VISCHNAUNCA TUJETSCH Rapport da gestiun e quen 2010

Transcript

VISCHNAUNCA TUJETSCH Rapport da gestiun e quen 2010
VISCHNAUNCA TUJETSCH
Rapport da gestiun
e quen 2010
www.tujetsch.ch
Cuntegn
Rapport annual
4 – 26
Quen annual vischnaunca
27 – 34
Gliesta d’amortisaziun
35
Credits supplementars vischnaunca
36 – 37
Bilanza vischnaunca
38 – 40
Statisticas
41 – 44
Quen annual Bogn Sedrun
45 – 47
Credits supplementars Bogn Sedrun
47
Bilanza Bogn Sedrun
48
Quen annual Tgèsa s. Vigeli
49 – 53
Credits supplementars Tgèsa s. Vigeli
53
Bilanza Tgèsa s. Vigeli
54
Rapport da gestiun
55
Autoritads e cumissiuns communalas
56 – 57
Ufficials, funcziunaris e collaboraturs communals
58 – 59
Differentas registraziuns ed informaziuns
60 – 66
3
Rapport da gestiun e quen 2010
Preziadas convischinas
Preziai convischins
La collaboraziun denter las Sedrun Pendicularas e la vischnaunca ei en fatgs strategics fetg intensiva. Igl onn
2010 eis ei vegniu cuntinuau cun las lavurs preparatorias
per ina colligiaziun dils territoris da skis AndermattSedrun. Il concept da diever per il territori Alpsu ei vegnius lantschaus. Igl 1. d’october 2010 han la suprastonza communala e las Sedrun Pendicularas informau
ensemen cun ils responsabels dil cantun Uri e la Andermatt Swiss Alps sur dalla colligiaziun dils territoris da
skis Andermatt-Sedrun (project, procedura, termins e
structura). Era las structuras turisticas dad omisduas
varts digl Alpsu ein stadas ina part dall’informaziun.
L’elavuraziun dil plan directiv ei ella fasa finala. La participaziun publica els cantuns Uri e Grischun succeda duront il matg 2011. Damai ch’ei setracta d’in grond project e per informar optimal ha liug duront quei temps ina
sera d’orientaziun. La damonda per la concessiun da
rama per tut ils stabiliments el niev terrritori da skis ei
previda la stad 2011.
En connex cun la futura structura dils territoris da skis ed
investurs ein serius discuors en moviment. Aschispert
che quels ein avanzai suondan las informaziuns correspundentas e silsuenter las decisiuns entras las instanzas cumpetentas. El cass dalla vischnaunca da Tujetsch
ei quei la radunonza da vischnaunca ni la votaziun
all’urna.
Il rapport presidial dat in sguard anavos sils pli impurtonts schabetgs digl onn 2010. Plinavon cuntegn el ina
prevesta sigl onn 2011.
Il punct culminont digl onn 2010 ei segiramein la perforaziun dil tunnel da basa dalla NEAT staus. La vischnaunca ha nezegiau quella caschun unica ed ei sepresentada
oreifer bein. La populaziun indigena, ils possessurs da
habitaziuns da vacanzas e bia hosps han festivau ils 15
d’october 2010 quei eveniment historic. Cun l’inauguraziun dalla tuor da signals sil pass Alpsu il di avon la
perforaziun eis ei era reussiu da nezegiar la gronda presenza dallas medias ella val per far reclama en atgna
caussa. Davart la tuor da signals ed il project per
l’inscenaziun dalla Tgina dil Rein saveis Vus leger dapli
tier la sparta turissem.
La situaziun finanziala dalla vischnaunca ei fetg legreivla.
Il quen 2010 ei curdaus ora in bienton megliers ch’il preventiv. Il cashflow da 3.7 milliuns francs lubescha da
scriver giu tut ils fatgs communals, excepiu tals dils
menaschis che han da sepurtar sezs ed investiziuns en
lavur. Suenter igl onn 2011 vegnan las entradas entras la
NEAT a sesminuir massiv. Cun la fin digl onn 2016 (terminaziun dil plazzal da lavur) crodan quellas resursas
finanzialas diltuttafatg. Entras revisiuns da leschas el
sectur dalla sanadad vegnan las vischnauncas egl avegnir a stuer purtar aults cuosts supplementars tier la
Spitex, las casas da tgira ed il spital.
Cun l’erecziun d’in resort da vacanzas a Dieni vegn persequitau la finamira da crear letgs per hosps che vegan
administrai professiunalmein, e quei la stad ed igl unviern. Per quei intent ha la Sedrun Pendicularas SA (possessura dil terren), ensemen cun la Andermatt Swiss
Alps (Sawiris) e la vischnaunca Tujetsch schau cumplettar il prestudi cun in studi da factibilitad en fuorma d’in
project directiv. Tut ils pass necessaris sco la preexaminaziun entras ils uffecis cantunals e las organisaziuns
digl ambient, l’informaziun dils vischins e dalla populaziun sco era la participaziun publica ein succedi e terminai.
En sia seduta dils 6 d’avrel 2011 ha il cussegl da vischnaunca approbau unanimamein la revisiun parziala
dalla planisaziun locala e dalla lescha da baghegiar concernent il resort Dieni. Suenter ina decisiun positiva
all’urna suonda la publicaziun cun la pusseivladad da far
protesta. La finala basegna ei in’approbaziun entras la
Regenza.
Tgi che realisescha ed administrescha quei grond project per in durabel e cumpetitiv turissem ei aunc buca
enconuschent. En cumbinaziun cun la colligiaziun dils
territoris da skis Andermatt-Sedrun essen nus denton
purschuadi dad haver scaffiu bunas cundiziuns da
rama.
Per ademplir ulteriurs pensums communals appartegn
la vischnaunca a pliras corporaziuns. Dapi l’entschatta
digl onn 2011 ei igl organ strategic dalla regiun da planisaziun Sursassiala en funcziun. La schinumnada conferenza ei responsabla per la strategia en fatgs da sanadad. Il pensum principal dalla conferenza ei da serrar giu
ina cunvegna da prestaziun cun la casa da tgira Sursassiala. Per igl uffeci da sanadad cantunal ei il niev organ
strategic l’instanza da contact.
La tematica dallas habitaziuns secundaras ei ina sfida
per la vischnaunca. Il cantun ha elavurau in instrumentari per far frunt all’erecziun da habitaziuns secundaras
senza cunfins. Las restricziuns previdas entras il cantun
ein fundamentalas. En rama d’ina consultaziun han las
vischnauncas saviu prender posiziun en caussa. Ensemen cun la vischnaunca Mustér separticipescha la vischnaunca Tujetsch ad in project da pilot cantunal che
sefatschenta cun la tematica. El center stat l’introducziun
d’ina taxa directiva sin habitaziuns secundaras existentas e novas buca administradas. Entochen miez digl onn
2013 sto la vischnaunca haver mesiras da restricziun lubidas. Ei quei buca il cass, vala ei da surprender las directivas cantunalas resp. regiunalas.
La Porta Alpina ei en connex cun perforaziun dil tunnel
da basa puspei stada in grond tema. Denter auter ha il
cusseglier federal Moritz Leuenberger fatg speronzas en
siu plaid da fiasta ella tenda sin la plazza da ballapei. Igl
4
onn 2010 ha ei dau pliras activitads politicas en connex
cun la Porta Alpina. Il cusseglier naziunal Sep Cathomas
ei sedrizzaus al cussegl federal. Il medem ha la Regenza
grischuna fatg. La cussegliera federala ha lu era priu posiziun en caussa. Il Cussegl federal vegn a prender ina
decisiun finala igl onn 2012.
Sco gia communicau el davos rapport pondereschan
pliras firmas da renum internaziunal sut il tetel da lavur
«Galleria Alpina» co utilisar e metter en valur l’infrastructura avon maun. Las lavurs da concept ein terminadas. Ei setracta d’ina iniziativa privata.
Il bien contact cun la direcziun ei vegnius tgiraus cun far
ina spassegiada sil lag da Tuma.
Miez digl onn 2011 va la perioda d’uffeci 2008–2011 alla
fin. A tut tals ch’ein s’engaschai vulein engraziar cordialmein. Las elecziuns communalas han giu liug el decuros
dalla primavera 2011. Als elegi gratulein e giavischein
bia plascher en lur uffecis.
Entochen ch’ina ni l’autra fatschenta ei madira per saver
prender decisiuns drova ei aunc fetg bia lavur. Senza
Vies sustegn e Vossa indispensabla confidonza en las
autoritads ed ils responsabels ein las aultas finamiras
ch’empermettan in bien futur buca contonschiblas.
L’energia alpina vegn a presentar siu quen annual a caschun dalla radunonza da vischnaunca dils 20 da matg
2011. Entras il contract da prestaziun e la distribuziun
d’ina part dil gudogn procura l’energia alpina per bia
entradas en la cassa communala.
En num dalla suprastonza communala engraziel jeu cordialmein a tuttas vischinas e vischins per la confidonza
ed il sustegn. Pigl onn current giavischein tut bien, surtut
buna sanadad.
Las Ovras electricas Reinanteriur han giu igl onn 2010
ina producziun da 93.2% dalla media dils davos 10
onns. Visavi igl onn vargau munta quei ina sminuaziun
da frs. 677’000.00 per la vischnaunca. La reserva
d’energia en ils treis lags da fermada ei denton s’augmentada naven da 82.7% sin 96.0%. La dividenda
munta a 3.5% ed ei cunquei 0.5% pli bassa ch’igl onn
2009.
Sco planisau ei la secunda da treis etappas dalla sanaziun dallas maschinas ella centrala Sedrun vegnida exequida.
En connex cun la sanaziun dalla lingia per la tschaffada
Fops ha la firma mess en uorden ils donns tenor ils criteris digl uffeci d’ambient.
Pancrazi Berther, president communal
La secunda etappa dalla sanaziun dalla via cantunala
Garmischeras – Tscheppa ha saviu vegnir terminada tenor program. Ils impediments da traffic han saviu vegni
sminui enviers igl onn precedent. La fin digl onn 2011
vegnan las lavurs terminadas. Nus selegrein sin ina buna
e segira colligiaziun.
La viafier Matterhorn Gotthard ha terminau la sanaziun
dalla gallaria e dil tunnel a Calmut. Cun quella caschun
ei vegniu construiu ina nova senda naven digl Alpsu a
Tschamut. Sur il viaduct Val-Val meina ina nova passarella. Alla MGB engraziein cordialmein per quella nova
purschida.
La gruppa da lavur che sefatschenta cun la megliur
dall’infrastructura e dall’avertura dalla staziun Sedrun ha
cuntinuau cun sia lavur. Il project ei vegnius concretisaus. Ina proposta per la repartiziun dils cuosts sin ils
partenaris involvai ei avon maun.
Cun l’entschatta december 2010 ha la MGB introduciu
in cuors supplementar la damaun denter Dieni e Mustér
(bus). Aschia eis ei pusseivel da contonscher il tren che
parta las 06.45 uras naven da Mustér.
Ils 9 d’avrel 2010 ha la radunonza generala dalla MGB
giu liug ella halla dalla casa da scola a Sedrun.
5
Activitad politica
structura dils territoris da skis, il resort Dieni e las structuras turisticas.
Autoritads communalas
Cussegl da vischnaunca
Igl onn 2010 ha il cussegl da vischnaunca salvau nov sedutas. El ha decidiu davart las suandontas fatschentas:
– Revisiun uorden da parcadis communal
– Direcziun da project per il project Tgina dil Rein –
credit da frs. 300’000.00
– Elecziun d’in(a) commember(ra) per la cumissiun
Bogn Sedrun
– Elecziun d’ina cumissiun per la revisiun dalla lescha da
votaziuns ed elecziuns e dil regulativ da fatschentas
– Moziun da cussegliera Gelgia Deplaz concernent ils
transports da scolars
– Uorden per l’economisaziun dils rumians
– Decisiun da principi concernent lag a Claus Surrein
– Rendaquen 2009
– Transferiment dil conduct electric (lingia da tensiun
aulta) da 220 kV Sargans – Sedrun ella zona industriala
– Concessiun posteriura (supplement tier la concessiun) allas Ovras electricas Rein Anteriur SA per augmentar la capacitad da deflussiun ella Centrala
Sedrun
– Economisaziun dils rumians – credit da frs. 25’000.00
per ereger ina seiv entuorn la deponia a Prau Cumin
– Prolungaziun dil contract da distribuziun per il fegl ufficial «La Tuatschina» e concessiun d’in credit da
rama da frs. 225’000.00 per ils onns 2011 – 2015
– Elecziun dil biro dil cussegl
– Revisiun parziala dalla lescha da votaziuns ed elecziuns e dil regulativ da fatschentas
– Susteniment finanzial da frs. 150’000.00 per la plazza
da campar Giu Milar/Rueras
– Credit da frs. 750’000.00 per l’erecziun d’in lag a
Claus Surrein
– Elecziun d’ina cumissiun per la revisiun dalla lescha davart las contribuziuns d’avertura e las taxas da diever
– Preventiv 2011
Votaziun all’urna
Igl onn 2010 ei la populaziun da Tujetsch vegnida clamada duas gadas tier ina votaziun all’urna.
Cun 319 encunter 86 vuschs han las persunas cun dretg
da votar concediu allas Ovras electricas Rein Anteriur
(ORA) ina concessiun posteriura, la quala lubescha alla
concessiunaria d’augmentar la quantitad d’aua maximala dalla Centrala Sedrun sin 34 m3/s.
Ils 26 da settember 2010 ei Werner Böhi da Cuera vegnius elegius sco commember dil cussegl d’administraziun dall’energia alpina.
Radunonza da vischnaunca
Igl onn 2010 han duas radunonzas da vischnaunca giu
liug.
Ils 23 d’avrel 2010 ei vegniu orientau davart ils differents
project forestals resp. da schurmetg ch’ein en execuziun
ni en elaboraziun en vischnaunca.
Plinavon ha la radunonza da vischnaunca approbau la
lescha per l’economisaziun dils rumians cun 26 encunter 12 vuschs.
A caschun dalla radunonza dils 17 da december 2010 ei
il preventiv 2011 vegnius approbaus. Medemamein ei la
revisiun dalla lescha da votaziuns ed elecziuns vegnida
approbada. La radunonza da vischnaunca ha plinavon
concediu in credit da frs. 1’100’000.00 per la realisaziun
d’in lag, cun in baghetg da menaschi, a Claus Surrein.
Sco ils onns vargai ein iIs/las collaboratur(a)s communal(a)s che han saviu cumplenir in giubileum da survetsch tier la vischnaunca ni ch’ein i en pensiun vegni
honorai. Ei setracta da:
Cathomas Erwin, 35 onns, scolast
Giger Lucrezia, pensiun, pedela casa communala
Leopold Agatha, pensiun, Tgèsa s. Vigeli
Monn Ciril, 40 onns, scolast
Monn Eleonora, pensiun, Tgèsa s. Vigeli
Müller Beat, pensiun, Bogn Sedrun
Munsch Bernadetta, 15 onns, Bogn Sedrun
Valier Tumaisch, 30 onns, administraziun communala
Plinavon ei il cussegl da vischnaunca vegnius orientaus
davart ils suandonts fatgs:
– Cumissiun NEAT
– Plan da finanzas 2011– 2015
Suprastonza communala
La suprastonza communala ha salvau 31 sedutas duront
igl onn 2010.
Sper las radunonzas da vischnaunca ein duas occurrenzas d’informaziun vegnidas organisadas. Ils 5 da fevrer 2010 ha il menader digl uffeci per vischnauncas GR,
signur Thomas Kollegger, orientau davart la nova ulivaziun da finanzas ed igl 1. d’october 2010 ha giu liug
in’orientaziun davart il resort ad Andermatt, la colligiaziun dils territoris da skis Andermatt-Sedrun, la
Direcziun communala
La direcziun communala ha salvau 44 sedutas duront igl
onn 2010.
6
Departament administraziun e finanzas
morts. Dapi 1975 ei igl archiv en Tgèsa communala ed
igl onn 2004 ei in secund local vegnius endrizzaus els
tschalers dalla casa da scola a Sedrun.
Era uonn astgein nus engraziar a pliras vischinas e vischins che han surdau material agl archiv da vischnaunca.
Ils artavels Teofil Schmid-Venzin han surdau il relasch da
fotografias. Quei ein ca. 2000 negativs, 350 cartas postalas ni fotos e 200 negativs sin glas. Quella collecziun
da fotos documentescha entgins decennis nossa val e
quei stad ed unviern. Ultra da quei vegnan aunc vitier
numerusas fotografias da famiglia, nozzas, dumengia
alva ed auters eveniments.
President communal
Pancrazi Berther
Administraziun
Plinavon han Emanuel Berther e Leontina Deragisch surdau interessantas scartiras da lur famiglias, fotografias,
documents e gasettas d’interess general.
Bruno Cavegn ha danovamein surdau fotografias e
scartiras interessantas agl archivar communal.
Administraziun communala
Persunal
Il menader da finanzas, Tumaisch Valier, ha saviu festivar
igl onn 2010 siu 30avel onn da survetsch tier la vischnaunca. Entochen miez digl onn 1989 eis el staus
engaschaus tier l’Ovra electrica Tujetsch (energia alpina), silsuenter tier l’administraziun communala. Per la
fideivladad ed igl engaschi admettein a Tumaisch Valier
in grond engraziament.
Entras l’exposiziun «Pietad populara» ei bia material vegnius surdaus agl archiv; aschia numerus cudischs religius, maletgs gronds, cartas religiusas e cartas da morts
ed auter bia.
Ei fa plascher da survegnir ton material. Possien quels
exempels era animar biars auters da far il medem cun lur
scartiram – che va carteivel in di el falliu liug.
Naven dall’entschatta digl onn 2010 ei il collaboratur
Roger Berther engaschaus mo pli per 60% tier l’administraziun communala. Dasperas ha el in pensum da 40%
tier la Tgèsa s. Vigeli. L’administraziun ha aschia occupau quater collaboraturs cun in pensum total da 340%.
Plinavon vegn purschiu ina plazza d’emprendissadi.
Era la retscha da cudischs ha saviu vegnir engrondida.
Aschia cun:
Berther-Chronik: Die Selbstwahrnehmung einer Bündner Notabelnfamilie im 17. und 18. Jahrhundert. Ediziun
dad Ursus Brunold und Adrian Collenberg
Tec a tec bandunan ils collaboraturs engaschai sil plazzal
da lavur dalla NEAT la val. Quei munta era in dameins da
lavur per l’administraziun communala, aschia ch’igl engaschi da Roger Berther tier la Tgèsa s. Vigeli ei pusseivels.
Unser alltägliches Leben als Bergbauern da Cecilia Hendry-Schmid
Per esser sil stan actual dalla savida eis ei impurtont da
sescolar vinavon. La collaboratura Annamaria Monn ha
fatg quei el sectur dalla controlla da habitonts, ferton
che Roger Berther ha frequentau ina scolaziun da contabilitad.
La historia dil Bogn Sedrun – Ein las speronzas dils iniziants idas en vigur? da Riccarda Caduff. Lavur da matura en scola claustrala Mustér
Archiv communal
Das TunnelWerk NEAT – Baustelle Sedrun – Ein Erinnerungswerk von Implenia, Transco und Unia zum längsten
Eisenbahntunnel der Welt
Giubileum da 50 onns Loretz da Doris e Guido FribergLoretz, Sedrun
Sco emprem archiv ha ina chista da lenn cun pulita ferradira surviu. La chista porta l’annada 1798 ed ha ina lunghezia da 67 cm, altezia e profunditad ein 33 cm. Forsa
han ils eveniments dils Franzos tementau ils Tuatschins ed
els han segirau lur documents en quella chista e lu zuppau
ella en in liug adattau e segir. Grazia a quella prudientscha
havein nus ina massada documents d’avon 1800.
Tochen igl onn 1975 ha il local dretg en pierti baselgia
surviu sco archiv da pleiv e vischnaunca, oz caplutta da
Pietad populara – Objects per la devoziun persunala ed
auter – accumpignament per l’exposiziun «Pietad populara» el museum La Truaisch, Sedrun, Norbert Berther/
Tarcisi Hendry
Vergessene Wildnis – Spurensuche in der Surselva Text
und Fotos von Peter A. Dettling
7
Die Berther der Landschaft Disentis im Spiegel der Haraldik – Landamann, Landrichter, Commissari und Podestà, Aluis Maissen, Rabius
cuminonza. Rodund 2’000 persunas han dau suatientscha agl invit. La perforaziun ei vegnida emessa directamein e silsuenter ei vegniu purschiu in variont program
cun plaids e divertiment. Ina surpresa ei segir stau ch’il
cusseglier federal Moritz Leuenberger ha fatg ina viseta
en tenda.
Igl archiv viva e duei dar veta al futur – dar perdetga da
nossa cultura e historia.
AlpTransit
Igl onn 2010 ei segiramein la perforaziun dil tunnel da
basa dil Gottard stada el focus. 14 onns suenter che las
empremas prelavurs per il tunnel da basa ein vegnidas
pridas si, ei la perforaziun denter Sedrun e Faido succedida ils 15 d’october 2010. Ei setracta probabel dil pli
impurtont tierm digl entir project. Ils dubis vid la factibilitad dil tunnel da basa dil Gottard s’audan definitiv tiel
vargau. Quei eveniment special che ha giu liug sin territori da Tujetsch ha svegliau igl interess dallas medias
digl entir mund. Naturalmein ei il record mundial (perforaziun dil pli liung tunnel dil mund) vegnius festivaus
commensuradamein. 200 hosps d’honur e miniers han
giu la caschun da persequitar il mument historic dalla
perforaziun directamein el tunnel.
La Patrouile Suisse sgola sur Sedrun
La fiasta ei gartegiada fetg bein e l’AlpTransit mereta in
grond engraziament per l’entira organisaziun.
Ils 23 da mars 2011 ei era la perforaziun el tunnel vest
denter Sedrun e Faido succedida. Rodund tschun meins
suenter la perforaziun principala el tunnel ost ein aschia
omisduas ruosnas perforadas sin l’entira lunghezia da
57 kilometers.
Plaid dil president communal Pancrazi Berther a caschun dalla fiasta da perforaziun:
Cara populaziun da Tujetsch
Liebe Gäste
Cordial beinvegni alla fiasta populara dalla perforaziun
principala dalla NEAT, in di historic da muntada internaziunala, cheu a Sedrun, ella vischnaunca da Tujetsch, alla tgina dil Rein.
La perforaziun ei succedida (foto AlpTransit Gotthard AG)
In auter plaz da fiasta sesanflava en ina halla sin il plazzal
da lavur (hosps envidai). La populaziun indigena ed ils
proprietaris da secundas habitaziuns ein sentupai en ina
gronda tenda sin la plazza da ballapei per festivar da
Im Namen der Tujetscher Bevölkerung begrüsse ich
besonders unter uns: Bundesrat Moritz Leuenberger,
die Nationalratspräsidentin Frau Pascale Bruderer, die
Ständeratspräsidentin Frau Erika Forster, die Standespräsidentin von Graubünden Frau Christina Bucher,
Regierungspräsident Claudio Lardi sowie Regierungsrat Stefan Engler, die zahlreichen National- und Ständeräte, die Herren Marti und Simoni von der AlpTransit
Gotthard AG, die Herren Gygi und Mayer von der SBB,
sowie Peter Füglistaler, Direktor des Bundesamtes für
Verkehr.
Seien sie alle, Vertreter von Politik, Wirtschaft und Verwaltung, als Gäste bei uns herzlich willkommen.
Der Weltrekord am Gotthard ist seit heute Nachmittag
Realität. Wir Sedruner sind mächtig stolz, dass der
Ils sunatibas sepresentan
8
Hauptdurchschlag hier in Tujetsch, an der Rheinquelle,
erfolgt ist. Wir haben den Bau des Gotthard-Basistunnels stets begrüsst und im Rahmen unserer Möglichkeiten auch tatkräftig unterstützt. Seit 1989 befassen
sich die Gemeindebehörden sehr intensiv mit dem
Grossprojekt NEAT (bis 1993 Gion Beer, 1993 – 2005
Placi Berther). Die Beziehungen zwischen der AlpTransit Gotthard AG und der Gemeinde wurden zwar in einer Rahmenvereinbarung geregelt. Wo immer sich
neue Fragen an der Schnittstelle Tunnelbau und Gemeinde stellten, mussten jedoch Lösungen gefunden
werden. Der Tunnelbau und das Leben in der Gemeinde Tujetsch waren über viele Jahre eng miteinander
verbunden. Dabei sind viele persönliche Bekanntschaften und Freundschaften entstanden, die über
eine Zweckgemeinschaft hinausgehen und auch den
Abschluss der Arbeiten einmal überdauern werden.
neuen Herausforderung stellen. Wir wollen dabei die
zurückbleibende Hardware aber auch all die Erfahrungen und geschaffenen Netzwerke dafür nutzen, unserer Gemeinde und unserem Tal Perspektiven und
Chancen zu eröffnen. Das können wir allerdings nur
selber glaubwürdig und nachhaltig an die Hand nehmen.
Von der Vision Porta Alpina bleiben der Ausbruch der
Wartehallen, viel auch internationale Aufmerksamkeit
und der Traum, dass sich der Anschluss von Sedrun
aus an die Transiteisenbahnlinie doch noch realisieren
lässt. Die Glut dieser Vision wollen wir auf keinen Fall
erlöschen lassen. Den Zugang zum Basistunnel über
den 800m langen Vertikalschacht einfach zuzubauen,
ist wahrscheinlich die einfachste und sicherste Lösung, den Bahnbetrieb im Tunnel nicht zu beeinträchtigen. Den abgesicherten Risiken für den Bahnbetrieb
stehen aber immer auch verpasste Chancen entgegen.
Gemeinde und Kanton haben das Vorhaben deshalb
nicht beerdigt, höchstens tiefgekühlt. Wenn die SBB
als Betreiberin des späteren Betriebs und der Bund
aufgrund neuer Entscheidungshilfen ihre abwehrende
Haltung in Frage stellen, unser Fünklein Hoffnung
reichte immer noch dafür aus, das kalt gestellte Projekt
zum Auftauen zu bringen.
Vom Zwischenangriff in Sedrun aus konnte der Baufortschritt am Basistunnel massgeblich gesteuert und
beschleunigt werden. Für die Gemeinde bedeuteten
die ungewohnten Bauarbeiten mit vielen Mineuren und
Ingenieuren im Dorf, komplexen Bauinstallationen und
zigtausend Besucherinnen und Besucher eine spezielle Herausforderung. Weil wir aufeinander Rücksicht
genommen haben, Konflikte frühzeitig erkannt und lösungsorientiert aufeinander zugegangen sind, wird der
Bau des Gotthard-Tunnels in Sedrun und in unserer
Gemeinde in guter Erinnerung bleiben. Der Bau des
Tunnels hat unser Dorf verändert. Materialdeponien,
Zufahrtsstrassen und andere Infrastrukturen werden
zurück bleiben und uns an eine bewegte Zeit in der
Geschichte der Gemeinde Tujetsch erinnern.
In Anbetracht, dass die Arbeiten des Zwischenangriffs
in Sedrun in den nächsten Jahren zu Ende gehen,
müssen wir uns aber so oder so auf die Zeit danach
einstellen. Wir lassen aber – ich habe es bereits erwähnt – deswegen die Köpfe nicht hängen sondern
orientieren uns mit neuen Ideen in die Zukunft. Drei
Projekte stehen dabei im Vordergrund: Der Zusammenschluss der Skigebiete von Andermatt und Sedrun, der Bau eines Ferienresorts und die Inszenierung
der Rheinquelle. Den Auftakt bildete gestern Nacht die
offizielle Einweihung des Leuchtturms auf dem
Oberalppass. Der Turm soll über die nächsten Jahre
Wegweiser für eine nachhaltige Entwicklung sein.
Vielen wäre an dieser Stelle für die Zusammenarbeit zu
danken: dem AlpTransit-Chef Renzo Simoni und seinem Vorgänger Peter Zbinden sowie den Verantwortlichen des Zwischenangriffs Sedrun, Heinz Ehrbar, meinem Vorredner Hartmuth Höfle, Alfred Seiler und
Jakob Blickenstorfer, sowie allen an der Ausführung
Beteiligten, welche die Interessen und Anliegen der
Gemeinde nicht bloss als störend und lästig wahrgenommen haben, sondern sich ernsthaft damit auseinandergesetzt haben.
Ich komme zu Schluss.
Im Namen der Tujetscher Bevölkerung gratuliere ich
allen am Projekt Beteiligten zum Hauptdurchschlag,
zum Weltrekord am Gotthard und danke der AlpTransit
für die Organisation und Einladung zum heutigen
Volksfest in Sedrun.
So bin ich überzeugt, dass wir uns auch über den
Rückbau mit den notwendigen Projektanpassungen
auch unter Berücksichtigung der geänderten Bedürfnisse der Gemeinde arrangieren werden.
Jeu engraziel cordial per la confidonza, il sustegn e
Vossa viseta. Viva la NEAT, viva la Svizra
Was oder wer bleibt zurück, wenn die Mineure und Ingenieure Sedrun verlassen haben und die Installationen zurück gebaut sind?
Wer zurück bleibt sind wir, liebe Tujetschins. Wir werden nicht in eine Posttunnel-Depression verfallen: mit
dem freiheitlichen Stolz der Bergbevölkerung werden
wir heimatverbunden und zukunftsorientiert uns der
Schegie che la fiasta da perforaziun ei stada el center ha
ei valiu da sefatschentar cun ina ni l’autra autra caussa.
L’emprema etappa dallas lavineras a Plauncas Niregl ha
buca saviu vegnir exequida sco previu. Pliras protestas
han entardau igl entir program. Cul davos digl onn 2010
ein las protestas denton liquidadas, aschia che la Re-
9
tegn amortisaziuns dalla facultad finanziala ed administrativa egl import da frs. 2’637’719.85 (onn vargau frs.
3’462’576.43).
genza ha saviu approbar il project. Las lavurs entscheivan el decuors dalla primavera 2011. Sin fundament dil
project da lavineras ston las mesiras da cumpensaziun
vegnir extendidas. Entochen la terminaziun dil plazzal
da lavur indemnisescha l’AlpTransit ils cuosts (mesiras
da cumpensaziun NHG) al cantun. Ils contracts da cultivaziun che l’AlpTransit ha serrau giu vegnan abdicai e
serrai giu daniev entras il cantun.
Per la finanziaziun dalla nova casa da tgira a Sedrun
(prefinanziaziun) ei vegniu fatg ina reserva da frs.
900’000.00. La suprastonza communala ha decidiu
d’amortisar supplementarmein la facultad administrativa
per frs. 1’767’043.00.
Il «cashflow» dil quen current (gudogn avon las amortisaziuns e la reserva per la prefinanziaziun dalla Tgèsa s.
Vigeli) munta a total frs. 3’653’499.18 (onn vargau frs.
3’517’558.68).
Gia avon las decisiuns dil cussegl da vischnaunca e dalla radunonza da vischnaunca concernent la realisaziun
d’in lag a Claus Surrein ei l’AlpTransit sedeclarada promta da formar il terren dalla deponia aschia, ch’il lag sa
vegnir realisaus senza pli gronds moviments da terren.
Quellas lavurs ein succedidas senza consequenza da
cuosts per la vischnaunca. Quei ei mo stau pusseivel
muort ils buns contacts e la bunaveglia dall’AlpTransit e
digl uffeci federal da traffic. Ulteriuras informaziuns davart il lag Claus Surrein ein d’anflar en quest rapport sut
la sparta economia e turissem.
Quen d’investiziun
Il quen d’investiziun dalla facultad administrativa cuntegn expensas per investiziuns egl import da frs.
2’840’725.88 (onn vargau frs. 2’844’507.79) ed entradas
da subvenziuns e contribuziuns da frs. 1’370’652.18
(onn vargau frs 997’585.61) aschia ch’ei seresulta investiziuns nettas da frs. 1’470’073.70.
Il quen d’investiziun dalla facultad finanziala cuntegn expensas da frs. 35’000.00 ed entradas da frs. 154’500.00.
La dislocaziun dalla lingia da tensiun aulta che traversescha la zona d’industria ha era fatschentau igl onn 2010
las autoritads. Il cussegl da vischnaunca e la votaziun
all’urna han approbau il transferiment dalla lingia da tensiun aulta. Il transferiment dalla lingia fuorma ina part dil
project d’exposiziun concernent il sectur dil portal Sedrun che cumpeglia in baghetg per la tecnica da viafier
ed ina punt sur il Rein. La planisada centrala secundara
per il provediment dalla viafier cun forza electrica ei vegnida sistida entras la viafier federala. Suenter
l’approbaziun dil project d’exposiziun entras las instanzas federalas sa il transferiment dalla lingia succeder.
Las lavurs entscheivan igl october 2011, il mars 2012
vegnan ils masts montai ed igl avrel 2012 quentan ins da
saver metter en funcziun la nova lingia.
Las investiziuns nettas dalla facultad administrativa egl
import da frs. 1’470’073.70 han saviu vegnir curcladas
cumpleinamein cun agens mieds. Igl ei seresultau in
avanzament da finanziaziun da frs. 1’283’425.48.
Muort ils buns resultats dils quens annuals dil davos decenni ha la facultad administrativa dalla vischnaunca da
Tujetsch saviu vegnir amortisada entochen sin in import
da frs. 1’414’782.93. Dalla facultad aunc buca amortisada setracta ei da frs. 631’783.88 da menaschis accessoris che ston sepurtar sezs (serenera e dismessa da
rumians). Il rest da frs. 783’001.05 dalla facultad administrativa vegn per la gronda part curclada cun subvenziuns e contribuziuns pendentas (projects forestals). Sin
fundament da quella explicaziun eis ei veseivel che la
vischnaunca da Tujetsch ha scret giu quasi l’entira facultad administrativa per ils 31-12-2010 sin frs. 1.00.
Il davos da matg 2016 vegn l’AlpTransit a surdar il tunnel
alla viafier federala. Era suenter la terminaziun dil plazzal
da lavur dalla NEAT duei Tujetsch disponer d’in implont
da sablun e glera. Per quei motiv sclarescha la vischnaunca ensemen cun ina gruppa d’interess e
l’AlpTransit las opziuns pusseivlas.
Preventiv 2010
Il quen da menaschi prevedeva entradas da frs.
10’927’263.00 ed expensas da frs. 10’858’808.00.
Aschia deva ei in surpli d’entradas da frs. 68’455.00.
Finanzas
Quen 2010
Il quen d’investiziun calculava cun expensas bruttas da
frs. 3’768’000.00. Suenter haver risguardau las contribuziuns e subvenziuns da frs. 2’470’400.00 seresultavan
investiziuns nettas da frs. 1’297’600.00.
Quen current
Il quen current siara cun expensas totalas da frs.
13’007’262.53 (onn vargau frs. 13’554’879.16) ed entradas totalas da frs. 13’123’041.86 (onn vargau frs.
13’609’861.41). Aschia seresulta in surpli d’entradas da
frs. 115’779.33 (onn vargau frs. 54’982.25). Il quen cun-
Il gudogn avon las deducziuns (cashflow) muntava frs.
976’455.00 aschia ch’ei deva in deficit da finanziaziun
da frs. 321’145.00.
10
Departament baghegiar, forestalesser
ed ambient
objects e sanaziuns, 28 pegnas scalegl e cheminées, 3
scaldaments centrals, 8 pumpas da calira, 2 installaziuns da gas.
Tenor la nova lescha da fiug cantunala ein las vischnauncas obligadas da controllar periodicamein tenor turnus
ils objects. Pigl onn vargau ei quei stau 184 controllas
periodicas. Plinavon havein nus fatg inspecziuns tier
158 edifecis, q.v.d. collaudaziuns, controllas sil baghetg
e controllas supplementaras.
Ils cuosts totals digl uffeci muntan a frs. 49’105.00 (frs.
43’033.00). Per las lubientschas ei vegniu incassau frs.
10’028.00 (frs. 10’570.00). Dils cuosts restonts da frs.
43’077.00 (frs. 36’463.00) surpren la vischnaunca da Tujetsch frs. 19’080.50 (frs. 15’524.20).
Vicepresident
André Schmid
Baghegiar
Igl onn 2010 eran 1814 (1798) baghetgs sin territori dalla vischnaunca da Tujetsch schazegiai tier l’ Assicuranza
da baghetgs dil Grischun (GVG) per ina valeta da frs.
799’944’100.00.
Uffeci da baghegiar
Ina gronda part dallas lavurs digl uffeci da baghegiar serepetan onn per onn. Sco in impurtont post da survetsch
alla publicitad sespruein nus da cussegliar e segidar
aschi bein sco pusseivel. Las differentas midadas da leschas ed ordinaziuns pretendan adattaziuns dallas
structuras ed il survetsch vegn adina pli cumplex.
Baghetg da scola Sedrun
Igl onn vargau havein nus saviu cuntinuar cun la sanaziun dalla casa da scola a Sedrun. La tribuna en sala da
gimnastica adempleva dapi biars onns buca pli ils basegns dallas uniuns localas e sco local plurivalent per
sedutas da tut gener. Sper la tecnica sesanflava era
l’acustica en in stan munglus. Per occurrenzas dallas
uniuns localas empruavan ins da megliurar la situaziun
cun differents provisoris.
Sut la sparta ambient ha la vischnaunca reorganisau il
survetsch dalla deponia Prau Cumin. La premissa che la
dismessa da rumians stoppi purtar sesezza adempleva
la vischnaunca per dabia buca (deficit annual da rodund
80’000.00 tochen 90’000.00 francs). Cun ina nova lescha d’economisaziun dils rumians ed in niev regulativ
da taxas vegnan ils cuosts egl avegnir cuvretgs cun entradas ord ina taxa fundamentala e la taxa sil quantum.
La taxa sil quantum vegn eruida cun ina nova stadera,
quei che garantescha in gest sistem.
Per la planisaziun ha la vischnaunca tratg neutier ina firma specialisada, numnadamein il biro da planisaziun per
ils indrezs da tribunas, Stage Live cul planisader Chris
Bodmer. Duront la planisaziun ha la vischnaunca era involvau tuttas uniuns localas cun in direct interess per ils
basegns da nossa tribuna. Duront la stad ei la tribuna
vegnida sanada radicalmein. En special ei l’entira tecnica (electricitad, glisch, acustica, aultplidaders etc.) vegnida remplazzada e modernisada. A caschun dall’informaziun publica digl 1. d’october 2010 ei l’infrastructura
vegnida messa en funcziun l’emprema ga e las novas
investiziuns ella tribuna ein secumprovadas cumpleinamein.
Igl onn passau ei l’activitad sil sectur da baghegiar danovamein stada fetg gronda. Sper ils objects ordinaris
ein cunzun da menziunar il plazzal dalla NEAT, la sanaziun dalla via cantunala Garmischeras/La Tscheppa sco
era la sanaziun dallas gallarias denter Tschamut ed il
Pass Alpsu entras la MGB. En vischnaunca eis ei vegniu
construiu buca meins che siat casas novas. Ultra da
quei ha ei dau numerusas engrondaziuns, midadas ni
era lavurs pli pintgas vid baghetgs existents.
La cumissiun da baghegiar ha giu 21 sedutas ed ha
tractau en tut 80 damondas, predamondas ni fatgs da
baghegiar. Dalla suprastonza communala ein 68 lubientschas da baghegiar vegnidas concedidas.
Stradalesser e traffic
La gronda reit da vias da quartier (rodund 12 km), sendas els habitadis e vias da megliuraziun (rodund 40 km)
caschuna aults cuosts el manteniment e la segirtad.
Cunzun la dismessa da neiv ei fetg pretensiusa. La vischnaunca ha per intent da mantener las vias da colligiaziun en in bien stan e vegn persuenter ad augmentar
las investiziuns el manteniment.
Polizia da fiug e polizia communala
El decuors digl onn 2010 ha la polizia da fiug Sursassiala dau las suandontas lubientschas da fiug: 56 per novs
11
In’autra finamira ei da promover in bi maletg dils vitgs
cun tener schuber las vias, segar ils plazs publics, plazzar flurs e far remaduras. Nossa vischnaunca viva principalmein dil turissem. Nos hosps, denton era nus tuts,
dueien sesentir bein ed haver plascher da bials vitgs
muntagnards.
Uaul Cavorgia, november 2010
Projects forestals
L’Ondadusa II
En la secunda etappa dil project l’Ondadusa II ei vegniu
construiu 52 m rempars permanents, 67 m reits per tener si la neiv ed 80 m rempars encunter la cufla. Quellas
lavurs ein vegnidas exequidas entras la firma da baghegiar Bianchi SA da Sursaissa. La gruppa forestala ha
eregiu 192 m rempars temporars ord lenn castagner,
dislocau il tuorn da suga a distanza liunga e plantau
1’000 plontinas pegn sin la surfatscha dallas lavineras
lenn. Ils cuosts totals dil project l’Ondadusa II 2010
muntan a frs. 620’997.00.
Nova fontauna a Selva
Forestalesser
Persunal
Duront il temps da stad ha la gruppa d’uaul, avertura e
turissem saviu occupar 12 persunas. Cun la fin da mars
2010 ha Erwin Monn da Rueras bandunau nies menaschi. El ha luvrau 15 onns tier il forestalesser sco bostger. Per siu engaschi e tut il prestau engraziein nus fetg
e giavischein ad el era vinavon tut bien.
Cun l’entschatta avrel ha la vischnaunca engaschau dus
novs luvrers. Peter Jemmi da Castrisch ha surpriu il post
da cau-bostger. Ils davos onns ha el luvrau tier il surprendider per lavurs d’uaul Solèr SA, Uors. Igl onn 2009
ha Peter Jemmi serrau giu cun success la scolaziun sco
cau-bostger.
Roman Simonet da Mompé-Medel ei vegnius pladius
sco bostger. Ad els giavischein en lur novas plazzas bia
plascher e cuntentientscha.
Lavineras lenn L’Ondadusa
Reits encunter curdada da crappa a s. Brida
Dado s. Brida ei vegniu baghegiau la primavera vargada
240 m rempars encunter curdada da crappa (Stein-
Raccolta da lenna
El decuors dalla stad e primavera ei vegniu pinau la suandonta lenna:
Utilisaziuns sfurzadas
Tagl lenna uaul Cavorgia
Tgira Carmihut/Selva
Tgira Liets
Tgira Milez
Diversas
Total
592
515
395
129
92
262
1’985
m³
m³
m³
m³
m³
m³
m³
Reits encunter curdada da crappa
12
Ambient
schlagnetze). Quei muort prighel da curdada da crappa
ord igl uaul da Carmihut sin la viafier Matterhorn Gotthard sco era sin la via cantunala. Dils cuosts totals da
frs. 469’280.00 surpren il cantun 71%. Il rest vegn partius sin la viafier Matterhorn Gotthard e igl uffeci da construcziun bassa dil Grischun.
Serenera e canalisaziun
Igl onn vargau ei la sanaziun dalla serenera ida vinavon
tenor il program adattau. Igl ei vegniu remplazzau bia
cundrezs tecnics, pumpas ed indrezs da mesiraziun e
pilotaziun. Las lavurs da sanaziun van vinavon e vegnan
ad esser terminadas sco previu cun la fin digl onn 2011.
Masts da sittar lavinas ella Val Vadretg e Val Vallatsch
La primavera ha il cantun approbau il project per ereger
masts da sittar lavinas ella Val Vadretg. Aschia ei beinspert vegniu entschiet cun las preparativas per che las
lavurs sappien vegnir terminadas sin la fin d’atun. Dus
masts ein vegni plazzai sisum la Val Vadretg ed in ulteriur sisum la Val Vallatsch. L’entschatta november ein ils
3 stabiliments vegni pri en funcziun. In’emprova generala cun tut las mesiras da segirtad ha giu liug igl emprem
da december. Cun il niev sistem da sittar lavinas eis ei
pusseivel da descargar periodicamein las spundas dalla
Val Vadretg e la Val Vallatsch. La resca che la lavina ord
la Val Vadretg periclitescha la via cantunala sco era la
viafier vegn reducida considerablamein. Medemamein
sa era il temps da bloccada dalla via sin il tschancun
denter Dieni e Selva vegnir sminuius. Quei porta in grond
avantatg per ils hosps ed indigens da Selva e Tschamut.
Ils cuosts d’investiziun muntan a frs. 532’293.00. Il cantun surpren 71% ed ils cuosts restonts vegnan reparti
ulivamein sin la viafier Matterhorn Gotthard, igl uffeci da
construcziun bassa dil Grischun e la vischnaunca.
Protecziun dalla natira
Dismessa da rumien
Il stabiliment ed il menaschi dalla rimnada da rumien a
Prau Cumin ei staus pli u meins sco tochen da cheu. Ei
vegn vinavon rimnau mo rumians blocconts, rumians da
baghetgs ston vegnir dai giu ella deponia regiunala a
Rueun. Rumians da casa ston vegnir deponi ellas tegias
da rumians existentas, las qualas vegnan svidadas entras la Regiun Surselva.
Da niev vegnan tuts rumians pesai en nies stabiliment da
rimnada a Prau Cumin. Cun ina gronda stadera, sin la
quala ins sa carrar cugl auto, eis ei pusseivel dad eruir
la peisa exacta. Sin fundament da quella peisa ei la taxa
da diever da pagar.
Entuorn la plazza da rimnada da rumians verds eis ei
vegniu construiu ina seiv. Quella seiv duei procurar per
meglier uorden sigl entir plaz. La deponia da rumians
verds ei naven digl onn 2011 mo pli aviarta duront ils
temps d’avertura dalla deponia da rumians blocconts.
Ella sanaziun dil stabiliment per la rimnada da rumians
eis ei vegniu investau la summa totala da rodund frs.
110’000.00.
Mast da sittar lavinas
Sanaziun via d’uaul Cavorgia
La via tras igl uaul Cavorgia ei vegnida baghegiada duront ils onns 1963-66. Suenter bunamein 50 onns ei stau
necessari da sanar plirs tumbins d’aua che ademplevan
buca pli lur funcziun. Quella lavur ei vegnida exequida
entras la firma indigena Loretz SA. Muort ina sbuada
dalla via en la Val Gierm ei vegniu construiu leu in canaster lenn. Tal ei vegnius eregius dalla gruppa forestala.
Ils cuosts totals per quellas duas lavurs da sanaziun
muntan a frs. 112’519.00. Il cantun surpren 61% dils
cuosts.
Stadera dalla deponia Prau Cumin
Malauras
Legreivlamein essan nus stai protegi da pli gronds donns
da malaura. En tuts graus stuein nus vinavon star attents
ed instradar ad uras mesiras per minimar eventuals
donns en consequenza da malauras.
13
Departament educaziun, cultura e sport
pretendan dad esser allerts ed agir cun precauziun. La
nova ulivaziun da finanzas stada en votaziun ils 7 da
mars 2010 ei bein ida dall’aua giu denton vegn la proxima schi segir sco igl amen en baselgia. Spanegiai astgein nus era esser sin il resultat final dalla nova lescha
da scola dil cantun Grischun. El decuors digl onn 2011
vegn il parlament cantunal a sefatschentar cun la revisiun da quella lescha.
Ils cussegls da scola da Tujetsch, Mustér e Medel ein a
vesta dalla digren dil diember da scolars gia seradunai
pliras gadas per ponderar e planisar eventualas collaboraziuns raschuneivlas. Sche la tendenza demografica
negativa cuntinuescha ein collaboraziuns, oravontut
arisguard ils scalems superiurs dallas treis vischnauncas, inevitablas.
Geraua
Eveline Soliva
Educaziun
Il rapport annual davart la sparta scolaresser tanghescha
adina dus onns da scola. Perquei sa ei schabegiar ch’ei
vegn rapportau da fatgs ch’ein gia daditg vargai sco era
da projects futuristics.
Igl onn da scola 2010 savessen ins metter sut il motto
18
16
14
12
10
8
6
4
2
«Scola en moviment»
0
Als affons dad oz maunca meinsvart il moviment sufficient. Els vegnan per part transportai cun il bus a scola,
duront l’instrucziun vegn ei sesiu bia dil temps ed a casa
ei il prighel ch’ei vegn stau uras ora avon televisiun ni
computers aschia ch’il moviment necessari vegn alla
cuorta. Confederaziun e cantun porschan dapi entgin
temps programs e scolaziuns per promover il moviment
dils affons. Era nossa scola ei stada promta da separticipar ad in da quels. Nicoletta Marino ha absolviu ils
cuors da menadra e surpriu l’incarica da scolar il cerchel
scolastic. Il moviment duei buca succeder mo sil plaz da
pausa ni en halla da gimnastica mobein era duront
l’instrucziun.
1996 1997 19981999 2000 2001 2002 20032004 2005 20062007 2008 2009 2010
Svilup dallas naschientschas 1996 – 2010
Persunas d’instrucziun
Igl onn da scola 2010/11 instrueschan en tut 16 persunas d’instrucziun en pensum cumplein ni parzial en nossa scola populara.
Ina midada ha ei dau igl onn da scola 2010/11 tier las
persunas d’instrucziun dil scalem superiur. Suenter che
Vigeli Jacomet e Hans Monn han encuretg novas sfidas
ein lur pensums d’instrucziun per il scalem superiur vegni surdai a Kai Hinrichsen e Gieri Spescha. Il pensum
da Gieri Spescha cumpeglia l’instrucziun da lecziuns pil
scalem superiur e primar ed ei ina sligiaziun interimistica
per in onn.
Nicolina Cathomen-Giossi da Rueras ha survegniu
l’incumbensa d’introducir affons da lungatg jester el romontsch. Insumma ei l’integraziun da tals affons e da lur
famiglias in impurtont pensum per scola e vischnaunca.
Viers la fin digl onn havein nus deplorablamein retschiert
treis abdicaziuns. Ciril Monn ha inoltrau sia abdicaziun
per la fin digl onn da scola 2010/11 e terminescha suenter in engaschi da 41 onn siu pensum da scolast primar.
Sco siu successur han il cussegl da scola e la suprastonza communala elegiu Sandro Tomaschett da Trun.
El vegn ad entscheiver siu pensum cun igl onn da scola
2011/12. Medemamein abdicau lur pensums parzials
d’instrucziun dil scalem superiur han Katja Maissen e
Kai Hinrichsen e quei sin la fin digl onn da scola 2010/11.
A tuts treis partents admettein nus in sincer engraziament pigl engaschi en nossa scola.
Scolars en moviment
Medemamein en moviment ei igl entir sectur da scola.
Da dretg e seniester vegn cumandau da far refuormas e
dau directivas. Il svilup demografic, ils giavischs da geniturs sco era las tendenzas pedagogicas e didacticas
14
Anflar persunas d’instrucziun da lungatg romontsch pil
scalem superiur vegn pli e pli problematic e nus astgein
esser satisfatgs da haver anflau ina buna soluziun pil
proxim onn da scola. Cun l’entschatta digl onn da scola
2011/12 surpren il convischin Adrian Cathomas in pensum cumplein d’instrucziun sco scolast real. Per cuvierer las lecziuns restontas dil scalem superiur e primar
havein nus giu il cletg d’anflar cun Gieri Spescha ina
sligiaziun intermediara, purschend ad el per in ulteriur
onn in pensum cumplein.
magari malruasseivel. Nus giavischein ad el pigl avegnir
vinavon plascher e satisfacziun en siu pensum d’instrucziun.
En regurdientscha
Alla fin digl onn 2010 ha nies anteriur scolast Vinzens
Pally-Brugger da Rueras priu nunspitgadamein cumiau
da nus. Suenter maldispostadad e cuorta dimora el spital eis el spartius da quei mund. Vinzens Pally ei naschius igl onn 1937 a Tschamut en ina famiglia purila.
Suenter las scolas dalla val ha el absolviu il seminari da
scolasts a Cuera nua ch’el fa la patenta da scolast primar igl onn 1959. Immediat ha el entschiet sia carriera
da scolast a Rueras (1959–1996) e terminau quella 1998
a Sedrun. El ha pia dau nuninteruttamein scola duront 40
onns. Sias classas preferidas ein stadas il scalem bass.
Sper il pensum da scola eis el s’engaschaus fermamein
per la cultura da cant e musica. El ha dirigiu il chor e la
musica, ei staus onns alla liunga organist e medemamein
surpriu posts politics e presidis per ina e l’autra organisaziun. Ad el lein nus engraziar da tut cor per sias stentas e lavur.
Entras novaziuns e refuormas sco p.ex. l’introducziun da
novs lungatgs jasters ni l’integraziun d’affons cun basegns specials vegnan cuntinuadamein dapli pensums
adossai allas persunas d’instrucziun. In ulteriur fatg ei
che las classas vegnan adina pli heterogenas e consequentamein drovan las persunas d’instrucziun adina
dapli temps e forza per dar damogn era a quella situaziun. Tut quellas novas refuormas pretendan da nossas
persunas d’instrucziun in engaschament extraordinari e
mo cun in tal engaschi reussescha ei da mantener la
buna qualitad dalla scola. Quei engaschament mereta
respect e renconuschientscha. Al meinascola ed allas
persunas d’instrucziun admettein nus in cordial engraziament per lur grond engaschi.
Giubileums da survetsch
A caschun dalla radunonza da vischnaunca dil december 2010 ein duas persunas dalla sparta scolaresser vegnidas honoradas per lur giubileums. Ad omisdus giubilars admettein nus in grond e resentiu engraziament per
lur engaschi en favur da nossa scola.
Scolast Ciril Monn per siu engaschi da 40 onns
Igl onn 1970 ha Ciril entschiet sia carriera scolastica en
nossa scola sco scolast primar. Duront ils 40 onns instrucziun da scola dil Ciril ha ei dau immensas midadas,
la moda d’instruir ei semidada, ils mieds d’instrucziun e
la tecnica denton era ils affons e geniturs, insumma la
societad ein semidai dil taliter. Ciril ha teniu petg a tut
quellas midadas ed introduciu en sia moda da dar scola
quei ch’el ha giudicau per bien e prudent e quei cun
success entochen sia pensiun. A Ciril giavischein nus in
buna finiziun da sia carriera scolastica e per siu temps
da pensiun tut il bien, oranvontut cuntentientscha e
buna sanadad.
Vinzens Pally
Transports
Sin fundament d’ina moziun da cussegliera Gelgia
Deplaz ha il cussegl da vischnaunca decidiu che tut ils
affons dalla medema fracziun astgien far diever dil bus
da scola, aschilunsch sco ei ha plaz. Il cussegl da scola
ha realisau quella incumbensa aschia ch’ils affons tochen la 6avla classa san far certs viadis cul bus.
Scolast Ervin Cathomas per siu engaschi da 35 onns
Sia carriera scolastica ha Ervin entschiet en nossa scola
igl onn 1975. Ils emprems 10 onns ha Ervin instruiu il
scalem miez e dapi igl onn 1985 instruescha Ervin il scalem secundar. Ervin ha naturalmein era fatg atras immensas midadas ella pedagogia e didactica da scola. El
ei denton adina s’interessaus dallas novaziuns sil sectur
educativ e ha nuota schau stermentar dil svilup rasant e
Perforaziun tunnel da basa
In grond eveniment per nossa val ei la perforaziun dil
tunnel da basa dil Gottard stada. Cheu han las scolas
era surpriu ina part ed embelliu igl act festiv cun ina fetg
biala presentaziun. Ina fiasta gartegiada che vegn segir
a star a tuts en buna memoria.
15
bau quei project d’integraziun e contribuescha duront ils
proxims dus onns in sustegn finanzial per la promoziun
dil romontsch ella gruppa da termagls «Ils Pluscheins».
Cun quei project vegn l’integraziun dils affons da lungatg
jester promovida gia tiels pignets e levgescha cheutras
il pass en scoletta.
Scolars duront lur producziun
Advent
Radio e televisiun han accumpignau ils affons en lur
acziuns d’Advent. Venderdis, ils 3 da december 2010,
ha la televisiun emess directamein da Rueras. Ils affons
da scoletta da Gelgia e Letizia han collaborau.
Ils Pluscheins fan ina pausa
Cass d’eveniments specials
Scoletta
Il cussegl da scola ha gia creau avon dus onns in concept co agir en cass d’eveniments extraordinaris. Denter
auter ei era stau previu da far in alarm ensemen cun ils
pumpiers. Quel ha giu liug gievgia, ils 4 da november
2010.
Il scenari ei staus il suandont: En casa da scola era rut
ora in fiug giu en tschaler. Il fem era sederasaus ella part
sutterrana entochen si el tract da scola. Pliras classas
eran enserradas e savevan buca sortir. Ina classa era
cumpigliada directamein. Plirs scolars eran tussegai dil
fem aschia ch’els eran senza schientscha.
Igl alarm ei staus per tuts in bien experiment per mirar
co tuttas instituziuns lavuran ensemen en in tal cass. Il
beinreuissir digl exercezi ei d’engraziar alla oreifra organisaziun e collaboraziun dalla gruppa da pumpiers e dalla squadra da sanitad.
Il diember dils affons da scoletta dils proxims onns ei
vegnius analisaus da rudien. Muort la digren dallas naschientschas ston ins adina puspei sedumandar con
ditg ins sa menar duas partiziuns da scoletta. Il cussegl
da scola ei vegnius alla conclusiun ch’ei fa pil mument
senn da mantener las duas partiziuns damai ch’il diember d’affons per annada s’augmenta levet e semantegn
per ils proxims quater onns. Decisiv vegn era ad esser il
niev diember da scolarets per ina partiziun che vegn fixaus en la nova lescha da scola.
Cultura
Museum La Truaisch
El decuors digl onn da gestiun ha la curatura dil museum, Barla Monego, contonschiu cumpleinamein la
finamira da porscher als visitaders dil museum ina exposiziun fetg attractiva e zun varionta.
Ils scolarets da Tujetsch cun lur mussadras
Ils pluscheins – project d’integraziun
In museum ei mo lu interessants ed attractivs sch’ei dat
era activitads el museum. La realisaziun d’exposiziuns
specialas ei ina dallas premissas per dar veta ad in museum.
Cun la gruppa da termagls «Ils Pluscheins» eis ei reussiu
da lantschar in project d’integraziun. Il cantun ha appro-
16
Exposiziun «Cultura da glin»
L’ovra Cultura da glin, creada da Barla e Sep MonegoVenzin e regalada dalla Banca Raiffeisen Tujetsch,
cumplettescha novissimamein noss’exposiziun permanenta el museum. Als visitaders documentescha
quell’exposiziun cun las figuras ed utensils en miniatura
a moda visuala l’elavuraziun d’antruras dil glin. Ils visitaders demuossan grond interess per quell’exposiziun.
Tier l’exposiziun Pietad populara fuorman aunc treis
ulteriuras exposiziuns parts parzialas da quella, il temps
d’Advent, il temps da Cureisma ed il temps da Pastgas.
Il faner el curtin dil Museum La Truaisch ha surviu duront
il temps d’Advent e Nadal sco liug d’exposiziun per las
stallas e figuras da Nadal. Il faner ei semussaus sco liug
zun adattau per ina tala exposiziun ed ha dau a quella
exposiziun in tempra tut speciala.
Exposiziun temps d’Advent
Figura da glin
Visitaders
Duront igl onn da gestiun havein nus astgau beneventar
entuorn 1900 persunas el museum. Ils numerus resuns
positivs dils visitaders attestan che l’exposiziun dil museum, oranvontut l’exposiziun da cristallas e las exposiziuns specialas vegnan appreziadas zun fetg.
Exposiziun «60 onns barschament da Selva»
L’exposiziun speciala 60 onns barschament da Selva,
lantschada il zercladur 2009, ha priu sia fin cun Pastgas
2010. Quella exposiziun ha carmalau numerus visitaders
da lunsch e da maneivel.
Abdicaziun / Elecziun
El decuors digl onn da gestiun ha Barla Monego-Venzin
communicau ch’ella abdicheschi siu engaschi sco
curatura dil museum sin la fin da zercladur 2011. Nus
deplorein secapescha zun fetg quella abdicaziun, havein denton tutta capientscha ch’ella vul era aunc guder
ensemen cun siu consort la sera dalla veta. Duront in
tschuppel onns ei Barla s’engaschada cun tgierp ed
olma per nies museum ed ha dau nova veta al Museum
La Truaisch. Per quei ordvart grond engaschi engraziein
nus cordialmein ad ella.
La suprastonza communala ha elegiu Vendelin Hendry
da Camischolas sco niev menader dil Museum La
Truaisch. El entscheiva sia incumbensa cun l’entschatta
fenadur 2011.
Exposiziun «Pietad populara»
Cun l’exposiziun speciala Pietad populara eis ei reussiu
als iniziants ed organisaturs – Tarcisi Hendry dil Forum
cultural Tujetsch e Barla Monego curatura dil museum
– da realisar ina exposiziun che sveglia grond interess e
regurdientschas dallas manifestaziuns e fuormas da
pietad dil temps vargau. La gronda schelta da devoziunalias exponidas e las sequenzas da films produci pli
baul documenteschan l’impurtonza dalla pietad ella
veta dil pievel. Il Forum
cultural Tujetsch ha ediu
ina broschura che accumpogna ils visitaders
cun informaziuns detagliadas atras l’exposiziun.
Engraziament
Per il menaschi dil Museum La Truaisch ein pliras persunas stadas engaschadas duront igl onn ora. Barla Monego sco curatura dil museum, Conrad Berther sco substitut dalla curatura e Marlis Decurtins, che procura ch’il
museum seigi adina schubers e bials e che segida dapertut nua ch’ei fa basegns. Per l’exposiziun da cristallas ein Luis Curschellas e Conrad Berther responsabels.
Maletg dall’exposiziun
«Pietad populara»
17
Forum cultural Tujetsch
El decuors digl onn vargau eis ei danovamein reussiu al
Forum cultural Tujetsch da realisar e cuntinuar cun differents projects. Ina viseta sin lur pagina d’internet dat
perdetga dil grond engaschi sin differents secturs dalla
historia, dalla cultura e dil manteniment da beins culturals e da muntada per la vischnaunca da Tujetsch. Als
responsabels dil forum admettein nus in cordial engraziament per lur grond engaschi en favur da nossa cultura locala.
A tuts in cordial engraziament per il ferm sustegn e la
buna lavur prestada.
In grond engraziament s’auda era allas commembras
dalla cumissiun dil museum. El decuors digl onn da gestiun ei la cumissiun dil museum sefatschentada duront
sis sesidas cun differents fatgs dil museum.
Ulteriurs fatgs culturals
«NA, na, anora mass jeu per de biè bétga plé!»
…aschia secloma il cudisch digl autur Tarcisi Hendry
che tracta la historia dall’emigraziun tuatschina ell’America e che vegn presentaus el decuors dalla primavera
2011.
Dapi entgins onns sefatschenta nies premurau archivar
communal e scolast Tarcisi Hendry cun l’emigraziun
tuatschina ell’America. El center dil cudisch stattan las
brevs dils emigrants e cun quei era las persunas che han
scret ellas. Il cudisch descriva il destin da numerusas
persunas singulas e da famiglias dalla Val Tujetsch.
Per l’ediziun da quella grondiusa ovra ha la vischnaunca
da Tujetsch concediu in sustegn finanzial. Nus selegrein
sin la presentaziun dil cudisch ed essan loschs da posseder in’ulteriura ovra historica.
Cruschs sin ils cuolms e pézs
Ina gruppa d’interess che secumpona da Mauro Loretz,
Franz Loretz, Rafael Loretz, Simon Decurtins e Walter
Monn ha giu l’idea da tschentar cruschs cun in cudischet da hosps sin ils cuolms e pézs en nossa val. En
tut ei previu da montar rodund 20 cruschs.
Igl onns 2010 han ils iniziants montau cruschs sin ils
suandonts pézs:
–Péz Pardatschas (Cuolm da Vi)
–Péz Crispalt
–Péz Tgietschen
–«Wintenalpstock»
–Péz Nair
(In tschancun ei la crusch vegnida purtada siadora, denton buca tochen sisium. Quei vegn fatg uonn).
Acquist veglia sprezza da fiug
Suenter liungas contractivas eis ei reussiu al Forum cultural Tujetsch ed alla vischnaunca da Tujetsch d’acquistar
l’emprema sprezza da fiug ch’ei stada en funcziun en
nossa vischnaunca. Ei setracta d’ina dallas pli veglias
sprezzas da fiug en Svizra, la quala ei vegnida construida entuorn igl onn 1870. La vischnaunca ei medemamein
en possess dalla successura sprezza da fiug. Omisduas
sprezzas sesanflan dapresent en scola da Rueras. L’idea
ei d’exponer las duas sprezzas en in liug central el vitg.
Crusch sil Péz Crispalt
Las cruschs vegnan messas a disposiziun dalla vischnaunca. La gruppa d’interess surpren la montascha ed il
manteniment dallas cruschs.
Sprezza da fiug
18
Sport
– Fiasta da perforaziun dil tunnel da basa dil Gottard
(15 d’october 2010)
Plazza da sport Dulezi
Nossa plazza da sport ei fetg multifuncziunala. La stad
stattan la plazza ballapei, la plazza da tennis e la plazza
dira a disposiziun per activitads sportivas e differentas
occurrenzas. Igl unviern sesanfla la patinera sin la plazza
dira e sin la plazza da ballapei san ins far cuorsa liunga.
L’infrastructura vegn utilisada stediamein entras ils clubs
da tennis e da ballapei. Era autras gruppaziuns da sport
indigenas e las scolas senezegian denton dalla purschida.
Sco recumpensaziun pil diever dallas plazzas da ballapei e tennis exequeschan il club da ballapei ed il club da
tennis las lavurs da manteniment vid las duas plazzas da
sport. Quella incumbensa adempleschan els cun gronda
premura e per cumpleina cuntentientscha.
Tenda sin la plazza da ballapei
La purschida vegn era appreziada da nos hosps, e quei
la stad ed igl unviern. Surtut ils camps da giuvenils
schazegian da saver exercitar differentas activitads en in
liug central.
In niev sistem da reservaziun lubescha da reservar
l’utilisaziun dalla plazza da sport (plazza dira e plazza da
ballapei) sur la pagina d’internet dalla vischnaunca
(www.tujetsch.ch; reservaziun objects e localitads).
Medemamein ei la plazza da sport adattada per organisar occurrenzas da tut gener. Sper las occurrenzas
usitadas sco ils divers turniers da sport (ballapei, tennis,
curling) ed il Maraton dalla Surselva han suandontas occurrenzas specialas giu liug el decuors digl onn 2010 sin
la plazza da sport Dulezi:
Cun la plazza da sport dispona la vischnaunca oz dad
ina infrastuctura optimala per il turissem da stad ed era
per il turissem d’unviern e buc il davos era d’in ideal liug
per occurrenzas specialas.
– Campiunadi grischun da tagliar lenna (25 e 26 da zercladur 2010)
19
Departament economia e turissem
Ella fasa d’elaboraziun dil concept ei l’idea da plazzar sil
pass Alpsu ina tuor da signals naschida. El decuors digl
onn 2010 ei la tuor vegnida eregida e montada sper il
center d’informaziun sigl Alpsu. Ei setracta d’ina imitaziun dil «Hoek van Holland», la tuor da signals a Rotterdam. Aschia sesanfla ina tuor da signals schibein alla
tgina sco alla sbuccada dil Rein.
Gerau
Marcellino Giger
Economia e turissem
Project «Inscenaziun Tgina dil Rein»
Il schaner 2010 ha il cussegl da vischnaunca concediu
in credit da frs. 300’000.00 per concretisar il project per
l’inscenaziun dalla Tgina dil Rein, il qual ei vegnius instradaus igl onn 2009 cun la realisaziun dil center
d’informaziun sil pass digl Alpsu. La suprastonza communala ha silsuenter surdau alla firma Steiner Sarnen
Schweiz l’incarica da elaborar il concept per la realisaziun dalla visiun.
Il concept vesa ora sco suonda: La vischnaunca Tujetsch lai schenghegiar in bastiment a Rotterdam. Secapescha ch’il bastiment vegn battegiaus sin il num «Tgina
dil Rein». Silsuenter vegn il bastiment a semetter en moviment naven da Rotterdam enviers la Tgina dil Rein.
Quei viadi vegn a cuzzar entginas jamnas. Tier entgins
marcaus situai sper il Rein vegn ei fatg in paus ed il bastiment survescha sco plattafuorma per informar ils habitonts che vivan ella vischinonza dil Rein (rodund 50
milliuns persunas) sur da nossa bellezia cuntrada e nossa cultura sco era sur dallas purschidas en nossa regiun.
Quei succeda cun organisar occurrenzas ed arranschaments sil bastiment.
Center d’informaziun e tuor da signals
Ils 14 d’october 2010 – in di avon la fiasta da perforaziun
dalla NEAT – ei la tuor vegnida inaugurada ed annunzia
dapi lu l’arrivada dil bastiment.
Fiasta d’inauguraziun
En in proxim pass vala ei dad elavurar in concept
d’utilisaziun per il territori digl Alpsu per saver posiziunar
il bastiment. Quella lavur vegn coordinada cun il cantun
Uri en cumbinaziun cun la colligiaziun dils territoris da
skis.
Arrivaus a Basilea vegn il bastiment dividius en pliras
parts ed aschia transportaus sigl Alpsu cun camiuns. Sil
pass, sper la tuor da signals ed il center d’informaziun,
vegn il bastiment puspei buglius ensemen e duvraus sco
attracziun per far attent sin la Tgina dil Rein.
20
Sedrun Mustér Turissem
sperar ch’ils responsabels prendien la dretga decisiun
per in bien prosperar da nossa biala regiun.
Avon 12 onns han las duas uniuns da cura da Sedrun e
Mustér fusiunau tier ina uniun cun il num Sedrun Mustér
Turissem.
La finamira primara da quella fusiun era da nezegiar sinergias ed aschia esser pli ferms sil marcau.
Ils emprems onns eis ei reussiu als responsabels da
seposiziunar ella fiera e mussar dapli presenza. El decuors dils davos onns ei quei denton vegniu pli e pli
grev. Ils differents partenaris han repetidamein giu meinis divergents. Ina strategia communabla quei che pertucca la fiera ei buca avon maun.
Lag Claus Surrein
L’idea d’ereger in lag en Tujetsch schai gia daditg ell’aria.
En connex cun la deponia da material dalla NEAT ei sedau la caschun da realisar in project a Claus Surrein.
La lavur da Sedrun Mustér Turissem ei vegnida engrevegiada entras quella situaziun. Adina puspei han ins stuiu
far cumpromiss e duvrar bia resursas, seigi quei daners
ni era lavur, per cuntentar tut ils partenaris.
Ils 3 da mars 2010 ha il cussegl da vischnaunca priu ina
decisiun da principi da persequitar la realisaziun d’in lag
a Claus Surrein. Sinaquei ei vegniu formau ina gruppa
da lavur per elaborar la basa per saver prender decisiuns. Ensemen cun signur Bütikofer dil biro da planisaziun Bütikofer Schaffrath Landschaftsarchitekten ha la
gruppa da lavur elaborau in project per in lag natural cun
ina surfatscha da rodund 3’200 m2. Ils cuosts per il lag
ed il baghetg da menaschi ein vegni calculai cun
frs. 1’100’000.00.
Ord vesta da Tujetsch ei la situaziun encunter vest semidada considerablamein ils davos onns, seigi quei cun il
bigliet da skis communabel cun Ursera «GOBA», cun il
project «San Gottardo», cun il niev resort da signur Samith Sawiris ad Andermatt mo era cun la colligiaziun dils
territoris da skis previda. Ch’ins vul nezegiar las schanzas che sedattan, surtut la colligiaziun dils territoris da
skis Sedrun ed Andermatt, ei capeivel. Dalla vart da
Mustér ei denton la fiera encunter ost respectiv sid pli
impurtonta. Muort quellas, denton aunc autras raschuns,
ha ei dau adina dapli opposiziun encunter l’organisaziun
turistica e la lavur ha buca pli saviu vegnir ademplida per
cumpleina cuntentientscha dils partenaris. Dad ina vart
fuss la finamira tenor il project «San Gottardo» da formar
ina suletta destinaziun turistica denter Ursera e Mustér.
Da l’autra vart dat ei exponents che vulessen pli bugen
separar Sedrun e Mustér.
Per saver analisar la situaziun e planisar il futur ha l’uniun
da turissem ensemen cun il cantun incaricau signur
Marcel Friberg dad elaborar ensemen cun ils partenaris
dad omisdus loghens (pendicularas, gastro, commerci e
politica) ina strategia futura. Sut il num «Optima vista» ei
il project vegnius lantschaus. Quella lavur duei mussar si
tgei strategia communabla ch’ei pusseivla respectiv
sch’in futur communabel fa senn.
Visualisaziun lag Claus Surrein
Ils 27 d’october 2010 ei la fatschenta vegnida suttamessa al cussegl da vischnaunca. Il cussegl ha concediu in
credit da frs. 750’000.00 per la realisaziun dil lag, ha
denton renviau il credit da frs. 350’000.00 per il baghetg
da menaschi (tualettas, kiosc). Ils 10 da december 2010
El decuors dalla primavera 2011 vala ei da prender decisiuns per ch’ins piardi buca aunc dapli temps. Lein pia
21
ha la radunonza da vischnaunca susteniu la proposta
dalla suprastonza communala ed ha concediu il credit
da frs. 1’100’000.00.
Silsuenter ei la revisiun parziala dalla planisaziun locala
vegnida approbada entras la votaziun all’urna. Sut resalva dall’approbaziun dalla midada da zona entras la Regenza sa il lag (incl. baghetg da menaschi) vegnir realisaus sco previu. Ins quenta da saver etscheiver cun las
lavurs da construcziun la stad 2011, aschia ch’il lag
stess a disposiziun naven dalla sesiun da stad 2012.
la purschida da stad en nossa vischnaunca ed ella regiun. La damonda suenter plazzas da campar ei aunc
adina gronda e la mobilitad da nossa societad pren vinavon tier.
In lag munta in’ulteriura purschida turistica che duei dar
novs impuls al turissem dalla stad. Il liug a Claus Surrein
ei ord vesta dalla topografia mo era sin fundament dil
fatg ch’ei ha gia ina plazza da grillar leu, fetg adattaus
per in tal project. Il liug ha era potenzial da vegnir sviluppaus vinavon sco zona da recreaziun locala (opziun parc
da reiver etc.). Damai ch’in lag natural ei fetg dependents dall’aura amplifichescha el idealmein la purschida
dil Bogn Sedrun. La suprastonza communala ha per
quei motiv era buca l’intenziun da frenar in svilup dil
Bogn Sedrun muort l’erecziun d’in lag natural.
La damonda schebein ei fuss buca pli prudent da realisar la plazza da campar ed il lag el medem liug ei giustificada. Sin fundament da plirs fatgs ein ins denton vegnius tier la conclusiun da realisar il lag a Claus Surrein
e la plazza da campar a Rueras.
Sendas
In ulteriur aspect che plaida per il project ei il liug central
per differentas purschidas da stad. Las impurtontas
sendas da spassegiar giud il Tgom ni naven da Selva a
Rueras meinan sper la plazza da campar ora.
Igl onn 2010 ei in’ulteriura part dalla sanaziun dallas sendas, tenor il concept da sanaziun, vegnida exequida.
Plirs tschancuns ein vegni megliurai. Preziusa lavur en
connex cul manteniment dallas sendas presta adina
puspei l’Uniun da viandonts Tujetsch.
En connex cun la sanaziun dil viaduct dalla viafier Matterhorn Gotthard a Val Val ei vegniu construiu da niev ina
passarella. Tala ha lubiu da realisar ina nova senda da
spassegiar sin il vegl trassé dil tren naven digl Alpsu entochen a Tschamut. Igl onn vargau ha la gruppa communala construiu il tschancun senda naven dil viaduct
entochen en la via che meina sin la staziun da Tschamut.
Igl onn 2011 ein ulteriuras lavurs da manteniment planisadas. Aschia sa la nova senda vegnir aviarta sin la stagiun da stad 2011. La senda ei en special adattada per
seniors e famiglias cun affons pigns.
Plazza da campar
La «Pro plazza da campar e divertiment Giu Milar» (niev:
Campadi Rein SA) ha inoltrau alla vischnaunca ina damonda da susteniment per la realisaziun d’ina plazza da
campar a Rueras/Giu Milar. A caschun dalla seduta dils
27 d’october 2010 ha il cussegl da vischnaunca decidiu
da sustener la Campadi Rein SA cun ina contribuziun da
frs. 150’000.00. La summa secumpona sco suonda:
En rama dil project «Via dallas quater fontaunas» ei la
ruta dalla senda naven dil lag da Tuma a Maighels vegnida midada. Il viadi ei cun la nova senda in bienton pli
confortabels. La finanziaziun ei succedida entras la
fundaziun «Via dallas quater fontaunas».
– frs. 60’000.00 participaziun vid ils cuosts d’investiziun
dall’infrastructura (tualettas)
– frs. 15’000.00 participaziun vid il capital d’aczias
– frs. 75’000.00 contribuziun a fond perdu
Il liug da sentupada Giu Milar vegn appreziaus dils indigens sco era da nos hosps. La plazza da termagliar, la
plazza da grillar ed il campadi provisoric ein ina buna
purschida da stad. Il campadi provisoric cuntenta denton buca sufficientamein ils basegns. Per saver megliurar la purschida da stad ed aschia saver carmalar dapli
hosps en nossa val, basegna ei novas investiziuns. Entras la realisaziun d’in object plurivalent che survescha
primarmein alla plazza da campar, denton era alla plazza
da grillar e da giugs sa la purschida vegnir megliurada.
Lavurs vid la senda Tuma – Maighels
Ina fetg impurtonta senda en vischnaunca sesanfla denter Mira e la staziun Sedrun. La situaziun cun ils scalems
e negina glisch vegneva adina criticada dalla publicitad.
Igl atun ha la vischnaunca realisau ina sanaziun totala
L’iniziativa privata ei da beneventar e mereta il sustegn
dalla vischnaunca. Il project augmenta l’attractivitad dal-
22
cun dismetter tut ils scalems. Plinavon eis ei vegniu installau daniev ina illuminaziun speciala per sendas. La
nova sulada duei augmentar l’attractivitad da nossas
sendas. Ils emprems resuns ein fetg positivs, cunzun
l’illuminaziun vegn schazegiada.
da hosps ed indigens. La hetta veglia dil glatsch, ch’era
en in fetg schliet stan, ei vegnida allontanada igl october.
Nova tuor cun ruschnera
Senda dalla staziun en niev manti
Il faner ch’era tschentaus sin la plazza da termagliar a
Fallun ei vegnius dislocaus sin la plazza da grillar a Clis.
Il tetg ei vegnius surtratgs cun slondas indigenas. El faner sesanfla ina meisa cun bauns per cass da mal’aura.
Plaz Cadruvi
En collaboraziun cun la Pleiv Tujetsch ha la vischnaunca
realisau ina sanaziun totala dil plaz Cadruvi. Il medem
mument ha la pleiv sanau igl access ed il plaz avon baselgia. Las lavurs finalas vegnan exequidas la primavera
2011. Il plaz Cadruvi ha segiramein buca pli la medema
muntada sco antruras. Cun la nova formaziun vul la vischnaunca augmentar l’attractivitad dil plaz Cadruvi sco
liug da sentupada. Ina tabla historica duei regurdar ils
vegnentsuenter dalla muntada dil plaz Cadruvi.
Faner a Clis
Bogn Sedrun
Dapi il schaner 2010 ei Damian Marino commember dalla cumissiun da menaschi dil Bogn Sedrun. El ha remplazzau Peter Wirth, il qual ei seretratgs.
La cumissiun ei sefatschentada da rudien cun la structura da cuosts dil Bogn Sedrun. Pliras mesiras ein vegnidas pridas per contonscher in respargn. Aschia ein
per exempel las acziuns da reclama vegnidas restrenschidas sin la regiun. Igl ei semussau ch’igl effect dalla
reclama ordeifer la regiun ei fetg mudests.
Duront la sesiun da stad ein ils temps d’avertura vegni
sminui. Quella mesira ha caschunau gronda critica.
Sinaquei ha la cumissiun puspei introduciu las uras
d’avertura usitadas igl atun.
Plaz Cadruvi
Plazzas da termagliar e grillar
Sin la plazza da termagliar a Sedrun ei vegniu plazzau la
primavera vargada in niev urdein. Ina tuor cun la pusseivladad da reiver sco era ina ruschnera augmentan la
purschida da quella plazza, che vegn schazegiada fetg
23
in project per ina cumplettaziun dil bogn da divertiment
cun ina purschida ordaviert. Quei vegn a succeder el
decuors digl onn 2011.
Medemamein ei l’integraziun dalla purschida dil lag
Claus Surrein el menaschi dil Bogn Sedrun in tema. Tier
il lag setracta ei d’ina purschida da stad resp. da
bial’aura, ferton che las aultas frequenzas dil Bogn Sedrun ein igl unviern resp. ils dis da maccort’aura. Aschia
savessen sinergias vegnir nezegiadas. Ina via pusseivla
ei denton era da surdar il menaschi dil lag Claus Surrein
ad ina persuna privata.
La purschida da wellness mo per dunnas la gievgia sera
ei buca curdada sin il resun spitgau. Cun gronda probabilitad vegn’ins a desister sin in tal product el futur.
Las entradas ein sesminuidas en cumparegliaziun cugl
onn 2009. Tier il bogn da divertiment munta la digren
d’entradas ad 8.5% (frs. 18’350.00) e tier il wellness a
0.5% (frs. 1’160.00). Las frequenzas tier il bogn da divertiment ein sil nivel digl onn vargau, ferton che talas
tier il wellness ein sereducidas per 7% (643 persunas).
Nus animein tuttas convischinas e convischins da far
diever dalla purschida dil Bogn Sedrun e dad animar
parents, enconuschents e hosps da medemamein far
quei. Mo communablamein savein nus contonscher in
prospereivel svilup turistic ed ecomonic ella val Tujetsch.
Fiasta digl 1. d’uost
Per l’emprema ga ei la fiasta digl 1. d’uost vegnida organisada sin l’anteriura plazza da tennis a Sedrun. Il niev
plaz da fiasta ei fetg adattaus ed ei curdaus sin in bien
resun, aschia che la fiasta vegn era ad haver liug igl onn
2011 el medem liug.
Frequenzas bogn da divertiment
Il plaid da fiasta ha Renzo Simoni, menader dalla direcziun dall’AlpTransit Gotthard AG, teniu.
Renzo Simoni
Frequenzas wellness
Malgrad la digren d’entradas ei il deficit da menaschi
cun rodund frs. 395’000.00 pli bass che previu el preventiv (frs. 526’800.00). Quei ei primarmein d’attribuir
alla buna disciplina tier las expensas. Surtut ils cuosts
d’energia e da reclama ein sereduci considerablamein.
Era ils cuosts da persunal ein rodund 7.5% pli bass che
previu el preventiv. Plinavon retscheiva il Bogn Sedrun
annualmein 60% dallas entradas ord la taxa da cura
(rodund frs. 79’000.00).
La cumissiun da menaschi ha era fatg patratgs davart il
futur dil Bogn Sedrun. Adina pli fetg semuossa che la
purschida dil bogn da divertiment po buca cuntentar ils
giavischs dalla clientella. Per quei motiv vegn elaborau
24
Departament sanadad, segirtad ed
agricultura
nal da tgira che regia gia dapi varga in onn ell’entira
Svizra. La tscherca da persunal ei era tier la Tgèsa
s. Vigeli fetg stentusa ed ha denter auter caschunau
cuosts ch’eran buca previ el preventiv.
Gronda lavur ha era l’introducziun dalla nova finanziaziun dalla tgira caschunau. Ei ha valiu dad elavurar la
nova structura da tariffas per la Tgèsa s. Vigeli, valeivla
naven digl 1. da schaner 2011, e dad introducir il niev
sistem da BESA (Bewohnereinstufung nach Ressourcen
und Defiziten) cun il niev catalog da prestaziuns 2010.
Quella versiun da BESA surluvrada lubescha allas instituziuns, aschia era alla Tgèsa s. Vigeli, da registrar las
prestaziuns effectivas pli exact e da tschentar quen per
quellas. Per la Tgèsa s. Vigeli vegn quei ad haver in effect positiv quei che pertucca las finanzas.
Gerau
Baseli Berther
Sanadad
Regiun da planisaziun Sursassiala
Allas collaboraturas ed als collaboraturs dalla Tgèsa s.
Vigeli engraziein grondamein per lur engaschi quotidian.
Els han in engrazieivel, denton era stregn pensum. In
engraziament admettein era als commembers dalla cumissiun da menaschi, a Sur Reto Nay ed a tut ils gidonters voluntaris.
Suenter l’approbaziun dil contract da collaboraziun concernent las casas da tgira entras las treis vischnauncas
dalla Sursassiala e la decisiun dil pievel tuatschin da
realisar en Tujetsch ina casa da tgira cun 17 letgs da
tgira ed 8 letgs per attempai, ei ina cumissiun da baghegiar semessa vid la lavur da planisaziun per la casa da
tgira a Mustér. La vischnaunca Tujetsch ei representada
ella cumissiun cul gerau Baseli Berther.
Lavur da giuventetgna Cadi
L’entschatta digl onn 2010 ha il post per la lavur da giuventegna ella Cadi (Giuventetgna Cadi), cun sedia a
Trun, priu si la lavur. Menaus vegn il post da dunna
Gabriela Cabalzar da Schlans.
Sin fundament dils criteris definai ei vegniu menau atras
ina concurrenza d’architectura. Cun la plema ei il project
dil biro d’architectura Aschwanden Schürer da Turitg
ius. Ils projects inoltrai ein vegni exponi publicamein a
Mustér e Tujetsch.
L’entschatta digl onn 2011 ei la planisaziun da detagl,
elavurada entras il suranumnau biro, vegnida inoltrada al
cantun per approbaziun (fasa da giudicament II). Sin
fundament dil giudicament fixescha il cantun las contribuziuns cantunalas per il project. La risposta dil cantun
ei aunc pendenta. Per saver profitar dallas contribuziuns
davart dil cantun sto il niev object a Mustér esser realisaus entochen la fin digl onn 2013.
Primarmein sedrezza la lavur da giuventetgna als giuvenils denter 13 e 16 onns. En secunda lingia vegnan denton era giuvenils pli vegls naven da 16 onns plidentai, en
special ils commembers dallas uniuns da giuventetgna.
La luvrera da giuventetgna stat medemamein a disposiziun sco persuna da contact a tuttas persunas che han
da far cun giuvenils e lur ambient.
Tgèsa s. Vigeli
La Tgèsa s. Vigeli ha contonschiu igl onn 2010 ina bravurusa occupaziun dils letgs. En media ein 34.3 da total
35 letgs stai occupai. Ils aults cuosts, per part buca previsibels e consequentamein buca risguardai el preventiv,
han denton menau ad in deficit da menaschi. Pliras investiziuns ein denton stadas necessarias per garantir il
menaschi.
La cumissiun da menaschi sco era la direcziun dalla
Giuventegna Cadi vegnan presidiadas da gerau Baseli
Berther.
Las occurrenzas e las excursiuns che las cussadentas
ed ils cussadents han astgau guder igl onn 2010 ein stadas legreivlas. Meins legreivla ei la munconza da persu-
25
Segirtad
in concept da colligiaziun regiunal Tujetsch. Il project ei
vegnius accumpignaus dad ina gruppa da lavur cun representants dalla vischnaunca, dall’agricultura, dil forestalesser, dalla survigilonza da catscha e dils uffecis
cantunals involvai.
Pumpiers
La corporaziun Pumpiers Sursassiala ha gia terminau il
secund onn suenter la fusiun. Ins sa constatar ch’il
menaschi funcziuna adina meglier e che las vischnauncas da Medel, Mustér e Tujetsch ein en ina favoreivla
situaziun quei che pertucca la lavur da segirtad dils
pumpiers.
L’entschatta digl onn 2011 han ils responsabels saviu
presentar il concept. Suenter l’approbaziun da tal entras
il cantun e la vischnaunca sa l’execuziun succeder. Ils
cuosts totals per l’elavuraziun dil concept ell’altezia da
rodund frs. 33’000.00 vegnan subvenziunai dil cantun
cun 50%.
Manteniment baghetgs d’alp
La tegia dall’alp Tschamut ei vegnida sanada. Plinavon
ei vegniu installau in niev indrez per mulscher las cauras.
Sedrun, avrel 2011
Pancrazi Berther, president communal
Lucas Collenberg, menader center communal
Era tier accidents sin via vegnan ils pumpiers en funcziun
Il concept da fusiun pretenda da mintga vischnaunca
entginas adattaziuns e novas investiziuns. En special ha
mintga vischnaunca stuiu acquistar in bus per transportar persunas. Cun la fin digl onn 2010 ein tuttas pretensiuns sin fundament dil concept da fusiun ademplidas. Aschia san ins calcular naven digl onn 2011 mo pli
cun las expensas ordinarias dil menaschi.
Agricultura
Concept da colligiaziun per surfatschas ecologicas
Dapi igl 1. da matg 2001 ei l’ordinaziun davart la promoziun regiunala dalla qualitad e dalla colligiaziun da surfatschas ecologicas da cumpensaziun ell’agricultura en
vigur. Cun questa ordinaziun promova la confederaziun
la qualitad e la colligiaziun da surfatschas ecologicas da
cumpensaziun. Tenor l’ordinaziun conceda la confederaziun contribuziuns supplementaras per surfatschas
cun ina qualitad ecologica speciala. Per saver profitar da
quellas contribuziuns sto denton vegnir elavurau in concept correspundent.
Sin fundament dalla situaziun da basa suranumnada ha
la suprastonza communala surdau la primavera 2010
alla cuminonza da lavur biro Camenisch & Zahner, Cuera, e LBBZ Plantahof, Landquart, l’incarica dad elavurar
26
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
Quen cumplet/
Survesta
Quen current Total expensas
13’007’262.53
10’858’808
Total entradas 13’123’041.86
Surpli entradas
115’779.33
68’455
Quen d’investiziun
Expensas per investiziuns
2’840’725.88
3’768’000
Entradas per investiziuns
1’370’652.18
Investiziuns nettas
1’470’073.70
Finanziaziun Investiziuns nettas
1’470’073.70
1’297’600
Amortisaziun facultad finanziala
15’493.15
Amortisaziun facultad administrativa
459’835.09
Amortisaziun facultad administr.suppl.
2’162’391.61
Surpli entradas
115’779.33
Avanzament da finanziaziun
1’283’425.48
Deficit da finanziaziun
27
10’927’263
13’554’879.16
54’982.25
2’470’400
13’609’861.41
2’844’507.79
1’297’600
997’585.61
1’846’922.18
1’846’922.18
1’670’636.50
494’000
414’000
68’455
321’145
13’936.35
562’884.60
2’885’755.48
54’982.25
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen current
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor funcziuns
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
Quen current
Surpli entradas
 
 
 
 
0 Administraziun generala
Surpli expensas
1 Segirtad publica
Surpli expensas
2 Scolaziun e formaziun
Surpli expensas
3 Cultura e temps liber
Surpli expensas
4 Sanadad
Surpli expensas
5 Ovras socialas
Surpli expensas
6 Traffic
Surpli expensas
7 Ambient e planisaziun
Surpli expensas
8 Economia
Surpli entradas
9 Finanzas e taglias
Surpli entradas
13’007’262.53
115’779.33
1’045’893.81
323’325.46
13’123’041.86
2’252’640.94
605’435.85
313’720.80
478’158.33
533’086.15
953’872.55
2’137’359.27
275’742.47
4’363’769.37
4’417’189.44
332’149.50
713’744.31
237’321.05
86’004.41
286’623.80
1’966’017.14
56’521.60
548’914.25
22’706.35
291’014.45
42’454.00
435’704.33
89’049.55
444’036.60
862’155.46
91’717.09
2’413’101.74
8’780’958.81
28
10’858’808
68’455
1’072’300
349’880
2’331’137
746’520
320’200
361’500
628’680
931’300
1’718’620
161’380
2’398’671
5’040’379
10’927’263
13’554’879.16 13’609’861.41
54’982.25
272’000
800’300
1’007’778.77
174’000
175’880
388’687.52
254’360
2’076’777
2’200’985.30
33’200
713’320
1’280’361.21
16’000
304’200
299’000.90
60’553
300’947
336’289.98
68’100
560’580
1’081’071.51
730’000
201’300
871’196.26
1’880’000
7’439’050
305’203.99
702’574.78
261’447.25
127’240.27
272’677.25
1’928’308.05
560’716.59
719’644.62
20’410.05
278’590.85
190’824.95
145’465.03
97’115.45
983’956.06
756’431.34
114’764.92
1’759’735.30
678’843.86
2’438’579.16
4’329’772.41
4’376’682.97
8’706’455.38
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen current
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor gruppas da materia
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
3 Expensas
13’007’262.53
30 Cuosts da persunal
3’467’683.80
31 Cuosts da material
3’040’323.76
32 Tscheins passivs
371’862.42
33 Amortisaziuns
3’687’719.85
34 Cumparts e contrib. senza dest. d’intent
190’672.10
35 Indemnisaziuns alla communitad
1’947.00
36 Atgnas contribuziuns
1’562’909.40
38 Deposit en finanziaziuns specialas
88’516.50
39 Scuntraziuns internas
595’627.70
4 Entradas
13’123’041.86
40 Taglias
6’476’704.58
41 Regals e concessiuns
2’776’281.13
42 Recav dil possess
274’382.73
43 Recumpensas 2’196’405.32
45 Restituziuns dalla communitad
189’070.15
46 Contribuziuns per agen quen
536’756.20
48 Prelevaziun ord finanziaziuns specialas
77’814.05
49 Scuntraziuns internas
595’627.70
Surpli entradas
115’779.33
29
10’858’808
13’554’879.16
3’394’841
3’945’777.83
3’075’747
3’468’687.53
422’400
406’535.07
1’758’000
3’612’576.43
132’500
151’379.40
2’000
2’596.00
1’463’670
1’335’087.85
27’400
582’250
68’455
632’239.05
10’927’263 13’609’861.41
5’396’000
6’037’298.58
2’330’300
3’118’382.61
231’700
266’584.45
1’745’200
2’710’473.17
163’000
194’517.99
458’813
641’265.62
20’000
9’099.94
582’250
632’239.05
54’982.25
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen current
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor funcziuns
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
Quen current
13’007’262.53 13’123’041.86
10’858’808
10’927’263
Surpli expensas/entradas
115’779.33
68’455
  
0
Administraziun generala
1’045’893.81
327’901.90
1’072’300
272’000
Surpli expensas
717’991.91
800’300
11
Legislativa
44’707.21
55’600
12
Executiva
210’869.85
205’700
20
Canzlia 599’578.63
230’001.20
607’800
176’500
21
Uffeci da baghegiar
159’879.60
97’900.70
168’200
95’500
25
Segiradas
5’750.70
9’000
26
Uffeci civil
10’418.50
13’000
29
Regiun Surselva
14’689.32
13’000
1
Segirtad publica
323’325.46
237’321.05
349’880
174’000
Surpli expensas
86’004.41
175’880
100
Uffeci funsil
54’688.85
20’000
101
Mesiraziun e terminaziun
36’748.35
39’000
109
Ulteriura tgira legala
17’633.05
25’757.50
13’000
18’000
110
Polizia da fiug e polizia communala
107’537.35
82’645.45
109’800
80’500
120
Giudicatura
17’318.85
19’500
140
Corp da pumpiers
85’770.45
63’548.55
103’600
50’000
150
Cantunaments schurmetg civil
40’394.36
3’500.00
49’480
3’500
160
Schurmetg civil
13’629.00
11’200
170
Militer
2’264.60
7’180.70
2’300
2’000
180
Stan da sittar
2’029.45
2’000
2
Scolaziun e formaziun
2’252’640.94
286’623.80
2’331’137
254’360
Surpli expensas
1’966’017.14
2’076’777
200
Scoletta 131’820.85
21’163.00
132’790
17’000
210
Scola primara
686’652.30
108’098.00
662’605
111’000
212
Scalem ault
534’057.95
81’053.95
570’780
77’560
214
Scola da musica Surselva
28’731.05
20’000
215
Scola da lavur e tener casa
90’077.80
14’324.50
100’052
15’000
217
Baghetgs da scola Sedrun
244’283.96
25’092.10
276’230
21’600
218
Baghetgs da scola Rueras
37’152.11
2’400.00
41’080
500
219
Diversas scolaresser 210’394.62
34’492.25
201’600
11’700
220
Scolas specialas
69’776.35
86’000
230
Formaziun professiunala
219’693.95
240’000
3
Cultura e temps liber
605’435.85
56’521.60
746’520
33’200
Surpli expensas
548’914.25
713’320
300
Promoziun dalla cultura
42’248.70
2’228.00
31’400
320
Museum La Truaisch 69’463.77
22’470.60
83’670
19’000
340
Bogn Sedrun
396’494.88
526’800
350
Plazza da sport
87’631.50
31’823.00
100’650
14’200
390
Clutger baselgia
9’597.00
4’000
4
Sanadad
313’720.80
22’706.35
320’200
16’000
Surpli expensas
291’014.45
304’200
400
Spital regiunal Surselva
238’076.20
245’000
410
Casa da tgira Sursassiala
16’564.75
15’000
440
Tgira ambulonta
19’371.70
25’500
460
Survetsch da sanadad en scola
39’708.15
22’706.35
34’700
16’000
30
13’609’861.41 13’609’861.41
1’007’778.77
37’830.83
197’187.89
562’391.04
176’981.29
7’938.90
11’253.30
14’195.52
388’687.52
19’669.75
18’399.35
105’264.66
21’078.95
161’435.05
46’114.51
11’697.20
2’999.15
2’028.90
305’203.99
702’574.78
218’027.59
87’176.40
261’447.25
127’240.27
29’859.30
656.40
28’995.00
82’112.20
96’081.40
3’500.00
20’242.95
2’200’985.30
272’677.25
1’928’308.05
125’792.40
622’411.75
546’278.30
26’951.60
92’269.50
291’147.04
38’445.01
173’047.85
77’101.00
207’540.85
20’992.00
88’440.00
98’872.55
1’280’361.21
560’716.59
719’644.62
49’158.25
57’855.57
1’075’345.99
92’508.70
5’492.70
299’000.90
242’352.95
7’355.00
17’581.45
31’711.50
19’985.75
24’116.95
1’200.00
19’070.00
100.00
21’973.10
538’543.49
100.00
20’410.05
278’590.85
20’410.05
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen current
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor funcziuns
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
5
Ovras socialas
478’158.33
42’454.00
361’500
Surpli expensas
435’704.33
560
Habitaziuns socialas
2’000
571
Tgèsa s. Vigeli
277’180.48
100’000
580
Susteniments
160’961.85
4’786.50
215’000
589
Divers susteniments e prevenziun
30’623.00
37’667.50
32’500
590
Acziuns d’agid
9’393.00
12’000
6
Traffic
533’086.15
89’049.55
628’680
Surpli expensas
444’036.60
610
Vias cantunalas
21’893.80
16’000
620
Menaschi stradalesser 431’373.25
32’980.35
507’000
622
Magasins e luvratori
9’688.75
6’852.80
13’180
623
Parcadis 38’880.50
49’216.40
49’000
624
Illuminaziun publica
35’249.85
43’500
7
Ambient e planisaziun
953’872.55
862’155.46
931’300
Surpli expensas
91’717.09
710
Canalisaziun
711
Serenera e canalisaziun
656’537.56
656’537.56
609’500
720
Dismessa da rumians 151’950.45
151’950.45
147’500
740
Santeri 20’351.22
3’800.00
28’500
750
Protecziun dalla natira 85’722.57
49’642.45
110’800
790
Planisaziun locala
39’310.75
225.00
35’000
8
Economia
2’137’359.27 2’413’101.74
1’718’620
Surpli entradas
275’742.47
161’380
800
Alps e pastiras
87’437.77
78’179.25
120’800
801
Meglieraziuns da funs 33’000.00
14’000.00
802
Tratga da tiers
26’510.00
15’109.50
27’000
808
Mesiras socialas
637.25
720
810
Forestalesser
1’112’762.70 1’156’314.91
910’100
830
Formaziun turistica
706’112.76
174’405.55
585’500
840
Promoziun economia 40’398.78
4’500
860
Energia 130’500.01
975’092.53
70’000
9
900
920
932
934
935
936
937
940
942
980
981
982
983
Finanzas e taglias
Surpli entradas
Taglias communalas Ulivaziuns da finanzas Regals e patentas
Tscheins d’aua
Concessiuns
RWM Schweiz AG e militer
Incunvegnientscha Neat
Tscheins Immobilias e possess da finanzas
Amortisaziun facultad finanziala
Amortisaziun facultad administrativa
Amortisaziun supplementara
Prefinanziaziun
4’363’769.37
4’421’437.04
27’896.85
264’115.80
13’983.00
61’095.65
341’741.57
117’216.65
15’493.15
459’835.09
2’162’391.61
900’000.00
8’785’206.41
6’476’167.08
700.00
1’620’419.00
132’188.10
52’129.10
199’539.45
127’648.23
170’030.55
6’384.90
31
2’398’671
5’040’379
22’900
197’000
12’000
30’171
400’000
128’600
494’000
414’000
700’000
60’553
300’947
336’289.98
8’553
47’000
5’000
68’100
560’580
12’500
5’600
50’000
1’377.00
135’041.83
171’622.25
19’884.90
8’364.00
1’081’071.51
730’000
201’300
609’500
66’000
8’000
46’500
1’880’000
59’000
15’000
882’000
154’000
770’000
7’439’050
5’396’000
600
1’410’000
98’500
51’200
195’000
140’750
147’000
190’824.95
145’465.03
184’167.45
6’657.50
55’332.60
927’982.86
9’961.25
41’768.60
46’026.20
871’196.26
97’115.45
983’956.06
43’187.90
5’267.75
48’659.80
604’776.39
120’603.30
14’077.75
87’866.82
43’872.00
756’431.34
114’764.92
604’776.39
74’173.85
3’700.00
55’679.10
18’102.00
1’759’735.30 2’438’579.16
678’843.86
88’541.99
26’584.65
637.25
1’136’435.43
355’601.10
15’766.58
136’168.30
74’738.40
15’361.00
1’146’779.15
211’153.85
990’546.76
4’384’754.66 8’706’455.38
4’321’700.72
26’146.45
241’447.90
6’036’493.58
1’800.00
1’947’336.70
126’438.65
52’260.50
76’955.20
225’000.00
377’370.28
154’330.25
135’419.45
156’945.90
13’936.35
5’849.80
562’884.60
2’885’755.48
9’856.70
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen d’investiziun
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor funcziuns
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
Quen
d’investiziun 2
Scolaziun
3
Cultura e temps liber
4
Sanadad
5
Ovras socialas
6
Traffic
7
Ambient e planisaziun
8
Economia
9
Finanzas
2’875’725.88
1’525’152.18
348’212.20
45’347.85
513’861.20
1’861’283.63
35’000.00
2’624’900.00
350’000.00
172’781.60
956’851.35
44’279.85
-110’999.40
-10’000.00
171’219.33
1’199’432.85
154’500.00
32
44’000.00
2’944’507.79
1’360’885.61
72’021.00
3’768’000.00
60’000.00
401’000.00
2’913’000.00
175’000.00
476’479.49
391’801.26
2’295’400.00
1’415’114.90
605’784.35
154’500.00
363’300.00
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen d’investiziun
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor funcziuns
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
Quen d’investiziun detagliau
10 Investiziuns facultad administrativa
2’840’725.88 1’370’652.18
3’768’000
Surpli expensas
1’470’073.70
2
Scolaziun
348’212.20
350’000
Saldo
348’212.20
210 Scolas
348’212.20
350’000
500.00Acquist terren Rueras
503.00Renovaziun scola Sedrun
348’212.20
350’000
3
Cultura e temps liber
Saldo
350 Plazzas da sport
500.00Acquist terren Dulezi
4
Sanadad
45’347.85
44’000
Saldo
45’347.85
400 Spital regiunal
45’347.85
44’000
562.00Contribuziun Spital Regiunal Surselva
45’347.85
44’000
5
Ovras socialas
Saldo
571 Tgèsa da vegls s. Vigeli
503.00Tgèsa s. Vigeli - planisaziun
6
Traffic
72’021.00
60’000
Saldo
72’021.00
600 Vias e plazzas
72’021.00
60’000
501.10Via da communicaziun Cavorgia
501.31Plaz Cadruvi
72’021.00
60’000
7
Ambient e planisaziun
513’861.20
171’219.33
401’000
Saldo
342’641.87
710 Canalisaziun
572.03
501.12Plan general per drenadi
572.03
711 Serenera
401’104.52
171’219.33
401’000
501.00Serenera Tujetsch
401’104.52
401’000
610.00Taxas da colligiaziun
129’575.33
661.00Subsidi cantunal
41’644.00
662.01Cumpart energia alpina
720 Plazza da rumians «serenera»
112’184.65
501.00Plazza da rumians «serenera»
112’184.65
8
Economia
1’861’283.63 1’199’432.85
2’913’000
Saldo
661’850.78
800 Puresser
740.00
501.00Sanaziun lingia d’aua Tgom
740.00
810 Forestalesser
1’860’543.63 1’199’432.85
2’913’000
503.01Halla da stialas Tujetsch
503.04Sanaziun luvratori «vegl» Drun
131’000
505.05Project integral uaul Bugnei
505.06Project L’Ondadusa
622’308.37
600’000
505.07Survigilonza Cuolm da Vi
7’168.30
12’000
505.09Project Plauncas Niregl
161.40
200’000
505.10Project da protecziun
214’463.65
175’000
33
2’470’400
1’297’600
2’944’507.79
997’585.61
1’946’922.18
172’781.60
172’781.60
32’847.40
139’934.20
956’851.35
956’851.35
956’851.35
44’279.85
44’279.85
-110’999.40
110’999.40
-110’999.40
-110’999.40
-10’000.00
10’000.00
-10’000.00
-10’000.00
175’000
226’000
476’479.49
350’000
44’000
60’000
175’000
175’000
956’851.35
44’279.85
44’279.85
391’801.26
84’678.23
476’479.49
476’479.49
2’295’400
617’600
172’781.60
1’415’114.90
2’295’400
1’315’114.90
21’384.60
910.00
471’061.35
22’575.60
18’916.90
96’266.95
391’801.26
225’059.49
120’498.00
46’243.77
605’784.35
809’330.55 605’784.35
Conto
Quen 2010
Preventiv 2010
Quen 2009
quen current
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
Expensas
Entradas
structura tenor funcziuns
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
frs.
505.11Sanaziun via d’uaul Scharinas
505.12Rempar S. Brida
505.13Via Uaul Camischolas
505.14Cundrez da siglientar Val Vadretg
505.15Project «Mises da Camischolas»
506.05Acquist vehichel
606.00Vendita maschina forestala
661.00Prestaziun segirada halla da stialas
661.50Subsidis cantunals project uaul Bugnei
661.70Subsidis cantunals project L’Ondadusa
661.80Subsidi cantunal Cuolm da Vi
661.84Subsidi cantunal project Plauncas Niregl
661.85Subsidi cantunal project da protecziun
661.86Subsidi cantunal via Scharinas
661.87Subsidi cantunal via uaul Camischolas
661.88Subsidi cantunal s. Brida
661.89Subsidi cantunal Val Vadretg
669.00Contribuziuns interessenza privata
669.03Contribuziun privata Cuolm da Vi
669.04Contribuziun MGB Plauncas Niregl
669.05Contribuziun ATEL Plauncas Niregl
669.07Contribuziun MGM L’Ondadusa
669.08Contribuziun TBA L’Ondadusa
669.09Contribuziun MGM Val Vadretg
669.10Contribuziun TBA Val Vadretg
669.11Contribuziun MGM S. Brida
669.12Contribuziun TBA S. Brida
830 Implonts turistics
724.01Capital d’aczias plazza da golf SA
90
Investiziuns facultad finanziala
9
Finanzas
Saldo
940 Immobilias ed ulteriura
facultad finanziala
724.02Sennaria Surselva SA
724.03Campadi Rein SA
824.00Pendicularas Sedrun - vendita aczias
824.01Pendicularas Sedrun - restituziun emprest
6’841.10
453’170.36
19’442.40
531’344.15
5’643.90
35’000.00
35’000.00
119’500.00
35’000.00
20’000.00
15’000.00
378’744.70
18’060.45
111’857.65
76’393.95
284’000.00
284’000.00
451.50
34’902.70
11’021.90
154’500.00
154’500.00
154’500.00
154’500.00
34
600’000
595’000
600’000
154’500
426’000
9’600
75’000
99’000
369’000
426’000
426’000
50’000
90’000
24’360
10’440
58’000
58’000
87’000
87’000
481’412.55
16’110.35
186’476.60
100’000.00
100’000.00
154’500
154’500
35’000.00
60’500.00
15’745.00
565.75
363’300.00
363’300.00
363’300.00
363’300.00
154’500
154’500
15’000.60
18’000.00
28’091.35
426’000.00
6’881.65
208’800.00
154’500.00
Gliesta d’amortisaziun
2010
TerrenRueras(plazscola)
CanalisaziunsTujetsch
SereneraTujetsch
SereneraCavorgia
ViaSurrein
Viad’industria(Drun)
ViaZarcuns
ViaGionda-Sontg’Onna
ProjectforestalL’Ondadusa
ProjectBugnei(LauberI)
ProjectintegraluaulBugnei
ViacantunalaSedrun/Rueras
Rueras,Soldanella
ViaRuinas-Selva
ViaSpinatscha
ViaCavorgia
ViaGionda-Staziun
ViaBogn
ViaCavorgia(vitg)
ParcadisCamischolas
ViacantunalaRueras-Dieni
SurvigilonzaCuolmdaVi
ViadacommunicaziunSelva
Plandamenaschiforestal
PlazzadadepositFallun
Urasdaparcar
EngrondaziunparcadiDulezi
Plazzadarumiansserenera
RemplazzamentplazzaMurerSA
PortaAlpina
Novailluminaziunturistica
Viad’uaulScharinas
ProjectPlauncasNiregl
Projectdaprotecziun
Rempars.Brida
Viad’uaulCamischolas
PlazCadruvi
CundrezdasiglientarValVadretg
Project«MisesdaCamischolas»
Sanaziunlingiad’auaalpTgom
CasadascolaSedrun
CasadascolaRueras
Casas.Vigeli
MuseumLaTruaisch
Bogncuvretg+Wellness
Luvratori/magasinDrun
TschalerdarefugiSedrun1984
Sanaziuncasacommunala
Hallaplurivalenta
Engrondaziunsanteri
Capluttadamorts
Tegiad’alpvalGiuv
Tegiad’alpMaighels
TegiadilnurserCuolmdaVi
HallaperstialasTujetsch
PlazzadasportDulezi
Luvratoriforestal
Uaulscommunals
Pastirascommunalas
Alpscommunalas
Prauspauperesser
Mobiliasscolas
Materialdapumpiers
Maschinaforestala
Vehichel«ToyotaLandCruiser»
Apparaturasd’eedeprograms
Computersperscolas
Maschinastradala«Lindner»
PlazzadagolfSedrun-afondperdu
Maschinastradala«Bucher»
Maschinastradala«Holder»
MegliuraziunTujetsch
Vehicheldapumpiers«TLF»
Maschinadasegaruff.forestal
Carrdalennacuntschaghegna
ToyotaHi-Lux-acquist2008
Maschinadafarloipas
ReformMuliT9Euro4-acquist2009
Mesiraziuneterminaziunsort5
SpitalregiunalSurselva
* risguardau el preventiv
Activau
ils
31-12-2009
1.00
1.00
297’353.71
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
64’073.97
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
12’179.74
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
157’788.30
1.00
1.00
1.00
294’912.55
18’916.90
61’266.95
16’110.35
140’000.00
245’698.06
32’848.40
20’000.60
86’924.90
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
921’851.35
150’404.65
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
41’074.50
1.00
171’476.00
1.00
0.00
2’732’937.93
Investiziuns
Expensas
401’676.55
622’308.37
Entradas 171’219.33
424’669.30
7’168.30
18’511.95
112’184.65
6’841.10
76’393.95
161.40
214’463.65
111’857.65
453’170.36
284’000.00
19’442.40
72’021.00
531’344.15
284’000.00
5’643.90
740.00
348’212.20
45’347.85
2’840’725.88
1’370’652.18
1’470’073.70
35
Amortisaziuns
Supplement.
Activau
ils
31-12-2010
*100’000.00
1.00
1.00
377’810.93
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
161’713.04
1.00
1.00
835.09
16’000.00
50’000.00
175’358.70
19’442.40
72’021.00
140’739.00
100’000.00
493’909.26
32’847.40
13’000.00
6’999.60
9’000.00
77’923.90
197’000.00
724’850.35
45’000.00
105’403.65
10’000.00
31’073.50
35’000.00
136’475.00
*45’347.85
625’835.09
2’162’391.61
2’788’226.70
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
253’972.95
1.00
1.00
1.00
1.00
19’078.30
163’872.95
185’280.71
0.00
0.00
247’344.15
5’643.90
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
0.00
1’414’784.93
Ordinarias
150’000.00
Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn da quen 2010
830.318.04
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Formaziun turistica Project Tgina dil Rein
Direcziun dil project
Cumpart dil credit da frs. 300’000.00
Cussegl da vischnaunca
20-01-2010
frs. 95’000.00
937.318.01
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Porta Alpina / Gallaria Alpina
Elaboraziun dil project
Suprastonza communala
25-01-2010
frs. 34’000.00
830.724.02
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Promoziun dall’economia
Sennaria Surselva AG (capital d’aczias)
Suprastonza communala
25-01-2010
frs. 20’000.00
720.501.00
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Dismessa da rumians
Deponia Prau cumin
Cussegl da vischnaunca
03-03-2010
frs. 75’000.00
840.318.01
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Promoziun economia
Concept terren Dieni (resort)
Suprastonza communala
22-03-2010
frs.10’000.00
810.311.03
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Forestalesser
Acquist parcella s. Brida
Suprastonza communala
06-04-2010
frs. 5’000.00
830.318.07
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Formaziun turistica
Project «Optima Vista»
Suprastonza communala
06-04-2010
frs. 5’000.00
20.318.02
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Canzlia communala
Consultaziun giuridica
Dislocaziun lingia tensiun aulta
e concessiun ORA
Suprastonza communala
19-04-2010
frs. 35’000.00
937.317.00
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Incunvegnientscha NEAT Cristallas NEAT - survigilonza
Suprastonza communala
19-04-2010
frs. 28’000.00
801.318.01
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Meglieraziuns da funs
Concept per coordinar las mesiras pil
schurmetg da surfatschas ecologicas
Suprastonza communala
03-05-2010
frs. 33’000.00
840.318.02
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Promoziun economica Prestudia lag Claus/Surrein
Suprastonza communala
03-05-2010
frs. 12’000.00
711.314.03
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Serenera e canalisaziun
Canalisaziun Rueras
Tualettas publicas baselgia Rueras
Suprastonza communala
31-05-2010
frs. 9’000.00
720.501.00
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Dismessa da rumians
Deponia Prau Cumin
Cussegl da vischnaunca
09-06-2010
frs. 25’000.00
36
620.314.30
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Menaschi stradalesser
Sanaziun senda dalla staziun Sedrun
Suprastonza communala
14-06-2010
frs. 20’000.00
790.318.00
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Planisaziun locala
Planisaziun Pass Alpsu
Suprastonza communala
28-06-2010
frs. 10’000.00
830.314.07
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Formaziun turistica
Planisaziun senda dallas 4 fontaunas
Suprastonza communala
02-08-2010
frs. 10’000.00
840.318.01
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Promoziun economia
Planisaziun Resort Dieni
Suprastonza communala
02-08-2010
frs. 25’000.00
711.314.00
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Serenera e canalisaziun
Remplazzament pumpa
Suprastonza communala
16-08-2010
frs. 6’000.00
300.365.22
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Promoziun dalla cultura
Cudisch davart l’emigraziun tuatschina
Suprastonza communala
16-08-2010
frs. 10’000.00
830.318.04
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Formaziun turistica
Tuor da signals
Suprastonza communala
27-09-2010
frs. 20’000.00
320.314.00
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Museum La Truaisch
Remplazzar plantschiu sala
Suprastonza communala
25-10-2010
frs
20.318.02
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Canzlia communala
Consultaziun giuridica
Ovra da glera
Suprastonza communala
06-12-2010
frs. 5’000.00
37
8’000.00
Bilanza
31-12-2010
1
Activas
  10
Facultad finanziala
100
Mieds liquids
1000.00
Cassa
1000.01
Cassa bogn cuvretg
1001.00
Schec postal
1002.00
GKB: conto-current 134.825.600
1002.01
RB: conto-current
1002.02
UBS: conto-current 208-931856
1002.03
Commerzbank
1002.04
RB: conto-current 70127.93
1002.05
WIR
1002.06
RB: conto-current 70127.37
101
Dabiens
1011.01
Cantun-cc taglia 111.687
1011.02
Tgèsa s. Vigeli
1011.03
GKB - deposit forestal
1011.04
RB - conto da commember
1011.05
Cantun-cc taglia 111.687abx-tax
1011.06
Bogn Sedrun
1012.01
Debiturs da taglia
1012.02
Debiturs da taglia naven digl onn 2010
1015.00
Divers debiturs esr
1015.01
Debiturs naven 1-1-2004
1015.02
Dabien tscheins d’aua
1015.03
Supplement d’affons
1015.04
Dabien taglia anticipada
1015.07
Ulteriurs debiturs
1016.43
Postscheck - deposito
102
Investiziuns
1021.00
Aczias ORA
1021.01
Aczias Sedrun Pendicularas SA
1021.02
Aczias Aurax SA
1021.03
Aczias Grischelectra
1021.04
Aczias Matterhorn Gotthardbahn AG
1021.05
Aczias RhB
1021.06
Aczias Dampfbahn Furka
1021.10
Quota da fatschenta banca Raiffeisen
1021.11
Golfplatz AG Sedrun
1021.12
Quota da fatschenta ESG
1021.13
Pendicularas Sedrun SA - Emprest
1021.14
Aczias Repower AG
1021.15
Pendicularas Sedrun SA - Emprest 2006
1021.16
Sennaria Surselva SA
1021.17
Campadi Rein SA
1023.00
Tgesa communala
1023.01
Terren da baghegiar
1023.02
Terren en dretg da surbaghegiar
1023.03
Ulteriur terren
1025.00
Reserva ieli da scaldar
103
Activas transitoricas
1030.01
Activas transitoricas
11
Facultad administrativa
114
Facultad administrativa
1140.00
Terren Rueras (plaz scola)
1141.00
Canalisaziuns Tujetsch
1141.01
Serenera Tujetsch
1141.02
Serenera Cavorgia
1141.04
Via Surrein
1141.05
Via d’industria (Drun)
1141.06
Via Zarcuns
1141.07
Via Gionda-Sontg’Onna
1141.08
Project forestal L’Ondadusa
1141.10
Project Bugnei (Lauber I)
1141.13
Project integral uaul Bugnei
1141.16
Via cantunala Sedrun / Rueras
20’754’297.86
19’339’512.93
1’348’556.47
1’657.90
7’890.91
239’296.91
125’549.19
25.60
964.91
12’390.00
960’781.05
21’435’260.22
18’702’322.29
987’692.72
732.10
8’100.00
26’810.25
191’204.58
185’007.14
126.15
1’042.05
2’637.20
20’390.00
551’643.25
8’737’070.51
537’743.40
300’000.00
72’088.00
2’306’357.10
9’034.25
8’100.00
195’309.55
2’924’447.80
12’577.80
274’753.05
1’020’419.00
-654.00
27’473.56
120’722.15
928’698.85
8’436’161.62
270’067.57
300’000.00
72’088.00
1’802’360.75
8’439’535.95
1’400’000.00
1’833’400.00
250.00
200.00
1.00
1.00
1.00
200.00
112’000.00
5’000.00
8’563’467.95
1’400’000.00
1’833’600.00
250.00
200.00
1.00
1.00
1.00
200.00
112’000.00
5’000.00
154’300.00
56’000.00
2’000’000.00
56’000.00
2’000’000.00
20’000.00
15’000.00
650’000.00
1’475’000.00
720’000.00
106’622.95
45’860.00
38
31-12-2009
3’052’818.70
12’577.80
154’204.80
1’697’336.70
8’976.00
28’712.90
114’317.10
922’701.30
650’000.00
1’475’000.00
720’000.00
106’622.95
50’292.00
814’350.00
814’350.00
715’000.00
715’000.00
1’414’784.93
2’732’937.93
1’414’782.93
1.00
1.00
377’810.93
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
161’713.04
1.00
1.00
1.00
2’732’935.93
1.00
1.00
297’353.71
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
64’073.97
1.00
1.00
1.00
Bilanza
1141.17
1141.18
1141.19
1141.22
1141.23
1141.24
1141.25
1141.26
1141.29
1141.30
1141.31
1141.32
1141.33
1141.34
1141.35
1141.36
1141.37
1141.38
1141.39
1141.40
1141.41
1141.42
1141.43
1141.46
1141.47
1143.00
1143.01
1143.03
1143.04
1143.05
1143.06
1143.34
1143.35
1143.38
1143.39
1143.40
1143.41
1143.42
1143.43
1143.44
1143.45
1143.46
1145.00
1145.01
1145.02
1145.03
1146.00
1146.01
1146.06
1146.09
1146.10
1146.11
1146.15
1146.16
1146.17
1146.18
1146.19
1146.20
1146.21
1146.22
1146.23
1146.24
117
1170.00
1170.01
Via Ruinas - Selva
Via Spinatscha
Via Cavorgia
Via Gionda-Staziun
Via Bogn
Via Cavorgia (vitg)
Parcadis Camischolas
Via cantunala Rueras - Dieni
Survigilonza Cuolm da Vi
Via da communicaziun Selva
Plan da menaschi forestal
Plazza da deposit Fallun
Uras da parcar
Engrondaziun parcadi Dulezi
Plazza da rumians serenera
Remplazzament plazza Murer AG
Porta Alpina
Nova illumnaziun turistica
Via d’uaul Scharinas
Sanaziun lingia d’aua alp Tgom
Project Plauncas Niregl
Project da protecziun
Rempar S. Brida
Cundrez da siglientar Val Vadretg
Project «Mises da Camischolas»
Casa da scola Sedrun
Casa da scola Rueras
Casa s. Vigeli
Museum la Truaisch
Bogn cuvretg + wellness
Luvratori / magasin Drun
Tschalers da refugi
Sanaziun casa communala
Halla plurivalenta
Engrondaziun santeri
Caplutta da morts
Tegia d’alp Val Giuv
Tegia d’alp Maighels
Plazza da sport Dulezi
Luvratori forestal
Tegia dil nurser Cuolm da Vi
Halla da stialas Tujetsch
Uauls communals
Pastiras communalas
Alps communalas
Praus pauperesser
Mobilias scolas
Material da pumpiers
Maschina forestala
Vehichel Toyota Land Cruiser 11
EED administraziun communala
EED scolas
Maschina stradala «Linder»
Plazza da golf Sedrun - a fond perdu
Maschina stradala «Bucher 2020»
Maschina stradala «Holder»
Vehichel da pumpiers TLF
Maschina da far loipas
Maschina da segar uffeci forestal
Car da lenna cun tschaghegna
Toyota Hi-Lux - acquist 2008
Reform Muli T9 Euro 4 - Acquist 2009
Diversas investiziuns activadas
Megliuraziun Tujetsch
Mesiraziun e terminaziun sort 5
39
31-12-2010
31-12-2009
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
253’972.95
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
19’078.30
163’872.95
185’280.71
247’344.15
5’643.90
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
12’179.74
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
157’788.30
1.00
1.00
1.00
294’912.55
140’000.00
18’916.90
61’266.95
16’110.35
245’698.06
32’848.40
20’000.60
86’924.90
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
921’851.35
150’404.65
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
1.00
41’074.50
171’476.00
2.00
1.00
1.00
2.00
1.00
1.00
Bilanza
2
20
200
2000.00
2000.01
2000.02
2000.03
2000.07
2000.09
2000.10
2000.40
2005.02
2005.04
2005.05
2005.16
2005.17
2006.00
2006.01
2006.02
2006.07
2006.08
2006.09
2006.10
2009.00
202
2021.05
2021.09
2021.38
2021.51
2021.52
2021.53
2021.54
2021.55
2021.56
2021.57
2021.58
2021.59
2021.60
2021.61
2021.62
2025.01
2025.02
204
2040.00
205
2050.00
28
280
2880.01
2880.03
2880.04
2890.00
2890.02
2890.03
2890.05
2890.06
2890.08
29
290
2900.00
Passivas
Capital jester
Quens currents
Crediturs
Crediturs AVS
Creditur Suva
CMP - segira d’accident
Taglia a/fontauna
Entradas massascha + bogn
Helsana- seg. schurnada da malsogna
Pagaments anticipai (Debiturs)
Bogn Sedrun - conto d’ulivaziun
Quen jester-diversas
Tgèsa s. Vigeli - conto d’ulivaziun
Ulivaziun contos taglia a/fontauna/2007
Ulivaziun contos taglia a/fontauna/2008
Taglia pleiv catolica
Taglia pleiv evangelica
Taglia cumin
Taglia pleiv evangelica
Taglia pleiv evangelica cant. 2010
Taglia pleiv catolica naven 2010
Taglia pleiv evangelica naven 2010
TPV conto anticipau
Deivets a miez e liung termin
ORA SA Baden 31-03-2006 - 30-03-2011
Suva 25-02-2007 - 25-02-2017
Banca Raiffeisen 70.127.26
Commerzbank AG 09-11-2011
P.S.K. AG 01-12-2011
UBS 05-10-2010
GKB CG 134.825.604 29-11-2014
Banca Raiffeisen 70127.96 31-12-2011
GKB CG 134.825.612 20-06-2015
Suva 15-11-2005 - 15-11-2015
GKB CG 134.825.613 16-02-2013
GKB CG 134.825.614 23-08-2016
Fondo cumpen. AVS 20-10-2006 - 20-10-2016
Fondo cumpen. AVS 16-01-2007 - 16-01-2017
PostFinance 03-09-2007 - 03-09-2014
Seco, emprest indrez d’ennevar
Seco, emprest «wellness»
Remessas
Delcredere
Passivas transitoricas
Passivas transitoricas
Finanziaziuns specialas
Finanziaziuns specialas
Reserva manteniment serenera
Prefinanziaziun Tgèsa s. Vigeli
Reserva manteniment rumians
Deposit forestal
Donaziuns per caplutta da morts
Donaziuns Tgèsa s.Vigeli
Restauraziun maletg clutger
Legat Berther-Mätzler
Reservat uaul natural Prau Nausch
Capital
Capital
Capital agen 01-01-2010
2’603’362.86
Surpli entradas 2010
115’779.33
Capital agen per 31-12-2010
31-12-2010
31-12-2009
20’754’297.86
21’435’260.22
16’657’554.16
18’386’152.20
2’593’470.46
676’074.97
39’823.70
2’399’135.20
794’990.64
33’621.10
3’438.10
-831.50
1’059’855.25
15’298.50
2’922.25
800.05
4’503.85
1’368’697.95
4’658.45
3’114.20
-59’873.27
130’909.85
167’984.78
449.80
2’960.28
2’025.15
12’656.40
9’608.40
190’841.00
46’660.85
-7’625.90
11’966’017.00
346’517.00
630’000.00
100’000.00
125’000.00
1’500’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’820’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
444’500.00
169’459.85
77’220.58
5’232.70
-39’732.65
218’738.80
9’385.00
6’459.82
45’639.00
-3’362.29
13’732’117.00
346’517.00
720’000.00
20’000.00
200’000.00
250’000.00
1’000’000.00
1’500’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
2’080’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
1’000’000.00
60’000.00
555’600.00
343’000.00
343’000.00
343’000.00
343’000.00
1’755’066.70
1’755’066.70
1’911’900.00
1’911’900.00
1’377’601.51
445’745.16
1’377’601.51
368’756.91
900’000.00
-56’660.15
72’088.00
1’145.00
32’421.70
700.00
35’000.00
24’150.05
445’745.16
280’240.41
2’719’142.19
2’603’362.86
2’719’142.19
2’603’362.86
2’719’142.19
2’603’362.86
Obligaziuns eventualas
(tenor art. 28 dil regulativ per il menaschi finanzial)
Garanzia Sedrun Mustér Turissem
150’000.00
Garanzia Sedrun Pendicularas SA
2’000’000.00
150’000.00
2’000’000.00
40
72’088.00
1’145.00
32’421.70
700.00
35’000.00
24’150.05
Statistica dil quen current
structurau tenor funcziuns
cultura
e temps
liber 0.43%
ovras socialas
0.32%
sanadad
0.17%
Entradas
scolaziun
e formaziun
2.18%
segirtad
publica 1.81%
ambient e
planisaziun 6.57%
administraziun
generala 2.53%
traffic 0.68%
economia 18.39%
finanzas e taglias 66.92%
Expensas
segirtad publica 2.49%
administraziun
generala 8.04%
finanzas e taglias 33.55%
scolaziun
e formaziun
17.32%
cultura e
temps liber 4.65%
sanadad 2.41%
ovras
socialas 3.68%
traffic 4.10%
ambient e
planisaziun 7.33%
41
economia 16.43%
Statistica dil quen current
tenor gruppas da materia
Entradas
scuntraziuns
internas 4.54%
prelevaziun ord
finanziaziuns
specialas 0.59%
contribuziuns per
agen quen 4.09%
restituziuns dalla
communitad 1.44%
recumpensas 16.74%
recav dil
possess 2.09%
taglias 49.35%
regals e
concessiun 21.16%
Expensas
deposit e
finanziaziuns
specialas 0.68%
scuntraziun 4.58%
cuosts da persunal 26.66%
atgnas
contribuziuns 12.02%
indemnisaziuns alla
communitad 0.01%
cumparts e contribuziuns
senza dest. d’intent 1.47%
amortisaziuns 28.35%
cuosts da material 23.37%
tscheins passivs 2.86%
42
Grad dall’atgna finanziaziun
8.000.000
7.000.000
6.000.000
5.000.000
4.000.000
3.000.000
2.000.000
1.000.000
0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
Atgna finanziaziun
2005
2006
2007
2008
Investiziun netta
(Cash flow = Amortisaziun facultad administrativa plus gudogn dil quen current)
Svilup dils deivets a liunga vesta
naven digl onn 2004 – 2010
17.000.000
16.000.000
15.000.000
14.000.000
13.000.000
12.000.000
11.000.000
10.000.000
9.000.000
8.000.000
7.000.000
6.000.000
5.000.000
4.000.000
3.000.000
2.000.000
1.000.000
2004
2005
2006
2007
43
2008
2009
2010
2009
2010
44
336’779
Taglia persunas giuridicas
290’613
70’359
326’214
313’679
331’788
329’044
358’560
272’777
24’374
931’698
682’438
279’044
90’589
490’683
826’647
284’965
98’220
694’597
800’872
429’255
91’682
750’014
873’046
468’235
80’342
801’047
961’643
339’257
63’378
807’891
824’202
373’383
67’549
825’730
741’502
698’150 1’301’198 1’172’671 1’697’336 1’020’419
434’249
86’200
496’746
940’494
4’983’422 5’485’999 5’576’272 6’086’899 5’923’890 6’365’818 7’007’467 6’855’064 7’802’944 7’790’278 7’687’575 7’403’825
218’748
72’690
905’776
323’772
Import total
166’670
120’513
872’453
318’884
738’847 1’126’755 1’426’564 1’626’867 1’509’996 1’299’094 1’064’144 1’315’618
295’136
1’682’429 1’325’949 1’817’215 1’052’498 1’296’921 1’057’186 1’113’876
198’618
30’912
303’302
264’599
634’556 1’530’626
401’536
243’008
Tscheins d’aua
Taglia sin scumiada da maun
Taglia sin gudogn da schischom
631’893
320’405
215’713
825’762 1’011’598
298’641
Taglia alla fontauna
Taglia da schischom
182’411
1’427’871 1’693’259 1’316’066 1’669’126 1’681’699 2’176’030 2’264’601 2’246’145 2’534’074 2’675’459 2’562’323 2’701’065
Taglia sin facultad persunas naturalas Taglia sin entrada persunas naturalas
Taglia sin entrada persunas naturalas
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Media dallas entradas da taglia e tscheins d’aua dils davos 12 onns
6’580’788
1’269’654
312’984
74’734
784’500
815’392
952’647
291’901
2’078’976
media dallas
entradas
1999 - 2010
Quen 2010
Bogn Sedrun
45
Bogn Sedrun – Quen current
Expensas
3000
3010
3020
3030
3040
3050
3100
30
3
4000
4060
4100
40
4
4.9
5000
5013
50
5700
5720
5730
5740
57
57.1
5810
5820
5829
5880
58
5
6100
6101
6102
6103
6113
6150
6160
6165
6170
6175
6180
6190
61
Entradas bogn da divertiment
Entradas wellness
Entradas vital
Entradas vendita
Entradas affittaziun
Contribuziun reclamas
Contribuziun scolas
Total entradas
Total entradas
Cumpra da material (vendita/affittaziun)
Cuosts lavandaria
Lavurs jastras
Total cuosts da cumpra
Total cuosts material e rauba
Gudogn brut 1
Pagas
Restituziuns segirada d’accident
Total pagas
AHV, IV, EO, ALV
Cassa da pensiun
Segira d’accident
Segirada da malsogna
Total cuosts segiradas socialas
Gudogn brut 2
Scolaziun e formaziun
Spesas
Ulteriuras spesas
Ulteriurs cuosts da persunal
Total ulteriurs cuosts da persunal
Total cuosts da persunal
Manteniment immobilia
Manteniment maschinas ed apparaturas
Manteniment mobiliar ed indrezs
Manteniment eed
Restituziuns segiradas
Sal
Preparaziun dall’aua
Material da schubergiar
Material wellness e vital
Alimentaziun wellness
Gasettas
Divers material da diever
Total cuosts manteniment e material da diever
6200
6210
62
6300
6310
6320
63
6400
6410
6420
6430
6440
64
Reparaturas e servis
Benzin e diesel
Total cuosts vehichels e transport
Segiradas
Segirada da responsabladad
Controllas cantun
Total segiradas
Electricitad
Aua
Ieli da scalder
Taxas da rumians
Canalisaziun
Total cuosts energia e dismessa
2’100.00
2’100.00
2’100.00
7’055.38
41’431.20
4’007.70
52’494.28
52’494.28
54’594.28
459’384.05
459’384.05
40’574.60
29’568.00
859.20
2’274.80
73’276.60
1’600.00
513.40
1’859.50
3’972.90
536’633.55
85’058.55
86’694.00
7’003.45
1’501.65
443.25
75.80
519.05
46
Preventiv 2010
193’955.37
228’326.95
41’299.10
20’812.25
10’132.50
-216’300.00
-234’600.00
-56’200.00
-16’900.00
-11’200.00
9’000.00
503’526.17
503’526.17
503’526.17
18’549.25
18’549.25
522’075.42
6’527.85
4’863.05
7’532.65
8’727.35
796.85
2’432.29
211’137.69
96’548.10
5’756.25
40’200.50
1’304.95
9’286.80
153’096.60
Entradas
587’254.93
14’039.00
1’000.00
1’363.65
16’402.65
Quen 2010
18’549.25
19’172.15
19’172.15
-9’000.00
-544’200.00
-544’200.00
14’000.00
38’000.00
3’000.00
55’000.00
55’000.00
-489’200.00
475’000.00
475’000.00
37’500.00
32’000.00
2’000.00
2’500.00
74’000.00
59’800.00
3’000.00
500.00
5’000.00
8’500.00
557’500.00
67’700.00
79’100.00
12’200.00
4’500.00
3’500.00
10’500.00
6’000.00
7’000.00
6’000.00
700.00
4’000.00
201’200.00
650.00
100.00
750.00
3’500.00
16’000.00
1’000.00
20’500.00
125’000.00
5’000.00
49’500.00
2’200.00
9’000.00
190’700.00
Bogn Sedrun – Quen current
Expensas
6500
6510
6513
6520
6530
6540
6580
6590
65
6600
6610
6640
6650
66
67.1
6810
6840
6850
68
68.1
6
7000
7050
70
7
8020
80
80.1
8
8.9
3
Material da biro
Telefon, internet, porto
Informatica
Contribuziuns e donaziuns
Cumissiun da menaschi
Cuors, seminars
Diversas expensas
Cussegliaziuns
Total cuosts administraziun ed informatica
Reclama, inserats
Material da reclama
Spesas da viadi e representaziun
Bons sco sponsur
Total cuosts reclama
Gudogn brut 3
Tscheins per deivets
Spesas da banca e posta
Entradas da tscheins
Gudogn da finanzas
Gudogn brut 4
Ulteriurs cuosts da menaschi
Entradas ustria
Expensas ustria
Total entradas accessorias
Entradas da menaschi accessorias
Contribuziun dalla vischnaunca ord las taxas da cura
Entradas extraordinarias
Gudogn brut 5
Entradas extraordinarias
Deficit da menaschi
Total expensas ed entradas
1’469.85
2’939.10
735.35
425.00
4’057.50
1’650.00
1’228.70
12’505.50
4’756.10
16’283.10
21’039.20
416’832.57
20’656.25
20’656.25
20’656.25
1’028’716.65
1’028’716.65
Preventiv 2010
3’000.00
5’500.00
1’500.00
1’500.00
7’000.00
2’500.00
3’500.00
10’000.00
34’500.00
7.50
2’124.38
1’008’060.40
Entradas
1’005’928.52
2’131.88
Quen 2010
541’247.57
117.70
117.70
541’365.27
19’289.85
12’000.00
12’000.00
12’000.00
78’856.50
78’856.50
632’221.77
78’856.50
396’494.88
632’221.77
45’000.00
10’000.00
2’500.00
2’500.00
60’000.00
575’950.00
2’000.00
-150.00
1’850.00
577’800.00
509’500.00
-12’000.00
33’000.00
21’000.00
21’000.00
-72’000.00
-72’000.00
526’800.00
-72’000.00
526’800.00
526’800.00
(quen da menaschi senza tscheins d’affittaziun resp. cuosts da tscheins ed amortisaziun)
Bogn Sedrun
Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn da quen 2010
6100
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Manteniment immobilias
Esch denter las spartas wellness e
bogn da divertiment
Suprastonza communala
08-03-2010
frs. 7’000.00
6100
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Manteniment immobilias
Sanar tschabergagl
Suprastonza communala
19-04-2010
frs. 6’000.00
4300
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Manteniment immobilias
Remplazzament pilotadi cazzolas wellness
Suprastonza communala
02-08-2010
frs. 5’000.00
47
Bogn Sedrun – Bilanza 2010
1000
1025
1026
1101
1150
1155
1210
1300
Activas
31-12-2010
Cassa
Banca Raiffeisen 70127.14
PostFinance
Debiturs
Dabiens supplements d’affons
Taglia anticipada
Reserva ieli da scaldar
Activas transitorias
Total activas
8’100.00
69’488.58
5’971.84
1’000.00
8’370.00
32.05
12’090.00
12’435.60
117’488.07
Passivas
2000 Crediturs
2009 Conto d’ulivaziun div. entradas
2150 Conto current AVS
1’898.75
2158 Conto d’ulivaziun vischnaunca
2210 Creditur taglia da plivalur
2300 Passivas transitorias
2400 Emprest vischnaunca
Total passivas
1’898.75
Sperdita
396’494.88
Summa da bilanza
515’881.70
48
20’263.60
7’194.60
456’368.15
4’455.35
19’500.00
8’100.00
515’881.70
515’881.70
Quen 2010
Tgèsa s. Vigeli
49
Tgèsa s. Vigeli – quen current
6050
6060
6061
6062
6063
6064
Total
6240
6250
Total
6500
6510
6530
6560
6580
Total
6650
Total
6860
Total
6800
6810
6830
6890
Total
6885
Total
Taxas e tscheins
Taxas da pensiun
Taxas da tgira tenor KVG
Supplement da tgira BESA 1
Supplement da tgira BESA 2
Supplement da tgira BESA 3
Supplement da tgira BESA 4
Taxas e tscheins
Prestaziuns medicinalas accessorias
Material da tgira tenor MiGeL
Ulteriur material da tgira
Prestaziuns medicinalas accessorias
Prestaziuns per cussadents
Prestaziuns cuschina
Telefon, porti, radio, TV
Prestaziuns tener casa
Coiffeur / Pédicure
Ulteriuras prestaziuns pils cussadents
Prestaziuns per cussadents
Tscheins dil capital
Recav ord il tscheins dil capital
Tscheins dil capital
Entradas cafeteria
Sviulta cafeteria
Entradas Cafeteria
Prestaziuns al persunal
ed a tiarzas persunas
Spesas d’alimentaziun per persunal
Albiert da persunal
Vendita a persunal e tiarzas persunas
Ulteriuras entradas accessorias
Entrada persunal e tiarzas persunas
Contribuziuns e subvenziuns
Contribuziuns e donaziuns
Contribuziuns e subvenziuns
Sviulta net
Entradas
Preventiv 2010
Quen 2010
1’235’372.00
474’116.00
54’166.00
81’249.00
107’558.00
201’962.00
2’154’423.00 25’500.00 6’000.00 31’500.00 3’000.00 25’000.00 5’000.00 33’000.00 600.00 600.00 4’000.00 4’000.00 2’000.00 5’000.00 7’000.00 – 2’230’523.00 50
Quen 2009
1’195’665.00 542’819.00 67’310.00 150’495.00 184’375.00 189’098.00 951’238.00
448’117.00
97’250.00
101’058.00
135’833.00
161’970.00
2’329’762.00 1’895’466.00
23’381.20 12’944.90 21’604.30
12’333.80
36’326.10 33’938.10
5’665.25 1’008.15 27’500.30 10’182.00 1’787.50 3’742.80
23’417.70
4’445.00
1’000.00
46’143.20 32’605.50
308.80 304.35
308.80 304.35
4’770.00 4’993.95
4’770.00 4’993.95
2’502.00 - 7’227.50 3’293.45 13’022.95 1’672.00
600.00
6’157.25
873.10
9’302.35
1’352.90 160.00
1’352.90 160.00
2’431’685.95 1’976’770.25
Tgèsa s. Vigeli – quen current
3100
3105
3110
3250
3300
3400
Total
3700
3710
3720
3730
Total
3900
3910
3911
3920
3990
Total
Total
Cuosts da persunal
Pagas
Pagas persunal da tgira dil fatg
Pagas persunal da tgira d’assistenza
Pagas persunal en scolaziun
Pagas activaziun
Pagas direcziun da casa/admin. e cum.
Pagas tener casa
Pagas
Prestaziuns socialas
AHV, ALV, FAK
Cassa da pensiun (BVG)
Segirada d’accident
Segirada da malsogna
Prestaziuns socialas
Cuosts da persunal accessoris
Tscherca da persunal
Scolaziun e formaziun
Scolaziun d’emprendist/as
Occurrenzas da persunal
Ulteriurs cuosts da persunal
Cuosts da persunal accessoris
Cuosts da persunal
Resultat da gestiun
Basegns medicinals
Cumprimadas faschas
Ulteriurs medicaments e
material da faschar
Instruments ed utensils
Material da tgira tenor MiGeL
Ulteriur material da tgira
Prestaziuns medicinalas entras
tiarzas persunas
Ulteriurs basegns medicinals
Basegns medicinals
Victualias e bubrondas
Carn, ligiongias, pèsch etc.
Paun
Latg, products da latg ed ovs
Colonialas
Verduras e fretgs
Bubrondas
Cafe e te
Victualias e bubrondas
4006
4010
4020
4030
4040
4050
4090
Total
4100
4110
4120
4130
4140
4150
4170
Total
Preventiv 2010
Quen 2010
Quen 2009
395’000.00 324’276.00 10’000.00 47’000.00 135’760.00 560’470.00 1’472’506.00 192’364.00 3’000.00 26’000.00 3’000.00 4’000.00 36’000.00 1’700’870.00 529’653.00 476’972.55 395’602.25 10’190.95 50’411.65 108’515.95 612’719.05 342’243.35
396’201.40
3’520.85
46’593.80
111’335.85
487’807.05
1’654’412.40 1’387’702.30
135’375.10 89’760.15 3’370.50 9’835.50 114’936.35
69’627.70
2’605.45
5’852.80
238’341.25 193’022.30
27’917.25 34’691.25 6’002.75 2’713.00 2’924.90 12’966.40
29’021.75
74’249.15 56’645.50
1’967’002.80 1’637’370.10
464’683.15 339’400.15
Cuosts da material
– 3’931.40 7’837.40
6’819.95
– 2’000.00 1’000.00 22’500.00 6’000.00 294.80 – 19’251.65 6’031.25 1’102.80
– 22’495.00
5’371.50
1’500.00 2’500.00 35’500.00 23’000.00 12’800.00 30’500.00 21’000.00 23’000.00 15’200.00 6’500.00 132’000.00 7’080.00 – 3’259.75
2’533.10
51
36’589.10 34’762.15
27’197.59 8’201.62 24’342.54 28’590.52 18’137.40 19’073.11 6’589.18 29’982.54
10’558.67
29’981.35
23’599.15
24’459.87
17’812.43
7’948.55
132’131.96 144’342.56
Tgèsa s. Vigeli – quen current
4200
4210
4219
4220
Total
4300
4305
4310
4320
4330
4380
Total
4400
4410
4450
Total
4500
4520
4550
Total
4700
4701
4710
4711
4720
4740
4750
4770
4780
4785
4786
4790
Total
4900
4910
4920
4953
4959
4970
4990
Total
Total
Tenercasa
Textilias, reservas da textilias
Artechels da casa
Tenercasa, material da diever
Mieds da schubergiar
Tenercasa
Manteniment e reparaturas immob.,
mob. e vehichels
Immobilias
Contuorn
Mobilias
Manteniment ascensurs
Manteniment apperats, investiziuns
Material da luvratori
Manteniment e reparaturas immob.,
mob. e vehichels
Utilisaziun dil stabiliment
Invstiziuns per immobilias
Investiziuns per mobilias
Tscheins da capital e spesas da banca
Utilisaziun dil stabiliment
Energia ed aua
Electricitad
Ieli da scaldar
Aua
Energia ed aua
Biro ed administraziun
Material da biro e stampats
Stampats
Communicaziun (telefon, fax, internet)
Francaturas e spesas schec postal
Gasettas e litteratura dil fatg
Spesas
EDV-manteniment da software
Prestaziuns admin. tiarzas persunas
Cussegliaziuns
Sistem da management da qualitad QMS
Certificaziun QMS
Ulteriuras expensas da biro
Biro ed administraziun
Ulteriurs cuosts materials
Segiradas
Taxas
Serenera e canalisaziun
Occurrenzas
Expensas per cussadents
Zambergiar, gimnastica ed activaziun
Ulteriuras expensas
Ulteriurs cuosts materials
cuosts materials
Preventiv 2010
Quen 2010
8’500.00 12’000.00 – 8’000.00 28’500.00 20’000.00 20’000.00 – – 1’000.00 41’000.00 50’500.00 65’000.00 10’000.00 125’500.00 25’000.00 50’000.00 4’500.00 79’500.00 6’000.00 – 4’000.00 1’000.00 1’100.00 1’000.00 3’000.00 21’500.00 3’500.00 1’000.00 3’000.00 10’000.00 55’100.00 8’000.00 1’000.00 8’000.00 –
4’000.00 3’000.00 24’000.00 521’100.00 52
Quen 2009
4’006.40 9’368.96 3’252.45 5’922.83 6’229.90
12’861.39
– 9’618.64
22’550.64 28’709.93
57’990.80 5’758.70 34’388.10 17’504.75 2’714.75 1’265.05 73’882.95
12’042.68
29’053.91
– – – 119’622.15 114’979.54
17’540.80 63’140.70 7’516.40 – – 8’250.00
88’197.90 8’250.00
22’174.50 22’408.15 4’529.50 27’078.00
22’771.15
4’529.50
49’112.15 54’378.65
3’960.60 1’688.15 4’579.55 1’598.75 539.35 2’219.40 9’271.83 49’966.60 3’916.60 – – 9’143.60 4’302.05
– 5’338.10
537.55
1’331.00
2’203.70
4’730.30
21’389.45
– 2’084.30
– 7’355.09
86’884.43 49’271.54
6’533.85 5’851.70 11’212.65 2’893.40 9’637.95 1’286.75 5’540.00 6’655.60
– 11’362.35
1’870.80
2’074.85
1’417.35
1’226.60
42’956.30 24’607.55
578’044.63 459’301.92
Tgèsa s. Vigeli – quen current
Preventiv 2010
Cash flow dil menaschi
8’553.00 Deducziuns/Remessas
4471 Deducziuns sin indrezs da menaschi
4490 Sligiaziun remessa
– Total Deducziuns/Remessas
– Resultat da gestiun II
– Sperdita da menaschi
– (quen da menaschi senza tscheins d’affittaziun resp. cuosts da tscheins ed amortisaziun)
Quen 2010
Quen 2009
- 113’361.48 - 119’901.77
49’299.00 – 14’095.06
- 48’000.00
49’299.00 - 33’904.94
- 162’660.48 - 85’996.83
-162’660.48 - 85’996.83
Tgèsa s. Vigeli
Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn da quen 2010
4300
Specificaziun
Instanza
Decidiu
Immobilias Sanaziun lucarna dil tetg
Suprastonza communala
28-06-2010
frs. 12’000.00
4300
Specificaziun Instanza
Decidiu
Immobilias
Sanaziun installaziuns electricas
Suprastonza communala
30-08-2010
frs. 15’500.00
4300
Specificaziun
Instanza Decidiu
Immobilias
Reparatura ascensur
Suprastonza communala
30-08-2010
frs.
53
7’000.00
Tgèsa s. Vigeli – Bilanza
31-12-2010
Activas
Facultad en circulaziun
1000
Cassa
1020
Banca Raiffeisen
1021
Banca Cantunala Grischuna
1022
Banca Raiffeisen «Cussadents»
1023
Banca Raiffeisen «Persunal»
1024
Banca Raiffeisen «Caplutta»
1050
Debiturs «Cussadents»
1056
Dabien vischnauncas «contribuziun per investiziuns/renovaziuns»
1057
Ulteriurs debiturs
1060
Dabien taglia anticipada
1071
Provisiun material da tgira
1072
Ulteriuras provisiuns
1080
Inventari ieli da scaldament
1090
Activas transitorias
Total
Facultad en circulaziun
Facultad d’investiziun
1100
Immobilias
1110
Indrezs da menaschi
Total
Facultad d’investiziun
Activas post d’amplificaziun
1900
Conto current vischnaunca Tujetsch
1990
Conto da controlla
1992
Conto da controlla pagas
1993
Conto da transit pagas
Total
Activas post d’amplificaziun
Total activas
1900
1990
1992
1993
2000
2001
2002
2003
2010
2021
2022
2023
2040
2060
2079
2081
Total
2100
2190
Total
Passivas
31-12-2009
8’310.75 178’985.67 55’785.95 10’144.15 3’914.95 4’059.80 402’304.50 125’260.00 1’012.00 105.15 4’500.00 17’000.00 6’000.00 629.00 818’011.92 1’747.15
149’799.31
54’170.60
13’309.95
3’016.90
6’012.20
340’791.15
56’110.00
406.00
91.90
– – – –
625’455.16
1.00 1.00 1.00
49’300.00
2.00 49’301.00
5’324.30 5’324.30 –
823’338.22 674’756.16
Capital jester
Conto current vischnaunca Tujetsch
Conto da controlla
Pagas «13avla paga»
Conto da transit pagas
Creditur furniturs
Creditur taglia alla fontauna
Creditur cassa da cumpensaziun
Creditur cassa da pensiun
Ulteriurs crediturs
Banca Raiffeisen «Cussadents»
Banca Raiffeisen «Persunal»
Banca Raiffeisen «Caplutta»
Passivas transitorias
Emprest vischnaunca Tujetsch
Remessas
Contribuziuns per investiziuns e renovaziuns
Capital jester
Agen capital
Agen capital
Transport dil gudogn / dalla sperdita
Agen capital
Total passivas
– – – 30’106.25 144’287.45 24’428.60 54’651.00 47’256.10 200.00 10’144.15 3’914.95 4’059.80 4’000.00 300’000.00 – 362’740.00 985’788.30 8’776.25
– – 22’144.15
191’019.94
13’158.90
44’709.15
38’471.20
3’703.95
13’309.95
3’016.90
6’012.20
4’000.00
300’000.00
– 112’220.00
760’542.59
54
210.40 -162’660.48 210.40
-85’996.83
-162’450.08 -85’786.43
823’338.22 674’756.16
Rapport da gestiun 2010
Ils pensums e las cumpetenzas dalla Cumissiun da gestiun ein reglai tenor art. 49 dalla constitu-ziun
communala, il regulativ per la cumissiun da gestiun ed il model da quen e controlla dallas vi-schnauncas
dil Cantun Grischun.
La cumissiun da gestiun ha l’incumbensa da controllar e d’examinar las differentas spartas
dall’administraziun e dil menaschi finanzial dalla vischnaunca Tujetsch per igl onn da quen 2010.
Quei ei succediu en collaboraziun cul biro Confidar Fiduziaria SA Glion.
La controlla ha cumpigliau:
– La revisiun dil quen annual (bilanza, quen current e quen d’investiziun) dalla vischnaunca da Tujetsch, dalla Tgèsa s. Vigeli e dil Bogn Sedrun, che cumpeglia la perioda digl 1. da schaner 2010
tochen ils 31 da december 2010.
Constataziuns:
– Las contabilitads ein menadas conform agl uorden e tenor principis mercantils sco era tenor il niev
model da quen per las vischnauncas.
– Las bilanzas pils 31 da december 2010 ed ils quens da menaschi 2010 corrispundan alla contabilitad.
– La facultad ed ils deivets per ils 31 da december 2010 ein corrects e mussai ora cumpletamein.
– Ils documents da fatschenta e da contabilitad ein avon maun. Damondas ein vegnidas rispundi-das
exact e cumpetent.
– Il fatg communal vegn tgamunaus cun quitau e senn da responsabladad.
La cumissiun da gestiun admetta alla suprastonza communala, allas ulteriuras autoritads e cumis-siuns
sco era a tuttas colluvreras e colluvrers dalla vischnaunca Tujetsch, dalla Tgèsa s. Vigeli e dil Bogn Sedrun in cordial engraziament per tut il bien prestau.
Proposta:
La cumissiun da gestiun propona al cussegl da vischnaunca Tujetsch d’approbar il quen communal dalla
vischnaunca Tujetsch, dalla Tgèsa s. Vigeli e dil Bogn Sedrun 2010 (cul dretg da referendum) e da dar
scarica alla suprastonza communala, als ulteriurs organs responsabels ed all’administraziun.
Sedrun, ils 13 d’avrel 2011
Cumissiun da gestiun Vischnaunca Tujetsch
Guido Friberg, president
Norbert Vinzens e Toni Monn
55
Autoritads communalas
Suprastonza communala
PANCRAZI BERTHER
(president communal)
Departament administraziun e finanzas;
administraziun e persunal, finanzas, affars socials, uffeci funsil, stab da crisa, AlpTransit, Porta Alpina, cussegl d’administraziun energia
alpina, delegaziun Regiun Surselva, Spitex Cadi e Spital regiunal
Sursevla
ANDRÉ SCHMID
(vicepresident)
Departament baghegiar, forestalesser ed ambient;
affars da baghegiar, vias, auas, canalisaziun e serenera, baghetgs communals, dismessa da neiv, mesiraziun e terminaziun, dismessa da rumians, explotaziuns, forestalesser, manteniment infrastructura turistica
MARCELLINO GIGER
Departament turissem ed economia;
ustrias, Bogn Sedrun, representanza tier Sedrun Mustér Turissem,
cussegl d’administraziun Sedrun Pendicularas SA
BASELI BERTHER
Departament sanadad, segirtad ed agricultura;
Tgèsa s. Vigeli, delegaziun casa da tgira Sursassiala, cumissiun da prevenziun, affars d’agricultura, alps e pastiras, lavur cumina, dismessa da cadavers, santeri e clutger, provediment e pumpiers
EVELINE SOLIVA
Departament educaziun, cultura e sport;
scolaresser, cultura, museum La Truaisch, schurmetg civil, militar, representanza tier la Surselva Romontscha, plazza da sport Dulezi
Cumissiuns permanentas (trienni 2008-2011)
Cussegl da vischnaunca
Silvio Schmid, president, Sedrun
René Epp, vicepresident, Gionda
Gelgia Deplaz, Dieni
Primus Deragisch, Bugnei
Samuel Giossi, Sedrun
Pio Hendry, Sedrun
Baseli Huonder, Sedrun
Marlies Levy, Surrein
Severino Solèr, Sedrun
Marcel Soliva, Sedrun
Manuela Steffen, Rueras
Suppleants
Franz Decurtins, Bugnei
Sep Aluis Monn, Gionda
Cumissiun da gestiun
Guido Friberg, president, Sedrun
Norbert Vinzens, Sedrun
Toni Monn, Rueras
Suppleants
Barla Berther-Tuor, Rueras
Ursin Berther, Sedrun
Cussegl da scola
Eveline Soliva, ex. off., Sedrun
Bruno Berther, president, Rueras
Sonja Decurtins, Bugnei
Monika Flury, Camischolas
David Tuor, Sedrun
Suppleanta
Claudia Monn, Camischolas
56
Cumissiun da prevenziun
Baseli Berther, Dieni
Dr. med. A. Fischbacher, president, Sedrun
Monika Berther-Sommer, Rueras
Monika Flury, Camischolas
Curdin Brugger, Gionda
René Epp, Sedrun
Katja Maissen, Gionda
Cumissiun da baghegiar
André Schmid, president ed ex. off., Sedrun
Maria Halon, Sedrun
Erwin Hendry, Sedrun
Guido Monn, Gionda
Bruno Pfiffner, Camischolas
Suppleants
Marcus Munsch, Sedrun
Ursin Schmid, Bugnei
Cumissiun Tgèsa s. Vigeli
Baseli Berther, president ed ex. off., Dieni
Madlen Berther, Rueras
Judith Decurtins, Sedrun
Cumissiun Bogn Sedrun
Marcellino Giger, president ed ex. off., Gionda
Curdin Brugger, Sedrun
Damian Marino, Camischolas
Cumissiun museum
Eveline Soliva, ex. off., Sedrun
Barla Monego, presidenta, Dieni
Marlies Decurtins, Rueras
Cumissiun NEAT
Pancrazi Berther, president ed ex. off., Rueras
Marcellino Giger, ex. off., Gionda
Gregor Deflorin, Rueras
Gelgia Deplaz, Rueras
Baseli Huonder, Sedrun
Erwin Monn, Camischolas
Peter Wirth, Surrein
Stab da crisa
Pancrazi Berther, president ed ex. off., Rueras
Andreas Pfister, cau uffeci da baghegiar ed ex. off., Sedrun
Adrian Deragisch, forester communal ed ex. off., Bugnei
Eugen Degonda, cumandant da pumpiers ed ex. off., Sedrun
Vitus Lutz, colonna d’agid ed ex. off., Sedrun
Survetsch da segirtad
Adrian Deragisch, Bugnei
Silvio Decurtins, Sedrun
Bruno Honegger, Sedrun
Cumissiun da verificaziun
Renate Deragisch, Sedrun
Vigeli Jacomet, Sedrun
Franz Loretz, Surrein
57
Cumissiun cantunala da schazetg
– per objects agricols
Baseli Huonder, Sedrun
– per objects buca agricols
Bruno Pfiffner, Camischolas
Cussegl d’administraziun energia alpina
Pancrazi Berther, ex. off., Rueras
Werner Böhi, Cuera
Giusep Decurtins, Sedrun
Delegaziun alla casa da tgira Sursassiala
Baseli Berther, ex. off., Dieni
Monika Berther-Sommer, Rueras
Romana Deragisch, Bugnei
Rinaldo Schmid, Gionda
Erika Tuor, Sedrun
Suppleants
Antonia Janki, Gionda
Gion Giachen Monn, Rueras
Delegaziun al Spital regiunal Surselva
Pancrazi Berther, ex. off., Rueras
Hans Jacomet, Sedrun
Daniela Monn-Berther, Camischolas
Delegaziun alla Spitex Cadi
Pancrazi Berther, ex. off., Rueras
Luzia Giossi, Rueras
Benedetg Hendry, Sedrun
Ufficials, funcziunaris e collaboraturs – stan 31-12-2010
Direcziun communala
Pancrazi Berther
Lucas Collenberg
Andreas Pfister
president communal
menader center communal
menader menaschis tecnics
Administraziun communala
Lucas Collenberg
Tumaisch Valier
Annamaria Monn
Roger Berther
Laura Hendry
Tarcisi Hendry
menader center communal
menader finanzas, uffeci da taglia
controlla da habitonts, uffeci da lavur, menaschi da quens, secretariat
survigilader dall’eed, cassa da cumpensaziun,
secretariat
emprendista
archivar communal
Uffeci da baghegiar
Andreas Pfister
Franz Decurtins
Gaudenz Flury
Susanna Caduff, Lucrezia Giger, Claudia Vögtli, Albert Vögtli
menader digl uffeci da baghegiar
polizist communal, inspectur da fiug Sursassiala, substitut causerenera, cau da quartier
cau-serenera
pedels
58
Museum
Barla Monego, Conrad Berther, Marlis Decurtins museum
Bogn Sedrun
Brigitta Notter
Alfred Berther, Gisela Bigliel,
Tarcisi Decurtins, Cornelia Monn, Irena Monn,
Bernadetta Munsch, Brida Muscas,
Vigeli Schmid, Waltraud Vincenz, Max Zubler
caumenaschi dil Bogn Sedrun
collaboraturs dil Bogn Sedrun
Gruppa uaul, avertura e turissem
Adrian Deragisch
Peter Jemmi
Reto Bearth, Lucian Berther (emprendist), Marius Derungs, Benedetg Hendry, Guido Hendry,
Pio Hendry, Alfons Hitz, Gurdin Monn
selvicultur communal
capo-bostger
gruppa
Tgèsa s. Vigeli
Konrad Marti
Franziska Riediger, Marius Beer, Felix Wettenschwiler,
Ajshe Bajraktaraj, Sabina Beeli, Evelina Berther,
Gebharda Berther, Roger Berther, Silvia Berther-Germann,
Vladimira Brodekova, Judith Brogli, Giusep Caduff,
Herieta Caltun, Bernadetta Cathomen, Anna Maria Cavegn,
Brigitte Cavegn, Carla Cavegn, Adelheid Degonda,
Adriana Fernandes, Michael Flemming, Anita Flury,
Eva Frühwirth, Nathan Giger, Lucia Giossi,
Edite Esteves Prazers Goncalves,
Paula Christina Gouveia Cardoso, Sara Hess,
Bernadetta Hitz, Franzisca Hitz, Frena Kuriger,
Agatha Leopold, Alice Lutz, Corina Manetsch,
Carmelia Mathiuet, Roger Meier, Ruth Monn,
Eleonora Monn, Nadine Morgenroth,
Benedicta Morgenthaler, Isabelle Müller, Roger Perret,
Nelly Riva Nagel, Rita Venzin
Scolaresser
Benedetg Hendry
Lea Berther, Ervin Cathomas, Kai Hinrichsen,
Katja Maissen, Manuela Schnoz, Gieri Spescha
Marcus Bearth, Ursula Cadalbert, Benedetg Hendry
Tarcisi Hendry, Ciril Monn, Gieri Spescha
Lea Berther
Nicolina Cathomen
Maria Barla Cavegn, Nicoletta Marino,
Nicole Solèr
Gelgia Deplaz, Letizia Berther
administratur dalla Tgèsa s. Vigeli
collaboraturs dalla Tgèsa s. Vigeli
meinascola
scolasts secundars e reals
scolasts primars
classa pintga integrada
instrucziun da lungatg
scolastas da lavur e da cuschinar
mussadras da scoletta
Ulteriurs
Dr. Giochen Bearth
Dr. med. Andreas Fischbacher
Dr. med. dent. Petra Tuor Alfons Demund
Markus Rigoleth
controllader da carn
miedi da scola
dentista da scola
desinfectader
spazzatgamin
59
Nossas senioras e seniors (31-12-2010)
num
di da naschientscha
num
di da naschientscha
Ursulina Kurmann
Lucienne Penel
Maria Schmid
Giuseppa Maissen
Helena Monn-Decurtins
Maria Manetsch
Johanna Venzin
Hedvig Cavegn
Duri Battesta Venzin
Johanna Curschellas
Maria Martha Monn
Mathilda Berther
Maria Bass
Maria Flury
Gion Battesta Beer
Monika Sax
Emilia Catrina Soliva
Marc Monn
Cecilia Hendry
Lucas Cavegn
Robert About
Robert Bohnenblust
Silvia Jacomet
Gertrud Brandenberg
Hans Staub
Josefina Caderas
Dora About
Anna Maria Caduff
Cecilia Valier Giachen Giusep Monn
Barla Victoria Berther
Rosa Hendry
Catrina Riedi
Maria Venzin
Luzia Soliva
Augustin Loretz
Vigeli Giusep Schmid
Anna Deflorin
Maria Cavegn
Sur Tumaisch Berther
Maria Barla Decurtins
Barla Cresenzia Berther
Benedetg Monn
Flurin Monn
Rusina Venzin
Maria Ursula Gartmann
Therese Bohnenblust
Maria Ursula Schmid
Paula Marie Monn
Paul Giusep Monn
Georgina Curschellas
Castgina Cavegn
Maria Giusepa Monn
Ludivina Loretz
Maria Filomena Schmid
Nescha Cavegn
Eugen Baumgartner
Giusep Loretz
Stefania Schmid
Nescha Venzin
17-03-1914
25-05-1915
28-05-1919
15-06-1919
08-07-1919
28-09-1919
28-10-1919
24-11-1919
29-11-1919
08-12-1919
25-07-1920
08-08-1920
06-12-1920
16-07-1921
24-06-1922
13-08-1922
04-01-1923
24-04-1923
31-08-1923
20-10-1923
26-11-1923
04-12-1923
06-12-1923
29-01-1924
01-05-1924
22-05-1924
12-06-1924
01-08-1924
02-02-1925
29-04-1925
03-05-1925
14-10-1925
03-12-1925
30-05-1926
06-07-1926
28-08-1926
12-10-1926
20-10-1926
19-12-1926
20-01-1927
06-03-1927
30-05-1927
15-06-1927
17-08-1927
05-09-1927
23-09-1927
30-09-1928
28-10-1928
10-11-1928
11-11-1928
02-03-1929
05-04-1929
20-05-1929
20-06-1929
05-07-1929
22-08-1929
25-10-1929
14-11-1929
25-12-1929
21-01-1930
Ida Schmet
Maria Elisabeth Pfister
Maria Victoria Berther
Placi Sigisbert Monn
Martha Deflorin
Tresa Monn
Ursula Huonder
Theresa Berther
Georgina Monn
Maria Giossi
Valentina Pally
Tullio Dal Farra
Carli Curschellas
Rita Decurtins
Dora Curschellas
Tumaisch Deflorin
Alfons Schmet
Helene Hinden
Stanislaus Berther
Baseli Gieriet
Maurus Jacomet
Maria Franzisca Cavegn
Julius Arpagaus
Robert Schmid
Giusep Schmid
Maria Giuseppa Giossi
Alexandra Curschellas
Joseph Monego
Vigeli Cavegn
Maria Soliva
Theofil Jacomet
Marlys Valerie Indermühle
Giuseppa Gisler
Albertina Cavegn
Bernadetta Demund
Blankharda Berther
Leci Deflorin
Guido Monn
Gertrud Zepf
Anna Berther
Gion Battesta Monn
Vigeli Hendry
Alfons Demund
Benedicta Monn
Stefania Cavegn
Ignazi Schmid
Gion Vigeli Monn
Maria Giuseppa Schmet
Ignazi Berther
Bernadeta Oplt
Benedetg Deflorin
Anna Soliva
Anna Jacomet
Ottilia Monn
Felicia Loretz
Paulina Jacomet
Bernhard Degonda
Maria Deragisch
Heinz Willy Indermühle
Giusepa Monn
24-02-1930
18-05-1930
26-05-1930
12-07-1930
29-07-1930
30-09-1930
11-10-1930
03-12-1930
30-12-1930
29-05-1931
03-07-1931
12-07-1931
17-07-1931
27-07-1931
12-08-1931
19-10-1931
11-12-1931
21-12-1931
03-01-1932
10-01-1932
15-01-1932
07-02-1932
31-03-1932
31-07-1932
31-07-1932
06-10-1932
07-11-1932
12-12-1932
22-12-1932
04-02-1933
27-02-1933
10-03-1933
12-04-1933
23-06-1933
10-07-1933
12-08-1933
20-01-1934
28-03-1934
02-04-1934
10-04-1934
12-04-1934
26-06-1934
17-07-1934
19-07-1934
29-07-1934
21-08-1934
04-10-1934
26-10-1934
01-02-1935
03-02-1935
14-03-1935
06-06-1935
24-07-1935
11-08-1935
27-08-1935
06-09-1935
06-09-1935
09-09-1935
19-09-1935
11-10-1935
60
Gheta Schmid
Giusep Albin
Giusep Monn
Turte Monn
Ludivina Riedi
Franzisca Cavegn
Maria Di Bella
Lydia Loretz
Venanzi Cavegn
20-10-1935
07-11-1935
15-11-1935
15-02-1936
19-02-1936
09-03-1936
30-03-1936
09-05-1936
18-05-1936
Christian Cavegn
Fidel Berther
Hermine Schmid
Theresa Arquint
Jeanette Georg
Felici Cavegn
Maria Onna Monn
31-05-1936
15-07-1936
19-08-1936
28-10-1936
06-11-1936
16-11-1936
08-12-1936
Naschientschas 2010
affon geniturs
liug
Ole Madox
Jamie
Daria
Ladina Rita
Alessia
Marco
Luana Sophie
Lisa
Anna
Devin
Andreas Schmidt e Steffi Trieloff Schmidt
Ronny ed Amanda Levy-Caduff
Andreas e Lydia Pfister-Kunakova
Ursin e Petra Schmid-Meier
Pierino e Patrizia Santucci-Pitaro
Manuel Faria Gomes e Sandra Ribeiro Barros Gomes
Nicolas Genhardt e Marlis Curschellas
Adrian e Nadia Cathomas-Sgier
Baseli e Cornelia Berther-Oberholzer
Peter e Michaela Hahn-Rombowsky
Sedrun
Sedrun
Sedrun
Bugnei
Rueras
Sedrun
Sedrun
Sedrun
Dieni
Rueras
Maridaglias 2010
num liug
Valentin Deflorin cun Nadja Renggli
Pius Degonda cun Nicole Müller
Luis José Nogueira Teodoro cun Aleksandra Beata Krifka
Ivan Bearth cun Katrin Wyss
Stefan Kuriger cun Andrea Demarmels
Pascal Stiefenhofer cun Akiko Murata
Matthias-David Meier cun Carin Berther
Kai Hinrichsen cun Petra Tuor
Dumeni Cavegn cun Polina Letsiushova
Chinthaka Fernando Warnakulasuriya cun
Dilini Piyadigamage Silva
secasai a Waltenschwil
secasai a Rueras
secasai a Sedrun
secasai a Cuera
secasai a Camischolas
secasai ell’Engheltiara
secasai a Cuera
secasai a Sedrun
secasai a Laax
secasai a Sedrun
Nos defuncts en Tujetsch 2010
num
Maurus Cavegn
Maria Eliana Caduff
Maria Luisia Cavegn
Ruth Knecht
Margrith Jacomet
Luis Hendry
Giachen Carli Cavegn
Irena Berezynski
Martha Schmid
Franzisca Venzin
Vinzens Pally
Antonia Decurtins
di da
naschientscha
19-01-1935
09-01-1932
19-02-1931
26-01-1935
26-02-1942
27-09-1921
05-11-1929
09-03-1922
23-10-1920
08-03-1932
19-01-1937
15-12-1929
61
di da
mort
02-04-2010
02-05-2010
09-05-2010
27-05-2010
26-06-2010
04-09-2010
11-09-2010
11-09-2010
16-09-2010
09-11-2010
07-12-2010
08-12-2010
Populaziun tenor naziunalitad
origin da
persunas masculinas persunas
femininas
total
persunas
672
65
6
0
7
0
0
40
0
1
1
0
0
114
0
1
9
0
4
1
212
1
0
1
1135
652
3
2
3
1
3
1
5
1
0
0
1
1
44
1
2
0
3
1
0
28
4
1
8
765
1324
68
8
3
8
3
1
45
1
1
1
1
1
158
1
3
9
3
5
1
240
5
1
9
1900
Svizra
Austria
Bosnia-Erzegowina
Brasilia
Croazia
Filipinas
Indonesia
Italia
Lettonia
Liechtenstein
Macedonia
Ollanda
Pologna
Portugal
Ruanda
Rumenia
Serbia Montenegro
Slovachia
Spagna
Sri Lanka
Tiara tudestga
Tschechia
Ucraina
Ungaria
Total
Persunas che vegnan maiorennas 2011
num Albin Roman
Berther Lucian
Berther Larissa
Berther Alea
Cavegn Cristine
Decurtins Ivan
liug
num
liug
Rueras
Rueras
Camischolas
Camischolas
Rueras
Sedrun
Deplaz Fabian
Fischbacher Fabienne
Giger Angelo
Hendry Laura
Hess Dario
Krol Flavian
Dieni
Rueras
Sedrun
Camischolas
Rueras
Sedrun
persunas
masculinas
persunas
femininas
Religiun
catolic roman
reformai
senza religiun
ulteriuras religiuns
772
41
76
3
648
60
21
0
62
total
persunas
1420
101
97
3
Habitonts tenor domicil
persunas masculinas persunas
femininas
total
persunas
persunas digl exteriur
– lubientscha cuorta L
70
30
– lubientscha annuala B
250
73
– lubientscha domicil C
100
7
– lubientscha da cunfinari
0
1
– lubientscha interima
43
2
100
323
107
1
45
persunas svizras
- burgheis tuatschins
432
455
- domiciliai
194
180
- dimorants
45
17
- fatschentas
1
0
887
374
62
1
Fluctuaziun dalla populaziun duront igl onn 2010
stan dalla populaziun ils 31 da december 2009
dimorants duront l’jamna ils 31 da december 2009
stan dils habitonts ils 31 da december 2009
1973
114
1859
persunas
persunas
persunas
vegniu neutier svizzers
vegniu neutier persunas digl exteriur
naschientschas
35
119
10
persunas
persunas
persunas
setratg naven svizzers
setratg naven persunas digl exteriur
mortoris
52
168
12
persunas
persunas
persunas
1791
109
1900
persunas
persunas
persunas
stan dils habitonts ils 31 da december 2010
dimorants duront l’jamna ils 31 da december 2010
stan dalla populaziun ils 31 da december 2010
Structura dalla populaziun
persunas masculinas persunas femininas
affons
carschi
total
affons
carschi
total total
persunas
habitonts
118
1017
1135
106
659
765
1900
svizzers
94
578
672
93
559
652
1324
– domiciliai
93
533
626
93
542
635
1261
– dimorants
1
45
46
0
17
17
63
jasters
24
439
463
13
100
113
576
– domiciliai
24
396
420
13
97
110
530
– dimorants
0
43
43
0
3
3
46
63
%
100.00
69.68
66.37
3.31
30.32
27.89
2.43
Structura da vegliadetgna dalla populaziun
annada
2001–2010
1991–2000
1981–1990
1971–1980
1961–1970
1951–1960
1941–1950
1931–1940
1921–1930
1914–1920
umens
dunnas
total
procent
66
70
131
206
257
218
105
65
16
1
59
72
125
109
100
93
90
66
39
12
125
142
256
315
357
311
195
131
55
13
6.58
7.47
13.47
16.58
18.79
16.37
10.27
6.89
2.89
0.69
Structura da vegliadetgna
64
Informaziuns
Numeras da telefon e fax, adressas dad e-mail
Administraziun communala
telefon telefax e-mail 081 920 47 80
081 949 22 10
[email protected]
President communal
telefon
telefax
e-mail
081 920 47 84
081 949 22 10
[email protected]
Uffeci da baghegiar
telefon telefax e-mail
081 920 47 93
081 920 47 96
[email protected]
Uffeci forestal
telefon telefax e-mail 081 936 54 15
081 936 54 16
[email protected]
Polizist communal
telefon telefax e-mail
081 920 47 97
081 936 47 96
[email protected]
Menader da scola
telefon e-mail
081 949 22 52
[email protected]
Serenera Drun
telefon e-mail
081 949 18 65
[email protected]
Bogn Sedrun
telefon e-mail 081 949 14 32
[email protected]
Tgèsa s. Vigeli
telefon telefax e-mail
081 949 11 29
081 949 11 62
[email protected]
Museum La Truaisch
telefon 081 949 15 90
Homepage
www.tujetsch.ch
Plan da vacanzas dalla scola da Tujetsch
Entschatta digl onn da scola
Vacanzas d’atun
Vacanzas da Nadal
Vacanzas da sport
Vacanzas da primavera Fin digl onn da scola
Firaus e dis libers da scola
Numnasontga
Sogn Giusep
Pastgas
Anceinza
Gliendisdis Tschuncheismas
Sontgilcrest
Onn da scola 2010/2011
Onn da scola 2011/2012
23-08-2010
11-10-2010 – 22-10-2010
23-12-2010 – 05-01-2011
28-02-2011 – 04-03-2011
02-05-2011 – 13-05-2011
30-06-2011
22-08-2011
10-10-2011 – 21-10-2011
26-12-2011 – 06-01-2012
27-02-2012 – 02-03-2012
30-04-2012 – 11-05-2012
28-06-2012
Onn da scola 2010/2011
Onn da scola 2011/2012
01-11-2010
19-03-2011
22-04-2011 – 25-04-2011
02-06-2011 – 05-06-2011
13-06-2011
23-06-2011
65
01-11-2011
19-03-2012
06-04-2012 – 09-04-2012
17-05-2012 – 20-05-2012
28-05-2012
07-06-2012
Dismessa da rumien
Deponia da rumians blocconts, Prau Cumin
Ei vegn dau la caschun da deponer il suandont material:
1. Rauba blocconta gronda barscheivla sco mobiglias, letgeras, madrazzas, teppis, skis e semegliontas materialias
Eternit
2. Rauba reciclada
Pneus da privats senza gavegl
Pneus da privats cun gavegl
Batterias d‘autos
Ferramenta, rumians metallics
Pupi
Cartun (pachetau e ligiau)
Ulteriura rauba da reciclagi
3. Material organic adattaus per cumpostar
4. Material inert adattaus per deposit ni cuvrida tenor basegns dalla deponia
(material da scavament schuber, crappa etc.)
Temps d’avertura:
Urari da stad, matg – october
Venderdis suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras
Sonda suentermiezdi
13.30 – 16.00 uras
Urari d’unviern, november – avrel
Venderdis suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras
66