duru na Hesus komo e úniko solushon pa problema di piká den nos mes bida? Djabièrnè, Novèmber 22 MAS ESTUDIO: “E Ekspiashon, Parti II- Aplikashon di Sumo Saserdote di Sakrifisio Ekspiatorio”, p. 680-692, den Apèndiks C di The SDA Bible Commentary, vol. 7A. “Stap un banda bai laga Satanas su stèm i for di aktua su boluntat, bai pega kantu di Hesus, haña Su atributonan, Esun ku ta poseé sensibilidatnan skèrpi, ku por hasi kousa di esnan afligí ku ta sufri di djE Mes. E hende ku a wòrdu pordoná hopi, lo stima hopi. Hesus ta un intersesor kompasivo, i un sumo saserdote miserikòrdioso i fiel. E, e Mahestat di shelu—e Rei di gloria—por wak riba hende finito, suhetá na e tentashonnan di Satanas, sabiendo ku el a sinti e poder di Satanas su engañonan”.—Ellen G. White, Christian Education, p. 160. “Por libra e konsenshi for di kondena. Dor di fe den Su sanger, tur por wòrdu hasi perfekto den Kristu Hesus. Danki na Dios ku nos no ta trata ku imposibilidatnan. Nos por disfrutá di e fabor di Dios. Nos no tin pakiko ta ansioso pa loke Kristu i Dios ta pensa di nos, mas bien loke Dios ta pensa di Kristu, nos Supstituto”.—Ellen G. White, Selected Messages, buki 2, p. 32, 33. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Lesa Hebreonan 2:17. Pakiko tabata nesesario pa Hesus bira humano i pa sufri promé ku E por a bira nos Sumo Saserdote? 2. Meditá riba e último sita ariba di Ellen G. White. Wak espesial-mente na e liña: “Nos no tin pakiko ta ansioso pa loke Kristu i Dios ta pensa di nos, ma mas bien loke Dios ta pensa di Kristu, nos Supstituto”. Kon esaki ta yuda nos komprondé loke ta bini promé, ora e papia tokante wòrdu “hasi perfekto den Kristu Hesus”? 3. Nos Sumo Saserdote, Hesukristu, ta e Siguransa di nos salbashon, i E ta atministrá e efektonan i benefishinan di Su sa-krifisio i sanger. KunE na nos banda, nos tin nada pa tene miedu di dje. Kon nos por tuma e maravioso bèrdatnan aki, ekspresá asina poderosamente den e buki di Hebreonan, i apliká nan na nos mes, espesialmente na momentunan di gran tentashon? 4. E buki di Hebreonan ta masha kla ku Hesus Su sakrifisio-un-bia-i-pasemper tabata tur loke tabatin mester pa trata ku piká. Kiko esei mester bisa nos di kualke práktika religioso ku ta bisa pa ripití e práktika aki komo un nesesidat pa pordon di pikánan? SEKSHON ADISHONAL PA LES 8 TEKSTO KLAVE: Hebreonan 7:25 i Hebreonan 8:1, 2. E STUDIANTE LO: Sabi: Konosé nos Sumo Saserdote, Kristu Hesus, i nifikashon di Su ministerio di Interseshon. Sinti: Nutri e sintimentu di amor pa pekadornan segun Dios ta intersedé pa nan. Hasi: Resa pa pekadornan arepentí ya ku Hesus ke yuda kada un den nan lucha diario, salba nan, i vindiká nan kontra akusashonnan di Satanas. PLAN DI ESTUDIO: I. Konosé: Hesus Nos Sumo Saserdote A. Pakiko nos tin mester di Hesukristu Su trabou di mediashon i interseshon? B. Pakiko Hesus ta e úniko Intersesor berdadero? Kiko ta deskualifiká Maria i e santunan for di e ròl aki? C. Ken ta Esun úniko ku por trese siguransa den nos bida, i pakiko? II. Sinti: No Tin Kompetensia Entre Kristu Su Interseshon i Tata Su Amor A. Kon Hesus por ta mas serka di bo ora bo komprondé, huntu ku Pablo, ku nos Intersesor ta e “hòmber Kristu Hesus”? B. Hesus Su ministerio di Interseshon no ta nifiká ku e Tata ta rabiá, i no ta nifiká ku Kristu tin ku kalma Su rabia òf kambia Su aktitut “negativo”. Pakiko esaki ta asina? III. Hasi: Hesus Ta Vindiká Kontra Satanas Su Akusashonnan A. Splika e forma kon Hesus ta e Gran Sumo Saserdote B. Kiko ke men ku nos por bini serka Hesus manera nos ta, pero no den kualke forma? RESUMEN: Nos úniko seguridat spiritual ta den aseptá tantu Kristu Su gran sakrifisio pa nos pasado i Su interseshon diario pa nos den presente. Den e forma aki, nos futuro ta sigurá, pasobra e ta keda den Dios Su mannan. STAP 1 – MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Hebreonan 7:25 i 8:1, 2. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Kristu ta intersedé pa Su pueblo den e santuario selestial i ta semper kla pa yuda nan asta ora nan ta luchando ku e realidat di piká i problemanan di bida. No solamente E ke hasi pekador-nan konsiente di nan komportashon destruktivo, pero espesialmente asistí nan dor di Su amor infinito. Komo nan Mediador i Intersesor, E ta anhelá duna nan viktoria riba piká. Apesar di nan frakasonan, E ta hasi tur kos posibel pa gana nan konfiansa i konstruí un relashon hopi signifikativo ku nan. Djis pa Maestronan: Lès pa e siman aki mester yuda miembronan komprondé e nifikashon di Hesus Su ministerio di interseshon pa nan. Hesus ke salba nan kompletamente i yuda nan den nan luchanan diario. Nada i niun hende por separá nos for di Su amor, eksepto nos mes eskoho kabesura pa keda den piká, òf pa tin un aktitut indiferente, lou den bida. Diskushon pa Kuminsá Kuné: Hopi hende ta lucha pa komprondé nifikashon di e ministerio intersesor di Hesus. Nan ta konfundí i no por kapta e nesesidat i importansia di Kristu Su trabou pa nos awe. Philip Yancey a deklará abiertamente: “Mi a konkluí, en realidat, ku e Asenshon ta representá mi lucha mas grandi di fe— no si ta bèrdat ku el a tuma lugá, pero pakiko. E ta reta mi mas ku e problema di doló, mas ku e difikultat di harmonisá siensia i Beibel, mas ku kere den e Resurekshon i otro milagernan... Pa ami, loke a pasa for di dia di Hesus Su salida ta gòlpia den sènter di mi fe. Lo no tabata mas mihó si Asenshon nunka a tuma lugá? Si Hesus a keda akinan riba tera, E lo por a kontestá nos preguntanan, resolvé nos dudanan, media pa nos disputanan di doktrina i pólisa... Dor di subi bai, Hesus a tuma e rísiko di wòrdu lubidá”.—Philip Yancey, The Jesus I Never Knew (Grand Rapids, Michigan; Zondervan Publishing House, 1995), p. 297-299. Kiko abo ta pensa di esei: Pakiko bo mester di Kristu komo bo Intersesor i Abogado? STAP 2 – EKSPLORA Djis pa Maestronan: E komprondementu popular di un intersesor ta di un hende ku ta un mediador pa dos partido ku ta kontra otro. E modelo aki di dos banda ku ta kontra otro i un mediador òf intersesor ku ta bini meimei di nan i ta purba rekonsiliá nan ku otro dor di kambia nan sintimentunan di odio, malkomprondementu, prehuisio i mal aktitut ku nan tin pa otro, ta sentral den e malkomprondementu aki. Tur loke ta envolví den un komprondementu di Kristu Su mediashon ta bastante devastador. Ta mira Señor komo un Dios hopi rabiá ku bo mester roga, i lèn, i kambia den Su aktitut pa ku ser humano pa E por duna nan grasia i miserikòrdia. Ki un kuadro teribel esaki ta di Dios. E trosementu aki di Dios Su karakter tin konsekuensianan teribel den pensamentu popular Kristian kaminda mayoria ta pensa ku “Hesus no ta sufisiente poderoso pa intersedé; E mester di ayudo. Asina, Maria ta rogando ku Dios i, apart di esei, Pedro, Pablo, e apòstelnan, plùs tur santu internashonal, nashonal i lokal mester yuda roga i intersedé pa hende. Horor! Den e forma aki, Dios ta wòrdu pintá manera un mònster, un deidat furioso ku no ta fásil kalma. Pero, danki Dios, e modelo bíbliko di interseshon ta kompletamente diferente! Komentario Bíbliko: Hesus Su aktividat prinsipal pa nos awe ta ku E ta intersedé pa nos. Nos tin ku komprondé Su trabou krusial pa nos den e santuario selestial, pa por mantené un relashon signifikativo kunE i eksperensiá viktorianan riba maldat. Sin Hesus Su ayudo i guia, nos por hasi nada (Juan 15:5; Romanonan 8:14; Filipensenan 4:13). Kiko esaki ta nifiká, i kiko e no ta nifiká? I. Kiko ta nifiká pa Kristu Hesus ta nos Intersesor den e santuario selestial? (Revisá 2 Korintionan 5:19-21 ku e klas). 1. Hesus no tin mester di roga ku e Tata na nos fabor, ni rog’E pa tene miserikòrdia ku nos, pasobra nos Tata Selestial ta stima nos masha hopi mes (Mira Juan 16:26, 27). 2. Hesus no tin mester di kambia e Tata Su aktitut pa ku nos, òf purba pasifiká un Dios rabiá pa E por duna nos un tiki di Su grasia. No ta asina. I esaki ta pasobra E a proveé e medio pa rekonsiliashon: “Pasobra Dios a stima mundu asina tantu, ku El a duna Su úniko Yu, pa tur ku kere den djE no bai pèrdí, ma haña bida eterno’” (Juan 3:16). 3. Hesus no tin pakiko rekonsiliá Dios ku nos, pero ta nos, hende, tin mester di wòrdu rekonsiliá kunE! Pablo ta splika ku komo Dios Su em-bahadornan nos mensahe di rekonsiliashon ta: “Sea rekonsiliá ku Dios” (2 Korintionan 5:20). Pregunta pa Diskushon: Hesukristu ta nos úniko Intersesor (1 Timoteo 2:2-6). Pablo su afirmashon tabata pa kontrarestá e siñansa Gnóstiko di su tempu. Niun poder por para entre Dios i e mundu aki. E ta nos Intersesor, pasobra El a duna Su Mes pa humanidat pa por redimí nos. E ta nos Mediador pasobra e ta nos Salbador. Su interseshon ta en realidat un kontinuashon di Su aktividat di salbashon na nos fabor. E ta e realisashon i aktualisashon di Su trabou pa nos riba e krus. E tin mester, i E ke apliká na nos bida awe, loke El a hasi dos mil añanan pasá. Nos tin mester di Su morto i bida pa por keda na bida, pa por ta Su siguidornan awe. Ta pakiko Hesus Su enkarnashon i morto ta rekisitonan previo pa Su ministerio di interseshon pa nos? II. Kiko Hesus Su Ministerio di Interseshon ta Nifiká? (Revisá Hebreonan 7:25 i Revelashon 12:10-12 ku e klas). 1. Hesukristu i e Tata selestial ta topa huntu (den lenguahe bíbliko “intersedé” ku ta nifiká “pa topa”) pa por yuda ser humano den nan luchanan diario kontra maldat. E promé resultado tangibel di e enkuentro ei entre e Tata selestial i Hesus tabata pa duna Spiritu Santu na e kreyentenan (mira Echonan 2). Henter shelu ta uní den yuda nos den nos lucha ku piká, kontra Satanas, i kontra tentashon (Juan 15:5; Filipensenan 4:13). Hesukristu no a bini pa salba nos “den” piká, pero “for” di piká (Mateo 1:21). Hebreonan 4:16 ta bisa kla pakiko nos tin mester di e ministerio intersesor di nos Sumo Saserdote: “P’esei, laga nos aserká e trono di grasia ku konfiansa, pa nos risibí miserikòrdia i haña grasia pa yuda den tempu di nesesidat”. Konstantemente nos tin mester di Hesus i ta kompletamente depen-diente riba djE, riba Hesukristu, i tambe riba Spiritu Santu. E Spiritu ta wòrdu yamá parakletos, ku ke men ku “E ta un Ser yamá pa yudansa”, “pa keda serka nos” (Juan 14:26). 2. Hesukristu ta salba kompletu dor di pordoná nos pikánan i hustifiká nos (Hebreonan 7:25). Hesus ta identifiká ku nos ora nos entregá nos bida na djE; E ta bira un ku nos. E identifikashon aki ta asina será ku e ta kompará ku un parti masha sensibel di nos kurpa: “Pasobra asina e Señor di ehérsitonan ta bisa: ... pasobra esun ku mishi ku boso ta mishi ku Su pret’i wowo’” (Zakarias 2:8). Otro ehèmpelnan kla di Su identifikashon ku Su kreyentenan ta e siguiente deklarashonnan: “”Di bèrdat Mi ta bisa boso, tur loke boso a hasi pa un di esnan di mas chikitu di e rumannan aki di Mi, ta pa Mi boso a hasié’” (Mateo 25:40); “Di bèrdat Mi ta bisa boso, tur loke boso a keda sin hasi pa un di esnan di mas chikitu aki, ta pa Mi boso a keda sin hasié’” (Mateo 25:45); “I el a kai abou na suela i a tende un bos ta bis’é: ‘Saulo, Saulo, pakiko bo ta pèrsigui Mi?” I el a bisa: ‘Ken Bo ta, Señor?’ I El a bisa: ‘Ami ta Hesus, Kende bo ta pèrsiguí. Ta duru pa bo skòp kontra e puntanan di heru” (Echonan 9:4, 5). “Esun ku tende na boso ta tende na Mi, i esun ku rechasá boso, ta Ami e ta rechasá; i esun ku rechasá Mi ta rechasá Esun ku a manda Mi” (Lukas 10:16). Hesus ta salba tur ku bini serka djE, manera nan ta, konfesando nan pikánan abiertamente, honestamente, i sinseramente, pa asina E por transformá nan dor di Su grasia. 3. Hesukristu ta vindiká nos kontra e akusashonnan di Satanas (mira Revelashon 12:10-12). Personalmente E ta para kontra Satanas Su akusashonnan. Nos viktoria ta den djE, pasobra E ta esun Viktorioso. Pa motibu ku Hesus ta nos Intersesor i E ta vindikando nos dilanti henter universo, nos por ta trankil, sin miedu pa e dia di huisio (1 Juan 2:28; 4:17). Aktividat: Pidi miembronan di bo klas pa diskutí un definishon kla di Dios Su rabia, ku hopi biaha ta wòrdu komprondé robes. Konsiderá kuidadosamente e siguiente splikashon: Riba krus, Hesus a tuma riba Su Mes Dios Su rabia, ku tabata enfoká kontra piká i no kontra hende (a ménos nan asosiá nan mes ku piká; mira Juan 3:36). Esaki ta nifiká ku Dios Su rabia ta su NO kla, no komprometé pa piká, Su reakshon apashoná kontra maldat. Hesus a muri pa nos, den nos lugá, eksperensiando Dios Su rabia i kastigu pa nos por biba ora nos pone nos fe den djE (Romanonan 3:21-26; 2 Korintionan 5:18, 19, 21; Galationan 3:13, 14). Solamente dor di Kristu Su sakrifisio ekspiatorio nos por ta un ku nos Tata selestial. III. Hesus Ta Resando Pa Bo (Repasá Juan 17:20, 21 ku e klas) Di akuerdo ku Juan 17, Hesus ta resando pa nos. E ta resa pa Su disipel-nan i e generashonnan ku ta sigui despues, di esnan ku ta siguidornan uní i fiel. El a hasi meskos espesífikamente pa Pedro (Lukas 22:32). Asina, e in-terseshon di Hesus ke men ku Hesus ta resando pa nos pa asina nos no kai. Esaki ta un ehèmpel pa nos kon nos un mester resa pa otro. Pregunta pa Diskushon: Pakiko, tambe, asta Dios Su pueblo ta mas interesá den Dios Su bendishonnan di Hesus Su ministerio pa nan, ku nan ta den obedesé di henter nan kurason? STAP 3 – APLIKA Djis pa Maestronan: E buki di Hebreonan ta enfatisá ku Hesus ta nos Sumo Saserdote i Intersesor. Diskutí ku bo klas kon nan ta sinti ora nan sabi ku Un Hende t’ei pa nan 24 ora pa dia, shete dia pa siman, 365 dia pa aña. Dios ta stima, pordoná, hustifiká, yuda, santifiká, libra for di e poder di piká, i ta vindiká nos kontra akusashonnan di Satanas. Kiko mas nos tin mester ku E no a enkargá kaba di dje! Aplikashon pa Bida: Haña ehèmpelnan Bíbliko di ser humano mediando òf intersediendo pa otronan i kompará esakinan ku Hesus Su ministerio di inter-seshon pa nos. Pakiko Kristu Su interseshon ta superior? Kon bo por aktua manera Hesus pa ta einan pa otronan i dor di yuda nan mira Dios Su bondat den nan bida? STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Nos Dios ta hasi tur kos pa nos sabi ku E ta pa nos, i nunka kontra nos. E ministerio intersesor di Hesus na nos fabor ta proba esaki. Komo nos Intersesor, El a muri pa nos pa asina nos por biba. Interse-shon ta konstruí riba un sakrifisio. Diskutí ku bo klas diferente posibilidat kon nos por sakrifiká algu den nos mes bida pa yuda hende den nesesidat ta mas konfortabel. Kon bo por mustra amor na hende ku no tin kaminda di biba, òf pa esnan ku ta rechasá bo aten-shon kariñoso, òf ta hasi mal uso (bisto) di bo bondat? Aktividatnan: 1. Huntu ku bo klas krea un lista di hende ku mester di boso orashon, i despues resa pa Dios por yuda nan biba un bida felis i viktorioso den Kristu Hesus, no importá kon difísil sirkunstansianan di nan bida por ta. 2. Durante e siman aki, personalmente bishitá hendenan ku bo ta pensa por tin mester di bo yudansa. Nan por ta malu, nan por ta finansieramente mal pará, nan por ta desanimá, desapuntá, òf a pèrdè un ser stimá, amigunan, òf asta un trabou, òf ta sinti so. Lès 9 pa Novèmber 23-29 E HUISIO PRE-ADVENT Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Daniel 7; Génesis 3:8-20; 2 Timoteo 2:19; Salmo 51:4; 2 Korintionan 5:10; Salmo 96:11-13. TEKSTO DI MEMORIA: “E ora ei e soberania, e dominio i e grandesa di tur e reinonan bou di henter shelu lo wòrdu duná na e pueblo di e santunan di e haltísimo; Su reino lo ta un reino eterno, i tur e dominionan lo sirbiE i obedes’E” (Daniel 7:27). MANERA E BUKI DI HEBREONAN ta mustra asina kla, despues di Su morto, Hesus a kuminsá ku un fase nobo di trabou pa nos. El a bira nos Sumo Saserdote den e santuario selestial. E vishonnan den Daniel 7 i 8 ta revelá na algun punto den historia, ku e trabou selestial aki di Kristu na nos fabor, a drenta den un fase nobo, e fase di huisio. Tin biaha ta yama esaki e “Dia Eskatalógiko di Ekspiashon”: Eskatalógiko, pasobra e ta pertenesé na Tempu di Fin; Dia di Ekspiashon, pasobra e ta prefigurá dor di servisio di Dia di Ekspiashon den e santuario terenal. Daniel 7, ku ta nos enfoke pa e siman aki, tin un sekuensia di reinonan, simbolisá dor di kuater animal, ku ta paralelo ku e sekuensia den Daniel 2: Babilonia, MedoPersia, Gresia, i Roma. Manera nos a studia, nos lo mira ku e huisio ta bon notisia, pasobra nos Señor Dios ta traha na fabor di Su pueblo. E ta husga na nan fabor dilanti henter universo ku ta opservando, i ta pèrmití nan tin entrada den e reino eterno di Kristu, ku ta kulminashon di tur nan speransa komo siguidornan di Señor. Djadumingu, Novèmber 24 E VISHON I E HUISIO “Un riu di kandela tabata kore i tabata sali for di Su dilanti; míles i míles tabata sirbiE, i dies mil biaha dies mil tabata pará Su dilanti; e korte a sinta, i e bukinan a wòrdu habrí” (Daniel 7:10). Lesa Daniel 7:1-14. Kiko ta pasando akinan? Despues ku Daniel a mira e kuater bestianan, e ta opservá un otro kachu ta subi bin ariba meimei di kachunan di e di kuater bestia. E “kachu chikitu” aki a bira enemigu prinsipal di Dios i Su santunan. Despues, diripiente, Daniel su atenshon ta bira for di e tera skur pa bai na un esena briante di huisio den sala di trono selestial (Daniel 7:9-14). E esena di huisio ta drai rònt di henter e vishon i ta envolví dos figura klave, e Ansiano di dianan i e Yu di Hende. Tin angelnan tambe, ku ta testigu di e huisio. E esena ta desaroyá den tres stap: promé ta e esena di korte (vs. 9, 10), despues resultado di huisio di e podernan animal riba tera (vs. 11, 12), i finalmente e transferensia di dominio i reino na e Yu di Hende (vs. 13, 14). Dios Tata ta deskribí komo e mahestuoso Ansiano di Dianan, e Hues sabí i prudente, par excellence. E “Yu di Hende” ta representando humanidat, Hesus Mes, den e korte selestial. Hesus a usa e titulo aki hopi biaha pa referí na E Mes, i a lo ménos dos biahe E ta spièrta e imágennan di Daniel 7 (Mateo 24;30; 26:64). E Dia di Ekspiashon ta funshoná komo e ambiente tipológiko mas natural pa e esena selestial aki den tèmpel. En realidat, e ta wòrdu deskribí komo si fuera e Sumo Saserdote selestial ta bini, rondoná dor di nubianan di siensia, serka e Ansiano di Dianan. Den Daniel 7:10, “e bukinan a wòrdu habrí”. Bukinan ta hunga un ròl grandi den e huisio selestial. Tin vários buki di orígen selestial, konosí den Beibel: e “buki di bida” (Salmo 69:28; Filipensenan 4:3; Revelashon 3:5, 13:8, 17:8), e “buki di memoria” (Malakias 3:16), e buki di “obranan” (Revelashon 20:12), i Dios Su “buki” (Eksodo 32:32, 33; Salmo 56:8). Imaginá ku bo ta wòrdu huzgá dor di Dios (lo ta asina). Imaginá tur loke bo a yega di hasi ta wòrdu huzgá. Si bo tin ku dependé di bo registro, di bo mes echonan, di bo mes bon obranan, ki speransa bo tin? Kiko, anto, ta bo úniko speransa den huisio? Djaluna, Novèmber 25 PATRONCHI DI HUISIO Lesa Génesis 3:8-20. Kiko Dios ta hasi promé ku E pronunsiá huisio? E konsepto di un huisio investigativo ta bíbliko. Dios Su proseder hudisial hopi biaha ta inkluí un fase di investigashon i indagashon. E promé momentu ku esaki a wòrdu reportá den Génesis 3, ta kaminda Dios ta investigá promé ku E pronunsiá e veredikto (Génesis 3:8-19). Dios Su trato ku Kain (Génesis 4), Babel (Génesis 11), i Sodoma (Génesis 18, 19) ta sigui un patronchi similar. Nos ta mira Dios ta tuma mes un akshon ku E ta rekerí di e huesnan den Israel; esta, pa nan “investigá i buska pa sa i informá profundamente” (Deuteronomio 13;14; mi tambe Deuteronomio 19:18). Investigashon ta envolví deliberashon i hustisia. Hopi biaha e ta públiko. Dios ta pèrmití otronan mira pa nan mes kiko E ta hasiendo. Den e forma aki, ora Dios anunsiá e veredikto—sea ta salbashon òf kondenashon—e mironesnan ta sigur ku Dios Su akshon ta esun mas mihó. Esaki ta eksakta-mente e rason pakiko e huisio selestial den Daniel 7 ta envolví bukinan. E bukinan no ta einan pa yuda Dios, pa asina E por kòrda mas fásilmente, nò, pero e bukinan t’ei pa benefisio di tur e sernan selestial ku ta rondon’E, ken, diferente for di Dios, nan no sabi tur kos. Kon ta para ku huisio di e santunan? Daniel 7:22. Papiando di e huisio, Ellen G. White ta skirbi: “E echo ku e pueblo rekono-sé di Dios ta representá manera para dilanti Señor ku pañanan sushi bistí, mester hiba na humildat i profundo listramentu di kurason di parti di tur ku ta profesá Su nòmber. Esnan ku di bèrdat ta purifikando nan alma dor di obedesé e bèrdat lo tin un opinion masha humilde di nan mes... Pero miéntras nos mester realisá nos kondishon pekaminoso, nos mester dependé riba Kristu komo nos hustisia, nos santifikashon, i nos redenshon. Nos no por kon-testá e akusashonnan di Satanas kontra nos. Ta Kristu so por hasi un súplika efektivo na nos lugá. E ta kapas pa silensiá e akusado ku argumentunan fundá, no riba nos méritonan, pero riba esnan di djE”.—Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 5, p. 471, 472. Kon e palabranan aki ta yuda nos komprondé pakiko e huisio ta asina bon notisia? Djamars, Novèmber 26 TEMPU DI HUISIO Lesa Daniel 7:7-10, 21, 22, 25, 26. Ki ora e huisio di Daniel 7 ta tuma lugá? Tantu den e vishon i den interpretashon angelikal, e huisio ta sigui komo Dios Su reakshon pa e kachu su presunshon i ta yega su tòp ku transferensia di e reino pa e santunan di Dios. Beibel ta deskribí e huisio aki tumando lugá durante tempu ora ku poder di e kachu ta eksistí ainda (Daniel 7:8, 9). Ta kita dominio di e kachu solamente despues ku e korte sinta den huisio; despues, ora kaba ku e prosedernan hudisial, tur reino eterno ta wòrdu destruí (vs. 26). Loke esaki ta nifiká, klaramente, ta ku e huisio mester tuma lugá promé ku e Segundo binida. E ta un huisio pre-advent ku ta kuminsá un tempu despues di “un tempu, tempunan, i mitar di un tempu”, (vs. 25). Kon por tin un rekompensa òf kastigu final si no tin un huisio promé kuné? Di bèrdat, e santunan ta wòrdu rekompensá na e tempu di Kristu Su atvènt, kua ta presuponé ku nan a wòrdu huzgá kaba. Di mes un forma, esnan malbado, inkluyendo podernan endemoniá, lo keda huzgá durante e milenio promé ku Dios ehekutá e huisio final. (Mira Revelashon 20). Pakiko Dios tin mester di un huisio? “Señor no sabi ken ta esnan di djE” (2 Timoteo 2:19). Klaro, nos Dios omnisiente ta bon konsiente ken Su pueblo ta. E no tin mester di un huisio pa por disidí ken ta wòrdu salbá. E huisio pre-Advent, ta mustra, mas bien, ku e Hues ta hustu den salba Su pueblo. Sernan selestial mester ta sigur ku e santunan ta seif pa salba. Segun nos buska pa komprondé nifikashon di e huisio, nos tin ku rekòrdá realidat di esenario di e gran konflikto, ku ta referí na dje den e tekstonan aki, pasobra nos ta mira e hueste angelikal testigu di e huisio. Otro sernan tin interes den resultado final di e plan di salbashon. “Señor sabi ken ta di djE”. Kon abo por ta sigur ku bo ta un di “djE”? Kua ta e úniko forma pa ta sigur? (Romanonan 8:1). Djarason, Novèmber 27 ORA E HUISIO TERMINA Lesa Daniel 7 atrobe. Kua ta resultadonan di e huisio pre-Advent? Despues di e huisio ta bini vários akshon ku ta di largu alkanse: 1. E Yu di Hende ta wòrdu koroná. E ta risibí “dominio, gloria i un reino” (Daniel 7:14). 2. E santunan ta risibí e reino pa semper. Huisio ta pa benefisio di e santunan ku lo risibí Dios Su reino (Daniel 7:22). Inekibokabelmente, e Yu di Hende i e santunan tin un relashon masha sera ku otro. Ora e Yu di Hende risibí Su reino, E ta invitá e santunan pa bin djòin E. Su reino ta nan reino (Daniel 7:27). E huisio aki ta hiba na un tempu ora ku Rei di e reino eterno ta reuní ku Su pueblo. Esaki ta nan rekompensa di mas grandi, tambe di djE. 3. Ta derotá i destruí e rebelion. E enemigunan di Dios Su pueblo ta huzgá. Despues ku e kachu a hasi guera ku e santunan, e ta wòrdu derotá i destruí pa semper (Daniel 7:25, 26). 4. Ta demostrá e huisio apsoluto di Dios. Pasobra huisio den e korte se-lestial ta públiko i e angelnan ta asistí den investigashon di asuntunan humano, tur por mira pa nan mes ku Dios ta hustu den Su akshonnan. E ta kapas di sostené tantu amor i hustisia. Asina, al final, Dios mes lo keda vindiká, i tur lo rekonosé ku Dios ta hustu i ku Dios ta amor. Henter e proseder ta sigurá ku universo lo ta un lugá sigur pa eternidat (mira Salmo 51:4; Romanonan 3:4). E huisio pre-Advent ta konsistí den kumpli ku speransa di tantu Dios i e kreyentenan. Dios Su deseo ta pa salba Su pueblo i eradiká piká miéntras ta laga niun duda tokante Su amor i hustisia. Humanidat su anhelo ta pa tin salbashon for di piká i su opreshon den kada forma i pa disfrutá bida eterno den presensia di Esun ku a stima nan. Di e forma ei huisio ta bira e garantia pa un relashon eterno, di konfiansa entre Dios i Su kreashon. “E gran konflikto a kaba. Piká i pekadornan no t’ei mas. Henter universo ta limpi. Un puls di harmonia i felisidat ta bati dor di henter kreashon. For di Esun ku a krea tur kos, ta bini bida i lus i kontentura, dor di e dominio di espasio ilimitá. For di e atom mas chikitu te na e mundu di man grandi, tur kos, animá i inanimá, den nan beyesa i goso perfekto, ta deklará ku Dios ta amor”.—Ellen G. White, The Great Con-troversy, p. 678. Djaweps, Novèmber 28 SIGURANSA RESPONSABEL Lesa Salmo 96:11-13. Kua ta rason pa henter kreashon regosihá? Pakiko kualke hende lo sklama “husga mi, O Señor” (Salmo 7:8)? E rason ta simpel. Huisio ke men salbashon: “O Dios, salba mi pa medio di Bo nòmber, i defendé mi pa medio di Bo poder” (Salmo 54:1). Salmo 26 ta un súplika konmovedor pa hustisia i rektitut. David ta ekspresá den forma mara-vioso e idea ku Dios, e Hues, ta semper na banda di Su pueblo fiel i ku Su huisio ta mas ku deseabel (Salmo 26:1, 35:24, 43:1, 54:1). Huisio ta envolví vindikashon. Asina, e huisio pre-Advent ta menasá nos siguransa di salbashon? Nò, pasobra resultado di e huisio aki ta sigur. E ta “na fabor di e santunan” (Daniel 7:22). Dios Su trabou den e huisio ta bolbe afirmá nos pordon i ta intensifiká nos siguransa dor di hasi nos pikánan pa semper inaplikabel. Huisio ta en realidat un otro manifestashon di e salbashon ku ta di nos. Huisio no ta e tempu ora ku Dios ta disidí aseptá òf rechasá nos; mas bien, e ta e tempu ora ku Dios ta finalisá nos desishon pa sea nos a aseptE di bèrdat den nos bida, kua ta un eskoho revelá dor di nos obranan. Pa e kreyente, anto, huisio ta oumentá siguransa. Pa pone den otro palabra, huisio ta den sènter di e doktrina di siguransa Kristian. Lesa Romanonan 14:10-12 i 2 Korintionan 5:10. Kon e realidat di huisio mester impaktá e forma ku nos ta biba? Pa libra e hustu for di huisio no ta loke Beibel ta siña. Ounke e hustunan ta wòrdu vindiká den e huisio, i nan pikánan ta wòrdu kita pa semper, e antisipa-shon dje huisio ta enkurashá nan pa biba un bida di lealtat i responsabilidat, konsiente ku mester duna kuenta di nan akshonnan. Di e forma ei e siguransa di salbashon ta bai kompañá ku motivashon i estímulo pa tin un komportashon moral. Pasobra Dios a hasi asina hopi kos pa nos, nos ta stimE i ta buska pa ekspresá e amor ei dor di ta fiel den tur loke E pidi di nos. Ban bisa ku un kompañero(a) di bo ta ekspresá su miedu pa Dios, i espesialmente di e huisio. Kon abo por yuda e persona ei komprondé e bon notisia di e huisio, i desaroyá un sentido personal di siguransa enkuanto salbashon? Djabièrnè, Novèmber 29 MAS ESTUDIO: “Esun ku ta biba den e santuario selestial ta husga den forma hustu. Su plaser ta mas tantu den Su pueblo, luchando ku tentashon den un mundu di piká, ku den un multitut di angelnan ku ta rondoná Su trono”.—Ellen G. White, Christ’s Object Lessons, p. 176. “Satanas tin un konosementu presis di e pikánan ku el a tenta Dios Su pueblo pa nan hasi, i e ta urgí su akusashonnan kontra nan, deklarando ku dor di nan piká, nan a bandoná protekshon divino, i reklamando ku e tin dere-chu pa destruí nan. E ta bisa ku nan meresé, meskos ku e, pa wòrdu ekskluí for di e fabor di Dios... Pero miéntras ku e siguidornan di Kristu a hasi piká, nan no a entregá nan mes pa wòrdu kontrolá dor di agensianan Satániko. Nan a arepentí di nan pikánan i a buska Señor den humildat i arepentimentu, i e Abogado divino ta roga na nan fabor. Esun ku a wòrdu heridá mas dor di nan ingratitut, ku konosé nan piká i tambe nan penitensia, ta deklará: ‘Señor reprendé bo, O Satan. Mi a duna Mi bida pa e almanan aki. Nan ta grabá riba planta di Mi mannan. Nan por tin imperfekshon di karakter; nan por a faya den nan esfuersonan; pero nan a arepentí, i Mi a pordoná nan i aseptá nan’”. –Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 588, 589. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Na unda a kuminsá ku kuestionamentu tokante Dios Su hustisia, lei, i hustisia, riba tera òf den shelu? Kiko ta enserá den bo kontesta, espesialmente den konteksto di yuda nos komprondé pakiko tin un huisio selestial? 2. Iglesia Atventista di Shete Dia a proklamá mensahe di e huisio pa hopi aña. Te ainda Kristu no a bini. Kon nos mester respondé na loke ta parse un tempu hopi largu? Pakiko ta asina importante pa kòrda ku, komo humano, nos tin un komprondementu masha limitá di tempu mes? Pensa riba algun di e profesianan masha largu di tempu den Beibel, i kon un persona bibando den e tempu aya por a deskurashá fásilmente, pa loke ta for di nan perspektiva, ta tuma pa semper pa sosodé. 3. Hopi Kristian ta kere den e konsepto bíbliko di huisio. (Kon nan no por hasi esei? E ta den henter e Beibel). Kon, sinembargo, konektando e huisio ku e santuario ta yuda revelá bèrdatnan krusial tokante e naturalesa di huisio i e siguransa ku e ta ofresé nos? SEKSHON ADISHONAL PA LES 9 TEKSTO KLAVE: Daniel 7:27. E STUDIANTE LO: Sabi: Komprondé bon notisia di e huisio pre-Advent, ku ta duna e kreyente siguransa di salbashon dor ku Kristu Hesus a tuma e inisiativa pa afirmá dilanti korte selestial ku nos ta pertenesé na djE. Sinti: Fortalesé e sintimentu di amor pa Dios, ku ta pronunsiá huisio na fabor di e santunan, ku ta duna nan kurashi i forsa pa biba, ku ta kondená e kachu chikí ku su siguidornan. Hasi: Someté na Dios Su plan, i ser parti di Su solushon pa humanidat. PLAN DI ESTUDIO: I. Konosé: Hesukristu Nos Hues A. Kon bo por sa ku Hesus ta pa bo i no kontra bo? B. Pakiko bèrdat ta dje importante ei? C. Pakiko ta importante pa desenmaskará aktividatnan di e antikristu? II. Sinti: Hesukristu Ta Sigurá Bo Lugá Na Shelu A. Kon bo ta sinti pa sabi ku Kristu no ta solamente bo Hues, pero tambe bo Abogado? B. Ki dia i kon Hesus lo pronunsiá huisio na fabor di Su yunan? C. Ta kiko tin ku ta asina destruktivo, repugnante, i malbado den aktivi-datnan di e kachu chikí? III. Hasi: Regosihá Den Señor, Bo Hues A. Kon Dios por sigurá Su viktoria riba Satanas i maldat pa tur eternidat? B. Por “kumpra” Hesus dor di nos komportashon moral ehemplar, dor di nos bon obranan, òf dor di nos ekselente servisio? Pakiko si, òf pakiko nò? Pakiko e diferente aktividatnan étiko aki no por pone Dios ta mas miserikòrdioso ku nos? RESUMEN: Ora Dios husga Su pueblo, E ta hustifiká nan, E ta libra nan, i E ta vindiká nan; pero na e otro banda, E ta kondená, kastigá, i destruí maldat. STAP 1 – MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Daniel 7:9, 10, 13, 14, 22-27. Konsepto Klave Pa Kresementu Spiritual: E huisio pre-Advent ta duna mas siguransa di salbashon ku si e no a tuma lugá. Dios ta tuma e kaso di Su siguidornan fiel i ta presentá nan den e korte selestial. Propósito di esaki ta pa afirmá nos desishon p’E durante nos bida, dilanti representativonan di henter universo i di e forma ei sigurá nos lugá den shelu pa tur eternidat. E huisio aki ta kondená tambe e kachu chikí i tur ku siguiE, afirmando di e forma ei ku maldat lo stòp di eksistí. Djis Pa Maestronan: Lès pa e siman aki ta proveé disernimentu pa komprondé e huisio pre-Advent. E splikashon ta wòrdu duna for di perspektiva di un kreyente den Kristu Hesus i ta masha positivo, pasobra Dios ta pa nos i nunka kontra nos. Huisio ta un parti integral di e evangelio, un unidat ku mester wòrdu presentá den forma korekto, pa no spanta hende, pero pa trese speransa na nan kurason. Diskushon Pa Kuminsá Kuné: Kua ta e promé reakshon i sintimentu di e miembronan di klas, ora nan tende ku Dios lo husga nan? A puntra e pregunta aki den tur kontinente na hende for di vários bèkgrount, i e kontesta semper tabata “miedu”. Pakiko nos tin miedu di Dios Su huisio? Un di e ra-sonnan prinsipal ta ku nos ta komprondé poko di e naturalesa di huisio i tin definishon di un banda so. Kiko, realmente, ta huisio divino, i kon mester definié bíblikamente? STAP 2 – EKSPLORA Djis Pa Maestronan: Daniel 7 ta skirbi den un presioso struktura literal ku ta yuda hende kapta puntonan prinsipal di e kapítulo. Despues di un introdukshon (vs. 1), un vishon ta sigui (vs. 2-14), despues su interpretashon (vs. 15-27), i finalmente e epílogo (vs. 28). E vishon ta repartí den diferente parti, ku ta ekspresá den e siguiente forma: (A) Ta pone un fondo – vs. 2, 3. (B) Deskripshon di e tres bestianan—vs. 4-6. (C) Di kuater bestia spantoso – vs. 7. (D) Aktividat di kachu chikí – vs. 8. (E) Huisio selestial – vs. 9, 10. (D’) Kachu chikí – vs. 11a. (C’) Suerte di e di kuater bestia – vs. 11b. (B’) Suerte di e promé tres bestianan – vs. 12. (E’) Triunfo glorioso den huisio – vs. 13, 14. Di e forma aki, e huisio selestial, pre-Advent, ta den sènter di e vishon i ta su klímaks. Den kapítulo 7, tin tres pasashi klave skirbi den forma di poesia: e dos esenanan di shelu (vs. 9, 10, 13, 14) i e interpretashon krusial di e vishon (vs. 2327). Komentario Bíbliko: Dios Su huisio ta generalmente ta wòrdu kaptá komo kondena, kastigu, òf destrukshon. E nifikashon negativo aki di huisio ta tambe presente den Beibel, pero e siñansa Bíbliko mas primordial tokante e aktividat divino aki ta masha positivo: pasobra, pa Dios, pa husga ke men pa hustifiká, pa salba, pa libra, i pa vindiká Su pueblo. E ta solamente ora ku e nifikashon primordial positivo no por wòrdu usa, pa motibu di e konteksto inmediato, e ora ei e huisio negativo ta tuma lugá. I. Huisio Divino Komo Evangelio—Dios Su Sonrisa Pa Su Pueblo (Repasá Daniel 7:22 ku e klas). Daniel ta splika kiko ta bai pasa den e huisio pre-Advent den kapítulo 7 i ta mustra na dos tipo di huisio: 1. Huisio di kondena en konekshon ku e kachu chikí (Daniel 7:26). 2. Huisio di salbashon. Promé ku Daniel enfatisá e huisio di destrukshon, e ta interpretá kla kiko ta bai pasa ku e kreyentenan. Huisio lo wòrdu pronunsiá na nan bentaha, “pa” nan: “te ora ku e Ansiano di Dianan a bin, i huisio a wòrdu duná na fabor di e santunan di e Haltísimo, i e tempu a yega ku e santunan a poderá di e reino” (Daniel 7:22). Gloria i Aleluya na Dios! Aktividat: Kompará diferente tradukshon di Juan 5:24. Di akuerdo ku e vershon NKJV, Hesus a bisa: “Siguramente, Mi ta bisa na bo, esun ku skucha Mi palabra i kere den Esun ku a manda Mi, tin bida eterno, i lo no bin den huisio, pero a pasa for di morto pa bida’” (énfasis ta di e outor). E vershon NIV ta bisa e deklarashon den e siguiente palabranan: “Mi ta bisa boso e bèrdat, ken ku skucha Mi palabra i kere Esun ku a manda Mi, tin bida eterno i lo no ta kondená; el a pasa for di morto pa bida’” (énfasis ta di e outor). Kua tradukshon ta korekto? Di akuerdo ku Griego original, tur dos vershon ta korekto, i tin bon rason pa kere ku a tradusí nan intenshonalmente asina. E bèrdat ta ku esnan ku ta kere den Kristu i Su evangelio lo no ta kondená, i nan lo no pasa mes den huisio. Kon mester komprondé esaki? Hesus ta kontradesí Pablo ku ta sigurá ku “nos tur mester aparesé dilanti e tribunal di Kristu” (2 Korintionan 5:10a)? Kiko Hesus ke men ora E deklará ku esnan ku kere lo no wòrdu huzgá? Esaki ta nifiká ku nan no ta bini bo di huisio di kondenashon. Tin solamente un huisio ku ta 100% kondenashon, i esei ta e huisio final na fin di milenio, ora tur e malbadonan lo wòrdu anikilá por kompletu. Na e tempu ei, tur esnan redimí ta kaba den e Yerusalèm Nobo huntu ku Kristu: asina, nan no ta bini den e huisio aki (Revelashon 20:6, 9-15). Kreyentenan den Kristu no tin pakiko teme niun huisio divino “p’esei awor no tin kondenashon pa esnan ku ta den Kristu Hesus” (Romanonan 8:1). Pregunta pa Diskushon: Kon bo por entrená bo mente pa mira Dios Su huisio komo algu positivo, i no algu spantoso? II. Dios Su Huisio Manera “Pa” Su Pueblo (Repasá Isaias 35:4 ku e klas). Konsiderá kuidadosamente e siguiente tekstonan, ku ta proba ku nos definishon di huisio ta bíbliko. Tin basta referensia bíbliko di huisionan po-sitivo, pero nos ta presentá djis algun akinan: 1. E buki di Huesnan. Ora Dios Su pueblo tabata bou di opreshon di nan enemigunan, nan tabata sklama na Dios pa yuda nan, i E tabata manda huesnan pa nan, entre otro nan tabata libertadornan ku tabata liberá i protehá nan. 2. David a resa vários biaha na Dios: “Husga mi, O Señor” (Salmo 7:8; 26:1; 35:24). E no ta pidi pa kondena, pero pa vindikashon for di enemigunan ku tabata kontra dje i ke destruyé. 3. Pa Dios husga realmente esaki ta nifiká pa salba: “Bo a laga tende huisio for di shelu; tera a haña temor i a keda ketu, ora Dios a lanta pa huzga, pa salba tur e afligínan di tera” (Salmo 76:8, 9, NIV). 4. Dor di Profeta Isaias Dios ta enkurashá poderosamente: “Bisa esnan ku nan kurason ta yen di ansha: ‘Tene kurashi, no tene miedu. Mira, boso Dios lo bin ku vengansa, ku e pago di Dios, ma E lo salba boso’” (Isaias 35:4). E teksto aki ta splika simpel, pero den forma bunita ku nos mester konfia den Señor (no den nos mes) pa por tin siguransa di salbashon. Pregunta Pa Diskushon: Ora Pablo splika e motibu “den Kristu”, e ta deklará ku despues ku nos someté na Dios i kere den djE, E den Su miserikòrdia riku “a lanta nos huntu kunE, i a hasi nos sinta huntu kunE den e lugánan selestial, Kristu Hesus” (Efesionan 2:6). Kiko ta nifiká ku pa medio di fe nos ta sinta kaba ku Kristu den lugánan selestial, entre otro, na man drechi di Tata na Shelu (mira Efesionan 1:20 )? Pakiko nos no mester preokupá i duda ku un dia nos lo ta físikamente kunE den shelu? III. Dios Su Huisio I Goso Repasá Salmo 96:11-13 ku e klas). Generalmente nos ta asosiá huisio divino ku miedu i kondenashon, pero e salmista ta pone huisio huntu ku goso. Studia e verbonan ku e ta usa den Salmo 96:11-13 i e rason ku e ta duna: “Laga e shelunan alegrá, i laga tera regosihá; laga laman ronka, i tur loke ku e ta kontené; laga kunuku regosihá, i tur loke tin den dje. Anto tur e palunan di mondi-será lo kanta di goso dilanti Señor, pasobra E ta bin; pasobra E ta bin pa huzga tera. E lo huzga mundu ku hustisia i e pueblonan den Su fieldat” (énfasis ta di e outor). Huisio divino ta trese viktoria final pa Dios Su pueblo i ta pone tambe fin na maldat. Esnan redimí lo kanta ku goso na segundo binida di Hesus: “Mira, esaki ta nos Dios, riba Kende nos a spera pa E salba nos. Esaki ta e Señor, riba Kende nos a spera; laga nos regosihá i sea kontentu den Su salbashon” (Isaias 25:9). Pregunta Pa Diskushon: Pakiko kreyentenan den Kristu por regosihá pa huisio divino? Sea sigur ku bo rasonnan no ta egoista. STAP 3 – APLIKA Djis Pa Maestronan: Splika na bo klas pakiko ta nesesario pa Dios para pa hustisia ora ku E ehekutá huisio di kondenashon. Pakiko amor i bèrdat no por eksistí sin hustisia? Aktividat: Lesa duru ku bo klas 1 Juan 2:28 i tambe 1 Juan 4:17, anto diskutí e tekstonan aki den grupo chikí di dos, tres hende. Riba ki kondishon Juan a konstruí su deklarashon ku nos por tin siguransa ku kurashi den e dia di huisio i e segundo binida di Kristu? Kiko ke men pa “permanesé den djE” òf “keda den Kristu”? Kristu a sigurá nos ku nos lo karga fruta solamente si nos perma-nesé den djE (mira Juan 15:1-17; Hosea 14:8). Apliká e dicho aki den bida práktiko. Kon nos por keda den Dios pa ta fruktífero? STAP 4 – KREA Djis Pa Maestronan: Presentá na bo miembronan di klas e dimenshonnan positivo i negativo di Dios Su aktividatnan di huisio. Invitá nan pa duna ehèmpelnan bíbliko di kada un, i apliká nan den bida moderno. Aktividatnan: 1. Kon bo por yuda bo amigunan òf miembronan di iglesia, ku tin duda tokante nan salbashon, ku no ta sigur ku Dios por aseptá nan, ku ta biba ku schizophrenia spiritual, pasobra nan ta biba ku miedu pa Dios Su huisio? Kon bo por yuda nan den nan lucha i sufrimentu spiritual? 2. Pidi bo klas bai na e Website di Sosiedat Teológiko Atventista, www.atsjats.org i haña den e archivonan di e “Journal of the Adventist Theological Society” e artíkulo di Jiri Moskala entitulá “E Evangelio Di akuerdo ku Dios Su Huisio: Huisio Komo Salbashon”. (E ta na ingles). E artíkulo aki lo duna mas detaye, mas estudio i mas diskushon tokante e tópiko di awe. Lès 10 pa Novèmber 30—Desèmber 6 E DIA ESKATALOGIKO DI EKSPIASHON Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Daniel 8; Revelashon 14:6, 7; Numbernan 14:34; Daniel 9:24-27. TEKSTO DI MEMORIA: “i El a bisá mi: ‘Dos mil tres shen anochi i mainta; e ora ei e lugá santu lo wòrdu purifiká” (Daniel 8:14). PA UN KOMPRONDEMENTU mihó di mensahe di e santuario, ban studia e skema aki, ku ta mustra kon e esena di e gran huisio di Daniel 7 (ku nos a studia siman pasá), ta mes un evento ku limpiamentu di e santuario den Daniel 8:14. Daniel 7: Daniel 8: Interpretashon: Leon -Babilonia Ber Chubatu karné Medo-Persia Leopardo Kabritu chubatu Gresia Di kuater bestia Kachu chikí Roma Pagano/ Roma Papal Huisio Pre-Advènt Limpiesa di Dia Eskatalógiko di Santuario Ekspiashon Transferensia di reino Segundo binida i mas pa e Santunan aya. (Segundo binida) Den e siman aki nos lo studia Daniel 8. Nos lo deskubrí rason real di e konflikto ku tin entre poder di e kachu i Dios, i nos lo mira pakiko limpiesa di e santuario, kuminsando na aña 1844 A.D. ta Dios Su kontesta perfekto pa e desafio ei. Djadumingu, Desèmber 1 ATAKE DI E KACHU CHIKI Lesa Daniel 8, enfokando espesialmente riba versíkulonan 9-14 i 8:23-25. Kiko poder di e kachu chikitu ta ataká? Poder di e kachu ta mete ku adorashon di “Komandante di e ehérsito” divino (vs. 11, kompará ku Hosue 5:13-15). E ta kita for di djE (Daniel 8:11, 12) “e sakrifisio di tur dia” (na Hebreo tamid)—un palabra ku ta referí bes tras bes na e servisio di sakrifisio diario den e santuario terenal. Pa motibu ku e agente pa aktividatnan di e tamid na e santuario ta un saserdote, hopi biaha, e sumo saserdote mes. E kachu ta buska pa usurpá e ròl di e (sumo) saserdote, e ta komandá su mes “ehérsito” falsu/ artifisial, i e ta kita “e diario”, ku ta e sakrifisio diario. Den e kaso aki, mirando e konteksto profétiko (durante tempu di Roma papal), opviamente e ta atakando Kristu Su ministerio di sumo saserdote. Di e forma ei poder di e kachu ta usurpá e responsabilidatnan di e Saserdote selestial i ta interumpí e adorashon kontinuo di Dios, ariba tera. E ta bin aktua manera un otro “kapitan di ehérsito”, te a hasi guera religioso kontra e Prens divino na shelu, kontra Su santuario, i kontra Su pueblo. E ta bira un instrumènt di Satanas akinan riba tera; den Daniel 8:24 ta bisa di dje ku “e lo bira masha poderoso, ma no dor di su mes poder”, i su aktividatnan ta reflehá un guera kósmiko ku ta wòrdu bringá na dos nivel, esun terenal, i esun selestial. E kachu chikitu ta bini nèt despues di e chubatu karné (Medo-Persia) i kabritu chubatu (Gresia); pa e motibu ei, mester identifik’é histórikamente komo Roma, ku a bini despues di e reinadonan di Medo-Persia (Daniel 8:20) i Gresia (Daniel 8:21). Ounke e kachu chikitu a kuminsá komo Roma imperial, e énfasis mas grandi ta riba Roma papal, ku ta e enfoke prinsipal di e vishon. Manera a bisa mas promé, e (tamid) “diario” ta referí na Kristu Su mediashon kontinuo komo saserdote den e santuario na shelu (Hebreonan 7:25; 8:1, 2). Poder di e kachu “a kita e sakrifisio di tur dia”, i esaki ta repre-sentá introdukshon di inovashonnan papal manera mediashon di saserdotenan, sakrifisio di misa, konfeshonal, adorashon di Maria i otronan, i dor di esaki el a kita ku éksito for di e konosementu di, i dependensia riba, e ministerio kontinuo di Kristu den e santuario na shelu. Niun di nos ta imün pa e peliger di purba hunga ròl di Dios. sinembargo den forma sutil, por ta hasiendo mes un kos? Kon nos, Djaluna, Desèmber 2 “KUANTU TEMPU?” Presunshon di e kachu chikí ta hiba na gritu pa hasi hustisia. Segun e chubatu karné i kabritu chubatu tabata bira grandi i despues a kibra (Daniel 8:4, 7, 8), poder di e kachu tabata eksaltá su mes (Daniel 8:9-11). Asina, e pregunta ta bini, “Kuantu tempu e vishon di e sakrifisio di tur dia lo dura, miéntras ku e transgreshon ta kousa horor?” Pa ki motibu espesífiko ta hasi e pregunta aki den Daniel 8:13? Ounke e pregunta ta enfoká riba algun aktividat di e kachu, kisas esnan mas horibel, te ainda e ta puntra pa kuantu tempu mas tin ku soportá, kua ta largura di henter e vishon; den otro palabra, e ta puntrando tokante eventonan mustra den e vishon di Daniel 8. Den Skritura, e pregunta “Kuantu tempu?” semper ta pidi pa kambia e situashon presente. Ta Dios a yega di hasi e pregunta aki na Su pueblo, i tambe Su profetanan a yega di puntra esei (Eksodo 10:3; Numbernan 14:27; i 1 Reinan 18:21). E pueblo tambe ta dirigí e pregunta aki na Dios (Salmo 94:3; Revelashon 6:10) i ta wòrdu hasi tambe dor di e angel di Yahweh (Zakarias 1:12). E gritu angelikal “kuantu tempu mas?” (Daniel 8:13; 12:6) ta un lamento di aflikshon kontinuo, un súplika pa trese kambio, i un yamada pa huisio divino. Un pregunta asina ta ekspresá e ekspektashon ku DIOS lo triunfá finalmente. Manera den Zakarias 1:13, kaminda Señor a kontestá ku “palabranan kariñoso, palabranan di konsuelo”, kontesta na e pregunta den Daniel 8:13 ta bini mes ora: Restorashon di e daño ku e kachu chikí a hasi ta na kaminda kuminsando ku un periodo di “2300 anochi i mainta” (vs. 14, NASB). Unabes nos komprondé e kondishon humano i e tempu profétiko den kua nos ta bibando, nos no por keda ketu. E gritu “Kuantu tempu mas?” mester bai afó. Segun nos ta wak rònt na nos mundu, kon por ta ku nos lo no sklama pa Señor bini i trese un mundu nobo, “den kual ta biba hustisia” (2 Pedro 3:13)? Ounke Dios ta trahando awor aki, manera ta primintí den Daniel 8:14, nos ke pa E kaba ku e reino di maldat akinan, i bolbe bèk den e gloria ku El a primintí bes tras bes. Den ki situashon abo a yega di hasi Dios e pregunta “Kuantu tempu?”. Ounke kon kansá bo por ta ku bo situashon inmediato, i no importá “kuantu tempu” ta bai tuma pa drecha e kosnan ku bo ke mira kambio den dje, kon bo ta mantené e siguransa aki bibu, ku Dios di bèrdat ta den kontròl? Djamars, Desèmber 3 “RESTORASHON DI E LUGA SANTU” Lesa Daniel 8:14. Kiko ta pasa na final di 2,300 “atardi i mainta”? E frase “atardi i mainta” ta reflehá lenguahe for di relato di Kreashon, ku ta indiká un dia (Génesis 1:5, 8, etcetera). E ta enserá ku Dios, usando Su mes forsa kreativo, lo kontrarestá e aktividatnan destruktivo di e kachu i su ehérsito. Dios Kreador a lo largo lo trese un kambio den e situashon, kua en realidat, e pregunta di Daniel 8:13 ta pidi. Por lesa e kontesta den Daniel 8:14 asina: “Te 2,300 atardi-mainta, e ora ei e [santuario] santu lo keda restorá [hasi limpi]”. Un estudio di e palabranan ku ta paralelo ku “restorá” (for di e palabra Hebreo zdq) ta mustra ku e tin tres nifikashon prinsipal: den un konteksto relashonal, e ta indiká restorashon (Isaias 10:22); den e konteksto di e santuario, e ta indiká limpiesa òf purifikashon (Job 4:17; 25:4); i den un konteksto legal, e ta indiká vindikashon (Job 34:5). Mes un verbo ta wòrdu usá pa Dios Su intervenshon den huisio, ora e hustunan ta wòrdu vindiká, òf deklará di ta hustu (1 Reinan 8:32; Isaias 50:8). E palabra santu, usa den Daniel 8:14 (hopi biaha tradusí komo “santuario”), ta wòrdu usa tambe den asosiashon ku hendenan santu (Daniel 12:7). En realidat, Daniel 8:24 ta hasi kla ku poder di e kachu chikitu, manera poder di e kachu chikitu den Daniel 7, ta ataká Dios Su pueblo “santu”. Asina, restorashon di loke ta “santu” (of “santuario) den Daniel 8:14 ta enserá e solushon pa tur e problemanan menshoná anteriormente den e pre-gunta. No solamente ta hasi huisio kontra poder di e kachu chikitu, pero e santuario lo wòrdu hasí limpi, i Dios Su pueblo i Dios Su santuario lo haña nan posishon legítimo. Esaki ta haña paralelo ku loke tabata pasa riba e Dia Levitiko di Ekspiashon (Levitiko 16:20, 30). E trabou di restorashon den Daniel 8 ta igualá e huisio divino den Daniel 7, kaminda ta hasi huisio na fabor di e santunan i kontra poder di e kachu chikitu malbado. Mundu mester sa ku hustisia i huisio, manera ta predesí den Daniel 8:14, lo bini i ku awor ta e tempu pa aseptá e salbashon ofresé den Hesus. Lesa Revelashon 14:6, 7. Kon e versíkulonan aki ta konektá direkta-mente ku e huisio di Daniel 7 i limpiesa di e santuario den Daniel 8? Djarason, Desèmber 4 DIA DI EKSPIASHON DEN DANIEL 8 Blanku di atake di e kachu chikí ta Dios Su santuario na shelu i Su pueblo. Kiko futuro tin aden pa nan? Ta e pregunta ei ta hasi den Daniel 8:13. Sinembargo, ta solamente e Dia di Ekspiashon por trese un kambio i trese tantu e santuario i e pueblo di Dios bèk na nan kondishon original i asina hustifiká Dios den loke E ta hasi. Asina, e kontesta den Daniel 8:14 mester ta un aktividat di un Dia di Ekspiashon. En realidat, e Dia di Ekspiashon ta e úniko dia ritual ku ta mustra mes un kombinashon di temanan prominente, manera ta keda mustra den e vishon di Daniel 8: imágen di santuario, purifikashon di santuario i pueblo, huisio, i kreashon. Tin tambe vários palabra den Daniel 8 ku ta referí na e Dia di Ekspiashon. E kachu ta aktua den “rebelion” (Daniel 8:12, 13), un palabra ku ta aparesé espesífikamente den Levitiko 16:16, 21 (NIV). E ta deskribí un piká desafiante, i solamente riba e Dia di Ekspiashon por hasi e santuario limpi for di tur esei. E palabra santu (qodesh) eksplísitamente ta konektá Daniel 8:14 ku Levitiko 16, kaminda e ta menshoná e lugá Santísimo (Levitiko 16:2, 3, 16, 17, 20, 23, 27, 33). Ku ta restorá loke ta “santu” pone na su lugá legítimo ta pone nos kòrda di e Dia di Ekspiashon, ora loke ta “santu” ta keda purifiká for di “rebelion” (Levitiko 16:16). Uso espesífiko di imágen di animal, papiando di chubatu karné, i kabritu chubatu, tambe ta referí na e Dia di Ekspiashon (Levitiko 16:5), i mas menshon di e kabritu chubatu “yen di lana” (Daniel 8:21), ku ta un deskripshon usa pa e dos chubatunan riba e Dia di Ekspiashon. Guera di e kachu den esfera religioso ta wòrdu pará dor di intervenshon divino, realisá den konteksto ku un Dia Eskatalógiko di Ekspiashon. Al final, ta pone fin na teror, i Dios Su pueblo, e adorashon berdadero, i e santuario ta keda restourá i ta haña nan puesto legítimo, i den e análisis final, Dios Mes ta keda vindiká. Manera Dios a demostrá riba e Dia di Ekspiashon, ku E ta hustu den Su trato i huisionan, pordonando esnan ku ta fiel i husgando esnan ku ta desleal i rebelde, asina tambe e Dia Eskatalógiko di Ekspiashon lo verifiká ku Dios ta hustu ora ku E salba i ora ku E kastigá. Kualke otro kos ku nos por siña for di Daniel 8:14, e mester bisa nos ku asta despues di tur e siglonan largu ei, Dios no a lubidá riba Su promesanan ku El a hasi nos, i ku E lo kastigá maldat i rekompensá Su santunan. Kon abo por siña tene duru na e promesanan ei, espesial-mente durante tempu di prueba? Despues di tur kos, sin e promesanan aki, ki speransa nos tin? Djaweps, Desèmber 5 DANIEL 8 I 9 E palabra pa vishon (na Hebreo chazon) den e pregunta di Daniel 8:13, ta referí na henter e vishon den Daniel 8:3-11 (mira Daniel 8:1, 2, 13, 15) i ta enserá e tempu di Medo-Persia (chubatu karné), Gresia (kabritu chubatu), i Roma papal (kachu chikí). Ora bisa largura di e vishon ta “2,300 atardi i mainta”, nos mester kapta ku e ta kubri e tempu for di Medo-Persia te na e Tempu di Fin. E teksto ta enfatisá bes tras bes ku e vishon ta pertenesé na e “tempu di fin” (Daniel 8:17, 19) i “hopi dianan den futuro” (Daniel 8:26), NASB). Pa motibu di su largura, un 2,300 dianan literal no ta sufisiente largu pa kubri largura di tempu di e vishon. Pa e motibu ei, nos tin ku interpret’é dor di e prinsipio dia-aña komo 2,300 aña, siguiendo e ehèmpel di Ezekiel 4:5, 6 i Numbernan 14:34. E pregunta ta keda: Ki tempu e 2,300 añanan ta kuminsá? Estudiosonan di Beibel, tantu esnan Hudiu i Kristian, a mira un konekshon fuerte entre Daniel 8:14 i Daniel 9:24-27, konsiderá pa largu tempu kaba komo un profesia poderoso ku ta mustra na binida di e Mesias, Hesus. Lesa Daniel 9:24-27. Kiko ta pasando den e versíkulonan aki? Kon esaki ta konektá ku Daniel 8:14? Miéntras ku e palabra “vishon” (chazon) ta referí na henter e profesia di Daniel 8, un otro palabra mareh, tradusí komo “vishon”, ta mustra espesifika-mente na e “vishon [mareh] di e atardinan i mainta” (Daniel 8:26). Ta e mareh aki, esun di e 2,300 dianan, ku Daniel no a komprondé (Daniel 8:27). E angel a splika tur otro kos. Vários añanan despues, mes un angel, Gabriel, ta aparesé na Daniel pa dun’é un mensahe pa asina e por “komprondé e vishon [mareh]” di e 2,300 dianan (Daniel 9:23, NKJV). E profesia di setenta (70) siman den e versíkulo-nan aki ta yuda nos komprondé e elementu di tempu profétiko di Daniel 8:14. Ta e verbo “dekretá” na komienso di Daniel 9:24, ku ta wòrdu tradusí mihó komo “proporshoná (parti segun porshon)” òf “kòrtá”, ku espesífikamente ta sugerí ku e setenta simannan ta forma parti di e periodo largu di 2,300 dianan. Asina, e profesia di setenta siman ta “kòrtá” for di e profesia mas largu di 2,300 dia di Daniel 8:14. Esaki ta duna e punto di komienso pa e periodo di tempu profétiko den Daniel 8:14. (Wak e lès di mayan ku Dios ke pa mas detaye). Djabièrnè, Desèmber 6 MAS ESTUDIO: Ellen G. White, “Kiko Ta E Santuario?, p. 409-422; “E lugá Santísimo”, p. 423-432, den The Great Controversy. Den Daniel 9:24-27, komienso di e setenta siman ta marká dor di “dekreto ku a sali pa restorá i rekonstruí Yerusalèm” (Daniel 9:25). E buki di Ezra ta reportá di tres dekreto ku ta konserní Yerusalèm i e tèmpel, pero solamente esun di tres, reportá den Ezra 7:12-26, ta esun mas efektivo. E Rei Persa, Artaxerxes I a duna e dekreto na aña 457 B.C. (promé ku Kristu). Esaki tabata enserá tantu rekonstrukshon di e tèmpel i re-edifikashon di Yerusalèm komo un sènter polítiko i atministrativo (Ezra 7:25, 26). Den Beibel, ta despues di e dekreto aki so tabatin gradisimentu ku ta alabá Dios pasobra El a influensiá e rei (Ezra 7:27, 28). Ademas, ta solamente ku 457 B.C. komo e punto di komienso, e setenta simannan (490 aña) ta bai yega presis na e tempu di Kristu, e “Mesias, Prens” di Daniel 9:25-27. Asina, e profesia di setenta siman ta proveé e fecha eksakto pa komienso di e 2,300 atardinan i mainta. Nan ta kuminsá na aña 457 P.K. i ta kaba despues di 2,300 aña na fecha 1844 A.D. (D. K.= despues di Kristu). PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Si ta posibel, haña un splikashon mas detayá di e konekshon ku tin entre Daniel 8:14 i Daniel 9:24-27 i studia e konekshon será ku tin entre nan. Kiko esaki mester bisa nos di importansia di e profesia di Daniel 8:14, ku e ta asina serka konektá ku un profesia asina grandi manera esun di Daniel 9:2427? 2. Ellen G. White a skirbi: “E pueblo di Dios mester komprondé e tema di santuario i e huisio investigativo masha kla. Tur mester tin un konosementu pa nan mes di e puesto i trabou di nan gran Sumo Saserdote na shelu. Di otro forma lo ta imposibel pa nan ehersé e tipo di fe ku ta esensial na e tempu aki, òf pa okupá e puesto ku Dios a diseñá pa nan kumpli kuné”.— The Great Controversy, p. 488. Kiko bo ta kere e tabata ke men ku esaki? Pakiko ta asina importante pa nos komprondé e kosnan aki? 3. Ora papia di e kachu chikí, e profesianan di Daniel 7 i 8 ta dil solamen-te ku Roma, i nada otro—no ku komunismo (manera algun a bisa den pasado) òf ku Islam (manera algun ta bisando awor aki). Kon, tòg, nos ta keda fiel na e siñansanan aki, sin kousa herida indebido na otronan? Pakiko nos tin ku mustra ku nos preokupashon ta ku un sis-tema, no ku hende gará den e sistema? SEKSHON ADISHONAL PA LES 10 TEKSTO KLAVE: Daniel 8:14. E STUDIANTE LO: Sabi: Komprondé ku limpiesa di e santuario ta meskos ku e huisio pre-Advènt, i ku Daniel 7-9 ta deskribí eventonan profétiko èkstra. Sinti: Nutri e sentido di siguransa di salbashon, pasobra Hesus aktualmente ta revelando i afirmando den shelu, ku Su grasia ta sufisiente pa Su pueblo. Hasi: Ya ku Hesus ta semper pro, i nunka kontra Su siguidornan, asina nos tambe mester enkurashá i yuda nos rumannan den fe. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Dios Ta Restourá A. Pakiko ta importante pa komprondé loke ta enserá den aktividat di e kachu chikí, ku ke usurpá e “ministerio diario” di Hesukristu. B. Di akuerdo ku Daniel 8:14, e santuario lo wòrdu di nitzdaq, ku ta un palabra Hebreo ku ta nifiká “limpiesa”, “hustifiká”, “restorá”, i “vindiká”. Splika ki relashon e palabranan aki tin ku e aktividatnan di distorshon di e kachu chikí. II. Sinti: Dios Di Su Pueblo A. Nos ta pertenesé na Dios su pueblo di tempu di fin. Kon esaki ta duna bo un sintimentu di urgensia pa kumpli ku Dios Su mishon? B. Kon e límite di tempu profétiko di aktividatnan di e kachu chikí ta pone bo sinti, i pakiko? III. Hasi: Dios Ta Sigurá A. Kon bo por partisipá den restorashon di bèrdat ku a wòrdu trapá dor di aktividatnan di e kachu chikí? B. Kua ta tarea di e remanente den tempu di fin? RESUMEN: Pa tuma parti den Dios Su último movementu ke men pa tin un sentido urgente di mishon pa por kumpli ku Su meta di salba tur hende. STAP 1 -- MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Revelashon 15:3, 4: “’Grandi i maravioso ta Bo obranan, Señor Dios Todopoderoso. Hustu i berdadero ta Bo kamindanan, Rei di siglonan... Tur nashon lo bin i adorá dilanti Bo, pasobra Bo aktonan hustu a wòrdu revelá’”. Konsepto Klave Pa Kresementu Spiritual: Pa por komprondé nifikashon di Dios Su huisio pre-Advènt, mester mir’é for di un perspektiva mas amplio, i no den isolashon. Den nos splikashon di e huisio pre-Advènt, nos Sumo Saserdote, Hesus i Su aktividatnan, mester ta e realidat mas atraktivo i Su krus su fundeshi. Solamente den e forma aki e huisio pre-Advènt lo ta un eks-perensia signifikativo pa kreyentenan dor di trese nan mas serka di Dios, dor di duna nan e siguransa di seguridat pasobra nan ta den Su mannan; i komo resultado, nan lo regosihá pa Dios Su trabou na nan fabor. Djis pa Maestronan: Lès pa e siman aki mester yuda miembronan di bo klas mira e panorama bunita di Dios Su aktividat di huisio. E huisio pre-Advènt mester keda spliká for di perspektiva di e Krus. No por kita aña 1844 for di aña 31 D.K., pero e mester ta su punto di komienso. Diskushon Pa Kuminsá kuné: Dios Su huisio riba e krus tabata, i ta, fundeshi di tur otro huisio divino. Ellen G. White poderosamente ta enkurashá ku tur nos siñansanan mester wòrdu spliká for di punto di bista di e Krus: “E sakrifisio di Kristu komo ekspiashon pa piká ta e gran bèrdat rònt di kua tur otro bèrdat ta montoná. Pa por komprondé i apresiá nan korektamente, kada bèrdat den e Palabra di Dios, for di Génesis te ku Revelashon, mester wòrdu studiá for di e lus ku ta bria for di e krus di Kalvario. Mi ta presentá boso dilanti e grandi i grandioso monumentu di miserikòrdia i regenerashon, salbashon, i redenshon, --e Yu di Dios hisá riba e krus. Esaki mester ta fundeshi di tur diskurso duna dor di nos ministernan”.—Gospel Workers, p. 315. Manera durante e Dia di Ekspiashon den Israel Antiguo, e persona mas importante tabata e sumo saserdote i loke E tabata hasiendo (mira Levitiko 16). Asina tambe, Kristu i Su krus mester ta punto sentral di e huisio preAdvènt. Pregunta Pa Diskushon: Kon por splika e huisio pre-Advènt, for di punto di bista di e Krus? STAP 2 – EKSPLORA Djis Pa Maestronan: Un di e temanan mas prinsipal di e huisio pre-Advènt ta Kristu Su afirmashon, di nos desishon afirmativo ku nos a hasi p’E. Pleno evidensia ta wòrdu duna dilanti e sernan selestial pa sigurá nos lugá den shelu pa tur eternidat. Pa e rason aki, nos ta yama e huisio investigativo un huisio afirmativo, pasobra Kristu ta revelá i afirmá na shelu, ku nos ta pertenesé na djE, i ku Su grasia ta sufisiente. Komo resultado, henter shelu lo bati man pa Hesus Su trabou pa nos, pasobra nan lo mira ku Dios Su grasia transformadó a prepará Su siguidornan pa bira parti di e famia di shelu. Komentario Bíbliko: Pa apresiá e huisio pre-Advènt, nos mester mira e kuadro universal, amplio, di Dios Su aktividat di husga. No por restringí Dios Su akshonnan eskatalógiko na solamente tres huisio, manera sa hasi general-mente: e huisio preAdvènt, e huisio durante e milenio, i e último huisio. E evangelio, di akuerdo ku Dios Su huisio, ta envolví shete fase. Kada un ta in-dispensabel pa komprondé e plan di salbashon i e gran konflikto ku tin entre bon i malu, Kristu i Satanas. Kada stap ta en realidat un selebrashon di Kristu Su viktoria i logro na e Krus. I. Patronchi Di Dios Su Huisio (Repasá Génesis 18:25 i 2 Korintionan 5:10 ku e klas) E siñansa bíbliko tokante huisio ta sentral pa Dios Su revelashon. Ta e krus di e mensahe bíbliko, i ta duna un paradigma profundo pa nos pensamentu. Huntu ku e proklamashon fundamental ku Dios ta e Kreador (Génesis 1-2), den e Hòfi di Eden Señor ta wòrdu presentá komo e Hues, i einan ta duna e promé referensia na un huisio di prueba (Génesis 3:8-24), kaminda Dios Su grasia i hustisia ta meskla ku otro. Narashon bíbliko di e Diluvio ta un relato ku ta papia di huisio (Génesis 6-9). Ya kaba Abraham a yama Dios “e Hues di henter tera” (Génesis 18:25). I nos por sigui mustra huisio tras di huisio ku ta bin dilanti den Beibel. Huisio ta un parti integral di Dios Su naturalesa; e ta Su derecho divino eksklusivo, Su karakter mes. Pa komprondé Dios ta nifiká pa sabi i komprondé Su huisionan ekstenso. Dor di studia Su huisionan, nos por sabi Ken E ta, i kua ta Su karakter. Preguntanan Pa Diskushon: Pakiko Hesus a bisa den Juan 14:1-3 ku E ta bai shelu pa prepará un lugá pa nos? E mester nifiká mas ku djis prepará manshonnan, pasobra komo nos Kreador E por hasi esakinan den “un par di dia”. Pakiko ta tuma asina largu? Kiko, anto, ta envolví den Hesus Su dekla-rashon? II. Un Bista Di E Shete Fasenan Di Dios Su Huisio Universal (Repasá Revelashon 15:3, 4 ku e klas). E evangelio di akuerdo ku huisio divino ta perfekto manera ta mir’é for di perspektiva di un kreyente genuino den Hesus: (1) Huisio pedagógiko òf tipológiko den temporada promé ku e krus. Dios ta duna nos lèsnan edukashonal, “mini-huisionan” for di tempu di Tèstamènt Bieu. For di e fondo históriko aki, nos por sabi ku E ta di bèrdat e Dios di grasia, amor, hustisia, bèrdat, òrdu i garantia di libertat. Dios ta stima hende, pero ta odia piká. Nos ta responsabel pa nos akshonnan, i tin konsekuensianan mará kuné. (2) Huisio sentral i kósmiko riba e Krus. Hesukristu a tuma riba Su Mes nos pikánan, muri pa nos, i asina eksperensiá e huisio di kondenashon, pa nos por biba i nunka wòrdu kondená pa muri e segundo morto. Satanas i maldat tambe a keda derotá. (3) Huisio desisivo durante nos bida. Si nos someté nos mes na Hesus, E ta apliká loke El a logra na e krus na nos eksperensia presente. E ta hustifiká i kambia nos dor di Su grasia, Palabra, i Spiritu asombroso. E ta duna bida eterno, pas, goso, i pleno siguransa di salbashon, i ariba dje, E ta duna nos privilegio di sinta den Shelu kunE riba Su trono. (4) Huisio afirmativo (yamá tambe huisio investigativo) promé ku e segundo binida di Hesus, for di 1844 bai padilanti. Kristu, komo nos testigu i intersesor berdadero, ta sigurá legalmente i transparentemente nos lugá den shelu, dor di revelá i afirmá dilanti universo ku di bèrdat nos a aseptá Su hustisia (hustifikashon ta e base di salbashon) i a kultivá un relashon kunE. Konsekuentemente, nos ta pas (santifikashon ta e fruta di salbashon) dor di Su grasia, Palabra, i Spiritu transformadó, i por wòrdu atmití seif den e famia di shelu i disfrutá pa semper di bida eterno. (5) Huisio di realisashon na e segundo binida di Kristu. Na Kristu Su segun-do binida, E ta bini personalmente na tera pa por duna Su siguidornan fiel bida eterno tangibel i físiko. (6) Huisio di prueba durante milenio. Kristu Hesus ta tuma tempu pa splika na esnan salbá Su manera di pensa i desishonnan, pa yuda nan komprondé Su huisionan, pa nan por pasa ofer di e pèrdida eterno di nan sernan stimá (si e ta apliká), i haña perspektiva mas profundo den e gran konflikto, di Su luchanan ku Satanas i maldat. E ta duna tempu pa kurashon. (7) Huisio ehekutivo òf último huisio na final di e milenio. Finalmente, Dios Mes, ta kaba pa semper ku tur maldat—Satanas, angelnan malu, esnan malbado, i piká—pa asina solamente amor, bèrdat, hustisia, pas, i harmonia reina. Komo Kreador, E lo rekreá pa Su pueblo e tera nobo i shelu nobo. Asina, por sigurá bida real, bida di nifikashon pa semper, i gosa eternamente di esakinan. Preguntanan Pa Diskushon: Ellen G. White ta resumí den forma sobresa-liente e evangelio di salbashon den e siguiente forma: “Si bo entregá bo mes na E [Kristu], i asept’E komo bo Salbador, e ora ei, pa pekaminoso ku bo bida por tabata, pa Su motibu bo ta wòrdu konsiderá komo hustu. Kristu Su karakter ta para na lugá di bo karakter, i bo ta keda aseptá dilanti Dios komo si fuera nunka bo a hasi piká”.---Steps to Christ, p. 62. For di e shete fasenan deskribí anteriormente di Dios Su huisionan, kua fase ta wòrdu impaktá mas tantu dor di nos desishon pa sigui Kristu? Ki konsekuensia e fase aki tin riba otro fasenan di huisio divino? III. Selebrashon Final Di E Krus (Repasá Revelashon 20:9-15 ku e klas). NA FINAL di milenio, na momentu ku huisio final ta tuma lugá, e trono di Dios lo wòrdu elevá. Riba dje por mira e Krus di Hesus, i den su sombra henter e historia i drama entre bon i malu lo wòrdu spliká. Kada mal hende lo mira su historia e ora ei presentá (wak Revelashon 20:9-15). Ellen G. White ta splika e esena elokuentemente: “Riba e trono por mira e krus revelá; i manera un bista panorámiko ta aparesé e esenanan di Adam su tentashon i kaída, i e stapnan ku a sigui den e gran plan di redenshon”.—The Great Controversy, p. 666. Pa mas detaye di e evangelio di Dios Su huisio den shete etapa, mira e artíkulo skirbí dor di Jifi Maskala, “Den Direkshon di Teologia Bíbliko di Dios Su Huisio: Un Selebrashon di e Krus den Shete Etapa di Huisio Universal Divino (Un Mirada General di Aserkamentu Teoséntriko-Kristoséntriko)”, publiká den e Journal of the Adventist Thelogical Society 15, no. 1 (2004), p. 138-165 i por hañ’é dor di Adventist Theological Society su web site (www.atsjats.org). Preguntanan Pa Diskushon: 1. Kon e krus di Kristu ta impaktá e último huisio? 2. Pakiko ta revelá henter historia di e gran konflikto na final na tur hende? Kua ta propósito di e último huisio aki, ora bo sabi ku Dios no ta djis simplemente kompartí e gran informashonnan aki, solamente pa asina e malbadonan por muri komo “pekadornan informá”? STAP 3 – APLIKA Djis Pa Maestronan: Bo goso, entusiasmo, i konvikshon tin gran influensia. Kontemplá kon pa hasi mensahe di e huisio atraktivo pa nos hóbennan. Preguntanan Pa Aplikashon: 1. Djis imaginá ku abo ta físikamente presente na e huisio investigativo/ afirmativo den e korte selestial. Na unda bo ke ta den e korte ei? Ekspresá bo sintimentunan. 2. Kiko lo bo hasi, si bo sa ku e buki ku bo bida ta deskribí den dje, a kaba di wòrdu habrí, i bo kaso ta wòrdu diskutí? Aktividat: Kon lo bo pinta e esena di e huisio selestial? Konsentrá espesialmente riba posishon di e pekador arepentí en relashon ku Hesus. Lo bo hala un distansia entre nan dos? Si ta si, pakiko? Si ta nò, kon lo bo eks-presá nan relashon? Ki tal karanan humano? Lo bo pinta nan pa mustra serio, ku un sonrisa, òf tristu? Pakiko? STAP 4 – KREA Djis Pa Maestronan: Krea ku bo klas un lista di preguntanan ku bo ta kere Hesus òf e angelnan lo puntra di nos bida individual. Hustifiká bo pregunta-nan. Ki tipo di pregunta bo ke pa hasi bo den e kortenan selestial tokante e aktividatnan di e kachu chikí? Traha un otro lista. Aktividatnan: 1. Huntu ku e klas desaroyá rasonnan ku ta demostrá ku e vishonnan di Daniel 8 i 9 ta pertenesé huntu, i ku e profesia di 70 siman ta forma un parti aktual di e profesia di 2,300 atardi i mainta. Tuma na konsiderashon e siguiente: (A) Angel Gabriel a duna nan tur dos vishon (8:16; 9:21); (B) mes un vokabulario òf “komprondementu” i “vishon” (8:27b; 9:23) tin na final di e vishon di kapítulo 9; (C) e palabra espesífiko Hebreo nechtak (for di e rais (chatak) duna na prinsipio di e profesia di setenta siman (70) ku ta nifiká “kòrta afó”, i asina ta mustra ku e periodo di profesia di 70-simannan mester wòrdu kitá for di e unidat anterior di profesia di 2,300 atardi i mainta (9:24a); (D) un elementu di tempu profétiko ta wòrdu duna generalmente na final di un vishon, pero den e kaso di kapítulo 9, ta dun’é for di komienso di e vishon, indikando ku e ta konektá ku e vishon anterior di (8:14; 9:24); (E) Generalmente Daniel tin un soño òf vishon i despues e ta sigui ku un interpretashon (mira kapítulonan 2, 7, 8 i 10-12); sinembargo, den kapítulo 9 no tin vishon, pero solamente un interpretashon, asina mustrando bèk na splikashon di e vishon anterior di kapítulo 8. 2. Duna bo klas un tarea speshal pa haña diferente rason pa valides di e prinsipio dia-aña den interpretá profesia apokalíptiko. Kompartí e resulta-donan huntu, otro siman, ku Dios ke. Lès 11 pa Desèmber 7-13 NOS MENSAHE PROFETIKO Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Revelashon 10; Daniel 12:4-9; Revelashon 14; 11:17, 18; Revelashon 13; Génesis 7:11; 11:1-9; Jeremias 50, 51. TEKSTO DI MEMORIA: “I mi a mira un otro angel ta bula meimei di shelu, kende tabatin un evangelio eterno pa prediká na esnan ku ta biba riba tera, i na tur nashon i tribu i lenga i pueblo; i el a bisa na bos haltu: ‘Teme Dios i dun’E gloria, pasobra e ora di Su huisio a yega; i adorá Esun ku a traha shelu i tera i laman i fuentenan di awa” (Revelashon 14:6, 7). E MENSAHE DI HUISIO di Daniel 7 i 8 ta konektá direktamente ku e senario di gran konflikto deskribí den Revelashon 12-14. Akinan nos ta haña mensahe di e tres angelnan, ku tin e temanan di kreashon, huisio, i evangelio (Revelashon 14:612). E tekstonan aki ta presentá Dios Su yamada urgente i final pa prepará pa e segundo binida di Hesus. Mensahe di e promé angel ta di bèrdat e “evangelio eterno” pasobra ta mes un bèrdat ku e apòstelnan a prediká ora nan a bisa ku hende mester “laga e kosnan bano aki i kombertí na e Dios bibu, Kende a traha shelu i tera i laman, i tur loke tin den nan” (Echonan 14:15; kompará ku Echonan 4:24). Poniendo lus skèrpi riba e mensahe ta e echo ku e palabra evangelio mes, ta aparesé solamente akinan den e buki di Revelashon. Kiko ku nos papia di eventonan di fin di tempu, nos mester ta sigur ku e “evangelio” ta den sènter. Djadumingu, Desèmber 8 TEMPU DI DESAPUNTAMENTU Lesa Revelashon 10. Kua ta mensahe di e angel ku e skròl chikí? Kiko ta nifiká pa “profetisá atrobe”? Kuadro di e angel ta pone nos kòrda riba Kristu (Revelashon 1:13-16) i di e “hòmber bistí na lenen” ku parse divino den Daniel su último vishon (Daniel 10:5, 6; 12:5-7), sugeriendo ku nan ta idéntiko. Den Daniel 12:6, 7, El a hura pa Esun ku ta biba pa semper segun El a duna e profesia di tres tempu i mei (1,260 aña). Esaki ta ripití e profesia krusial duna den Daniel 7:25, deskribiendo ku Dios Su pueblo lo enfrentá teribel persekushon, un otro bèrdat ku ta ripití den Daniel 12:7, tambe. E buki di Daniel tabata suponé di ta seyá te tempu di fin. Despues lo habrié, i hopi lo haña konosementu for di dje (Daniel 12:4-9). Ora e periodo profetisá di 1,260 aña terminá, e tempu a yega pa habri e buki pa mas kono-sementu. Esaki ta simbolisá dor di e buki habrí den man di e angel den Revelashon 10. For di einan padilanti, mester a komprondé Daniel su profe-sianan mas mihó. Na mes un tempu, Revelashon 10 ta revelá ku e eksperensia lo no ta kompletamente plasentero. Juan a kome e buki manera a mand’é hasi, i e tabata dushi den su boka pero marga den su stoma. Juan ta para einan simbolisando e hendenan ku ta internalisá e buki di Daniel. E deskripshon profétiko aki, nos ta kere, a kumpli den e movementu Milerita, ku a lanta den promé mitar di siglo djesnuebe meimei di gran interes mundial den eventonan di fin di tempu. E ta deskribí tambe e profesianan di tempu largu den Daniel ku ta referí na e tempu aki, pero no manera nan a pensa di dje na prinsipio. E “2,300 atardi i mainta” no tabata señalá e regreso di Kristu na tera, sino mas bien, e tabata indiká komienso di e esena grandi di huisio di Daniel 7. Mesora despues di e eksperensia marga, a bisa Juan ku “bo mester bolbe profetisá tokante di hopi pueblo i nashon i lenga i rei” (Revelashon 10:11). Esaki ta wòrdu kumplí segun Atventistanan di Shete Dia ta prediká e “evangelio eterno” na henter mundu. Desapuntamentu no ta algu straño pa Kristiannan, espesialmente ora nan malinterpretá nifikashon di eventonan. Siguramente eksperensia di e disipelnan, entre nan Maestro su morto i Su resurekshon, tabata un di desapuntamentu. Esei tabata eksperensia tambe di e Mileritanan na aña 1844. Ta kon nos por atendé ku desapuntamentu, sin pèrdè nos fe? Nos por tene duru na loke Beibel ta primintí durante nos mes tempu di desapuntamentu? Djaluna, Desèmber 9 TEME DIOS! Mensahe di e promé angel ta bisa nos pa “teme Dios”. Kiko esaki ke men? Mira Salmo 34:7-22. Por komprondé temor den dos forma. Promé, tin un temor ku ta mustra su mes den reverensia i rèspèt. Ta e tipo di temor aki e promé angel ke trese na nos atenshon. Esnan ku ta teme Dios ta berdadero kreyentenan den djE (Revelashon 11:18). Pa teme Dios ta nifiká pa honr’E (Revelashon 14:7), alabE (Revelashon 19:5), obedesE (Revelashon 14:12), i glorifiká Su nòmber (Revelashon 15:4). E temor di Dios den mensahe di e promé angel tambe ta rekonosé Dios komo Hues i Kreador, i ta yama nos pa adorE komo tal. Na di dos lugá, tin un temor den sentido di sinti miedu ku tardi òf tempran, Dios lo husga e mundu aki. Pa esnan ku no ta fiel, mensahe di e huisio ta un mensahe di teror. Pa e motibu ei mensahenan di e tres angelnan ta wòrdu yamá hopi biaha “Dios Su último spièrtamentu na e mundu”. Enserá den e noshon mes di un “spièrtamentu” tin algu pa teme, i si nos lesa loke esnan pèrdí lo enfrentá, di bèrdat nan tin algu pa teme. Sinembargo, tanten ku tin miserikòrdia, Dios semper ke move esnan pèrdí pa buska arepentimentu, i e temor di Dios por ta un insentivo pa kuminsá buskE (mira Revelashon 11:13). Ounke un relashon di salbashon ku Dios ta primariamente unu basá riba amor, tin biaha hende mester di un bon dosis di temor pa yuda habri nan wowo. Si tin mester di un spièrtamentu pa gara nan atenshon, pakiko nò? Nos sabi ku “Dios ta amor”, i nada ta revelá esaki mas ku e Krus. Nos sabi, tambe, ku Dios ta stima e mundu aki, i lo mester ta hasi’E hopi doló pa mira kiko piká a hasi kuné. Un Dios di amor i hustisia no ta bai keda sintá, man krusá pa semper, i laga maldat pasa bai sin risibí su kastigu. “Ta un kos teribel pa kai den man di e Dios bibu” (Hebreonan 10:31). Kon nos por mantené balansa korekto, pa komprondé Dios Su amor pa nos, i komprondé Su rabia kontra maldat, ku a hasi nos tur asina hopi daño? Djamars, Desèmber 10 FURIA DI E NASHONNAN Lesa Revelashon 14:7. Di ki huisio e versíkulo aki ta papiando? E huisio pronunsiá akinan ta kuminsá promé ku e regreso di Kristu, ku ta deskribí den Revelashon 14:14-20. E ta pa e motibu ei, meskos ku e huisio pre-Atvènt di Daniel 7. Su komienso, ku Daniel 8:14 ta ankra den e aña 1844, ta kuadra ku e echo ku mensahe di e tres angelnan ta yama hende pa adorá Dios i bira for di e bestia i su “imágen”. E “imágen” aki a bini den eksistensia solamente despues di e kuarenta i dos (42) lunanan profétiko, manera ku e 1,260 dianan (pasobra nan ta meskos), kua a terminá na aña 1798 A.D. (Revelashon 13:3-5, 12-14). Segun e yamada final den Revelashon 14:6-12 ta sali bai, e porta di mise-rikòrdia te ainda ta habrí, pasobra te ainda hende ta wòrdu yamá pa bira for di Babilonia i adorá e Dios berdadero. Kiko Dios Su huisio ta enserá? Revelashon 11:17, 18. Dios ta reakshoná pa furia di e nashonnan dor di revelá Su poder. Revelashon 13 ta deskribí e rabia aki, ku Satanas su rabia a spièrta (Revelashon 12:17). For di perspektiva di e kreyentenan oprimí, ken su súplika eterno ta yamada pa huisio divino (Revelashon 6:10), por parse ku e huisio ei ta atrasá. Sinembargo, e ta kuminsá na e tempu profesá, i e Dia eskatalógiko ta sigui su kurso di akuerdo ku Dios Su plan. Revelashon 11:17, 18 ta duna un punto di bista kòrtiku di Dios Su huisio. E ta kuminsá den shelu i ta wòrdu trese na tera, ora Dios destruí e podernan malbado ku a korumpí humanidat (Revelashon 19:2). Dios Su rabia ta originá den e santuario selestial i ta wòrdu basha den e shete plaganan (Revelashon 15-18). Na e Segundo Atvènt, Dios lo rekompensá tambe esnan fiel (Revelashon 22:12). Finalmente, Dios ta husga esnan morto i ta eradiká maldat (Revelashon 20:11-15). Ora tur kos a pasa, Dios Su karakter ta keda vindiká dilanti henter universo ku ta opservando. Tur hende lo mira ku Dios ta hustu i rekto den tur Su kamindanan. Pa awor, nos desafio ta pa tene duru na djE ku tur nos kurason i ku tur nos alma i ku tur nos mente, konfiando ku e dia ta bin ora ku tur esaki lo bin pasa, na Dios Su tempu stipulá. Djarason, Desèmber 11 ADORA E KREADOR Kurason di e buki di Revelashon ta tokante adorashon. Miéntras ku e dragon, e bestia for di laman, i e bestia for di tera (hopi biaha yama “e trinidat falsu”) uni forsa ku otro pa pone mundu adorá nan (mira Revelashon 13:4, 8, 12, 15; 14:9, 11), Dios ta yama e rasa humano pa adorá e Kreador (Revela-shon 14:7). Esnan ku no adorá e “imágen di bestia” ta riska pèrdè nan bida temporal (Revelashon 13:15; mira tambe Daniel 3), miéntras esnan ku ta adorá e imágen ei, ta pèrdè bida eterno (Revelashon 14:9-11). Ki un eskoho! Lesa Revelashon 14:12. Kiko esaki ta siña nos di e ròl di Dios Su mandamentunan den e konflikto final? Adorashon ta inseparablemente konektá ku Dios Su mandamentunan. Revelashon 13 i 14 ta yen di referensia na e Dies Mandamentunan: “imágen” (Revelashon 13:14, 15; 14:9, 11), idolatria (Revelashon 13:4, 8, 12, 15; 14:9, 11), blasfemia (Revelashon 13:1, 5, 6), e Sabat (Revelashon 14:7), krímen (Revelashon 13:10, 15), i adulterio (Revelashon 14:4, 8). E lucha final lo ta entre e mandamentunan di Dios i e mandamentunan di hende”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 188. For di entrada di e teoria di evolushon, a bira partikularmente importante pa nos sostené i afirmá nos kreensia den un Kreashon di seis dia. E siñansa aki ta fundeshi di nos adorashon di Señor komo Kreador. Evolushon, asta e tipo ku ta duna di konosé ku e ta kere den Beibel, ta kita for di Atventistanan di Shete Dia tur loke e ta para p’e. Sin Kreashon, kreensia den e “evangelio eterno”, entre otro siñansanan (manera Sabat), ta seriamente komprometé, asta nengá. E frase ku ta deskribí ku Dios a “traha shelu i tera, [i] laman” ta referí na e mandamentu di Sabat (Eksodo 20:11). Sabat ta tema sentral den e konflikto enkuanto Dios Su mandamentunan. Manera niun otro mandamentu, e dia apuntá di adorashon ta pas pa un prueba di lealtat, pasobra no por dedusí esaki for di rasonamentu lógiko. Nos ta ward’é solamente pasobra DIOS a manda nos pa hasi asina. Kreashon tambe ta bai man den man ku huisio. E frase “fuentenan di awa” (Revelashon 14:7) ta aludí na e Diluvio (Génesis 7:11) i ta apuntá na Dios komo e Hues hustu di mundu (2 Pedro 3:5-7). Nada ku nos ta kere komo Atventistanan di Shete Dia tin sentido ora tuma nan apart for di Señor komo Kreador, i nada den Beibel ta mustra asina kla, ku Dios ta Kreador di Sabat, ku esaki. Kon seriamente abo ta tuma e Sabat? Kon bo por tin un eksperensia mas profundo ku Señor dor di obediensia na e mandamentu aki? Djaweps, Desèmber 12 “PASENSHI” DI E SANTUNAN Mensahe di e di dos i di tres angel di Revelashon ta un spièrtamentu na tur ku no hasi kaso di Dios Su yamada divino di mensahe di e promé angel. Si hende sigui riba nan mal kaminda, nan lo partisipá di Dios Su último shete plaganan, ku ta wòrdu mira komo “e biña di rabia di Dios” (Revelashon 14:10), i e biña aki lo wòrdu bashá riba tur ku keda den Babilonia. Den Beibel, Babilonia ta para pa rebelion kontra Dios (Génesis 11:1-9; Jeremias 50, 51). Babilonia den forma arogante ta asumí e lugá di Dios i ta enemigu di Dios Su pueblo. Ya pa tempu di Tèstamènt Nobo, Babilonia a bira un palabra di kódigo pa Roma (1 Pedro 5:13). Den e buki di Revelashon, e prostituta Babilonia ta un poder religioso-polítiko den oposishon kontra Dios i Su pueblo, i, komo tal, e ta intentá kontrolá mundu. Revelashon 13:15-17 ta deskribí “e krísis Babilóniko” ora e podernan bestial di Revelashon 13 uni forsa pa pèrsigui e remanente di Dios. Di e forma ei Babilonia ta un símbolo di aliansa di fin di tempu di iglesianan apóstata huntu ku e podernan polítiko korupto di mundu. Mensahe di e tres angelnan ta yama Dios Su siguidornan den Babilonia pa sali for di dje i uni ku Dios Su remanente fiel i visibel den fin di tempu (Revelashon 18:4, 5). Si, te ainda tin un remanente fiel den Babilonia, i nan mester tende e mensahe di fin di tempu ku Atventistanan di Shete Dia tin. Manera nos a mira ayera, Revelashon 14:12 ta deskribí Dios Su remanente fiel den forma kla. E “perseveransia” òf “pasenshi” di santunan no ta deskribí dje tantu un resistensia pasivo di aktividatnan hostil, pero mas bien un wardamentu firme riba Kristu. E kreyentenan no solamente ta sigui e man-damentunan, pero nan ta proklamá nan tambe na mundu. Na mes un tempu, e “fe di Hesus” por referí na e kreyentenan su “fe den Hesus” i tambe na Hesus Su lealtat ku ta yuda e kreyentenan pasa fielmente dor di tur kos. Fin di mensahe di e di tres angel, ta dirigí nos bista na Kristu. Dor di Su méritonan i Su lealtat, Dios Su pueblo ta kapas di perseverá i warda Su mandamentunan. “Vários hende a skirbi na mi, puntrando si e mensahe di hustifikashon pa medio di fe ta mensahe di e di tres angel, i ami a kontestá, ‘Esaki ta di bèrdat mensahe di e di tres angel’”.—Ellen G. White, Selected Messages, buki 1, p. 372. Ounke kon sentral e mandamentunan di Dios ta pa e krísis final, Ellen G. White ta bisa ku hustifikashon pa medio di fe ta “di bèrdat” mensahe di e tres angelnan. Kon esaki ta yuda nos komprondé pakiko, na promé lugá i mas importante, nos mester dependé solamente riba Hesus i Su méritonan pa salbashon, komo e gran speransa ku lo yuda nos pasa dor di e krísis final? Djabièrnè, Desèmber 13 MAS ESTUDIO: Pa punto di bista di Ellen G. White riba mensahe di e tres angelnan, mira “Heraldonan di Mainta”, p. 299-316, “Un Reformador Merikano”, p. 317-342, “Lus dor di Skuridat”, p. 343-354, “Un Gran Spièrtamentu Religioso”, p. 355-374, den The Great Controversy pa mensahe di e promé angel. Pa mensahe di e di dos angel wak “Profesianan Kumpli”, p. 391-408, “Kiko Ta E Santuario”, p. 409422, “Den e lugá Santísimo”, p. 423-432, den The Great Controversy. Pa mensahe di e di tres angel, mira “Dios Su Lei Inmutabel”, p. 433-450, “Un Trabou di Reforma”, p. 451-460, den The Great Controversy. “Di tur esnan ku ta profesá di ta Kristian, Atventistanan di Shete Dia mester ta mas lihé pa halsa Kristu dilanti mundu. Proklamashon di mensahe di e di tres angel ta yama pa presentashon di e bèrdat di Sabat. E bèrdat aki, ku otronan inkluí den e mensahe, mester wòrdu proklamá; pero e gran sènter di atrakshon, Kristu Hesus, no mester wòrdu lagá afó. Ta na e krus di Kristu miserikòrdia i bèrdat a topa ku otro, i hustisia i pas a sunchi otro. Mester guia e pekador pa wak na Kalvario; ku fe simpel di un mucha chikí e mester konfia den méritonan di e Salbador, aseptá Su hustisia i kere den Su miserikòrdia”.—Ellen G. White, Gospel Workers, p. 156, 157. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Spièrtamentunan ta hunga un ròl signifikativo den nos sosiedat i den nos trato diario ku otro. Den mayoria di kaso, spièrtamentunan ta pa e bon di esnan ku ta wòrdu spièrtá. Kon nos por presentá e spièrtamentunan temibel ku ta haña den mensahe di e tres angelnan, den un forma ku ta revelá e speransa maravioso ku nan ta ofresé? 2. Nada ku nos ta kere komo Atventista di Shete Dia tin sentido ku evolushon, komo fondo pa nos kreensianan. Pa parafrasiá un ateista fundamentalista, evolushon ta un “ásido” ku ta kome tur kos ku e mishi kuné. Esaki lo inkluí espesialmente mensahe di e tres angelnan di Revelashon 14, ku tin e tema sentral di Kreashon i Redenshon, dos bèrdat nulifiká dor di evolushon, asta un tipo “teístiko. (Ta ken ke adorá un theos ku a krea asina ei)? Pakiko nos no mester pèrmití nunka komo iglesia pa e siensia falsu di evolushon trese bruashon den nos enseñansanan? 3. Mensahe di e tres angelnan di Revelashon 14 ta manera un lus skèrpi atesorá pa Iglesia Atventista di Shete Dia, ku den poko palabra ta presentá e mensahe divino di fin di tempu, ku ta yama nos pa proklamá. Ounke tin hopi miembro di iglesia ku a tende di e mensahenan aki, por ta te ainda tin algun ku pregunta di inkietut tokante kiko realmente nan ta nifiká. Kon abo por splika den poko palabra nifikashon di e último yamada ku Dios ta hasi na e mundu aki, i loke e ta enserá? 4. “Un perspektiva saludabel di bida ta envolví un dosis saludabel di miedu”. Bo ta kere esaki ta bèrdat pa un Kristian su bida? Splika bo kontesta. SEKSHON ADISHONAL PA LES 11 TEKSTO KLAVE: Revelashon 14:6, 7. E STUDIANTE LO: Sabi: Eksplorá nifikashon di mensahe di e tres angelnan, pa sera konosí profundamente ku e evangelio pa awe. Resúmen di e mensahe aki di speransa ta yuda rekonosé e bèrdat mas esensial ku tin pa proklamá. Sinti: Enkurashá presensia di Dios den bida diario. Hasi: Adorá Dios Kreador den bèrdat i spiritu. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Evangelio Eterno Na Henter Mundu A. Kua ta nifikashon di e frase “evangelio eterno”, ku ta aparesé solamente un biaha den henter Beibel? B. Pakiko Dios ta manda den Revelashon 10 pa “profetisá atrobe”? Kon abo por ta un parti di e kumplimentu aki? C. Splika kon mensahe di e tres angelnan ta siña òf reflekshoná riba e doktrina di hustifikashon pa medio di fe. II. Sinti: Tres Kos Indispensabel Di Dios A. Pakiko Dios ta manda pa nos temE i adorE? B. Kon por kombiná temor i amor? C. Kon nos por mustra Dios rèspèt i dunE gloria? D. Den ki forma bo por konstruí un relashon personal, signifikativo ku bo Dios? III. Hasi: Karakterístika Di Berdadero Siguidornan Di Dios A. Di akuerdo ku Revelashon 14:12, kua ta e tres señalnan esensial di Dios Su pueblo? B. Kua ta e karakterístikanan di Babilonia? Kon bo por rekonosé e rasgonan aki histórikamente? RESUMEN: Mensahe di e tres angelnan ta prepará hende pa enfrentá engañonan di último tempu i ser kla pa e segundo binida di Kristu. Nos aktitut pa e mensahe aki ta asuntu di bida òf morto. STAP 1 – MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Revelashon 14:6, 7. Konsepto Klave Pa Kresementu Spiritual: Mensahe di e tres angelnan ta, komo unidat, e mensahe klave di Atventismo di Shete Dia. E proklamashon-nan aki ta manera un tripot riba kua nos teologia ta para, i nan ta e rason pakiko nos ta eksistí. Huntu nan ta un resúmen resaltá di e evangelio pa awe, ku Dios den sènter i hustifikashon pa medio di fe komo e base. Nan ta un fundeshi di loke nos ta kere i ta revelá nos identidat Atventista. Djis Pa Maestronan: Lès pa e siman aki mester yuda miembronan di klas komprondé mas mihó e importansia, beyesa i aplikashon di e mensahe dirigí na hende ku ta bibando promé ku Kristu Su segundo binida. Ta e evangelio eterno i tin un struktura literario simpel (introdukshon—vs. 6; promé presentashon di e evangelio—vs. 7; segundo presentashon di e evangelio –vs. 8; di tres presentashon di e evangelio—vs. 9-12; i stèm for di shelu—vs. 13). kapítulo 14 ta konsistí di tres parti prinsipal: (1) e lamchi ku e 144,000 –vs. 1-5; (2) mensahe di e tres angelnan— vs. 6-13; i (3) segundo binida di e Yu di Hende, presentá komo Kosechadó di e kosecha—vs. 14-20. Diskushon Pa Kuminsá Kuné: 1. E palabra “evangelio eterno” ta wòrdu usa solamente un biaha den henter Beibel, esta, den Revelashon 14:6. Ta dor di diseño, i no pa kasualidat e ta wòrdu usá relashoná ku e tempu di fin. E propósito ta pa enfatisá ku e evangelio prediká awe no ta un invento nobo, pero e ta un evangelio ku tabata semper válido i nunka a kambia. Formanan i énfasis por ta dife-rente segun tempu ta pasa, pero e mensahe prinsipal ta semper meskos. Tin solamente un evangelio; kua e evangelio aki ta? 2. Ellen G. White a skirbi den un artíkulo titulá “Arepentimentu,E Regalu di Dios, e siguiente deklarashon: “Vários hende a skirbi na mi, puntrando si e mensahe di Hustifikashon pa medio di Fe ta mensahe di e di tres angel i mi a kontesta, ‘E ta mensahe di di tres angel, di bèrdat’”. The Advent Review and Sabbath Herald, Aprel 1, 1890. Na unda den Revelashon 14:6-13 bo por haña referensianan na e doktrina di hustifikashon pa medio di fe? STAP 2 – EKSPLORA Djis pa Maestronan: Nos por apresiá i kapta urgensia di mensahe di e tres angelnan ora studia nan den nan konteksto, i mira ta kiko e dos bestianan, bou di liderazgo di e dragon, ke logra, di akuerdo ku Revelashon 13. Nan ta eksigí obediensia kompletu for di henter humanidat. Palabranan klave den Revelashon 13 ta adorashon (vs. 4 [dos biaha], 8, 12, 15), outoridat (vs. 2, 4, 5, 7, 8, 12), i poder (vs. 2, 7, 14, 15). E trinidat satániko aki (dragon, bestia for di laman, i bestia for di tera) ta purba dirigí henter mundu den un adorashon falsu (un adorashon konstruí riba un relashon robes ku Dios) dor di usurpá Dios Su outoridat i usando forsa. Revelashon 14:6-13 ta Dios Su kontesta pa e aktividatnan falsu aki. E ta Dios Su ultimatum pa e mundu. Komentario Bíbliko: Tema prinsipal den mensahe di e tres angelnan no ta e bestia òf marka di e bestia òf obediensia, pero e Lamchi, Kristu Hesus, tumando lugá den e sènter mes. I. “Mi A Mira E Lamchi” (Repasá Revelashon 14:6, 10 ku e klas). Konsiderá kuidadosamente e palabranan klave di mensahe di e tres angelnan ku ta konektá tur e mensahenan huntu. Kua ta e konekshonnan dirèkt verbal di e tres mensahenan aki? Tin un konekshon temátiko (tokante huisio) entre e promé i segundo mensahenan, pero no tin niun palabra dirèkt ku ta konektá nan. Konekshon entre e promé i terser mensahe ta e palabra adorá, usa den kontraste: e promé mensahe ta yama pa adorá e Kreador, i di tres mensahe ta spièrta kontra adorá e bestia. E konekshon entre e segundo i terser mensahe ta e palabra biña i atrobe e ta den kontraste: Babilonia su biña ku ta hasi hende loko ku enseñansa falsu, ku a duna tur nashon bebe di dje (e segundo mensahe), i e biña di Dios su rabia ku lo wòrdu basha riba esnan ku no arepentí (mensahe di di tres angel). E adoradó berdadero lo no bebe for di niun di e biñanan ei. E palabra ku ta konektá entre e di tres mensahe i e stèm di Dios ta deskanso: no tin deskanso pa esun malbado, di akuerdo ku di tres mensahe, pero Spiritu Santu ta sigurá ku tin deskanso pa esnan ku ta biba i muri den Señor. E resultado ta kla: di tres mensahe ta realmente konektá tur e mensahenan huntu. E ta manera un magnet ku ta tene nan huntu komo unidat. I den sènter di e di tres mensahe tin e Lamchi. Ora siña Revelashon 14:6-13, bo oudiensia tin mester di mira e Lamchi, Kristu Hesus. Nos tin ku siña nan kon konfia den Señor i yuda nan dil ku nan temor. E mihó kòmplimènt bo por haña for di hende despues di bo presenta-shon ta ku nan ta bisa: “Danki pa mustra mi e Lamchi”. E mensahe prinsipal di Revelashon 13, 14 no ta tokante e bestianan, no ta tokante marka di e bestia, ni 666, ni pasenshi di e santunan, ni warda e mandamentunan di Dios, etcetera, nan tur ta importante, pero, ta tokante e Lamchi. Si bo mustra nan na e Lamchi, anto e ora ei bo ta hasiendo loke Juan Boutista a hasi (wak Juan 1:29, 36). Aktividat: Koba, buska i studia ku bo klas tur e lugánan kaminda ta papia di lamchi den e buki di Revelashon, i kompará nan ku restu di Tèstamènt Nobo. Ata algun klave pa bo: e palabra Griego arnion pa “e lamchi” ta aparesé 30 biaha den henter Tèstamènt Nobo, i for di e 30 nan ei, e palabra partikular aki ta wòrdu usá 29 bes den e buki di Revelashon—kaminda 28 biaha e ta referí na Hesus (pa promé biaha den 5:6), i un biaha na un bestia brutal ku ta pretendé di aktua manera un lamchi (13:11). (Sea kuidadoso den bo estudio, pasobra un otro palabra pa “lamchi” na Griego ta ho amnos, ku ta usá kuater bes den Tèstamènt Nobo [Juan 1:29, 36; Echonan 8:32; i 1 Pedro 1:19]). Preguntanan Pa Diskushon: 1. Kon bo por presentá mensahe di e tres angelnan komo mensahe di speransa i no di kondena? Ellen G. White ta deklará ekselentemente: “Mensahe di e tres angelnan mester keda presentá komo e úniko speransa pa e salbashon di un mundu ku ta peresé”.—Evangelism, p. 196; énfasis supli. 2. Na ki tipo di hende mester prediká mensahe di e tres angelnan? Tin un diferensia entre biba i sinta riba tera? E hendenan aki tambe ta biba den un mundu dividí ku diferente nashon, tribu, lenga, i pueblo. Kon e evan-gelio eterno por uni humanidat i ser remedi pa nan hopi problemanan? II. Tres Klave Indispensabel (Repasá Revelashon 14:7 ku e klas). DIOS, dor di Juan, ta enfatisá ku nos tin ku teme Dios, i dunE gloria, i adorá e Kreador. Ta duna e rason: “pasobra e ora di Su huisio a yega” (NIV). Esaki ta nifiká ku Dios ke hustifiká, salba, libra, i vindiká Su pueblo. Komo konsekuensia, E ta invitá nan biba den Su presensia, pa nan pèrmiti E kambia nan asina nan por reflehá den nan karakter Dios Su karakter di amor, i mantené un relashon signifikativo kunE. E akshonnan aki di obediensia ta re-sultado di aseptá i respondé na Dios Su grasia. Preguntanan Pa Diskushon: 1. Kon adorashon di e Kreador ta aplikabel den nos mundu postmoderno, kaminda e teoria di evolushon ta e splikashon mas popular pa e orígen di bida? 2. Ki ròl e opservansia di Sabat tin den e konteksto di mantené hende konsiente i alerta ku e Dios bibu ta nos Kreador? III. Biba i Muri Den Señor (Repasá Revelashon 14:12, 13 ku e klas). Revelashon 14:13 ta deklará: “’Bendishoná ta esnan morto den Señor’” (NIV). Ripará ku Dios Su stèm ta enfatisá e forma di muri. Kon nos por muri den Señor? Nos por muri den Señor solamente si nos a biba promé den Señor! Apòstel Pablo enfátikamente ta resaltá den su epístolanan e palabra “den Kristu”, pasobra nos ta dependé totalmente di djE den nos bida. Esaki ta nifiká ku e tema prinsipal di mensahe di e tres angelnan ta pa enkurashá i guia hende pa “biba i muri den Señor”. Esaki ta resultado práktiko di mira, i personalmente konosé e Lamchi. Pregunta pa Diskushon: Kua ta e tres karakterístikanan di esnan ku ta keda fiel na Hesus, di akuerdo ku Revelashon 14:12? Den ki sekuensia nan ta bin dilanti den bida di e kreyente? STAP 3 – APLIKA Djis pa Maestronan: Den Revelashon 18:4 ta bisa ku e pueblo di Dios ta biba den Babilonia, pasobra Dios ta yama nan bisando: “Bin afó (Babilonia), Mi pueblo’”. Ta kon nos por denunsiá e pikánan di Babilonia i te ainda stima e hendenan di Babilonia? Kon nos por prediká e kaida di Babilonia i tòg keda den bon relashon ku nan? Preguntanan Pa Aplikashon: 1. Studia Skrituranan i wak si ta yama un ser humano tambe “un angel” òf, mas presis, “un mensahero”. Un klave ekselente por wòrdu haña den Malakias 3:1. Kon abo i ami por ta un angel/ mensahero asina, personalmente? 2. Den Revelashon 14:6, kua ta nifikashon di e angel/ mensahero ku ta proklamando e evangelio eterno i ta bula meimei di shelu? Kiko e len-guahe simbóliko aki i ilustrashon riku ke purba komuniká na nos? Kon abo i bo kongregashon por hasi mensahe di e tres angelnan atraktivo pa e komunidat kaminda boso ta biba? STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Studia huntu ku bo klas nifikashon di e palabra Babilonia. Ki diferente karakterístika Beibel ta presentá di Babilonia? Kon Ba-bilonia ta komportá su mes? Kua ta su aktitut pa otro hende? Aktividatnan: 1. Yuda bo klas imaginá den un forma práktiko, Dios Su presensia den nan bida. Enkurashá nan pa hasi, pa por lo ménos un siman, kosnan ku ta kòrda nan ku Hesus ta semper físikamente presente ku nan. Por ehèmpel, sugerí pone un otro tayo na mesa, pa kòrda nan ku E ta komiendo ku nan na mesa, òf pone un otro stul band’i nan ora nan ta lesando, ta wak TV, òf trahando riba nan kòmpiuter. Esaki lo ta un ekspe-rensia nobo pa e miembronan di bo klas, i por bin kambia nan pensamentu i nan estilo di bida, pa semper, pa mihó. 2. Diskutí ku bo klas kulto den famia, i kon por pone esaki tuma mas nifikashon, ounke tur hende por ta muchu okupá, i riba nan kurpa. Sea kreativo den diskutí vários posibilidat i formanan nobo di adorashon, ku lo ta espesialmente atraktivo pa e muchanan i hóbennan den boso famia. Lès 12 KONFLIKTO KOSMIKO TOKANTE DIOS SU KARAKTER Djasabra Atardi Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Ezekiel 28:12-17; Isaias 14:12-15; Job 1:6-12; Zakarias 3:1-5; `1 Juan 4:10; 2 Timoteo 4:8; Ezekiel 36:23-27. TEKSTO DI MEMORIA: “I mi a tende e altar ta bisa: ‘Si, O Señor Dios Todopoderoso, bèrdadero i hustu ta Bo huisionan’” (Revelashon 16:7). ATVENTISTANAN DI SHETE DIA ta komprondé realidat, dor di e konsepto bíbliko di e “gran konflikto entre Kristu i Satanas”. Pa usa un frase for di filosofia, e ta un “meta-narashon” e gran historia sobresaliente ku ta yuda splika nos mundu i e kosnan ku ta pasa den dje. Sentral pa e konflikto aki tin e santuario, kua, manera nos a mira, ta presentá un tema ku ta ripití bes tras bes, ku ta kore for di komienso te na fin di e historia di salbashon: Redenshon di humanidat dor di e morto di Hesus. Ora komprondé korektamente, mensahe di e santuario ta yuda ilustrá tambe Dios Su karakter, ku Satanas tabata atakando for di ora ku e gran konflikto a kuminsá den shelu. Den e siman aki nos ta ban studia algun partinan klave den e gran konflikto entre Kristu i Satanas, ku ta revelá e bèrdat tokante Dios Su karakter, anto esaki ta eksponé Satanas su mentiranan. Djadumingu, Desèmber 15 REVOLUSHON DEN SANTUARIO NA SHELU Na promé bista, parse ku Ezekiel 28:11 ta papiando di un monarka riba tera. Vários aspekto, sinembargo, ta sugerí ku esaki realmente ta referí na Satanas. Pa esnan ku ta nobo den e estudio aki, e ser aki ta wòrdu referí na dje komo e kerubin ungi “ku ta kubri” (Ezekiel 28:14), ku ta pone nos kòrda riba e lugá Santísimo di e santuario terenal, kaminda dos kerubin tabata tapa e arka i e presensia di Señor ku nan alanan (Eksodo 37:7-9). E ser selestial aki a kana tambe meimei di e piedranan di kandela; esta, riba e “seru santu di Dios” (Ezekiel 28:14) i den sènter di “Eden, e hardin di Dios” (Ezekiel 28:13), kaminda tur dos ta ekspreshonnan di e santuario. E tapa di piedranan presio-so deskribí den versíkulo 13 tin nuebe piedra ku por haña den e pechero, ku ta un parti di e pañanan speshal ku e sumo saserdote ta bisti (Eksodo 39:10); asina asta akinan nos tin mas referensia na e santuario. Despues di deskribí splendor insurpasabel di e kerubin, e teksto ta move bai na su kaida moral. Su gloria a subi su kabes, i su bunitesa a pone su kurason bira orguyoso, su splendor a korumpí su sabiduria, i su “negoshamentu” ku probablemente ta referí na loke e tabata bisa tras di Dios Su lomba pa daña e karakter di Dios, i kousa rebelion—a hasié violento. Tambe, parse ku podernan terenal arogante ta buska pa move for di tera pa shelu. Den Isaias 14:12-15, e “yu di mainta” (Latin lucifere, for di kua ta bini e nòmber Lusifèr) ta bai den un direkshon diferente: e ta kai for di shelu riba tera, indikando ku e ta sobrenatural, na lugá di ta terenal, orígen. Otro frasenan manera “trono riba streanan di Dios”, “seru di e kongregashon” den parti leu na nòrt, i “Todopoderoso” ta reforsá e impreshon ku esaki ta un ser selestial. Miéntras ku versíkulonan 12, 13 ta den tempu pasado, versíkulo 15 diripiente ta kambia pa futuro. E kambio aki den tempu ta señalá ku tabatin promé un kaida for di shelu pa tera (Isaias 14:12) i ku lo tin un di dos kaida, for di tera pa Sheol (e graf), algun tempu den futuro (Isaias 14:15). Esaki no ta referí na niun rei Babilóniko; e ta, na lugá di esei, un referensia kla kla na Lusifèr. Un ser perfekto krea dor di un Dios perfekto ta kai den piká? Kiko esaki ta bisa nos di realidat di libertat moral den Dios Su universo? I kiko un libertat asina ta revelá na nos di Dios Su karakter? Djaluna, Desèmber 16 E AKUSASHONNAN Despues di su kaida for di shelu, Satanas ta purba trose i difamá Dios Su karakter. El a hasi esaki den Eden (Génesis 3:1-5), meimei di e promé “santuario” ariba tera. Satanas a trese su rebelion, ku a originá den e san-tuario na shelu, akinan na e santuario terenal di Eden. Despues di inisiá kontakto ku Eva pa medio di e kolebra, el a planta abiertamente e idea den Eva su mente ku Dios tabata priva nan di algu ku lo ta bon pa nan, ku E tabata tene algu atras ku nan mester tin. Den e forma aki, ounke sutil, el a malrepresentá Dios Su karakter. E kaida di Adam i Eva a pone Satanas temporalmente riba trono di e mundu aki. Vários versíkulo ta sugerí ku Satanas a gana akseso na e korte selestial atrobe, pero awor komo “gobernante di e mundu aki” (Juan 12:31, NKJV), komo un ku ta poseé e mundu, pero no ta doño di dje, sino mas bien, un ladron. Lesa Job 1:6-12 i Zakarias 3:1-5. tekstonan aki? Kon e gran konflikto ta revelá den e E tekstonan aki ta duna nos un bista di Shelu Su banda, den e gran konflikto aki. Satanas ta presentá Job su hustisia komo simplemente sirbishi-propio: si mi ta bon, Dios lo bendishoná mi. E akusashon ta ku Job no ta sirbi Dios pasobra Dios ta digno, pero pasobra esaki ta den Job su mihó interesnan; unabes bira kla ku pa sirbi Dios no ta trese bendishon, Job ta bai bandoná su fe. Den kaso di e sumo saserdote Hosue (un ehèmpel di e santuario) i di otro kreyentenan (mira Revelashon 12:10), Ellen G. White ta bisa ku Satanas ta “akusando e yunan di Dios, i ta pone nan kaso parse mas desesperá ku ta posibel. E ta presentá dilanti Señor nan mal aktonan i nan defektonan”.—Christ’s Object Lessons, p. 167. Den tur dos kaso, sinembargo, e asuntu real ta e hustisia di Dios. E pregunta tras di tur e akusashonnan ei ta si Dios ta hustu i rekto den Su trato òf nò. Ta husga Dios Su karakter. Ta hustu ora Dios salba pekadornan? Dios ta hustu ora E deklará ku esun inhustu ta hustu? Si E ta hustu, E mester kastigá nan; si E ta miserikòrdioso, E mester pordoná nan. Ta kon Dios por ta tur dos? Si Dios tabata solamente un Dios di hustisia, kua lo tabata nos suerte, i pakiko nos lo a meresé esei? Djamars, Desèmber 17 VINDIKASHON NA E KRUS For di prinsipio mes, Dios no a laga duda ku E lo invalidá Satanas su akusashonnan i demostrá Su amor i hustisia al final. Su hustisia ta demandá pa tin un pago di kastigu pa humanidat su piká. Su amor ta buska pa restourá humanidat den su relashon kunE. Ta kon Dios por manifestá tur dos? Kon Dios a demostrá tantu Su amor i hustisia? 1 Juan 4:10; Romanonan 3:21-26. Dios Su karakter di amor i hustisia a keda revelá den su manifestashon mas grandi na e morto di Kristu. Dios ta stima nos i a manda Su Yu pa ta e sakrifisio di ekspiashon pa nos pikánan (1 Juan 4:10; Juan 3:16). Dor di paga den Su Mes e kastigu pa violashon di e lei, Dios a mustra Su hustisia: mester a kumpli ku demandanan di e lei, i nan tabata na e krus, pero den e persona di Hesus. Na mes un tempu, dor di e akto aki di hustisia, Dios por a revelá tambe Su grasia i amor, pasobra Hesus Su morto tabata un supstituto. El a muri pa nos, na nos lugá, asina nos mes no tin ku enfrentá e morto ei. Esaki ta e pro-vishon asombroso di e evangelio, ku Dios Mes lo karga den Su Mes e kastigu ku Su Mes hustisia tabata demandá, e kastigu ku legalmente tabata pertenesé na nos. Romanonan 3:21-26 ta un hoya bíbliko riba e tema di Dios Su hustisia i e redenshon den Kristu Hesus. Kristu Su morto di sakrifisio ta un demostrashon di Dios Su hustisia, asina ku “E por ta hustu i Esun ku ta hustifiká e hende ku tin fe den Hesus” (Romanonan 3:26). Atrobe, imágen di santuario ta proveé e kader pa Kristu Su morto. Den simannan anterior, nos a mira ku Su morto ta un sakrifisio perfekto, supstituto i ku Kristu ta e “instrumento di pordon” (Romanonan 3:25). Den poko pala-bra, tur dos tèstamènt ta revelá ku Kristu Su mishon tabata tipifiká servisio di e santuario terenal. “Ku interes intenso e mundunan ku no a kai den piká a keda wak pa mira si Yehova ta bai lanta ariba, i kaba ku tur habitante di tera... Pero na lugá di destruí mundu, Dios a manda Su Yu pa salb’é... Na momentu di e krísis mes, ora tabata parse ku Satanas tabata bai triunfá, e Yu di Dios a bini ku hopi grasia divino”.—Ellen G. White, The Desire of Ages. p. 37. Kiko e sita aki ta bisa bo di e karakter di Dios? Djarason, Desèmber 18 VINDIKASHON DEN E HUISIO Manera Skritura a mustra, Dios Su hustisia ta bon notisia pa esnan di nos ku a kere den djE, ku ta konfia den djE, i ku ta fiel na djE, ounke ‘nos no por kontestá Satanas Su akusashonnan kontra nos”.—Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 5, p. 472. Sinembargo, e huisio no ta sola-mente pa nos. E ta sirbi tambe pa vindiká DIOS dilanti henter e universo. Kon Dios Su karakter ta presentá den e siguiente tekstonan enkuanto huisio? Salmo 96:10, 13; 2 Timoteo 4:8; Revelashon 16:5, 7; 19:2. Dios Su karakter lo wòrdu revelá den Su huisio. Loke Abraham a komprondé ya kaba lo, al final, keda manifestá na henter humanidat: “E Hues di henter mundu lo no hasi hustisia?” (Génesis 18:25). E diferente fasenan di huisio, ku nan investigashon di buki-habrí, ta sigurá ku e angelnan (den e huisio pre-Advènt) i e hustunan (den e huisio durante milenio) por proba i keda sigurá ku Dios ta hustu den Su trato ku humanidat i ku E tabata miseri-kòrdioso den kada kaso. Lesa Filipensenan 2:5-11. Ki evento asombroso e versíkulonan aki ta deskribí? Versíkulonan 9-11 ta deskribí e eksaltashon di Kristu. E dos akshonnan prinsipal ta ekspresá mes un pensamentu: Hesus ta Señor, i henter kreashon lo rekonosE komo tal. Promé, kada rudia lo dobla” (vs. 10). Doblamentu di rudia ta un idioma di kustumber pa rekonosé outoridat di un persona. Akinan e ta referí na duna homenahe na Kristu, rekonosiendo Su soberania supremo. Dimenshon di e homenahe ta universal. “Den shelu i riba tera i bou di tera”, ku ta enserá kada ser bibu: e sernan sobrenatural den shelu, esnan bibu ariba tera, i e mortonan resusitá. Esnan ku lo duna homenahe no ta limitá na solamente esnan salbá. Tur hende lo rekonosé Su supremasía, asta esnan pèrdí. E segundo akshon ta ku tur hende “mester konfesá ku Hesukristu ta Señor” (vs. 11). Na final, tur lo rekonosé e hustisia di Dios den eksaltá Kristu komo Señor. Den e forma aki henter kreashon lo rekonosé e karakter di Dios, ku tabata den sènter di e gran konflikto, komo hustu i fiel. Asta Satanas, e enemigu di mas grandi di Kristu, lo rekonosé Dios Su hustisia i e tambe lo baha te abou pa supremasia di Kristu (mira Ellen G. White, The Great Controversy, p. 670, 671). Djaweps, Desèmber 19 E ESPEKTAKULO KOSMIKO Durante Sermon na e Seru, Hesus a bisa e palabranan asombroso aki: “Laga boso lus bria dilanti hende di tal manera ku nan por mira boso bon obranan i glorifiká boso Tata ku ta den shelu” (Mateo 5:16). Ku esaki e ta revelá un prinsipio ku, ounke fásilmente por komprondé robes, e ta wòrdu mirá, sinembargo, dor di henter e Beibel. E ta konta kon, komo siguidornan di Kristu, nos por trese gloria òf bèrgwensa na Dios, dor di nos akshonnan. Lesa Ezekiel 36:23-27. Ta kon Dios ta bai vindiká Su nòmber den Israel antiguo? E versíkulonan aki ta presentá un di e pasashinan klásiko enkuanto e pakto nobo. Dios ke trese un transformashon dramátiko entre Su pueblo. E lo hasi nan limpi (vs. 25) i duna nan un kurason nobo i un spiritu nobo (vs. 26) pa asina nan por bira un pueblo santu ku lo sigui Dios Su mandamentunan. Loke Dios ke logra ta pa hustifiká i santifiká kreyentenan, i dor di nan bida nan lo honra Dios pa ken E ta, i pa loke E ta hasi (vs. 23). Klaro, e elementu klave den vindiká Dios Su karakter dilanti universo ta e Krus. “Satanas a mira ku su máskara a wòrdu ranká for di dje. Tur e angelnan ku no a kai i henter universo selestial por a mira su atministrashon. El a revelá ku e ta un kriminal. Dor di drama sanger di e Yu di Dios, el a pèrdè simpatia por kompletu di e sernan selestial”.—Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 761. Na mes un tempu, Kristu Su siguidornan di Tèstamènt Nobo ta wòrdu yamá un “spetakel pa mundu, tantu pa angel komo pa hende” (1 Korintionan 4:9). Esta, loke nos hasi ta wòrdu mirá no solamente dor di hende ku ta akibou rònt di nos, pero tambe dor di inteligensianan selestial. Ki tipo di testigu nos ta? Dor di nos bida nos por laga sa “e sabiduria multiforme di Dios ... na e gobernantenan i outoridatnan den e lugánan selestial” (Efesionan 3:10). Of nos bida por trese bèrgwensa i despresio riba e nòmber di e Señor ku nos ta bisa nos ta sirbi. Ki tipo di spetakel, tantu pa otro hende i pa angelnan, bo bida ta presentá? E ta un, kaminda Dios ta wòrdu glorifiká, òf un ku Satanas por broma kuné, espesialmente pasobra bo ta profesá di ta un siguidó di Hesus? Djabièrnè, Desèmber 20 MAS ESTUDIO: Ellen G. White, “Pakiko A Pèrmití Piká”, p. 33-43, den Patriarchs and Prophets; “E Karakter Di Dios Revelá Den Kristu”, p. 737-746, den Testimonies for the Church, vol. 5. “Tabatin pará den mundu Un ku tabata un representante perfekto di e Tata, Un ku Su karakter i práktika a refutá Satanas su malrepresentashon di Dios. Satanas a akusá Dios di e atributonan ku e mes tabatin. Awor den Kristu el a mira Dios revelá den Su karakter berdadero—kompasivo, un Tata miserikòrdioso, ku no ta dispuesto pa niun bai pèrdí, pero pa tur bini serka djE den arepentimentu, i haña bida eterno”.—Ellen G. White, Selected Messages, buki 1, p. 254. “E mishon di Kristu, komprondé den forma asina skur, ku a yamE for di e trono di Dios na e misterio di e altar di e krus di Kalvario, lo sali na kla mas i mas na mente di tur, i lo wòrdu mirá ku den e sakrifisio di Kristu por haña e fuente i prinsipio di kada otro mishon di amor”.—Ellen G. White, In Heavenly Places, p. 319. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Meditá riba e idea ku ya pa tempu ku henter e gran konflikto bin terminá, kada kriatura inteligente den universo, inkluyendo Satanas i esnan pèrdí, lo rekonosé e hustisia i rektitut di Dios den Su trato ku piká i rebelion. Ounke esaki por ta un konsepto hopi pisá pa nos kapta, kiko esaki ta bisa nos di e karakter di Dios? Kiko e ta siña nos di e realidat di libertat moral i presis kon sagrado i básiko libertat ta pa e klase di universo ku Dios a krea? 2. Tin hopi Kristian ku ta nenga eksistensia di Satanas, mirando e komo djis un superstishon antiguo ku algun hende primitivo tabatin, kennan tabata buska pa splika maldat i sufrimentu den mundu. Pensa riba ki grandi un engaño asina ta. Ta duru imaginá ki klase di Kristianismo por nenga e realidat di un poder ku ta wòrdu revelá asina tantu biaha den Beibel, espesialmente den Tèstamènt Nobo, komo un ser real? Esaki ta bisa nos presis kon poderosamente algun iglesia ta influensiá dor di modernismo i sekularismo. Ta kiko nos, komo Atventistanan di Shete Dia, por siña for di erornan ku nos ta mira otronan hasi, pa nos no kai den mes un engaño? Sin un Sa-tanas literal, kiko ta pasa ku henter e tema di e gran konflikto? SEKSHON ADISHONAL PA LES 12 TEKSTO KLAVE: Revelashon 16:7. E STUDIANTE LO: Sabi: Komprondé rais di Satanas su atake kontra Dios den e revolushon original den shelu i kon Dios Su huisionan ta reflehá Su amor i hustisia. Sinti: Apresiá i mira kon Dios Su karakter di amor a keda revelá den e bida, morto, i resurekshon di Kristu. Hasi: Konstantemente wak pa bo ta den e servisio di Señor dor di laga Dios ta Dios di abo su bida. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: E Promé Revolushon Den Santuario Na Shelu A. Kon Isaias 14 i Ezekiel 28 ta deskribí Satanas promé ku su kaida? B. Kua tabata Satanas su akusashonnan original kontra Dios? C. Kiko ke men ku a krea nos komo sernan moral liber? II. Sinti: Dios Su Vindikashon Riba E Krus A. Ki lès e Krus a siña e angelnan? B. Piká a kuminsá ku orguyo, i a wòrdu derotá dor di Hesus Su humildat. Kiko tin asina traishonero den orguyo ku asta Lusifèr, Dios Su kreashon perfekto, por a kai den dje? C. Kon Dios por ta hustu i miserikòrdioso na mes un tempu? III. Hasi: Iglesia i Kreyentenan Individual Komo Hungadónan Den Teater di Universo A. Kon nos fe i obediensia por vindiká Dios Su karakter di amor? B. Kon kreyentenan den Dios por biba pa Su bèrgwensa i despresiá Su nòmber? C. Rebelion den shelu a keda avansá dor di hasimentu di redu. Kon abo por stòp di partisipá den kualke forma di hasimentu di redu? RESUMEN: Dor di Dios Su akshonnan, E ta vindiká Su Mes dilanti henter universo. Su poder moral di amor ta gana. STAP 1 – MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Job 1:6-12; Ezekiel 36:26, 27. Konsepto Klave Pa Kresementu Spiritual: Dios ke pa nos komprondé kla tur loke ta envolví den e gran konflikto, i ki parti nos kada un ta hunga den e guera spiritual aki ku tin entre e bon i e malu, entre Kristu i Satanas. Nos no ta mirónes, pero parti di e drama; nos ta riba podio. Si nos keda den relashon será ku e Dios bibu, nos lo partisipá den Su viktoria final riba maldat, ku ta sigurá dor di Su viktoria ariba e krus. Na final di guera kontra maldat, lo mira Dios komo Esun ku ta Garantia di libertat berdadero, i tur hende lo komprondé ku E ta e Dios di amor, bèrdat, i hustisia. E ora ei kada persona redimí i habitantenan di e shelunan lo sirbi Señor ku deboshon profundo, ku kurasonnan boluntario, i ku goso, dor di tur eternidat. Djis Pa Maestronan: Dios en realidat ta invitá nos pa komprondé Su desishonnan, pa nos por ta kapas di mira ku E ta e Dios di amor i hustisia (Romanonan 3:4; Salmo 51:4; 34:8; Filipensenan 2:10, 11). Su outoridat, palabra, i karakter a wòrdu desafiá i redikulisá for di prinsipio mes (Génesis 3:1-5, mira tambe Isaias 14:12-15; Ezekiel 28:11-19). Ta interesante ku rais di e palabra rakal (usá den Ezekiel 28:16) por nifiká tambe “bai rònt pa hasi redu òf pa kalumniá”, ku ta revelá Satanas su método di traha, manera ora ku el a akusá Dios di inhustisia (na Hebreo ‘avelah). Lès pa e siman aki mester yuda e studiante di Beibel komprondé tur loke ta enserá den e gran konflikto. Den e sekshon di eksplorashon, nos lo enfoká riba e buki di Job, ku ta duna bas-tante punto di bista den tema di e guera spiritual aki. Pregunta Pa Habri Diskushon: Tin kuater figura prinsipal ku ta hunga un ròl dominante den e buki di Job, i nan karakter ta revelá tambe: Dios, Satanas, Job, i su amigunan. Kon ta kategorisá e protagonistanan prinsipal den e buki aki? Kiko bo por bisa di kada un di nan? STAP 2 – EKSPLORA Djis Pa Maestronan: E buki di Job ta habri ku un prólogo ku ta deskribí dos esena na shelu, di intenso konflikto entre Dios i Satanas (1:6-12, 2:1-7). Ta mustra einan un asamblea selestial dilanti di e Gobernante Soberano di henter universo, kaminda e yunan di Dios ta reuní Su dilanti. Satanas, e enemigu, “tambe a bin den nan” (Job 1:6). E palabra tambe ta sugerí ku e no tabata un miembro regular di e grupo ei. E konteksto inmediato ta duna e im-preshon ku e ta komportá su mes komo doño di e mundu”, “for di bai bin riba tera i di kana pariba pabou den dje” (vs. 7). Satanas ta keda karakterisá komo un intruso; hungando e ròl di tantu akusadó i doño di planeta Tera. Komentario Bíbliko: Di akuerdo ku e buki di Job su prólogo, Dios ta hustifiká Job dilanti henter e asamblea solèm ku tabata reuní Su dilanti (1:8; 2:3). Dos biaha den e promé dos kapítulonan, Dios ta deklará ku Job ta un hòmber perfekto i rekto, ku ta teme Dios i ku ta apartá su mes for di maldat. Su karak-ter ta sin interogashon, no pasobra e ta sin piká (Job sabi ku e ta un pekador; mira Job 7:21, 10:6, 14:17), pero pa motibu di Dios Su grasia transformadó. Den e dos enkuentronan aki, ku Dios a kuminsá kuné, Dios ta dirigí Su palabranan na Satanas, i ta envolví e den un diálogo intenso. Ta presentá Dios ansiosamente defendiendo Job. Pero Satanas no ta kompartí Dios Su afekto ni amor pa Job i ta envolví Job den su argumentu kontra Dios. I. Promé Punto: Dios Ta Hustu Miéntras E Ta Hustifiká Pekadornan? (Repasá Job 1:8-11 i Romanonan 3:26 ku e klas). Satanas no ta ens ku Dios ta pronunsiá Job komo hustu, i e ta retE ku un pregunta aparentemente inosente: “Ta pòrnada Job ta teme Dios” (1:9)? Na promé bista, esaki ta dirigí kontra Job, pero en realidat e ta un atake riba Dios dor di purba desaprobá Dios Su deklarashon ku El a duna di Job. E drama real ta drei rònt di e echo ku Dios ta pa nos, i E ta proklamá nos komo hustu. Asina, e tema prinsipal di e buki di Job ta e hustisia di Dios (theodisea): Dios ta hustu ora E ta hustifikando nos? Pregunta Pa Diskushon: Pakiko aparentemente Dios Su pueblo ta wòrdu purbá mas ku kualke otro hende ku no ta kreyente? Pakiko nan ta pasa dor di pruebanan mas difísil den bida? Ki propósito speshal tin tras di pruebanan asina? II. Segundo Punto: Pa Ki Motibu Kreyentenan Ta Sirbi Dios? (Repasá Job 1:9; 2:3 ku e klas). Pa komprondé Satanas su pregunta síniko (“Ta pòrnada Job ta teme Dios”), ku ta introdusí e tema i kòmplòt di e buki, ta nesesario pa studia e ekspreshon klave di e pregunta, “pòrnada”. E palabra Hebreo chinnam pa e ekspreshon aki ta aparesé kuater biaha den e buki (1:9, 2:3, 9:17, 22:6). Por tradusié tambe komo “grátis”, “sin rason”, “pa nada”, “libremente”, “pa niun propósito”, “en bano”, i “sin kousa”. Por pone Satanas su pregunta den e forma aki: Job ta sirbi Dios desinteresadamente? Su piedat ta sin egoismo i su deboshon ta di kurason? Of, ekspresá di otro forma: e ta sirbi Dios pa motibu di amor, entre otro, pa nada? Asina, dilanti henter universo, mester keda aklará kiko ta motivá nos pa sirbi Dios. E ta pa motibu di miedu i pa skapa kastigu i morto? Ta pa haña e rekompensa di bida eterno i hopi otro bendishonnan mas? Of nos ta obedesé Dios pa motibu di gratitut, pasobra nos ta stimE hopi pa Su Persona, pa ken E ta? Pregunta Pa Diskushon: Pakiko nos motibunan ta asina importante ku mester revelá nan den e kortenan selestial? Aktividat: Pidi miembronan di klas pa diskutí nan mes motibu pakiko nan ta sigui Dios? Ki ròl nos motibunan ta hunga den bida? Ki diferensia nan ta hasi? III. Terser Punto: Ta Ken Nos Ta Konfia i Obedesé? (Repasá Génesis 2:16, 17; 3:4 i Job 13:15 ku e klas). Job ta konfesá su konfiansa total den Señor, ounke e no ta komprondé ta kiko ta pasando den su bida. E konosé Dios for di su eksperensianan anterior, i e sabi ku Dios ta bon, E ta amoroso, ku ta interesá den bienestar di Su yunan; asina e ta disidí keda na Su banda: “Maske E mata mi, tòg lo mi konfia den djE” (Job 13:15). I na un otro okashon, fuertemente e ta proklamá su fe personal den un Dios personal: “Pasobra mi sa ku mi Redentor ta biba, i ku na final E lo para riba tera. I despues ku mi kueru keda destruí, mi sa esaki, ku den mi karni lo mi mira Dios. Kende ami mes lo mira, i mi mes wowo lo mira i ningun otro hende. Mi kurason ta anhelá den mi” (Job 19:25-27). Al final, loke ta realmente krusial ta ken nos ta konfia? Nos ta sigui Dios i Su instrukshonnan, òf nos ta biba di akuerdo ku nos mes punto di bista egoista i segun Satanas su ofertanan? Nos orientashon i direkshon den bida ta e kosnan ku mester keda revelá kla den e gran konflikto. Profeta Ezekiel ta anunsiá Dios Su promesa pa duna Su Spiritu na Su pueblo pa nan por obedesé Su leinan: “Ademas, lo Mi duna boso un kurason nobo i pone un spiritu rekto den boso. Lo Mi kita e kurason di piedra for di boso karni i duna boso un kurason di karni. I lo Mi pone Mi Spiritu den boso i hasi boso kana den Mi statutonan, i boso lo pèrkurá di kumpli ku Mi ordenansanan” (Ezekiel 36:26, 27). E transplante di kurason ta nesesario pa nos por sigui Dios i Su preseptonan. Sirkumsishon di e kurason por wòrdu hasi solamente dor di e Siruhano Selestial. E Spiritu aki ta kambia i transformá bidanan—E ta biba den nos, E ta santifiká nos, i ta rekreá nos. E ta e Spiritu transformadó ku ta biba ku i den nos. E Spiritu di Dios ta trese bida nobo (Ezekiel 37:1-14). Dios Su lei ta wòrdu pone den nos kurason solamente dor di trabou di Spiritu Santu. Ezekiel 36:27 literalmente ta bisa: “Lo Mi duna Mi Spiritu den boso, i lo Mi hasi pa boso kana den Mi statutonan i warda Mi leinan, i boso lo hasié” (tradukshon di e outor). Den otro palabra, Dios ta bisa: “Mi ta hasi pa bo hasi”, ku ta nifiká ku Dios lo move nos òf kousa nos obedesé dor di Su Spiritu. Señor ta demandá obediensia, pero nos ta inkapas di sigui nos desishon i obedesé. Sinembargo, ora nos koperá ku Dios, E ta duna nos Su Spiritu pa hasi e obediensia ei tuma lugá. Loke Dios pidi di Su pueblo, semper E ta yuda nan kuné. Loke E rekerí, E ta proveé. Obediensia ta Dios Su regalu, no nos mes presentashon òf logro, i e ta proba tambe ku Dios tin rason. Pregunta Pa Diskushon: Kon Dios por siña nos pa hasi Su boluntat i guia nos dor di Su Spiritu? Kon bo por rekonosé Dios Su boluntat pa bo bida? Pakiko David ta puntra: “Siña mi hasi Bo boluntat, pasobra Abo ta mi Dios; laga Bo bon Spiritu guia mi na e tera di rektitut” (Salmo 143:10)? STAP 3 – APLIKA Djis Pa Maestronan: E buki di Job ta manda lus riba hopi punto importante apart di esnan menshoná kaba den e lès aki (e.o. Dios no ta outor di sufrimentu; Señor no ta responsabel pa maldat den mundu; siguidornan di Dios ta dispuesto pa hasi Dios Su boluntat i muri pE, na lugá di sigurá nan mes bida; soberania di Dios i libertat humano). Diskutí ku bo klas e partinan práktiko di e hopi puntonan aki. Aktividatnan: 1. Diskutí ku bo klas e orashon di David: “No tira mi for di Bo presensia i no kita Bo Spiritu Santu for di Mi” (Salmo 51:11). Pakiko presensia di Spiritu Santu ta asina importante den nos bida? 2. Ora Dios a respondé na Job su kehonan (kapítulonan 38-41), El a mustra na e echo ku E ta e Kreador. Pakiko ta asina krusial pa kere den e Kreashon bíbliko? Kon kreensia den Kreashon ta yuda hende dil ku temanan asina kompliká manera ora kalamidatnan i tragedianan di bida dal aden? STAP 4 – KREA Djis Pa Maestronan: Ora Job tabata sufri, su amigunan a bin bishit’é, ounke nan teologia tabata robes. E solidaridat ku nos ta mustra na esnan ku ta sufri ta e kos di mas importante. Loke esnan ku ta sufri tin mester no ta nos splika-shon, pero nos presensia. Diskutí ku bo klas, kua ta esnan ku boso tin ku bishitá pa por hasi un diferensia den nan bida, i hiba lus i speransa na nan. Aktividatnan: 1. Diskutí ku bo klas e posibel motibunan di hende ku ta bini na reunionnan evangelistiko òf na iglesia. Pakiko hende no ta bin? Kiko nos por hasi pa kambia esei? 2. Bishitá e hendenan grandi di boso kongregashon i puntra nan ta kiko a duna nan poder i fortalesa pa dil ku maldat i difikultatnan di bida? Na unda nan a haña forsa pa atendé ku nan problemanan? Hasi mes un pregunta na hóbennan den boso iglesia i kompará e kontestanan. 3. Ki material lo bo rekomendá na hóbennan den boso misa, pa nan por komprondé e tema di gran konflikto mas mihó? Lès 13 pa Desèmber 21-27 SPIERTAMENTUNAN FOR DI SANTUARIO Djasabra Atardi ` Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Hebreonan 10:19-25; Hebreonan 4:16; Eksodo 24:8; Santiago 4:7, 8; Juan 13:34; Hebreonan 10:24, 25. TEKSTO DI MEMORIA: “I komo ku nos tin un gran saserdote riba e kas di Dios, laga nos hala serka ku un kurason sinsero yen di siguransa di fe, ku nos kurasonnan purifiká di un mal konsenshi i nos kurpanan labá ku awa puru” (Hebreonan 10:21, 22). DOR DI HENTER E BUKI di Hebreonan, por haña pasashinan di fe Kristian interkambiá ku partinan kon un Kristian mester biba. Den otro pala-bra, teologia tin parti práktiko tambe. E “kiko” di fe ta hiba na e “kon” di biba e fe ei. Den Hebreonan, despues ku e outor a pinta un kuadro teológiko magnífiko di Kristu komo nos Sakrifisio i Sumo Saserdote (Hebreonan 7:1-10:18), e ta enkurashá i spièrta e kreyentenan pa biba di akuerdo ku e bèrdatnan aki. Ta mira e spièrtamentu aki espesialmente den Hebreonan 10:19-25. E pasashi aki ta un frase largu, kompliká na Griego. E ta konsistí di dos hecho básiko ku ta hiba na tres spièrtamentu, kada un kuminsando ku e frase “laga nos”, i kada un tin e trio konosí di fe, speransa, i amor. Tambe, kada sekshon “laga nos” tin un otro faseta di fe Kristian. Den e siman aki nos lo studia Hebreonan 10:19-25 i su spièrtamentunan práktiko kon biba komo Kristian. Djadumingu, Desèmber 22 AKSESO NA SANTUARIO SELESTIAL Lesa Hebreonan 4:16; 6:19, 20; i 10:19-21. Na kiko kreyentenan tin akseso, i kiko esaki ta nifiká pa nos? Ki speransa ta duna akinan, i mas importante, ki impakto e speransa aki mester tin riba nos bida i fe? Kreyentenan tin akseso spiritual na e santuario selestial, na e trono mes di Dios. Nos por buska serkania na Dios pasobra nos “entrada” a bira posibel dor di e sanger di Kristu i dor di Su representashon na nos fabor komo nos Sumo Saserdote. E tekstonan ta sigurá nos ku nos alma tin un anker, Hesukristu, ku ta den presensia mes di Dios (Hebreonan 4:14-16; 6:19, 20). E siguransa pa nos ta ku Kristu a gana akseso kompletu na Dios despues ku El a wòrdu inougurá komo e Sumo Saserdote selestial (Hebreonan 6:20). Na e inougurashon, Kristu a kai sinta riba e trono selestial, un imágen ku ta demostrá Su status real (Revelashon 3:21). E bon notisia pa nos ta ku nos Representante ta den presensia di e Tata. No ta kualke saserdote terenal, ku e mes ta pekaminoso, pa boga na nos fabor. Nos tin un Saserdote muchu mas mihó. Nada ta separá e Tata for di e Yu. Pasobra Kristu ta perfekto i sin piká, no tin mester di un velo pa tapa Dios Su santidat for di Hesus, nos Sumo Saserdote (Hebreonan 10:20). “Kiko interseshon ta enserá? Ta e kadena di oro ku ta mara hende finito ku e trono di Dios infinito. E agente humano, ken Kristu a muri pa salba, ta manda un súplika na e trono di Dios i su petishon ta wòrdu kohe dor di Hesus ku a kumpr’é ku Su Mes sanger. Nos gran Sumo Saserdote ta pone su hustisia di banda di e suplikante sinsero, i e orashon di Kristu ta meskla ku esun di e suplikante humano”.—Ellen G. White, That I May Know Him, p. 78. Ki siguransa nos tin ku nos por tin komunion será ku e Tata, tur esaki pa motibu di loke Hesus a hasi i ta hasiendo pa nos! Pensa riba kiko ta nifiká ku Hesus ta intersedé pa bo den shelu. Pakiko nos mester dje tantu di e interseshon ei? Djaluna, Desèmber 23 LIMPI I SINSERO Lesa Hebreonan 10:22. Ki kondishonnan tin den e versíkulo aki pa aserka Dios den e santuario selestial? Di akuerdo ku e versíkulo aki, adoradónan mester kumpli ku kuater kondishon, ora nan ta hala serka di Dios: 1. Bin ku un kurason sinsero. Kurason ta nos ser interior, nos pensamentu-nan, nos motivashonnan, nos emoshonnan, nos boluntat, i nos karakter. Dios ke pa nos ta sinsero. Sinembargo, e kurason por bira sinsero solamente si e ta limpi. Esaki no ke men ku nos ta perfekto, djis ku nos ta luchando pa revelá e karakter di Kristu. 2. Bin yen di siguransa di fe. Manera nos a mira den e estudio di ayera, no tin rason mas pa duda, ku nos lo haña akseso na Dios. 3. Bin ku nos kurason purifiká di un mal konsenshi. Purifiká e kurason ta lenguahe di santuario ku ta referí bèk na e sprengumentu di sanger riba e pueblo na e tabernakel den desierto (Eksodo 24:8; Levitiko 8:23, 24), ku tabata hasi nan ritualmente limpi, pero no por limpia nan konsenshi (Hebreonan 9:9, 13). Limpiesa den e tabernakel berdadero den shelu, sinembargo, ta un limpiesa di e konsenshi, realisá dor di e sanger di Kristu (Hebreonan 9:14). Hustifikashon di e pekador arepentí ta simbolisá dor di e limpiesa aki. Nos por tin un konsenshi limpi pasobra nos a wòrdu pordoná. 4. Bin ku nos kurpa labá ku awa puru. Esaki ta parse un referensia na boutismo Kristian, pero nos por komprondé tambe den un sentido mas spiritual komo e “labamentu di awa ku e palabra” (Efesionan 5:26), lesa Beibel i apliká su siñansanan na nos bida. Den Santiago 4:7, 8 Santiago ta luchando ku e aktitut “dòbel” di su lesadónan. Aparentemente nan a pèrdè e toke di tin nan mente reservá pa Dios so. Nan a komprometé i ta den peliger inmediato. E ta usa lenguahe asosiá ku puresa na e santuario. E ta di bèrdat un konsepto di e santuario, ku pa aserká Dios ta posibel hasi esei solamente si purifikashon a tuma lugá. Mester keda kla ku ta Dios so por hasi nos kurason limpi. E pregunta ta: ki desishonnan doloroso nos ta hasi, ku ta pèrmitiE hasi e trabou aki di grasia den nos bida? Djamars, Desèmber 24 FE: TENE KONFIANSA Lesa Hebreonan 10:19-25 atrobe. Un tema ta aparesé bes tras bes, i esei ta “konfiansa”. E palabra Griego pa “konfiansa” (Hebreonan 10:19) ta referí na kurashi, i sin temor, ku den Tèstamènt Nobo ta deskribí nos relashon nobo ku Dios. Originalmente e palabra referí na “liber pa papia”, ku, den e konteksto aki, por nifiká espesífikamente ku nos por aserká Dios libremente den orashon. E tipo di libertat aki den nos relashon ku Dios ta produsí un konfiansa gososo. E rason i opheto di nos konfiansa ta ku nos tin un Sumo Saserdote den shelu, dor di Ken nos por haña akseso na e trono di Dios. E akseso aki ta ilimitá i no ta blòkiá dor di nada, sino dor di nos mes desishonnan robes. Nos tin un invitashon habrí pa bin den e santuario selestial. For di unda e konfiansa aki ta bini? E no ta produsí dor di nos mes, pero dor di rekonosé, atrobe, ku e sanger di Kristu a gana akseso pa nos den Dios Su presensia. Tin otro tekstonan den Hebreonan ku ta papia di konfiansa i siguransa: Hebreonan 3:6, 14; 4:16; 6:11; 11:1. Ki tipo di konfiansa e tekstonan aki ta deskribí? Siguransa i konfiansa no ta ankra nos den nos mes, pero den Kristu. E kondishonnan aki no ta dependé riba ken nos ta, pero riba Ken nos Mediador ta. Interesante ta pa mira ku no ta menshoná ku kreyentenan tin nada ménos ku “siguransa kompleto” (Hebreonan 6:11, 10:22). Opviamente, e kaminda nobo ku a habri pa semper dor di Hesus Su morto, lo guia nos sin faya, na siguransa kompleto. Ta spera nada ménos. Tin dos manera pa haña konfiansa Kristian i mantené esaki den fe. Un di nan ta dor di fe mes (Efesionan 3:12); i e otro ta dor di servisio Kristian fiel pa otronan (1 Timoteo 3:13). Tur dos aspekto ta nesesario i importante. Den Hebreonan, tambe, siguransa di fe i spièrtamentu pa proba ku nos ta un Kristian di bèrdat, ta bai man den man. Biba komo Kristian nunka ta separá for di kere komo Kristian. Kere i biba ta bai huntu. Kua ta e kosnan den bida ku ta desafiá bo konfiansa den Dios, òf bo siguransa kompleto di Su bon boluntat pa bo? Kiko bo por hasi pa yuda protehá bo mes for di e peliger spiritual aki? Djarason, Desèmber 25 SPERANSA: SEA FIRME SIN VASILA Buska e tekstonan ku tin akibou. Kiko nan tur tin en komun? Na kiko kreyentenan mester tene duru? Hebreonan 3:6 _________________________________________________ Hebreonan 3:14 _________________________________________________ Hebreonan 4:14 _________________________________________________ Hebreonan 6:18 _________________________________________________ Hebreonan 10:23 ________________________________________________ Apart di tin e siguransa di salbashon, ta importante pa perseverá i tene duru na e speransa ofresé na nos tur. Den Hebreonan, pa “tene duru” ta un apelashon serio. Ta haña e impre-shon ku algun kreyente tabata slep bai for di nan fe i speransa Kristian. E apòstel mester a enkurashá nan pa no laga bai. E teksto ta ekspresá basta paresido e kosnan ku ta bale la pena tene duru na dje: speransa, konfiansa, siguransa, i konfeshon. Tur esakinan ta referí den un sentido ophetivo na e fe Kristian. Nos por hasi e kosnan aki pasobra nos speransa no ta den nos mes, pero den Hesus i den loke El a hasi pa nos. E momentu ku nos lubidá e bèrdat krusial ei, siguramente nos lo pèrdè konfiansa. E tekstonan aki ta reta nos pa keda firme for di “komienso” (Hebreonan 3:14) i “te na final” (Hebreonan 3:6, 14; 6:11). Pa hasi esei “sin vasilá” (Hebreonan 10:23) ta referí na un fe inmutabel ku no ta duda. Kualke sea e sirkunstansianan, nos speransa ta keda meskos, nos dedikashon na Dios ta inkambiabel, pasobra nos ta konfia ku E ta fiel i lo hasi loke El a primintí. No tin duda ku Dios ta fiel na Su Palabra. El a kumpli ku e promesa ku El a hasi na Abraham i Sarah (mira tambe Romanonan 4:19-21); El a kumpli ku e promesa di Kristu Su promé binida (Galationan 3:19); i E lo kumpli tambe ku e promesa di Su regreso (Hebreonan 12:26). Dios Su promesa final, sinembargo, ta bida eterno, ku El a primintí asta promé ku tempu a kuminsá (Tito 1:2; 1 Juan 2:25). Dios Su fieldat ta inmovibel. Asta “si nos ta sin fe, E ta keda fiel; pasobra E no por nenga Su Mes” (2 Timoteo 2:13). Nos infidelidat òf inkredulidat lo no kambia Dios Su intenshon pa nos. Su promesanan ta keda insakudibel dor di nos kaidanan moral. E promesanan lo ta ainda na nos alkanse, pasobra fide-lidat ta parti di e naturalesa divino. Ta asina fásil pa deskurashá pa motibu di nos pikánan. Kon nos por vense e pikánan aki, i tòg, na mes un tempu, no laga bai ora nos faya? Pakiko nos tin ku keda tene duru na e promesanan aki, espesialmente ora nos faya? Djaweps, Desèmber 26 AMOR: ENKURASHA OTRO “I laga nos konsiderá kon pa stimulá otro pa stima i hasi bon obra” (Hebreonan 10:24). Miéntras ku e spièrtamentu den Hebreonan 10:23 ta enfoká riba aktitut individual, e siguiente den Hebreonan 10:24 tin e komunidat di kreyentenan na bista. Nos no ta kana nos so riba e kaminda ku Kristu. Nos mester kuida konsistentemente un pa otro. E desafio pa stima otro ta un komponente tradishonal di komportashon Kristian (Juan 13:34, 35; Galationan 5:13). Sinembargo, stima otro no ta sosodé den forma natural. E aktividat di “konsiderá” ta sugerí konsentrá i meditá kuidadosamente. Ta urgí nos pa pone atenshon na nos otro kompa-ñeronan kreyente i wak kon nos por animá ٲnan pa stima otro i hasi bon obra. Desafortunadamente, ta mas fásil pa provoká otro i antagonisá otro, ku e ta pa enkurashá nan pa stima manera un Kristian, no ta bèrdat? E ora ei anto laga nos konsolidá nos esfuersonan pa traha pa e bienestar di komunidat pa asina, pa motibu di nos insentivo pa stima, otronan no por yuda sino stima i hasi bon obranan, tambe. Lesa Hebreonan 10:24, 25. Kiko “amor” i “bon obranan” tin di hasi ku “asamblea”? Un punto ku Hebreonan ta enfatisá ta ku nos por mustra amor na otro den reunionnan Kristian kaminda nos ta topa ku otro. Si un hende no bini na kulto di adorashon, kon e por kumpli ku Kristu Su lei di amor? Algun hende por pensa ku nan tin “bon” rason pa keda sin bin na sirbishinan Kristian. Hebreo-nan, sinembargo, ta mishi ku e parti sensitivo ei bisando ku, al final, por ta nan mes apatia ku ta tene nan leu. Si un hende ke, semper e por haña rason pakiko no bai misa òf otro reunionnan Kristian. E rasonnan ei, sinembargo, ta keda blek kompará ku e rason pakiko bai: pa ta un bendishon na otronan. Komportashon asina ta hopi mas apremiante segun e dia di Kristu Su re-greso ta yega serka i mas serka. Na komienso di Hebreonan 10:19-25, e outor a spièrta kreyentenan pa hala mas serka di Dios den e santuario seles-tial, i na su konklushon e ta kòrda nan ku e dia di Señor ta yegando serka di nan. Kristu Su regreso mester ta semper un insentivo grandi pa komportá nos mes komo bon Kristian. Ken den bo iglesia abo ke enkurashá ku bo palabranan, aktonan, òf djis dor di bo presensia? Si bo ta deliberá den e intenshon ei, bo por hasi un gran diferensia den hende su bida i, na su turno, bo mes ta keda bendishoná. Djabièrnè, Desèmber 27 MAS ESTUDIO: “E Mediador, den Su posishon i trabou, lo surpasá grandemente den dignidat i gloria e saserdosio típiko terenal... E Salbador aki mester a bira un Mediador, pa para entre e Altísimo i Su pueblo. Dor di e provishon aki, un kaminda a habri pa e pekador kulpabel por haña akseso na Dios dor di mediashon di un otro. E pekador no por bini den su mes persona, ku su kulpa ariba dje, i sin mérito mas grandi ku esun ku e tin den su mes. Ta Kristu so por habri e kaminda, dor di hasi un ofrenda igual na demandanan di e lei divino. E tabata perfekto, i sin kontaminashon di piká. E tabata kompleto, sin mancha. Hende lo a sabi nunka e konsekuensianan teribel di piká, si e remedi proveé no tabata di balor infinito”. –Ellen G. White, The Spirit of Prophecy, vol. 2, p. 11. “Fe den e ekspiashon i interseshon di Kristu, lo mantené nos firme i inmo-vibel meimei di tentashonnan ku ta primi riba nos, den iglesia militante”. –Ellen G. White, The SDA Commentary, vol. 7a, p. 484. PREGUNTANAN PA DISKUSHON: 1. Pasa dor di e buki di Hebreonan. Kua ta tur e biahanan den e buki aki kaminda ta yama nos pa aktua den sierto forma, formanan ku ta resultado direkto di nos fe? 2. Pensa mas riba e idea ku nos tin akseso kompleto na Dios. Kiko esei ta nifiká? Kon esaki mester influenshá nos bida, espesialmente den tempu di tentashon òf na momentu di desanimo pa nos kondishon spiritual? 3. Kua ta e diferensia ku tin entre “konfiansa kompleto” di fe i un aktitut di presunshon? 4. Pensa riba e palabranan aki tumá for di e sita di Ellen G. White, den nos estudio di djabièrnè: “Hende lo a sabi nunka e konsekuensianan teribel di piká, si e remedi proveé no tabata di balor infinito”. Esei ta bisa nos presis kon malísimo piká ta, ku el a kosta algu di “balor infinito”, ku ta e bida di Hesus Mes. Kon nos ta komprondé e idea di “balor infinito”? Kon e echo ku Hesus ta e Kreador ta yuda nos kapta e bèrdat asombroso aki? Sabiendo e kosnan aki, kon por ta ku nos bidanan no ta keda transformá? Kon nos por sabi e kosnan aki i no ke siña nan na otronan? 5. Kon nos por desaroyá amistatnan spiritual kaminda nos ta enkurashá otro pa ta mas amoroso i pa biba un bida di bon echonan? Ki benefisio spiritual nos ta gana for di “bai misa”? Kiko lo bo pèrdè si bo no por adorá ku otro Kristiannan den misa? SEKSHON ADISHONAL PA LES 13 TEKSTO KLAVE: Hebreonan 10:19-25. E STUDIANTE LO: Sabi: Rekonosé e fuente di nos konfiansa, Kristu, nos Sumo Saserdote, ku a pa nos i a biba pa yuda nos sirbi Dios i otronan. muri Sinti: Apresiá Dios Su kuido pa nos dor di enkurashá Su siguidornan pa res-pondé positivamente na Su spièrtamentunan. Hasi: Kultivá e sintimentu di amor pa pekadornan manera Dios a hasi, i enku-rashá nan pa bai dilanti no importá kon grandi nan opstákulonan ta. PLAN DI ESTUDIO: I. Sabi: Nos úniko Konfiansa A. Pakiko nos konfiansa no ta basá riba nos prestashon òf logronan, pero tin su rais solamente den e trabou ku Dios a hasi pa nos? B. Pakiko Kristiannan mester kultivá fe, speransa, i amor? II. Sinti: Dios Ta Spièrta Su Pueblo A. Kon bo ta sinti ora Dios enkurashá bo pa siguiE? Kiko esaki ta bisa di Su kuido pa Su pueblo? B. Kon bo por hala serka di Dios ora ku E ta semper huntu ku Su pueblo i ta dal e promé stap den restorá un relashon genuino ku nos? III. Hasi: Enkurashá Otronan A. Kon bo por yuda hende eksperensiá i krese den un relashon signifika-tivo ku Dios? B. Kon bo por enkurashá un amigu(a), un miembro di bo iglesia, òf un eksmiembro pa adorá Dios dor di asistí regularmente na misa? RESUMEN: Nos fe den Dios ta wòrdu mustra dor di nos kuido pa otronan. Ora nos enkurashá esnan ku ta suak, nos ta fortalesé nos mes relashon ku Dios. STAP 1 – MOTIVA Lus Skèrpi Riba Skritura: Hebreonan 4:14-16; 6:19, 20; 10:19-25. Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Dios ta Esun ku ta enkurashá nos mas ku niun otro, i E ke pa nos haña e eksperensia final, positivo, di e santuario. Nos por tin konfiansa firme pa drenta den e santuario selestial i haña akseso sigur na Dios dor di Kristu Hesus, nos Sumo Saserdote, ku ta habri e kaminda pa nos. For di e sènter kósmiko aki di komando, E ta bendi-shoná Su pueblo, E ta duna nos siguransa kompleto di fe, ta fortalesé nos speransa, i ta profundisá nos amor pa asina nos por krese spiritualmente i ta kla pa e Dia di Huisio. Djis pa Maestronan: Lès pa e siman aki mester yuda individuonan sabi kon importante ta pa nunka entregá, pa enkurashá otro, i pa keda den kompañe-rismo será ku otro. Nos ta dependé riba otro, i tin ku keda den kontakto ku nos rumannan di misa, pasobra nan tambe mester di nos. Pasobra Dios ta enkurashá nos, nos por enkurashá otro. Diskushon pa Kuminsá Kuné: Bo por kòrda dia ku bo tabata sinti kibrá, desanimá, i un hende a enkurashá bo? Kua tabata bo sintimentunan, i kiko tabata di mas ayudo pa bo den e situashon ei? Bo a keda enkurashá dor di un sonrisa, un gesto, un saludo, un brasa, ayudo finansiero, dor di un kantika, sermon, orashon, bonbiní, òf un simpel palabra? STAP 2 – EKSPLORA Djis pa Maestronan: Tema prinsipal di e Epístola na Hebreonan ta ku Hesus ta superior, mas mihó, i mas haltu ku kualke kos òf kualke otro hende. E superioridat aki di Hesus mester hiba Su siguidornan na un estilo di bida nobo, den tal forma ku semper E lo ta nan prioridat. Komentario Bíbliko: Konsiderá kuidadosamente kon e outor di Hebreonan ta usa e ekspreshon ta hagia. Ta kiko e palabra aki ta nifiká? E vershon NIV i otro vershonnan ta tradusí esaki komo “E lugá Mas Santu”. E tradukshon aki ta korekto? Tin e kreensia entre intelektualnan ku e buki di Hebreonan ta dependé pisá riba e Septuagint (LXX ta un tradukshon Griego antiguo di Tèstamènt Bieu for di siglo tres i dos promé ku Kristu B.C.). Pa e motibu ei ta importante pa studia e Epístola na e Hebreonan en konekshon ku e Septuagint. E ekspreshon ta hagia ta usá 109 biaha den e LXX, i nunka e ta deskribí e lugá Santísimo so. Ta bon dokumentá ku ta usa e palabra aki pa e santuario den su totalidat i no djis pa e lugá Santísimo so. Ta konosí ku 106 biaha e palabra aki ta referí na henter e santuario, i 3 biaha e ta mustra na e lugá Santísimo (1 Reinan 8:8; 2 Kronikanan 5:9, 11). Asina, e idea prinsipal den Hebreonan 9:11, 12 ta ku Hesus a drenta e santuario “un biaha pa semper, siendo ku El a optené redenshon eterno kaba”. Pa e motibu ei nos “tin konfiansa pa drenta e lugá santu pa medio di e sanger di Hesus... laga nos hala serka ku un kurason sinsero yen di siguransa di fe” (Hebreonan 10:19-22). I. Drenta e Santuario i Aserká e Trono di Grasia Ku Konfiansa (Repasá Hebreonan 4:14-16 ku e klas). Nos por drenta ku konfiansa kompletu i siguransa den e santuario selestial, pasobra nos tin un gran Sumo Saserdote, nos Intersesor, ku a bai nos dilanti. E ta komprondé kon frágil nos ta i kon vulnerabel i débil. E sa tambe di nos problemanan, tròbelnan, i difikultatnan, pasobra El a pasa dor di eksperensia-nan paresido tempu E tabata biba komo ser humano akinan riba tera. Asina, E ta kapas di simpatisá ku nos i yuda nos den luchanan di bida. Pa e motibu ei outor di karta na e Hebreonan ta enkurashá: “P’esei, laga nos aserká e trono di grasia ku konfiansa, pa nos risibí miserikòrdia i haña grasia pa yuda den tempu di nesesidat” (Hebreonan 4:16). Preguntanan pa Diskushon: 1. Kon nos aserkamentu di Dios ku konfiansa ta konektá ku reklamo di Su promesanan? Sostené bo kontesta ku evidensia bíbliko. 2. Kon nos por krese den amor? Sea práktiko i konkreto den bo kontesta. Kon bo por konektá bo kontestanan ku Pablo su splikashon tokante amor berdadero den 1 Korintionan 13:4-10? II. Laga Nos No Stòp Di Topa Huntu (Repasá Hebreonan 10:24, 25 ku e klas). Outor di Hebreonan ta enfatisá e kompañerismo di kreyentenan (10:24, 25; 12:2224), ku ta resultado di un realidat nobo, lográ dor di Kristu. Kristiannan mester di e komunidat aki pa por keda enfoká, i nunka nan no mester bandoná e kompañerismo aki (10:25). E sentido di pertenesé na Kristu i na otronan ta forma un famia di rumannan hòmber i muhé (10:19; mira Juan 1:12; 1 Korintionan 12; 1 Juan 3:1). E laso será aki mester ta fuerte enter kre-yentenan. En realidat ta Dios Su amor ta atraé i ta uni Su siguidornan huntu (2 Korintionan 5:14). Preguntanan pa Diskushon: 1. Kua ta e rason, ku outor di Hebreonan ta duna, pa no bandoná e bon kustumber di bai nos sirbishinan? 2. Pakiko nos mester konstruí un komunidat di fe, kontrali na biba riba nos mes, individual, independientemente? Pakiko nos mester di otro? III. Nunka Entregá! Perseverá Den Hasi Dios Su Boluntat! (Repasá Hebreonan 10:35, 36 ku e klas). Ku Dios ta pa nos, ta keda mustra tambe dor di e trabou di Spiritu Santu. Tin shete referensia na Spiritu Santu den e buki di Hebreonan (Hebreonan 2:4; 3:7; 6:4; 9:8, 14; 10:15, 29), ku ta afirmá kon Spiritu Santu ta trese testimonio divino konfirmando e palabra definitivo papiá dor di Hesus. Spiritu Santu ta Fuente di inspirashon di Skritura i ta papia dor di dje (3:7, 9; 9:8; 10:15). Dor di e Spiritu, e Palabra skirbí ta keda aktual: “”Asina, manera Spiritu Santu ta bisa” (3:7, NIV). E palabranan di Skritura ta palabranan “bibu” (Hebreonan 4:12). Spiritu Santu ta interpretá Skrituranan pa awe i ta kapasitá nos pa kana den e pakto nobo (Jeremias 31:31-33; Ezekiel 36:24-28). E frase “Spiritu di grasia” (Hebreonan 10:29) ta hala atenshon na e poder i presensia di Dios den nos bida. E trabou di Spiritu ta un ekspreshon di grasia divino. Insultá e Spiritu di grasia lo nifiká insultá tur kos ku a bini for di Dios. Duna bonbiní na e Spiritu di grasia lo nifiká habri nos kaminda, via e Spiritu, na e “trono mes di grasia” kaminda grasia divino pa yuda (alkansabel dor di nos gran Sumo Saserdote) ta ankrá, ofresé, i sigurá. Akinan ta tuma lugá den e kurason, e trabou di transformashon, relashoná ku e eksperensia di pakto nobo (10:15). Pa partisipá di Spiritu Santu ke men pa partisipá di Kristu. E outor di Hebreonan ta apelá: “pasobra boso mester di perseveransia, pa ora boso a hasi e boluntat di Dios, boso risibí loke a wòrdu primintí” (10:36). Perseveransia ta importante; e ta un karakterístika di Dios Su pueblo promé ku e segundo binida di Hesus (Revelashon 14:12; mira tambe e eksperensia di Moises-Hebreonan 11:27; i Santiago su apelashon den 5:7-12). Tin hopi spièrtamentu den e buki di Hebreonan. Nan por wòrdu resumí dor di Dios Su apelashon: “Awe, si boso tende Su bos, no hasi boso kurason duru” (4:7). Dios Su yamada ta en realidat un yamada di Spiritu Santu (3:7), i e ta demandá dedikashon total na Dios. Ora nos realisá ku tin algu ku mester wòrdu kambiá i pone den harmonia kunE i Su boluntat den nos bida, nos mester respondé mesora na Su yamada. Preguntanan pa Diskushon: 1. Outor di e Epístola di Hebreonan ta deklará ku nos mester enkurashá otro “muchu mas ainda, ora boso ta mira ku e dia ta yegando serka” (Hebreonan 10:25). Ki sorto di dia e ta—Dia di Huisio/ Ekspiashon òf Dia di Hesus Su segundo binida? Sostené bo kontesta ku evidensia bíbliko. 2. Kon nos por spera sin vasilá? Kiko ta nifiká pa “tene firme na e konfeshon di nos speransa” (Hebreonan 10:23)? 3. Kon kreyentenan den Kristu por insultá “e Spiritu di grasia” (Hebreonan 10:29)? STAP 3 – APLIKA Djis pa Maestronan: Yuda hende komprondé e balor real di orashon. Kiko ke men pa bini serka Dios ku siguransa firme, ku konfiansa i kurashi, pa por “risibí miserikòrdia i haña grasia pa yuda den tempu di nesesidat” (Hebreonan 4:16)? Preguntanan pa Diskushon: 1. Kiko ke men ku kreyentenan por aserká Dios libremente? Dios ta asina leu for di nos ku nos mester hala serka di djE? 2. Hesukristu a drenta den e santuario selestial pa hasi Su trabou di mediashon, i pa proveé e benefishinan di Su interseshon pa Su siguidor-nan. Kon, i pa kiko, nos por haña ayudo for di nos Intersesor? 3. Puntra miembronan di bo klas pa diskutí kon hasi bida di e kongregashon atraktivo pa hóbennan, pa miembronan di iglesia, i amigunan. 4. Kon nos por ekspresá nos amor i sintimentu Kristian genuino pa otronan? Kon nos por “stima un hende di mas”, te fad’é? Aktividat: Diskutí ku bo klas e diferensia ku tin entre un krítika destruktivo i un krítika konstruktivo. Kiko ta naturalesa di enkurashamentu berdadero? Kon nos por evitá husga otro hende, òf pone nan sinti ménos, miéntras nos ta yuda nan krese den sierto arianan di bida? STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Praktiká den un forma konkreto ku bo klas kiko pa bisa i kon enkurashá hende ku ta desapuntá, heridá, òf spiritualmente suak. Kon nos por motivá hende pa regularmente adorá, ser parti di e komunidat di fe, i studia e Palabra di Dios? Aktividat: 1. Resúmen di e Epístola na e Hebreonan ta simpel: “No lubidá riba Hesus. El a trese henter un dimenshon nobo den bo bida, El a habri shelu pa bo, i a trese realidat na tur loke tiponan di Tèstamènt Bieu tabata mustra na dje”. Ki téknikanan bo por usa pa kòrda Hesus Su trabou pa humanidat i mantené esaki fresku den bo mente pa por eksperensi’é? 2. Dividí bo klas den dos grupo, i pidi kada grupo diskutí nifikashon di Hesus “a drenta tras di e velo” (Hebreonan 6:19, 20; 10:19, 20) i despues evaluá nan argumentu. Hasi nan e siguiente pregunta: e Dia di Ekspiashon, òf inougurashon di e santuario selestial ta un parti di loke ke men pa drenta “tras di e velo”? Evidensia kla ta papia na fabor di e punto di bista ku “drenta tras di e velo” ta referí na e inougurashon. 3. Pa por komprondé i diskutí e rasonnan pa inougurashon di e santuario selestial i di Hesus Su ròl den dje, manera e outor di Hebreonan a komprondé, mira e artíkulonan di Richard M. Davidson, Kristu Ta Drenta Tras Di E Velo”, den Hebreonan 6:19, 20: Fondo di Tèstamènt Bieu” i “Dia di Inougurashon òf Dia di Ekspiashon? Un Kontesta pa Norman Young su ‘Fondo di Tèstamènt Bieu di Hebreonan 6:19-20 Bishitá di nobo’,” publiká na Andrews University Seminary Studies 39, no. 2 (2001): 175-190 i 40, no.1 (2002): 69-88. Pa haña e artíkulonan aki, bai na e siguiente web site: http://www.atsjats.org/publication.php?journal=1. ****************