Brev pastorala dalla conferenza digls uestgs svizzers per

Brev pastorala dalla conferenza
digls uestgs svizzers
per igl de da Rogaziun federala 2000
Anavos allas
veiras fundangas
La brev pastorala è da preliger an igls sarvetschs divins
dalla rogaziun federala (16/17 da settember 2000)
La reproducziun an la pressa è giavischeida siva digls 17 da settember 2000
(embargo da pressa: igls 17 da settember 2000, da mezde allas 12.00)
Ulteriouras ampustaziuns tar:
Canzlia episcopala Cuort 19, Tgascha postala 133, 7002 Cuera 2
telefon 081/252 23 12 fax 081/253 6140
Tgers frars e soras,
La brev pastorala digls uestgs svizzers per la Rogaziun federala vot porscher mintg'onn la caschung da saveir
defineir la situaziun actuala segl noss pelegrinadi communabel. Da reflectar digl senn e dalla fegnameira dalla
noss' existenza umana ò ena muntada speziala, gist ainten chel onn sontg 2000, e pò esser ena schanza per
mintgign da nous.
Reponderar la situaziun actuala vot deir, ans tschantar varsaquantas dumondas criticas, pertutgont igl mond ed igl
taimp preschaint. Las raspostas fissan perfranc fitg variontas: igls egns sottastritgessan igls maletgs negativs
indumbrevels digl noss ambiaint e dalla nossa societad actuala, noua tgi tot e confus, noua tgi rigian fiasiuns e
globalisaziun. Ainten chest mond difficil dad oz, e igl carstgang confronto cun provocaziuns internas ed extemas.
Ins descreiva igl carstgang scu egn sainza patria, tgi o pers las sias rieischs aínten ena societad stabila da letg e
famiglia. Professiun e lavour pretendan cundiziuns tot novas. En'invasiun d'infurmaziun cuntinuada ed
en'innondaziun da reclama e publicaziuns, fon perder igls carstgangs da tottas vigliadetnas l'orientaziun
fundamentala an sia tschertga digl veir senn dalla veta.
A chellas difficultads generalas s'agiuntan er anc problems dalla baselgia. Ins mossa las baselgias veidas, ins
sottastritgescha igl desinteress digls cristifidevels per las dumondas da cardientscha, ins anclei betg ple igl
lungatg, aint igl qual la buna nova cristiana vign annunztgeida. Ins definescha schizont igl taimp odiern scu
"postcristian".
Quant ans geidan veiramaintg mintga de talas constataziuns negativas, dalla nossa situaziun actuala? Stuainsa
betg tschartger pitost las valetas tgi ans geidan a dominar chellas crisas existenzialas digl noss taimp? Ò igl
messadi tgi la cardientscha cristiana ans intermediescha nignas raspostas valevlas per las nossas dumondas
actualas? Pudainsa betg bever puspe or dallas funtangas frestgas dalla verdad, per sa darveir agl veir senn ed alla
veira fegnameira dalla veta?
La "visiun dalla truasch" da son Niclo da Flia ans duess perchegl sarveir chest onn scu mossaveias per la nossa
brev pastorala:
"Dantant tg'igl sontg Niclo da Flia urava ainten la sia cella, sa veiel tottanegna sen en plaz d'ena vischnanca. Cò
sa cattava blera gliout tgi luvrava cun grond sforz e tgi tots parevan dad esser mez fittos. Alla fegn digl plaz stava
en truasch, or dalla quala i curriva mé1, ieli e vegn. Ma nign tgi s'approximava alla truasch per sa ranfurzar. Cò
e Niclo da Flia s'approximo a chellas treis funtangas ed e descendia giu per ena stgela anfignen agl fons dalla
funtanga. Lò ò’l catto en reservuar d'ava amplania anfignen agl our cun ava clera scu cristal. Cura tgi Niclo da
Flia e returno, ò’l via scu tgi la gliout luvrava anc adegna tant scu tgi pudevan, e scu tgi erigivan ossa schizont
seivs anturn igl plaz, per saveir pretender ena taxa pigl access alla funtanga. Ma el na vaseva betg ena persunga
ad antrar ed a bever ve dalla truasch... "
Chella visiun e scu ena rasposta actuala alla nossa situaziun. Durant blers tschentaners era la cretta cristiana
schurmageda e sierada d'en ambiaint da taimpra religiousa. Ma durant igls davos decennis en chellas pitgas neidas
marschas e crudadas ansemen. Igl carstgang e nia consciaint dalla sia libertad, ma el e er sottapost ad ena ploma
influenzas. En'orientaziun dalla veta autentica aint igl spiert dalla buna nova cristiana, vign adegna pi difficila. E
tuttegna, quants èn alla tschertga digl veir senn dalla veta, e da dimensiuns spiritualas. Els èn ranviias a scuntradas
cun oters carstgangs, tgi tschertgan scu els ed on fatg experientschas spiritualas. Igls davos onns ins ò pudia
constatar tar blers carstgangs ena veira fom e seid per spiritualitatd. Ins stò pero far en segn da dumonda davos tot
chellas purscheidas religiousas a la „supermaitgea“.
Ans cunseglia pero betg gist la visiun dalla truasch da Niclo da Flia urgentamaintg da scurveir igl access a
funtangas cuatadas d'ena veira veta spirtala? - Perchegl lainsa nurnnar en per talas!
La celebraziun cucaristica
La nossa cardientscha ans mossa tg'igl misteri central dalla nossa veta religiousa seia da scurveir ainten
l'eucaristia. Ma scu celebrar chel misteri an verdad e dignitad? Nous ischan igls giasts anvidos alla messa dalla
dumengia. Ella duess esser ena veritabla festa, chegl vot deir, tgi chella scuntrada da cristians na seia betg angal
retga d'experientschas persunalas, ma tg'ella seia an fatg e verdad „plagna da Dia“.
La festa digl pled da Dia
Nous uestgs vagn promovia e stimo cleramaintg l’introducziun dalla liturgia digl pledinten las nossas diocesas, an
spezial lò, noua tgi l'eucaristia na so betg neir celebrada la dumengia. Da tot cor angraztgainsa a chels e chellas tgi
sa dattan fadeia gio dad onns per celebrar talas festas e tgi fon chegl er anc oz.
La dumengia ed igls firos durant igl onn en funtangas d'en senn dalla veta pi profond
Niclo da Flia ò via ainten la sia visiun a cular mel, vegn ed ieli. Aint igl sies semi vaseva’l tot chella gliout segl
plaz dalla vischnanca, tgi sa murdrageva cun lour lavour ed era mez schinada. I mantgeva alla gliout igl confiert
d'ena legreia festiva per renovar la sia forza.
Aint igl cumondamaint digl sabbat ancunaschainsa igl appel d'aveir maseira e respect per la dignitad e la valeta
irremplazzabla da mintga createira. Per igls cristians e la dumengia betg angal en de liber, ma en de „delibero“. La
cultura dalla dumengia ò las sias rieischs aint igl misteri dalla restizanza da Cristus. Ena
relaziun superfiziala digl carstgang cun sasez ed en'agitaziun tg'igl circumdescha constantamaintg, cunterdei agl
senn da chel de, tgi anveida a pôss e quietezza, graztga agls quals nous pudagn santeir igl pled tgi angal Dia so
pronunztgier. Ainten la quietezza sa rimnan puspe las forzas. La dumengia randainsa a Dia en zichel da chel
taimp, tg'el ans regala durant en’antiera veta. Igl onn da giubileum 2000 ans regorda tg'igl carstgang e en
pelegrign sen tera. Igl taimp tg'igl e do, igl è amprasto.
L'uraziun - la scuntrada cun Jesus:
Funtangas da cardientscha
Ainten la visiun da Niclo da Flia cattan igls carstgangs betg la veia tgi magna alla veira truasch ed alla funtanga
dalla veta, malgro tgi sa dattan ena gronda fadeia da metter seivs segl plaz dalla vischnanca per pretender
en’antrada e per far raps. La visiun digl sontg dalla Ranft dei da prancepi: i dependa digls carstgangs sezs, sch’els
cattan la funtanga. Elsston vuleir sezs e darveir lour îgls. Ma chegi dovra taimp, concentraziun e meditaziun, detg
an en pled sa scuntrar mintgade cun Jesus Cristus, tgi scheva da sasez: „Ia sung la veia, la verdad e la veta“ (Gion
14,6)
Scu rivainsa alla „funtanga“?
Jesus e chel tgi vign, el e an muvimaint, adegna sen veia. El desda aint igls carstgangs igl desideri per
cardientscha, per tgi er els sa mettan sen veia tar el. El sa volva a differents carstgangs: „Ni, e vous vasarossas“,
ma mintgign aint igl sies intem:“'Vea e varda“ (Gion 1,46) La sia invitaziun da neir, intermediescha’l savens
antras oters carstgangs, ma igl e adegna Jesus sez tgi cloma.
Jesus geida agl carstgang alla rancunaschientscha, per tg’el vigna rancunaschia scu chel tgi furma en’unitad cugl
Bab ed e nia tarmess segl mond, per igl spindrar (Gion 3,17). Cardientscha n’e betg ensatge mort. Noua tg’ella
veiva, stimulescha ella er concarstgangs. Ella communitgescha savens er sainza pleds.
Tgers frars e soras
La brev pastorala digls uestgs svizzers per la Rogaziun federala giaveischa dad esser en ageid ed en'invitaziun
cordiala a tots; tumagnallas veiras funtangas per tgi nous possan rimnar las nossas forzas e na sumeglian betg alla
gliout dalla visiun digl eremit dalla Ranft. Nous duvragn talas funtangas, per ans rinforzar sen la veia tras chella
veta. Chellas funtangas tgi ans en ampurmessas da Dia antras Jesus Cristus: „Ia sung igI alpha ed igI omega,
l'antschatta e la fegn. Chel tgi ò seid, lascha bever or dalla mia funtanga dall'ava dalla veta“ (rev. 21,6; cf. er Gion
4,7 ss.; 7,37ss.).
Chel sguard tgi preschainta la nossa situaziun actuala vot contribueir ad ena nova scuverta dallas veiras valetas
autenticas, per purtar uscheia ena contribuziun agl noss mond tgi permetta da cuntinuar curaschousamaintg e cun
confidanza igl noss pelegrinadi vers la davosa fegnameira.
Da cor az banadignsa ed az salidagn, tgers frars e soras, ainten la cardientscha digl evangeli, cun la speranza dalla
forza da Dia aint igl mond ed ainten la caritad tgi Dia ans dat.
Friburg, settember 2000
Igls uestgs svizzers