ë ë

ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ
Bachelor of Education
(B.Ed.)
અયાસમ
: એક વષ (બે સેમે&ટર)
ૂ
ણકાલીન
ટર)
શૈ*ણક વષ, 2012201 -13 થી અમલમા
અમલમાં
મા ં
અયાસમ િવકાસ એકમ
િવ
ાપીઠ, અમદાવાદૂ
જરાત
અમદાવાદ-14
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદમહાિવ
ાલય : જરાત
અમદાવાદ-14
અયાસમ સિમિત
ુ ના સયોનો સમાવેશ છે .
અયાસમ સિમિતમા ં નીચે 1જબ
•
•
6ો.
ે
ં કોઠાર8
6ો. રમશચ7
•
6ો.
:
ં યા*9ક
6ો. મહશચ7
•
6ો.
6ો. અિનલ ;બાસણા
•
ડૉ.
:
ડૉ. મોતીભાઈ પટલ
•
ડૉ.
:
ડૉ. રા@ભાઈ પટલ
•
ડૉ.
:
ડૉ. હAરભાઈ પટલ
િશણ મહાિવ
ાલય ના,
ુ
િવભાગના સવ
ના, AહBદ8 િશક
િશક મહાિવ
ાલયના અને િશણ અC&નાતક
અEયાપકFીઓ
•
ે આપનાર નીચના
ે તજ9ોC
નઈ તાલીમ H
ે ે દ8ઘકાલીન સવા
તજ9ોC ુ ં અયાસમ રચનામા ં માગદશન
6ાKત થયલ
ે છે .
•
ડૉ.
:
ડૉ. રા@ભાઈ પટલ
•
ુ ુ
ડૉ.
ઠાકર
ડૉ. L1દચB7
•
Fી મનMખભાઈ
ુ
સOલા
•
Fી કરસનભાઈ દસાઈ
:
•
Fી 6વીણભાઈ
6વીણભાઈ ડાભી
2
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ અયાસમ
Bachelor of Education-B.Ed. Curriculum
િવભાગકાય
ં
િવભાગ-1 સૈPાિતક
ૂ
Qથ
A
B
C
6RપH
ં
માક
ુ
ણભાર
િવષય
-1
ે ે
સમ&ટર
બાS
બાS (TતAરક)
TતAરક) બાS(
બાS(TતAરક)
TતAરક)
ુ
ુ
Lલણ
બાS (TતAરક)
TતAરક)
:ડ8ટ
A-101
:
કળવણીની
તાYZZવક અને સમાજશા[ીય
આધારિશલા
30 (20)
-
30 (20)
3
A-102
અEયયન-અEયાપન 6Aયા
30 (20)
-
30 (20)
3
A-103
ુ
]િનયાદ8
િશણનો િવકાસ અને તZZવદશન 30 (20)
-
30 (20)
3
A-204
ે : &વ^પ અને િવકાસ
અEયતા
-
30 (20)
30 (20)
3
A-205
ૂ ં
િશણના 6Rો, 6વાહો અને શૈ*ણક 1Oયાકન
-
30 (20)
30 (20)
3
A-206
ૂ
િશણમા ં ક_K`ટર
-
30 (20)
30 (20)
3
B-101
ુ
ે , િવ9ાન)
િશણ પPિત-1(જરાતી
, ;ab
30 (20)
-
30 (20)
3
B-201
ુ
િશણ પPિત-1(જરાતી
, ;aેb, િવ9ાન)
-
30 (20)
30 (20)
3
B-102
ં ૃ ,ગ*ણત,AહBદ8) 30 (20)
િશણ પPિત-2(સા.િવ.,સ&Lત
-
30 (20)
3
B-202
ં ૃ ,ગ*ણત,AહBદ8)
િશણ પPિત-2(સા.િવ.,સ&Lત
-
30 (20)
30 (20)
3
C-101
ુ
ે , િવ9ાન)
િવષયવ&dુ -1 (જરાતી
, ;ab
30 (20)
-
30 (20)
3
C-201
ુ
ે , િવ9ાન)
િવષયવ&dુ -1 (જરાતી
, ;ab
-
30 (20)
30 (20)
3
C-102
ં ૃ ,ગ*ણત,AહBદ8)
િવષયવ&dુ-2 (સા.િવ.,સ&Lત
30 (20)
-
30 (20)
3
C-202
ં ૃ ,ગ*ણત,AહBદ8)
િવષયવ&dુ-2 (સા.િવ.,સ&Lત
-
30 (20)
30 (20)
3
D-101
ૂ
ં (િવિશeટ ેH)
સ1હbવનના
િસPાતો
30 (20)
-
30 (20)
3
-
30 (20)
30 (20)
3
480(
480(320)
320)
48
નીચેનામાંથી પસંદ કર: લ એક િવિશeટ ેH
D
-2
ે ે
સમ&ટર
D-202
ં
ે )
શાળા અને છાHાલય સચાલન
(િવિશeટ H
D-203
ે )
શૈ*ણક માગદશન અને સલાહ(િવિશeટ H
D-204
પયાવરણીય િશણ (િવિશeટ ેH)
D-205
શૈ*ણક માપન અને Tકડાશા[(િવિશeટ ેH)
ુ ણ
ુ
Lલ
3
240(
240(160)
160) 240(
240(160)
160)
િવભાગિવભાગ-2
6ાયો*ગક કાય
ુ ણભાર
ુ
Lલ
બાS
TતAરક
િવભાગ
6ાયો*ગક કાયની િવગત
અ.
ં
સૈPાિતક
પાઠgમમાં
મા ં સમાિવeટ 6ાયો*ગક કાય
ં ં
ૃ
1. આધાર 6RપHો6hિi
6RપHો-6 6RપH દ8ઠ નઈતાલીમ સબિધત
ુ + M ૂ*ચત 6યો*ગક કાય 5 ણ
ુ
5 ણ
ં ં
ૃ
2. િશણ પPિત6hિi
પPિત-2 6RપH દ8ઠ નઈતાલીમ સબિધત
ુ + M ૂ*ચત 6યો*ગક કાય 5 ણ
ુ
5 ણ
ં ં
ૃ
6hિi
3. િવષયવ&d-ુ 2 6RપH દ8ઠ નઈતાલીમ સબિધત
ુ + M ૂ*ચત 6યો*ગક કાય 5 ણ
ુ
5 ણ
ં ં
ૃ
6hિi
4. િવિશeટ ેH-1 6RપH દ8ઠ નઈતાલીમ સબિધત
ુ + M ૂ*ચત 6યો*ગક કાય 5 ણ
ુ
5 ણ
ં
5. સ1 ૂહbવનના િસPાતો
(છાHાલય 6ાથના, સફાઈ, સફાઈ-સાધન
િનમાણ કૌશOય, છાHાલય lયવહાર, છાHાલય
ુ
ભોજન lયવ&થા મદદ) ** 10 ણ
બ.
ુ
ુ
Lલણ
: ડ8ટ*
8ટ
60
-
60
-
20
-
20
-
20
-
20
-
10
-
10
-
10
-
10
-
100
-
200
4
-
100
-
3
25
25
50
4
ૃ
ં લન સબિધત
ં ં
ૃ
ુ ,
3. સહઅયાસ 6hિiઓ
: 6ાથના સમે
6hિiઓ
- 5 ણ
ૃ
ુ , રમત-ગમત સબિધત
ં ં
ૃ
ુ ,
સાAહrZયક 6hિiઓ
- 5 ણ
6hિiઓ
- 5 ણ
ં ૃ
ં ં
ૃ
ુ , સમાજસેવા સબિધત
ં ં
સા&Lિતક
કાયમ સબિધત
6hિiઓ
- 5 ણ
ૃ
ુ , &વsછતા, &વા&tય- આરોuય અને પયાવરણ સબિધત
ં ં
6hિiઓ
- 5 ણ
ૃ
ુ
6hિiઓ
- 5 ણ
30
-
30
3
4. 6ોvwટ કાય :
ુ
સેમે&ટર-1 : આદશ 6RપHની રચના (મેથડમાં) -10 ણ
ુ
સેમે&ટર-2 : &વિનિમmત શૈ*ણક સાધન (મેથડમાં) -10 ણ
ં
ુ
સેમે&ટર-2 : AયાZમક સશોધન
(મેથડમાં) -10 ણ
30
-
30
2
ુ અને શૈ*ણક 6વાસ-10 ણ
5. aામbવન પદયાHા:
ુ
પદયાHા-10 ણ
ૃ -2 ણ
ુ , કાય સહભા*ગતા-2 ણ
ુ ,સહઅયાિસક
આયોજન અને નેdZZવ
ૃ
ુ , lયવહાર-2 ણ
ુ , સમa દ: ખાવ-2 ણ
ુ
6hિiઓ
-2 ણ
20
-
20
4
6. aામિશણ િશ*બર દરિમયાનની 6hિiઓ
:
ૃ
ુ , છાHાલય અને
aામિશણ િશ*બર દરિમયાન સ1 ૂહbવન-2 ણ
ં
ુ , સહઅયાસ 6hિiઓ
ૃ
ુ , િશ&ત-2
6ાથના સચાલન
-2 ણ
-2 ણ
ુ , સા&Lિતક
ં ૃ
ુ
ણ
કાયમોમા ં અદા કર: લી x ૂિમકા-2 ણ
10
-
10
2
7. ક: B7 િનવાસ દરિમયાનની 6hિiઓ
:
ૃ
ુ , છાHાલય અને
ક: B7 િનવાસ દરિમયાન સ1 ૂહbવન-2 ણ
ં
ુ , સહઅયાસ 6hિiઓ
ૃ
ુ , િશ&ત-2
6ાથના સચાલન
-2 ણ
-2 ણ
ુ , સા&Lિતક
ં ૃ
ુ
ણ
કાયમોમા ં અદા કર: લી x ૂિમકા-2 ણ
-
10
10
4
8. ક_K` ૂટર 6ાયો*ગક પર8ા :
20
20
40
-
9. િશક સ{જતાની ચકાસણી (TતAરક
|ારા)
ુ
TતAરક 1લાકાતો
ુ
જBમાeટમીના તહ:વાર ૂવ}- 10 ણ
ુ
Aદવાળ8 વેક:શન ૂવ}- 10 ણ
ુ
હોળ8-~ ૂળે ટ8 ૂવ}- 10 ણ
ુ
સામાિયક કસોટ8-4 પછ8- 10 ણ
10
-
10
-
365
155
520
26
ુ ં
િશક તાલીમ આCષ*ગક
6ાયો*ગક કાય
ુ
1. અEયાપન કાય : માઈોપાઠ -5, સેdપાઠ
-5, ૂણપાઠ-10,
લોકિશણ પાઠ-4, aામિશણ િશ*બરપાઠ - 8, 6ાથિમક શાળામા ં
6h ૃિi-સમવાય પાઠ- 2, ક: B7િનવાસમા ં પાઠ - 4, 6ાથિમક
ં
ં પાઠ - 2
અEયાપન મAદરમા
• વાિષmક 6ાયો*ગક પાઠ - 2
2. ઉ
ોગ કાય :
ુ
ં
1oય
ઉ
ોગ : કાતણ
(યરવડા, ;બર), વણાટ (આસન,
ુ TતAરક + 15 ણ
ુ બાS)
હાથ^માલ) (15 ણ
ૂરક ઉ
ોગ : પગp ૂછ*ણ` ું / સા] ુ / અગરબiી / મીણબiી િનમાણ /
ુ TતAરક + 10 ણ
ુ બાS)
સીવણકામ / બાગાયત-ઔષધબાગ (10 ણ
ુ ણ
ુ
Lલ
* 1 : ડ8ટ એટલે 30 કલાક,
કલાક, ** D કા મેળવનારને બાS પર8ામા ં બેસવા દ: વામા ં નહ આવે.
4
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
ે ે ર-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટ
6RપHતાYZZવક અને સમાજશા[ીય આધારિશલા
:
6RપH-A-101 : કળવણીની
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ƒય
ે
6િશણાથ„......
6િશણાથ„......
:
ં
ે
ે
ે.
1. કળવણીની
સકOપના
, &વ^પ અને Eયયોની
@ણકાર8 મળવ
:
2. કળવણીના
*ચ…તકોના પૌરવાZય અને પા†ાZય 6દાનની સારaાહ8
ે
ે.
@ણકાર8 મળવ
:
ું
3. સમાજ પAરવતન અને સમાજનવિનમાણની 6Aયામા ં કળવણીC
યોગદાન સમv.
4. અયાસમની
ં
સકOપના
અને
રચનાના
ં
િસPાતોનો
િશણમા ં
ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
એકમના 1‚ા
ુ
ુ
ણભાર
ં
ં
સકOપના
, સૈPાિતક
કાય &વ^પ
:
કળવણીની
(13.
13.50 કલાક
કલાક)
30%
30
:
ં
1. કળવણીની
સકOપના
:
ે
2. કળવણી
અને ભણતર (Schooling) વsચનો
તાYZZવક
તફાવત
:
ં &વ^પઃ વૈિધક (FORMAL), અવૈિધક (NON
3. કળવણીના
FORMAL) અનૌપચાAરક (INFORMAL)
:
ં
ે
ં ,
4. કળવણી
*ચ…તકોઃ ગાધીb
, રવીB7નાથ ટાગોર, િવવકાનદ
bન vક ^સો, ˆહોન ડ‰ ૂઈ
:
5. કળવણીની
મહZZવની lયાoયાઓ અને સમજ
એકમએકમ-2
ે
6Aયા અને Eયયો
:
કળવણીની
(09.00 કલાક)
કલાક)
:
1. કળવણી
ની 6Aયા, લણો અને મહZZવ
:
ં સામાBય Eયયો
ે
2. કળવણીના
:
: ુ
3. કળવણીના
lયŠwતલી અને સમાજલી હdઓ
:
ં lયŠwતલી અને સમાજલી હdઓનો
: ુ
4. કળવણીના
સમBવય
5
20 %
અકમ - 3
ં
અયાસમ અને તની
ે રચનાના િસPાતો
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
ં
1. અયાસમ અને પાઠgમની સકOપના
ે
2. અયાસમ અને પાઠgમ વsચે સા_ય-ભદ
ં
3. અયાસમ રચનાના મહZZવના સામાBય િસPાતો
4. અયાસમ રચના માટ: Eયાનમા ં રાખવાની 1 ૂળx ૂત બાબતો
એકમએકમ-4
અને સમાજ
:
કળવણી
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
:
1. કળવણી
|ારા સમાજપAરવતન અને સમાજનવિનમાણ
:
2. કળવણી
|ારા સમાજપAરવતન અને સમાજ નવિનમાણમા ં
િશકની x ૂિમકા
ં
: કળવણી
:
3. *બનસા6દાિયwતા
અને ભાવાZમક એકતા માટની
:
4. લોકશાહ8 સમાજ અને કળવણી
:
ં ઓ : ઘર, શાળા, સમાજ, કામધધાના
ં
ં
5. કળવણીની
સ&થા
&થળો અને સ1 ૂહ 6સાર માEયમો.
M ૂ*ચત 6ાયો*ગક કાય
:
ં
ં એકH કર:
1. કળવણીના
કોઈ બે *ચ…તકોની માAહતી (િશણદશન) aથાલયમાથી
:
2. 6વતમાન ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક શાળાના અયાસમનો સમીાZમક અહવાલ
ે ) ના સદભમા
ં
તૈયાર કર: ,(6િશણાથ„ની 6થમ િવષયિશણ પPિત(મથડ
)ં
ુ
:
3. કોઈ એક ઉiર ]િનયાદ8
િવ
ાલયની સમાજપAરવતનમા ં x ૂિમકા િવશે અહવાલ
તૈયાર કર: .
M ૂ*ચત અEયયન સામaી
ે શા[ી. કળવણીના
ુ
ં
:
દવે, જયB7
તાrZવક આધારો. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
ે શા[ી. ભારતીય *ચ…તકોC ું િશણ *ચ…તન. અમદાવાદ : `િનવિસm
ુ
ં
દવે, જયB7
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
:
ં અને ણવત
ુ
ં શાહ. િશણની વતમાન AફલM ૂફ8ઓ. અમદાવાદ : અનડા
દસાઈ
, ધનવત
6કાશન
ુ
ુ
ં
:
ભારતીય તZવ9ાન. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
દસાઈ
, બી.b. આ~િનક
ં અને અયાસમ સરચના
ં
ુ
:
. `િનવિસm
ટ8
દસાઈ
, દોલતભાઈ અને બી@. અયાસમ િસPાતો
ં
aથિનમાણ
બોડ.
ૃ . ભાવનગર : *િતજ 6કાશન.
ં . િશકની િનeઠા અને Œeટ
ભ‹, 1 ૂળશકર
ુ . aથિનમાણ
ં
ુ
ં અને બી@. િશણC ું સમાજશા[. `િન
બોડ
શાહ, ]ŽPચ7
ૃ
:
ે
ં . કળવણી
. રાજકોટ : Fી રામLeણ
આFમ.
&વામી િવવકાન
દ
6
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
ે ે ર-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટ
6RપH6RપH-A-102
102 : અEયયનઅEયયન-અEયાપન 6Aયા
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ƒય
ે
6િશણાથ„..
6િશણાથ„...
...
ં
1. અEયાપન અને વગlયવહારની સકOપના
@ણે.
ે
ે.
2. અEયાપન કૌશOયોની સમજ મળવ
3. અEયાપનમા ં પાઠ આયોજનC ુ ં મહZZવ અને 6કાર સમv.
4. શૈ*ણક 6સાધન કૌશOયC ુ ં &વ^પ અને મહZZવ સમb િવિવધ શૈ*ણક સાધન
સામaીનો અEયાપન કાયમા ં ઉપયોગ કર: .
ૂ
ે
5. અEયયન અEયાપનની Cતન
પPિતઓની સમજ મળવ
.ે
6. 6Zયાયન અને શૈ*ણક 6ૌ
ો*ગક8નો િશણમા ં ઉપયોગ સમv.
ં
7. AયાZમક સશોધનની
િવભાવના સમv.
ં
સૈPાિતક
કાય
ુ
એકમના 1‚ા
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
અEયાપનની સકOપના
અને 6`Šwતઓ
ુ
ં
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ં
અEયાપન : સકOપના
અને અસરકારક અEયાપનના ં લણો
2.
ૂ :
અયાપન MHો
9ાત પરથી અ9ાત પર જhુ ં
ૂ થી અ1ત
ૂ પર જh ુ ં
1ત
ં ુ પર જh ુ ં
સરળ પરથી સLલ
ે પરથી સામાBય પર જh ુ ં
િવશષ
ૃ
ં
થરણ
પરથી સયોજન
પર જh ુ ં
ં ૂ પરથી િવભાગ પર જh ુ ં
સણ
ુ
ુ
અCભવિસP
બાબત પરથી ]ŽPગ_ય
બાબત તરફ જh ુ ં
મનોવૈ9ાિનક મ પરથી તાAક‘ક મ પર જhુ ં
3.
ૂ
ં
M’મ
અEયાપન (માઈોટ8*ચ…ગ) : સકOપના
, મહZZવ, સોપાન,
તબા
4.
અEયાપન કૌ શOય : ƒયામ ફલ ક, િવષયા*ભ 1 ુ ખ ,
6R6વાAહતા, 6R “ડાણ , ઉ દાહરણ , &પeટ8 કરણ ,
ુ ૃ
MŒઢ8કરણ
, ઉ iે જના પAરવતન
7
25%
25
એકમએકમ-2
અEયાપનC ુ ં આયોજન, પPિતઓ અન
અનેે અEયયનઅEયયન-અEયાપન સામaી
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
25 %
ૂ
પાઠ આયોજનCુ ં મહZZવ અને 6કાર : M’મપાઠ
(માઈોપાઠ),
ૃ
ે ુ , ણપાઠ
ૂ
સdપાઠ
, 6hિiપાઠ
, લોકિશણ અને ચચાપાઠ
2.
ં
એકમ આયોજન : એકમની સકOપના
, એકમ આયોજનC ુ ં &વ^પ અને મહZZવ
3.
ૂ
ં
અEયયન અEયાપનની Cતન
પPિતઓ : સકOપના
, મહZZવ અને
ૂ ચચા, સિમનાર
ે
ં
, પAરસવાદ
(િસ_પોઝીયમ),
મયાદા : Qથ
ૂ
ૂ (બઝ સશન
ે ), ગોeઠ8, 6કOપ, Qથ
કાયશાળા, ચચાસભા, મધડો
અEયાપન, &વાEયાય, અ*ભનય (રોલ Kલે)
4.
ં
:
અEયયન-અEયાપન સામaી : સકOપના
, મહZZવ, એડગર ડઇલનો
ુ
અCભવ
શLં ુ , સામaીના 6કાર
અકમ - 3
એકમએકમ-4
વગlયવહાર અને AયાZમક સશોધન
ં
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
1.
ં
વગlયવહાર : સકOપના
અને અસર કરતા ં પAરબળો
2.
ે
ં વગ lયવહારના ં ઘટકો, 1લવણીની
ૂ
—લBડસના
ર8ત, મહZZવ અને મયાદાઓ
3.
ં
ં
AયાZમક સશોધન
: સwOપના
, સોપાનો અને મહZZવ
6Zયાયન અને શૈ*ણક 6ૌ
ો*ગક8
1.
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
20 %
30 %
ં
6Zયાયન : સકOપના
, ઘટકો, 6Aયા, lયŠwતગત-સ1હૂ માEયમ
અને અસરકરતા ં પAરબળો
2.
ં
ે અ*ભગમ, િસ&ટમ અ*ભગમ
શૈ*ણક 6ૌ
ો*ગક8 : સકOપના
, હાડવેર-સૉ—ટવર
3.
ં
અ*ભિમત અEયયન : સકOપના
, &વ^પ અને િવિનયોગ
4.
ૂ
અEયયન-અEયાપનમાં ક_K`ટરનો
ઉપયોગ
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
1. અCભવી
િશકોના િશણ કાયC ુ ં અવલોકન કર8 અCસરણ
ન˜ધ તૈયાર કરવી.
ૂ અEયાપન પPિતઓનો dલનાZમક
ુ
2. કોઈ પણ બે Qથ
અયાસ કરવો.
ુ
ે
ે
3. વગ lયવહાર દર_યાન ઘટતી ઘટનાઓC ુ ં —લBડસ
અCસાર
વગ„કરણ અને િવƒલષણ
કરh ુ ં.
:
4. રAડઓ
અને ટ8.વી. પરના શૈ*ણક કાયમોની યાદ8 તૈયાર કરવી.
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Gupta, Das(2004), Effective teaching techniques jaipur : Abishkar publishers.
Kumer, K.L. (2000). Educational Technology. New Delhi :New Age International(P) Limited publishers.
Rhela, S.P.(1991 Ed.) Educational Technology. Ambala cant : (A Systematic text book),
Associated publishers 2963/2, Kacha bazaar, post box No. 56,
, . (2007), ू
!. "# : $म
& '(&)*.
'+* , )*.',. -., . /ब 1) 2234 "# : 35 '6ः) /5.
86, 2.2.(2007), 9 )& $* ),):. "# : $म
& '(&)*.
; "..(2000). (234 2ः)9). ),):. *< : =>*2& '(&# ?@2.
2?, 2(2006), ),): /5B&, : $6
; '(&# ?@2.
અEયયનઅEયયન-અEયાપન 6Aયા. અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
ુ
ં િનમાણ બોડ.
શાહ, ડ8.પી.(1993). શૈ*ણક 6ૌ
ો*ગક8. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથ
8
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
ે ે ર-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટ
ુ
6RપH103 : ]િનયાદ8
િશણ અને તZZવદશન
6RપH-A-103
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ƒય
ે
6િશણાથ„........
6િશણાથ„........
1.
ુ
ં
]િનયાદ8
િશણની સકOપના
@ણે.
2.
ુ
]િનયાદ8
િશણનો ઉદભવ અને િવકાસ @ણે.
3.
ુ
ુ ં દશન સમv.
ં
]િનયાદ8
િશણ ;ગે ગાધીbC
4.
ુ
ુ
ં કાયરત ]િનયાદ8
જરાતમા
િશણ આપતી િવિવધ 6કારની
ં
ે
ે.
સ&થાઓની
સમજ મળવ
5.
ુ
ે
ે 9ાનનો bવનlયવહારમા ં ઉપયોગ કર: .
]િનયાદ8
િશણના મળવલ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
ુ
િશણનો ઉદભવ અને િવકાસ
]િનયાદ8
ણભાર
ુ
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
1.
ુ
]િનયાદ8
િશણના વૈચાAરક િવકાસના તબાઓનો પAરચય
2.
ુ
ં
]િનયાદ8
િશણ (નઈ તાલીમ) ની સકOપના
અને lયાપક અથ
3.
ુ
ુ )
]િનયાદ8
િશણના ઐિતહાિસક તબાઓ (1937 થી આજ Aદન Mધી
30%
નો પAરચય
4.
ુ
ુ
ૂ ]િનયાદ8
નઈ તાલીમ સમa bવનની તાલીમ : વ
, ]િનયાદ8
,
ુ
ુ
ુ
ઉiર ]િનયાદ8
, ઉsચતર ઉiર ]િનયાદ8
, ઉiમ ]િનયાદ8
,
ુ
]િનયાદ8
િશક-6િશણ, આbવન નઈ તાલીમC ુ ં અEયયન
એકમએકમ-2
:
કળવણીના
6યોગો
ં
ગાધીbના
1.
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20%
:
દ*ણઆAšકાના કળવણીના
6યોગો :
:
ઘરમા ં બાળકળવણીનો
6યોગ-1897
:
Aફિનwસ આFમમા ં કળવણીનો
6યોગ-1904
:
ટોO&ટૉય આFમમા ં કળવણીનો
6યોગ-1910
2.
:
ભારતમા ં કળવણીના
6યોગો :
:
સZયાaહ આFમ (કોચરબઆFમ)મા ં કળવણીનો
6યોગ
:
સાબરમતી આFમમાં કળવણીનો
6યોગ
ં
:
*બહારના ચપારણ
rજOલામા ં લોક કળવણીનો
6યોગ
એકમએકમ-3
વધા િશણ યોજના અને ]િનયાદ8
ુ
િશણની પાયાની બાબતો
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
1.
: કળવણીની
:
:
વધા પAરષદમા ં સિમિતએ રQૂ કરલ
^પરખા
2.
વધા પAરષદના ઠરાવો
9
30%
3.
ઝાક8ર›સન
ુ ે સિમિતની ભલામણો
4.
ુ
ુ
]િનયાદ8
િશણની પાયાની બાબતો : ]િનયાદ8
િશણના
ુ
ુ ં (સમવાય) ના ં
ં / ]િનયાદ8
િસPાતો
િશણના ં તZZવો / અCબધ
:
કB7ો
અને 6કાર
એકમએકમ-4
:
ુ
િશણના *ચ…તકો અને ડલોસ
Aરપોટ
]િનયાદ8
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
1.
નાનાભાઈ ભ‹
2.
ુ
Qગતરામ
દવે
3.
:
મગનભાઈ દસાઈ
4.
ુ
:
ડલોસ
Aરપોટની ભલામણો અને ]િનયાદ8
િશણના ં તZZવો
20%
વsચે સમાનતા
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
1.
ુ
ુ
:
કોઈ એક ]િનયાદ8શાળાની
1લાકાત
લઈ અહવાલ
તૈયાર કરવો.
2.
ુ
:
]િનયાદ8
િશણને પોષક કાયમો યોb અહવાલ
તૈયાર કરવો.
3.
ુ
ં
:
ં - &તકોનો
:
ગાધીbની
આZમકથા અને કળવણી
વડ: ાિત
સમીાZમક અહવાલ
તૈયાર કરવો.
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
#4,, 3.). 21 म? ) E?2. $?5F5 : ,
ू) /5.
*), &&. ?1 #4, 5; G ,
. '6 : ',& ू).
,, 5;,
5, (2006). 2म , &, (
&, 2 "ौ 2*
म.
3 'H ब).
ब). 4; : ,
2B&, 26J. ($6
5)) (2012). 6ं L
): , &,. = M /5B&, : NCRI
ુ
ં
ઉપાEયાય, ચ7કાBતભાઈ
. ]િનયાદ8
િશણની ઐિતહાિસક અને વૈચાAરક િવકાસ યાHા.
ં .
અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
ુ ં (સમવાય)
ં .
ં
ં
. અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
ઉપાEયાય, ચ7કાBતભાઈ
. અCબધ
સમવાય) ની સકOપના
ં .
ં , મોહનદાસ. દ*ણઆAšકાનો સZયાaહનો ઇિતહાસ. અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
ગાધી
ુ
ં , 6xદાસ
ં .
ગાધી
. bવનC ુ ં પરોઢ. અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
ુ (2012). પાયાની કળવણીના
:
જોષી, િવœત
નવા આયામો. અમદાવાદ : અમોલ 6કાશન.
ૂ ં
:
: અને પટલ
: . શૈ*ણક આયોજન,
નવી ધર8.
દસાઈ
, પાઠક, પટલ
આયોજન, 6િવિધ અને 1Oયાકનની
ુ ં /અમદાવાદ : એ.આર.શઠની
ે
ં
1બઈ
કપની
.
ુ
: , નરોiમભાઈ િશ. જરાતમા
ં .
ં નઈ તાલીમ. અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
પટલ
ુ ં િશણ દશન. અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
ં
ં .
: , મ.જો. ગાધીbC
પટલ
ુ
ં
ં
પચલી
, મCભાઈ
. (સં. રામચ7ભાઈ
) (2011). નઈ તાલીમC ુ ં નવિનત. AદOહ8 : NCRI.
ુ
ં
: , Aદપક. િશણ *ભતરનો ખ@નો. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
મહતા
ુ
ે (2011). નઈ તાલીમ તZZવદશન અને 6યોગ.
રાવલ, ગોિવ…દભાઈ અને રાવલ, Mમિતબન
ુ
ં .
અમદાવાદ : જરાત
નઈ તાલીમ સઘ
ુ
ે દવે. ભારતીય િશણ *ચ…તકોC ુ ં િશણ *ચ…તન. અમદાવાદ : `િનવિસm
ં
શા[ી, જયB7
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
ુ
ં , અમરિસ…હ અને અBય, ]િનયાદ8
ં
સોલક8
ુ
કળવણીની
^પરખા
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
:
: . અમદાવાદ : `િનવિસm
10
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
ે : &વ^પ અને િવકાસ
6RપH -A- 204 : અEયતા
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ƒય
ે
ં
ે @ણે.
, &વ^પ અને કાયH
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ.... 1. મનોિવ9ાન અને શૈ*ણક મનોિવ9ાનની સકOપના
2.
ુ અEયતાના
ં
ં તણ
ે
ે ે.
માનવ-િવકાસના િવિવધ તબાઓના સદભમા
િવકાસની સમજ મળવ
ં ;તગત અEયયન 6Aયાઓ િવશે સમv.
3. અEયયન િસPાતો
ે
ં
4. અ*ભ6રણા
અને અEયયન સમણ
િવશે સમv.
ુ , ]ŽPના
ુ
ં , અ*ભયોuયતા અને lયŠwતZZવ િવશે સમv.
5. ]ŽP
િસPાતો
ુ ૂ
6. lયŠwતગત તફાવતો, અપવાદ^પ બાળકો, અCLલન
અને માનિસક &વા&tયC ુ ં
મહZZવ સમv.
ે ે 9ાનનો અEયયન-અEયાપન દરિમયાન
7. શૈ*ણક મનોિવ9ાન િવષયક મળવલ
ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
ુ ં &વ^પ
ે
મનોિવ9ાન અને અEયતાC
1.
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં
મનોિવ9ાન અને શૈ*ણક મનોિવ9ાનની સકOપના
&વ^પ
ે
અને કાયH
2.
શૈ*ણક મનોિવ9ાનની િશક માટ: ઉપયો*ગતા
3.
શૈ*ણક મનોિવ9ાનની અયાસ પPિતઓ (lયŠwત અયાસ
અને સામાrજકતાિમિત )
4.
ૃ અને િવકાસ : સકOપના
ૃ અને
ં
hŽP
અને તફાવત, hŽP
િવકાસને અસર કરતા ં પAરબળો
5.
ુ
તણવ&થા
: લણો, તુણવ&થામા ં િવિવધ 6કારનો
િવકાસ, જ^Aરયાતો અને સમ&યાઓ
6.
એકમએકમ-2
@તીય િશણ અને ત^ણોના માગદશનની સામાBય બાબતો
ે
ં
અEયયન,
અEયયન, અ*ભ6રણા
અને અEયયન સમણ
1.
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ં અને શૈ*ણક
અEયયન : &વ^પ, અEયયનના િસPાતો
ફ*લતાથž ( પાવલોવ, &કનર, થોનડાઈક અને કોહલર )
2.
ે
ં
ે
ે અસર કરતા ં પAરબળો
અ*ભ6રણા
: સકOપના
, અ*ભ6રણાન
અને મહZZવ
3.
ે
ે ે
ે
ં
મ&લો
અને મૅકલલBડના
અ*ભ6રણા
ના િસPાત
4.
ં
ં
અEયયન સમણ
: સકOપના
, 6કાર અને શૈ*ણક ફ*લતાથ
11
25 %
એકમએકમ-3
એકમએકમ-4
ુ , અ*ભયોuયતા અને lયŠwતZZવ
(11
]ŽP
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ુ : સકOપના
ં
ં (Š&પયરમન
ે ,
1. ]ŽP
, &વ^પ, 6કાર અને િસPાતો
ુ - ગાડનર)
ં અને બ›પAરમાણીય
*ગલફડનો િસPાત
]ŽP
ુ
ુ
ુ
2. ]ŽPમાપન
: શા દક અને અશા દક ]ŽPમાપન
,
ુ
ુ કસોટ8ઓનો પAરચય
ં ઉપલ ધ ]ŽP
જરાતમા
ં
અ*ભયોuયતા : સકOપના
, મહZZવ, અ*ભયોuયતા કસોટ8ઓ
ે ઉપયો*ગતા
અને તની
ં
3. lયŠwતZZવ : સકOપના
, 6કારો અને lયŠwતZZવ િવકાસને
અસર કરતા ં પAરબળો
lયŠwતગત તફાવતો,
ુ ૂ
તફાવતો, અપવાદ^પ બાળકો અને અCLલન
11.
((11
11.25 કલાક)
કલાક)
ં
1. lયŠwતગત તફાવતો : સકOપના
, 6કારો, કારણો અને
ુ અને
ે : ]ŽP
શૈ*ણક ફ*લતાથ, lયŠwતગત તફાવતના Hો
અ*ભયોuયતા
ં
2. અપવાદ^પ બાળકો : સકOપના
, વગ„કરણ અને બાળકો
માટ: શૈ*ણક lયવ&થા
ુ ૂ
ુ ૂ
ં
3. અCLલન
અને અપાCLલન
: સકOપના
અને લણો,
ુ ૂ
ુ ૂ
અપાCLલન
ના ં કારણો, શાળામા ં અCLલન
ુ
ે
બચાવ 6`Šwતઓ
: અથ અને શૈ*ણક ફ*લતાથ ( 6પણ
,
ૂ , યૌŠwતક8કરણ, પીછે હઠ અને ઊEવ„કરણ)
તાદાZ_ય, િતિતm
ં
ૂ
4. માનિસક &વા&tય : સકOપના
અને િશકની xિમકા
.
25 %
25 %
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
ં
ંૂ
: Mચવતો
ૂ
:
1. કોઈ એક વગખડના
તણોની
1ઝવણો
@ણી તેના ઉકલ
અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ુ કસોટ8 / અ*ભયોuયતા કસોટ8ની અજમાયશ કર8 પAરણામોનો િવƒલષણાZમક
ે
2. કોઈ એક ]ŽP
:
અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ુ
:
3. ઉiર ]િનયાદ8
િવ
ાલયના કોઈ એક િવ
ાથ„નો lયŠwત અયાસ કર8 અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ુ
ુ
:
4. ઉiર ]િનયાદ8
િવ
ાલયની આયોrજત 1લાકાત
લઈ િવ
ાક8ય બાબતો ;ગે અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ૂ
M*ચત
અEયયન સામaી
Agrawal, Pushpa. (1993). Children’s Education and Maturation Process. New Delhi : Deep &
Deep Publications.
Dash, Murlidhar. (1998 ). Educational Psychology. New Delhi : Deep & Deep Publications
John,D. ( 1971 ). Towards Community mental health. Sutherland USA : Tavistok Publicatio
Morse, Williams & Others. (1970, 3 rd Ed. ). Psychology & Teaching. Bombay : D.B. Tarapolwala Sons & Co.
'<), ". ',.( 2007 ). 3
N ) 'O . /5B&, : 4 '(&)*.
ौ, ?* =ि)6 ( 2007 ). 3
N. '6 : 6 2;>Q F6) ?@2 ू. &.
ૃ
:
દસાઈ
, ક:. b.( 1994, Ž|તીય આhYZi
).શૈ*ણક અને lયાવસાિયક માગદશન. અમદાવાદ :
ુ
ં િનમાણ બોડ, જરાત
`ુિનવિસmટ8 aથ
.
ુ
ુ
: ,ચ7કાBત
ં
ં િનમાણ બોડ, જરાત
પટલ
.( 1975 ). બાલ મનોિવ9ાન. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથ
.
ુ
ં િનમાણ બોડ.
ટ8 aથ
પર8ખ, બી.એ..( 1989 ).6ગત સામાBય મનોિવ9ાન. અમદાવાદ : `િનવિસm
ુ
ુ
ૃ ). શૈ*ણક મનોિવ9ાન. અમદાવાદ :
ં . અને પડgા
ં , Lલીન
શાહ, ણવત
.( 1993 Hીb આhYZi
ુ
ુ
ં િનમાણ બોડ, જરાત
`િનવિસm
ટ8 aથ
.
ુ
હરલોક, બી. અCવાદ
કાનાવાલ, એસ.સી.( 1975 ).િવકાસલી મનોિવ9ાન. અમદાવાદ :
ુ
ુ
ં િનમાણ બોડ,જરાત
`િનવિસmટ8 aથ
.
12
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદ
અમદાવાદદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHૂ ં
6RપH-A-205 : િશણના 6Rો,
6Rો, 6વાહો અને શૈ*ણક 1Oયાકન
ુ ણ
ુ - 50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ƒય
ે
6િશણાથ„........
6િશણાથ„........
1.
6ાથિમક અને માEયિમક િશણનો િવકાસ @ણે.
2.
6ાથિમક અને માEયિમક કાએ િશણના 6Rો @ણે.
3.
ુ
ુ
: કાયમોથી માAહતગાર થાય.
િશણની ણવiા
Mધારવા
માટના
4.
ં
ે
ે.
િવિવધ શૈ*ણક સ&થાઓનો
પAરચય મળવ
5.
ૂ ં
માપન, 1Oયાકન
અને Tકડાશા[ િવશે @ણે.
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
6ાથિમક અને માEયિમક કાએ િશણના 6Rો
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
6ાથિમક અને માEયિમક િશણનો િવકાસ
2.
ે
6ાથિમક િશણC ુ ં સાવિHકરણ અને િશણ મળવવાનો
25%
25
ૂ ( Right To Education Act. - 2009 )
અિધકાર-કાCન
3.
ુ
ં , &થાયીકરણ અને ણવiા
6ાથિમક િશણમા ં નામાકન
4.
માEયિમક કાએ lયવસાયલી િશણ : મહZZવ, સમ&યાઓ અને
િનવારવાના ઉપાયો
5.
6.
માEયિમક િશણC ુ ં સાવિHકરણ (Rastriya Madhyamik Shiksha Abhiyan)
ુ ૂ
: ુ ં િશણ : કBયા કળવણી
:
સમાનતા માટC
, અCM*ચત
@િત
અને જન @િતના ં બાળકોC ુ ં િશણ, સામાrજક અને શૈ*ણક
ુ
ં અને િવકલાગ
ં
પછાત બાળકોC ુ ં િશણ, લ¢મિત
, 6િતભાવત
બાળકોC ુ ં િશણ
એકમએકમ-2
ુ
: કાયમો અને શૈ*ણક સ&થાઓ
ં
િશણની ણવiા
ુ
Mધારણા
માટના
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ં
સવિશા અ*ભયાન : સકOપના
, મહZZવ અને કાયમોC ુ ં અમલીકરણ
2.
ં
ભાર િવનાC ુ ં ભણતર : સકOપના
, મહZZવ અને કાયમો
3.
ૂ ં
ં
શાળાક8ય સવaાહ8 1Oયાકન
: સકOપના
, &વ^પ અને મહZZવ
4.
: સ&થાઓ
ં
િશક-6િશણ માટની
(NCERT, GCERT, DIET,
:
ૂ
NCTE, IASE, CTE ) ઉદƒયો
અને xિમકા
13
25%
25
એકમએકમ-3
એકમએકમ-4
ૂ ં
શૈ*ણક માપન અને 1Oયાકન
(06
(06.
06.75 કલાક)
કલાક)
1.
ૂ ં
ં
માપન અને 1Oયાકન
: સકOપના
, 6કાર અને તફાવત
2.
ૂ ં
શૈ*ણક 1Oયાકનની
6Aયાના ં સોપાનો
3.
ૂ ં ની 6Aયા
6ાથિમક અને માEયિમક કાએ 1Oયાકન
શૈ*ણક Tકડાશા[
(15
(15.
15.75 કલાક)
કલાક)
1.
ં
શૈ*ણક Tકડાશા[ની સકOપના
અને િશક માટ: ઉપયો*ગતા
2.
ૃ િવતરણ અને તના
ં
ે
ે પર આધાAરત આલખ
ે : &તભાલખ
આhિi
15%
15
35%
35
ૃ બ›કોણ
અને આhિi
ુ
3.
ં
મEયવત„ Š&થિતના ં માપ : સકOપના
અને ગણતર8 ( મEયક,
મEય&થ અને બ›લક
)
ુ
4.
ં
ચ*લતતાના ં માપ : સકOપના
અને ગણતર8 (િવ&તાર, પાદ&થ
િવચલન અને 6માણ િવચલન)
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
ં
1. GCERT / IASE / CTE / DIET / GSEB / GSTB પૈક8 કોઈ એક સ&થાની
1લાકાત
લઈ
:
અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ુ
ૂ ં
2. ઉiર ]િનયાદ8
િવ
ાલયના કોઈ એક ધોરણના શાળાક8ય સવaાહ8 1Oયાકનનો
અયાસ કરવો.
ુ
ુ
ં
: ાલ તૈયાર કરવો. (નવોદય િવ
ાલય, ઉiર ]િનયાદ8
3. કોઈ એક સ&થાની
1લાકાત
યોb અહવ
િવ
ાલય, આFમશાળા)
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Arunima Kumari. (2008). An Introducation to Research Methdology. Udaipur : ATPA.
Tom Kubiszyn and Gary Bosich. (1990). Educational Testing and Measurment. USA : Harper Collins Publication.
#6R 2.',. (1999). "46) ' 8 MB ). E&?F5 : 5 '6ः) -
.
'<) ',.+Q. -,
G @2): 2ः !. "# : 35 '6ः) /5.
ુ
ુ
ે , મCભાઈ
: , બી. `ુ.(1994).િશણમા ં Tકડાશા[.અમદાવાદ : `િનવિસm
ં િનમાણ બોડ.
િHવદ8
અને પારખ
ટ8 aથ
ુ અને ફરrજયાત િશણ અિધકાર બતો ધારો: . (2010). બાળકોને િનઃ¤Oક
દવે, મહશ
ધારો-2009.
2009.
અમદાવાદ : &વમાન 6કાશન.
: .
: , આર. એસ. (2008). શૈ*ણક સશોધન
પટલ
ં
માટ: Tકડાશા[ીય પPિત. અમદાવાદ : જય પ¥ લકશન
: , મોતીભાઈ અને અBય. (2008). અEયયનપટલ
અEયયન-અEયાપન 6Aયા તથા શૈ*ણક માપન અને
ૂ ં . અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
1Oયાકન
: , મોતીભાઈ અને અBય. (2008). િશણની િવ&તરતી *િતજો.
પટલ
*િતજો. અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
: , મોતીભાઈ અને અBય.(2008).ભારતીય િશણનો ઈિતહાસ એક ઝલક.
પટલ
ઝલક. અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
ુ
રાવલ, ન¦ભાઈ
અને અBય. શૈ*ણક અને મનોમાપન તથા શૈ*ણક Tકડાશા[. અમદાવાદ : િનરવ 6કાશન.
ૂ ં . ગાધીનગર
ં
શાળાક8ય સવaાહ8 1Oયાકન
: માEયિમક િશણ બોડ.
ુ
ં
ે બી.એમ. અને અBય. (1976). મનોિવ9ાનમા ં Tકડાશા[. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથિનમાણ
બોડ.
શઠ
14
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHૂ
6RપH-A-206 : િશણમા ં ક_K`ટર
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
ૂ
ઇિતહાસ અને િવકાસ @ણે
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. ક_K`ટરનો
}
:
2. ઇBફમશન
ટકનોલૉbની
આવƒયકતાઓથી પAર*ચત થાય
ે
ે
3. ઓAફસ ઓટોમશન
તથા 6દશન સો—ટવરનો
િશણકાયમા ં ઉપયોગ કર:
ે અને મOટ8િમડ8યાના કૌશOયો હ&તગત કર:
4. ઇBટરનટ
}
:
ે ુ ં 9ાન મળવ
ે
ે
5. ઇBફમશન
ટકનોલૉbનો
િશણમા ં ઉપયોગ ;ગC
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના
ુ
એકમના 1‚ા
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
ુ
ણભાર
ુ સાધનોની રચના
ં
, ઇનટુ -આઉટટ
ક_K`ટૂ રની સરચના
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
ૂ
ે
ં
ં સા_યતા અને તફાવત
1. ક_K`ટરનો
ઇિતહાસ : પઢ8ઓના
સદભમા
ુ
ૂ
ે રચના
2. ક_K`ટરના
1oય
ભાગોનો પAરચય અને તની
ૂ
3. ક_K`ટરના
6કાર (1) કાયની ર8તે (2) િવકાસની ર8તે
ુ સાધનો, આઉટટ
ુ સાધનો અને ઇનટ
ુ -આઉટટ
ુ
4. ઇનટ
ૂ પAરફરOસ
ે
સાધનો(ક_K`ટર
)
ૃ
ૂ &1િતના
5. ક_K`ટર
6કાર અને માપન
એકમએકમ-2
:
ે
િસ&ટમ અને એYKલકશન
સો—ટવર
:
ઓપરટગ
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
ે : અથ અને 6કાર (ઓપરટગ
:
1. સો—ટવર
િસ&ટમ,
:
ે )
એKલીકશન
સો—ટવર
ે
2. ડોસ (DOS) અને િવBડોઝ (WINDOWS) અથ અને િવશષતાઓ
3.
ૂ
ક_K`ટરની
ભાષાઓઃ ઉsચ&તAરય અને િન_ન&તAરયઃ અથ અને નામ
ૂ
ૂ વાયરસ, વાયરસથી બચવાના અને તન
ે ે Œર
4. ક_K`ટર
કરવાના ઉપાયો
એકમએકમ-3
ે
ૂ નટવક
ક_K`ટર
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
ે 6કાર( LAN, WAN, MAN, Internet)
1. નેટવક અને તના
ે : અથ અને ઉપયોગ
2. ઇBટરનટ
ે
ે
ે , URL, લોગ, સચ એYBજન,
3. વબસાઇટ
, WWW, વબપજ
15
30 %
ISP, સાયબર ાઇમ અને §ાઉઝરનો અથ અને ઉપયોગ
ે
ે : અથ, લાભાલાભ
4. ઇ-મઇલ
અને ચટ
:
ુ ) : લાભાલાભ
ે
5. સોƒયલ નટવક¨ગ
(ફસ]ક
એકમએકમ-4
:
અને મOટ8િમડ8યાનો િશણમા ં ઉપયોગ
} ન ટકનોલrજ
ઇBફમશ
(09
(09.
કલાક)
09.00 કલાક)
20 %
}
:
ં
1. ઇBફમશન
ટકનોલrજઃ
સકOપના
, િશણમા ં ઉપયોગ
ુ
ૂ
2. વs`અલ
wલાસ^મ, િવAડયો કોBફરBસગ, ક_K`ટર
: લિન©ગ(CAL)
આિસ&ટડ
ૃ મOટ8િમડ8યા : અથ અને ઉપયો*ગતા
ૂ
3. ક_K`ટર8Lત
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
1.
: અને આવદનપH
ે
ે ં જોડણીની ખરાઇ, પાનાની
M.S. Wordમા ં બાયોડટા
તૈયાર કર: . તમા
:
^પરખા
તૈયાર કર8, સારણી બનાવી િ6Bટ કરhુ.ં
2.
ુ
ં
} , ફકશન
:
ે અને ચાટ
M.S. Excel મા ં ણપHક
અને સમયપHક તૈયાર કરh.ુ ં ફોમટ
, ટ_પલટ
તૈયાર કરવો.
3.
ં &લાઈડ તૈયાર કરવી, તમા
ે ં
કોઈ એક િવષયના કોઇ એક એકમ માટ: ઓછામા ં ઓછ8 પાચ
પાવર પોઇBટની લા*ણકતાઓનો ઉપયોગ કરવો.
4.
ે
ે
ઇ-મઇલ
એકાઉBટ ખોલે અને ઇ-મઇલ
કર: .
5.
ુ
ે
શૈ*ણક વબસાઇટ
( Gujarat vidyapith, NCERT, GCERT, NCTE, UGC,GSEB)ની 1લાકાત
ે અને કોઇ એક માટ: અહવાલ
:
લવી
તૈયાર કરવો.
6.
ુ ુ અને િવક8પીAડયાનો ઉપયોગ કર8 પોતાના િવષયની માAહતી એકH કરવી.
`ટªબ
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
April, Marine & others Internet : getting started. New Jersey : PTR Prentice Hall, Englewood
cliffs.
Brenden Tangney (1998), Local area Networks and their applications. UK : Brenden Tangney
prentice Hall, International LTD.
Chauhan, N.B. & Others, Information Technology for Agricultural Production, Education &
Management. Delhi : Satish serial publishing house Express tower, Azadpur.
Julio sanchez, Maria P. canton(1992), IBM micro computer Assembly L. in 10 programming
lesson. New Jersey : prentice Hall, Englewood cliffs.
Mujibul Hasan Siddiqui (2007), Technology in Teacher Education. New Delhi : APH
Publishing corporation Ansari road, Dariya ganj.
T.M. Samuel, maria Samuel (2008), Handbook of I.T. New Delhi : Commonwealth publication Ansari road.
V.P. Ramanujam ( 1st edition 2001), Computer education. New Delhi : Amittal publication, Dariyaganj.
ુ
ે
:
;બાસણા અિનલ. નટવક
ટકનોલોb
. રાજકોટ : િશણશા[ ભવન સૌરાe« `િનવિસm
ટ8.
ુ
ૂ
ે ઓળખો. રાજકોટ : િશણશા[ ભવન સૌરાe« `િનવિસm
;બાસણા અિનલ. તમારા ક_K`ટરન
ટ8.
16
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
ુ
6RપHિશણ
6RપH-B--101 : જરાતી
િશણ પ¬િત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ..
ૃ
1. માdભાષા
િશકની સ{જતા @ણે.
ૃ
: ુ અને િવિશeટ હdઓ
: ુ @ણે.
2. માdભાષા
િશણના ં સામાBય હdઓ
ૃ
: ુ અને િવિશeટ હdઓની
: ુ
3. માdભાષા
િશણના ં સામાBય હdઓ
રચના કર: .
ૃ
4. માdભાષા
િશણના ં પાઠ આયોજન બનાવે.
ૃ
ૂ
ૂ કૌશOયો િવશે @ણે.
5. માdભાષા
િશણના ં 1ળxત
ૃ
ૃ
ૂ
ૂ કૌશOયોના ં િવકાસની 6hિiઓ
6. માdભાષા
િશણના ં 1ળxત
કર: .
ૃ
7. માdભાષા
િશણની િવિવધ પPિતઓથી િશણકાય કર: .
ૃ
8. માdભાષા
િશણની િવિવધ પPિતઓની ઉપયો*ગતા અને મયાદા @ણે.
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
: ુ અને િશક
ૃ
િશણના હdઓ
માdભાષા
ુ ભાર
ણભાર
ણ
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
ુ ં &પeટ8કરણ
: ુ અને િવિશeટ હdઓC
: ુ
1. સામાBય હdઓ
: ુ રચતી વખતે Eયાનમા ં રાખવાની બાબત
2. હdઓ
: ુ દશાવવાની મજર
ે
ૂ
3. હdઓ
અને aોનpBડની
ર8ત
ૃ
4. માdભાષા
િશકની સ{જતા
એકમએકમ-2
ૃ
િશણC ુ ં આયોજન
માdભાષા
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
1. પાઠ આયોજનનાં ઘટકો , ­ટા પાઠ અને એકમ પાઠ, ગ
-પ
,
ે
ૂ
ૂ કૌશOયોના ં પાઠ
lયાકરણ અને લખન
તથા 1ળxત
2. િવિવધ 6કારના પાઠ આયોજનો : સા_ય-વૈeમય
એકમએકમ-3
ં 1ળxત
ૂ
ૂ કૌશOયો
ૃ
માdભાષાના
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
ૃ
ં
સકOપના
, ઘટકો , િવકાસની 6hિiઓ
અને િનદાન-ઉપચાર કાયમ
1. Fવણ
2. કથન
3. વાચન
ે
4. લખન
17
20 %
એકમએકમ-4
ૃ
િશણની પPિતઓ
માdભાષા
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
&વ^પ, ઉપયો*ગતા અને મયાદાઓ
1. આગમન
2. િનગમન
3. િનર8*ત અયાસ
4. 6કOપ
ં ે
5. સ®લષણ
6. lયાoયાન
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ૃ
: ુ
1. માdભાષા
િશણના ં િવિશeટ હdઓની
રચના કર: .
ૃ
2. માdભાષા
િશણના ં ભાગ^પે ગ
,પ
અને lયાકરણના ં એકમો માટ: પાઠ આયોજન તૈયાર કર: .
ૃ
ૃ
ં 1ળxત
ૂ
ૂ કૌશOયોના ં િવકાસની 6hિiઓ
3. માdભાષાના
કર: .
4. િવ*ભ¯ િશણ પPિતઓથી િશણકાય કર: .
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ , મ.(2011). ભાષા િશણ િસEધાત
ં ઔર 6િવિધ. આગરા : કB7ીય
:
ં
Kત
AહBદ8 સ&થાન
.
ૃ
ુ ં અEયાપન. અમદાવાદ : રવાણી 6કાશન.
ે , (1955). માdભાષાC
િHવદ8
ુ
: `િનવિસm
દવે, જ.(1982). કિવતાC ુ ં િશણ. (6થમ આ.). વOલભિવ
ાનગર : સરદાર પટલ
ટ8.
ુ
: , અને અBય.(2002). જરાતી
અEયાપનC ુ ં પAરશીલન. અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
પટલ
ુ
: , અને અBય.(2003). જરાતી
પટલ
અEયાપનC ુ ં પAરશીલન. અમદાવાદ : નીરવ 6કાશન.
ે
ં
કપની
.
Fીવા&તવ, (1979). ભાષાિશણ. નઈ AદOહ8 : દ મકિમલન
ુ
ં .
ૃ
િશણ (સાતમી આ.).. આગરા : િવનોદ &તક
મAદર
િHય, ક.(1982). માdભાષા
18
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
ુ
6RપHિશણ પ¬િત
6RપH-B--201 : જરાતી
ુ ણ
ુ - 50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1.
6Rના િવિવધ 6કાર @ણે.
2.
આદશ 6RપHના ં લણો @ણે.
3.
િH-પAરમાણદશ„ સારણની રચના કર: .
4.
ૃ
ુ
ે ઉપયો*ગતા @ણે.
માdભાષા
િશણની િવિવધ ,6`Šwતઓ
અને તની
5.
ૃ
ૃ
ે ુ ં મહZZવ @ણે.
માdભાષા
િશણની િવિવધ સહઅયાસક 6hિiઓ
અને તC
6.
ૃ
ે 6કાર અને
માdભાષા
િશણને અસરકારક બનાવતા સાધનો, તના
ઉપયો*ગતા િવશે @ણે.
7.
ૃ
ં ં
ં
ં
માdભાષા
સબિધત
મડળો
, સ&થાઓ
અને સામિયકોથી પAર*ચત બને.
8.
ૃ
ુ
માdભાષા
િશણના ં પાઠg&તકની
સમીા કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
ૂ ં
ૃ
િશણC ુ ં 1Oયાકન
માdભાષા
1.
ુ
ણભાર
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
ં , ¦કજવાબી
ંૂ
િનબધ
અને અનાZમલી 6કારના 6Rોની રચના,
મહZવ અને મયાદા
એકમએકમ-2
2.
ં
િH-પAરમાણદશક સારણી અને 6RપH સરચના
3.
આદશ 6RપHના ં લણો
ુ
ૃ
ૃ
િશણની 6`Šwતઓ
અને સહઅયાિસક 6hિiઓ
માdભાષા
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
1.
30 %
ુ ઓ : સકOપના
ં
6`Šwત
અને ઉપયો*ગતા
ૂ
કથન, 6Rોતર8, આદશવાચન, કાlયપઠન, શ દરમતો, મધડો
2.
ૃ
ં
6hિiઓ
: સકOપના
અને ઉપયો*ગતા
નાટ°ીકરણ, કિવસભા, ;ક 6કાશન, વાતાલાપ
એકમએકમ-3
ૃ -Fાlય સાધનૃ
િશણને અસરકારક બનાવતા ં Œƒય
માdભાષા
સાધન-સામaી
13..50 કલાક)
((13
13
કલાક)
&વ^પ અને ઉપયો*ગતા
1.
ુ
પાઠg&તક
19
30 %
એકમએકમ-4
2.
શ દકોશ
3.
િવ±કોશ
4.
િશક િનદિશmની
5.
&વાEયાયપોથી
6.
ભતપH
7.
ચાટ
8.
:
:
ટઈપ
રકડર
9.
ૂ
ક_K`ટર
10.
ભાષા 6યોગશાળા
ં ં
ૃ
સબિધત
6ક8ણ બાબત
માdભાષા
(04
(04.
04.50 કલાક)
કલાક)
1.
ં
ં
ં
સ&થાઓ
, મડળો
અને સામિયકોનો સ*Kત
પAરચય
2.
ૃ
ુ
ં પાઠg&તકની
માdભાષાના
સમીા
3.
ૃ
ં ં
ં
માdભાષા
સબિધત
AયાZમક સશોધન
10 %
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ૃ
ૂ ક
ં ન માટ: િવિવધ 6કારના 6Rની રચના કર: .
1. માdભાષા
િશણના ં 1Oયા
ૃ
ૂ ં
2. માdભાષા
િશણના ં 1Oયાકના
માટ: િH-પAરમાણદશ„ સારણીની રચના કર: .
ૃ
ુ ં િશણના કોઈ પણ બે &વિનિમmત સાધનોC ુ ં િનમાણ કર: .
3. માdભાષાC
ૃ
ં ં
ં
4. માdભાષા
સબિધત
કોઈ સ&થા
અને સામિયકોનો પAરચય 6ાKત કર: ..
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ , મ.(2011). ભાષા િશણ િસEધાત
ં ઔર 6િવિધ. આગરા : કB7ીય
:
ં
Kત
AહBદ8 સ&થાન
.
ૃ
ુ ં અEયાપન. અમદાવાદ : રવાણી 6કાશન.
ે , (1955). માdભાષાC
િHવદ8
ુ
: `િનવિસm
ટ8.
દવે, જ.(1982). કિવતાC ુ ં િશણ. (6થમ આ.). વOલભિવ
ાનગર : સરદાર પટલ
ુ
: , અને અBય.(2002). જરાતી
પટલ
અEયાપનC ુ ં પAરશીલન. અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
ુ
: , અને અBય.(2003). જરાતી
અEયાપનC ુ ં પAરશીલન. અમદાવાદ : નીરવ 6કાશન.
પટલ
ે
ં
કપની
.
Fીવા&તવ, (1979). ભાષાિશણ. નઈ AદOહ8 : દ મકિમલન
ુ
ૃ
ં .
િશણ (સાતમી આ.).. આગરા : િવનોદ &તક
મAદર
િHય, ક.(1982). માdભાષા
20
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH101 : English Method
6RપH-B-101
ુ ણ
ુ - 50
Lલ
Instructional Objectives
To enable
student
teachers to...
UNIT NO.
UNIT--1
UNIT--2
UNIT--3
1. Understand nature and importance of English Language
2. Understand challenges in teaching English in India.
3. Define the educational objectives of teaching English in terms of
behavioral outcomes
4. Understand the planning for teaching and apply it in classroom
5. Understand the basic skills of English Language
6. Understand teaching of prose, poetry and grammar.
7. Understand the methods , approaches and techniques of English
Language Teaching
Theory
Marks
Points in Unit
Nature and Importance of English Language, objectives
20%
of teaching English
(09.00 Hour)
1. Language as a tool of communication.
2. Position and importance of English language in India
and Gujarat
3. Bloom’s Taxonomy and objectives of teaching English
at the Secondary & Higher Secondary Levels
4. Problems faced by Gujarati learner in learning English
language
30%
Planning of Teaching
(13.50 Hour)
1. Planning: Concept, Significance
2. Lesson Planning: Unit Lesson Plan, stray Lesson Plan
& ICT-based Plan.
3. Use and Importance of Teaching Aids in teaching of
English: Maps, Charts, Film Strips, TV, VCR,
Computer, Internet, VCD, Radio, Authentic Materials,
English language laboratory
4. Use & Importance of reference books, Dictionary,
thesaurus and Encyclopedia
Basic language skills & strategies of teaching English
(09.00 Hour)
1. Objectives of listening, speaking, reading and writing
skills.
2. Teaching of L-S-R-W
3. Teaching of prose, poetry, grammar and composition
21
20%
UNIT--4
1.
2.
3.
4.
Approaches, Methods & Techniques
(13.50 Houre)
30%
1. Approach, Method & Technique: Concept and practice
2. Approaches: Principles / Features, Merits and
Demerits.
Structural Approach ,Functional
Communicative approach
3. Methods: Grammar Translation Method, Bilingual
Method and Task-based Learning
4. Techniques: Narration, Discussion, Questioning,
Listen & Do, Read & Say, Pictorial Illustration,
Verbal Illustration, etc.
PRACTICAL WORKS
Writing the review of text book (Std. 8 to 10).
Preparing communicative game.
Preparing a teaching aid for English Language Teaching along with Power Point
Presentation (PPT)
Visiting ELT room and Prepare a report on the uses of it
REFERENCES
Arora, Sanjay. (2007) . Teaching of English. Jaipur : University Book House Pvt. Ltd.
Aslam, Mohammad. Teaching of English. A practical course for B.Ed.
Baruah, T. C. (1991). The English Teacher's Handbook. ( 3rd Ed.) Sterling Publishers
Pvt.Ltd, New Delhi.
Dash, Neena & Dash, M. (2007). Teaching English As A n Additional language. New
Delhi : ATLANTIC Publishers.
Kaur, Rajpal. (2006). Teaching of English: new Trends and Innovations. New Delhi :
Deep & Deep Publication,
Laurence. James C. (2007). Changing Role of Teachers in Education. New Delhi :
Rajat Publication.
Mishra, R. C. (2007) . Lesson Planning. New Delhi : A. P. H Publishing Corporation.
Mukhajee, Shankar. (2007). Communicative Perspectives on Teaching of English
(1st Ed.) New Delhi : Academic Excellence.
Panchal, M. R. (1992). Teach English This Way ( 2nd Ed.). A ‘Bad : Navbharat Sahitya
Mandir,
Srivastav, H. S. (2006). Curriculam and Methods of Teaching. (1st Ed.). Shipra
Publications, Delhi.
Sharma, R. A. (1983). Technology of teaching: Teacher Behavior. (2nd Ed.). Meerut :
Loyal Book Depot.
Shrivastava, A. K. (2005). English Language Teaching: Methods, Tools &Techniques.
1st Ed.) Jaipur : Book enclave, (India).
Students: (2003, 1st Ed.) New Delhi : Foundation Books Pvt. LTD.
Yadav, R. N. S. (2002) . Teaching of English. Chandigarh : Abhishek Publications.
WEBSITES :
www.britishcouncil.org, www.bbc.co.uk/learningenglish, www.wikipedia.or
www.onestopenglish.com, www.cambridge.org/elt, http://www.oup.co.,
http://eric.ed.gov, www.asian-efl-journal.com, www.amazon.com, www.want2learn.com
22
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH201 : English Method
6RપH-B-201
ુ ણ
ુ - 50
Lલ
Instructional Objectives
To enable
student
teachers to...
UNIT NO.
UNIT--1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Get familiarized with ELT materials
Develop skills to evaluate language competence
Understand the criteria of good English textbook.
Acquire necessary qualities of good teacher of English.
Review and study textbooks for English
Integrate technology in teaching
Theory
Points in Unit
Marks
EL T Materials for effective language Teaching (13.50 Hour)
30 %
1. Material Production: Concept and Types
2. Classroom tasks for teaching L-S-R-W-Preparation&
practice)
3. Materials to enrich vocabulary(preparation & practice)
4. Trying out the Materials with group I pair work
through Action Research
UNIT--2
Testing & Evaluation
(13.50 Hour)
30 %
1. Understanding Blue-Print, preparing Blue-Print of
Question Paper and setting the question paper
2. Preparation of test items : Essay, Short answer,
Objectives type Questions etc.
3. Tools & Techniques of Evaluating Language
Competence
UNIT-- 3
Curriculum, Syllabus & Textbooks
(09.00 Hour)
20 %
1. Curriculum, Syllabus & Textbooks: Concept & Types
(Std. V to XII of GSEB)
2. Characteristics of a good textbook
UNIT-- 4
Activities to Create a Conducive Learning environment for
(09.00 Hour)
language teaching
1. Co-curricular Activities- Understanding & organizing
activities such as Debate, Elocution, Drama, recitation,
Simulation, Role-play, Importance of English room
and English club in Teaching English
2. Qualities of an effective Teacher of English
23
20%
PRACTICAL WORKS
5. Writing the review of text book (Std. 8 to 10).
6. Preparing communicative game.
7. Preparing a teaching aid for English Language Teaching along with Power Point
Presentation (PPT)
8. Visiting ELT room and Prepare a report on the uses of it
REFERENCES
Arora, Sanjay. (2007) . Teaching of English. Jaipur : University Book House Pvt. Ltd.
Aslam, Mohammad. Teaching of English. A practical course for B.Ed.
Baruah, T. C. (1991). The English Teacher's Handbook. ( 3rd Ed.) Sterling Publishers
Pvt.Ltd, New Delhi.
Dash, Neena & Dash, M. (2007). Teaching English As A n Additional language. New
Delhi : ATLANTIC Publishers.
Kaur, Rajpal. (2006). Teaching of English: new Trends and Innovations. New Delhi :
Deep & Deep Publication,
Laurence. James C. (2007). Changing Role of Teachers in Education. New Delhi :
Rajat Publication.
Mishra, R. C. (2007) . Lesson Planning. New Delhi : A. P. H Publishing Corporation.
Mukhajee, Shankar. (2007). Communicative Perspectives on Teaching of English
(1st Ed.) New Delhi : Academic Excellence.
Panchal, M. R. (1992). Teach English This Way ( 2nd Ed.). A ‘Bad : Navbharat Sahitya
Mandir,
Srivastav, H. S. (2006). Curriculam and Methods of Teaching. (1st Ed.). Shipra
Publications, Delhi.
Sharma, R. A. (1983). Technology of teaching: Teacher Behavior. (2nd Ed.). Meerut :
Loyal Book Depot.
Shrivastava, A. K. (2005). English Language Teaching: Methods, Tools &Techniques.
1st Ed.) Jaipur : Book enclave, (India).
Students: (2003, 1st Ed.) New Delhi : Foundation Books Pvt. LTD.
Yadav, R. N. S. (2002) . Teaching of English. Chandigarh : Abhishek Publications.
WEBSITES :
www.britishcouncil.org
www.bbc.co.uk/learningenglish
www.wikipedia.org
www.onestopenglish.com
www.cambridge.org/elt
http://www.oup.co.
http://eric.ed.gov
www.asian-efl-journal.com, www.amazon.com
www.want21earn.com
24
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-B-101 : િવ9ાન િશણ પ¬િત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. bવનમા ં િવ9ાનC ુ ં &થાન અને મહZZવ સમv.
2. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક શાળા કાએ િવ9ાન િશણની જ^Aરયાત સમv.
3. િવ9ાન અયાસમ શીખવવા માટ: જ^ર8 આયોજન કરવાC ુ ં કૌશOય 6ાKત કર: .
4. િવ9ાન િશણની પPિતઓ @ણે અને વગિશણમા ં ઉપયોગ કર: .
5. િવ9ાન િવષયને રસ6દ અને અસરકારક બનાવવામા ં ઉપયોગી િવ9ાન
6યોગશાળા ;ગે સમજણ અને કૌશOય 6ાKત કર: .
ુ
6. િવ9ાનના િવિવધ એકમોને અC^પ
શૈ*ણક સાધન સામaીનો ઉપયોગ
કરવાC ુ ં કૌશOય 6ાKત કર: .
7. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક શાળા કાના િવ9ાનના અયાસમનો
ે
ે.
પAરચય મળવ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
િવ9ાન
િવ9ાન અને િવ9ાન િશણ
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં
1. િવ9ાનની સકOપના
અને મહZવ
ં
2. િવ9ાન િશણની સકOપના
અને મહZવ
3. િવ9ાનનો પાઠgમ, અયાસમ
4. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક &તરના િવ9ાનના પાઠgમનો
ુ
dલનાZમક
અયાસ
એકમએકમ-2
ે અને હdઓ
: ુ
િવ9ાન િશણ
ૂ , Eયયો
િશણના
ણના 1Oયો
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ૂ
ં ૃ
1. િવ9ાન િશણના 1Oયોઃ
સા&Lિતક
, ઉપયો*ગતાલી અને િનયામક
(માનસ ઘડતર)
ે
2. િવ9ાન િશણનાં Eયયો
: ુ (9ાન, સમજ, ઉપયોજન, કૌશOય વગર
ે :)
3. િવ9ાન િશણના હdઓ
ે િવિશeટ હdઓ
: ુ તથા &પeટ8કરણ
અને તના
4. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક શાળા કાએ િવ9ાન િશણના
: ુ
હdઓ
25
25 %
એકમએકમ-3
ુ
િવ9ાન િશણC ુ ં આયોજન, િવ9ાન િશણની પPિતઓપPિતઓ-6`Šwતઓ
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
1. િવ9ાન િશણનાં આયોજનC ુ ં મહZZવ
ે ુ , ­ટા
2. િવ9ાન િશણમા ં પાઠC ુ ં આયોજન(માઇોપાઠ, સdપાઠ
ૃ -સમવાય પાઠ)
પાઠ, એકમ પાઠ,6hિi
3. િવ9ાન િશણની િવિવધ પPિતઓ : િનદશનપPિત,
ૂ ચચા
: પPિત, Qથ
6યોગપPિત, &વાEયાયપPિત, સમ&યા ઉકલ
પPિત, 6ોvwટ પPિતઃ &વ^પ, ઉપયોગ, અને મયાદા
ુ
4. િવ9ાન િશણની 6`Šwતઓ
: િનદશન, ઉદાહરણ, કથન, 6Rોiર
એકમએકમ-4
િવ9ાન 6યોગશાળા અને અEયયન- અEયાપન સામaી (11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
1. િવ9ાન 6યોગશાળા : મહZZવ, 6કાર, &થાન, રચના, ભૌિતક
ુ
ે
Mિવધાઓ
અને બઠક
lયવ&થા
2. િવ9ાન 6યોગશાળાની િવિશeટ સગવડો અને 6યોગશાળાની @ળવણી
3. િવ9ાનના અEયયન-અEયાપનમા ં મOટ8 િમAડયાનો િવિનયોગ
4. િવ9ાન અEયયન- અEયાપન સામaીનો પAરચય : અEયાપન
પોથી, કાયન˜ધ પોથી, 6યોગન˜ધ પોથી
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
:
1. િવ9ાનના પાઠg&તકની
સમીા કર8 અહવાલ
તૈયાર કરવો
ે સગવડો અને @ળવણી સબધી
ં ં અયાસ કરવો.
2. િવિવધ 6યોગશાળાની મલાકાત લઇ તની
ૂ આધાAરત *ચHો અને wલીિપ…ગ એકઠ8 કર8 િનદશન કરh.ુ ં
3. ક_K`ટર
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Dasgupta D.N.(1st Ed. 2004). Effective Teaching Techniques. Jaipur : Aavishkar Publishers,
807, Vyas Building, Chanra Rasta.
Maitra Krishna (1st Ed. 1991), Teaching of Physics . New Delhi : Discovery Publishing House.
Murray, John, Teaching Science at the secondary stage. London : A.S.E. Publication, 50 Albemarle street.
)6&ौ*S, 2. ',.,,
N 9.
9. *< : & F6) /+'3.
ऽ'<U 4625
6 (1st Ed. 2007 ), 9 )): G ूF4. /5B&, : V*# ू),
$2Q 3+, 5O #.
'=+* /), N 9. /5B&, : 9, ू) 5O #.
+Q.2. (6th Ed. 1971), N 9.
9. "# : 35 '6ः) 5Q.
ૃ ). (2004). િવ9ાન અEયાપનC ુ ં પAરશીલન.
જોષી, એચ. ઓ. અને અBય, ( Hીb આhિi
અમદાવાદ : બી.એસ. શાહ 6કાશન.
ુ
ૃ , 1993), િવ9ાન િશણનો Cતન
ૂ
ં ુ .
: , િવનોદ. b.( 6થમ આhિi
અ*ભગમ. Mરત
: સાAહZય સLલ
પટલ
26
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ
-2
િશણ િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-B-201 : િવ9ાન િશણ પ¬િત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
ૂ અEયાપન પPિતઓ િવશે @ણે અને વગિશણમા ં
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. િવ9ાન િશણની Qથ
ઉપયોગ કર: .
2. િવ9ાન િવષયને રસ6દ અને અસરકારક બનાવવામા ં ઉપયોગી એવી
ૃ
ે
ે.
સહાયક 6hિiઓનો
પAરચય મળવ
ં } િવ9ાનિશણ અને િવ9ાન િશક સ{જતા િવશે @ણે
3. નઈ તાલીમ સદભ
ુ ં િવશે @ણે.
4. િવ9ાનમા ં અCબધ
ં
ે
5. િવ9ાનિશણની સ&થાઓ
, સામિયકો તથાગ_મત સાથે 9ાન મળે તવી
ૃ
6hિiઓ
િવશે @ણે.
ં } 1 ૂOયાકનની
ં
6. િવ9ાન સદભ
િવભાવના, આદશ 6RપH રચનાના
ં ) SCE (તથા
સોપાનો) O` ૂ િ6Bટ સAહત શાળાક8ય સવaાહ8 1 ૂOયાકન
ુ
ં
ૂ ં
િવ9ાનિશણમા ં AયાZમક સશોધન
અને 1Oયાકનની
યોuય 6`Šwતઓથી
પAર*ચત થાય.
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમ માક
ં
એકમના
ુ
એકમના 1‚ા
ુ
ણભાર
એકમએકમ-1
િવ9ાનિશણની પPિતઓ અને સહાયક 6hિiઓ
(11.
ૃ
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
1.
ૂ અEયાપન પPિતઓ : Qથ
ૂ ચચા,
િવ9ાનિશણની Qથ
ં
ે
પAરસવાદ
(સિમનાર
), િસ_પો*ઝયમ, કાયિશ*બર(વકશૉપ),
મધ ૂડો.
2.
િવ9ાનની &વઅEયયન પPિતઓ : િનર8*ત અEયયન,
² લોb આધાAરતઅEયયન
અ*ભિમત અEયયન અને ઈ-ટwનો
3.
ં , િવ9ાન મળો
ે , િવ9ાન 6દશન અને આકાશ
િવ9ાન મડળ
: ુ , આયોજન, 6hિiઓ
ૃ
દશન : હdઓ
, લાભ અને મયાદાઓ
4.
ં
િવ9ાન સaહાલય
, મZ&યઘર અને ક8ટકહૃ : મહZZવ અને
ે પડતી કાળb
લવી
27
એકમએકમ-2
ં } િવ9ાનિશણ અને
નઈ તાલીમ સદભ
અને િવ9ાન િશક (11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
2.
3.
4.
5.
એકમએકમ-3
25 %
ં
ં
અCુબધની
સકOપના
અને મહZZવ
ુ
ુ ં
િવ9ાનનો Lદરત
, સમાજ અને ઉ
ોગ સાથે અCબધ
ુ ં
િવ9ાનનો સાAહrZયક િવષયો અને કલા સાથે અCબધ
િવ9ાનનો Tતરશાખાઓ (ભૌિતકશા[, રસાયણશા[
ુ ં
તથાbવિવ9ાન)સાથે અCબધ
િવ9ાનિશક Ð લા*ણકતાઓ અને lયાવસાિયકસ{જતા
ે
િવ9ાનિશણની સ&થાઓ
, સામિયકો તથાગ_મત સાથે 9ાન મળે તવી
ં
ૃ
6hિiઓ
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ુ
ં સBટર
ે
: અને કાય
rજOલા કાCુ ં ક_`િનટ8
સાયસ
: ઉદƒય
ં
િવ9ાનિશણની રા´ય &તર8ય તથા રાe«8ય સ&થાઓ
:
:
પAરચય, ઉદƒય
અને કાય
3. િવ9ાનના સામિયકોનો પAરચય : રા´ય તથા રાe«8ય કા
ે 6hિiઓ
ૃ
4. િવ9ાનિશણની ગ_મત સાથે 9ાન મળે તવી
ે ુ ં મહZZવ
અને તC
િવ9ાનિશણમાં
અને
(11.
ં
ં
િવ9ાનિશણમા ં AયાZમક સશોધન
અને 1 ૂOયાકન
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
1.
2.
એકમએકમ-4
1.
2.
3.
4.
25 %
ં } 1 ૂOયાકનની
ં
િવ9ાન સદભ
િવભાવના
િવ9ાનના આદશ 6RપH રચનાના સોપાનો( O` ૂ િ6Bટ સAહત)
ં
િવ9ાનિશણમા ં શાળાક8ય સવaાહ8 1 ૂOયાકન
(SCE)
ં
િવ9ાનિશણમા ં AયાZમક સશોધન
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ં સBટર
ે
ં સીટ8 vવી િવ9ાન H
ે ે કામ કરતી સ&થા
ં ની 1લાકાત
1. કો_`િનટ8
સાયસ
, સાયસ
અને
:
ે
અહવાલ
લખન
.
ે
ે : રસોડાના રસાયણ |ારા ચકાસણી કર: .
2. ખા
પદાથžની ભળસળ
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Dasgupta D.N.(1st Ed. 2004). Effective Teaching Techniques. Jaipur : Aavishkar Publishers,
807, Vyas Building, Chanra Rasta.
Maitra Krishna (1st Ed. 1991), Teaching of Physics . New Delhi : Discovery Publishing House.
Murray, John, Teaching Science at the secondary stage. London : A.S.E. Publication, 50 Albemarle street.
9.. *< : & F6) /+'3.
)6&ौ*S, 2. ',.,,
N 9
ऽ'<U 4625
6 (1st Ed. 2007 ), 9 )): G ूF4. /5B&, : V*# ू),
$2Q 3+, 5O #.
'=+* /), N 9. /5B&, : 9, ू) 5O #.
+Q.2. (6th Ed. 1971), N 9.
9. "# : 35 '6ः) 5Q.
ૃ ). (2004). િવ9ાન અEયાપનC ુ ં પAરશીલન.
જોષી, એચ. ઓ. અને અBય, ( Hીb આhિi
અમદાવાદ : બી.એસ. શાહ 6કાશન.
ૃ , 1993), િવ9ાન િશણનો Cતન
ુ
ૂ
: , િવનોદ. b.( 6થમ આhિi
ં ુ .
પટલ
અ*ભગમ. Mરત
: સાAહZય સLલ
28
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-1
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ
અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-B -102 : સામાrજક િવ9ાન િશણ પPિત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
1. સામાrજક િવ9ાનની ઐિતહાિસક x ૂિમકા સમv.
ં
2. સામાrજક િવ9ાનની C ૂતન સકOપના
અને મહZZવ સમv.
ે અને હd
: ુઓ સમv.
3. સામાrજક િવ9ાન િશણના ં 1 ૂOયો, Eયયો
ુ
4. સામાrજક િવ9ાનનો અયામ અને પાઠgમનો dલનાZમક
અયાસ કર: .
ુ
5. સામાrજક િવ9ાનના પાઠg&તકની
સમીા કર: .
6. સામાrજક િવ9ાનનો અયાસમ શીખવવા માટ: આયોજન કરવાC ુ ં
કૌશOય 6ાKત કર: .
7. સામાrજક િવ9ાન િશણની અEયાપન પPિતઓનો વગ િશણમા ં ઉપયોગ કર: .
8. સામાrજક િવ9ાનના િવિવધ એકમોને અC^ુ પ શૈ*ણક સાધન
સામaીનો ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમ માક
ં
એકમના 1‚ા
ુ
ુ
ણભાર
એકમ - 1
સામાrજક િવ9ાન અને સામાrજક િવ9ાન િશ (11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં
1. સામાrજક િવ9ાનની સકOપના
અને મહZZવ
ં
2. સામાrજક િવ9ાન િશણની સકOપના
અને મહZZવ
ે
3. સામાrજક િવ9ાનનો અયામ અને પાઠgમનો તમજ
ુ
પાઠg&તકની
સમીા (ધોરણ 6 થી 8 પૈક8 એક)
4. ઉsચ
6ાથિમક
અને
માEયિમક
&તરના
સામાrજક
ુ
ુ
િવ9ાનના પાઠg&તકનો
dલનાZમક
અયાસ
એકમ - 2
: ુ
સામાrજક િવ9ાન િશણના ં 1Oયો,
ૂ , Eયયો
ે અને હdઓ
Oયો
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1. સામાrજક િવ9ાન િશણના ં 1 ૂOયો : ઉપયો*ગતા 1 ૂOયો,
ં ૃ
સા&Lિતક
1 ૂOયો અને િનયામક 1 ૂOયો
ે
2. સામાrજક િવ9ાન િશણના ં Eયયો
3. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક &તર: સામાrજક િવ9ાન
: ુ
િશણના સામાBય હdઓ
4. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક &તર: સામાrજક િવ9ાન
: ુ
િશણના િવિશeટ હdઓ
29
25 %
એકમએકમ-3
સામાrજક િવ9ાન િશણC ુ ં આયોજન, પPિતઓ અને
ુ
6`Šwતઓ
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1. સામાrજક િવ9ાન િશણમા ં આયોજનCુ ં મહZZવ
ે ુ પાઠ, ૂણ
2. સામાrજક િવ9ાન િશણમાં માઈો પાઠ, સd
ૃ -સમવાય પાઠC ુ ં આયોજન
પાઠ, એકમ પાઠ અને 6hિi
3. સામાrજક િવ9ાન િશણની અEયાપન પPિતઓ :
આધાર પPિત, 6ોvwટ પPિત, નાટ°ીકરણ પPિત,
ુ
: પPિત
&વાEયાય પPિત, Lદરતી
6દશ
ુ
4. સામાrજક િવ9ાન િશણની અEયાપન 6`Šwતઓ
:
ુ , પાHા*ભનય 6`Šwત
ુ , 6Rોiર 6`Šwત
ુ
કથન 6`Šwત
એકમએકમ-4
સામાrજક િવ9ાન ખડં અને અEયયન-અEયાપન સામaી
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
25 %
ં ુ ં મહZZવ અને સ@વટ
1. સામાrજક િવ9ાન ખડC
ં
2. સામાrજક િવ9ાન ખડની
િવિશeટ સગવડો અને
ં
સામાrજક િવ9ાન ખડની
@ળવણી
:
ુ
3. સામાrજક િવ9ાનમા ં એડગર ડઈલનો
અCભવ
શLં ુ ,
&વિનિમmત સાધનો
4. સામાrજક િવ9ાન િશણ માટ: અEયયન-અEયાપન
ૃ
સામaી : નકશો, tવીનો
ગોળો, એµલાસ, નકશાપોથી
અને ક_K` ૂટર આધાAરત સામaી
ૂ
M*ચત
6ાયો*ગક કાય
ુ
1. ધોરણ 6 થી 8 ના સામાrજક િવ9ાન િવષયના પાઠg&તક
પૈક8 કોઈ એક
ુ
પાઠg&તકની
સમીા કરવી.
2. ઉsચ 6ાથિમક અને માEયિમક &તરના સામાrજક િવ9ાનનો પાઠgમ અને
ુ
અયાસમનો dલનાZમક
અયાસ કરવો.
3. સામાrજક િવ9ાન િશણની િવિશeટ અEયાપન પPિતઓનો વગ િશણમા ં ઉપયોગ કરવો.
ુ ે અC^પ
ુ શૈ*ણક સાધન સામaી તૈયાર કર8 તનો
ે ઉપયોગ કરવો.
4. સામાrજક િવ9ાનના િવષયવ&dન
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Barry, and Johnson (1964 ). Classroom Group Behavior. New York : Macmillan.
Christian, Jyoti (1984 ). Classroom Group Dynamics Meerut : Anu Book.
કાછ8આ, મનહર. (1986). નાટ°ીકરણ |ારા વગ - િશણ. મોડાસા : Fી બી. ડ8. શાહ
ે ઑફ ઍ´`કશન
ુ :
કૉલજ
.
ુ
ે
અને શૈ*ણક
દવે, જયB7
અને અBય ( 1982 ). અEયયન – અEયાપન 6`Šwતઓ
માપન અને 1 ૂOયાકન
ં . અમદાવાદ : બી. એસ. શાહ 6કાશન.
ં
ે
ં
:
ં (સં.). ( 1962 ). C ૂતન િશણ aથમાળા
. અમદાવાદ : એ. આર. શઠની
કપની
.
દસાઈ
, ધનવત
ે
પાઠક, ઉપB7ભાઈ
(2009). સમાજિવ
ાCુ
સમાજિવ
ાC ું અ*ભનવ અEયાપન. અમદાવાદ : નીરવ 6કાશન.
ે
શલત
, એન. ડ8. અને અBય (1986). નાટ°ીકરણ |ારા વગ - િશણ.
િશણ. મોડાસા : Fી બી.
ે ઑફ ઍ´`કશન
ુ :
ડ8. શાહ કૉલજ
.
30
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-B -202 : સામાrજક િવ9ાન િશણ પPિત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
1.
ે વગ િશણમા ં
સામાrજક િવ9ાન િશણની પPિતઓ @ણે અને તનો
ઉપયોગ કર: .
2.
ુ
સામાrજક િવ9ાનના િવિવધ એકમોને અC^પ
શૈ*ણક સાધન
સામaીનો ઉપયોગ કરવાC ુ ં કૌશOય 6ાKત કર: .
3.
ઉsચ6ાથિમક, માEયિમક કાના સામાrજક િવ9ાનના અયાસwમનો
ુ ં સમv.
ે
ે અને અBય િવષયો સાથે તનો
ે અCબધ
પAરચય મળવ
4.
ં
ુ
સામાrજક િવ9ાનના 1 ૂOયાકનની
પPિતઓ અને 6`Aકતઓ
નો
અEયાપનમા ં ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
ુ
ણભાર
સામાrજક િવ9ાન િશણ ની પPિતઓ અને સહાયક
ૃ
6hિતઓ
1.
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ૃ ત
ં
સામાrજક િવ9ાન િશણની પPિતઓ : bવન hતા
પPિત, વાતા પPિત, 6વાસ-પયટન પPિત
2.
ે અદયયનિસŽP ક: મતા ને દયાનમા ં લતી
અદયાપન પPિતઓ : િનર8*ત અયાસ પPિત,
અ*ભિમક અEયયન
3.
:
શૈ*ણક ટકનોલૉb
આધાAરત અEયયન-અEયાપન
4.
ં
ૃ ઓ
સામાrજક િવ9ાન મડળ
મહZવ, &વ^પ અને 6hિi
5.
ં ં સહાયક 6hિi
ૃ
સામાrજક િવ9ાન સબધી
: ટપાલ
ં , િસકકા સaહ
ં
ુ ે
Aટક8ટ સaહ
]લAટન
બૉડ, 6દશન,
હ&ત *લ*ખત ;ક.
એકમએકમ-2
નઈ તાલીમ સદભ
ં } સામાrજક િવ9ાન િશણ અને સામાrજક
િવ9ાન િશક
1.
(11.
11.25 કલાક
કલાક)
ુ ં ની સકOપના
ં
સામાrજક િવ9ાન િવષયમા ં અCબધ
અને મહZવ.
2.
ુ
ુ ં .
સામાrજક િવ9ાન નો Lદરત
, સમાજ અને ઉ
ોગ સાથે અCબધ
3.
ુ ં .
સામાrજક િવ9ાન નો ભાષાના િવષયો અને કલા સાથે અCબધ
31
25 %
4.
ુ ં
સામાrજક િવ9ાન િશણનો TતAરક અCબધ
(ઈિતહાસ, x ૂગોળ, નાગAરક શા[, અથશા[,)
5.
સામાrજક િવ9ાન િશક : લા*ણકતાઓ અને
lયાવસાિયક સજજતા
એકમએકમ-3
સામાrજક િવ9ાન િશણની સ&થાઓ
, સામાિયકો અને
ં
ૃ
િં ધત 6hિતઓ
ં િધત
સબ
1.
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં આFમ, સરદાર પટલ
: રાe«8ય &મારક પAરચય,
ગાધી
ઉ‚ે ƒય અને કાયž
2.
ં મડળ
ં
ે
જયોતી સંઘ, નશાબધી
: પAરચય, ઉ‚ƒયો
અને કાયž
3.
ં ં
સામાrજક િવ9ાન િશણ સબિધત
સામાિયકો :
ુ , યોજના, સહકાર, ભાવાથ
x ૂિમH
4.
એકમએકમ-4
ૃ
ે ુ ં મહZZવ
સામાrજક િવ9ાન િશણની 6hિiઓ
અને તC
ં
સામાrજક િવ9ાન િશણC ુ ં 1 ૂOયાકન
અને AયાZમક
ં
સશોધન
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ં } 1 ૂOયાકનની
ં
સામાrજક િવ9ાન સદભ
િવભાવનાઓ
2.
સામાrજક િવ9ાનમા ં આદશ 6RપH રચના : સોપાનો
25 %
અને O`-િ6Bટ
ૂ
3.
ં
સામાrજક િવ9ાનમા ં શાળાક8ય સવaાહ8 1 ૂOયાકન
4.
ં
સામાrજક િવ9ાન મા ં AયાZમક સશોધન
ૂ
6ાયો*ગક કાય
M*ચત
1.
ં
સામાrજક િવ9ાન િવષયને Eયાનમા ં રાખી એક AયાZમક સશોધન
કરh.ુ ં
2.
O` ૂ-િ6Bટ આધાર: 6RપHની રચના કરવી.
3.
ક_K` ૂટર આધાAરત *ચHો અને Ywલિપ…ગ એકઠ8 કર8 િનદશન કરાવh.ુ ં
4.
ે
:
ક:B7િનવાસ દરિમયાન Hકાય
કર8 અહવાલ
તૈયાર કરવો.
M*ચત
અEયયન સામaી
ૂ
Barry, and Johnson (1964 ). Classroom Group Behavior. New York : Macmillan.
Christian, Jyoti (1984 ). Classroom Group Dynamics Meerut : Anu Book.
કાછ8આ, મનહર. (1986). નાટ°ીકરણ |ારા વગ - િશણ. મોડાસા : Fી બી. ડ8. શાહ
ે ઑફ ઍ´`કુ :શન.
કૉલજ
ે
ુ
દવે, જયB7
અને અBય ( 1982 ). અEયયન – અEયાપન 6`Šwતઓ
અને શૈ*ણક
માપન અને 1 ૂOયાકન
ં . અમદાવાદ : બી. એસ. શાહ 6કાશન.
:
ં (સં.). ( 1962 ). C ૂતન િશણ aથમાળા
ં
ે
ં
દસાઈ
, ધનવત
. અમદાવાદ : એ. આર. શઠની
કપની
.
ે
પાઠક, ઉપB7ભાઈ
(2009). સમાજિવ
ાCુ
સમાજિવ
ાC ું અ*ભનવ
અ*ભનવ અEયાપન. અમદાવાદ : નીરવ 6કાશન.
ે
શલત
, એન. ડ8. અને અBય (1986). નાટ°ીકરણ |ારા વગ - િશણ.
િશણ. મોડાસા : Fી બી.
ે ઑફ ઍ´`કશન
ુ :
ડ8. શાહ કૉલજ
.
32
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-1
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHં ૃ િશણ પPિત
6RપH-B--102 : સ&Lત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
ં ૃ ભાષાC ુ ં મહZZવ અને સામાBય તમજ
ે
: ુ િવશે સમv.
1. સ&Lત
િવિશeટ હdઓ
ં ૃ િશણની િવિવધ પPિતઓથી પર*ચત થાય.
2. સ&Lત
ે
ે.
3. ભાષાના કૌશOયોની સમજ મળવ
ં ૃ િશણના િસPાતો
ં અને ઉપયોગી સાધન-સામaીઓના િવિનયોગ
4. સ&Lત
:
ે.
કરવાની મતા કળવ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
: ુ
ં ૃ ભાષાC ુ ં મહZZવ અને હdઓ
સ&Lત
ુ
ણભાર
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
ં ૃ ભાષાC ુ ં સા&Lિતક
ં ૃ
1. સ&Lત
, સાAહrZયક અને રાe«8ય એકતામા ં
મહZZવ
ુ
ુ ં 6દાન
ં ૃ
2. AહBદ8 અને જરાતી
ભાષાના િવકાસમા ં સ&LતC
ં ૃ િશણના ઉ‚ƒયો
ે
3. 6વતમાન સમયમા ં સ&Lત
ં ૃ િશણના સામાBય અને િવિશeટ હdઓ
: ુ : 9ાનાZમક,
4. સ&Lત
ભાવાZમક, કૌશલાZમક
એકમએકમ-2
ં અને સાધન-સામaી
ં ૃ િશણના િસPાતો
સ&Lત
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં ૃત િશણના િસPાતો
ં
1. સ&L
ં ૃ િશણમા ં ઉપયોગી સાધન-સામaી (મહZZવ, 6કાર,
2. સ&Lત
ઉપયોગ વખતે યાન રાખવા યોuય બાબતો)
ૂ પાઠ)
3. પાઠ આયોજનC ુ ં મહZZવ અને 6કાર (એકમ આયોજન, ણ
ૃ :
ં
4. 6hિiકB7ી
પાઠઆયોજન : સકOપના
એકમએકમ-3
ં ૃ િશણની પPિતઓ
સ&Lત
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ં ૃ િશણના સદભમા
ં
ં પPિતઓ (સકOપના
ં
સ&Lત
, મહZZવ, અને મયાદા
ુ )
6િશeટ અને આ~િનક
1. પાઠશાળા પPિત
ં
પPિત
2. ભાડારકાર
3. 6Zય પPિત
33
25 %
4. ભાષાBતર પPિત
5. આગમન-િનગમન પPિત
6. અBવય પPિત ( ખ-ડા-વય, દ-ડ-વય)
એકમએકમ-4
ં ૃ અEયાપનનાં
સ&Lત
ના ં કૌશOયો
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20%
20
1. Fવણ : મહZZવ અને Eયાન રાખવા યોuય બાબતો
2. કથન : મહZZવ, ઉsચારણ દોષના કારણો અને િનવારણના
ઉપાયો
3. વાચન : મહZZવ, 6કાર અને સારા વાચનના ં લણો
ે
ે
ં લણો
: મહZZવ, સારા લખનના
4. લખન
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
1. ધોરણ 6 ક: 7 ના પાઠg&તક
આધાAરત ક8 પણ એક વાતા *ચH બનાવh ુ ં
ં
ં તૈયાર કરh ુ ં
અને સમય દશક ઘAટકાયH
2. સoયાદશક
3. પાઠgમના આધાર: &વાEયાય
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Apte D. G. Teaching of Sanskrit, Bombay : Padma Publications.
Apte V. S. A Guide to Ssanskrit Composition. Padma Publications.
Bokil, V. P. and Parasnis, N.K. A New Approach to Teaching of Sanskrit. Poona :
Loksangraha Press.
Kale, M. R. ‘A Higher Sanskrit Grammar’ Report on the seminar of methods of
teaching Sanskrit. Raipur : M. P.; Department of Extension Service, Govt. P. G.
B. T. College.
Shrma, T.C. (2002). modern method of language teaching. New Delhi : Published by
Sarup sons, 4740/33 Ansari road, Daryaganj.
'+* , ". (
.2.2022). 2ः) 9. "# : 35 '6ः) =5.
&, 2. (2000). 2ः) 9. *< : ". && F6) /+'3.
;, Q> W, $ (2005). 2ः) 9. '6 : "
ं) '(&2;.
;, ूN (2006). 2ः) 9. '6 : "ः8 ू).
2X , ". (1990). 2ः) 9. +Q#Y : ?O 9 2/?1
$)5,.
ં ૃ
ું અ*ભનવ અEયાપન. અમદાવાદ : ભારત 6કાશન.
આ¸વાલા, સી.ક:. (1956). સ&LતC
ં ૃ િશણની હBડ]ક
:
ુ . અમદાવાદ : અનડા 6કાશન.
આ¸વાલા, સી. ક:. (1966). સ&Lત
34
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદમહાિવ
ાલય : જરાત
અમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHં ૃ િશણ પPિત
6RપH-B--202 : સ&Lત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ.... 1.
ં
ં
ે
ે
અયાસમની સકOપના
અને રચનાના િસPાતોની
સમજ મળવ
2.
ુ
:
ે
આદશ પાઠg&તકની
લા*ણકતાઓની સમજ કળવ
3.
ુ
ૃ
ં ૃ િશકની લા*ણકતાઓ અને િવિવધ Mધારાલી
સ&Lત
6hિiઓ
િવશે
સમv
4.
ં ૃ
ં } 1Oયાકનની
ૂ
ે
ે
સ&Lતભાષા
ના સદભ
6Aયા િવશે સમજ મળવ
5.
ં ૃ અધાયાપનમા ં AયાZમક સશોધ
ં
ે
ે
સ&Lત
નની સમજ મળવ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ મા
માંક
ં
એકમએકમ-1
અયાસમ અને પાઠg&તક
ુ
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં
1. અયાસમની સકOપના
ે તફાવત
2. અયાસમ અને પાઠgમ વsચનો
ં
3. અયાસમ રચનાના િસPાતો
ુ
લણો
4. આદશ પાઠgા&તકના
એકમએકમ-2
ૃ
ં ૃ િશક અને િવિવધ 6hિiઓ
સ&Lત
ં ૃ િશકના કતlયો
1. સ&Lત
ં ૃ િશકના લણો ( lયાવસાિયક સ{જતા અને
2. આદશ સ&Lત
ુ )
માનવીય ણો
ૃ
ં ૃ ભાષા 6ચાર-6સાર માટની
: િવિવધ 6hિiઓ
ે
તમજ
3. સ&Lત
ૃ
ં ૃ
ે રસમય બનાવવાની 6hિiઓ
સ&Lતન
/ ર8તો
: પAરચય અને
મહZZવ
ુ
ૃ
લી 6hિiઓ
4. Mધારણા
એકમએકમ-3
ૂ ં
ં ૃ ભાષામા ં 1Oયાકન
સ&Lત
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ૂ ં
ં
1Oયાકનની
સકOપના
અને મહZZવ
આદશ 6RપHની લા*ણકતાઓ
ૂ
pિ6Bટની
રચના અને મહZZવ
35
25 %
એકમએકમ-4
ં
ં ૃ અEયાપનમા ં AયાZમક સશોધન
સ&Lત
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં
ં
1. AયાZમક સશોધનની
સકOપના
ં
સોપાનો
2. AયાZમક સશોધનના
ુ ં મહZZવ
ં ૃ અEયાપનમા ં AયાZમક સશોધનC
ં
3. સ&Lત
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
ં ગમે તે એક સ&Lત
ં ૃ પાઠg&તકની
1. ધોરણ 8, 9, અને 10 માથી
સમીા
ં ગમે તે એક પાઠ ભણાવાવ માટ: સાધન-સામaીઓ તમજ
ે
ે
તનો
2. ધોરણ 8 અને 9 માથી
: માગદિશmકાની રચના
ઉપયોગ કરવા માટની
ે &વાEયાય
3. આપલો
ૂ
અEયયન સામaી
M*ચત
Apte D. G. Teaching of Sanskrit, Bombay : Padma Publications.
Apte V. S. A Guide to Ssanskrit Composition. Padma Publications.
Bokil, V. P. and Parasnis, N.K. A New Approach to Teaching of Sanskrit. Poona :
Loksangraha Press.
Kale, M. R. ‘A Higher Sanskrit Grammar’ Report on the seminar of methods of
teaching Sanskrit. Raipur : M. P.; Department of Extension Service, Govt. P. G.
B. T. College.
Shrma, T.C. (2002). modern method of language teaching. New Delhi : Published by
Sarup sons, 4740/33 Ansari road, Daryaganj.
'+* , ". (
.2.2022). 2ः) 9. "# : 35 '6ः) =5.
&, 2. (2000). 2ः) 9. *< : ". && F6) /+'3.
;, Q> W, $ (2005). 2ः) 9. '6 : "
ं) '(&2;.
;, ूN (2006). 2ः) 9. '6 : "ः8 ू).
2X , ". (1990). 2ः) 9. +Q#Y : ?O 9 2/?1
$)5,.
ં ૃ
ું અ*ભનવ અEયાપન. અમદાવાદ : ભારત 6કાશન.
આ¸વાલા, સી.ક:. (1956). સ&LતC
ં ૃ િશણની હBડ]ક
:
ુ . અમદાવાદ : અનડા 6કાશન.
આ¸વાલા, સી. ક:. (1966). સ&Lત
36
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH- B--102 : ગ*ણત િશણ પ¬િત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. ગ*ણત િશણની સકOપનાઓ
ં
અને મહZવથી પAર*ચત થાય.
ુ
2. ગ*ણતના પાઠg&તકો
, અયાસમો અને આયોજનને સમv.
ં
ં ઉપયોગ કરવાC ુ ં કૌશOય
3. ગ*ણતમા ં િશણ પEધિતઓનો વગખડમા
:
ે.
કળવ
ં
ે
ે.
4. ગ*ણતના શૈ*ણક સાધનો અને સદભ
સાAહZયની @ણકાર8 મળવ
5. નઈતાલીમના ગ*ણત િશક તર8ક: ગ*ણતની િવિવધ અEયયનૃ
અEયાપન 6Aયાઓ (6hિiઓ
) @ણે.
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
ગ*ણત અને ગ*ણત િશણ
ુ ભાર
ણ
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
ં
1. ગ*ણત અને ગ*ણતિશણની સકOપના
2. રોrજ…દા bવનમાં ગ*ણતC ુ ં &થાન
3. ગ*ણતના પાઠgમ અને અયાસમ
એકમએકમ-2
: ુ
ગ*ણત િશણના Eયયો
ે અને હdઓ
ે . (િનયામક, ઉપયો*ગતા, સા&Lિતક
ં ૃ
1. ગ*ણત િશણના Eયયો
)
: ુ અને િવિશeટ હdઓ
: ુ અને મહZવ.
2. ગ*ણત િશણના હdઓ
(9ાન, સમજ, ઉપયોગ, કૌશOય, અ*ભયોuયતા, રસ વલણ,
કદર)
: ુ
3. માEયિમક કાએ ગ*ણતિશણના હdઓ
એકમએકમ-3
ગ*ણત િશણમા ં આયોજન
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
1. ગ*ણત િશણમા ં દ¹ િનક, માિસક અને વાિષmક આયોજન
ૃ -સમવાય પાઠ, ­ટા પાઠ, એકમ
ે ુ પાઠ, 6hિi
2. માઈો પાઠ, સd
પાઠના આયોજનની સમજ
3. ગ*ણત િશણમા ં 6ાયો*ગક કાયC ુ ં આયોજન, ગ*ણતમા ં લોક
િશણ પાઠ
37
20 %
એકમએકમ-4
ગ*ણત િશણની પEધિતઓ અને 6`Šwતઓ
ુ
(06
(06.
06.75 કલાક)
કલાક)
15%
15
ૃ
: પEધિત, આગમન-િનગમન પEધિતન, થરણ
1. સમ&યા ઉકલ
ં
ે
સયોગીકરણ
પEધિતની િવશષતાઓ
અને મયાદાઓ
2. ગ*ણતમા ં 6ોvwટ પEધિત
ૃ
ં
3. ગ*ણતમા ં ŒAઢકરણ
અને િવહગાવલોકન
ૃ
4. ગ*ણત િશણમા ં મૌ*ખક કાય અને હકાય
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ૃ
1. ગ*ણતનો એક 6hિiપાઠ
અને એક એકમપાઠC ુ ં આયોજન તૈયાર કર8 પાઠો આપવા
ે ન˜ધ તૈયાર કરવી
2. અયાસમમા ં સમાિવeટ ગ*ણતશા[ીઓ િવશની
ં
:
ં રાખી એક શૈ*ણક સાધન િનમાણ કરh ુ ં અને તનો
ે
3. ગ*ણત સંબિધત
િશણ પાઠને કB7મા
(પાઠમાં) ઉપયોગ કરવો
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Devis Robert, B. Learning Mathematics.
Marjoran, D.T.E. (1974). Teaching Mathematics. London : Heinemann Education Books Ltd.
Sobel , Max and Maletsky (2nd Ed. 2008) Teaching Mathematics. New Jercey : Prentice Hall.
Wadhawa, Shalini (2000). Modern of Teaching. New Delhi : Sarup and sons, Ansari Road
Dariya Gunj.
, .2.(6TH Ed. 1971). #9 9. "# : 35 '6ः) /5.
24,
3#*)6 G $;* ; (2003) #9 99-"46) 'ZV. /5B?Q :
.',. . '(&2# )3'[* .
ુ
ં .
ઓઝા, અને ;તાણી. ગ*ણત *બરબલ. રાજકોટ : 6વીણ &તક
ભડાર
ે
: અને નદાણી
ં
જોશી, સજપાલ
, પAરખ, પટલ
. ગ*ણતના અEયાપનC ુ ં પAરિશલન. અમદાવાદ :
બી.એસ.શાહ 6કાશન.
ુ , ભાગ-1,2) અમદાવાદ : Tબડકર
ે
ભ‹, પી.આર. ગ*ણતશા[ અEયાપન પPિત(મોડ`લ
ઓપન
ુ
`િનવિસm
ટ8.
: , અને પટલ
: , (2009-10). ગ*ણતC ુ ં અ*ભનવ અEયાપન. અમદાવાદ : િનરવ 6કાશન.
રાવલ, પટલ
38
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH- B--202 : ગ*ણત િશણ પ¬િત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ..
1.
ં
ગ*ણત મડળ
અને અEયયન-અEયાપન સામaી પAર*ચત થાય.
2.
ૃ
ગ*ણત િશણની સહાયક 6hિiઓ
સમv.
3.
ુ ં કરવાC ુ ં કૌશOય કળવ
:
ે.
ગ*ણતમા ં અCબધ
4.
ં
ગ*ણતના શૈ*ણક સાધનો અને સદભ
સાAહZયની @ણકાર8
ે
ે.
મળવ
5.
ૂ ં ની 6Aયા @ણે.
ગ*ણત િશણમા ં 1Oયાકન
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમ માક
ં
એકમના 1‚ા
ુ
ણ
ુ ભાર
એકમએકમ-1
ગ*ણત મડળ
અને અEયયન-અEયાપન
ં
અEયાપન સામaી(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30 %
1.
ં
: ુ , મહZવ અને 6hિiઓ
ૃ
ગ*ણતમડળઃ
હdઓ
2.
ૃ -Fાlય અને &વિનિમmત સાધનો, ગ*ણત
ગ*ણતના Œƒય
અને ક_K` ૂટર તકનીક8(CAI)
3.
ુ
ુ ં મહZવ, લણો અને 1 ૂOયાકન
ં
ગ*ણતના પાઠg&તકC
4.
અEયયન-અEયાપન સામaીઃ અEયાપનપોથી,
&વાEયાયપોથી તથા અBય સંદભ સાAહZય, સામિયકો
એકમએકમ-2
ગ*ણત િશણની સહાયક 6hિiઓ
ૃ
અને ગ*ણત િશક
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
1.
ગ*ણત 6િતભાશોધ કાયમ
2.
ૃ
ગ*ણત ગ_મતઃ મહZવ અને 6hિiઓ
3.
ગ*ણત િશકઃ lયાવસાિયક સ{જતા, લા*ણકતાઓ,
20 %
ં } િશણ કૌશOયો
ફરજો, નઈતાલીમ સદભ
4.
ૃ
ગ*ણતના અયાસમો િશકના Œeટકોણની
સમજ/પAરચય (1થી12)
એકમએકમ-3
ગ*ણતમા ં અCબધ
ુ ં
1.
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
ં
સકOપના
અને મહZવ
39
20 %
2.
ુ ં (;કગ*ણત,
ગ*ણત િશણમા ં TતAરક અCબધ
ૂ
બીજગ*ણત અને xિમિત
)
3.
ૂ
ગ*ણતનો ભાષા સાથે, xગોળ
સાથે, ઇિતહાસ અને
ુ ં
ે અCબધ
િવ9ાનસાથનો
4.
ુ ં (નઈતાલીમ સદભ
ં
ગ*ણતનો રોજદા bવન સાથે અCબધ
સાથે)
એકમએકમ-4
ગ*ણતમા ં 1Oયાકન
ૂ ં
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
1.
ૂ ં
ં
ગ*ણત િશણમા ં 1Oયાકનઃ
સકOપના
અને મહZવ
2.
ગ*ણત િશણમા ં િનદાન અને ઉપચારાZમક કાય.
3.
ુ
લ`િ6Bટના
આધાર: ગ*ણતના 6RપHની રચના
4.
ં
ગ*ણત િવષયમા ં AયાZમક સશોધન
30 %
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ં ં
ં
1. કોઇ એક ગ*ણત િવષય સબિધત
એકમને Eયાનમા ં રાખી AયાZમક સશોધન
કરh.ુ ં
2. ગ*ણતમા ં O` ૂ િ6Bટ આધાAરત આદશ 6RપHની રચના કરવી.
ે કર8 તનો
ે વગ ખડમા
ં
ં
3. ક_K` ૂટર તકનીક8નો ઉપયોગ કર8 ગ*ણત િવષયમા ં એક સાધન ઉમરો
ઉપયોગ કરવો..
ૂ
M*ચત
અEયયન સામaી
Devis Robert, B. Learning Mathematics.
Marjoran, D.T.E. (1974). Teaching Mathematics. London : Heinemann Education Books Ltd.
Sobel , Max and Maletsky (2nd Ed. 2008) Teaching Mathematics. New Jercey : Prentice Hall.
Wadhawa, Shalini (2000). Modern of Teaching. New Delhi : Sarup and sons, Ansari Road
Dariya Gunj.
, .2.(6TH Ed. 1971). #9 9. "# : 35 '6ः) /5.
24,
3#*)6 G $;* ; (2003) #9 99-"46) 'ZV. /5B?Q :
.',. . '(&2# )3'[* .
ુ
ં .
ઓઝા, અને ;તાણી. ગ*ણત *બરબલ. રાજકોટ : 6વીણ &તક
ભડાર
ે
:
ં
જોશી, સજપાલ
, પAરખ, પટલ
અને નદાણી
. ગ*ણતના અEયાપનC ુ ં પAરિશલન. અમદાવાદ :
બી.એસ.શાહ 6કાશન.
ુ , ભાગ-1,2) અમદાવાદ : Tબડકર
ે
ભ‹, પી.આર. ગ*ણતશા[ અEયાપન પPિત(મોડ`લ
ઓપન
ુ
`િનવિસm
ટ8.
: , અને પટલ
: , (2009-10). ગ*ણતC ુ ં અ*ભનવ અEયાપન. અમદાવાદ : િનરવ 6કાશન.
રાવલ, પટલ
40
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-1
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ
અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-B--102 : /?=5Q 9 'Z
ુ ણ
ુ -50
Lલ
W) @\* ँ
ू98^...
ू98^... 1. /?=5Q -_ ) ?1
G $= -_ 2* $
# ?3 2)*`
2. /?=5Q -_ 9 ): '< 3 2* $
# ?3 2)*`
3. /?=5Q -_ 9 )* -= )a&b 2* $
# ?3 2)*`
4. /?=5Q -_ #c, 'c, d )9 9 ): 4 b 2* $
# ?3 2)*`
2WZ) ) ;
E) ब)
E)E)-1
E) )* 6\*
-_ 8 $=
$)-
-_
(11
(11.
)
11.25 e>)
25%
25
(11.
11.25 e>)
)
25%
25
1. -_ ): 'O-_ G /?=5Q ) ?1
2. )4) -_! 2,J* ): @' 3#
3. -_-1 8 -_-2 $
4. /?=5Q )* 2= f @\* ँ
E)E)-2
'<
3 G ू)
1. '<
3 : 2)B' G ?1
2. ?* &
6 , '< 3 G E) '< 3
3. '< Q9 '< 264 )* ू 2
4. /?=5Q 9 '<
3 : 2Mआ 9, ू
'<, 2
'<, &3) )* '<
E)E)-3
-_ )* )a& G @')9
(11.
11.25 e>)
)
1. ौ
9 )a& ) $8; G 4 ! :
($) 5-
5 (F) -_9 ()) )?, )8 (+) ौ6&*J
2. -_9 )a& ) $8; G 4 ! :
($) )
'< (F) ऽ 9; ()) ;&' (+) ः
ऽूः6,)9 (E) 2ः
3. )a& ) $8; G 4 ! :
($) 5* J3 G )?3 4 (F) h
4 ()) $6)9 4
(+) ू5; 4 (E) 9[i 4
4. &*J )a& ) $8; G 4 ! : ($) $6)9 'Z
(F) $6&*J 'Z ()) ौ6 &*J (+) Y!* ' 2* )?, &*J
5. ः
;, jँ , ौd
G jँ -ौd
41
W) @')9b ) @' 3#
25%
25
E)E)-4
/?=5Q -_ #c,
#c, 'c,
'c, d )9
)9 G 9 ): 4 !
11..25 e>)
(11
)
25%
25
1. #c 9 ): 4 ! :
1. ू1 4 2. '3 4 3. $-ब ः
l 4
4. #? 4 5. d m e 6. ः
l 4 7. ू)B'
4 8. );3' 4 9. &ऽ 4 10. n ,)9 4
2. 'c 9 ): 4 ! :
1. #, 8 $- ू9&, 2. $8; F34 4 3. d m ू9&, 4. J=+=
ू9&, 5. 6&1) ू9&, 6. 2,
ू9&, 7. >* ' O)+; ) 3#
3. d )9 9 ): 4 ! :
1. "# 4 2. # 4 3. 2
4 4. ऽ 4
5. ू)B' 4 6. d )9 $6
5 4
4. 9 ): 4 ! :
1. ऽ 9; 4 2. @5F34 4 3. Y!* ' 2* )?, &*J
4. 263 G )?3 4 5. F4 &*J 6. 2*', )9 ः 7. ू2# 9; 8. 5* J3 G 3 ू9&,
2M
ू 3#) ) ;
1. -_ ू 3#& ) @i6Z )* & ू 3# ) `
2. /?=5Q ू-ू2 ): 2ः8 ): 6&) &*) />o'9, &J `
3. /)2, E) ) $l ' ) ; )* ?* 6 ः
; W) @')9 ) ;9
))* $l ' ) ; ू 3# ) `
2M
$l
2म,
) ं9F2?.(2007). /?=5Q 9. '6.
6
2;>Q F6) ?@2.
)a), +Q.(1972). /?=5Q -_ ) 9. &64 : 5 ॄ42;
#O /)3 G #. (1987). r-_ ): . Fsa5 : " ; F6) /+'3.
#6R, 3.(1985). -_ 9 2Z G ू
4. "# : )*=िQ
/?=5Q 2ः8.
ब
^, 26.5* . (1994). - jँ
ौd ),):. )3&) : 26,=ि)6 ू).
W, .(1967). $= -_ 9. "# : 35 '6ः) /5.
5, 2
ऽ,.(2006) 2X& /?=5Q 9. /5B?Q. '6ं'&, ू).
)62?.(1981). l ) c& b /?=5Q 9. '6. ः8 म8 $)5,.
't+ *, )&.(2007). /?=5Q 2. W26 : 'u E >ू*.
't+ *, )& G #, ".(2007). '< 2)B',
B', 9 G 3.
W26 : 'u E >ू*.
9, ?* =ि2?.(2004) "46) /?=5Q 9 d ः8. "#. ?_; ू).
;, &आ, 9.(1994). -_-_-1-2 ): 9 4 ! G '<'<- 3.
"# : 35 '6ः) /5.
;, &आ, 9.(1996). 9 'Z !. /5B&,. 4 '(&)*.
42
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-B--202 : /?=5Q 9 'Z
ુ ણ
ુ -50
Lલ
W) @\* ँ
ू98^...
ू98^...
1.
/?=5Q -_ )* , @'# 2* $
# ?3 2)*`
2.
/?=5Q -_ ), 'H ब 'H '6ः) ) 'O
3.
/?=5Q -_ MB ) $624
2* $
# ?3 2)*`
4.
/?=5Q _
ूR ) `
2F4
, 2ः8, s& G 2 )b 2* $
# ?3 2)*`
2WZ) ) ;
E) ब)
E)E)-1
E) )* 6\*
-_ )* , @'#
$)-
(11
(11.
)
11.25 e>)
1.
/?=5Q -_ ू 3#& ) $8;, ?1
2.
-_ ू 3#& G W) ),): ) 3#
3.
/?=5Q _
4.
ू8) G l ) )V /?=5Q $l ' )*
25%
25
$l ' 2#9) ) 3#
@'#
E) -2
E)E)-3
/?=5Q -_ ),
), 'H ब 'H '6ः)
1.
/?=5Q -_ ) ): W) -_
2.
'H ब $w 2ब $
3.
'H '6ः) ) "O) Fx ः
y'
4.
/?=5Q )* 'H '6ः) ) MB )
/?=5Q -_ MB ) $624
(11.
11.25 e>)
)
25%
25
3v (11.
11.25 e>)
)
1.
ूz'ऽ ;9 ऽ'O9 5;) )3f)
2.
/?=5Q _
MB ) 2* 2F 4 -= )2a/> !
3.
/?=5Q _
/ब 1) $624
) $8; 3#
4.
/?=5Q -_ /)=?Q ) 2ः )* 25-; 25%
25
/ब 1) $624
)
E)E)-4
/?=5Q
/?=5Q _
2F4
, 2ः8,
8, s& G 2 ) (11
(11.
11.25 e>)
)
1.
/?=5Q )* ू-ू2 ): 2ः8!
2.
/?=5Q _
2F4
, s& : )b )* s&, {ऽb )* s&
3.
/?=5Q _
)* 25-; ू) 2 ) (#6
ू5* )* 25-; )
43
25%
25
4.
/?=5Q )* ू-ू2 2ः8, s& G 2 )b )
3#5
2M
ू 3#) ) ;
1.
d )9 9 ?* 6 53 W) @')9 W ) `
2.
) 9
,
3.
E) '< )* MB ) ?* 6 "5; ूz'ऽ ): ) `
10
, 2* /)2, ) 'H '6ः) ) MB ) ) `
2M
$l
2म,
) ं9F2?.(2007). /?=5Q 9. '6.
6
2;>Q F6) ?@2.
)a), +Q.(1972). /?=5Q -_ ) 9. &64 : 5 ॄ42;
#O /)3 G #. (1987). r-_ ): . Fsa5 : " ; F6) /+'3.
#6R, 3.(1985). -_ 9 2Z G ू
4. "# : )*=िQ
ब
^, 26.5* . (1994). - jँ
W, .(1967). $=
ौd
/?=5Q 2ः8.
),):. )3&) : 26,=ि)6 ू).
-_ 9. "# : 35 '6ः) /5.
5, 2
ऽ,.(2006) 2X& /?=5Q 9. /5B?Q. '6ं'&, ू).
)62?.(1981). l ) c& b /?=5Q 9. '6. ः8 म8 $)5,.
't+ *, )&.(2007). /?=5Q
/?=5Q 2. W26 : 'u E >ू*.
't+ *, )& G #, ".(2007). '< 2)B',
B', 9 G 3.
W26 : 'u E >ू*.
9, ?* =ि2?.(2004) "46) /?=5Q 9 d ः8. "#. ?_; ू).
;, &आ, 9.(1994). -_-_-1-2 ): 9
9 4 ! G '<'<- 3.
"# : 35 '6ः) /5.
;, &आ, 9.(1996). 9 'Z !. /5B&,. 4 '(&)*.
44
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
ુ
6RપHિવષયવ&d ુ
6RપH-C--101 : જરાતી
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
ુ
6િશણાથ„ઓ..
ભાષાનો િવકાસમ, EવિનઓC ુ ં વગ„કરણ અને ભાષાના ં
6િશણાથ„ઓ 1. જરાતી
ૂ
1ળZZવો
@ણે.
ૃ
ુ
2. ધોરણ-6 થી 9 ના પાઠg&તકની
પ
અને ગ
Lિતઓની
સાAહrZયક
ે
&વ^પગત િવશષતાઓથી
સામાBય પAર*ચત થાય.
ં , િવશષણ
ે
ં અને સમાસ vવી સકOપના
ં
3. િવભŠwત, સ9ા
, સિધ
ઓની સમજ
ે
મળવી
ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
ણભાર
ુ
ુ
ભાષા : િવકાસ,
જરાતી
િવકાસ, Eવિન અને બોલીઓ
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ુ
1. જરાતી
ભાષાનો િવકાસમ : મહZZવની બાબતો
ુ
ં ,
2. જરાતી
ભાષાના EવિનઓC ુ ં વગ„કરણ : &વર, lયજન
ં
અધ&વર અને ઉsચારતHની
ઓળખ
ુ
ે તફાવત
3. જરાતી
ભાષા અને બોલી વsચનો
એકમએકમ-2
મEયકાલીન સºકોનો પAરચય
ે
1. નરિસ…હ મહતા
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
4. શામળ
2. મીરાં
ે
ં
3. 6માનદ
એકમએકમ-3
ુ
ં
ં ગ
અને પ
ધોરણપાઠg&તકની
ઠg&તકની
ધોરણ-6 થી 9 ના પા
પસAદત
પાચ
ૃ ઓનો આ&વાદ
Lિત
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ૃ
ગ
Lિi
Lિi
ગ
મ
એકમ
સાAહZય &વ^પ
ે
લખક
1
ભી»ુ
ં ે
સવદનકથા
ૂ : ુ
~મકd
7
2
Aદકરો
લોકકથા
ં મઘાણી
ે
ઝવેરચદ
8
3
ુ
:
દશભwત
જગ€શા
નાટક
રમણલાલ સોની
8
4
ુ
ખdડોશી
:
રખા*ચH
ુ
Aદલીપ રાણરા
9
5
ૃ
&વગ અને tવી
નવ*લકા
ે
&નહરŠƒમ
9
45
ધોરણ
ૃ
પ
Lિi
Lિi
પ
ધોરણ
મ
એકમ
સાAહZય &વ^પ
કિવ
1
રાનમાં
ૃ ગીત
6Lિi
ુ ભ‹
¼વ
7
2
એક જ દ: *ચનગાર8
6ાથના ગીત
હAરહર ભ‹
8
3
ૂ
ે મારગ
~*ળય
ઉિમm કાlય
ં દવે
મકરદ
8
4
ગોિવ…દો 6ાણ અમારો ર: પદ
ં
મીરાબાઈ
9
5
કBયાિવદાય
અિનલ જોશી
9
એકમએકમ-4
ગીત
lયાકરણ
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ં : lયાoયા અને 6કાર
1. સ9ા
ે 6Zયયો
2. િવભŠwત અને તના
ે
3. િવશષણ
: lયાoયા અને 6કાર
ં : lયાoયા અને 6કાર
4. સિધ
5. સમાસ : lયાoયા અને 6કાર
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ં
1. સºકની જBમ જયતીની
ઉજવણી કર: .
ુ
2. કિવ 1શાયરો
અને સાAહZયકારો સાથે વાતાલાપC ુ ં આયોજન કર: .
ૃ
ુ ં પઠન અને ગાન કર: .
3. િવિવધ ગ
-પ
LિતઓC
ૃ
ુ ં સાAહZય &વ^પ અCસાર
ુ
4. િવિવધ ગ
-પ
LિતઓC
વગ„કરણ કર: .
ં , િવશષણ
ે , સિધ
ં અને સમાસ vવા િવષયવ&d ુ માટ: &વિનિમmત શૈ*ણક ઉપકરણ તૈયાર કર: .
5. િવભŠwત, સ9ા
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ુ
ં
ં .
જરાતી
ધોરણ-6. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ુ
ં
ં .
જરાતી
ધોરણ-7. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ુ
ં
જરાતી
ધોરણ-8. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડં ળ.
ુ
ુ
ુ
ં
ં .
જરાતી
ધોરણ-9. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ , િશવલાલ. જરાતી
lયાકરણ.
vસલરા
ુ
: .
સાAહZયની િવwસ રખા
ઠાકર, ઘી^ભાઈ. મEયકાલીન જરાતી
ુ
: .
ઠાકર, ઘી^ભાઈ. અવાચીન જરાતી
સાAહZયની િવકાસ રખા
ુ
ે , રમશ
ે . અવાચીન જરાતી
સાAહZયનો ઇિતહાસ.
િHવદ8
ુ
: , મોહનભાઈ. જરાતી
પટલ
િવરામ *ચ½ો.
§¾ભ‹, 6સાદ. સiર સાAહZય &વ^પો.
&વ^પો.
ુ
ં
રાવળ, અનતરાય
. જરાતી
મEયકાલીન)).
સાAહZયનો ઈિતહાસ (મEયકાલીન
ુ
ે . જરાતી
lયાસ, યોગB7
lયાકરણ.
46
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ
અયાસમ : સમ&ટર
ુ
6RપHિવષયવ&d ુ
6RપH-C--201 જરાતી
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ..
ૃ
ુ
ં સમાિવeટ ગ
-પ
Lિતઓની
1. ધોરણ-10 થી 12 ના પાઠg&તકમા
સમીા
ે
ે.
કર: તથા સºકોનો પAરચય મળવ
ુ
ે
ે અને સાAહZય &વ^પો @ણે.
2. જરાતી
સાAહZયનો પAરચય મળવ
ે
ે તફાવત @ણે.
3. વા¿નાં 6કારો અને તમની
વsચનો
ં , અલકાર
ં
ે
ે.
4. છદ
vવી lયાકરણ િવષયક સ{જતા મળવ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
ુ ભાર
ણ
ૃ
ં સમાિવeટ ગ
Lિતઓની
ધોરણુ
ધોરણ-10 થી 12 ના પાઠg&તકમા
સમીા તથા સºકોનો પAરચય
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
એકમ
સાAહZય &વ^પ
ે
લખક
1
ૃ
સોનાના ં hો
ં
લ*લત િનબધ
:
મ*ણલાલ પટલ
10
2
એ.પી.v. અ Œુ લ કલામC ુ ં ઘડતર આZમકથાખડ
ં
એ.પી.v. અ Œુલ કલામ
10
3
છકડો
નવ*લકા
ં ગોહલ
:
જયિત
10
4
ૂ xતાવળ
ૂ
xખી
નવલકથાખડં
:
પ¯ાલાલ પટલ
11
5
ડ8મલાઈટ
ં
એકાક8
ુ
ર¢વીર
ચૌધર8
12
મ
એકમએકમ-2
ધોરણ
ૃ
ુ ભાર
ં સમાિવeટ પ
Lિતઓની
ધોરણુ
સમીા ણ
ધોરણ-10 થી 12 ના પાઠg&તકમા
તથા સºકોના પAરચય
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
ધોરણ
એકમ
સાAહZય &વ^પ
કિવ
1
6R
ે
સોનટ
ં જોશી
ઉમાશકર
10
2
અિત9ાન
ં
ખડકાlય
કાBત
10
3
ું
Lજલડ8
ર:
લોકગીત
-
10
4
:
ં
નદ8ની રતમા
ગઝલ
ૂ
આAદલમનMર8
11
5
ું
ં
કMબીનો
રગ
શૌયગીત
ે ં મઘાણી
ે
ઝવરચદ
12
મ
એકમએકમ-3
ુ
સાAહZયનો પAરચય અને સાAહZય &વ^પો
જરાતી
(15.
15.75 કલાક)
કલાક)
1.
ુ
જરાતી
સાAહZયનાં ઈિતહાસનો સામાBય પAરચય
2.
ે
મEયકાલીન પ
&વ^પોની &વ^પગત િવશષતાઓ
:
47
35 %
આoયાન, બારમાસી, પ
વાતા
3.
ુ
ે
આવાચીન જરાતી
ગ
&વ^પોની &વ^પગત િવશષતાઓ
:
ં , નવ*લકા, નવલકથા
એકાક8
4.
ુ
ે
આવાચીન જરાતી
પ
&વ^પોની &વ^પગત િવશષતાઓ
:
ે , ગઝલ, ઉિમmકાlય, ખડકાlય
ં
સોનટ
, હાઈLૂ
એકમએકમ-4
lયાકરણ
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ૃ
ૃ
ં
વા¿નાં 6કાર : ભાવની Œeટએ
અને બધારણની
Œeટએ
2.
ે ઉપયોગ
િવરામ *ચ½ો અને તનો
3.
ં
અલકાર
: અથ અને 6કાર
ુ
ું
ં
શ દાલકાર
: વણાC6ાસ
, Tતર6ાસ, ;ZયાC6ાસ
, યમક
ં
ે , lયિતરક
: , અનBવય, ®લષ
ે ,
અથાલકાર
: ઉપમા, ^પક, ઉZ6ા
ુ
lયાજ&dિત
4.
ં : અરમળ
ે , માHામળ
ે , સoયામળ
ં
ે
છદ
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ં
1. સºકની જBમજયતીની
ઉજવણી કર: .
ુ
2. કિવ 1શાયરો
અને સાAહZયકારો સાથે વાતાલાપC ુ ં આયોજન કર: .
ૃ
ુ ં પઠન અને ગાન કર: .
3. િવિવધ ગ
-પ
LિતઓC
ૃ ઓC ુ ં સાAહZય &વ^પ અCસાર
ુ
4. િવિવધ ગ
-પ
Lિત
વગ„કરણ કર: .
ં અને અલકાર
ં
5. છદ
vવા િવષયવ&d ુ માટ: &વિનિમmત શૈ*ણક ઉપકરણ તૈયાર કર:
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ુ
ં
ં .
જરાતી
ધોરણ-10. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ુ
ં
ં .
જરાતી
ધોરણ-11. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ુ રાતી ધોરણં
ં .
જ
: જરાત
રા´ય પાઠg&તક
મડળ
ધોરણ-12. ગાધીનગર
ુ , િશવલાલ. જરાતી
ુ
vસલરા
lયાકરણ.
ુ
: .
સાAહZયની િવwસ રખા
ઠાકર, ઘી^ભાઈ. મEયકાલીન જરાતી
ુ
: .
સાAહZયની િવકાસ રખા
ઠાકર, ઘી^ભાઈ. અવાચીન જરાતી
ુ
ે , રમશ
ે . અવાચીન જરાતી
િHવદ8
સાAહZયનો ઇિતહાસ.
ુ
પટ:લ, મોહનભાઈ. જરાતી
િવરામ *ચ½ો.
§¾ભ‹, 6સાદ. સiર સાAહZય &વ^પો
&વ^પો..
ુ
ં
રાવળ, અનતરાય
. જરાતી
સાAહZયનો ઈિતહાસ (મEયકાલીન)
મEયકાલીન).
ુ
ે . જરાતી
lયાસ, યોગB7
lયાકરણ.
48
25 %
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-1
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ
અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-C--101 : English content
ુ ણ
ુ -50
Lલ
To enable
student
teachers to...
UNIT NO.
1.
2.
3.
4.
Instructional Objectives
Comprehend and Understand various parts of speech and use it in English.
Comprehend and Understand oral and written expressions.
Comprehend and Understand the textual content covered in Std 6, 7 & 8 .
Study the units of English Text books of Std 6, 7 & 8 in detail.
Theory
Points in Unit
UNIT- 1
Marks Weitage
PARTS OF SPEECH
(11.25 Hour)
25%
1. Meaning and use of diffrent parts of speech through
communicative approch
2. Articles, Prepositions, Nouns, Pronouns, Verbs, Adverbs,
Conjunctions & Interjections
3. Introductory "It" and "There"
4. Model Auxiliaries and their uses
UNIT- 2
ORAL AND WRITTEN EXPRESSIONS
(11.25 Hour)
25%
1. Elements of Oral Composition
2. Elements of Written Composition
3. Letter-writing and Paragraph- writing
4. Story telling and Story- writing from the guided points
(Picture story and strip story)
UNIT- 3
TEXTUAL CONTENTS OF STD 6,7 & 8
(13.50 Hour)
30%
1. Analysis of the textual contents of std 6, 7 & 8
2. Unit-7, 9, 10 of std-6, Unit-5, 7, 9 of std-7, Unit-7, 8, 9 of std-8
3. Varieties of activities and exercises in selected units
UNIT- 4
20%
Language Enrichment
(09.00 Hour)
1. Development of skills and language materials
2. Meaning and use of language functions and structures
3. Preparation and practice of language functions in
classroom Teaching (std. 6, 7 & 8)
PRACTICAL WORKS
1. Collecting poems, education articles, proverbs and idioms.
2. Preparing different teaching-learning materials.
REFERENCES
A.J. Thomson. Practical English Grammar. Press : Oxford University, Oxford.
Czerniewska, Pam. (1997). Understanding Speech (Block 1). Great Britain : The Open University Press.
Close, R.A. (1981). English as a foreign Language : Its constant grammatical problems (third
Ed.). London : Unwin Hyman.
Jarvie, Gordon. (1993). Bloomsbury Grammar Guide (First. Ed.). London : Bloomsbury.
Murphy, Raymond. (1997). Essential English Grammar (Sec. Ed.). Cambridge : University Press.
Prasad, Kameshwer. (2006). Essentials of English Grammar. Jaipur : Shree Niwas Publications.
Seidl, Jennifer. (1989). English Idioms and How to use them. Press, Oxford, London :Oxford University.
Swan, Michael. (1995). Practice English Usage (Sec. Ed.). Oxford : Oxford University Press.
Wehmeier, Sally, (1993). Oxford word power Dictionary. Press : Oxford University Oxford.
49
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH201 : English content
6RપH-C-2
ુ ણ
ુ -50
Lલ
To enable
student teachers
to…
UNIT No
1.
2.
3.
4.
Instructional Objectives
Develop skill required for sentence construction.
Understand oral and written expressions.
Understand the textual contents of Std 9 & 10.
Study the units of English Text books of Std 9 & 10.
Theory
Points in Unit
UNIT- 1
Marks
Weitage
25%
SENTENCE PATTERN
(11.25 Hour)
1. Tenses covered in std. 9 & 10 and its uses
2. Types of Sentences- Assertive, Negative, Interrogative,
Imperative, Optative, exclamatory sentences.
3. Transformation of sentences : Active and passive Voice,
direct and indirect speech, Degrees of Comparison.
4. Question tags
25%
UNIT- 2
Composition
(11.25 Hour)
1. Dialogue-Writing
2. Application-writing
3. Reports for special programmes and festivals
4. Essay-writing
35%
UNIT- 3
Textual Content of Std. 9 &10
(15.75 Hour)
1. Analysis of the textual content of std. 9 & 10
2. Unit-7, 8, Poem-3 & Dolohin-5 to 7 of std-9
Unit-1, 3, 5, 6 & 14, Poem-3, 5, & 6, Supplementary
readimg-3 & 5 of std-10
3. Varieties of activities and exercises in selected units
UNIT- 4
Language Enrichment
(06.75 Hour)
15%
1. Idioms and phrases covered in std. 9 & 10
2. Vocabulary (Active and passive) covered in std. 9 & 10
3. Preparation and practice of Language functions in classroom
teaching (std. 9 & 10)
PRACTICAL WORKS
1. Writing application, paragraph, essay on different topics.
2. Developing all types of test-items.
3. Collecting moral stories.
REFERENCES
A.J. Thomson. Practical English Grammar. Press : Oxford University, Oxford.
Czerniewska, Pam. (1997). Understanding Speech (Block 1). Great Britain : The Open University Press.
Close, R.A. (1981). English as a foreign Language : Its constant grammatical problems (third
Ed.). London : Unwin Hyman.
Jarvie, Gordon. (1993). Bloomsbury Grammar Guide (First. Ed.). London : Bloomsbury.
Murphy, Raymond. (1997). Essential English Grammar (Sec. Ed.). Cambridge : University Press.
Prasad, Kameshwer. (2006). Essentials of English Grammar. Jaipur : Shree Niwas Publications.
Seidl, Jennifer. (1989). English Idioms and How to use them. Press, Oxford, London :Oxford University.
Swan, Michael. (1995). Practice English Usage (Sec. Ed.). Oxford : Oxford University Press.
Wehmeier, Sally, (1993). Oxford word power Dictionary. Press : Oxford University Oxford.
50
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHિવષયવ&d ુ
:
6RપH- C--101 : િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ુ ણ
ુ -50
Lલ
(ધોરણસંદભ}
દ
ં ભ)}
ધોરણ-6,7 અને 8ના અયાસમના સ
દભ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
:
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. ઉsચ 6ાથિમક શાળા કા( ધોરણ-6,7 અને 8)ના િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ુ ં સમાિવeટ સકOપનાઓ
ં
િવષયવ&dમા
, િનયમો, િસPાંતો તથા oયાલો @ણે.
:
2. ઉsચ 6ાથિમક શાળા કા (ધોરણ-6,7 અને 8) ના િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ુ ં સમાિવeટ સકOપનાઓ
ં
િવષયવ&dમા
, િનયમો, િસPાંતો તથા oયાલો સમv.
:
3. ઉsચ 6ાથિમક શાળા કા (ધોરણ-6,7 અને 8) ના િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ુ ં સમાિવeટ 6યોગો કર: .
િવષયવ&dમા
ં
સૈPાિતક
કાય
ુ
એકમના
એકમના 1‚ા
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
સામાBય િવ9ાન
ુ
ણભાર
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
1. માપન
ે , પયાવરણીય સdલન
ં ુ
2. પયાવરણ : @ળવણી, પોષક Fણી
ં
3. ઊ@ : સકOપના
, Àોતો, &વ^પો, મહZZવ, ઉપયોગ અને સૌર
ઉપકરણો
ં : Mયમડળ
ૂ ં
ં
4. §¾ાડ
અને તારામડળ
એકમએકમ-2
ભૌિતક િવ9ાન
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ુ ં , તના
ુ
ે 6કારો અને ણધમž
1. Áબક
ે
2. 6કાશઃ અર8સા અને પરાવતન, વઅર8સા, વ8ભવન તથા લBસ
3. ઉeમા, ઉeમા અને તાપમાન તથા દહન
ં અને ઉsચાલન
4. સાદા ં યHો
એકમએકમ-3
રસાયણ િવ9ાન
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ે
1. એિસડ, બઇઝ
અને ાર
ં
2. તZZવ, િમFણ અને સયોજન
તથા અÂ ુ ં રચના
ુ
3. પાણી અને પાણીના ણધમž
ુ
4. પદાથના &વ^પો, પદાથžC ુ ં અલગીકરણ તથા વા`ઓની
બનાવટ
51
25%
25
એકમએકમ-4
bવ િવ9ાન
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ુ અને ફળ
1. વન&પિતની ઓળખઃ વન&પિતના ;ગો તથા eપ
ૂ
2. સbવ-િનજ„વ, સbવનો એકમ કોષ તથા M’મbવો
ં , ±સનતH
ં , ^િધરા*ભસરણતH
ં અને ચતાતH
ે
ં
3. પાચનતH
ુ ં અને ઉZસºનતH
ં
ં , &ના`તH
ં
4. કકાલતH
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ ં દળ અને કદ શોધી ઘનતા શોધવી.
ે
1. અિનયિમત આકારનો પtથર, લખોટ8 તથા તલC
ુ Qદા
ુ ;તર: 1કલી
ુ 6િત*બ…બોનો અયાસ કરવો.
ૂ :
2. બAહગžળ અર8સાથી Qદા
વ&dના
ુ Qદા
ુ ;તર: 1કલી
ુ 6િત*બ…બોનો અયાસ કરવો.
ૂ :
3. ;તગžળ અર8સાથી Qદા
વ&dના
ુ
ુ પદાથžC ુ ં એિસડ, બઇઝ
ે
4. રાસાય*ણક કસોટ8 કર8 QદાQદા
અને ારમા ં વગ„કરણ કરh.ુ ં
ુ
ે ણધમž
5. 6યોગશાળામા ં ઓŠwસજન વા` ુ બનાવી તના
ચકાસવા.
ુ
ે ણધમž
6. 6યોગશાળામા ં કાબનડાયોwસાઇડ વા` ુ બનાવી તના
ચકાસવા.
ં
ં ની એિનમશન
ે
7. કકાલતH
સીડ8 બનાવી વગસમ િનદશન કરાવh.ુ ં
ું
8. €ગળ8ના
કોષની &લાઇડ બનાવી અવલોકન કર8 અયાસ કરવો.
9. ગાલના કોષની &લાઇડ બનાવી અવલોકન કર8 અયાસ કરવો.
ુ ં M’મદશક
ં
ૂ
ૂ
ં વડ: અવલોકન કર8 અયાસ કરવો.
10. બિધયાર
પાણીના ન1નાC
યH
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ રાત રા´ય શાળા પાઠg&તક
ુ
:
ં
ં .
િવ9ાન અને ટકનોલૉb
(ધોરણ: જ
મડળ
ધોરણ-6 થી 8). ગાધીનગર
ુ રાત રા´ય શાળા
:
ં
િવ9ાન અને ટકનોલૉb
6યોગન˜ઘપોથી. (ધોરણ-6 થી 8). ગાધીનગર
: જ
ુ
ં .
પાઠg&તક
મડળ
ૃ . (2012). ગાધીનગર
ુ રાત રા´ય
ં
િવ9ાન અને ટકનોલૉb
. (ધોરણ-6 થી 8) િશક આhિi
: જ
:
ુ
ં .
શાળા પાઠg&તક
મડળ
ે
શૈ*ણક વબસાઇટ
: www.emc.maricopa.edu
www.chemistry.mcmaster.ca
www.nyu.edu
52
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHિવષયવ&d ુ
:
6RપH- C--201 : િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ુ ણ
ુ -50
Lલ
(ધોરણં })
ધોરણ-9, 10,
10, 11 અને 12ના
12ના અયાસમના સદભ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
ુ ં
:
િવષયવ&dમા
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. માEયિમક શાળા કા( ધોરણ-9,10)ના િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ં
સમાિવeટ સકOપના
ઓ, િનયમો, િસPાંતો તથા oયાલો @ણે.
ુ ં
:
2. માEયિમક શાળા કા( ધોરણ-9,10)ના િવ9ાન અને ટકનોલૉb
િવષયવ&dમા
ં
સમાિવeટ સકOપનાઓ
, િનયમો, િસPાંતો તથા oયાલો સમv.
:
3. માEયિમક શાળા કા( ધોરણ-9,10)ના િવ9ાન અને ટકનોલૉb
ુ ં સમાિવeટ 6યોગો કર: .
િવષયવ&dમા
4. ઉsચતર માEયિમક શાળા કાના ભૌિતકશા[, રસાયણશા[ અને
ુ ં કટલીક
:
ં
bવિવ9ાનના ં િવષયવ&dમાથી
પાયા^પ સકOપનાઓ
@ણે.
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના
ુ
એકમના 1‚ા
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
એકમએકમ-2
એકમએકમ-3
સામાBય િવ9ાન
1.
ં
ે @ળવણી
આપણી નૈસ*ગÃક સપિi
અને તની
2.
ં
§¾ાડ
3.
આપÂ ુ ં પયાવરણ
4.
રોગઃ 6કાર, કારણો અને અટકાવવાના ઉપાયો
ભૌિતક િવ9ાન
ુ
ણભાર
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
1.
ગિત, બળ અને ગિતના િનયમો તથા તરં ગ ગિત અને Eવિન
2.
ે
:
નનોટwનોલૉb
3.
ુ
6કાશઃ પરાવતન, વAભવન, િવભાજન અને Lદરતી
6કાશીય ઘટનાઓ
4.
ુ અને િવœત
ુ 6વાહની Áબક8ય
ું
િવœત
અસરો
5.
કાય, ઊ@ અને પાવર
6.
ુ ુ
Zવાકષણ
રસાયણ િવ9ાન
(11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ુ ુ ં બધારણ
ં
પરમાÂC
2.
તZZવોC ુ ં આવતનીય વગ„કરણ
53
25%
25
એકમએકમ-4
3.
ં
રાસાય*ણક બધન
અને રાસાય*ણક 6Aયાઓ
4.
ધાd ુ અને અધાd ુ
5.
ં
કાબિનક સયોજનો
bવ િવ9ાન
1.
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ે
સbવનો પાયાનો એકમ- કોષ,વન&પિત પશીઓ
અને 6ાણી
ે
પશીઓ
2.
સbવોમા ં વહન, પAરવહન અને ઉZસºન
3.
ં
ં
સbવોમા ં િનયHણ
અને સકલન
4.
સbવોમા ં 6જનન
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ ુ
ે C ુ ં 1Oય
ૂ MH
ૂ તમજ
ે
ે
1. લોલકની મદદથી Zવ6વગ
આલખની
મદદથી શોઘh ુ ં.
ે ઘન પદાથની Š&6Äગ કાટા
ં અને ;Aકત નળાકાર વડ: ઘનતા શોધવી.
2. આપલ
ૃ દોરવી.
Å
ે
3. વન&પિત પશીઓ
C ુ ં અવલોકન કર8 &વsછ નામિનદશન
વાળ8 આLિત
ૃ દોરવી.
ે
Å
4. 6ાણી પશીઓ
C ુ ં અવલોકન કર8 &વsછ નામિનદશન
વાળ8 આLિત
ુ , લાઇકન
ે
: તથા &પાયરોગાયરાની &લાઇડનો અયાસ કરવો.
5. પરાિમિશયમ
,_`કર
6. 6કાશના પરાવતનના િનયમો 6યોગ કર8ને તારવવા.
7. 6કાશના વ8ભવનના િનયમો 6યોગ કર8ને તારવવા.
ુ
ુ ;તર: 1કલી
ુ 6િત*બ…બોનો અયાસ કરવો.
ે
ૂ :
8. બAહગžળ લBસથી
QદાQદા
વ&dના
9. ઓ¾નો િનયમ સા*બત કરવો.
ુ
ં ^િધરા*ભસરણતHના
ં
ે પરથી મળવી
ે
10. મCeયમા
કાયની wલીપ અથવા *ચHો ઇBટરનટ
િનદશન કરh.ુ ં
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
:
ં
ં .
િવ9ાન અને ટકનોલૉb
. (ધોરણ-9 અને 10). ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ુ રાત રા´ય શાળા
:
ં
િવ9ાન અને ટકનોલૉb
. 6યોગન˜ઘપોથી (ધોરણ-9 અને 10). ગાધીનગર
: જ
ુ
ં .
પાઠg&તક
મડળ
ુ રાત રા´ય શાળા પાઠg&તક
ુ
ં
ં
ભૌિતક િવ9ાન. (ધોરણ-11 અને 12). ગાધીનગર
: જ
મડળ
ુ રાત રા´ય શાળા પાઠg&તક
ુ
ં
ં .
રસાયણ િવ9ાન. (ધોરણ-11 અને 12). ગાધીનગર
: જ
મડળ
ુ રાત રા´ય શાળા પાઠg&તક
ુ
ં
ં .
bવ િવ9ાન. (ધોરણ-11 અને 12). ગાધીનગર
: જ
મડળ
ુ રાત રા´ય શાળા પાઠgુ&તક મડળ
ં
ં .
ભૌિતક િવ9ાન 6ાયો*ગક. (ધોરણ-11 અને 12). ગાધીનગર
: જ
ુ
ુ
ં
ં .
રસાયણ િવ9ાન 6ાયો*ગક. (ધોરણ-11 અને 12). ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ુ રાત રા´ય શાળા પાઠg&તક
ુ
ં
ં .
bવ િવ9ાન 6ાયો*ગક. (ધોરણ-11 અને 12). ગાધીનગર
: જ
મડળ
54
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ
-1
િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
2 : સામાrજક િવ9ાન િવષયવ&d ુ
6RપH6RપH-C-102
ુ ણ
ુ -50
Lલ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
એકમએકમ-2
એકમએકમ-3
1.
2.
3.
4.
5.
: ુ
શૈ*ણક હdઓ
ઈિતહાસ અને સમાજbવન િવશે @ણે.
ુ
ૃ ૃ
:
ે.
જરાત
રાજયC ુ ં &થાન xeઠ
અને આબોહવા િવશે સમજ કળવ
ુ ં &થાન xeઠ
ૃ ૃ , આબોહવા અને લોક bવનની માAહતી મળવ
:
ે
ે.
ભારત દશC
ૂ C ુ ં કૌશOય કળવ
:
ે.
નકશા િતm
ૃ અને અથlયવ&થાના ં લણો તારવે.
સામાrજક-ધાિમmક @િત
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
ણભાર
ુ
ઈિતહાસ અને સમાજbવન (ધોરણધોરણ-6)
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1. ઈિતહાસ @ણવાના [ોત
2. માનવ bવનની શ^આત - &થાયી
ૃ
3. આપÂ ુ ં ઘર : tવી
4. 6ાચીન સમાજ bવન
: )
5. &થાિનક સરકાર (aામીણ, શહર
6. મહાજન પદ સમય ની શાસન lયવ&થા
જરાત
ુ
રા´યની ઓળખ (ધોરણ(11.
ધોરણ-7)
11.25 કલાક)
કલાક)
ુ
ૃ ૃ , આબોહવા અને
1. જરાત
: &થાન, સીમા, xeઠ
ુ
ં
Lદરતી
સસાધન
2. િવિવધતામા ં એકતા
3. 6ાચીન નગરો
ં અને અAહ…સાનો સગમ
ં
4. શાિત
5. આપિi અને lયવ&થાપન
6. બે મહારાજયો
ુ
ુ
7. મEય`ગીન
જરાત
8. રાજયની શાસન lયવ&થા
ૂ
ભારત : xતકાળ
અને વતમાનકાળ (ધોરણધોરણ-8) (11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ુ
ૂ `ગ
1. રાજત
ુ
2. મદય `ગીન
AદOહ8 દશન, શાસન lયવ&થા અને &થાપZય
ુ
ુ
3. 1ગલ
સાÆાજય : &થાપના અને િવ&તરણ, 1ગલ
ુ
ુ અને અ&ત
શાસન -2 Mવણ`ગ
4. મદયકાલીન &થાપZયો
ુ
ૃ ૃ આબોહવા Lદરતી
5. ભારત &થાન સીમા અને xeઠ
ં
ે , ઉ
ોગ, પAરવહન અને લોકbવન
સસાધન
: ખતી
6. બ@રમા ં aાહક
: િમલકત
7. અદાલતો, @હર
55
25 %
25 %
25 %
ુ
ઇ±ર સાથે અCરાગ
ુ
ભારતમા ં `રોપીયન
6@C ુ ં આગમન
આપણી આસપાસ
ં
ભારતC ુ ં બધારણ
ે
વપાર8
શાસક
ૃ
6ાLિiક આપિiઓ
ે શાસનની ભારત પર અસર
;aજ
:
ં સસ
ં દની x ૂિમકા
લોકશાહ8 દશમા
ં સaામ
ં
1857નો &વાતÇય
ં ભારત
&વતH
ૃ અને અથ lયવ&થા (ધોરણ@િત
(11
ધોરણ-8)
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ૃ
1. ધાિમmક - સામાrજક @િત
ૂ
2. પયાવરણીય 6Œષણ
ં
3. ભારતમા ં રાe«વાદ, ાિતવીરો
ં
4. માનવ સસાધન
5. ભારતની સમ&યાઓ અને ઉપાયો
6. આપણી અથlયવ&થા
ં ુ
7. સ`કત
રાe«ો
M*ચત
6ાયો*ગક કાય (નીચના
ૂ
ે પૈક8 ગમે તે બે)
(નીચના
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
એકમએકમ-4
25 %
1. પોતાના ગામનો નકશો તૈયાર કરવો.
ુ
ે પરથી અથવા અBય &તકોમાથી
ં િવિવધ 6કારના
2. તમારા ઘરC ુ ં *ચH બનાવી ઈBટરનટ
ે
ઘરના *ચHો મળવી
આલબમ તૈયાર કરવો.
ં
ૂ
ે ે ખાતાની સ˜પણી કરવી.
3. શાળા પચાયતની
Áટણી
યોb િવિવધ સિમિતઓ બનાવી તમન
ં 6સારણ િનહાળ8 કાયવાહ8ની ન˜ધ કર8 છાયલ
ૂ
ે 6Rોની
4. લોકસભાC ુ ં ક: રા´યસભાC ુ ં bવત
ન˜ધ તૈયાર કરો.
ે ં 1857 ના સaામના
ં
:
5. ભારતનો રા´ક8ય નકશો દોર8 તમા
કB7ો
દશાવો.
ુ
ં
ં
:
6. તમારા ગામની પચાયત
ક: નગર પચાયતની
1લાકાત
લઈ ગર8બી રખા
નીચે bવતા
ં
:
બી.પી.એલ. પAરવારોની સoયા
@ણી અહવાલ
તૈયાર કરવો.
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ં
સામાrજક િવ9ાન ધોરણ -6. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડં ળ.
ુ
ુ
ં
ં .
સામાrજક િવ9ાન ધોરણ -7. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ં
ં .
સામાrજક િવ9ાન ધોરણ -8. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ં
ગાધીb
, મારા &વKનC ુ ં ભારત.
ં
ગાધીbના
રચનાZમક કાયમ.
:
ં
દસાઈ
, ધનવતભાઈ
. અને કાલર8 અવાચીન ભારતનો ઈિતહાસ.
ુ
ં
ં
ં .
પચોળ8
, મCભાઈ
. આપણો વારસો અને વૈભવ. સ&કાર
સાAહZયમAદર
ં ૃ
ભારતનો સા&Lિતક
ઈિતહાસ.
ં
ં િનમાણ બોડ.
શાહ, બી. સી. ભારતના ં પચાયતી
રાજ. અમદાવાદ : aથ
ુ
ભારતમા ં સામાrજક પAરવતન.
Fીવા&Zવ, એમ.એન. આ~િનક
ુ
ં િનમાણ બોડ.
સમાજ પAરવતનC ુ ં ગિતશા[. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથ
56
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-C--202
:
સામાrજક િવ9ાન િવષયવ&d ુ
ુ ણ
ુ -50
Lલ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
એકમ માક
ં
એકમ - 1
એકમ - 2
: ુ
શૈ*ણક હdઓ
ં સેનાનીઓએ આપલા
ે યોગદાનને સમv.
રાe«8ય અને &થાિનક &વાતÇય
ુ
ં
ં 1oય
ભારતના બધારણના
લણો ઉપસાવે.
ં
રાe«8ય એકતા અને અખAડતતા
;ગે 6િતબP થાય.
:
ે ં થતા ફરફારો
ભારતની વ&તીC ુ ં કદ, િવતરણ અને તમા
સમય અને
ે
ે
ં સમv.
Hીય
પAર6મા
:
ે.
ં ૃ
ે
સા&Lિતક
વારસાના ં &થળોના રણ તમજ
@ળવણી ;ગે સભાનતા કળવ
ૂ કૌશOય કળવ
:
ે.
નકશા િતm
ુ
ં
ં 1oય
ભારતીય અથતHના
લણો તારવે.
ં
સૈPાિતક
કાય
ુ
ણભાર
એકમના 1‚ા
ુ
ં 6ાYKત તથા આ~િનક
&વાતÇય
ુ
ભારતC ુ ં િનમાણ ((06
06.
06.75 કલાક)
કલાક) 15 %
ધોરણ – 9
ં 6ાYKત તરફ 6યાણ
1. &વાતÇય
ં
2. &વાતÇયોiર
ભારત – 1
ં
3. &વાતÇયોiર
ભારત – 2
ં
4. ભારતC ુ ં બધારણ
: ઘડતર અને લણો
ૂ
ૂ હો અને રાજનીિતના માગદશક િસPાતો
ં
5. 1ળxત
6. ભારતીય લોકશાહ8
09..00 કલાક)
ૂ , લોકો અને ભlય વારસો
ભારત : xિમ
((09
09
કલાક) 20 %
ધોરણ – 9
1. &થાન અને કદ
2. આબોહવા
ુ રતી વન&પિત
3. Lદ
4. વBયbવન
5. માનવવ&તી
ધોરણ – 10
6. આપણો ભlય વારસો
²
7. ભારતનો િવ9ાન - ટકનોલૉbનો
વારસો
ં ૃ
8. ભારતના સા&Lિતક
વારસાના ં &થળો
9. આપણા વારસાC ુ ં જતન
ૂ
ધોરણ – 11 (xગોળ
)
10. નકશા : અથ અને 6કારો
57
એકમએકમ-3
અને આિથmક િવકાસ
(04
ં
સસાધનો
(04.
04.50 કલાક)
કલાક)
ધોરણ – 10
ૃ
1. ભારત : Lિષ
ં
2. શŠwતના ં સસાધનો
3. આિથmક ઉદાર8કરણ અને વૈિ±ક8કરણ
ુ
4. ભારતીય અથlયવ&થાની 1oય
સમ&યાઓ : ગર8બી અને
ે
બરોજગાર8
ૃ
5. ભાવવધારો અને aાહક @િત
10 %
માનવિવકાસ અને સમાજ પAરવતન
18.
40 %
((18
18.00 કલાક)
કલાક)
ધોરણ – 10
1. માનવિવકાસની ગિતશીલતા
2. સામાrજક સમ&યાઓ અને પડકારો
3. સામાrજક પAરવતન
ધોરણ – 12 (સમાજશા[)
સમાજશા[)
ં
4. પચાયતીરાજ
અને સામાrજક પAરવતન
5. સામાrજક Tદોલનો
ૂ
ે પૈક8 ગમે તે બે)
M*ચત
6ાયો*ગક કાય (નીચના
(નીચના
ં ૂ
ે ં ભાગ લનારની
ે
1. દાડ8Lચનો
માગ દશાવતો નકશો તૈયાર કર8 તમા
યાદ8 બનાવવી.
ૃ &પધા યોજવી.
: રા´યોના એક8કરણમા ં સરદાર પટલનો
:
2. દશી
ફાળો િવષય પર વwdZવ
3. િવ± વ&તી Aદનની ઉજવણી કરવી.
: ં
ં ં
ં
4. ભારતના રખાAકત
નકશામા ં વ&તીની ગીચતા સબિધત
રગો
વડ: રા´યો દશાવવા ં
ૃ
ં
5. િવિવધ hોના
પાદડા
એકH પાનપોથી બનાવવી.
ં
ં વસતા ં વBય 6ાણીઓના ં *ચHોC ુ ં આOબમ બનાવh ુ ં.
6. ભારતના ં જગલોમા
: ં
7. ભારતના રખાAકત
નકશામા ં અભયારÈયના ં &થળો દશાવવા.ં
ુ , ચરક, MÉત
ુ ુ , આયભ‹, ભા&કરાચાય, વરાહિમAહર, િવ±કમા વગરના
ે : ં ફોટોaાફ
8. નાગાQન
ે ુ ં લખાણ તૈયાર કર8 6દશન યોજh.ુ ં
એકઠા ં કર8, તC
ુ
ં
:
9. ઐિતહાિસક &થળ ક: સaહાલયની
1લાકાત
લઈ અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ૂ
M*ચત
અEયયન સામaી
Census of India – 2011. New Delhi : Registrar General India.
:
ં
દસાઈ
, ધનવતભાઈ
. અને કાલર8. અવાચીન ભારતનો ઈિતહાસ.
એકમએકમ-4
ુ
ં
ં
ં .
પચોળ8
, મCભાઈ
. આપણો વારસો અને વૈભવ, સ&કાર
સાAહZયમAદર
ુ
ં િનમાણ બોડ.
રાજ. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથ
બી. સી. શાહ, ભારતના ં પચાયતી
ં
ભ‹Ê , અિ±ની અધ„ રાતે આઝાદ8, અCુ.
શાહ, નવલભાઈ. સમાજ નવ િનમાણ ( ભાગ – 1, 2, 3 ). અમદાવાદ : બાલગોિવ…દ 6કાશન.
ુ
ુ
ં
ં .
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
સામાrજક િવ9ાન ધોરણ -9 ગાધીનગર
ુ
ુ
ં
ં .
સામાrજક િવ9ાન ધોરણ -10 ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ૂ
ં
ં .
xગોળ
ધોરણ -11. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ુ
ુ
ં
ં .
સામાજશા[, ધોરણ-12. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
58
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ
અયાસમ : સમ&ટર
6RપHં ૃ િવષયવ&d ુ
6RપH-C--102 : સ&Lત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
ુ , સ9ા
ં ૃ વણž, શ દ^પ, ધાd^પ
ં અને સવનામની સમજ કળવ
:
ે.
1. સ&Lત
ં અને સમાસની @ણકાર8 6ાKત કર8 ઉપયોગ કર: .
2. સિધ
ૃ
ે
ં
ં ં ત િનયમો @ણે.
3. LદBત
અને િવશષણની
સકOપના
અને તે સબિધ
ુ
ુ
ં
ે ધોરણ 6 થી
4. જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
|ારા તૈયાર થયલ
ુ
ુ
ે
8 Mધીના
પાઠg&તકોની
સમજ મળવ
.ે
ં ૃ સાAહZયથી પAર*ચત થાય.
5. સ&Lત
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
વણ પAરચય
ણભાર
ુ
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20%
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
1. &વર વણ
ં વણ
2. lયજન
3. ઉsચારણ &થાન
4. ઘોષ અને અઘોષ વણ
5. મહા6ાણ અને અOપ6ાણ વણ
એકમએકમ-2
ં , સવનામ ને શ દ^પો
સ9ા
ં : સકOપના
ં
ં
5. સ9ા
અને 6કાર(&વરાBત અને lયજનાBત
)
ં
6. સવનામ : સકOપના
અને 6કાર
7. &વરાBત શ દ^પો : F&, &, -M, 5Q, ?O
ં
8. lયજનાBત
શ દ^પો : $ः|,
ं6 |,
|, }, }, /),
}
એકમએકમ-3
ુ
ં અને ધાd^પ
સિધ
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ં : સકOપના
ં
ં
4. સિધ
અને 6કાર (&વર, lયજન
અને િવસગ
પAરચયાZમક).
ુ , યણ, hŽP
ૃ , દ8ઘ
ં : ણ
5. &વરસિધ
ુ , ગણ, િવકરણ અને લકાર : સકOપના
ં
6. ધાd^પ
અને ઉદાહરણ
ુ ગણના પર&મૈપદના ધાd^પ
ુ
7. 6થમ અને ચdથ
: વતમાનકાળ,
59
25%
25
ૂ
S&તનxતકાળ
, સામાBય ભિવeયકાળ, આ9ાથ અને િવ
થના
ં
ં
સદભમા
એકમએકમ-4
ુ
ં ૃ સાAહZય અને પાઠg&તક
સ&Lત
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
30%
30
ુ
ં
ં : ધોરણ 6 થી 8 ના ં પાઠg&તકમા
ં
5. ભાષાતર
અને સારાશ
થી
ૂ } , સામવદ
ે
ે , યQવદ
ે , અથવવદ
ે
6. વદોનો
પAરચય : ઋuવદ
7. ઉપિનષદોનો પAરચય : ઈશોપિનષદ અને કઠોપિનષદ
ુ
ુ ુ , અને પરોપકાર
ં
8. Mભાિષત
ƒલોકો : િવ
ા, સZસગિત
, 
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
5. વણ પAરચયનો કોઠો બનાવવો.
ં ૃ
ં સમય દશાવતો ધAડયાળ બનાવવી.
6. સ&Lતમા
ૂ
7. ધોરણ 6, 7 અથવા 8 ના M*ચત
કોઈ એક પાઠના આધાર: *ચHવાતા તૈયાર કરવી.
ુ
Å
8. િશક િનદિશત
&વાEયાયકાય (ધોરણ-11 ના પાઠg&તકના
આધાર: )
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
W, 2. (1998). 2ः) ू
*). 92, : 2ः
, ू).
't+* , . d 2, 2. (1998). 2ः) 2/?1 ): y'* J. )'6 : 2/?1 )*.
ુ
ં ૃ સાAહZયનો ઈિતહાસ. અમદાવાદ : `િનવિસm
ઉપાEયાય, એ.એમ. (1998). 6િશeટ સ&Lત
ટ8
ં
aથિનમાણ
બોડ.
ુ
ં
ં ૃત વા¿ સરચના
ં .
. અમદાવાદ : સર&વતી &તક
ભડાર
ભ‹, વી. એમ. સ&L
ુ
ં .
શા[ી, સી.એલ. સ&Lત
ઈિતહાસ. અમદાવાદ : સર&વતી &તક
ભડાર
ં ૃ વાuમયનો
ં
ુ
ુ
ુ
ં ૃ ધોરણ-6 થી 10 C ુ ં પાઠg&તક
ં
ં .
સ&Lત
. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
60
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHં ૃ િવષયવ&d ુ
6RપH-C--202 : સ&Lત
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
ુ , અને અlયયની સમજ મળવ
ે
1. સમાસ, ધાd^પ
.ે
ૃ ં અને િવશષણની
ે
ં
ે
ે
ે.
2. Lદત
સકOપના
તમજ
6કાર િવશે સમજ મળવ
:
ે તથા શ દ^પોથી
3. કતર8 અને કમણીવા¿ રચનાના િનયમોની સમજ કળવ
પAર*ચત થાય.
ુ
ુ
ં
ે ધોરણ 9 અને
4. જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
|ારા તૈયાર થયલ
ુ ી સમજ મળવ
ુ કોમા ં આપલ
ે િવષયવ&dન
ે
ે.
10 ના પાઠg&ત
ં ૃ સાAહZય અને સાAહZયકારોથી પAર*ચત થાય.
5. સ&Lત
ં
સૈPાિતક
કાય
ુ
એકમના 1‚ા
ં
એકમ માક
માક
એકમએકમ-1
સમાસ અને ધાd^પ
ુ
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ં
ં
1. સમાસઃ સકOપના
અને 6કાર( ||સમાસ
, અlયયીભાવસમાસ,
ુ
ુ
Ž|સમાસ
, તZ^ષસમાસ
, કમધારય અને બ›ÌીAહસમાસ
)
ુ
ુ
ુ -આZમનપ
ૂ
ે દના
2. ધાd^પઃ
6 અને 10મા ં ગણસ1હના
ધાd^પો
ૂ
6Zયયો (વતમાનકાળ, S&તનxતકાળ
, સામાBયભિવeયકાળ,
ં
આ9ાથ અને િવ
થના સદભમા
)ં
ં
3. અlયયઃ સકOપના
અને ઉદાહરણ
4. &મ નો ઉપયોગઃ િનયમ અને ઉદાહરણ
એકમએકમ-2
ૃ ં , િવશષણ
ે
, વા¿રચના અને શ દ^પ
Lદત
(09
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
ૃ ં સકOપના
ં
ં ં
ૂ
1. Lદતઃ
અને 6કાર(હ:Zવથ, સબધક
અને કમણીxત
ૃ ં )
Lદત
ે
ં
2. િવશષણઃ
સકOપના
અને 6કાર(અિધકતા વાચક અને
ે
Feઠતાવાચક
)
3. કતર8 અને કમણીવા¿રચનાઃ લણ અને ઉદાહરણ
ુ
4. શ દ^પઃ વાAર, મ¢ુ, િપd ૃ, માd ૃ, &તક1
,્ વન1્
એકમએકમ-3
ં
શ દપAરચય,
અને સારાશ
ં
શ દપAરચય, ભાષાતર
(13
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
ૂ , જલ, પવત,
1. પયાયવાચી શ દો (નદ8, રા@, િશવ, ચ7ં, Mય
61
30 %
ે અને વન)
ગણશ
ુ
ં ૃ
ં 1 થી 100 Mધીની
ં
2. સ&Lતમા
સoયાઓ
અને સમયવાચક શ દો
ુ
ં આપલ
ે પાઠgમ- 1, 2, 4, 5, 7,
3. ધોરણ-9 ના પાઠg&તકમા
ં
ં
8, 13, 14, 17 અને 20 C ુ ં ભાષાતર
અને સારાશ
ુ
ં આપલ
ે પાઠgમ- 1, 2, 3, 4, 6,
4. ધોરણ-10 ના પાઠg&તકમા
ં
ં
8, 10, 18 અને 20 C ુ ં ભાષાતર
અને સારાશ
એકમએકમ-4
ં ૃ સાAહZય અને સાAહZયકાર
સ&Lત
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
1. સાAહZયકારોનો પAરચય કા*લદાસ, બાણભ‹, પા*ણની અને
ૂ
ભવxિત
ૃ
ુ ં ,્ મધŒ
ે ૂ ત1્,
2. સાAહZય Lિતઓનો
પAરચય અeટાEયાયી, ર¢વશ1
: aથના
ં
કાદં બર8, ઉiરરામચAરત1્, નીિતશતક1 ્ (દરક
શ^આતના Hણ ƒલોકનો અથ-િવ&તાર કરવો)
ૂ
3. MŠwતવા¿ો
નો િવચાર-િવ&તાર ધોરણ 9 અને 10ના ં
ુ
પાઠg&તકના
આધાર:
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ં
1. પાઠg&તક
િસવાયના કોઈ પણ 20 Mભાિષતોનો
અથ સાથે સaહ
કરવો.
ુ
ૂ
ં
ં
2. પાઠg&તક
િસવાયના કોઈ પણ 20 MŠwતવા¿ોનો
સસદભ
સaહ
કરવો.
ૂ
3. ƒલોકગાન, ગ
વાચન અને lયાકરણાZમક AટKપણીઓની મૌ*ખક રQઆત
કરવી.
ુ
Å
1. િશક િનદિશત
&વાEયાયકાય (ધોરણ-12 ના પાઠg&તકના
આધાર: )
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
W, 2. (1998). 2ः) ू
*). 92, : 2ः
, ू).
't+* , . d 2, 2. (1998). 2ः) 2/?1 ): y'* J. )'6 : 2/?1 )*.
ુ
ં ૃ સાAહZયનો ઈિતહાસ. અમદાવાદ : `િનવિસm
ઉપાEયાય, એ.એમ. (1998). 6િશeટ સ&Lત
ટ8
ં
aથિનમાણ
બોડ.
ુ
ં ૃ વા¿ સરચના
ં
ં .
. અમદાવાદ : સર&વતી &તક
ભડાર
ભ‹, વી. એમ. સ&Lત
ુ
ં ૃ વાuમયનો
ં
ં .
શા[ી, સી.એલ. સ&Lત
ભડાર
ઈિતહાસ. અમદાવાદ : સર&વતી &તક
ુ
ુ
ુ
ં ૃ ધોરણ-6 થી 10 C ુ ં પાઠg&તક
ં
ં .
સ&Lત
. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
62
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-C--102 : ગ*ણત િવષયવ&d ુ
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1. ઉsચ 6ાથિમક શાળા કા (ધોરણ-6 થી 8) ના ગ*ણત િવષયવ&dના
ં
ં
સૈPાિતક
પાસામા ં પારગતતા
6ાKત કર: .
ુ
2. ઉsચ 6ાથિમક શાળા કા (ધોરણ-6 થી 8) ના ગ*ણત િવષયવ&dના
6ાયો*ગક પાસાના ં કૌશOયો હ&તગત કર: .
3. ગ*ણતનો lયવહારમા ં ઉપયોગ સમv.
ં
ં
ં િવશે સમv.
સહિત
અને ઘાત-ઘાતાક
4. સoયા
ુ ં અEયાપન કરવાC ુ ં કૌશOય કળવ
ૂ
:
ે.
5. xિમિતC
ે
, ઘનફળ અને રચનાઓ દોર: .
6. Hફળ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
ગ*ણતનો lયવહારમા ં ઉપયોગ
ુ
ણભાર
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
Í અને તન
ે ે સબિધત
ં ં
1. બક
બાબતોની સમજ
2. lયાજ, lયાજના 6કાર તથા lયાજ ગણતર8ની ર8તો
3. નફો-ખોટ
ુ
4. ણોiર
અને 6માણ
ે
ં
ે
ે
5. Hફળની
સકOપના
તમજ
િનયિમત ભૌિમિતક આકારોC ુ ં Hફળ
ં
ે
6. ઘનફળની સકOપના
તમજ
ભૌિમિતક આકારોC ુ ં ઘનફળ
એકમએકમ-2
ં
ં
સહિત
અને ઘાત-ઘાતાક
ં
સoયા
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ુ
ં
ે ણધમžની
1. િવિવધ સoયા
ગણ અને તના
સમજ
ૂ Î સoયાઓ
ં
ૂ Î અને દશાશ
ં અણાક
ૂ Î
2. ણાક
, અણાક
ં અને સમય
ં ે ઘાતાક
ં
3. ઘાત-ઘાતાક
ુ ં સoયા
ં ે સoયાઓC
ં
ં
:
4. વા&તિવક અસમય
રખા
ઉપર િન^પણ
5. ગણ અને ગણ Aયાઓ
એકમએકમ-3
ૂ
ૂ િસPાતો
ં અને િવિવધ અ*ભગમો
બીજ ગ*ણતની
, 1ળxત
ં
ગ*ણતની સકOપનાઓ
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
ં
1. બીજગ*ણતની પાયાની સકસOપનાઓ
( િનબધ
Î વા¿, ચલ,
63
25 %
ે :)
પદાવલી, સમીકરણ, બ›પદ8
વગર
ુ
ે
2. કÏસ, સમીકરણ તમજ
બ›પદ8ઓ
ુ
ુ ુ
ુ
3. પદાવલીઓનો iમ
સાધારણ અવયવ અને લ¢iમ
સાધારણ
અવયવી
4. પદાવલીઓના િવ&તરણ અને અવયવીકરણ
ં ે પદાવલીઓ
5. સમય
એકમએકમ-4
ુ ં અEયાપન
ૂ
xિમિતC
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25%
25
ુ ં માળ» ું અને xિમિતની
ૂ
ૂ
ં
1. xિમિતC
6ાથિમક સકOપનાઓ
( *બ…Œુ,
: , સમતલ Aકરણ, રખા
:
ે )
રખા
ખડં , િHકોણ, કોમર
ૂ
ં :
ં
:
2. »ણાઓ
, િHકોણ, લબરખાઓ
અને સમાતર
રખાઓ
ુ અને તC
ે ુ ં Hફળ
ે
3. વdળ
4. િવિવધ ભૌિમિતક રચનાઓC ુ ં િન^પણ
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ે
1. ધોરણ-6 થી 8 ના વાિષmક પર8ાના કોઈ Hણ 6RપHોC ુ ં લખન
ે તૈયાર કરવા. (કોઈ પણ Hણ)
2. િવિવધ 6કારના આલખો
3. િવિવધ 6કારની રચનાઓ દોરવી. (કોઈ પણ Hણ)
ુ
ુ
ં
ે
પયાવરણમાથી
4. કોઈ ચોસ ભૌિમિતક આકારC ુ ં Hફળ
અને ઘનફળ શોધh ુ ં. (આQબQના
ે
ભૌિમિતક આકારC ુ ં Hફળ
અને ઘનફળ શોધh ુ ં.
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ુ કો. ગાધીનગર
ં
ં .
ધોરણ-1 થી 12. ગ*ણતના
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ગ*ણતના પાઠg&ત
ુ
. New Delhi : CBSE
ધોરણ-1 થી 12. ગ*ણતના પાઠg&તકો
ુ
. New Delhi : નવોદય િવ
ાલય.
ધોરણ-1 થી 12. ગ*ણતના પાઠg&તકો
ુ
ં .
ભડાર
ઓઝા, અને ;તાણી. ગ*ણત *બરબલ. રાજકોટ : 6વીણ &તક
64
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદમહાિવ
ાલય : જરાત
અમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-C--202 : ગ*ણત િવષયવ&d ુ
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ.. 1.
ુ સૈPાિતક
ં
ં
માEયિમક કાના ગ*ણત િવષયવ&dના
પાસામા ં પારગતતા
6ાKત કર: .
2.
ુ 6ાયો*ગક પાસાના ં કૌશOયો
માEયિમક કાના ગ*ણત િવષયવ&dના
હ&તગત કર: .
3.
Tકડાશા[ના પાAરભાિષક શ દોનો પAરચય અને િવિવધ
ં
ે
ે.
સાŠoયક8ની
સમજ મળવ
4.
ં
ં ઓનો િવકાસ સમv.
સoયા
સહિત
5.
ૃ
ં Hફળ
ે
:
ે.
િવિવધ ભૌિતક આLિiઓના
શોધવાC ુ ં કૌશOય કળવ
6.
:
ે.
િવિવધ ભૌિમિતક રચનાઓ દોરવાC ુ ં કૌશOય કળવ
7.
ે @ણકાર8 મળવ
ે
ે.
િHકોણની સમ^પતા અને િHકોણિમતી ;ગની
8.
ુ ુ , eઠફળ
ૃ
લ¢ણક
અને ઘનફળની સમજ િવકસે.
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમએકમ-1
Tકડાશા[
ુ
ણભાર
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
Tકડાશા[ના પાAરભાિષક શ દોની સમજ
2.
માAહતીના એકHીકરણ અને વગ„કરણના સમજ
3.
ૃ અને અવગ„Lત
ૃ માAહતી માટ: મEયવત„
વગ„Lત
25 %
Š&થિતના ં માપો અને 6સારના ં માપો
એકમએકમ-2
4.
ં
ં
ે ઉદાહરણ
સભાવનાની
સકOપનાઅન
5.
ુ ુ
ં
લ¢ણક
સકOપના
અને ઉપયોગ
6.
ૃ
eઠફળ
અને ઘનફળ
ં
સહિતઓનો
િવકાસ
ં
સoયા
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ુ
ં
`Ywલડની
ભાગ િવિધ અને વા&તિવક સoયાઓ
2.
ં
ે
બ›પદ8ઓ
અને સમાતર
Fણીઓ
ુ
3.
ુ : સમીકરણના ઉકલ
:
Ž|ચલ Mરખ
65
25 %
4.
એકમએકમ-3
ે ઉકલ
:
Ž|ઘાત સમીકરણ અને તના
ૃ
ં Hફળ
ે
ભૌિમિતક આLિiઓના
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ુ ચdeકોણ
ુ
ુ
ં
ચdeકોણ
અને સમાતરબાQ
2.
ુ અને વdળ
ુ સબિધત
ં ં
ે
વdળ
Hફળ
3.
ુ
ુ ં Hફળ
:
ૂ
ે
હરોનના
MHના
ઉપયોગથી િHકોણ અને ચdeકોણC
25 %
શોધhુ ં
એકમએકમ-4
4.
ે
િHકોણC ુ ં Hફળ
5.
િવિવધ ભૌિમિતક રચનાઓ
િHકોણની સમ^પતા અને િHકોણિમતી
(11
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
િHકોણની સમ^પતાની સમજ
2.
ે
પાયથાગોરસનો 6મય
3.
ૂ
યામxિમિત
4.
ૂ
ૂ િનZયસમોની સમજ
િHકોણિમતી અને 1ળxત
5.
ુ
ૂ
ે
િવિશeય »ણાઓના
િH-ણોiર
તમજ
;તર Ðચાઈ નો
25 %
oયાલ
M*ચત
6ાયો*ગક કાય
ૂ
ે
1. ધોરણ-9 થી 12 ના વાિષmક પર8ાના કોઈ Hણ 6RપHોC ુ ં લખન
ે તૈયાર કરવા. (કોઈ પણ Hણ)
2. િવિવધ 6કારના આલખો
3. િવિવધ 6કારની રચનાઓ દોરવી. (કોઈ પણ Hણ)
ુ
ુ
ં કોઈ ચોસ ભૌિમિતક આકારC ુ ં Hફળ
ે
4. આQબQના
પયાવરણમાથી
અને ઘનફળ શોધh.ુ ં
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
ુ
ુ
ુ
ં
ં .
ધોરણ-1 થી 12. ગ*ણતના પાઠg&તકો
. ગાધીનગર
: જરાત
રા´ય શાળા પાઠg&તક
મડળ
ુ
. New Delhi : CBSE
ધોરણ-1 થી 12. ગ*ણતના પાઠg&તકો
ધોરણ-1 થી 12. ગ*ણતના પાઠg&તકો
ુ
. New Delhi : નવોદય િવ
ાલય.
ુ
ં .
ભડાર
ઓઝા, અને ;તાણી. ગ*ણત *બરબલ. રાજકોટ : 6વીણ &તક
66
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-C--102 : /?=5Q _ ः6
ુ ણ
ુ -50
Lલ
W) @\* ँ
ू8^.....
ू8^.....
....
1. /?=5Q -_ 2/?1 )* F* )Q ूR ) `
2. -_, L
b 2* $
# ?3 `
3. 2/?1 ): 4V 2* 'O ?3 `
4. )-6 2* )-9 /., -_ /?=5Q ): 'H '6ः) ): E) b ) $w 2 ) `
2WZ) ) ;
E) ब)
E) )* 6\*
E)E)-1
))-6 2* ))-9 /., -_ /?=5Q ): 'H '6ः)
) 2*
~ &J #c E) b ) $w 2
(11
(11.
)
11.25 e>)
ब
1.
E)
25 =?Q
2.
3.
26F?
)8, G ),
4.
+€. ब 2-
5.
6.
E5#?
-
7.
8.
9.
10.
E)E)-2
ब
1.
2/?1
ः
y'
)?,
ू2#)8
F'6 )* 2ः9
7
)?,
ू*5
&आ9 2?
'&
n ) ू25
2ः9
2)&
))-6 2* ))-9 /., -_ /?=5Q ): 'H '6ः) 2*
11.
~ &J 'c E) b ) $w 2
((11
11.25 e>)
)
E)
) # ) &3)
2/?1
)
6
6
7
F4
,
,
)):
2
& F& )*, F +€. )& )* 21)
46'
;
@'= 2 $
ी6
ः
,
&*J)
$)-
25 %
ः
y'
)
)
8
8
8
9
9
9
$)-
25 %
)
6
2.
3.
F6b 3 *
F 5 M?Q ", ?‚ !
'?* & !
4.
5.
/?=5 5* )* 2,
*Q ?‚ ƒ,
)
6.
@< 4 )* $ 2'Mb
2e#
.O)ू25 ?* „Q
8
7.
8.
! ! )? ) )?,
)F, )* 53?*
)d
W8&,9 #6R
53?*
)F,
8
9
9.
10.
'6ं'
/>) ू2#
/?3
?)d )
6&2,52
$N*
9
9
)
* ऽ'<U
7
8
)
67
6
7
E)E)-3
9; (11
(11.
11.25 e>)
)
$)-
25%
25
1. 5* #Q 9;& )* ) &' …
2. ः
G ः
)* ू)
3. d G d )* ू)
4. @i9 $6ः
G $62) ) -*5
E)E)-4
&#, ,
, (5,
(5, h
G …b (11
(11.
11.25 e>)
)
25%
25
1. &# G 'O
;
2. (5 ): 'O-_ G $8;
(5 )* -*5 : @1' G ू 3# ): jf 2* (5 )* -*5
(5 ;9 : ' ; ,, &3 (5, -
) 2N,
)
) 2N, )?
G 6?!
b )
ू 3#, (5-2M? )* & ) (5
3. h : 4 h , _*4 h , ूz8; h ,
@5# h
4. …b : …b ) $8; G ू 3#
2M ू 3#) ) ;
1. ः
G d 9† ) #^)9 ) `
2. )Q G $
)Q (5b ) #^)9 ) `
3. d )9 9 ?* 6 d )9 _ ः6 2F4
, W) @')9 W ) `
2M $l
2म,
@&2X*3
, V&*#. (1992). /?=5Q ) d ?O) d )9. /5B&, : $J& -,
/?=5Q
)'6, ँ ि. (2004). "5; 'ऽ&*J. /5B&, : c
?.
)a), #/5 ू25.. 6Z /?=5Q. '6 : 2/?1 #.
#6R, 2. (2001). /?=5Q 2/?1 2,. -3'6 /5B&, : "46) ू).
Q, -3&8. (1988). $i{U /?=5Q )W2 F3& G &J. /5B&, : &' ू).
5Q, ,. '5F5, 6?!
* , h
G )?
. /5B&, : 'F '(&2# )',.
53_,, FF6&&. (2004). F4 2O. /5B&, : $'3&3 ू).
ू25, 265*
. (1990). "46) /?=5Q d )9 G . '> : -, -
2ः8 2e.
't+* , &आ,). (2000). ) /?=5Q d )9. )'6 : c ू).
ू25, ऽ
*9,. (2004). 6Z G 265
/?=5Q. /5B&, : ऽ'8# ू).
'3JO , +Q.2. (1997). d ?O) 'ऽ&*J. /5B&, : & ू).
9, ?* =ि2?.(2006). /?=5Q d )9 ू).
ू). "# : ?_; ू).
;, ि. (2007). /?=5Q ू 3#. "# : &3)-, ू).
2e&, -M_9. (2002). 2/?1 4!. -'6 /5B&, : "46) ू).
/?=5Q (/., -_)
-_) ))-6. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
/?=5Q (/., -_)
-_) ))-7. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
/?=5Q (/., -_)
-_) ))-8. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
/?=5Q (/., -_)
-_) ))-9. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
68
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-2
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપH6RપH-C--202 : /?=5Q _ ः6
ુ ણ
ુ -50
Lલ
W) @\* ँ
ू8^.........
ू8^.........
1.
/?=5Q -_ 2/?1
)* F* )Q ूR )* `
2.
)-10 2* )-12 /.,
$w 2 ) `
3.
2/?1
4.
9 ) d ? @' 3# ) `
-_ /?=5Q ): 'H '6ः) ): E) b )
): 4V 2* 'O ?3 `
2WZ) ) ;
E) ब)
E)E)-1
ब
1.
E) )* 6\*
))-10 2* ))-12 /.,
#c E) b ) $w 2
-_ /?=5Q ): 'H '6ः)
) 2* ~ &J
(11.
11.25 e>)
)
$)-
25%
25
E)
) )& ?3 # *
2/?1
F4
2.
#a #
* Jऽ
?5* , ;
10
3.
' ! " ?&3 ?‚
O'3;
X9*„8 * 96
10
4.
)&# )* F6Z
&3))8
ॄˆ5* 10
5.
M
>>*
F* /5
"1)8
5 ौ
11
6.
s Q )* '=*
s Q $
?5* - 5* 2
11
7.
5* '69)8
d 8 ‰5
11
8.
2* G ,
ƒ2
ू*5
12
9.
) #O $jँ
&*J
'.
?&& *?y
12
10.
) ूz @
21)
ौ,ू)
12
E)E)-2
ब
1.
?3 #
))-10 2* ))-12 /.,
'c E) b ) $w 2
ः
y'
&*J)
?O) '2
-_ /?=5Q ): 'H '6ः) 2* ~ &J
11..25 e>)
(11
)
)
10
$)-
25%
25
E)
- #O
2/?1 ः
y'
)
)
W8&9 #6R
2.
4, F* ः
#;
ूF4 )d
4Q2?
10
3.
#ƒ&
5 ौ
10
4.
5M ?Q 5M 2* F6& ?‚
&आ9 ) 'ay_
Js)d
* *?
10
5.
F?Q )* 53?*
53?*
F?Q
11
6.
$y9
#,
) ू25
11
7.
)*
2)& $
)6!
9
11
8.
@;& ) $6#
?)d
W8&9 #6R
12
9.
?Q 3)M!#,
$M/5 )d
*=ि ?
12
10.
'*s : '! )
!
6Š)
2M ; 6 #6R
E)E)-3
? 46
5* ?
d )9
)9
1.
(09
(09.
09.00 e>)
)
2N : $8; G ू)
69
)
10
12
$)-
20%
20
E)E)-4
2.
2
; : $8; G ू)
3.
22 : $8; G ू)
4.
*_9 : $8; G ू)
5.
24 : $8; G ू)
$6
5,
5, $8;
ः G 2WZ) 2,
(13.
13.50 e>)
)
1. )?, &*J
2. F4 &*J
3. 'ऽ &*J
4. $6
5 G $8;
ः : /?=5Q 2* -_ $6
5, $8;
ः
()-10 ): 'H '6ः) )* "4 ')
5. 2WZ) 2, :
)?, ()-10) : $', ) - 265;, "19 - W*ि )6
F4 ()-10) : &- 5* *=ि8 ;, 5Q & )F ?‚ ?
- ि)= ?* n : "_‹ ) ) /5 ()-11) - 3? )*,
ः
-, 9h
()-12) - ) ू25
)d : )&* F5& ()-11)- 26ऽ5 '8,
h 'M h $; * ()-12) - ?5* , ;
@'= 2 $ : &आ, ()-11) - X9,„8 * 96,
# , ) 38 ()-12) - =5
&& ;
2M ू 3#) ) ;
1.
)?, )* L
b )* "4 ' /)2, ) )?, ): 2, ) `
2.
>) ) @5-
G )2 ' ः
l 3.
F4 )* &9b )* "4 ' -= -= ू) )* F4b ): 2, ) `
4.
@'= ) @5-
G )2 ' ः
l W ) `
W ) `
2M $l
2म,
@&2X*3
, V&*#. (1992). /?=5Q ) d ?O) d )9. /5B&, : $J& -,
)'6, ँ ि. (2004). "5; 'ऽ&*J. /5B&, : c
?.
/?=5Q
#6R, 2. (2001). /?=5Q 2/?1 2,. -3'6 /5B&, : "46) ू).
Q, -3&8. (1988). $i{U /?=5Q )W2 F3& G &J. /5B&, : &' ू).
5Q, ,. '5F5, 6?!
* , h G )?
. /5B&, : 'F '(&2# )',.
53_,, FF6&&. (2004). F4 2O. /5B&, : $'3&3 ू).
ू25, 265*
. (1990). "46) /?=5Q d )9 G . '> : -, -
2ः8 2e.
't+* , &आ,). (2000). ) /?=5Q d )9. )'6 : c ू).
'3JO , +Q.2. (1997). d ?O) 'ऽ&*J. /5B&, : & ू).
ू).. "# : ?_; ू).
9, ?* =ि2?.(2006). /?=5Q d )9 ू)
/?=5Q (/.,
/?=5Q (/.,
/?=5Q (/.,
-_)) )
)--10. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
-_
-_)) )
)--11. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
-_
-_)) )
)--12. #4,# : #6 ‡ 'H '6ः) s&.
-_
70
30%
30
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
-1
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
ૂ
ં (િવિશeટ H
ે )
િસPાતો
6RપH6RપH-D--101 : સ1હbવનના
ુ ણ
ુ -50
Lલ
6િશણાથ„ઓ..
6િશણાથ„ઓ..
ં
એકમ માક
એકમ--1
એકમ
એકમએકમ-2
: ુ
શૈ*ણક હdઓ
ુ અને
ં
1. સમa માનવ@તની v પાયાની મહZZવાકાા
છે એવા શા±ત Mખ
ૃ
: ં આવƒયક 1Oયો
ૂ
સ1ŽPની
6ાYKત માટના
અને કૌશOયોના ં સમZZવ 6Zયે
:
ે.
આદરભાવ કળવ
ે જગત િવશની
ે સાચી સમજણના આધાર પર
2. માનવની વા&તિવwતા અને શષ
ૃ
ુ અને સ1ŽP
ૃ 6Zયે સવાગીણ
ે
:
ે.
bવન અને lયવસાય તમજ
Mખ
Œeટ*બ…
Œુ કળવ
Î
ૂ માનવીય વતÂકં ૂ , િવ±સનીય અને પર&પરને રક
ૂ
3. નીિતણ
માનવીય
ૃ
ૂ
વતન અને િનસગ સાથે પર&પરને સ1ŽPકારક
TતરAયાના ^પમા ં M*ચત
ૃ
ં
સવાગીણ
Œeટ*બ…
Œુ ના સભિવત
ફ*લતાથž સમv.
Î
સૈPાિતક
કાય
ં
એકમના 1‚ા
ુ
ણભાર
ુ
પAરચય
(04.
ૂ
1Oયિશણનો
04.50 કલાક)
કલાક)
ૂ
1. 1Oયિશણની
જ^Aરયાત, પાયાC ુ ં માગદશન, િવષયવ&d ુ અને
6Aયાની સમજ
ે િવષયવ&d ુ અને 6Aયા, આZમખોજ માટની
: તHગત
ં
2. આZમખોજઃ તની
ુ
બાબતો તર8ક: ‘નૈસ*ગÃક &વીકાર’ અને ‘અCભવિસP
યથાથ„કરણ’
ુ અને સ1ŽP
ૃ : માનવ@તની પાયાની મહZZવાકાા
ં
3. શા±ત Mખ
6Zયે એક નજર
ુ -સગવડો - દરક
:
ં ં
4. સાચી સમજણ, સબિધતતા
અને ભૌિતક Mખ
ં
ૂ માટની
: પાયાની જ^Aરયાતો
માણસની મહZZવાકાાઓની
િતm
ુ
ૃ
5. Mખ
અને સ1ŽPની
સાચી ઓળખઃ 6વતમાન પAરŠ&થિતC ુ ં
ે
િવવયનાZમક
આકલન
ૂ
ં
ૂ માટની
:
6. માણસની M*ચત
મહZZવાકાાઓની
િતm
પPિતઃ િવિવધ
ં
કાએ સવાAદતાની
સમજ અને bવન
10 %
ં
માનવમા ં સવાAદતા
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
ૂ ‘શર8ર’ના સહઅŠ&તZવ તર8ક: માનવ
1. વૈચાAરક ‘›’ુ ં અને &Òળ
ે સમજ
;ગની
ુ ’ અને ‘Mિવધા
ુ
ૂ ‘શર8ર’ની જ^Aરયાતોની સમજ - ‘Mખ
2. &વ ‘›ુ’ં અને &Òળ
’
ે સમજ (કતા, અવલોકનકતા
3. ‘›’ુ ં ના સાધન તર8ક: ‘શર8ર’ ;ગની
ુ ૂ કરનાર તર8ક: ‘›’ુ ં )
ં
અને આનદની
અCxિત
ૃ
ે સમજ તથા ‘›’ુ ં મા ં
4. ‘›’ુ ં ની લા*ણwતાઓ અને 6hિiઓ
;ગની
: સવાAદતા
ં
રહલી
ૂ ‘શર8ર’ સાથની
ે સવાAદતાઃ
ં
ં ’ અને ‘&વા&tય’;
5. ‘›’ુ ં ની &Òળ
‘સયમ
ૃ :નો િવ&dત
ૃ અથ
ે સાચો ;દાજ, સ1ŽP
ભૌિતક જ^Aરયાતો ;ગનો
ં મ’ અને ‘&વા&tય’ને પામવાની ર8ત
6. ‘સય
20 %
71
એકમએકમ-3
પAરવાર અને સમાજમા ં સવાAદતા
(13.50 કલાક)
ં
કલાક)
ં
ે સમજ : માનવ TતરAયાનો પાયાનો એકમ
1. પAરવારમા ં સવાAદતા
;ગની
ે સબધોમા
ં ં
ં 1Oયોની
ૂ
2. માનવ-માનવ વsચના
સમજ, Bયાયનો અથ
ૃ , િવ±ાસ અને સBમાન ે િતm
ૂ માટની
: ર8ત : dYKત
અને તની
ં ં માટના
: ં પાયાના ં 1Oયો
ૂ
સબધો
ે તફાવત
3. િવ±ાસના અથની સમજઃ ઈરાદો અને મતા વsચનો
ે
ે
4. સBમાનના અથની સમજઃ સBમાન અને િવભદન
વsચનો
ં ં માટના
: ં અBય કટલાક
:
ં ખાસ 1Oયો
ૂ
તફાવત, સબધ
ૃ ^પ
ં
ે સમજ(પAરવારના એક િવ&dત
5. સમાજમા ં સવાAદતા
;ગની
ૃ , અભય, સહઅŠ&તZવ - સમb
તર8ક: સમાજ) : સમાધાન, સ1ŽP
ે તર8ક:
શકાય માનવ Eયયો
ં
6. સમાજમા ં સાવિHક સવાAદતાની
&થાપના - અખડં સમાજ,
ુ
સાવભૌમ lયવ&થા, પAરવારથી વૈિ±ક પAરવાર Mધી
30 %
એકમએકમ-4
ં
િનસગમા ં સવાAદતા
(અŠ&તZવ)
(09.
અŠ&તZવ)
09.00 કલાક)
કલાક)
ં ાAદતા ;ગની
ે સમજ
1. િનસગમા ં સવ
ે Tતરસબિધતતા
ં ં
2. િનસગના ચાર િનયમો વsચની
અને પર&પર
ુ
ૂ , િનસગમા ં નઃ&થાપન
ં
િતm
(Recycling) અને &વિનયHણ
3. અŠ&તZવ એટલે સવlયાિપ અવકાશમા ં પર&પર TતરAયા
ે સમજ
પામતા એકમોના સહઅŠ&તZવ ;ગની
ુ ં સમaલી દશન
: કા માટ: સવાAદતાC
ં
4. અŠ&તZવની દરક
M*ચત
સમaલી સમજના ફ*લતાથž : lયાવસાિયક નીિતશા[ 6Zયે
ૂ
20 %
એકમએકમ-5
20 %
એક નજર
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
ૂ
1. માનવીય 1Oયોનો
નૈસ*ગÃક &વીકાર
ૂ
2. નૈિતક માનવીય વતÂકની
િન†યતા(Definitiveness)
ં
3. માનવતાવાદ8 િશણ, માનવતાવાદ8 બધારણ
અને સાવિHક
માનવીય lયવ&થા(Human Order)
ં ં મતા : (a) સાવિHક માનવીય lયવ&થાના
4. lયાવસાિયક નૈિતwતા સબધી
6&થાપન માટ: lયાવસાિયક મતાનો ઉપયોગ કરવાની શŠwત
: , ઉZપાદન
5. િવિશeટ સમaલી તકનીક8, lયવ&થાપન મોડOસ
lયવ&થાઓનો lયŠwત અયાસ
ં સાવિHક માનવીય lયવ&થા તરફ જવા
6. 6વતમાન Š&થિતમાથી
: l`હરચના
ૂ
માટની
: (a) lયŠwતગત &તર: (b) સામાrજક &તર:
ૂ
M*ચત
6ાયો*ગક કાય
: સવાAદતા
ં
1. છાHાલયમા ં એક પAરવાર તર8કની
&થાપવાC ુ ં આયોજન કર8 અમલીકરણ કરh.ુ ં
ૂ
ૂ
2. સમાજમા ં માનવ 1Oય˜
6&થાિપત કરવા િવિવધ 1Oયલી
કાયમોC ુ ં આયોજન કરh.ુ ં
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Gaur, R.R., Sangal, R., & Bangaria, G.P. Human Values & professional ethics.
#, . d ? 5;. 25? (ः8) : #4, c/5.
ે
ૂ
ં .
મહતા
, બબલભાઈ. સ1હbવનનો
આચાર. અમદાવાદ : નવbવન 6કાશન મAદર
72
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
ે ે
િશણ િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
-2
ં
ે )
(િવિશeટ
(િવિશeટ H
6RપH6RપH-D--202 : શાળા અને છાHાલય સચાલન
ુ ણ
ુ -50
Lલ
: ુ
શૈ*ણક હdઓ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ....
ં
ં
1. શાળા સચાલનની
સકOપના
અને કાયž @ણે.
ં
2. શાળા સચાલન
ના િસPાંતો @ણે.
:
ે.
3. માEયિમક િશણના વહ8વટ8ય માળખાની સમજ કળવ
ુ
4. જરાત
માEયિમક અને ઉsચiર માEયિમક િશણ બોડની રચના અને
કાયž સમv.
ં
ં
ં ો @ણે.
5. છાHાલય સચાલનની
સકOપના
અને િસPાત
ૃ
ુ
ં કાયžનો 6Zય અCભવ
ે
ે.
6. િશક અને હપિતના
મળવ
: Mચવ
ૂ ે.
7. શાળા અને છાHાલયમા ં ઉદભવતા 6Rોના ઉકલ
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માક
ં
એકમ - 1
ે િસPાતો
ં
શાળા સચાલન
અને તના
ં
ુ
ણભાર
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
ં
ં
1. શાળા સચાલનની
સકOપના
અને મહZZવ
ં
2. શાળા સચાલનના
િસPાંતો
ં
ે
ં કારણો, િશ&ત
3. િશ&તની સકOપના
, મહZZવ, 6કાર, ગરિશ&તના
@ળવણીના ઉપાયો
ં
4. સમયપHકની lયાoયા, મહZZવ અને િસPાતો
એકમ - 2
શાળા કાયાલય, આચાય અને િશક
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
1. શાળા કાયાલયCુ ં મહZZવ
2. શાળા પHકોC ુ ં વગ„કરણ અને મહZZવના ં શાળાપHકો :
ં ૃ
જનરલ રrજ&ટર, વગ રrજ&ટર, સAહત
માAહતી પHક,
:
િશકની દ¹ િનક ન˜ધપોથી, ડડ&ટોક
રrજ&ટર, માિસક
ુ , સવા
:
ે પોથી
6ગિતપHક, ડઈલી
]ક
ુ અને xિમકા
ૂ
3. આચાય અને િશક : મહZZવ, િવિશeટ ણો
ં
ં ં
4. શાળા સચાલન
મા ં માનવીય સબધો
એકમએકમ-3
માEય
માEયિમક
Eયિમક િશણC ુ ં વહ8વટ8 માળ» ું
ુ
1. જરાત
રા´યમા ં માEયિમક િશણC ુ ં માળ» ું
73
(09.
09.00 કલાક)
કલાક)
20 %
ુ
2. જરાત
રા´યમા ં માEયિમક િશક અને આચાયની િનમÂકૂ
ુ ં
6Aયા અને 6વતમાન ણાકન
યોજના
ુ
3. જરાત
માEયિમક અને ઉsચiર માEયિમક િશણ બોડની રચના
અને કાયž
ુ
4. માEયિમક િશણમા ં અCદાન
નીિત
એકમએકમ-4
છાHાલય સચાલન
ં
(18.
18.00 કલાક)
કલાક)
40 %
ં
ં
ં
1. છાHાલય સચાલન
: સકOપના
, મહZZવ અને િસPાતો
2. છાHાલયના 6કાર
ં
ં bવન ઘડતરના ં પAરબળો
3. છાHાલયના સદભમા
4. છાHાલયની ભૌિતક સગવડો
5. &વા&tય @ળવણી માટ: કાળb
ૃ
ૃ
ૂ
6. હપિત
/ હમાતાની
xિમકા
ે ઉકલ
:
7. છાHાલયમા ં 6Rો ઉદભવવાના ં કારણો અને તના
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
ુ
: િનવાસ દરિમયાન.....
ઉiર ]િનયાદ8
િવ
ાલય ક: આFમશાળામા ં કB7
:
1. અગZયના ં શાળાપHકોનો અયાસ કર8 અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ુ
:
ં હાજર8ની િવગત ભર8 િવƒલષણ
ે
:
2. વગ રrજ&ટર અને ડઈલી
]કમા
કર8 અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ુ
ં
:
3. શાળાના આચાય સાથે 1લાકાત
ગોઠવી સ&થા
પAરચય ;ગે અહવાલ
તૈયાર કરવો.
ં
ે ઉકલની
:
4. છાHાલય સચાલન
કર8 છાHાલયમા ં ઉદભવતા 6Rો, કારણો અને તના
ન˜ધ તૈયાર કર: .
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
Agrawal, J. C. (1967). Educational Administration. New Delhi. : Arya Book Depot.
Desai, D. M. (1963). Some Concept & Terms in Education Administration., Baroda : M.S.
University
Patel, I. J. , Buch M. B. and Trivedi, R. S. (1970). Reading in Inspection and Supervision,
Vallabh Vidyanagar : Sardar Patel University
ौ, ?* =ि)6. (2007). W9) ूF=4 c& 2#<, '6, : 6 2;>Q F6)
?@2 ू.
ौ, M (2007). c&
c& ू2 ः
ःŒ . /5B&, : V*# '(&)*.
ં ં
ચૌધર8 ,રાયિસ…ગ બી (2010 ) .િવ
ાલયોમા ં િનર8ણ – lયવ&થા અને માનવ – સબધો
ુ 6કાશન.
અમદાવાદ : 61ખ
ૃ
ૃ
: , કશવલાલ
:
ે ( છાHાલય સચાલન
ં
ૂ
પટલ
. (1998). હપિત
-હમાતાન
). અમદાવાદ : રજર
ં
aથરZન
કાયાલય.
: , દવે અને અBય. (2004). શાળા 6બધ
ં . (2004). અમદાવાદ : બી. એસ. શાહ 6કાશન
પટલ
ં
,. અમદાવાદ :
રાવલ, પાઠક અને અBય. (2010). શાળા lયવ&થાપન અને શૈ*ણક સગઠન
નીરવ 6કાશન.
74
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHે )
6RપH-D--203 : શૈ*ણક માગદશન અને સલાહદશન
સલાહદશન (િવિશeટ
(િવિશeટ H
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક હdઓ
: ુ
6િશણાથ„ઓ....
6િશણાથ„ઓ.... 1.
ં
માગદશન અને સલાહદશનની સકOપના
સમv.
2.
માગદશન અને સલાહદશનના 6કારો સમv.
3.
ુ – લાયકાત @ણે.
માગદશક અને સલાહકારના ણ
4.
: પPિતઓની સમજ
lયાવસાિયક માAહતી એકHીકરણ અને 6સાર માટની
ે
ે.
મળવ
5.
ુ
માગદશન અને સલાહદશનની 6`Šwતઓ
અને ઉપકરણોનો ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમના 1‚ા
ુ
ં
એકમ માક
એકમએકમ-1
ં
માગદશન : સકOપના
, મહZZવ અને િસPાતો
ં
ણભાર
ુ
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ં
માગદશન : lયાoયા, સકOપના
અને મહZZવ
2.
ં
માગદશનના િસPાતો
3.
માગદશનના 6કારો : શૈ*ણક, lયાવસાિયક અને વૈયŠwતક
25 %
માગદશન
એકમએકમ-2
ં
સલાહદશન : સકOપના
, મહZZવ અને િસPાતો
ં
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ં
સલાહદશન : lયાoયા, સકOપના
અને મહZZવ
2.
ે તફાવત
માગદશન અને સલાહદશન વsચનો
3.
ં
સલાહદશનના િસPાતો
4.
ૂ , *બનAદશા Mચક
ૂ
સલાહદશનના અ*ભગમો : Aદશા Mચક
અને
25 %
સમBવયાZમક
એકમએકમ-3
માગદશનમા ં lયાવસાિયક માAહતી
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
lયાવસાિયક માAહતીC ુ ં &વ^પ અને Àોતો
2.
lયાવસાિયક માAહતી એકHીકરણની અને વગ„કરણની
પPિતઓ
3.
: પPિતઓ
માAહતીના 6સાર માટની
4.
ે
ં ઉપયોગ
lયાવસાિયક માAહતીનો માગદશન સવામા
75
25 %
એકમએકમ-4
ે
શૈ*ણક અને lયાવસાિયક માગદશન સવાઓ
અને ઉપયોગી
ઉપકરણો
1.
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ે
ં
ં શાળાના આચાય, કારAકદÓ
માગદશન સવાના
સદભમા
ે
ૂ
માગદશક તમજ
વાલીની xિમકા
2.
ુ કસોટ8,
માગદશનમા ં ઉપયોગી મનોવૈ9ાિનક કસોટ8ઓ- ]ŽP
ં
અ*ભયોuયાતા કસોટ8, રસ સશોધિનકાઃ
&વ^પ અને મહZZવ
3.
ં ૃ
ે
સAહત
માAહતી પHકઃ &વ^પ અને માગદશનમા ં તની
ઉપયો*ગતા
4.
ં
ે ઉપયો*ગતા
6સગન˜ધઃ
&વ^પ અને માગદશનમા ં તની
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
1.
ુ
ુ
:
:
જરાત
રા´યમા ં માગદશન કB7ોની
યાદ8 તૈયાર કર8 કોઈ એક માગદશન કB7ની
1લાકાત
:
લઈ અહવાલ
તૈયાર કરવો.
2.
: ં કોઈ દસ Hોની
ે
ે
ે િશણ બાદ
ધોરણ 12 પછ8 ઉsચ અયાસ માટના
તમજ
શાળય
ે
કારક8દÓના ં કોઈ દસ Hોની
યાદ8 તૈયાર કરવી.
3.
ુ
:
:
કોઈ એક lયાવસાિયક કB7ની
1લાકાત
લઈ અહવાલ
તૈયાર કરવો.
4.
: િનવાસની શાળામાં માગદશન અને સલાહદશન સદભ
ં } એક 6hિi
ૃ યોb અહવાલ
:
કB7
તૈયાર કરવો.
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
VF* , 2.2,. (1993). W) 8 d 2 ) 5 ';. *< : & F6) /+'3.
ौ, . (2007). W) 8 d 2 ) 5 . /5B&, : V*# '(&)*.
#
6 &, 2. (1973). 5 G ';. YQ#Y : ?O 9 /?=5Q म8 $)5,.
;, ". @'l , ". (1967). W9) d 2 ) 5 . "# : 35
'6ः) /5.
ૃ ).
:
દસાઈ
, ક:. b. (1981). શૈ*ણક અને lયાવસાિયક માગદશનની 6િવિધઓ. (6થમ આhિi
ુ
ુ
ં િનમાણ બોડ, જરાત
અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8 aથ
રા´ય.
76
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHે )
6RપH-D--204
204 : પયાવરણીય િશણ (િવિશeટ H
ુ ણ
ુ -50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ƒય
ે
6િશણાથ„......
6િશણાથ„......
1.
ં
: ુ અને મહZZવ @ણે.
પયાવરણ િશણની સકOપના
, હdઓ
2.
ૃ માટની
: સમજ કળવ
:
ે.
પયાવરણ િવષયક @િત
3.
ૂ , તની
ે અસરો અને િનવારવાના ઉપાયો િવશે સમજ કળવ
: ે.
પયાવરણીય 6Œષણ
4.
ં
: િવિવધ 6કOપો અને Tદોલનો િવશે સમજ
પયાવરણ સરણ
માટના
6ાKત કર: .
5.
ુ
પયાવરણ િશણની િવિવધ પPિતઓ અને 6`Šwતઓનો
ઉપયોગ કર: .
ં
સૈPાિતક
કાય
એકમ માક
ં
એકમના 1‚ા
ુ
ુ
ણભાર
એકમએકમ-1
ં
પયાવરણ : સકOપના
, &વ^પ અને
અને પયાવરણીય સમ&યાઓ (11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
1.
ં
પયાવરણ : સકOપના
, &વ^પ, ઘટકો અને મહZZવ
2.
ં : આહાર @ળ, જળચ અને ઓŠwસજનચ
પાAરŠ&થિતક8 તH
3.
: , ઓઝન પડમા ં
પયાવરણીય સમ&યાઓ : aીનહાઉસ ઈફwટ
ગાબડાં, વૈિ±ક તાપમાન
એકમએકમ-2
પયાવરણ િશણ : સકOપના
, &વ^પ અને સભાનતા (11.
ં
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ં
પયાવરણ િશણ : સકOપના
, &વ^પ, આવƒયwતા અને 6કારો
2.
ે
ં
પયાવરણ િશણના ઉ‚ƒયો
અને િસPાતો
3.
ૂ
પયાવરણની સભાનતા માટ: શાળા અને િશકની xિમકા
4.
ુ ં :
પયાવરણ િશણનો અBય િવષય સાથે અCબધ
25 %
bવિવ9ાન, સમાrજક િવ9ાન, ઇિતહાસ , િવ9ાન
:
ૂ
અને ટકનોલોb
, xગોળ
, ભાષાસાAહZય
અકમ - 3
ૂ
ં
ં
: અથ, િનવારવાના ઉપાયો અને
6Œષણ
અને પયાવરણ સરણના
િવિવધ Tદોલનો
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1.
ૂ
6Œષણ
: અથ, 6કારો અને અસરો
2.
ૂ
ં કારણો અને
હવા, પાણી, જમીન અને અવાજ 6Œષણના
ે ે િનવારવાના ઉપાયો
તન
3.
ં
ં
પયાવરણ સરણ
: lયાoયા, સકOપના
અને પયાવરણ
77
25 %
ં
સરણ
ધારો (1986)
4.
ં ુ 6કOપ, િસ…હ
પયાવરણ બચાવના િવિવધ 6ોvwટ : દલ
6કOપ, Aહમ*ચiા 6ોvwટ, હાથી 6કOપ, વાઘ 6કOપ,
5.
: ં િવિવધ Tદોલનો : *ચપકો Tદોલન,
પયાવરણ માટના
:
ે
નમદા બચાવો Tદોલન, રલી
ફોર ધ વલી
એકમએકમ-4
પયાવરણ િશણની પPિતઓ અને 6`Šwતઓ
ુ
1.
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
25 %
ુ
: , િસ_પો*ઝયમ,
પPિત અને 6`Šwતઃ
6કOપ, 6દશન, રલી
ે
ે
સિમનાર
, HÔમણ
, પો&ટર િનમાણ અને િનદશન,
નાટ°ીકરણ, lયાoયાન
2.
પયાવરણ િશણની રમતો અને ગીતો
3.
ૂ
પયાવરણ િશણમા ં સ1હમાEયમોનો
ફાળો
6ાયો*ગક કાય
ૂ
M*ચત
1.
ુ
: (CEE) ની 1લાકાત
:
પયાવરણ કB7
લઈ અહવાલ
રQૂ કરવો.
2.
ૃ સદભ
ૃ કર8 તનો
ં } કોઈ એક 6hિi
ે અહવાલ
:
શાળામા ં પયાવરણ @િત
તૈયાર કરવો.
3.
ં ભમા ં પયાવરણીય Aદન િવશષની
ે
પયાવરણ @ળવણીના સદ
ઉજવણી કર: .
4.
ુ
ઔષધબાગની 1લાકાત
લઈ ઔષિધઓની યાદ8 તૈયાર કરવી.
5.
ૂ વwdZવ
ૃ &પધા કરવી. ( એકમ-3 ના 1‚ા
ુ મ-3, 4 અને 5 ના સદભમા
ં
Qથ
)ં
6.
ુ
ૃ યોજવી.
ં } િનદશન 6hિi
એકમ-4 ના 1‚ાઓ
સદભ
અEયયન સામaી
ૂ
M*ચત
$)6. (2006). ' ;
9 $l
.
. /5B?Q : „-, '(&2#.
#3 &, . )*. (2005-6) ' ;
9 . "# : 35 '6ः) /5.
W, . 2,. (2000). ' ;
9 2 ूF4. *& '(&2# ?@2.
W, #O. (2007). ' ;
9 $l
2) -a) W
)
) 9. '6 :
6 2;>Q F6) ?@2 (ू.) &.
&), 2
, 2?. ' ;
9 . /5B?Q :
5
, )*58 2? G ,
5
. (2007) ' ;
9 . $6
; '(&)*=2.
d 2, ?O=ि. (1962). ' ;
9 . /5B?Q : c
? 21 '(&2# ?@2.
2?,
3#*)6 (2007). ' ;
9, . /5B?Q :
6 2;>Q '(&2#.
78
ૂ
િશણ મહાિવ
ાલય : જરાત
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદઅમદાવાદ-14
િશણ િવશારદ (બી.
-2
ે ે
બી.એ€્
એ€્ .) અયાસમ : સમ&ટર
6RપHેH
ે )
6RપH-D--205
205 : શૈ*ણક માપન અને Tકડાશા[ (િવિશeટ ુ ણ
ુ - 50
Lલ
શૈ*ણક ઉ‚ે ƒય
6િશણાથ„........
6િશણાથ„........
ૂ કનનો પAર*ચય મેળવે.
1. માપન અને 1Oયાં
2. શૈ*ણક Tકડાશા[ની સંકOપના, ઉપયો*ગતા અને ;કશા[ીય સાંŠoયક8
િવશે સમજ િવકસાવે.
3. માપનનાં ઉપકરણોની રચનાથી વાક:ફ થાય.
ૃ
4. શાળાની પર8ાનાં પAરણામ પHકોC ુ ં ;કશા[ીય થરણ
અને અથઘટન
કરવાC ુ ં કૌશOય ક:ળવે.
ૃ
5. મનોવૈ9ાિનક કસોટ8ઓના સંચાલન, થરણ
અને અથઘટન કરવાC ુ ં
કૌશOય ક:ળવે.
સૈPાંિતક કાય
એકમના 1‚ા
ુ
એકમ માંક
એકમએકમ-1
શૈ*ણક 1Oયાં
ૂ કન અને માપન માંકો
ુ
ણભાર
(06.
06.75 કલાક
કલાક)
15 %
1. માપનની સંકOપના અને તેના 6કાર
ૂ કનની સંકOપના
2. શૈ*ણક 1Oયાં
ૂ કન 6Aયાનાં સોપાનો
3. શૈ*ણક 1Oયાં
ૂ કન વsચેનો તફાવત
4. માપન અને 1Oયાં
5. માપન માંકો : ઓળખ ;ક માપ પPિત, માંક માપ
ુ
6. પPિત, ;તરાલ માપ પPિત અને ણોiર
માપ પPિત
એકમએકમ-2
(13.
13.50 કલાક)
કલાક)
શૈ*ણક Tકડાશા[
1
શૈ*ણક Tકડાશા[ની સંકOપના અને મહZZવ
2
6ાKતાંકોની ખંAડત Fેણી, અખંAડત Fેણી
3
મEયવત„ Š&થિતનાં માપ (મEયક, મEય&થ અને બ›લક
ુ )
(સંકOપના, ગણતર8, ઉપયોગ અને મયાદઓ)
4
6સારના માપો : િવ&તાર, પાદ&થ િવચલન, મEયક િવચલન
અને 6માણ િવચલન (સંકOપના, ગણતર8 ઉપયોગ અને
મયાદાઓ)
5
શતાંશ&થ અને 6િતશત માંક : સંકOપના, ગણતર8 અને
અથઘટન
6
સહસંબધ
ં : સંકOપના, 6કારો ( માંક તફાવતની ર8તે તથા
ૃ માAહતીનો પAરબળ ણાકારની
ુ
અવગ„Lત
ર8તનો સહસંબધ
ં )
(ગણતર8 અને અથઘટન)
79
30 %
એકમએકમ-3
13..50 કલાક)
કસોટ8 રચનાC ુ ં Tકડાશા[
(13
કલાક)
ૃ
ૂ અને તારવણી 1Oય
ૂ
1. કસોટ8ની કલમC ુ ં થરણ
: કAઠનતા 1Oય
ન8 કરh ુ ં
2. કસોટ8ની યથાથતા, િવ±સિનયતા, અનાZમલીપÂં,ુ તથા
માનાંકોની સંકOપના અને ઉપયો*ગતા
ુ
3. િવ±સિનયતા : સંકOપના અને 6કારો : નઃકસોટ8
િવ±સિનયતા,
ુ
અધિવsછે દન િવ±સિનયતા, સમાBતર ^પોની િવ±સિનયતા, Lડર
30 %
Aરચાડસનની િવ±સિનયતા
ૂ 4. યથાથતા : સંકOપના અને 6કારો : િવષયવ&d ુ યથાથતા, 1લક
ૂ
સંબિં ધત સંબધ
ં યથાથતા ( સમકાલીન અને આગાહ8 Mચક
યથાથતા), ઘટક યથાથતા
એકમએકમ-4
25 %
(11.
11.25 કલાક)
કલાક)
1. િવિવધ 6કારની મનોવૈ9ાિનક કસોટ8ઓનો પAરચય
2. િસŽP કસોટ8 : &વ^પ, રચના અને 6માણીકરણનાં સોપાનો
ુ
ુ કસોટ8ઓ
3. ]ŽPમાપનની
સંકOપના, lયŠwતગત તથા સ1હૂ ]ŽP
ુ
ુ કસોટ8ઓનો
4. અને તેનો ઉપયોગ, જરાતમાં
6ાKય ]ŽP
પAરચય
ુ
5. અ*ભ^*ચ સંશોધિનકા : સંકOપના અને જરાતમાં
6ાKય
6. અ*ભ^*ચ સંશોધિનકાઓનો પAરચય
ુ
7. અ*ભયાuયતા કસોટ8 : સંકOપના અને જરાતમાં
6ાKય
8. અ*ભયાuયતા કસોટ8ઓનો માH પAરચય
ૂ
M*ચત
6ાયો*ગક કાય
ુ કસોટ8ઓ, િસŽP કસોટ8 અને અ*ભ^*ચ સંશોધિનકા પૈક8 કોઈ એક 6મા*ણત કસોટ8C ુ ં સંચાલન
1. ]ŽP
ુ કન અને માનાંકોમાં ^પાંતર કર8 અહ:વાલ તૈયાર કરવો.
માEયિમક કાએ કરh.ુ ં તથા તેC ુ ં ણાં
ુ
2. કોઈ પણ એક શાળાના બે વગžના પAરણામોનો dલનાZમક
અયાસ Tકડાશા[ીય ગણતર8ઓ
|ારા કર8 તેનો સમધારણ વ દોરવો અને તેનો અહ:વાલ તૈયાર કરવો.
3. કોઈ પણ શાળાના બે વષના પAરણામો મેળવી તેનો સહસંબધ
ં શોધી અહ:વાલ તૈયાર કરવો. તથા
ૂ |ારા પણ તેનો સહસંબધ
ક_K`ટર
ં શોધવો.
ૂ
M*ચત
અEયયન સામaી
Arunima Kumari. (2008). An Introducation to Research Methdology. Udaipur : ATPA.
Tom, Kubiszyn and Gary Bosich. (1990). Educational Testing and Measurment. USA : Harper
Collins Publication.
#6R 2.',. (1999). "46) ' 8 MB ). E&?F5 : 5 '6ः) -
.
'<) ',.+Q. -, G @2): 2ः !. "# : 35 '6ः) /5.
ુ
ં
ઉચાટ, ડ8. એ. (2009). િશણ અને સામાrજક િવ9ાનોમા ં સશોધન
પPિતશા[. સાAહZય 17ણાલય
, 6ા. *લ.
ુ
;બાસણા, અિનલ. મનોવૈ9ાિનક કસોટ8ની સંરચના. રાજકોટ : િશણશા[ ભવન સૌરાe« `િનવિસm
ટ8.
ુ
ુ
ં
ે
ે
:
ં
િHવદ8, મCભાઈ અન પારખ, બી. `ુ.(1994).િશણમા Tકડાશા[.અમદાવાદ : `િનવિસmટ8 aથ િનમાણ બોડ.
: , મોતીભાઈ અને અBય. (2008). અEયયન
પટલ
અEયયન--અEયાપન 6Aયા તથા શૈ*ણક માપન અને
ૂ ં . અમદાવાદ : બી.એસ.શાહ 6કાશન.
1Oયાકન
: , આર. એસ. (2008). શૈ*ણક સશોધન
ં
: .
પટલ
માટ: Tકડાશા[ીય પPિત. અમદાવાદ : જય પ¥ લકશન
ૂ ં . ગાધીનગર
ં
શાળાક8ય સવaાહ8 1Oયાકન
: માEયિમક િશણ બોડ.
ુ
શેઠ, બી.એમ. અને અBય. (1976). મનોિવ9ાનમાં Tકડાશા[. અમદાવાદ : `િનવિસm
ટ8
aંથિનમાણ બોડ.
િવિવધ 6કારની 6મા*ણત કસોટ8ઓ
80
પAરિશeટપAરિશeટ-1
િશણ િવશારદ (બી.
ુ
બી.એ€્
એ€્ .) અને AહBદ8 િશા િવશારદ (AહBદ8AહBદ8-બી.
બી.એ€્
એ€્ .),
.), અયાસમ Mધારણા
ે બઠકોની
ે
ં
;તગત યો@યલ
સ*Kત
માAહતી
મ
તાર8ખ
િવગત
1
24-3-12
ુ
ુ
બ¯ે િવશારદના અયાસમમાં Hણ વષના અCભવથી
કોઈ Mધારો
જ^ર8 છે ક:
ક:મ ? તે બાબતે ચચા કરવા 6થમ બેઠક મળ8 હતી. vમાં બ¯ે મહાિવ
ાલયના
હાજર અEયાપકો ઉપŠ&થત રSા હતા.
2
27-3-12
ુ
અયાસમમાં ક:વા 6કારના Mધારા
જ^ર8 છે , તેમજ નઈ તાલીમને ક:B7માં રાખીને
¤ંુ કર8 શકાય તે ;ગેની સૈ¬ાંિતક ચચા થઈ, તેમજ િશણ પPિતના 6RપH માટ:ના
ુ
ુ
M*ચત
1‚ાઓ
રQૂ થયા અને તે િવષયક ચચા થઈ. (ડૉ.જય6કાશભાઈ |ારા)
3
31-3-12
ુ
Ž|તીય બેઠકમાં રQૂ થયેલ 1‚ાઓના
સંદભ} વતમાન િશણ પPિતના અયાસમને
ુ
ુ ં ન8 થ` ુ ં તેમજ અયાસમC ુ ં માળ» ુ ં ડૉ. સીતારામભાઈ |ારા તૈયાર
1લવવાC
થ`.ુ ં આ માળખાને ઈ-મેલથી બધા અEયાપકોને મોકવવામાં આl` ુ ં હd.ુ ં
4
6-4-12
ૂ |ારા તૈયાર કરવામાં
િશણ પPિતનો અયાસમ v તે િવષયના અEયાપક Qથ
ુ
ૂ
આવે અને બેઠક-2 માં Mચવાયે
લા 1‚ાઓ
તેમાં સમાવવા તેમ ન8 થ`.ુ ં નઈ
તાલીમ ેHના ત´9ો સાથે ¿ાર: બેઠક યોજવી અને કયા કયા ત´9ોને બોલાવવા
ુ
ુ
તે ન8 કરવામાં આl`.ુ ં તે અCસાર
તા 13-4-12 ના રોજ Fી મનMખભાઈ
સOલા,
ુ ુ
Fી L1દભાઈ
ઠાકર, ડૉ. રા@ભાઈ પટ:લ અને ડૉ. 6વીણભાઈ ડાભી સાથે બેઠક
કરવાC ુ ં ન8 કરવામાં આl`.ુ ં
5
13-4-12
આ બેઠકમાં નઈ તાલીમ ેHના પાંચ ત´9ોFીઓ તથા બ¯ે મહાિવ
ાલયના
ુ -19 સયો હાજર રSા હતા. બેઠકમાં નઈ
ૃ
ૃ
અEયાપકો, હપિત
, હમાતા
બધા મળ8ને Lલ
ૃ
તાલીમનો િશક ક:વો હોય, આવા િશકો તૈયાર કરવા અયાસમમાં ક:વી 6hિiઓ
હોઈ શક:, vવા 6Rો પર ત´9ોFીઓએ પોતાના 6િતભાવો આKયા હતા. bવનિવ
ાૂ
ૂ
સ1 ૂહbવન િવશેC ુ ં સૈPાંિતક-કાય Ôસ1હbવનના
િસPાંતોÕ ઉમેરh ુ ં તેh ુ ં Mચવા`
.ુ ં
6
18-4-12
બ¯ે મહાિવ
ાલયના હાજર અEયાપકો |ારા કોર અયાસમ તેમજ િવિશeટ ેHના
ુ
અયાસમની ચચા, સમીા, Mધારણા
સંદભ} બેઠક મળ8. સૈPાંિતક 6RપHC ુ ં
માળ» ુ ં તૈયાર થ`.ુ ં 6RપHો 6માણેC ુ ં તૈયાર થયેલ માળ» ુ ં કા.પા. પર ન˜ધવામાં
ુ
આl` ુ ં અને દર: ક અEયાપકોને પણ આપવામાં આl`.ુ ં તે દર: ક 6RપHમાં Mધારો
ૂ રચવામાં આl` ુ ં અને v તે િવષયનો અયાસમ
કરવા માટ: અEયાપકોC ુ ં Qથ
ૂ
ુ
Mધાર8
v તે Qથના
વડા |ારા ડૉ. rજ9ેશભાઈ પાસે જમા કરાવવાC ુ ં ન8 કરવામાં
ુ
આl`.ુ ં િવષયવ&dના
અયાસ મમાં ધોરણ-6 થી 12 ના અયાસમને ફોકસ
ૂ
કરવો તેમ ન8 થ`.ુ ં િવિવધ Qથો
|ારા તૈયાર થયેલ અયાસમ તા.23-4-12
ુ
Mધીમાં
જમા કરાવવાC ુ ં ન8 થ`.ુ ં
7
25-4-12
ુ
અગાઉની બેઠકો અCસાર
રચાયેલ અયાસમ સમa મહાિવ
ાલયના અEયાપકો
26-4-12
ુ
ુ ં નરાવતન
ુ
ૂ
|ારા સ1હમાં
એક નજર: તપાસી લેવો, 1‚ાઓC
અટકાવી શકાય તેમજ
27-4-12
ુ Eયાન બહાર રહ8 જતા હોય તો ઉમેર8 શકાય. ઉપરાંત 6RપHોના
કોઈ ખાસ 1‚ા
28-4-12
ુ
એક સામાBય પAર^પને અCસર8
શકાય તેવા ઉ‚ે ƒયો Eયાનમાં રાખીને આ બેઠકો
81
હાજર અEયાકો માટ: યોજવામાં આવી. vમાં બેઠકના ઉ‚ે ƒયને Eયાનમાં લઈ સેિમનાર
ુ
ખંડમાં ઑન &ન બધાજ 6RપHો તપાસી Mધારા
કરવામાં આlયા.
8
30-4-12
િશણશા[ અયાસ સિમિતની બેઠક મળ8 vમાં અયાસ સિમિતના સયFીઓ
ડૉ.
મોતીભાઈ
પટ:લ,
ડૉ.
રા@ભાઈ
પટ:લ,
ડૉ.
મહ:શચB7
યા*9ક
અને
ડૉ. અિનલભાઈ ;બાસણા, ડૉ. હAરભાઈ પટ:લ તેમજ મહાિવ
ાલયના ચૌદ
અEયાપકો ઉપŠ&થત રSા હતા. બેઠકમાં િવશારદના કોર અયાસમના 6RપHો,
ુ
િશણ પPિતના 6RપHો અને િવિશeટ ેHના 6RપHોની સમીા, Mધારણા
અને
ુ
નવરચના સંદભ} Lલ
ચાર
ૂ
ૂ
Qથોમાં
Qથકાય
કર8 6RપHોને આખર8 &વ^પ
ૂ
અપવામાં આl`.ુ ં િશણ પPિત ઉપર ભાર અપવો જોઈએ તેમ ત´9Fીઓએ Mચન
ક`Î ુ હd.ુ ં નઈ તાલીમ આધાAરત 6ાયો*ગક કાય v 6RપHમાં ન હોય તેમાં સામેલ
ૂ
કરh ુ ં તેમ Mચવવામાં
આl`.ુ ં
9
4-5-12
ૂ
િવશારદના અયાસમમાં Ôસ1હbવનના
િસPાંતોÕ 6RપHના સંદભ} આદરણીય
5-5-12
ુ ુ
Fી L1દચB7
ઠાકરના સાિનEયમાં મહાિવ
ાલયના અEયાપકો સાથે સંગોeઠ8
યોજવામાં આવી. vમાં bવનિવ
ાC ુ ં િવષયવ&d ુ તેમજ તેના lયવહાંુ ઉપયોગ
ુ 6િશણાથ„ઓના વતનમાં
માટ: ચચા-િવચારણા કરવામાં આવી. આ િવષયવ&dથી
ુ
અપે*ત પAરવતન લાવી શકાય છે તે બાબત પર ત´9Fી |ારા અCભવ
િસP ભાર
ૂ
1કવામાં
આlયો.
10
7-5-12
ુ
Ôસ1હૂ bવનના િસPાંતોÕ 6RપH માટ: ખાસ ઉપયોગી &તક
ÔHUMAN VALUES
and professional ethicsÕ લેખકો
R.R. Gaur, R. Sangal, G.P. Bagaria ના
ુ િવવેચના ડૉ. જય6કાશભાઈ |ારા કરવામાં આવી. Zયાર બાદ હાજર
િવષયવ&dની
ુ
અEયાપકો |ારા િવષયવ&dના
અયાસમને એક નજર: &ન પર જોઈ ચચાુ
ૂ
િવચારણા કર8ને જ^ર8 Mધારા
તેમજ Mચનો
કરવામાં આlયાં. આ ર8તે તૈયાર
થયેલા અયાસમને તા. 8-5-12 ની અયાસ સિમિતની બેઠકમાં રQૂ કરવાC ુ ં ન8
કરવામાં આl`.ુ ં
11
8-5-12
િશણ
િવશારદ
(બી.એ€્ .)
અને
AહBદ8
િશા
િવશારદ(AહBદ8-બી.એ€્ .)ના
ુ
ૂ
અયાસમની Mધારણા
માટ: િશણ મહાિવ
ાલય, જરાત
િવ
ાપીઠ, અમદાવાદ
ખાતે તા. 08-05-2012 ને મંગળવારના રોજ અયાસ સિમિતની બેઠક યોજવામાં
આવી હતી. આ બેઠકમાં ડૉ. મોતીભાઈ પટ:લ, ડૉ. રમેશચB7 કોઠાર8, ડૉ. મહ:શચB7
યા*9ક અને ડૉ. અિનલભાઈ ;બાસણા ત´9 તર8ક: ઉપŠ&થત રSા હતા. આ
ૂ
ુ 6RપHોની Qથવાર
બેઠકમાં િવષયવ&dના
ચચા કરવામાં આવી હતી. Zયાર બાદ
ૂ કન યોજના અને Ôસ1હbવનના
ૂ
1Oયાં
િસPાંતોÕ 6RપHની ચચા કરવામાં આવી
ુ
ૂ લ Mધારા
હતી. આ બેઠકના ;તે અયાસમ ;ગે Mચવે
કર8ને િશણ િવશારદ
(બી.એ€્ .) અને AહBદ8 િશા િવશારદ (AહBદ8-બી.એ€્ .)ના અયાસમને આખર8
ુ
ઓપ આપવા અયાસમ Mધારણા
સિમિતએ ભલામણ કર8 હતી.
સંકલન :
ડૉ. rજ9ેશભાઈ પટ: લ
ડૉ. સીતારામભાઈ
કા. આચાય
(ડૉ. જય6કાશભાઈ પંડgા)
િશણ મહાિવ
ાલય
ૂજરાત િવ
ાપીઠ, અમદાવાદ
82
પAરિશeટપAરિશeટ-2
િવ
ાપીઠ : અમદાવાદૂ
જરાત
અમદાવાદ-380014
િશણ મહાિવ
ાલય / AહBદ8 િશક મહાિવ
ાલય
િશણ િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ .) / AહBદ8 િશા િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ . AહBદ8)
AહBદ8)
ે ું માAહતીપHક
ે ફોમ ભરવા ;ગC
6વશ
“માર8
માર8 rજ…દગીની ;દર મÍ અનેક કાયž કયાÎ છે , તેમાંના ઘણા કાયžને માટ: મારા મનમાં ›ંુ મગ^ર8 પણ માC ુ ં ×ં,
ક: ટલાંકને
કને સાુ પ†ાiાપ પણ થાય છે , એમાંના ઘણાં મોટ8 જવાબદાર8વાળાં
જવાબદાર8વાળાં પણ હતાં, પણ અZયાર: જરાયે
અિતશયોŠwત િવના ›ંુ કહ:વાને ઈs×ં ×ં ક:, મે એh ુ ં એક પણ કાય નથી ક`Î ુ ક: vની સાથે આv કરવાના કાયનો
ુ જો કર8 શકતો હોય તો મÍ ઋિષC ુ ં કામ ક`Î ુ છે .”
થાય, મÍ તો ક:વળ મંH આKયો છે , એક વ*ણકH
ુ
1કાબલો
(મોહનદાસ
મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી,
ી, તા.
તા. 15–11
15 11–1920
11 1920,
1920, ૂજરાત િવ
ાપીઠની &થાપના સમયે)
1. પAરચય:
પAરચય
ૂજરાત િવ
ાપીઠ ગાંધીિવચાર પPિત |ારા bવનઘડતરC ુ ં િશણ આપતી િવિશeટ સં&થા છે . ;aેજ શાસન
સામે Tદોલનના સમયે તેની &થાપના 18 મી ઓકટોબર, 1920 ના રોજ મહાZમા ગાંધીના હ&તે રાe«8ય િવ
ાપીઠ
તર8ક: થઈ હતી.
ૃ , પિશmયન તથા ;aેb ભાષાઓ ઉપરાંત
ુ િવ
ાપીઠમાં જરાતી
ુ
ઈ.સ. 1930 Mધી
, મરાઠ8, બંગાળ8, સં&Lત
ભારતીય િવ
ા, ઈિતહાસ, ગ*ણત, AફલM ૂફ8, રાજનીિત, અથશા[ તથા સંગીત vવા િવષયોમાં અયાસકાય થd ુ ં
હd.ુ ં &વાતંÇય6ાYKત માટ: રાe«8ય ચળવળના ભાગ^પે ઈ.સ. 1930 થી 1935 ના સમયગાળા દરિમયાન શૈ*ણક
ુ
કાય બંધ રØં.ુ ઈ.સ. 1935 પછ8 શૈ*ણક કાયનો નઃ6ારં
ભ થયો. ઈ.સ. 1942 થી 1945 દરિમયાન ÔAહBદ છોડોÕ
ની ચળવળમાં િવ
ાપીઠના િવ
ાથ„ઓ તથા િશકો જોડાતાં અયાસકાય ફર8 એક વાર બંધ રØં.ુ Zયાર બાદ
ઈ.સ. 1947 માં મહાદ: વ દ: સાઈ સમાજસેવા મહાિવ
ાલયનો આરં ભ આઠ િવ
ાથ„ઓ સાથે થયો. આ
ુ
મહાિવ
ાલયના વતમાન સમયમાં પારં ગત, અCપારં
ગત તેમજ િવ
ાવાચ&પિતના અયાસમો ચાલી રSા છે .
ૂજરાત િવ
ાપીઠના 1 ૂOયો આધાAરત 6યોગોના રાe«8ય અને Tતરરાe«8ય &તર: મહZZવના 6દાનના કારણે
ુ
ભારત સરકાર: ઈ.સ. 1963 માં િવ±િવ
ાલય અCદાન
આયોગ (અિધિનયમ) હ:ઠળ ૂજરાત િવ
ાપીઠને
િવ±િવ
ાલયનો દર{જો આKયો છે . હાલમાં ગાંધીનગર rજOલામાં આવેલાં સાદરા ગામનાં પAરસરમાં ભાઈઓ માટ:
અને રાંધે@ ગામના પAરસરમાં બહ:નો માટ: &નાતક કાના અયાસમો ચાલે છે . સાદરા
પAરસરના શાર8Aરક
ુ
િશણ મહાિવ
ાલયમાં તથા M ૂ’મbવાÂંુ િવ9ાન િવભાગમાં &નાતક અને અC&નાતક
કાના અયાસમો
ૃ
ઉપલ ધ છે . રાંધે@ પAરસરના aામસેવા મહાિવ
ાલયમાં બહ:નો માટ: હિવ9ાન
તથા aામlયવ&થાપન ક:B7માં
83
ુ
ભાઈઓ અને બહ:નો માટ: &નાતક-અC&નાતક
કાના અયાસમોની સગવડ છે . અમદાવાદ પAરસરમાં િશણ
ુ
મહાિવ
ાલયમાં િશણ િવશારદ (બી.એ€્ .), િશણ પારં ગત (એમ.એ€્ .) િશણ અCપારં
ગત (એમ.Aફલ.) અને
િવ
ાવાચ&પિત (પીએચ.ડ8.) ના અયાસમો તેમજ 6ૌઢ િશણ િવભાગ અને િનરં તર િશણ િવભાગમાં ખાસ
અયાસમો ઉપલ ધ છે .
ુ
ગાંધીbના આદશž 1જબ
દ: શના નવઘડતરના કાયમો માટ: િશણ |ારા ચાAરÇયવાન, શŠwતસંપ¯, સં&કાર8
તથા કતlયિનeઠ કાયકરો તૈયાર કરવા તે આ સં&થાનો પાયાનો ઉ‚ે ƒય રSો છે . આજના પAરવતનશીલ સમયમાં
પણ ૂજરાત િવ
ાપીઠC ુ ં પોત મજ] ૂત રાખવા માટ: સિ¯eઠ કોિશશ થઈ રહ8 છે . ગાંધીિવચારના 6ચાર-6સાર
માટ: િશણના િવિવધ ેHોમાં સંશોધન, તાલીમ તથા િવ&તરણના કાયમોને િવ
ાપીઠમાં અ*aમ &થાન
આપવામાં આવે છે .
2. ૂજરાત િવ
ાપીઠનાં Eયેયો :
2.1 િવ
ાપીઠC ુ ં કામ મહાZમા ગાંધીએ આપેલા આદશž 6માણે દ: શC ુ ં નવઘડતર કરવાને સાુ ચાલતી
ૃ
6hિiઓને
અથ} ક:ળવણી |ારા ચાAરÇયવાન, શŠwતસંપ¯, સં&કાર8 તથા કતlયિનeઠ કાયકતાઓ તૈયાર
કરવાC ુ ં છે .
2.2 િવ
ાપીઠના િશકો અને સંચાલકો અAહ…સા અને સZયને અિવરોધી એવાં જ સાધનો &વીકારનારા અને
તેને અમલમાં 1 ૂકવા 6યZનશીલ હશે.
ૃ
2.3 િવ
ાપીઠના તથા તેણે માBય કર: લી સં&થાઓના િશકો અને સંચાલકો અ&ƒયતાને
કલંક^પ માનનારા
ૃ હોવાના કારણે બહાર
અને તેC ુ ં િનવારણ કરવા 6યZનશીલ હશે અને કોઈ પણ બાળક ક: બાળા અ&ƒય
રાખવામાં ક: તેને દાખલ કયા પછ8 તેની તરફ નોખી વતÂકૂ રાખવામાં નહ આવે.
2.4 િવ
ાપીઠને ;ગે કામ કરનારો િશક વગ, સંચાલકો તથા માBય કર: લી સં&થાઓ વગેર: રÙ Aટયાની
ૃ
6hિiમાં
માનનારા અને અિનવાય કારણ િસવાય િનયિમત ર8તે કાંતનારા અને િનરં તર ખાદ8 પહ:રનારા
ૂ - આ Eયેય 1જબ
ુ
હશે. સમQતીઃ
અયાસકાળ દરિમયાન ફરજ પરના સમયમાં કોઈ પણ વખતે 6મા*ણત
ખાદ8 િસવાયના વ[ોનો સીધો ક: આડકતરો ઉપયોગ કર8 શકાય નહ અને ફરજ પરના બધા સમયમાં
ુ
પણ Mતરાઉ
ખાદ8નાં વ[ો જ પહ:ર8 શકાશે.
2.5 િવ
ાપીઠમાં &વભાષાને 6ધાનપદ આપવવામાં આવશે અને બ~ ુ ં િશણ &વભાષા |ારા આપવામાં
ૂ - બીb ભાષાઓ શીખવતાં તે જ ભાષાને વાપરવામાં બાધ નહ ગણાય.
આવશે. સમQતીઃ
ુ
2.6 િવ
ાપીઠમાં રાe«ભાષા AહBદ8-AહBŒ&તાનીને
આવƒયક &થાન હશે. ન˜ધઃન˜ધઃ- Aહ…દ8-Aહ…Œુ &તાની એ ભાષા છે ક:
ુ
v ઉiરમાં સામાBય Aહ…Œુ-1સલમાન
બોલે છે અને દ: વનાગર8 અથવા ફારસી *લિપમાં લખે છે .
2.7 િવ
ાપીઠમાં ઔ
ો*ગક િશણને બૌŽPક િશણ vટpંુ જ મહZZવ આપવામાં આવશે અને રાe«ના પોષક
v v ઉ
ોગો છે તેમને &થાન આપવામાં આવશે, બી@ને નહ.
2.8 ભારતવષનો ઉZકષ શહ:રો પર નહ, પણ ગામડાં ઉપર અવલંબે છે , તેથી િવ
ાપીઠના મોટા ભાગના
ુ
7lયનો અને િવ
ાપીઠના િશકોનો 1oય
ઉપયોગ ગામડાંમાં રાe«પોષક ક:ળવણીનો 6ચાર કરવામાં
થશે.
2.9 ક:ળવણીનો મ ઘડવામાં aામવાસીઓની હાજતોને 6ધાનપદ આપવામાં આવશે.
2.10 િવ
ાપીઠની નીચે ચાલતી સં&થાઓમાં બધા 6ચ*લત ધમžને િવશે સં ૂણ આદર હશે, અને િવ
ાથ„ઓના
ૃ
આZમિવકાસને અથ} ધમžC ુ ં 9ાન , અAહ…સા અને સZયને ڍeટમાં
રાખીને આપવામાં આવશે.
2.11 6@ના શાર8Aરક િવકાસને અથ} lયાયામ અને ;ગમહ:નતની તાલીમ િવ
ાપીઠમાં આવƒયક ગણાશે.
84
3. ૂજરાત િવ
ાપીઠની ક: ટલીક િવશેષતાઓઃતાઓઃ ૂજરાત િવ
ાપીઠ િવ
ાથ„ના સવાગી
િવકાસની નેમ ધરાવે છે . આ સંદભમાં િવ
ાથ„ઓને સમાજ સાથે
Î
ુ 6hિiઓC
ૃ
ુ ં આયોજન થાય છે . િવ
ાથ„ઓને aામસમાજનો અCભવ
ુ
જોડવાના 6યાસ^પે aામા*ભ1ખ
6ાKત
કરવાનો અવસર મળ8 રહ: અને તેઓ ભારતની સામાrજક ઓળખ મેળવી શક: તેવી જોગવાઈ 6Zયેક
અયાસમમાં રાખવામાં આવે છે . આ સંદભમાં aામbવન યાHાC ુ ં આયોજન થાય છે . &નાતક તથા
ુ
અC&નાતકના
અયાસ બાદ aામિવકાસના કામ માટ: ઇs×ક િવ
ાથ„ઓને સમથન આપવા ÔaામિશOપીÕ
ુ
યોજના અમલમાં છે . િવ
ાપીઠના તમામ અયાસમોમાં િશ*બર, 6વાસ, ક:B7િનવાસ તથા અC&નાતક
ૃ &તકાલય
ુ
કાથી સંશોધન કાય ફરrજયાત છે . િવ
ાપીઠમાં તેની િવિશeટ ઓળખ ગણાd ુ ં સ1P
છે . તેમાં
ુ
9ાનનાં િવ*ભ¯ ેHોને આવર8 લેતાં આશર: પાંચ લાખથી વ~ ુ &તકો
છે . િવ
ાપીઠનાં રમતગમત સંLુ લોમાં
ુ
િવિવધ રમતોC ુ ં આયોજન થાય છે . વષમાં એક વાર બધાં જ પAરસરોનો સં`wત
રમતોZસવ યો@ય છે .
ુ
અમદાવાદ પAરસરમાં &નાનાગારની Mિવધા
ઉપલ ધ છે . સાદરા પAરસરમાં શાર8Aરક સંશોધન 6યોગશાળા
ુ
છે . રાંધે@ પAરસરમાં િનસગžપચાર ક: B7 આવેp ું છે . Hણેય પAરસરોમાં િનવાસી તબીબ તથા એ_ `લBસ
સAહતની તબીબી સેવા ઉપલ ધ છે .
4. ૂજરાત િવ
ાપીઠમાં અયાસ કરતા િવ
ાથ„ઓ માટ: ના િનયમોઃિનયમોઃ4.1
ખાદ8ઃખાદ8ઃ
ુ (Mતરાઉ
ુ
મહાિવ
ાલયના સમય દરિમયાન અને તે િસવાય પણ િનયત કર: લો િનરં તર ¤P
)
ખાદ8નો ગણવેશ પહ:રવાનો રહ:શે.
4.2
ુ
રÙ Aટયોઃટયોઃ િનયત સમયે, િનયિમત 6ાથના તથા કાંતણકાય કરવાનાં રહ:શે અને િનયત લ’યાંક 1જબની
M ૂતરની Tટ8ઓ તૈયાર કરવાની રહ:શે.
4.3
છાHાલયઃછાHાલયઃ ૂજરાત િવ
ાપીઠના ૂણકાલીન અયાસમો માટ: છાHાલય િનવાસ ફરrજયાત છે . િવ
ાથ„એ
છાHાલયની આચારસંAહતાC ુ ં પાલન કરવાC ુ ં રહ:શે.
4.4
ુ
હાજર8ઃ100 ટકા હાજર8 ફરrજયાત છે . માંદગીના કારણે 30
હાજર8ઃ સં&થાએ િનયત કર: લ ધારાધોરણ અCસાર
Aદવસ કરતાં વ~ુ ગેરહાજર8 હોય તે સંજોગોમાં સH નામંQૂર કરવામાં આવશે.
4.5
મોબાઈલઃમોબાઈલઃ િવ
ાયાસના સમય દરિમયાન િવ
ાથ„ઓ માટ: મોબાઈલના ઉપયોગ પર સં ૂણપણે 6િતબંધ
છે . મહાિવ
ાલયમાં ક: છાHાલયમાં પણ મોબાઈલ રાખી અને વાપર8 શકાશે નહ. ૂજરાત િવ
ાપીઠ
ુ
પAરસરમાં ટ: *લફોનની Mિવધા
છે . વષ દરિમયાન કોઈ પણ સમયે િવ
ાથ„ કયાંય પણ મોબાઈલ રાખતાં ક:
ૂ
વાપરતાં જોવા મળશે તો 6વેશ આપોઆપ રદ ગણાશે. અને કોઈ પણ રQઆત
વગર િવ
ાથ„ને અયાસ
છોડ8ને જતા રહ:વાની ફરજ પડશે.
4.6
સ1 ૂહbવનઃૂહbવનઃ દર: ક િવ
ાથ„એ સ1 ૂહbવનના 1 ૂOયાંકનમાં િનયત કર: લી કા મેળવવાની રહ:શે. vમાં
ૂ
ુ
ુ ં 1 ૂOયાંકન, સફાઈ સાધનોC ુ ં િનમાણ કૌશOય અને સફાઈ,
િનયત &તકોમાં
થી મૌ*ખક પર8ા, QથચચાC
છાHાલયbવન, 6ાથના અને સ1 ૂહગીતોનો સમાવેશ થાય છે . વષ દર_યાન સ1 ૂહbવનC ુ ં સતત
1 ૂOયાંકન કરવામાં આવશે.
5. િશણ મહાિવ
ાલયઃમહાિવ
ાલયઃ- નઈ તાલીમની શાળાઓ માટ: નઈ તાલીમC ુ ં િશણ 6ાKત કર: લ િનeઠાવાન િશકો
તૈયાર કરવાના ઉ‚ે ƒયથી ઈ.સ. 1965 માં િશણ મહાિવ
ાલયની &થાપના કરવામાં આવી છે . હાલમાં િશણ
ુ
મહાિવ
ાલયમાં િશણ િવશારદ (બી.એ€્ .), િશણ પારં ગત (એમ.એ€્ .) િશણ અCપારં
ગત (એમ.Aફલ.) અને
િવ
ાવાચ&પિત (પીએચ.ડ8.) વગેર: પદવી માટ: ના અયાસમો ચલાવવામાં આવે છે .
85
િશણશા[ ઉsચઅEયયન સં&થાન (આઈ.એ.એસ.ઈ.) િશણ મહાિવ
ાલયનો એક ભાગ છે . v ;તગત
ુ
જરાત
રા´યના િશકો, 6િશકો અને અિધકાર8ઓને અપaેડ કરવા માટ: ના કાયમો ચલાવવામાં આવે છે .
6.
AહBદ8 િશક મહાિવ
ાલયઃમહાિવ
ાલયઃ AહBદ8 િશકોને વ~ુ સમ બનાવવાના ઉ‚ે ƒયથી ઈ.સ. 1962 થી AહBદ8 િશક
મહાિવ
ાલયની &થાપના કરવામાં આવી છે . AહBદ8 િશા િવશારદનો અયાસમ AહBદ8 માEયમમાં ચલાવવામાં
આવે છે .
7.
િશણ િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ .) / AહBદ8 િશા િવશારદ (બી.
બી.એ€્
એ€્ . AહBદ8)
AહBદ8) માં 6વેશ માટ: ના િનયમો
1.
ુ
ુ
જરાત
રા´યની માEયિમક શાળાઓ, ઉiર]િનયાદ8
શાળાઓ અને 6ાથિમક અEયાપન મંAદરો માટ:
ુ
િશકો તૈયાર કરવા ]િનયાદ8
િશણ પPિતએ તાલીમ આપવા માટ: નો આ અયાસમ છે .
2.
ુ
કાયદાથી 6&થાિપત થયેલ કોઈ પણ િવ±િવ
ાલય (`િનવિસm
ટ8) ની &નાતકની પદવી ધરાવનાર
અથવા રા´ય સરકાર:
6વેશ માટ: &નાતક સમક ગણી હોય તેવી પદવી ધરાવનાર ઉમેદવાર 6વેશ
માટ: અરb કર8 શકશે.
ુ
3. N.C.T.E. ના િનયમ 1જબ
િશણ િવશારદની 100 બેઠકો તથા AહBદ8 િશા િવશારદની 100 બેઠકો પર
6વેશ આપવામાં આવશે.
4. િશણ િવશારદ અને AહBદ8 િશા િવશારદ એક વષ (બે સેમે
મ&ે ટર)
ટર) નો અયાસમ છે .
5. માEયિમક-ઉsચતર માEયિમક શાળામાં ચાલતા નીચે દશાવેલ િવષયો પૈક8 &નાતક/અCુ&નાતક કાએ
ુ
ુ ૂ*ચત @િત અને અCM
ુ ૂ*ચત જન @િત માટ: 45 ટકા) ક: તેથી વ~ ુ
vઓ 1oય
િવષયમાં 50 ટકા (અCM
ુ મેળવીને પાસ થયા હશે તેઓ જ અરbપH ભર8 શકશે.
ણ
ુ
5.1 િશણ મહાિવ
ાલયમાં િશણ િવશારદ (બી.એ€્ .) માટ: જરાતી
, ;ab, િવ9ાન, સામાrજક
િવ9ાન (સમાજશા[,
સમાજિવ
ા, સમાજનવરચના, સમાજમાનવશા[, અથશા[, ઈિતહાસ)
ૃ , ગ*ણત, માઈોબાયોલોb િવષયોમાં અરb કર8 શકશે. 6વેશાથ„ને &નાતક કાએ ઉપર
સં&Lત
ુ
જણાવેલ િવષયો પૈક8 કોઈ એક િવષય 1oય
િવષય તર8ક: હોવો અિનવાય છે . Ž|તીય િવષય
(Ž|તીય િશણ પPિત) તર8ક: ઉપરોwત દશાવેલ િવષયો ઉપરાંત AહBદ8 િવષય પણ પસંદ કર8
શકશે.
ુ
ુ
5.2 AહBદ8 િશક મહાિવ
ાલયમાં &નાતક/અC&નાતક
કાએ 1oય
િવષય AહBદ8 હોય તેવા િવ
ાથ„ઓને
ૃ અને ;aેb પસંદ કર8 શકાશે.
ુ
6વેશ અપાશે. ગૌણ િવષય જરાતી
, સામાrજક િવ9ાન ,સં&Lત
ુ
6. &નાતક કાની બી@ વષની (S.Y.) અને Hી@ વષની (T.Y.) ની પર8ાના ણપHકો
ની 6મા*ણત
ુ
ુ
નકલો અરbપH સાથે જોડવી અિનવાય છે . અC&નાતક
હોયતો બ¯ે વષના ણપHકો
ની 6મા*ણત
નકલો જોડવી અિનવાય છે .
ુ બ અCM
ુ ૂ*ચત @િત માટ: 15 ટકા, અCM
ુ ૂ*ચત જન
7. ક: B7 સરકારના અનામત ;ગેના નીિતનીિત-િનયમ 1જ
@િત માટ: 7.5 ટકા, સામાrજક-શૈ*ણક પછાત વગ માટ: 27 ટકા અને શાર8Aરક ખોડખાપણ માટ: 3 ટકા
6માણે બેઠકોની ભરતી કરવામાં આવશે.
8
અનામત બેઠકનો લાભ લેવા ઈsછતા ઉમેદવારોએ સમ અિધકાર8ના @િતના 6માણપHની ખર8 નકલ
અરbપH સાથે સામેલ કરવાની રહ:શે.
9. ખોટ8 અ~ ૂર8 ક: અ&પeટ િવગતોવાÛં અરbપH 6વેશ માટ: માBય ગણાશે નહ.
ુ
10. ૂજરાત િવ
ાપીઠ તથા ઉiર ]િનયાદ8
(ધોરણ-8 થી 12)માં ભણેલા િવ
ાથ„ઓને અ*aમતા આપવામાં
આવશે.
86
ુ
ુ 6માણે વ~માં
ુ વ~ ુ 5
11. ઉiર]િનયાદ8
િવ
ાલયોમાં ભણેલા િવ
ાથ„ઓને મેર8ટમાં ૂણ વષ દ8ઠ એક ણ
ુ ફાઈનલ મેર8ટના ણમાં
ુ
મયાદામાં મેર8ટ &કોર આપવામાં આવશે. આ ણ
ઉમેરાશે. આ માટ: v
ુ
ણની
ુ
ઉiર]િનયાદ8
િવ
ાલયમાં અયાસ કયž હોય તે શાળાના આચાયC ુ ં 6માણપH જોડh ુ ં અિનવાય છે .
ુ ણના
ુ ણના
ુ
ુ
ુ
12. &નાતક પદવી કાએ મેળવેલ Lલ
80 ટકા અને અC&નાતક
પદવી કાએ મેળવેલ Lલ
20 ટકા 6માણે ગણતર8 કર8ને 6વેશ માટ: ની મેર8ટ યાદ8 તૈયાર કરવામાં આવશે.
ુ
ુ
13. આ મેર8ટ યાદ8 1જબ
મૌ*ખક 1લાકાત
માટ: બોલાવવામાં આવશે.
ુ
14. મૌ*ખક 1લાકાતમાં
v 6વેશાથ„ને બોલાવવામાં આવે તેમણે પોતાના 6વેશને િનિ†ત કરવા જBમ
ુ
તાર8ખ, શૈ*ણક લાયકાત અને અBય તમામ અસલ 6માણપHો અને ણપHકો
રQૂ કરવાના રહ:શે.
15. આ 6વેશ શરતી રહ:શે. આ 6વેશ મેળlયા બાદ ઉમેદવાર: ગાંધીિવચાર સંબિં ધત એક પર8ામાં ઉiીણ
ુ
ુ
થવાC ુ ં રહ:શે. ગાંધીિવચાર સંબિં ધત િવિવધ &તકો
પૈક8C ુ ં એક &તક
‘સં
સં*Kત આZમકથાઆZમકથા- ગાંધીb’
ીb
6વેશ ફોમ સાથે આપવામાં આવે છે , vC ુ ં અવƒય અEયયન કર8 લેh.ુ ં
16. ઉમેદવારને મેર8ટના આધાર: Ž|તીય િશણ પPિતનો િવષય ફાળવવામાં આવશે. જો આ ફાળવેલ િવષય
ઉમેદવારને &વીકાય નહ હોય તો 6વેશ પાHતા આપો આપ રદ ગણાશે.
ૂ મAહનાના બી@ સKતાહથી શ^ થશે.
17. બ¯ે મહાિવ
ાલયોC ુ ં 6થમ સH Qન
18. આ અયાસમ ૂરા સમયનો હોવાથી 6વેશાથ„ વષ દરિમયાન બીQુ ં કોઈ કામ ક: બીજો કોઈ અયાસ
કર8 શકશે નહ.
ુ
19. િશણ િવશારદના અયાસમC ુ ં માEયમ જરાતી
છે . AહBદ8 િશા િવશારદના અયાસમC ુ ં માEયમ
AહBદ8 છે .
20. વ[િવ
ાનો ઉ
ોગ દર: ક 6િશણાથ„ માટ: અિનવાય છે . દર: ક: ન8 કર: લ વ[િવ
ાC ુ ં 6ાયો*ગક કાય
વષ દરિમયાન ૂંુ કરવાC ુ ં રહ:શે.
21. દર: ક 6િશણાથ„એ વષ દરિમયાન પોતાના યરવડા ચ તથા ;બર ચરખા પર @તે કાંતેલી Tટ8
િનયત કર: લી સંoયામાં જમા કરાવવાની રહ:શે.
22. સમa અયાસમ દરિમયાન સં&થા |ારા આયોrજત થતા ક: B7 િનવાસ, aામbવન યાHા, aામિશણ
િશ*બર તથા શૈ*ણક 6વાસ &વખચ} ફરrજયાત કરવાનો રહ:શે.
23. બ¯ે મહાિવ
ાલયોની િસમે&ટર-1 ની ફ8 ^. 1905/- રહ:શે. જયાર: છાHાલય માટ: રસોડા lયવ&થા ખચ ^.
ુ ^. 5500/- તેમજ 6વાસ અનામતના ^. 1500/500/- તથા ભોજન અનામતના ^. 5000/- આમ Lલ
ુ ^. 8905/- ભરવાના રહ:શે. (AહBદ8 િશક મહાિવ
ાલયમાં 6વાસ અનામતના ^. 2000/મળ8ને Lલ
ુ ^. 9405/- ભરવાના રહ:શે.) આ પૈક8 6વેશ મળે તે જ Aદવસે ^. 3405/- ભરવાના રહ:શે.
મળ8ને Lલ
બાક8ની રકમ સHારં ભે ભરવાની રહ:શે. િસમે&ટર-2 ની ફ8 ^. 1085/- રહ:શે. જયાર: રસોડા lયવ&થા ફ8 ^.
500/- તથા ભોજન અનામતના ^. 4500/- િસમે&ટર-2 ના 6થમ Aદવસે ભરવાના રહ:શે.
ુ
24. 6વેશ મÜયા પછ8 િનયત સમયમાં M ૂ*ચત ફ8 નહ ભરનારનો તેમજ M ૂચવેલ સમય Mધીમાં
હાજર નહ
થનારનો 6વેશ રદ કર8ને v તે કાની 6તીા યાદ8માંથી અaતા મે તે પછ8ના 6વેશાથ„ઓને 6વેશ
આપવામાં આવશે.
25. 6વેશ &વીકાર8 ૂર8 ફ8 ભર8 ઊઠ8 જનાર ક: હાજર ન થનારની ફ8 ;ગેનો િનણય સં&થાના િનયમોને
આધાર: થશે.
87
ુ
26. બ¯ે મહાિવ
ાલયો તથા છાHાલયની કોઈ પણ ફ8માં Mધારો
વધારો થશે તો તે દાખલ થયેલ બધા
િવ
ાથ„ઓને બંધનકતા રહ:શે.
27. આ 6વેશ શરતી છે અને ઉપરોwત શરતોને આધીન આપવામાં આવશે.
28. 6વેશ ;ગેનો આખર8 િનણય 6વેશ સિમિતનો રહ:શ.ે
29. અરbપHક સં ૂણ ર8તે ભર8ને િશણ મહાિવ
ાલયમાં કાયાલય સમય દરિમયાન ^બ^ આપવાC ુ ં રહ:શે.
30. ઉપરોwત િનયમોના પાલનમાં Á ૂક થશે તો સં&થાનો િનણય આખર8 રહ:શે. સં&થાના વતમાન િનયમો
ઉપરાંત ભિવeયના િનયમોC ુ ં પાલન પણ કરવાC ુ ં રહ:શ.ે
31. 6વેશ ;ગેની િવશેષ માAહતી માટ: િશણ મહાિવ
ાલય ૂજરાત િવ
ાપીઠ અમદાવાદના કાયાલયનો
સંપક કરવો. ફોન નંબર- 079- 40016342
88