pdf

La Quotidiana 5-12-2012, p. 16
A FIN Z
■ GLOSSA
Emnas da missiun olimpica
DA SILVIO CAMENISCH
F
aschevan senn pli baud
emnas da missiun catolica, fan actualmain sem
emnas da missiun olimpica. E nus avain ils missiunaris cun ina licenza per
talas missiuns. Ils surmotivads cun l’uschenumnà
«feu sacré» intern, han sa
dà d’enconuscher cun las
medias ed en las medias e
tras las medias. So, quels e
schon era quellas brischan
da dadens anor da missiunar l’entir territori, flächendeckend, per «nossa
chaussa». Ina buna chaussa, di jau er.
N
us avain in ferm concept co proceder, e
ceder na cedin nus missiunaris betg uschè dabot.
Ussa duain ils da messa per
gieus olimpics d’enviern
2022 sa tirar en chaud,
vegnan noss missiunaris
cun ina licenza en noss
vitgs u cumüns in silenzi
ad emnas da missiun e da
missiunar, van sin las fitg
fitg veglias scantschalas stadas ord diever onns ed
onns e laschan plover surengiu fieu e zulper. Tgi
avess era patratgà ch’ellas
avessan insacura puspè in
revival, las scantschalas e
festegiassan in nov comeback!
U
ssa guardai, tge plans
da l’emna che nus
avain laschà far noss planisaders en ils biros olimpics. Ils biros olimpics existan gia qua ed er là, quels
èn ina realitad, ina irrealitad n’èn quels uss betg.
Quests plans da l’emna,
manegià dad emnas da
missiun per «nossa chaus-
sa» han in sai. Die haben es
in sich. Qua vesa la fracziun da la magistraglia, lezza
chanaglia, ora vegl dasperas. Quant chargiads a partir da la damaun fitg fitg
baud enfin la saira fitg fitg
tard! Naginas pausas tranteren per in café cun cornet (islm. mesaglina), duas
baterladas e trais esemes.
E
n noss programs emnils èn resguardads tuttas vegliadetgnas, schlattainas, stadis civils e stadis
d’olma. Qua in’ura intensiva per maridads sa spartids
e turnads maridads. Qua
ina anc pli intensiva per
betg maridadas, betg vairamain, danora cun il Jesus
char G. G. (locomotiva a
binaris stretgs) per gieus
olimpics d’enviern, chantunals. Tras el e cun el ed
en el pudess jau m’imaginar nozzas d’enviern en in
vitg olimpic, senz’auter. Il
fieu dal desideri, «das feyr
vo der sehnsucht», brischa
daditg fitg fitg profund en
mai, e jau speresch er en
tai.
J
au na sparesch betg per
adina, n’hai jau betg vesì e giudì plainamain almain ina giada en mia vita
gieus olimpics d’enviern,
cun tut quai che tutga
tiers. Jau less er giudair tut
ils plaschairs da la vita, also, jau als less avair giudì,
tut ils plaschairs, u pertge
sun jau qua? È gea vair.
Gronda acziun da Nadal!
Vus pudais cumprar Vossa
atgna sutga, per be 3000
francs tar tuts arrivs, hallas
da glatsch, stadions olimpics, pli tard paralimpics.
Quella sutga eterna avain
nus sin segir, so, quella na
po nagin prender sutor a
nus, è er insatge.
T
gi less ina atgna sutga
tar tuttas occurenzas
olimpicas sco: ski alpin e
nordic, patinar, scursalar
e «sursaissar» ed après-ski?
Il signur Trachsel less ina
sut ses pignol da Nadal,
cun sez catapultabel d’in
event a l’auter er pussaivel, per in pretsch da
dumping (3000 francs)
ord noss fond da sport,
betg da cultura. Qua
avain nus tant tscheps
d’unfrir sco chaschas da
collecta; quels e quellas
han fundà in pro-comitè
da finanziar ils gieus.
Gieus moderns custan
forsa insatge, nus dal procomité na lain e na stuain
betg dir quant ordavant;
fiss il plaschair anticipà
vargà avant esser stà in
vair plaschair. Las emnas
da missiun dattan chaschuns a scadin e mintgin
da far dal bun tenor meglier pudair e savair, surventscher noss portg intern e daventar in «pitschen» olimpionic ideal e
moral. Nus survegliain
nus, e nus quintain cun
Vus.
Betg emblidar Son Niclà.
CARICATURA G. URSCH
Premi federal da litteratura
per Arno Camenisch
Per ses cudesch «Ustrinkata» survegn Arno Camenisch in dals otg
premis federals da litteratura che
vegnan surdads l’emprima giada
l’onn 2012, ha communitgà
l’uffizi federal da cultura. Ils premiads survegnian mintgin
25 000 francs ed els han ultra da
Il scribent Arno Camenisch vegn undra da la confederaziun.
Deputads refusan dumonda urgenta dals liberaldemocrats
■ (rtr) Il cussegl grond na vul betg
sa fatschentar cun la cumpra da las
aczias da la Repower. Cun 56 encunter 30 vuschs ha il parlament
grischun refusà ina dumonda urgenta da la fracziun liberal-demo-
cratica. La pld vuleva che la regenza
infurmeschia davart tut ils detagls
da la cumpra. Senza discussiun ha
il cussegl grond dentant refusà
quest giavisch. Proximamain vul la
regenza infurmar la cumissiun da
3°
0°4
Landquart
–4°
–8°
3°
0°
3°
0°
Cuira
Glion
3°
0°
–5°
–6°
–5°
–6°
Tavau
Arosa
Scuol
–4°
–8°
Zernez
–2°
–4°
Tusaun
Spligia
2°
–2°
Mesocco
Sta. Maria
2°
–2°
–4°
–8°
OZ
Gericht soll Aktien
der Therme Vals
sicherstellen
San Murezzan
2°
–2°
Poschiavo
KEYSTONE
Svizra e Stadis Unids èn sa cunvegnids
gestiun dal cussegl grond. Sco la
fracziun liberaldemocratica scriva
en sia dumonda urgenta hajan il
chantun Grischun e la Axpo pajà
varga 100 milliuns francs a la Alpiq
per las aczias da la Repower.
Surtratg e naiv
Situaziun generala: Ina zona da
pressiun bassa maina aria fraida
envers las Alps.
Oz: En il nord fermamain surtratg. En las Alps naiv, en la bassa
en il decurs dal di pli e pli sitg. En
las muntognas ferm vent dal –2°
nordvest. En il sid sulegliv.
–4°
Temperaturas maximalas
Mustér
durant il di fin 2 grads.
Prognosa: En il nord da
venderdi enfin dumengia
fermamain surtratg e per part er
naiv. En il decurs da la dumengia
singulas scleridas. En il sid il venderdi surtratg ed insatge naiv. La
sonda anc surtratg en las Alps e
l’Engiadina, uschiglio pli e pli sulegliv. La dumengia per gronda
part sulegliv.
quai la pussaivladad da participar ad ina turnea da lectura ch’è
tranter il december ed il matg da
l’auter onn en Svizra. En tut èn
vegnids inoltrads a l’uffizi federal da cultura 236 ovras per l’emprima concurrenza federala da
litteratura.
Hat das Leben
in den Bergen
Zukunft?
BT und SO erhältlich an Ihrem Kiosk
La Svizra ed ils Stadis Unids da
l’America èn sa cunvegnids davart Fatca, la cunvegna cun la
quala ils Stadis Unids vulan suttametter a la taglia tut ils contos
da lur burgais en l’exteriur. Sco
quai che la cussegliera federala
Eveline Widmer-Schlumpf ha
ditg ier en il cussegl dals chantuns, che la Svizra ed ils Stadis
Unids hajan parafà ier la cunvegna Fatca. Eveline WidmerSchlumpf spera che la cunvegna
po entrar en vigur l’entschatta
dal 2014. Detagls davart ils resultads da las tractativas n’ha la
ministra da finanzas dentant
betg numnà.
Cun il «Foreign Account Tax
Compliance Act» (Fatca) dal
mars 2010 vulan ils Stadis
Unids da l’America cuntanscher che tut ils contos da lur
pajataglias vegnan suttamess a
la taglia. Fatca pretenda d’instituts da finanzas da l’exteriur
ch’els annunzian da principi
contos per clients dals Stadis
Unids.
Tenor Widmer-Schlumpf
vegn il cussegl federal a sa fatschentar cun la cunvegna fin ils
9 da schaner. La stad vegnia la
cunvegna avant il parlament.
Cun il temp da referendum da
100 dis, fissi pussibel che la cunvegna po ir en vigur l’entschatta
dal 2014.
110 milliardas francs deficit fin il 2030
Il deficit tar la prevenziun per la
vegliadetgna s’augmenta enfin il
2030 sin 110 milliardas francs. A
questa conclusiun vegn in studi
sur dal contract da generaziuns en
la Svizra. Necessari sajan refurmas fundamentalas e quai uschè
spert sco pussaivel, uschia ils auturs dal studi da l’universitad da
Son Gagl. Per meglierar la situaziun tar l’assicuranza per vegls e
survivents (AVS), stoppian ins
augmentar la vegliadetgna da
pensiun per trais onns.