Liber nonus - Associazione Ravenna Capitale d`Occidente

eTHEODOSIANI
LIBRI XVI
CVI CONSTITV'fIONIBVS SIRMONDIANIS
ET
LEGES NOVELLAE AD THEODOSIANVM
PERTINENTES
CONSIT..IO ET AVCTORITATE
REOIAE
ACADEMIAE LITTERARV.M
BORVSSICAE
EDIDERVNT
TH. MOMMSEN
ET
ACCEDVNT
VOLVMINIS
PAVLVS M. MEYER
TABVLAE
I PARS
POST}t~RIOR
BEROLINI
APVD WEIDMANNOS
MDCCCCV
SEX
THEODOSIANI
LIBRI XVI
CVM CONSTITVTIONIBVS SIRMONDIANIS
EDIDIT
ADSVMPTO APPARATV
P. KRVEGERI
TR. MOMMSEN
VOLV.MINIS
I PARS
POSTERIOR
TE X 1'VS CVM APPARA TV
BEROLINI
APVD WEIDMANNOS
.MDCCCCV
CONSPECTVS PARTIS POSTERIORIS
JMII.
GESTA SENATVS
ROMANI DE THEODOSIANO
THEODOSIANI
TITVLI
THEODOSIANI
LIBRI XVI
CONSTITVTIONES
• .
.
.
••
.
.
SlRMONDIANAE
PVBLIOANDO
..•••.
.'.
••
• .
..•
.
.•
.
•
••.
l
••.
5
.•
27
. 907
"
LIDER NONVS.
I
[= BREV. I, l].
DE ACCVSATIONIBVS ET INSCRIBTIONIBVS.
IlUt. 9,2
de inllCr. et ace. O
VIllI, l, l [= BREV. VIIII, l, l] (31617 Dee. 4).
DD'. ooN8TUT(mvB) A.. AD OOTA
VLUfVJI oo.(J'l'IDl) BIBP.&.n.&.BVJl.
Quicumque ·clari.Baimae dignitatis< virginem rapuerit vel fines aliquos invaserit vel in aliqua culpa I18U crimine fuerit deprehensus,
statim intra provinciam, in qua facinus perpetravit,
publicis legibus subiugetur
"neque super eius nomine ad scientiam nostram
referatur< nec fori praescribtione utatur.
Omnem enim honorem
reatus excludit, D cum criminalis causa et non civilis res vel pecuniaria moveatur.
DA.T.PBID. :troN. D.c. BBBDIOAB,
A.OOD'TA.
V NON.
XABT. OOBDVBA
G.&.LLlOANO
BT BA880 00588.
r
IVft.
• non InlDItrÌI, Ied
tantum c1ari18ima
dignitate praeditDl<
I
r huitlllllodi
8 fin.
DITlIBI'JmTA.Tto.Quicu"mque damnabile Tel puuiendum legibul orimen admiserit, DODle
dicat in foro IUO, id est in loco nbi habitat, debere pnllari, sed nbi crimen &dmiaum est, ab
8ÌDI loci indicibn8 ,.indicetur neo de eia persona ed principem referatur.
-
Y(cum SOl1M.). lV8T. 8, 24,1.
BREV. (HNY'D(ex
libro Theodosiii VIlll')BGO[Offt.
10
im.]EQPllLS).
et] caDIle yl(cum SOl1M.),om.B aiuil .. N.BaG
uel] sed O
7f8 peouliaria PMLS, ~nia
BG, pecuniam N
8/9 det. prid. (iii GE) non.
(id. G) dee. (nouemb. N) serdicae (serdiciae N,
sinnio O, om. Bl ace. n (om. HM) non. mart.
corduba (V, cordoha YDBGEPM, cordona N)
gallo et ba880 libri
lO damnabilem PML
puniendo L, pnniendis Gl
Il ubi habitat]
ubitat N, quo h. PMLS
deberi L
pulsari]
et publicari pulsari G a, publicui nel pulsari Gb
deferatur Ca
1ed octauianu L
coiii] cmt H Ipaniemm
HS, Ipaniae B, lpa~ NL
2 quicumque]
quae PML
clari88ima S
dignitatel N
finia N
2/3 aliquos] aliquas B, alique culpa
G, quos L, alìenos Ey
3 aliqua culpa] aliquo BG
seu om. G
crimen H
4 statim
om. lUI'. (Lat.)
intra] in N
prouincia NL
publìcìs] suppliciis Gl
5 subiungitur N,
snbrogetur E" Pith.
elus om. l,
nomen B
nostra L
6 perscriptione ECPMLS
6/7 reat. eocl. hon. O 7 criminales Ba causa
VIIII, 1, 2 (819 Ian, 13).
ma A. AD lANV.&.Bmv.. Quicwnque ex eo die, quo reus fuerit in iudicio petitul,
intra anni spatium noluerit adesse iudicio, rea eius fisco vindicentur
et si postea repertus nocens fuerit, deprehensus saeviori sententiae subiugctur.
Sed et si argumentis evidentibns et probatione dilucida inuocentia.m suam purgare suffeccrit, nihilo minus faculta.tcs eius penes fìscum remaneant.
DAT.m. lANVA.B.,ACC.v XAL. AVO. COBINTBOOON8TA.N-$
'l'DIO A. V ET LlCDIIO OAES. CON88.
v. -
IVST. 9, 40, 2.
1 Iannarinum] mago incerttu
3 depraehenIUS Y
saeuiori] Humori ItUt. (pr .... N)
I
4 IU1l'eoerit] 1U1I'eeer•• Y
6 licinnlo __
, DEI' -tino ... l... [HIIlJ
V,
DE AOCVBATIONIBV8 ET IN8CRIB1'IONIB.
vnn,
l, S [= BREV.
vnn, 1,2]
vnn
431
t 3-5
(822 Febr.9).
Cum ius evidens adque manifeatum Bit, ut intendendi criminis publici facultatem
non nisi ex certis can8ÌS mulieres habeant, hoc est, ii suam
auommque iniuriam peraequantur,
obaervari antiqnitDB sfatuta oportet; neque enim fas
eet, ut pUllÌm muìierìbus accusandi permi_ facultas Bit. Alioquin in publieis olim
quaestionibul
interdum aut admissa probatio est aut acCUsanti8 auctoritas.
Patroni etiam
causarum
monendi sunt, ne respectu conpendii feminu, I18curitate forsitan sexus in
actionem inlicit&m promente&, temere suscipiant.
P(BO)P(08IU)
v m. J'D. PBOBlAlfO :&T
mD
IVJ.Ul(0
A.. AD A.GBIOOLUVJl.
&
00588.
Feminia uiei in lua lDorumqne causa quemquam aCCU1&J'8
non licer.t,
quia ~ptione
alien&rum caul&rUm legibUl prohibentur. Ad,.ocatol etiam COmmoDlIldoe,De 10
contra lep IU.lcipiant in alienie call1Ìl feminu litigare cupienlel.
DlTDPB:&TATlO.
Y (eu.. &/",..). -
1 ed
2 in habesnt}NBGO[om.
BREV. (E{deficit
Y, ad agriculanum O, ad agricnlam N, &clagricolam Pim. (t:J: .li), &clgriculano
cou.L: "ag. incert1u
cum iUI yl bretl. (cuiul
BL), cum (_. iUI) yl (cum &1.... )
mani·
r.tua N
intendendi] Y. intendandi NG, inte8tandi HBC, intentandi OE PitA., intemptandi
PAlLS, iRe. X
2 publice N facultati E
eli: certis] ell:ceptis N
caDlis] accauei, L,
causi O
mulieris .NS
IDa N
3 iniuria N,
ininriu O
obsernare NLItatute L
oportet) perMCutione E
fu] neru E
4 pulÌ L
perm. fao.] C. p. O
6 aut]
haud O
amill& NBOL&ClCUl&Dtis) aecuafricolanum
iflL]EXOPAlLS).
,er.
.. ntell N, ,ccusandil E: fOf"kwH
&ClC1lI&udi
iii
6 ne] neo NE
respeotum B, respeoti
PAiL
leueritate BO·
7 lCtione B(}Y,
at)CieMioneGl, ao-tion8JD E· inlicita B, publicam O prornentil E
7/8 pp (dat. NBOO)
u id. Cebo(li: iru. B) probiano (probino G) et
iuliano (ualentiuiano N*) lihri
9 tua] lua
caDl& E
ClUI&mN
lO quia] qua a AI",
quia a CPMbLS
tDlCl8ptionemO aduocatns
NOJlS, &cluacau edd.
oommoDelldDlNE"S,
commonendui est G, commonendi sunt edd.
ne] neo OL
11 legit B, lepm LS, lese PAI
VIIII, l, 4 (S2S Bept. 17).
mD
A.. AD V1fIVD808
PBOVDlOl.&.LD.
qni 118 in quemcumque iudicum comitum
citer et manifeste probare posse confidit,
intrepidus et securus accedat , interpeUet
fuerit conprobatum , ipse me vindieabo.
probaverit, ut dixi, ipse me vindicabo de
tegritate deceperit, illum autem, qui hoc
rebus augebo.
Ita mihi snmma divinitas
ut enpio, felicissima et fiorente re publica,
LDlO BT IVJ.Ul(0
Si qnis est euiuseumque 100 ordinis dignitatia,
amicorum vel palatinorum meorum aliquid veraqnod non integre adque inste geaeiaae videatur,
me: ipse audiam omnia, ipse eognoscam et si
Dicat , securus et bene sibi oonscins dicat: si
eo, qui me usque ad hoc tempus simulata inprodiderit et conprobaverit,
et dignitatibus
et
semper propitia sit et me incolumem praestet,
P(BO)P(081TA)
xv LU.. OCTOB. mooJllID(u .•) PAV'
OON88.
&
lO
y
vnn,
1,5 [= BREV. VIIII, l, 3] (326 (320) Mai. 22).
mE)( A. AD JUXlllV. p(BABJ'BCTV.) V(BB1).
Quodam tempore admissum est, ut non
subaeribtio , sed professio eriminis uno sermone ex ore fugiens tam accusatorem quam
reum sub experiendi peri culo de patria, de liberis, de fortunis, de vita denique dimicare
cogeret.
Ideoque volumus, ut remota professionis licentia. ac temeritate
ad subscribtio-·
nil morem ordiuemque criminatio referatur, ut iure l'eteri in crimini bus deferendis omnea
1 _Kimum]
NB, ppm E
brel1., maximinum V
pu] ppo
quoddam O
2 suscribtìo Y
_ ... ) 1IXor O
qua L
3 reum] eum B
"' ' ao N liberti8 N de uita] debitem N
B, cogere NO", c~ri Gb, quo
...... B, cogetur E'
ideoque] idemque N:
.... ....m
rfquiritur immo
profeasio E
licontiam L
temerate D
ad 0lIl. B 4/6 8t1ICribtionÌIIy,
sU8cripliones E, luperscriptiouiIO·,
8U8C8pUOnil G'
[> mores N, mortem O'
criminAtio]
erimìnatorem BO'
defentur OYD
ut] atlt
PML, 0lIl. BO
inri L· uatere E
$
VIDI l 5-9
432
DE A0CV8ATIOlUBV8
ET IM8CRIBTlOHIB
utantur, id est ut sopita ira et per haec spatia mentis tranquillitate
reeepta ad aupremam actionem cum ratione veDÌant adque consilio, DAT. Xl JtAL. IVlf. BIIUOO, .&.00. JIOIlU
0058TA.lfrDIO .&..vn BT CON8T.&.5TlO
O. COM18.
l1n'BIlPU'I'.&.TIO. Si quia iratUI crimen a1iqnod temere cuilibe& obieoerit, oon1'ÌOiam DOn
est pro &CCDI&tionehabendum, sed permiIIo trac&andi 8paUO id quod i.rat1II dWt per scn"'bturam
le probUurum
_
fat_tur.
Quod Bi rortuM resipilceDl post iracnndiam quae clWt itenre
aut BCribere rortaue noluerit, non ut reDl criminia teneatur.
Y (CUlli &Z"".). -
BREV. (N YDBGO[om.
l ut] ul per y. (ilei YI)
8Opita] 8ubita B
per] pollt B(}YE
haec] temporill O
lpatia] JN (_
80Z"".) et brini., patia
pa'
tientia V'·
menteIJ N
1/2 Inppremam Y
2 nen, adque CODI.]et COnJI.uen. O 2/3 dal. xi
(rei. etN-, xiiN) k. iun. (inl. GO) sirmio (I8rmio PM, firmio a) &CC(ppn im. YD, ppo im.
Pith.) rom. (om. G) oonst. a. nii (u PitA.) et
CODltantio (coDlt&nte YO, constantiuo D) c (m
NYDEO, om. relifui) libri. Pr~
prrufee,._ r_cmdo
'llÌdeNr ad CI. BJQ
4 aliqaod
(quid (J) tem.] t. a. o
5 permillum li
Ipatium E
5/6 le per scriptura le N 6 fatetur
7 censeribere E
V.,
VIIII, 1,6 (328 [362/8]
Dec.
w.JEOPMLB).
a
l).
P(IWIDOTO) P(UBTOBI)o. Edi criminalia
acta ut civilia
his videlicet, quorum salus ad discrimen vocatur, neque expectari deprecationem
neque arte accusatoria
dilferri, ut de innocentia
iudicantis
adque aequitate
DAT. J['&'L.DIICIDlB.IANV.&.BDIO
BT lV8TO OON88.
mD .&.. BBCVlfDO
v (cum
&lfM.).
8 iudicantis &dqne aeqnitate consistat] -.
cantis aequitate
oon8tet
iudi·
4 ut Iuliani, vide
I
ad 1, 18,
iubemUll,
actornm
consistat.
(j
VIIII, 1,7 (338 Oct. 18).
lXP. OOlfSTANTIVSA. DOI(ITIOLBONTIOP(BABPBCTO)P(B.&.BTOBI)O.Ii, quos 'custodia delaincludit,
intra nnins mensis spatium
audiantur
inquisitione
completa,
ne, si delati criminis causam I18gnius iudicantis
lenitudo distulerit.
reciproeos poenae
sortiatur
incursus.
DAT.][V IAL. NOv(IDI)B. VB80 BT POLBXlOooNll8.
tae criminationis
v
(cum &Z"".).
l dometio Y
hii Y
VIlJI,
3 lentitudo Heroldue
------------------------------------------------------.-------------1,8 (366 Nov. 17).
IIlPP. VALBNTINI..urv8BT VALBNSAA. AD I(AXIIlINV1l COBBIICTOBBI(
TVSCIAB. Non sinendum est, ut quisque negotii criminalis strepitu terreatur,
nisi inscribtione conscribtus
et
exhibitionis
iniuriam et rei condicionem sustineat,
nAT. xv KAL. DEe. RB)(18, ACC. FLOBBNTIAB GBATIANONOD. P. O. ET DAGALAIFOCONSS.
V (cum 801m,.).
2 criminalis] V reco m. '(JeC. IX_lleZ X, eriminali V (cum 80IfTU.)
4 gratianob C&8s. et gll.
-----
I
d&Iaifo V
---------------------------------------------
VIlJI, 1,9 (= BREV. VlIII, 1,4) (366 [381 'il) Nov.25).
mD A.&..AD VALBRlANVI(P(RAEFBCTV.) V(BBI). Non prius quemquam
sinceritas tua ad
tuae sedili examen iubcbit adduci, quam sollemnibus satisfecerit
qui nititur fìdem doloris
1 idem] impp. ualent. et ualens (theodosius E)
brini.
aa Onl. O
ualerianum] ualentinianum
PMLS, uualliam O: forla.,e ser, cum Pagio
uiuentium, quem con,tal hoc anno urbem adminutravil,e
pu] publium 8, ppo BO.L, ppu
Ob, ppm E, pp Pilh. (n 21), pro' N. pfo C, p
YD
2 sedes NY.
ex. iubebit (iubeat PM
LS, iube y.)] i. e. O
addici N
sollemnibus) 8. uerbis O
qui] in Sfide
dolores: l'D
I
adaerere,
com iuta
formam
sit, Bi vera detnlerit,
aut
ii. Ii. ET DAG.&.LAIPOOON88.
iuris antiqui
supplicium,
v (cum
1 9-11
ei qui coeperit
nrguere
aut vindicta
proposìta
si fefellerit.
D.&.T. vn 1tAL. DIIO. BBIII8 GBATI.&.1'I0
DlTDPBBTATlO. Tam civile negotium
CDII&toris coDlCripta praeoedat.
MVLAE
vrm
433
[)E AOCV8ATlONIBV8 ET IN8CR1BTIONIB.
quam
criminalew
&CCUl&tioDem prof_io
801"...). - BREV. (NYDBGO[om. int.)EOPMLS).
Germ. LL. voI. 5) p. 586 n.4. 6.
-
manu
IV8T. 9,46,7.
-
110-
FOR-
(mon.
1 rorma NL
antiqui] antique E,
eil et N, 0IrI. 8
qui] cui VO
B
Y
BGÉ IUIl., urgere NDO, urgeri Y, arguere
Y (Wl. ru.)PML8
2 nera] VINYDOEOJfb,
uerea Ma, nero yIPLS, uernm BG
supplìcio N, limflicium
O
2/3 dat. uii (ui G) k.
(rei. et N , id. N) dee. remi. (romae E, orn. Y
DG) gratiano (gratiaDum yaD, datiano Pith.)
DP (ji O, li, EPM, aug. BS, 0IrI. YNYDGO) et
(e S) daplairo
(Iic OPM, degaleifo N, dacalaifo B, dagailafo O, dagaeleifo l'Wi. [e s],
degaleufo O, baia ufo E, gradalaifo Y, guduJeufo Y, gudulenlfo D) libri
4 criminalem]
NYDBOE, criminale OPMLS
&CCUlltionem]
accUlatione O, accUlltioDÌI edd.
manuum BG
6 procedat G
antiquitaa
urgnere]
VIIII, l, lO [= BREV. VIIII, 1,5] (373 [868J Nov. 13).
m.. .&..&..
minos accusandi
ET GBATI.&.lfVS.&.. AD 1I'L01UAlfVJ( CO.(lTJD().
licentia
non
progrediatur.
Oportet
P08T
euim
ubi facinus dicatur admissum.
Peregrina
autem iudicia
praesentibus
DAT. m. !fOV. X.&.BOlA1'IOP(OU)VA.LBlVTDIU50 ET VAlJIlf1'B no .&.A.00588.
znn,
l,Il
ibi agitanda
V (ad 3 sdmiuum cum Sol"...). DERICV8 103. - Cf. 9, 1, 16.
BREV. (NYDBGO[om.
[= BREV. VIIII, 1, 6] (373 [868]
legibns
int.)EOPML8).
quia
slcut
convictum
poena
am.
co:r,l
B, 0f1I. E) ual. (0111. Pith., iii
NO)
et
• iiii(iii OE) ii (ii YD) libri: 10CIUrequine ual. et ual, ii conss.
5 agaucIa L
nam] num Y
6 criminum] KYDBGEO, criminis PML8
reo. yl
Nov.9).
celebrata
reum
oon8triDgit,
com.] rerum prillatarum praescribtum J
VNYDB PiÙl., peracriptum (JEO, proseriptum
(-tamL) PMLS
2 In tendere proposuerit (-rint
Va)] Intenderit O
iuscribtionis]
scriptionis
BGPML8, in (qJ. MC.) nis Et
3/4 denique et
sanguiDem in iudicium (-cio B(JE) deuocauerit
(euocauerit PML, deuoralleritBO)
sciat aibi impendere] denique dere (rel.om.)N
400ngruaN
qnod] cui N, sicut O
4/5 dat, u (Iic TNYD
OEOPMS Pith., ni BO, O11l. V) id. nou. constanTREOD. I.
quemquam
non
ita et accusatorem,
VT [àncipit 2 nisi). - BREV. (NYDBGO[om.
FORMVLAE (mon. Germ. LL. voI. 6) p. 636 n.5.
1 &a.!E
THEO-
eobercemns]
coheremu8 L
4 da&. (YNYD
dato prid. PM8, da&. n O) id. nou.
marcianopoU
(marcionopoU
8, martiano l'Wi.,
AIù. AD l'LORl.&.lfVJl00.(1TBll).
POST ALlA.: Nullus
secundum
crimen quod intendere
proposuerit
exequatur,
nisi subeat inscribtionis
qui alterius famam fortunas, caput denique
et sanguinem
in iudicium
sibi inpendere
congruam
poenam,
si quod intenderit
non probaverit.
ID. 501'. CO!f8TAliTIlfOP(OU) VALB!I'I'INI.&.NO
ET VALBJfTB no A.A. 001'188.
DlTBRPRBTATIO. Nisi iuscriptione
-
BGEO,
IDD
exhiberi,
obieeit.
cohercemas,
est, nbi crimen edmillum est; nam aUbi
DlTBRPBBT.&.TlO. Crimiuum discUllio
Cl"iminom reDl prohibetnr
audiri.
1 idem ii) id ii Y, idem angg nalentinianDl N
et (om. G) gr. ii orn. O
ad ftoriaDum] ad
Iorentium YD01·ftorentino L com.] rerum pritNIIaru1n nltra intra (]t prouinciee] YI. brell.
(-ciam Ga), pronincia yl (prouinciam et 801"...)
1/2 terminus 8
2 Iieentiam VI (&CCDI&tori DOD erit licentia Solm..) Ga
illi E
3 dicatur] dicitur BG OE legibns] iudiciis VI
provinciae
terindicia
agitari,
Ultra
criminum
ALlA:
illic
int.)EOPML8).
iuris
praescribtum
Etenim
devocaverit,
sciat
ET CJmIRA. DAT. V
vinculum,
fieri
si non
nee
ad
iudicium
probaverit
quod
- THEODERICV8 13.-
tinopoli ual. (iii in•. N) et ual. iiii (po.t aa T, om.
OE) aa (0fI&. O) libri: "ide ad praececkntem
6 Iaacrlbtione] BcriptionePML
celebrata reum]
celebratarum
C, celebrata per ordinem reum l'Wi.
et inde Gùi. 1586 et edd: reliquM
7 poenam
Nay
8 obiecit] dicit
Ad in~eÙltionem acùcriptum eli in margine D: ea pena
8ubiaceat accusator,
8i non probaverit,
quia et
o. -
accusatue eonuìetus,
28
I
vnn
l 12. 13
DE AOOV8ATIOlUBVB BT Dl8CB.IBTIOMlB.
434
VIllI, l, 12 [= BREV. VIIII, l, 7) (874 [375] Aug. 12).
mD
.&..&..&..
LAODJCIO PB.UI8JDJ IlABDDIl.&.B. NeIV8T.
ganda est accusatis licentia eriminandi , priusNeganda elt accuu.tis, qui DOD IGU .nGrumque ininriu eDeqaaatar.
liceolia
quam se crimine quo premuntur exuerint. Nam
criminandi in pari ,..1 minori crimine,
sanctionnm veterum conditores adimendam licenpriDlqu&m IMI crimiae quo premnntar
tiam omnibus censuernnt in aecusatores BUOS
8J:uerint, I80Undnm ICÌta veferma inria
invidiosam dicendi vocem. Nullam itaque opconditt>rum, ita tamen, ui et ipsi insoription81 contra _
etIam pendente
tineat in iudiciis auctoritatem
periclitantium
&CCDI&tionedepoDere poIIÌDt J-.
furor, qui si latiDl evagetur,
ne ìpse quidem
cognitor tutus erit aut quaestionem securns agitabit, qui exequendo iuria severitatem non potest
illorum quos punit odium evitare.
DAT. PBID. m. .&.1'9. C.&.JlIfVJrrJ UAft.&.JlO
.&.. m 11'1' ~vmo
V. O. 00588.
Non credendum 81t contra lliOl eornm com8llÌoni, qui in crimimODl
niai 88 priul probaveriut innoeentee , quia periculosa est et .dmitti DOn debet rei
quemcumque prof8l8io.
I
lO
DI'l'BBl'UTATlO.
.ccnaantur,
adTerBUm
VT. -
BREV. (B[redit 13 qui}NYDBOO[om.
1 laudicio YDObEPM, lAuditio N8, laodica80
O, laudatio BOa L Plth., elsdio PWi., claudio
PWi.
pr&elidi] ppo praeside N"(f)
2 aeeu.. til] accusanti. V'E, aeeu .. toris 8, accusatori
pM t, accnlADdi O 2/3 crimiuandi priDlqnam)
criminOlia non priDl detur qnam BO
a 88]
17'-, om.PML
crimine] A or. BO quod N
premnntur] praemuntur T, oppremuntur ya,
obstrixit P M, obtrixit L, pulsautur S
ezuerent N, exuerit PML, exuenerint JJa
4 .. netionem N uetere ya, uerum JJa
oonditorie N
(> C8nsuerunt] ce......
Va, coDluerunt (-rint
oa) NO
in) reil in O
6 inuidio .. 'l'NB
uoce B
nulla L
itaque) qne DI
6/7 obtinet B
7 iudicium JJa, iudicio Bb
auritatem ya
uericlitantium N, peregrinantium OlO
8 furore O
li] 88 N
euagitur
N, euagentur PML8
ne] neo BOE
9 totus N
aut] ut N, ac S'
quaeationi O"
intJEOPML8).
-
u
IV8T.9, 1,19.
88Curul]lMIl8OuruIPML
9/10 agitauitNB8,
cogitabit O"
lO qui) qui in T, que O nequendum B
l80uritatem B
Il quOl] quocl
PML8
poDitE, JXlnatN odia T denitan O
11/12 dat. prid. (iii OBPM8) id. (om. O) &Dg.
carnunti (oarnonti NPM, carnont E, oarnunt.ii
YD, charnonti 8, carnuncl O, carnuntio B, carnoti O, garuuti Illfi. [LI, oarnuntio et oarnuntii et oarnucii PWa., clsrimonti ItuL [Bal.])
grat. a (om. TYD) iii (iiii T, 0lIl. O) et equitio
u. c. (uiro cla B, uiro clara 8, uic B, 0lIl. TN
YO) libri: 'Cf". p. c. Gratiani A. ili et Equitii,
quonillm Il. d_m
876 Valeminia_e:r:
OaUiW
traflliit in PllnnOl'liatn
13 reddendnm Na
conr8llionÌI P, conf8llionem N
in OIR. H
14 accusantur am. Ha
priul OIR. Ba
et]
haeo B
debebit E
14 rei pofi 15 qnemcumque H
15 aduersum) NYOEO, &cluer8us
B(f)BPMLS
quemque N
confesslo PML8
VIIII, l, 13 (376 Febr. 11).
lJ(pPP. VALBNS, GBA(TlA)NVS BT VAL(BIn'UfJ)ANV8
AAA. AD SBNATV ••
P08T .&.LU: Provincialis
iudez vel intra ltaliam,
cum in eius disceptationem
criminalis causae dictio adversum
senatorem inciderit, intendendi quidem examinis et cognoscendi causas habeat potestatem,
verum nibil de animadversione decernens integro non causae, sed capitis statu referat ad
scientiam nostram vel ad inclytas potestates.
Referent igitur praesides et correctores,
item consulares, vicarii quoque, proconsules de capite, ut diximus, sanatorio negotii examine habito.
Referant autem de suburbanis provinciis iudices ad praefecturam
sedis
urbanae, de ceteris ad praefecturam praetorio.
Sed praefecto urbis cognoscenti de capite
senatorum spectatorum
marime virorum iudicium quinquevirale
sociabitur et de praesenti bus et administratorum
honore functis licebit adiungere sorte ductos , non spente
delectos.
BT OBTBRA. LBCTA IN 8I!NATV III ID. FEB. VALENTB V BT VALEIiT11!;lANO A.&.. 00588.
VT
. _ lens et grato
Wl T
5 inclytas] V, incly••• T
6 quoque) ICr. quoque et negotio V I
8 practorio] V, praetorianam T eognoscentl]
V, ....... entc T
quinqueuirales 7'
IN";l'ft, cognosceute
cium V'
9 iu-
r.
IO
)E ACCV8ATIONIBV8
vnn
435
ET IN8CRIBTIONlB.
1 14. 15
7IlII, 1,14 [= BREV. VIIII, l, 8] (388 Mai. 27).
DrPPP. GBATUNV8,
VAL(BlfTDI1)ANV8
BT TBBOD(OSlVS)
.&..&.A.
AD .AJtDIlA5VX
VIc(ABIVJl)
HISPA-
Qui vel intemici vi exerit actionem vel crimen suspectae mortis intendit, non prius
euiusquam caput accnsatione pulset, quam vinculo legis adIVIT.
strietus pari coeperit poenae condicione
iurgare, ita ut etiam Il
Il ine.
&erVoe si quis crediderit accusandos, non prius ad "misero"eorporum"
rum" tonnenta veniatur, qUIUDse "aeeusator" vinculo "inserib·am.· I ·subllcriptlonis·
tionis· adstrinxerit.1I Adpetendorum enim causa I18rvorum aut
Ilfin·
diapendium facultatum est aut poena dominorum.
DAT. VI
JnAlL
JU.L.
IVX.
P.&.T.&.VI"'OB.&.1'»B
lTBBVJl
BT 8ATVBlfDIO
OONSB.
Quicumque alium de homicidii crimine periculosa vel capitali obieotione
pulaanrit, non priDl a iudicibus audi.tur, quam se limilem poensm, quam reo intendit, eenICripeerit Inbitumm: et 8i 8e"01 alienOl &CCllIIUIdosesse crediderit, 118 limili iDlCJ'iptione conIItringat: futurnm
ut snpplicia innocentum l8"orum
aut po8na capitil 8ui aut racnltatum
DlTllBPBBT.&.TIO.
&mÌIIiOD8
eonpenset.
VT. BREV. (HNYDBOO[om.
int.jEXCPMLHK.
14. 16. l'l). - IV8T. 9, 2,18. BVRG. R. 7, l. 2 etI: Theodoliani libro nono Bub titulo primo ne: Si quis ingeDuua inseDno
crimen ÌDtendeDl quod obiecit se IICripserit probaturum, li probatio deCuerit·, iDICribendi 18 com
eo quem &CC1JI&t
corporali eupplìcio, licentia non negetur, ita ut aut caput aut facultatem BUlm
obliget • • . • . Si Tero ingenuus senum cuiuscumque putayerit insoribendum, aut caput 8uum
aut facultatem integram noyerit obligari, quam non probato crimine domino se"DI adquirat. FORlIVLA
TVRONENSI8 n.29 (MG. formo p. 152; cf. ibidem p.637).
l impp.] imperatio H
ual] et ual. C, ualentinua H et theod.] theod. O ad marinianum]
THYDOPIC Pith. (etI: 3) llUt. Burg., ad marianianom 161, ad marianum NBOEpbMLHK
14. l'l, meriano Pith. (etI: !l), ed marinum V
uicarium] comitem O, preposltum O, uc l'l
J/2 hispaniae (-Die T)] YT IIUt., 8paniae Burg.,
lUpaniarum YDOOECPML14, hi8paniorum K,
lpaniarum BBH, hi8p N
2 interniciui] BN
YDE Pith., •• ternaecini T, interneciui VOCE,
internecni H 16, ìnterneccui L, inteneoiu (Bie)
.JI, int[erneciu]ue ([] in litura) P, interniciì O ..,
intemeoiuili 01, intemae ciue 17, interne uel
ciuili B, in ciuilem traieetiue 141
exerit] exeret H, exereì N, nexegerit O.., exierit E
IUSceptae BEOtE" Pith.
3 cuiusquam] TbrnJ.
(prader H['l), cuiuscnmqne VH (f) edd.
capud V aeeusationis N pulsit 14 qua N
uinculum 16
3:4 abecriptus YDBO'
4 caeperint K
poenae] poena E Pith., pe (.ic) X,
poena et BO, Dm. 14 condicioni V, conditione
Pith.
iurgari BOO, Iugare L, iugari 14
ita nt] id aut X
5 seruos) seruus NYD 14,
pofi li q1lÌl O Iun.
si quis] si qui PML
SK 14. 16. l'l, quisquis BO"
accusandus NY
DXM 14 non prius bù 14
5/6 mlserorum]
semorum BOt
6 quam] qua H, bù N
&C_tur
14 6/7 iuscribtionee Y, inscriptione N,
rrrn, l,
BCriptioDÌIPMLK 14. l'l, adscriptioDil H 16
7 adexltricserit X, adltrinrit YbD, adltrixerint H, edtrinxerit (la, edtrinxerint N
enìm
am. K. canllU B aut] an N.
8 aut] ut L
8/9 daL ni (u O) k. (id. B) iun. (H(7)O, i.D.
VTNYOCPMH l'l Itut. (Bol. LI, nou, BE)
pstaui (battaui C, pelami.ll) merobande (mer8baude YD, merobaudo P M l'l, merapaudo S) il
literum Y) et sal. librl
lO de am. N
homicidii] homicidiorum X capitale X
11 quam)
quemL,quaX
se]reX,om.Y'E
po8naS
quam] qua X, am. C
reo] reum N, reti X,
in reo E'
intendet H, intendat 14
12lubitorum X
si] si se M
seruo8 NYDEXOK
1
14 .16
alienns NYDoaEXOPMK
14".16
accusandue NY'DOaECK
141• 16, accusendum X
si simili] simili se BO, sed aimili N,
persimile X, simili EE
scriptione PMLHK
14. 16. l'l
12/13 conatringat) con8tringant X,
se constr. E
18 futurum] futnrurum N.
futurorum s», Dm. H
ut am. C
capitisj
capita X, capiti O
facultatem 14'. Ad morginem intffprelaAonu
addù D: quicumque
alium de homicidio vel criminali .bieotione
pul8&yerit, non prius a iudicibus andiatnr,
quam 8imiliter poenam se consoripserit subìturum quam reo intenderit.
15 [= BREV. VIIII, 1,9) (385 Apr. 30).
mD
AAA.
OY1IEGIO P(RA.EFECTO)
P(BABTORI)o.
singoli universique
cognoscant non
emendicatis suffragiis decretorum, sed lite suis
Concessum
1iii] i N
cy(vel i)negio lcynigio E, quiuogio
B, cy(eel i)nedio PMLS
2 consonaum c~t G
IV8T.
I
Singuli universique iudices cognoscant
in publicis crlmlnlbus non oportere emen-
I 3Y (marg.)D(,narg.)
euindicatis NYD,
'in reg et ini; emendicatil'
litis BOE
'28"
lO
VIUI 1 15-18
DE ACCV8ATIONIbVa ET IMBCB.lB1'IOlÙll
436
I
nomini bus instituta
inlustris
et magnifìcae celsitudinis
tuae adeundam
potestatem,
quoniam
acCUM unumquemque
per alterum
non oportet:
ut iustitia et aequitate,
qua notus es,
punias,
si innO:DOS verberavit,
in of-
videlicet
in iudice
dicati8 Iuft'ngii.
deore&orum aut relationibDl a pub!icis .per80niI d~dis
credere,
sed rei yentatem reqnuere fin.
I
•
ficio, si forlasse
conticuit,
quod caedi decuriones
innO:D08
.AI. OON8TAlfT(mo)p(ou)
ABCA.D(IO) A.. I BT B.&.VTOlD OOlf88.
In criminali bus
IIn'BBPBBTATlO.
ClDlia
ve! obieotiouibDl
non
per
liceret.
D.&.T.PBID. lUI.
mandatum
nnllDl
acoa-.
nec ai per rescrlptum
principia hoe potuerit
per 18 lOODl8t inscriptione
praemiSl&.
ludices
inpetrare,
sed ipM qui crimen intendit ~
autem punieudi lunt et damnandnm
oftlcinm,
fOrta818 tacuerint,
iDlCriptione
imi
ai innocentem
nisi praemÌll&
8nbdendum
VT. - BREV. (HNYD[in "t,.oque adlcript4 Il. l. lt.Ib praucripto
EOPMLS). - IV8T. 9,2, 14. - THEODERICV8 14.
1 nominibua] omnibua BO
iDatituta] restituta
BOEbPML
inluatria] is Iibria B
magnifillum B
2 quoniam] quod L, quod non S
2/3 accusare NE Pith.
3 per] pro S
alterum] alium Pith.
oportet] yortetH,
poterit O
4 ut om. B
iUltitia et] iUltitiae H, iustltiam et O
aequitatem BO
notua] uatua
OtO 88] 88tHOtEO
5:in iudice] TYDOE08,
in iudices V'PML, indice HO" Pith., indici N,
iudice Bot
punia (,ic) E", puniat H, teneaa
Ot, potius Et
Ili om. BO
innoxiua NY-D
BOtE-, iunoxi .. O", obnoxius El>
ueruersbit
PM, uerberabit OLS
in om. D
6/6 offi-
I
crediderint
in
ii et
li
quaemoni.
intrJBOO[ __
cium HNBO PilA.
6 forte O oonatituit O,
eontinuit Et
quo N
cedi V'T
deeurionls NS
innoxioa] mnoxiU8 N, in innoxiOl
(-xiUIO-) BO, aMI deeuriou81 O
6,n daL
prid. k. mai. (m&J1. T) ooDltantinopoU (-lim H)
are. a. (om. TBO) i (om. TNYDBOO) et bautone (beutone N-) libri
8 in] si (}t crimiobreotionibDl L
9 per scriptum
ipsi D
intendet L
lO inscriptionem.La,
scriptione PMLb8
damnandum] damnandi E, .bhominaudo
O"
Il tacuerit E-O
si om. E
BCriptione PMLbS
crediderit YDOPMS
qna8ltiouibuIO
DlbilibDl
B
BOOL
VIIII, l, 16 (386 Mart. 80).
mBX
A.&.A.
Extra
oportet
illic
B050RlO
NOBW88DlO
VT. -
provinciae
iudicia
criminum
er. 9, l,
terminos
accusatori
non erit
licentia
progredi,
quia
fieri, ubi mcinus
dicatur
admissum.
DAT. m lUl.. .&.nIL.
PVBBO BT lIVODIO COlf88.
IO.
1 idem 11&&.T, idem aaa tatiano
2
V' interpolan«
dica ••• T, dicitur
V'
VIIlI, l, 17 (890 Feb.15).
mD A.&.A.TAT14NO P(lUBFBCTO) P(BABTORI)O.
POST .&.L1A: Tunc convenit
potentiores
viros adesse iudiciis, cum eorum praesentiam "criminalis '
IVST.
'in crimini bus publlcls"
licet in pecuniarlls causìe per procuratores lites sustineant
r
r.
inscribtionem
causa
deposcat
DAT. xv
XAB. DD(IOLAlfO) VAL(ENTDlI)AlfO A. un ET
NBOTEB(IO) CON88.
per
L\L.
VT. -
IV8T. 9, 2, 15.
5 iiii) T Iust, (Hai.), u V
6 neot6r V, neothe ••• T
_._._- -------------VIIII, 1,18 [= BREV. VIlII, l, lO] (396 Aug.3).
DlPP. ARCAD(IVS) BT HOlfOR(IVS) AA. Ne diversorum
vel
quadarn
lenitatis
ambitione
per
provincias
P'I
1 et 0fI1. O
1111.]eiùem 0, 811. maximo pf,
Plthoeu« et lnde CuiaciUl 1586
rei) questio
reiO, om. O
2 quadam) quacumque O, quam-
detenti
criminum rei vel desidia. iudicum
in carcere
crudelius difFerantur,
cumque B
lillitlltes}l~ u(?)ellitatis T, lenitatis (.'U1~'.
detenti] degentes 01
carcere] earcerom Hl'BEOPS C071'.
deferantur NYDOE
lO
E AOCV8ATIONIBV8 ET IN8CRIBTIONIB.
vnn
437
1 18. 19
moneantur omnes iudices productos e custodiis reos diseeptationi debitae subdere et qnod
leges suaserint definire. DAT. m NON • .&.VG.0019BT(ANTIl'IO)P(OLI) .&.80.&.»([0) llll BT RONOB(IO) m
A.&.. CON88.
mTBBPBftATlO.
Rei non multo tempore in CAlC8re vel cDltodia teneantur, sed celeriter
aut innocente8 absolvantnr aut, si convicti fuerint, criminosi sententia puniantnr.
•
VT. - BREV. (BNYDBGO{am.
im.jECPMLS;
CON8. 8, 5; tezttu eztremu duecti. legi_
ad tnGrgmem voluminil Pithoeani (bibl. pubi. Paru. ru. F 4, cf· prMf.J, interpretano in
libro Gd~ni Fultùmi).
far
l productUI N
e (et Y) eustodiis (-dia T)
reo.] aequOltudiis reus N dilceptatioDi{·neE)]
discDlsioni PMLS Con,.
subìcere Com.
2 legi. E IU&88l"IUIt
N
2/8 dat. iii (iiii Y
BE, prid. S) non. aug. const, (am. E) Ire. (are.
a. T) iili (ili Con,., om. HO) et hon. iii (om. H
G Com., hon, iii et arch. iiii E) la (i TE, aL
ilii O) libri
4 mnltnm L
carcerem p
MaL
. custodia (-1m PS)) iII o. NY'EFuld.
(I selunntnr B
crimino8i1 Fuld.
pnniantar am. C
IIII, 1,19 [= BREV. VIIII, l, 11) (423 Aug.6).
DIPP.
RONOBlV8
BT TRBOD(08IVa)
.&.A.
CONa(VLIBV8),
PBA.BTOBl-
avo SALVTBX DIOVIfT. • Accusatiows< ordinem iam dudum Iegibus institutum servari iubemus, ut quicumque in discrimen eapitis arceeaitur, non statim rens qui accusari potuit aestimetur, De subiectam innocentiam faciamus. Sed" quisquis ille est qui crimen intendi t, Il
in iudicium veniat, nomen rei indicet, vinculum inscribtionis
arripiat,
custodiae similitudinem
habita tamen dignitatis
aestimatione patiatur," "nec" inpunitam fore noverit licentiam
mentiendi, cum calumniantes ad vindict&m poscat similitudo
l supplicii n
Nemo sibi tamen obiectu cuiuslibet criminis
blandiatur
de se in quaestione confessus veniam propter
flagitia sperans adiuncti vel communione criminis consortium
personae superioris optans. aut inimici supplicio in ipsa supremorum suorum sorte sociandua, aut eripi se posse confìdeus
"studio" aut privilegio nominati, cum veteris iuris auctoritas
de se confessos ne interrogari quidem de aliorum conscientia
B1'8,
TlWIVlQB
1 honoriDl ...
PLBB18,
2 plebls om. Y" addit (praeter
plebil) Y' et) e T conss V, consullbus om. BL
1/2 praetoribns] praeiub N, am. 01,
2 trìbuDiI am. L
plebea N, plebeis EL, plebibua
G, am. Y
IUO) HYbS,
sui V, om. reliqui (in
Pith.) et Iust., rkf. T
3 institutum] inItitum Ys-D, statutum BbPMI,S, statum Ba
4 in om. S'
discrimineHNOEPMLS
Irce.itur) VHNBOEC,
lreerftitur G, accersitur
(-Mtar Ma) T (accer ..... ) YDPMLS IlUt.
5 reuI am. O acusare L potuit] non potnit H
eXUmetur H P M S, aestimatur N
De] Dee
HYDBGE
subiectum G, subleetam YD
5/6 inuocentiae Ob
6 quisuis Y·, si qui. B,
quisque E
ilIe) ille his N, hic ilIe O
7 ìudicio N
indicet) THNYDOC Pùh, hut., iudicetE, indicet et VPMLS, uindicetur et BO
inecribtionie] scriptioDis S
8 arripiat) T [arrill-) brttl., accipiat V
cnstodiae] custodiat
YD, in ii et (et am. D) int custodi .. (ne Y,
cuti D), in dy(onilii) custodìae (cDltodiIl D)
mI
9,2,17
·&cCUI&tionìbus"
BD.&.TVl
IV8T.
9, 46, lO
I
Il inc.Quieqnil cr.
intendit Il fin.
n redill
~
"non"
lO
Ilfin.
I
>
aut stu-,
dio '
margo Y (marg.) D (fIIaro.) similitudine NBG
habita (a[?)u[?)ita T) tamen) habitam C
9 extimatione BPM, aestimationem NG
inponitam T
licentia NE
lO mentienti H
poscat] pareat BGt
aimilitudinem G
Il tamen om. O, tmle sibi Iust,
obieoto N,
obieotumBG,obieotaH
crimenBG
12 blandiatur ante Il obiectu Iust.
quaetione T
confusus O"
12/13 propter 61lgitia sperans
(isperans B, speranda S J) sp. pro fI. Iust.
13 adiuncti] V Iun., adiungi T brev. (in hi,
Pith.)
uel] se B, se uel G
eommunionì PJ[
LS, commnnionem Y
consortio N, consortia C
14 pupo peri. O
aut) utPjJfL
inimicis
BO, inimicos O suppliclum BO
14/15 suppremorum VT, subprimorum NO
15 suorum
bi. H
sociandos l'OE
eripi (eripe La) se]
eripisse Eaya, eripuisae HBOEb, am. in 1fJ.
vac. C
16 studium O nomiDatim H ueteri
PML
17 88 om. N
confeesos nec L Pith.
confessua ne BGlEMa, confuaioneBG"
interrogare C
VIIII l 19-2 2
438
DE EXHIBENDI8 VEL TBAN8I1ITT. RBI8
sinat,
Nemo igitur de proprio crimine confitentem super
lV8T.9,2,17
conscientia scrutetur aliena, Il nemo credat supplicia fugienti
Il fin·
sponte fingenti; commonitoriis secreto mandatis fidem penitus
abnegamus.
ET OBTBBA.. DAT. vm ID. AVO. 1I.AVBlfN.t.B A8OLBPIODOTO ET K.&.JlDIIAl{O OOJIIIIL
I
INTBBPBBT.&.Tlo.
Ante iUloriptionem nemo efficitur criminosus: nam inlcriptione per ordinem racta tune a iudice suscipiendus
est reDl et custodiae com accusatore trsdendDl est, _
tamen ratione, ut tam accusati quam accU8&tori8 dignitas aestimetur et unumqnemqne ante
discUl8ionem ita iudex faciat oDltodiri, ut eorum natale8 aut dignitu patiuntur. Sane hi, qui
crimina sua in quaestione conf8lli 8unt, de alii8 8i dicere Toluerint, a iudice Don credantar
quia iure et Iegibus constitutum 81t, ul 8poutanea profe88ione reus reum non faclat neque illi de
altero credatur, qui 88 criminolum _
conf8llDl 81t.
VT. - BREV. (HNYD[in utroque ad.cripta ". l. panur atque in 9,1,16
in g et intr "el int}BOO[om. intJEOPMLS). - IV8T. 9, 2,17.9,46,
lO. - THEODERICV8 13.
1 8ÌU1t.... 2 conscientia (-tÌam Tl\7JLS) om. H
2 scrutetur] iscruteturH, sorntet Balienam TPMLS, uia aliena BO
nemo] non BO,
by ya
2/3 [auppli]cia fugienti aponte fingenti
T, aupplicia rugienti yl et 'in ii et int' _go
y, auplìcio confitenti O, aponte fingenti VI et
praeter O libri brtnliarii BNY (qui addit inter
fIer'lU 'in dyonisii') DBGEOPMLS
(ponte pro
sponte L - ffugenteslfJ H, fiDgentia Eh, fingent81 B, fiFentil OY, quingenti S)
3 com'
monitorii Y , commoneri VI, communitoriia B,
communitoriB Ba, cummuoituria (]a, COlJlilonituriB o», eommuniceturia Bb, commenteriia -(Jn·o
commouito Oui.) PiÙl.
aecreto mandatiaJ O,
seoreta mandati8 VI et margo Y, 8eoret.._
datia T, 8eoretisque mandatil ~HNYDOEOP
MLS Pith. (cleleta kctWne Ouiaciana 8eoretiaque
aecreta mandatia), aecretia B
fidem] finem E
penitDl] paenitns T, punitoram o-, pnuituram
BGy 4 abnegamus] abuegemDl VI et mo.rgo Y,
I
IO
lU6 praucripItJ
BVRG. R. 7,4-
negamus B
dat. niii (ui BO) id. aDI, ran.
uclepiodoto (uclepiodorf?]o 7') et
mariniano (,ie N* et rel., mariano N'FIOB Pitl.)
libri (1U6_. oa. O) 5 inlcriptioDe N, seriptionem H (confi"_' V"lOkt) PMLS
efIlcia&ar
BO
illlCriptionem NYDOBO.,
IICriptlone
(-nem L) BBPMLS
6 ftt.ctam O.
ad iudice L, ad iudi08l O, a iudicibDl O
IUllCipiendus] 8uspondendus By
reus 0IIl. N
oredendus L
7 extimetur HPJfL
unumquemque]
u. 80rum H
8 discUl8ione H
cDltodire
BG
nt] et Ba
natalil YDBOBO
au&]
autem B, et H
hi] YD, bii N, his relitpA
9 in quaestione1 inquiaitioneE Pith. noluntBa
credantnr] NYDEOPLS,
creduntnr M, eredatur BBO
lO iure et] et inre O
lega E
oonstitnm N ut] quod ho expontanea BO,
spontane N professìoue ...• facjat ne _. H.
11 ereditar O orim. 88 B
(orn. BO)
II. DE EXHIBENDIS VEL TRANSMITTENDIS REIS.
IlUt.
9, 3.
VIIII, 2, l (362 Febr. 5).
l'·
I.P.
IVLIANVS A. SALLV8TIO P(BABFBCTO) P(BABTORI)O.
Ius senatorum et auctoritatem
eius ordinis, in quo nos quoque ipsos "esse"
om. IV8T.
uumeramus, necesse est ab omni iniuria dcfendere. Il Si quis ergo
Il fia. IVST.
senator socius criminis insimulatus fuerit, ante causae cognitionem
omni terrore calumniae, omni suspicionis molestia careat: vaCUUBsit prorsus et liber,
antequam re oonvicta crimen agnoscat et exuat dignitatem.
DAT. NON. FEB. CONSTANTllfOP(OLI) .AJmBTIJfO
V. -
BT
NBVITTA CON88.
IVST. 12, 1, 8.
VIIII, 2, 2 (365 Ian, 22).
IXPP.V.u(BNTllfI)Al'IV8
ET V.&.LBl'i8 AA. VALEN-
·Qnisquis fuerit, quem
crimen pulsat , quem negotium tangit , conprebensum eum iude:rr ' sub custodia constituat atTllfO
CON8VLARI PICBNI.
IVST.
'Si miles in provincia repertus crimen
publicum commiserit, eum rector provineiae"
~
E EXBIBENDI8
VEL TRAN8MITT. REIS
439
perBOUe
VllII 2 2-5
que ita vel csusae meritum vel
qualitatem ad •nos" referat, II vel, si longius fuerimns,
magiatrum militum < I II fin.
ad inlustres viros praefectos praetorio, sive ad
magistroe militum, si militaris fuerit persona, ne
sub specie ve! verae vel ementitae dignitatis facinora dilabantur.
Dabimus enim formam,
quam unusquisque
iudelt sequetur in 80, qui reus fuerit inventus.
Interim ille, qui in
llUSpicionem venerit negotii criminalis,
cuiuscumque
honoris esse dicatur,
oonprehensua
ex ofticio non recedat.
D.&.T.Xl KAL. J'IIB. 1IKD(10L.&.lfO)
vAL(DTDII}Alfo BT VALDTJI U.OO.88.
v:. -
I·
~
!V8T. 9, S, l.
8 praefeotos. praetorio
V
8 xi] xii IIUI. (Bai.)
Dec. SO).
[III, 2, S (380
DlPPP. 8BA(TlA)lfVB, vAL(DTDIl).&.lfVB BT TBIIOD(08IV8).&.U. JIVTBOPIOp(B.&.D1IOTo)p(BABTOBI)O. Nullu8 in carcerem,
priusquam
convincatur,
omnino vinciatur.
Ex longinquo
si quis est acciendus,
non prius insimulanti
adcommodetur
adaensus
quam sollemni
lege
118
VÌDlterit • et in poenam
reciproci
et ••• recauerit· -. IV8T.
stilo trepidante
recaverit".
Eique qui deducendDl erit ad disponendas
res suas conponendosque maestos penatea spatium
coram loci iudice
aut etiam magistratibus
•dierum XXX· tribna• luf6cientium dierum, non min1ll &amen
tur, nulla remanente aput eum qui ad exhìbentriginta· IV8T.
dum miseus est copia nundinandi
Qui posteaquam ad indicem venerit, adhibita advocatione
iDI debebit explorare quaesitum
ac tamdiu pari cum accusatore
fortuna retineri, donec reppererit
coguitio celebrata discrimen.
DAT. m lUL. UN. ooN8T.&.lfTDI(O)P(OLI)
GU(TlA)5o V Il' TBIIOD(OBlO)1 ..u. ooN88.
I·
V (cum Sol'IM.). -
!V8T. 9, 3, 2.
1 granDI V
8 inaimu)anti] IlUt., ac (Iic,
non ad) simulanti V
4 peoiproci VI
bl6 redncendDl IlUt.
7 paeDltel V
18 iii
I
bI. i.n.] V, u k. inno ItuI. (L Bol.)
~
i ont4I
li
10
&I
[III, 2,4 (890 Febr.4).
lXPPP. vAL(BlITIl!iI)ANVS,TBEOD(081VB)BT .&.BOA.D(IVa)
.&..&.A. DBBP.&.l!iIO
PBOC05B(VLI)APBIo(U).
Neminem iudicio e.r.hibendum esse praecipimus,
nisi de cuius exhibitione iudex pronuntiaverit.
D.&.T.PB1D. NON. FBB. lIlID(IOLANO)V..u.BlfT1lfU50 .&..llll BT NBOTDIO ooN88.
v:. -
lVST. 9, 3, 3.
3 neotherio V
111,2,5 (409 Ian.21).
DlPP. HONOB(IVS)BT THBOD(08lVS).&..&..
CAIIClLUICOp(BA.BFlICTO)
P(UBTOBI)o. Defensores civitatum,
•curatores , magistratus
et ordines"
oblatos sibi reos "in carcerem non mittant, I18d· in ipso latrocinio
vel congressu violentiae aut perpetrato
homicidio, stupro vel raptu
ve! adulterio
deprehensos
et actis "municipalibns" sibi traditos expreuo
crimine "proeecutionibue
arguentium"
cum bis, a quibus
fuerint accusati, mox sub idonea prosecutìone
ad iudicium dirigant.
Br CB'I'BB.&.. DAT.xn JtAL. FBB. UV(BlI5U) HOIfOBIOVIU:IT THBOD(OSIO)
m
.&.A.ooN88.
v:. -
IVST. J, 55, 7.
1 are. et hOD.IIUt.
8/9
2 ciuitatum) c...tatum Va
dal. prid. IL ian. mediolani Btilichone ii
I
IV8T.
~
... 0fR.
"in ..
sed"
om.
·publiciS<
• prol.
et anthemio COnii. IIUL (Hol.J
arg: ""l.
•
440
VIllI 2 6-:-3 2
DE CV8TODIA IlBOBVIl
VIIII, 2,6 (409 Jan.21).
lJ(PP. HONOB(IVS) BT THJIOD(OSIVS) .lA. CABCILUNO p(BAD'.ICTO)
P(UBTOBl)o.
Si qU08 prae_
cepto iudicum praemisso inscribtionis vinculo reos factos adminiculum curiae propriae
dirigere iussum fuerit, municipalibus
actia interrogeutur , an velint iuxta praeceptum
triumpbalis
patria nostri XXX diebns sibi concessis sub moderata et diligenti custodia
propter ordinationem domus propriae parandosque sibi sumptus in civitate residere. Quod
si fieri voluerint, hoc genus beneficii cupientibus non negetur: si vero dirigi velint, mox
reos cum suis aceusatoribns mittant nec ad arbitrium adversariorum
in civitatibDl retineri patiantur.
BT CBTBBA. DAT. XII LU.. FU. UV(BNNU)
HONOB(IO) Vlll IIT nmoD(08IO)
m
S
AA. CON88.
v
2 proprie
6 boc] ho. Va
V
III
8 iii om. V
[= BREV. II].
DE CVSTODIA REORVM.
llUt. 9, 4.
VIIII, 3, l (320 Iun. 30).
lJ(p.
OONSTAlI'TINVS .&.. AD FLOBBl'TIVJl RATIONALB..
In quacumque c&U8& reo exhibito,
sive accusator exsistat si ve eum publicae sollicitudinis
cura perduxerit,
statim debet
quaestio fieri, ut noxius puuiatur, innocens absolvatur,
Quod si accusator aberit ad temo
pus aut sociornm praeaentia necessaria videatur, id quidem debet quam celerrime procurari. Interea vero exhibito non ferreas maniI
lV8T.
cas et inhaerentes
ossibus mitti oportet, sed
si criminis
qnalitas
etiam catenarum
proliziores catenaa,
ut et cruciatio desit et
acerbitatem
postulaverit
permaneat fida custodia.
Nec vero sedis intimae
tenebras pati debebit inclusus, sed usurpata luce
vegetali et, ubi nox geminaverit
custodiam,
vestibulis carcerum et salubribus locis recipi ac
revertente
iterum die ad primum solis ortum
ilico ad publicum lumen educi, ne poenis carceris perimatur, quod inuocentibus miserum, noxiis
l non satis severum esse "cognoscitur",
Illud
"dignoscitur '
et.iam observabitur, ut neque bis qui stratorum
i ,----;:-- ....
~funguntur officio neque ministris eorum liceat crudelitatem suam accusatori bus vendere
et iunocentes intra carcerum saepta leto dare aut subtractos
audientiae longa. tabe consumere. NOli enim existimationis tantum, sed etiam periculi metus iudici immiuebit, si
a.liqucm ultra debitum tempus inedia aut quocumque modo uliquis stratcrum
exhauserit
et non statim cum penes quem officium custodiae est adque eius ministros capitali poena
subiecerit.
DAT. PRIO. CAL. IVL. SBRDICAE CONSTANTINO A. VI ET CONSTA'NTINO CAE8. CONSS.
r
r
I
---------V. -
lVST. 9, 4, l.
2 publice V
perduxerit] V, produxerit llUt.
4 celerrime] V llUt. ( .\"'b), celeberrime llUt. (rel.}
[) uero) Iust., uiro V
lO enegetari VI
18 septa V
19 iudici] 1",1. (reliqui), iudicii V
Iust; (C)
21 paenes V officium] Iust., of-
-----
ficii V
poeua] V Iust, (0), ('0811&e ImI. [rel.]
22 dato prid. kal. (ca!. V) iul, serd, constantiuo [constantio Iust. (Hai.]) Il. ui et constantino (eoustantio
V, constante Iuet, (Hol.]) Cles.
libri
------------
----
VIIII, 3,2 (326 Febr. 3).
Si quis in ea culpa vel crimine fuerit deprehensus, quod diget custodiae squalore videtur, auditus aput acta, cum de admisso
lDElI. A. AD EVAGRlV.II.
num claustris
l euagrium]
carceris
(M'talle ppo
2 claustri.] yu, clautria VI
IO
I~
20
DE CV8TODIA REORVM
constiterit,
poenam
441
VIIII 3 2-5
earcerìs
sustineat
atque ita postmodum
eductus aput acta audiatur.
testimonio
commemorati o admi88i criminis fiet, ut iudicibus
saevientibus
freni quidam ac temperies
adhibita
videatur.
DAT. m NO•. PIIB.
ooN8T.&.5TDIO.&.. Vll BT CON8T.&.lfTlO
OA.D. 005118.
Ita enim quasi sub publico
inmodice
1lDA00000B
V. -
IV8T. 9,4,2.
8 inmodicae Vl
quldam] lT llUt. (OHa), quidem Itut. (rel.)
Ile temperies]
flUI. (ORaMb),
adwuperies V, attempcries IlUt.(ll)
3/4 dat. iii
l=
1,3,3
BREV. VIIII,2,
nou. feb. conatlntino l del. non. febr. COUltantiO
IIUt. (HGl.) OODltantiO c.] OODltanto IuM.(HGI.)
1] (340 Apr.5).
Dfi'. OON8T.&.NTlVS
A. .&.OllfDYl'IOp( BAl!l'BC'l'Q) P('BABTOBl)o. Quoniam unum carceris conclave permiJttos secum criminosos includit, hac lega sancimus, ut, eti&msi poenae qualitas
pennixtione
iungenda
est, sesum tamen disparem diversa claustrorum
habere tutamina
iubeatur.
D.&.T.NON. APJUL. ACDlDYl'IOBT PBOOVLOOON88.
UDÌDI
DlTBRPBBTATIO. Viri Ile mulìeres, etiamei
cuceria custodia teneantur,
criminis
V (cum &lflU.). -
int.JEOPML8).
BREV. (HNBGO{om.
l ooDlt&ntinDl NBOEL8
acindyno] .eripri,
sey(fIel i)ndino VPM, lindinio L, lleendinumN,
acendino G E, acinnio B, cindiuo H, fiorenDO O
(a 9,3, J), deeeatio p u et cynegio et arcadio
Pitla., Dm. in 'P. "Be. O
ppm N, rationali O
(a: 9,3, J)
quoniam] quod L, qui non 8
unus N, uno JJaG, non in uno Bb
cuceri 8
1/2 cum elaues N
2 permixtUl Ga, commixtua O
seeum] V brell. [sed cum BG) IIUI.,
forl4lle ser. sexuum
crìminosus NBG, crimmonOlus Ha, criminosus (ric) E includitur a,
ìnelusit N
bIO) beo L
poeuae (paene PH)
qnalitas] VHNEPMLS IIUt. (deficiunt Graeci),
r, 3,",
aequalitate
-
iungantur,
non &amen in
IV8T. 9, 4, 3.
poenae (poena O) aequalitas BGOO (cf. interpr.) rUle forkuH
3 permÌllÌone N
inn-
gende] miuDg8nda IlUt.
l18Xum t. diaparem
(-rim E)] sexu t. dispari PML8
haberet (-rit
N) tutAmiUI NG, baberent utlmina L, habere
ut agmina 8, babere ut tam in ea JJa, habere
cUltodia Bb
4 iubestur] uideantur O
daL
non. (L G, ix k. O Pilh.) apro lleyndino (&cendino NG, accendino OE) et proc. lilwi
5 &C)
et B
criminia) sacri crimini. sua G, crimiuosa E
aequalitate] qnalitate H
innguntur
PH
in om. H
6 teneatur Ha
(365 Sept. 8).
Dfi'P. VALB(NTOO)ANV8BT VALBl!8 .lA. AD VALERIANVll VIC(ARIVll) WSP.&.Nl.&.BVll. POST
Nullus ante carceris custodiae mancipetnr, quam ab eo, qui in accusationem
eius
erupit,
in codice publico
sollemnia iaacribtionis impleta
sint.
PBABLAT.&.LITl'BBlB V. ii.
VICABlI VI ID. SBP. VERONABVALBNTllflANOBT VALBNTBAA. COIl88.
A.LI.&.:
V (cum SolflU.).
"' prop~
annum vide ad 1, 16, lO
1,3,5 [= BREV. VIIII, 2, 2) (371 Iun.29).
DlPPP. V.u(BlITINI)ANVS, VALENSBT GR(ATI)ANVSA.AA. AD PBOBV. P(BAEFECTVJI)P(BABTORI)O.
Ad commentariensem
receptarum
persouarum
custodia observatioque
pertineat,
nec putet
hominem
abiectum
atque vilem obiciendum
esse iudiciis,
si
lV8T.
reua "eondicione aliqua" fuerit elabsus.
Nam ipsum volumus
"modo allqno"
"eius" poena consumi, cui obnoxius docebitur
fuisse qui fugerit.
"eiusmodi"
Si vero commentariensis
necessitate
aliqua procul ab officio
I
l et am. O
om. NO
ad probo B ppo]
pu PMLS et ee 2 no; ii O
commentarienses O recepts B
obseruationeque P&JI LS. obBGam
pertinet O
2/3 neo
h. a. atque (om. O) uilem [ui-
&aA
VBNB, pfu G,
2 ad am. HB
obsern&ioque]
IIInJ&tioDemqnae
pate& (poteet N)
lemqne O) obiciendnmJ 8ciantque M obìeiendOlO
3 iudici BOb llUt.
4 rebus BG
ipsum) ipso N, in ipsum Ba
5 p(o)eD(a)e OP
MLB
consumat O
docebitur (deoipitur S)
fuisse] f. d. G
6 comment&rÌen888 BG
442
V1III 3 5-7
DE CVBTODIA BBOBVII
egerit, adiutorem eins pari iubemus invigilare cura et eadem atatnimWl legia .ventate
conatringi.
D.&.T.
m JUL. IVI.. COJlTlON.&.Ol
GBATl.&.lIO
A. D BT PJWBO 001188.
DlTllBPBBTATlO.Si de carcere reus fugerit, ab eo cui 81t traditus
praesentare,
noverit neglegenl CUlto. ilIiDl 18 aut damnum
non potuerit
subìtumm.
v. -
requiratur:
qui li eam
aut poeuam qui lagwi&
,
BREV. (HNBOO[I)tn. int.jEOPMLS).
-
rvsr,
9, 4, 4.
1 eiUl am. O iuuemUl V
curam il
eanltantio B, conlt&nt e:II: J PitA.) grato L (aug. B,
dem S
statuemDl NL
2 dal. iii (iiii O,
am. DE) ii (ric O, u V, 0IIt. reliqui) et probo
am. O) k. iul. (iun. N, maii Pilh.) contionaci
. (probino N) libri
8 carcerihUI O
rugierit O
(ric VP'>M, contionaco]'a,
concionati O, contioqui] quia E
4 DOuari'l n. M E
.. _. H
nati N, cotionaci O, continuaci H, oontiaUlci :8,
aut am. HJJa
fuerit PM
coniinaci PilA., poncionaci O, contiono S, conVIIII, 3,6 (380 Dec.30).
J)(PPF. GBATl.&.NVS,
vAL(mmm)ANVs BT TBBOD(08IVS)
AA.&..BVTBOPlOp(BABnO'l'O) p(B.UTO81)0. De his quos tenet carcer id aperta definitione sancimDl, ut
aut convictum velox poena subducat aut liberandum custodia diulVBT.
turna non maceret. Il Temperari autem ab inno:riis austera prsecepllfiftil
tione sancimns et praedandi omnem segetem de neglegentia iudicum provinciarum ministris feralibus ampntamus.
Nam nisi Il intra
Il reclu
tricensimam diem semper commentariensis ingesserit numerum personarum,
varietatem
delictorum, clausorum ordinem aetatemque
vinctorum, oftioium viginti auri libras aerario nostro iubemus inferie--;-lilmcem -desidem
ac resupina cervice tantum titulum gerentem extorrem impetrata fortuna decem auri
libris multandum eSI:l8censemue.
D.&.T.DI BAL. U5. ooN8TAJITll{OP(OLl)
GBATl.&.lIO,.BT TImOD(0810) I AA. 001(88.
r
v. 2 carcer]
auri ltut.
C.
IVST. 9, 4, 5.
inclUlOI IlUt. (Lat.)
IO/Il libru auri ltut.
9 libras
11 iii]
I
•
lO
iiii llUt. (Hal. L)
VIIII, 3, 7 [= BREV. VIIlI, 2, 3J (409 Ian. 25).
lJlPP. BONOBIVS
BT TBBOD(08lVS)AA. OAllOILLUIO
P(ILABFBOTO) P(BABT081)O. P08T.&.LlA:
Iudices omnibus dominicis diebus productos reos e custodia carcerali videant interrogent,
ne his humanitas clausis per corruptos carcerum custodes negetur.
Victualem substantiam non habentibus faciant ministrari, libellis duobus aut tribus diurnis vel quot ezistimaverint commentarienses
decretis, quorum sumptibus
profìciant alimoniae pauperum.
Quos ad lavacrum sub fida custodia duci oportet: multa iudicibus viginti librarum auri
et ofticiis eorum eiusdem ponderis constituta, ordinibus quoque trium librarum auri multa
proposita, si saluberrime statuta coutempserint,
Nec deerit antistitum Christianae religio-
l ciciliano L, caliclano 0, et cecillano S, om. N
ppo] p u Pith,
post .Iia am. B
2 iudices] i. prouinciarum
B
omnibus am. llUt.
dieb. domo O
productos om. BO
e] et S,
de BO E, om. M a
carcerali 0111. O interrogent)
VNBOEOPMLS Iust. (plerique), et int. H(1)0
Iust. (C)
3 bumanitus B
pro corruptis S
carcerum custodes) custodie carcere (-ria O)
BO
nogetur] VHO lu.'., denegetur NBOOE
PMLS no: (tz 2) uictuale ]'aMI" uictuali S
4 faciat OPMS
minÌltrare L Iult. (prtut.
D)
duobus] libri et hut., duabDl H(f) .dd.
tribDl] triebDl N, rebus C
4/6 diurnil uel
(IUt H, 0111. S) q. e:r.iltimauerin& (e:r.&eI~
rint N, extlmauerint
HO, estimauerint B PitA.)
commentarienses (BO O llUt., -sii H, -Ii VNOP
MS no; -18m E) am. L
6 decreti PJlLS
proficiant]
VbHNOE, proficiat VaBOOPlILS
alimoniae) alimonia et BOPlILS
6 ad]
a S
lauacra PML, lacra S
duci O...
r.
custodia O
7 et officiis . • . . librarum auri
0111. Et
officiis eorum] officium BO
eiUlClem
ponderìs t.mte 011'. O
librarum]
libru B, -.
Ha
auri 0lIl. O
8 IlÙnberrime] 17H(7JB,
saluberrima N BO OOPlILS ItuL
clecet B
antistitum]
ana iu&itatam B, anee.dam B
ohriI&iaDae ... JJ
~
l...upai1) .... B
5
I8 IMPERATORI.
-
AD LEGEM
IVL. MAIEST.
443
VIIII 3 7~5 l
nis cura landabilis,
quae
ad observationem
constituti
iudicis
D.&.T.VIU LU.. FKB. BAv(BInfAll) BOIIOB(IO) VIU BT TIIBOD(08JO) m
hanc ingerat
.&..&..
monitionem.
00588.
DI1'IIBPBBT.&.TJO.Omnibus dominicis diebue iudices snb fida cU8todia de carceribDl l80I
eaucant, nt eil a Christianil
1'81 a sacerdotibDl luhetlntia
praebeatur
et ad balneum praedictil
diebDl sub custodia religioni8 contemplatione
ducantur.
Si qui iudices hoc inplere neglexerint,
poenam, quam lex ipsa CODltituit, oogantur inplere.
V. -
BREV. (HNBOO[om.
inl.]EOPML8).
I ad] eam N
CODltituti (-til B) om. O
iudiOle HNB, iudiGii O
ingerat] VO Itul., ingerant HNBEOPML8,
gerant O
muuitiouem
NOO, mentionem B, notioDem O
2 dal. uiii
(ne libri pt'tWer H[f) et (ers ltul. [J'bD], xiii
HI'J) k. (id. IIUt. [Hai.]) (ebr. ran. (OtrI. O)
bono niii (ne rei. st N*, ix O llUt. [PbL],
OtrI. NO) et th. iii (ui V, iili O, ii HE) aa.
nn,
-
~
IVST. 1,4,9.
(om. 00) libri
4 ucerdotibDl]
r. custodia pNt l80I N
a mJsericordibDl BO
uel alimonia edd.
E
5 castodia] fida c.
deancantur OE
contempserint BO~
3 sub
I. nel
IUbatantia (-tiae Ol] 8.
praebeantur O, tribuatur
PUla. si erlcl. po.terior-u
lÌ quil8
neglexerint)
6 pena L cogatur N
SI QVIS IMPERATORI MALEDIXERIT.
Itul. 9, 7.
, 4, l (S98 Aug. 9).
J)(PPP. TBBOD(08JVS),ABCA.D(IVS)JIT BONoB(IVS) .&..&.A. BVPIlfO p(BABF.IOTO) P(BAJITOBI)O. Si
quis modestiae
nescius et pudoris
ignarus
inprobo
petulantique
maledicto
nomina nostra
crediderit
laceeseada ac temulentia
turbulentus
obtrectator
temporum
fuerit, eum poenae
nolnmns subiugari neque durum aliquid nec asperum sustinere, quoniam si id eli: levitate
proceseerit, contemnendum
est, si ex insania,
miseratione
dignissimum,
si ab iniuria, remittendum.
Unde integris
omnibus
ad nostram scientiam
referatur,
ut ex personis homiD1IDl diota pensemus
et, utrum praetermitti
an exequi rite debeat, cenaeamus.
DAT. v m .
.&.1'9.0058T.&.lfTDIOP(OLl) TIIBOD(0810) .&.. m BT .AlIVlfD.&.5TJOi. o. OON88.
V. -
IVST. 9, 7, 1.
2 nomina] V Iust., (or/.tule scr, numina
3 turbulentur
VI
obtreot.ator
V
5 pro-
I
C881it lu".
~
7 uJ J7, ui lu.t. (Dal.)
V. AD LEGEM IVLIAM MAIESTATIS.
Iust, 9, 8.
5, l (314 [820-323]
l&n. l).
J)(P. CONSTA.lfTllfVSA. AD .AXUlV. P(BAEFBCTV1l)V(BBI). Si quis alicui maiestatis
crimen
intenderit,
cum in huiuscemodi
re convictus minime quisqnam privilegio
dignitatis
alicuiu8 a strictiore
inquisitione
defendatur,
sciat se quoque
tormentis
e8118 subdendum,
si
aliis manifestis
indiciis accusationem
suam non potuerit
conprobare.
Cum eo, qui huius
elle temeritatis
deprehenditur,
iIlum quoque tormentis
subdi oportet,
cuius consilio atque
"inltinctu
ad accusationem
accesaisse videbitur,
ut ab omnibus
conmissi
consciis statuta
1 rindicta possit reportari.
aut p.tronOs accusare
t
-
iD huiUICemodi
Il
aut
In servis quoque
deferre temptaverint,
re conuictus] eiusmodl obieequemquam .&liet.
3 a strictiore
.... )] l'IUt., ad.trictiore
V
defendatur]
1I'.McI.
4 indiciill i.• tque argumeuk
onm) V' IIUt., tum VI, cum in
....
vel libertis,
qui dominos
III fin. 1V8T.
professio tata 'atroeis audaciae
Ediet.
t. eroi
statim
in
5 ilIum q. t. subdl oport.et] illut q.
oporleat Ediot.
6 conmilai) tinti
commlssl Edict.
8tatuta o", . .&liet.
7 uel]
lIiue Edict.
. 8 &Jlt] uel Edict.
temptant
audacia Vl
su«
~
VIIII 5 1-6 3
admiBBÌ ipsius
buIo adfìgatur.
444
NE PRAETER CBlMEN MA1E8T ATJ8
exordio
per sententiam
iudicis
conprimatur
ac denegata
P(BO)1'(OSITA) K.&.L.l.&.5VAR. VOLVSUNO BT A.lfM.&.50 oone.
V (cum 801"...). - IVST. 9, 8, 3. - EDICTVM
,uh,cr.) lapilÙ' 'en7orunt (Brum font. • p. 249).
2 ad1igatur]
Itet FAlict.
ad1iCU8 ••• 8Xemplum ceteris prBe-
Vakriw
M02:ÌmlU
praefecttu urlli
I fuU
iplVlR (long. _plitu,
pati-
audientia.
.ed
.me a.-..,
o 819 &pc. 1 ad 8J8 &pc. lJ
VI [= BREV.llI).
NE PRAETER CRIMEN MAIESTATIS
SERVVS DOMINVM VEL PATRONVM LffiERTVS
SEV F AMILIARIS ACCVSET.
Eurg. 2, 7
uel p. libertus
patronum
om. O
O)
8811
(p.
liberoe PML,
(siue PM8) familiaris
libertus
(-ree PML)
L
accusent
VIIII, 6, 1 (376 Mart. 15).
UIPPP. VALU'S, GB.&.TlANV8BT V.u(BNTlNI)Al'IVS.&..&.A
. .&.DUXD.V.
Ceseent
liberti
capitalium
criminum
et nefariae
tumultu
delationis
tatis ineessere , ita ut tam nefandos conatus
ferri aut ignium
8lTA) ID. )(ABT. VALU'TB V BT v.u(lINTIm)uo
.&..&..
COR88.
1'(BABPJICTVJl)1'(UJlTOu)o.
indiciis auctoree liber-
poena
conpescat.
1'(.o)P(o-
Y (cum 80Im,.).
1 muimum]
immo Muiminum
(cf. 9, 19, 4)
VIIII, 6,2 [= BREV. VIIII, 3, 1] (376 Mart. 15).
mD AAA. AD JLUJ1IV. P(RABFBCTV.) P(BABTOBI)o. Cum accusatores
servi dominil
intonent,
nemo iudiciorum
expectet
eventus , nihil quaeri,
nihil discuti placet, I18t cum
ipsis delationum
libellis,
curo omni scribturarum
et meditati
criminis
apparato
nefandarum aecusationum
crementur
auctores:
excepto tamen adpetitae
maiestatis
crimine,
in
quo etiam
servis honesta proditio
est, nam et hoc facinus tendit in dominos,
DAT. ID.
.ABT. VAlJ!JrTB V BT V.&.LB5TINUNOil. COKSS.
INTBBPBBTATIO. Bervus
puniendus,
dominum
nisi forte dominum
Y. -
accusane
de crimine
1I0n solum
malestatis
audiendns
tractasse
non
est,
verum
etiam
probaverit.
HREV. (H[deficit 5 CacinusJNBOO[om. inl.JECPMLB).
impp. ualens (ualent, EGEC) grato et
(om. O ualent. (ualeus BGE) breo., impp. uale-;;-tet theod. Pùh,
ad maximum] f1orentio O
(cf. 9,3, 1. 9) scr, ad Maximinum (cf. 9, 19, 4)
ppm NE, ppu Gb, pii Pilh.
accusatoria E
2 intonant BGO
iudicorum ya
expectet]
lIrev., in hi, Pith, (expetet N), spectet Y
1 idem]
euentus] YO, euentumplerique
(in hù Pith.}, aduentum O
3 dilationum ~'EPI AI omni] omne
P AIL, in N meditat H, meditari N, meditate BO
.I.YGPMLS 3/4 aefandorum cc
N
crementur] criminis B, criminis repelli G
auctoree peni accus, O
adpetitae (·to N) maì.] m. a. O
5 pendit N,
adperatum
4 accusatìonem
intendit E
dorninus B, domini N
5;6 dat,
E) id. mart. ualente (nalano G, ualeutiniano
O) u (om. O) et ualentiniano
(ualentiano B, ualente OG) aa. [om. OE) libri
7 domino N
etiam) etiam et BGPJIL
8 de] si de BO
crimen N
adtractsese O
( Ofll.
---------VIIII, 6,3 [= BREV. VIIII, 3, 2] (397 Nov.8).
OlPP . .&.BOAD(IVS)BT HONOR(IVS) AA. EVTYCHIANOP(RAEFECTO) P(BAETORl)O.
farniliaribus
vel
(cumlibet
cuiuslibet
domus
hon, et arco O, bono et theod. B
eut(h)iciano
de~ore,
ppo]
2 ex sernis] seruis E
cuiuslibet
N) dcmus (domnul Eb») in quemlibet
1 are. et bon.]
aa orn. O
Pii Rth.
ex servis
cuiuscumque
criminia
delator atque
Si quis
ex
accusator
dominum Pitb. (in de (ui. 1586)
dilBtor B,
dilatur N atque] aque L, et O
2;«5, l adcusatorem menerit N, accusator extiterit O
~
AD LÈGEM IVUAM Dl ADVLTElUI.8
vnn
445
6 3-7 1
emeraerit, eins existimationem caput adque fortunas petitUtull, cuins familiaritati vel dominio inhaeserit, ante exhibitionem testium, ante examinatum iudicium in ipsa expoaitione criminum atque accusationis exordio ultore gladio feriatur. V ocem enim funestam
int.ercidi oportet potins quam audiri. MaieBtatis autem crimen exeipimus,
DAT. VI ID•
• 01'. OOlfBTAlfTDIOP(OU)
i
CAJl8A.JlJO BT ATTlOO co.sa.
DITJDU'JUI'l'.&.TlO.
Si l8"n. dominum aut .micu. ve} domestiCUI Bive libertUI patronnm
ICODI&1'8ritVIII detulerit euiDllibet criminÌl reum, lltatim in ipsa initia .ccUl&tionÌI gladio puniam, quia 1'ocem talem extingni 1'olumUl, nOD audiri: nili forte dominn1D aut patronum de orimine maiestetil trsetalle probaveril.
v. -
BREV. (NBGO[am. int.}EOPMLS).
1 mDI ... 2 inhaeserit am. B e:uestimatione
NG
cspnt adque forluDlB (-namGEOPML8)]
tomuAI et csput O cuìus] cui L
ramiliaritate NGEPML
]/2 domino L
2 inha_rit] beaeritG
examiDatum iudicium] rei. et
Iut. (La), examinationem iudicum BG", e:uminationem iudicii IlUt. (reliqui)
213 expositionem N
8 accusation81 N, &cusatione G' exordium BfP
ultores NB, ultorÌI G
reriantu NBG
uocem] nee PMLS
funestum B
[II, 8, 4 [= BREV. VIIII, 3, 3) (428
-
IVST. 9, l, 20. -
THEODERICV8 48.49.
4 .interoedi NEO, interftci BG, interdici IU6I.
(prMter Ma)
qua L audire BL
maieltatie autem] bretl. IlUt., mai8ltate VI, mai8ltatie
V' criminaG excepimuINEO
4J5 del. ui
(uii BO, n GES Itut. [(}reg. Bol. L), 0IIt. N)
id. (bi. GPMS) nou. coDltantinopoli (CODltantino E, am. O) caesario (ii E) et attico (archadio E) libri
6 I8ruDl .i O
7 ipso initio O
8 quis] qui L t&lem uocem BG
audire L
9 maiellltatie B probauerint GO
Aug.6).
P08T..u.u.:
Libertorum adversus patrono. inlioitas
adque inprobas voces poenae obiectione prsecludimue, atque ita, ut non modo sponte
prodire non audeant, sed ne vocati quidem in iudicium venire oogantur. BT 0II'l'D.&..
DIPP.
DAT. vm
BONOB(IV8) BT TDODO(8IV8).&..&..
ID. AVG. BAV(Klill.&.B) .&.8CLBPlODOTOBT X.&.BDILt.NO OONsa.
DI'fDPJmTATlO. Liberti accu .. tores patronorum
ruperint, puniantur.
J7. -
BREV. (NBGO[am. int.}EOPMLS).
l H] VBG IIUt., Iii ad senatum NEOPMLS
PitJL (e:!: 2), I8natui (am. aa) O
aduereoe L,
qui adueRuI B
2 recludimus N, concludi1DUIE
ita om. Ga
ut] aut O
3 euponte
JJa, et IpontelJb
3 prodire (prodere NBG
EMS Pith. fez 21) n. a. sed ne (neo NEO lUII.)
u. quidem OtrI. L
iudicio NaBGEPM1.S
VII
[= BREV. IlII).
-
ubi primum in accusationi. 1'ocem pro-
IVST. 4, 20,12.
4 dato uiii (lic NBEPMS,
uii VO, ui G, uiiii O,
iiii llUt. [Bol.}) id. aug. rau. uclepiodoto (alelepiode E, asclepio PMS) et marinÌlJlo (Iic rei.
et N·[etJ C()N'.I, mari.no NN·[a~
corrJGa,
O, martinÌlno B) libri
5 caUlltores G'
uoceEPMS
AD LEGEM IVLIAM DE ADVLTERlIS.
iuliam) inlil N, am. O - adulteris VS Iul. de ad. et de stupro
m, 7, l
Iuu. 9, 9 ad I.
[= BREV. VIIII, 4, l] (326 Febr. 3).
lJlP. COliSTANTlNV8 A. .&.FBlOANO. Quae adulterium commisit utrum domina canponae
an ministra fuerit, requiri debebit, et ita. obsequio famulata servili, ut plerumque ipsa
intemperantiae vino. praebuerit; ut, si domina tabemae fuerit, non sit a vinculis iuria
u.c.
l africano] africano COSI I" africano
edd.:
mago incerltu
quae] qui BGY
commiserit
BG"
domino S
cauponae (-ni Y')] plerifUC (in hil e:!: 2 na», capene Gai tabemae Gb,
call1&tione B
2 an ministr& amministrata
BO
fuerint E
et) et si O {amulataa N,
sit famulati O
seruile NL
plerumque]
iura GY ipsa] iura B
3 uina] humanae G'
praebuerint BE
ut (et E) li (sit lI, si e&
B, si a G") domina] et in domina G'
{uerint GE
a] ad L
$
vrrn
446
7 1. 2
AD LEGEM IVLLUI DE ADVLTBBIIS
excepta, si vero potantibus
ministerium praebuit, pro vilitate eius quae in reatum deducitur accusatione exclusa liberi qui accusantur absced&nt, cum ab bis feminis pudicitiae ratio requiratur, quae iurie nexibus detinentur,
hae
et matria tamiliu DOIll8ll
aotem immunes a iudiciaria I18veritate praestentur, quas viliobtinent IVft.
tas vitae dignas legum observatione non credidit.
DAT. m N05.
l'D. BD.&.OL&&B OOIf-
r
IITAlfTIl'IO
.&..
vu
Ir
.Il' OO58T.&.lITlO CABlI. CON88.
DITmlPBBTATIO.
Tabemae domina, hoc est uxor tebernarii .i inyenta tUerlt in adulterio,
acouaari potest: si l'ero eiDl ancillA 1'81 quae minillterium tabern&e praebuit in adulterio fuerit
deprehens&, pro vilitete dimittetnr. Bed et si ipll tabernarii n][or tAm vili. minillterii ofBcium
egerit et in adulterio ruerit deprehenl&, aecllllri non poterit a marito.
V. -
BREV. (NBOO[om. im.]EOPMLS).
1 luscepta BO
putantibns Na, talibus B
nilitate] V reco et rei., bilitate VI
reatu B
t/2 deducetur B, ducitur O, deiudicetur E
2 adeuratione B lieri Va, liberil B Ab cnn. N
8 Duibull neo sibi B
hae] hese B, ese O,
haeo NEtPMLS Itut. (O), neo iam(?) E"
4 autem] tamen BO inmunis N, inmanes (-nill G)
BoO al abItut., ad N, om.BO iudiciariasNL
pl8ltentur V, praestetur Ma, praestantur BO, praeI8ntentur E 4/5 bilitu (uilitas ree.) V, utilituO
[) digna B, dignitas O laesum B crediderit
UOPMLS
5/6 dato (subscripta dato llUt.
[Hol.]) iii (om. O, iiii PilA.) nOD. feb, hera-
-
lO
IV8T. 9, 9,28.
eleae (hencliae EO ltut. [H al.], heracle NPlI,
eraclae B, raur hirculano et O) oonatandno L
Dii (ui OPMS Itut. [Hall, uiiii 0, OlIa. B) et
conltantio (m rei. et N , ooDltante O, oonstanti E, oonstantino llUt. [Hal.l, L Dii et 00118&.
cnn. N) è(1ic NO, om. reliqui) libri
'l taberDaria BO adulteriumBE
8 potellt] DOnpo&eat Eb
qui BO
mÌDÌIterio N . aclul~riumBaGEPMLS
9 dimiUiturNBaGPML,
dimittatur lJb
l8d 0111. O et li ipu] BOPM
LS, si et ipll BO, et ip. N lO et OlIa. NEO
adulterio] O, edulterinm NBOEPMLS
aecu.re L
potesf B
VIIII, 7,2 [= BREV. VIlI I, 4, 2) (326 Apr.21».
mD A. AD BVAGBIV.. Quamvis adulterii
crimen inter publica referatur, quorum delatio in commune omnibus sine aliqua legis interpretatione
conceditur, tamen ne yolentibus temere liceat foedare conubia , proximis
I
IV8T.
neceBBariisque personis solummodo placet deferri
• patri {ratri neo non patruo et avunculo <
copiam accusandi, hoc est "patrueli consobrino
et consanguineo maDme fratri" quos verns dolor ad aceusationem impellit.
Sed et his personis legem inponimus, ut crimea abolitione
si voluerlnt
compescant.
In primis maritum genialis tori
vindicem esse oportet, cui quidem ex suspicione
"etiam" orn.
Iicet voi eam si tantum
"etiam" re 11m coniugem facere
nec "intra certa
> intra c. temsuspicatur penes 88 detitempera" inscribtiouis vinculo contineri
veteres
pora < 01".
nere non prohibetur
retro principes aduuerunt,
E][traneos autem procum iure meriti seom.
cul arceri ab •hac" accusatione censemus, N am
cusaret
etsi omne genus accusationis necessitas inscribtionis adstringat , nonnulli tamen proterve id faciunt et falsis contumeliis IDatrimonia
r
r
r
r
rr
~
1 i& E
euacrium N, euagrium ppo (ppii Oh)
nicomediae (e;t; mb,er.) BO: (orIBl,e ppll
crimen J bretl. Iust.; crimen in emnibus V
publicaa NE
de{eratur PMLS
1/2 dilatio
NBO"E, diligatio Ol
2 legea N interpretatione 1 interpellatione no:
concodetur N
3 timere N foedera Ba, foederi o», foedari o»,
roederare E
4 defferre E
5 copiam] cupiam
Pi,h.
patrueli) NOEOPMLS Pilh., paui
uel V (cum Solms.}, patri nel filio uel V
m. ree, (.aec. XVIf), patruo 110 couaubrlno V
l) et 0111. PJIL~
consanguineo] Il eons,
Pith,
mnxime] et germauo O
quos]
'1
lO
rr
qui Eb
uerus] uiros :SEb, uero PML
7 ad om. J>t.S
accusationis N
compellit O
8 lege NL
inponemus NO
9 genealill N
P'eh., genitelis B' E lw/.
lO ex luspioione
(-nem N) om. PJ[L8
l l reawl rem O,
om. B
nee (ne OlL) intra] neutra O.., Dee:
ultra integra E
certa] VI (CUlli Solrru.) et
rel., 0111. VI
12 scriptìonis PMLS
neterls
NO
13 anuucruerunt L. abnuerunt BI>
extraneus XBa
H hac] haec N, 0111. O ES
Iust,
15 omnem X
1:,/16 scriptionis PJI
1.8, insceiptiouls •••••• B
Ili propteruae]t;
1~
AD LEGO
IVLU.II DE ADVLTERnB
deformant.
P(BO)P(08IU)
447
VInI·72-4
lflOOXDIAB Vll LU.. XAL
0058T.&.lfTDIO A. Vll BT COI'IBTAlfTIOOAJl8.
OODII.
Ilft'DPBftATlO.
In Idulterio
Dotam pel1.Ìllet, boc est rrater
l'1lIII
ante inscriptionem,
qoi ab accUlltione
V
(CUIR
extr&neam mulierem nullns &CCDlet, Md propinqui, ad quagermanus,
(nter patrnelia, patrnDl et COUlobrinus, qui tamen
ai &CCUllta adquieverit,
potlBUDt per satisractionem
1'8niam promereri.
Reliprohibentur.
Maritis sane etiam ex 8D1picioDe &CODI&repermilaom est.
&1"...). -
BREV.
(B{redit {) edquieuerit]NBOO{O'I&. inL]EOPML8).
-
•
IV8T.
9,7,29.
1 derorman N
1/2 pp (data NBO) nicomedise
(_. BO) uii (VOE, iii NBOPM8 et ez 2 Pitla.,
iiii PitA., om. ON·) k. mai. COUltantinO (coDltandpli B) a. (om. E) uii (ui PM811Ut.[L],
o B,
-. O) et CODltantiO ii (V:NOO, ue E, 0'1&. BO
P IL8) lè6ri (rkf. X)
8 adulterium O
nullus] nemo PML8
4 notam] nota EO,
natam (-ta G) NO
qui] quae B, maritUl qui 8
f) ante] atte L
inscriptionem]
BCriptionem
BOPILL8
accull&tamN
potelt PML8
6 excusatione O
maritis om. 8
IUlp80tioneL
1.7, S ·(842 Dee. 4).
DIPP.
OONBTA5TlV8 BT 00_BTAN8 .&..&.• .&.DPOPVl.VJl.
vir nubit
Cum
in femjnam,
femin.
1'iros proiectura
quid cupiat,
fleit scire, ubi Venua mutatur
mus m8urgere
Ieges, armari
ubi I18ms perdidit
locum,
obi seelne est id, quod non proin alteram
formam,
ubi amor quaeritur
nec videtur,
iubeiDra gladio
ultore,
ut eJ:qnisitis
poenis subdantur
infames,
qui BUnt ve! qni futuri sunt rei.
DAT. PBID. 1'105. DIIO. XD(IOI.ANO), P(BO)P(OBlU) BOXAB XVll
:a:.&.L. I.&.IfV.&.B. OONBTA5TlO m .,. OO_8TAIn'B D .&..&.. oo_sa.
V. - IV8T. 9, 9, 30.
l reminam remina] Itut. (L), remina remina Y,
remiDaDI 1tUt. [rel.}
2 uiros proieoturl]
V Itut.. (O), uiria porreotnram Itut. (plerique)
2/3 perftcit VI
f)/6 dato prid. Don. deo. med.
I
I
,
(Hal.}) p~. romae xuii (xiii Itut.
(Hal.l) k. ian. OOUltantio iii (Iic IIUt. (BalJ.
uiill Y) et CODltante ii (m IIUt. (BolJ, OIR. V)
libri
(lame inc.1tut..
"J, 7,4 [= BREV. VIIII,., 3] (885 Dec. 11).
J)(PPP.
GU(TU)l'IVB,
VAL(DTDII)'&'l'IV8
tor admissum,
1 cuiusqnam.1I
marito
genere
mortia
.&..&.A. CYDGIO P(BADIICTO)
BT TD(O)D(0BIV8)
In adulterii
quaestione
ab omni familia,
tunc temporia
domi fuerit, quo adulterium
non solum
dica-
qnaerendum
est sine defensione
Idem volumus et I si forte mulier
parasse insidias vel quolibet alio
sed etiam
mariti,
I
P(BABTOBl)o.
I1XOri8, quae tamen
IV8T.
llfin.
9, 7, SI
I
I
inc.9, 16,8
6
voluntatem occidendi habuisee invenia2 turo
"Parem etiam condicionem
in interrogatione mancipiorum
servari volumus, si forte maritus eo modo insectetur
uxorem ", D.&.T.m ID.
"parem .•.
uxorem"] vel forte maritu.
eo mo?0 inl8Ctetur. uxo'!'!1'
in eadem
qu~~one
ab .0mDi (a~ha
Don 101nm
.
DaoDB. OOI'lST.&.l'ITDIOP(OLl)
ARO.&.D(IO)A. I BT BAYTON. V. O. COI'IS8.
manti,
Md etiam I1XOr18, quae tamen
tune temporìe domi fuerit, quaerendum
e.t line cuiuquam
defeD8ione.
INTEBPBBTATlO. De adulterio nxorum mariti per tormenta familiae utriusque, hoc es, suae
et Ultoris quaerere permittuntur,
si tamen ilio tempore,
quo adrniBlum dicitur, baeo ipia man-
l (!: ualeDt (ualena ML) et (om. O) theod.
(tbed V)] ual. et (om. O) tb. et gr. BO
0'1&. B
eenegio O, quindio B, cinedio PML,
cynedio Pith., cenerio 8
2 adultero N
queslionem Oy E, gestione BO'
maritis BO"
UltorÌI (-resBBl!.'8) om. PML
qnae] qui L
8 fnerit] FOO, (uerint HNEPML8,
fuerunt
BO
quo] quod HBEOL,
qui 8
4 .mielII1JIl B
Bine] li E
de{ensionem E, dispersione H
f) et om. O
6 par&8l8t NEO,
l"
l'''_
H
7 uoluntate L
bah. oee. O
8 pari e. conditione
BO
in om. OE
BOPML8
9 seruare. H
lO seetetur PML8
10-12 dat. iii (O'Ifl,O)
id. (k. BO Iust, (Bol.]) dee. constantinopoli
(-lim H) arcAdio (am. E) a (am. B) i (om. BO
EPM8 IlUt.) et bautone (bauto PM) u. c. (Iic O,
am. religui) libri
13 adulteriis E uJ:orem ..E(
8/'"
interrogationem
maritisBBOE,
om.BOIE
quod BE
haeo] ac O
marituaB
permittitur HEb
amiBlum .NBOL
8uaH
14e$
illud E
dicetur S
IO
vrrn
IV.LI.AM DE ADVL'l'BB118
AD tEGEII
448
7 4-6
cipia prael8ntia
aut in eadem domo ruilse probantur.
8imUiter et li mortem .ibi ab azore
adultera maritul paratlUn fui818 conqueritur,
utriuque
familiae diacuuione
quaeri lioet.
8iJDililer etiam familiae utriusque poena quaerendum est, ai maritua mortem nxori qnalibet ra&ioue
paraverit.
v. -
BREV. (HNBGO[qm. int.]EOPMLS).
l pr&8l8ntia aut]
Mnti aut PltlLS
2 patratamP
prul8ntia
ut HN, in preeeodem PMI
ab qm. N
quoqueritur S, oonquiritur E,
I
-
IV8T. 9, 9,81.
9, 16,8.
conqneratur
H(7} edd.
3 etiam]
n.m N, poene E
nxore (}a
eam N
VIlII, 7,5 [= BREV. VIIII, 4, 4) (388 Mut. 14).
DlPPP. VAL(DTDIl).&.lfVS, TIIBOD(OSIVS)IIT .&.BC.&.D()VS)
.&..&.A. OYDGIO P(BABnC.'TO) p(a.&.ftOu)o.
Ne quis Cbristianam mulierem
in matrimonio
Iudaeus
aocipiat
neque Iudaeae
Christia.nDl
coniugium
sortiatur.
Nam si quis aliquid huiusmodi
admiserit,
adulterii
vicem
com-
mÌBBi huius crimen optinebit,
libertate
in accusandum
publicis
quoque
D.&.T.PBID. ID. XAB. TBB88A.L(omoAB) THBOD(oexO) A. Il liT 0YlQIGI0 OOlf88.
DlTDPaBT.&.TIO. Neo Iudaeus Christianam
neo Cbristianul
ai lecerit, cuiUllibet accDlatioDe velut in adulteroa vindicetur.
v. -
BREV. (BNBGO[om. int.)EOPMLS).
BVRG. R, 19, 4.
l impp. ualent. (et im. BGS) theod. et (e L,
qm. BG) aro. (qm. G)] idem aug. O
cynegio
(quinegio B, quinedio SI, cinedio PltlS', cyuedio Pitla., cinidio L) ppo (pu Pitla.)] eidem prepolito O
2 cbristiana L
matrimonio] matrimonium HBO PitIa. IIUt.
iUdaeo8 ante in m.
BG
accipit La
iudaeae) ludae Ma, iudaeam
NE
3 coniugio E, coniugem N, in couiugio
PitIa.
quil (qui GO) aliquid] quid aliquis B
PltlL8
modi ....
4 huiul qm. Ea
uice
BGPltlLS
3/4 commissi] admissi O 4 huius]
eius B, buiUBmodi O
crimen] crimini. E, cri-
-
Iudaeam
vocibus
ducat
GEMINA S, 7, 2. -
reluata.
ul:orem.
IVI3T. 1,9,6.
Quod
-
min .. G, ui crimine (-uis JJb) B
libertatem
V
HNBEO
.ceuunda
G
qnoque] VGO, qua
NPltlLS, qm. HO
relautam
HBO, M relaxata G
6 dal. prid. (ric r.L a N·, iiiBNB,
om. G) id. marl. th_. theod. a. (li: G) ii (i PJI)
et cynegio (quinegio B, cinedio PJl8, cinegio ii
N· [fO'l'"tM.tJ fw
o)) libri
6 neo iud.)
NBG, ne iud. HEOPltlL8
cbrietiam Ma
ne cbr. Pltl
ducat (lCcipiatN)
ux.] UL duc. E
7 recerint HG
&CCDI&tionem B, aocu.sationis
E adulterio B
v
VIIlI, 7,6 [= BREV. VIIII, 4, 5] (390 Aug.6).
.&.AA.OIUEl'!TIOVIOARIO VRBIS BO. AB. Omnes,
quibus
flagitii usus est virile cormuliebriter
constitutum
alieni sexus da.mnare patientia,
nihil enim discretum
videohabere
cum feminis, huiusmodi
scelus spectante
populo fla.mmae vindicibus
espia-
lDE •
pus
tur
bunt.
p(ao)p(oSlTA)
Il'! PORO TRAl.&.N1 VlII ID. AVO. VALBNTINIAl'!OA. lIll
Haec les interpretatione
v. -
BREV. (HNBGOEOPMLS).
-
COLLATIO
1 orientio] HNBOO Ooll. no: {ee B}, orienti G,
origenio PMS, originio L, orontio V
uie (1iC
HL) nrbis] uc uic orbis N, uc ù (uictorl G")
uicario G, uiro elaro urbis S
romee] ciuium
roman B
omnis E, omnibus PML
quibus]
qui E
fiagitii U8US] fiagitiosus E et ez 2 Pitla.,
fiagitiis usus PiÙl..,flagitiolum BG Pith.
uirili
NOE
ET l'!BOTBRIOCO~88.
non indiget.
2 consritum H, constitutos 0, consti-
tutam Ga damnari (.' patientiam HBG OEO
2/3 nihil enim discretum (decretum E Pillt.)
uidentur [uidetur B) habere] nihilque diseretum
habere C'oli.
3 buiusmodi scelus spectante
5,3 dal plenam.
(expectanle HBOS et ex 3 Pitla.) populo fiammae
(V, fiammis breo.} uindicibus (V' bre«. [ultricibOB H et ftC, Id .nd. ex 3, Pil/l.), uindices VI)
expiabant] experientia tua
sp. pop.
fiammae uindicibus
expiabit
Coli.
" pp
(data N, ppo [euprascr, populo et rupra id
data] G) in foro traiani {sic rei. et N·, traian.N,
troianani E, troiani B, grati ani PMS) uiii (uii B)
id .• ug. ual. a. [om: BGEC) iiii (iii GO, uii
O) et neoterio (neotherio va, neuterio "ti neutherio reliqui) libri
[J haec lex (h. l. qm. L,
lex qm.
lex ista G\ interpretatione
(-nem ES)
n. indiget (egei lt"UPS) ehar, di». P
o,
AD LEGEM IVLIAM DE ADVL1ERITS
[1,7,7
449
VIDI 7 7. 8
l= BREV. VIIII, 4,6] (392 Dee. 7).
AA.&..BVFIlfO p(1l.UIFlIOTO) P(SABTOBI)O.
Adulpraescribtiones
civiles, quibus aut dos repeti fingitur aut ex
ratione aliqua debitum ftagitatur, quae occurrere adque perstrepere examini consuerunt,
iUBBimUS aequestrari nec earum obice aliqnid negotio tarditatis aMerri; &ed accusa tione
fundata, hoc est cum, qno iure
quove tempore actio
id 81t mariti vel extranei IVST.
fuerit intromissa, eonstiterit, discutiatur crimen, facti qualitas publicetnr,
cnm et iurgia,
quae magnitudine superant, praeponantur
et civilis actio criminali iure postponatnr, idem
tamen, cum conpetere coeperit, habitnra momenti, dummodo non obsit examini.
DAT. vn
IIIPPP.
'l'DOn(OSIVS),
.&.BO.&.D(IV8)BT B050R(lVS)
terii BCcusatione proposita
Ir
r
m.
DBOJI)(B. OONSTAlfTllfOP(OLl)
AlIC.&.DIO A. D J:T SVFDIO 00588.
Cum adulterium maritDl aoousator obieoerit, dotis aut donationis repetitio
quia cìvìlem repetit.ionem mÌSC8ricriminali accusationi non oportet.
DI'1'IlBl'BJ:TATlO.
conqui_t,
V. -
5
BREV. (ONBGO{rm.int.}EePML8).
-
lO
IVS'f. 9, 9, 82.
l et 0111. VO
rofino L
1/2 adulteri EGP
7 magnitudinem BGE, magnitudo e
snpeJlL
2 aoousatione (-nem E)] occasione BG
raotur IlUt.
proponantur BS, ponantur PML
praeposita
praeeoribtion81 (-nis N)] proet oiuilil]brev. (m lai. PUla.) llUt., cum et cìniIClription81 PML, perscript.iOU81 (-nil Gl GS
Iii V
criminali] rei. et Più&., criminÌllOli VI,
PilA.
cinilis N, ciuilis (-li Ga) legil (lege G")
criminat& P M L
postponatur] llUt., poetponiG
aut om. L
fingetur Ne, fingentur PML,
tur V 6rev.
8 oum om. L
008perint H,
flngeretur BG
3 aliquam N
quae] qui E
praeoeperit]P
habitura] habitnra a N, habiadque) aut quae B, eademque G'
perstreturi PM.L
dummodol dum O
non OtrI. D
pere] VBGe IUIt., pr&eluipere N, pl'&8lCribere 8/9 dal. uii (u G, uiii Hl id. deo. (aug. B) const.
PitIa., prestare H, obstrepere O, repetere PML8
(hic finii G) are. L (u. polt ii E, Ofi. OBO)
examini] examine E Pith., eunimi G', per
ii (om. H) et rnfino (probino PMS) uc (u uiro
e:u.mine (-nem H, -na S) OPMLS
consueueolara 8, uiro cla B, un 00 PM, nle e) libri
rnnt BE, eonanenerunt N
4 neo] neo enim
lO adulterio B
_tu
B
dotel N aut]
PJLL8
earum om. L
obici NBG
negotio _ an H, ac PML8
dODatioD81N
repetio Da
tudita&il (-te8 N)] t. n. O
6 fuerit om.ON
11 conquiescat q. Co repetitionem] ne N
B PilA. constiterit cmIe 5 quo iure Iu.e., om. O
milceri] milcere cum D &oousatione BEeL8
e
n, 7,8
[= BREV. VIIII, 4, 7] (393 Dee. 4).
mD .&..&..&..
RVPDlO P(UBFBOTO)
P(BABTOBI)O.
Si qui adulterii fuerint accusati et ob.
proximìtatis
intentata
depulerint per commemorationem
necessitudinis
fidem crimini derogando, dum existimatur non debere credi, quod allegatur non potuisse committi,
hi si postmodum in nuptias suas consortiumque convenerint, facinus illud, in quo fuerint
accusati, manifesta fide atque indiciis evidentibus publicabunt.
Unde si qui eiusmodi
repperti fuerint, iussimua in eosdem severissime vindicari et veluti convictum facinus
confeesumque puniri.
DAT. PBID. NON. DBO. CON8T.&.1fTDIOP(OLl) TRlIOD(OSIO)'&'. m BT .&.BVlfn(UTlo)
V. O. CON88.
tentu
DITDPBB'1'ATlO.
Qni in adulterio accusantur et IO propinquitati8 aut amicitiarum excusat.ione defenderint, si fortasBe quolibet tempore secretum crimen publica coniunctione prodiderint,
_ nlut manifestos adulteros puuiri placet.
V. -
BREV. (ONBGO{om. inLjEePML8).
ppo) pu no; am. O
qui adulteri
qui de (qnid L) adulterio PML8, qui
(quis Ba) in adulterium BG
1/2 obtentum L
2 proximi aetatis BG
intenta EPML8, intimata G, obiecta O
depulerit e, detulerint 8
cummemoratione N, commemorationis BG,
eommorationem 0, omnem conmemorationem D
n_itndin81
BG
2/3 criminis OBG
8 U&IIItÌmatnr N, eltimatur BG
non debere
credi ~r
elle delenda
alligatur VB, Alliptor E
4 hi (hii DNe) si poatmodum]
in his (in ipsum E") postmodum E, nisi postmodumPMLS, bi ipso modoB(.ic)
suu(om.H}
COIIIOrtiumque (ccnsocerumque
PJ[L) om. O
1 ii V
HNOEe,
THEOD.
l.
-
IV8T. 9, 9, 83.
conuenerit B, conuenerunt La
in] brell. (id
quod BGE
fuerant
O, fuerit E
5 aoousatum E
manifeste N
indiciu G'
quillJa
ein8] huius NBE
6 uiudicare NBG
uelut G
7 poniri V I
7/8 dal. prid. (011'. GE) non. dee. coustantinopoli (-lim HG) theod. a. iii (ii B) et Ab. ne (Iic
ONO, nic e, uiro claro S, unce PM, am. YBG
E) libri
9 adulterium BG
se] si E, om. N
amicorum B
9;10 accusatione L
lO derenderit J1b, de6t Ha
conuictione PML
crediderint G
Il manifestus lI, manifesto N,
manifestos et E
B, om. El Iuét.; am. V
29
5
IO
450
VIllI 7 9. 8 t
81
QVI8 UM, CVIVB1'VTOa FVBart, OOU.
VIIII, 7,9 (393 Dec. SO).
m.. .&..&..&.. 9ILDOlfl oo.(m) .BT .KAG(18)TBo VTalVBQVJI JDL(lTlAB) PD UUl(.AJI).
Si quia
adulterii reus factus accusatoria mariti forum declinare tempt&verit, in hoc DOD poait
eludere, nec praerogativa militari defenaetur, ibi confestim audiendus, ubi fuerit accuatDl. DAT. m LU. IAnAll. OOlf8TAlfTIl'IOP(OLl)
TImODOBIO
.&..m ft AllV1m.&.ll'l'lO00...
v
2 temptauerint VI
vm
3 militari am. V'
[= BREV. VI·
4 et] ••••• et V
SI QVIS EAM, CVIVS TVTOR FVERIT,
CORRVPERIT.
eam
om.
S
corripuerit OE. -
Iun. 9, lO
VIIII, 8, l [= BREV. VIIII, 5, l) (326 [1] Apr.4).
J)(P. 00lf8T.&.nDIV8
A. .&.DBA88VJlvxo(AJlIVJl) lTAL(IU).
Ubi puella ad annOI! adultae
aetatis
accesserit et adspirare
ad nnptias coeperit, tntores necesse habeant oonprobare, qnod puellae sit intemerata virginitas, cuius coniunctio postulatur.
Quod De latius
porrigatur, hic solus debet tutorem nexus adstringere, ut 118 ipsum probet ab iniuria laeai
pudoris immunem.
Quod ubi constiterit,
omni
•
metu liber optata coniunctione frui debebit; of:mrr.
ficio eervaturo, ut, Il "si violat&e castitatis aput
Il ·Si .... pleotltur<] Si tutor popillam
ipsum facinus haereat, deportatione plectatur"
qu~udsm .ua~ violaw: euti~te Ilapraadque universae eius facultates fìsci viribus vinvent, deportatione SUblDgetnr
dicentur,
quamvis eam poenam debuerit sustinere, quam raptori leges inponunt.
D.&.T.lO
PIlID •• ON. A.PBlL. AQvu.(BlAB) CONSTA5TDIO
A. 1'11 BT CON8TAlfl'lOCABS.oone.
nrRJlPBftATlO. Ubi primum puellae lub tutore vil'entel ad annOI! per1'enerint DUptiaI-,
et quicumqne petitor acceBI8rit, non priUI puella iungatnr, Diii virginitu illiDl quod a tutore
MrVata Bit, fuerit approbatum: uam li ab ipeo tutore convincitnr eìus l'iolala "irgiuitu, 8latim
exilio deputetur et reI illiDl omnes mcul usnrpet,
V. -
BREV. (HNBOO{am. int.7EOPMLS).
l basinnm B
uic] uc E, UOOl
italiae]
italiae post alia Pithoeana et edd.
pueUa] V,
puellae bre«. ( pullae L)
Il aetates N
secesserit) V, aecesserint bre». (aduenerint H) et)
OROS ez cOfliectltra, om. V et re/iqui
adspirare] ac srirare O
ad nuptias po.t coep. O
coeperit V, coeperint bret..
3 intaminati B
quod] et BO
latiaus JJa, altius N
4 tutore m) curatorem Ol
nexum N»,
n8XOSB
\II) et S, am. B
laesi) lese S, in"esi Pith.
6 libero Pith.
coniunctionem E
6/7 officio seruatoro [seruatorus il,
seruatorum BO») amator O
7 ut) et H, at
BbO
8i uiolatae] sibi late Ba, si ablate Bb
aput) aut Pith.
8 deportione E
plectetur
00, ftectatur PJJL
9 facultatis S, fAcultatibus N
9/10 uindicetur L, indicentur S, ad-
-
IVST. 9, lO, 1.
gregentur N
lO quamuls] quam S
debuerat BO
raptores N, raptoribua BO
legil L
Hl/ll dato prid. non. apro (ag N) aquil. constautlno [constantio PM, conat O) ii (om. D)
uii (i O) et constantio (Iic VBEO, coostantino
NOPMS, constante BO) caes. (Iic VHN, om.
reliqui) libri, dato prid. non. decemb. eonstpl
theodosio a. ii et abuudantio U. Co CODII. ez 3
Pith. (adnotatur: d888t conatitutio; lUll.mptio
pertiJlet ad 9, 7, 8). - Propter annum flifÙ ad
9,24,1
12 primum] primo N, om. 8
13 puelle BO
tutorea D
Uirginitati8 D
quo B
14 seruata] seruatnr N
Bit fnerit
(om. C)) fueritGa, fuerit sit Ob
adprobstum]
HEOPMS, adprobatnr N, adprobata BOL
couuentitur N
lfJ deportetur PJtl.L 01DD8I
onl. il
U
DE HVLIERIBVS,
VIIII
QVAE BE BERVIS
451
VIDI 9 1
DE MVLIERIBVS, QVAE SE SERVIS
PROPRIIS IVNXERVNT.
[= BREV. VI].
de his qU18 18ruÌ8 IUis nubunt O
quae) qui PML
18 (om. LO) 18m. propr.) seru. pro 118EO IIUt.
coniUDxernnt HNBO, iUDx8rÌnt O. IlUt. 9, 11
II,9,1 [= BREV. VIIIl, 6, l) (326 Mai. 29).
r
l
2
S
4
l)
6
J)(P.
ooN8TA.lfTDIVS
A. AD POPVLV" Si qua cum servo occulte rem halV8T.
bere detegitur,
capitali sententia subiugetur tradendo ignibus verberone,
BUO
sitque omnibus facultas crimen publieum arguendi, sit officio copia nuntiaudi, sit etiam servo licentia deferendi, cui probato crimine libertas dabitur.]
Il fin.
cum falsae accusationi poena immineat.
Ante legem nupta tali consortio segregetur , non solum domo, verum etiam provinciae communione
privata,
amati absceesum defteat relegati.
Il Filii etiam, quos ex hac
Il redit
coniunctione habuerit, eJ[\lti omnibns dignitatis insignibus
in nuda maneant
libertate,
neque per se neque per interpositam personam quolibet titulo voluntatis aecepturi aliquid ex facultatibus mulieris.
Buecessìo autem mulieris ab intestato vello
filiis, si erunt legitimi,
vel proximis cognatisque deferatnr vel ei, quem ratio iuris admittit, ita ut et quod ille, qui quondam amatus est, et quod ex eo suscepti filii quolibet
casu in sua videntur habuisse subBtantia, dominio mulieris sociatum a memolV8T.
ratis sucoessoribus vindicetnr.ll
His ita omnibus observaudis et si ante
Il fin.
legem decessit mulier vel amatus, quoniam vel unus auctor vitii censurae occurrit.
Sin u
vero iam uterque decessit, suboli parcimus, ne defunctorum parentum vitiis praegraveturò sint filii, sint potiores fratribus, proximis adque oognatis, sint relict&e snecesaienie
heredes.
Post legem enim hoc committentes morte punimus.
Qui vero ex lege disiuncti clam denuo convenerint congressus vetitos renovantes,
bi servorum indicio vel
speculantis officii vel etiam prozimorum delatione convicti poenam similem sustinebunt.
IO
D.&.T.DD )[AL. lVIf. SBBDIOAJI CONSTA.NTDIO
A. vn JtT OON8TUTlOOAD. ooN88.
r
I
1 i om. L &d populo L occulte] bre», llUt.,
occulta V, oooultam Vroc. rem aMI 000. O
2 detegetur N
capitali pOlI sent. PML
I8ntentia] VHNBOOPMLS llUI. (plerique), senDa E, Mntentiae O llUt. (RMLb)
subiungetur (]t, Bubdatur BO"
uerberoni 0"0, uìrnerone PML, uiruirone S, uerberlbus Eb, ine.
E"
3 officii HE copiam PMLS
3/4 denuntiandi H
4 licentiam PML
differendi
NEPML,
adferendi BO"
probatnr N
I) falsa H
ACCusationeNL"', accneationìs BOb,
inc. (]a
legem) lege S, hanc autem l. O
1)/6nupta tali (nuptiali VI E, nuptam talijN, 8urra
tali BG~) cons.] tali CODI. nupta O
6 non et
non O
domo] domum G", domi B, domus O,
'domini N
uirum C, uero L
communio PML
7 amati] iamanti (?) E" (manu ree.) abseensum VI, absceBlu B8 defleant B 18 legati O
qU08 ex bac) ex bac qU08 O 8 condicione R
habuerint O, habeant O.., habuit llUt. dignitatibDl (?) E"
nuda m 11'0
maneat N
9 liberiatem O
per se neque om. N
interposita O, subpositam E~
quolibet] quocumque O
uoluntates N
9/10 acceptori N, &Cceptaturi PM
lO mulo ab int.] eìns O
11712 amittit KPM, amittat O
12 ila] ia E,
Otn. 000
ut et) NOEO, ut 80 Ot, et eo 0",
ut H, et P,1fL8
quod om. N
quondam
amatUl] condam amatus X8, condemnatue HO
I.. (pr~
O), non damnatus O", qnidem
.matue (]t
80) eins E
qnodlibet L
13 in sua omo H
uidoantur llUt.
subetantiam PMLS
dominio (dominium O, dominum
PML) mul.] m. d. llUt.
BociatiHS
a) e N
13/14 memorati S
14 IUCC888ionibnsL
his ita (itaque H)] hi Ùlta E
15 decesserit O,
disce.. erit H, disceesit 00, reoesait PML8
uel] uer(?) E, aut O"
ametue) amatores o~
quoniaml quod L, quo non 8
uel]uer(?)
E"
uitii] ui O, uiuae O"
occurret PM
LS, occurrat O, occnrrerit HE
li HL
16 disceaerint HO
sobolì] iam l. O
paroemUlO ne] nec L parentibDl H
16/17 praegrauentur O
17 aint filii] sin filii O, sin
filiis N, sint filiil 0", sine fi1iiBo~
potioribUBEL, potentiores S proximis (-mi N) Onl. H
cognati O
sneeessiones NE
18 heredes]
hb PMS, hb L
enim) autem O committentie NPML
ponimue L, puniuntur O
lege]
le H"
18/19 deiuncti H
19 clam] dum C
conuenerent N
congressos E
uetìtus N,
uetatur Ol
hii VBNEO, hi P, hil L
iudicio HN, iII iuditio L
20 speculantes HN
OEL
officio O dilatione O coniuncti HGa
poena E (id IlUt. [L])
21 dat. iiii (iii (]bE
O ItUt.[L Hai], 017I.0"l k. (id. ItUt. [L) iun.
(ian. fu". [Hai. Li) serd. conatantino (-tio PM)
L uii (am. Ol et constantio
(ne VOOEOPM,
constanti no reliqui) ii (Iic VNOO, om. religui)
libri
vrrn
452
9 1. lO 1
AD LEGDI IVL. DE Vl PVBL. B'l' PIllT.
DIT1IBPRBT.&.TIo. Si qua ingenua mulier servo proprio se oeenlte miscueril, capitali ...
puuiatur.
Servul etism, qui in adulterio domina. convictnl (nerit, ignibDl exurUar.
ID po....
tate habeat huiusmodi crimen quicumque voluerit AOCDl&f8.
Servi eti&ID ant &DCfIIae li de
boe crimine accusationem detulerint, audiantur: 8& &amen ration., nl, li proha\'erlnt, libenaiem
consequantur, li fefellerint, puniaotur. llereditas mulieris, quae se tali crimine macula\'eril,
vel filiis, Bi Bunt ex marito suseepti, vel propiuquia ex lega venientibDl tributar.
V. -
BREV. (BNB{finit
451,7 de8esn&jGO[cm. inL)EXOPMLS).
-
6
IV8T. 9, 11, 1.
cri_N
.mtO
2 adulterium N
dominae] domini eae L, dO-I satione N libertate N 5 qui H
miuae Bnae H eoninuctue G
2/8 J!Otestamaculauerint Ma
6 filii HG
tem G
4 accuaationem •.. rationeJ aeenpropinqui S
x
[= BREV. VII].
AD LEGEM IVLIAM DE VI PVBLICA
ET PRIVATA.
publicae L
et] seu llUt. -
Itut.9, J2
VIIII, lO, l [= BREV. VIIII, 7, 1] (817 [?] Apr. 17).
J)(P.
ooN8T.&.lfTDIVS
s: AD CATVLLDIVJl
PRO.---c(OlfSVLBJl)
.&.l'RlO(.&.B). Qui in iudicio manifestam
lV8T.
detegìtur commisisse violentiam, Il non iam releIl non iam ... IUlpendat] et non iam •••
gatione aut deportatione insulae plectatur, I18d IU8pendat po.t J3 praebnit
supplicium capitale excipiat nec interposita
provoeatione sententiam quae in eum fuerit dieta
IlUspendat, quoniam multa faeinora sub uno
violentiae nomine continentur, cum aliis vim
inferre •temptantibus", aliis eum indignatione
•cer1antibns<
repugnantibus verbera caedesque crebro detegnntur admieeae.
"Unde' pla.cuit, si forte ,. < cm.
quis vel ex possidentis parte vel ·ex< eius qui ~·-;<_cm_.
.,....,....
__ ---:,.--_:---:poseeeeionem temerare temptaverit interemptus sit, in eum supplicium exeri, qui viro
facere temptavit et alterutri parti causam malorum praebuit. DAT. xv ][AL. x.u. BDDIC.d
G.&.LLlO.&.lfO JIT
BA880
ooN88.
Convictus
in
sententiam Indicis qui damnatus est
utraque parte conmissa fuerint, in
lenter ingresBn. elt. Hic addendum
DlTDPBBTATIO.
iudicio de evidenti violentiae crimine capite puniatur neo
qualibet appellatione suapendat: et Bi fortaese bomicidia ab
illum vindicetur, qui ot alium per caedem expelleret, l'iode iure de ordine uiolentiae.
V (cum Solms.}. BREV. (IlNGO[cm. int.]EXCPMLS).
IVST. 9, 12, 6.. _ BVRG. 8, 1.
l catullinum] V et plerigm, catolinum L, catellinum N
112 procos.] procl L, pr C, pu V,
ppw E
2 manifesta N, maoifeste G
3 iam non HPMLS
3/4 relegationem H
XC
4 aut deportatione (-ncm H)] aut deportationis XC, deportationia PMLS
plectetur lult.
5 supplielo N
capitaIem E
6 procuoctiooem C, procatione M
sententia
NGCP.JILS
quae om. H
in eo He
dictata N
7 suspendet] snapendatur O, appellatioue B.H
quoniam) quod L, quo non S
7/8 sub unis nominis uiolentie continet[u]r H
8 aliia) aui. N
lO repugnantlbua]
V, regnantibus G", reelstenrìbus breo, (praeter G") Iust,
eedensque S
crebro om. R a
IO/ll detegentur C, detegantur O
Il admiseael ammiaisse Gl
8i] brev. (praeter E), nt .i VE
forte om. H
12 pouident.is] pouidentll N,
-
Laudatur 11,36, U.
EPMLS
partem PMLS
13 possesaionem] porcionem G',
passione G"
temere G, temeritate N
temptaueuerit L
eum] quem H
snppl, eueri
(exiri N, exuri G, exercerì IlUt.) polt temptauit O
14 temptauerit 171 (cum Solm •.) GE
et]
ut H
alterulri) alter utrique G, ad alterutri 8
causa REP.lILS
14/15 dat.Iu k. mai.
(mar. C) serd. [serdiciae X, ayrdicae E, aquileiae
lUII. [Hai. L}) gallicano (gallico PMS) et basao
(ii in •. P.MS) libri: eadefll IUbm-iptio forlGue
8,12,2, ubi vide
16 iudicium G
de 0lIl.
n-x Pith, crimine] cr, reus H puniantur
KG
nec] ne N
17 qui] que N
homicida
u»
18 uindicantur N
ut alìum] ad &linm
ut PJJLS
expellerit E, pelleret PIM, pellere
L, repelleret S
19 adgreuns Eb
hic •.•
uiolentiae ,oltu (POIt mb,cr.) E
poaeidentibus
ex om. S
I
lO
vnn
453
LBGEII IVLLUI DE VI PVBL. ET PRIV.
10 2. 3
Il, 10,2 (317 Mut. [?] 10).
m ..
A. AD B.&.88VX p(JWmICl'VJl)
V(UI).
Si quis per violentiam alienum fundum invaserit, capite pnuiatur.
Et sive quis ex eius parte, qui violentiam inferre temptaverit,
IÌve ex eius, qui iniuriam repulsaverit, fuerit oecisus, eum poena adstringat, qui vi deicere poesidentem voluerit.
D.&.T. VI m. XABT. BO.(.&.B) G.&.LLlO.&.lfOBT BA880 OON88.
v
4 del] .IIRO pp tU in oliil ",ullil kgibtu dotU od JI'I"M{edum urbl
in dM .,.,._'" ut,
I flom B_,
proa(ttlNrOfR
iniit a. 817 Jlai.16
II, 10,3 [= BREV. VIlII, 7, 2] (319 Oct.6).
m ..
.&.. AD B.&.88VJl P(BABJ'BCTVJl)
V(UI).
Si quis ad 118 fundum vel quodcumque aliud
adaerit pertinere ac restitutionem
sibi conpetere poseeseionis putat, civiliter super p088idendo agat aut impleta sollemnitate
iuris crimen violentiae obponat, non ignarus eam
se aententiam subiturum, si crimen obiectum non potuerit conprobare, qnam reus debet
excipere.
Quod si omissa interpellatione
vim possidenti intulerit, ante omnia violentiae
caUBam examinari praecipimus et in ea requiri, quis ad quem venerit poBBidentem, ut ei
quem conatiterit expulsum amissae poSBe88ionis iura reparentur eademque protinua restituta
violentus poenae non inmerito destinatus
ai criminalis qua8ltio _gitetur IV8T.
in totius litis terminum differatur, ut agitato
negotio principali,
si contra eum fuerit iudicaI
tO
tum, in insulam deportetur bonis omnibus abrogatis. Il Quod si pro eo, quem claruerit eese
I U fin. IV8T.
violentum, senteatia proferatur,
omnium rerum,
de quibus litigatum est, media para penes eum resideat, cetera Mci viribus vindicentur.
p(JIO)P(081u)
PBID. NON. OOTOB. BO.(AB) OON8T.&.lft'DIO .&.. 'V BT L1OD1(IO) OABB. OOlf88.
U
r
Ir
Si qnia &dvellllrium luum ita apnd iudicem crediderit &oousandum, ut se
IIIMrIt l'iolentilm pertuliue, ad probationem rei eum convenit adtineri: quod si probare non
pomerit quem dixerat violentum, eandem poenam 8uscipint, quam ilIe quem inpetit eonvìctns
potUÌlset excipere. De reliqno haec lex praetermittende est, quia in quarto libro sub titulo
nude Ti, quae tamen temporibus posterior inventa est, habetur exposita,
DIftJlPJmTATlO.
-
VT [iflcipit 5/6 olentìae cauum}. BVRG. R. 8, .2.
BREV. (HlI'OO[om. iflt.JECPML8).
l ii ii] VH Burg., pfu OC, ppm E, ppo NL, po
Pltl, praeposito 8
se] re M quocumque O..,
quidcumque N
2 asaeret M
pertennìsee O
poueasiones ECL"
putet O
ciuiliter] ••
ciuillter V 2{3 possidendum E, possidendam G
8 aut] ut HO
implest aollemnìtatis G
uiolentia E
3{4 eam se (om. O)] se eam HN,
M etiam O
4 quam] eam quam O, quem E
deberet O
5 accipere C
li 0fI1. G
obIIIÌII& E8, .miuaO
uim] bùEa(f), ueneritOt
6 praecepimus Ne
et] ut H
re quaeri O
quis] si quil Pith.
ad quem] adC"el t)qne
1I'H", ant quem O
uenerit] nerit H"
7 Imi88&8] amisiue H
posselsiones N
eamdemque 0"L8
8 uiolentus] uiolator (-tur
La) PlIL8
poena V1H
non om.Oo.
I in] ut in O, 0fIl. Pùh;
lites N
termìnos
BO, terminUI na:
deferatur H(}OL.S
lO 111et O
11 insula NO
deputetur N
UJ1t abroptis (-tul S) 0111. N
12 clarue-
-
IVST.9, 12,7
rint N
13 uiolatum PML
lentia T
proferatur] TNOO, proferetur YHC(Y)PMLS1, profertor ES'
14 Htigntum •. . celeri om. O ..
mediam N
penes] paeD8I Y, poenis S
lWedeat NEM, reeident H(Y)
caetera V,
et cetera E, ceterum N
nìlibns 8
uindicetur TH8
15 pp. (dal NO Iust. [L Hcù.])
prid. non. oct, rom. CODlt. a. n et (om. O)
Ho. c. (ilo O, 0fI1. HEPMS)
libri - &u,o
mcee,'" ifl proefectura urbi MazimlU 'ecundum lokrculum hoc _flO.l:. 8ept.; ,ed potuit
con,titutio ad Ba""f1I emillo o .ucee"ore proponi
16 accusandam O..
17 uiolentia N
protulisse 8
ad] a L
&dtinere C quodJ
ut H
18 quam] qua L, quamquam N
inpetet H, inpeciit O
coniunctus O
19 baeo]
uero haeoE, 0111. H"
praetermÌ88aPML8
quia] quam N
libro] I. est E
20 unde]
NE, de HCPML8, om. O est inuentaHOEO
20
•
AD LEGO
454
VllII lO "
IVL. DE VI PVBL. ET PRIV.
VIlII, 10,4 [= BREV. VI III, 7, 3] (390 Ma.rt.6).
IIIPPP. V.u.(BNTDII)ANV8, TBBOD(08IV8) ET ABCAD(ns)
AAA. AD .&.LBDIVJ[ p(1lAlII'lICTVlI) 1'(1IBl).
Servos, qui fecÌS118violentiam confessionibus testium aut propriis docebuntur, lÌ id inaeio
domino eonmiserint, postrcmo supplicio deditos luere perpetrata
ceneemus. Quod lÌ illi
metu atque exhortatione dominorum violentiam admiserint, palam est
IV8T.
secundum legem luliam dominum infamem "pronuntìandum"
loci aut ori·pronuDtiagiuis propriae diguitate non uti, servos vcro, quos furoribus talium parotum <
isse constiterit, metallis "per" sententiam dedi. Viles autem infamesque
~post.
personae et bi, qui bis aut saepius violentiam pcrpetrasae convincentur,
l constitutionum
divalium poena teneantur.
Iudicem vero n08118 oportet,
quod gravi infamia sit notandus, si violentiae crimen aput se probatum
·moDiorem<
distulcrit omiserit vel inpunitate donaverit aut "molliore ' quam praesti·poenamprotuimus "poena perculerit '. DAT. PRlD. II"ON•• ART. JUID(IOLANO) v.u.(BlfTDII)AJI0
tulerit<
.&.. DD BT NBOT.BRIO V. C. 00588.
Serri ai inscic domino confess! vel convicti
lln'IIRPBBTATlO.
addicti
tonnentis
gravìbus
punìuntur,
!:Ii vero iubentibns
dominil
fuerint YÌo)entiam oommwviolentiae
crimen admi-mt,
s
IO
II
domini,
qui inlicita praeceperunt,
notantur
infamia et nobilitatil
vel honoris lui dignitltem
tenere non possunt. Servi autem, qui talibus dominorum furoribDl paruerunt, in metallum detrnduntur.
Ceterum non liceat iudicibus discu88ionem violentiM diffefl8 vel dimittere l'ei donare: qni
si probaverint
violentiam
et non statim
autem penonae,
quae bis ant frequenter
poena supra
scripta
omnimodis
vindicaverint,
noverint 18 periculum lubiturol.
admi.i888 violentiam 'ecmprobantur , oonstituta
feriantur.
VT. - BREV. (HNOO[orn. int.]EOPJILS).
THEODERICV8 77.
pu] VT, ppo no-t;
Pith., ppm NE, ppu Ob
2 seruus NEaOPML, serui OlEb, rei 0'0
feclsse 18 a
test. aut propriis (probriis Ma»
pro a. t. O
id] T bree. (ad ]t,', om. O) Iust.,
om. V 3 commiaerit HN posttremo V deditua HNEa.PaML
luere) soluere .Fith. (cum
Par. ·H03A)
censuimus OEba, censuemus N
iIIi] V brev. lu.i., hii T
4 atque] aut O
l ualentìnlanus ornoO
pfp O, po PM, pp tz
Vilel
legibns
l}
exuratione N, exoratione EaJf, ex ordinatione G
amiseriut GB
est] et S
b domino N
!) pronnutiaudum]
VT bren. (praeter O), pronuntiatum
() Iust,
loci] in loci PJIL
aut] ut T
5jt; orignis L
H propria G
dignate Ha, dignitatem NPMJJ:J
utì] ut
si N
seruus N
furori O
Si7 paruissi N
7 per sententiam]
praesentiam E'O, deportand08 U
dedi uiles) dedi uilis L, dedi bil.
eSa, dedebiles N, dediti uiles O, dehilis Il E»,
debiles 0El>
infamisquae UN
8 hii HN
E(}
qui bis aut] quibus aut BNEO, qui 00
conuincetur [/0, eonnincitur E, conuicitur Lb,
conuincur t», conuincuntur
GPMi:J
9 contrtitutione diualium PJILS,
coustituiiusi
diiualium .N
teneatur H.N
iudices 11(1)
oportet] O. et O
10 infumi N
notandos E
se reprobatum N
11 amiserit O impunitate] in ullitate PL, inmuuitate df, inponìtae N
-
IVST.9, 12,8.
-
BVRG. B. 8,3.
-
donauerit] dampnauerit (}l
molliori O, moOiorem GO ImI., meliorem E
qnam om. L
11/12 praeetituemDl N
12 poenam 00 Imt.,
pona L
perculerit] lwetl. (prtultlr EO), pertulerit VE, protulerit
O IlUt., ...... erit '1'
12/13 dat. prid. (rei. et Itut.[L), iiii PJI, ui IIUI.
[Hal.],
T) non. man. med. nal, a. (pOIt iliiE,
Dm. Vamo) iiii (iii O, om. T) et neoterio
(ne
OOR, neotherio VT, neuterio HNPM, eotherio E, netberio O) uc (uu cc T, om. reliqua) libri
14 si om. N domini N confessi) uel c. PM
LS
uìolentiae manumississeN
15 addici
addictis O
grauioribus HO
pnniautur HOE
uiolentiae] uiolentiam et PltfLS
16 praecipiuut PMJJJ, precepuernnt
H illfamiae OE
uel lionoris N
dignitate E
17 talium H
metallo O
17/18 detrudantur H, detrsduntur O
18 deferre NEO
uel don. uel dim. O
19 si) se O, sibi ~,~ re Ob
uiolentiam] U.
protnlisse U
periculo NS
sublturue N
uilis HN
20 quae] et quae E
bis Dm. O
admisisse (ammissae Ua) uiol.] u. Il. O
constitutac EePJILS,
constitutionem
N, COIlStitUtam Il
legis PMLS
21 poellam HO
supra (super C) scriptae OPML, supra scriptae
legis(nc) E, supra scrlptam H, statuta S
omnis modis Il, omnibus modi. C
o,,,.
lo:
,.
PB.IV. CARC. CVSTOD. -
XI
n,lI,
VInI l t 1-12 2
DE EMEND. SERVo 455
,
[= BREV. VIIIJ.
DE PRIVATI CARCERIS CVSTODIA.
prinati. VO, priuata
inbibendi.
l [= BREV. VIIII, 8,
lJ
N. -
llUt. 9,
l) de privati.
eareerìbus
(888 Apr.80).
V.&.L(DTJlIl).&.lfVS,TUoD(OBlVB) ET .&.JICAD(IVB)
AA.&..BBYTBBlOPBABl(IIOTO).&.VOVBTALI.
reum privato
carceri destinarit,
reus maiestatis
habeatur. DAT. PBlD.
TBB8IIAL(Ol'llOAB)TB1IOD(OBIO).&..U BT CTlfBOIO V.
COlfB&'
DIl'PP.
Si quis postbac
JU.L. Ul.
llta
o.
lu iuterpretatione
v (cu",
Sol"".) T. -
non indiget.
BREV. (HNOOECPMLS).
deatinarit]
di.tilUlret N, d (ric) H., deetiUluerit OE
mai. reua O
2/3 dal. prid. k. mai.
(mar. O) theR. tbeod. a. (Aie finit T) ii (u V)
et cynegio (oynedio PM8) uc [unee PM, uiro
claro 8. i N, 0tfI. OOC) libri
4 illta la
(om. H) interpretatione
(-nem PM) non indiget
(eget CM, egit N) HNOCP (cAcw. tli-D.) M8,
ualent] conatantinDl N et are om. L erytrio VT, acrotrio HN, histerio O, betreo E, etmeter10 C. emeterio PMS, eutropio O, cynidioL,
cliterio PilA.
praer. augultaliJ pu augustali N,
ppu lE. pfu autal C, pu PM, publio S, pfu l
(]a, pCo l Ob, po Pilla., preposito augustali
O,
uo CODII. L
2 posthaec HN reum] re N
priuatum O S
carcere O et _ 4 Pitla.
XII
[= BREV. VII II).
om.EL
DE EMENDATIONE SERVORVM ..
IM.9,14
I, 12, l (819 Mai. 11).
DIP. C058TAlCTIl'IVBÀ. AD B.&.88VJl. Si virgis aut loris servum dominus adftixerit aut
causa in vincla coniecerit,
dierum distinctione
lÌl'e interpretatione
depulsa
nullum criminis metum mortno servo lUltineat.
Nee vero inmoderate
IVBT.
BUO inre utatur, sed tunc reus homicidii
sit, si voluntate eum ·vel~ ictn
• < am.
fuatis aut lapidis occiderit vel certe telo UBUS letale vulnus inflixerit aut
nspendi
laqueo praeceperit
vel iusaione taetra praecipit&ndum
esse mandaverit aut veneni virus infuderit vel dilaniaverit
poenis publicis corpus,
·unguibua<
ferarum
·vestigiis~
latera
persecando
vel emrendo ·admotis~
ignibus
·oblati.<
membra aut tabescentes
artus atro sanguine
permixta
sanie defiuentes
• relinquere ~
prope in ipsis adegerit cruciatibus
vit&m "Iinquere ' saevitia immanium barbaromm.
D.&.T.v ID. XAL BO.(AlI) CONBTAlfTl50 .&..V ET LlODllO c. CON88.
I
eustodiae
V (rum Sol"".) T. -
IVST. 9, 14, l.
l Busum] prrufectum urbi
interpraetatione
VT
6 tetra
uitiam T
IO/Il uarbarorum
11 dat. u id. mai. (tic V Iust.
I, 12,2 [= BREV. VIlII, 9,
IDD
tabitur,
2 uincla VT
T
lO 888V (em. m. rec.}
[LJ, m ••• T,
mari. llUt. [HalJ) rom. COn& a. u (uii llUt. [L),
om. 1u,'. [HalJ) et lic. c (,ie T, 011&. V I",t.)
libri: d~m eonfinnGt lalffcullU prrufectorum
lJ (326 Apr. 18).
A. XAXIJULlAlIO UOBOBIO. Quotiens verbera dominorum talis casus servorum oomiut moriantur,
culpa nudi sunt, qui, dum pessima corrigunt,
meliora BUis adqui-
l idem] imp. coDltlntinUllwev.
maximiliano]
VTN, mlltiliano O, muimiano
PML8 PitA.
(a '), ad mu. umilianum
C, ad muimum
(et
acId. G) HOE
macrobio] VO·O, macrobium
H(Jb, macropio N, macronio T, marcrobrio E,
mapoirio
PilA. (a J), nirotio PML, nirutio B,
in 1]1. t1Ge. C: _g. inurltu
dominiorum N
tale8 NS, tali pa, li tllia E'f, uel E*
CUUl]
caUII H
2 ut om.
moristur V, morientur S
culpa nudiJ culpaldi E
corriguutar O,
compntnr
E
011l.
o·
lO
456
VIIU 12 2. 13 1
DE EMENDATlONB PBOPDfQVORVK
rere vemulis voluerunt.
Nec requiri in huiusmodi facto volumus, in quo intereet domiDi
incolume iuris proprii habere mancipium, utrum voluntate occidendi hominis an vero
simpliciter facta castigatio videatur.
Totiens etenim dominum Don placet morte .eni
reum homicidii pronuntiari, quotiens simplicibus qua.eetionibue domesticam exerce&t potestatem.
Si quando igitur servi plagarum correctione iuminente fatali ne~tate
rebus
humanis exeedunt, nullam metuant domini qua.eetionem. D.&.T. XIIII lIt.&.L. IU.L SIaJIIO 00.8TA:NTUIO A. 1'0
I
BT OON8TANTlO OABS. 00588.
Bi I8rVUl, dnm culpam dominua vindicat, monQDI rnm" dominUl caJpa
homicidii non tenewr, quia tune homicidii reus est, li oooldere l'oluiue oon;'incitar. Nam
emendatio non vocatur ad crimen.
Il
un'BBPBBTATIO.
VT. -
BREV. (HNOO[om. intJEoPMLS
(om. int.).
l uemullis VI
noluerint Ga
neo] TY-Il·
:I: alibi neo) NOOE~oPM
LS, nam V'E"', nam et H
requiri] V' T
bretl., requirere VI
facta O
domiui
Dm. S
2 incolumi (-lomi S) HPMLS, inoolomis O
uolum(1IÙ n)tatem HN
homines
NGaE, hominem H
8 cutigatione O
totielUl] quotienl Hb, quoti H"
etenim} enim
HNO
morte (-ti L) om. O
4 pronnnti&re N
quutionibus M, questiobua H"
eurcet O,
exercitata N
5 li om. H
placarum S
correptione OEPMLS
imminente T, inmi(in .choliÌl
nenti H, inminentel Ob, inmente N, inmineatem E fa.tali V
6 excludnntur O Dulia N
7 metunnt L qU&elltioneN
7/8 da&. :Diii
(.io Y7'O, iii H, otn. ....
) IL mai. (man.. H
NOEo Pith.) lirmio (I8rm. PJL, fii 0, -. V
7'0) conatantino (et conatantino H, -tio CPJL8)
a. (om. a; relifuo ""'. HO) Dii (n NBCPJLB,
hic finiunt NoP MB) et COUltantio(fio TE, COD8tantino H, CODltente VO) ti (_. II) liIni
8 culpan (-paE) dom.] domoculp. O mortuH
culpam NPJlL
lO prouocatur a
tRGIIU
XIII l=
BREV. X].
DE EMENDATIONE PROPINQVORVM.
IlUt. 9,15
VIIII, 18,1 [= BREV. VIlII, lO, 1] (365? 368'~ 870? 373? Nov.SO).
lXPP.
VALBNTllfl.&.NVS
BT VALB58
AA.
AD 8D.&.TV..
In corrigendis minoribus
pro
qualitate delicti senioribus propinquis tribuimus potestatem,
ut, quos ad vitae decora
domesticae laudis exempla non provocant, saltem correctionis medicina conpellat.
Neque
nOB in pnniendis morum vitiis potestatem in inmensum extendi volumus, aed iure patrio
auctoritas corrigo.t propinqui iuvenis erratum et privata animadversione conpescat.
Quod
Mi atrocitas facti ius domest.icac emenda.tionis excedit, placet enormis delicti reos dedi
iudicum notioni. DAT. PRID. XAL. DBCBJlB. V..u(BNTlNI)ANO BT VALBl'lTJI AA. CON88.
INTERPRETATIO.
Propinquis senioribus lega permittitur errorem vel culpss adulescentium
propinquorum patria districtioue corrigere , id est ut, si verbis vel verecundis emendari non
possunt, privata distrietione verberibus corrigantur. Quod si gravi or culpa fuerit adulescentis,
quae privatim emendari non possit, in notitiam iudicis deferatur.
Y (cum Solm,.) T. -
BREV. (IINOO[om. intJECPJ/LS).
l Ila 0»&. OL
senatu E
minoribus] moribus E~
2 delictis E
proplnquis orn. O..
tribuomus N
ad] a La
decorem 00, decus
O, decorationis Eb
3 domesticae) ad d. O
laudes N
saltim TOPMI,S
correetionis
om. H"
medicina] digna •• O~ compellet a,
eompellant (ez -lint) Ot, composcat O"
4 iII
om. E
inmenso II
patri E
5 auctoritas]
1It a. PJlLS
corrigat] porrigatur ut O
ioueuis yl (cum SolfTU.), iuuenes OPML
erratum] YEo Iun., errata O, et ratam iV
(.1&(7), et iratum H, et rata abPMLS,
def. T
et] ex ll, ona. VI, priuatam E, priuita P
auimaduertiouo .1[, animaduersio O
6 atroci-
I
-
IV8T. 9,15,1.
w] auctoritas H
excedet PML, excedat O,
cxcludit Il
placit N
iunormis E
reUl
PML
6/7 dedi (de E", reddi O) iudicum
(-cium NOEoPMLS)
notioni (-ne aL"») ludìeìbus exbibere O
7 dato prid. k. dee. ual. et
ual. aa (om. VHOi:) libri
8 aeuìoribus] uel
s. O
errores O, tcrrorem S
uel enlpam
(-pas H) .... 9 patria om. M"
9 destrietione oPM
id est] idcirco PMLS, orn. a
uerecuodiam N, uerecuudìae E
emendare EP
MLS
lO possint edd.
destrictione oPJI,
discussione ()
uerb.] uel uerb, E b corrigatur N
adolescentibus N
11 qnam G
emendare S
in] ad ()
notitia N
~
lO
AD LEGEM OORNELIAM DE SICARlIS
457
VIIII 14 I. 2
XlIII l= BREV. XI]. AD LEGEM CORNELIAM DE SICARIIS.
ad l. cornelism (inliam Ob, ad l. c.
cidio O. -
1m.
(]a) de lic:.] de puri-
9, 16
IlUt
IIII, 14, l [= BREV. VIIII, 11, l) (374 Febr.7).
DIl'PP.
vAL(DTDII).&.lfV8
V.&.LDB JI'I' GUTIAlfV8
P(08lT.&.)
IIQ1'lTIO
TU ID. J'D.
v. O. COInIL
DITDPBBT.&.TlO.
v (_
BOJI(.u)
&UTlA.50
AD no.VJl
.&..&..&..
Si quis necandi infantis piaculum adgressus adgre&l&ve sit, ·erit capitale istud malum<. P(BO)-
p(JlABDO'l'1'JI) p(llAJI'I'Om)o.
·lICÌ&t M capitali supplicio _
dum< IV8'I'.
.&.. m JI'I'
pnnien-
1--
Bive vir live mulier infantem n_verit,
&lrm.) T. -
BREV. (HNOO[om. i"'JEOPMLS).
et u. L
et (OtrI. O) grat.] et theod
pfu 00, ppm NE
2 si quis! quia(cum PGr.4403..4)
negandi NOS
(-tes NEPML)] infana. iUltanter O
aqre.UI om. N
8 sit] fuerit O, erit Pith.
erit (sit O, ftat Pith.) o. Ìltud (iltum N) malum]
1 ualens)
N pjiO]
quis PilA..
infaDa.
_
rei homicidii teneantur.
-
lVBT.9, 16, 7.
_or.
capitale lupplicium Ins&inebit H
8/4 prop.
(clsta N, data pro populo
O) uii (uiii T
OB, prd H) id. reb. rom. (-.
}.J gral. I.
(om. S) iii (00 OOE) et equitio (aequitio T,
eqUÌlÌo O, ledo PM8) ne (_ O ,olu) libri
6 negauentNOS
re.Pa, renm N teDUSm' NB
IIII, 14,2 [.... BREV. VIIII, 11, 2) (891 lui. l).
DIl'PP. vA.L(DTDII)uv8,
TBlIOD(OBl1'I) JI'I' .&..aA.D(l1'8)
AA..&..AD noVDIOULBB.
Lìberam
reIÌI-
tendi cunctis tribnimus facultatem, ut quicumque militum vel priva.tomm ad a.gros nocturnus populator intra.verit aut itinera frequentata ineidiis adgre8Iionis obsederit. permissa.
cuicumque licentia dignus ilico supplicio subiugetur
ac mortem quam mina.batur excipia.t et id quod intendebat incurrat.
Melius est enim occurrere in tempore, quam post
exitum vindicari.
Vestram igitur vobis permittimus ultionem et, quod I18mm est punir:e
iudicio, subiuga.mus edicto: nullus parcat militi, cui obviari telo oporteat ut latroui.
DAT.
JUL. lVL.
T.&.TlA.50 BT SYlOL\CHO
00588.
DITlIllPBJI'I'.&.TlO.
Quotiena ad faciendam rspinam allquis aut iter agentem aut domum
cuiDllibet noeturnus spoliator adgreditur, huiusmodi perlOnil, qUI8 l'im IUltinen&, damul etiam
cum armÌl licentiam resi.tendi, et ai pro temeritate IU& OCCi8USfuerit ilIe qui "t'enerit, mora
la&rouil ipsius a nemine requiratur.
-
$
VT. - BREV. (HNOO[om. ifll../EOPMLS lkrol . .Lot. fol. :170 f. 14 inde
IVBT. 3, 27, l. - Cf. LEX VISIGOTH. 6, 4,2.
1 impp. ualent theod (ualeUl H) et arcad (ualentinÌAn N, gratianul O)] idem aug. O Iiberum H
1/2 resÌltendi8 N, resi8tenti P
2 tI'1"buemu8N
2/3 nocturnos E
8 popula&urEaMa, cupulstur N
intrauerit a. it. rr.
insidiil] intra N
adgr8l8ioni8 (-ne G») MU
adgr. E, OtrI. O adsederit GO
4 cuieumque]
nnicuique O, ubicnmque O dignos s», digno 6
IRIbiugitur N, subdatnr O ac] hane N, ut P
MLS
4/5 accipiat O
5 est euim] vnoo
ES, eDÌm est TNOPML Ber. Iust.
incurrere O
in OtrI. N
post OtrI. H
6 exitium
BO
uindicare GE llUt.
permittemus N
et) ut G quod] VI Meli. Iust., quos VI I8rum]
.... nm N, uerum PMLS
punire] puuiri OE,
Il
4 supplieio),
poni H
7 iuditii C, ìudicie O, ludicìis Ba.
subiungamua
G, 8ubingemuIO
edicto]
ethictu H, edictum E
nuUua] n. ergo O
puceat 0, parat L
obuiari (-re a Iu,t.) 1810)
obuìsre titulo N, obuiare ab eo Ot, obuìaret
cum mori Ber. oportet O latro H
7/8 dal.
(uii iM. Pith. eum Pa",. 4419 aliitqUe epikmuJ..
tU) k. iul. (ìun. Iun, / PL)) tatiano (tasiano E,
datiano NPMS Ber. Pith. [a 2], ticiano GO)
et symm. libri
9 quoclciens Ber.
aut iter]
iter N
lO expoliator OE Ber.
quae (qui
NGEbO) ..•
11 armÌl OIR. Ea
11 cum)
dum Ber. I
licentia L
pro] prae N
fuerit] ruer B•
lO
VIIII 14 3. 15 l
458
DE P ARRIClDJO
VIIII, 14,3 (897 Sept. 4).
lXPP. A.BCAD(IVS) ET BONOIl(IVB) .&.A. BVTYCmUO P{IWInOTO) p(BABTOm)o. Quiaquis C1IDl
militibus vel privatis, barbarie etiam scelest&m inierit factionem aut factionis ipaius B1J8o
ceperit sacramenta vel dederit, de ne ce etiam ...irorum inlustrium, qui consiliis et CODsistorio nostro intersnnt , senatorum etiam, nam et ipsi para corporie nostri ennt, eninslibet postremo qui nobis militat cogitarit, eadem enim aeveritate volnntatem sceleris qua I
effectum puniri iura voluerunt: ipse quidem utpote m&ieatatis reus gladio feriatur bonis
eius OmnibU8 fisco nostro Mddictis, fìlii vero eius , quibus vitam imperatoria speaialiter
lenitate concedimus, paterno enim deberent perire supplicio, in quibus patemi,
hoc .hereditarii criminis exempla metuantur, a materna ve! avita, omnium etiam PlODmorum
hereditate
ac euceeseione habeantur alieni, testamentis extraneorum nihil eapÌ&Dt, aiat IO
perpetuo egentes et pauperes, infamia eos paterna semper comitetur, ad Dulloe UJDq1l&lll
honores, nulla prorsus sacramenta perveniant, sint postremo talea, ut Ì8 perpetua
sordentibus 8it et mora solacio et vita supplieio,
Denique iubemus etiam eoe not&bUe.
esse Bine venia, qui pro talibus umquam aput nos intervenire temptaverint.
Ad filiaa
sane eorum, quolibet numero fuerint, Falcidiam tantum ex boni8 matris, sive teltata sive U
intestata defecerit, volumus pervenire, ut habeant "ingrate ' potius
·mediocrem< rn'I'.
filiae alimoniam quam ·integre< emolumentum ae nomen heredis.
·integnuD< rn'I'.
Mitior enim circa eas debet esse sententia,
quas pro infirmitate
sems minus aU8uras esse confidimus.
Emancipatio,
qnae a praedictis sin iD 81ioe
post legem dumt&xat latam sive in filias fuerit oonlata, Don l'aleat.
Dotes dODatioaee, quarumlibet
postremo rerum alienatiouea, quas ex eo tempore qualibet bude
1'81 iare
factas esse constiterit, quo primum memorati de ineunda factione ae societate cogital'erint, nullius statuimus esse momenti.
Uxores sane praedietorum recuperatas dote&, si
in ea condicione fuerint, ut, quae a viris titulo donationis acceperint, filiis debeant reeerl'are, tempore quo UBuafructus absumitur omnia ea lisco nostro 118 relicturaa eeae cogn08- ~
cant, quae iuta
legem fìliis debebantur: Falcidia etiam ex bis rebus filiabus tantum,
non etiam fìliis deputata.
Id, quod de praedictis eorumque filiis cavimus, etiam de
satellitibus consciis ac n:rlnistris filiisque eorum simili severitate cenaemua.
Sane si
quis ex bis in esordio initae factionÌ8 studio verae laudis aecenaus ipse prodiderit factionem, et praemio a nobis et honore donabitnr.
Is vero, qui U8U8fuerit factione, ai l'el IO
aero, tamen incognita adhuc consiliorum arcana patefecerit, absolutione tantum ac venia
dignus habebitnr.
DAT. PIlID. NON. BBP'l'UB. UOYBAB C.&.ll8.UlIO
ft ATTlOO OON88.
esestate
l
2
3
4
5
6
7
VT [jinit 2 militibus uel]. 3 de o,". V I
ante 3 uirorum
lVST. 9, li, o.
o cogitarit
colloca'; ckbuit
uoluntate V
8 debent VI
llUlt. (DCN)
9 metuentur Iust.
12 his
V Iuet,
aegestate V
16 ingratae V
xv
[= BREV. XII].
17 integre emolumentum] VI, integre molumentum VI
24 acceperunt Iust.
~7 eorumque]
llUlt., eorum V
00 al IIUt., Otn. V
32 dal.
VI, data VI
DE PARRICIDIS.
de parricidiis V, de parricidio bretl. (parrucidio N, sicarii.
O) - Itut. 9, 17: de his qui puentee ...el liberos
occiderunt.
VIII!, 15,1 [= BREV. VII II, 12, l) (318 Nov.16).
aut
IJ(p.
OO:N8T.&.NTDlVS
A. AD VBBDIVll VIO(ARlVX)AFRlc(AB).
Si quis in parentis aut filii
oumino affectionis eius, quae nnncupatioue parricidii continetnr, fata properaverit,
l ii Otn. U
uirinum N Ber, uerrinum U
uic) uc E Ber., iìO Gl, uiro elsro S
africae
om. N
parentis] VO Ber " parenteB bre».
(praet~ O)
filiiI VOC, fili N, fillll HPMLS
Ber. (1), filios G, filia E
2 aut Otn. Ga
omniuo] omni PMLS Ber. I
aft"ectionis eius]
aft·ectioni istius PJfLS
nunc cupatine L
cont.inentnr E.Ber. I
{acta NGEbS
vnn
4:)9
DE MALEFICIB ET MATHEMATIC18
r
15 1•. 16 t
Ir
sive clam sive palam id fuerit enisus,
neque gladio
poena parricidii punietur JV8T.
neque ignibas neque ulla alia sollemni poena subiugetnr, aed ÌD&utus culleo et inter eius
ferales angustias conprehensus serpentum oontubemiis misceatur et, ut regionis qualitas
tulerit, ve! in vicinum mare vel in amnem proiciatur,
ut omni elementorum DSU vivus
carere incipiat, ut ei caelum superstiti,
terra mortuo auferatnr.
D.&.T.XVI lUI.. D.aJIJIB.
LlCDlIOV .ft CBI.8PO c..... oolll88; .&.00.PBID. m. X.&.BT.
JtAJlTBAGDIlI
oo:lll8TAlfTIl'IO
.&..V. BT LlODIIO
$
O. CO.. 88.
IJITDPJlft.&.TJO. Bi quil patrem matrem, fratrem IOrorem, filinm l'e! fiUam aut aliOl propinquoi occiderit, remoto omnium aliorum genere tormentorum, facto de COrii8 II&CCO, qui oulleUl
nominatur. in quo cum mÌIIUl fuerit, cum ipso etiam serpente8 claucl&ntur: et li mare noinum
non roerit, in quolibet gurgite proiciatur, ut Iali poena demuatUI nullo tempore ohtin8lt sepul-
10
&uram.
v (~
tIC
&1"...). -
BREV.
(HNOO[om. inl.JEOPML8
Berol. [cf. 9, 14,2J). -
IV8T. 9, 17, l.
l id] ad HE
eDÌlDl] inÌ8D1HN, inuisDl PM
L8
gladinm E8
ullam aliam N
2 poena]
poenam E, pompa O Inbiungetur N, 8ubiungitur Ber. I, IUbiugentur E
Md] uel Ber., 0lIl.
EO
insUltur Ber.
culleo] Vet rei., colleo
HN
8 reralis angustia E
conpraeheDIDI V,
comprehensum O
serp8ntium O IIUL, l8rp8ntem NO
et ut] ut 8e O
religionia OEO"
• tul. nel] tuleritue N
in amnem] amnem VI
proioiantur 8
omui (omnia NO Ber.) elemeutornm (clemen'- N) nsu (usui 8)] nsu.. clemenforum _ O
6 ei] ti N luprestiti H8 Ber. I,
IUperwtite OE
olferatur Ber. I
5/7 da'-ltui
XVI
m, 16,1
(xuii llUt. [HalJ, ltU NO Ber., xi Y) k. dee.
(sep'- O) [lic. u et 01". o. OOUII.) ([] V.oltu, Aie
finimi) &co. prid. (iii PJl8, om. O) id. mart. (mai
Ber.) kartb. (0fII. O) conat. L U (cm. OE) et
liciuio ii (lìe, ii O, c. lìe. O, liiiuuo Ber., 00. religw")lihri
8 uel filiam] 8liam edd. anll uel
EOP.JIL8 Ber.
aliqnOl O
9 occidit.PJCL
remota. (]a, remom Ob aliorum] malorum O
generi O.., generibDl Gt>, generum 8
enllenl OOPJl8, eullnns L, coUeuI H, coleul N
lO nominatur) appellatur PJlL8
quo oam
mÌ8lDI] qno commÌI8UI E8, qnoquo IDÌIIUI N
11 gargito H
11/12 sepnltura EL
DE MALEFICIS ET MATHEMATICIS
ET CETERIS SIMILIBVS.
[= BREV. XIII].
male1iciisNOE, male6ciML
et (om.HOPJlL8) meth.
(matamaticÌ8 N) et ceteril (ne !>reti. Itut., hÌ8 Y)
sim. om. O. - IIUt. 9, 18.
(819 Febr. l [Sept .....
]).
DlP. oolfST.&.lfTDIVS
A. AD .AXlXVJl. Nullus haruspex
limen alterius accedat nec ob alteram causam,
nullDl 1IaC8ld0l, nnllus 8Ornm,
I18d huiusmodi hominum quamvis vetus amicitia repelqui huio ritui adsclent minisirare
latur, concremando illo haruspice, qui ad domum alieIVST. (e(. 9, 18, ll)
nam accesserit et ilIo, qui eum suasionibus vel praemiis evocaverit, post ademptionem bonorum in insulam
detrndendo: "superstitioni enim suae servire cupientes
< OtrI. IV8T.
poterunt publice ritum proprium exercere ", Accusa·
------------torem autem huius criminis non delatorem e8118,I18d dignum magie praemio arbitramur.
P(.ao)P(OSlU) KAL. PElI. BO.(.U) COlll8T.&.lfTDIO
A. V lIT LlODIlOCAB8.ooN88.
r
r
,
I·
V (fuil in &1"...). -
lVS'f.9, 18,8.
1 ad .Maximnm] ICilieet prae{ectum urbi
1/2 &rUIpex V
3 sed] V hut., se VI
amicitia quamuis uetus Iust.
5j6 ilio in
inIulam detrudendo p08t adempt bonorum qui
eum euocauerit luuiouibus uel praemiil IUlt.
6 adeptionem V
lO in mm" errohm "',
cun, M~mlU inierit a,319 k. &pt.
10
VIIII 16 2. 3
460
DE IU.LEFlCIB ET MATHBIIATICI8
VIIII, 16,2 (319 Mai. 15).
IDD
.&.. AD POPVLVJl. "Haruspiees et sacerdotes
·NnDDI harnspex, nullDl acento.,
et eos, qui .huic ritui adsolent ministrare", ad privanullDl eorum qui buie ri&ai adeolent miniatrare< jn. IV8T. (cf. 9,
tam domum prohibemus accedere vel sub praetextu
18,1)
amicitiae limen alterius ingredi, poena oontra 80S proposita, si coatempserint legem. Qui vero id vobis exÌstimatis conducere., adite aru pnblicas adque delubra et consuetudinis vestrae celebrate sollemnia: nee enim prohibemus
praeteritae
usurpatiouis
officia libera luce tractari. DAT. ID. JlAL COJllft'All!DO ~ v ID'
i
L101l110 005 ..
v. -
IVST.9, 18,3. - Scholia Vaticcma: similiB luperiori, MCl bie ac1clli diceu ...... qui
l8d hoc inri.ive dicit, ut tempta conducts publice I80nndum ritum priIdmuD
eil miniltraverit:
sacrificare.
l aruspices
vnn , 16,8
V
5 contemseriut
V
V
extimatÌI
[= BREV. VIIII, 18, l] (321/4 [317-319]
Mai. 28).
IDD .&..IIT 04D • .&.DB.&.88V. P(UBPBaTVJl)
V(RBI). Eorum est scientia pnnienda et _verissimis merito legibua vindicanda,
qui magicis adcincti artibus aut contra hommum
moliti salutem aut pudicos ad libidinem defleXÌS8e animos detegentur.
Nullis vero criminationibus inplicanda sunt remedia humanis quaesita corporibue ant in agreatibus loeia,
ne matnris vindemiis metuerentur imbres aut ruentis grandinis lapidatione quatereutur,
innocenter adbibita suft'ragia, quibus non cuiusque salus aut existixnatio laederetur, aed
quorum proficerent actus, ne divina munera et laborea hominum stemerentur.
DAT.]t
KAL. IV•• .&.Qvo.(BlAlI)
CBIBPO BT ooKSTAlfrDIOOAB88.ooN88.
IlfTBBPBBTATlO.M.lefici
mentes
daemonum
V. 9, 18, 4. -
Cf. LEX VISIGOTH. (Chinduuindi)
BREV. (B11'G0[0fA. int.jEXCPMLS
1 idem] imp. conBtantinDlMev.
S)
Berol. [cf. 9,14,2;
6, 2, 3.
et ii (consul
ji.l1] VHPMS Ber. Iust: (I~), pfu
GC, ppo L. pp E Iust, (C), pm N
1/2 eorum
est se, p. et B. merito (marito O) l. uindicanda
(-dam NE, -dum O)] VHNOOEC, eorum lieentiam (-tia S) puniendam
(-da S) et seuerìsaìmi (ne S, 881e ueriBBimis PML) m. I. uindieandam PM/,S
2 qui] qui. E
'2/3 hominum
(mores im . .Eh) moliti (molliti E, molesti a) 8&lutem] sal. h. DlOI. Iust,
3 pudlcus NG
ad Iibìdlnem] aut libidine E
deflixi888 E, defixÙllle Ber. Pitfl. (inck Cui. 1588), defluxi888 O,
deflexis PML
anlmos] animus NO, animo
PMI~S, poli pudìcoa Iust,
deteguntur
O, dett>gitnr O, detegantur Eb
nuIlis uero] nullos
uir a s»
a/4 criminibus B
4 remedi VI,
remedio C
humanis] VHO"O, humanitatis
(-tes N) NOtECPML Ber., humananilati8'"
5 maturiis M, maturae O
uindemiae O
metuerentur
(meterentur NE Pith., miUerentur
Ber. Pith.) 0711. O
imbris O
ruentis) VO
Iust, (C), ruente Ber. I, uentis Iust, (reliqui),
0'11.
vel inmi8lOl88 tempestatum
vel bi, qui per inomni poenarum genere punìantur.
10
vel incenlatores
hominum turblnt,
vocetionem
i
OL
I
0fA.
iflterpr.)). -
IVST.
rore ue C, rore ne X, rore •• E. rore HNO
(ante lap.) PMLS Ber. I
grandinis
(gradinil
L, grandinum H) lapidatione (-ni8 H)) l. gr. G
quaterentur)
quererentur
HOE, qUI parentur pi
6 innocenter (innocentes HOEC) ad0
hibita' (addebita ( ) Buffragi. poli 4 locls IlUt.
non] nUllcE
cuiuequam Ol--', cuiu8cumquePM
LS
existimatio] VHOEC, exaestimatio N, aestimatio OPMLS
lederetur V
7 quorum) corum
L
proficerint H, profecerint NE, fecerint O
laboria S
sternerentur)
exterminarentur
HE,
tererentur L
7/8 dat.x (om. BO, xi N·) k. iun.
(iul. E Pith.) aquil (aquilino V) crispo (crilpino
PMS) et constautino
(constantio VS) cc (caCi
V, ii. C, om. reliqui); intellegitur aut Crispo II
et Constantino Il (a. 821) aut Crispo III et Constantiuo ilI (a. 324). Bassu» praefecttu urbi
fuit per a.31'1-319
\) uel inc.] ine. H
emissores E
hi)
hii NEC, ii B(Y), om.
PM LB
!l/IO inuocatione N. inuocetiones R
lO omne E
poenarum] fersrum S
a,
DE MALEFICIS ET MATBEliATIC18
vnn
461
16 4-6
U, 18,4 [-= BREV. VIIII, 18,2] (357 lan.25).
lXP. OO.8TAlftTV8
.&.. AD POPVLVJI. Nemo haruspicem
consulat aut mathematicum,
nemo hariolum.
Au8urum et vatum prava confessio contieescat.
Chaldaei se magi et
ceteri, qU08 maleticos ob facinorum m&gnitudinem vulgus appellat, nec ad hanc partem
aliquid moliantur.
Sileat omnibus perpetuo divinandi cnriositas.
Etenim supplicium
capitis feret gladio uItore prostratus
, quieumque
iuBBÌSobsequium denegaverit. D.&.T. VDl
J[AL.
.rD. XBDIOL(UO)
ooN8TAlO'IO
.&.. vmx
J:T IlLUlfO
&
OA.ll8. Il OON88.
Quicumque pro curiositate ruturorum 1'81 inTocatorem daemonum 1'81 diquos bariolol appellant, vel harulpicem, qui auguria colligit, coDluluerit, capile pUDietur.
DITIIBPBB'I'.&.TlO.
1'ÌD0I,
V. - BREV. (HNGO{om. inL]EOPJlLS).
(Chindasuindi) 6, 2, 1.
-
1 imp. COllltlntiul i] V IIUt., imp. CODltantiDl
(-tinu HNGM) i (0711. O) et iulianu (-nOIE,
-numL) (i (c1ariaaimi H, consul8, om. L) brftr.
nemo] ne L
auspicem Ba, auruspicem BO
2 nemo] autN
hauriolum VI, auriolum Ba
anguruml aut augurum(-remGb)G
et] antE
ua&em G'
confe.ioUÌI (-ODI Ba) H conticiacat GOPM
cbaldei V
cbaldaei •••
3 maldCCII ob 0711. Ea
2 ac (aut GB) magi
et (ac 0)] magi hac H 8 celeri. G male8001)
m. .ppellamDl N
ob fac. magn.] facinorum
mapitndine G
neo] ne O
hac N
f siI_t] Md .ileat GB
supplicio NE
IV8T.9, 18, 6. -
Cf. LEX VI8IGOTH.
5 reret] OOb PilA.. Itut., rere BOaPML, rerre
BNG, rerat8, racit V
ultare VI
prostetu.
Ma, prostractus Lb
iUllO G
obeequio N
0/6 dat. uiii (uii GPM) k. feb, (ian. G, Mpt.
PitIa.) med. (0711. G) coDltantio (-tino NGBPM8)
.. (om. BO) uiiii (uiii IUII. [HAI.1, am. GO)
et iul. c (00 B, clariii H, 0711. (8) ii (ric V
~00PM8,
om. HNG Itut. [HAI.]) libri
7 inuoca&orum G
demomorum O
8 anru.pices H, &DrUIpicemE
agnria N
colletrit
NE, colligeut H consolsuerit H punWur Jr,
puuiantur N
U, 16,5 (357 Dec. [P] 4).
I
m .. .&..AD POPVLVJl. P08T.&.LlA: Multi magicis artibus ·ausi< elementa
.1lIi< lV8T.
turbare vitas insontinm labefactare non dubitant et manibus accitis audent ventilare, ut quisque suos conficiat malia artibua inimicos. HoB,quomam natnrae peregrini sunt, feralis peIItis
ab8UlDat. DAT. PBID. 1(05. DIIOBIDI. JmD(IOLANO) OON8TAlft'IO A. Vllll BT lVLL\I!O OA.ll8. Il C0588.
v. -
IVST. 9, 18, 6.
1 ·idem I] V lun. (CM), idem i et c IUlt. (LR)
f .. 0711. V ii 0f1l. Y. - A Mediolano cum
I
COfIltantilU abierit a. S6'l ...4pr. 28, aut in merue
en-atum ut aut reniluendlU comulattu Q.868
II, 16,8 (358 luI. 5).
m..
.&.. AD T.&. VBV. p(BABPBOTV.) P(RAJ:TOIlI)o.
Etei excepta
tormentis sunt corpora
honoribus praeditorum, praeter illa videlicet crimina, quae legibus demonstrantur,
etai
omnes magi, in quacumque sint parte terrarnm, humani generis inimici credendi sunt,
tamen quoniam qui in comitatu nostro sunt ipsam pulsant propemodum maiestatem, si
quia magns vel magi cis contaminibus adsuetus, qui maleticus vulgi consuetudine nUDCU- •
patur, ant haruspex aut hariolus aut certe augur vel etiam mathematicus
aut narrandis
IOmniis occultans artem aliquam divinandi aut certe aliquid horum simile exerceus in
comitatu meo vel Caesaris fuerit deprehensus, praesidio diguitatis cruciatus et tormenta
non fugiat. Si convictus ad proprium facinus detegentibus repuguaverit pernegando, sit
eculeo deditus ungulisque sul canti bus latera perferat poenaa proprio dignas facinore. la
D.&.T. m
11"05. lVL. A.BDIDII DATU50
V. -
J:T CJDlIlALB 00588.
IVST. 9, 18,7.
1 idem- L] V Iust: (M); idem a. et C. ltut.(CRL)
2/8 eùi omnel (V, homines Iu.t.) magi] magi
... omnes malim
f> contramanibu8 llUt. (O),
aertamiDibu llUt. (RaM)
6 etiam] IIUt.,
et V
9 ad delendum
ait om. VI
lO aeouleo V
Il iii] uii IIU'. (Hai.), niii
lun. (L)
non.] kal. Itut. (Hat)
vrrn
462
16 7-10
Dg IULEPlC18
ET IlAT.IIBIU.'l'IC18
V1I1I, 16, 7 [= BREV. VIIII, 13, 3] (364 Sept. 9).
IXPP. vAL(DTDII)'&'5V8 ft VA.LBlf8.u. .&.DDOVlfJ)VJl P{BABnCTVll) p(KAftOu)o. Ne quu
deinceps noctumis temporibus
aut nefarias preces aut magicoe apparatus
aut eacrift.cia
funesta celebrare
conetur.
Detectum
enim adque convictum
conpetenti
ammacbenioae
maetari perenni auctoritate
eenssmus, D.&.T.v ID. UPTDB.
DIVO 10VI.&.JrO ft V.&.llBOJlUlfO
s
005111.
DITBBPBBT.&.Tlo.Quicumque noctu.rna uorilicia daemonum
daemonel ÌDl'OC&verit, capite pnnÌltur.
celebra1'8rit
l'el incantetiouibUI
V. - BREV. (HNGO[am. inl.}EOPMLB). - Cf.LEX VlSlGOTH. (Chindunindi)
6,7,3.
- Ad Aane kgtJfll rupicit ZonrnlU 4, a, J. a: (ValeDtiuianul)
1•• AH, ""'l~
br&J61,iaaa" .,oi. /-,1H1'Wtrii, lJ(!arro/-,i"o", I/-,nolw" I,à -roii .,ol.OiJl, "0/-,0" ",,,la8-tu fIo"U,..."..·
br,l. Il ll(?a,nErà-ro, Ò Tq, 'EllQ/o, nj" à"~naro,, Ix." à(!x'Ì" ..• roiiTo" 1cp11
"0"'0"
a{li.ro" -roi, "Ell'llJ' .lfTaar~a"" TÒ" {lio", ,1 /-,/llou" •• 1v~am
Il,,,,lxon.
.,ò à~nEI.O"
dyuura-ra /-,vttr~(!,a .a-rci ala/-,o"
mÉrpEl/l," a(!YoiJn~ -roù ,,01'0" n(!';"."flaa, nei"ra .a-rà .,ci lE apxij, nci-r(!la.
.,à, ''''"'(>>l'à,
"'''0'
'",l,i",
o
1 &I ma.
seouudinum E ppo] VHOa, ppu
pu PML Più&., pubUum B,
O, ppm
E, propositum N
2 noctnrni ~
preces]
spetiea S
apparatos NE
8 deieotum O
enim] 1>reo., am. V
&dque] aut H
animeduertìone pM, anima aduemone N, aduemone Gb
4 mactare V, aptari G, macinam B», machi-
o»,
.,a
rfu
"ò"
nam Eb
peerenui V
ceusuimDl HG
4/0 dat.u (ne Vet reI., ui O) id. Mpt. dino iouiano (iuu. Gt, datiano PMS) et uarroniano (11&'
ronÌlno O, barmnÌ&no N, arbonÌ&no PilA., iullano
i Più&., malronÌlno O, uarrane Pll8) lihr,
6 celebrauerint NO
7 inuoc&uerint NG
punientur NGEa
VIlII, 16,8 (370? 373? Dec. 12).
.lA. AD .0DB8TVJl P(~VJl)
P(B.&.KTOBI)O.Cesaet mathematicornm
tractatus.
qui publice aut privatim
in die noctnque
deprehensus
fuerit in cohibito errore
capitali
sententia
feriatur
uterque.
Neque
culpa • dissimilis < est prohibita
discere quam
Il ifIC. IV8T.
I 'Iimili.< IVB'I'.
D.&.T.PBID. ID. DBCBIm. CON8TANTlImp{oLI)VAL(BNTDIl)ANO.BT V'&'LBNTlI.&.A. 00588.
IDD
Nam si
versari,
enim Il
docere.
v. -
I
IVST. 9, 18, 8.
o aa.]
Iuet; (L HaI.), Dm. V. - PrMfecturam
cum per 4. 365 et 4. 868 alii admini.ttr4I1erinl,
I COfIIhtutio
ed
alti a. a70 (ut '1, la, a) aut
4.
8'18.
VIIII, 16,9 (371 Mai. 29).
IXPPP. VAL(BNTTlO).&.5VS,
VALBNSET GRATUNV8 AAA. AD SBNATV.. Haruspicinam
ego
nullum cum maleficiorum
causis habere consortium
iudico neque ipsam aut aliquam praeterea coneeaaam a maioribus religionem genus esse arbitror criminis.
Testes sunt leges
a me in e:s:ordio imperii mei datae, quibus unicuique,
quod animo inbibisset , colendi
libera facultas tributa est. Nec haruspicinam
reprehendimus,
sed nocenter e:s:erceri vetamuso D.&.T.rm IAL. lVN. TRBVIBIBGB.&.Tl.&.NO
A. D BT PROBO CON88.
v
" inuiuisset
J', lubuisset Pith.
6 iiii] sor. xiiii ad iunctam
triberos V
VIIII, 16, lO (371 Dec. 6).
IDD
maleficiorum
praefecturae
AD .&.XPBLIV. P(RABFECTVJl) V(RBI). Quia nonnulli ex ordine senatorio
insimulatione
adque invidia stringebantur, idcirco huiusmodi negotia urbanae
discutienda
pennisimus.
Quod si quando huiusmodi inciderit quaestio,
qnae
AAA.
~
DE 8EPVLCBRI VIOLATI
vnn
463
16 10-17 t
iudicio memoratae aediB dirimi vel terminari p08118non creditur, eos, qU08 negotii tenus
amplectitur,
una com gestis omnibus praesentibus adque praeteritis
ad comitatum mansuetudinis noetrae soUemui observationi transmitti praecipimus.
D.&.T.Vlll m. D1IO.GB(ATI)UO .&..D ft PROBO C0588.
v
nr, 18, 11 (389
Aug. 16).
vAL(DTDII).&.5VB, TDOD(08lVS)ft .&.lIDA.D(lVS)
A..U. .&.LBDIO
1'(LUnOTO) v(RBI). Quicumque maleficiorum labe poUutum audierit deprehenderit occupaverit, ilico ad publicum
protraha.t et iudiciorum oculis communÌB hOBtem saIutis ostendat.
Quod Bi quisqU&D1ex
agitatoribus
I18U ex qnolibet
alio genere hominum contra
id est anrigis IV8T.
hoc interdictum
venire temptaverit
aut clandestinis suppliciis etiam manUestum reum
maleficae artis suppresserit, nltimum supplicium non evada.t geminae 8U8picionis obnoxius,
quod aut publicum reum, ne facinoris SOCi08publicaret, severitati legum et debitae subtruerit
quaestioni aut proprium fortassis inimicum sub huius vindictae nomine consilio
atrociore confecerit.
DAT. XV1l ltAL. UPT. BOJI(ABl TIIlA8l0 ft no.OTO 00 ...
DIl'Pl'.
Ir
r
V. -
IVBT. 9, 18, 9.
1 pu] pp IIUt.
6 maleficae] Itut. (reliqui),
male1lciae V Itut.(O)
IUppl8llerit] J'", oppresserii Itut.
IDIpicionill] V lUlt., 8ulpiciOli edd.
8 huiDl] V, buitlllllodi ltut
Itut. (L), XQ Itut. (Bal.)
(LBalJ
9 xuii] V, xui
V, deo. Itut.
I8p&.)
[II, 16, 12 (409 Febr. 1).
llD'P. H050B(lVS) BT TIIBOD(OSlV8)
.&..&.. CAJIOll.UJO1'(BABnOTO) P(B.&.BTOBl)o.
Mathematicos,
nisi parati 8int codicibus erroris proprii sub oculis episcoporum incendio coucrematis
catholicae religionis cultui fide~ tradere numquam ad errorem praeteritum redituri, non
solum urbe Roma, sed etiam omnibns civitatibus
pelli decernimue,
Quod si hoc non
fecerint et contra clementiae nostrae salubre constitutum in civitatibus
lVST.
fuerint •deprehensi < vel secreta erroris sui et profeBBionis insinuaverint,
•oomprehellli <
deportationis poenam excipiant. DAT.!tAL. FEB. BAV(DNAB) HONOR(IO)
vm
lI'l' TIIBOD(osXO)
m AA. CON88.
I
V. -
IVBT. 1, 4, lO.
2 DÌIIi] Bi non llUt.
4 quod) qni IlUt.
5 fecerit VI
6 depraehen.i V
XVII. DE SEPVLCHRI VIOLATI.
de sepulcbri violati] V, de sepulchrÙI violati. V (rec.) edd.ItUt. 9, 19 de sepulchro violato.
III, 17, l (340 Inn.25).
)][P.
COlfSTA5TlVSs, AD TlTUXVJl p(BAD'BO'I'VJllv(ox). Si "qnis" in
demoliendis sepulchris fuerit adprehensus,
si id sine domini conscientia
faciat, metallo "adiudicetur ": si vero domini anctoritate
vel iussione
urgetur, relegatione plectatur.
Et si forte detractum aliquid de sepulchris
ad domum eius villamque pervectum "post hanc legem" repperietur, villa
sìve domus aut aedificium quodcumque erit fisci viribus vindicetur.
DAT.
VB Jt.&.L. XVI.XBD(XOL.&.lfO)
.&.cnmYN.O
ET PROCVLO
CON88.
V (fuit in Solms.), -
IVST. 9, 19, 2.
l titiannm] Iust; (reliqui), tatianum V llUt. (O)
2 lCÌeniia Iust,
4 plectetur llUt.
de-
I dino
tractatum
V
)71
(I
proneotum lu,t.
lVST.
•BeruDl<
·.ddicetur<
..
-4
am.
7 aquin-
$
VllII 17 2-4
DE 8EPVLC11Bl VIOLATI
464
VIIII, 17,2 (849 Mart. 28).
m..
A. .&.D LDOlOVJl p(BADBCTVJ() P(B.&.BTOBl)O. Factum 80litum aanguiDe l'iDdicari
multae infIictione corrigimus atque ita supplicium statuimus in futurum, ut Bee ille abait
a poena, qui ante commisit. Universi itaque, qui de monumentis columnaa vel marmora
o.bstulerunt vel coquendae ealeis gratia lapides deiecerunt, ex conaulatu seilicet Dalmatii
et Zenofili, singulas libras auri per singula sepulchra flsci rationibus inferant investigati
per prudentiae tuae iudicium.
Eadem etiam poena, qui disaiparunt ve! ornatum miDuerunt, teneantur et qui posita in agris suis monumenta caleis coctoribus vendidenmt una
cum bis, qui ausi sunt comparare - quidquid enim attingi nefas est, non Bine piaculo
comparatur - I18d ita, ut ab utroque una libra p08tuletur.
Sed si ex praecepto iudicum
monumenta deiecta sunt, ne sub specie publicae fabricationis poena vitetur, eoedem in- Il
diees iubemus hauc multam agnoscere; nam ex vectigalibus vel aliis titnlil a.ediflcare
debuerunt.
Quod si aliqnis multam metuens sepulehri ruinae terrae congestione cel&verit
et non intra 8tatutUm ab exeellentia tua tempus COnfessU8 sit, ab alio proditus d1J88
auri libras cogatur inferre. Qui vero libellis datis a pontificibui impetrarunt,
ut reparationis gratia labentia sepulehra deponerent, si vera docuerunt, ab inlatione multae eepa- Il
l rentur: at si in usum alium depositis abusi sunt, teneamtur poena praescribta.
Hoc in
posterum observando, ut in provinciis locorum iudices, in urbe Roma cum ponti8cibDl
tua celsitudo inspiciat, si per sanuras snecurreadum sit alicui monumento, ut ita demum
data Iieentia tempus etiam consummando operi
lV8T.
2 statuatur.
Quod Il si aliquis contra sancticIl Bi qUÌl .l8l!nl~m
~
attiprit,
IO
nem clementiae nostrae sepulchrum laesurus al.
looorum lUdi~ l. hoc Ym~
I?~~"
tigerit
XX libras
auri largitionibus
nostris
r1nt, non ~I~DI nota quam l'lgInti lib, .
...
rarum auri ID 88pulohrorum riola&ores
cogatur inferre, Locorum autem iudices SI haec
8latOla poen& gr&ll8tur, nt eam Jargiobaervare neglexerint,
non minus nota quam
tiouibDl nostri, inferre cogantur.
IltatUta in sepulchrorum
violatores poena. grassetur.
D.&.T. v JU.L. .&.PBIL. LlIIUIO
:no ca- ..
TVLLDlO
•
OONB8.
v. -
IVBT. 9, ì9, 3. -
Scholi4 Yatica714 ad
l sanguinem VI
9 ex] Got1wfrsdlU, et V
12 multam] multa V (corr. tra. ree.)
16 at]
VIIII, 17,3 (356 ....
I
ti.
14: libellis
episcopo dAtie.
Vr..:., ant V
).
Quosdam oomperimus
sepulchra snbvertere et substantiam
fabricandi ad proprias aedes
scelere animadversionem priscis legibus definita.m subire debebunt.
mo:
TRAlAliI
A. BT IVLlA1fV8 OAB8. AD OB.PITV..
COl'lST.&.lfTIO A. Vlll
V. -
lucri nimium cupidos
transferre.
Ii detecto
P(BO)P(08IT.&.)
DI PORO
BT IVU.&.1'10 0.&.28. C0588.
Scholia Vatica7l4: plDl hic fieri iusslt , ut non multam, eed poenam .nimae peti-
antur.
1 orlitum] pra.efectum
IIrbi
2 hii V
VIIII, 17," (357 [356] Iun. 13).
mo:
A• .&.D POPVLVlI.
Qui "aedifìcia
manium < violant, domus ut ita
IV8T.
• sepulchra •
diserim defunctorum, geminum videntur facinus perpetrare, nam et sepultos spoliant destruendo et vivos polluunt fabricando,
Si quis igitur de
sepulcbro abstulerit sua vel Marmora vel columnas aliamve quamcumque materiam "fabricae" grati a sive id fecerit venditurus, decem pondo
"fabrleandi '
auri coga.tur inferre fisco: si ve quis propria sepulchra defendens hanc in
'__ .,.-;-_-;iudicium quereUam detulerit sive quicumque alius accusaverit vel officium nuntiaverit,
I
4 sepulcho Va
6 fisco inferre
-
llUt.
DB 8EPVLCBBI VIOLATI
Quae poena pnacae I18veritati accedit,
pulchra violantibas videtur inpoaitum.
l18pu1ta aut reliquias contrectaverint.
:nu.uro 0Aa D 00.88.
v. -
vrrn
466
17 4-6
nihil enim derogatum est illi supplicio, quod 118Huie autem poenae subiacebunt
et qui corpora
D.&.T.
w.
IVX.
DD(IOL.&..O)
005I1TAB'l'I0
.&..
1'UlI JIT
IV8T. 9, 19, 4.
1 aeoedit] I ... , accidit V
8 ian.] nou.IM.
(Viftclo6. BolJ
coDltantino V
uiiii] uiii
I ... (L HolJ
( ii am. IIUt. (L Bol.). - ..t
r,,~
MeGioÙIfW _
00ut_1iUI tl6ieriI
aut i" _
errGllum ue CIUI
mlalul ti. 858
CI. ~,
__
..tpr.J8,
, 17,5 (S68 Febr. 12).
J)(P.
lVLIA.5V8 A. AD POPVL'VJl. Pergit audacia ad busta
diem functorum et aggere8
COII8eCr&tos, cum et Iapidem binc movere et terram 80llicitare et cespitem vellere proximum
lIoCrilegio maiores semper habuerint.
8ed et omamenta quidam tricliniis aut porticibus
auf'erunt de I18pulchris. Quibus primis consulentea, ne in piaculum incidant oontaminata
religione bustorum, hoc fieri prohibemus poena ·manium vindice <
crilegii < mft'.
1 cohibentes. O
Secundnm illnd est, quod eft'erri cognovimus caOfi". mft'.
dal'era mortuorum per confert&m popull frequentiam et per
JII&Dl insistentium
densitatem; quod quidem oculos hominum infaustis incestat upectibus.
Qui euim dies est bene auspicatus a funere aut quomodo ad deos et tempIa venietur?
ldeoque quomam et doler in e:uequiis I18cretum amat et diem functis nihil interest,
utrum per noctes an per dies eft'erantur, liberari conveuit populi totiua aspectua, ut dolor
e8II8 in funeribus,
non pompa exaequiarum nee ostentatio videatur.
DU. PIUD. W. PO.
AlII'l'IOOBIA.K IVLIAlfO .&.. un ft S.&.LLV8TIO 00lf88.
I·..
I
man.
v. -
lV8T.9, 19,6. - Gr_
kira Hl. J p. 601 ". 1519.; cf. H_
ti 6 II80Dadum
Hl. 8 p. 11J).
inde
2 et terram] llUt., terram V
IOllicitare] V,
euenere IIUL (Lat.)
proximam V
3 habuernnt llUt.
et] Iust, (C et GrMci), om. V
ItuL (RH)
quidam] Voum llUt. (GrMe.),
ÌRIer
opwo Iùioni ep. "
(ed.
lO
Hm..
qDledam IIUt. (!AL)
4 aut'erri IIUt.
6 bustorum] ... cum IlUt. (Graec.: rQj" 11%'1"'''),
detunctorum
IIUL (Lat.)
6 ererri V 9 quomodo] e:epec~. quomodo inde
[l, 17, 6 (381 luI. SO).
IXPPP.
GRA'l'IA.NVS,
VALEN1'IlfIAlfV8
BT
TJIJIOD08lVB
.&.AA.
PA50JL\'l'IO
P(BADIIOTO)
v(BBl).
Omnia quae snpra terram urnis clausa vel sarcofagis corpora detinentur, extra urbem
delata ponantur, ut et humanitatis
instar exhibeant et relinquant inoola.rum domicilio
sanctitatem.
Quisquis autem huius praecepti
neglegens fuerit adque aliquid tale ab
hnius interminatione
praecepti ausus fuerit moliri, tertia in futurum patrimonii parte
multetur.
Officium quoque, quod tibi paret, quinquaginta
Iibrarum auri aft'ectum despo·
liatione maerebit.
Ac ne alieuius fallax et arguta sollertia
lVST.
ab huius 118 praecepti intentione subducat Il atque apostoIl Nemo apoetolorum nl
lorum vel martyrum sedem humandis corporibus aestimet
ma">:Dm aed~m.humandis
eIIIe concessam, Il ab his quoque,
ita ut a reliquo civitatis,
corponbus fieltlltimet .
. Il
b
conC8BSam n.
Dovennt 118 atque mte egant esse su motos. DAT. ID Jt.&.L.
Al'G.
RD.&.CL(UB)
v. 6
'l
BVORBRIO BT SYA.GRlO COII"88.
IVST. 1,2,2.
tibi] libi V m.
6/7 dispoliatìone
mMl'8bit] Goùw(redu., maerebitur
V
TmoD. I.
r
manisllUt.(Lat.)
9 hu-
met IIUt. (C)
Il
aestimet] V hut. (RM), exiatiiii] llUt. cum iUflai., iiii V
SO
,
IO
466
VIllI 17 7. 18 l
VIIII, 17,7 (S86 Febr.26).
IDD
.&..&.A.CTlQIGIO P(UDBCTO}
P(B.UTOBI)o.
«.
Humatum corpus nemo ad alterum locum translV8T. 1, 2, 8
lVB'r. S,
14
ferat; Il nemo martyrem distrahat, nemo merceIl.Nemo martyres
Nemo hUlllUl1UB
turo Habeant vero in potestate,
si quolibet in
dlltrabat, nemo
corpDl ~ alterum •
d'
.
mercetur .fin.
locum .me Augusti
l 000 sanctorum e8t a lioui
IqU18 con itue, pro elus
aMattDoa trans(erat
veneratione quod martyrium vocandum sit adfi"dant quod voluerint fabricarum.
D.&.T. un UL. JLUn'. ooNft.&.n(150}P(OLI}
BO.0810
if. P...
n
:n'ODIO
I
00 ....
v. -
lVBT. l, 2, 3. 3,
4 habest V
«, 14.
7 iiii] V, iii Itut. (utrOfUe loeo)
XVIII
AD LEGEM F ABIAM.
[= BREV. XlIII).
Iv.L 9, 20. - ad lesem (lega L) fabiam (fauiam B,
rabi. L) 0tIL O
acid. hoc -* (de hia O)
qui ftliOl inuolant ali8ll0l HNGOBCP.JIL8
VIIII, 18, l [= BREV. VIIII, 14, l) (815 Aug. l).
DlP. COlfST.&.NTDIVS .&.. AD DOJUTlVJl CJW5VJl VIo(AlllV.)
APBIo(AB).
Plagiarii, qui viventium filiorum miserandaa infligunt parentibus orbitates, metalli poena cum ceteris ante
cognitis suppliciis tenebantur.
Si qUÌB tamen einsmodi reus fuerit oblatus, postea.quam
super crimine patuerit, servus quidem vel libertate donatus bestiis "primo quoque munere"
I·pr. q. munere" 0tIL lV8T.
obiciatur, "Iiber autem sub hac forma in ludum
·ingennus autem gladio CODllUllUUr< ~.
detur gladiatorium, ut, antequam aliquid faciat,
lVB'r.
quo se defendere possit , gladio eonsumatur '. Eos a.utem, qui pro hoc crimine iam in
metallum dati sunt , numquam revocari praecipimus.
D.&.T. X.&.L. .&.VG. CON8TAlfTINO A. nn
BT LICDlIO llll
Hi, qui fiUos alìenoe
8ervDI sit, morte punietur.
INTERPRBT.&.TIO.
ìngenuus sin
v. BVRG.
IO
CON88.
BREV.
furto abatulerint
(BNGO[om. i7lt.]EOPMLS).
-
ct
ubicumque transdnxerint,
COLLAT. 14 fin. (?). -
live
IVBT. 9, 20,16. -
R. 4, l.
l impp. conslantinus et conatana aug. G
domitinm) domicianum (et in•. G) GE
celo
sum om. L
uic (uè HG) afr.) C088. L
2 infigunt N
orbitatis NEL
2/3 cum c.
ante (a utero L) c. auppliciìs O7Il. O
a tenebantur] VH(')NE, teneantur OGOPMLS Iust,
tamen) autem G
huiusmodi G
obligatua Il
posteaquam) postea'"
4 crimina E
patuerit) patuerint Et aparuit o»
aeruis Ha
uel Dm. O
4;;' libertatem E
& primum N
munere] pro munere B»
6 auper hane formam {om. (]a) G
7 gladiatorum PML, gradi.torium S
&liquidJ aliud
PMLS
Caciat po.t 8 po88it O 8 quo] quod
HGE
iam] aetiam H
9 metallo G reuolare N
praeceplmus NL
9;10 dal. k. aug.
conato ii (om. G) iiii et Ile. iiii (iii O, om. PMS
Iust, [Hai.]) libri. Vade ad 1, lll, 1
Il bii HNECI,
Curtim G
12 ingenuUl
siue seruus sit] i. sit seu seruus G, ingenni
siue serui sint edd.
punietur O, moriAtur H,
puoiantur edd.
AD· LEGEH OORNELIAM DE FAL80
XVIIII
[= BREV. XV].
467
vnrr
19 1. 2
AD LEGEM CORNELIAM DE FALSO.
RtÙJr. Bu.rg. 82, 2. - ad legem comeliam] de lege cornelia O,
am. O ralso] falsariis Bu.rg., falsis llUt. - Itut. 9, 22.
:I, 19, l [= BREV. VIIII, 15, 1] (316 Ian. SO).
IlO'. oo1f8T.&.lITDIVS .&.. XJICILJO BD..\RUNO
OOBImOTOBI LVCANlAB lIT BBlTTlORVJl.
Si quis
decurio testamentum vel codicillos aut aliquam deficientis scribserit voluntatem vel conscribendis publicis privatisque instrumentis praebuerit ofticium, si falsi quaestio moveatur, decurionatus honore seposito quaestioni, si ita poposcerit causa, subdatur. 8ed non
statim desinit esse decurio, qui in huiusmodi facto fuerit deprebensus,
Quautum enim
ad municipales pertinet necessitates, decurio permanet, quantum ad rem gestam et veril tatem reserandam, uti decurionatus honore non poterit.
Nec vero is, qui ante fuerit
tabellio, ad eludendam quaestionem super his, quae ante conscribsit, factus decurio defendi hac poterit dignitate, quoniam scribturae veritas, si res poposcerit, per ipsum debet
probari auctorem. D.&.T. m lUI.. FBB., AOO. IUL. .&.VG. 8.&.BDlO BT BVI'DIO OOlf88.
DITDPBBT.&.T10.
Bi quis curialis volnntatem morientis aut quodlibet publicum documentum
scripserit et de ra1litate aoousatur, I8poaita primitDl dignitate, lÌ n808lM fuerit, IUbdatur eumini: qui ai convincitur, a curia uon expellitur, sed curiae dignitate privabitur, id est ut honoratUI _
non possit. Tabellio vero, qui admanuensis nunc dicitur, etiamai ad curiae pe"enerit
dignitatem, 8i de (abitate aoousatua fuerit Aut conncto., 8ubdator examini, ut per ipsum, per
qnem confeota est, acripturae veritu adprobetur.
v. -
BREV. (H[tUficil
9 '" dignitatejN)[deficit
8 coDloripait)OO[o".. int.jEXOPML8).
IV8T. 9, 22, 21.
l mecilio] O cum titulo Africano O.L L. VIII,
meohilio VHO, micilio N, michilio O,
necilio PJfS, militio E, om. L
chilariano L, helariano E
correctore V
lncaniae
(In.. E, locariae N, lociae S) et brittiornm (brittorum N, britiorum CPMS, brittoni E») coSs L
2 quodicillos L deficientes NL, deficienti H
2/3 inscribendis N, conscribentis E 3 praebuerit] que (del. Eh) prebuerint E
4 deposito O,
polito L
quaestioni (-nis H, -ne Ot) si (om.
Ea)] qnestionis Oa aubducatur Ot
5 desìnet OPML8
faetum E
deprehensua om.
IlUt.
quandum N, et qnantum O
6 munìcipiales O
pertinet] poli necessltates O necessitates] dignìtates GtEt
pormnnet et II,
permaneat OPMLS, permaneat et GEO gestam
om. H 6/7 et ueritatem] meruit ueritatem (-te Ob)
G 7 reserandamJ NPMLS 1".t. (Pam. 4(17),
1119.
reseruandam (-da Ob) HOOEO IlUt. (OR), I8ruandam V nti] ut id O, ut.(,equ.mtia tUficiu.ftt)
X. nti id eat H
neo] ne L
qui bi, O
7/13 Cuerit tabellio [nbellio N) ad eludendam
(erudendam N) q. s. h. q. ante om. G"
13 couecripaerit
OE
factns] facultas O
9 banc p. dignitatem O
quouiam] quod L,
quae non S
rea repoposcerit O
lO dal. iii
(iiii O) k. Ceboace, k. (febr. imo PM) aug. (mai.
Pah; septemb, Pith., &00. k. aug. am.OO) sabino (sanino O) et rnfino libri
11 quolibet
LS
12 de am. Ma
reposita O
13 expelletur S edà.
curia L
14 admanuensis
nunc] ,ic libri 1IO.'ri, nel cancellarios add. epitome Aegidiana et edd. (PilA. adnotat: est iu
uno)
etiamsi] etsi G
15 falsitate] facultate O
{uerit om. L
aut om. Ea
16 comprobetur O
I, 19,2 (826 [320] Mart. 25).
IlO'. CONSTANTINVS A. AD llAXlXV.
P(UBFEOTV.)
V(RBI). Cum in praeterito is mos in
iudiciis servaretur, ut prolatis instrumentis, si ea. falsa quis diceret, a sententia iudex
civilis controversiae temperaret eoque contingerct, ut imminens a.ccusa.tio nullis clausa
temporibus petitorem possessoremve deluderet, commodum duximus, ut, etsi alteruter litigantium falsi strepitum intulisset, petitori tamen possessorive momentum prolatorum instmmentorum conferret auctoritas, ut tunc civili iurgio terminato secnnda falsi actio sub-
5/6 Itmmentorum V
30*
lO
U
vnn
AD LEGEM OOIlNELLU( DE FALSO
468
192-4
1 deretur.
Volumus itaque, ut primum ceseet inscribtio.
Sed Il ubi falsi examen inciderit, tunc "ad morem pristinum
quaestione civili per sententiam terminata < acerrima fiat indago argumentis
testi bus scribturarum
conlatione aliisque
vestigiis ventatis.
Nec accusatori tantum quaeatio incumbat
nec probationis ei tota necessitas indicatur, sed inter utramque personam Bit iudex medius nec ulla quae sentiat interlocutione divulget, sed tamquam ad imitationem relationis,
quae solum audiendi mandat officium, praebeat notionem,
2 postrema sententia quid sibi liqueat proditurus.
Ultimum
autem finem strepitus criminalis, quem litigantem diaceptantemque fas non Bit ex cedere, "anni" spatio limitamus, cuins
exordium testatae aput iudicem conpetentem aetionis nascetur "auapicium:" capitali post probationem supplicio, si id
exigat maguitudo eommisai, vel deportatione ei qui falsum
commiserit imminente.
P(RO)P(OSlTA) vrn II:AL. APRo.. IN FOBO
lV8T.
U ine. I • ad • • terminata <
otri.
IO
•compendioso <
·aDlpicio<
A.. VD
TlI.AI.&.lQ COlfBT.uTIl(O
ft OONST.&.lfTlO O. 001'188.
V. -
IVBT. 9, 22, 22.
VI
7 quse (que V) senuat po,'
11 qnem .. , 12 ex cedere
8 diuulget Iust;
13/14 naseetur
anpoli limitamu8 Iust.
.piciie te8tatae actionis apud iudicem compe6 indigatllr
tentem Iust,
16/17 coDltantino a. ui et conatantìao ii IIUt. (Bol.)
JWopUr JWGefecbuA
vidnur ser, eue Const&ntio A. VI et Conltantino (a. 320)
VIIII, 19, 3 (367 Iun. ['~]9).
IXPP.
VALBIITINlA5VS
ET VA.LBlfS AA.
AD FB8TVJl P(RO;c(01'l8VLBll)
AFBlO(AB).
Serenitas
nostra prospexit inde caelestium litterarum coepisse imitationem, quod his spìcibus tuae
gravitatis
officium consultationes
relationesque
complectitur,
quibus scrinia nostrae
perennitatis utuntur.
Quam ob rem istius sanctionis auctoritate
praccipimus, ut posthac
magilItra falsorum consuetudo tollatur et communibus litteris universa mandentur, quae
vel de provincia fuerint scribenda vel a iudice, ut nemo stili huius exemplum aut privatim sumat aut publice. DAT. v ID. IVN. TBKV(lB18) LVPICIl'IO BT 10VDIO con8.
V
1 aut
pc
aut
Pii
7 in 'IIlen.e erralum
V
UI,
nQm ad Aug. 28Valtntinianu. reman,it Ambiani,
------------------------------
---
VIIII, 19,4 [= BREV. VIIII, 15,2] (876 Apr. lG).
DlPPP.
VALENS,
AAA. AD lIAIlXlNVlI
ORATlANVS
BT VALENTlNlANVS
P(RAEFECTVlI) P(RAETORI)O.
Da-
mus •copia m iurgautibus ', si aput iudicem proferatur scribtura,
de qua oritur aliqua disputa.
tio, "spatium ut habeat qui perurgeat profìtendi",
utrum de falso criminaliter "an de scribturae
fide statuat civiliter experiri '.
Quod si expetens vindictam falsi crimea iuteuderit, •erit
in arbitrio iudicantis,
an eum sinat etiarn sin e
inscribtione certare,
Iudicis enim potestati com-
se
l unlens] ullient (J
et O1n. t.
ual;';-t]
ualeus GEO
2 Ma om. U
rnnximinum] V
recte, maximum brcv. IUII.
pn PiI".,
ppm E
3 iugantibus
VI
4 aliqua] alia G,
poli qua E
[> nt 0111. a
perurget 0, per-
pi~-oc,
IVST.
"Iicentism
litigantibus
<
"spatium ...
profìtendl" om .
• statuat qui dubitet de instrumentl
fide
experirì IIn civìllter"
•erit .•. 469, 9 aueterltas"]
tunc quaestione civili per sententiam terminata
criminis fint indago
nrgebat a, perurguat S
6 criminanter PJIS
t
7 firlem P AlT,
ciuiliter] deuilitate
si
0111. a
I:l criminis a
intenderet L
erit
orn. (!
9 iudicnncantis I..
etiam om.
10 scriptione 1,8
certari GO
iudices E
a
o
IO
AD ~EH
CORNELIAM DE FALSO
vrm
469
19 4
mitti oportet, nt de eo qui obiecta non probaverit
snmat propositum antiquo iure supplicinm.
Rationi quoque huiusmodi pIenissime suffragatur antiquitas, quae nequissimos
homines et argui voluit et coherceri Iegibus variis, Cornelia de veneficiis sicariis parlicidiis, Iulia de adulteris ambitusve criminibus ceterisve ita promulgatis,
ut poseit etiam
Bine inscribtione cognosci, poena tamen accusatorem etiam Bine sollemnibua occuparet.
De qua re et divus Antoninus reaeribsisse docetur, id in iudicis potestate oonstituens,
quod nosmet in Iegibus iusseramus.
Removebitur itaque istius Ienitate
rescribti praecepti
IV8T.
superioris austeritas, < ut, si quis "deineeps" tabnlas testamenti chirografa testationesque
nec
non etiam rationes privatas vel publicas, pacta
et epistulas vel ultimas voluntates,
donationes
venditiones vel I!Ì quid prolatum aliud "insimu•illltituere <
Iare" conabitur, habeat "praetermissis sollemni• pro BOlI.< om.
bus" accusandi facultatem , "pro iudicis motu
"pro .• rel, < om.
2 aententiam relatnrus".
Civilis autem inquisìtionis inter utrasque confligentium partes "ae·aequali .•. ÌI~]lenior euminatio procedat, cum iudex
quali motu ingruit et recurrit humanitas, cum
is< qui praeerit qnaestioni intentiones
fallllWl
ractoris
·et<
I
recrum
·aut< convicta crimina
ex legibus poenis conpetentibus
possit ulcisci.
P(BO)P(08IU) BOXAB
r
r
XVI
Jt.&.L.
X.&.l.
VA.LDTJI
IO
r
V ET V..u.JllfTDlUlfO .&..&.. 00588.
DlTBBPBBT.&.Tlo.
De falBOpoteat et criminaliter et civiliter agi. Ch·iliter, cnm aliqllÌl in
quibuelibet acripturis non falsi crimen obiecerit, sed veritatem scripturae quaerere ve1le 18 dicit.
Nam li ad iudicem venerit accueator et falBi crimen intenderit, iudex tribuat accusatori Bpe- ~
tium, ut deliberet, utrum criminaliter 1gere an civiliter 1'8lit. Qui Bi reVerlDI &d iudicem in
obieoto falsitatis crimine peraeveret, in poteltate iudicis erit, utrum iDlCriptionem celebrari 1'8lit
an obiectum crimen Bine inscriptione di8cutere. Quod cum iudex de obieotione rslaitatU audierit,
seu inllCriptione habita I8U omiBBaaut in accnutum, li falsitas Idprobatur, aut in aCCUlAtorem,
lÌ (a)sa obiecerit, prorerltur ex lege I8ntentia.
IO
VT [incipit 469, 15 pro iudici~J. -
BREV. (GOECPMLS).
-
IVST. 9, 22, 23. -
BVRG.
R. 32,1.
l IUmma G
proposito ab
1/2 supplìcìo G
2 ratione EC
3 arguil O, acui VEPMLS,
accui G, om. in 6]'. IIae.
uoluet V
nariiI 0tI1. L
ueneficia CbPMLS
,.eete pulo
parricidi8,.equiritu,.
4 adulterie] VC, adulteriie
EGPMLS:
malim adulteri i
ambitnsue] VOC,
ambitull8 E, ambitus nel PMLS, ambitns G
eeterìsue] VC, ceteris uel G, et eeteris PMLS
JIOIIint G Cl inscribtione (scriptione Pill LS) ...
scllemnibus om. Ga agnosci E poena tamen]
quae poena O occupare GFaML, accupari S
6 et etiam G, om. CL autonius VGE iudiciiB(},
Iudìces E
potestatem G
7/8 remouetur
00, remouedi ('J Ea
8 iltiuB leb... te(1) E",
ob Ìltius lenitatem O reacriptio aaE
prseeeptio 8
lO teatamenta O teatationiaque ()
11 uel publicas) publicasque O
pactì S
13 uenditìones] uenditionesue (uindictioneaue E)
uel ECPML,
ninditionis suae uel S, quo ue)
(0IIt. uenditionea) G
probatum PML
16 motum L, motus TaE, mot (.le) Tb
16 ciTEaC, eiuiles VEbGPMLS,
ciuili O
16fl? inquisitionis] C iu«, inquisitiones VTG
EPMLS,
iuquisitione O
17 utrasque) ueras'Jne PJfL
17/18 conll. partes (p. c. llUt.)
o
uili.,
aeq. motn (meta Ea) ingr.] partee ingr. confl,
aeq, motu (}
18 et om. E
reeurret PM
19 bia VT
praeterit Ta (ilei T) E"
20 connicta] (cnmuincta L) VT bre». llUt., conficta
Haeneliu,
poenis] poeniaque T
21 poscit
OS
21/22 pp (dat. N-) rom. (po.t mai. IIUt.
[Hal.), po,t aa. N·) xui (su N-O) k. mai.
ual. u (om. Ca) et (om. G) ual. (ual. ii T,
om. G) aa. [om, E) libri
23 et [om.
PM) cr, et ciu.] et ciu, et cr, O
ciuiliter
om. O
in om. edd,
24 ralso OE
crimine E
dicet PML
25 si] et si OEC
ad] _ E
et] et ai GE, ex PML
26 iudicem]
inuiccm O
27 obiectu C, obiecti PJfLS
cr, falso O perseuerit L, perseueranerit O
poteatatem O
inacriptione PMLS
celebrare
OPltlLS
uelit om. S
28 obiectum) nqn
obiectum S inscriptione] IICriptioneS
iudex
.•. 30 senteutia] ìudex uel sine uel cum seriptnra audierit in aecusamm nel aCCUlatoremproferet sententiam competentem O
de obleetione] obiectionem G
29 acculatione G
si] lua S
approbatur Il. in a. Ii falsa Otn. Ea
accuMtorePML, accusatoreB8
30 f.... ] C,
fal8um P MLS, falsitas O
ex] OC, de PMLS
470
VIIll 20 1
:xx
[= BREV. XVI).
VI<n'VM CIVILITER AGERE CBDUN. P088E
VICTVM CIVILITER AGERE CRIMINALITER
POSSE.
uiotum
Co agere (arege Oa) criminaliter (et 01'. ecW.) poue]
item de eadem re O. - IlUt 9, SI quando ci1'ilil
&ctio criminali praeiudicet et &D utraque ab eodem
exerceri po_t
VIIII, 20, 1 [= BREV. VIlII, 16, l] (378 Ian, 12).
V.&.LOB,
GB(.&.TI).&.NV8 BT V.&.L(Blffl5I).&.l(VS
.&..&..&.
• .&.0 .&.lfTO!UV.
p(BAD'lIC'l'VJl) p(R.&.BA plerisque prndentium
generaliter definitum est, quotiens de re familiari ei
civilis et criminalis conpetit actio, utraque licere
IVlIT.
ezperiri , nec, si civiliter fuerit actum, crimiIÌve priDl oriminalil IÌn civilis adio
nalem posse consumi
Sie denique et per vim
mov8Itur
et aimiliter e contrario
poasessioae deieetus, si de ea recuperanda interdieto unde vi erit U8U8, non prohibetur tamen
etiam lege Iulia de vi publico iudicio instituere accusationem;
et suppreao
tealtamento
cum ex interdicte
de tabulis exhibendis fuerit aetum, nihilo minus ex lese Cornelia
testamentaria
poterit crimen inferri; et cum Iibertus se dicit ingenuum, tam de opel'i8 lO
civiliter quam etiam lega Visellia criminaliter poterit perurgueri.
Quo
lV8T.
in genere habetur furti actio et legis Fabiae constitutum.
Et "cum una
~plurima<
excepta sit causa de moribus, sescenta < alia sunt, quae enumerali non
possunt, ut, cum altera prius actio intentata sit , per alteram quae supererit iudicatum
liceat retractari.
Qua iuris definitione non ambigitur etiam falsi crimen, de qno civiliter
u
iam actum est, criminaliter
esse repetendum.
DAT. PBID. ID. 1.&.5. TBBv(lBI8) VALBllTJl TI
DlPPP.
TOBI)O.
r
r.
Ir
r
I
BT V.&.LBlfTllfl.&.NO
n
.&..&.. ooN88.
Bunt ClIJ888 permixtae civiles pariter et criminal8l, et pOllunt hM C&1lIU
ita dividi, ut prius eiviles, deinde criminalea agantur, ai voluerit accDlator: ita nt, lÌ quis de
re Bua rnerit violenter expulsua, et rem ablatam civili primitua maluerit aciione repe&ere, momentum sibi restitui petat, et si de elus proprietate is qui espulsus est civiliter ruerit IUperstnl, criminali postmodum actione servata recepto primitus momento potest postmodum inpetere
violentum. De testamento etiam, si quis commendatum a testatore teatamentum in frandem
IlfTBBPBBT.&.TlO.
1 uslens (ualentinianus G) grat. et ualentin. (uslens O) VGECPM, ualest et uales et graii8 L,
grat ualeirt·O, grat ualailuH et theod T 1/2 ppo]
pfu GC, pprn E
2 prelisque o-, pluris E'"
generaliter ....
3 actio utraque] [g]enera
utraque (7IW!d. om.) T
3 ciuili et criminali
PMLS
accitio L
utrasque a
licite Gl
4 neo si] nei si La, ne Bisi Lb, nec sie E
actnm] accusatum as4/5 criminale V,
eriminaliter G"'E
5 sic om. O
per uim]
operum al
6 possessìonem E
recipienda
PMLS
6/7 interdictum E, interdietio (l
7 ui erit] fuerit PJfEl,
~rhibebitur C
H legem iuliam G
iudicio] iudicio iU8 a
instruere OaEl
accuaatlone L, aetionem O
9 lnterdictio Ma, terdicto Ga
de orn. Ga
exibendis T, exhibendi],
cornelia] iulia G'"
lO testamentarinm O
inferre LaS llut.
(praeter N)
opere O, operibus G
Il lege
(de lege C) uisellia ]lege bisellia T, lege uisselia G"', lege iusellia C, legibus illi a E, lege nis
ac Gl
criminanter PMLS
~erurgueri] furgare Ga
quod G
12 nctioJ ac P
et ex
PJ[L
una] ea PMS, et L
13 excepta lit]
exceptasset S
minorìbua (}\
_nta]
ac
TV, aexaginta G, auil ceNE
numerari OP
MS IU6t., numerare L, denumerari a
l( nt]
et OEC
prior GE
intentata] V'O, Intemtata Vl, intenta GEC, inteiltata P.VS, intesta L
15 retractare E
qua] quia GO, quae E
ambitur (l
etiam 071&. T
16 iam 0tR. O
repetendam Ga, reputatum E
16/17 dal.
prid. (um. PMS) id. (k. EFPMS ltuL [BaI.)
ian, treu. (trìu. Tep, treberis M, tiberill S, triurum N*) ual. ui (uii O, u T Iuvt.[Bal.J) et ual.
ii (orn. GO) aa. libri
18 et cr.] ae er, PMLS
et orn. G
possunt (post lunt S) .•. 19 crimiuales orn. Ga
bae (haec ELS) caUI&8 cnn.. O
19 ciuilis O
criminales agantur] G08,
criminalis agatur OP.llL
Bi] IÌc L
~ fuerit om. (}
primitus] prius O
23 frande
CPMLS
lIO
DE FALBA MONETA
471
VIllI 20 1-21 2
heredi. rortuse
.ubpre.erit,
et id h8rel IClriptUI illdicio reetitui petit, t_&amento per iudicium
momenti beneficio reetituto
potelt postmodum de lubpreuo
teltamellto
crimin&lem proponere
actionem.
Et reliquil lIÌmilibDl caU8ÌI lIÌD1iliI aotio tribue&ur.
YT. -
BREV. (GOEFCPJfLB). -
IVST. 9, 31, l.
l hered_ GE
mppresserint
GE et id (Bi E)
... 2 restituto] eo heredi per iudicium momenti
restituto O
iudiciol in i. E
petet PML
teltamentum
(}
~ remtutnm
GE
potelt]
XXI
[= BREV. XVII).
2/3 criminali. proponi actio O
(aotionibUll uel imo G) I. C. I. L
(tribuatur Q)] Bio et de reliquil O
p. etiam C
li et reliqui.
tribuetur
DE FALSA MONETA.
Itut. 9, 24.
, 21, l (319 }lart. 18).
lXP. C0:58T.&.lO'DIV8
A. AD VBBIl'IVJl. Quicumque adulterina fecerit numismata, poenam
pro discretione seXUII et condicionis suae diversitate suBtineat, hoc est ut, ai deeurio vel
decurionis sit filius, exterminatus
genitali solo ad quamcumque iD longinquo positam
civitatem mb perpetui t':rilii condicione mittatur ac super faeultatibus
eius ad nostram
scientiam referatur;
si plebeins, ut rebus ami8lis perpetuae damnationi dedatur; ai I18r· ,
vilis condicionis, ultimo supplicio subiugetur.
D.&.T.BT PP. xv IUL. .A.PBIL. ooN8T.&.lITDIO
.&..
V. Jrr Ll0lll10
0A.B8. 001'188.
VT
l Verinum)
vicMium .A.fric~ (cf. ad ',19,1) let Pii (ric T, ace, V) xu (om. T) k. (id. 7J
2 uel] uel Bi T
5 perapriI. conlt. L u et licinio ii libri: Hd ut
metalli Bucle
6/7 dat.
potiUl a. 823-3'6 (vide ad " 19,1)
nomiama[ta) T
petnae] perpetuae
, 21, 2 (321 Nov. 20).
ma A. AD UMV ABDlVJl. Quoniam nonnulli monetarii adulterinam
monetam clan·
destinis sceleribus exercent,
cuncti cognoscant necessitatem sibi incumbere huiusmodi
homines inquirendi, ut investigati tradantur iudiciis, faeti conBCÌ08 per tormenta ilico
prodituri se sic dignis suppliciis addicendi.
I
IV8T. 7, 13, 2
IV8T.9, 24, 1
l Accusatoribus
etiam eorum immunitatem
per• pstrimonium"
mittimUB, cuius modus, quoniam dispar "eensns"
l18eni, qui moneest, a nobis per singulos statnetur.
Il ServoB
tariOl adulterietiam, qui hoc detulerint, civitate Romana donam mone&am
namus, ut eorum domini pretium a fisco perclandflltinil
1C8.
2 cipiant. Il
Si quis autem militum huiusmodi
leribUl exercenIO
tu detulerint,
personem susceptam de custodia exire fecerit,
civitate Romana
S capite puniatur.
Appellandi etiam privato
donantur, ut eolicentia denegetnr;
si vero miles aut promotus
rum domini prehniusmodi crimen incurrerit, super eius nomine
in gradn
Dum a 6100 percipiant 11 fin.
• oompetentes illdiCl8ll<
4 et gradu ad "nos" referatur. Il
Si dominnm
u
fundi vel domus conscium esse probabitur,
dellfin. (Hf1*'Wr adnotata ad 9, 21, 4)
portari eum in insuiam oportebit, cnnetis eius
r
r
rebns protinus con1ìscandis; si vero eo ignaro
crimen commissum est, possessionem aut domum debet amittere, in qna id ecelus admÌSBUm t'sto Actor fundi vel servus vel in cola vel colonne, qui hoc ministerium praebuit, IO
l Iannarinum]
mago incerhu (cf. 9,34,1)
adulterinam
moneta m ] llUt., adulterina moneta
(IDODe.. T) VT
2 exercet T
4 digni T
I
8 qui de hoc detulerit T
9 praetinm T
18 Bi om. T
19 oommwum) V, sdmislum T
472
VIIU 21 2-4
cum eo qui feeit supplicio capitali plectetur,
nihilo minus fundo ve! domo &.ci nnDu
5 vindioanda.
Quod si dominus ante ignorans, nt primum repperit, eoelUI prodidit perpetratum, minime poeeessio vel domus ipllius proscribtioni8 iniuriae subiaoebit, &ed auct.orem
ae ministrum poena capitalis ezcipiet,
DAT. XII L\L. DJIO. aoJl(.u) 0BI8P0 n II! oo:nrABTIl(0
U 00. 00588.
VPo· -
IV8T. 7, 13,2.
9,24, 1.
3 iniuria T
4/5 dal xii (Y;JIUI. 7, 18, , (.A),
][Q Itut. 7, 13,'
(PL) ltut. 9, '4, 1 (Hai. LI,
tkf. T) k. dee, rom. (Cp IIUL 9, '4,1 (Hal.L)
crispo
w.o ce.
ii et CODltanW.O ii ce (crilpo
ii T) lilwi
et oollltan-
VIllI, 21, 3 (326 lul. 6).
mD A.. AD ·TBBTVLLVJl<PBoo(onVLD} .uBIo(u). Si quis nummum falsa fusione formaverit,
universas eìus facultates fisco addici praecipimUI, ·alque ipsum severitate
legitixna cohereeri", "ut in monetis tantum nOltris cudendae
pecuniae stndium frequentetur",
DA.T. PBID. NON.
IVL. DD(JOLAll"O)0058T.&.lfTDIO
.L VU BT OON8TAlIITIO
r
CAlIB. CON88.
VT. -
J'VIIT.
• Tertullianum <
nostro
-&&que..• coerceri < _.
·in mon. etenim t. D. c. p. et. Creqnen- ,
&ari volumUI, cuitl.l obnom mai.tatil
orimen oommiUunt < (cf. ocInoIaIca ad ",
'1, 9; ~
odaoCafa ad ", '1, 6)
r
IV8T. 9, 24,2.
1/2 proo. africae] pu afric V, pp IIUL
2 forIDInerit] Vr..:.T IlUt., firmauent Y
4/5 eoher-
I ceri] ne VT
VIIII, 21, 4 (829 Mai. 4).
mD A.. BlILPIDIO. •Pridem statutum fuit, ut, si ignorante quoque
domino in fundo eius vel domo fio
guratus
clam nummns cuderetur,
Bedem flagitii suo fiscus dominio
vindicaret.
Nunc diseretionem fieri
• placet, ut ', si dominus in proximo
constitntus
sit, cuius incuria vel
neglegentia punienda est, "praeceptum prius valeat ', sin vero longissime ab ea domo vel possessione
afuerit , nullum sustineat detrimen1 tum.
Viduas autem ac pupillos
speciali dignos indulgentia credidimus, ut viduae neo in proximo constitutae domo sua vel p0811888ione
careant, si nulla aput ipsas tam
gravis conscientiae noxa resideat,
"pupilli:' vero etiam si conscii fuerint, nullum sustineant detrimentum,
quia aetas eorum, •si tamen fuerint
inpuberea",
quid videat ignorato
Tutores tamen eorum si in pro.ximo
sint, quoniam ignorare eos, quid in
r
J'VIIT. 9, 24, l
(pr~cedil Th. 9, '1, ')
Pridem .•• placet ut) Domus ...ero 1'81 rundDl, in
quo haeo perpetrata suut
praeo. prius l'aleat] etei ignoret, fisco vindicetur, nisi
dominDl Ante ignor&lll ut primus reppererit, 1IC81Wl
prodiderit perpetratum: tunc enim poI888IIio veI domus ipliDl proscriptlonis iuiuriae minime subiacebit
IO
r actore
videlicet fundì vel I8rVÙITel ineolia vel 0010uis qui hoc ministerium praebuerunt cum eo qui fecit
supplicio capitali plectendia
20
•si t. f. impuberes •
1 Helpidio) forttu,e agenti uicem praefeotorum
S domie. I eiDl T
14 indulgentiam V
I 23 eOI qui.
0711.
in] e..lin T
473
DE FALSA MONETA
VIllI 21 4-8
re pupilli geritur, non oportet, haec
poena expectabit,
ut ·ex< rebus
I "de '
eornm, si idonei fuerint, tantum
fisco inferatur,
quantum
"pupillo
l> a pupillo r. inferendum· fin.
fuerat auCerendum <. Il Quibus ita
emendatis in omnibus capitulis lex pridem lata servabitur.
DAT. Wl 50N. llAL 0058T.uTDlO
A. vm BT ooK8T.&.lfTlO
Wl ooN88.
VT. -
6 in am. V
u, 21, s
•
IV8T. 9, 24, l.
iiii cm. T
[= BREV. VIIII, 17, l] (343 Febr. 18).
I·
DlP. ooN8TAlfTIVII
.&..LBOlfTlOp(B.AJIJ'lIOTO) P(BABTOIU)O.·Praemio <
et preemio< 11'1ST.
accusatoribus
proposito quicumque solidomm adulter potuerit repperiri yel a quoquam
fuerit publicatns, ilico omni dilatione submota fI.ammarum exustionibus manoipetur.
DAT.
xu X.&.L. Jl.&.BT. AlfrIOOBIAlI PL.&.CIDO BT 8O.n.o 00588.
.
DITDPBft.&.TlO. Praemium aooipiat, quioumqne adulternm monetarium prodiderit et il qui
pmditUI CIIt, li de monetae aclnlteratione oonYÌotu tnerit, Ignibu ooncrememr.
VT. -
BREV. (GO[tnn. inL]EOPHL8).
l coDlt&nUnDl GOE
ppo] praeposito PHL,
pfu G", pfo Gb
2 101. adulter (adnlterum
PitIa., adulterium G, alter 8)] a. I.
poterit
ItUt.
repperiri] ne TV, repperire E', inueniri
G, inueuire E'O Pilh.
quoqaam] quodam G'
o
-
IV8T. 9, 24,2 (pr~
I
Th. 9, Jl, a).
8 publioatumECPML8
Sl4 dato xii (:a::ui
PM, uiii 8) k. mart. aut. (authioii T) placido
(plaoedo G) et romnlo (riiii H, rufino 8) libri
6 si] el li E oonuinciDl L
II, 21, 6 (349 Febr. 12).
mD .&..Lumno p(1lAlIPBO'l'O) P(BABTOBI)o. Comperimus nonnull08 f1aturariOl maiorinam pecuniam non minus criminose quam crebre I18pau-ato ugento
ab aere purgare.
Si
qnis igitur post haec fuerit in hac machinatione deprehensus,
capitaliter
se fecisse cognoscat, verum et eos, qui domum agrumque praebuerint,
relatis in largitionibus facultatibus esse plectendos: nostra scilicet super eornm nominibus edocenda clemeutia,
1'(80),
P(081U) PBID. m. FU. LUlDIO BT C.&.TVLLDIO
OON88.
)
VT [finit l mai •.. ].
l CraturariOl T
lI, 21, 7 (369 Mart. 11):
DlPPP.
V.u(DTDIl)ANV8,VALDS BT eUTlANV8 A.&.A.AD .&.IIOBBLAVJl
ooJl(lTDI) B(.&.CBABV.)
L(ABGmONVJl). Quidquid ex auro hominum privatomm in monetis publicis reppereris fIgu.
ratum, id omne nostris scias largitionibus
vindicandum,
si quidem ipse 118 dignum con,
demnatione
iudicavit, quisqnis aurnm proprium non coactus monetis fiscalibDl sponte
credidit inferendum. DAT. v m. JlAB. XAlWUlf01'(OU)V.u(UTDII).uO i. l. BT VIOTO" oon8.
•
V
li2 com.
8.
1.] cf. od 4, 18, 4
III, 21,8 (874 Mai. 21).
mD .&.AA. T.&.TlAlfO
co.(m) s(ACBABVJl)L(ABGmONVJl). Solitae moderatioDÌ8 arbitrio
superiorem sententiam mìtigamus, qua omne aurum, quod a privati. pro flguratione mcDetis dicebatur inlatum, fisci iUSBeramus commom. yindicari, ut pro omni summa, quae
VIIn 21 8-22 t
brevibus
DA.T. xn
tenetur
474
inaerta,
libras ozm-
binae per singulas
JU.L. lV5 • .&.Jn'l00llLUl
81 QVI8 BOLIDI CIBCVLVM BXTKBIOBEIi
fnutratiODe unciae conferutar.
A.. ID ft JlQVl'l'IO OOlfll8.
eB(A.TI)uO
v
VIIII, 21, 9 (389 Iun, 27).
UlPPP. vAL(DTDI1)AIIVII,
rei,
K(.&.JUIIIIIlQ) .(0)11(18)maiedatia crimine tenentar cb-
TBlIOD(OBlVS) JI'l' AlIOAD(lV8) .&..&..&.. B.&.VlITATun
quos vulgo paracharactas
Falsae
monetae
nozii,
DAT. v JU.L. IVI.. oo58T.&.5Tllf0P(OLI)
v. - er. IV8T. 9, 24, 2 et inde
haueJ V ree., habe V
2 'Cf'. orimiui
vocant,
TDlA8IO
JI'l'
no.OTO 00.118.
adfWtata ad 9, :11,S.
I 3B_collltantinopoli]
l
tenentur] Y , tentur VI, teneantur Oot1w(rullU
eo '-pore
TModlMiuI
fvU
VIIII, 21, lO (893 luI. 12).
WD
.&..&..&.. BVFDIO P(U.IFBCTO)
P(BABTOBI)o.
Si quis saper cudendo &ere vel rescribto
aliquo vel etiam adnotatione nostra sibi eripuerit facultatem, non 80lum fruotum propriae
petitionis
amittat, vemm etism poenam qnam meretur excipiat.
DAT. DII W. IVI.. OO]J8TUTDlOP(OLI)
TBlIOD(OBlO) A.. ID JI'l' .&.BV5D(UTlo)
VT fmcipit 2 IOlum). -
00588.
IV8T. 9,24, 3.
2 eripuerit] Y Itut. (0), arripuerit Itut (LB)
3 jjji] V, iii IUlL (L), dAj,ci4 T
XXII [= BREV. XVIII]. SI QVIS SOLIDI CIRCVLVM
EXTERIOREM INCIDERIT VEL ADVLTERATVM IN VENDENDO
SVBIECERIT.
VIIII,22,
l [= BREV. VIIII, 18, I] (317 [c. a.343?]
me.
circo tutteriorem (-re Oa, tutto ciro. G)
uel
(nlO) ad. in uendeudo (-dum 0, uidendo E, ueniendo Oa) subiecerlt] ai falsam monelam subiecerit O
ai q.
I.
luI. 26).
Omnes solidi, in quibus nostri
vultus ac veneratio una est, uno pretio aestimandi sunt atque vendendi, quamquam diversa formae mensura sito Nec enim qui maiore habitu faciei extenditur, maioris est
pretii aut qui angustiore espressione concluditur, minoris valere credendus est, cum pondus idem existat.
Quod si quis aliter fecerit, aut capite puniri debet ·aut fiammis tradi
vel alia. poena mortifera.
Quod ille etiam pa.tietur, qui mensuram circuIi exterioris adroserit, ut pondcris minuat quantitatem,
vel figuratum solidum adultera imitatione in
vendendo subiecerit.
DAT. vn LU.. AVO. OALLlCANO BT BA880 CONII8.
IJ[p.
CONSTANTUn'S
A. LEONTIO P(BABFBCTO) P(BABTOBI)O.
1 imp. consto a.] idem aug. O: potiu» Con,tanleontio ppo (pfu G», pfo Gb») eidem preposito O
in o",. PMLS
2 ac 0111. O pro-
tii
babiliter existimandi G atq. uend. sunt E
2/:1 diuersae 00
3 mensura) uentura OIE'"
enim) en Ma
maior E Pith.
habilu) ambitu OE
faciei] facie E, faciendi G
extenditur} tenditur PMLS, tendetur G maior O
4 mìnoribus 01, mìnus O'"
ualere] bretl., habere V, ••••ri T com] quam El
l) qned]
qUOI oa, quo Ob, OIR. O
aliter feoerit] aliquid
defecerit G
punire L
5 aut Il. tradi colloclIndum ante aut capite
6 poena mortifera
qnod (quo Y, quam O·)) poena mortiferata ut
S. pIena morte ferat ut PML
et ilIe O
6/7 adroserit] VTG ()IEG, abraserit PMLS, adraserit Pith., arraserit ()Y
7 adulterae GO,
adulteram E
emeudationi O, emendationem E
M dato uii (ui G, om. PM) k. aug. liun. O)
gallo et basec libri: ,ed collGiU religui, ad
Leontium dGtiI magi' ut ut .u GOflItcmtji data
C.
G.343
~
81 QVIS PECVNIAS
DlTDPBBTAno.
netam
reoeri~
VT. l adnltemm]
Quicumque
capite
IOlidum
VIllI 22 1-23 2
475
CONFLA VERlT
ciroumciderit,
&dultemm
lubpo!luerit
ant ralsam
!DO-
punietur.
BREV.
(GO[om. int.]EOPMLS).
aut a.8
elid.
lO
pnniatur
-
Cf. LEX VISIGOTH.
(Reoessuindi)
7,6,2.
GE
XXIII. SI QVIS PECVNIAS CONFLA VERIT
VEL MERCANDI CAVSA TRANSTVLERIT AVT VETITAS
CONTRECTAVERIT.
Il, 23, 1 (356 [352] Mart. 8).
J)(P. 00lf8T AlfTlV8A..ET lVLl.&.lfV8 CAlI8. A.DBVFDIVJl
p(BAD'IIO'l'VJl) P(B.&.BTOBI)O. Quicumque
vel conftare peeuniss vel ad diversa vendendi causa traDsferre detegitur, aacrilegii I18ntentiam subeat et capite pIectatur.
Ponus enim litoraque
diversa, quo facilior esse
navibus oonsuevit accessus, et itineria tramites statnimUI custodiri per idonOOl ofticiales
ac praepositos a praesidibus et nonnnllis praedi tis dignitate,
ut cognita veritate provino
cÌ&rum rectores obnoxios Iegibus puniant.
OfIicia quoque inmeneo periculo subiacebunt.
l Nec vero aliquis negotiatomm
plns mille follibus pecuniae in U8U publieo oonstitutae
animalibus propriis sumptuum gratia portare debebit.
Aut si ampliorem modum quisquam vehere detegatur, facultates eius fìsoi domiuio vindicentur et ipse adficiatur exilio.
2 Nam pecunias aavìbus vectas non omnes iudicamU8 mercatoree debere promere, quippe
in UBU tantum publico pecunias constitutas
permittimus
con l'ehi itidemque eas 80las
speciee emi, quae mercatoribus more sollemni ad diversa portantur.
Pecunias vero nulli
emere omnino fas erit nec vetitas contrectare, quia in U8U publico constitutas pretium
S oportet e8118,non mercem.
Placet denique, ut, si quis forsitan nummus praeter eum,
qui in usu publico peraeverat, aput aliquem mercatorém fuerit inventns, fìaci dominio cum
omnibus delinquentis facnitatibus
vindicetur.
Et si forte cum mercibus ad quascumque
provincias venerint naves, cuncta solita licentia mercabuntur praeter pecunias, quas more
solito maiorinas vel centenionales communes appellant , vel ceteras, quas vetitas esse
cognoscunt.
A.CC.VIU ID. X.&.B. C058TA.lfTDIA
oo58TA5TI0 A.. Vlll ET lVLl.&.lfO OAll8. CON88.
VT [finit 3 faciliorJ. - Summarium cod. Vaticani hoe t,t ducriptum diligmter ab ~l,mo: prsecipit duas rea (duas res librariu.l po,t4a ,criplil IUpra praecipil), nt neque peouniu
1'8ndendi C in alienis ab aliquo conflentur proQ flt ut .il custodia itinemm
9"el litorum,
1'ÌItori liceat amplioa a mille follibos portare neque eentenalee nummOl vel maioriD&l:
ut nulli
quod si
qui inventos fuerit, confiscatis rebus eius capite punlstur.
Altero capite nav81 iuhet pro commercio tantom entecae portare pecuniaa (cf. ,chol. ad 9,42, 7: enthicis] pecunia &d commercinrn
data); aliae vero quae plus ab entecis heheant (= evehant), proibeantur.
Haec lex Il PapiAni
rel(ponIlÌ8)
[not4 ~
=
res pa"im
umrpatur in ,choliil ""] descendil.
1 constantius] constantinus VT
iulianue]
eonstantius, vide infra ad lUh,cr.
2/8 IIflntentia V
7 puplico V,
19 anno
86t1 cum comtet Taurum obtmuille prtUfectu,.._ prMUirio per It41iam et Africam, probabile
i!lltRO
ut tam m,criptWntm qua'" lUh,criptionem Ii",ilitM corruptam U'Il, tcl factum U,1l "idi",,,, ad
Il, 9, 1, et ,cribendum: imp. ConstantiDl A. et
(OOnltmatilU) C. &d Rufinum ppo - Conllt&ntio
A. V et (Oonltantio) C. conss •
.II, 23, 2 (395 Apr. 12).
tum
DIPP • .&.BCAD(IV8)
BT BONOB(IV8) AA.
nummum in conversatione publica
DD.TBO
traclari
Centenionalem tanmaioris pecuniae fignratione
P(BABFBOTO) P(B.&.BTOBI)O.
praecipimus
$
lO
U
476
VIIU 23 2. 24 1
IRlbmot&. NullDl igitur
pecuniam vindicandam,
ID. APmL.
JDD(IOLAllO)
2 cone(wl
u)ruatione
XXIIII l=
Ta
V1DTARVJI
decargyrum nummum alio audeat commutare, sciens fiaco eandem
quae in pnblica potuerit conversatione deprehendi.
DAT. nm.
OLYBlUO BT l'JI()B(llfO)
YT {irIeipit 475,1
DE RAPrV VlBGINVII Va.
00lf88.
impp.J.
depraeb8lldi
BREV. XVIIII].
T
DE RAPTV VIRGINVM VEL VlDV ARVM.
de rapto B, de rapti1nll G
uirg. uel uicL] Ceminanun O.
- IlUt. 9, 13 de r. u. I18U 1'idnarum neo non &aDdimonialium
l (= BREV. VIIII, 19, l] (320 Apr. l).
VIIII,24,
lXP. co.. TAImlIVS A. AD POPVLV"
Si quis nihil cum plU1!ntibus puellae ante depecinvit&m eam rapuerit vel volentem abduxerit patrocinium ex eius responaione sperans,
quam propter vitium levitatis et I18l1:1lB mobilitatem
atque coDBili a postulationibus
et
teatimoniis omnibusque rebus iudiciariis antiqui penitus arcuernnt, nihil ei secundum ius
vetus prosit puellae responsio, sed ipsa pnella potius societate criminis obligetur.
Et ~
quoniam parentum saepe custodiae nutricum fabulis et pravis 8U&11Ìonibusdeluduntur, Iùa
primum, quarum detestabile ministerium fuisse arguitur redemptique discursus, poena immineat, ut eis meatus oria et fancium, qui nefaria hort&menta protulerit, liquentis plumbi
ingestione claudatur,
Et si voluntatis adsensio detegitur in virgine, eadem qua raptor
severitate plectatur, eum neque his impunitas praestanda sit, quae rapiuntur invitae, cum IO
et domi 118 usque ad coniunctionis diem eervare potuerint et, si Cores raptoria frangerentur audacia, vicinorum opem clamoribus quaerere seque omnibus tueri conatibus.
8ed
his poenam leviorem inponimus, solamque eis parentum nega.ri BUccessionem praecipimus.
Raptor autem indubitate con victus- si appellare
l
Il Si q uia I8r1'D1 raptu virginis racinlll l~
voluerit, minime audiatur.
Il Si qnis vero
di .. imnlatione
praeteritum
ant pac&ione
servus raptus facinne diBBimulatione praeteritum
tranamÌBBum detulerit in publicum, libel'"
aut pactione transmissum detulerit in publicum,
tate donetur. " IVST.
Latinitate donetur aut, si Latiuus sit, civis fiat
Roma.nus ~Il parentibus, quorum maxime vindicta
intercrat, si patientiam
praebuerint
ac dolorem' conpressennt,
deportationeplectendis.
zo
tUII
l
2
3
4
---------
e
1 ad]
Il L
1/2 depactus G
2 inuita L
eam] meam Ga, ea S
uolentem] uiolenter
eam a
adulterit Ma, sdduxerit GE
patrocinio L
3 mobilitatem (u[?]obilitatem T, mouilitate PMI,ò') a. consill a (coueiliì a T, consilio G) 1 consiliique mobilitatem O
postulationil };G
4 testimonio Ob, testimonium ua
omnihusque]
Y'TUOe, omnibusY'PMLS
iudieariis
paenitus YTa
arcuerunt]
T,
arguerunt
Y brev.
el (eis G, enim S) seeundum] eisdem T
5 puella om. O alligetur
PlflLS
6 quoniam] qnod L
saepe (om. Ea)
(~U8t.] c.~.
deludeotur PJl],
bis) bisqni (}
7 quorum OEa
detestabile)
Y (m. rec.) et
rrliqtli, detestabilem V'EL
mieterium L
arguitllr)
TaEY, arguetur OPJlLS Pith., argui
C, arguimua
1', arguerit Et
redemptique]
temptique (}
discuasi U(', decursus Pith:
7/M imrniueat ut) inmineant T», iurnineat Tb,
inmi •••• !?) EY
ti et) E'X J.:
qui] que O
protulerit]
l'Cb, protulerint TOECaPJlLS, pro-
e
o
e,
tulerunt G
9 ingessiooe
ingressione E
c1audantur PJlLS
uirginem GOJla(f)
qua] qui S
lO hiis ()
inpuuitas T,
inpunitio ()
quae] que T, qui Ga
Il domi
se usque] domus eiusque E, domi reosque Pith.
coniunctioues Ga
seruere] segregare G, po.'
domi se O
fores] forte PMLS
] 1/]2 raptoris (raptores EGS) fraogerentur
(effrangereut Gl aud.] a. fr. r. O
12 quaererel que
rerum Et
seque (sed quae 1<-1 omnibus]
omuihusque
118 O
tuere G
sed 0lIl. G
13 eolaque L
bis E
eius parentium
denegari G
praecepimus La
]4 raptorl Bi
raptor E
indubitate]
in dubietate EbPMS,
indubitanter G Pùh,
coniunctus G
]6 raptum E
17 aetione Et
18 latinitati PMS
ant si] ausi L
cìues E
19 uindicata H
20 intererat) intererant PMLS, intereat HG",
intercurrat
Gt
si om. Ea
tribuerint
Gt
ac dolorem] baec dolore G
conprehenserint
G
oa
IlAPTV VIR(,lINVM VEL VIDVARVH
vnn
477
24 1-3
o Participes
etiam et ministros raptoris citra discretionem aexus eadem poena praecipimus
subiugari, et si quis inter haec ministeria servilis condicionis fuerit deprebensus, citra
I18XU8 discretionem
eum concremari
iubemus. D.&.T• .LU.. APBIL. AQVIL(nu)
oo1'8T.&.5TDIO .&..
VI BT ooN8T.&.5TlO
O. C01'88.
Si cum parentibu8 puellae nibil quisqnam ante definiat, ut eam suo debeat coniugio lOCiere, et esm 1'81 invitam rapuerit 1'81 volentem, li raptori puella coDl8ntiat,
pariter puniantur.
Si quie vero ex Amicis l'el flmilia ant rortuse nutrices puellae conlilium
rsptUI dederint, aut oportunitatem praebuerint rapiendi, liquel'actum plumbum in (aucibnl et in
ore 8D1Oipiant, ut merito illa para ecrporis concludatur, de qua orf&menta 1081erie miniltrata
DOIICuntur. Illae vero, quae rapiuntur invitae, quse non vocibDl mia de raptore clama1'8rint,
ut l'icinorum vel parentum sola cio adiutae liberari pouent, parentum suorum eia ,uOO8llio
denegetur. Raptori eonvieto appellare non liceat, Rd 8tstim inter ipsa diacUllioni. initia a indice puniatur. Quod lÌ (orfa8le raptor cum pueUle perentibu8 paciscatur et raptUI nltio parentum lileDtio fuerit praetermi.sa, lÌ senol i8ta detnlerit, Latinam percipiat libertatem, lÌ LatinUl
tuerit, civia fiat Romanu8. Parentes vero, qni raptori in es parte coDsenMrint, exilio deputenturo Qui vero raptori solaeia praebnerint, live l'iri IÌve femiDle sint, ignibDl CODcrementur.
DITlIBP.D'I'.&.TIO.
$
lO
U
VT {jinit 876, 11 COniUDCtiOniS
d. J. -. BREV. (B{rtàU 476, 16 MrUUS)OO[O'A.mtJ
ECPML8).
IVST. 7, 13, 3. BVRG. R. 9,1. 2. 8 cf. G. 9,
Romana puella, ai IÌne
perentum morum voluntate ... se Burgundionil couiugio socia1'8rit, nibil se de parentmn racultate
noverit habituram. - THEODERlCVS 17-19.
o:
l participia L8·
raptores OE, raptori H, reetorie S
cetera Ot
discriptionem (-ne Gt)
GtE'
poenam o·
1:2 praecìplmus (pneeepimuIL)mbiugariJ s.pr, O 2 depraebeDluI V
2/3 citra (cetera O') l. dìseretlonem (-ne PMIJ(
diBCritionemE, discriptionem ot, diaciptione (}Y)
eum 0171. O 8 concremareL., cremari O iubemus orA. O probabilikr
3/4 del. (prid. in,. IlUt.)
k. apr.(iun. PM) aquil.(om. O) con&tantino (conlItancioO)a. (om. OE) ui (ii O, om. OE) et con&tantino (,ic O Iun., eonstantio VEO, constante
BN·OOPMS)
c (,ic VO, aug. N·, om. HOOE
PM8) libri
[I quisqnam nihil E
ante] aliud
OEo Pilla. [ex 2), alium ante S
6 lociari O
m, 24, 2
nel inuitam] inu. PML8
uolentem] U. adduxerit B, uiolenter O
coDI8UMritBE
7 qui HO
nel] aut edd.
nutricis PML
CODI ilio paML
8 raptol L
et] aut H
9 oreJ horem L
10 ma E·L
quae rap.l
qui rapo L
inuitae ... 12 denegetur om.
de raptu (-tnm L) reolamanerint BPML
11 adiuta E pouint OL, pouit HE
ei BE
12 appellari OPML
diacursionia PM
18 cum om. L
par. puell. G
14 prul.
fuer, O
iata] sta H, ila O
recipiat 8
15 ciues EO
in exilìo O
16 solacium O
praebuerunt E
uir E
o
(349 Nov. 12).
IIlP. CONSUNTIVS
A. AD TATlANV..
Quamvis legis prioris extet anctoritas, qua inclytus pater noster contra raptores
atrocissime iusserat vindicari, tamen nos tantnmmodo
capitalem poenam constituimus, videlicet ne sub specie atrocioris iudicii aliqua in nlciscendo crimine dilatio nasceretur.
In audaciam vero servilem dispari supplicio mensura
legum inpendenda est, ut perurendi subiciantur ignibus, nisi a tanto facinore saltem poenarum acerbitate revocentur.
DAT. Il ID. llIOV. LID1'I10 ET CATVLLDlO COlf8&.
V. -
l Tatianum]
II,24,3
Cf. THEODERICV8 61.
fllag.
incertu.: de Ttoono hoc anno 1'1'0 cogitatlit OothofredlU
6 aceruitate V
[= BREV. VIIII, 19,2) (374 Nov. 14).
IllPPP.
VAL(ElITINI)Al'iV8,
VALENS ET GRAT(UNVS)
AAA. AD IIAXIIiINVII
P(RARFBCTV.)
P(BAB-
Tom)o. Qui coniugium raptus scelere contractum voluerit accusare, sive propriae familiae
dedecus eum moverit seu commune. odium delictorum, inter ipsa statim exordia insignem
1 ualent. ualens et grat.] ne H, ualens grato
et nalentinianus VEGPMS,
ualent. grato et
nalenl OL, grat. et ualent. O
maximinum] V reck (cf. ad 9, 19, 4), maximum brtfJ.
ltl PpO] pfu 00, PPm E
2 scelere) scelua H
3 deditus L, decumua O, diacDlsus E
eum
mouerit] commouerit O
slue O
commune
odium] communio domini O ipsam L
insignium Oy
~
vrrn
24 3-25 2
418
DE RAPTV VEL MATImlONlO
8ANCTDI.
flagitio
vexet audaciam.
Sed lÌ quo casu quia vel accusationem
clliFerat vel reatum et opprimi e vestigio atrociter
commisea nequiverint,
ad peraecutionem
criminis ex
die sceleris admissi qninquennii tribuimus facultatem.
Quo Bine metu interpellationie
et
complemento
accusationis
exacto nulli deincepa
oopia patebit
arguendi
nee de coniugio
recenti
aut
subole
disputandi.
D.&.T.xvm
1UL.
J)BO. aB(ATI)'&'50 .&..
m
aT JlQVmO
OOlQl8.
,
DITBllPBBTATIO. Si &CCUI&tionem raptDl l'el per metnm vel per l'oluntatem
per quinqnennium quisque diatulerit, a die raptDl espleto quinquennio
accul&Jldi ultra Don habeat poteItltem,
sed polt quinquenuium
neo de tali coninnctione
raptoribDl
aliquit
opponatur
e& filli
OmD8I legitimi
v. -
habeantur.
BREV. (HGO[o",. intjEXCPMLB).
-
1 uexit EPMLB Pith.
THEODERICV820.
subole] auctae (autae La, actae MaLb) InOOlia
PMLB
dato xuiii (xniiii G, uiii lI) k. dee.
grato L (om. GE) iii (iiii H, om. GH) et equitio
laetio PMB) Ubri
6 uoluntate L
7 qui.
quam BC
ultra] HGEX, ultra PMLB, ampliDl O
8 de 0tII. E
coniunctionem
E
audacia GEPMB
quo (qnod L) CIIIU] occasu G
nel om. O
1/2 uel reatum 0lIl. O
2 opprimere (Jb, opprimii B
e] et B
neqninerit GB
ad] a
EPML
peraeoutioneBL
3 tribuemus PML
quo] VHO, quod GBCPMLB
sìne] ai E
4 complementa B copiam L, contra O li aut
xxv
BVRG. R. 9,24, 3. -
DE RAPTV VEL MATRIMONIO
SANCTIMONIALIVM VffiGINVM VEL VIDVARVM.
[= BREV. XX].
xxu]
xu VI
raplo EPML
I&nctimouialium
m.
uel (de imo GPML)
(l&Jlctaemon-
OPML) uid.] I&nctimouialium
9, 24 rubr.)
L) uirg. nel (et
O. IIUt. 9, 13
(Wle od
VIlII, 25, l [= BREV. VIIII, 20, l] (354
Sept.22).
.&..AD OllFlTVJl. Eadem utrumque
raptorem
severitas feriat ncc sit
ulla discretio
inter eum, qui pudorem
virginum
sacrosanctarum
et castimoniam
viduae
la.befactare
scelerosi
raptus a.cerbitate
detegitur.
Nec ulìus sibi ex posteriore
consensu
valeat
ra.ptae blandiri,
DAT. XI KAL. SEPTEIlB. CONSTANTIO A. VII ET CONSTANTI!O. CONsa.
DD'. OOnTANTIV8
postea
INTBBPRBT.&.TIo. Quicumque
vel I&cratam deo virginem
eÌl de coniunctione
convenerit, pariter puniantur.
V. -
[= BREV. VIIII, 20, 2) (364 Febr.
10VIANVS
dicam ra.pere,
1)(1'.
non
viduam
fortasse
rapuerit,
si
BREV. (HN·GO[OIII. int.jECPJILS).
1 constantinus HGEOLB i om. O Orfitum)
praefectum
urm
2 saerum sanctnrum L
castimonia HGtECPMLS Pith. (ez2), sanetimonia G"
3 labefactacre V'
scelerosi]
HGOEC, sceloros V', scelerosa VtP..lILS
aceruitate 17' illus L, ullnm E posteriori G
1$/4 eonsensu (-sum E) ual. raptae (rapta .~)) r.
vnn, 25, 2
vel
A.
c. u. O
4 dato xi (x O) k. sept. (feb. Pith.)
constantio (constantino N"GOEPM) ii {om, VS)
uii (ui G) et constante (-lio PJI) ii {sic VOC,
om. X·GEPMS)
libri.
Subscriptionem. firmat
lat~rculu. praefectorum,
5 uel sacr.] sacro
PII/L!)
deo) domino O
6 couuenerint G
19).
AD SBCVNDVlI P(RAEFE\.'TVlII) P(RAETORI)O. Si quis
sed • vel uttemptare < matrimoni i iungeudi
causa
1 8eCundum] senatum no:
pru GC, ppm E
2 sed] br~. llUt., om. V
uel om. GE
matrimonium
Ga, in matrimonium Gb, matri-
I
mouio Pith.
illudi Ila
Ob) quod si G
'Att.
causa]
I\"ST.
tuutum "
causam
(-sa
~
VIDI 25 2-26·.
479
AD LEOEM IVLIAlI DE AMBITV
I·
sacrataa virgines "vel viduas" ausus fuerit, capitali ·lI8ntentia < ferietur.
DAT. Xl LU..
.AlI.
AlITIOCIll.&.B IOl'UIIIO
A. ET V.&.BB05UNO
<
0lIl·1 ·poena <
0011188.
Haec lex 8XpOeitione non indigel
V. -
BREV. (HOOEXOPJfLS).
-
IVST. 1,3,5.
-
BVRG. 9,4.
tunt dett.) l'indicare, sed Cacultas ipIA proximil
1 aacru E
uel uiduas] O, uel inuitu VHO
parentibDl adquirenda. eo-w", Aoec _
EPJfS, uolentes uel inuitu XO, uel uiduu
uolentes nel inuitu L, om. Ituf.
senlentia
"'pra relatil, modo ~
pnnitis bis NfertU, ut oportet, ad pt:JNflle,. ~
atUem
f'erietur (feriatur OOS)] cita' cOfiltitutionem ~
B_
BurguntliMwm
iii. 9,4 tic: Quod ei
librarilU TluodoMni L eiune archdypi cum
de fili;. acciperet, poli _ba MDtentia rerledll1'ota deo puella raptor .bdUlterit et (r. a.
tur interpola'Dil haec: filii ex tali contubernio
et Ott. 7J77, de coniunctione l'iri detenoru)
illa OOIll8U18rit, filii ex (otn. dett.) tali connati punitil hi. iUltta legem in hereditatem
mone (contubernio dett.) nati punitil hi. seDon veniaut, qulbus etÌ&lDlIipriuciP-li beneficio
praestetur l'itatur (tic La, l'etetur Lb) et raonlCUDdnm (iUltta dett.) legem ThendOliaui ad
tu eornm proximis heredibDl &dquirendam.
Seonndum
praefeotum praetorii (praeter Olt.,
Bo. pro genuitlil haberi potui_ eo magiI IIIÌurbis cùtt.) data qui (Ili imo dett.) taliter con",m eli, quod e'I1identer apparet adIIi1>itum
innxerint (-rant ckU.) in hereditate non sue_
ab interpolatore _plar
kg;' Burguncedeot (veniant cùtt.), quibUl etiam (Ili m,.
diOft_ ez ~
alifuod
2 dat. :xi (xu
cIea.) principali beneficio praestatur (Pr&8ltitur
wl pra.tetnr cùtt.) l'ita (tic O.t., l'itatur dett.),
O) k. mart. aut. iou. l (otn. GEOa IIUI.) et
uarrouiano libri
8 haeo (lata E) L expofiUo. in potestate (Iic OcL, filiOl legitimo. dett.)
habere non poII1lJlt neo eornm hereditlUe (IUO- . Bitione (-nem PJtI, interp BE) non Indiget (eget
~one
dett.) qnoqnomodo (tic Ott., non po- I OS, egit E») tic P (c/aGr. ciio.) el NliftA, -. O
DI, 25, S (420
)(art. 8).
1I0.0B(IV8)
BT TIIIIOD(08IVS).&..&.. PALLADIO P(UBFBCn'O) P(BABTOBI)o.
P08T ALU.: Si
qm.. dicatam deo virginem prodigus sui raptor ambierit, publicatis boni. deportatione
plectatur, cunctis accusationis huius licentia absque metu delationis indulta. Neque enim.
ezigi conl'enit proditorem, quem pro pudicitia religionis invitat humanitaa. D.&.T. vm ID
DIPP.
~.
UV(IDflIU)
V. -
TIIIIOD(OBIO) A. VDD BT COIll8TA5TlO m
SIlW. lO integra.
Ili Ili quil dicatam] quilquis dedicat&m SinA.
2 deporta&ione] Vrte, deuortatìone V
I
Y. C.
31icentiae V'
ooN88.
enim
6
OtrI.
SinA.
fdii) ii V
XXVI. AD LEGEM IVLIAM DE AMBITV.
lJIIJ, ..
IIU'. 9.26.
1 (lIn Pebn 18).
DIPP • .&.lIiOA.D(tva) BT 1I0NOB(XVS) .&.A. AD CAl!8ABIl'.
P(BABFBCTVX) P(BABTOBl)O.
Si quis ad
inlutrem palatii nostri ambierit dignitatem atque ad eos honores ascendere ambitione
tempaverit, qui non nisi probatis nobis viris nostro iudicio deferuntur, cuiuslibet ille sit
loei ordinis dignitatis, amÌSSÌ8bonis et fisco nostro protinus vindicatis deportationis mulo
tetur eUlio. Neque aliud inter coeptum ambitum atque perfectum esse arbitretur, cum
)lUi lIOl'te legee scelus qnam sceleris puniant voluntatem. DAT. xnn IAL •• AB. C05STAIIIImo.p(ou)
C.uaABlO
BT .&.TTIoo COJIISS.
r
.fI6 .......
1 ..lteIur
Va
~
480
VIIII 26 2-27 t
VIIII, 26, 2 (400 Mai.(?) 81)
mD
.&..&..
POXI'B1AlfO P(BO)o(ONIVLI)
APuo(.u).
r
11'8'1'.
r
NullDl omnino principatum
"ceteraque ' oftlcia
l'et num.ra&am ... oomllMDtariensil
gradum
I· vel oetera <
repetere audeat, cum publicae disciplinae Bemel
gesta suftlciant, ac si quispiam promotorum denuo ad ·id< munus
inrepserit , quod docebitur
< 0lIl. I
per liUeru
ante gesaisaell atrectus gravillimis I1lppliciis poeDjn. (-.uiIur g, .. ')
nam deportationis eJ:cipia.t, ita ut primates offlcii, quorum interest ambientibus obviare, hane
proposit.am poenam non dubitent.
DAT. PBID. IUL. lVIf •• BD(IOLANO) II'I'ILICBon 1ft .n'D-
I·
r
v. -
r.tiam
I
•
IV8T. 9, 26, 1.
l procoDluli] pu V, 0lIl. Itut.
6/6 ante docebitur IlUt.
iun.] iul. IIUI. (Hai. L)
VIIII, 28, 8 (408 :Mai. SO).
mD
.u. 1ft
TIDIOD(OIIlVI) A.. 8TB.&.U810 VIo(ABlO) APBIO(.u).
Non abaque publieae
dilacerationÌB iucommodo' oftlcia peracta repetuutur.
Quare huiDl praecepti auetoritate
cenaemus, ut ad ead&m rursus ot1l.cia.subrepticiis
IV8T.
nemo supplicationibus
admittatur,
aed C&88&tis
Il inc. (pr~
T/a. g, ., 1)
quae hoc modo sunt impetrata
ad IOlutionem
debiti primitus "artentur" et qui contra fecerint
·artetur<
poeuam "in futurum < deportationis
excipiant.
• < 0lIl. I ad inltAr legis luli •• ambitua
n
r
DA.T.
m
KAL.
BVJlOBlDO
OIR.
BAV(DlfAB)
TIDOD08IO
r
A.
I BT
00lf88.
V. 6 &d
lV5.
IV8T. 9, 26, l.
V
VIIII, 26, 4 (416 Mart. 15).
IXPP. B050R(lVS)
BT TBBOD(08lV8) H. PALLADIO p(BABPBO'TO) P(BA.BTOBI)o.
Si quis procoosularem aut vieariam potestatem vel ooI1811laritatis fasces ant vexilla praesidalia atque
in di.eouBBÌonibus comitivas vel oftlcia. principatus
contra defìnitionem nostram iterare
temptaverit, fisco eius omne patrimonium sociari deceruimus.
DAT. m. XABT. uv( .... AB)
i. TIIlIOD(OBlO) A. Vll BT PALLADIO V. C. 00588.
».
V
2 aut
uex.] &et uex, V
XXVII
8 itirare V
[= BREV. XXI].
AD LEGEM IVLIAM REPETVNDARV.M.
[ad lege]m
iulism [rep]e[tun)darum Y, &d l. i. repetundarum
G, de repetundarum (rel. om.) O. - Itul. 9,27.
VIIII, 27, l [= BREV. VIIII, 21, l] (880 Ian. 15).
J)(PPP. 8BATl.&.lfVB, V.&.L(Bl'ITDlI)AlfV8 BT TBJIOD(OSlV8) A.H. NBOTBBlO p(BABPBO'TO) P(BAlITOBI)o.
Iudices, qui 118 rurtis et sceleribus fuerint maculasae convicti, abIatis codicillorum insignibus et honore exuti inter pessimos quosque et plebeios habeantur.
Nec sibi posthac de
1 impp. grati evanuit in V
et 0lIl. O
neoteriol08, neotherio ve, nentherio P, neuterio
HGÉML
218] aiE
et (eL) soeleribus
0lIl. H
ruerint (uoluerint PMI,8) m.culaue
(oonmscw..e H)] m. I. O
coniuncti L
2/3 inaignibu8
iUlignibnsque
He Pith.
hanc diem E
et] VHGe ia«, illllignibus O,
(-9,ueo L) PML8
8 quoque
aibì] si e
postbanc de G, poet
,
AD LEGEM IVLLUI REPETVNDARVJI
eo honore
I.(OlnOAB)
blandiantur,
o(.&.TI)UO
quo
lata la tam e1idens
V. -
118
ipsi indignos
V IIT TIDOD(OBlO)
l
.u.
est, u& expollitione
BREV. (HOOECPMLS).
-
iudical'erunt.
D.&.'f.
xvm UL.
27 1-4
l'D. ~-
00...
Don epat.
IV8T. 12, 1, 12.
1 eo _. OPMLS
plandiantur C quo] quod
O, quoi CS
iJllOl OC no:
1/2 dal. xuiii
(xuii O, lr.n Q) k. reb. &h_. grat. ~a. im. H)
u et &heod. i (ric VHOOES, _. N CPlI) aa.
1,27,2
VIDI
481
libri
8 iati (sta H) L L e...
u& expollitlone
(-nem EPJI, interpretatione C) Don epa& (indigea& L, indiset H, egit E) P (cIut.r. dioJ HO
OIICLJlS
(880 Iun.l7).
m.. .&..&.A • ..,.,..OPlO p(JLUnO'l'O) P(BA.BTOBI)o. Ii, qui in re pnblica versati sinisteriDl
sunt, perpetuo sibi omnes dignitates vel legitimas vel honorarias seia.nt esae praechuaa.
Quocirca iubemns, ut inlustris magniflcentia
tua nullum omnino, qui superiore tempore
male usae administrationis
crimen e:s:cepit, ad provinci.aa patiatur accedere, eed de bi.
ad n08 referat.
D.&.T. xv UL. l1'L. ~~OlflO.&.)
8U'flAJIO
V B'l' TIDODOSIO I .u. 005 ..
V. -
THEODERICV8
1 idem a efla_t
inV
i
8.
2 leglmu VI
bii Y
4 maIae V
1,27, S (S82 Iun. 12).
ma .&..&.A ..... TBOlflAlfO DVOl ET Pll.&.JI8IDI &ABUt unius poena metu8 possit esae multorum, ·Natalem quondam ducem sub custodia
protectorum
ad provinciam qnam nudaverat<
ire praecipimus , ut non solum quod eius non
dicam dome&ticus, aed manipwarius et minÌBter
accepit, verum etiam quod ipse a provincialibus
nostris rapuit "ac" sustnlit, in quadruplum invitus exsolvat.
DAT. PBID. ID. lVIf. 0058TA.ln'DIODDIUlL
P(OLl)
1/2
1,27,4
•
BT BY.&.8BlO COlf8&.
.&.lftOlflO
y. -
lVBT.
>dn08lDqui male egit ad pro q. nud. cum
cUltodia competenti <
IO
IV8T. 9, 27, 1.
urdiuiae]
(i)sauriae &ec1c
[= BREV. VIIII, 21,21 (382 Aug.23).
mD
"B. 118
.&.AA.l'LOBO P(BABPlICTO)
aut ab heredibus
8cilUlt iudices snper admisais propriis ant
esae repetendam.
D.&.T. x Jl:AL. UPl'DIB • .&.lftOlflO B'l'
P(BA.BTOBl)O.
suis poenam
BYA9BlO OON88.
DITDl'BBTATlO.
mI
Omn81
iudices scient quidquid male rapuerint,
si ipei non reddiderint,
a
beredibDl esse solvendum.
Y. -
1 ftorentio
BREV. (HGO[_.
o
i
int.)ECPMLS).
pfup C, pru O
ami8IIÌI HO
probris PML PilA., probriie Pith.
2 al ab
~ ad E
BUie_. E"S
-1 in MPML8
2J8 dal x k. sepl antonio (antonino 0, &Do
TBlOD.
I.
-
I
IV8T. 9,27,2.
temio PM8) et syagrio libri
4 quidquid]
quad auidauid BEOPMLS .HtA. (e:e 8)
ra"'iderint
O
5 101ueudumJ
81
vnn
VIIII, 27,
s
27 5-28
1
482
(888 Apr. 4)-
IDD
.&..&..&.. IlAVB JU.JlCBLLDIB II:(ABlBIIDIB)
lf(o)B(lB). Omnes cognitores et iuc1icee & pecuniis atque patrimoniis mann8 a.bstineant neque alienum iurgium putent lU&Dl praedam.
Etenim privat&rum quoque litium cognitor idemqne mercator
"parem capitis ac vitae, quae peculatus reos consuevit in·Itatntam 1etp"b1l'" 1Vft.
volvera", cogetur subire iacturam..
DAT. PBlD. 501'1 • .&.P.&IL. JlBD(IOLAlfO)JOIIIOII(A.VDJ:) D 1ft
I
IlATVUmO 005 ...
v. -
IVBT. 9, 27, 3.
l haue] yroe., habe V
msrcellino IIUt.: mago i_ttu
VIIII, 27, 6 (386 Inn, 22).
IDD
.&..&..&.. 1ft .&.BOAD(lVS)
A. BDICTVJl AD PBOVDIOl.&.LD.
Inbemna hortamur, ut, Ili quis
forte honoratorum
decurionum posseeeornm, postremo etiam colonorum aut cuiuslibet
ordinis a iudice fuerit aliqua ratione coneusaus, si quìa 8cit venalem de iure fuieee eeDtentiam, si quis poenam vel pretio remÌ88am vel vitio cllpiditatis ingestam, si quis pellitremo qua.cumque de causa inprobum iudicem potuerit adprobare, is l'et administrante eo
vel post administrationem
depositam in publicum prodeat, crimen deferat, delatum adprobet, cum probaverit et victoriam reportaturus
et gloriamo DAT. x UL. rn.. OOQTUTDlop(ou) BOJIIOBlO
ii. P. BT .VODIOCON88.
v. -
I,
IVBT. 9, 27, 4.
6 administrante] yr.c., adoùnistrantem V
VIIII, 27, 7 (890 Iun.4).
DD'PP. vAL(IIlfTDII)AlfVS,
TBBOD(08lVS)
BT .&.BOAD(IVS)
A..&..&..
BImllI.DIO ooll(m) B(OVJl) p(atvA.T.&.BVJl).Unusquisque procurator praepositus
gynaecei tabularius susceptor colonna vel
quicumque 118 a comite domorum meminerit e8118concnesum, cum ipee cui peetmiam
numeraverit administratione
decesserit, intra anni spatia ad iudicium spectabilitatis
tue
quidquid dederit repetiturus
"adcurrat ', ut prosit pensioniI ·occnrrat< 1Vft.
bus qnidqnid ille reddiderit.
Sin vero ex tempore depositae
administrationis
praestituti temporis curricula transftnxerint,
nulla vox advocationis emergat, sed ipROSprocuratores praeposìtos colonos tabularios susceptores obnosios ad solutionem
"iubemus" altari.
DAT. PRID. NON. IVN •• ED(IOLANO) VAL(BNI "volumns" lV8T.
TINI)ANO A. IllI
V. -
•
IO
BT NEOTEBIO CONSS.
lV8T. 9, 27, 5.
1/2 com. r. p.] aut hic emendandum com. 8. I.
aut probabiliu« "ice t'erl(l l, lO, 4,
2 cyne-
I caci V iun.] iul.9 Iust.tabularios
[Hal.)
ICr.
lO
Buaceptor81 eclonos
Il neotherio V
XXVIII. DE CRIMINE PECVLATVS.
fWlt.
9,28
VIlI!, 28, 1 (392 Sept. 10).
Il(PPP.
THEOD(OSIVS), ARCAD(IVS) ET uosoaùvs)
AAA.RVFINO P(RAEFECTO) P(RAETORl)O. Pridem fuemt
constitutum, ut hi iudices, qui peeulatu provincias quassavissent, multae dispendio subiacerent,
Sed quonimn nec condigna crimini nltio 68t nec
lVST.
Iudices ,
qui tempore administrationi.
publicas pecunìae subtruerunt, 1816 lulia
peculatus obnoxii sunt et capitali animadversioni eos subdi iubemna, his nihilominus , qui ministerium eis ed hoc ad-
J
BIS, QVI LA.TBONE8 VEL ALII8 CRI.MINIBV8
483
vnn
I
28 1-292
par poena peccato, placuit tam severam animadhibavunt, l'e( qni IDbtracta ab his -_.
vertendi esse censuram, ut, cum vÌx par poena
~ lUIC8perunt, esdem poena peraellenbis po88it flagitiis inveniri neque condignis tandg fin·
tum nera. eracìatibus expiari, capitale hoc 88118
praecipiamus adque animadversione
severiBBima
I
coherceri.
DAT. nn ID. 81rPTK11B. ooN8TANTIl'IOP(OLI).&.BOA.D(IO)
.&..n BT BVJ'DIO oona.
v. -
I
IV8T. 9,28, 1.
6 lMIaerisshna] Vr«., 8ueriuima
V
II, 28, 2 (415 Mart. 5).
llU'P. B050B(lVS) BT TIlBOD(08lVS) .u. AVIlBLLUfO P{B.&.D'BO'l'O)
P(L\BTOu)o
sanctitatis
negotium
rapinis et praedis fldem adhibere, quando quidem haec
contagium quoddam funestae pestis debeant delV8T.
clinari.
Il Nee enim crimen dissimile est rapere
Il Crimen non di.imile est
et ei, qui rapuerit,
rapta servare.
D.&.T.m 50N.
qui rapnerit rapta lOientem
.K.&.lL ooN8TA.lfTDIOP(
OLI) B050UO :x BT TIlBOD{0810)
TIIft.
VI .&..&.. 00588.
v. 2 II&Dctitltis]
u. Non est
scelera velut
rapare et ei
deUctum Ber-
IV8T.9, 12, 9.
'Cf". IIIUlctitati8
XXVIIII
tuae
4 dillimile]
IUllt., difftcile V
7 ui] n IlUt. (Hai.)
DE HIS, QVI LATRONES VEL ALIIS
CRIMINIBVS REOS OCCVLTA VERINT.
[= BREV. XXII).
latrones
nel (in ES, nel in O Pith. [~Sl
llUt.) al. Cf.
o. reU8 Oa oocultant B, occiderint O llUt.9,89.
otn.
[I, 29, l (374 Mart. 23).
llU'PP.V.u(EIn'DIl)AlfVS,
VALBlfSBT GB(.&.Tl).&.lfVS
.&.AA.IIDO'LlClOVIo(.&.U)O. Ecs, qui I18Cum
alieni criminis reos occulendo sociarunt,
par ·atque ip8OB< reos poena
·iplOl et< lV8T.
expectet.
P(BO)P(OSITA) BO.(U) :x JUL. APBIL. GB(ATl)AKOA. m BT JlQVlTtO v. C. ooN88.
I
v. -
IVBT.9, 39, 1.
1/2 I8CI1m alieni criminÌl reos occulendo] V, se
cum alieni eriminis reo (ne O, reos LR T) 00-
I cultando
eum IlUt. (aiam Grcw:l)
11, 29, 2 [= BREV. VIIII, 22, l] (383 [39l?) Febr.27).
llU'PP. GB(ATl)ANVB,V.u(:UTDIl)UVS BT TBBOD(08lVS)AAA. AD
p(BABFBCI'VJI)
P(BABTOU)O. POST ALlA.: • Latrones"
quisquis
sciens susceperit vel offerre iudiciis
superaederit,
supplicio
corporali
aut dispendio
facultatum
pro qualitate
peraonae et iudicis aestimatione
plectatur.
Il Si vero actor sive
procurat.or latronem domino ignorante
occnltaverit
et indici
FL.&.Vl.&.lfVJl
1 ual. grato PMS
et IHI&. 00
2 ad Sauianum ppo (ppm E, pu Pith.») V et bre11. reliqui,
IlÌJDpUtio uieario (~
elt imcriptio legU prMoederW in bre», 1HI&i.,ae) O '01""
latronil 1,
lDIOipere O
otrerri EapMLS
ludicls
(}a, iudici HGbgb
8upersedefit] IUppreuerit
a
lV8T.
• et latron88·
Ilfin.
OB"
4 corporali otn. Ha aut] an H
diipendium (]a
facultatem H
quaUte Ha
f> et] ex H PUh. (inde Cui. 1686)
iudicill iurie
PML
extimatione HO existimatione EPML
j
si uero] liue S
slne nel G
31"
•
1nDaI 29 2--30 3
oft"erre neglexerit,
QVIBV8 EQVOBV1I V8V8 COKC18SV8 .,
484
flammis ultricibus
concremetur.
D.&.'l'.m
I[A.L.
)ID.
JIBOII(~~)
IX -
II.&.TVDDIO CON"
DlTBBPUT.&.TlO.Bi qnis sciena in domo ID& latronem lUlCeperit aut eum ooaaltare YOIaer1&
aut eum iudici tr&dere (ort_
neglezerit, lÌ inpnua et l'luor penona -t, fUltlpIDr: Il ftrO
melior, damno &d arbitrium iudicis renatnr.
Bi l'ero actor aut procarator lIIIOio c1omIIIO boe
r_rit, incendio ooncremetur.
Y. -
DREV. (HOO[_.
inLjECPJlL8). -
1{2 dal. iii (iiii O) k. mart. merobaude (-do P
118) ii (_ E) et .. t. lim. 0(. ad '1,18,8
lÌ quis] quilquis O
aut e. o. noluerit
a
xxx.
I
I
IVBT.9, 89,1.
bit O
ing. et1
getur t
lÌ
4 tradere] preMlltue 0'1', _. (J
Il
non ing.1ed ~
futicetur O, lld(I clamnnm HO
a1IClor B
QVIBVS EQVORVM VSVS CONCESSVS EST
AVT DENEGATVS.
equorum] Vr«., et quorum V
V1II1, SO, l (864 Sept. SO).
DD'P. VAL(DTDIl).&.ImIIIT ULD8 AA• .&.D WlliY.
p(1LUIDC'l"YJI) p(lWI'l'Om)o.
Exceptis lleD&toribU8 atque honoratis, I18d et his, qui provinciu
administrant,
veterania
etiam, qui sub a.rmis militia functi sunt, et deeurionibus ceteria OmnibU8 per Picenum
atque Flaminiam
nec non etiam Apuliam et Calabriam, Britti08 et Lueaniam atque
Samnium babendi equi vel equae copiam praeclusam e8118sanCimDl. Ii vero, qui minime
animos ab huius modi usurpatione deftectunt, abactorum anpplieìo teneantur.
D~'l'. PaID.
IUL. OOTOB. ALTDlODIVO10VLt.NO:BT VAllBOtn.&.lfO
00588.
$
V
4.
flamminiam
V
l)
hii V
VIIII, SO, 2 (S64 Oct. S).
ma .&.A.AD BVLDOBVJloon(VLABJIX) OAXPUU"
P08T ALlA: Ut omnea latronum conatos debilitati conquiescant, pastoribus rei nostrae, id est lanigerarum orium pecudumque
custodibus, nec non etiam procuratoribus
et actoribus I18natorum habendi equini pecoria
licentiam denegamus, sub hac videlicet interminatione,
ut ii, qui nostrae mansuetudinis
statuta temptaverint
violare, abactorum supplicia tolerare cogantur.
D.&.T.m NON. 00l'0B.
ALTDlODIVOJOVLt.50:BT V.&.BBOtn.&.lfO
COlfSll.
I
Y
4 bii V
VIIII, SO, 3 (36S Iun.2l).
mD AA. BVPl50 P(U.BPBOTO) P(BAB'l'OBl)O. Cum omnifariam urbicarias regionea ab
omni crimine et adsiduis abactorum
rapinis quietas e8118cuperemos, eo usque intentio
nostra prospexit, ut istis in locis equo l'ehi his t&ntummodo liceret, quos ab huiu8 modi
seeleris suspicione 10cUR aut diguitas vindicavit.
Sed postea sanximus, ut suarii equis
quidem uterentur, verum ad periculum sunm pertinere cognoscerent, si quid in bis regionibus eceleris e8118t adroissum. Nunc quia advertimus,
a suariis, qui propriis offieiis
occupantur,
hane necessitatem alienam esee debere, excellentia tua ita his sedendorum
S equo Vr.~., aequo V
•
PA81'ORlBV8 DENTVR. - DE NlLI AGGEBIBV8 485
equorum potestatem
datam e8118cognoscat,
per ea sane loca, quae neque abactoribue
DAT. Il
][A.L. IVL. JOID(IOLAlfO)
VAL(DTDII)uo
VIIII 30 3-32 .1
ut nullo prioris sanctionis timore teneantur
neque aliis criminationibus
infamata sunt,
JIT V.&.LBIn'JI A.A. ooR88.
v
2/8
_IU
rea. trGdilur, diu dubiUlpropter jinu
inm- MQ_ti""m
ÌftCerIDl
et Rufinu.m
DI. SO,4 (385 Dee. [?) 16).
mD
Picenum
AA.
AD
V.&.LJIN1'DITX oo5s(VL.&.lUIII)
ad itinerum
vAL(BIITDII)uo
neceBllitatem habeant
Palatini
PlOUL
facultatem.
utendorum
DAT. XVll
equorum
per
lUi.. L6.lf. DD(IOLAlfO)
JIT V.&.LDTB A.A. OONIIB.
v
LIII, SO, l) (899 Dec. l).
J)(PP • .&.JICAD(IV8) JIT BONOB(IV8) A.&.. BDIG50
VlC(ABlO) VlUI(m) BO.AlI.
Pa&tores Valeriae
provinciae vel Piceni uti equinis animalibus non iubemue, Alioquin, Ili interdictus UBUI
animalium vindicetur, conscios ueurpationis huius BeU dominoa vel procuratoree relegationis poena retinebit.
DAT. JU.L. DIIOBJIB. Km(IOLAlfO)
TBBODOBO V. O. OONII.
v
2
non uti eq. ano
1Cf'.
XXXI. NE PASTORIBVS DENTVR FILII NVTRIENDI.
[111, 81, 1 (409 Ian. 21).
XXPP.
BOROB(lVS)
B'I' TBBODOB(lV8)
.lA.
CAlIOlLlANO
p(BAD'ICI'O)
P(UBTOBI)O.
P08T
ALlA.:
Nemo curialium plebeiorum possessorumve filios BUOS nutriendos pastoribus tradat,
Aliis
vero rusticanis,
ut fieri solet, nutriendos dari non vetamus.
Si vero post istius legis
publicationem
quisquam nutriendos pastoribus
dederit, societatem latronum videbitur
confiteri. DAT. Jtll KAL. FBB. Uv(ONU)
H0508(10)
vm JIT TBBOD(0810) DI A.A. ooR88.
~
v
XXXII. DE NILI AGGERIBVS NON CORRVMPENDIS.
IUlt, 9, 38
rumpendie IUlt.
111,32, l (.09 Sept.22).
UlPP. BOROB(IVS) BT THBOD(OSIVS) .lA. ANTHBJIlO P(R.&.BPBCTO) P(UBTOBI)o.
Si quis posthac
per Aegyptum intra duodecimum cubitum ftuminis Nili ulla ftuenta de propriis ac vetustis nsibus praeter fas praeterque morem antiquitatis
usurpaverit,
ftammis eo 1000 consumatar, in quo vetustatis
reverentiam
et propemodum ipsius impero adpetierit I18CUritatem: consciis et consortibus eius "Oasenae" deportationi constringen< 01R. lV8T.
dia, ita ut numquam supplicandi eia ve} recipiendi civitatem vel dignitatem ve} snbstantiam licentia tribuatur.
DAT. x JU.L. OOTOB. OOR8T.&.5TDIOP(OLl) HOROB(IO) vm BT TBlIO11(0810) m A.A. COR88.
I·
V. -
, aDa)
IV8T. 9, 88, 1.
Y,~nalla IlUt.
3 usibus] Vr,c., uisibue V
5 deportatione l'11M.
I
486
VIDI 33 1. 34 t
XXXIII
DB BIS, QYI l'LIBBII. -
DJ: PAII08I8 LIB.
DE HIS, QVI PLEBEM AVDENT CONTRA
PVBLICAM COLLIGERE DISCIPLINAM.
[= BREV. XXlIIJ.
(coDi.. La) &c.) Ile pIe'9, 30 de lIeIliIic8 et ... qui
contra publicam qaielem coIIiaen-
de hiI qui pL .. c. p. colli
excitantlDaa O. plebem
VIIII,38,
audent
1 [= BREV. VIIII, 23, l] (384 Dee. 20).
I
DIPI'P. Ga(.&.n)AJrva, v.u(IIIITIlQ)AJI'1'8
ft' 1'DOD(0U1'8) .&..&..&.. n.GIIDl'IO 1'(...... )1(.010) &'t'8( ...
u)u.
Bi qnis contra evidenti8llÌmam iD88ionem suscipere
plebem et adyenga pubJicam
disciplinam defendere fortasee temptaverit,
multam gravisaimam 8UltinebaDt. DA.'J'. DD
UL. UJ. COIlIT.&.ln'IlfOr(OU) BICBOXDJI ft' CUtUICBO cone.
lJITDPBBT.&.no.
Y. -
Si qui.
BREV. (000[_.
populum
ad sedi&ionem concita1'8rit,
inJ.]ECPMLS).
1 impp. gr. naleut (nal_ O( et &h.] idem O
8orentino PML8
pruf.] ppo DEL, po PII,
pf'p a, pfll (]a, pro (Jb
2 li quil] lÌ qui C,
qni PJ!L8
uideo&illimam H
i_onem]
iaa&iciam G* aduenum BOCPJlLS
S disciplina L
defendere] d. 18 Ob
temptauerint
(}aE(JPJlI,8
grauiuima L
IDltinebunt]
YOoaE(JPJlI,8
IlUt. (L), IDItlnebit ObO 11Ut.
XXXIIII
VIIII,34,l
l= BREV.
[= BREV. XXIIII).
-
damnÌl gra-n..a.u. IIlbiuebit.
•
IV8T. 9, 30, 1.
(rei' 1)
8/4. da&.:dii (:Diii OI_. [BIIl.l,
DIi 'nS, xaiii I_. [LI) k. im. (iun. Ct iaL Gr
mai. O) coaatantiaopoU (-lim Hr oo.... dnopolim imperatore O, COIIItudino 1f) ricbomen
(Iio 17; rioomen HOBCr riocomen N-, riaimere PM, ricemeri 8, l'CIICIemWo Q) et dearobo
(ric ftl cleuco plerifue, clyuco }... , pepeuco
E) lihri
5 damnum pa1'Ìllim1llD (}ti
subiacebit]
lUltiDebit O
DE FAMOSIS LmELLIS.
Iwt. 9,36
VIIII, 24, l] (319 Mari. 29).
DD'. oolf8T.&.KTIlfVS .&.. AJ) VDDlVJl
Vlo(ABlVJl) ll'Blo(u).
Si quando famOllÌ libelli re,.
periantur, nullas exinde calumnias patiantur ii, quorum de factis vel nominibus aliquid
continebunt, sed scribtionis auctor potius requiratur
et repertus eum omni vigore cogatur
his de rebus, quas proponendas credidit, conprobare, nee tamen supplicio, etiamei aliquid
ostenderit, subtrahatur.
P(BO)P(OIlITA) Wl ItAL. APBIL. L\BTJIAG(L~B) C05ITA:J!iTmO A. V ET
ucnno c. COlf88.
$
INTEBPBBTAno.
Qui farnosam cartham ad cuiuscumque
iniuriam et maculsm conscripserit
in aecreto aut in publico adfilterit invenieudamque
proiecerit,
illum, contra quem proposita e8t
carthula, non nocebit nec famae eins aliquid derogabit.
8ed si inveniri potuerit qui huiDlmodi
carthulam
fecit, conatringatur,
ut probet quae coDICripsit:
potuerit, lUltigetur,
qui infamare malnit quam accusare.
V. -
qui
Ili etialD quae scripsit
prubare
BREV. (HOO[om. inJ.]ECPMLS).
1 uerinum] ualerinum E, ualerianum O
nie]
\le E, uirum clarnm S
famosi libelli) fAbelli O'
]/2 repperiuotur E
2 patinntur E
hii
VHEC, hi rei.
uel] et O(J
nominibus]
omnibus L, moribus O
aliqua E
3 in8Criptionis HO, Inscrìptlone E
4 de orn. O conponeodas S
supplicio] tale s. L
pp (dat.
"'·0) iiii (V'1/N-O/W, iii OPJ/l;
fez: 2J)
k. apro (iun. PMS) karth. (cartagin! H) const,
A. u et lie, C. (VIW
Pith, fu 2J, orn. N·OOE
PMS) libri
7 qui] li quil (}E
iuinriam
o
no:
nel H, iniuriae PJlLS
scripeerit
8 aut] et GECPMS
publìeo]
snppliclo 0'''
ad8ixerit S
iIlum) iIli edd..
propoeita) poeita O, composita C
!J necque C
aliqui. G'
dcrogauit EP JIL
inuenire L
lO facit PML
scripsit OP3lLS
qui]
quae H
si an~ quae O, ante l'robare PMLS
etiam] etiam et O
scripsit] conscrlpsit O
11 potuerit) O'C], non potuerit IlEPJIS
fUl&icetur CL, fustigentur Il
qui) quia BS,
qU(N) O
et] iniuriam
PMLS
IU
DE FAK08I8 LlBELLI8
487
VIIll 34 2-6
lIII, 84, 2 (320/6 [313] Febr. 25).
IDa
A.. AD AlWAlfVJl PBOO(ON8VL1Dl) AFBlo(U).
Licet serventur
in officio tuo et vicarii
exemplaria libellorum,
qui in Africa oblati sunt, tamen e08 quorum nomina continent
metu absolutos securitate perfrui sinas solumque moneas, ut ab omni non solum crimine,
I18d etiam suspicione verisimili alieni e8118festinent.
Nam qui accusandi fiduciam gerit,
oportet conprobare, nec occultare qnae scierit, quonia.m praedicabilis erit ad dicationem
publicam merito perventurns,
P(BO)P(081U)
v ltAL. JIAlL O.&.BTJU.G(IlIIlI) OON8TA.lfTDIO A.. VI
:IT OONSTABTDIO O. 00588.
v
1
V
uicarii] Y""'·, uicariis V
Il,86, 8 conltantio ii V - fWoPl1tlr
heliauum
S. a. nii ut
nn, 84, 3
I lUb.criptionem vide od
1, 1',
a.
11,36, a
(820 Dec. 4).
IDa
.&.. AD UNVA.BIliVJI
A.9.BNTBJI VICA.BU.
PB.AEFIICTVllAX.
Ut accusatoribus patientia
praebenda est, si quem persequi in iudicio volunt, ita famosis libellis fides habenda non
est nec super bis ad nostram scientiam referendum, cum oosdem libellos flammis protinus
conducat aboleri, quorum auctor nullus existit. P(BO)P(08lTA) PBID. NON. DIIO. BOJI(.u) OONSTAftIl'IO
A.. VI BT CON8TAftIl'IO
0AB8. ooN88.
V
, actor VI
1) coD8tantio
ii V
IIII, 84,4 (828 Oct.2l).
IDa
A. AD DIOlfY8IVJ(.
Famosa scribtio libellorum, quae nomine accusatoris caret,
minime examinanda est, sed penitus abolenda.
Nam qui accusationis promotione oonfidat,
libera potius intentione quam captiosa atque occulta conscribtione
alterius debet vitam
in iudicium devocare. P(BO)P(OBlTA) TYBO XlI K.&.L. NOlO. U5V.&.BllfO :IT IVSTO CON88.
V
l mag. incerhu
(cf. GothofredUII
in fWo.opographia)
2 paeDitu8 V
IIII, 34, 5 (338 Iun. 18).
0lP. ooNSTAlfTlVS
A. AD .&.FBOB. Libellis quos famosos voeant, si fieri possit, abolcndis
inclytus pater noster providit et huiusmodi libellos ne in cognitionem quidem suam vel
publieam iussit admitti.
Non igitur vita cuiusquam, non dignitas concussa his machinis
vacillabit; nam omnes huiusmodi libellos concremari decernimus,
DAT. XlIII J:AL. lVL. VB80
:IT POLBJIlO OONSS.
Y
l libellOl V I
nn. 84, 6 (355 Oct.3l).
IDa
A. AD POPVLVJl.
Nemo prorsns de famosis libellis, qui neqne aput me neque
in iudiciis ullum obtinent loeum , calumniam patiatur,
Nam et innoeena creditur, cui
defuit aceusator, cum non defuerit iuimicus. DA.T. PBlD. KAL. NOV. IIlID(IOLAXO) AlUImon
In' LOJ.LIAlfO OOI!lBS.
VT [incipit S t inimicDl}.
2 obtinet V
&
VIIII 34 7-9
DB :rAl108l8 U.BlU8
488
VIIII, 34, 7 (S6S? 868? 370? S7S? Feb. 16).
DD'P. vAL(1IlITDIJ).&.lfV811'1'
VAL08.&..&..
ADIIDIOTV
..
•Famosorum infame nomea est libellorum, ac si
quis vel oolligendos vel legendos putaverit ac<
non statim ·chartas< igni consumpaerit,
scialo
118
capitali I18ntentia subiugandum.
Sane Bi
quis devotionis suae ac salntis publicae custodiam gerit, nomen suum profiteatur et ea, quae
per famosum perseqnenda putavit, ore proprio
edicat, ita ut absque nlla trepidatione accedat,
sciens quod, si adaertionibns veri fides fuerit
opitulata,
laudem maximam ac praemium a
nostra clementia oonsequetur.
D.&.T.lWD LU..
• .&.IL ooN8T.&.lfTDlOP(OLl)
vAL(IIlITDIJ)A5011'1'VALDTB
.&.A.001'88.
r
rr
r
VT. -
1VII'1'.
~
Tl.. Il,34, Il) ••
• eudem obartulu
"e(
rr
I r -'
_
ma
..
euam
cormperit l'e«
_Difeeta1'Wi&
quui auctonm huiumDCNti c1elicti
It
rcapitali
Sin nro minime haeo l'era oneoderit,
poena pleo&etur. huiumodi_tem
libe1lDl attenDI opinionem BOB Iaedat.
IVST. 9, 86, 2.
l ad edictum] VT, ediotum 1",,dOl Otn. T
4 carthas T
3 uallegen-l
I8ntentia] V
IIUt. (Le), Mntentiae T 1""- (R~
6 deuo-
t.iones i»
8 ProMqueDda V
:ui I ... (L Bol.)
l)
12 xiiii] VT,
VIlII, 34, 8 (868 Nov.9).
.&..&..
AD PLOBIUVJl ooll(lTIIII). Iam pridem adversus calumniaa firmisaima aunt
comparata.
NullUB igitur calumniam metuat.
Contestatio vero, quae caput
alteriue oontra iuris ordinem pulsat, depresaa nostrÌB legibus iaceat; iDtercidat furor
famosorum, saepe ut constituimus, libellorum. 11'1'OBTIIB.L D.&.T.
V m. NOV.XAlICUJIOP(OLl)
vAL(1IlITDIJ)uo 11'1'VALDTB .&..&..
COlf88.
,
m..
praesidia
VT
l com.] rertlm priIlGtaru",
contestatio] V, contesl•••eIIe T
VIIlI, 34, 9
l= BREV.
2jraedia
V
depr_
I
T
I
interoedst T
VIIII, 24,2] (386 Ian. 19).
IllPPP. VAL(DTlNI)ANV8,TIlBOD(081VS)
BTABCAD(IVS)
Ali. CTlfBGlO p(BA.BFBCTO) P{RllTOBI)o.
Si quis famosum libellum sive domi sive in publico
vel quocnmque loco ignarus "offenderit, aut discerpat '
I "reppererit, aut corrumpst< IV8T.
priusqnam alter iuveniat aut nulli confìteatur inventum I~nemini denique, si tam curiosus est, referat, quid
"fin. IV8T. ('equi,",. Th. 9,34,7)
legendo cognoverit. Nam quicumque obtulerit inventum, certum est ipsum reum ex lege
retinendum, nisi prodiderit auctorem, uec evasurum poenam huiusmodi criminibus constitutam, si proditus fuerit cuiquam rettulisse, quod legerit. DAT.XIlII x..u.. l'BB. 0058T.&.NT1NOP(OLl)BONOB(IO)NOB. P. ET BVODlO001'88.
I
1 theod.] et theod. S
et om. O
cy(tH!1 i)negio] cynigio H, cy(vel i)nedio OPMS PWa.,
cynidio L
pfu Ga, pfo (]h
3 1000] locum
E, in publico l. G
offenderit aut discerpat]
inuenerit aut di8rumpatPWa. (cum PGrU. 4403..4)
4 prlusquam] qui priusqnam E
5 lamen
HELS Pith.
curiosnm E
quid] qui G·,
que Gb
6 ex] mali", ea
7 tenendum PML
criminis G
7/8 constitutum S
8/9 dat.
xiiii (xiii O, xii 0, xuì IlUt. (L IHal.] , illi E,
iii S) k. feb. constsntìnopoll (-lim HG) bonorio
(om. GJ ii ii (,ic T, nob p VPM, no ii H, nb p
N", nobili p S, publico plebi. G, uilli E,o,".
00) et (om. G)euodio (euuodio N·G, eubodio P,
ebodio ES) libri
li
489
DE QV AE8TIONIBVS
VIIII 34 9-35 2
publioo
Si quis carthulam famOl&lll in cuilJllOQmque iniuriam
proposi&am l'iderit et leprit
et noo statim discerpseri&, et cuieumqae,
rortaIM
reHulerit,
DITDPJUft'.&.TIO.
VT. -
ipse velnt
anetor
buia
oriminis teoeatur.
BREV. (HGO[OfA. int.JEOPJlLS).
1 ralsam Gin]
&d G
iniuria nel infamia
HPMLS
2 publieum E
proposita E
et
000] Don L
disoerpseri&] deoerpMritL,
lICÌII8[fil,
84, lO (406
Apr.
l'el inlamiam
in
quae in ea legit,
I
-
IVST.
9, 36, 2.
rit H et] sed edcl.
quae] ",uid PML, quod 8,
qUCIC{De
H
eam H
2{3 legit (leprit E)
rort..J rort.. repperi& H
28).
IXPPP• .&.BOAD(lV8), BONOB(lV8)
BT TBBOD(0BIV8)
.&..&.A.
A.ImIIDDO
P(BunaTO)
P(BAB'l'OBl}O
BT
Universi, qui famoaÌB libellis inimicis suis velut venenatum quoddam telum
iniecerint, ii etiam, qui famosam aeriem scribtionis inpudenti agnitam leetione non ilioo
diacerpeerint vel flammis exusaerint vel lectorem cognitum prodiderint, uItorem suis cervicibus gladium reformident. D.&.T. llll LU.. JIA.L COlf8TAImlfOP(OLI)
.&.BOAD(IO) A. VI BT
P~TB10l0.
PBOBO
I
OOlQl8.
VT
2
uuinenil
T
quil ..... lis (om. (a1llOlÌl) T
lleotorem]
3 inieoerint) yr«., iuiegerint V hii V, deficil T
V, iii T
api'" V
• disoerperint V (fJtn. III. reeJ
xxxv
[= BREV. XXV].
v, reotorem
6 ui]
T, _. auetorem
DE QVAESTIONIBVS.
de quaest;iooibDl
impera&orum GE. -
ItuI. 9, 41.
IIIl, 85, 1 (869 luI. 8).
DD'PP. V.u.(BlCTDIl}.&.Iml, VALD8
.&..&..&.. AD OLTBBIVJI
BT GU(TlA)na
p(BA.DIIOTVJl)
V(BBl).
Nullus omnino "ob fidicuIas perferendaa ineon·ob ••.
nndetur·) cui incoDlultis &Cl
sultis ae nescientibns nobis vel militiae auctoran8ICÌentibDlnobia ftdicnlarum tormenta
dii'
offerentur. militiae ve! ~neria
aut dignimento vel generis. aut di··gnitatis
e ensione
nu._.:_
'beato r lV8T •
..
.
..... d-l'
",eDllone u...: pro 1
detnr", excepta tamen maiestatis causa, 10 qua
sola omnibus aequa condicio est. Il Ii quoque
llfin. IV8T.
citra oonsultationis modum subiciantur quaestioni, qui evidentibus argomentis subscribtiones nostras finxi.sse prodentur, qua in re ne
palatini quidem nominis adsumptionem huius esse volumus quaestionis exortem. D.&.T.
vm
m.
lVL. VAL(BlCTDIl)UO
VT. -
IV8T.
1'1011. P. BT VIaroU
001'188.
$
lO
9, 8, 4.
2 nullul] Itut., nullas VT
perferendas)
Cerendu T
1) qua] T IIUt., quo V
6 condicio]
V-. T, concidioV hii V, def. T
8 IDlCrib-
Dones T
qnem
9 adeumptionem)
lO nob p]
.Cf'.
adeumptione
bp VI, np T
UII, 85, 2 (376 Sept. 17).
mD
.&..&..&.. AD .&.In'051VJl P(UBFBCTVJl)
P(B.ABTOBl)O OALL(l.&.BVJl).
Deeuriones sive ob
alienum sive ob suum debitum exortes omnino earum volumus esse poenarum, quas fidieulae et tormenta constituunt, Quod quidem capitale indici erit, si in oontumeliam ordiDis exitiumque temptetur. Maiestatis tantummodo reoa et quae nefanda dieta sunt conllcios aut molientes ex ordine municipali maneat tam cruenta condicio. U DeIl fin. lVST.
I
requiri-I
1 idem &aL] .ic VT nmilitergue IIUt.,
,.,.:
impp. Valens, Gretianul
et ValentinianDl
antoninum T
2 earnm] Vr,c., earnmulIl V
2/3 fidicn1ae]offidiculaeT
erit T
interdicto
8 indicium
V;
4 reDl T
dictu]lut"
dieto
T
4/6 conacioe) _Icio T
I
vnn
35 2-6
DB QV~III8YB
490
bitorea vero et quOl allecto8
aut 8UBceptores memorant
a summo uqae ad jgImgm ardiexortea talium volumu8 esse poenarum.
Habet Beveritu malta, qaae .....t
pnblici
oftìcii disciplinam,
ut abstineat
tam craeotia.
Plam'batuam
vero ictus, quos in ingenuis eorporibus non probamus,
nOD ab omni ordine IAlbmol'eDIII8,
..ed decemprim08 tantum
ordinis curialeB ab immanitate
huiusmodi
verberum .......
mUH, ita ut in ceteris animadversionis
istius habeatur moderatio
001IIJIl0DeDtia. ~.
XY
.AL.
OOTOB. TU1'(lBl8)
VA.LllllD V IIT v~o
AA. 0051&
aem
curiales
1 ad 8ancieDdam
VT. -
t
1V8T. 9,41,16.
I6
8 disciplinamI V·ec., dilCÌlCipli.bltineant V
cruenti. 0lIl. T
U8ro orn. T
1a&1D
V
inmanitat8
monentell
T, immnnitate
1 trio. T
V
6 _. oom-
VIII I, ar" Il (377 ran.4).
IMPPP.
GB(.&.T)J.&.lfVB
BT vAL(DTDIJ).&.lfVB .&..&..&..
AD GBAOOJIVII1'(BAKnC'n1I) -.(.. ).
per tormenta quaerendi a ·lI8natorio·
nomine
< clari8Iimo 1Tft.
DAT. PBID. N05. LU. TBBV(IBJ8) oB(.&.TI)uo .&..un BT JIDOBAVD. 00 ...
V.&.LU&,
I·
Httvnrl'm indagationem
IIuhnaovomulI.
YT. - lV8T. 12, l, lO.
t
P
al
T, pum IlUt. (O), ppo V
2 .... !caaonem T
nomine] ordine T
8 triI T
V1I11, 11:)," (= BR)';V. VIIII,25, 1) (380 Mart.27).
XXPPP. GB(ATI)UV8, VAL(DTDIJ).&.lfV8 BT TBBOD(OIIIVII).&..&..&..
ALBVCl.&.lfOVIc(ABlO):x..t.cmo(OlllAB).
Quadraginta
diebus, qui auspicio caerimoniarum
paschale
tempus anticipant,
olDllÌB cognitio inhibeatur
criminalium
quaestionum.
DAT. VI Jt.&.L. APRIL. TIlEBAL(oJOC.a..) GB(.&.TI)uo
A. V IIT TBBOD(08JO) A. 1 00lf88.
DITJIJlPJlBT.&.TIo. Diebus quadragesimae
conqui8lClt.
VT. -
pro reverentia
BREV. (HGO[OIII. intJEOPMLS).
-
1 1"1. ualen1. et theod.] nalenl gra1. et theod.
PJlLS, idem O, nalen1. naleUl et gra1. IlUt.
arbuciano T, licinio O, albncinio E, luciano IIUt.
ilcE, uiro claro S 2 quedragesimeE
cserimonialium T
pascbale) pascae T, phssebae G omnesEL 3 inhibeatur(inhibestPJIS,
religionil
omni.
oriminaliI 8dio
•
IV8T.8, 12,6.
inhabestL) or. qu.] Cl. qn. inh. O 8/4 dal ui (uii
G, xiii E) k. apro th__ (coDltpl E, 0lIl. 8)
grato a:(.icVO,OIII. THGEOPAIS Itut.) u (uiV,
0fI1. HE) et theod. (bonorio G) a. i (.ic Y, i ...
TO, aa H, a E, uuec PM, uirll c1aris S, 0lIl.
GO) libri
6 crimines L
&etio) quaestio G'
uic]
VIIII, 05, 5 (389 Sept. 6).
IlIPPP. V.A.L(ENTJ!fl)AIIVS,TBEOD(OSlVS)BT ARCAD(IVII)A.&.A.TATI.&.NOp(RABI'BCTO) P(BAIITOBl)o.
Sacratis quadragesimae
diebus nulla supplicia
sint corporis , quibus absolutio
expectatur
animarum.
DAT. VIU m. 8JlPTKJOI. FOBO FLAlIINJ TDlA8JO .J>T PBOKOTO COIl88.
l'T
2 qnadragesimae) Vrtc., qDldragilBÌUlae V
--_._--- ------_-
__
--_ ..
....
_-_
..
_._
._---
VIIII, 3-5,6 (:399 Aug.2I).
IlIPP. ARCAD(JVS) ET BONOB(lVS) AA. AD .E88ALAII piBAEFECTVJl) P(BABTOB(O. Nihil
deflectens
a iustitia indignatio
cognitorum, nihil
IV8T.
• innocenti" •
venalis exigentium
terror in eas, quae aut 'innocentiae
auctoritate
' securae aut principalitatis sunt bonore mnnitae,
intellegat
licere per-
./5
principali
IIUt.
sibi
s
I.NT&A ANNVM CRIMlNAL18
vnrr
491
QV AE8TIO
inferendas
iniurias corporales,
Habeat
hanc mercedem
Iaboris multorum munerum testiinoniis commendata
devotio
lIT 0B'l'BBA.. D.&.T.xu
I.&.L. 8BP'I'. TBBODOBOV. C. 0058.
35 6-36 1
sona& ad
r idem
r.
YT. -
IV8T.9, 41, 17.
I
_rada
2 mnnerum] uìrornm T
8 xii] xuii
(12,l, 161)
4 theodosio et rumoridio IlUt.
est et Bi munia decurionatWl quia
deposuit:
nam et ipse propter priltinam
diguitatem
q_tionem
non patitur.
(Hal.)
COIIIII.
T
I, 85, 7 (408 Apr.27)DD'P. BONOJl(IV8) BT TBBOD(OBIV8)AA. AD
rum iudices moneantur,
ut in "Isaurorum
num quaestioaibus ' nullum quadragensimae
uman. P(JlAD'lIO'l'VJ()
I "qu.
latro-
P(UlITOU)o.
latro et maxime
Provincia-
lu.urorum<
lV8T.
nee venerabilem
pascharum
diem enetiment
excipiendum,
ne diiferatur
sceleratorum
proditio
oonsiliorum,
quae per latronum
tornÌenta
qnaerepda
est, cum facillime in hoc summi numinis speretur venia, per quod multorum salus
et incolumitas
procuratur.
DAT. v I.&.L. x.u. OOlf8T.&.ftDlop(ou) BA880 BT PIIILIPl'O 00588.
IV8T.3, 12,8.
YT. -
8 quadragesimae
T
1""'- (ORM), nene T
XXXVI
4 ne] Y IlUt. (PL), neo
6 facillime in] (ae.._ T
I
uominis
T
lperetur] T IUII., lperatur
I
Y
VT INTRA ANNVM CRIMINALIS
QVAESTIO TElUIINETVR.
[= BREV. XXVI).
Rubr.
in T
nt intra (intra (J) a. or. quaeetio (_
YT breo. (praelu .E) IUII., &etio E edd.) terminetur
(conquiescat G) libri cum BlII'g. R. 81,6. - Iult.
9, 44 ut intra cermm tempDl orimillslis qnaenio
ut
terminetur.
1,36, l [= BREV. VIIII, 26, lJ (385 luI. 12).
DD'PP.
cnsator
reum
v AL(.DTDII).&.lfV&,THBODOBIV8BT .&.RCAD(IVS).&..&.A.
DB8IDBBIOVll.&.BI)o. Quisquis
in iudicium
sub inscribtione
detulerit,
si intra .&IlIÙ<
"eertum" IVST.
tempus
accusationem
contumacins,
ultimo
coeptam
"anni"
persequi
supersederit
vel, quod est
die adesse neglexerit,
quarta
bonorum
multatus acule os
manente infamia, quam veteres
oIDDÌum parte
.&..
I BT B.&.
VTOlD
consultiBBimae
legis
iusaerant
sanctiones.
BC-
• < Dm. IV8T.
incurrat, scilicet
D.&.T.un m. In.
!
TJlBV(IBIB) A.BOA.D(IO)
0011188.
DITBBPBBT.&.Tlo. Quicumqne
inseriptlone
praemiua
euìuscumque
crimiuis
reum accUlare
l'olnerit, ab eo die, quo inBcripsit, intra annum peragat propositas action81.
Qui si distn1erit,
infamie etfeotDl, bonorum suorum quarta parte multabitur.
YT [finit l quisquia
a •.
J. -
BREV. (HGO[Dm. int.}EOPMLS).
l ualent. theod. et arco (are, et theod. GEO)]
idem O
desideralo G
uie] uc G, uiro claro
S, DC coiii E, consulari O, uie, uiae edd.
qnisquial quis E
1/2 aceusatus G
2 iuditio GÉ
sub inseriptlone] HOEO Pith. lll,t.
(pkrique), sub (8U PML) scribtione VGPMLS
Itut. (O)
detulerint V (em. m. rec.)
si Dm.
PML
anni Dm. G
3 coeptam] certam G
penequi]
brev. Iust., proseqaì Y
4 ultimum L
anni Dm. O ltut.
diem L
4/6 quartam b. o. partem Ga
6 infamia
Dm. Ga
-
IV8T. 9,
«, l.
lusserunt GOPML, in88rant Et
dAto iiii (iii OPMS PilA. {ex 2J, ui IIUt.{L},
Dm.E) id. (k. Pith. (e:Jl2}) iuL (ian. Pilh. (e:Jl 2J)
treu. (treuerls GOE, trener O, trlu, PMN*,
triueria H) are, a. i [iu llUt. [L}, u O, Dm. GE
PJl) et baulone libri: aut Mazimi ut impera10m Galliarum errore reupta eonltiJutio aut
alilu erratum
8 scriptione PML
9 seripBit PML
proposltam actionem L
quiJ quod
PJIL
lO infamia G qnartam Ga, qUArteP
partemG
6/1
lO
VIII! 36 2
492
VT INTRA ANNYJI CBDUNALIS QVABBTIO
VIIII, 86, 2 [= BREV. VIIII, 26, 2] (409 Ian.2l).
lJlPP.
B050B(XVS)
BT TBJIOD(OSIVS)
AA.
O.&.llOJLl.&.50 P(BAJaI'JICTO)
p(BAftOm)o.
POft
ALlA:
Noverint iudices cuilibet culmini honorive praesidentes neceesariis utrique parti, si petantur, dilVBT.
lationibus non negatis ·a die inscribtionia
intra
·praeoedeuu"bna
lICilioet inacriptioDibua
anni curricula < criminales
causas limitandas,
intra certnm templl8<
quo emeneo subeat accusator, quia destitit, poenam •sibi < legibus constitut&m; et si persona
I - < Otn.
villor fuerit, cui damnum famae non sit iniuria,
poenam patiatur exilii, nisi ·forsitan< intra • anni < I·rorte<
I -.tatuti temporia<
metas conaensus partium abolitionem popòseerit,
In iudicum autem debet eeee diligentia,
ut, si
nulla rationabilis
a reo vel accusatore dilatio
postuletur,
urgeant talium causarum notionem
non exspectatis • anni" moria. Il Si vero accusator
< Otn.
I Il ji'A.
ve! reus propter documenta forsitan sibi neces&aria aunum voluerint custodiri,
dare adsensum debet patientia
cognitoria, in alteram
partem I18veriorem formatura senlentiam.
BT CB'l'DA.
D.&.T. XII B:AL. J'D. BA.1'D1I(AB)
BG-
•
IO
I·
NOBIO VIU
BT TBBOD(OBlO)
m
II
.&.A. 00.11"88.
DITBBl'BBT.&.TJO.
Iudices, qui inscriptione praemiua criminalia negotia .udire ooe.,..q.t, a
die inscriptionil, li indutiu ant accusator aut reDl petieri&, intra .unum praestare debebunt, ut •
baeo aetio intra anni curriculum flniatur. Quod li accusator intra annum quae proponit probare diltulerit, .beoluto reo poenam IUlCÌpiat lege BUperiOri oonpreheDI&ID. Quod li talis persona lit, ad oWDI deformitatem infamia non pertineat, exilio depntabitur.
Tamen li fDter aooUl&torem et reum ita iudice pra8lente oonvenerit, ut pro iDlauctione utriDlque part1. anui
integri indutiae tribuantur, debet • iudice non negari: futurum, ut pare, quae poIt indutiu 1$
Cuerit .uperata, diltrictiori sententia feriatur.
Y. -
BREV: (BGO[om. incJEOPMLS). -
celliano a
pfu G.. pro Ob
cuiuslibet culminÌl H a
honerlsne (), honoreue H, honoriue uel E
2/3 presedeutis E
3 necessaria a partis O·
4 non] habeat accnsator non O negantis S
5 curricuìa] cireulnm a
6 subeat] Iuu.,
habeAt V bre»,
qui. destitit) qui astitit HO,
qui .88titit O, qui adstetit E, qui .dstitit S'
7 sibi om. O Iust,
8 uilior] Iior o
fuerit]
non f. O
damnum famae] demnum infamiae
OPMS iniurie O., iniuriam J[.S
9 exìlio L
forsitan] om. a
9/10 anni metas am. in
61'. MC. V
lO consensas] Iust., consensu
(-sum E) Ybrev.
abolitione a", obliuione Gl
poposcerint Il
Il iudicium G·EOP.llL.
iuditio GbS
debent esse E·, esse debet 00
diligentiam O.
ut] ant EO
lÌ am. PML
12 rationalis PML
a reo) ab eo S
uel]
uel ab PMLS
13 urgueant PML, urguant
a., urguent V talium] aliam G
14 non
exspectatis (-la G, 8pectatisE) anni (anuisPMJ.)
1 ciciliano BEL,
2 Douerit.La
IVST. 9,
«, 2.
moria (moree IlE, mOral (}a, mora Q1I) _.
O
15 forsit&n aibi (om. PJlL)] I. t. O
16 uoluerit O custodire aEOS, cDltodisPML
debit M pscienciam a. alteram] uictam O
17 formaturam HG.
I18ntenUaE
17/18 dat. xii (xiii OEO, x PMS) k. feb, (oct.
Pith.) rau, (om. OPMS) bono uiii (ix O) et tb.
iii (iiii H, om. E) aa. libri
20 accUl&tur G
petierint O
20/21 pr&elltare (p_nlan
at) d. ut h. a. i. anni curriculum (curricula H,
circulum GEO) finiatur (finiat H), q. Ii ace.
(aut reus petierit in,. Hb) intra annum (i. ann,
ace, al 0fI&. L
22 obsolnto Sb, obsollto S·
legi L
superius ao comprehensa G
23 deformitato E
deputabitnr] deputetur H('!)
edd,
tamen si (0'11&. G)) si tamen E
intra S
24 ita] ita ut G
iudicem praesentem Gl,
iudici praesenti G"
iustruetìone] inscriptione
()
partes E
25 futurorum G quae om. S
26 fuerit] si fuerit
separata E destrictiori OPM
i,
XXXVII
vnrr
493
DE ABOLmONIBV8
37 1. 2
DE ABOLITIONIBVS.
[= BREV. XXVII].
odd. abo1itio est oblinio (Hl. OPML) obleod
(obleotio 0-) crimlnil (im. abeolutio O)
BOEOPJlLB.
- IUIL 9, f2.
,87, l [= BREV. VIIII, 27, l] (819 No,.. 26).
DD'. OONBT.&.lfl'Il(V8 .&.. AD l.&.5V A-
l'(B.&.D'BOTVJ() V(BBI). ·Si post
IItrepitum accusationis exortae abolitio postuletur,
causa novae miseratiOllÌs debet inquiri, ut, si citra
depectionem id fiat, postulata humanitas praebeatur;
sin aliquid snspiCÌonis extiterit,
quod manifestus
reus depectione
celebrata
legibus
subtrahatur, redemptae miserationis
vox minime admittatur,
aed adverIU Docentem reum inqnisitione mcta
poena conpetens exeratur". DA.T.
•Abolitio pl'URlltibDl partibDl ClDI& oognita non a
principe, sed a competenti iadioe pomaIari d.be&, id
est li per errorem Mn temeritatem MU oalorem &d 80cuaationem pl'OlUuerit: hoc enim accDlltor upl&D&nl
abolitioui locum raciet. Sin autem per depeotionem
1'81 peonnÌÌl a reo cormptul ad poltn1andam abolitionem veuit, red.mptae mil8rationÌl TOX minime admiUltur, sed edT8rBU1 nocenteol reum inquisitione iacta
po8na competeUleX88ratur' (,~,",.
..... pl4 aJamde).
JIDIVJ(
•
IVBT.
10
VI UL. D.c.
IIDDIOAB
OOnT.&.lI'l'D:O
A.. V ft
LlOU(IO)
O. OOll88.
Dl'l'DPBftA.TlO.
Bi quem pseuituerit accusa.a criminaliter e&insoription8lll reoÌlM de id, U
quocl prohare nOD poterat, ai ei cnm _to
innocente oon1'lnerit, ÌDvicem 18 abeol1'&Dt. Bi
l'ero index eum, qui acoul&tul est, c:riminoenm _
copoverit et inter reum et &ClCaI&torem
per cormptionem de absolntione restaI convenerit, ÌI qni reDl probt.tnr remoto conludio poe_
ucipiat legibDl ooDltitutam.
Y. - BREV. (BOO[am. m'-]EOPlILB).
1 i am. O
1/2 ianuarianum HE, ianuarium
OOLB.PitJ&. 2 ii O] VPMB, pfu 00, ppm E,
p~
H, pu cOiii L, procos. Achaiae [collata
9, 1, 2) Ootkof,.edll.': cf. 9, 84,8
3 accusatiouiL
e:ltortaeH
4 caDllm PMB, caDleH
5 lÌ citra) si certa E, secreta (-tam G-) O
6 depactionem G-O, depectione
(-nem E) BE,
despeotione Gb
7 sin (si in E, in B) ...•
lO subtrabatur am. G
8 quod) quo L
8/9 manifestos reos B 9 depectione] pactione O
13 poeDAmGa
exequatur O
13/14 del.
ui (xni Itut. [Ilol.], cnn. E) k. dee. seni. (Iyr-
-
IV8T. 9, f2,2.
dice E) conllt. L (om. P1l8) U (Hl. O) et lìe, c.
(lic va, am. ,.eligu'J libri
15 quem] quil
PMLB
aocu8&IM)OEOPJI, accusari M B-,
aOOUl&l'8
H(Y)L, inc. Bb
criminanter PML
iDICriptionem (-ne E)] scriptionem 8
id] eo
HO
16 poterat] poterit H, potaerit edd.
innocentem E
conuerit Ha, conueuerint P
17 reum] eum HO
aocUl&torPM
18 per
0Wt. PML
cormptione L, correptione O
concludio L
19 ucipiat] BO, IUlCipiat PM
LB, accipiat O po,t constitutam add. hic inI8rendum lex slne expositione E (cf. l. ,tq. in
fine)
, 87, 2 [= BREV. VIIII, 27, 2] (369 Oct. 14).
lJlPPP. VAL(Bl'ITINI)ANT&, V.&.LJll(8BT GB(ATl)Al'lV8
• Accu·
agnoscat
nullum sibi fore ad latebram abolitionis recursum, postquam aliquid iniuriae merito inscribtionis inlatae tolerarit
inscribtus,
id est si vel
.&..&.A.
AD PBOBVJl P(BAD'BCTVll)
P(B.&.BTOBI)o.
sator, qui se laqueo legis adstringit,
1 et am. O
2 Pl'oJ VB, po PM, l'U L,
pin GO, ppm E
3 asstrinxit G, coustringit
.PitJ&. (eum Par. 4403 A)
cognoscat 1/
• (orte G-EL, portae (}b, foro Pith., de], H
lV8T.
·Fallaciter incusantibDl accuaationia abolitio non dabitur, Sin autem lincera
mente accusatìouem instituelit et reuI
aliquid iniuriae iuscriptionil illatae toleraverit, id est 8i vel carcerem IU8tinue-
absolutionis Pith. (e:r: 2)
4/5 concunuru
PA-fLS Pi.th.
5/6 scribtionÌl V
6 toleraret
EPJlLS, tolerari G
scriptus PllLS
id e8t]
idcirco PML
ai nel] sìue O
6
VIUI 38
t-r»
XXXVIII
DI IKD\'L8aftII
496
[BREV. XXVIII).
CMMM,.
DE INDVLGENTDS CRDIINVIL
VIII!, 88, I (82! Del SO).
Pro,.
DD'. ooN8TAlfTDIV8A.. AD KUDIVJl l(adnO'l"fIl)
l(aAftOm)o.
cn.pi .....
Helenae partum omnibus indulgemus praeter .eneflcoe homicidu adalteroa. MC. ID Ila&.
50V. BO.(.u) PBOBlA50et lVLlAlIO 00588.
V
1 ppo] V; _. Ii Il a;,pv. -~
n_i,.. Hektw.. ecIl1fW a. In peperiue non
wicùo, cw in dubiua __
, poafUG" tÙ femino e. riuIpe porlu pr""'"
tneIIIOriG _
_ ..
I
ataL
8~,
JI
"..., ...
eulo praeftJdMtla
li _efiMiO
wIi, .....,
...
_
.., ..
'-r-
I
__ --- ---_._----------------------
VIIII, 88, 2 (854 [immo S58] Sept. 6).
00lf8TA.lmV8 A• .&.D CBU.&.LD p(adnO'l"fIl)
1'(II1II). Omuia peuitua UIlputeatar,
tyrannicum tempns poterat habere tristiaBima. Unil'8I'IOe
pnecipim .. _
eecuros exceptis quinqne criminibWl, qaae capite vindicaatur.
DA'!. -mi ID. ....
lo......
oolQlT.&.rrIOA.. "tD :ft OO:O"'J''I'II c. OON"
DD'.
erso
quae
V
1 paeuitUI V
3 lugduni] Jlw_, Iygduui
Vr«., lygdnD&8V
4" a. uil) _. a. uI propler
I
praef«:III.WI
VIIII, 88, 8 (867 [869] :Mai. S).
n,..
lID'PP. vA.L(lDI1'l1Il)uvs, VALDII :ft oll(An)uv8 A..&..&.. AD
n,.
p(aunarnl)
T(IIBI).
Ob diem paschae, quem intimo corde celebramWl, omnibus, qU08 reatus adstringi.t, carcer
inclusit, claWltra dissolvimus.
Adtamen sacrilegus in maiestate reus in momO&, .eueficus eive maleftcus, adnlter raptor homicida commumODe istiua mnneris separentur.
DAT. m !f05. X.&.l. BO.(AlI) LVPlODIO ft IOVDIO 00588.
I
V
3 maiestatem GothofredlU
[, iouiano V: pro
Rom. scr, Remil: GnnlU mutandlU propler
I ,emm
pr~fu:t(W'Um
VIIII, 38, 4 (368 Iun. 6).
IDD AAA. AD OLYBBlV. P(UBl'JlCTV.) V(BBI). Paschae
celebritas postulat, ut, qU08cumque nunc aegra exspectatio
quaestionis
poenaeque formido sollicitat,
absol.amus.
Decretis tamen vetemm mOI gerendus est, ne temere homicidii crimen, adulterii foeditatem, maÌestatis ininriam, malefì.ciomm scelus, insidias venenomm raptusque violentiam
siuamus evadere. LBCTAvm ID. lVIf. VA.L(BlfTllU)ANO
BT VALB5TJIn .&..&.. CON88.
V
3 mOI ...•
3(4 foeditatem) VI, morem (mediù omi,",) VI
VIII I, 38, 5 (371 Mai. 19).
IDD .&..&..1._ AD BBNATVJl. Indulgentia,
patres conscribti , quos liberat notat nec infamiam criminis tollit, sed poenae gratiam facit, Il In UIlO hoc aut in duobus
!"lIin.IvBT.
reis ratum sit: qui indulgentia.m sena.tui dat, damnat senatum.
DAT.xnn XAL IVN. TU·
V(IRIS) oR(An)ANo A. n BT PROBOC0588.
v. -
IVST. 9, 43, 3.
3 ltiiii] xii Iust, (HaI. R)
I
,
VIDI 38 6-8
497
DE INDVLGBNTIIS CBDlINVJI
~ 98, 8 (381 lul. 21).
vAL(IIlI'I'llfI)AlIV8
o(A.'I'l).uva,
DIPI'P.
'l'DOD(0InS).&..&.A.
ft
AD
.A.JmDlVJl
V. l!. vm(ABl)VJl.
Paschalis laetitiae dies ne illa quidem gemere ainit ingenia, quae ftagitia fecerunt; pateat
Ìn8uetis horridul carcer aliquando Iuminibus, Alienum autem cenaemUBab indulgenti&,
qui nefariam criminum conscientiam in maieat&tem superbe animaverit, qui parricidali
furore raptus sanguine proprio manum tinxit, qui cuiusque praeterea hominis caede m&CUlatua est, qui genialia tori ac lectuli fuit inl'&IIOralieni, qui verecundiae rirginalil raptor
extitit, qui venerandum cognati sanguinis vinculum profano caecus violavit inceatu, vel
qui no:Wa quaeaita graminibus et diris inmurmurata secretia mentia e~ corporia venena
conpoenit, aut qui sacri oria imitator et divinorum vu1tuum adpetitor venerabiles formas
aacrilegio eruditus inpressit. U Bis ergo tali quoqne aub absolutione damnatis In ÌtIC. IV8T.
indultum nostrae serenitatis eo praecepti fine concludimus, ut remilBionem veniae cnmina
nisi aemel COIIIIIlÌIIB non habeant, ne .in eoe liberalitatis augustae referatur hm:nanitas.
qui inpunitatem veteris admisai nODemendationi potius quam coll.l11etudinideputarunt.
JmIll'l'A.TA.
Ul
o.iac:iuI
oria ys
t, sa, 'l
SYA.GBIO ft
nOllDIo
temere l'l, limare l'S, teiIeN
9 quislacrioris ya, quis alacrilO quoque] om. 11614. (praa.r R)
lCripft,
Kart.
(884
BO.(AB)
IV8T. l, f, 8.
y. -
51.-ere]
Jt.&..L. A.VG.
I
lO
COIn18.
aJ.olutione] l' l..". (Ba'), utrictioDe 1-. (reli-
tui)
22).
m .. A..&.A. AD JlABOIAlf1'1I VlO(AJDVJl). Religio anniveJ1lariae obeecrationis hortatur,
u~ omnea omnino periculò carceria metuque poenanun eximi iUberemDl, qui leriore crimine rei sunt postulati Unde apparet eoe eJ:cipi, qUOBatroJ: cupiditu in acelera compulit saeriora: in quibus est primum crimen et muime maieat&tis, deinde homicidii
venetlciique ae malefìciorum, stnpri atque adulterii parique immanitate aacrilegii sepulchrique ·violatio, raptus monetaeque adulterata flguratio. DA.'1'. XI Jt.&..L. .&.PBIL. IOD(I0LAlfO)
JOCIIO ....
li
Jn' CLLUICBO
$
00588.
Y
8 poetnlat
[,88,8
Y
4 muimum
7 o1earch Y
OuiociUl
[= BREV. VlIlI, 28, l] (885 Febr.25).
m.. AAA. AD lfBOTBBIVX
p(B.UnOTVJl) P(auroBI)o.
Nemo deinceps tardiores fortaaais
afliLtua nostrae perennitatis e:upectet: euequantur indices, quod indulgere conauevimuB.
Ubi primum dies paschalis extiterit, nuIlum teneat carcer incluaum, omnium vincla solvantur. 8ed ab bis secemìmus eos, quibus contaminari potius gaudia laetitiamque communem, si dimittantur, advertimus. Quis enim sacrilego dieIV8T.
bus sanctis indulgeat? quis adultero vel incesti reo tempore
l'e! stupri
cutitatis ignoscat? qUÌBnon raptorem in summa quiete et
1'irginis
gaudio communi persequatur instantius? Nullam accipiat
requiem vinculorum, qui quiescere sepultoe quadam aceleris
immanitate non aivit; patiatur tormenta venefìcus maleficna
r
r
1 idem] grato ualent. (ual. gr. O) et theod. (et
daeod. OIIt. O) bnaI., gr. ual. tb. et &re. llUt.
D80tberium YO, nenterinm HOOBPMLB
ppu
@, ppmE
tardiorÌI B, artiol8l (-rom L) PlI
L8
fortaue O
2 adftatul H, aft'eotUI 00
perenuitatis]
VHE'OPML llUt., serenitatÌI
0/1"08
ueqnantur] set e. O
CODl8nimuI
HM
8 pucbal81 extiterinl PMLB omnia O
uincula HOOGB
8/4 sclnaatur] dissolnan·
tu !wl. (pra&r Q)
4 contaminare PML
./6 oommune Lb, eomine La
5 dimittuntur
O
TuoD. I.
Ir
r
I
adnertimDll YOOEB, auertimDl HPlIL, animaduertlmus
(j llUt.
6 I&DctÌl] l&CrÌI O
indulgeDtia L
ednlterum EL
inoestÌI 00
tempore] in t. O
7 raptore L8
in OIR.
PltILB
quiete] que L
8 gandia B
inItitiUlLA,iDltantiam Oa aocipiantH, aocipitL
9 qui om. Ha
quìeeeerl B
MpnltUI (}tE,
sero nltos L quidam (]a
lO inmanitltem B
linit] YOC, Mnit B, IÌDit OPML811Ut.,
8innnt H
maleACDI] et m. O
82
lO
VInI 38 8-t1
498
I ree
r
'adulteratorque< monetae; homicida quod fecit semper ex- l·adnlteratGr
puripeetet; reus etiam maiest&tis de domino, advemun quero
1'ioIatonJue<
oiù
talia molitu est, veniam sperare non debet. D.&.T. v 11..&.1.. JUJI1'. IID(IOLAIIO) .&.JIIIDADIO .&.. •
ft
8.&.1'1'0..
V.
c.
00._
D'I'DPDT.&.TlO.
a.crilegns adnlter incestai rens, reptor Mpnlchrornm
Tiolator -.-e6cas
maWlCDI adnllerator monetae bomicida ctiebQII pucbae nnllatenDl absolftlltar.
Reliqai_,
qllOlI mÌDorum call1&l'lUll culpa comtringit,
diebDl l'enerabills puchae Ip80iaIlter aJ.olftldar.
Y. - BREV. (HGO{_. int.]ECPlIL8). -
ve,
1 bomicidia 8 1/2expetet L 2 eduenJUDI
HGOBPJlL8 Itut.
S tIIi JI
ueaia L
debeat PlIL8
3/4 dal. U (EU
E, 0lIl. ltut.) k. mut. meli. (om. EPlI) &re. a.
eduerBUI
J
IV8T. 1,4,8.
(om. VHE) i (I8mel E, -. HGN*) et bautcme
(-no 8) v. Co (ne IIUI. [Hai.], _.Ii6ri no«ri)
libri
!) inoeltil (]a, ino.tl B
reu _. 8
7 u.nerabilel L, uenerabilibaa H(Y) ecId.
VIIII, 38, 9 (396 Aug. 31).
DlPP • .&.BCAD(XVS)BT BONOB(IVS) .&.A. AD OABB.&.BlV. p(1WD'JIOTVII) p(B.&.ftOu)o. Devotissimae
nobis provinciae Lyciae priorem famam meritumque inter ceteru renovari een8IIIDal,
idque excellens eminentia tua edictis propolÌtis cunctis faciat innoteecere, ne qm. posthae cìvem Lycium contumelioso nomine iniuriae audeat vulnerare.
Teneant honorea SUOlI,
quos meritis ac laboribus perceperunt et a nostra I18renitate sumpturi sunt; ilaheant
pra.eteritas dignitates sperentque sui devotione venturas. Nec unins viri inluatrie TatiaDi
tantum valuerit temporalis offenBÌo,teterrimi iudicis inimici ut adhuc macula iD Lycios
peraeveret, quae in ipso iam temporis absolutione consumpta at. DAT. PBlD. KAJ.. RP'r.
CON8T.t.lITDIOP(OLI)
.&.BCAll(IO) A. IW
t
BT BONOIl(IO) A. W 00.88.
v
4 iniuriae] VI, iinuriae va
7 athue va
VIIII, 38, lO (400 [405] Aag. 6).
mD
AA. ET TBIIOD(OSIVS) A. 1l0.VLO
p(RAlIPIICTO)
P(BABTOU)o. Omnes omnium criminum
reos vel deportatione depulsoe vel relegatione aut metallis deputatos, quos insulae variis
servitutibus aut loea desolata susceperunt , hac nostra. indulgenti a liberamns, separatis
illis, qui ad locum poenae destinatum contra iudicum sententias ire noluerunt. Indignus
est enim humanitate, qui post damnationem commisit in legem. DAT. vm m, A ve.8.&.,
V(UNAB)
STlLIOBONB BT AVIlIILIAIfO ooNBII.
v
1 ppo l tam hane eOflltitutiont1ll quam alteram
a. 404 Apr. 22 imcript4m Romuliano ppo
Tillemon: (ad Honorium noto 18) cemet doM'
eue ad Flauium Pilidium Romulum pr~feetum
urbi; .ed uicktur ÌI ea pr~rectllra (unetll' eli/!
a. 408 neque pOltea obtinua .. e prMiorianam
5/6 propkr conmk, uide ad " 8, '4
VIIII, 38, Il (410 Febr. 12).
I.PP.
B050R(IVS)
ET TBBOD(OSIVS) AA. OAIBONI COIlITI ET .Aa(18)TBO
OFF(ICI)OB(VX).
P08T
De his, qui tyra.nnicae praesumptionis ... aut sacramenta sectati ad nostmm imo
perium redierunt, hanc volumus esse sententiam, ut, quos inter incendia tyrannidis adsumptae fidelis paeuitudo revocavit, ordinem et fructum militiae non amittant. Eos vero,
quibus lentum regressum necessitas desperationis indixit , soluto cingulo matricula con- ~
venit aboleri, ita ut illud quoque par reverentiae forma custodiat, ne redire ei ad pristiALl.&.:
l osfor (olfor
t!711. 111.
ru.) V
2 aut [del, m. rec.) V: I.;,&tlllli indica,,; e!l0
DR CALVIINIATORIBV8
DIIm
militiam
l'AUlfA.
vnn
499
liceat, qui aliud militandi
genus elegerit.
DA.T. PDD.
ID.
38 11-39 2
na.
JlU(UXAB)
ooa
v
1,88, 12 (410 [1] "Aug. 6).
m .. .&..&.. P.t.LLADIO P(UKnOTO)
p(B..&.ftOJII)o. Li~rata
re publica tyrannidis iniuria
omnium criminum reca reluari
praecipimus.
DA.T. vm m . .&.1'8.JlU(JIDU)
TAUlfA. V. C.
ooa
V
li relifuae comtWtiotae, ad PGlladium clalGe
lCriptione
_
ad HonorWm
lini
G.
4~-421, erraNm elt aut in in-
XXXVillI
[= BREV. XXVIIII).
aut in MlCriplione
81).
no'.
(cf. 7Ulemont
DE CALVMNIATORIBVS.
de calumpuiato O. -
IM. 9, 46.
I, 89, 1 [= BREV. VIIII, 29, l] (888 Dec. SO).
DD'PP. GB(A.Tl)UV8, vAL(DTDII).&.lrV8
JI'I' TUOD(OSlV8)'&"&"&'.BBLLUIOO
oo.(m)
BT UG{I8)"ao
Non est ratio, qua lIlIUlifesti calumniatoris
supplicium diiferatur.
Nec enim patimur frequenter iterari, quae consistere prima actione 'nou quiverint, atque
alienam innocentiam securitatemque Bine crimine damnabili adpetitione terreri.
DA.T. m
V'l'JIlV8QVB xn.(ITWI).
IUL. U5.
OOlfllTA.ln'DIOP(OLI)
XDOBAVDJI
D JI'I' 8A'l'VJIMWO OOlflll.
I.etae leges snb eodem utulo aimilem interpretauonem
v. -
BREV. (HOO{om. int.JEOPML8).
1et cm. O
hellebico] VH, hillibico O, ellibiao
OPJI, ellibaco O, ellbio L, et libico 8, hilladio
E, hilsdio Pith., eUebisco Pith., illirico PiÙl.
camiti (-te H8) et (om. L) om. O 1/2 magiatro
(_ L) uv. mil.] mago militum D. m. O 2 qna)
HOEO, quam VO&PML, ut (}Y
manifeste
OE
calumniatores OL
supplicio O
di!'erantur Ob, deferatur HPML
3 iterare
00
non quiuerint] non quiuerunt O, non
1,89,2
$
haheDi.
quieuerin' HOE, non qui uenerint L, nequinerint O
4 demnabile L
adpetiuoDe) petitione OPML
4/5 dai. iii k. ian. (iul. O)
coUltantinopoli (-lim HO) merobaude (-do PM8)
ii (am. E8) et I&t. (ppo im. O) Wn-i
6 Wae
leges (.ne PM8, 8tae leg81 H, lex iata L) l. et. 8imilem interpr. habent (h.bet L) HOP(ch4r.
di".) MLS, iaue tres unum h.bent O, om. EO
[= BREV. VIIII, 29,2] (385 Mai. 8).
m .. .&..&..&.. ION.&.NDJlO vxc(.&.Blo).&.BUB.
NostrÌB et parentum nostrorum constitutionibus
conprehensum est eos, qui accusationem alieDÌS nominibus praesumpaisaent,
delatorum
numero esse ducendos. At,que ideo calumniosissimum caput et personam indicio inritae
delatioDÌS infamem "deportatio" sequatur, quo posthac singuli uni"supplleìum"
lVaT.
venique cognoscant non licere in eo "prineipum" a.nimos conmovere,
·iudicum' IVaT.
1 ideml imppp. idem O ii V
menandro] H
GBC Pith. (ti!: 2) Itut., menandrio V, freandro
'PJlL, frenando 8 uic] uc E, niro claro 8
Do.àis et am. O
2 compro est am. H.
_] ut eol O
lICCul&tioneL
praesumpaeriDt O
dilatorum O
3 numero] nomine
PML8
ducendos] damnand08 P&tIi. (ez Por.
44O!J.A)
calumniaai88imum 8
iudicio am.
H. inritae) VI, irritae VI
4 cUlauonil HO
PML
infamia Ob sequatur] VHO, peraeqnatur O"'EL, prosequstur PM8 Pitla., eequestratur
0& quod HOE, quae 8 poatbsec HO, poIt
hoc E
l) 80) eum OE
commoueri 08,
mouere yl
$
vrm
quod
39 2-40 t
DOD poeeit
DR POBlUI
0Itendi.
DAT. mi
DIWIIO .... 1_ Mnaa
oonr.urmrOl'{ou)
ID. :uI.
•. ii. 00...
InterpretaUone
V. -
non indiget.
IV8T. 9, 46, 8.
BREV. (HG[O OfIIJEOPJlL8).
1 quod (quo PJlL) non poIIit (poIIet PlIL)
oaeDlli (boaendi V) po" 499, 6 in eo IlUt.
lfJ dato Diii (Dii HEOPJl8, ui N-G l....[LI)
id. (bl. HGPlL) mai. (man. N-G) CODlWltinopoU (-Hm G) are. a. (OfII. BOEP) i (xi Pith.,
0fII. BN-GE) et bautone (ba'" 8, .......
bande E) iL C. (nuco P.II, uéC N-, uiro ebro 8,
_ V., rel.) libri
8 iDt. DGIl lDdfpIJ H,
_.OECPJlL8
VIIII, 89, 8 [= BREV. VIIII, 29, 8J (898 Mart. 18).
DIPP • .&..aA.D(lVS) ft BO.OB(lV8).&.A. VICTOBlO PBOO(onvu) .&.nIo(AB).
InnoeeDteIaub specie
falae criminationis
nOD patimur callidorum inpugnatione subverti: qui si temptaYeriDt,
intellegant sibimet I18veritatem )egum pro commissis facinoribu8 mcumbere.
m ID.
D"'' '.
X.&.JtT. JDD(IOL.UO)
B0508(10)
A.. llll
Dl'l'DPBftATlO. CalumDÌ&toreI
ft BVTYOIDAlfO OOIf88.
sunt,
qllicumque
caDIU
&d
M
non perda __
.me
maa-
•
dato alterinl
proponerint.
Calumniatore.
lunt,
quicumque
i1llto ludicio 1'Icti aaaam u.u.
temptanrint.
Call1mniatore.
sunt, qllicumque quod &d illOl non pertine& pe&unt aId In iudialo
proponUllt.
Calumniatore.
Innt, qui 8nb IIOmine fisci racultates
impetnnt
aUenu et iJulcJcleate.
quietos _
non pennittunt.
CalumnÌltoree
etiAm 8unt, qui ralsa deCerenteI contra aai __
que innooentÌl
p8l'11Onam principum animOl &d iracundiam
comm01'8re ,.-.-munt.
Qui 0IIIIa
InfIlO.
etreoti in exilio detrudentur.
Hic de iure addendum,
qui calumniatore.
_
~t.
JI'•. -
BREV. (iID[f,
1119 0fII. prae_.
1
aa 0fII. O
uiotorioJ HOE Pith., uiotori
O no; uioto Ga, llicturo V, uicino PJlL8
et 1tAh_. et inUrpr'JOOBCPJlL8).
Oh
proCOl.] ii ii V, po G, pro E
2 falsi criminia H
non patimur pNt innocent81 O
snbnertl]
8nbuenlri (J\
8iJ 18 8
8 libimet] libi et
GE
8/4 dato iii (iiii G8) id. (kal. PitA.)
mart. med. (om. G) bono L (0fII. P.II8) iiii (iii
PJI) et ent. (eutioio H) libri
D calnmniatol8l . • . • • 6 propo8uerint
Otn. nane]
li H
6 proposnerunt edd. CIlumniatorea ... 9 permittunt am. D
causa L
7 quod] quae O
pertinent o
aut] ut PML8
in iudlcio] in-
XL l=
.1
8 proponant PJlL8
qui) que L
f'acn1t&tisL, bereditetee O alienIaL
9 etiaIIl
om. GO
9flO enì, Inn. peno) ~um
pel'llOn&I O
lO principia aniDnun B
iracundia E
CODIDI. praes. qui] in8&ipDt O
po" praesumnnt
ftlPPleIur i".....p... errore
OfIInmo, et qnietol _
DOD
permlttum (cf.
ti. 819) E
quiJ bi O, hU B
11 ailiDlD OC
detrudantur
E, detrudnntur G, retrudemur D,
trudentur
O
hle de inre (0fII. Ha) &ddendlUll
(-da Il) q. o. e. (non im. H) poI8Ullt) 0000,
Otn. OEPJlLlJ
dicio G
BREV. XXX].
DE POENIS.
ltut. 9,47.
VIIII,40,
l [= BREV. VIIII, SO, 1) (314 l?] Nov.3).
IXP. CO.8TAlfTDIV8A. AD CATVLLlNVJl. Qui sententiam )aturus est, temperamentum
ut non prius capitalem in quempiam promat severamque I18ntentir.m, quam
in adulterii vel homicidii vel malefìcii crimen ant sua confeBIIÌone aut certe omnium, qui
tormentis ve) intarrogationibus fuerint dediti, in unnm conspirantem concordantemque
rei
finem convictus sit et sie in obiecto flagitio deprehensus, ut l'ix etiam ipse ea quae com-
hoc teneat,
1 il om. O
catuUinum]
V, catulinum ~.
daturaa EtPML
2 hoc teneat] optineat E
capitale L
promatJ proponat 11
seueraque O, ueramque PiÙl.
3 crimen aut) VJ/
oaEOMI81IUt., crimina ut PM IL, crimine aut
OGb
Bua) iu SDa G
4 uel] aut O COIIspirantem concordantemqne)
VOEICS llUt., con'
spirantem non concordantemque
El, eoneordan-
tem conspirantemque
HOt, concordantes
conIIpirantesque G", conapirantem
conoordiamqlle
PJIL. conapirantium
concordantiumqne
Gotlao(redu..
fine PML
uictu.8
obieoto (-tu
E PitI •.) dagitio (-tii PiÙL) depr.) e, d. O. O
etiam) iam Più•• (ìnde Cui. 1686)
iJMe CIfIte
1\01, 1 negare O
o
,
vnn
501
DE .POBNI8
mUerit aegare sufficiat.
.,. .&.lOIIAlIO oona.
DA.T. m
11011. ilO,..
TUV(IBIB),
A.oo. xv
UL. JlAL
40 1-4
JUDaVJm'f(0)
VOLV-
IIIAlfO
DI'l'DPBlI'1'A'l'IO.
lude:.: criminosum dilCntiens Don ante sententiam prof'erat capitaIem, quam
ant l8UI ipee fateaw ant eonl'ictua ve! per inDocentel ......
l'e! per OOIllCÌOB criminil ai aut
bomicidium aut &dulterium ant maJedcinm
oolllJlliaiue manifestiu
oon1'ÌDcatur.
v. -
BREV. (HOO[__ iaLJEOPMLS). -
P
1/2
iii (Iic YHO, iiii OE
op'lLBJ
non. DOn. tnn. (ranDN·) (~
Uf'" od
(I
-pt B)
l
daL
D
nolUlÌ&DO -.
O) ace.
ii
:n (u 8, xii O) Il. mai. hadr. (adnuneto PJl,
ac1rometo S, adrometi E, atromiti H, .bramiti
N-, a O, aolUlÌ&Do 8& auniano (aniauo N-OS)
$
IV8T. 9, .7, 16.
libri. 00fllUlGlu lIÌcÙtUr ref .....
_
_
dieIR ~
rlGIIJe potiu pGM CICOIIpIcM,
COfUtiIuIio igiCur ~
G.314 ..agii tuG. 818
8 dilcatenl PJlS
• aut l8UI] at
l'8IU B
5 1D&IIifeItius) JIl&Ilif'eImm .. PJlL
coguoscatur
(}\
n, 40, 2 (815 [816?] M.art. 21).
'''in
mD
A.. Jmm.l0.
Bi quis "in ludum fuerit vel in metallum < pro criminum depreheDlOrum qnalitate
damnatus, minime in eia facie scribatur, "dnm ' et in manibDl et in suris
poIIIit poena damnationis una seribtione conprehendi,
quo
facies,
quae ad similitudinem
DA.T. XJl UL.
.&.l'BIL. OA.VILLV50
puIchritudinis
OOIlIlTAlft'IlI"O
caelestia
A.
un
_tallnm
I ·cmn<
DD
IV8T.
IV8T.
1-..
_
miDime maculetur.
est figurata,
lI'l' UOIIIlO
faerit<
,
0011 ..
Y. - lV8T. 9, 47, 17.
l Enmelio]
Af,;«u
tuù AugtuMO
8, 8' (9 p. 476 M_.) et
6rwN. S1 (l. Co p. 676) et _. DOfIGL POR coU.
l. o. p. 614: CollltantinUI &d Eumalium 1'ÌcariUDI de parp&ioDe Caecilii ICripsit Sabino et
BaAno 001. (G. 816) un id. Novembres. &Il
1lÌCGnu.
-ma CtWcoraium
Il,
.4(),
I
8 (819 luI. 29).
mD
A.. AD PJI8TVJI pB.&.B8mD 8.&.BDJ.lfUB. Quicumque cohercitionem
mereri ex caDlis
Don gravibus videbuntur,
in urbis Romae pistrina dedantur.
Quod ubi tna sinceritas
coeperit observare, omnes sciant eos, qui, sicut dictum est, eli: levioribus caUIÌS huinsmodi
meruerint subire sententiam, ergastulis vel pistrinis esse dedendos adque ad urbem Romam, id est ad praefectum annonae, mb idonea proaecutione mittendos.
DAT. DD Jt.&.L.
~
A.,.8. 0058T.&.lfTDIO A.. V BT L1OD1IOOOB118.
Y
111,40, 4 (3(6 [?) Oct. 15).
1111'.
001(8T.&.lfTlV8
A. TBJIODOBO
manifesta probatione convictis spatium ante seatentiam temporis datur, f'acultas supplicandi
criminosiaimis patet, cum in homicidii crimine et in aliis •detecti <gravioribns
cauais uItio dift"erenda non sit. Igitur ·quidem qui iam impetraverunt,
ad l'eniam pertineant <: de cetero
•vero < iuta
criminis qualitatem
legem oportet servari et in scelero-
r
7/8
fPur
quidem]
.er. ii quidem
V(mo)
p(DnO'l'IIIBDIo)
r ve! quibUldam
ofliciomm
PIWIIIlDI
..
481.&.8
Duro reis
IV8T.
maliguis artibu tam pn8IÌdum quam
poenas
e1'Ìtandi
•deteotis <
•quidem • . • pert.ineant· om.
lO
e'
8011 in nO:D08 proferri iurie I18ntentiam.
c. cona.
V. -
DE POIIlQB
502
VIID 40 4-9
D.&.T.ID. OCTOB.COInl'rAln'IO... DD _ OOJlft.l.ftS
IV8T. 9, 47, 18.
'Cf'.
1/2 ooDlt&nte c] ric V; li ut Il. 848,
Con- ,
ltantiO A. 1m et CoDlt&nte A. ID, liut Il. 862,
,er. Constantio
A. V et eoutante
C.
VIIII, 40, 5 (3M Inn, 9).
DD'P. T.u.(IIlmln)UV8
BT V.&.LDII.&.A. AD 8T11XAOJIVJlp(BABnC'l'VJI)
v(JUII). LeTianam
criminum reos exeelleas auctoritas tua pistrinil iubebit legum aequitate senata damDari.
sub hac videlioet observantia, ut sub obtutibus tuis semper pistoribus praecipiaatar .. signari, ne, dum occulte per neqniesimos commentarienll8l traduntur, gratia TenaJia aiatat.
DAT. V m. lVIf. NAUBODIVO10VIANOBT V.&.BBOlII.&.JI'O
C05sa.
V
5 u] _.
VIIII,40,
ui prop~
iuncla,
6 (864 Iun, 11).
m.. A.&.• .&.B1'Dl0. Omnes, qui in levioribus criminibus rei deteguntur, piatrinonun
exercitio urbis Romae damnare debebis, ita ut transmissio eorum ad oftlcium praef'ecti
annonae Bine aliqua tergiversatione
celebretur.
DAT. 111 m. 1V5. N.&.IIIIIO
DIVO I01'l&JrO ft
V.&.BB051ANO
ooN88.
V
l ertbemio V: corrector ~
VIIlI, 40, 7 (364 OcL 8).
m .. .&.A. ABTDI0. Nullum
inpertita ceteris reis indulgentia
meruerit
reportare
rescribtum.
et BmtIiorum
(cf. 8, 3, 1)
ex his, quos pistrinis qualitas condemnationis addiurit,
relazari oportet, nisi aliquis speciale I18reuitatis D08trae
DAT.VIU m. OCTOB
• .&.LTl50DIVOIOVIA50 BT VAlUlOnAlfO ClOna.
V
l arthemio V: correcior
.LucanÌtJe et Bruttiorum (cf. 8, 3, l)
VIIlI, 40, 8 (365 Ian. 15).
mD AA. AD !lYJUlACBVIIl'(RAEFSCTVII)V(RBI). Quicumque
Christianus sit in quolibet
crimine deprehensus. ludo non adiudicetur.
Quod si quisquam iudicum fecerit, et ipse
graviter notabitur et officium CiU8 multae maximae subiacebit.
DAT. XVlll KAL. PElI. VA·
L(DTll'1)AMO BT VALBMTB.&.A.CO!{88.
v
VIllI, 40,9 (368? 370? Apr. 11).
mE. AA. AD OLYBRIV. P(RAEFSCTV.) V(RBI). Nc quis pro cohercitione
delicti 'rei
pistoribus vel cuicumque alteri corpori, cum alterius sit corporis , addicatur;
sed un ..
quisque pro crimine, in quo fuerit deprehensus,
motum congruae I18veritati. exeipiet.
DAT. III
m,
v. -
APRIL.VAL(El'ITINl)AMO
ET
VALBMTII
.&.A.CORes.
IIUf.
3 ezoipiat I..c.
IVST. 9, 47, 19.
l impp. gratianul et ualentinianDl
I&.
DE POENI8
vnn
503
4.010-13
W, lO [= BREV. VIIII, SO,2] (366 Oct. 8).
DIPPP .... .u.(IDITDIJ).&.n8,
ULD8
1ft' 81U.TI..&.lfV8 A.U. AD PU.BTD:TATTJl
P(BABnOTV1I)
V{UI).
QuotieD8 in senatorii ordinia viroe pro qualitate peccati aUBterior fuerit ultio proferenda,
nOltra potisaimum explorentur arbitria, quo rerum adqne gestorum tenore comperto eam
Cormam statuere poeaimus, quam modus facti oontelnplatioque dictaverit.
DAT. Tlll m.
OOTOB.IIBIDII GIU.TlAlfO A. I BT DA.G.&.L.UJ'O 00588.
DITDPBB'l'ATlO.
Si quando aliqnae maiOl8l personae aut alicuiDl dignitatil 1'Ìri yocantur
in crimine, iudex ad rerum domino. referat, ut de hultlllllodi perIODiI quid Seri debeat, dominomm praeoepljo iUlta oollltituat.
Y. -
BREV. (OOO[om. inLjEOPJlLB).
1 ~.
O
gratianDl] arcbadiul G
ii d)
Y, pfu O,ppo L, pp Pith., po PJI, pc O, ppDl 11J,
JII'UP08ÌtwD B, __ O
2 MD&torio E
Ienfo O, daagaJaifo N-, dafalioro O) libri:
Prtlll~
CIMI ur"- rezerit pHt Y'_'"
(a. 881. 868), ~
sa ~
ad 14,
4, 4
6 m&Ìoril E
alicDI L
uoca&ur L
7 crimine] crimen eU
ad] se H
rererat
om. L qui
8 instituat
f lta&uereJ inltituere Pitl&. (cu", Por. 44()8 A)
poIBUDIDI E
4/5 dal. uiii (iiii O) id. cct.
remfa (remul N") grat. a. (om. EPMB) i (om.
QOBOPMB) et dagalaifo (fttJYHOEPM, àp-
o-
a.
iO, 11 (867 [366] Apr. 9).
mD
.&..&..&.. AD YlYDm. p(BAKI'IIC!'VX)
v(UI).
Neminem de numinis nostri sacrario
prodeuntem barena suscipiat, lanista doceat, saeva meditatio et pugnatrix exerceat; multa
lÌ quidem po88UDt esse supplicia,
qnibus culpa plectatur.
DA.T.... ID. APJUL. LVPICU"O lIT
10'fUlfO
OON88.
v
3/4
GtltIIU mutondcu
prop~
Ieriem pr_fwor"11&
4 scr. iouino
W, 12 (878 Nov. SO).
A..&..&.. AD A.In'OIfrt1l
p(JlABDO'nJI) P(BAIITOIII)o.
fonnam iudieationis adscribimus, ne in 1000 certa oondicione finito
excedant neqne extra provinciam suam ius relegationis exerceant.
lIIPPP. 1'.&.1.08, GB.&.TlAlfVBBT nL(DTDIl)A.ImI
Campaniae consularibus
modum animadversionis
DAT. PBID. IAL.
DIIOBIlB. TBBv(lBJ8)
VALIIlfTll VI BT ....u.(m"fnn)uo
n
A.A.. oona.
AAA. P'LUUNO
P(Buncro)
v
W, 13 [= BREV. VIIII, 30, 3] (382 [390?] Aug.18).
DIPPP. GB(ATl)AlfVB, UL(DTDIl)AlfV8
BT TBJIOD(08l'n)
P(BAlITOBl)o
Si vindicari in aliqu08 severins contra nostram consuetudinem pro
cansae intuitu iusserimus, nolumus stati m eos aut subire poenam aut excipere sententiam,
sed per dies XXX super statu eorum SOrB et fortuna suspensa IÌt. Reoll sane a.ccipiat
vinciatque custodia et excubiis sollertibns vigilanter observet.
DAT. xv' IUL. BBPT. 1'D05AB
ILLTBlOI BT ITAL(lAB).
AlftOlOO
BT SYAGBIO 001(88.
DlTlIBPBBTA.TlO.
Si princepa culuseumqne grevi accul8tione commotue qnemquam occidi
pruceperit, non atatim a iudicibuI, quae ab irato principe iDlI8 sunt, conpleantur, sed triginta
diebas qui pnniri iUUU8 est, reserTetur, doneo pietas dominorum iUltitiae amica lubl'eniat.
v. -
BREV. (OOO[om. inL}EOPMLB).
l .... ul. et &beod.) idem O
..
a,
pfpo
pfu
, myriel (JIflIfriaae H) et om
......
i; -.IIIIIIeue PfrA.
8 intuidi
I
(Ja
4 IDpII' _ L
Da
(}aB aoaIpfant Ò
..
-
IVaT.9,
47,20.
5 uinciantque H, uincla (uinoula O) atque OE.
nindicta atque O
uigilianter O
obMrnent
OE.
6/6 ~ ll~ k. Mpt.. neronae
antomo (antonmo PiIIL, E) li lJasrio libri.
- Propw ~
tJide ad 1,18, 8
8 oonpleatur L, impleautur E
(-!Ii
$
vmI40
14-16
504
DB POllaI
VIIII, 40, 14 (385 Iun. [?) 1).
DD'PF. vAI.(.DTllII).&.51'&, TUOD(08IV8) BT .&..aA.D(IV8) .LU. .lD ...... Uiri'.I'{ ......... '.) l'{auNe diu apparitorum prava admodum venaliaque perfidia in publi_ impue 0CJIIl0
moda dlllaeviret, 'censuimus< etiam in abaentes pro oonpeteDti
rtft.
ultione debere consurgi. DAT. UL. In • .&..aA.D(IO) A.. I ft BATTO" 00 ...
TOJII)O.
I ..__
v. -
IV8T. 9, 47, 21.
4 i adclidi.. - OollGlil reliquiI e~
dGlù ad Neo"",,*- pro pro pro&alJile
VIIII, 40, 15 (892
Man.
.fU
1aonc
I
daIGm.".
..
poll Iul. H.
13).
p(JWIIPBaI'O) P(lWn'OBI)o.
Si qw. convÌctus reus muimi crimiJUa
fuerit subiectuBque 118nteutiae, conpetens iudicium conpleatur
nee exq1Ùaita commeam
ara eiusmodi subornetur, ut direptus a clericis adaeratur vel appellaase aimuletar. Qaod
si quiaquam p08t iudicium vendibili coniventia licentiae huic praestiterit
ad8euam, haat
levÌ& suetinebit.
Naro proconsules, comites OrientÙl, praefeeti Aug(uataIea), vicarii etiam
adfecti nota deformi tricenas auri libras conpeadiis fiscalibDl confereDt, iudicee aateaa
ordinarii similiter deformati quinas denas cogentur ex80lvere. Officia vero eorundem iadem,
quibus iudices sui, dispendiis subiacebunt, si in snggeatione ceB8averint ac DOIl pneceptum legis ingesserint atque iniecta manu, ne rei auferantur, obstiterint ac nùi id quod
fuerit constitutum in etrectum e:uecutionemque
perduerint.
DA.T. m w. a4ft. oonrumrop( OLI) AJlCAD(IO) A.. U BT JlVPDIO ooll88.
mD
A..&.A. TATl.&.lfO
I
lt
V
4 conhibentia
V
7 hiedem Y
VIIII, 40, 16 (398 luI. 27).
I
IAPP • .&.BOA.D(IV8)BT B050B(IVS)
AA. BVTYCIIl.A.JJO p(1tABnCTO)
mrr. 1, 4, 6 IVII'l'. 7, Si, i9
p(IWI'l'ORI)o.
POII'r ALlA: n Addictos supplicio et pro criminnm
nitIC.
U i-.
immanitate damnatoe nulli clericorum vei monachorum, eorum etiam, qU08 synoditas vocant, per vim adque umrpationem vindicare liceat ac tenere.
Quibus in causa criminali
finil
humanitatis
consideratione,
si tempora suffragantur,
interponendae provocationis copiam non negamus, ut ibi diligentius e:mminetur, ubi contra hominis salutem "vel errore:' vei
gratia cognitoris obpressa putatur esse iustitia: ea condicione,
·ai prooonsu- lO
ut, "sive pro consule, comes Orientis, praefectus Augustalis\
les vel comea
vicarii fuerint cognitores, non tam ad clementiam nostram quam
Or. Ang.<
ad amplisaimas potestates
sciant esse referendum.
Eorum
enim de bis pienum volumus esse iudicium, qui, si ita res est
llil
l et crimen exegerit, rectius possint punire damnatos.
Reos
redit I
·eUam ...
"etiam tempore provocationis emenso" ad Iocurn poenae suh
u
prosecutione pergentes nullus aut teneat aut defendat, sed I emenso ' om.
sciat se cognitor XXX librarum auri multa, primo.tes offìcii
capitali esse sententia feriendos, nisi usurpatio ista aut protinus vindicetur aut, si tanta
clericorum ac monachorum audacia est, ut bellum potius quam iudieium futurum esse
existimetur,
ad clementiam nostram commissa referantur,
ut nostro moz severior uitio :110
2 procedat arbitrio.
Ad episcoporum sane culpam ut cetera redundabit, si quid forte in
I
n
In
nr
] j'2 potIt alia eutycbiano ppo V, ad eutycbianum
ppo potIt alia lez ge'AÌno Il, SO, 5'1: rufino pp.
Itut. (Rb) '1,62, j9, rino Itut. (R) 1,4, tJ
4 cynobitu Yrw-., t!Gckmque tnmIlU in _rgiM
adclidit eoenobìtus
lO pro coDlule) Y " Aie
In
r Sedlnfi
et in l. gtm., prooonsulea nel llUt.
praefectllll
om. gem.
14 in damnatoe _1UtiI '_.
16 ant teneat] &eneat Itul.
19 ao) aut lut.
~1 arbitrio po.C 20 DOI&ro Iut.
DE POENI8
81.
vnn
505
40 16-18
parte regioni&, in qua ipai populo Cbristianae religionis doetrinae i.aaiJnu.tione modeu bi. quae fieri hac lege prohibemus a mcmachia perpetratum 8l1li8 COJDOverint
raDtar,
Dee viDdioaverint.
deeaae arbitrantur,
D Ex
DD
001QJ8.
.,.
BftYCJIl.&.NO
quorom numero rectius, li quoe forte libi
clericos ordinabunt.
.,. 0ftD4. D.&.T. VI LU..
j prolu"buimDlI""
1T8'J'.
1,"
BO.OSlO
6
....
I
Y. - GEMINA 11,80, M; cf. 16, j, 32. 1 popalos l''''
I n~
.&.TG. lIlfUO
IV8T.l,"
6. 7,62, W.
4 mnyso] Y, mm.o,.._,
mni •• lui. (D)
III, 40, 17 (399 Ian. [1] 17).
ma :u. 4VJ111LlUO
p(a.unaro)
P(JWII'OBl)o.
Omnea rea Eutropi, qui quondam praepositus sacri cubiculi fuit, aerarii nOlltri calculia adiummus.
erepto IIJIlendore eius et
consuIatu a taetra inlurie et a commemoratione nominis eius et eaenoIIÌII IIOI'dibus rindieato, ut eiUldem umvems actibus antiquatis omnia mateecant tempora nee eius enume.. tione saeculi nostri labes appareat nee ingemiscant aut qui sua virtute ac 1'1Ùneribus J
Bomanoe finea propasant vel qui eoadem I18rva ndi iuris aequitate custodiunt, quocl dil'i·
num praemium consulatus lutulentum prodigium contagione foedarit.
Patriciatus etiam
dignitate atque omnibDl inferioribus spoliatum
se 8l1li8 cognoecat, quas morom polluit
scaeritate.
Omnes statua&, omnia simulacra, tam ex &ere quam u marmore Bea ex fucia
quam ex quacumque materia quae apta est efflngendis, ab omnibna eiritatibus oppidis 10
locisque privatis se pablicis praecipimus aboleri, ne tamquam nota Doetn saecul.i obtutus
polluat intuentum.
Adhibitis it.aqae fidia custodibus ad Cyprom inaulam penlaoatur, in
qua tua sublimitas relegatum eaee cognOBOat, ut ibidem pervisili c:ara l'aUMu Deqaeat
lIU&nID1 cogitationum
rabie cuneta mÌlcere.
DÀ'I'. XVI UL. ....
oonunuo.{OLI)
'!DODOlIO i. il. oon.
u
Y
lII,40,
6 ~t]
GotAofred-, ingemlllCat Y
8 quul Gotlaofretàu, quos Y
lO eOlgendil Y
_,.,
12 adhibitUI (_. m. rec.)Y
14 ~
,..,._ ,criptoru Butropiul N potul in e:a:ilium
!Ili"", sue ante eiu. cmftÌ aum_ (II. 7Uk-
eiu
ad .AroacIiInR
~
tIOC.
prMf«J1W6
I~
loeu-
06ti1lUiue
DJ; prGtJWreG
........
A~
_.,u corrupeu. iii __
00tUfcIC
ad r.L 16,
Alig. 11.
",.
18 [= BREV. VIIII, SO,4J (899 lui. 25).
mD
.&.A. lIVTYOJlLUfO p(a.unaro)
p(JWII'O:&I)o. SanCimDl ibi esse poenam, ubi et noxa
Propinquos notos familiares procul a calumnia submovemns, quOi reos aceleria aoeietas non facitj nec enim adfìnitas vel amicitia nefarinm cr imen acbnittnnt.
Peccata igitur
SUOI teneant
auctores nec ulterius progrediatur metus, qnam repperitur delictum.
Hoc
singulis quibusque iudieibua intimetur.
D.&.T.vm IUL. Al'G. ooJIIJTA.lmlfOP(OLl)
'l'ImODOIIO
i. ii. oon.
est.
llI'l'IIBl'UTATlO.
Poena illum tan&nm aeqaatur, qui crimen admisit. Propinqui 1'Iro, adfilMI l'el amici, familiaree vel noti, li ooDICii criminil non IUnt, non teneantur obnoxii. Nemo
de propinquitate criminosi ant d. amicitiia time&&,uisi qui lOelDl admiseriL
v. -
BREV. (HOO[om. _]EOPMLS).
1 idemJ V, are. et bonor. brev.
ii om. O
.u~o
(eufiano PMS, euaiannm L) ppo
om. CO
Ibi] sibi E
et om. B
noxa] yl
6rev., noXÌ& Y,.ec.
2 notOl] br8ll. (prGder
HB) Iut., notua E, n08troe VB(1) familiares]
8& f. HOE
procul al pro H
calumuiam
BPII
qDOl] quod Ol'.ML
_lem]
1&8OUlariaPJlL
3 racit] YB08Iut., raciat GOP
]IL
amido L
nerarlo Pith.
sdmittant O
4 teDea&ur L
alteriDl oa
m.tuaJ menI O'
-
IV8T. 9, f7, 22. -
BVRG. R. 24.
rep(p)eritnr] YHDO, rep~iur
EPlIL8,
reperiretUr OT, reaipere&nr (reaipetur Qa)
reperietur Iut.
hoc] hoc in L
fJJ6 dal.
uiii (ix O, xuiili o», ziiij Cb, 0IIt. G) k. aug.
oonstandnopoli (-lim HG) theodoro (tbeadoro
P.M) ne (uiI'O clara 8, uic. PEC) Iiiri
7 poenam oa
8 amici] aliQui PlLL
tenentur PII8
nlmo 11
9 crlmfllOl& PML
amiciil O, amicDI L
timeat] ten .. t O'
O',
J
vnn
VIIII,40,
40 19-22
506
19 (408 Nov.ll).
DIPP.
custodiis
BOlfOB(lV1l) BT TJUOD(08lV8)
manoipentur
8atellites GildcJaia
AA. DONATO P(BO}<l(O.B1'Ll) .&.PBlo(AB).
et proecribtione
damnentur.
DAT.
m
ID.
.erv.
BA8IO
_
nDDI'O
COlQlll.
vI proconauli] ptl V
VIIII,
.o, 20 (408 Nov.22).
IDD .lA. TBBODOBO P(UUBCTO)
tatum
DAT.
nostrae
]t
~
eerenitatis
Si quis eli: proscribtonun
numero comiurbis intraverit, deportatione plectetur.
P(JU.BTOBI)o.
sive moenia
aeternae
DBC. JU.8IIO BT l'WLlPPO COlf88.
y
3 dee.)
VIIII,
.o, 21
ne
prop"," praeudmtem
eI
itmelu, ootob. V
(412 [4l3?] luI. 5).
mD A.&.. B050UTJB
IIT PBOVIlfCIALlBVB UBIc(.u). Heraclianum hostem publicam illdicantes digna censuimuB auctoritate
pnniri, ut eius resecentur inIau.stae cerrices. Ei_
quoque eatellitea pari intentione persequimur.
8ed hanc olDDibus privatis atque militanti bus licentiam damus, et omnes prodendi in medium habeant liberam facultatem Dee
invidiam metuat qui ad publicum deduxerit criminosum, cum illud specialiter cal'eamus,
ne uUus aliquem eorum aut subtrabendum iudicet aut celandum neve ex eorum f&eultatibus vel deposita deneget vel accepta non prodat,
DAT. m 50lf. lVL. u1'(D1CAB)
BO.08(10)
VUU
BT 'l'IlBO D(0810)
V .&..&.. CONII8.
V
5 inuidia V
7 mb,criptionem eme7ldacu
GothofredlU ad alteram 15, 14, 13: III non.
Aug. Ravenna p. c. Honorii VIUI et Theodosii V
AA., recte IU llidetur; nam 2Uamquam C01l.ti.
tutio hau emitli potuit Heraclioflo nondllm
---
-_ -----
-----_.
I
deviclO, cum COftIUlat"", G. 413 ir imiue l'itkoh.r (cf. PrOlper ad h. G. et claron. min. li
p. 52'/), rebellio tUu non poterit rmahi ad
autatem 4. 412.
----------
VIIII, 40, 22 (414 Apr. 18).
IDr. AA. AD ANTHEJlIVM P(RAEFECTVM) P(RAIITORI)O. Omnes, quos damnationis condicio
diversis eziliis destinatos metas temporis praestituti
in earceris implesse custodia deprehendit, aolutos poena vinculisque laxatos custodia liberari praecipimus nec ullas eDlii
"postmodum ' miserias formidare,
Sit satis inmensorum eruciatuum
I· < 1nR. IVft.
semel eluisse supplicia , ne, qui nume communis haustu et lucis
aspectu diu privati sunt > intra" breve spatium catenarum ponderibus
I > non intra.' IVBT.
praegravati,
etiam exilii poenam sustinere iterum conpellantur.
DAT. XIlll
V. -
J[AL .•
AI. COlfRTANTIO ET CONSTANTE \IV.
lVS'l'. 9, 47,
cc.
CON88.
:.la.
1 Aall V
a/~ form, mis. ullas ex. llUt.
4 posmodum V
5 JuÌ118llUl.
6 diu priu.
I Runt poli
[>
De 'lui llUt.
priiati (_.111. r"-)
v-
,
81HZ lVB8V PlUNClPJ8 CERTJ8 lVDICIBV8
507
~'40
23--41 t
II, 40, 28 (416 Aug. 30).
0nDO p(BA.BFlICTO) P(BAftOBI)o. Rectores provinciarum oonl'eniri praecipiut ii, qui pro suo crimine poenam exilii IlUb certo temporu apatio subire decreti
8IDlt, eucto praefinito tempore nec claustrÌB carceralibus
nee in loeis, in quibus emlee
"ereati sunt, teneantur.
DA.T.m Jt.&.L. 8IlP'I'DB. BVDODOPOLl
D. N. TBIOD(OBIO)
.&.. fl1 BT • .ur
LAllIO V. O. ooNII8.
IJID .&..&. ••
JDDS,
v. -
IVBT. 9, 47, 24.
1 monachio V '
2 bli V, hi Iut.
8 iu quibUl) quibus IlUt.
4 iii)
u 1...1. [L]
lI, 40, 24 (419 Sept. 24).
IDD A.A
.• ON.&.DOp(BABFBCI'O) P(BABTOBI)O.His, qui conficiendi naves
incognitam ante peritiam barbarie tradiderunt "propter petitionem viri reverentissimi Asclepiadis Chersonesitanae civitatis episcopi imminenti poena et
carcere Iiberatis" capitale "tam ipsis qUIUDetiam ceteris ' supplicium proponi
decernimus O ai quid simile fuerit in poeterum perpetratum.
DAT. VIU Jt.&.L.
OOTOB. OOlf8TA.5TDIOP(OLl)
.ONAXJO BT PLDITA.00518.
v. -
IVBT. 9, 47, 25.
3 cer&ona8lli&anaeV
XLI
IV8T.
"'om.'1
5/6 uiii k. octob.) V, u k. eep. Iun. (L)
NE SINE IVSSV PRINCIPIS CERTIS
IVDICIBVS LICEAT CONFISCARE
[= BREV. XXXI).
ne IÌne (om. H8) iDlln pro oertU (osteria G) iud. Uceat
(om. L) oonfllcare (Inftscare C.E)] ne IÌne principia
iuuione aliquid collftscetur O. - li",. 9, 48.
II, 41, l [= BREV. VIIII, 31, l) (.25 lan.23),
UlP. THBOD(08IVS) A. ET VA.x.(I1NTINI)ANV8 CABB. AD HIIIBlVJl
P(Bi.IlFBcTVJl}P(BABTOBI)o.Nulli iudicum exceptis bis, qui in
'umIDa administrationis
sunt positi potestate, "vitae qnoque
• • om. IV8T.
no:riis iU8adimendae sortiti sunt, quemquam omnino inconsulta
nostra clementia in ullo genere criminationis
tristi· liceat
·totiDl lubstantiae aliquem
percellere , uiIi ad DOIItras
proscribtionis tempestate "percellere, Ad nos insimulationum
aurea hoc ipsum referatur'
genera, quaestionis
ordo, criminum moles, documentorum
fin. IV8T.
l probationumque
pensanda libramenta
mittantur."
Nemo
sibi praesumat moderatorum provinciarumque rectorum sub quibuseumque infulis potestatis
2 quemqnam patrimonii universis privare subsidiis.
In illos gladii sui et ius seventatis
exerceant, in qU08 statim destringi ferrum tura praecipiunt quorumqne differri aupplicium
1 imp. theod. i (0fI1. GO) et (0fI1. L) ualentiu
(ualerianus E) è (cesarea G. consul S, u OL)
lilwi
hierium] VHOE, hyerium C, inerium G,
epdium P'MLS, egydium pt
2 ppo] pfup
O, pru G, prepo8itHO, ppmE
iudicium E
8 adminietratione G EPMS, administrationum t.
poso aUDt G
uitae quoque] et uitae O
',lUI
adim.] a. iDI O quem~uam) quem G
bIoouolata E
5 in ullo VO, nullo BE,
la D1IDo GOPJlS, in nullum
gere Ba
JIoea& pOllI indicnm Itut.
6 proscriptlo tem-
pestatiB H praeoellere HE
iUlimulationum l
O ,oltu, 8imulationum Vet rel., 8lmula&ionemH
8 penl&ndam L
8/9 Demo mod. reot. que
prou. libi praes. O
9 infolis H, insu1is iP,
infulae PML
poteltates C
lO uuinenis
0fIl. O
in ill08] VtHOOPML, in illo VI, in
illlns 8, nullos O, nullUl in ill08 E
Bui]_.
fqrttu,e sui _uim
I8U. iU8 O, forltJMe ,.ecte
11 qUOB]BGOPJI, qno VECLB
distrinii. H
LS, coDltringi G, disVingendi E
ferro G
qnorumcumque L
deferri HEPML8
IUpplicio E
5
lO
VInI 41 l. 42 t
materia
fJIt interitua plurimorum.
XI ft l'.u.(JIftDQ)A.O
DAT. x UL
ii. ii. 'IDDI(-) •
conrumrop(ou)
.....
O.ua. 00 ....
BWAno.
NallDI
iadicum pri,... .. facul ..... lICli .......
...,..-i.... aa&
pnIIIIUII&&, _ &d rerum ~
relera& ca--, pro qua boe aIiqaiI
.& ...
ta.it, o'-"*r.
V. -
BBEV. (HOO[-. iftt.)ECPJlLB).
[= BREV. XXXII].
~
J
IV8T. 9, 48, 1.
-
N-O) xi (sii O, o-. N-PlL8) 11& aaleDt. (....
hmte C) Co (aus. N-, -. HPJlB) ii6ri
8 priuada PML
prMICl'I1Ien C
4
raut H
iDIIum -.
1 materiae H .a] IÌt O 1/2 dato I: (n IM.
[L), ",o PlLB PilA. [_ 8) k. reb. GODI&. (ooDiP
Hl du. (N VCPlL, domno nOltro O, dAlnn N-,
ddD H, donato 8, 0lIl. OE) theod. a. (om.
XLII
.......
nr.
a-
DE BONIS PROSCRlBTORVM
SEV DAMNATORVM.
de
bonil
prosoriptomm
(pneariptonun
torum E, -. O) l8U ("oe G, -.
lillri. - Iut. 9, 49.
H, pencripO) cIamn.
VIIII, 42, l (821 Febr. 27).
DD'. oo5ITAIn'Dlft
A. l'ftBOIQO
Rea
uxoria, quae ve! .Ucce&lÌon8
lVlT.5, 16,24
.
• Ile mortuo a
poeaa
marito 'rei in servn.a
condicionem a poenae
1'JWBl.&.:KO.
ve! emptione vel etiam largitione viri in eam
ante reatam iure pervenerant, clamnato •marito \
inlibatu
eae praecipio nee alieni criminis infortunio stringi uxorem, cum paternis maternisve
ac propriia fnù eam integro legum statu religiolIum sit. Et donatio maritalis ante tempus crimini. ac reatus conIata in uxorem, quia pndidtiae praemio cessit, observanda eat, tamquam
Ili maritum eius natura, non poena subduxerit
eapacitatie privilegio videlicet et modo inspecto,
ut conaideretur, quid eapere potuit.
Il Si qnid
etiam in emancipatos liberos ante tempus criminis ac reatus patrem contulisse claruerit, integrum isdem et citra inquietudinem reservetur.
:.I Quod vero nec uxor nec emancipati liberi potuerint vindieare, captum ·et incorporatum'
ita ad
me referri apecialiter
censeo , ut illud quoque
addv.tur, utrum fili08 habeat qui damnatus est,
simulqne adiciatur , utrum iidem apud se es.
a cauSA donationis aliquid vindicarint.
8ed in
bis. qui fiscalibu!l actibus nexi sunt et pro ratiociniis proscribuntur l't coademaantur, placuit. l'i
quid proprium uxor hahuit vel a marito datum,
• iII qusntum
C&pt'1\' potuit',
ante initum actum.
l'X quo origo &audis ae vitii in indicium deducta
t'st. si quid deinde in emaacipatos fìlios dona-
qnalitat.e
dedncto
r; r IÌn autem aqua
l P.wnio
ProbianoJ M .. agi"",,.. 11011 Nltùal
lO marilum "DI] ltut.. mari_ eia ..
li ul C. q. c. potuit ~
16 biadem Y
" 0tII. ltul.
iO id-. Y
~1 uiDdioa_
I
I
I
qualibet
<
et ipi
ei interdictum
erit Tel
deportetio
illate,
non
tamen mora el: poena
Bubeeouta, donadonea a
viro in DXorem oolla&ae
adhuc in pendenti maneant, quia neo matrimonium huiDIIDodi cuibUB dillOhitur, ita ut,
lÌ ueque &d 1'Ìtae suae
tempus maritUI eu non
re'rOC&l'erit, ex morte
eiDl oonfirmeotur: fisoo
n08Uo ad eudem ree
nullam in poatenun
c()mmunionem babituro
fin.
Il
li IV1IT. 9, 49,
·a
9
pablicia
penonil<
rint Itut.
25 iuitum actum] .,;p.i, iDitiam
.ctum V ltU1. (LC), initilUD acIaI IwL. (BQ):
ante initium actionis s...-n. .,.-.
BOJII8 PB08CRIBTOIlVII
BEV DAKHATOB.
509
r,
VIIII 42 1-4
tione coulatum
antequam •orto nem llUft'agium
potius quam mUDifleentia frausque temptetur<
intemeratum .put accipientium iura peraistere;
nee quicquam fI.sco in qnalibet causa teneatur
obnoxium, nisi quod in dominio proprio, cum obligari ortDI est, habuit vel quod agena tam auo
.. quam uoria vel flliorum vel cuiuacumque praeterea nomine conparavit.
Exceptis dumtuat
Caeaarianis
qui ab omni iuris beneficio ezcludnntur, nisi probata a me purgataqne ratiooinia
fuerint, ut quod innone habuerint tranamittendi
r.
9, .9, 9
•crlmen oriatnr<
IVft.
r eIt
I
r id est oa&bollciauia
lO
copiam
habeant.
DAT.
m
1[.&.1..
1l.&.II'l'.
8IIJI.DIOA. om&I'O D .... OOlfll'l'.&.1ft'DIOU 00. 005118.
Y. -
1V8T. 6, 16, 24. 9, 49, 9.
~ potiua rra1J!llue qnam mwWlcentia -.
6 .... V. 6(1 tam BUOqnam] forlGNe _.1110
tamqnam
8 excepdl] uc eaHIfttIeI'Ut'I ifa .,.
I
Il babn..
9 oaml iuris] ur ftIGftido ifa V
rint] V', f(?)uerint Y I
[1, 42, 2 (856 Mart. 8).
DIP.OOlfll'l'A.ln'IV8
A.....
lVLlA5V8 c.a... AD POPnVJL
Si quem forte gladius ultor adflize·
rit aliave quaelibet vitam &dimena poena consumpBerit, usqne ad tertium gradum generis
copulationis eiusdem succesaio deferatur fI.sco penitus quìeeeente, ut accipiat hereditatem,
qui eam iure civili vel praetorio poterat vindicare, de Dum8rO videlicet pereonarnm, qnaa
legia hnius excepit auctoritas, &ed ita, ut alia sit oondicio damnatorum 8:1 crimine mai..
atatis aut magicae. In his enim, etiamai liberos damnatus h.beat vel parentes, non condente. poenam, I18d relinquentes
antiquam, fìaco fieri locum praecipimWl. ~T. VIU ID.
1l.&.II'l'.
JQD(IOLA50)
COlfll'l'.&.lfTlO A. VOI .... lVLlA.O c...
00588.
v. -
THEODERICV8
,
112. 113.
2 gndum] VI (poIi1u i"O'" Vm.), gladium VI
8 copulaUonia] cognadonia GoÙlO(redw
nita. V
7 poena VI
pae-
6 haheant V (etIt.
III.
rfIC.)
D, 42, 8 (867 Aug. 28).
ID"
A. .... CAllll. CUU8'1'DlO conVLAllI IW!'I'ICA"
Ubi aliquis pro qualitate cnmoua
vivendi aententiam passus fisco fecerit locum, super occnpandis rebus eiDl statim ofIIcium
procuratori8 patrimonii litteris tuis conveniatur, ut eadem corpora flaci viribus vindicen·
tur et protinus auper occupatione eorum scribtis conpetentibus
intimetur.
DAT. v 1[.&.1..
DPI'DB.
OOlfll'l'A.lf'1'lO A.. VDD .... JVI.l.&.50 CA"
Y
1 baeticae]
ifa V
be-. Y
criminia) iminia _1Iit
2 uinendi) uindicandi GoÙlOfreà.IU,
U OOInIB.
I
punieDC1i HMfIel
fisco]
00
etIGMIit
•
ifa V
II, 42, 4 (858 Ian. 4).
ID"
A. A.D TAVBVX.
Vetueramus bona capite damnatorDm fìscali dominio vindicari
excepto crimine maiestatis et magicae, ut ea haberent usque ad gradum tertium SUC8&aorea eorum, quorum vitam severitas ademiaset.
Nunc vero bona capite damnatorum
flacali dominio vindicari decemimus sanctione illa, quam certa condicione dederamuB,
quiescente.
DA.T. PBlD. 11011. lAK. fIIBlIl, ACC. VI I[AL. IIEPT. DATU.O
BT OIIBULII 00588.
V
1 111 taumm] acilicet praefectum praetorio
I
vnrr
512
42 9. lO
DE BON.18PB08CBIBTO&VII8BV ~A"roI.
fuerit liberorum,
parta inter utrumque parentem aextantibus impleaDtur, ma ....
quadrantem pater, unciam mater accipiat.
Quocl Bi interfectua pa.trem tr.ntum reliqaerit,
nihilo setiDl vindicatione trientis utatur, item si matrem, dummodo ea illll babeat Iiberorum.
Sin autem sola supererit mater, Papiae tamen legia privilefriia deltitllta DeqD8
trino partu feeunditati pnblicae gratiosa, I18xtante oontenta Bit flaco dututem 1I8IIIpIUlte.
2 Tertii capitis haec erit regula, ut aecundi quoque gradua parentea, avum acilicet atqae
aviam paria beneficii foveat sanctio.
Paternua t.amen hoc C&8U, non etiam matemWl, aYUI
et avia qaaerentur,
ut quadrantem es: defuncti accipiant bonis ea. diviaioDis lep,
qaae
8 circa pa.trem ac matrem divel8ÌS est casibu8 explicata.
Iungimllll tamen capite tertio
avo aviaeque fratrem perempti ac sororem, ita ut in capita dividi quadrantem iIdem
eJ:iJtentibua sanciamus.
Ac si cui perempto cum fratre ac sorore mauerit
COIUI&IIg1liDitatis agnatio, sit duodecim tabulis locDl ac ius civile praevaleat, ut aVDl atque avia,
cognatorum gradu invitati, vinci se a legitimis adquiescant.
Quo quidem CU1l tre. unciae
inter sororem ac fratrem aequaliter dividentur.
Uterinus autem frater ac solOr eodem
gradu, quo avua et avia, vocabuntur.
Sin omnes hae deerint punito neceesitudiDee, fIaco
omnia vindicentur.
DAT. xv IU.L. IVL. TBa8.&.t{OlflCAB)
GII(.&.Tl)uov ft TJmOD(OBIO) I ~ 00 ...
V7'
r-piI
611, 3 tUl qui
I
lO
u
-J.
1 Mdandbu] J'Ne., utanbDU T, _tantibu Y
impleuturl V, ul_tnr 7'
j mater
ullOÌllD 7'
Il MCÌu 7' dnmmodo] T, modo V
(. _tante (_. tn. ree.) V
dutantem] yr ee,,
de ante V', deunce T, o... V l
7 etism] T, et Y
8 et auia] V, auia 7' quaerel1tur) Vb, quaere-
T, 9uureretnr Yqa&dantiIID Ta
..,..
oipiantj
accIpia& V, _ 7'
q.. 'l'
lO au.i.uqnej auil.....
'l'
hi8dem V'I'
18qnide 7'
l' fratrer (__ !Il. reeJ V M
om. VI
15 hae deerint) V, heredel e(?)riD& T
16 theuall. VT
tur
-,~i,
VlIII, .2, lO [= BREV. VIlII, 32, 2] (888 Apr.6).
m.. .&..&.A.P08TVJOA}fO P(IlAD'BCTO) P(UITOBI)O.
Ad beneficium legis Valentinianae
pertineant postumi quoque puniti patria, ut bona faciant non caduca. Et ne qnis partum
qui fuerit vel subpositum &rgUat vel non subpositum mentiatur, si forte eo tempore. quo
maritum I18veritas rapiet ad poenam, excepto tamen maiestatis reato, sicut ante praeeeptum est, gravidam 118 uxor adverterit, mittat ad iudicem, conveniat magistratus, maner.t
deposita de conceptione testatio, petantur futurae partitudinis
testimonia adhibitisque
custodibus fecunditas pudica servetur,
Quippe illam fidem solam generis fisco nostro
volumus esse potiorem, de cuius minime nativitate
dubitetur.
DAT. VIU ID• .&.PUL.005·
KTAN1'I1'IOP(OLl)
•• ROBAVD.
n
BT SA.TVBlfINO (JONIIS.
Si quicumque damUltua praeglwltem reliquerit uxorem, 8tatim mulier de
iudieeui voi curw8I eoutestetur , ut CUOI pepererit, in baDis damnati poetWllUl,
hoc lIIt poat mortem patris natua succedaL
DlTUPBKTATIO.
conceptu
IUO
VT. -
~
BREV. (HOO[OfI&.ifll.JEOPML8).
1 idem] VO, grato ualent. et theod. HORO,
grat. et ualent. P.JlL8 portuno L ppo) pCu
u O', uicsrio Gr
1/2 &d bene8cium (-cio E)
lego ualentinianae (-ne T, -ni HL, ualentianae G) pertineant (-neet O) postumi (poatomiano
8) q. puniti (unitau 09) p. ut (0Irl. O) b. faciant
(faciat PJf8, flant L) n. caduca et (om.8)
0711. O
2 ~&rum il
8 qui] cnm PJlL8
lubpositumj expoaitnm PMLS
nel] nel
quod 8
lubpo.itum) expoaitnm PltfL8, lobpoaito PilA.
metistur L li] niG E
80)_
dem E
4 meritnm PJlL
rapIe&) V~
rapit HPIIL8, rapuita
reat1lll 'l' 'J&.....
pro 81t om. O
l) grauide L
miuam O
connenÌlnt O, cum ueniat 8 JIl&IÌIlrato. Il
maneat 0fI&. 8
6 t.8lltauone 8
1~
tur HO, def. T
ma PltfL nostro) nOD PiIl.
8 dubitatur 00
8{9 det. Diii (uiiii T) id.
(kal. PilA.) apro conlt. mero ii (o-a.HOPII8) 0&
.. t. libri
lO qnicumque] qDÌI H, qnecnmque 8
praegnantem) prignanliem M, 0lIl. PL
reliquit 1lI>PJl, relinquit]l&O
Il conoepeo
HE
iadicem nel) incUe. et PJlL8
curi..... Il ~
1la-E8. pMI clamnati O
U _1 id..w.
IO
)RJ8 PB08CBIBTORVII
~
SD
DAIINATOR.
vnn
513
42 11-14
11 (898 Mai. 1).
DIPPP. TDOD(08lV8),
.&.lICA.D(IV8)ft B050B(IV8) AAA. aVftJfo P(aABnOTO)
P(lWITOaI)O.
Bi qui
pro atrocitate
commissi formam eiusmodi sultinebnnt,
ut bona eorum proacribtionìs
nomine vindicata 1ìscalibus sint socianda corporibus, com.memorationem DOIItrorum nominum
in bis titulis nolumus fieri, qui eorum postibDl adtigentur, vel bis, quorum ius ae proprietas auferetur.
Officium etenim palatinum decem librarum auri mult&e dispendio veubitur, ai hoc deinceps crediderit nsglegendum,
DA.T-, IUL.J x.u. oo.ITAlmlfOP(OLl)
'l'BJIO»(0lIl0) A. m ft .&.BVlfDA.lmO f. C. 005118.
VT. - 8c1wlia VaIioGna: praecipit damnatorum praedia oon!loata
neqne nomen pl'Oloribti neque nomen principia in titulis positis Agi.
T
l rufino ppo -.
~m
ftcIetur
.o, 12
4 uel hi8) V, ... bis T: 1 multa
6 multae dispendio] T,
dispendioque
,
a camite pri1'&tarnm
6 det.] T, det. die V
V
(898 Inn, 12).
mD A.U.. BWDlO P(BABnOTO) P(lWITOaI)o.
Omnia proscriblorum bona, quae filCo
iWlller&t Tatianus adnecti, vel ipsis, qui propriam nuditatem. 1'81 illis, qui suorum mortem
iD extrema positi egestate lugent, sine dubitationis
obataeulo recidi praecipimus.
DA.T.
PBID. m. IVIf. oo58TAlmlfOP(OLl)
TIDIOD(08JO) A.. m ll'1' ABVlfDA.lmO f.
005118.
o.
VT
l proeoribtorum omnia T
2 Dlia] V, ialis (ne) T
8 legestate T
42, 18 (893 Inn, 12).
mD .&..&.A. DUP.&.mO co.(m) B(OVJl) P(BlVATAllVJl).
Omnia proscriblorum bona, quae
fiIci nomine singolis quibusque Tatianus eripuit, vel ipsis, qui gladio acerbiorem stilum
passi aerumnas suas nuditatemque fl.everunt vel eorum ftliis ae propinquis, qui cruentas
excepere sententias, restituì mox iubemus, ita ut omnes, qui aliquid ex huiusmodi bonis
Doetra liberalitate
'meruerunt
, restituere
indepta cogantur.
DA.T. PBlD. m. IVIf. OON8TU'l'llIOP(OLl)
TBBOD(08l0)
A-
m.
BT AllVlfDANTlO
s
OON88.
l'T
1 ii &drepauio T orp T qne T
2 aceruiorem VT
3 erumnaa V
que am. V
15
inn.] im. VT: muto.ntnUI od pr~
.
'-2, 14 (896 Febr. 13),
DIPP • .&.lICAD(lV8)BT 80508(lV8)
.u.. O.&.B8ABIOp(BABDC'fO) P(lWITOBl)o.
Serenitatis nostrae
provwone solita commonemus, ut ea, quae Rufinus quondam, cum viveret, quoquo pacto
poII8dit, in eodem statu interim maneant nec quisquam sibi post eius obitum spontaneam
viDc1iC&Ddi tribuat potestatem.
Nam qui transacto tempore siluit ae Rufinum tenere
0CIIICMIit,filCum quoqne nostrum sine praeiudicio possidere patiatur.
Hoc edictis propolitU per omnes provincias praecipitaus divulgari, quo cuncti sciant iacturam se perpes...
pariorem
totiusque rei familiaris periculum, nisi ante praeceptum
nostrum manus
.. D, quae Rufinus vivus poesederat , voluerint abstinere.
DAT. m. FBB. C058TAlmlfO-
1(111)
DDAD(IO)
DD JIT 80508(10)
m
il. 00588.
-,r
r
8 IpOIltanea T
...... L
6 quo] T, quod V
7
potiDlqu&e
T
9 arcad i iiii
88
V
,
vnrr
VIIII,42,15
514
42 15. 16
DB
BOlOBpaoac .IR'fOBYIIIIBY DAIIlU.'I'OI
[= BREV. VIIII, 82,8] (S96 Aug.8)mD
..u...
C.uB.UlO
P(aAKnOfO)
P(ILU'rOIIl)o.
Si quis poathac stilum, quod abeit, proscnbtioDia exceperit, Il sola criminis sui solvat poenaa:
neminem habeat in bonomm amisaioDe COIUlOl'tem. Bit a proBCribti mariti sorte 11Xor aliena,
quo, ut adaolet, proecribto,l: 11Xor'propriu< velut
mann inieeta mOJ: vindicet aut certe quoquo
modo occupatas
statim
recipiat
·facnltates<.
Dee etiam, non quae aliqnotiens inaniter dotalium m.trnmentorum
tenore conscribitur,
sed
qnam 118 corporaliter tradidisse docuerit, 'praeaentetur<.
Ea etiam, 'Ii forte cum proecribti
bonis mixta 8UDt, non negentur., qnae ab innODO athuc marito ante DUptias titulo donationis acceperit
Sin vero frater soror, propinqUUB adfinis et quieumque
proscribto qualibet
sorte sociantur.
Tam longe erum unnsquiaque
a metu ac poena abe88e debet, qnam alienDl a
r.
est.
crimine
DA.'l'. m
ABOA.D(IO) DD .,.
505.
B0501l(10)
DfoùI
.. '"0..
'repra_tetur<
·Ii rorte .......
l'
tar· ...
r Tel durante
_&rimonio 1aqritione TIri u
&d 8IID ante proICI"iJl&ÌOl*D ,. ,e-mt,
apud e&ID &nniter permaneaat jia.
A.V8. oo58T.&.5TD10P(OLl)
m
AA.. 00588.
Quicumqne damnari pro.cribique merneri&, ab eia facuJ&aalDaa Ilo.
uxoria seqnestrentar, ita ut et dotem, quam marito uxor aut eia puenteI obtuJenmt, • cIoaationem, quam ante nuptiu pro coninnctione perceperat, uxor retinea& libique 'rindioe& • ...
proBCriptae facultatia aliena, qnia mariti crimine uxor non potelt obligari.
•
llfT.lBPJUlTATIO.
YT [.Iinit 13 mixta su .•.
J. -
BREV. (HOO{OfA. irat.JECPMLS). -
1 idem] YT, arcad. et (DM. O) bOD. (et theod.
add. O) we.. Irut.
aa 0fA. O
p(po C, pfu
O., pro Ob
3 AOceperitL
crimini yl
4 amillionem TE
[) Bit a proscribti] li ita
prOllcripte .S. Il temen proacribi PML
6 quo]
V, quod BGOECS, Onl. PJ([., fÙ(. T
absolet S
propria PJIj,
uelut] VTBOE, nel
in O, uel CPMLS, ueluti IlUt.
7 manum t»
iniecta] ieotas C, iniectum S mox 0fA. H.
ani] ut S
quoque H
9 non 0fA. G.Eb
lO strumentorum PJIL.<;. infrumentorum G.
conscribetur l,
12 81] 81m Ga, om. H
(orte cum om. PML
12/13 proscribti (praeseripti C, perscriptis G) bonis] proseripticnis H
13 negetur PJ[LS
13/14 obnixio O·,
IV8T. 9, 49,9.
ohnoDo (Jb
14/15 donationel (J&
16 à]
YHEC, li OOPllLS
16 qnoclliJlet L
17 sorti I»
socialur OM·L,a
enim _. O,
fort- ret:U, ma pHt sociantur ~
_
eidenmt
18 a] Yr«·HOOBCS, ad Y, __ P
MI,
abeale] etile HPMLS
c1ebeat O, debebit E alieni. G
19/20 del. iii (iiii ...
'-'0
PMS, prid. E) non. aug, const. are. iiii (0fA. H)
et bono iii (om. BGE) aa. (i E, OlI&. 000)
libri
21 meruit E
eiue] eiue q_uemL
22 uxoris H
et (om. HEL) dotem] de dote O
obtnlerant C, obtulerint a
23 peroeperat]
HGEe, susceperat PJlLS
a OlI&. E
24 proscripli PL
(acultates E
aliena] alienae E, om. PL
quia] qui E
mariti] in
m. il
crimini L
VIIII, 42, 16 (399 Dee. l).
mD
AA.. AD PEBEQBJl(V. cO.~IT.EII) BT PBOCV1U.TOB.BJI DIVINAlI DO.VS.
Ex possessionibns
Gildonis, quae ad nostrum aerarium snnt devolutae, canonem omnium titulorum ex integro sollemni more inputata
cautione solvi praecipimus.
DAT. Ji:AL. DEI.'ElDI. .&.LTDlO
TBEODOBO V. C. CONS.
v
l idenl "ù~tur elle FI. Peregrinue Satuminue
..•.
post iUgCBexcubias militiae tribnnus miIitum, comes _ordinis primi mooeran. inluetrem
sacri patrimonii comith·am secundo, urbi praefectns (C. I. L. VI, 1(28)
4 conss, V
1OM18 PBOSCBIBTOBVlI
1,42, 17
l=
8BV DAMNATOB.
vnrr
515
42 17-19
BREV. VIIII, 82, 4J (401 Ian. 19).
.U.8TVDIO co.(m) II(DVJI) P(BlVA.'I'UVJl). Ne quis proscribtorum bona ve! eorum,
qui publicam l'identur excepisae aententiam,
intra biennium aestimet postuland&.
Abstiueant facultatibus
intra id temporis expetendis,
ut aut proprias quis recipiat, si, ut
nobis ingenitum est, duriores casus et tristiorem fonunam imperatoria humanitate molliamus, aut tum demum postulet, cum iam f!8ca)em potius quam proscribtorum
expetisae $
noecatur. Si quis autem petendas proscribti vel deportati intra biennium crediderit facultatea, careat frnctu liberalitatis augustae, ita ut nee instruantur huiusmodi petitiones
nec, si temere instructae fuerint et sub specialis beneficii muniflcentia DOstram provocaverint liberalitatem,
habeant aliqnas vires indulta.
DA.T.mu ][.&.L. nB. C058TA.lfTDIOP(OLI) VDlCDTIO llT PB.&.VlTO COIQI8,
IO
!DD
DITDPJIIlTA..Tlo.Bona elna, qui proscribi mernerit, & quocumque intra hiennium non
conpetantur. Si qUÌI 1'8ro intra biennium proecripti bona petierit, qnod meruerit, non nlebit,
quia IOlet &d miMricordiam nostra pietas commoveri et reddere, qUle merito commota iUllit aurerri.
V. -
BREV. (HN{f'fdil
6 expetillle]GO{am. w.JEOPML8).
IlE
IItndioam.G coiiii" jiJV, comiti re prG,
coiii rei pub C, correc&ori iii H, coiii riccimeri
E, comiti O, corporum rep 8, corporum PML
ne quil) ne CuiDl PM, neo huiDl L 2 extimet H, 8XÌltimet G, eutimentP, exiltiment ML
postulandam (laEPML8
8 expetendis)
pos&uIaDdilO ant] ad E
li utJ 8ÌcntPML8
4 nobil) bonil PML8
duriol8l (-ria ES)
_
et tristiorem (triltitiOlm 8) rortunam]
durlor rortauil et trietior in fortuna PML
imperatoriam humanitatem E
5 aut] ut H
tanc H postulent CPML8
potius] pot.iDl
rem O emendam et tak quiddam requirillw,
rem __ A4Hnt V et gem. et bret/. (prader O)
proscribtoruml ICriptorum {la
ftscale E
6 no.l&Dtur HEf" nOlCUnturEa
biennium]
t:riennium S crediderintN
7 rructnm E, (mc_8 liberatatisLa,liberalitatesN
angulltiaeG
-
GEMINA lO, 10,28.
neo] ne PML
petitionis NCPML
8 li]
timere N lIlItructa PML, in8tracta Ga
et am. PML
lpeoiali C, lpeoia}eII N, lpeonliI
PML munifi08ntia) VGbOP}lL, munifioentiam
gem.HN(}aEC8
nostram1HNGOC8. nostraY,
Uelltra PML
8/9 prouoc&nerit Vet gem.
9 aliquam IDril (iuril8l PML8
incultam
PJlLS, indnltas GE
9/10 del. Diii (xiii G)
k. feb, conatantinopoli (-lim HG) uinc. et frauito
(m VECPJl8, franditoN, frauitaHO, prinatoG)
libr.
11 meruerint HN
a qnocumqne 0lIl.
edd.
12 petantur HG
biennio NPML
meruit NE, meruerint {la
18 IOlet &d miaerioordi&m] GEbPM8, IOlet a mitericordia (-diam
L) CL, IOlita miaericordia HNEa
nOltram E
commodata EY, coumutata S
d'erri G,
olFerri 8
sio S
, 42, 18 (401 luI. 13).
mD
.&..&..
BATllA5.&.1UO
OOK(m) .&.FRIo(All).
Marcharidus
proscribtus plurima rerum
penes diversos reliquit, sicut quaestio habita patefecit.
Ut quisque igitur aliquid ex eius
facultatibus retinet, si intra duos menses spontanea restituat voluntate, sciat 118 ad veniam
pertinere, si quae suseeperat fideliter repraesentet, alioquin patrimonio suo fisco sociato
poenam 118 deportationis
noverit subiturum.
DA.T.m m. IVL. JlBD(IOL.&.NO)
VDlOBlCTIO
llT
1'B.&.1'1'l'l'O OON88.
$
V
2
paeDeII
V
4 repl8l8ntet V
,42, 19 (405 Apr. 20).
ma A..&.. BT TBBOD(OSlVS)
A. vasIODIO co.(m) a(AOBABVJl)L(.&.BGmo5VX). Possessiones,
quae ex bonis Gildonis aut satellitum
eius in ius nostrae serenitatis retentae sunt ab
oceupatoribus, nostro patrimonio adgregentur, ita ut ab his eli: eo tempore, quo indebite
retentarunt,
praestationum
simplum inferatur.
Qui si conventi intra kalendas Octobres
possessiones putaverint retinendas, sciant se ad dupli restitutionem
coartandoe et dupios
fructus esse reddendos.
DAT. xn :I:.&.L. •• &.I. BAv(lnnu.B) 8TWORONBn BT A.5TRDJO 00lf88.
V
2 in iDI] iniUlln 8uclc
4 retentarunt] V, (MttU,e retenta sunt
5 cohartandOl V
33-
li
5 t6
"lITI 42 20-24
DE BOlUS PB08CBIB'l'OBVK 8D
DADA._
VIIII, 42, 20 (408 8ept. 24).
lXPP. HONOB(lVS) BT TBlIOD(08lVS)
satellitumque
fortunae
domicilia. titulos
nostrae
toribus
ex praediorum
tur, ne, si iussa nostra
cium exilii pariter
et
.&..&..
TIDIODOBOP(BABnOTO)
Proecribtonua
p(:a.&.ftOJII)o.
aerario
nostro iubemus
accedere.
Ideoque
per 8fP'08t per CUDCta
serenitatis
adfigi praecipimus.
Quidquid
aane ab eorum procnuafructibus congregatum
est, largitionibua
Doetn. protinaa copuleaut dissimulatione
neglexerint
aut coniudio praet.erDU.erint,
suppliproscribtionis
8UBtineant.
D.&.T. VIU :uL. 0C'1'0JI. IUlD(IOLAJrO)
JaA8IO
5
BT PHlLlPPO CONB8.
y
2 per Igros
yl
Otn.
VIli, 42, 21 (408 Oct. 25).
mD
TBEODOBOp(JlAU'ECTO) P(JUBTOBl)O.
.&..&..
videntur
esse versati
omnifariam reddant.
vel ex isdem
DAT. Vlll IUL.
Qui
in
facultates
et a.ctus
Stilichonis
facultatibus
aliquid
8ubtruisse
vel
NOVJDIB. B.&.880 BT PBILIPPO cone.
aliquid
rapw..e,
V
2
uenati]
(orlruH
bisdem
ueni
V
VIIII, 42, 22 (408 Nov. 22).
IDO:
.&..&..
filio ceterisque
TBBODOBOP(JlABFlIOTO)P(JUBTOBI)O.
aatellitibus
dederunt
Qui
SUll8 opes praedoni
vel iure vel corpore,
quibns
ille
ditandam
inquietandamque
barbariem , his omnem repetendi
viam
samo DAT. x ItAL. D1ICIDIB.BAV(BlflfAB) BABBOBT PHWPPO 00588.
ve! eiua
publico
UBUB est
iubemus
ad
0IDD8IIl
esae praeclu-
Y
3 inquietandanque
Y
VIIII, 42, 23 (421 luI. 8).
IDD
.&.A. P.&.LL.&.DIO
PIJlAEFBCTO) P(BAETOBl)O. P08T.&.U.&.:
Eorum facultates,
qui pro
crimini bus suis meruere
puniri,
onmi penitus conpetitione
submota
fisco nostro iubemUl
addici, si nullos tamen liberos
patrem
matremve
derelinquunt,
quibus
damna.torum
bona
legum
servavit
humanitas;
scelere maìeatatis excepto, cuius atrocitas
nihil relinquit
DAT. vm ID. IVL. BAV(ENNAB) EVSTATmo ET AGBlCOLACONB8.
hcredibuH.
5
V
2 paenitus V
VIIII, 42, 24 (426 Ian.23).
l1IPP. THEOD(OSIVS)ET VAL{BNTU;lìANVSAA. HIERIO
P(BAEFECTO) P(RAETORI)O. 'Scntiat
latro nefarius
aut huiusmodi
quis professis testatisque sceleribus involutus ultioncm
suam 1I0n posso tardari.
Dnmnato etiam ita proscrihtio infìigeuda est, ut
dimidia.
parte aerario vindicata alia damnati
fìliis reservetur. ~
Decurioni
vero, qui hoc insi Iiberos non habeat, succedat curia
bonaque universo. dctiueat
aut ipsa per se aut
suo ordinatura periculo munera subiturum.
Sin
erit
suboles curiali,
"quam municipales
sibi
vindicent
functiones ', integris
fortunis
fuI ci aturo
Si fìlia vel fìliae fucrint,
"quod pro certn
legis sanetione
defìxum est ', pars diniidia ad
currerit,
r
6 damnatis
Jr
lO
8110)
lust., sua V
lVST.
"Sentìat ...•
reservetur"] Quando
qUÌl
quolibet crimine damnatus capita.lem poenam vel deportationem
sustineat, si quidem aìne liberis mortuus ait , bona eius
ad fiscum perveniant i si vero fìlii vel
nepotes ox defunctis
filiis relicti erunt,
dimidia
parte aerario vindicata
alia eÌl
reservetur.
idem est et si postumos dareliquorit.
r r autem
"etsi on necdum
r patria
'quod
...
$
10
procreata
est ' om.
C8t~
BBNTENTIAM P A88I8 ET RE8TITVTI8
vnn
517
42 24. 43 1
I
r.
eu deveniat facultatum
Sin marea cnriales fuerint inr pari &d curiam
termi1ti, dimidia para eia cnriae nomine deferatur et aliam,
quam in commune omnibus tribuit indulgentia
principalis,
pro virili dividant portione,
DAT. li: JUL. PD. OONST.&JTDIOP(OLl) D. ii. THBOD(08l0) XlI BT V.&.LBNTllflANO D ..u. CONsa.
v. -
IV8T. 9, 49, lO. -
THEODERICVS 118.
f dd. an.] du. Y
xun
[= BREV. XXXIII).
DE SENTENTIAM P ASSIS ET RESTITVTIS
ET LIBERIS EORVM.
de 180tentiam (-lia GE) p. et restitutis (prestitutis O) et lib.
eorum] de reetitutis ab exilio O. - ItuL 9, 51 de a. p.
et resl
n, fa, l [=
BREV. VIIII, 33, l) (321 Sept. 14)-
JIAltD(V)l
p(B.&.DBCTVJI) V(BBI). In quaestione testamenti, quod
deportati filius remeante patre fecisset, remotis Ulpiani atque Pauli notis Papiniani placet
·valere sententiam,
ut in patris sit filius potestate. cui dignitas ac bona restituta sunto
l Ita tamen, nt gesta per filium, cuius cousilia legitima aetas firmaverat, rata sint eodem
in potestatem patriam redeunte, ne eorum reeeissio efficiat, qnod est muime absurdum,
2 eodem tempore nee in patris nec in sua quemquam fuisse potest8.te.
Minores enim
aetate iure quicquam agere prohibentur.
Quibus si damnato patre tutor datus est, necesse
est, at ab officio rrecedat
regresso 80, quem non eolum nomine redire, I18d
rIUOI1'8T.
etiam officium suum nulla pravitate corruptum Iiberis praebere oportet, ut eorum bona
tueatur et augeat.
Nam si patria potestate ad corrumpendi atque effundendi patrimonii
licentiam abutetur,
ut furioso ac dementi, item prodigo, libidinum omnium vitiorumque
servo non est eorum pecunia committenda: ab administratione
fugiat: neque tutor esee
desinat omniaque minoris dispendi a suis ipse damnia praestet.
Sententia vero deportationis nullo patrem praeiudicio deminnat.
Quem si conperta integritas ut natura, ita
officio liberis restitnerit,
ei gubernacula rerum tradenda sunt, cuius ad imitationem pnblici iuris provisa custodia est. Quae nisi bonis patribus detur, luctuosior erit reditus
S qnam discessus.
Ideoque tantum ad restitutionem
indulgentia valeat, quantum ad correctionem sententi a valuit,
Utque deportationis
ipsum per se nomea rerum omnium
spoliatio est, ita "indulgentia
reditus ' bonorum ac
·indulgenti8e restitutio lV8T.
DD'. OON8'l'ANTDIV8 A.. AD
~
I
I
1 pu] publium S, pfu HOC, ppo N, pp no:
(e:r: 3), ppm E
quoestionia N
2 deportati)
deportat id G
remanente Ot, remediante PML
fecÌll8t l fecisse O, feciase et H, (eoi88e prohatur et É
pauli atque ulpiani O
nostia N
papinianil VHbCPML, papirianì Vr~., papiani
HaNOEOB
3 sententia liO
potestatem E
cui] cuius PML
4 gesta] iesla L,
g. Innt S
consiJia] fidem PML
firmauerit
HS aint om. P.JIL
5 potestatem patriam) O,
poteltate patria V et reliqui et Iust., poteatatem
patris O redeuntem (em. m. ree.) V, redeant Eh
oe]1rut., neo V bre»,
earum Ma
resciBlio
(reoeBIio O) efficiat) recessit officiat N
6 neo
iu lua neo in patria O quemquam) requiritur
quem
potestatem ES
minori8 NL
7 iure
_.OP.JfLS
tutor) et tntor Eh
8 ut am. L
regressu N
rediret (]t, reddere O"
lO tueantur NOEb
augeant llNOEh
&d
_. G
offendendi N, fundendi PML
patrimoni T
11 licentia TGh
abutitur NEP
JlL, abutentur G
ut) de T
item] id e8t G
prodigum N, prodico S
liuidinum T, libi-
1
dum S
omnino E
12 seruum G
comrnittendam N
ab] VTNOES, qua ab G, quam
ab C, ad HPML
adminitatione E
fugeat
HL, ut fugiat G, fngiet S
ueque am. O
12/13 tutor esl8 desinat] VTHNOOEXCS, tutoria se designati P M, tutoris sed sigoati L
18 omniaquae Y (em. m. rec.)
ipsia d. praestent O sententiam HOPMLS
uiroN, nera L
14 nullo] nullo lempore E
patre NOt, patri
PMLS, paret O"
praeiudlcium N quem) Y
TXOEC, quae O, qnod H, admodum quem S,
quemammodum PML conpertamN
ut natura
om. PMLS
ita am. H
15 liberi.] et l. O
ei) et HN, am. E
huius PML
imitationem] emendationem OEYJ>a.lIL
16 proui ..
(peruisa S) cust.] cust. prou. O
fructuosior O
17 re8titutioneN
17/18 correptionem 00. corruptionem E
18 lententiam N
uoluit Va
utquae T
nomen am. PML
19 spoliatio ... 518, l amiBlorum omnium om. S
indulgentia] OPML ex emendarione, ut indulgentia E, indnlgentise YTHNOC
bonorum) b. omnium H, onorum L
acl ab N
IO
15
vnn
518
43 l. 44 1
dignitatis
patribus
habeanl
DE BIS, QVI AD STATV AB OOBI'VGIfI'I'
uno nomine
amìssorum
omnium
Bit recuperatio.
Et filii emancipatioDelll
a
officiis petant,
ut libertatem
non damnationis,
aed lenitatis patemae testem
D.&.T.xvm L\L. OOTOB. 8IJUIlO CJWII'O U JIT 0058T.&.lftDIO U CIAD. 00 ...
IImlBPBBT.&.TlO. Si quis
pater
in exilio
mÌI8UI tilinm
utate
iD maiori
nliquerit,
quu-
cumque de bouis propriis geqit filiDl, iuxta sententiam
Papiniani
rata et ftrma permaDeaDt, Dee
contra aut teIltementum aut traDI&Ctionem fUii reversDl pIIter l'enire permiUitur.
Sane oum redierit pater, ai filium vivum invenerit, filium in iDI luum paterna
potel&ate reoipiet. Ceceram
quod de rebDl propriis abeante patre filiDl g_it,
reverIUI pater rel'oe&re non poteri&.
Qniclquit vero filii in annia minoribua CODltitUti feoerint, paeuitUI non 1'&lebit: qui &amen lÌ pro
aetate vel pro abMutia patria aut tutoree aut curatorel
acoeperint,
l'8l'erBU pater &Ho. repuIsis
curatoribDl vel tutoribDl cum omni racultate reoipiat ea oondicione, ut rem filiomm ita adminiItret ac rept,
ut non 101um detrimenta non Mntiaut, sed studio patrie ree l'e! faoultu proficia&
tiliorum.
Quod li pater aut prodigDl aut neglegenll aut e1'8racr ant libidini deditaa _
oon-
YT [incipit 517,9 ullaJ. 9,51,13.
GPJl8, coDltantioHOE, CODlltant C) ii 00 (ii 00 Y,
ii c E, 1iC E, a. ii c O, aug. c G, ii TNOPM)
libri: lUb,criptionem firrt141 laterculul praefecll1rum
4 exilium O edd.
maiore G,
maioria N
relinquerit
B
4/5 quaecumque] et q. G
5 bonis propriill ge .. it
(C8IIit S)] pro b. g. RE, b. g. pr.Oa
papiani NOE8
r8ta et] ratae PML
neo] ne P
HL
6 tranaactionem) trausactioneaS.
contra
tr. N
reuersusJ regreesus G
6/7 uenire
_,
reoipist, ita iniqunm
sena&u
dementi nb,..rsiODe
BREV. (ENGO[om. inLJEXOPJlL8).
l dignitatis] dignitas PJlL
uno] unum G,
et uno O
nomine] nomen Ob
admislurum
N, amÌlllurum G, mÌllluris PJ[, misnrÌI L
omninm lIit om. (]a
fili O
emancipatione
L
2 ofticii H libertate N dlmpnationes 8
laeuitatis T, lenitatee N8, selenitetis
La
8 dato xuìiì (YE['J, ltUii NOEOPJl Pith., xui 8
llUt. [2J, xliii Pith., uii G, def. T) k. oet. Birmio
(T et "eliqui, airmi V, firmio O, lerm P M) crìspo
(crilpio PJI) ii (om. T) et CODltantinO (ne YTN
li
filii talù patriI,
ut boDDI et u
eet, ui in c1amU1Ull
vincitur et filiorum reB inpie ac dementer
nst&re
ac dilapidare
oognOlcitur,
tamquam
IO mortuo,
mb tutore aut curatore
coDllistant: quia licut aequnm
utilia pater rem filiorum regendam admiuistrandlmque
filiomm reverBDI facultatel
a tutoribDl curatorihul1'e
5
-
cm.c.ret.
er. 9, (8,
1. -
1V8T.
p. I. Co r. pater om. La
7 lÌ __ PIIL
filium OIR. G
iDI sunm] iDlnm H
neipit
H, reoipiat NG cetemm] certe P
8 i_t 8
9 flUi OIR. H
ooDltituti) poIiti H
leoerint] fuerint O
lÌ OIR. H
10 pro aJ.entia]
abeentia edd.
lut tutoree] tuto ... HG·
aut] uel H
curatori. L
reueno pUre G
fili08) fllius NG, filium O, ()lII. H
repn1sua N
Il tu&. uel curo G recipia& (-a&ur Oh)] HNG,
reoipiet EOPJlL8
ea) ea tamen N ut rem)
nuum E
12 &C] et H non sentiant (-ù G)]
II8Iltiaut P
nel] et N
18 libidinis N
13114 oonuincitur (-cetur.Hedd.) et r. r. i. ac
dementer
(ind_nter
PIIS) n. ac dilapidare
cm. L
14 oognOlCetur L
talea NÒ
15 aut curatore om. L
quia] qua N
aequum] bonom PMLS
bonus] &eoDl PJlL8
et om. O..
16 utiles N
in damnnm] damno N
17 curatoribusue 0Ift. N
Mmatu)
reseruataB N
subuertione PM
delaceret H
XLIIII. DE HIS, QVI AD STATV AS CONFVGIVNT.
YT et rei. VIlII,44,
llUt. 1, 25.
l (386 luI. 6).
lllPPl'.
V.u(ENTUlI)UV&,
THl!Xm(08Ivs)
ET ABCA.D(IVS) AAA. CYNBOIO
P(B.&.EI'IICTO)p(B.&.BTOm)o. ' EOI!" qui ad statuas vel evitandi
metus
vel creandae invidiae causa confugerint,
"ante diero decimum neque
auferri ab aliquo neque discedere
spente perpetimur:
ita tamen, ut ',
si certas
habuerint
causae, qui bus confugere
ad imperatoria
simu-
lacra
IVST.
'eos<
Dm.
• ante
. . •. ut
<
o,n.
debuerint,
iure ac legibus
vìndiceutur:
sin vero "proditi '
I_·-,;p,...ro_b."a,...ti_<_-,;---:-_
fuerint artibus suis invidiam
inimicis
creare voluisse,
ultrix
in eos sententia proferatur.
D.&.T.PBID. NON. IVL. C05ST.&.lfTDIOP(OU)BONoB(IO) N. P. ltT EVOD(IO)
D. CONB8.
v.
VT. -
IVST. l, 25, l.
2 euì ('Patì"", "acot :l Zitt.) tandi V, uitandi
IlUt.
5 habnerit T
6 lÌ IUlt.
8 np]
1m
VT
iii:l
V, 0111. T
BI8, QVI .AD ECCLE8lA8 OONFVGIVNT
XLV
[= BREV. XXXIlII).
TBlIOD(08lV8),
45 1-3
DE BIS, QVI AD ECCLESIAS CONFVGIVNT.
de bi8 q. ad eccleei.. (VTHE, eocl8lliam NGCPMLS)
coDfuginnt) de ad ecclesiam fugientibDl O. - llUt.
1, 12 de bis qui ad ecclesÌ&l conf. vel ibi uclamant.
U, 45, 1 (S92 Oct. 18).
lXPPP.
vnn
519
ABCA.D(lVS) I:'l' BONOa(lV8)
.&..&.A.. BOXVLO
CO.(ITI)
s(ACB.&.BVJl)
L(.&.BGITIO-
JJVJl). Puhlicos debitores, li confugiendum ad ecclesias crediderint,
aut ilico e:drabi de
latebris oportebit aut pro his ipsos, qui eos occultare prohantur,
epiacopos exigi. Sciat
igitur praecellens auctoritas tua neminem debitorum posthac a elerieis defendendum aut
per 80S eius, quem defendendum esse credideriut, debitum esse solvendum.
DU. xv x..&.L.
.ov. oo.lITu(TDlO)P(OLl)
.&.JICA.D(IO) A. D I:'l' BVJ1JfO 001'188.
VT. -
THEODERICV8
70. 71.
l 011 T
2 aeolesial T
Ilieo el'trahi del V,
ubai 801 et T
4 debitorum] ... itorem T
[I,
I
5 creorediderint Y
l'u].iii
T
I
6 i am. T
45, 2 (397 Inn. 17).
DD'P• .&.JICA.D(lV8) BT BO.OII(lVS)
.&..&.. A.JICBBLAO p(BAB)p(.aro)
A.VGVIITALI.
Iudaei, qui reatu
aliquo vel debitis fatigati simulant 118 Cbristianae
legi velIe coniungi, ut ad ecele&iaa
coDfugientes vitare pOllllint crimina vel pondera debitorum, arceantur nec ante BUBCipiantur, quam debita universa reddiderint vel fuerint innocentia demonstrata purgati. DA.T.
XT x..&.L. lVI.. C058TA5T(150)P(OLl)
OABB.&.JUO I:'l' ATTICO COlf8&.
YT. - IVS'f. l, 12, l.
1 iudei T
[1,
2 se am. T
crutianae T
3 euitare IIUt.
4 .urgata T
45, S (898 luI. 27).
m.. A.A.. BVTYCHUNO
P(BABFBCTO) P(BAI:'l'OBl)O.
IV8T •
• Si quis curialia clericDl Cuerit ordinatUl
·Si quis in posterum servus ancilla, curialis, deneo .tatim conventione praeID.Ìlla prutibitor publicus, procurator, murilegulus, quilibet
nae condicioni reddetur, ia "Vigoreet solpostremo publicis privatisve rationibus involutus
lertia iudicsntium ad prutinam sortem
ad ecclesiam confugiens vel clericus ordinatus
1'8lut manu mol' inieota revocetur. clerieia enim ulteriue legem prod_ non
vel qnocumque modo a clericis fuerit defensatus
patimur, quae C88IÌoDepatrimonii IUbnec statim conventione praemissa. pristinae consecuta decnrionea elericos _
non ...etadicioni reddatur,
decuriones quidem et omnes,
b.t< fin.
quos solita ad debitum munus functio vocat,
vigore et sollertia iudicantum
ad pristinam
sortem velut manu mox iniecta revocentur: quibus ulterius legem prodesse non patimur,
quae cessione patrimonii subsecuta decuriones esse clerioos non vetabat. < Sed etiam bi,
quos oeconomos vocant , hoc est qui eeelesiasticas consnerunt tractare rationes, ad eam
debiti vel publici vel privati redbibitionem
amota dilatione eogaatur , in qua eos obnozios esse constiterit, quos clerici defensandos receperint nec mox crediderint exbibendos.
I:'l' OII'I'BBA.
VT. -
DAT. VI IUL.
A.1'0 ••
IVST. l, 3, 12. -
mzo 80NOBlO
A. IDI
BT
BVTYCBlAlfO
00588.
THEODERlCVS 70.
3 mnrìregulue ya
5 aeolesiam T
orna-/
lO iudicantum] V, iudi...tum T, ìudicantinm llUt.
11 uelut manu mOli:]V IIUt.,
ueI 11m mOli:mann T
12 qUle] qnam T
tue T
I
ese clericos T, clerlcos esse hut:
13 uocat T
aeolesÌ&lt.... T
16 eutyciano T
biiY, om. T
15 mos T
I
lO
15
520
VllII 45 4
VIlII, 45," [= BREV. VIIII, 34, l] (.al Mart.23).
1llPP. TBBOD(08IVB)
BT VAL(DTDII)AIfVB
li . .&.tmOOBO p(1lABnC'l'O) p(UB'l'OaI)o.
Paieant
summi dei tempIa timentibus; nee eola altaria et oratorimn templi eiroamiectam, qui
ecclesias quadripertito intriDsecus parietum saeptu concludit, ad tuitionem cont'ngieutium sancimus esse proposita, eed usque ad extremas foree ecclesiae, quu oratum
gestien8 populus primas ingreditur, confugientibus &ram salutis a.e praeeipimus, at inter
templi quem parietum descrìbsimua cinctum et post Iaea publica i&nuu primaa eccl8liae
quidquid fuerit interiacens sive in cellulis sive in domibus hortulis balneis areia atqne
porticibus, confugas interioris templi vice tueatur. Nee in extrahendos eoa conetor qui&quam sacrilegas manus inmittere, ne qui hoc aD8UIsit, eum discrimen auWD videat. ad
expetendam opem ipse quoque confugiat. Bane autem Ipa.tii la.titudinem ideo indulgemus, ne in ipso dei tempIo et sacrosauctis altaribus confugientium quemquam manere
vel vescere, cubare vel pemoctare licea.t: ipeis hoc clericis religionis causa. vetanti'bus,
1 ipsis, qui confuginnt, pietatis ratione servantibue.
Arma quoque in quovia telo, ferro
val specie eos, qui confugiunt, minime intra ecclesias habere praecipimus, quae non modo
1 ual. et theod. E
ai) am. O ppo] ppp H,
pru Ga, pfo o», po E
2 lummi] 8nmma pbM
LQ8 D. 14, et 8ummi G templum L solum
HGb
altaria] ad a. G oratoriacum E, oratoria PitlI.
tempIo O circum tectum PitlI.
qui] VT et brev. plerique, quia HN, quae G,
quod O corrigem
a aecl8lÌ&l T quatripertito N, quadripartitoO
saeptu] Y, septu H
NOPMQK 14, ••• tu T, septum G-L, septo B»,
septa Eb tuitionem] tumorem T
3/4 fugiendumH
4 sanscimDlH
proposita] VOEO,
propositasHNGPMLQK 14
extremas] aestimas T
aeolesiae T, am. Pith,
qua G~
oratnm] ortum G", id ratum G~, orantium H,
gradatim BY
l) J~rimÌl L
praecepimu8 NE
ut inter] HOELQD cum Graeeo: OiafE;µEra~';,
intera vel uttera T, ut iter YNGXOPMQt&8K 14
PitlI. (ez v[mret] T[iliif])
6 templi quem
(ric YHNX08
Pith. [ez ss}, quem inter E,
quam PMLQK 14, que no; quod TGb, inc. Ga)
parietum (in p. Gl, in parietibus G", e parietibUI T) describslmus [dlscripaimue H) cìnctum
(,ic TNbGXL Pith., ciactu VIIEOPiJ18Q, cictu
Na) libri tpraete« O), templum et parietum
quem descripsimus cinctum O, roii vaoii ò'v n;j
7r(!OE!(!'1µ{VI(!
µEV Graecu«
r(!o7r1(! 7rE(!I7rEq:(!CtX8a!
t1!Ey(!ci.pc;-
fost loca] posticia N, postic. (sie)
Pith:
iannas et ianuas O
aeclesie T
7 quidquid] et q. G
iter lacens X
siue
in domibus] VBNGEOXO, domibus8, om. TP
MLQK 1l Pith. _ ortulis T
atque] ad-
que T, et O
8 oon(ugu] conilJiil PlILK 14,
coufugi_nt 8
interlores N
uice (uioi B)
tueatur (-antur G)] netuatur T
in 0lIl. N
extraheudos) extr_.dis
T, extrahendo NO, extrahendUl 14 conetur] continetur X
9 laorilegu.tlE
inmittere] inicere O
ne qui hoc]
neque hoc (am. L) HPML 14, neqne oc K,
neque qui hoc XC, neque nilior nequequi hoo(JY
ausDl sit] C&8UI lit N, causa sit (ef'rON"'"
uilior coUocotur) G"K
suum] IDm H
9/10 &d expetendam] ad xpetendam L, &d expeotandem HO', ad explendamG"
lO ipee q. eonrugiat] O cum GrlUCO: b'a µrj cI 'fOV'fO 'f01µti"
... xaì avrò, ... xarafPVYl1, ipei q. confugiant
(-giat Ma, rugiant K) YHNGEXOPMLQBK.
14, ipse quoque fugiant T
hac T, hnnc K
10/1t indulgimDl BE
Il in 0fR. TllLX
dei) die T
sacraesanctis 8
11/12 manere
uel u8lC8re)H(') CU1RGraeeo: µi"EI" ~ ItlSU""
manere uel uese!'re TQ, mane uel uespere V
bre», (praeter H l t] Q)
12 uel cubare (VNG
008, uel cobariH, uel cogere PMLK 14) am. T
pemotare P ipsi Ka
causa] caDÌI paMX
14, causis L
uetantlbus] habitantibui PML
K 14, om. Ha
13 confogiunt] fugiunt G
pìetas E
rationem O, rationÌ8 TX
quouie]
uis PM 14 telo] tale L
ferre TQ
14 eeclesiìs L, ecclesiam O, aeel[esias] T
precìpimus T, praecepimus NEXU
quae] quem G,
ql10B, quia Pith. non modo] noxae PMLK 14
I
lO
BI8, QVI AD ECCLE8IA8 CONFVGIVNT
VInI
621
46 ..
mD .lA. 'Avr/,0X'l' l'eyaltnr(!ITIE-
I
ClTn'l' hrci(!X'l' Jtal V7rcrr'l'. ·AIIEqiX~.101'< Tai, IElwtl'"
01 IIaol Toii µeyalov Ihoii. ·oV ylÌ(! µolla< rlÌ ~Eia :h!tlUlClTrj(!,a Jtal TÒll EV1CT1/(!I.OII
"aò" TÒ"
Tl'T(!ayoillOl" TOiXOI" 7rE(!'fl01DTE'X"O-
µEJlO" El, atl",&1"a"
tllIJ'n1,i"
n;;11
7reotr",EvyOvrOl" ~,tl7ri,OµE", all' Et
n Jtal 7rE(!alTl(!OI ToVTOV TVYXa"E',
IO ax(!, TI;;II TE1E1TraiwII81'(!liill T;j, h-
r ~Uov
{lOII'ò" Toi, 7r~",EIiT
•
"
yO"'" ."''" 7r(!lHTrarroµw' 0It1ff! µETaEV TDV ""'DV, ;;" T'ii 7r(!Ol'fF/µl,,'l'
T(!Orr'l' 7J'f!'7r'lJ'(!cix~a, l'E/'(!cit/laµ,,,,
n iiX(!J Tliill 7r(!oiTOIIIl'ETà TOÙ, "7Jf'Of1iov,
T01rO"," Tjj,
~ICd'Jflia, 81'(!liill. Tà
7rE(!"'Y",iµwa,
~II olx,,,,, ii zrino~
, ",;1crì, ~ 1oVr(!0~ ii ~" ClTocrì, TVYd'Jflia,
r
"TE
nw,
IO
X""" ,
,ltlt1r)vra,
7r~tI",vya"
Jta8-' oµouJffjTa roii
IIaoii, ,,,l'W......., rJtaì µ7JI",a rrfoVfO~ lE(!OfliAo","
hr6{J«1k",
r
f"a
x.i(!a"
µ'Ì
tI Toiifo
TOlpOi", b tllI""'Of!ai, lallfò"
lr1oìll,
Jtcd "';fÒ, ~EamJII flrnj~,Uf" ICaTa!pUYl/.
:u TDVTOIl TIii" IUft1T7JµcrrOlllnAnoç ·I,à
TDiTO< tlIWIXOI~tlaµEII, l'Ila µrj TW' TIii"
7reotr",EI'Yovrw" iII T'ii foi SEoii IIa'ii
; b Toi, dyio~ ~Uft1T7J(!io~ µl"Etll
ii
SO
; bs~i,," ~ JtaSlVI""
7ra""vx",,"
iED' Tliill µÈII Jtl7J(!'ICriill fii' ~(!7JIJJt.ia,
X"(!'" fOVfO JtwAoovr"w, Tliill 7r(!Otl",rili fii' tVtI'{J,ia, {II.Jta ",vAarro,,"OnAa li
iII tlulri(!'l',
iII
rw"
»
....",. r
ii
hl(!ffJ àµI'"r7J(!i'l'
oMaµlii,
ÉX""
roti, 7r(!otl",Eliyona,
ii
hr,,,,l(!EaSat
ii
ivrò,
IIXBID'LVJl Il'ITBGBVJl
• àll''l'xS-all<]
pon arraplum ezorlRum .equwr ';II.'l'X:njtla" fol""
·oV ytiq ,.,o"a·] Jtal. TOÙ' 1f(!fXI","'yovra, olxlTa, (m) •
ti JtOl"Ò' J7JO"Elltl~
{JOII'ò, Jtcd f'Ì" ~,la"
florirD Jtoui 1f(!fXlJtoµ"oµi"J"
ébratl'" ~Jt fliill fmif7J~ OZ'xIl!" µr;./.µia fii, J_7r'(!.fI(!a 16OIX:njfOl. A7r,U7J'
1fOtoç "a(! TCU> .vµ",O(/a"
ourro, t11fo1''f'*'ETa,
b
foi, "aVarDVtlt", Il rò" alywrlò" mrClaÙUJ',," Jtcd f'ÌII
7r'1Y'ÌII ro&, Ilt/lliifn aoAoi•• ~;
7roia ferì; a~c.nriIIa~ 7rE(!Utlfal tlVµfo(!crì,
S'(!a7I.ia,
~tÌy "';Tai,
ti IO
~EÒ' a(!~.lD;
hrl. ya(! rlÌw sfµETl(!OI" ICa~Oill oV 1'0"0,,
oW f~ EiiEatl~aJ 7J(!oD(!7Jµi,,0~ 7r(!oiTOI" b"flai".l"
tllIµflai""
s."""
ii
r
li
r dyla,
r i""onnoll
r Jtai. El Jtai. µtilwra
Jt.ia,
TE
ICal..vÙl{J.la,
~My'l'
ftÌJ'lJl.(!'ji ~"""
«!"t1!~a
f'l' T01f'l' ov µU(!ffJ f" f7J'
7Ja(!aT'l.erlflEOI' lui(!ICITaJ
r07J'l', 01'01; V7IÈ(! Toii nj"
aµE(!lµIIi«II 7r1crrii"a, fai,
1f(!OtI",EiYOfltll Jtcd foi, nJAa{JovµIIIo~ f'Ì" (Jrnj~El~1CT.i"al, 7falJall Trì" 7f(!O17J101Iµ1''gll 7r.(!io/o" drll&Jt(!UOII E"'",
A,µIIIa
T1j,
~tllIxia, 7f(!Ot1TciTfOµ'"
r guae
'equuntur µtiTE 01 7f(!otl",n:yovr"
•••••
fE allS(!W7IOf7Jrt xal. fD ~'uJTfjT' foii 7f(!brovro,
Aax~/IIfo,
ad rmn fIOR facienti4 OmilimlU
"'V-TD
Jt'17l(!O~ VI, EtTE eyJtfJ7f0~.12
18 71 av1a~ J
l imer. am. .12
2/3 all,wxSwaall V, all.'l'X'
V,
Eli av1,", .12
Ao,'f(!O~) V, eu« '"
8fJfIall .12
3 fO', ,JtIUJtI'" Q, fa~ a'''l.Oa," JI'
IIao, TOI') Q, IIa07rOIlV
4, µo"a) V, 1'011011
.12
AOIlf(!O~ .12
71 '" tlfOa~] '" IJroA~ VI, Eli
18/19 fl'(!xallE' V
5 TOII '1'lCr7J(!WIIIICtOll] V, re EIIJtr7J(!to" fOI' foA" VI, aal El' 11f0a~ .12
ÙlOII .12
rOll] V. ro Q
6 rET(!ayOllloll
19 .wlllvra,)
ftC VQ
21 fovro~ "(!OtIltQ, fET(!aTWIIWII
fETra(!wvrwII Vb
Aov,] Y, fOVrot, &E(!otll,A,a, Q
22 ,"a 1'71]V,
rOI'fo] Q, TOII V 23 tll'II",WfO'XOI" .12, SO"'WII JI'
6 1f'(!'{JoA7JV, 1fE(!Ir- 1'71 fOV reS2
(!E~ Y
EltfOlll V
2f1 TOI'fO lE] Y, re I,
(JoA7J'Q
6/7 nxt{oµtllOll
V
7 atl",a'-II
rowllfo .12 tlUftluµarwI' V
25/26 l,a fOI'fO
flvvrtA", V
8 ~Etl1f"OllµEII V
9 aa.
7rE(!ET'(!OIY
lO .7-v(!WII] fl'(!W" V
11 El.ov)
am. .12
26 1'7111'71' V
27 rw' V
"aw,]
VI,
Vl
~ 71].12, " Y
ayw~) .12, arV, M'w .12
(JOµWII V
11/12 1f(!OIJ",.vrotllJ,,,] .12, 1f(!oa",lIyollatll V
13 Oli) V, ro' Y l, ay'-.o, VI
~IIIJUft1T7J(!l.OtI~Y l
EJI .12
14/15 f(!01fW 7f.(!t7f.",(!atlSa, (Iic) tI,,- 29 7ralllll'X"E"') V, 71alllll'xi"IJSa, .12
30 EED]
EE7J'V
30/31 ~(!EIJJt,a, Jta(!", V
31 TOllfO
y(!tnpaµ," (mpra e. add. fWI) [r(!o7fw 1f'(!Irante 80 rriill l'III .12
31/3'J TWII 7f(!0tI"'. lE]
7rE",(!axS", 1'7(!al/JaµEJI rw'j" ax(!, (dektil a
m. 1 litterU [
camprehenri.) V, r01fOl 7r(!Otl- xal fW" 1f(!Otl",. Q
32 ElIfJ.{JUf' Y
83 tlu17J(!'l'
",vy',
lur(!tnpaµ,"
Jtal· .12
15 rw" 71(!OIrOlll] 32/38 ",,,AarrwII Y ti. 71)V, am. Q
4Z, fOlli 1f(!WrOll V •• :.17Jµotll.Ov,] V, th;µWI" .12
71)tlul7J(!U»'" V
34 ETE(!OIJaµvvr7J(!l.Ov V,
16/17 fa 7JE(!'eyJtElµ,"a] Q, 7fa(!Eì'JtElµtllOll
ET'(!W EulEI Q
7r"e.(!a6lµE" VI
17 71 Jt'17r0~) VI, '1
,tr,
V.,
"w,
V',
35
VIDI 45 4
622
DB BIS, QVI AD BCCLBl!IlU OONPVGmn'
a I1JJDmi dei templis ac divinis altaribDl probibentur, eed eti&m cellalia domib1lll hortuIU
2 balneis areis atque porticibus.
Proinde bi, qui Bine armis ad lI&IlCtiIamum dei templum aut ad sacroeanctum altare sive uaquam gentium Bive in hac alma urbe COIlfusUmt.
IOmnum intra templum sive ipsum altare vei omnino cibum capenl abeque aliqqa eormn
iniuria ab ipsis clericis arceantur, designantib1lll apatia, quae ÌIl eccleBiutioia eaeptis eoram
tuitioni sufticiant, ac docentibus capitalem poenam 8888 propoBit&m, Bi qui 801 conentm
ÌIlvadere. Quibu8 Bi perfuga non adnuit neque eonsentit, praeferenda humauitati
religio
S est et a divinis ad Ioca qnae diximDl turbanda temeritu.
Hoe vero, qui tempIa cam
armis ingredi audent, ne hoc faciant, praemonemDl; dein ai telia cincti quovia eeeleaiae
1000 vei ad templi saepta vel circa vei extra Bint, statim 801, ut arma deponant. auetoritate episcopi a eolie clericis I18verius conveniri praecipimus, data eia fiducia, quod religionis nomine melius quam armorum praesidio muDÌantur.
Bed ai eceleaiae voce mODiti pc*
l a
.ummi.
PMQ 14, .dsUDIia X
!empii L
altaribDl] salutaribDl E
probibetur O,
prehibentur 14
2 arei8] arei8 (ante balneia)
E, Otn. H
atque om. O
particibu8 14
proinde om. T
bi] hii VTE alA, hia PMLQK
14, om. O ad] a L
S aut ad] aut a XM
qa, aut NO, nt ad K
ucrum I&DCtum NE
altarem TK
.iue . • . 4 altare om. S
usquam] usque ad H, quisquam OB gentium
0111. Pith.
sìue] uel B
urbes N
4 IUDImUDIN
ipsum) in ipeum E
omnino 0111. O
abque X
aliqua1 aliq1llle L, 0111. O
l) incuria O'
8pAtia] llpatia uel E
laepti.
0tII. s»
6 tuition8 NXOQK 14 PWa.,
tuitionibDl 8
ao docentibus] BOEQ(')
cum
Or_:
lIai 6&4aI1I10".",II', addueentibua YOO
.La(1J 1'itJa. (&3: U. e.), abduoentibus NXPM
Lb8K, ao ducentibDl 14(')
qui] quis H
r-
OOEK
cone&ur BOOIl, conteaentur
L
7 inu&dire M
si] ipeo H, Otn. Ila
fugam NO-EX, profuga PilA.
abnai&
praeferendam N, pre(erendae H, profereDda K
hnmanitati} YO:EOb, humanitatia H(JaXCP
MLSK 14, humanitate. N
relio pa
8 est 0lIl. Il
et] ntN
a (ad L 14) clininial
adueUÌI O, a diUÌI K
ad loca] looia PILL1t
turbandam N
templnm O, in tempia Il
9 audesnt B
neo I»
pro_DI 8
dein] delùnc O PilA.
tilis NE
quoaia]
in quoUÌI O, quo nel bis S
lO templis N
nel circa am. PMLJI. 14
Bit O
801
nt] ut e08 O
reponant PùA.
11 episcopi. L, epli K
conueuire l!tOXO.La8 14
preecepimDl NEXO
eia] hil 08, _ PJlLK
12 armanun OK
m1llliatur PJlLK 14
munitiXO
I
IO
BIB, QVI AD EOOLE8W
rij,
r ~u"
QONFVGIVNT
7r~'1mo,...",
VITII 45 4
523
ov µti-
..." hl 'l';;'' 8,i."
""."
Ifa! 8f1f1"'~'"
al, 'lei Mmrci, '1ai'l" 1f..,1V0,,.,,, , clllà If"L 'I." OÙIfJp.ei-r6l" IffIÌ.
Ifa! ...
" xfIÌ. 1oVr(HII" xfIÌ.
.. W" IffIÌ. ·6Totii". Toti, '1oi""" lixa·
07r1ol" 'Ii àyi" oilf'f' .,,w 8,où Ifai.
,k '1Ò ""lO" 8va"""~~lO"
I" oZ~7ron ,,",,, ~ Ifem; '1aV"'1"
7r0,",,,
lO 7rfOfltpfl1ro".,a, "7r"oi"
b, .,ti "atji
hfr"'6T'I~i",Ifa!
'1~ori, p-"ccÙlp.~,z".W 7r"fei .,cii" ù'1l'utcii" 7r~H7jq5 1f6l1V'1I8a, 1"0' '1W~ V{I(J'OI',
·I,ut""""01"·
.,ei "Ul6T~p.a-ra I" '1oi,
n ~"""utoì,
7r'~'~'-O" lui nj" r."
7rfOflcpV""," alltpci'-'",,, Ifai. ~lIl1xia"
~8i".,a
Ifai. IlIalllfolffOl" np.er
fl,- lf.tplÙ.UtÌ" Ifa-rci '1cii" 7rl'0nn.,
17"0".,01,, aV'Ioi, oJ(?ill8cu. • ol, 47rfOfl., ...",." Il p.rj n,l805 , '1on 7reo'll,,_,.., • .,;, ~OI1fia,
rJ
Iferì hl .,,;,, 8,i."
,I, .,oP, neo'-rxH"""Hono",
XOl~~ill"" rJ ~atni'l'l"
• Toeì, li p.nci 07r1ol" 'Ici,
Ix• drpicr, Ifa-ra'-ap.~ci"o".,,,, 1r~of1YO"p.i"" p.W p.rj nOl6i" '10VTO vnop.'p.vrjftOp.w·. Id" li I" oZ'l'fI,pron T07r"
rij, ùd.'1f1ia, rj IlfTò, '1,w ""OP rj
n,t'
'1Ò"
Ifa! Ilftò, ToVtoll
., nlYXci"OIctw,
n"f!"X~p."
.,ci on'-"
,m8",.,l'l .,ov brusxonofl 7r"fIÌ p.O"OI"
ro.-" d'l(Jt.If." aVII'l'l~oTEf!O" à"aylfatOp.{"ot', cmoti8,ct8",
1rl'OI1tei-r.,0l'w,
11I0p.{"'I' a.;.,oi, lùri4o,
If"i.
3~ 0(JIfOfl, 01, rD ~'1l1lfel'l
p.àllo" , ~
'ID 'I." 01r1ol" bruto~i'l
ÒXt~flo".,a5. 'EàJ, li
'D IW'IIIUlarutD
fPOI"D r1nop.""Jf18i"TE' •p.nti '10IlaV'I",
• "_ni"
.,ò"
·6Toòi,,' .,Ot1, 'IOi".", lixa·l
no."
a",~ Ifa-rcì
nf!O'~p."'o"
loro" ••.••
{"lI'Ior, à1r0"ip.op.,,,· 08",
rop, t1ixa plurCl ad ,._ flO7I (CJCÌfmAtJ ~ omiriIIalU
•
.,rj"
lO
~"fH"~
""",u,,
ayi",
r
·01, onf!Oatptti"",,,
.1 p.rj n,ilo
Ton 7rf!Onp.ciCJ""·]
"Gal.,,,
Aaeo _plianlllr: "".t..,l1_
• • •• Il '1"'1""
P-'Ì brw .. ,. IMi.,. n.i8?[r"., "~~,,.,
"i
ona." ....
·.,oeì,
l'n"
quoque ~~:
8ei, • . • • n'(Juteip.wo,
r n"cì
n"fll""
l'_i'l
'1~OflflCl
.mo".,..vrjClICOp.w·]
IO
,._
'nOI ycìq Ifa! .; acpO/(JGrpok-
.J4J.us,,,
1$
n"fOl';"lI
'I."
'Ìp.n{e-"
n 8,ct1fusp.,u..,,,
"aò" ~
.,
r
r
li
r 'In tOD rJp.nieofl
• p.nti
2 IfCQ)TE Ifa,.a
8 rall'l"] CInte 1/2 Ofl1'0"0" .a
8/4, 1f0l'-01'IfT1, V
5 "Ul,rOl"] ,1oI".a
1ffJ1f0" V, 1ff[1f01l.a MlI'I(JQW] 10ll'll'ot, .a, ali'1(10" Y
6 roti'] 10L, V
7 rOl' mrlll'
OutOl' V
IfIU] E, Il IfIU Y
8 ay'o" ne V.a
8/9 ouullf[1for E V
9 ,arI'] fII"a, V
7r0'-',,, Va
lO rOl' "a"" V
11 '11"0'] 'I
Ifa, w.a
'101' 8t",UlctT'Il'UU' Y
'1f!0tp'l'] V,
l1J am'l'
(ne) ,g
18 1f"''-1",8a, V
f1t'IO'
(f1t'IlII' Y) T. 1I~f!E"" onte 12 naf!a .a
14 "ut"ItYfOl" V E"] V; ra E" .a
15/17 "'"
'1111"7rl'. afltpalf,"" (-,",a" V) Ifa, '111.atp0(NfJ81IfTa] V, 'l'I all'I"''' all",a'-'," f1C1"X'" -re
arpol'us81lfTa Ifa-ra p.ll'O, IEt.If"fln __
.a
18 Ifa"pa'-u'l" Y
19 I1JlOlfTOI"j V, IIUtJf1I,"I_a" Ifa, I1JlOlfTlII".a
19t..lO n(J0II""flYOIY
"'1"
"O,,",IJ .8",.,i'l
Iferì
'IOClaV.,a, .•• 525, 2 cmo81ilfT,,'·]
n~"
T~ 'lO,,"
Il] 7rl'OI1rvffl V
20
V
21 tp"-8l'OI1f"" V, n(Jaoff/'1~.a
21122 ~lff,"
Ifa,).a, 8(JfJf11f'1a(.ic) V
28 XIII('~IJfJ"" 1 V,
"UUXfTOI.a
~ 8paflVf'l'].a,
"EeaaVf'l' jr
24 ~,a,]
a-rUl' V, ayUU'la-r", lVlt. (N_)
26rn fI1fOp.'p."'IIIXOIp.E"Eaa" V 27 'IOnOl 0"'.
IlUt. (Nomoc.)
80 .,,,,,X_OIC1',,] V, '1'7X_o,,Il''' IVlt..(Nomoc), "IflYXflJfolfTa.a
'1aJ forno"
'la .a
81 all'lllfT,a, V
82 aflflT'1fO'IE(Jo,,]
~
, 'I aflflT'1l'on(JO" v: IfCQ aflflT'1fOtEl'a
.a, om.IIUI. (Nomoe.)
82/88 a"ayxatop.'"O" mron81JfJ8a,] V, fI1Jor""1JfJ8a5 Ifa-r_ayxaflhj"a,.a
a. "1101'''''1' .a 86 III('lf0fl V,
~CUlO'"
.a
~If'"
V
86.,'1' .,." 01fMt"}
l1JutOfll''''' V
87/88 '1~' 1IfIf._,NtfJf tpeI"
V7fO'"'''''Jf18flfTff V
vnn
45 4
524
DE BIB, QVI AD
WY![ ....
A8 OO!fFVGIYIft'
tot tantorumque denuntiationes noluerint arma relinquere, iam c1emeDtiae D08ku a..
deum et episcoporum causa purgata armatis, si ita rea exesent. inkomiaia, trahen_ •
abstrahendosque esse cognoscant et omnibua casibus eue IUbdendoe. 8ed aeqae epi8oopo
inconsulto nec Bine nostra sive iudicum in hac alma urbe val ubicumque iUlioDe arma-tum quemquam ab ecclesiis abstrahi oportebit, ne, si multia pusim hoc liceU, CODfaio •
generetur.
D&T. x JUL. APBIL. oo.8T.un(Dlo)l'(oLl)
.&.lfI'lOOBO
T. ii. oon. ft cpJ nDl'l' ......
TiAna.
IlITDPD'I'.&.TIo. EcIe1Ì1e ac Iaea dea diClta reee , qui ibidem timo,. conpaJsi refaprbd
ita tneantur, ut nnllUl loois IlUctis &d dlreptionem reorum 1'ÙD ac IIIIoDDI d'ene prun.ma&: ..a
quidquit lpatii ve! in porticibDl vel in atriia 1'81 in domibus ve! in areis ad ecl_iam adia- ..
centibDl pertinet, velut interiora templi praeoipimDl cuatodiri, ut l80I timoris neoeuitas _
ooDltringat circa altaria manere et loca 1'8neratione digna polluere. &ne si qui ad looa saocta
oonfugerint, arma si qua I80nm portaverint, mos: deponant, neo M wltiment IIIIIIÌI armoram
pr_idio
qnam IlUctorum locorum veneratione defendi. Quod si deponere arma uoluerint et
.. cerdati 1'81 clericia non crediderint, lCiant M armatorum l'iribUI es:trahendOl. Si l'ero utra- u
bere de locil .. nctil quemlibet reum quaoumque ratione qUÌl tempt&1'erit, n01'8rit M capitali
snpplìcio 8118 damnandum.
VT {finit 1>22,4 intra tamp ••. 1. cipit 1>20,8/4 entium IlUcimuI10PML8QK
BREV. (HNGO{am. ifIL1EX[priflCipio <ùkto ...
BVRG. R. 2,8. 4.
14). -
l tot] toi N, hoc Eb, ine. Ea, om. Q
tantorumque] tantorum X, cunetorumque G
dennntiationis XXK 14 noluerit (]a
iam] in S
2 deum] eum ptMLK 14
episcoporum]
libri c:um Graeco: IttÙ rtv" br,alto1r",", episcopum Vr,c·O emendanla, am. Q
causa]
Clua 14 rea] rex K exigeritHGE, exi~ere Q
intromissis (-SI18 K) OfIl. Ha
2/3 trabendos 18 (e818Ea) abstrahendosque] VHGbE
OS, tradendDl 18 abstrahendusque N, trahendos
(-dus K 14) se PMLQK 14, abstrabendos se O,
trahendosque (?) G», chroana(f~aoJ'ra, Graeau
3 ell8 am. OGXO ClusibDl N, ClURisG~
subdendua 14, subueniendos GY
4 inconsulto] consultoK iudiciumNXLK
iUIBioniN,
iU8sionem Ga
l> quemquam] que S
eccleRiaN
abstrahi] extrahi K
oportet N
ne si] nili NEXPMI,K, quod si S
pusi l,
confusione HN
6/7 dato :x k. apro conltantinopoli (-lim HG) antioeho uc (antioco uic
E) con.. et qui fuerit nunliatn. (ne V.EtQ, antbieco uie eonse. C, antioco consule uc H, antioeho
consule G, antiocho [antbico.H] et buso CODII.
NOPMSK 14 Pith. fu; 41) libri: GrtJU48 COR.titutioni integrae qui mb,cribiiur proponlioni.
(AkzandriaefJdie. "o"o~1r~OErÉ~ ,,,t1I~fiQJJ!~
rEa(frr~ttJ.aWEIt«rll
"'a~"ol~ì. ., rupondel a.431 VII id. .Apr.
8 dea Iaea H
reus H
comp. timo GEO
refugerint (-runt
H)] HA'PMLS, confugerint GEC
9 tueantur] t. clerici N
nulli edd.
eorum NPML
inferre NG
praesumat] GO, pl1L8Rumant
nNPMLS
lO spatii 0fII. PML
atris E
11 pertinont G
uelut] NGS, uel BCPML
interiora) in exteriora L
preclmns Ha, praecepimus N
reus N, eos P
tinoris o»;
timores NE
12 manere 0fII. G qui] quis H
13 confugerit H
si qua] quae S, om. G
mox] i L, Dm. P.1f
deponanant E
neo se]
necesse N ":. extiment H, aestiment NE
14 predio H
15 non am. N»
sciant]
postea PMLa
abstrahendos G
si] si quis S
16 quilibet reorum N quaecumque P, quameumque N
rationom]V
quis Dm. NPML8
temptauerint NOa
nouerint N
Clpitale ]t;
17 supplìcìo] iudicio G
"""i
t RI8, QVI AD ECCLE8W
CONFVGtVNT
le," T'1'-ucnirer, 7r~crrrd.ler"
TIÌ 07r'-er
l'''Ì tbro81iivrerl < l,evl",,,wa,Ur'1'
8f'/flle,i",
7ra(!cf TI Ti], 'Ìl"ni(!er,
leerì TO.." brWIe07rDl" Tt;
~ a,rji T~' u7rdorier, 10S,lfl'1' ·1"on1l»"
,bsn'l"f18'ilfTw,,<
IÌ7Jocmerfllfjflovr"I
le," nMa" Tert-, flV"~cri',
J7r0fl'-'1IfjflOvr"" ." l'''Ì''< liX. Y"";I"'1' rj 1e,M1iTOV brwleonov le,"
row
lO TI I",,,"ci,, Tci" IecrTlÌ n/"/e T'Ì"
n01&l' rj le," onovlrjnan
TIIrXa"OIfT .. r,
TÒ" o)n,-",I"{"o" ile row lled'1f1ui"
X~ 7r~"li/Ol1a"I,
l'''Ì • nolloi,
IecrTlÌTa" àSUDI" rOacniT'1' ula".,oe-'
11 iEoVO"i", loS,i(f~
< (fuYXVO"i,
ile
ToVrov •rl"tI1S", ,..tU, leerl. r~"X'i ",
r~,
rcrJ.""orfJT~,
.'DI,
VInI 45 4
625
UUPL,..
I
:ono.&BVJl
T~' ohrEi", ,;""oier, il",u"U(11 le," TIÌ oda l''Ì ,;noaliivraa, •••• YWDI(fleirDlI1I1J1,., lui TOI1OVTDI"le,"
r'1'-ucninw 7r~crrrdla,
•/"';n'--"
le," n~'
al-m'I"f18'ivr .. ,,<) IecrTlÌTÒ
l"on1l»" ell1XDlfovl"i"ow
olIr"o"
mlllÙll""
ti,...",
f,,"
T"
D&T. X)[AL.
.&.1I'l'lOOBO
lO
·nolloi, • •• cfoS.ltNjs <] 11Ì" IecrTlÌTri" ,;SUDI" no~
rovTo le," IUlrpOf!OJS (ric) IED
.&.PlllL. OON8T.&.lfTDIOP{OLI)
V. O. oon.
BT
QVl
l'VDlT
JnTrl.&.'l'V8.
y. - IV8T. 1, 12, 8 (dejit:il in ~larillul
tegra
ftoWùj
§ ! uI in N__
',2'1. - Inadieda ad acla eonciIii .Epherini (AlOfIli 6, 48'1), ad f1'M"""
_plum
prima,.iufQ P~rùi_ CoiIlin.n _
_ col""",. a L«me D_ fUG8
(aQUflt ezurpli flota IUIU .2.
COfiltitutiO
GCloru1n
ad
•
rem
ad n0'
~t
l 7r«(l«yy"-"erS Y
2 '''''l''''''JIlSe"''1'
T'l'
~~
Y
4/5 rDl' S,.,a V, a",.Il
9 le'"] '1 le'"
lO TI 0tII.
T'l" I. TfJJ']
.Il
.Il
1.Il,leerl Y"l''
I""a Y
11 no1ew Y '11e,"].sa,
12 fl7fÙWI"'''O" Y
15 T" -. ,g
18 u, C. CODI. -.
Y
VIm 461
VIDI, 45, li (481
)(ut.
116
D& ..,
4ft AD .......
CGIII'NiGt
118).
BIIIIIO J(&AJInO'IO) 1(LuIroaI)o.
Saper ~
ad I&Dctae relisioDia altaria -.ucticmem iD J*Jo8'UWD ftlitanIa
19ft.
credidimDl promu1pDdam, ut,lai
~quiclem.< l8n1II caiaIqaua ee1_
I .... -.
oleaiam altana •• Oloci tutum TeaeratioDe oodnI aiDe allo Wo
I~
petierit, il Don pia 1UIO dia ibidem dimitWar, CJ1IÌD clomiDo eia
•
• 81 cuiDl metu po8DaID immjneDtem YiIaa alt cJecHau., • elericia .....
ha....
__
t.ietur. ùque eam iapertit& iadalgeutia peooafloram, ui D1I1JD nDIeDtibaI iracandiM
menti reliqaiit, in honorem loci et eiDl ~
ad caiu auiliaa ooaftlarit. .wa.t
Qaod ai O armatu Dallia hoc lUlpicaatibDl iDopina inraerit, aUuIe pro1ftI'.
tiaua ab.trahatur .el certe coatinuo domino T81 ei, UDCIe eaa tua fbrioIa
,..
•
ripuit, indioetur eique moz abetraheDdi copia Don aeptar. Secl ai UIIIOIUIIl tdacia
~
auDaOl ÌDIaDia inpe11eate coaceperit, abripieDdi utnIIeadiqae eaa domiao,
quibua pot.t id efIlcere vinoDl, coDcedatur. Qaod ai i1laa etiua oodci iD CODOeI'tatioae
pupaque ooatiprit, Dulla erit eius DOB D8Ccm'anhe
crfmjnafàoD reIiDqaet;ar ooauio,
ai il, q'IÙ a
l8I'rili in hOltilia et homiciclae CODdioiOD8lD InIIIirit,
U
occiIu ait. U Quod ai quae tam 8UDt utiliter coaatituta eoram, qui huio
mIr.
rei pro 1U0 pradciuatur omcio, aut Deg1eseatia aut coaiY8lltia ~ aliqu& ratiou f'I8iIIi
clepraYata, lDimad.enio iuta DOD cleerit, ut IUb epiloopalie diiudicatiGDiI arbitrio loeo
eo, quem tueri aequivere, IUbmOti et reiecti in ordinem plebeioram motam i1ldiaiarii ~
ucipiaut. J).~.T I[AJ.. AftIL. OOllft'AJl'ftJloJ(ou) TAIoDIO 00....
cm .._.. ~'I'ft.
•
-
.u.
la
.tu
Ial"-