fu taki nanga makandra

34567
15 MEI 2013
15-21 yuli
Taki bun nanga makandra
fu tranga un trowlibi
BLADZIJDE 3
SINGI: 36, 87
22-28 yuli
Sori lobi te unu
e taki nanga makandra
leki osofamiri
BLADZIJDE 13
SINGI: 88, 3
29 yuli–4 augustus
Teki koni bosroiti
fu man kibri a gudu di yu kisi
BLADZIJDE 23
Bigi letter Waktitoren
SINGI: 14, 134
PISI 2
34567
6
May 15, 2013
Vol. 134, No. 10
Semimonthly
SRANANTONGO
STUDIE-ARTIKEL
˝
˝
Taki bun nanga makandra fu tranga un
trowlibi
Sori lobi te unu e taki nanga makandra leki
osofamiri
Trowpaar musu taki bun nanga makandra fu kan abi
wan koloku trowlibi di e gi den prisiri. A fosi artikel e
sori sortu fasi wi musu abi fu man taki bun nanga makandra. A di fu tu artikel e sori san kan yepi papa,
mama nanga pikin fu taki moro bun nanga makandra.
˝
Teki koni bosroiti fu man kibri a gudu
di yu kisi
Sortu gudu Gado o gi Kresten? San wi kan leri fu Esau?
San o yepi wi fu teki koni bosroiti fu man kibri a gudu
fu wi? Na artikel disi o piki den aksi dati.
A tijdschrift disi no e seri. A Waktitoren na wan fu den
sani di Kotoigi e gebroiki fu gi Bijbel leri na heri gron`
tapu en sma e gi moni fu horibaka gi a wroko disi. Te a
no skrifi tra fasi, dan den Bijbeltekst na ini a tijdschrift
disi teki puru fu a Bijbel—Nyun-Grontapuvertaling.
Druck und Verlag: Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus.
Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus. 5 2013 Watch Tower Bible and Tract
Society of Pennsylvania. Na den abi ala reti fu a tijdschrift disi. Printed in Germany
Taki bun nanga makandra
fu tranga un trowlibi
„Sani di wan sma taki na a yoisti ten, de leki
gowtu apra na ini solfru koba.”—ODO 25:11.
SAN YU BEN O PIKI?
Fa trowpatna o man taki moro bun nanga makandra te den abi a
koni fu man si sani krin?
Fu san ede trowpatna musu sori lespeki gi makandra?
Fa sakafasi kan yepi trowpatna?
WAN brada na ini Kanada ben taki: „Mi lobi fu de nanga tra
sma, ma mi e prisiri moro te mi de nanga mi wefi.” A brada
disi taki dati te a de nanga en wefi, dan den prisiri ten na ini
`
en libi e kon moro switi en den muilek ten de moro makriki
fu tyari. Wan masra na ini Australia ben skrifi: „Na ini den
11 yari di wi trow, nowan dei pasa di mi no taki nanga mi
wefi.” Fu di en nanga en wefi e taki bun nanga makandra,
`
meki den e frutrow makandra moro en den abi wan bun trowlibi. Wan sisa na ini Kosta Rika taki: „Fu di wi e taki bun nanga makandra, meki wi trowlibi kon moro bun. Boiti dati, wi
kon moro krosibei na Yehovah, a yepi wi fu no fadon na ini
1. Te trowpaar e taki bun nanga makandra, dan fa dati e yepi den?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
3
`
tesi, wi kon de moro bun nanga makandra leki trowpaar en
wi kon abi moro lobi gi makandra.”
2
Yu nanga yu trowpatna lobi fu taki nanga makandra, noso
a muilek gi yu fu abi bun takimakandra? Yu kan frustan taki
problema o kon son leisi, fu di tu sma di trow na sondu sma
`
en den e difrenti fu makandra. Dati kan de so fu di den na
`
fu wan tra kulturu en den kweki na wan tra fasi (Rom. 3:23).
Boiti dati, trowpatna kan abi difrenti fasi fa den e taki nanga
makandra. Dati meki den ondrosukuman John M. Gottman
nanga Nan Silver skrifi taki efu trowpaar wani taki a trow fu
den no broko, dan den musu meki bun furu muiti fu leri fu
taki bun nanga makandra.
3
A no de fu taki dati trowpaar musu du furu muiti efu den
wani abi wan bun trowlibi. Ma te den e du dati, den o de koloku trutru. Trowpaar di lobi makandra kan prisiri fu a libi
trutru (Preik. 9:9). Luku fa a trowlibi fu Isak nanga Rebeka
ben de (Gen. 24:67). Bijbel e sori taki den tan lobi makandra, srefi di den ben trow furu yari kaba. Na so a de tu nanga furu trowpaar na ini a ten disi. San yepi den? Den leri
`
fu fruteri makandra krin fa den e denki en fa den e firi, ma
den e du dati na wan switi fasi. Den abi a koni fu man si sani
krin, den e sori lobi, lespeki nanga sakafasi. Wi o si now fa
2. San kan meki taki trowpaar no man taki bun nanga makandra?
3. San yepi trowpaar fu tranga a trowlibi fu den?
4
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
den fasi disi kan yepi wan trowpaar fu taki bun nanga makandra.
SORI TAKI YU ABI A KONI FU MAN SI SANI KRIN
4
Odo 16:20 e taki: „A sma di man si a dipi fu wan tori o
feni bun.” A o go bun na ini a trowlibi te trowpaar abi a fasi
disi. (Leisi Odo 24:3.) Bijbel abi den moro bun rai di kan yepi
trowpaar fu abi a koni fu man si sani krin, so taki den kan
frustan makandra bun. Genesis 2:18 e taki dati Gado meki na
uma leki wan patna di fiti na a man. Disi e sori taki man nanga uma e difrenti fu makandra so taki den kan fiti na makandra. Dati meki umasma e taki tra fasi leki mansma. Umasma
lobi fu taki fa den e firi, den lobi taki fa a e go nanga trawan
`
en den lobi taki fu den famiri nanga den mati fu den. Te wan
`
uma e taki switi nanga en masra en a e fruteri san de na tapu
en ati, dan a e firi taki en masra lobi en. Ma a de tra fasi nanga mansma. Furu mansma no lobi fu taki fa den e firi, ma
den wani taki fu sani di den e du, fu den problema fu a libi,
`
fu a fasi fa den o lusu problema en den wani taki trawan lespeki den.
5
Wan sisa na ini Ingrisikondre taki: „Mi masra wani lusu
den problema nomo, na presi fu arki san mi wani taki.” A
sisa e taki dati a sani disi fruferi gi en, fu di a wani nomo taki
`
en masra arki en en taki a e pruberi fu frustan fa a e firi. Wan
4, 5. Fa trowpaar kan frustan makandra moro bun? Gi wan tu eksempre.
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
5
masra skrifi: „Na a bigin di mi nanga mi wefi trow, mi ben
gwenti suku wan lusu esi-esi gi iniwan problema di a ben abi.
Ma mi kon leri bakaten taki a wani nomo dati mi arki en”
(Odo 18:13; Yak. 1:19). Wan masra di e frustan en wefi, sabi
`
fa en wefi e firi en a e pruberi fu du noso taki sani di o meki
a wefi firi taki a lobi en. Boiti dati, a masra o gi en wefi a dya`
ranti taki a fasi fa en wefi e denki en e firi prenspari gi en
(1 Petr. 3:7). Ma a wefi srefi o pruberi fu frustan fa en masra e denki fu sani. Te a masra nanga a wefi e du san Gado
`
wani, dan den kan abi wan koloku trowlibi en den kan yepi
makandra fu teki koni bosroiti.
6
Wan trowpaar di e frustan makandra, sabi taki „wan ten
`
de fu tan tiri en wan ten de fu taki” (Preik. 3:1, 7). Wan sisa
di trow tin yari kaba, taki dati a e frustan now o ten a kan
bigin taki nanga en masra fu wan problema. Efu en masra abi
furu wroko fu du noso a abi tra frantwortu, dan a e suku wan
moro bun ten fu taki fu son problema. Disi meki taki den
man taki moro bun nanga makandra. Te wan wefi e taki na
`
wan switi fasi en „na a yoisti ten”, dan en masra o wani arki
en.—Leisi Odo 25:11.
7
Wan Kresten masra no musu arki en wefi wawan, ma a
musu meki muiti tu fu taki krin fa ensrefi e firi. Wan owru6, 7. (a) Fa Preikiman 3:7 e yepi trowpaar fu frustan makandra? (b) Fa
`
wan wefi kan sori taki a e frustan en masra en sortu muiti wan masra musu
meki?
6
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
man di trow 27 yari kaba, taki: „Mi musu meki furu muiti fu
fruteri mi wefi san de na tapu mi ati.” Wan brada di trow
24 yari kaba, e taki dati a no lobi fu taki fu den problema fu
en. A feni taki efu a no e taki fu den problema, dan den o
lusu fu densrefi te fu kaba. A e taki tu: „Mi kon frustan taki
a no wan swakifasi te mi e taki fa mi e firi. Te mi no sabi san
mi musu taki, dan mi e begi fu taki den yoisti wortu na a yoi`
sti fasi. Dan mi e teki deki-ati en mi e bigin taki.” A prenspari gi wan trowpaar fu suku a yoisti ten fu taki nanga makandra. Den kan du dati te den e taki fu a deitekst noso te
den e leisi Bijbel makandra.
`
8 A prenspari gi masra nanga wefi taki den e begi en taki
den e du muiti fu taki moro bun nanga makandra. A no de
fu taki dati a no makriki fu kenki. Ma te wan trowpaar lobi
`
Yehovah, te den e aksi en a santa yeye fu en en te den e si a
trowlibi fu den leki wan santa sani, dan den o du muiti fu
taki bun nanga makandra. Wan wefi di trow 26 yari kaba, skrifi: „Mi nanga mi masra e si a trowlibi leki wan seryusu sani
fu di Yehovah e si en so. Fu dati ede wi no e denki srefi fu
prati fu makandra. Dati meki wi e du moro muiti fu taki fu
den problema fu wi so taki wi man lusu den.” Gado breiti te
`
wan trowpaar e tan gi yesi na en en a o gi den furu blesi.—Ps.
127:1.
8. San kan yepi trowpaar fu du muiti fu taki moro bun nanga makandra?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
7
KON ABI MORO LOBI GI MAKANDRA
9
Lobi na a moro prenspari sani na ini a trowlibi. Bijbel e
´
taki: „Lobi e meki sma kon de wan trutru” (Kol. 3:14). A
trutru lobi di wan trowpaar abi gi makandra e kon moro tranga te den e pasa bun ten nanga takru ten. Den e tron moro
`
bun mati en den lobi fu de nanga makandra. A no den kefalek sani di trowpatna e du gi makandra e meki taki a lobi fu
den e kon moro tranga, soleki fa dati e pasa na ini felem. Ma
na den pikin sani di den gwenti du gi makandra. Dati kan de
sani soleki wan brasa, wan bun sani di yu e taigi yu patna,
wan sani di yu e du fu sori taki yu e prakseri en, wan waran
lafu, noso te yu e aksi en fa a e go nanga en. Den pikin sani
disi kan meki wan trowlibi waka moro bun. Wan trowpaar di
`
trow 19 yari kaba en di abi wan koloku trowlibi, taki dati den
`
e b el noso sms makandra fu aksi fa sani e go.
10
Lobi e meki taki trowpaar e tan du muiti fu kon sabi
makandra moro bun (Fil. 2:4). Te den sabi makandra, dan
dati e meki a lobi fu den kon moro tranga, awansi den e meki
fowtu. Iya, wan bun trowlibi e kon moro tranga dei fu dei. Sobun, efu yu trow, dan aksi yusrefi: ’O bun mi sabi mi trow`
patna? Mi e frustan fa a e firi en fa a e denki fu son sani?
Mi abi a gwenti fu prakseri den sani di ben meki taki mi kon
lobi mi en?’
9, 10. San trowpaar kan du fu kon abi moro lobi gi makandra?
8
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
ABI LESPEKI GI MAKANDRA
11
Srefi efu wan trowpaar abi wan koloku trowlibi, toku problema kan kon. Sma di lobi makandra kan kisi trobi son leisi. Prakseri Abraham nanga Sara. A no ala ten den ben e agri
nanga makandra (Gen. 21:9-11). Toku dati no pori a trowlibi
fu den. Fu san ede? Den ben abi lespeki gi makandra. Disi de
fu si na a fasi fa Abraham ben taki nanga Sara. Te a ben e taki
nanga en wefi a ben e gebroiki den wortu „mi e begi yu” (Gen.
`
12:11, 13). Ma Sara srefi ben gi yesi na Abraham en a ben e
kari en „mi masra” san e sori taki a ben abi lespeki gi en (Gen.
18:12). Te wan trowpaar no abi lespeki gi makandra, dan dati
o de fu si na a fasi fa den e taki nanga makandra (Odo 12:18).
Efu den no e du muiti fu lusu a problema, dan a trowlibi fu
den kan pori.—Leisi Yakobus 3:7-10, 17, 18.
12
Sma di trow no so langa ete musu meki spesrutu muiti
`
fu taki nanga makandra na wan switi fasi en na wan lespeki
fasi. Disi o meki en moro makriki gi den fu taki krin nanga
makandra. Wan masra e taki dati na ini den fosi yari di den
ben trow, a no ben frustan so bun fa en wefi ben e firi, san a
`
ben abi fanowdu en fu san ede a ben du son sani. A ben muilek tu gi en wefi. A sani disi meki taki son leisi den no ben
11. Fu san ede a prenspari taki trowpatna abi lespeki gi makandra? Gi
wan eksempre.
12. Fu san ede sma di trow no so langa ete musu meki spesrutu muiti fu
taki nanga makandra na wan lespeki fasi?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
9
sabi san fu du. Toku den ben man de bun nanga makandra
`
fu di den no ben luku sani tumusi fini en den ben lafu fu den
sani di den ben e du. A masra e taki dati a ben de prenspari
`
tu fu sori sakafasi, fu abi pasensi en fu frutrow na tapu Yehovah. Disi na bun rai gi wi alamala!
SORI TRUTRU SAKAFASI
13
Soso te wan trowpaar „abi sakafasi”, den o man taki na`
nga makandra na wan switi fasi en sondro fu meki trobi
(1 Petr. 3:8). Wan brada di trow 11 yari kaba e taki dati te
trowpaar abi sakafasi, dan dati e yepi den fu taki sorry. Na a
fasi dati den kan lusu problema makriki. Wan owruman di
trow 20 yari kaba, taki: „Son leisi a moro prenspari fu taki
sorry leki fu taigi yu trowpatna taki yu lobi en.” A brada e
taki tu: „Wan fu den moro bun sani di kan yepi yu fu sori sakafasi na te yu e begi. Te mi nanga mi wefi e begi Yehovah
`
makandra, dan dati e memre wi na den swakifasi fu wi en a
e memre wi taki wi abi Gado en bun-ati fanowdu. Disi e yepi
mi fu si sani na a yoisti fasi.”
14
Ma bigifasi e meki en muilek gi wan masra nanga en wefi
`
fu taki nanga makandra en fu lusu problema. Wan sma di abi
bigifasi no o man taki sorry noso a no wani aksi pardon. So
wan sma e suku ala sortu sani fu sori fu san ede a no fowtu,
13. Fu san ede sakafasi na wan prenspari sani na ini wan koloku trowlibi?
14. San bigifasi kan du nanga wan trowlibi?
10
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
noso a e gi trawan a fowtu. Te wan trawan hati den firi fu wan
`
sma di abi bigifasi, dan a e mandi en kande a e taki hati sani
baka noso a no e taki srefisrefi (Preik. 7:9). A de krin fu si
taki bigifasi kan pori wan trowlibi. A bun fu hori na prakseri taki „Gado e kakafutu gi den wan di abi heimemre, ma a e
sori bun-ati gi den sma di abi sakafasi”.—Yak. 4:6.
15
Te masra nanga wefi no e agri nanga makandra, dan na
presi fu abi bigifasi den musu du muiti fu lusu a problema esiesi. Paulus ben taigi den Kresten brada fu en: „No meki son
dongo, aladi unu e mandi ete. No gi Didibri okasi fu abi krakti na un tapu” (Ef. 4:26, 27). Problema kan opo kon te sma
no e gi yesi na Gado Wortu. Wan sisa e taki: „Son leisi mi
nanga mi masra no fiti a rai di skrifi na ini Efeisesma 4:26, 27.
Disi meki taki mi no ben man sribi na neti.” Fu dati ede a
moro bun fu no draidrai fu taki fu a problema so taki unu
kan meki en bun baka. A no de fu taki dati trowpaar musu
gi makandra pikinso ten fu kisi densrefi baka. Den musu begi
`
Yehovah tu en aksi en fu yepi den fu abi sakafasi. Disi o yepi
den ala tu fu no denki den eigi firi nomo, ma fu luku fa fu
lusu a problema di opo kon.—Leisi Kolosesma 3:12, 13.
16
Sakafasi o meki taki wan sma poti prakseri na den bun
fasi fu en trowpatna. Fu eksempre, kande wan wefi man du
15. Fa Efeisesma 4:26, 27 kan yepi wan trowpaar fu lusu problema?
16. Fa sakafasi kan yepi wan trowpaar fu abi warderi gi den bun fasi fu
makandra?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
11
wan sani bun na ini na osofamiri. Efu en masra abi sakafasi a
no o firi wan fasi, ma a o gi en wefi deki-ati fu tan du a sani
`
dati. Na so fasi a masra e sori taki a e warderi en en taki a lobi
en (Odo 31:10, 28; Ef. 5:28, 29). Wan wefi di abi sakafasi no
`
o dyaf fu di a man du son sani bun en a no o wisiwasi en masra fu di a no man du den sani dati. Hori na prakseri taki a
´
masra nanga en wefi na „wan skin”. Sobun efu trowpatna abi
bigifasi, dan disi kan hati den firi fu ala tu.—Mat. 19:4, 5.
A no de fu taki dati yu wani yu trowlibi de leki di fu
Abraham nanga Sara, noso leki di fu Isak nanga Rebeka. Den
`
ben abi wan koloku trowlibi, den tan na makandra en den gi
Yehovah grani. Efu yu wani disi tu, dan tan si a trowlibi leki
fa Gado e si en. Studeri en Wortu fu kon abi a koni fu man
si sani krin. Abi warderi gi den bun fasi fu makandra so taki
a lobi fu unu kon moro tranga (Singi 8:6). Du tranga muiti
fu abi sakafasi. Sori lespeki gi yu trowpatna. Efu yu e du den
sani disi, dan yu trowlibi o tyari prisiri kon gi yu nanga yu
hemel Tata (Odo 27:11). Wan brada di trow 27 yari kaba, ben
taki: „Mi no kan denki srefi fa mi libi ben o de sondro mi
wefi. A trowlibi fu wi e kon moro bun dei fu dei. Disi de so
`
fu di wi lobi Yehovah en fu di wi gwenti taki bun nanga makandra.” Yu trowlibi kan de so tu.
17
17. San kan yepi trowpaar fu abi wan koloku trowlibi di e meki Gado kisi
grani?
12
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
Sori lobi te unu e taki nanga
makandra leki osofamiri
„Ibriwan sma musu de gaw fu yere. A no musu de
`
gaw fu taki en a no musu de gaw fu kisi atibron.”
—YAK. 1:19.
SAN YU BEN O PIKI?
Fu san ede a prenspari fu meki ten fu taki nanga makandra?
Fa papa nanga mama kan du san skrifi na Yakobus 1:19?
Fa pikin kan du san skrifi na Yakobus 1:19?
„EFU yu ben o yere taki yu papa nanga mama ben o dede
tamara, san yu ben o wani taigi den?” Na a aksi disi tu
skrifiman poti gi wan lo pikin na ini Amerkankondre. Furu
fu den pikin disi no ben o taki fu den problema fu den noso
fu trobi di den abi nanga den papa nanga mama. Na presi
fu dati den ben o taigi den papa nanga mama: „Sorry fu
den sani di mi du”, noso „mi lobi unu trutru”.—A buku
For Parents Only, di Shaunti Feldhahn nanga Lisa Rice
skrifi.
`
2 Furu pikin lobi den papa nanga mama en papa nanga
1, 2. Fa furu papa, mama nanga pikin e prakseri fu makandra? Ma san
muilek gi den fu du son leisi?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
13
mama lobi den pikin fu den tu. Disi de so spesrutu na ini
Kresten osofamiri. A no de fu taki dati papa, mama nanga
pikin wani de bun nanga makandra. Toku a muilek gi den
son leisi fu taki bun nanga makandra. Fu san ede? San meki
a no makriki gi papa, mama nanga pikin fu taki fu son sani?
San den kan du fu taki moro bun nanga makandra?
MEKI TEN FU TAKI NANGA MAKANDRA
3
Gi furu osofamiri a muilek fu feni nofo ten fu taki bun
nanga makandra. Na ini owruten disi no ben de so. Moses
ben taigi den papa na ini Israel: „Un musu leri un pikin den
sani disi [di Gado taki] ibri tron baka, so taki den no frigiti den. Taki fu den sani disi te unu e sidon na ini un oso, te
`
unu e waka na strati, te unu e didon, en te unu opo” (Deut.
6:6, 7). Furu tron den pikin na ini a ten dati ben e tan heri
dei nanga den mama na oso noso nanga den papa na ini a
gron noso na en wrokope. Na so papa, mama nanga pikin
`
ben de nanga makandra en den ben abi nofo ten fu taki nanga makandra. Dati meki a ben moro makriki gi papa nanga mama fu kon sabi san den pikin fu den abi fanowdu, san
`
den lobi en fa den de. Na so a ben makriki gi den pikin tu
fu kon sabi den papa nanga mama moro bun.
3. (a) Fu san ede a muilek gi furu osofamiri fu taki bun nanga makandra? (b) Fu san ede a ben moro makriki gi osofamiri na ini a ten fu Israel
fu taki nanga makandra?
14
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
4
Na ini a ten disi a libi de tra fasi. Na ini son kondre pikin e bigin go na skoro te den yongu ete, kande te den abi
tu yari nomo. Furu papa nanga mama e go na wroko. Te
papa, mama nanga pikin de nanga makandra, dan furu tron
den e sidon luku telefisi, den de na computer noso na telefon. Na ini furu osofamiri papa, mama nanga pikin no sabi
densrefi trutru. Den no e taki furu nanga makandra.
5
San yu kan du fu meki moro ten gi yu osofamiri? (Leisi Efeisesma 5:15, 16.) Son osofamiri taki dati den no o luku
furu telefisi moro noso taki den no o go na tapu computer
so furu moro. Trawan e du muiti fu sidon nyan nanga ma´
kandra, awinsi na wan leisi wan dei. Na Osofamiri Anbegi na
wan moi okasi fu kon sabi makandra moro bun te den e studeri Bijbel. Ma a no na a ten dati wawan osofamiri musu de
nanga makandra. Den musu meki ten fu taki nanga makandra ibri dei. Fosi yu pikin go na skoro yu kan taigi en wan
bun sani di o gi en deki-ati, yu kan luku a deitekst nanga en,
noso yu kan begi nanga en. Disi kan de wan bigi yepi gi en.
Son papa nanga mama ben man seti den libi na so wan
fasi taki den ben abi moro ten gi den pikin fu den. Fu eksempre, wan mama di abi tu yongu pikin, no ben e wroko
ala dei moro fu kan de nanga en pikin. A e taki: „Ala
6
4. Fu san ede a muilek gi furu osofamiri fu taki nanga makandra?
5, 6. San son papa nanga mama du fu abi moro ten gi den pikin fu den?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
15
mamanten wi ben e lon go na wroko noso na skoro. Te mi
ben e kon na oso na neti, dan a frow di ben e luku den pikin gi mi ben poti den kaba fu sribi. Now di mi no e wroko
ala dei moro, wi no abi so furu moni, ma mi sabi moro bun
`
fa den pikin fu mi e denki en sortu problema den abi. Mi e
arki san den e taki te den e begi, mi kan yepi den, mi kan
`
gi den deki-ati en mi kan gi den leri.”
„DE GAW FU YERE”
7
Baka di den tu skrifiman di kari na a bigin, taki nanga
wan lo yongu sma, den kon si ete wan sani di e meki taki
osofamiri no e taki bun nanga makandra. Den skrifi taki
furu pikin taki dati den papa nanga mama no e arki den.
Ma furu tron papa nanga mama e taki a srefi sani fu den
pikin fu den. Sobun, efu ala sma na ini na osofamiri wani
taki bun nanga makandra, dan den musu arki makandra
bun.—Leisi Yakobus 1:19.
8
Papa nanga mama, unu e arki un pikin trutru? Kande
disi no makriki fu du te yu weri noso te yu feni taki san den
e taki no prenspari. Ma san yu e si leki wan sani di no prenspari, kan de wan bigi sani gi yu pikin. Te yu „de gaw fu yere”
yu no o poti prakseri nomo na san yu pikin e taki, ma sosrefi na a fasi fa a e taki en. A fasi fa a pikin en sten nanga
`
7. San furu pikin en furu papa nanga mama e taki?
8. Fa papa nanga mama kan sori taki den e arki den pikin trutru?
16
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
en fesi de te a e fruteri yu wan sani, kan sori yu fa a e firi.
A prenspari fu poti aksi tu. Odo 20:5 e taki dati „den prakseri na ini na ati fu wan man de leki dipi watra, ma wan man
di abi a koni fu man si sani krin o hari den kon na tapu”.
Yu musu abi a koni fu man si sani krin te yu e taki nanga
yu pikin. Dati wani taki dati yu musu kon sabi fa a e denki trutru. Disi prenspari spesrutu te unu e taki wan tori di
yu pikin e syen fu taki fu en.
9
Pikin, unu e gi yesi na un papa nanga mama? Gado Wortu e taki: „Mi manpikin, gi yesi na a leri di yu papa e gi yu
`
`
en no drai baka gi a wet fu yu mama” (Odo 1:8). No frigi`
ti taki yu papa nanga mama lobi yu en taki den wani taki
sani waka bun nanga yu. Dati meki a de wan koni sani fu
`
arki den en fu gi yesi na den (Ef. 6:1). A moro makriki fu
`
gi yesi na den te unu man taki bun nanga makandra en te
yu sabi taki den lobi yu. Taigi yu papa nanga mama fa yu e
prakseri fu sani. Disi o yepi den fu frustan yu moro bun. Ma
yu musu du muiti sosrefi fu frustan fa den e si sani.
10
Yu e du san tra yonguwan e taigi yu fu du? We, luku
bun nanga dati. Kande den o taigi yu san yu wani yere, ma
a kan taki a sani di den e taigi yu fu du no bun gi yu kwetikweti. Kande yu o go du wan sani di o hati yu bakaten.
9. Fu san ede pikin musu arki den papa nanga mama?
10. San a Bijbel tori fu Rehabeyam e leri wi?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
17
Yongusma no abi a koni nanga na ondrofeni di den bigiwan
abi. Furu yonguwan no e prakseri sortu bakapisi den bosroiti di den e teki kan abi te fu kaba. No frigiti na eksempre fu
Rehabeyam, a manpikin fu Kownu Salomo. Di a tron kownu fu Israel a ben musu arki a rai fu den owru man. Na presi fu dati a teki a don rai fu den yongu man di ben de mati
fu en. Dati meki furu sma na ini a kownukondre opo densrefi teige en (1 Kow. 12:1-17). Na presi fu du den srefi don
sani di Rehabeyam du, yu musu du muiti fu tan taki bun na`
nga yu papa nanga mama. Fruteri den fa yu e prakseri en fa
`
yu e firi. Teki a rai di den e gi yu en kisi wini fu a koni di
den abi.—Odo 13:20.
11
Papa nanga mama, efu unu no wani taki un pikin go
suku rai na den speri fu den, dan un musu meki en makriki gi den fu kon taki nanga unu. Wan yongu sisa ben skrifi: „Mi abi fu kari wan boi en nen nomo, dan mi papa nanga mama e bruya kaba. A sani dati e meki mi firi fruferi
`
en dan mi no wani taki nanga den moro.” Wan tra yongu
sisa ben skrifi: „Furu yongu sma wani taki den papa nanga
mama gi den rai. Ma efu den papa nanga mama no feni taki
a sani di den pikin e taki na wan prenspari sani, dan den pikin o go suku rai na wan tra sma, kande srefi na sma di no
11. San kan pasa efu pikin e firi leki den no man taki nanga den papa nanga mama?
18
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
abi ondrofeni.” Sobun, leki papa nanga mama un musu de
`
klariklari fu arki un pikin en un musu pruberi fu kon frustan fa den e firi, awinsi sortu tori den wani taki. Efu unu
`
du dati, dan a o makriki gi den fu kon taki nanga unu en
den o wani teki den rai di unu e gi den.
UN „NO MUSU DE GAW FU TAKI”
12
Efu papa nanga mama e bigin ati bron te a pikin fu den
taigi den wan sani, dan dati kan meki en muilek gi a pikin
fu taki nanga den. Na ini „den lasti dei” disi furu ogri sani
ben o pasa (2 Tim. 3:1-5). A no de fu taki dati Kresten papa
nanga mama wani kibri den pikin fu den gi den sani dati.
Ma son leisi den pikin no e si sani leki den papa nanga mama
`
en kande den feni taki den no de fri fu du san den wani.
13
Papa nanga mama no musu de tumusi gaw fu taki fa
ˆ
den e prakseri fu sani. A tru taki a no makriki fu tan pı te
yu pikin taigi yu wan sani di meki yu skreki. Ma a prenspari fu arki bun, fosi yu taki wan sani. A koni Kownu Salomo
ben skrifi: „Te wan sma e gi piki fosi a yere wan tori, dan
dati na wan don sani fu du. A o kisi syen” (Odo 18:13). Efu
`
yu hori yusrefi en yu e arki, dan kande yu o frustan fu san
ede yu pikin e „taki dondon sani” (Yob 6:1-3). Yu kan yepi
12. San kan meki en muilek gi pikin fu taki nanga den papa nanga mama?
13. Fu san ede papa nanga mama no musu de tumusi gaw fu taki fa den
e prakseri fu sani?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
19
yu pikin soso te yu frustan a heri tori. Leki lobi-ati papa na`
nga mama, un musu arki en pruberi fu frustan un pikin so
taki unu kan taki sani di o yepi en trutru.
14
Pikin, unu srefi ’no musu de gaw fu taki’. Te un papa
nanga mama e gi un rai, un musu arki fosi un bigin taki
wan sani fu di na Gado gi den a frantwortu fu gi unu leri
(Odo 22:6). A kan taki di den ben yongu, den ondrofeni den
srefi sani di yu e ondrofeni now. Boiti dati, a e hati den taki
`
den meki son fowtu di den ben yongu en den wani yepi yu
fu no meki den srefi fowtu dati. Sobun, no si yu papa nanga mama leki yu feanti, ma si den leki yu mati. Den wani
yepi yu, den no wani hati yu firi. (Leisi Odo 1:5.) ’Lespeki
`
yu papa nanga yu mama’ en sori den taki yu lobi den leki
fa den lobi yu. Dati o meki en moro makriki gi den fu ’kwe`
ki yu nanga a leri en nanga den rai fu Yehovah’.—Ef. 6:2, 4.
UN „NO MUSU DE GAW FU KISI ATIBRON”
15
A no ala ten wi abi pasensi nanga sma di wi lobi. Luku
san na apostel Paulus ben skrifi den Kresten na Kolose: „Un
`
masra, tan lobi un wefi en no abi bita-ati gi den. Un papa,
no tanteri den pikin fu unu, so taki den no lasi-ati” (Kol. 1:
1, 2; 3:19, 21). Paulus ben taigi den brada nanga sisa na Efei14. Fu san ede pikin no musu de gaw fu taki?
`
15. San o yepi wi fu tan abi pasensi nanga den lobiwan fu wi en fu no ati
bron nanga den?
20
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
se: „Puru ala takru bita-ati nanga faya-ati nanga atibron nanga babari nanga kosikosi na un mindri” (Ef. 4:31). A san`
ta yeye kan yepi wi fu kisi langa pasensi, fu abi safri-ati en
fu dwengi wisrefi. Efu wi e meki muiti fu kon abi den fasi
disi, dan a o moro makriki fu hori wisrefi na ini muilek siˆ
tuwasi.—Gal. 5:22, 23.
16
Hori na eksempre fu Yesus na prakseri. Pruberi fu frustan o hebi a ben de gi en na a lasti neti di a ben e nyan nanga den apostel fu en. Yesus ben sabi taki baka wan tu yuru
a ben o nyan pina teleki a dede na wan ogri-ati fasi. A ben
sabi taki a ben musu horidoro te na a kaba so taki a ben kan
`
santa a nen fu en Papa en so taki libisma ben kan kisi frulusu. Ma di den ben e nyan, den apostel „bigin meki wan
bigi trobi suma fu den ben de a moro bigiwan”. Yesus no
`
bari den en a no ben abi bita-ati gi den. Na presi fu dati a
piri-ai gi den na wan switi fasi. Yesus memre den taki den
tan nanga en di a kisi tesi. A sori den tu taki a ben e bribi
taki den ben o horidoro te Satan ben o tesi den. A meki wan
frubontu nanga den srefi.—Luk. 22:24-32.
17
Pikin musu leri fu hori densrefi tu. Spesrutu te pikin e
gro kon bigi, den feni taki a fasi fa den papa nanga mama e
16. Fu san ede Yesus na wan moi eksempre te wi e luku fa a piri-ai gi den
disipel fu en?
17. San o yepi pikin fu hori densrefi?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
21
gi den rai e sori taki den no e frutrow den. Son tron a kan
gersi leki dati de so. Ma hori na prakseri taki yu papa nanga mama e broko den ede nanga yu fu di den lobi yu. Te
ˆ `
yu e tan pı en yu e arki den, dan den o kon abi moro lespe`
ki gi yu en den o frutrow yu. Dati o meki taki den gi yu pasi
fu du son sani. Fu dati ede a de wan koni sani fu hori yusrefi. Wan odo e taki: „Wan donman no man hori ensrefi,
ma a sma di koni no e bruya.”—Odo 29:11.
18
Sobun, papa, mama nanga pikin, no lasi-ati te unu no
man taki so bun nanga makandra leki fa unu ben o wani.
`
Tan wroko na a sani dati en tan du san Gado Wortu e taki
(3 Yoh. 4). Na ini a nyun grontapu wi no o meki fowtu moro
`
en wi o man taki nanga makandra sondro fu kisi trobi. Ma
fosi a ten dati doro wi o tan meki fowtu. Sobun, wi musu de
`
gaw fu taki sorry en wi musu de klariklari fu gi makandra
´
pardon. Meki ’lobi bondru unu kon na wan’ (Kol. 2:2). Lobi
`
abi krakti. ’Lobi abi pasensi en a abi switifasi. A no e mandi esi. A no e tan memre na ogri di trawan du. A e frudra`
ge ala sani, a e bribi ala sani, a e howpu ala sani, en a e horidoro awansi san e pasa’ (1 Kor. 13:4-7). Efu unu tan du
muiti fu sori lobi gi makandra, dan unu o man taki bun nanga makandra. A sani dati o tyari prisiri kon gi yu osofami`
ri en a o gi Yehovah grani.
18. Fa lobi e yepi osofamiri fu taki bun nanga makandra?
22
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
Teki koni bosroiti fu man kibri
a gudu di yu kisi
„Tegu gi ogri, ma tan du bun.”—ROM. 12:9.
SAN YU BEN O PIKI?
San na a gudu di wi kisi fu Yehovah?
San wi kan leri fu a tori fu Esau?
San wi kan du fu kibri a gudu di wi kisi?
MILYUNMILYUN fu wi teki a koni bosroiti fu dini Yeho`
vah Gado en fu teki na eksempre fu Yesus Krestes (Mat.
16:24; 1 Petr. 2:21). Wi no e si en leki wan lawlaw sani taki
wi gi wisrefi abra na Gado. Di wi teki a bosroiti dati wi no
ben sabi Bijbel frafra nomo, ma wi ben ondrosuku Gado
Wortu finifini. Na so wi kon sabi san na a gudu di Yehovah
`
wani gi den sma di ’leri sabi a wan-enkri tru Gado, en a sma
di a seni kon, Yesus Krestes’. A no de fu taki dati a sani dati
tranga wi bribi.—Yoh. 17:3; Rom. 12:2.
2
Efu wi wani tan de mati fu Yehovah wi musu teki bosroiti di e plisi wi hemel Tata. Fu dati ede na artikel disi o piki
den prenspari aksi disi: San na a gudu fu wi? Fa wi musu si
1, 2. (a) San yepi yu fu teki a bosroiti fu dini Gado? (b) Sortu aksi di abi
fu du nanga a gudu di Yehovah gi wi, o kisi piki na ini na artikel disi?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
23
a gudu disi? San wi musu du fu kan kisi en? San o yepi wi
fu teki koni bosroiti?
SAN NA A GUDU FU WI?
3
Wan pikin grupu Kresten abi a howpu fu kisi „libi di no
`
man pori, di no doti en di no o lasi gowe. A libi disi na wan
gudu.” Den Kresten disi o kisi a tumusi moi grani fu tiri
makandra nanga Krestes na ini hemel (1 Petr. 1:3, 4). Fu
kan kisi a gudu dati, den sma disi musu „gebore baka” (Yoh.
3:1-3). Ma milyunmilyun „tra skapu” e wroko makandra nanga den salfuwan fu preiki a bun nyunsu fu Gado Kownukondre. San na a gudu di den o kisi? (Yoh. 10:16) Den tra
skapu o kisi a gudu di Adam nanga Eva no ben kisi fu di den
ˆ
sondu, iya, den o kisi tego libi na ini wan paradijs grontapu
pe pina, dede nanga sari no o de moro (Openb. 21:1-4). Dati
meki Yesus ben man pramisi na ogriman di dede leti na en
sei: „Fu tru, mi e taigi yu tide: Yu o de nanga mi na ini Paradijs.”—Luk. 23:43.
4
Nownow kaba wi e kisi wini fu a gudu disi. Fu di wi e
poti bribi na ini „a lusu-paiman di Krestes Yesus pai”, meki
`
wi abi wan korostu firi en wi de bun mati fu Gado (Rom. 3:
23-25). Wi e frustan heri bun san na den prenspari sani di
Gado pramisi na ini en Wortu. Boiti dati, a e gi wi bigi pri3. San na a gudu di Gado o gi (a) den salfuwan nanga (b) den „tra skapu”?
4. Sortu blesi wi e kisi nownow kaba?
24
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
siri fu dini Gado makandra nanga wi brada nanga sisa na
heri grontapu. A de wan bigi grani tu fu de wan Kotoigi fu
Yehovah. Na fu dati ede wi e warderi a gudu fu wi.
5
Efu wi no wani lasi a moi gudu disi, dan wi musu luku
bun nanga den triki fu Satan. Someni langa kaba Satan e
pruberi fu kori a pipel fu Gado so taki den teki bosroiti di
kan meki den lasi a gudu fu den (Num. 25:1-3, 9). Fu di Satan sabi taki a kaba fu en de krosibei, meki a e du moro muiti fu kori wi. (Leisi Openbaring 12:12, 17.) Efu wi wani
´
„tanapu kankan te Didibri e kon nanga den triki fu en”, dan
wi musu tan abi furu warderi gi a gudu fu wi (Ef. 6:11). Wi
kan leri wan tu prenspari sani fu a fasi fa Esau, a fosi manpikin fu Isak, ben si a gudu di a kisi.
NO DE LEKI ESAU
6
Pikinmoro 4000 yari pasa, Isak nanga Rebeka ben kisi a
twelengi Esau nanga Yakob. Di den boi disi ben e gro kon
bigi a ben de krin taki den ben difrenti fu makandra. „Esau
tron wan man di ben sabi onti, wan man di ben lobi de na
dorosei. Ma Yakob tron wan reti-ati man di ben e libi na ini
tenti” (Gen. 25:27). Bijbel e taki dati Yakob ben de wan „reti`
ati man” fu di a ben e gi yesi na Gado en a no ben e du sondu.
5. (a) San Satan pruberi fu du nanga Gado pipel? (b) San kan yepi wi fu
kakafutu gi den triki fu en?
`
6, 7. Suma ben de Esau en sortu grani a ben o kisi?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
25
7
Di Esau nanga Yakob ben abi 15 yari, den granpapa
Abraham dede. Ma a sani di Yehovah pramisi Abraham no
lasi gowe. Bakaten, Yehovah taigi Isak tu taki den bakapikin
fu Abraham ben o meki taki ala den pipel fu grontapu man
kisi blesi. (Leisi Genesis 26:3-5.) Gado ben pramisi Abraham a sani disi fu sori en taki wan fu den bakapikin fu en
ben o de a „pikin” di kari na ini Genesis 3:15. A pikin dati
di tan gi yesi na Gado, na a Mesias. Fu di Esau ben de a fosi
manpikin fu Isak, meki na en ben abi a reti fu kisi a sani di
Gado pramisi Abraham. Na wan bigi grani Esau ben o kisi!
A ben abi warderi gi a sani dati?
8
Wan dei di Esau komoto na gron, a si Yakob „e bori wan
nyanyan”. Ne Esau taigi en: „Esi-esi, mi e begi yu, gi mi pikinso fu a redi sani di yu e bori drape, bika mi weri!” Yakob
piki en: „Fosi yu musu seri a reti gi mi di yu abi leki a fosi
pikin!” San Esau du? A taki: „Sortu wini mi o kisi fu a reti
di mi abi leki a fosi pikin?” Gi Esau, a preti nyanyan ben
prenspari moro leki a reti di a ben abi leki a fosi pikin. Fu
di Yakob ben wani de seiker taki Esau seri a reti di a ben abi
leki a fosi pikin, meki a taigi en: „Sweri gi mi fosi!” Sondro
fu draidrai Esau seri a reti fu en. Baka dati „Yakob gi Esau
8, 9. (a) San Esau bosroiti fu du nanga a reti di a ben abi leki a fosi pi`
kin? (b) Di Esau teki a bosroiti dati, dan san a kon frustan bakaten en san
a du?
26
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
brede nanga a pesi di a ben bori. Ne Esau nyan, a dringi,
dan a opo gowe. Na so Esau sori taki a ben wisiwasi a reti
di a ben abi leki a fosi pikin.”—Gen. 25:29-34.
9
Wan tu yari baka dati, di Isak ben de fu dede, Rebeka
sorgu taki Yakob kisi a reti di Esau ben seri gi en. Di Esau
kon si sortu don bosroiti a teki, a begi Isak: „Blesi mi tu, mi
papa, mi e begi yu, blesi mi! . . . Yu no abi nowan blesi moro
gi mi dan?” Di Isak taigi en taki a no ben o man gi en a ble`
si di a ben gi Yakob kaba, dan „Esau opo en sten en a bari
krei”.—Gen. 27:30-38.
10
San a tori disi e leri wi fu a fasi fa Esau ben e denki?
Esau sori taki a ben moro prenspari gi en fu du san a ben firi
fu du leki fu kisi a blesi di Gado ben o gi en bakaten. Esau
`
no ben e warderi a reti di a ben abi leki a fosi pikin en a de
krin taki a no ben lobi Gado trutru. Boiti dati, a no prakseri sortu bakapisi a bosroiti fu en ben o abi gi den bakapikin
fu en. Ma Yakob ben abi furu warderi gi a blesi di a ben o
kisi. Fu eksempre, di a ben musu teki wan wefi, a du san en
papa nanga mama taigi en (Gen. 27:46–28:3). Disi no ben
`
makriki gi en. Ma Yehovah blesi en fu di a gi yesi en a tron
wan afo fu a Mesias. San Gado ben prakseri fu Esau nanga
Yakob? Yehovah ben meki a profeiti Maleaki taki a sani disi:
„Na Yakob mi ben lobi. Mi no ben lobi Esau.”—Mal. 1:2, 3.
`
10. San Gado ben prakseri fu Esau nanga Yakob en fu san ede?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
27
11
Wi leki Kresten kan kisi wini tu fu a tori fu Esau. Na
apostel Paulus ben warskow Kresten fu ’luku bun taki nowan huruman de na den mindri, noso wan sma di no e warderi santa sani, leki fa a ben de nanga Esau di a ben gi en
´
reti leki fosi pikin na wan tra sma, soso fu kan kisi wan preti nyanyan’ (Hebr. 12:16). A warskow dati de tu gi wi na ini
a ten disi. Wi musu tan sori warderi gi santa sani so taki wi
kan kakafutu gi den sondu firi fu wi, noso wi o lasi a gudu
di Yehovah wani gi wi. Di Paulus taki fu a sani di Esau du,
dan fu san ede a taki tu fu hurudu? A taki dati, fu di wan
sma di de nomonomo fu du san a sondu skin wani, neleki
Esau, kan lasi a gudu di a kisi. A kan pasa moro makriki
taki so wan sma du sani di no fiti, soleki hurudu.
SREKA YU ATI NOWNOWDE
12
Leki futuboi fu Yehovah wi e du ala san wi man fu no
ˆ
kon na ini situwasi di kan meki wi du hurudu. Efu sma e du
wan sani di kan meki wi fadon, wi kan begi Yehovah Gado
fu yepi wi fu kakafutu gi a tesi dati (Mat. 6:13). Wi e du
furu muiti fu tan gi yesi na Yehovah na ini na ogri grontapu
disi, ma Satan e tan pruberi fu meki wi du sani di man pori
wi matifasi nanga Yehovah (Ef. 6:12). Fu di Didibri na a
11. (a) Fu san ede wi leki Kresten kan kisi wini fu a tori fu Esau? (b) Di
Paulus taki fu a sani di Esau du, dan fu san ede a taki tu fu hurudu?
12. (a) Fa Satan e pruberi fu tesi ibriwan fu wi? (b) Gi wan tu eksempre fu
Bijbel di kan yepi wi te wi musu teki muilek bosroiti.
28
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
gado fu na ogri grontapu disi, meki a sabi fa fu tesi wi so
taki wi du san wi sondu skin wani du (1 Kor. 10:8, 13). Kon
ˆ
meki wi taki dati yu de na ini wan situwasi di kan meki yu
du wan sani di no fiti. San yu ben o du? Yu ben o du leki
`
Esau en taki: ’Esi-esi! Gi mi a sani dati’? Noso yu ben o du
neleki Yakob en manpikin Yosef di lon gowe di Potifar wefi
suku fu kori en?—Leisi Genesis 39:10-12.
ˆ
13 Furu fu wi brada nanga sisa ben de na ini situwasi pe
den ben abi fu bosroiti efu den ben o du leki Esau noso leki
`
Yosef. Wan lo fu den teki koni bosroiti en den meki Yehovah ati prisiri (Odo 27:11). Ma sonwan fu wi brada nanga
`
sisa bosroiti fu du leki Esau en den no kibri a gudu di den
kisi fu Gado. Furu fu den sma di e kisi piri-ai noso di den e
puru fu a gemeente ala yari na sma di du hurudu. A prenspari srefisrefi fu sreka wi ati nownowde, fosi wi kon de na ini
ˆ
situwasi di kan de wan tesi gi wi (Ps. 78:8). Wi o taki fu tu
`
sani di wi kan du fu sreka wisrefi fu kakafutu gi tesi en fu
teki koni bosroiti.
` PRAKSERI DEN BAKAPISI
EN SREKA YUSREFI GI TESI
14
A fosi sani di wi kan du na fu denki san kan de den
13. (a) Fa furu brada nanga sisa na ini a ten disi du leki Yosef, ma fa sonwan brada nanga sisa du leki Esau? (b) San wi musu du so taki wi no de leki
Esau?
`
14. Sortu aksi kan yepi wi fu „tegu gi ogri” en fu „tan du bun”?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
29
bakapisi fu den sani di wi wani du. O moro wi lobi Yehovah, o moro wi o warderi a gudu di wi kisi. Efu wi lobi
wan sma, wi no wani du sani fu hati en. Na presi fu dati
wi e du muiti fu meki a sma dati feni wi bun. Fu di dati
de so meki a bun fu teki pikinso ten fu sidon prakseri sor`
tu bakapisi a kan abi gi wi en gi tra sma efu wi ben o go
du sani di a sondu skin wani. Wi musu aksi wisrefi: ’Efu
mi ben o du wan sani di e sori taki mi e denki misrefi nomo, dan san o pasa nanga a matifasi di mi abi nanga
Yehovah? Sortu bakapisi a bosroiti fu mi o abi gi mi famiri? Fa mi brada nanga sisa na ini a gemeente o feni en? A
sani di mi o du kan meki trawan fadon?’ (Fil. 1:10) Wi
kan aksi wisrefi tu: ’Fu san ede mi ben o pori mi libi, soso
fu di mi wani abi seks di kan gi mi prisiri fu wan syatu pisi
ten nomo? Mi wani kon de leki Esau trutru di bari krei bakaten fu a sani di a du?’ (Hebr. 12:17) Te wi e teki ten fu
prakseri den sortu aksi disi, dan dati o yepi wi fu „tegu gi
`
ogri” en fu „tan du bun” (Rom. 12:9). Boiti dati, lobi gi
Yehovah o yepi wi fu tan sori warderi gi a gudu di wi kisi.
—Ps. 73:28.
15
A di fu tu sani di wi kan du na taki wi musu sreka wisrefi fu kakafutu gi tesi. Yehovah no wani meki a matifasi
15. San o yepi wi fu sreka wisrefi fu kakafutu gi tesi di kan pori wi matifasi nanga Gado?
30
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
PISI 2
fu wi nanga en pori. Dati meki a gi wi furu sani fu man sreka wisrefi so taki wi kan kakafutu gi den tesi fu a grontapu
disi. A seti sani gi wi so taki wi kan studeri Bijbel, wi kan
go na den Kresten konmakandra, wi kan go na ini a preiki`
wroko en wi kan begi (1 Kor. 15:58). Ibri leisi te wi e frute`
ri Yehovah san de na tapu wi ati en ibri leisi te wi e wroko
tranga na ini a preikiwroko, wi e sreka wisrefi fu kakafutu gi
tesi. (Leisi 1 Timoteyus 6:12, 19.) Wi musu tan meki muiti fu du den sani disi efu wi wani de srekasreka fu kakafutu
gi tesi (Gal. 6:7). A di fu tu kapitel fu Odo e taki fu a tori
dati.
„TAN SUKU EN”
16
Odo kapitel 2 e gi wi a deki-ati fu kon abi koni nanga
`
frustan. Na so Yehovah e yepi wi fu bosroiti san bun en san
ogri. Koni nanga frustan kan yepi wi tu fu basi den firi fu
wi, na presi fu go du sani di no fiti. Ma wi no o man du disi
efu wi no e meki muiti. Bijbel e taki: „Mi manpikin, gi yesi
`
na den sani di mi taigi yu en kibri den komando fu mi leki
`
wan gudu, so taki yu kan poti yesi arki koni en opo yu ati fu
`
leri fa fu si sani krin. Boiti dati, bari kari frustan en opo yu
sten fu kisi a koni fu man si sani krin. Tan suku en leki fa
sma e suku solfru. Leki fa sma e suku gudu di kibri, na so
yu musu tan suku en. Te yu du dati, dan yu o kon frustan
16, 17. San kan yepi wi fu teki koni bosroiti?
PISI 2
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
31
san a wani taki fu abi lespeki gi Yehovah. Yu o kon leri sabi
Gado, bika na Yehovah srefi e gi sma koni. Te a e opo en
mofo, sabi nanga a koni fu man si sani krin, e komoto na
ini.”—Odo 2:1-6.
17
Efu wi du san den tekst disi e taki, dan wi o man teki
koni bosroiti. Soso te wi du den sani disi wi o man kakafutu gi tesi. Iya, wi musu meki den sani di Yehovah e taki, kenki a fasi fa wi de. Wi musu tan begi Gado fu sori wi san fu
`
du en wi musu tan du muiti fu leri sabi Gado neleki fa sma
e du muiti fu suku gudu di kibri.
18
Te Yehovah e si taki wan sma e meki muiti fu kon abi
koni, sabi, frustan, nanga a koni fu man si sani krin, dan
a o yepi en fu kon abi den fasi dati. O moro wi e du muiti fu kon abi den fasi dati, o moro wi o kon krosibei na Yehovah Gado. Te wi de bun mati fu Yehovah, dan dati o ki`
bri wi te wi e kisi tesi. Efu wi kon krosibei na Yehovah en
efu wi abi lespeki gi en, dan dati o yepi wi fu no sondu (Ps.
25:14; Yak. 4:8). Meki a de so taki a matifasi di wi abi nanga Yehovah nanga a koni di a e gi wi, yepi wi fu teki koni
`
bosroiti di o meki en ati prisiri en di o kibri a gudu di wi
kisi.
Go na www.jw.org/srn
noso scan a code disi
5
32
A WAKTITOREN—15 MEI 2013
wlp13 05/15-SR-2
`
18. San yu o tan du en fu san ede?