VISCHNAUNCA TUJETSCH Rapport da gestiun e quen 2010
Transcript
VISCHNAUNCA TUJETSCH Rapport da gestiun e quen 2010
VISCHNAUNCA TUJETSCH Rapport da gestiun e quen 2010 www.tujetsch.ch Cuntegn Rapport annual 4 – 26 Quen annual vischnaunca 27 – 34 Gliesta d’amortisaziun 35 Credits supplementars vischnaunca 36 – 37 Bilanza vischnaunca 38 – 40 Statisticas 41 – 44 Quen annual Bogn Sedrun 45 – 47 Credits supplementars Bogn Sedrun 47 Bilanza Bogn Sedrun 48 Quen annual Tgèsa s. Vigeli 49 – 53 Credits supplementars Tgèsa s. Vigeli 53 Bilanza Tgèsa s. Vigeli 54 Rapport da gestiun 55 Autoritads e cumissiuns communalas 56 – 57 Ufficials, funcziunaris e collaboraturs communals 58 – 59 Differentas registraziuns ed informaziuns 60 – 66 3 Rapport da gestiun e quen 2010 Preziadas convischinas Preziai convischins La collaboraziun denter las Sedrun Pendicularas e la vischnaunca ei en fatgs strategics fetg intensiva. Igl onn 2010 eis ei vegniu cuntinuau cun las lavurs preparatorias per ina colligiaziun dils territoris da skis AndermattSedrun. Il concept da diever per il territori Alpsu ei vegnius lantschaus. Igl 1. d’october 2010 han la suprastonza communala e las Sedrun Pendicularas informau ensemen cun ils responsabels dil cantun Uri e la Andermatt Swiss Alps sur dalla colligiaziun dils territoris da skis Andermatt-Sedrun (project, procedura, termins e structura). Era las structuras turisticas dad omisduas varts digl Alpsu ein stadas ina part dall’informaziun. L’elavuraziun dil plan directiv ei ella fasa finala. La participaziun publica els cantuns Uri e Grischun succeda duront il matg 2011. Damai ch’ei setracta d’in grond project e per informar optimal ha liug duront quei temps ina sera d’orientaziun. La damonda per la concessiun da rama per tut ils stabiliments el niev terrritori da skis ei previda la stad 2011. En connex cun la futura structura dils territoris da skis ed investurs ein serius discuors en moviment. Aschispert che quels ein avanzai suondan las informaziuns correspundentas e silsuenter las decisiuns entras las instanzas cumpetentas. El cass dalla vischnaunca da Tujetsch ei quei la radunonza da vischnaunca ni la votaziun all’urna. Il rapport presidial dat in sguard anavos sils pli impurtonts schabetgs digl onn 2010. Plinavon cuntegn el ina prevesta sigl onn 2011. Il punct culminont digl onn 2010 ei segiramein la perforaziun dil tunnel da basa dalla NEAT staus. La vischnaunca ha nezegiau quella caschun unica ed ei sepresentada oreifer bein. La populaziun indigena, ils possessurs da habitaziuns da vacanzas e bia hosps han festivau ils 15 d’october 2010 quei eveniment historic. Cun l’inauguraziun dalla tuor da signals sil pass Alpsu il di avon la perforaziun eis ei era reussiu da nezegiar la gronda presenza dallas medias ella val per far reclama en atgna caussa. Davart la tuor da signals ed il project per l’inscenaziun dalla Tgina dil Rein saveis Vus leger dapli tier la sparta turissem. La situaziun finanziala dalla vischnaunca ei fetg legreivla. Il quen 2010 ei curdaus ora in bienton megliers ch’il preventiv. Il cashflow da 3.7 milliuns francs lubescha da scriver giu tut ils fatgs communals, excepiu tals dils menaschis che han da sepurtar sezs ed investiziuns en lavur. Suenter igl onn 2011 vegnan las entradas entras la NEAT a sesminuir massiv. Cun la fin digl onn 2016 (terminaziun dil plazzal da lavur) crodan quellas resursas finanzialas diltuttafatg. Entras revisiuns da leschas el sectur dalla sanadad vegnan las vischnauncas egl avegnir a stuer purtar aults cuosts supplementars tier la Spitex, las casas da tgira ed il spital. Cun l’erecziun d’in resort da vacanzas a Dieni vegn persequitau la finamira da crear letgs per hosps che vegan administrai professiunalmein, e quei la stad ed igl unviern. Per quei intent ha la Sedrun Pendicularas SA (possessura dil terren), ensemen cun la Andermatt Swiss Alps (Sawiris) e la vischnaunca Tujetsch schau cumplettar il prestudi cun in studi da factibilitad en fuorma d’in project directiv. Tut ils pass necessaris sco la preexaminaziun entras ils uffecis cantunals e las organisaziuns digl ambient, l’informaziun dils vischins e dalla populaziun sco era la participaziun publica ein succedi e terminai. En sia seduta dils 6 d’avrel 2011 ha il cussegl da vischnaunca approbau unanimamein la revisiun parziala dalla planisaziun locala e dalla lescha da baghegiar concernent il resort Dieni. Suenter ina decisiun positiva all’urna suonda la publicaziun cun la pusseivladad da far protesta. La finala basegna ei in’approbaziun entras la Regenza. Tgi che realisescha ed administrescha quei grond project per in durabel e cumpetitiv turissem ei aunc buca enconuschent. En cumbinaziun cun la colligiaziun dils territoris da skis Andermatt-Sedrun essen nus denton purschuadi dad haver scaffiu bunas cundiziuns da rama. Per ademplir ulteriurs pensums communals appartegn la vischnaunca a pliras corporaziuns. Dapi l’entschatta digl onn 2011 ei igl organ strategic dalla regiun da planisaziun Sursassiala en funcziun. La schinumnada conferenza ei responsabla per la strategia en fatgs da sanadad. Il pensum principal dalla conferenza ei da serrar giu ina cunvegna da prestaziun cun la casa da tgira Sursassiala. Per igl uffeci da sanadad cantunal ei il niev organ strategic l’instanza da contact. La tematica dallas habitaziuns secundaras ei ina sfida per la vischnaunca. Il cantun ha elavurau in instrumentari per far frunt all’erecziun da habitaziuns secundaras senza cunfins. Las restricziuns previdas entras il cantun ein fundamentalas. En rama d’ina consultaziun han las vischnauncas saviu prender posiziun en caussa. Ensemen cun la vischnaunca Mustér separticipescha la vischnaunca Tujetsch ad in project da pilot cantunal che sefatschenta cun la tematica. El center stat l’introducziun d’ina taxa directiva sin habitaziuns secundaras existentas e novas buca administradas. Entochen miez digl onn 2013 sto la vischnaunca haver mesiras da restricziun lubidas. Ei quei buca il cass, vala ei da surprender las directivas cantunalas resp. regiunalas. La Porta Alpina ei en connex cun perforaziun dil tunnel da basa puspei stada in grond tema. Denter auter ha il cusseglier federal Moritz Leuenberger fatg speronzas en siu plaid da fiasta ella tenda sin la plazza da ballapei. Igl 4 onn 2010 ha ei dau pliras activitads politicas en connex cun la Porta Alpina. Il cusseglier naziunal Sep Cathomas ei sedrizzaus al cussegl federal. Il medem ha la Regenza grischuna fatg. La cussegliera federala ha lu era priu posiziun en caussa. Il Cussegl federal vegn a prender ina decisiun finala igl onn 2012. Sco gia communicau el davos rapport pondereschan pliras firmas da renum internaziunal sut il tetel da lavur «Galleria Alpina» co utilisar e metter en valur l’infrastructura avon maun. Las lavurs da concept ein terminadas. Ei setracta d’ina iniziativa privata. Il bien contact cun la direcziun ei vegnius tgiraus cun far ina spassegiada sil lag da Tuma. Miez digl onn 2011 va la perioda d’uffeci 2008–2011 alla fin. A tut tals ch’ein s’engaschai vulein engraziar cordialmein. Las elecziuns communalas han giu liug el decuros dalla primavera 2011. Als elegi gratulein e giavischein bia plascher en lur uffecis. Entochen ch’ina ni l’autra fatschenta ei madira per saver prender decisiuns drova ei aunc fetg bia lavur. Senza Vies sustegn e Vossa indispensabla confidonza en las autoritads ed ils responsabels ein las aultas finamiras ch’empermettan in bien futur buca contonschiblas. L’energia alpina vegn a presentar siu quen annual a caschun dalla radunonza da vischnaunca dils 20 da matg 2011. Entras il contract da prestaziun e la distribuziun d’ina part dil gudogn procura l’energia alpina per bia entradas en la cassa communala. En num dalla suprastonza communala engraziel jeu cordialmein a tuttas vischinas e vischins per la confidonza ed il sustegn. Pigl onn current giavischein tut bien, surtut buna sanadad. Las Ovras electricas Reinanteriur han giu igl onn 2010 ina producziun da 93.2% dalla media dils davos 10 onns. Visavi igl onn vargau munta quei ina sminuaziun da frs. 677’000.00 per la vischnaunca. La reserva d’energia en ils treis lags da fermada ei denton s’augmentada naven da 82.7% sin 96.0%. La dividenda munta a 3.5% ed ei cunquei 0.5% pli bassa ch’igl onn 2009. Sco planisau ei la secunda da treis etappas dalla sanaziun dallas maschinas ella centrala Sedrun vegnida exequida. En connex cun la sanaziun dalla lingia per la tschaffada Fops ha la firma mess en uorden ils donns tenor ils criteris digl uffeci d’ambient. Pancrazi Berther, president communal La secunda etappa dalla sanaziun dalla via cantunala Garmischeras – Tscheppa ha saviu vegnir terminada tenor program. Ils impediments da traffic han saviu vegni sminui enviers igl onn precedent. La fin digl onn 2011 vegnan las lavurs terminadas. Nus selegrein sin ina buna e segira colligiaziun. La viafier Matterhorn Gotthard ha terminau la sanaziun dalla gallaria e dil tunnel a Calmut. Cun quella caschun ei vegniu construiu ina nova senda naven digl Alpsu a Tschamut. Sur il viaduct Val-Val meina ina nova passarella. Alla MGB engraziein cordialmein per quella nova purschida. La gruppa da lavur che sefatschenta cun la megliur dall’infrastructura e dall’avertura dalla staziun Sedrun ha cuntinuau cun sia lavur. Il project ei vegnius concretisaus. Ina proposta per la repartiziun dils cuosts sin ils partenaris involvai ei avon maun. Cun l’entschatta december 2010 ha la MGB introduciu in cuors supplementar la damaun denter Dieni e Mustér (bus). Aschia eis ei pusseivel da contonscher il tren che parta las 06.45 uras naven da Mustér. Ils 9 d’avrel 2010 ha la radunonza generala dalla MGB giu liug ella halla dalla casa da scola a Sedrun. 5 Activitad politica structura dils territoris da skis, il resort Dieni e las structuras turisticas. Autoritads communalas Cussegl da vischnaunca Igl onn 2010 ha il cussegl da vischnaunca salvau nov sedutas. El ha decidiu davart las suandontas fatschentas: – Revisiun uorden da parcadis communal – Direcziun da project per il project Tgina dil Rein – credit da frs. 300’000.00 – Elecziun d’in(a) commember(ra) per la cumissiun Bogn Sedrun – Elecziun d’ina cumissiun per la revisiun dalla lescha da votaziuns ed elecziuns e dil regulativ da fatschentas – Moziun da cussegliera Gelgia Deplaz concernent ils transports da scolars – Uorden per l’economisaziun dils rumians – Decisiun da principi concernent lag a Claus Surrein – Rendaquen 2009 – Transferiment dil conduct electric (lingia da tensiun aulta) da 220 kV Sargans – Sedrun ella zona industriala – Concessiun posteriura (supplement tier la concessiun) allas Ovras electricas Rein Anteriur SA per augmentar la capacitad da deflussiun ella Centrala Sedrun – Economisaziun dils rumians – credit da frs. 25’000.00 per ereger ina seiv entuorn la deponia a Prau Cumin – Prolungaziun dil contract da distribuziun per il fegl ufficial «La Tuatschina» e concessiun d’in credit da rama da frs. 225’000.00 per ils onns 2011 – 2015 – Elecziun dil biro dil cussegl – Revisiun parziala dalla lescha da votaziuns ed elecziuns e dil regulativ da fatschentas – Susteniment finanzial da frs. 150’000.00 per la plazza da campar Giu Milar/Rueras – Credit da frs. 750’000.00 per l’erecziun d’in lag a Claus Surrein – Elecziun d’ina cumissiun per la revisiun dalla lescha davart las contribuziuns d’avertura e las taxas da diever – Preventiv 2011 Votaziun all’urna Igl onn 2010 ei la populaziun da Tujetsch vegnida clamada duas gadas tier ina votaziun all’urna. Cun 319 encunter 86 vuschs han las persunas cun dretg da votar concediu allas Ovras electricas Rein Anteriur (ORA) ina concessiun posteriura, la quala lubescha alla concessiunaria d’augmentar la quantitad d’aua maximala dalla Centrala Sedrun sin 34 m3/s. Ils 26 da settember 2010 ei Werner Böhi da Cuera vegnius elegius sco commember dil cussegl d’administraziun dall’energia alpina. Radunonza da vischnaunca Igl onn 2010 han duas radunonzas da vischnaunca giu liug. Ils 23 d’avrel 2010 ei vegniu orientau davart ils differents project forestals resp. da schurmetg ch’ein en execuziun ni en elaboraziun en vischnaunca. Plinavon ha la radunonza da vischnaunca approbau la lescha per l’economisaziun dils rumians cun 26 encunter 12 vuschs. A caschun dalla radunonza dils 17 da december 2010 ei il preventiv 2011 vegnius approbaus. Medemamein ei la revisiun dalla lescha da votaziuns ed elecziuns vegnida approbada. La radunonza da vischnaunca ha plinavon concediu in credit da frs. 1’100’000.00 per la realisaziun d’in lag, cun in baghetg da menaschi, a Claus Surrein. Sco ils onns vargai ein iIs/las collaboratur(a)s communal(a)s che han saviu cumplenir in giubileum da survetsch tier la vischnaunca ni ch’ein i en pensiun vegni honorai. Ei setracta da: Cathomas Erwin, 35 onns, scolast Giger Lucrezia, pensiun, pedela casa communala Leopold Agatha, pensiun, Tgèsa s. Vigeli Monn Ciril, 40 onns, scolast Monn Eleonora, pensiun, Tgèsa s. Vigeli Müller Beat, pensiun, Bogn Sedrun Munsch Bernadetta, 15 onns, Bogn Sedrun Valier Tumaisch, 30 onns, administraziun communala Plinavon ei il cussegl da vischnaunca vegnius orientaus davart ils suandonts fatgs: – Cumissiun NEAT – Plan da finanzas 2011– 2015 Suprastonza communala La suprastonza communala ha salvau 31 sedutas duront igl onn 2010. Sper las radunonzas da vischnaunca ein duas occurrenzas d’informaziun vegnidas organisadas. Ils 5 da fevrer 2010 ha il menader digl uffeci per vischnauncas GR, signur Thomas Kollegger, orientau davart la nova ulivaziun da finanzas ed igl 1. d’october 2010 ha giu liug in’orientaziun davart il resort ad Andermatt, la colligiaziun dils territoris da skis Andermatt-Sedrun, la Direcziun communala La direcziun communala ha salvau 44 sedutas duront igl onn 2010. 6 Departament administraziun e finanzas morts. Dapi 1975 ei igl archiv en Tgèsa communala ed igl onn 2004 ei in secund local vegnius endrizzaus els tschalers dalla casa da scola a Sedrun. Era uonn astgein nus engraziar a pliras vischinas e vischins che han surdau material agl archiv da vischnaunca. Ils artavels Teofil Schmid-Venzin han surdau il relasch da fotografias. Quei ein ca. 2000 negativs, 350 cartas postalas ni fotos e 200 negativs sin glas. Quella collecziun da fotos documentescha entgins decennis nossa val e quei stad ed unviern. Ultra da quei vegnan aunc vitier numerusas fotografias da famiglia, nozzas, dumengia alva ed auters eveniments. President communal Pancrazi Berther Administraziun Plinavon han Emanuel Berther e Leontina Deragisch surdau interessantas scartiras da lur famiglias, fotografias, documents e gasettas d’interess general. Bruno Cavegn ha danovamein surdau fotografias e scartiras interessantas agl archivar communal. Administraziun communala Persunal Il menader da finanzas, Tumaisch Valier, ha saviu festivar igl onn 2010 siu 30avel onn da survetsch tier la vischnaunca. Entochen miez digl onn 1989 eis el staus engaschaus tier l’Ovra electrica Tujetsch (energia alpina), silsuenter tier l’administraziun communala. Per la fideivladad ed igl engaschi admettein a Tumaisch Valier in grond engraziament. Entras l’exposiziun «Pietad populara» ei bia material vegnius surdaus agl archiv; aschia numerus cudischs religius, maletgs gronds, cartas religiusas e cartas da morts ed auter bia. Ei fa plascher da survegnir ton material. Possien quels exempels era animar biars auters da far il medem cun lur scartiram – che va carteivel in di el falliu liug. Naven dall’entschatta digl onn 2010 ei il collaboratur Roger Berther engaschaus mo pli per 60% tier l’administraziun communala. Dasperas ha el in pensum da 40% tier la Tgèsa s. Vigeli. L’administraziun ha aschia occupau quater collaboraturs cun in pensum total da 340%. Plinavon vegn purschiu ina plazza d’emprendissadi. Era la retscha da cudischs ha saviu vegnir engrondida. Aschia cun: Berther-Chronik: Die Selbstwahrnehmung einer Bündner Notabelnfamilie im 17. und 18. Jahrhundert. Ediziun dad Ursus Brunold und Adrian Collenberg Tec a tec bandunan ils collaboraturs engaschai sil plazzal da lavur dalla NEAT la val. Quei munta era in dameins da lavur per l’administraziun communala, aschia ch’igl engaschi da Roger Berther tier la Tgèsa s. Vigeli ei pusseivels. Unser alltägliches Leben als Bergbauern da Cecilia Hendry-Schmid Per esser sil stan actual dalla savida eis ei impurtont da sescolar vinavon. La collaboratura Annamaria Monn ha fatg quei el sectur dalla controlla da habitonts, ferton che Roger Berther ha frequentau ina scolaziun da contabilitad. La historia dil Bogn Sedrun – Ein las speronzas dils iniziants idas en vigur? da Riccarda Caduff. Lavur da matura en scola claustrala Mustér Archiv communal Das TunnelWerk NEAT – Baustelle Sedrun – Ein Erinnerungswerk von Implenia, Transco und Unia zum längsten Eisenbahntunnel der Welt Giubileum da 50 onns Loretz da Doris e Guido FribergLoretz, Sedrun Sco emprem archiv ha ina chista da lenn cun pulita ferradira surviu. La chista porta l’annada 1798 ed ha ina lunghezia da 67 cm, altezia e profunditad ein 33 cm. Forsa han ils eveniments dils Franzos tementau ils Tuatschins ed els han segirau lur documents en quella chista e lu zuppau ella en in liug adattau e segir. Grazia a quella prudientscha havein nus ina massada documents d’avon 1800. Tochen igl onn 1975 ha il local dretg en pierti baselgia surviu sco archiv da pleiv e vischnaunca, oz caplutta da Pietad populara – Objects per la devoziun persunala ed auter – accumpignament per l’exposiziun «Pietad populara» el museum La Truaisch, Sedrun, Norbert Berther/ Tarcisi Hendry Vergessene Wildnis – Spurensuche in der Surselva Text und Fotos von Peter A. Dettling 7 Die Berther der Landschaft Disentis im Spiegel der Haraldik – Landamann, Landrichter, Commissari und Podestà, Aluis Maissen, Rabius cuminonza. Rodund 2’000 persunas han dau suatientscha agl invit. La perforaziun ei vegnida emessa directamein e silsuenter ei vegniu purschiu in variont program cun plaids e divertiment. Ina surpresa ei segir stau ch’il cusseglier federal Moritz Leuenberger ha fatg ina viseta en tenda. Igl archiv viva e duei dar veta al futur – dar perdetga da nossa cultura e historia. AlpTransit Igl onn 2010 ei segiramein la perforaziun dil tunnel da basa dil Gottard stada el focus. 14 onns suenter che las empremas prelavurs per il tunnel da basa ein vegnidas pridas si, ei la perforaziun denter Sedrun e Faido succedida ils 15 d’october 2010. Ei setracta probabel dil pli impurtont tierm digl entir project. Ils dubis vid la factibilitad dil tunnel da basa dil Gottard s’audan definitiv tiel vargau. Quei eveniment special che ha giu liug sin territori da Tujetsch ha svegliau igl interess dallas medias digl entir mund. Naturalmein ei il record mundial (perforaziun dil pli liung tunnel dil mund) vegnius festivaus commensuradamein. 200 hosps d’honur e miniers han giu la caschun da persequitar il mument historic dalla perforaziun directamein el tunnel. La Patrouile Suisse sgola sur Sedrun La fiasta ei gartegiada fetg bein e l’AlpTransit mereta in grond engraziament per l’entira organisaziun. Ils 23 da mars 2011 ei era la perforaziun el tunnel vest denter Sedrun e Faido succedida. Rodund tschun meins suenter la perforaziun principala el tunnel ost ein aschia omisduas ruosnas perforadas sin l’entira lunghezia da 57 kilometers. Plaid dil president communal Pancrazi Berther a caschun dalla fiasta da perforaziun: Cara populaziun da Tujetsch Liebe Gäste Cordial beinvegni alla fiasta populara dalla perforaziun principala dalla NEAT, in di historic da muntada internaziunala, cheu a Sedrun, ella vischnaunca da Tujetsch, alla tgina dil Rein. La perforaziun ei succedida (foto AlpTransit Gotthard AG) In auter plaz da fiasta sesanflava en ina halla sin il plazzal da lavur (hosps envidai). La populaziun indigena ed ils proprietaris da secundas habitaziuns ein sentupai en ina gronda tenda sin la plazza da ballapei per festivar da Im Namen der Tujetscher Bevölkerung begrüsse ich besonders unter uns: Bundesrat Moritz Leuenberger, die Nationalratspräsidentin Frau Pascale Bruderer, die Ständeratspräsidentin Frau Erika Forster, die Standespräsidentin von Graubünden Frau Christina Bucher, Regierungspräsident Claudio Lardi sowie Regierungsrat Stefan Engler, die zahlreichen National- und Ständeräte, die Herren Marti und Simoni von der AlpTransit Gotthard AG, die Herren Gygi und Mayer von der SBB, sowie Peter Füglistaler, Direktor des Bundesamtes für Verkehr. Seien sie alle, Vertreter von Politik, Wirtschaft und Verwaltung, als Gäste bei uns herzlich willkommen. Der Weltrekord am Gotthard ist seit heute Nachmittag Realität. Wir Sedruner sind mächtig stolz, dass der Ils sunatibas sepresentan 8 Hauptdurchschlag hier in Tujetsch, an der Rheinquelle, erfolgt ist. Wir haben den Bau des Gotthard-Basistunnels stets begrüsst und im Rahmen unserer Möglichkeiten auch tatkräftig unterstützt. Seit 1989 befassen sich die Gemeindebehörden sehr intensiv mit dem Grossprojekt NEAT (bis 1993 Gion Beer, 1993 – 2005 Placi Berther). Die Beziehungen zwischen der AlpTransit Gotthard AG und der Gemeinde wurden zwar in einer Rahmenvereinbarung geregelt. Wo immer sich neue Fragen an der Schnittstelle Tunnelbau und Gemeinde stellten, mussten jedoch Lösungen gefunden werden. Der Tunnelbau und das Leben in der Gemeinde Tujetsch waren über viele Jahre eng miteinander verbunden. Dabei sind viele persönliche Bekanntschaften und Freundschaften entstanden, die über eine Zweckgemeinschaft hinausgehen und auch den Abschluss der Arbeiten einmal überdauern werden. neuen Herausforderung stellen. Wir wollen dabei die zurückbleibende Hardware aber auch all die Erfahrungen und geschaffenen Netzwerke dafür nutzen, unserer Gemeinde und unserem Tal Perspektiven und Chancen zu eröffnen. Das können wir allerdings nur selber glaubwürdig und nachhaltig an die Hand nehmen. Von der Vision Porta Alpina bleiben der Ausbruch der Wartehallen, viel auch internationale Aufmerksamkeit und der Traum, dass sich der Anschluss von Sedrun aus an die Transiteisenbahnlinie doch noch realisieren lässt. Die Glut dieser Vision wollen wir auf keinen Fall erlöschen lassen. Den Zugang zum Basistunnel über den 800m langen Vertikalschacht einfach zuzubauen, ist wahrscheinlich die einfachste und sicherste Lösung, den Bahnbetrieb im Tunnel nicht zu beeinträchtigen. Den abgesicherten Risiken für den Bahnbetrieb stehen aber immer auch verpasste Chancen entgegen. Gemeinde und Kanton haben das Vorhaben deshalb nicht beerdigt, höchstens tiefgekühlt. Wenn die SBB als Betreiberin des späteren Betriebs und der Bund aufgrund neuer Entscheidungshilfen ihre abwehrende Haltung in Frage stellen, unser Fünklein Hoffnung reichte immer noch dafür aus, das kalt gestellte Projekt zum Auftauen zu bringen. Vom Zwischenangriff in Sedrun aus konnte der Baufortschritt am Basistunnel massgeblich gesteuert und beschleunigt werden. Für die Gemeinde bedeuteten die ungewohnten Bauarbeiten mit vielen Mineuren und Ingenieuren im Dorf, komplexen Bauinstallationen und zigtausend Besucherinnen und Besucher eine spezielle Herausforderung. Weil wir aufeinander Rücksicht genommen haben, Konflikte frühzeitig erkannt und lösungsorientiert aufeinander zugegangen sind, wird der Bau des Gotthard-Tunnels in Sedrun und in unserer Gemeinde in guter Erinnerung bleiben. Der Bau des Tunnels hat unser Dorf verändert. Materialdeponien, Zufahrtsstrassen und andere Infrastrukturen werden zurück bleiben und uns an eine bewegte Zeit in der Geschichte der Gemeinde Tujetsch erinnern. In Anbetracht, dass die Arbeiten des Zwischenangriffs in Sedrun in den nächsten Jahren zu Ende gehen, müssen wir uns aber so oder so auf die Zeit danach einstellen. Wir lassen aber – ich habe es bereits erwähnt – deswegen die Köpfe nicht hängen sondern orientieren uns mit neuen Ideen in die Zukunft. Drei Projekte stehen dabei im Vordergrund: Der Zusammenschluss der Skigebiete von Andermatt und Sedrun, der Bau eines Ferienresorts und die Inszenierung der Rheinquelle. Den Auftakt bildete gestern Nacht die offizielle Einweihung des Leuchtturms auf dem Oberalppass. Der Turm soll über die nächsten Jahre Wegweiser für eine nachhaltige Entwicklung sein. Vielen wäre an dieser Stelle für die Zusammenarbeit zu danken: dem AlpTransit-Chef Renzo Simoni und seinem Vorgänger Peter Zbinden sowie den Verantwortlichen des Zwischenangriffs Sedrun, Heinz Ehrbar, meinem Vorredner Hartmuth Höfle, Alfred Seiler und Jakob Blickenstorfer, sowie allen an der Ausführung Beteiligten, welche die Interessen und Anliegen der Gemeinde nicht bloss als störend und lästig wahrgenommen haben, sondern sich ernsthaft damit auseinandergesetzt haben. Ich komme zu Schluss. Im Namen der Tujetscher Bevölkerung gratuliere ich allen am Projekt Beteiligten zum Hauptdurchschlag, zum Weltrekord am Gotthard und danke der AlpTransit für die Organisation und Einladung zum heutigen Volksfest in Sedrun. So bin ich überzeugt, dass wir uns auch über den Rückbau mit den notwendigen Projektanpassungen auch unter Berücksichtigung der geänderten Bedürfnisse der Gemeinde arrangieren werden. Jeu engraziel cordial per la confidonza, il sustegn e Vossa viseta. Viva la NEAT, viva la Svizra Was oder wer bleibt zurück, wenn die Mineure und Ingenieure Sedrun verlassen haben und die Installationen zurück gebaut sind? Wer zurück bleibt sind wir, liebe Tujetschins. Wir werden nicht in eine Posttunnel-Depression verfallen: mit dem freiheitlichen Stolz der Bergbevölkerung werden wir heimatverbunden und zukunftsorientiert uns der Schegie che la fiasta da perforaziun ei stada el center ha ei valiu da sefatschentar cun ina ni l’autra autra caussa. L’emprema etappa dallas lavineras a Plauncas Niregl ha buca saviu vegnir exequida sco previu. Pliras protestas han entardau igl entir program. Cul davos digl onn 2010 ein las protestas denton liquidadas, aschia che la Re- 9 tegn amortisaziuns dalla facultad finanziala ed administrativa egl import da frs. 2’637’719.85 (onn vargau frs. 3’462’576.43). genza ha saviu approbar il project. Las lavurs entscheivan el decuors dalla primavera 2011. Sin fundament dil project da lavineras ston las mesiras da cumpensaziun vegnir extendidas. Entochen la terminaziun dil plazzal da lavur indemnisescha l’AlpTransit ils cuosts (mesiras da cumpensaziun NHG) al cantun. Ils contracts da cultivaziun che l’AlpTransit ha serrau giu vegnan abdicai e serrai giu daniev entras il cantun. Per la finanziaziun dalla nova casa da tgira a Sedrun (prefinanziaziun) ei vegniu fatg ina reserva da frs. 900’000.00. La suprastonza communala ha decidiu d’amortisar supplementarmein la facultad administrativa per frs. 1’767’043.00. Il «cashflow» dil quen current (gudogn avon las amortisaziuns e la reserva per la prefinanziaziun dalla Tgèsa s. Vigeli) munta a total frs. 3’653’499.18 (onn vargau frs. 3’517’558.68). Gia avon las decisiuns dil cussegl da vischnaunca e dalla radunonza da vischnaunca concernent la realisaziun d’in lag a Claus Surrein ei l’AlpTransit sedeclarada promta da formar il terren dalla deponia aschia, ch’il lag sa vegnir realisaus senza pli gronds moviments da terren. Quellas lavurs ein succedidas senza consequenza da cuosts per la vischnaunca. Quei ei mo stau pusseivel muort ils buns contacts e la bunaveglia dall’AlpTransit e digl uffeci federal da traffic. Ulteriuras informaziuns davart il lag Claus Surrein ein d’anflar en quest rapport sut la sparta economia e turissem. Quen d’investiziun Il quen d’investiziun dalla facultad administrativa cuntegn expensas per investiziuns egl import da frs. 2’840’725.88 (onn vargau frs. 2’844’507.79) ed entradas da subvenziuns e contribuziuns da frs. 1’370’652.18 (onn vargau frs 997’585.61) aschia ch’ei seresulta investiziuns nettas da frs. 1’470’073.70. Il quen d’investiziun dalla facultad finanziala cuntegn expensas da frs. 35’000.00 ed entradas da frs. 154’500.00. La dislocaziun dalla lingia da tensiun aulta che traversescha la zona d’industria ha era fatschentau igl onn 2010 las autoritads. Il cussegl da vischnaunca e la votaziun all’urna han approbau il transferiment dalla lingia da tensiun aulta. Il transferiment dalla lingia fuorma ina part dil project d’exposiziun concernent il sectur dil portal Sedrun che cumpeglia in baghetg per la tecnica da viafier ed ina punt sur il Rein. La planisada centrala secundara per il provediment dalla viafier cun forza electrica ei vegnida sistida entras la viafier federala. Suenter l’approbaziun dil project d’exposiziun entras las instanzas federalas sa il transferiment dalla lingia succeder. Las lavurs entscheivan igl october 2011, il mars 2012 vegnan ils masts montai ed igl avrel 2012 quentan ins da saver metter en funcziun la nova lingia. Las investiziuns nettas dalla facultad administrativa egl import da frs. 1’470’073.70 han saviu vegnir curcladas cumpleinamein cun agens mieds. Igl ei seresultau in avanzament da finanziaziun da frs. 1’283’425.48. Muort ils buns resultats dils quens annuals dil davos decenni ha la facultad administrativa dalla vischnaunca da Tujetsch saviu vegnir amortisada entochen sin in import da frs. 1’414’782.93. Dalla facultad aunc buca amortisada setracta ei da frs. 631’783.88 da menaschis accessoris che ston sepurtar sezs (serenera e dismessa da rumians). Il rest da frs. 783’001.05 dalla facultad administrativa vegn per la gronda part curclada cun subvenziuns e contribuziuns pendentas (projects forestals). Sin fundament da quella explicaziun eis ei veseivel che la vischnaunca da Tujetsch ha scret giu quasi l’entira facultad administrativa per ils 31-12-2010 sin frs. 1.00. Il davos da matg 2016 vegn l’AlpTransit a surdar il tunnel alla viafier federala. Era suenter la terminaziun dil plazzal da lavur dalla NEAT duei Tujetsch disponer d’in implont da sablun e glera. Per quei motiv sclarescha la vischnaunca ensemen cun ina gruppa d’interess e l’AlpTransit las opziuns pusseivlas. Preventiv 2010 Il quen da menaschi prevedeva entradas da frs. 10’927’263.00 ed expensas da frs. 10’858’808.00. Aschia deva ei in surpli d’entradas da frs. 68’455.00. Finanzas Quen 2010 Il quen d’investiziun calculava cun expensas bruttas da frs. 3’768’000.00. Suenter haver risguardau las contribuziuns e subvenziuns da frs. 2’470’400.00 seresultavan investiziuns nettas da frs. 1’297’600.00. Quen current Il quen current siara cun expensas totalas da frs. 13’007’262.53 (onn vargau frs. 13’554’879.16) ed entradas totalas da frs. 13’123’041.86 (onn vargau frs. 13’609’861.41). Aschia seresulta in surpli d’entradas da frs. 115’779.33 (onn vargau frs. 54’982.25). Il quen cun- Il gudogn avon las deducziuns (cashflow) muntava frs. 976’455.00 aschia ch’ei deva in deficit da finanziaziun da frs. 321’145.00. 10 Departament baghegiar, forestalesser ed ambient objects e sanaziuns, 28 pegnas scalegl e cheminées, 3 scaldaments centrals, 8 pumpas da calira, 2 installaziuns da gas. Tenor la nova lescha da fiug cantunala ein las vischnauncas obligadas da controllar periodicamein tenor turnus ils objects. Pigl onn vargau ei quei stau 184 controllas periodicas. Plinavon havein nus fatg inspecziuns tier 158 edifecis, q.v.d. collaudaziuns, controllas sil baghetg e controllas supplementaras. Ils cuosts totals digl uffeci muntan a frs. 49’105.00 (frs. 43’033.00). Per las lubientschas ei vegniu incassau frs. 10’028.00 (frs. 10’570.00). Dils cuosts restonts da frs. 43’077.00 (frs. 36’463.00) surpren la vischnaunca da Tujetsch frs. 19’080.50 (frs. 15’524.20). Vicepresident André Schmid Baghegiar Igl onn 2010 eran 1814 (1798) baghetgs sin territori dalla vischnaunca da Tujetsch schazegiai tier l’ Assicuranza da baghetgs dil Grischun (GVG) per ina valeta da frs. 799’944’100.00. Uffeci da baghegiar Ina gronda part dallas lavurs digl uffeci da baghegiar serepetan onn per onn. Sco in impurtont post da survetsch alla publicitad sespruein nus da cussegliar e segidar aschi bein sco pusseivel. Las differentas midadas da leschas ed ordinaziuns pretendan adattaziuns dallas structuras ed il survetsch vegn adina pli cumplex. Baghetg da scola Sedrun Igl onn vargau havein nus saviu cuntinuar cun la sanaziun dalla casa da scola a Sedrun. La tribuna en sala da gimnastica adempleva dapi biars onns buca pli ils basegns dallas uniuns localas e sco local plurivalent per sedutas da tut gener. Sper la tecnica sesanflava era l’acustica en in stan munglus. Per occurrenzas dallas uniuns localas empruavan ins da megliurar la situaziun cun differents provisoris. Sut la sparta ambient ha la vischnaunca reorganisau il survetsch dalla deponia Prau Cumin. La premissa che la dismessa da rumians stoppi purtar sesezza adempleva la vischnaunca per dabia buca (deficit annual da rodund 80’000.00 tochen 90’000.00 francs). Cun ina nova lescha d’economisaziun dils rumians ed in niev regulativ da taxas vegnan ils cuosts egl avegnir cuvretgs cun entradas ord ina taxa fundamentala e la taxa sil quantum. La taxa sil quantum vegn eruida cun ina nova stadera, quei che garantescha in gest sistem. Per la planisaziun ha la vischnaunca tratg neutier ina firma specialisada, numnadamein il biro da planisaziun per ils indrezs da tribunas, Stage Live cul planisader Chris Bodmer. Duront la planisaziun ha la vischnaunca era involvau tuttas uniuns localas cun in direct interess per ils basegns da nossa tribuna. Duront la stad ei la tribuna vegnida sanada radicalmein. En special ei l’entira tecnica (electricitad, glisch, acustica, aultplidaders etc.) vegnida remplazzada e modernisada. A caschun dall’informaziun publica digl 1. d’october 2010 ei l’infrastructura vegnida messa en funcziun l’emprema ga e las novas investiziuns ella tribuna ein secumprovadas cumpleinamein. Igl onn passau ei l’activitad sil sectur da baghegiar danovamein stada fetg gronda. Sper ils objects ordinaris ein cunzun da menziunar il plazzal dalla NEAT, la sanaziun dalla via cantunala Garmischeras/La Tscheppa sco era la sanaziun dallas gallarias denter Tschamut ed il Pass Alpsu entras la MGB. En vischnaunca eis ei vegniu construiu buca meins che siat casas novas. Ultra da quei ha ei dau numerusas engrondaziuns, midadas ni era lavurs pli pintgas vid baghetgs existents. La cumissiun da baghegiar ha giu 21 sedutas ed ha tractau en tut 80 damondas, predamondas ni fatgs da baghegiar. Dalla suprastonza communala ein 68 lubientschas da baghegiar vegnidas concedidas. Stradalesser e traffic La gronda reit da vias da quartier (rodund 12 km), sendas els habitadis e vias da megliuraziun (rodund 40 km) caschuna aults cuosts el manteniment e la segirtad. Cunzun la dismessa da neiv ei fetg pretensiusa. La vischnaunca ha per intent da mantener las vias da colligiaziun en in bien stan e vegn persuenter ad augmentar las investiziuns el manteniment. Polizia da fiug e polizia communala El decuors digl onn 2010 ha la polizia da fiug Sursassiala dau las suandontas lubientschas da fiug: 56 per novs 11 In’autra finamira ei da promover in bi maletg dils vitgs cun tener schuber las vias, segar ils plazs publics, plazzar flurs e far remaduras. Nossa vischnaunca viva principalmein dil turissem. Nos hosps, denton era nus tuts, dueien sesentir bein ed haver plascher da bials vitgs muntagnards. Uaul Cavorgia, november 2010 Projects forestals L’Ondadusa II En la secunda etappa dil project l’Ondadusa II ei vegniu construiu 52 m rempars permanents, 67 m reits per tener si la neiv ed 80 m rempars encunter la cufla. Quellas lavurs ein vegnidas exequidas entras la firma da baghegiar Bianchi SA da Sursaissa. La gruppa forestala ha eregiu 192 m rempars temporars ord lenn castagner, dislocau il tuorn da suga a distanza liunga e plantau 1’000 plontinas pegn sin la surfatscha dallas lavineras lenn. Ils cuosts totals dil project l’Ondadusa II 2010 muntan a frs. 620’997.00. Nova fontauna a Selva Forestalesser Persunal Duront il temps da stad ha la gruppa d’uaul, avertura e turissem saviu occupar 12 persunas. Cun la fin da mars 2010 ha Erwin Monn da Rueras bandunau nies menaschi. El ha luvrau 15 onns tier il forestalesser sco bostger. Per siu engaschi e tut il prestau engraziein nus fetg e giavischein ad el era vinavon tut bien. Cun l’entschatta avrel ha la vischnaunca engaschau dus novs luvrers. Peter Jemmi da Castrisch ha surpriu il post da cau-bostger. Ils davos onns ha el luvrau tier il surprendider per lavurs d’uaul Solèr SA, Uors. Igl onn 2009 ha Peter Jemmi serrau giu cun success la scolaziun sco cau-bostger. Roman Simonet da Mompé-Medel ei vegnius pladius sco bostger. Ad els giavischein en lur novas plazzas bia plascher e cuntentientscha. Lavineras lenn L’Ondadusa Reits encunter curdada da crappa a s. Brida Dado s. Brida ei vegniu baghegiau la primavera vargada 240 m rempars encunter curdada da crappa (Stein- Raccolta da lenna El decuors dalla stad e primavera ei vegniu pinau la suandonta lenna: Utilisaziuns sfurzadas Tagl lenna uaul Cavorgia Tgira Carmihut/Selva Tgira Liets Tgira Milez Diversas Total 592 515 395 129 92 262 1’985 m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ Reits encunter curdada da crappa 12 Ambient schlagnetze). Quei muort prighel da curdada da crappa ord igl uaul da Carmihut sin la viafier Matterhorn Gotthard sco era sin la via cantunala. Dils cuosts totals da frs. 469’280.00 surpren il cantun 71%. Il rest vegn partius sin la viafier Matterhorn Gotthard e igl uffeci da construcziun bassa dil Grischun. Serenera e canalisaziun Igl onn vargau ei la sanaziun dalla serenera ida vinavon tenor il program adattau. Igl ei vegniu remplazzau bia cundrezs tecnics, pumpas ed indrezs da mesiraziun e pilotaziun. Las lavurs da sanaziun van vinavon e vegnan ad esser terminadas sco previu cun la fin digl onn 2011. Masts da sittar lavinas ella Val Vadretg e Val Vallatsch La primavera ha il cantun approbau il project per ereger masts da sittar lavinas ella Val Vadretg. Aschia ei beinspert vegniu entschiet cun las preparativas per che las lavurs sappien vegnir terminadas sin la fin d’atun. Dus masts ein vegni plazzai sisum la Val Vadretg ed in ulteriur sisum la Val Vallatsch. L’entschatta november ein ils 3 stabiliments vegni pri en funcziun. In’emprova generala cun tut las mesiras da segirtad ha giu liug igl emprem da december. Cun il niev sistem da sittar lavinas eis ei pusseivel da descargar periodicamein las spundas dalla Val Vadretg e la Val Vallatsch. La resca che la lavina ord la Val Vadretg periclitescha la via cantunala sco era la viafier vegn reducida considerablamein. Medemamein sa era il temps da bloccada dalla via sin il tschancun denter Dieni e Selva vegnir sminuius. Quei porta in grond avantatg per ils hosps ed indigens da Selva e Tschamut. Ils cuosts d’investiziun muntan a frs. 532’293.00. Il cantun surpren 71% ed ils cuosts restonts vegnan reparti ulivamein sin la viafier Matterhorn Gotthard, igl uffeci da construcziun bassa dil Grischun e la vischnaunca. Protecziun dalla natira Dismessa da rumien Il stabiliment ed il menaschi dalla rimnada da rumien a Prau Cumin ei staus pli u meins sco tochen da cheu. Ei vegn vinavon rimnau mo rumians blocconts, rumians da baghetgs ston vegnir dai giu ella deponia regiunala a Rueun. Rumians da casa ston vegnir deponi ellas tegias da rumians existentas, las qualas vegnan svidadas entras la Regiun Surselva. Da niev vegnan tuts rumians pesai en nies stabiliment da rimnada a Prau Cumin. Cun ina gronda stadera, sin la quala ins sa carrar cugl auto, eis ei pusseivel dad eruir la peisa exacta. Sin fundament da quella peisa ei la taxa da diever da pagar. Entuorn la plazza da rimnada da rumians verds eis ei vegniu construiu ina seiv. Quella seiv duei procurar per meglier uorden sigl entir plaz. La deponia da rumians verds ei naven digl onn 2011 mo pli aviarta duront ils temps d’avertura dalla deponia da rumians blocconts. Ella sanaziun dil stabiliment per la rimnada da rumians eis ei vegniu investau la summa totala da rodund frs. 110’000.00. Mast da sittar lavinas Sanaziun via d’uaul Cavorgia La via tras igl uaul Cavorgia ei vegnida baghegiada duront ils onns 1963-66. Suenter bunamein 50 onns ei stau necessari da sanar plirs tumbins d’aua che ademplevan buca pli lur funcziun. Quella lavur ei vegnida exequida entras la firma indigena Loretz SA. Muort ina sbuada dalla via en la Val Gierm ei vegniu construiu leu in canaster lenn. Tal ei vegnius eregius dalla gruppa forestala. Ils cuosts totals per quellas duas lavurs da sanaziun muntan a frs. 112’519.00. Il cantun surpren 61% dils cuosts. Stadera dalla deponia Prau Cumin Malauras Legreivlamein essan nus stai protegi da pli gronds donns da malaura. En tuts graus stuein nus vinavon star attents ed instradar ad uras mesiras per minimar eventuals donns en consequenza da malauras. 13 Departament educaziun, cultura e sport pretendan dad esser allerts ed agir cun precauziun. La nova ulivaziun da finanzas stada en votaziun ils 7 da mars 2010 ei bein ida dall’aua giu denton vegn la proxima schi segir sco igl amen en baselgia. Spanegiai astgein nus era esser sin il resultat final dalla nova lescha da scola dil cantun Grischun. El decuors digl onn 2011 vegn il parlament cantunal a sefatschentar cun la revisiun da quella lescha. Ils cussegls da scola da Tujetsch, Mustér e Medel ein a vesta dalla digren dil diember da scolars gia seradunai pliras gadas per ponderar e planisar eventualas collaboraziuns raschuneivlas. Sche la tendenza demografica negativa cuntinuescha ein collaboraziuns, oravontut arisguard ils scalems superiurs dallas treis vischnauncas, inevitablas. Geraua Eveline Soliva Educaziun Il rapport annual davart la sparta scolaresser tanghescha adina dus onns da scola. Perquei sa ei schabegiar ch’ei vegn rapportau da fatgs ch’ein gia daditg vargai sco era da projects futuristics. Igl onn da scola 2010 savessen ins metter sut il motto 18 16 14 12 10 8 6 4 2 «Scola en moviment» 0 Als affons dad oz maunca meinsvart il moviment sufficient. Els vegnan per part transportai cun il bus a scola, duront l’instrucziun vegn ei sesiu bia dil temps ed a casa ei il prighel ch’ei vegn stau uras ora avon televisiun ni computers aschia ch’il moviment necessari vegn alla cuorta. Confederaziun e cantun porschan dapi entgin temps programs e scolaziuns per promover il moviment dils affons. Era nossa scola ei stada promta da separticipar ad in da quels. Nicoletta Marino ha absolviu ils cuors da menadra e surpriu l’incarica da scolar il cerchel scolastic. Il moviment duei buca succeder mo sil plaz da pausa ni en halla da gimnastica mobein era duront l’instrucziun. 1996 1997 19981999 2000 2001 2002 20032004 2005 20062007 2008 2009 2010 Svilup dallas naschientschas 1996 – 2010 Persunas d’instrucziun Igl onn da scola 2010/11 instrueschan en tut 16 persunas d’instrucziun en pensum cumplein ni parzial en nossa scola populara. Ina midada ha ei dau igl onn da scola 2010/11 tier las persunas d’instrucziun dil scalem superiur. Suenter che Vigeli Jacomet e Hans Monn han encuretg novas sfidas ein lur pensums d’instrucziun per il scalem superiur vegni surdai a Kai Hinrichsen e Gieri Spescha. Il pensum da Gieri Spescha cumpeglia l’instrucziun da lecziuns pil scalem superiur e primar ed ei ina sligiaziun interimistica per in onn. Nicolina Cathomen-Giossi da Rueras ha survegniu l’incumbensa d’introducir affons da lungatg jester el romontsch. Insumma ei l’integraziun da tals affons e da lur famiglias in impurtont pensum per scola e vischnaunca. Viers la fin digl onn havein nus deplorablamein retschiert treis abdicaziuns. Ciril Monn ha inoltrau sia abdicaziun per la fin digl onn da scola 2010/11 e terminescha suenter in engaschi da 41 onn siu pensum da scolast primar. Sco siu successur han il cussegl da scola e la suprastonza communala elegiu Sandro Tomaschett da Trun. El vegn ad entscheiver siu pensum cun igl onn da scola 2011/12. Medemamein abdicau lur pensums parzials d’instrucziun dil scalem superiur han Katja Maissen e Kai Hinrichsen e quei sin la fin digl onn da scola 2010/11. A tuts treis partents admettein nus in sincer engraziament pigl engaschi en nossa scola. Scolars en moviment Medemamein en moviment ei igl entir sectur da scola. Da dretg e seniester vegn cumandau da far refuormas e dau directivas. Il svilup demografic, ils giavischs da geniturs sco era las tendenzas pedagogicas e didacticas 14 Anflar persunas d’instrucziun da lungatg romontsch pil scalem superiur vegn pli e pli problematic e nus astgein esser satisfatgs da haver anflau ina buna soluziun pil proxim onn da scola. Cun l’entschatta digl onn da scola 2011/12 surpren il convischin Adrian Cathomas in pensum cumplein d’instrucziun sco scolast real. Per cuvierer las lecziuns restontas dil scalem superiur e primar havein nus giu il cletg d’anflar cun Gieri Spescha ina sligiaziun intermediara, purschend ad el per in ulteriur onn in pensum cumplein. magari malruasseivel. Nus giavischein ad el pigl avegnir vinavon plascher e satisfacziun en siu pensum d’instrucziun. En regurdientscha Alla fin digl onn 2010 ha nies anteriur scolast Vinzens Pally-Brugger da Rueras priu nunspitgadamein cumiau da nus. Suenter maldispostadad e cuorta dimora el spital eis el spartius da quei mund. Vinzens Pally ei naschius igl onn 1937 a Tschamut en ina famiglia purila. Suenter las scolas dalla val ha el absolviu il seminari da scolasts a Cuera nua ch’el fa la patenta da scolast primar igl onn 1959. Immediat ha el entschiet sia carriera da scolast a Rueras (1959–1996) e terminau quella 1998 a Sedrun. El ha pia dau nuninteruttamein scola duront 40 onns. Sias classas preferidas ein stadas il scalem bass. Sper il pensum da scola eis el s’engaschaus fermamein per la cultura da cant e musica. El ha dirigiu il chor e la musica, ei staus onns alla liunga organist e medemamein surpriu posts politics e presidis per ina e l’autra organisaziun. Ad el lein nus engraziar da tut cor per sias stentas e lavur. Entras novaziuns e refuormas sco p.ex. l’introducziun da novs lungatgs jasters ni l’integraziun d’affons cun basegns specials vegnan cuntinuadamein dapli pensums adossai allas persunas d’instrucziun. In ulteriur fatg ei che las classas vegnan adina pli heterogenas e consequentamein drovan las persunas d’instrucziun adina dapli temps e forza per dar damogn era a quella situaziun. Tut quellas novas refuormas pretendan da nossas persunas d’instrucziun in engaschament extraordinari e mo cun in tal engaschi reussescha ei da mantener la buna qualitad dalla scola. Quei engaschament mereta respect e renconuschientscha. Al meinascola ed allas persunas d’instrucziun admettein nus in cordial engraziament per lur grond engaschi. Giubileums da survetsch A caschun dalla radunonza da vischnaunca dil december 2010 ein duas persunas dalla sparta scolaresser vegnidas honoradas per lur giubileums. Ad omisdus giubilars admettein nus in grond e resentiu engraziament per lur engaschi en favur da nossa scola. Scolast Ciril Monn per siu engaschi da 40 onns Igl onn 1970 ha Ciril entschiet sia carriera scolastica en nossa scola sco scolast primar. Duront ils 40 onns instrucziun da scola dil Ciril ha ei dau immensas midadas, la moda d’instruir ei semidada, ils mieds d’instrucziun e la tecnica denton era ils affons e geniturs, insumma la societad ein semidai dil taliter. Ciril ha teniu petg a tut quellas midadas ed introduciu en sia moda da dar scola quei ch’el ha giudicau per bien e prudent e quei cun success entochen sia pensiun. A Ciril giavischein nus in buna finiziun da sia carriera scolastica e per siu temps da pensiun tut il bien, oranvontut cuntentientscha e buna sanadad. Vinzens Pally Transports Sin fundament d’ina moziun da cussegliera Gelgia Deplaz ha il cussegl da vischnaunca decidiu che tut ils affons dalla medema fracziun astgien far diever dil bus da scola, aschilunsch sco ei ha plaz. Il cussegl da scola ha realisau quella incumbensa aschia ch’ils affons tochen la 6avla classa san far certs viadis cul bus. Scolast Ervin Cathomas per siu engaschi da 35 onns Sia carriera scolastica ha Ervin entschiet en nossa scola igl onn 1975. Ils emprems 10 onns ha Ervin instruiu il scalem miez e dapi igl onn 1985 instruescha Ervin il scalem secundar. Ervin ha naturalmein era fatg atras immensas midadas ella pedagogia e didactica da scola. El ei denton adina s’interessaus dallas novaziuns sil sectur educativ e ha nuota schau stermentar dil svilup rasant e Perforaziun tunnel da basa In grond eveniment per nossa val ei la perforaziun dil tunnel da basa dil Gottard stada. Cheu han las scolas era surpriu ina part ed embelliu igl act festiv cun ina fetg biala presentaziun. Ina fiasta gartegiada che vegn segir a star a tuts en buna memoria. 15 bau quei project d’integraziun e contribuescha duront ils proxims dus onns in sustegn finanzial per la promoziun dil romontsch ella gruppa da termagls «Ils Pluscheins». Cun quei project vegn l’integraziun dils affons da lungatg jester promovida gia tiels pignets e levgescha cheutras il pass en scoletta. Scolars duront lur producziun Advent Radio e televisiun han accumpignau ils affons en lur acziuns d’Advent. Venderdis, ils 3 da december 2010, ha la televisiun emess directamein da Rueras. Ils affons da scoletta da Gelgia e Letizia han collaborau. Ils Pluscheins fan ina pausa Cass d’eveniments specials Scoletta Il cussegl da scola ha gia creau avon dus onns in concept co agir en cass d’eveniments extraordinaris. Denter auter ei era stau previu da far in alarm ensemen cun ils pumpiers. Quel ha giu liug gievgia, ils 4 da november 2010. Il scenari ei staus il suandont: En casa da scola era rut ora in fiug giu en tschaler. Il fem era sederasaus ella part sutterrana entochen si el tract da scola. Pliras classas eran enserradas e savevan buca sortir. Ina classa era cumpigliada directamein. Plirs scolars eran tussegai dil fem aschia ch’els eran senza schientscha. Igl alarm ei staus per tuts in bien experiment per mirar co tuttas instituziuns lavuran ensemen en in tal cass. Il beinreuissir digl exercezi ei d’engraziar alla oreifra organisaziun e collaboraziun dalla gruppa da pumpiers e dalla squadra da sanitad. Il diember dils affons da scoletta dils proxims onns ei vegnius analisaus da rudien. Muort la digren dallas naschientschas ston ins adina puspei sedumandar con ditg ins sa menar duas partiziuns da scoletta. Il cussegl da scola ei vegnius alla conclusiun ch’ei fa pil mument senn da mantener las duas partiziuns damai ch’il diember d’affons per annada s’augmenta levet e semantegn per ils proxims quater onns. Decisiv vegn era ad esser il niev diember da scolarets per ina partiziun che vegn fixaus en la nova lescha da scola. Cultura Museum La Truaisch El decuors digl onn da gestiun ha la curatura dil museum, Barla Monego, contonschiu cumpleinamein la finamira da porscher als visitaders dil museum ina exposiziun fetg attractiva e zun varionta. Ils scolarets da Tujetsch cun lur mussadras Ils pluscheins – project d’integraziun In museum ei mo lu interessants ed attractivs sch’ei dat era activitads el museum. La realisaziun d’exposiziuns specialas ei ina dallas premissas per dar veta ad in museum. Cun la gruppa da termagls «Ils Pluscheins» eis ei reussiu da lantschar in project d’integraziun. Il cantun ha appro- 16 Exposiziun «Cultura da glin» L’ovra Cultura da glin, creada da Barla e Sep MonegoVenzin e regalada dalla Banca Raiffeisen Tujetsch, cumplettescha novissimamein noss’exposiziun permanenta el museum. Als visitaders documentescha quell’exposiziun cun las figuras ed utensils en miniatura a moda visuala l’elavuraziun d’antruras dil glin. Ils visitaders demuossan grond interess per quell’exposiziun. Tier l’exposiziun Pietad populara fuorman aunc treis ulteriuras exposiziuns parts parzialas da quella, il temps d’Advent, il temps da Cureisma ed il temps da Pastgas. Il faner el curtin dil Museum La Truaisch ha surviu duront il temps d’Advent e Nadal sco liug d’exposiziun per las stallas e figuras da Nadal. Il faner ei semussaus sco liug zun adattau per ina tala exposiziun ed ha dau a quella exposiziun in tempra tut speciala. Exposiziun temps d’Advent Figura da glin Visitaders Duront igl onn da gestiun havein nus astgau beneventar entuorn 1900 persunas el museum. Ils numerus resuns positivs dils visitaders attestan che l’exposiziun dil museum, oranvontut l’exposiziun da cristallas e las exposiziuns specialas vegnan appreziadas zun fetg. Exposiziun «60 onns barschament da Selva» L’exposiziun speciala 60 onns barschament da Selva, lantschada il zercladur 2009, ha priu sia fin cun Pastgas 2010. Quella exposiziun ha carmalau numerus visitaders da lunsch e da maneivel. Abdicaziun / Elecziun El decuors digl onn da gestiun ha Barla Monego-Venzin communicau ch’ella abdicheschi siu engaschi sco curatura dil museum sin la fin da zercladur 2011. Nus deplorein secapescha zun fetg quella abdicaziun, havein denton tutta capientscha ch’ella vul era aunc guder ensemen cun siu consort la sera dalla veta. Duront in tschuppel onns ei Barla s’engaschada cun tgierp ed olma per nies museum ed ha dau nova veta al Museum La Truaisch. Per quei ordvart grond engaschi engraziein nus cordialmein ad ella. La suprastonza communala ha elegiu Vendelin Hendry da Camischolas sco niev menader dil Museum La Truaisch. El entscheiva sia incumbensa cun l’entschatta fenadur 2011. Exposiziun «Pietad populara» Cun l’exposiziun speciala Pietad populara eis ei reussiu als iniziants ed organisaturs – Tarcisi Hendry dil Forum cultural Tujetsch e Barla Monego curatura dil museum – da realisar ina exposiziun che sveglia grond interess e regurdientschas dallas manifestaziuns e fuormas da pietad dil temps vargau. La gronda schelta da devoziunalias exponidas e las sequenzas da films produci pli baul documenteschan l’impurtonza dalla pietad ella veta dil pievel. Il Forum cultural Tujetsch ha ediu ina broschura che accumpogna ils visitaders cun informaziuns detagliadas atras l’exposiziun. Engraziament Per il menaschi dil Museum La Truaisch ein pliras persunas stadas engaschadas duront igl onn ora. Barla Monego sco curatura dil museum, Conrad Berther sco substitut dalla curatura e Marlis Decurtins, che procura ch’il museum seigi adina schubers e bials e che segida dapertut nua ch’ei fa basegns. Per l’exposiziun da cristallas ein Luis Curschellas e Conrad Berther responsabels. Maletg dall’exposiziun «Pietad populara» 17 Forum cultural Tujetsch El decuors digl onn vargau eis ei danovamein reussiu al Forum cultural Tujetsch da realisar e cuntinuar cun differents projects. Ina viseta sin lur pagina d’internet dat perdetga dil grond engaschi sin differents secturs dalla historia, dalla cultura e dil manteniment da beins culturals e da muntada per la vischnaunca da Tujetsch. Als responsabels dil forum admettein nus in cordial engraziament per lur grond engaschi en favur da nossa cultura locala. A tuts in cordial engraziament per il ferm sustegn e la buna lavur prestada. In grond engraziament s’auda era allas commembras dalla cumissiun dil museum. El decuors digl onn da gestiun ei la cumissiun dil museum sefatschentada duront sis sesidas cun differents fatgs dil museum. Ulteriurs fatgs culturals «NA, na, anora mass jeu per de biè bétga plé!» …aschia secloma il cudisch digl autur Tarcisi Hendry che tracta la historia dall’emigraziun tuatschina ell’America e che vegn presentaus el decuors dalla primavera 2011. Dapi entgins onns sefatschenta nies premurau archivar communal e scolast Tarcisi Hendry cun l’emigraziun tuatschina ell’America. El center dil cudisch stattan las brevs dils emigrants e cun quei era las persunas che han scret ellas. Il cudisch descriva il destin da numerusas persunas singulas e da famiglias dalla Val Tujetsch. Per l’ediziun da quella grondiusa ovra ha la vischnaunca da Tujetsch concediu in sustegn finanzial. Nus selegrein sin la presentaziun dil cudisch ed essan loschs da posseder in’ulteriura ovra historica. Cruschs sin ils cuolms e pézs Ina gruppa d’interess che secumpona da Mauro Loretz, Franz Loretz, Rafael Loretz, Simon Decurtins e Walter Monn ha giu l’idea da tschentar cruschs cun in cudischet da hosps sin ils cuolms e pézs en nossa val. En tut ei previu da montar rodund 20 cruschs. Igl onns 2010 han ils iniziants montau cruschs sin ils suandonts pézs: –Péz Pardatschas (Cuolm da Vi) –Péz Crispalt –Péz Tgietschen –«Wintenalpstock» –Péz Nair (In tschancun ei la crusch vegnida purtada siadora, denton buca tochen sisium. Quei vegn fatg uonn). Acquist veglia sprezza da fiug Suenter liungas contractivas eis ei reussiu al Forum cultural Tujetsch ed alla vischnaunca da Tujetsch d’acquistar l’emprema sprezza da fiug ch’ei stada en funcziun en nossa vischnaunca. Ei setracta d’ina dallas pli veglias sprezzas da fiug en Svizra, la quala ei vegnida construida entuorn igl onn 1870. La vischnaunca ei medemamein en possess dalla successura sprezza da fiug. Omisduas sprezzas sesanflan dapresent en scola da Rueras. L’idea ei d’exponer las duas sprezzas en in liug central el vitg. Crusch sil Péz Crispalt Las cruschs vegnan messas a disposiziun dalla vischnaunca. La gruppa d’interess surpren la montascha ed il manteniment dallas cruschs. Sprezza da fiug 18 Sport – Fiasta da perforaziun dil tunnel da basa dil Gottard (15 d’october 2010) Plazza da sport Dulezi Nossa plazza da sport ei fetg multifuncziunala. La stad stattan la plazza ballapei, la plazza da tennis e la plazza dira a disposiziun per activitads sportivas e differentas occurrenzas. Igl unviern sesanfla la patinera sin la plazza dira e sin la plazza da ballapei san ins far cuorsa liunga. L’infrastructura vegn utilisada stediamein entras ils clubs da tennis e da ballapei. Era autras gruppaziuns da sport indigenas e las scolas senezegian denton dalla purschida. Sco recumpensaziun pil diever dallas plazzas da ballapei e tennis exequeschan il club da ballapei ed il club da tennis las lavurs da manteniment vid las duas plazzas da sport. Quella incumbensa adempleschan els cun gronda premura e per cumpleina cuntentientscha. Tenda sin la plazza da ballapei La purschida vegn era appreziada da nos hosps, e quei la stad ed igl unviern. Surtut ils camps da giuvenils schazegian da saver exercitar differentas activitads en in liug central. In niev sistem da reservaziun lubescha da reservar l’utilisaziun dalla plazza da sport (plazza dira e plazza da ballapei) sur la pagina d’internet dalla vischnaunca (www.tujetsch.ch; reservaziun objects e localitads). Medemamein ei la plazza da sport adattada per organisar occurrenzas da tut gener. Sper las occurrenzas usitadas sco ils divers turniers da sport (ballapei, tennis, curling) ed il Maraton dalla Surselva han suandontas occurrenzas specialas giu liug el decuors digl onn 2010 sin la plazza da sport Dulezi: Cun la plazza da sport dispona la vischnaunca oz dad ina infrastuctura optimala per il turissem da stad ed era per il turissem d’unviern e buc il davos era d’in ideal liug per occurrenzas specialas. – Campiunadi grischun da tagliar lenna (25 e 26 da zercladur 2010) 19 Departament economia e turissem Ella fasa d’elaboraziun dil concept ei l’idea da plazzar sil pass Alpsu ina tuor da signals naschida. El decuors digl onn 2010 ei la tuor vegnida eregida e montada sper il center d’informaziun sigl Alpsu. Ei setracta d’ina imitaziun dil «Hoek van Holland», la tuor da signals a Rotterdam. Aschia sesanfla ina tuor da signals schibein alla tgina sco alla sbuccada dil Rein. Gerau Marcellino Giger Economia e turissem Project «Inscenaziun Tgina dil Rein» Il schaner 2010 ha il cussegl da vischnaunca concediu in credit da frs. 300’000.00 per concretisar il project per l’inscenaziun dalla Tgina dil Rein, il qual ei vegnius instradaus igl onn 2009 cun la realisaziun dil center d’informaziun sil pass digl Alpsu. La suprastonza communala ha silsuenter surdau alla firma Steiner Sarnen Schweiz l’incarica da elaborar il concept per la realisaziun dalla visiun. Il concept vesa ora sco suonda: La vischnaunca Tujetsch lai schenghegiar in bastiment a Rotterdam. Secapescha ch’il bastiment vegn battegiaus sin il num «Tgina dil Rein». Silsuenter vegn il bastiment a semetter en moviment naven da Rotterdam enviers la Tgina dil Rein. Quei viadi vegn a cuzzar entginas jamnas. Tier entgins marcaus situai sper il Rein vegn ei fatg in paus ed il bastiment survescha sco plattafuorma per informar ils habitonts che vivan ella vischinonza dil Rein (rodund 50 milliuns persunas) sur da nossa bellezia cuntrada e nossa cultura sco era sur dallas purschidas en nossa regiun. Quei succeda cun organisar occurrenzas ed arranschaments sil bastiment. Center d’informaziun e tuor da signals Ils 14 d’october 2010 – in di avon la fiasta da perforaziun dalla NEAT – ei la tuor vegnida inaugurada ed annunzia dapi lu l’arrivada dil bastiment. Fiasta d’inauguraziun En in proxim pass vala ei dad elavurar in concept d’utilisaziun per il territori digl Alpsu per saver posiziunar il bastiment. Quella lavur vegn coordinada cun il cantun Uri en cumbinaziun cun la colligiaziun dils territoris da skis. Arrivaus a Basilea vegn il bastiment dividius en pliras parts ed aschia transportaus sigl Alpsu cun camiuns. Sil pass, sper la tuor da signals ed il center d’informaziun, vegn il bastiment puspei buglius ensemen e duvraus sco attracziun per far attent sin la Tgina dil Rein. 20 Sedrun Mustér Turissem sperar ch’ils responsabels prendien la dretga decisiun per in bien prosperar da nossa biala regiun. Avon 12 onns han las duas uniuns da cura da Sedrun e Mustér fusiunau tier ina uniun cun il num Sedrun Mustér Turissem. La finamira primara da quella fusiun era da nezegiar sinergias ed aschia esser pli ferms sil marcau. Ils emprems onns eis ei reussiu als responsabels da seposiziunar ella fiera e mussar dapli presenza. El decuors dils davos onns ei quei denton vegniu pli e pli grev. Ils differents partenaris han repetidamein giu meinis divergents. Ina strategia communabla quei che pertucca la fiera ei buca avon maun. Lag Claus Surrein L’idea d’ereger in lag en Tujetsch schai gia daditg ell’aria. En connex cun la deponia da material dalla NEAT ei sedau la caschun da realisar in project a Claus Surrein. La lavur da Sedrun Mustér Turissem ei vegnida engrevegiada entras quella situaziun. Adina puspei han ins stuiu far cumpromiss e duvrar bia resursas, seigi quei daners ni era lavur, per cuntentar tut ils partenaris. Ils 3 da mars 2010 ha il cussegl da vischnaunca priu ina decisiun da principi da persequitar la realisaziun d’in lag a Claus Surrein. Sinaquei ei vegniu formau ina gruppa da lavur per elaborar la basa per saver prender decisiuns. Ensemen cun signur Bütikofer dil biro da planisaziun Bütikofer Schaffrath Landschaftsarchitekten ha la gruppa da lavur elaborau in project per in lag natural cun ina surfatscha da rodund 3’200 m2. Ils cuosts per il lag ed il baghetg da menaschi ein vegni calculai cun frs. 1’100’000.00. Ord vesta da Tujetsch ei la situaziun encunter vest semidada considerablamein ils davos onns, seigi quei cun il bigliet da skis communabel cun Ursera «GOBA», cun il project «San Gottardo», cun il niev resort da signur Samith Sawiris ad Andermatt mo era cun la colligiaziun dils territoris da skis previda. Ch’ins vul nezegiar las schanzas che sedattan, surtut la colligiaziun dils territoris da skis Sedrun ed Andermatt, ei capeivel. Dalla vart da Mustér ei denton la fiera encunter ost respectiv sid pli impurtonta. Muort quellas, denton aunc autras raschuns, ha ei dau adina dapli opposiziun encunter l’organisaziun turistica e la lavur ha buca pli saviu vegnir ademplida per cumpleina cuntentientscha dils partenaris. Dad ina vart fuss la finamira tenor il project «San Gottardo» da formar ina suletta destinaziun turistica denter Ursera e Mustér. Da l’autra vart dat ei exponents che vulessen pli bugen separar Sedrun e Mustér. Per saver analisar la situaziun e planisar il futur ha l’uniun da turissem ensemen cun il cantun incaricau signur Marcel Friberg dad elaborar ensemen cun ils partenaris dad omisdus loghens (pendicularas, gastro, commerci e politica) ina strategia futura. Sut il num «Optima vista» ei il project vegnius lantschaus. Quella lavur duei mussar si tgei strategia communabla ch’ei pusseivla respectiv sch’in futur communabel fa senn. Visualisaziun lag Claus Surrein Ils 27 d’october 2010 ei la fatschenta vegnida suttamessa al cussegl da vischnaunca. Il cussegl ha concediu in credit da frs. 750’000.00 per la realisaziun dil lag, ha denton renviau il credit da frs. 350’000.00 per il baghetg da menaschi (tualettas, kiosc). Ils 10 da december 2010 El decuors dalla primavera 2011 vala ei da prender decisiuns per ch’ins piardi buca aunc dapli temps. Lein pia 21 ha la radunonza da vischnaunca susteniu la proposta dalla suprastonza communala ed ha concediu il credit da frs. 1’100’000.00. Silsuenter ei la revisiun parziala dalla planisaziun locala vegnida approbada entras la votaziun all’urna. Sut resalva dall’approbaziun dalla midada da zona entras la Regenza sa il lag (incl. baghetg da menaschi) vegnir realisaus sco previu. Ins quenta da saver etscheiver cun las lavurs da construcziun la stad 2011, aschia ch’il lag stess a disposiziun naven dalla sesiun da stad 2012. la purschida da stad en nossa vischnaunca ed ella regiun. La damonda suenter plazzas da campar ei aunc adina gronda e la mobilitad da nossa societad pren vinavon tier. In lag munta in’ulteriura purschida turistica che duei dar novs impuls al turissem dalla stad. Il liug a Claus Surrein ei ord vesta dalla topografia mo era sin fundament dil fatg ch’ei ha gia ina plazza da grillar leu, fetg adattaus per in tal project. Il liug ha era potenzial da vegnir sviluppaus vinavon sco zona da recreaziun locala (opziun parc da reiver etc.). Damai ch’in lag natural ei fetg dependents dall’aura amplifichescha el idealmein la purschida dil Bogn Sedrun. La suprastonza communala ha per quei motiv era buca l’intenziun da frenar in svilup dil Bogn Sedrun muort l’erecziun d’in lag natural. La damonda schebein ei fuss buca pli prudent da realisar la plazza da campar ed il lag el medem liug ei giustificada. Sin fundament da plirs fatgs ein ins denton vegnius tier la conclusiun da realisar il lag a Claus Surrein e la plazza da campar a Rueras. Sendas In ulteriur aspect che plaida per il project ei il liug central per differentas purschidas da stad. Las impurtontas sendas da spassegiar giud il Tgom ni naven da Selva a Rueras meinan sper la plazza da campar ora. Igl onn 2010 ei in’ulteriura part dalla sanaziun dallas sendas, tenor il concept da sanaziun, vegnida exequida. Plirs tschancuns ein vegni megliurai. Preziusa lavur en connex cul manteniment dallas sendas presta adina puspei l’Uniun da viandonts Tujetsch. En connex cun la sanaziun dil viaduct dalla viafier Matterhorn Gotthard a Val Val ei vegniu construiu da niev ina passarella. Tala ha lubiu da realisar ina nova senda da spassegiar sin il vegl trassé dil tren naven digl Alpsu entochen a Tschamut. Igl onn vargau ha la gruppa communala construiu il tschancun senda naven dil viaduct entochen en la via che meina sin la staziun da Tschamut. Igl onn 2011 ein ulteriuras lavurs da manteniment planisadas. Aschia sa la nova senda vegnir aviarta sin la stagiun da stad 2011. La senda ei en special adattada per seniors e famiglias cun affons pigns. Plazza da campar La «Pro plazza da campar e divertiment Giu Milar» (niev: Campadi Rein SA) ha inoltrau alla vischnaunca ina damonda da susteniment per la realisaziun d’ina plazza da campar a Rueras/Giu Milar. A caschun dalla seduta dils 27 d’october 2010 ha il cussegl da vischnaunca decidiu da sustener la Campadi Rein SA cun ina contribuziun da frs. 150’000.00. La summa secumpona sco suonda: En rama dil project «Via dallas quater fontaunas» ei la ruta dalla senda naven dil lag da Tuma a Maighels vegnida midada. Il viadi ei cun la nova senda in bienton pli confortabels. La finanziaziun ei succedida entras la fundaziun «Via dallas quater fontaunas». – frs. 60’000.00 participaziun vid ils cuosts d’investiziun dall’infrastructura (tualettas) – frs. 15’000.00 participaziun vid il capital d’aczias – frs. 75’000.00 contribuziun a fond perdu Il liug da sentupada Giu Milar vegn appreziaus dils indigens sco era da nos hosps. La plazza da termagliar, la plazza da grillar ed il campadi provisoric ein ina buna purschida da stad. Il campadi provisoric cuntenta denton buca sufficientamein ils basegns. Per saver megliurar la purschida da stad ed aschia saver carmalar dapli hosps en nossa val, basegna ei novas investiziuns. Entras la realisaziun d’in object plurivalent che survescha primarmein alla plazza da campar, denton era alla plazza da grillar e da giugs sa la purschida vegnir megliurada. Lavurs vid la senda Tuma – Maighels Ina fetg impurtonta senda en vischnaunca sesanfla denter Mira e la staziun Sedrun. La situaziun cun ils scalems e negina glisch vegneva adina criticada dalla publicitad. Igl atun ha la vischnaunca realisau ina sanaziun totala L’iniziativa privata ei da beneventar e mereta il sustegn dalla vischnaunca. Il project augmenta l’attractivitad dal- 22 cun dismetter tut ils scalems. Plinavon eis ei vegniu installau daniev ina illuminaziun speciala per sendas. La nova sulada duei augmentar l’attractivitad da nossas sendas. Ils emprems resuns ein fetg positivs, cunzun l’illuminaziun vegn schazegiada. da hosps ed indigens. La hetta veglia dil glatsch, ch’era en in fetg schliet stan, ei vegnida allontanada igl october. Nova tuor cun ruschnera Senda dalla staziun en niev manti Il faner ch’era tschentaus sin la plazza da termagliar a Fallun ei vegnius dislocaus sin la plazza da grillar a Clis. Il tetg ei vegnius surtratgs cun slondas indigenas. El faner sesanfla ina meisa cun bauns per cass da mal’aura. Plaz Cadruvi En collaboraziun cun la Pleiv Tujetsch ha la vischnaunca realisau ina sanaziun totala dil plaz Cadruvi. Il medem mument ha la pleiv sanau igl access ed il plaz avon baselgia. Las lavurs finalas vegnan exequidas la primavera 2011. Il plaz Cadruvi ha segiramein buca pli la medema muntada sco antruras. Cun la nova formaziun vul la vischnaunca augmentar l’attractivitad dil plaz Cadruvi sco liug da sentupada. Ina tabla historica duei regurdar ils vegnentsuenter dalla muntada dil plaz Cadruvi. Faner a Clis Bogn Sedrun Dapi il schaner 2010 ei Damian Marino commember dalla cumissiun da menaschi dil Bogn Sedrun. El ha remplazzau Peter Wirth, il qual ei seretratgs. La cumissiun ei sefatschentada da rudien cun la structura da cuosts dil Bogn Sedrun. Pliras mesiras ein vegnidas pridas per contonscher in respargn. Aschia ein per exempel las acziuns da reclama vegnidas restrenschidas sin la regiun. Igl ei semussau ch’igl effect dalla reclama ordeifer la regiun ei fetg mudests. Duront la sesiun da stad ein ils temps d’avertura vegni sminui. Quella mesira ha caschunau gronda critica. Sinaquei ha la cumissiun puspei introduciu las uras d’avertura usitadas igl atun. Plaz Cadruvi Plazzas da termagliar e grillar Sin la plazza da termagliar a Sedrun ei vegniu plazzau la primavera vargada in niev urdein. Ina tuor cun la pusseivladad da reiver sco era ina ruschnera augmentan la purschida da quella plazza, che vegn schazegiada fetg 23 in project per ina cumplettaziun dil bogn da divertiment cun ina purschida ordaviert. Quei vegn a succeder el decuors digl onn 2011. Medemamein ei l’integraziun dalla purschida dil lag Claus Surrein el menaschi dil Bogn Sedrun in tema. Tier il lag setracta ei d’ina purschida da stad resp. da bial’aura, ferton che las aultas frequenzas dil Bogn Sedrun ein igl unviern resp. ils dis da maccort’aura. Aschia savessen sinergias vegnir nezegiadas. Ina via pusseivla ei denton era da surdar il menaschi dil lag Claus Surrein ad ina persuna privata. La purschida da wellness mo per dunnas la gievgia sera ei buca curdada sin il resun spitgau. Cun gronda probabilitad vegn’ins a desister sin in tal product el futur. Las entradas ein sesminuidas en cumparegliaziun cugl onn 2009. Tier il bogn da divertiment munta la digren d’entradas ad 8.5% (frs. 18’350.00) e tier il wellness a 0.5% (frs. 1’160.00). Las frequenzas tier il bogn da divertiment ein sil nivel digl onn vargau, ferton che talas tier il wellness ein sereducidas per 7% (643 persunas). Nus animein tuttas convischinas e convischins da far diever dalla purschida dil Bogn Sedrun e dad animar parents, enconuschents e hosps da medemamein far quei. Mo communablamein savein nus contonscher in prospereivel svilup turistic ed ecomonic ella val Tujetsch. Fiasta digl 1. d’uost Per l’emprema ga ei la fiasta digl 1. d’uost vegnida organisada sin l’anteriura plazza da tennis a Sedrun. Il niev plaz da fiasta ei fetg adattaus ed ei curdaus sin in bien resun, aschia che la fiasta vegn era ad haver liug igl onn 2011 el medem liug. Frequenzas bogn da divertiment Il plaid da fiasta ha Renzo Simoni, menader dalla direcziun dall’AlpTransit Gotthard AG, teniu. Renzo Simoni Frequenzas wellness Malgrad la digren d’entradas ei il deficit da menaschi cun rodund frs. 395’000.00 pli bass che previu el preventiv (frs. 526’800.00). Quei ei primarmein d’attribuir alla buna disciplina tier las expensas. Surtut ils cuosts d’energia e da reclama ein sereduci considerablamein. Era ils cuosts da persunal ein rodund 7.5% pli bass che previu el preventiv. Plinavon retscheiva il Bogn Sedrun annualmein 60% dallas entradas ord la taxa da cura (rodund frs. 79’000.00). La cumissiun da menaschi ha era fatg patratgs davart il futur dil Bogn Sedrun. Adina pli fetg semuossa che la purschida dil bogn da divertiment po buca cuntentar ils giavischs dalla clientella. Per quei motiv vegn elaborau 24 Departament sanadad, segirtad ed agricultura nal da tgira che regia gia dapi varga in onn ell’entira Svizra. La tscherca da persunal ei era tier la Tgèsa s. Vigeli fetg stentusa ed ha denter auter caschunau cuosts ch’eran buca previ el preventiv. Gronda lavur ha era l’introducziun dalla nova finanziaziun dalla tgira caschunau. Ei ha valiu dad elavurar la nova structura da tariffas per la Tgèsa s. Vigeli, valeivla naven digl 1. da schaner 2011, e dad introducir il niev sistem da BESA (Bewohnereinstufung nach Ressourcen und Defiziten) cun il niev catalog da prestaziuns 2010. Quella versiun da BESA surluvrada lubescha allas instituziuns, aschia era alla Tgèsa s. Vigeli, da registrar las prestaziuns effectivas pli exact e da tschentar quen per quellas. Per la Tgèsa s. Vigeli vegn quei ad haver in effect positiv quei che pertucca las finanzas. Gerau Baseli Berther Sanadad Regiun da planisaziun Sursassiala Allas collaboraturas ed als collaboraturs dalla Tgèsa s. Vigeli engraziein grondamein per lur engaschi quotidian. Els han in engrazieivel, denton era stregn pensum. In engraziament admettein era als commembers dalla cumissiun da menaschi, a Sur Reto Nay ed a tut ils gidonters voluntaris. Suenter l’approbaziun dil contract da collaboraziun concernent las casas da tgira entras las treis vischnauncas dalla Sursassiala e la decisiun dil pievel tuatschin da realisar en Tujetsch ina casa da tgira cun 17 letgs da tgira ed 8 letgs per attempai, ei ina cumissiun da baghegiar semessa vid la lavur da planisaziun per la casa da tgira a Mustér. La vischnaunca Tujetsch ei representada ella cumissiun cul gerau Baseli Berther. Lavur da giuventetgna Cadi L’entschatta digl onn 2010 ha il post per la lavur da giuventegna ella Cadi (Giuventetgna Cadi), cun sedia a Trun, priu si la lavur. Menaus vegn il post da dunna Gabriela Cabalzar da Schlans. Sin fundament dils criteris definai ei vegniu menau atras ina concurrenza d’architectura. Cun la plema ei il project dil biro d’architectura Aschwanden Schürer da Turitg ius. Ils projects inoltrai ein vegni exponi publicamein a Mustér e Tujetsch. L’entschatta digl onn 2011 ei la planisaziun da detagl, elavurada entras il suranumnau biro, vegnida inoltrada al cantun per approbaziun (fasa da giudicament II). Sin fundament dil giudicament fixescha il cantun las contribuziuns cantunalas per il project. La risposta dil cantun ei aunc pendenta. Per saver profitar dallas contribuziuns davart dil cantun sto il niev object a Mustér esser realisaus entochen la fin digl onn 2013. Primarmein sedrezza la lavur da giuventetgna als giuvenils denter 13 e 16 onns. En secunda lingia vegnan denton era giuvenils pli vegls naven da 16 onns plidentai, en special ils commembers dallas uniuns da giuventetgna. La luvrera da giuventetgna stat medemamein a disposiziun sco persuna da contact a tuttas persunas che han da far cun giuvenils e lur ambient. Tgèsa s. Vigeli La Tgèsa s. Vigeli ha contonschiu igl onn 2010 ina bravurusa occupaziun dils letgs. En media ein 34.3 da total 35 letgs stai occupai. Ils aults cuosts, per part buca previsibels e consequentamein buca risguardai el preventiv, han denton menau ad in deficit da menaschi. Pliras investiziuns ein denton stadas necessarias per garantir il menaschi. La cumissiun da menaschi sco era la direcziun dalla Giuventegna Cadi vegnan presidiadas da gerau Baseli Berther. Las occurrenzas e las excursiuns che las cussadentas ed ils cussadents han astgau guder igl onn 2010 ein stadas legreivlas. Meins legreivla ei la munconza da persu- 25 Segirtad in concept da colligiaziun regiunal Tujetsch. Il project ei vegnius accumpignaus dad ina gruppa da lavur cun representants dalla vischnaunca, dall’agricultura, dil forestalesser, dalla survigilonza da catscha e dils uffecis cantunals involvai. Pumpiers La corporaziun Pumpiers Sursassiala ha gia terminau il secund onn suenter la fusiun. Ins sa constatar ch’il menaschi funcziuna adina meglier e che las vischnauncas da Medel, Mustér e Tujetsch ein en ina favoreivla situaziun quei che pertucca la lavur da segirtad dils pumpiers. L’entschatta digl onn 2011 han ils responsabels saviu presentar il concept. Suenter l’approbaziun da tal entras il cantun e la vischnaunca sa l’execuziun succeder. Ils cuosts totals per l’elavuraziun dil concept ell’altezia da rodund frs. 33’000.00 vegnan subvenziunai dil cantun cun 50%. Manteniment baghetgs d’alp La tegia dall’alp Tschamut ei vegnida sanada. Plinavon ei vegniu installau in niev indrez per mulscher las cauras. Sedrun, avrel 2011 Pancrazi Berther, president communal Lucas Collenberg, menader center communal Era tier accidents sin via vegnan ils pumpiers en funcziun Il concept da fusiun pretenda da mintga vischnaunca entginas adattaziuns e novas investiziuns. En special ha mintga vischnaunca stuiu acquistar in bus per transportar persunas. Cun la fin digl onn 2010 ein tuttas pretensiuns sin fundament dil concept da fusiun ademplidas. Aschia san ins calcular naven digl onn 2011 mo pli cun las expensas ordinarias dil menaschi. Agricultura Concept da colligiaziun per surfatschas ecologicas Dapi igl 1. da matg 2001 ei l’ordinaziun davart la promoziun regiunala dalla qualitad e dalla colligiaziun da surfatschas ecologicas da cumpensaziun ell’agricultura en vigur. Cun questa ordinaziun promova la confederaziun la qualitad e la colligiaziun da surfatschas ecologicas da cumpensaziun. Tenor l’ordinaziun conceda la confederaziun contribuziuns supplementaras per surfatschas cun ina qualitad ecologica speciala. Per saver profitar da quellas contribuziuns sto denton vegnir elavurau in concept correspundent. Sin fundament dalla situaziun da basa suranumnada ha la suprastonza communala surdau la primavera 2010 alla cuminonza da lavur biro Camenisch & Zahner, Cuera, e LBBZ Plantahof, Landquart, l’incarica dad elavurar 26 Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas frs. frs. frs. frs. frs. frs. Quen cumplet/ Survesta Quen current Total expensas 13’007’262.53 10’858’808 Total entradas 13’123’041.86 Surpli entradas 115’779.33 68’455 Quen d’investiziun Expensas per investiziuns 2’840’725.88 3’768’000 Entradas per investiziuns 1’370’652.18 Investiziuns nettas 1’470’073.70 Finanziaziun Investiziuns nettas 1’470’073.70 1’297’600 Amortisaziun facultad finanziala 15’493.15 Amortisaziun facultad administrativa 459’835.09 Amortisaziun facultad administr.suppl. 2’162’391.61 Surpli entradas 115’779.33 Avanzament da finanziaziun 1’283’425.48 Deficit da finanziaziun 27 10’927’263 13’554’879.16 54’982.25 2’470’400 13’609’861.41 2’844’507.79 1’297’600 997’585.61 1’846’922.18 1’846’922.18 1’670’636.50 494’000 414’000 68’455 321’145 13’936.35 562’884.60 2’885’755.48 54’982.25 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen current Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs. Quen current Surpli entradas 0 Administraziun generala Surpli expensas 1 Segirtad publica Surpli expensas 2 Scolaziun e formaziun Surpli expensas 3 Cultura e temps liber Surpli expensas 4 Sanadad Surpli expensas 5 Ovras socialas Surpli expensas 6 Traffic Surpli expensas 7 Ambient e planisaziun Surpli expensas 8 Economia Surpli entradas 9 Finanzas e taglias Surpli entradas 13’007’262.53 115’779.33 1’045’893.81 323’325.46 13’123’041.86 2’252’640.94 605’435.85 313’720.80 478’158.33 533’086.15 953’872.55 2’137’359.27 275’742.47 4’363’769.37 4’417’189.44 332’149.50 713’744.31 237’321.05 86’004.41 286’623.80 1’966’017.14 56’521.60 548’914.25 22’706.35 291’014.45 42’454.00 435’704.33 89’049.55 444’036.60 862’155.46 91’717.09 2’413’101.74 8’780’958.81 28 10’858’808 68’455 1’072’300 349’880 2’331’137 746’520 320’200 361’500 628’680 931’300 1’718’620 161’380 2’398’671 5’040’379 10’927’263 13’554’879.16 13’609’861.41 54’982.25 272’000 800’300 1’007’778.77 174’000 175’880 388’687.52 254’360 2’076’777 2’200’985.30 33’200 713’320 1’280’361.21 16’000 304’200 299’000.90 60’553 300’947 336’289.98 68’100 560’580 1’081’071.51 730’000 201’300 871’196.26 1’880’000 7’439’050 305’203.99 702’574.78 261’447.25 127’240.27 272’677.25 1’928’308.05 560’716.59 719’644.62 20’410.05 278’590.85 190’824.95 145’465.03 97’115.45 983’956.06 756’431.34 114’764.92 1’759’735.30 678’843.86 2’438’579.16 4’329’772.41 4’376’682.97 8’706’455.38 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen current Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor gruppas da materia frs. frs. frs. frs. frs. frs. 3 Expensas 13’007’262.53 30 Cuosts da persunal 3’467’683.80 31 Cuosts da material 3’040’323.76 32 Tscheins passivs 371’862.42 33 Amortisaziuns 3’687’719.85 34 Cumparts e contrib. senza dest. d’intent 190’672.10 35 Indemnisaziuns alla communitad 1’947.00 36 Atgnas contribuziuns 1’562’909.40 38 Deposit en finanziaziuns specialas 88’516.50 39 Scuntraziuns internas 595’627.70 4 Entradas 13’123’041.86 40 Taglias 6’476’704.58 41 Regals e concessiuns 2’776’281.13 42 Recav dil possess 274’382.73 43 Recumpensas 2’196’405.32 45 Restituziuns dalla communitad 189’070.15 46 Contribuziuns per agen quen 536’756.20 48 Prelevaziun ord finanziaziuns specialas 77’814.05 49 Scuntraziuns internas 595’627.70 Surpli entradas 115’779.33 29 10’858’808 13’554’879.16 3’394’841 3’945’777.83 3’075’747 3’468’687.53 422’400 406’535.07 1’758’000 3’612’576.43 132’500 151’379.40 2’000 2’596.00 1’463’670 1’335’087.85 27’400 582’250 68’455 632’239.05 10’927’263 13’609’861.41 5’396’000 6’037’298.58 2’330’300 3’118’382.61 231’700 266’584.45 1’745’200 2’710’473.17 163’000 194’517.99 458’813 641’265.62 20’000 9’099.94 582’250 632’239.05 54’982.25 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen current Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs. Quen current 13’007’262.53 13’123’041.86 10’858’808 10’927’263 Surpli expensas/entradas 115’779.33 68’455 0 Administraziun generala 1’045’893.81 327’901.90 1’072’300 272’000 Surpli expensas 717’991.91 800’300 11 Legislativa 44’707.21 55’600 12 Executiva 210’869.85 205’700 20 Canzlia 599’578.63 230’001.20 607’800 176’500 21 Uffeci da baghegiar 159’879.60 97’900.70 168’200 95’500 25 Segiradas 5’750.70 9’000 26 Uffeci civil 10’418.50 13’000 29 Regiun Surselva 14’689.32 13’000 1 Segirtad publica 323’325.46 237’321.05 349’880 174’000 Surpli expensas 86’004.41 175’880 100 Uffeci funsil 54’688.85 20’000 101 Mesiraziun e terminaziun 36’748.35 39’000 109 Ulteriura tgira legala 17’633.05 25’757.50 13’000 18’000 110 Polizia da fiug e polizia communala 107’537.35 82’645.45 109’800 80’500 120 Giudicatura 17’318.85 19’500 140 Corp da pumpiers 85’770.45 63’548.55 103’600 50’000 150 Cantunaments schurmetg civil 40’394.36 3’500.00 49’480 3’500 160 Schurmetg civil 13’629.00 11’200 170 Militer 2’264.60 7’180.70 2’300 2’000 180 Stan da sittar 2’029.45 2’000 2 Scolaziun e formaziun 2’252’640.94 286’623.80 2’331’137 254’360 Surpli expensas 1’966’017.14 2’076’777 200 Scoletta 131’820.85 21’163.00 132’790 17’000 210 Scola primara 686’652.30 108’098.00 662’605 111’000 212 Scalem ault 534’057.95 81’053.95 570’780 77’560 214 Scola da musica Surselva 28’731.05 20’000 215 Scola da lavur e tener casa 90’077.80 14’324.50 100’052 15’000 217 Baghetgs da scola Sedrun 244’283.96 25’092.10 276’230 21’600 218 Baghetgs da scola Rueras 37’152.11 2’400.00 41’080 500 219 Diversas scolaresser 210’394.62 34’492.25 201’600 11’700 220 Scolas specialas 69’776.35 86’000 230 Formaziun professiunala 219’693.95 240’000 3 Cultura e temps liber 605’435.85 56’521.60 746’520 33’200 Surpli expensas 548’914.25 713’320 300 Promoziun dalla cultura 42’248.70 2’228.00 31’400 320 Museum La Truaisch 69’463.77 22’470.60 83’670 19’000 340 Bogn Sedrun 396’494.88 526’800 350 Plazza da sport 87’631.50 31’823.00 100’650 14’200 390 Clutger baselgia 9’597.00 4’000 4 Sanadad 313’720.80 22’706.35 320’200 16’000 Surpli expensas 291’014.45 304’200 400 Spital regiunal Surselva 238’076.20 245’000 410 Casa da tgira Sursassiala 16’564.75 15’000 440 Tgira ambulonta 19’371.70 25’500 460 Survetsch da sanadad en scola 39’708.15 22’706.35 34’700 16’000 30 13’609’861.41 13’609’861.41 1’007’778.77 37’830.83 197’187.89 562’391.04 176’981.29 7’938.90 11’253.30 14’195.52 388’687.52 19’669.75 18’399.35 105’264.66 21’078.95 161’435.05 46’114.51 11’697.20 2’999.15 2’028.90 305’203.99 702’574.78 218’027.59 87’176.40 261’447.25 127’240.27 29’859.30 656.40 28’995.00 82’112.20 96’081.40 3’500.00 20’242.95 2’200’985.30 272’677.25 1’928’308.05 125’792.40 622’411.75 546’278.30 26’951.60 92’269.50 291’147.04 38’445.01 173’047.85 77’101.00 207’540.85 20’992.00 88’440.00 98’872.55 1’280’361.21 560’716.59 719’644.62 49’158.25 57’855.57 1’075’345.99 92’508.70 5’492.70 299’000.90 242’352.95 7’355.00 17’581.45 31’711.50 19’985.75 24’116.95 1’200.00 19’070.00 100.00 21’973.10 538’543.49 100.00 20’410.05 278’590.85 20’410.05 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen current Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs. 5 Ovras socialas 478’158.33 42’454.00 361’500 Surpli expensas 435’704.33 560 Habitaziuns socialas 2’000 571 Tgèsa s. Vigeli 277’180.48 100’000 580 Susteniments 160’961.85 4’786.50 215’000 589 Divers susteniments e prevenziun 30’623.00 37’667.50 32’500 590 Acziuns d’agid 9’393.00 12’000 6 Traffic 533’086.15 89’049.55 628’680 Surpli expensas 444’036.60 610 Vias cantunalas 21’893.80 16’000 620 Menaschi stradalesser 431’373.25 32’980.35 507’000 622 Magasins e luvratori 9’688.75 6’852.80 13’180 623 Parcadis 38’880.50 49’216.40 49’000 624 Illuminaziun publica 35’249.85 43’500 7 Ambient e planisaziun 953’872.55 862’155.46 931’300 Surpli expensas 91’717.09 710 Canalisaziun 711 Serenera e canalisaziun 656’537.56 656’537.56 609’500 720 Dismessa da rumians 151’950.45 151’950.45 147’500 740 Santeri 20’351.22 3’800.00 28’500 750 Protecziun dalla natira 85’722.57 49’642.45 110’800 790 Planisaziun locala 39’310.75 225.00 35’000 8 Economia 2’137’359.27 2’413’101.74 1’718’620 Surpli entradas 275’742.47 161’380 800 Alps e pastiras 87’437.77 78’179.25 120’800 801 Meglieraziuns da funs 33’000.00 14’000.00 802 Tratga da tiers 26’510.00 15’109.50 27’000 808 Mesiras socialas 637.25 720 810 Forestalesser 1’112’762.70 1’156’314.91 910’100 830 Formaziun turistica 706’112.76 174’405.55 585’500 840 Promoziun economia 40’398.78 4’500 860 Energia 130’500.01 975’092.53 70’000 9 900 920 932 934 935 936 937 940 942 980 981 982 983 Finanzas e taglias Surpli entradas Taglias communalas Ulivaziuns da finanzas Regals e patentas Tscheins d’aua Concessiuns RWM Schweiz AG e militer Incunvegnientscha Neat Tscheins Immobilias e possess da finanzas Amortisaziun facultad finanziala Amortisaziun facultad administrativa Amortisaziun supplementara Prefinanziaziun 4’363’769.37 4’421’437.04 27’896.85 264’115.80 13’983.00 61’095.65 341’741.57 117’216.65 15’493.15 459’835.09 2’162’391.61 900’000.00 8’785’206.41 6’476’167.08 700.00 1’620’419.00 132’188.10 52’129.10 199’539.45 127’648.23 170’030.55 6’384.90 31 2’398’671 5’040’379 22’900 197’000 12’000 30’171 400’000 128’600 494’000 414’000 700’000 60’553 300’947 336’289.98 8’553 47’000 5’000 68’100 560’580 12’500 5’600 50’000 1’377.00 135’041.83 171’622.25 19’884.90 8’364.00 1’081’071.51 730’000 201’300 609’500 66’000 8’000 46’500 1’880’000 59’000 15’000 882’000 154’000 770’000 7’439’050 5’396’000 600 1’410’000 98’500 51’200 195’000 140’750 147’000 190’824.95 145’465.03 184’167.45 6’657.50 55’332.60 927’982.86 9’961.25 41’768.60 46’026.20 871’196.26 97’115.45 983’956.06 43’187.90 5’267.75 48’659.80 604’776.39 120’603.30 14’077.75 87’866.82 43’872.00 756’431.34 114’764.92 604’776.39 74’173.85 3’700.00 55’679.10 18’102.00 1’759’735.30 2’438’579.16 678’843.86 88’541.99 26’584.65 637.25 1’136’435.43 355’601.10 15’766.58 136’168.30 74’738.40 15’361.00 1’146’779.15 211’153.85 990’546.76 4’384’754.66 8’706’455.38 4’321’700.72 26’146.45 241’447.90 6’036’493.58 1’800.00 1’947’336.70 126’438.65 52’260.50 76’955.20 225’000.00 377’370.28 154’330.25 135’419.45 156’945.90 13’936.35 5’849.80 562’884.60 2’885’755.48 9’856.70 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen d’investiziun Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs. Quen d’investiziun 2 Scolaziun 3 Cultura e temps liber 4 Sanadad 5 Ovras socialas 6 Traffic 7 Ambient e planisaziun 8 Economia 9 Finanzas 2’875’725.88 1’525’152.18 348’212.20 45’347.85 513’861.20 1’861’283.63 35’000.00 2’624’900.00 350’000.00 172’781.60 956’851.35 44’279.85 -110’999.40 -10’000.00 171’219.33 1’199’432.85 154’500.00 32 44’000.00 2’944’507.79 1’360’885.61 72’021.00 3’768’000.00 60’000.00 401’000.00 2’913’000.00 175’000.00 476’479.49 391’801.26 2’295’400.00 1’415’114.90 605’784.35 154’500.00 363’300.00 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen d’investiziun Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs. Quen d’investiziun detagliau 10 Investiziuns facultad administrativa 2’840’725.88 1’370’652.18 3’768’000 Surpli expensas 1’470’073.70 2 Scolaziun 348’212.20 350’000 Saldo 348’212.20 210 Scolas 348’212.20 350’000 500.00Acquist terren Rueras 503.00Renovaziun scola Sedrun 348’212.20 350’000 3 Cultura e temps liber Saldo 350 Plazzas da sport 500.00Acquist terren Dulezi 4 Sanadad 45’347.85 44’000 Saldo 45’347.85 400 Spital regiunal 45’347.85 44’000 562.00Contribuziun Spital Regiunal Surselva 45’347.85 44’000 5 Ovras socialas Saldo 571 Tgèsa da vegls s. Vigeli 503.00Tgèsa s. Vigeli - planisaziun 6 Traffic 72’021.00 60’000 Saldo 72’021.00 600 Vias e plazzas 72’021.00 60’000 501.10Via da communicaziun Cavorgia 501.31Plaz Cadruvi 72’021.00 60’000 7 Ambient e planisaziun 513’861.20 171’219.33 401’000 Saldo 342’641.87 710 Canalisaziun 572.03 501.12Plan general per drenadi 572.03 711 Serenera 401’104.52 171’219.33 401’000 501.00Serenera Tujetsch 401’104.52 401’000 610.00Taxas da colligiaziun 129’575.33 661.00Subsidi cantunal 41’644.00 662.01Cumpart energia alpina 720 Plazza da rumians «serenera» 112’184.65 501.00Plazza da rumians «serenera» 112’184.65 8 Economia 1’861’283.63 1’199’432.85 2’913’000 Saldo 661’850.78 800 Puresser 740.00 501.00Sanaziun lingia d’aua Tgom 740.00 810 Forestalesser 1’860’543.63 1’199’432.85 2’913’000 503.01Halla da stialas Tujetsch 503.04Sanaziun luvratori «vegl» Drun 131’000 505.05Project integral uaul Bugnei 505.06Project L’Ondadusa 622’308.37 600’000 505.07Survigilonza Cuolm da Vi 7’168.30 12’000 505.09Project Plauncas Niregl 161.40 200’000 505.10Project da protecziun 214’463.65 175’000 33 2’470’400 1’297’600 2’944’507.79 997’585.61 1’946’922.18 172’781.60 172’781.60 32’847.40 139’934.20 956’851.35 956’851.35 956’851.35 44’279.85 44’279.85 -110’999.40 110’999.40 -110’999.40 -110’999.40 -10’000.00 10’000.00 -10’000.00 -10’000.00 175’000 226’000 476’479.49 350’000 44’000 60’000 175’000 175’000 956’851.35 44’279.85 44’279.85 391’801.26 84’678.23 476’479.49 476’479.49 2’295’400 617’600 172’781.60 1’415’114.90 2’295’400 1’315’114.90 21’384.60 910.00 471’061.35 22’575.60 18’916.90 96’266.95 391’801.26 225’059.49 120’498.00 46’243.77 605’784.35 809’330.55 605’784.35 Conto Quen 2010 Preventiv 2010 Quen 2009 quen current Expensas Entradas Expensas Entradas Expensas Entradas structura tenor funcziuns frs. frs. frs. frs. frs. frs. 505.11Sanaziun via d’uaul Scharinas 505.12Rempar S. Brida 505.13Via Uaul Camischolas 505.14Cundrez da siglientar Val Vadretg 505.15Project «Mises da Camischolas» 506.05Acquist vehichel 606.00Vendita maschina forestala 661.00Prestaziun segirada halla da stialas 661.50Subsidis cantunals project uaul Bugnei 661.70Subsidis cantunals project L’Ondadusa 661.80Subsidi cantunal Cuolm da Vi 661.84Subsidi cantunal project Plauncas Niregl 661.85Subsidi cantunal project da protecziun 661.86Subsidi cantunal via Scharinas 661.87Subsidi cantunal via uaul Camischolas 661.88Subsidi cantunal s. Brida 661.89Subsidi cantunal Val Vadretg 669.00Contribuziuns interessenza privata 669.03Contribuziun privata Cuolm da Vi 669.04Contribuziun MGB Plauncas Niregl 669.05Contribuziun ATEL Plauncas Niregl 669.07Contribuziun MGM L’Ondadusa 669.08Contribuziun TBA L’Ondadusa 669.09Contribuziun MGM Val Vadretg 669.10Contribuziun TBA Val Vadretg 669.11Contribuziun MGM S. Brida 669.12Contribuziun TBA S. Brida 830 Implonts turistics 724.01Capital d’aczias plazza da golf SA 90 Investiziuns facultad finanziala 9 Finanzas Saldo 940 Immobilias ed ulteriura facultad finanziala 724.02Sennaria Surselva SA 724.03Campadi Rein SA 824.00Pendicularas Sedrun - vendita aczias 824.01Pendicularas Sedrun - restituziun emprest 6’841.10 453’170.36 19’442.40 531’344.15 5’643.90 35’000.00 35’000.00 119’500.00 35’000.00 20’000.00 15’000.00 378’744.70 18’060.45 111’857.65 76’393.95 284’000.00 284’000.00 451.50 34’902.70 11’021.90 154’500.00 154’500.00 154’500.00 154’500.00 34 600’000 595’000 600’000 154’500 426’000 9’600 75’000 99’000 369’000 426’000 426’000 50’000 90’000 24’360 10’440 58’000 58’000 87’000 87’000 481’412.55 16’110.35 186’476.60 100’000.00 100’000.00 154’500 154’500 35’000.00 60’500.00 15’745.00 565.75 363’300.00 363’300.00 363’300.00 363’300.00 154’500 154’500 15’000.60 18’000.00 28’091.35 426’000.00 6’881.65 208’800.00 154’500.00 Gliesta d’amortisaziun 2010 TerrenRueras(plazscola) CanalisaziunsTujetsch SereneraTujetsch SereneraCavorgia ViaSurrein Viad’industria(Drun) ViaZarcuns ViaGionda-Sontg’Onna ProjectforestalL’Ondadusa ProjectBugnei(LauberI) ProjectintegraluaulBugnei ViacantunalaSedrun/Rueras Rueras,Soldanella ViaRuinas-Selva ViaSpinatscha ViaCavorgia ViaGionda-Staziun ViaBogn ViaCavorgia(vitg) ParcadisCamischolas ViacantunalaRueras-Dieni SurvigilonzaCuolmdaVi ViadacommunicaziunSelva Plandamenaschiforestal PlazzadadepositFallun Urasdaparcar EngrondaziunparcadiDulezi Plazzadarumiansserenera RemplazzamentplazzaMurerSA PortaAlpina Novailluminaziunturistica Viad’uaulScharinas ProjectPlauncasNiregl Projectdaprotecziun Rempars.Brida Viad’uaulCamischolas PlazCadruvi CundrezdasiglientarValVadretg Project«MisesdaCamischolas» Sanaziunlingiad’auaalpTgom CasadascolaSedrun CasadascolaRueras Casas.Vigeli MuseumLaTruaisch Bogncuvretg+Wellness Luvratori/magasinDrun TschalerdarefugiSedrun1984 Sanaziuncasacommunala Hallaplurivalenta Engrondaziunsanteri Capluttadamorts Tegiad’alpvalGiuv Tegiad’alpMaighels TegiadilnurserCuolmdaVi HallaperstialasTujetsch PlazzadasportDulezi Luvratoriforestal Uaulscommunals Pastirascommunalas Alpscommunalas Prauspauperesser Mobiliasscolas Materialdapumpiers Maschinaforestala Vehichel«ToyotaLandCruiser» Apparaturasd’eedeprograms Computersperscolas Maschinastradala«Lindner» PlazzadagolfSedrun-afondperdu Maschinastradala«Bucher» Maschinastradala«Holder» MegliuraziunTujetsch Vehicheldapumpiers«TLF» Maschinadasegaruff.forestal Carrdalennacuntschaghegna ToyotaHi-Lux-acquist2008 Maschinadafarloipas ReformMuliT9Euro4-acquist2009 Mesiraziuneterminaziunsort5 SpitalregiunalSurselva * risguardau el preventiv Activau ils 31-12-2009 1.00 1.00 297’353.71 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 64’073.97 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 12’179.74 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 157’788.30 1.00 1.00 1.00 294’912.55 18’916.90 61’266.95 16’110.35 140’000.00 245’698.06 32’848.40 20’000.60 86’924.90 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 921’851.35 150’404.65 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 41’074.50 1.00 171’476.00 1.00 0.00 2’732’937.93 Investiziuns Expensas 401’676.55 622’308.37 Entradas 171’219.33 424’669.30 7’168.30 18’511.95 112’184.65 6’841.10 76’393.95 161.40 214’463.65 111’857.65 453’170.36 284’000.00 19’442.40 72’021.00 531’344.15 284’000.00 5’643.90 740.00 348’212.20 45’347.85 2’840’725.88 1’370’652.18 1’470’073.70 35 Amortisaziuns Supplement. Activau ils 31-12-2010 *100’000.00 1.00 1.00 377’810.93 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 161’713.04 1.00 1.00 835.09 16’000.00 50’000.00 175’358.70 19’442.40 72’021.00 140’739.00 100’000.00 493’909.26 32’847.40 13’000.00 6’999.60 9’000.00 77’923.90 197’000.00 724’850.35 45’000.00 105’403.65 10’000.00 31’073.50 35’000.00 136’475.00 *45’347.85 625’835.09 2’162’391.61 2’788’226.70 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 253’972.95 1.00 1.00 1.00 1.00 19’078.30 163’872.95 185’280.71 0.00 0.00 247’344.15 5’643.90 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 0.00 1’414’784.93 Ordinarias 150’000.00 Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn da quen 2010 830.318.04 Specificaziun Instanza Decidiu Formaziun turistica Project Tgina dil Rein Direcziun dil project Cumpart dil credit da frs. 300’000.00 Cussegl da vischnaunca 20-01-2010 frs. 95’000.00 937.318.01 Specificaziun Instanza Decidiu Porta Alpina / Gallaria Alpina Elaboraziun dil project Suprastonza communala 25-01-2010 frs. 34’000.00 830.724.02 Specificaziun Instanza Decidiu Promoziun dall’economia Sennaria Surselva AG (capital d’aczias) Suprastonza communala 25-01-2010 frs. 20’000.00 720.501.00 Specificaziun Instanza Decidiu Dismessa da rumians Deponia Prau cumin Cussegl da vischnaunca 03-03-2010 frs. 75’000.00 840.318.01 Specificaziun Instanza Decidiu Promoziun economia Concept terren Dieni (resort) Suprastonza communala 22-03-2010 frs.10’000.00 810.311.03 Specificaziun Instanza Decidiu Forestalesser Acquist parcella s. Brida Suprastonza communala 06-04-2010 frs. 5’000.00 830.318.07 Specificaziun Instanza Decidiu Formaziun turistica Project «Optima Vista» Suprastonza communala 06-04-2010 frs. 5’000.00 20.318.02 Specificaziun Instanza Decidiu Canzlia communala Consultaziun giuridica Dislocaziun lingia tensiun aulta e concessiun ORA Suprastonza communala 19-04-2010 frs. 35’000.00 937.317.00 Specificaziun Instanza Decidiu Incunvegnientscha NEAT Cristallas NEAT - survigilonza Suprastonza communala 19-04-2010 frs. 28’000.00 801.318.01 Specificaziun Instanza Decidiu Meglieraziuns da funs Concept per coordinar las mesiras pil schurmetg da surfatschas ecologicas Suprastonza communala 03-05-2010 frs. 33’000.00 840.318.02 Specificaziun Instanza Decidiu Promoziun economica Prestudia lag Claus/Surrein Suprastonza communala 03-05-2010 frs. 12’000.00 711.314.03 Specificaziun Instanza Decidiu Serenera e canalisaziun Canalisaziun Rueras Tualettas publicas baselgia Rueras Suprastonza communala 31-05-2010 frs. 9’000.00 720.501.00 Specificaziun Instanza Decidiu Dismessa da rumians Deponia Prau Cumin Cussegl da vischnaunca 09-06-2010 frs. 25’000.00 36 620.314.30 Specificaziun Instanza Decidiu Menaschi stradalesser Sanaziun senda dalla staziun Sedrun Suprastonza communala 14-06-2010 frs. 20’000.00 790.318.00 Specificaziun Instanza Decidiu Planisaziun locala Planisaziun Pass Alpsu Suprastonza communala 28-06-2010 frs. 10’000.00 830.314.07 Specificaziun Instanza Decidiu Formaziun turistica Planisaziun senda dallas 4 fontaunas Suprastonza communala 02-08-2010 frs. 10’000.00 840.318.01 Specificaziun Instanza Decidiu Promoziun economia Planisaziun Resort Dieni Suprastonza communala 02-08-2010 frs. 25’000.00 711.314.00 Specificaziun Instanza Decidiu Serenera e canalisaziun Remplazzament pumpa Suprastonza communala 16-08-2010 frs. 6’000.00 300.365.22 Specificaziun Instanza Decidiu Promoziun dalla cultura Cudisch davart l’emigraziun tuatschina Suprastonza communala 16-08-2010 frs. 10’000.00 830.318.04 Specificaziun Instanza Decidiu Formaziun turistica Tuor da signals Suprastonza communala 27-09-2010 frs. 20’000.00 320.314.00 Specificaziun Instanza Decidiu Museum La Truaisch Remplazzar plantschiu sala Suprastonza communala 25-10-2010 frs 20.318.02 Specificaziun Instanza Decidiu Canzlia communala Consultaziun giuridica Ovra da glera Suprastonza communala 06-12-2010 frs. 5’000.00 37 8’000.00 Bilanza 31-12-2010 1 Activas 10 Facultad finanziala 100 Mieds liquids 1000.00 Cassa 1000.01 Cassa bogn cuvretg 1001.00 Schec postal 1002.00 GKB: conto-current 134.825.600 1002.01 RB: conto-current 1002.02 UBS: conto-current 208-931856 1002.03 Commerzbank 1002.04 RB: conto-current 70127.93 1002.05 WIR 1002.06 RB: conto-current 70127.37 101 Dabiens 1011.01 Cantun-cc taglia 111.687 1011.02 Tgèsa s. Vigeli 1011.03 GKB - deposit forestal 1011.04 RB - conto da commember 1011.05 Cantun-cc taglia 111.687abx-tax 1011.06 Bogn Sedrun 1012.01 Debiturs da taglia 1012.02 Debiturs da taglia naven digl onn 2010 1015.00 Divers debiturs esr 1015.01 Debiturs naven 1-1-2004 1015.02 Dabien tscheins d’aua 1015.03 Supplement d’affons 1015.04 Dabien taglia anticipada 1015.07 Ulteriurs debiturs 1016.43 Postscheck - deposito 102 Investiziuns 1021.00 Aczias ORA 1021.01 Aczias Sedrun Pendicularas SA 1021.02 Aczias Aurax SA 1021.03 Aczias Grischelectra 1021.04 Aczias Matterhorn Gotthardbahn AG 1021.05 Aczias RhB 1021.06 Aczias Dampfbahn Furka 1021.10 Quota da fatschenta banca Raiffeisen 1021.11 Golfplatz AG Sedrun 1021.12 Quota da fatschenta ESG 1021.13 Pendicularas Sedrun SA - Emprest 1021.14 Aczias Repower AG 1021.15 Pendicularas Sedrun SA - Emprest 2006 1021.16 Sennaria Surselva SA 1021.17 Campadi Rein SA 1023.00 Tgesa communala 1023.01 Terren da baghegiar 1023.02 Terren en dretg da surbaghegiar 1023.03 Ulteriur terren 1025.00 Reserva ieli da scaldar 103 Activas transitoricas 1030.01 Activas transitoricas 11 Facultad administrativa 114 Facultad administrativa 1140.00 Terren Rueras (plaz scola) 1141.00 Canalisaziuns Tujetsch 1141.01 Serenera Tujetsch 1141.02 Serenera Cavorgia 1141.04 Via Surrein 1141.05 Via d’industria (Drun) 1141.06 Via Zarcuns 1141.07 Via Gionda-Sontg’Onna 1141.08 Project forestal L’Ondadusa 1141.10 Project Bugnei (Lauber I) 1141.13 Project integral uaul Bugnei 1141.16 Via cantunala Sedrun / Rueras 20’754’297.86 19’339’512.93 1’348’556.47 1’657.90 7’890.91 239’296.91 125’549.19 25.60 964.91 12’390.00 960’781.05 21’435’260.22 18’702’322.29 987’692.72 732.10 8’100.00 26’810.25 191’204.58 185’007.14 126.15 1’042.05 2’637.20 20’390.00 551’643.25 8’737’070.51 537’743.40 300’000.00 72’088.00 2’306’357.10 9’034.25 8’100.00 195’309.55 2’924’447.80 12’577.80 274’753.05 1’020’419.00 -654.00 27’473.56 120’722.15 928’698.85 8’436’161.62 270’067.57 300’000.00 72’088.00 1’802’360.75 8’439’535.95 1’400’000.00 1’833’400.00 250.00 200.00 1.00 1.00 1.00 200.00 112’000.00 5’000.00 8’563’467.95 1’400’000.00 1’833’600.00 250.00 200.00 1.00 1.00 1.00 200.00 112’000.00 5’000.00 154’300.00 56’000.00 2’000’000.00 56’000.00 2’000’000.00 20’000.00 15’000.00 650’000.00 1’475’000.00 720’000.00 106’622.95 45’860.00 38 31-12-2009 3’052’818.70 12’577.80 154’204.80 1’697’336.70 8’976.00 28’712.90 114’317.10 922’701.30 650’000.00 1’475’000.00 720’000.00 106’622.95 50’292.00 814’350.00 814’350.00 715’000.00 715’000.00 1’414’784.93 2’732’937.93 1’414’782.93 1.00 1.00 377’810.93 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 161’713.04 1.00 1.00 1.00 2’732’935.93 1.00 1.00 297’353.71 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 64’073.97 1.00 1.00 1.00 Bilanza 1141.17 1141.18 1141.19 1141.22 1141.23 1141.24 1141.25 1141.26 1141.29 1141.30 1141.31 1141.32 1141.33 1141.34 1141.35 1141.36 1141.37 1141.38 1141.39 1141.40 1141.41 1141.42 1141.43 1141.46 1141.47 1143.00 1143.01 1143.03 1143.04 1143.05 1143.06 1143.34 1143.35 1143.38 1143.39 1143.40 1143.41 1143.42 1143.43 1143.44 1143.45 1143.46 1145.00 1145.01 1145.02 1145.03 1146.00 1146.01 1146.06 1146.09 1146.10 1146.11 1146.15 1146.16 1146.17 1146.18 1146.19 1146.20 1146.21 1146.22 1146.23 1146.24 117 1170.00 1170.01 Via Ruinas - Selva Via Spinatscha Via Cavorgia Via Gionda-Staziun Via Bogn Via Cavorgia (vitg) Parcadis Camischolas Via cantunala Rueras - Dieni Survigilonza Cuolm da Vi Via da communicaziun Selva Plan da menaschi forestal Plazza da deposit Fallun Uras da parcar Engrondaziun parcadi Dulezi Plazza da rumians serenera Remplazzament plazza Murer AG Porta Alpina Nova illumnaziun turistica Via d’uaul Scharinas Sanaziun lingia d’aua alp Tgom Project Plauncas Niregl Project da protecziun Rempar S. Brida Cundrez da siglientar Val Vadretg Project «Mises da Camischolas» Casa da scola Sedrun Casa da scola Rueras Casa s. Vigeli Museum la Truaisch Bogn cuvretg + wellness Luvratori / magasin Drun Tschalers da refugi Sanaziun casa communala Halla plurivalenta Engrondaziun santeri Caplutta da morts Tegia d’alp Val Giuv Tegia d’alp Maighels Plazza da sport Dulezi Luvratori forestal Tegia dil nurser Cuolm da Vi Halla da stialas Tujetsch Uauls communals Pastiras communalas Alps communalas Praus pauperesser Mobilias scolas Material da pumpiers Maschina forestala Vehichel Toyota Land Cruiser 11 EED administraziun communala EED scolas Maschina stradala «Linder» Plazza da golf Sedrun - a fond perdu Maschina stradala «Bucher 2020» Maschina stradala «Holder» Vehichel da pumpiers TLF Maschina da far loipas Maschina da segar uffeci forestal Car da lenna cun tschaghegna Toyota Hi-Lux - acquist 2008 Reform Muli T9 Euro 4 - Acquist 2009 Diversas investiziuns activadas Megliuraziun Tujetsch Mesiraziun e terminaziun sort 5 39 31-12-2010 31-12-2009 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 253’972.95 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 19’078.30 163’872.95 185’280.71 247’344.15 5’643.90 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 12’179.74 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 157’788.30 1.00 1.00 1.00 294’912.55 140’000.00 18’916.90 61’266.95 16’110.35 245’698.06 32’848.40 20’000.60 86’924.90 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 921’851.35 150’404.65 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 1.00 41’074.50 171’476.00 2.00 1.00 1.00 2.00 1.00 1.00 Bilanza 2 20 200 2000.00 2000.01 2000.02 2000.03 2000.07 2000.09 2000.10 2000.40 2005.02 2005.04 2005.05 2005.16 2005.17 2006.00 2006.01 2006.02 2006.07 2006.08 2006.09 2006.10 2009.00 202 2021.05 2021.09 2021.38 2021.51 2021.52 2021.53 2021.54 2021.55 2021.56 2021.57 2021.58 2021.59 2021.60 2021.61 2021.62 2025.01 2025.02 204 2040.00 205 2050.00 28 280 2880.01 2880.03 2880.04 2890.00 2890.02 2890.03 2890.05 2890.06 2890.08 29 290 2900.00 Passivas Capital jester Quens currents Crediturs Crediturs AVS Creditur Suva CMP - segira d’accident Taglia a/fontauna Entradas massascha + bogn Helsana- seg. schurnada da malsogna Pagaments anticipai (Debiturs) Bogn Sedrun - conto d’ulivaziun Quen jester-diversas Tgèsa s. Vigeli - conto d’ulivaziun Ulivaziun contos taglia a/fontauna/2007 Ulivaziun contos taglia a/fontauna/2008 Taglia pleiv catolica Taglia pleiv evangelica Taglia cumin Taglia pleiv evangelica Taglia pleiv evangelica cant. 2010 Taglia pleiv catolica naven 2010 Taglia pleiv evangelica naven 2010 TPV conto anticipau Deivets a miez e liung termin ORA SA Baden 31-03-2006 - 30-03-2011 Suva 25-02-2007 - 25-02-2017 Banca Raiffeisen 70.127.26 Commerzbank AG 09-11-2011 P.S.K. AG 01-12-2011 UBS 05-10-2010 GKB CG 134.825.604 29-11-2014 Banca Raiffeisen 70127.96 31-12-2011 GKB CG 134.825.612 20-06-2015 Suva 15-11-2005 - 15-11-2015 GKB CG 134.825.613 16-02-2013 GKB CG 134.825.614 23-08-2016 Fondo cumpen. AVS 20-10-2006 - 20-10-2016 Fondo cumpen. AVS 16-01-2007 - 16-01-2017 PostFinance 03-09-2007 - 03-09-2014 Seco, emprest indrez d’ennevar Seco, emprest «wellness» Remessas Delcredere Passivas transitoricas Passivas transitoricas Finanziaziuns specialas Finanziaziuns specialas Reserva manteniment serenera Prefinanziaziun Tgèsa s. Vigeli Reserva manteniment rumians Deposit forestal Donaziuns per caplutta da morts Donaziuns Tgèsa s.Vigeli Restauraziun maletg clutger Legat Berther-Mätzler Reservat uaul natural Prau Nausch Capital Capital Capital agen 01-01-2010 2’603’362.86 Surpli entradas 2010 115’779.33 Capital agen per 31-12-2010 31-12-2010 31-12-2009 20’754’297.86 21’435’260.22 16’657’554.16 18’386’152.20 2’593’470.46 676’074.97 39’823.70 2’399’135.20 794’990.64 33’621.10 3’438.10 -831.50 1’059’855.25 15’298.50 2’922.25 800.05 4’503.85 1’368’697.95 4’658.45 3’114.20 -59’873.27 130’909.85 167’984.78 449.80 2’960.28 2’025.15 12’656.40 9’608.40 190’841.00 46’660.85 -7’625.90 11’966’017.00 346’517.00 630’000.00 100’000.00 125’000.00 1’500’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’820’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 444’500.00 169’459.85 77’220.58 5’232.70 -39’732.65 218’738.80 9’385.00 6’459.82 45’639.00 -3’362.29 13’732’117.00 346’517.00 720’000.00 20’000.00 200’000.00 250’000.00 1’000’000.00 1’500’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 2’080’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 1’000’000.00 60’000.00 555’600.00 343’000.00 343’000.00 343’000.00 343’000.00 1’755’066.70 1’755’066.70 1’911’900.00 1’911’900.00 1’377’601.51 445’745.16 1’377’601.51 368’756.91 900’000.00 -56’660.15 72’088.00 1’145.00 32’421.70 700.00 35’000.00 24’150.05 445’745.16 280’240.41 2’719’142.19 2’603’362.86 2’719’142.19 2’603’362.86 2’719’142.19 2’603’362.86 Obligaziuns eventualas (tenor art. 28 dil regulativ per il menaschi finanzial) Garanzia Sedrun Mustér Turissem 150’000.00 Garanzia Sedrun Pendicularas SA 2’000’000.00 150’000.00 2’000’000.00 40 72’088.00 1’145.00 32’421.70 700.00 35’000.00 24’150.05 Statistica dil quen current structurau tenor funcziuns cultura e temps liber 0.43% ovras socialas 0.32% sanadad 0.17% Entradas scolaziun e formaziun 2.18% segirtad publica 1.81% ambient e planisaziun 6.57% administraziun generala 2.53% traffic 0.68% economia 18.39% finanzas e taglias 66.92% Expensas segirtad publica 2.49% administraziun generala 8.04% finanzas e taglias 33.55% scolaziun e formaziun 17.32% cultura e temps liber 4.65% sanadad 2.41% ovras socialas 3.68% traffic 4.10% ambient e planisaziun 7.33% 41 economia 16.43% Statistica dil quen current tenor gruppas da materia Entradas scuntraziuns internas 4.54% prelevaziun ord finanziaziuns specialas 0.59% contribuziuns per agen quen 4.09% restituziuns dalla communitad 1.44% recumpensas 16.74% recav dil possess 2.09% taglias 49.35% regals e concessiun 21.16% Expensas deposit e finanziaziuns specialas 0.68% scuntraziun 4.58% cuosts da persunal 26.66% atgnas contribuziuns 12.02% indemnisaziuns alla communitad 0.01% cumparts e contribuziuns senza dest. d’intent 1.47% amortisaziuns 28.35% cuosts da material 23.37% tscheins passivs 2.86% 42 Grad dall’atgna finanziaziun 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Atgna finanziaziun 2005 2006 2007 2008 Investiziun netta (Cash flow = Amortisaziun facultad administrativa plus gudogn dil quen current) Svilup dils deivets a liunga vesta naven digl onn 2004 – 2010 17.000.000 16.000.000 15.000.000 14.000.000 13.000.000 12.000.000 11.000.000 10.000.000 9.000.000 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 2004 2005 2006 2007 43 2008 2009 2010 2009 2010 44 336’779 Taglia persunas giuridicas 290’613 70’359 326’214 313’679 331’788 329’044 358’560 272’777 24’374 931’698 682’438 279’044 90’589 490’683 826’647 284’965 98’220 694’597 800’872 429’255 91’682 750’014 873’046 468’235 80’342 801’047 961’643 339’257 63’378 807’891 824’202 373’383 67’549 825’730 741’502 698’150 1’301’198 1’172’671 1’697’336 1’020’419 434’249 86’200 496’746 940’494 4’983’422 5’485’999 5’576’272 6’086’899 5’923’890 6’365’818 7’007’467 6’855’064 7’802’944 7’790’278 7’687’575 7’403’825 218’748 72’690 905’776 323’772 Import total 166’670 120’513 872’453 318’884 738’847 1’126’755 1’426’564 1’626’867 1’509’996 1’299’094 1’064’144 1’315’618 295’136 1’682’429 1’325’949 1’817’215 1’052’498 1’296’921 1’057’186 1’113’876 198’618 30’912 303’302 264’599 634’556 1’530’626 401’536 243’008 Tscheins d’aua Taglia sin scumiada da maun Taglia sin gudogn da schischom 631’893 320’405 215’713 825’762 1’011’598 298’641 Taglia alla fontauna Taglia da schischom 182’411 1’427’871 1’693’259 1’316’066 1’669’126 1’681’699 2’176’030 2’264’601 2’246’145 2’534’074 2’675’459 2’562’323 2’701’065 Taglia sin facultad persunas naturalas Taglia sin entrada persunas naturalas Taglia sin entrada persunas naturalas 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Media dallas entradas da taglia e tscheins d’aua dils davos 12 onns 6’580’788 1’269’654 312’984 74’734 784’500 815’392 952’647 291’901 2’078’976 media dallas entradas 1999 - 2010 Quen 2010 Bogn Sedrun 45 Bogn Sedrun – Quen current Expensas 3000 3010 3020 3030 3040 3050 3100 30 3 4000 4060 4100 40 4 4.9 5000 5013 50 5700 5720 5730 5740 57 57.1 5810 5820 5829 5880 58 5 6100 6101 6102 6103 6113 6150 6160 6165 6170 6175 6180 6190 61 Entradas bogn da divertiment Entradas wellness Entradas vital Entradas vendita Entradas affittaziun Contribuziun reclamas Contribuziun scolas Total entradas Total entradas Cumpra da material (vendita/affittaziun) Cuosts lavandaria Lavurs jastras Total cuosts da cumpra Total cuosts material e rauba Gudogn brut 1 Pagas Restituziuns segirada d’accident Total pagas AHV, IV, EO, ALV Cassa da pensiun Segira d’accident Segirada da malsogna Total cuosts segiradas socialas Gudogn brut 2 Scolaziun e formaziun Spesas Ulteriuras spesas Ulteriurs cuosts da persunal Total ulteriurs cuosts da persunal Total cuosts da persunal Manteniment immobilia Manteniment maschinas ed apparaturas Manteniment mobiliar ed indrezs Manteniment eed Restituziuns segiradas Sal Preparaziun dall’aua Material da schubergiar Material wellness e vital Alimentaziun wellness Gasettas Divers material da diever Total cuosts manteniment e material da diever 6200 6210 62 6300 6310 6320 63 6400 6410 6420 6430 6440 64 Reparaturas e servis Benzin e diesel Total cuosts vehichels e transport Segiradas Segirada da responsabladad Controllas cantun Total segiradas Electricitad Aua Ieli da scalder Taxas da rumians Canalisaziun Total cuosts energia e dismessa 2’100.00 2’100.00 2’100.00 7’055.38 41’431.20 4’007.70 52’494.28 52’494.28 54’594.28 459’384.05 459’384.05 40’574.60 29’568.00 859.20 2’274.80 73’276.60 1’600.00 513.40 1’859.50 3’972.90 536’633.55 85’058.55 86’694.00 7’003.45 1’501.65 443.25 75.80 519.05 46 Preventiv 2010 193’955.37 228’326.95 41’299.10 20’812.25 10’132.50 -216’300.00 -234’600.00 -56’200.00 -16’900.00 -11’200.00 9’000.00 503’526.17 503’526.17 503’526.17 18’549.25 18’549.25 522’075.42 6’527.85 4’863.05 7’532.65 8’727.35 796.85 2’432.29 211’137.69 96’548.10 5’756.25 40’200.50 1’304.95 9’286.80 153’096.60 Entradas 587’254.93 14’039.00 1’000.00 1’363.65 16’402.65 Quen 2010 18’549.25 19’172.15 19’172.15 -9’000.00 -544’200.00 -544’200.00 14’000.00 38’000.00 3’000.00 55’000.00 55’000.00 -489’200.00 475’000.00 475’000.00 37’500.00 32’000.00 2’000.00 2’500.00 74’000.00 59’800.00 3’000.00 500.00 5’000.00 8’500.00 557’500.00 67’700.00 79’100.00 12’200.00 4’500.00 3’500.00 10’500.00 6’000.00 7’000.00 6’000.00 700.00 4’000.00 201’200.00 650.00 100.00 750.00 3’500.00 16’000.00 1’000.00 20’500.00 125’000.00 5’000.00 49’500.00 2’200.00 9’000.00 190’700.00 Bogn Sedrun – Quen current Expensas 6500 6510 6513 6520 6530 6540 6580 6590 65 6600 6610 6640 6650 66 67.1 6810 6840 6850 68 68.1 6 7000 7050 70 7 8020 80 80.1 8 8.9 3 Material da biro Telefon, internet, porto Informatica Contribuziuns e donaziuns Cumissiun da menaschi Cuors, seminars Diversas expensas Cussegliaziuns Total cuosts administraziun ed informatica Reclama, inserats Material da reclama Spesas da viadi e representaziun Bons sco sponsur Total cuosts reclama Gudogn brut 3 Tscheins per deivets Spesas da banca e posta Entradas da tscheins Gudogn da finanzas Gudogn brut 4 Ulteriurs cuosts da menaschi Entradas ustria Expensas ustria Total entradas accessorias Entradas da menaschi accessorias Contribuziun dalla vischnaunca ord las taxas da cura Entradas extraordinarias Gudogn brut 5 Entradas extraordinarias Deficit da menaschi Total expensas ed entradas 1’469.85 2’939.10 735.35 425.00 4’057.50 1’650.00 1’228.70 12’505.50 4’756.10 16’283.10 21’039.20 416’832.57 20’656.25 20’656.25 20’656.25 1’028’716.65 1’028’716.65 Preventiv 2010 3’000.00 5’500.00 1’500.00 1’500.00 7’000.00 2’500.00 3’500.00 10’000.00 34’500.00 7.50 2’124.38 1’008’060.40 Entradas 1’005’928.52 2’131.88 Quen 2010 541’247.57 117.70 117.70 541’365.27 19’289.85 12’000.00 12’000.00 12’000.00 78’856.50 78’856.50 632’221.77 78’856.50 396’494.88 632’221.77 45’000.00 10’000.00 2’500.00 2’500.00 60’000.00 575’950.00 2’000.00 -150.00 1’850.00 577’800.00 509’500.00 -12’000.00 33’000.00 21’000.00 21’000.00 -72’000.00 -72’000.00 526’800.00 -72’000.00 526’800.00 526’800.00 (quen da menaschi senza tscheins d’affittaziun resp. cuosts da tscheins ed amortisaziun) Bogn Sedrun Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn da quen 2010 6100 Specificaziun Instanza Decidiu Manteniment immobilias Esch denter las spartas wellness e bogn da divertiment Suprastonza communala 08-03-2010 frs. 7’000.00 6100 Specificaziun Instanza Decidiu Manteniment immobilias Sanar tschabergagl Suprastonza communala 19-04-2010 frs. 6’000.00 4300 Specificaziun Instanza Decidiu Manteniment immobilias Remplazzament pilotadi cazzolas wellness Suprastonza communala 02-08-2010 frs. 5’000.00 47 Bogn Sedrun – Bilanza 2010 1000 1025 1026 1101 1150 1155 1210 1300 Activas 31-12-2010 Cassa Banca Raiffeisen 70127.14 PostFinance Debiturs Dabiens supplements d’affons Taglia anticipada Reserva ieli da scaldar Activas transitorias Total activas 8’100.00 69’488.58 5’971.84 1’000.00 8’370.00 32.05 12’090.00 12’435.60 117’488.07 Passivas 2000 Crediturs 2009 Conto d’ulivaziun div. entradas 2150 Conto current AVS 1’898.75 2158 Conto d’ulivaziun vischnaunca 2210 Creditur taglia da plivalur 2300 Passivas transitorias 2400 Emprest vischnaunca Total passivas 1’898.75 Sperdita 396’494.88 Summa da bilanza 515’881.70 48 20’263.60 7’194.60 456’368.15 4’455.35 19’500.00 8’100.00 515’881.70 515’881.70 Quen 2010 Tgèsa s. Vigeli 49 Tgèsa s. Vigeli – quen current 6050 6060 6061 6062 6063 6064 Total 6240 6250 Total 6500 6510 6530 6560 6580 Total 6650 Total 6860 Total 6800 6810 6830 6890 Total 6885 Total Taxas e tscheins Taxas da pensiun Taxas da tgira tenor KVG Supplement da tgira BESA 1 Supplement da tgira BESA 2 Supplement da tgira BESA 3 Supplement da tgira BESA 4 Taxas e tscheins Prestaziuns medicinalas accessorias Material da tgira tenor MiGeL Ulteriur material da tgira Prestaziuns medicinalas accessorias Prestaziuns per cussadents Prestaziuns cuschina Telefon, porti, radio, TV Prestaziuns tener casa Coiffeur / Pédicure Ulteriuras prestaziuns pils cussadents Prestaziuns per cussadents Tscheins dil capital Recav ord il tscheins dil capital Tscheins dil capital Entradas cafeteria Sviulta cafeteria Entradas Cafeteria Prestaziuns al persunal ed a tiarzas persunas Spesas d’alimentaziun per persunal Albiert da persunal Vendita a persunal e tiarzas persunas Ulteriuras entradas accessorias Entrada persunal e tiarzas persunas Contribuziuns e subvenziuns Contribuziuns e donaziuns Contribuziuns e subvenziuns Sviulta net Entradas Preventiv 2010 Quen 2010 1’235’372.00 474’116.00 54’166.00 81’249.00 107’558.00 201’962.00 2’154’423.00 25’500.00 6’000.00 31’500.00 3’000.00 25’000.00 5’000.00 33’000.00 600.00 600.00 4’000.00 4’000.00 2’000.00 5’000.00 7’000.00 – 2’230’523.00 50 Quen 2009 1’195’665.00 542’819.00 67’310.00 150’495.00 184’375.00 189’098.00 951’238.00 448’117.00 97’250.00 101’058.00 135’833.00 161’970.00 2’329’762.00 1’895’466.00 23’381.20 12’944.90 21’604.30 12’333.80 36’326.10 33’938.10 5’665.25 1’008.15 27’500.30 10’182.00 1’787.50 3’742.80 23’417.70 4’445.00 1’000.00 46’143.20 32’605.50 308.80 304.35 308.80 304.35 4’770.00 4’993.95 4’770.00 4’993.95 2’502.00 - 7’227.50 3’293.45 13’022.95 1’672.00 600.00 6’157.25 873.10 9’302.35 1’352.90 160.00 1’352.90 160.00 2’431’685.95 1’976’770.25 Tgèsa s. Vigeli – quen current 3100 3105 3110 3250 3300 3400 Total 3700 3710 3720 3730 Total 3900 3910 3911 3920 3990 Total Total Cuosts da persunal Pagas Pagas persunal da tgira dil fatg Pagas persunal da tgira d’assistenza Pagas persunal en scolaziun Pagas activaziun Pagas direcziun da casa/admin. e cum. Pagas tener casa Pagas Prestaziuns socialas AHV, ALV, FAK Cassa da pensiun (BVG) Segirada d’accident Segirada da malsogna Prestaziuns socialas Cuosts da persunal accessoris Tscherca da persunal Scolaziun e formaziun Scolaziun d’emprendist/as Occurrenzas da persunal Ulteriurs cuosts da persunal Cuosts da persunal accessoris Cuosts da persunal Resultat da gestiun Basegns medicinals Cumprimadas faschas Ulteriurs medicaments e material da faschar Instruments ed utensils Material da tgira tenor MiGeL Ulteriur material da tgira Prestaziuns medicinalas entras tiarzas persunas Ulteriurs basegns medicinals Basegns medicinals Victualias e bubrondas Carn, ligiongias, pèsch etc. Paun Latg, products da latg ed ovs Colonialas Verduras e fretgs Bubrondas Cafe e te Victualias e bubrondas 4006 4010 4020 4030 4040 4050 4090 Total 4100 4110 4120 4130 4140 4150 4170 Total Preventiv 2010 Quen 2010 Quen 2009 395’000.00 324’276.00 10’000.00 47’000.00 135’760.00 560’470.00 1’472’506.00 192’364.00 3’000.00 26’000.00 3’000.00 4’000.00 36’000.00 1’700’870.00 529’653.00 476’972.55 395’602.25 10’190.95 50’411.65 108’515.95 612’719.05 342’243.35 396’201.40 3’520.85 46’593.80 111’335.85 487’807.05 1’654’412.40 1’387’702.30 135’375.10 89’760.15 3’370.50 9’835.50 114’936.35 69’627.70 2’605.45 5’852.80 238’341.25 193’022.30 27’917.25 34’691.25 6’002.75 2’713.00 2’924.90 12’966.40 29’021.75 74’249.15 56’645.50 1’967’002.80 1’637’370.10 464’683.15 339’400.15 Cuosts da material – 3’931.40 7’837.40 6’819.95 – 2’000.00 1’000.00 22’500.00 6’000.00 294.80 – 19’251.65 6’031.25 1’102.80 – 22’495.00 5’371.50 1’500.00 2’500.00 35’500.00 23’000.00 12’800.00 30’500.00 21’000.00 23’000.00 15’200.00 6’500.00 132’000.00 7’080.00 – 3’259.75 2’533.10 51 36’589.10 34’762.15 27’197.59 8’201.62 24’342.54 28’590.52 18’137.40 19’073.11 6’589.18 29’982.54 10’558.67 29’981.35 23’599.15 24’459.87 17’812.43 7’948.55 132’131.96 144’342.56 Tgèsa s. Vigeli – quen current 4200 4210 4219 4220 Total 4300 4305 4310 4320 4330 4380 Total 4400 4410 4450 Total 4500 4520 4550 Total 4700 4701 4710 4711 4720 4740 4750 4770 4780 4785 4786 4790 Total 4900 4910 4920 4953 4959 4970 4990 Total Total Tenercasa Textilias, reservas da textilias Artechels da casa Tenercasa, material da diever Mieds da schubergiar Tenercasa Manteniment e reparaturas immob., mob. e vehichels Immobilias Contuorn Mobilias Manteniment ascensurs Manteniment apperats, investiziuns Material da luvratori Manteniment e reparaturas immob., mob. e vehichels Utilisaziun dil stabiliment Invstiziuns per immobilias Investiziuns per mobilias Tscheins da capital e spesas da banca Utilisaziun dil stabiliment Energia ed aua Electricitad Ieli da scaldar Aua Energia ed aua Biro ed administraziun Material da biro e stampats Stampats Communicaziun (telefon, fax, internet) Francaturas e spesas schec postal Gasettas e litteratura dil fatg Spesas EDV-manteniment da software Prestaziuns admin. tiarzas persunas Cussegliaziuns Sistem da management da qualitad QMS Certificaziun QMS Ulteriuras expensas da biro Biro ed administraziun Ulteriurs cuosts materials Segiradas Taxas Serenera e canalisaziun Occurrenzas Expensas per cussadents Zambergiar, gimnastica ed activaziun Ulteriuras expensas Ulteriurs cuosts materials cuosts materials Preventiv 2010 Quen 2010 8’500.00 12’000.00 – 8’000.00 28’500.00 20’000.00 20’000.00 – – 1’000.00 41’000.00 50’500.00 65’000.00 10’000.00 125’500.00 25’000.00 50’000.00 4’500.00 79’500.00 6’000.00 – 4’000.00 1’000.00 1’100.00 1’000.00 3’000.00 21’500.00 3’500.00 1’000.00 3’000.00 10’000.00 55’100.00 8’000.00 1’000.00 8’000.00 – 4’000.00 3’000.00 24’000.00 521’100.00 52 Quen 2009 4’006.40 9’368.96 3’252.45 5’922.83 6’229.90 12’861.39 – 9’618.64 22’550.64 28’709.93 57’990.80 5’758.70 34’388.10 17’504.75 2’714.75 1’265.05 73’882.95 12’042.68 29’053.91 – – – 119’622.15 114’979.54 17’540.80 63’140.70 7’516.40 – – 8’250.00 88’197.90 8’250.00 22’174.50 22’408.15 4’529.50 27’078.00 22’771.15 4’529.50 49’112.15 54’378.65 3’960.60 1’688.15 4’579.55 1’598.75 539.35 2’219.40 9’271.83 49’966.60 3’916.60 – – 9’143.60 4’302.05 – 5’338.10 537.55 1’331.00 2’203.70 4’730.30 21’389.45 – 2’084.30 – 7’355.09 86’884.43 49’271.54 6’533.85 5’851.70 11’212.65 2’893.40 9’637.95 1’286.75 5’540.00 6’655.60 – 11’362.35 1’870.80 2’074.85 1’417.35 1’226.60 42’956.30 24’607.55 578’044.63 459’301.92 Tgèsa s. Vigeli – quen current Preventiv 2010 Cash flow dil menaschi 8’553.00 Deducziuns/Remessas 4471 Deducziuns sin indrezs da menaschi 4490 Sligiaziun remessa – Total Deducziuns/Remessas – Resultat da gestiun II – Sperdita da menaschi – (quen da menaschi senza tscheins d’affittaziun resp. cuosts da tscheins ed amortisaziun) Quen 2010 Quen 2009 - 113’361.48 - 119’901.77 49’299.00 – 14’095.06 - 48’000.00 49’299.00 - 33’904.94 - 162’660.48 - 85’996.83 -162’660.48 - 85’996.83 Tgèsa s. Vigeli Credits supplementars (concedi ordeifer il preventiv) per igl onn da quen 2010 4300 Specificaziun Instanza Decidiu Immobilias Sanaziun lucarna dil tetg Suprastonza communala 28-06-2010 frs. 12’000.00 4300 Specificaziun Instanza Decidiu Immobilias Sanaziun installaziuns electricas Suprastonza communala 30-08-2010 frs. 15’500.00 4300 Specificaziun Instanza Decidiu Immobilias Reparatura ascensur Suprastonza communala 30-08-2010 frs. 53 7’000.00 Tgèsa s. Vigeli – Bilanza 31-12-2010 Activas Facultad en circulaziun 1000 Cassa 1020 Banca Raiffeisen 1021 Banca Cantunala Grischuna 1022 Banca Raiffeisen «Cussadents» 1023 Banca Raiffeisen «Persunal» 1024 Banca Raiffeisen «Caplutta» 1050 Debiturs «Cussadents» 1056 Dabien vischnauncas «contribuziun per investiziuns/renovaziuns» 1057 Ulteriurs debiturs 1060 Dabien taglia anticipada 1071 Provisiun material da tgira 1072 Ulteriuras provisiuns 1080 Inventari ieli da scaldament 1090 Activas transitorias Total Facultad en circulaziun Facultad d’investiziun 1100 Immobilias 1110 Indrezs da menaschi Total Facultad d’investiziun Activas post d’amplificaziun 1900 Conto current vischnaunca Tujetsch 1990 Conto da controlla 1992 Conto da controlla pagas 1993 Conto da transit pagas Total Activas post d’amplificaziun Total activas 1900 1990 1992 1993 2000 2001 2002 2003 2010 2021 2022 2023 2040 2060 2079 2081 Total 2100 2190 Total Passivas 31-12-2009 8’310.75 178’985.67 55’785.95 10’144.15 3’914.95 4’059.80 402’304.50 125’260.00 1’012.00 105.15 4’500.00 17’000.00 6’000.00 629.00 818’011.92 1’747.15 149’799.31 54’170.60 13’309.95 3’016.90 6’012.20 340’791.15 56’110.00 406.00 91.90 – – – – 625’455.16 1.00 1.00 1.00 49’300.00 2.00 49’301.00 5’324.30 5’324.30 – 823’338.22 674’756.16 Capital jester Conto current vischnaunca Tujetsch Conto da controlla Pagas «13avla paga» Conto da transit pagas Creditur furniturs Creditur taglia alla fontauna Creditur cassa da cumpensaziun Creditur cassa da pensiun Ulteriurs crediturs Banca Raiffeisen «Cussadents» Banca Raiffeisen «Persunal» Banca Raiffeisen «Caplutta» Passivas transitorias Emprest vischnaunca Tujetsch Remessas Contribuziuns per investiziuns e renovaziuns Capital jester Agen capital Agen capital Transport dil gudogn / dalla sperdita Agen capital Total passivas – – – 30’106.25 144’287.45 24’428.60 54’651.00 47’256.10 200.00 10’144.15 3’914.95 4’059.80 4’000.00 300’000.00 – 362’740.00 985’788.30 8’776.25 – – 22’144.15 191’019.94 13’158.90 44’709.15 38’471.20 3’703.95 13’309.95 3’016.90 6’012.20 4’000.00 300’000.00 – 112’220.00 760’542.59 54 210.40 -162’660.48 210.40 -85’996.83 -162’450.08 -85’786.43 823’338.22 674’756.16 Rapport da gestiun 2010 Ils pensums e las cumpetenzas dalla Cumissiun da gestiun ein reglai tenor art. 49 dalla constitu-ziun communala, il regulativ per la cumissiun da gestiun ed il model da quen e controlla dallas vi-schnauncas dil Cantun Grischun. La cumissiun da gestiun ha l’incumbensa da controllar e d’examinar las differentas spartas dall’administraziun e dil menaschi finanzial dalla vischnaunca Tujetsch per igl onn da quen 2010. Quei ei succediu en collaboraziun cul biro Confidar Fiduziaria SA Glion. La controlla ha cumpigliau: – La revisiun dil quen annual (bilanza, quen current e quen d’investiziun) dalla vischnaunca da Tujetsch, dalla Tgèsa s. Vigeli e dil Bogn Sedrun, che cumpeglia la perioda digl 1. da schaner 2010 tochen ils 31 da december 2010. Constataziuns: – Las contabilitads ein menadas conform agl uorden e tenor principis mercantils sco era tenor il niev model da quen per las vischnauncas. – Las bilanzas pils 31 da december 2010 ed ils quens da menaschi 2010 corrispundan alla contabilitad. – La facultad ed ils deivets per ils 31 da december 2010 ein corrects e mussai ora cumpletamein. – Ils documents da fatschenta e da contabilitad ein avon maun. Damondas ein vegnidas rispundi-das exact e cumpetent. – Il fatg communal vegn tgamunaus cun quitau e senn da responsabladad. La cumissiun da gestiun admetta alla suprastonza communala, allas ulteriuras autoritads e cumis-siuns sco era a tuttas colluvreras e colluvrers dalla vischnaunca Tujetsch, dalla Tgèsa s. Vigeli e dil Bogn Sedrun in cordial engraziament per tut il bien prestau. Proposta: La cumissiun da gestiun propona al cussegl da vischnaunca Tujetsch d’approbar il quen communal dalla vischnaunca Tujetsch, dalla Tgèsa s. Vigeli e dil Bogn Sedrun 2010 (cul dretg da referendum) e da dar scarica alla suprastonza communala, als ulteriurs organs responsabels ed all’administraziun. Sedrun, ils 13 d’avrel 2011 Cumissiun da gestiun Vischnaunca Tujetsch Guido Friberg, president Norbert Vinzens e Toni Monn 55 Autoritads communalas Suprastonza communala PANCRAZI BERTHER (president communal) Departament administraziun e finanzas; administraziun e persunal, finanzas, affars socials, uffeci funsil, stab da crisa, AlpTransit, Porta Alpina, cussegl d’administraziun energia alpina, delegaziun Regiun Surselva, Spitex Cadi e Spital regiunal Sursevla ANDRÉ SCHMID (vicepresident) Departament baghegiar, forestalesser ed ambient; affars da baghegiar, vias, auas, canalisaziun e serenera, baghetgs communals, dismessa da neiv, mesiraziun e terminaziun, dismessa da rumians, explotaziuns, forestalesser, manteniment infrastructura turistica MARCELLINO GIGER Departament turissem ed economia; ustrias, Bogn Sedrun, representanza tier Sedrun Mustér Turissem, cussegl d’administraziun Sedrun Pendicularas SA BASELI BERTHER Departament sanadad, segirtad ed agricultura; Tgèsa s. Vigeli, delegaziun casa da tgira Sursassiala, cumissiun da prevenziun, affars d’agricultura, alps e pastiras, lavur cumina, dismessa da cadavers, santeri e clutger, provediment e pumpiers EVELINE SOLIVA Departament educaziun, cultura e sport; scolaresser, cultura, museum La Truaisch, schurmetg civil, militar, representanza tier la Surselva Romontscha, plazza da sport Dulezi Cumissiuns permanentas (trienni 2008-2011) Cussegl da vischnaunca Silvio Schmid, president, Sedrun René Epp, vicepresident, Gionda Gelgia Deplaz, Dieni Primus Deragisch, Bugnei Samuel Giossi, Sedrun Pio Hendry, Sedrun Baseli Huonder, Sedrun Marlies Levy, Surrein Severino Solèr, Sedrun Marcel Soliva, Sedrun Manuela Steffen, Rueras Suppleants Franz Decurtins, Bugnei Sep Aluis Monn, Gionda Cumissiun da gestiun Guido Friberg, president, Sedrun Norbert Vinzens, Sedrun Toni Monn, Rueras Suppleants Barla Berther-Tuor, Rueras Ursin Berther, Sedrun Cussegl da scola Eveline Soliva, ex. off., Sedrun Bruno Berther, president, Rueras Sonja Decurtins, Bugnei Monika Flury, Camischolas David Tuor, Sedrun Suppleanta Claudia Monn, Camischolas 56 Cumissiun da prevenziun Baseli Berther, Dieni Dr. med. A. Fischbacher, president, Sedrun Monika Berther-Sommer, Rueras Monika Flury, Camischolas Curdin Brugger, Gionda René Epp, Sedrun Katja Maissen, Gionda Cumissiun da baghegiar André Schmid, president ed ex. off., Sedrun Maria Halon, Sedrun Erwin Hendry, Sedrun Guido Monn, Gionda Bruno Pfiffner, Camischolas Suppleants Marcus Munsch, Sedrun Ursin Schmid, Bugnei Cumissiun Tgèsa s. Vigeli Baseli Berther, president ed ex. off., Dieni Madlen Berther, Rueras Judith Decurtins, Sedrun Cumissiun Bogn Sedrun Marcellino Giger, president ed ex. off., Gionda Curdin Brugger, Sedrun Damian Marino, Camischolas Cumissiun museum Eveline Soliva, ex. off., Sedrun Barla Monego, presidenta, Dieni Marlies Decurtins, Rueras Cumissiun NEAT Pancrazi Berther, president ed ex. off., Rueras Marcellino Giger, ex. off., Gionda Gregor Deflorin, Rueras Gelgia Deplaz, Rueras Baseli Huonder, Sedrun Erwin Monn, Camischolas Peter Wirth, Surrein Stab da crisa Pancrazi Berther, president ed ex. off., Rueras Andreas Pfister, cau uffeci da baghegiar ed ex. off., Sedrun Adrian Deragisch, forester communal ed ex. off., Bugnei Eugen Degonda, cumandant da pumpiers ed ex. off., Sedrun Vitus Lutz, colonna d’agid ed ex. off., Sedrun Survetsch da segirtad Adrian Deragisch, Bugnei Silvio Decurtins, Sedrun Bruno Honegger, Sedrun Cumissiun da verificaziun Renate Deragisch, Sedrun Vigeli Jacomet, Sedrun Franz Loretz, Surrein 57 Cumissiun cantunala da schazetg – per objects agricols Baseli Huonder, Sedrun – per objects buca agricols Bruno Pfiffner, Camischolas Cussegl d’administraziun energia alpina Pancrazi Berther, ex. off., Rueras Werner Böhi, Cuera Giusep Decurtins, Sedrun Delegaziun alla casa da tgira Sursassiala Baseli Berther, ex. off., Dieni Monika Berther-Sommer, Rueras Romana Deragisch, Bugnei Rinaldo Schmid, Gionda Erika Tuor, Sedrun Suppleants Antonia Janki, Gionda Gion Giachen Monn, Rueras Delegaziun al Spital regiunal Surselva Pancrazi Berther, ex. off., Rueras Hans Jacomet, Sedrun Daniela Monn-Berther, Camischolas Delegaziun alla Spitex Cadi Pancrazi Berther, ex. off., Rueras Luzia Giossi, Rueras Benedetg Hendry, Sedrun Ufficials, funcziunaris e collaboraturs – stan 31-12-2010 Direcziun communala Pancrazi Berther Lucas Collenberg Andreas Pfister president communal menader center communal menader menaschis tecnics Administraziun communala Lucas Collenberg Tumaisch Valier Annamaria Monn Roger Berther Laura Hendry Tarcisi Hendry menader center communal menader finanzas, uffeci da taglia controlla da habitonts, uffeci da lavur, menaschi da quens, secretariat survigilader dall’eed, cassa da cumpensaziun, secretariat emprendista archivar communal Uffeci da baghegiar Andreas Pfister Franz Decurtins Gaudenz Flury Susanna Caduff, Lucrezia Giger, Claudia Vögtli, Albert Vögtli menader digl uffeci da baghegiar polizist communal, inspectur da fiug Sursassiala, substitut causerenera, cau da quartier cau-serenera pedels 58 Museum Barla Monego, Conrad Berther, Marlis Decurtins museum Bogn Sedrun Brigitta Notter Alfred Berther, Gisela Bigliel, Tarcisi Decurtins, Cornelia Monn, Irena Monn, Bernadetta Munsch, Brida Muscas, Vigeli Schmid, Waltraud Vincenz, Max Zubler caumenaschi dil Bogn Sedrun collaboraturs dil Bogn Sedrun Gruppa uaul, avertura e turissem Adrian Deragisch Peter Jemmi Reto Bearth, Lucian Berther (emprendist), Marius Derungs, Benedetg Hendry, Guido Hendry, Pio Hendry, Alfons Hitz, Gurdin Monn selvicultur communal capo-bostger gruppa Tgèsa s. Vigeli Konrad Marti Franziska Riediger, Marius Beer, Felix Wettenschwiler, Ajshe Bajraktaraj, Sabina Beeli, Evelina Berther, Gebharda Berther, Roger Berther, Silvia Berther-Germann, Vladimira Brodekova, Judith Brogli, Giusep Caduff, Herieta Caltun, Bernadetta Cathomen, Anna Maria Cavegn, Brigitte Cavegn, Carla Cavegn, Adelheid Degonda, Adriana Fernandes, Michael Flemming, Anita Flury, Eva Frühwirth, Nathan Giger, Lucia Giossi, Edite Esteves Prazers Goncalves, Paula Christina Gouveia Cardoso, Sara Hess, Bernadetta Hitz, Franzisca Hitz, Frena Kuriger, Agatha Leopold, Alice Lutz, Corina Manetsch, Carmelia Mathiuet, Roger Meier, Ruth Monn, Eleonora Monn, Nadine Morgenroth, Benedicta Morgenthaler, Isabelle Müller, Roger Perret, Nelly Riva Nagel, Rita Venzin Scolaresser Benedetg Hendry Lea Berther, Ervin Cathomas, Kai Hinrichsen, Katja Maissen, Manuela Schnoz, Gieri Spescha Marcus Bearth, Ursula Cadalbert, Benedetg Hendry Tarcisi Hendry, Ciril Monn, Gieri Spescha Lea Berther Nicolina Cathomen Maria Barla Cavegn, Nicoletta Marino, Nicole Solèr Gelgia Deplaz, Letizia Berther administratur dalla Tgèsa s. Vigeli collaboraturs dalla Tgèsa s. Vigeli meinascola scolasts secundars e reals scolasts primars classa pintga integrada instrucziun da lungatg scolastas da lavur e da cuschinar mussadras da scoletta Ulteriurs Dr. Giochen Bearth Dr. med. Andreas Fischbacher Dr. med. dent. Petra Tuor Alfons Demund Markus Rigoleth controllader da carn miedi da scola dentista da scola desinfectader spazzatgamin 59 Nossas senioras e seniors (31-12-2010) num di da naschientscha num di da naschientscha Ursulina Kurmann Lucienne Penel Maria Schmid Giuseppa Maissen Helena Monn-Decurtins Maria Manetsch Johanna Venzin Hedvig Cavegn Duri Battesta Venzin Johanna Curschellas Maria Martha Monn Mathilda Berther Maria Bass Maria Flury Gion Battesta Beer Monika Sax Emilia Catrina Soliva Marc Monn Cecilia Hendry Lucas Cavegn Robert About Robert Bohnenblust Silvia Jacomet Gertrud Brandenberg Hans Staub Josefina Caderas Dora About Anna Maria Caduff Cecilia Valier Giachen Giusep Monn Barla Victoria Berther Rosa Hendry Catrina Riedi Maria Venzin Luzia Soliva Augustin Loretz Vigeli Giusep Schmid Anna Deflorin Maria Cavegn Sur Tumaisch Berther Maria Barla Decurtins Barla Cresenzia Berther Benedetg Monn Flurin Monn Rusina Venzin Maria Ursula Gartmann Therese Bohnenblust Maria Ursula Schmid Paula Marie Monn Paul Giusep Monn Georgina Curschellas Castgina Cavegn Maria Giusepa Monn Ludivina Loretz Maria Filomena Schmid Nescha Cavegn Eugen Baumgartner Giusep Loretz Stefania Schmid Nescha Venzin 17-03-1914 25-05-1915 28-05-1919 15-06-1919 08-07-1919 28-09-1919 28-10-1919 24-11-1919 29-11-1919 08-12-1919 25-07-1920 08-08-1920 06-12-1920 16-07-1921 24-06-1922 13-08-1922 04-01-1923 24-04-1923 31-08-1923 20-10-1923 26-11-1923 04-12-1923 06-12-1923 29-01-1924 01-05-1924 22-05-1924 12-06-1924 01-08-1924 02-02-1925 29-04-1925 03-05-1925 14-10-1925 03-12-1925 30-05-1926 06-07-1926 28-08-1926 12-10-1926 20-10-1926 19-12-1926 20-01-1927 06-03-1927 30-05-1927 15-06-1927 17-08-1927 05-09-1927 23-09-1927 30-09-1928 28-10-1928 10-11-1928 11-11-1928 02-03-1929 05-04-1929 20-05-1929 20-06-1929 05-07-1929 22-08-1929 25-10-1929 14-11-1929 25-12-1929 21-01-1930 Ida Schmet Maria Elisabeth Pfister Maria Victoria Berther Placi Sigisbert Monn Martha Deflorin Tresa Monn Ursula Huonder Theresa Berther Georgina Monn Maria Giossi Valentina Pally Tullio Dal Farra Carli Curschellas Rita Decurtins Dora Curschellas Tumaisch Deflorin Alfons Schmet Helene Hinden Stanislaus Berther Baseli Gieriet Maurus Jacomet Maria Franzisca Cavegn Julius Arpagaus Robert Schmid Giusep Schmid Maria Giuseppa Giossi Alexandra Curschellas Joseph Monego Vigeli Cavegn Maria Soliva Theofil Jacomet Marlys Valerie Indermühle Giuseppa Gisler Albertina Cavegn Bernadetta Demund Blankharda Berther Leci Deflorin Guido Monn Gertrud Zepf Anna Berther Gion Battesta Monn Vigeli Hendry Alfons Demund Benedicta Monn Stefania Cavegn Ignazi Schmid Gion Vigeli Monn Maria Giuseppa Schmet Ignazi Berther Bernadeta Oplt Benedetg Deflorin Anna Soliva Anna Jacomet Ottilia Monn Felicia Loretz Paulina Jacomet Bernhard Degonda Maria Deragisch Heinz Willy Indermühle Giusepa Monn 24-02-1930 18-05-1930 26-05-1930 12-07-1930 29-07-1930 30-09-1930 11-10-1930 03-12-1930 30-12-1930 29-05-1931 03-07-1931 12-07-1931 17-07-1931 27-07-1931 12-08-1931 19-10-1931 11-12-1931 21-12-1931 03-01-1932 10-01-1932 15-01-1932 07-02-1932 31-03-1932 31-07-1932 31-07-1932 06-10-1932 07-11-1932 12-12-1932 22-12-1932 04-02-1933 27-02-1933 10-03-1933 12-04-1933 23-06-1933 10-07-1933 12-08-1933 20-01-1934 28-03-1934 02-04-1934 10-04-1934 12-04-1934 26-06-1934 17-07-1934 19-07-1934 29-07-1934 21-08-1934 04-10-1934 26-10-1934 01-02-1935 03-02-1935 14-03-1935 06-06-1935 24-07-1935 11-08-1935 27-08-1935 06-09-1935 06-09-1935 09-09-1935 19-09-1935 11-10-1935 60 Gheta Schmid Giusep Albin Giusep Monn Turte Monn Ludivina Riedi Franzisca Cavegn Maria Di Bella Lydia Loretz Venanzi Cavegn 20-10-1935 07-11-1935 15-11-1935 15-02-1936 19-02-1936 09-03-1936 30-03-1936 09-05-1936 18-05-1936 Christian Cavegn Fidel Berther Hermine Schmid Theresa Arquint Jeanette Georg Felici Cavegn Maria Onna Monn 31-05-1936 15-07-1936 19-08-1936 28-10-1936 06-11-1936 16-11-1936 08-12-1936 Naschientschas 2010 affon geniturs liug Ole Madox Jamie Daria Ladina Rita Alessia Marco Luana Sophie Lisa Anna Devin Andreas Schmidt e Steffi Trieloff Schmidt Ronny ed Amanda Levy-Caduff Andreas e Lydia Pfister-Kunakova Ursin e Petra Schmid-Meier Pierino e Patrizia Santucci-Pitaro Manuel Faria Gomes e Sandra Ribeiro Barros Gomes Nicolas Genhardt e Marlis Curschellas Adrian e Nadia Cathomas-Sgier Baseli e Cornelia Berther-Oberholzer Peter e Michaela Hahn-Rombowsky Sedrun Sedrun Sedrun Bugnei Rueras Sedrun Sedrun Sedrun Dieni Rueras Maridaglias 2010 num liug Valentin Deflorin cun Nadja Renggli Pius Degonda cun Nicole Müller Luis José Nogueira Teodoro cun Aleksandra Beata Krifka Ivan Bearth cun Katrin Wyss Stefan Kuriger cun Andrea Demarmels Pascal Stiefenhofer cun Akiko Murata Matthias-David Meier cun Carin Berther Kai Hinrichsen cun Petra Tuor Dumeni Cavegn cun Polina Letsiushova Chinthaka Fernando Warnakulasuriya cun Dilini Piyadigamage Silva secasai a Waltenschwil secasai a Rueras secasai a Sedrun secasai a Cuera secasai a Camischolas secasai ell’Engheltiara secasai a Cuera secasai a Sedrun secasai a Laax secasai a Sedrun Nos defuncts en Tujetsch 2010 num Maurus Cavegn Maria Eliana Caduff Maria Luisia Cavegn Ruth Knecht Margrith Jacomet Luis Hendry Giachen Carli Cavegn Irena Berezynski Martha Schmid Franzisca Venzin Vinzens Pally Antonia Decurtins di da naschientscha 19-01-1935 09-01-1932 19-02-1931 26-01-1935 26-02-1942 27-09-1921 05-11-1929 09-03-1922 23-10-1920 08-03-1932 19-01-1937 15-12-1929 61 di da mort 02-04-2010 02-05-2010 09-05-2010 27-05-2010 26-06-2010 04-09-2010 11-09-2010 11-09-2010 16-09-2010 09-11-2010 07-12-2010 08-12-2010 Populaziun tenor naziunalitad origin da persunas masculinas persunas femininas total persunas 672 65 6 0 7 0 0 40 0 1 1 0 0 114 0 1 9 0 4 1 212 1 0 1 1135 652 3 2 3 1 3 1 5 1 0 0 1 1 44 1 2 0 3 1 0 28 4 1 8 765 1324 68 8 3 8 3 1 45 1 1 1 1 1 158 1 3 9 3 5 1 240 5 1 9 1900 Svizra Austria Bosnia-Erzegowina Brasilia Croazia Filipinas Indonesia Italia Lettonia Liechtenstein Macedonia Ollanda Pologna Portugal Ruanda Rumenia Serbia Montenegro Slovachia Spagna Sri Lanka Tiara tudestga Tschechia Ucraina Ungaria Total Persunas che vegnan maiorennas 2011 num Albin Roman Berther Lucian Berther Larissa Berther Alea Cavegn Cristine Decurtins Ivan liug num liug Rueras Rueras Camischolas Camischolas Rueras Sedrun Deplaz Fabian Fischbacher Fabienne Giger Angelo Hendry Laura Hess Dario Krol Flavian Dieni Rueras Sedrun Camischolas Rueras Sedrun persunas masculinas persunas femininas Religiun catolic roman reformai senza religiun ulteriuras religiuns 772 41 76 3 648 60 21 0 62 total persunas 1420 101 97 3 Habitonts tenor domicil persunas masculinas persunas femininas total persunas persunas digl exteriur – lubientscha cuorta L 70 30 – lubientscha annuala B 250 73 – lubientscha domicil C 100 7 – lubientscha da cunfinari 0 1 – lubientscha interima 43 2 100 323 107 1 45 persunas svizras - burgheis tuatschins 432 455 - domiciliai 194 180 - dimorants 45 17 - fatschentas 1 0 887 374 62 1 Fluctuaziun dalla populaziun duront igl onn 2010 stan dalla populaziun ils 31 da december 2009 dimorants duront l’jamna ils 31 da december 2009 stan dils habitonts ils 31 da december 2009 1973 114 1859 persunas persunas persunas vegniu neutier svizzers vegniu neutier persunas digl exteriur naschientschas 35 119 10 persunas persunas persunas setratg naven svizzers setratg naven persunas digl exteriur mortoris 52 168 12 persunas persunas persunas 1791 109 1900 persunas persunas persunas stan dils habitonts ils 31 da december 2010 dimorants duront l’jamna ils 31 da december 2010 stan dalla populaziun ils 31 da december 2010 Structura dalla populaziun persunas masculinas persunas femininas affons carschi total affons carschi total total persunas habitonts 118 1017 1135 106 659 765 1900 svizzers 94 578 672 93 559 652 1324 – domiciliai 93 533 626 93 542 635 1261 – dimorants 1 45 46 0 17 17 63 jasters 24 439 463 13 100 113 576 – domiciliai 24 396 420 13 97 110 530 – dimorants 0 43 43 0 3 3 46 63 % 100.00 69.68 66.37 3.31 30.32 27.89 2.43 Structura da vegliadetgna dalla populaziun annada 2001–2010 1991–2000 1981–1990 1971–1980 1961–1970 1951–1960 1941–1950 1931–1940 1921–1930 1914–1920 umens dunnas total procent 66 70 131 206 257 218 105 65 16 1 59 72 125 109 100 93 90 66 39 12 125 142 256 315 357 311 195 131 55 13 6.58 7.47 13.47 16.58 18.79 16.37 10.27 6.89 2.89 0.69 Structura da vegliadetgna 64 Informaziuns Numeras da telefon e fax, adressas dad e-mail Administraziun communala telefon telefax e-mail 081 920 47 80 081 949 22 10 [email protected] President communal telefon telefax e-mail 081 920 47 84 081 949 22 10 [email protected] Uffeci da baghegiar telefon telefax e-mail 081 920 47 93 081 920 47 96 [email protected] Uffeci forestal telefon telefax e-mail 081 936 54 15 081 936 54 16 [email protected] Polizist communal telefon telefax e-mail 081 920 47 97 081 936 47 96 [email protected] Menader da scola telefon e-mail 081 949 22 52 [email protected] Serenera Drun telefon e-mail 081 949 18 65 [email protected] Bogn Sedrun telefon e-mail 081 949 14 32 [email protected] Tgèsa s. Vigeli telefon telefax e-mail 081 949 11 29 081 949 11 62 [email protected] Museum La Truaisch telefon 081 949 15 90 Homepage www.tujetsch.ch Plan da vacanzas dalla scola da Tujetsch Entschatta digl onn da scola Vacanzas d’atun Vacanzas da Nadal Vacanzas da sport Vacanzas da primavera Fin digl onn da scola Firaus e dis libers da scola Numnasontga Sogn Giusep Pastgas Anceinza Gliendisdis Tschuncheismas Sontgilcrest Onn da scola 2010/2011 Onn da scola 2011/2012 23-08-2010 11-10-2010 – 22-10-2010 23-12-2010 – 05-01-2011 28-02-2011 – 04-03-2011 02-05-2011 – 13-05-2011 30-06-2011 22-08-2011 10-10-2011 – 21-10-2011 26-12-2011 – 06-01-2012 27-02-2012 – 02-03-2012 30-04-2012 – 11-05-2012 28-06-2012 Onn da scola 2010/2011 Onn da scola 2011/2012 01-11-2010 19-03-2011 22-04-2011 – 25-04-2011 02-06-2011 – 05-06-2011 13-06-2011 23-06-2011 65 01-11-2011 19-03-2012 06-04-2012 – 09-04-2012 17-05-2012 – 20-05-2012 28-05-2012 07-06-2012 Dismessa da rumien Deponia da rumians blocconts, Prau Cumin Ei vegn dau la caschun da deponer il suandont material: 1. Rauba blocconta gronda barscheivla sco mobiglias, letgeras, madrazzas, teppis, skis e semegliontas materialias Eternit 2. Rauba reciclada Pneus da privats senza gavegl Pneus da privats cun gavegl Batterias d‘autos Ferramenta, rumians metallics Pupi Cartun (pachetau e ligiau) Ulteriura rauba da reciclagi 3. Material organic adattaus per cumpostar 4. Material inert adattaus per deposit ni cuvrida tenor basegns dalla deponia (material da scavament schuber, crappa etc.) Temps d’avertura: Urari da stad, matg – october Venderdis suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras Sonda suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras Urari d’unviern, november – avrel Venderdis suentermiezdi 13.30 – 16.00 uras 66