Transcript
pdf
La Quotidiana 29-7-2015, p. 15 1500 onns claustra da Saint-Maurice Cardinal Koch vegn enstagl dil papa e vegn ils 22 egau dil Vaper la con00 onns da rdinal svizbuca papa chau e spean giu envima, il decemda visitar la un il giubia claustra el ’impressiun un ina viseta astgas vevan n da Sainten direcziun cestg da tutavat, Joseph ch’il plan da buc ad el in Jean-Marc Richard, Maria Victoria Haas, Clarissa Tami e Sven Epiney (da san.). MAD Per culms e vals Emissiun naziunala da la SRG SSR per il prim d’avust (rtr) Sven Epiney, Maria Victoria Haas, Clarissa Tami e Jean-Marc Richard van crusch e travers tras la Svizra. A la tschertga da stgazis singulars vai sur culms e vals, sin l’aua e tras l’aria. Sin l’Älggi-Alp, il center geografic da la Svizra, s’entaupan els per festivar ensemen il 1. d’avust. Sven Epiney (SRF), Maria Victoria Haas (RTR), Clarissa Tami (RSI) e Jean-Marc Richard (RTS) prendan cun els ils aspectaturs sin in viadi interessant tras la Svizra e mussan chaussas remartgablas da lur regiun. Per cuntanscher lur destinaziun, l’ÄlggiAlp, dovran els er meds da transport nunconvenziunals sco parasgulader, asen, wakeboard e canyoning. Il viadi da Maria Victoria Haas entschaiva en il cor dal Grischun, sin la planira auta singulara da l’Alp Flix. Là entaupa ella in scutinader da chavals, sfunsa suenter en la chavorgia da la Viamala cun sia istorgia da transit da 2000 onns. A Surrein visita ella la chasa «ballan- tschanta» ch’il fundatur da zai ski Simon Jacomet è vi da bajegiar e ch’el preschenta per l’emprima giada a la publicitad. Lura sa metta ella sin viadi tras l’aria en direcziun Älggi-Alp. Dal Monte Generoso tar l’Älggi-Alp: quest viadi fa Clarissa Tami. Per cuntanscher il center da la Svizra traversa ella las Alps tessinaisas. Ses viadi maina ella a trais plazzals che vegnan a midar la regiun – architectonicamain, culturalmain e geopoliticamain. Ensemen cun il starcuschinunz Ivo Adam preschenta ella particularitads da la cuschina tessinaisa e conserva quels daletgs en vaiders da sterilisar. Ed ella fa ina pitschna excursiun en il temp medieval nua ch’ella passenta in’urella a la curt da l’imperatur Friedrich I., meglier enconuschent sco Barbarossa. Jean-Marc Richard traversa ils trais chantuns da la Svizra romanda che festiveschan quest onn lur commembranza da 200 onns a la confederaziun: Genevra, Neuchâtel ed il Vallais. Ses viadi en- tschaiva en il quartier genevrin des Bains nua ch’il museum per l’art contemporan sa chatta. Cun in bastiment arriva el a Losanna ed entaupa en la catedrala il musicist Jean Duperrex. El visita l’abazia da Saint-Maurice che festivescha quest onn ses giubileum da 1500 onns e fa cun il trottinet in gir en la Val-de-Travers, là nua che la «diala verda», l’absint, vegn brischà. E Sven Epiney mussa che l’Älggi-Alp po er vegnir cuntanschida sur l’aua. Dal Lai Rivaun va el l’entir tschancun sin lais e per lung flums e dutgs. Cun questa chaschun emprenda el co ins metta tartuffels sin balcun, co ins piglia peschs e con curaschi ch’ins dovra per il canyoning. Ed el intervegn ch’il Marsmobil funcziuna cun motors electrics svizzers. Festivai cun nus e scuvri la Svizra multifara e quadrilingua! Rendez-vous sonda, 1. d’avust 2015 a las 20.20 sin RTS Un, a las 20.30 sin SRF1 ed a las 20.45 sin RSI LA 1. Dapli da l’emissiun datti era da guardar en il dossier sin rtr.ch. conuschents eis el staus presidiau la a. 2010 vegn el nominaus cardinal tras papa Benedetg XVI, cuort suenter che quel veva surdau ad el sco arzuestg il presidi dil cussegl papal per la promoziun dall’unitad dils cristifideivels. La claustra da Saint-Maurice festivescha in entir onn siu giubileum. Gest quei onn han ils conventuals era eligiu cun Jean Scarcella in niev avat sco successur da Joseph Roduit. Igl avat da SaintMaurice fa era part dalla Conferenza episcopala svizra. Nua che s. Murezi ei vegnius marterisaus Sogn Murezi e ses cumpogns dalla Legiun tebaica ein vegni marterisai entuorn 290 ad Agaunum (oz: Saint-Maurice). Sin lur fossa ei la claustra da SaintMaurice vegnida erigida 515 dil retg dalla Burgogna Sigismund. La claustra sa pia festivar uonn 1500 onns. Ella vala sco il pli vegl monasteri ch’exista egl Occident senza interrupziun. Leu vivan ed uran ils canonis tenor igl uorden da s. Augustin.