La Quotidiana, 20.10.2015

6
SURSELVA
MARDI, ILS 20 DA OCTOBER 2015
Negins gols al derbi sursilvan
Trun/Rabius e Lumnezia han giugau 0:0
«Bene merenti» per ina
cantadura da vaglia
„ Avon 444 onns ei stada ina battaglia
ch’ei ida ellas annalas. Ina battaglia
che ha fiers sias undas tochen en Lumnezia, tochen a Vella, la patria oriunda
da Heinrica Brunold-Blumenthal da
Laax. Ei capeta buca mintga di ch’ins sa
far in viva cun ina cantadura ni in cantadur che conta dapi 50 onns en in chor. Ils
4 d’
„ (anr/gv) El giug denter Trun/Rabius
e Lumnezia ha ei dau negins gols la dumengia a Pustget. Trun/Rabius che ha
entschiet malatsch il campiunadi ha
tuttina aunc la pusseivladad da far la
pausa d’unviern sigl emprem plaz en
gruppa 2 da quarta ligia. Tenor puncts
spiars ei l’equipa da Renzo Albin gia sin
quei plaz. Els dus giugs restonts gioga sia
equipa sonda a Lai encunter il secund davos ed el davos giug retscheiva Trun/Rabius l’entschatta da november Danis-Tavanasa che ha sco Lai/Valbella sulet
diesch puncts sil conto. Quei giug ei igl
emprem giug da campiunadi denter las
duas equipas dalla Cadi dapi la stad
2014. Igl emprem da zercladur haveva
Kevin Albin sittau el giug supplementar
il 3:2 per Trun/Rabius e segirau culla victoria la promoziun en tiarza ligia.
Resultats e tabellas
2. ligia, gruppa 1
Triesen – Rebstein
Cuera – Weesen
Altstätten – Au-Berneck
Schluein Glion – Vaduz
Montlingen – Rapperswil-Jona
1. Cuera 97
2. Weesen
3. Montlingen
4. Altstätten
9
9
9
9
7
4
4
4
2
4
3
2
2:2
1:1
1:1
2:2
2:3
0
1
2
3
32:12
12: 6
23:15
16:18
11. Rapperswil-Jona 9 2 2 5
12. Triesen
9 0 3 6
14:24
12:20
4. ligia, gruppa 2
Domat – Lai/Valbella
Mels – Laax
Trun/Rabius – Lumnezia
Uznach – Val
Schluein Glion – Linth
1. Uznach
2. Mels
3. Domat
4. Lumnezia
5. Trun/Rabius
6. Val
7. Schluein Glion
8. Laax
9. Danis-Tavanasa
10. Lai/Valbella
11. Linth
9
9
9
9
8
8
9
9
8
9
9
2:1
4:2
0:0
1:1
2:1
5
5
5
4
4
4
4
4
3
3
0
2
1
1
3
2
1
1
1
1
1
0
2
3
3
2
2
3
4
4
4
5
9
18:22
21:19
17:14
18:15
16: 8
16:14
18:16
22:26
14:14
14:17
7:26
5. ligia, gruppa 2
Trun/Rabius – Rueun
Sedrun/Mustér – Lumnezia
Panaduz – Union Trin
Danis-Tavanasa – Schluein Glion
Bogn Ragaz – Razén
1. Bogn Ragaz
2. Lumnezia
3. Razén
4. Sedrun/Mustér
5. Panaduz
6. Trun/Rabius
23
16
15
14
8
8
8
9
8
8
8
3
6
5
5
5
4
4
0
2
2
2
1
1
17
16
16
15
14
13
13
13
10
10
0
2:0
1:1
3:1
1:1
0:1
2
1
1
2
3
3
20: 7
19:10
21: 9
22:12
17:15
15:16
18
17
17
17
13
13
1. Eschen/Mauren, 9 giugs/20 puncts; 2. Bogn Ragaz, 7/18; 3. Teufen, 7/18; 4. Rheineck-Staad, 7/16;
5. St. Othmar, 7/10; 6. Montlingen-Rüthi, 9/9; 7. Altstätten, 8/8; 8. Surselva, 8/6; 9. Bodensee, 8/6; 10.
Neukirch-Egnach, 8/3.
Juniors B promoziun, gruppa 1
Eschen/Mauren – Domat
Bodensee – Tusaun/Cazas
Goldach – Surselva
6:3
4:1
5:1
1. Bodensee, 9 giugs/21 puncts; 2. Rheintal, 8/20;
3. Abtwil-Engelburg, 9/20; 4. Goldach, 9/18; 5.
Eschen/Mauren, 9/16; 6. Tusaun/Cazas, 9/14; 7.
Domat, 9/10; 8. Surselva, 10/9; 9. Appenzell, 9/6;
10. Mels, 9/6; 11. Altstätten, 8/1.
Juniors C2, gruppa 1
Panaduz – Balzers
Tusaun/Cazas – Lusitanos
2:5
4:4
1. Lai/Valbella, 7 giugs/15 puncts; 2. Cuera, 7/13;
3. Lusitanos, 7/13; 4. Vaz-sut, 7/11; 5. Surselva,
7/10; 6. Panaduz, 7/9; 7. Sargans, 6/7; 8. Balzers,
7/6; 9. Tusaun/Cazas, 7/5.
Juniors D9 elita, gruppa 1
Widnau – Tusaun/Cazas
Surselva – Goldach
forfait 3:0
1:3
1. Goldach, 7 giugs/21 puncts; 2. Brühl, 7/14; 3.
Cuera, 7/13; 4. Widnau, 7/13; 5. Tusaun/Cazas,
6/10; 6. Rotmonten, 8/9; 7. Surselva, 7/6; 8. Rebstein, 7/5; 9. Altstätten, 7/0.
Damas 4. ligia, gruppa 1
Schluein Glion – Tusaun/Cazas
1:3
La Quotidiana 20-10-2015, p. 6
L’autura da la publicaziun «Kriget ar slut» Astrid Lindgren.
MAD
«Kriget ar slut»
Ils diaris dal temp da guerra d’Astrid Lindgren èn cumparids en tudestg
DAD ANDREA LUZIUS RASSEL, KREUZLINGEN
„ Onns avant che las istorgias da la
«Pippi Soccalunga», «Michel da Lönneberga» e bleras autras han fatg enconuschenta ella a tut il mund era Astrid
Lindgren ina mamma da 32 onns che
steva cun dus uffants pitschens a
Stockholm. Ella ha descrit ils onns dal dischariel da la Segunda Guerra mundiala
en 17 toms da diari ch’èn vegnids publitgads questa primavaira en svedes ed uss
er en tudestg.
Il diari entschaiva il 1. da settember
1939 e terminescha cun la fin da la guerra l’onn 1945. Astrid Lindgren documentescha il progress da la guerra e ses effect
sin la vita da la pitschna famiglia a Stockholm. In team sut la direcziun da la biadia d’Astrid Lindgren ha lavurà passa dus
onns per transfurmar ils 17 toms scrits a
maun en il cudesch «Krigsdagböcker», ils
«diaris da guerra».
Il diari entschaiva il 1. da settember
1939 cun l’emprima inscripziun: «Oh! La
guerra ha cumenzà. Nagin che pudess
crair. Ier essan Elsa Gullander ed jau sta-
das en il Vasa parc cun ils uffants che han
fatg tarmagls e nus duas essan sesidas sin
in banc ed avain fatg zacras cun Hitler ed
essan stadas accortas ch’i vegnia definitivamain betg a dar guerra – ed uss oz quai!
Ils Tudestgs han bumbardà pliras citads en
Pologna oz da bun’ura ed entran uss en la
terra da differentas direcziuns. Enfin uss
hai jau pudì ma retegnair da mantunar
victualias, ma oz hai jau mess en salv in
pau cacau, in pau té, insatge savun ed in
pèr autras chaussettas.»
Pli tard scriva ella: «In terribel decuraschament paisa sin tut e nus tuts. […] Il
radio porta tut il di nagut auter che novitads da la guerra. Blers umens obligads da
far servetsch militar èn vegnids clamads
ad armas. Las autoritads han scumandà
d’ir cun auto a persunas privatas. Segner
pertgiri noss pover planet da questa narradad!»
Sis onns pli tard, ils 7 da matg s’allegra
ella «Kriget ar slut! Kriget ar slut! Kriget ar
slut! La guerra è a fin!» Ella descriva l’atmosfera euforica sin las vias da Stockholm
nua che «mintgin sa cumporta sco sch’el
fiss vegnì narr». Era la vita privata ha – sco
adina en ses diari – plaz sper la dramatica
da la politica mundiala. Ella cuntinua:
«Jau hai bavì sherry cun Linnea e Lars e
ma sent in pau tschuberlina. Igl è primavaira ed il sulegl splendura quest di benedì e la guerra è a fin. Jau na vuless betg esser Tudestga. Mo patratga, la guerra è a fin,
Hitler mort… ussa porta il radio cloms
giubilants; Stockholm fa cumplettamain
vacanzas da la raschunaivladad gigina.»
Il diari dat a nus in maletg pli cumplessiv da la scriptura Astrid Lindgren. Cun
32 onns n’era ella anc betg s’etablida, nagins da ses cudeschs eran anc publitgads,
però ses stil da narraziun è gia maturà, cura ch’ella documentescha e commentescha ils eveniments durant la guerra.
Quels che han legì ses cudeschs – e tgi
n’avess betg – crai da renconuscher il stil
tipic da l’autura svedesa. Encunter la fin
dal diari datti tschertas allusiuns ad in da
ses cudeschs ils pli bels – ella scriva ch’ella
«s’amuseschia» cun «Pippi Långstrump» e
sias aventuras.
Il cudesch è cumpari tar la chasa editura ullstein. Astrid Lindgren: Die Menschheit hat den
Verstand verloren.