La Quotidiana, 23.10.2015

Transcript

La Quotidiana, 23.10.2015
Pretsch Fr. 1.90
19. annada, numer 206
GA
7007 Cuira
Cybermobing –
tge è quai?
Venderdi, ils 23 d’october 2015
La setgira è stada
da s’accorscher
Cybermobing è savens in spustament dal mobing convenziunal en
il mund digital.
10
Stads sitgas n’èn betg las meglras
per la racolta sco quest onn per ils
tartuffels.
15
Redacziun: Via Sommerau 32, 7007 Cuira, tel. 081 255 57 10, [email protected]
Ils tschujs e Zon Zanett
„ (map) A Bravuogn haun ils
Rumauntschs festagio duos
evenimaints in d’üna. Per üna la
radunanza annuela da l’alp fictiva
dal Plañ Purcher e per l’otra üna
pitschna commemoraziun da
Gian Gianett Cloetta. Il Plañ
Purcher es ün’alp da püerchs
(tschujs in bargunsegner) cha nu
do in realted, ma chi ho ün cho
d’alp e pastriglia. Il rapport da
quist (actuelmaing es que Jost Falett) vain fat in fuorma da poesia.
Claudia Taverna-Huder, la presi­
denta da la Cumünanza culturela
da «Pro Bravuogn», ho trat adim­
maint ils grands merits dal magi­
ster, scriptur, poet ed istoriker lo­
cal Gian Gianett Cloetta (numno
Zon Zanett), mort aunz 50 ans.
¾ PAGINA 13
Repower venda
sia sedia a Glion
DAD AUGUSTIN BEELI / ANR
„ Il liug dalla sedia ei situaus
ideal en liug central e beincontonschibel a Glion. Il domicil
dalla Repower ei denton buca
pli cheu, mobein a Poschiavo.
Perquei venda quella l’immobi­
glia. Interessents ein s’annunziai.
Dapi che l’Ovra electrica sursilva­
na ha inaugurau siu niev center
administrativ cun biros novs ein
16 onns vargai. Dapi lu ha ei dau
bia midadas ella producziun ed el
commerci d’energia. Quei se­
muossa bein tier la Repower. Siu
domicil a Glion survescha oz da­
pli alla Regiun Surselva che ad el­
la sezza. Perquei savess ei esser ina
caschun per l’organisaziun regiu­
nala da statuir siu domicil cun in
agen dacasa. Sche quei vegn ad es­
ser il cass ei buca segir. Dalla Re­
giun Surselva ha negin vuliu ni
confirmar ni dementir ch’ella
vegli cumprar giu il baghetg dalla
Repower alla Via dil Glogn 22. Ils
biars uffecis dalla Regiun Sursel­
va han gia bardigliau el baghetg
dall’anteriura Aurax. Cugl 1. da
schaner 2016 entscheiva la nova
epoca culla nova structura ch’il
pievel grischun ha «dictau» alla
Regiun.
¾ PAGINA 5
Spustar u eleger in dal Partenz?
Tscherna dal presidi da la Lia Rumantscha
DA CLAUDIA CADRUVI / ANR
„ En otg dis duessan ils delegads da la Lia eleger Johannes
Flury sco nov parsura dals Rumantschs – quai less almain la
suprastanza da la Lia. Cristian
Collenberg pretenda da spustar il termin d’elecziun. La ra­
dunanza da delegads ha lieu ils
31 d’october a Mustér. «La pre­
sidenza da la Lia Rumantscha ha
adina giugà ina gronda rolla. Igl
è stà in post uschè attractiv», di
Collenberg da la Societad
Retorumantscha. El po strusch
crair ch’ins n’ha betg chattà buns
candidats entaifer il moviment
rumantsch.
Johannes Flury, il favorit da la
suprastanza da la Lia, deriva dal
Partenz ed ha emprendì ru­
mantsch sco reverenda en l’En­
giadina. L’entschatta settember
ha la Lia Rumantscha preschentà
la candidatura da Flury gist ense­
men cun la demissiun dal presi­
dent actual Duri Bezzola. Gia la
primavaira aveva lez dà enconu­
schent a la suprastanza sia demis­
siun sin la fin da quest onn. Fin il
settember ha la suprastanza tegnì
secret la demissiun. Quest’emna
Ina campiunessa
alla partenza
La casa d’administraziun dalla Repower vegn vendida ed ei ha interessents per la cumpra. Tgi che quei ei san ins denton aunc buca. FOTO A. BEELI
Fin ed entschatta a Laax
„ (anr/abc) La fin d’october finescha l’epoca dad Ignaz Lombris sco menader dil Volg a
Laax. Ils da Laax considereschan
els sco «instituziun» per tuttas
caussas dil provediment local. Il
menader dalla stizun dil vitg ei
buca mo staus tugi en sia stizun
ed ha spitgau la clientella. El ha
luvrau fetg stedi cun in survetsch
extern da catering. Uniuns, vi­
schnaunca, pleiv, famiglias e sco­
50043
9 771424 749004
la han clamau savens el cu ei ha
giu num da semtgar la provian­
taziun cun spisa e bubronda. El
ha purtau en casas e habitaziuns
da vacanzas las cumpras dils hosps
ed adempliu ils giavischs multi­
fars dalla clientella. L’entschatta
november 2015 surpren siu suc­
cessur Martin Schmid da Glion la
direcziun dil Volg da Laax.
¾ PAGINA 7
Servetsch d’abunents e da
distribuziun: tel. 0844 226 226
mail: [email protected]
„ (anr/gv) Duas ga ei l’Englesa
Emma Polley separticipada al
Transviamala da Tusaun a Donat
ed ha seschau entusiasmar dalla
cuntrada. Igl onn vargau ha ella
persequitau all’arrivada ils curri­
ders dil Transruinaulta e damaun
eis ella per l’emprema ga alla par­
tenza dalla cuorsa da Glion a Tu­
saun. La sportista da 33 onns ei
secapescha era favorita dalla se­
cunda cuorsa Transruinaulta. La
sportista ha gudignau il settember
vargau il Campiunadi mundial da
duatlon silla distanza liunga.
Survegn la Lia Rumantscha gia l’emna proxima in nov president u vegn l’elecziun tuttina spustada?
haja la Lia Rumantscha obtegnì
uffizialmain la proposta da spu­
star l’elecziun d’in nov president,
ha ditg ier Duri Bezzola sin du­
monda da l’anr. «L’intenziun è uss
da tractar questa dumonda en la
radunanza da delegads.» Uschia
existia en quest mument la pro­
posta dad eleger il candidat Jo­
hannes Flury e l’ulteriura propo­
SO
sta da spustar las tschernas. «Ils
delegads pon discutar questas
propostas e trair lur decisiun.»
¾ PAGINA 3
Chantun fa puspè quint cun deficit
„ (anr/fa) La regenza grischuna
suttametta al parlament il preventiv 2016 che prevesa in deficit
da 50,8 milliuns francs. Ils pro­
xims onns fa ella quint causa cun­
diziuns generalas pretensiusas cun
anc pli gronds deficits. Ier ha pre­
schentà la cussegliera guvernativa
Barbara Janom Steiner ensemen
cun Andrea Seifert ed Ernst Meier il
preventiv dal chantun Grischun
per l’onn 2016. Seifert maina l’ad­
ministraziun da finanzas chantu­
nala, Meier è ses suppleant. Quel
budget prevesa in deficit da passa
50 milliuns francs. Raschuns per
quest grond deficit èn sco ch’els
han declerà ch’il chantun Grischun
survegnia 17 milliuns francs da­
main daners ord l’egualisaziun da
finanzas naziunala e ch’ins na pos­
sia proxim onn er betg far quint
cun ina contribuziun da la Banca
naziunala. Alur è il chantun tenor
els era confruntà cun cundiziuns
generalas pli difficilas, sco p. ex ils
effects da l’euro flaivel e da l’inizia­
tiva da las abitaziuns secundaras.
Grazia a la basa finanziala solida na
ston ins «per entant anc» betg aug­
mentar la taglia.
¾ PAGINA 2
¾ PAGINA 9
Elena Könz –
sportista ed artista
„ (anr/rgd) Elena Könz es l’actua­
la champiunessa mundiala da
snowboard illa categoria «Big Air».
Sper sia carriera sportiva ha l’En­
giadinaisa absolt üna scoula d’art e
design da medias a Turich. Adüna
cur cha’l trenamaint tilla permetta
as dedicha Elena Könz a divers pro­
gets d’art e da grafica. Pella prosma
stagiun d’inviern as ha Elena Könz
preparada dürant tuot la stà.
¾ PAGINA 13
La ministra da finanzas Barbara Janom Steiner e ses collavuraturs Andrea Seifert (san.) ed Ernst Meier han
FOTO F. ANDRY
explitgà il preventiv 2016.
2
GRISCHUN
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
«Per entant anc nagin program da spargn»
ora cun il turissem grischun ch’è sut
squitsch causa l’euro flaivel, sto il
chantun far quint cun damain entradas da taglia?
CUN BARBARA JANOM STEINER
HA DISCURRÌ FLURIN ANDRY / ANR
„ Era sch’il chantun Grischun budgetescha per l’onn 2016 in deficit da 50,8
milliuns francs è la basa finanziala dal
Grischun anc solida. La cussegliera
guvernativa Barbara Janom Steiner
avertescha però ch’ils proxims onns
ristgian da vegnir pli difficils.
La situaziun è segiramain fitg difficila
per il turissem ch’è la branscha la pli
impurtanta en Grischun. Ins vesa gia
uss che las cifras da pernottaziuns sa di­
minuischan. Quai ha natiralmain alura
er effects sin las impostas. Però quai
vegn alura pir pli tard. Igl è dentant da
far quint che quai vegnia ad avair in ef­
fect sin las finanzas chantunalas.
Ils ultims onns ha il chantun Grischun adina prognostitgà deficits e
cuntanschì cifras nairas. Vegn quai ad
esser il cas era per l’onn 2016?
Barbara Janom Steiner: Na, per il mu­
ment betg. Igl è realitad che nus surve­
gnin damain dad ina vart ord l’egualisa­
ziun da finanzas naziunala. Alura pajain
nus a partir da Bumaun 2016 dapli a
l’egualisaziun da finanzas en il chantun.
Nus vesain plaun plaunet effects dal
franc ferm en il turissem ed era tscherts
effects da l’iniziativa da las abitaziuns
secundaras. L’onn 2016 vegn ad esser
probablamain anc cumparegliabel cun
quest onn. Ma segiramain a partir dal
2017/18 è la situaziun finanziala anc pli
difficila. Qua avain nus er effects da li­
vel naziunal anc betg enconuschents:
Actualmain na savain nus betg tge che
capita cun la Refurma da las impostas
per las interpresas III. Quai vegn ad
avair probablamain gronds effects sin
l’egualisaziun da finanzas. I n’è era betg
da far quint che nus survegnian durant
l’onn 2016 ina contribuziun da la Ban­
ca naziunala. Quai n’avain nus era betg
budgetà.
Ha il deficit prognostitgà consequenzas per las investiziuns per l’onn
2016?
Na, las investiziuns vegnan ad esser anc
adina fitg autas. Igl è era la politica che
Il Grischun posseda 2,7 milliardas
francs agen chapital, da quel èn disponibels 400 fin 500 milliuns francs.
Tge prevesa il chantun da far cun
questas finanzas?
La ministra da finanzas Barbara Janom Steiner ha preschentà il budget chantunal 2016.
nus vulain mantegnair e tegnair autas
las investiziuns. En temps difficils èsi
impurtant ch’il chantun restia in parte­
nari fidaivel. Nus essan capabels d’in­
vestir, nus avain previs grondas investi­
ziuns, surtut er investiziuns che vegnan
finanziadas ordvart da las limitas.
Exempels èn qua il stabiliment Sinergia
e la nova praschun. Las investiziuns re­
stan autas.
Ston projects vegnir suspendids?
Na, per il mument nagins. Nus vesain
però che nus avain durant ils onns 2017
e 2018 fitg grondas investiziuns apunta
cun quests projects. Quai vegn a cha­
schunar probablamain ina tscherta
stretgira finanziala.
FOTO F. ANDRY
Prevesa il chantun da decider mesiras
da spargn?
Jau sper er ch’il cussegl grond sa tegnia
londervi. Per il mument na prevesain
nus anc betg in program da respargn.
Però, i dependa uss sco menziunà da
tscherts effects e co ch’els sa sviluppan.
Quai è uss da spetgar ed observar quel
svilup. Tut tenor èsi da reagir, forsa era
cun mesiras da spargn. Però uss anc
betg.
En emprima lingia èsi da cuntinuar a
restar fitg disciplinà cun las expensas.
Tge consequenzas ha la crisa da l’euro
per las finanzas grischunas? Co guardi
Dad ina vart avain nus uss in nov sistem
d’egualisaziun da finanzas chantunal.
Per quel sistem vegnin nus a duvrar in
zic dapliras finanzas. Alura avain nus
gist decis 80 milliuns francs per suste­
gnair l’economia, per finanziar projects
ch’èn relevants per il sistem. Nus avain
da far quint che nus survegnin damain
or da l’egualisaziun da finanzas naziuna­
la ed avain da realisar anc gronds pro­
jects. Ed uschè ditg che nus avain nati­
ralmain er anc deficits vegnan quels fi­
nanziads or da l’agen chapital. La reali­
saziun da gronds projects è uss pussai­
vla, igl è però da savair che l’agen chapi­
tal nun è illimità. Nus na pudain betg
avair onns a la lunga da quests deficits.
Quai consumass l’agen chapital, las re­
servas. Impurtant èsi da tegnair en egl
quest svilup. Emprima prioritad ha la
disciplina cun decider expensas, alura
èsi a lunga vista d’examinar er eventua­
las mesiras da spargn. La finamira è da
betg vegnir puspè en deficits structurals
ed era da betg far debits. Per il mument
nun avain nus nagins debits.
Planisaziun da finanzas a cundiziuns generalas pretensiusas
„ (cc) La regenza grischuna suttametta al parlament il preventiv 2016 cun in
deficit da 50,8 milliuns francs. Il preventiv observa per gronda part las directivas da la politica da finanzas dal
cussegl grond. Exceptads èn sulettamain spustaments da grevezzas da las
vischnancas al chantun. En il preventiv
vegn resguardada la refurma da la guliva­
ziun da finanzas. Quella vegn ad entrar
en vigur per il cumenzament da l’onn
proxim. En vista al svilup inegual da las
expensas e da las entradas resta la situa­
ziun da la politica da finanzas ina gronda
sfida.
L’onn 2016 sto il chantun dumagnar
pajaments pli bass da la gulivaziun da fi­
nanzas da la confederaziun NGF. Da
Berna vegnan ad arrivar 17 milliuns da­
main meds finanzials da gulivaziun che
durant l’onn current. Questa perdita è la
consequenza da la reducziun da la guli­
vaziun da las resursas ch’è vegnida con­
cludida dal parlament federal per la pro­
xima perioda da quatter onns 2016–
2019 sco er d’ina fermezza da las resursas
levamain pli auta dal Grischun per l’onn
2016.
La regenza quinta che la Banca Naziu­
nala Svizra na vegnia betg a distribuir in
gudogn per l’onn da fatschenta current e
ch’il chantun vegnia a manchentar 16
milliuns durant l’onn da preventiv. Las
finanzas publicas dal Grischun èn marca­
das er l’onn proxim per gronda part da
pajaments da contribuziun – sco paja­
dras e sco retschavidras.
Preventiv 2016
En il resultat total fa la regenza quint cun
in deficit dal preventiv da 50,8 milliuns.
Suenter la deducziun da las amortisa­
ziuns supplementaras che pon vegnir fa­
tgas sin fundament da las prescripziuns
da rendaquint dal MAC2 è il resultat ch’è
decisiv per la valur directiva 46,7 mil­
liuns. Sco che la directura da finanzas
Barbara Janom Steiner ha explitgà a las
medias han stuì vegnir fatgas stretgas pre­
scripziuns a l’administraziun per pudair
concepir il preventiv entaifer las limitas.
Las singulas gruppas tematicas en il
quint economic ed en il quint d’investi­
ziun èn per part pertutgadas da midadas
pli grondas che restrenschan ina cumpa­
regliaziun cun ils resultats da l’onn pre­
cedent. La refurma da la gulivaziun da fi­
nanzas valaivla a partir dal 1. da schaner
2016 chaschuna ina nova structura dals
contos. Las midadas pervia da la revisiun
parziala da la lescha da finanzas ch’è ve­
gnida concludida il zercladur 2015 han a
partir da l’onn 2016 medemamain con­
sequenzas per cudeschar las contribu­
ziuns.
Ils custs da persunal s’augmentan en
cumparegliaziun cun il preventiv da
l’onn precedent per 0,9 pertschient a 368
milliuns. La summa dals salaris s’aug­
menta per il minimum dad in pertschient
tenor la lescha da persunal. En vista a las
prognosas ed en vista a la cumpensaziun
da chareschia ch’è vegnida concedida au­
ters onns sin in stadi da l’index pli aut na
quinta la regenza betg cun in’adattaziun
dals salaris chaschunada pervia da l’infla­
ziun.
La diminuziun cumprovada dals custs
da transfers (1119 milliuns, –66 mil­
liuns) è mo da natira contabla e vegn cha­
schunada da las midadas menziunadas.
Las contribuziuns a communitads ed a
terzas persunas importan l’onn proxim
888 milliuns. D’agiuntar èn las amorti­
saziuns cumplettas sin las contribuziuns
d’investiziun (128 milliuns). Pervia da la
refurma da la gulivaziun da finanzas
s’augmentan las contribuziuns per 29 sin
81 milliuns. Las taglias sin il gudogn e sin
il chapital da las vischnancas (l’anteriura
taglia supplementara) vegnan regladas a
partir da l’onn fiscal 2015 mo pli sur la
bilantscha dal chantun, e quai pervia da
la midada da sistem. Ellas n’influenze­
schan betg pli il resultat dal quint econo­
mic.
Las contribuziuns transitoricas sa re­
duceschan per 73 milliuns. Cun l’intro­
ducziun dal fond per l’infrastructura da
viafier (FIV) crodan davent las indemni­
saziuns d’infrastructura a la Viafier retica
(VR) che gievan a favur dal manaschi e
da las amortisaziuns.
Tar il retgav fiscal vegni fatg quint cun
in retgav da taglia pli aut tar las persunas
natiralas (+47 milliuns u +9,6%). En
cumparegliaziun cun il retgav ch’è vegnì
cudeschà en il quint annual 2014 signi­
fitga quai in lev augment (+7,5 milliuns).
Tar las persunas giuridicas resta il preven­
tiv sin il nivel da l’onn precedent.
Il chantun cuntinua cun la politica
d’investiziun paschaivla. L’onn proxim
duain vegnir pajads brutto 400 milliuns.
Sin l’emprima egliada èn quai bain passa
37 milliuns damain che en il preventiv da
l’onn precedent. La diminuziun pertutga
dentant las contribuziuns d’investiziun
transitoricas cumprovadas. Las contribu­
ziuns da la confederaziun a l’infrastruc­
tura da la VR na vegnan betg pli regladas
sur il quint d’investiziun dal chantun, e
quai pervia dal nov fond per l’infrastruc­
tura da viafier (FIV). Las contribuziuns
d’investiziun s’augmentan pervia da la
nova separaziun da contribuziuns en il
quint economic ed en il quint d’investi­
ziun (contribuziuns als ospitals ed a las
scolas medias privatas).
La renovaziun da las vias principalas
e vias da colliaziun vegn a custar al chan­
tun l’onn proxim 106 milliuns. 14 mil­
liuns èn previs per il sviament da Küblis
che vegn avert l’onn 2016. Quai è l’ul­
tim project da vias naziunalas ch’il chan­
tun realisescha. Per il mantegniment ar­
chitectonic e funcziunal da la rait da vi­
as chantunalas vegnan planisads 110
milliuns. Il chantun alimentescha la
finanziaziun speziala vias cun assegnar
ad ella il retgav net da l’uffizi per il traf­
fic sin via (81 milliuns) e la contribuziun
minimala da meds publics generals ch’è
senza midadas tenor la lescha (19 mil­
liuns). Vitiers vegnan differentas contri­
buziuns federalas (cunzunt la taxa sin il
traffic pesant dependenta da la presta­
ziun TTPDP e la taglia sin ielis mine­
rals). Tut en tut vegn budgetà in deficit
da stgars 20 milliuns per il quint da las
vias. Quest deficit va sin donn e cust dal
dabun da las vias (stadi per la fin da
l’onn 2014: 101 milliuns).
Plan da finanzas 2017–2019
La planisaziun da finanzas presuma de­
ficits che creschan fermamain a partir da
l’onn 2018. In dischequiliber structural
sa mussa. Ils pegiuraments dals resultats
vegnan chaschunads en emprima lingia
tras custs da transfers pli auts (contribu­
ziuns a terzas persunas sco er amortisa­
ziuns da las contribuziuns d’investi­
ziun). Sche las premissas na vegnan betg
midadas mussan las contribuziuns a per­
sunas privatas per las premias da l’assi­
curanza da malsauns, las contribuziuns
als ospitals ed a las clinicas, las contribu­
ziuns d’investiziun a las chasas da tgira
sco er las prestaziuns supplementaras
in’auta dinamica. Betg anc cuntegnidas
èn las eventualas consequenzas finanzia­
las dal program da la regenza 2017–
2020 ch’è actualmain en elavuraziun.
La planisaziun è colliada cun diversas
malsegirezzas e cun ristgas che na pon
betg vegnir numnadas en cifras. Cun­
zunt da la vart dal retgav sco er pervia da
svilups sin plaun federal na sa laschan
differents elements strusch predir.
Quests elements cumpiglian las conse­
quenzas e las mesiras che ston vegnir rea­
lisadas areguard la refurma da l’imposi­
ziun da taglia sin interpresas III ubain
che resultan perquai ch’i vegnan prendi­
das eventualas mesiras da distgargia per
stabilisar las finanzas federalas. Ils ret­
gavs fiscals chantunals dependan ferma­
main da las consequenzas dal svilup da
l’economia publica e da las cundiziuns
generalas per l’economia d’export, da
turissem e da construcziun.
La regenza è pronta da prender las
mesiras per meglierar las cundiziuns ge­
neralas da l’economia publica ch’il cus­
segl grond ha pretendì e da cuntinuar
cun l’auta activitad d’investiziun er du­
rant ils onns da planisaziun. L’aut nivel
da las expensas chaschuna però ina de­
flussiun da la liquiditad ch’è avant maun
e – sch’i dat gronds deficits – ina reduc­
ziun da l’agen chapital. Il favrer 2016
vegn la regenza a suttametter al cussegl
grond il nov program da la regenza ed il
plan da finanzas 2017–2020. Ensemen
cun quest program vegn il cussegl grond
a fixar novas prescripziuns che servan
sco directivas da la politica da finanzas
per la nova perioda da planisaziun, e
quai sa basond sin ina preschentaziun
generala pli detagliada da la politica da
finanzas.
Il cussegl grond vegn a tractar il pre­
ventiv 2016 en la sessiun da december
2015.
LA QUOTIDIANA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
3
«Jau daud vuschs criticas ord tut las regiuns»
Raschuns per spustar la tscherna dal presidi per la Lia
refierer la tscherna, il cuntrari, i dat
blers buns motivs en vista a la qualitad
da l’elecziun. La presidenza da la Lia
Rumantscha ha adina giugà ina gronda
rolla. Igl è stà in post attractiv. Ch’el è
tuttenina uschè pauc attractiv ch’ins na
chatta nagin or dal ravugl dal movi­
ment rumantsch, quai ston ins l’em­
prim anc mussar. Per mai èsi evident:
La suprastanza ha tschertgà mo tranter
las persunas ch’ella enconuscha.
CUN CRISTIAN COLLENBERG
HA DISCURRÌ CLAUDIA CADRUVI / ANR
„ Damaun en in’emna sa radunan ils
delegads rumantschs a Mustér. La
tractanda principala pertutga il presi­
di da la Lia Rumantscha. Cristian Col­
lenberg da la Societad Retoruman­
tscha vegn a proponer dad eleger il
nov president u la nova presidenta pir
la proxima primavaira.
La suprastanza da la Lia ha sezza
tschertgà in candidat per il presidi.
Tge è fallà vi da quest proceder?
Corina Casanova
n’ha mai ditg «na»
Cristian Collenberg: Ins stuess formu­
lar auter – la suprastanza da la Lia Ru­
mantscha ha communitgà ch’ins haja
chattà in candidat. Cun quai èsi stà
fatg. Quai è insatge maisudì. Pertge i
cumpeta a las uniuns regiunalas d’en­
curir e da proponer in candidat. Fallà è
ch’ins n’ha betg prendì peda da tscher­
tgar candidats en ina discussiun publi­
ca. E fallà è era da proponer in candi­
dat al qual ins ha pli u main gia emper­
mess ch’el vegnia elegì.
Han ins fatg quai?
Tenor mias infurmaziuns è ina cumis­
siun da la Lia sa messa a la tschertga.
L’emprima prioritad è stada Johannes
Flury perquai che la suprastanza ha gì
l’impressiun ch’el vegnia acceptà da
tuts. Ma i sa mussa gea pir en ina dis­
cussiun publica sch’in candidat è giavi­
schà. I na va era betg mo per la dumon­
da d’ina persunalitad, mabain anc per
auters aspects. Per exempel il profil ch’i
duvrass per in president u ina presiden­
ta da la Lia Rumantscha.
Ins na perda nagut
cun spustar
l’elecziun
San ins discurrer d’in agir centrali­
stic da la Lia?
Igl è en mintga cas in agir nuntranspa­
rent. Ins sa dosta da far ina discussiun
publica – in agir fitg defensiv. Quai è
mia reproscha. Jau crai ch’ins haja temì
ina caniala tranter ils adherents dal ru­
mantsch grischun e dals idioms. Là han
ins para gì l’impressiun ch’i saja meglier
da prender ina persuna che na saja
cumpigliada ni en ina ni en l’autra
gruppa. La dumonda è natiralmain:
Ston ins exnum ir ordaifer il moviment
rumantsch per chattar ina tala persuna.
Sto il presidi vegnir occupà d’insatgi
neutral che na dastga esser ni «gri­
schunist» ni «idiomist»?
Quai è plitost ina dumonda dal profil. I
dat persunas che han ina relaziun ra­
schunaivla, che vesan la funcziun dal
rumantsch grischun ed han la chapien­
tscha per ils arguments per ils idioms.
Ins na dastga betg absolutisar ni ina ni
l’autra vart. Jau sun persvadì ch’i dat tar
ils Rumantschs avunda exponents che
fissan abels d’avair ina posiziun raschu­
naivla en quest grà.
Mo sco exempel: Fiss Martin Candi­
nas ch’è s’engaschà per Pro idioms in
candidat valabel?
Per mai n’èsi betg ina dumonda sch’in­
satgi è cumpiglià en in u l’auter movi­
ment. I dependa dal sa cuntegnair visa­
vi persunas cun in’autra opiniun.
Sch’insatgi ha mo per finamira da cum­
batter il rumantsch grischun u il cun­
trari, lura na fiss questa persuna sa cha­
pescha betg dada per il presidi. Ma
Enconuschais Vus pia persunas che
stessan a disposiziun?
Ina discussiun vasta ed averta davart il presidi da la Lia – gliez giavischa Cristian Collenberg, parsura da la Societad Retorumanscha.
FOTO Y. BÜRKLI
sch’insatgi sustegn in u l’auter movi­
ment e posseda l’avertadad duida sche
na fiss quai nagin impediment.
Sin cura vulais Vus spustar l’elec­
ziun?
Il pli perdert fissi da fixar l’entschatta
da la primavaira – forsa il mais da mars
– ina nova radunanza. Quai dess temp
avunda per discurrer seriusamain cun
candidatas e candidats pussaivels. Sco
emprim fissi dentant da sviluppar en
ina discussiun publica las pretensiuns
dal profil.
Duvrassi ina cumissiun?
Da quai n’ha nagin discurrì. Tenor mai
tanschi sch’ins fa ina discussiun cun sa
servir dals meds publics e meds tecnics
ch’ins posseda ozendi per consultar en
moda e maniera adattada las gruppas
che proponan insatgi.
Las duas presidentas ed il president
da las trais uniuns regiunalas han te­
mì la tensiun ed han perquai surla­
schà a la Lia la tschertga d’in nov
president. Vi da quai na sa mida gea
nagut cun spustar la tscherna?
Mia impressiun è plitost che la supra­
stanza da la Lia sezza ha temì la discus­
siun. Il proceder è stà uschia ch’ins ha
proponì a las uniuns regiunalas in can­
didat che stess a disposiziun cun la spe­
ranza che las uniuns ditgian gea. Tge
che fa smirvegliar è che las presidentas
ed il president han dà il consentiment
entaifer fitg curt temp. Tenor mai na
po quai betg esser il resultat d’ina pro­
funda discussiun en las uniuns regiuna­
las. Jau daud vuschs criticas ord tut las
regiuns.
La Lia sa dosta
da far ina
discussiun publica
Èn las suprastanzas da las trais
uniuns regiunalas insumma vegnidas
consultadas?
Jau hai l’impressiun che la Lia haja dis­
currì mo cun las presidentas ed ils pre­
sidents – u meglier ditg: La Lia ha pro­
ponì ed orientà davart la candidatura.
En vista al temp ch’ins ha gì a disposi­
ziun n’han ins segir betg fatg ina dis­
cussiun vasta. Ins n’ha betg gì peda. Uss
sa mussi che las uniuns regiunalas fan
anc ina scuntrada curt avant la radu­
nanza. Sche quai è l’emprima discus­
siun che vegn fatga davart il presidi da
l’uniun tetgala, stos jau dir: Quai n’è
betg gist cunvegnent per ina dumonda
uschè impurtanta.
Las uniuns regiunalas tramettan 33
delegads a Mustér. Las autras uniuns
han 32 delegads. Tgi sustegn il spu­
stament da l’elecziun?
Las uniuns senza tgira dal territori n’èn
betg s’organisadas. Mia speranza è che
la radunanza fetschia ina discussiun ra­
schunaivla e ch’ins vesia: I n’è betg in
bun mument da far l’elecziun. Ins na
perda gea nagut cun refierer il termin. I
n’è betg ina dumonda da prestige. Sche
l’elecziun na vegn betg spustada fissan
las consequenzas pli grevas. Ord vista
da las uniuns che vegnan supprimidas
na ma pos jau betg imaginar che la col­
lavuraziun cuntinuass sco fin qua. I
avess segir consequenzas che na fissan
betg bunas per l’atmosfera e per la la­
vur da la Lia Rumantscha ils proxims
onns.
Igl è in agir
nuntransparent
Tge consequenzas?
Jau pos m’imaginar – en quel mument
ch’ins snega da discussiunar dumondas
uschè impurtantas sco il presidi – che
tschertas uniuns pudessan sistir ad inte­
rim la collavuraziun cun la Lia Ru­
mantscha fin che la situaziun sa mida.
Per la legitimaziun da la Lia Ruman­
tscha n’avess quai betg bunas conse­
quenzas.
Sistir la collavuraziun cun la Lia fiss
in pass radical?
Forsa fissi simplamain consequent da
dir: Ins na po betg esser commember
d’ina uniun e far finta da collavurar
cun quella sch’ins n’ha absolutamain
nagina pussaivladad da condecider e
condiscutar. Il signal per la Lia Ru­
mantscha sto esser: Ella ha dad esser
qua per las uniuns e per il moviment
rumantsch e betg per sasezza.
Vus avais l’impressiun che la Lia s’oc­
cupeschia mo cun sasezza?
Tge ch’jau na chapesch betg è la nun­
transparenza che vegn cultivada. Nus
avain tantas uniuns affiliadas che tut­
gan tar la Lia Rumantscha. Sch’ins sne­
ga uss la discussiun davart il presidi, tge
funcziun han lura anc las uniuns affilia­
das.
I cumpeta a las
regiuns da vegnir
cun in candidat
Alura han mo pli las trais uniuns re­
giunalas da dir insatge?
Lezzas delegheschan gea la dumonda
dal presidi era mo a la suprastanza da la
Lia – che propona da far uss l’elecziun.
I na dat dentant nagins motivs per betg
La chanceliera federala Corina Casanova – ch’è vegnida consultada differen­
tas giadas – ha ditg ch’ella na possia
betg prender ina decisiun uschè ditg
ch’ella saja en uffizi fin il davos da
l’onn. Ma ella n’ha mai ditg na. Cun
refierer l’elecziun pudess ins signalisar
ad ina tala persuna ch’ella fiss fitg giavi­
schada. U ditg en general: Tgi che less
surpigliar in tal post sto impunder bler
temp e sto l’emprim discurrer cun ses
patrun. Persunas che fissan adattadas
per il presidi ston pudair planisar a
lunga vista e ston s’organisar. Cun
in’elecziun a la svelta sco quai che la
suprastanza da la Lia ha organisà na
pon ins gnanca vegnir en discurs cun
persunas adattadas.
En il cussegl grond dessi politichers
rumantschs che sa profilassan forsa
era gugent sco parsura dals Ru­
mantschs, per exempel Jon Pult – el
fiss bunamain daventà cusseglier na­
ziunal l’ultima fin d’emna – u il
Lumnezian Marcus Caduff ed auters?
Jau na discurr ussa betg da persunas.
Ma ins vesa che las persunalitads fissan
qua. Ins sto far la discussiun. Ina candi­
datura uschia dastga era sa sviluppar. I
sa tracta tuttina d’in post exponì. Ed i
dependa propi dal profil. Ins na po
betg dir: Qua evitain nus scadina di­
scussiun. Natiralmain ch’i dat era dis­
cussiuns che n’èn betg fitg simplas,
quai è cler. Ma quai ston ins prender en
cumpra avant mintga elecziun.
Pertge ha la Lia tegnì secret
la demissiun tants mais?
Dapi la primavaira passada sa la supra­
stanza da la Lia Rumantscha ch’il pre­
sident Duri Bezzola chala la fin da quest
onn. Plirs mais han ins tegnì tschelà il
fatg. Pir il settember han il secretari Urs
Cadruvi ed il president partent com­
munitgà la demissiun – gist ensemen
cun la candidatura da Johannes Flury.
Enfin la radunanza da delegads da l’oc­
tober èsi perquai stà nunpussaivel da
bajegiar si a moda seriusa ina candida­
tura alternativa per porscher als dele­
gads ina vaira schelta.
Il president partent Duri Bezzola ex­
plitgescha pertge che la suprastanza da
la Lia ha tschernì questa via: «La prima­
vaira hai jau communitgà a la supra­
stanza ch’jau demissiuneschia. Lura ha
la suprastanza analisà la situaziun e ve­
sì il basegn e l’obligaziun da preschen­
tar propostas concretas cura ch’ins
communitgescha la demissiun al pu­
blic. La suprastanza ha tschernì questa
via per betg vegnir en la critica ch’ins na
fetschia naginas propostas. A favur da
la chaussa e per amur d’ina stabilitad
instituziunala han ins vulì preschentar
la situaziun – cun il basegn d’in presi­
dent nov – betg cun mauns vids, ma­
bain cun avair examinà ina candidatu­
ra ed ina proposta concreta en coordia­
ziun cun las trais uniuns regiunalas.»
Areguard l’elecziun da ses successur
e davart la proposta da spustar di Bez­
zola: «Sco president actual èsi mia vo­
luntad da restar neutral areguard mes
successur. La proposta da las trais
uniuns regiunalas areguard la candida­
tura da Johannes Flury èn da respectar.
Spustar be per spustar n’è dentant betg
in argument fitg ferm. Sch’i dess ina
proposta concreta d’in segund candidat
u d’ina segunda candidata fissan ils ar­
guments pli clers. L’argument per spu­
star para dad esser ch’ils dus mais tran­
ter la communicaziun e l’elecziun sajan
per tschertas persunas memia curts per
tschertgar in candidat. Quest argument
è dubitaivel. Per il mument n’èn enco­
nuschentas naginas autras candidatu­
ras. Ils delegads ston ponderar sch’els
prefereschan ina tscherta instabilitad
instituziunala cun in interregnum sen­
za president. Quai n’è betg ina perspec­
tiva legraivla. Ils delegads èn pero su­
verans per discutar e decider. Mes cus­
segl è dad eleger en in’emna en tutta
normalitad in successur.»
www.coop.ch
30%
3.45
statt 4.95
23. 10. und 24. 10. 2015 solange Vorrat
Trauben kernlos (ohne Coop Primagusto), Italien, im Offenverkauf, per kg
50%
20%
5.95
<wm>10CAsNsjY0sDQ30jUwMLUwNQMAn2mXeQ8AAAA=</wm>
<wm>10CFWKoQ6AMAwFv6hLX7tuHZNkbkEQ_AxB8_-KgUOcubveqwX-WNt2tL2CSxZiNrdUXSRwzBWiFgpmhMlkAUfVAvPfT9Dp2cf7EJhgwymCVAfEPadcwn1eD0vvIEN2AAAA</wm>
auf alle
Weine*
51%
3 für 2
19.95
auf alle
Pampers Windeln
nach Wahl
statt 41.–
(exkl. Grosspackungen, gilt für 3 Packungen mit identischem Preis)
z. B. Baby Dry, Grösse 4, Maxi, 3 × 44 Stück
33.60 statt 50.40 (1 Stück = –.25)
Omo Color oder Active flüssig, 5 Liter (66 WG)
(1 Liter = 3.99)
d
n
e
n
e
Woch
50%
Superpreis
r
e
l
l
a
Kn
auf alle
Pringles
5.–
Coop Fleischkäse, in Selbstbedienung, 3 × 210 g
(100 g = –.79)
W43/15
Nur Freitag
und Samstag,
23. und 24. Oktober 2015
statt 27.60
Lindt Tafelschokolade Milch-Nuss oder Milch extra, 12 × 100 g,
Multipack (100 g = 1.50)
z. B. Stocki, 3 × 3 Portionen
3.95 statt 4.95 (100 g = 1.20)
20%
*(exkl. Schaumweine, Champagner und Raritäten)
z. B. Aigle Les Murailles H. Badoux Chablais AOC 2014, 70 cl
16.80 statt 21.– (10 cl = 2.40)
17.95
auf das
ganze Knorr
Sortiment
statt 11.90
Bell Beefburger Nature, Schweiz, in Selbstbedienung,
4 × 125 g (100 g = 1.19)
34%
Diese Aktion und 10’000 weitere Produkte erhalten Sie auch bei coop@home. www.coopathome.ch
Jahrgangsänderungen vorbehalten. Coop verkauft keinen Alkohol an Jugendliche unter 18 Jahren.
(exkl. Aktions- und Multipacks)
z. B. Original, 190 g
1.45 statt 2.95 (100 g = –.76)
SURSELVA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
5
La Repower vul buc administrar immobiglias
Il concern d’electricitad grischun venda sia casa a Glion
monda pér l’entschatta dil 2016. Per las
vischnauncas e sia populaziun fuss ei en
scadin cass in disavantatg sche in investur
nunenconuschent d’ordeifer la regiun
cumprass l’immobiglia per schar vi ils bi­
ros alla Regiun.
DAD AUGUSTIN BEELI / ANR
„ Avon treis onns ha la Repower a
Glion bardigliau el niev baghetg da
menaschi. Quel sesanfla ella zona d’industria e mistregn entadem la Via Santeri. Leu sesanfla era l’administraziun
dalla sedia sursilvana. Siu baghetg
oriund alla Via dil Glogn ha la Repower
affittau, en quel ein uss ils uffecis dalla Regiun Surselva reuni. Il plidader da
medias dalla Repower confirma che
l’immobiglia ei venala. Vid la casa vesan
ins negins placats da vendita ed era inse­
rats corrispundents ein buca cumpari el­
las gasettas. A Glion fa ei tuttina la curel­
la che la Repower vendi siu center admi­
nistrativ ella Via dil Glogn. Era la casa
cun habitaziuns sil medem areal che s’au­
da alla Repower seigi en vendita. «Ei
constat, nus vendin l’entira immobiglia.
Quei corrispunda a nies program da se­
distaccar dils objects ch’ein buca necessa­
ris pil menaschi», declara Werner Steinmann cuortamein. Il plidader da medias
dalla Repower confirma medemamein
ch’ei detti gia interessents per quellas im­
mobiglias, ton per la casa da fatschenta
sco per la casa cullas habitaziuns. Dapli
detti ei denton buca da gir, concluda el
curteseivlamein. La situaziun da parten­
za seigi clara ella fasa da discussiun culs
interessents per la cumpra. Werner Stein­
mann accentuescha aunc ch’ei fussi ideal
sch’els savessien restar vinavon el baghetg
sco affittaders dil plaunterren.
Negin commentari – mo speculaziuns
Il concern d’energia Repower fa sperdi­
tas, e quellas emprova ella d’ulivar cun se­
distaccar da facultad ch’ei buca necessa­
Sche la Regiun Surselva sco pli principala fittadra dalla casa Repower ponderescha la cumpra dalla casa administrativa e la casa cun
FOTO A. BEELI
habitaziuns vul aunc ussa negin confirmar.
ria pil menaschi. La valeta dalla immo­
biglia ella Via dil Glogn 22 a Glion ha
Werner Steinmann buca tradiu. Igl ei da
supponer ch’ils baghetgs seigien en ven­
dita per in prezi entuorn 3,5 tochen qua­
ter milliuns francs. Confirmar quella
summa vul secapescha negin ella fasa ac­
tuala. Davart interessents ha il plidader
da medias dalla Repower evidentamein
era buca dau plaid e fatg. Ei fuss in cass
legreivel ed il pli datier sche la Regiun
Surselva targess en consideraziun d’aqui­
star igl object. Leu ha l’administraziun
dalla Regiun bardigliau la primavera var­
gada ed era ils ulteriurs survetschs ch’ein
suttamess alla Regiun ein ussa sut in tetg
alla Via dil Glogn. Il baghetg Repower
schai ella proxima vischinonza dil hotel
Eden Montana nua ch’il cantun ha rim­
nau ses uffecis regiunals.
«Negin commentari, spira specula­
ziun» ei la reacziun dils responsabels dal­
la Regiun silla damonda davart siu inte­
ress per la casa dalla Repower. Ella fasa ac­
tuala, culla midada dallas structuras da
corporaziun regiunala tier la nova fuor­
ma culs presidents communals alla testa,
ei quei capeivel. Ina decisiun dalla giun­
ta dalla Regiun tier ina proposta «acquist
dalla parcella Repower» vegness en da­
Viver cun electrosmog, aveinas d’aua
ed autras influenzas digl ambient
„ Duront in referat fetg interessant da
Hans Kauer a caschun dall’occurrenza
d’atun dall’Uniun dils proprietaris da
casas Surselva (HEV) ils 15 d’october
2015 a Glion ein ils participonts stai
surstai dalla gronda savida e dils biars
exempels concrets. Il cussegliader per
electro- e geobiologia dispona da liungas experientschas sur decennis. Bia­
ras notgs senza sien, ina malsogna che
mudregia, entirs pacs pellas, tut nezegia
nuot. Mintgaton entirs meins cun mal­
essers, entochen ch’enzatgi vegn sill’idea
ch’enzatgei savess buca constar al plaz da
lavur ni a casa. Buc il clima da lavur culs
collaboraturs ni en famiglia. Enzatgei au­
ter. Cun illustraziuns impressiunontas e
raquens ha Hans Kauer explicau co elec­
trosmog, aveinas d’aua, radis dalla tiara,
reits da fier, tgamins electrics e deradia­
ziuns san influenzar la veta d’in car­
stgaun.
In cussegliader scolau entscheivi sia
examinaziun adina ordeifer la casa, ha
Hans Kauer declarau, «per encurir igl
emprem ils motivs dil malesser en avei­
nas d’aua, reits e tgamins electrics», ha el
precisau.
Cun animals, per exempel tgauns che
untgeschan adina certs plazs defini, ni
gats che han bugen aveinas d’aua, san ins
era s’orientar bein davart ils fenomens.
Plontas che degenereschan ein medema­
mein in segn che zatgei constat buc en
quei plaz. Dall’autra vart crescha in nu­
gher adina il meglier sin ina aveina d’aua.
Ein quellas caussas inagada sclaridas
va el en casa, seigi ell’avdonza, al plaz da
lavur ni en nuegl ed entscheiva ad ir
suenter als fastitgs dils camps electrics e
digl electrosmog. Igl ei pilver stau nunca­
peivel da veser cons loghens ch’ei dat en
in tenercasa nua ch’ins vegn aschidadir
inundaus cun radis. Aschia ein casarinas
specialmein periclitadas damai ch’ellas
ein fetg bia vid la platta da cuschinar che
ha integrau tuttas cumadeivladads mo­
dernas sco ura, ura electronica da drizzar
e.a.v. sill’altezia dil venter. Silla meisa da
notg ein la staziun da cargar il telefonin
ni il telefon da casa, lu aunc ina cazzola
da notg ni schizun ina rama illuminada
entuorn il letg. Quei ein tut apparats cun
fetg aultas radiaziuns che san caschunar
a liunga vesta donns alla sanadad. Era
cozzas termicas electricas ch’ein envida­
das, ni letgs d’aua ch’ein l’entira notg li­
giai vid il current electric, ha igl inschi­
gnier Hans Kauer tuttina nuidis sco tele­
fons senza cabel. Sin fundament dad
exempels ed apparats da lavur ch’il refe­
rent ha priu cun el ha il publicum saviu
veser sez co ils process funcziunan.
Forsa tonscha ei gia da mitschar digl
electrosmog cun stuschar il letg. Tenor
Hans Kauer cunvegn ei en scadin cass da
montar in reglader liber dalla reit. Cun
quel san ins interrumper il current el cass
ch’ins drova buc el. Aschia san ins era se­
defender encunter radiaziuns ch’ein nun­
necessarias. Il referent da Sissach ei
ell’entira Europa in enconuschent biolog
Repower vul restar fideivla
Repower ei buca persula che sesprova da
seconcentrar sigl essenzial ed optimar la
gestiun. Aunc auters concerns svizzers
gronds e pigns suondan pli e pli la strate­
gia da scursanir, s’organisar da niev ed en­
curir nova liquiditad. Il cuors digl euro e
las midadas globalas ein pilpli la cuolpa
per talas reorganisaziuns dapertut en
nossa tiara. Repower ei pil mument bu­
ca sut squetsch da termin en connex cul­
la vendita da sias immobiglias en Sursel­
va. «Per la Surselva ei quei in cumiau en
ratas», ha ina persuna alla meisa rodunda
declarau dacuort en quei connex. In fatg
ei ch’il concern grischun d’energia vul re­
star el futur per tscheins en sia casa a
Glion. Era cullas novas relaziuns da pro­
prietad, ed era sch’il concern vul secon­
centrar sin sias cumpetenzas, vul Re­
power tener ils plazs da lavur alla Via dil
Glogn 22. Cheu sesanfla la centrala da
commando cull’economisaziun e l’assi­
stenza dalla reit. L’anteriura Ovra electri­
ca sursilvana ha baghegiau si quella reit
ed il persunal enconuscha mintga petga
e mintga cabel. La cumpetenza dalla Re­
power ei ozilgi transferida. Il luvratori
niev cun biros, planisaziun dalla reit, ad­
ministraziun ed auters survetschs ei dapi
quater onns ella zona d’industria e mi­
stregn a Glion. Leu porscha la Repower
aunc inagada varga 30 plazzas da lavur els
survetschs tecnics.
„ CANT
kontra.cant envida
alla «Josefsmesse»
da geo­ ed electrobiologia. Sias expe­
rientschas dalla perscrutaziun dils motivs
dat el gia vinavon dapi 35 onns, denter
auter era a miedis, medegaders e spitals.
Hans Kauer ha era scret dus cudischs cul
tetel «Erdstrahlen, Geo­ und Elektrobi­
logie», toms 1 e 2 che cuntegnan fetg
biars cussegls, illustraziuns ed exempels.
Quell’occurrenza d’atun dall’Uniun dils
proprietaris da casas Surselva HEV ha
fatg impressiun durabla e biars partici­
ponts han giu il basegns da tschentar da­
mondas suenter il referat.
Conradin Cathomas
(anr/abc) Il chor da Flavio Bundi, il di­
rigent e musicist da Glion, presenta
questa fin d’jamna l’emprema gada siu
niev project. La «Josefsmesse» ei il quart
tschunavel che la giuvna formaziun
kontra.cant porscha. En ina emprema
fin d’jamna da concert sepresenta igl en­
semble cun 26 cantaduras e cantadurs a
Friburg ed Interlaken. Sut la direcziun
da Flavio Bundi ha il chor exercitau ina
ovra diltut nova da Flavio Bundi cul
num «Die Josefsmesse». Ins astga esser
plein marveglias. Sco gia tochen dacheu
coopereschan ils musicists Alexandra
Günther e Niklaus von Arb. Duas jam­
nas pli tard han ils medems concerts liug
en Surselva, numnadamein a Glion e
Vella. A Friburg conta il chor duront la
s. Messa dalla sonda sera cun uestg au­
xiliar Alain de Raemy.
Ils emprems ella retscha da concerts da kontra.
cant han liug: Friburg, sonda, 24-10 allas 18.00
ella baselgia St. Pierre e dumengia, 25-10 allas
17.00 ella baselgia catolica Interlaken. Ils proxims concerts han lu liug en Surselva ils 7 ed 8
da november a Glion e Vella.
Purschida da plazzas
d’emprendissadi è stabila
Electrosmog, aveinas d’aua, radis dalla tiara, reits da fier, tgamins electrics e deradiaziuns san influenzar la veta d’in carstgaun.
MAD
„ (rtr) En Svizra è il martgà da plazzas
d’emprendissadi lev creschì. Las inter­
presas han offrì 94 000 plazzas d’empren­
dissadi, 14 000 plazzas dapli en cumpa­
regliaziun cun las retschertgas da l’avrigl.
Tenor il Secretariat statal per furmaziun
correspundan questas cifras pli u main a
la purschida da l’onn passà. Las intrepre­
sas sperian dentant d’anc pudair occupar
var in terz da quellas. Las cifras d’em­
prendissadi vegnan publitgadas duas gia­
das ad onn.
CONCERT A LAAX
17. KINO SAGOGN
Samstag, 31. Oktober, in der Turnhalle
LA FAMILLE BÉLIER
REGISSEUR: ERIC LARTIGAU
DEUTSCHSPRACHIG
Chor mischedau Laax
Direcziun Rest G. Tuor
Astrid Alexandre (cant),
Tatjana Chynko (accordeon)
e Rees Coray (bass)
Krankheiten vorbeugen
dank ausgewogener Ernährung
Für Erwachsene, Kinder und Freizeitsportler
Einzel- und Gruppenberatungen
Canzuns e canzunettas
franzosas da Charles Trenet,
Joe Dassin, Mario Pacchioli e.a.
Lukretia Candreja | 7130 Ilanz
081 936 08 88 | 079 519 18 29
www.verevita.ch
Entrada ed amuse-bouche
25 francs
Mehr als fünf Millionen Zuschauer in Frankreich: ein humorvoller und berührender Film!
BLACK FIRE und HARD MILK
ab 18 Uhr
2 Bands der Musikschule Surselva sorgen
für den musikalischen Rahmen
Restauration ab 18.00 Uhr
Heinis Metzg, Eros Bonolini
grilliert bis 20.15 Uhr
Filmbeginn 20.15 Uhr
in der Turnhalle Sagogn
Teater a Vuorz
Ina muntaniala en quater
venderdis e sonda,
30 e 31 d‘october,
20:00 uras, casa da
scola Grava Laax
23/24 e 30/31 d’october 20.15
casa da scola Vuorz
13/14 da november 20.15
Cinem Sil Plaz Glion
Reservaziuns: 077 428 21 61
Eintritt frei – Kollekte
gültig von 22.10. bis 24.10.2015
Entrecôte am Stück
XXL - Packung
100g nur CHF 3.90
______
Schweinshalsbraten
XXL - Packung
100g nur CHF 1.15
______
Unsere Aktionen finden Sie neu auf:





www.stadt-metzg.ch
auf unserem Newsletter
www.spar.ch
Spar-Flugblatt (Dienstags)
Inserat in der Südostschweiz
Wir sind unter 081 925 15 64 für Sie da!
Ilanz
camathias
Fr, 23.10.2015
Sa, 24.10.2015
Mi , 28.10.2015
Do, 29.10.2015
tal Fr. 12000.–
o
T
E
EN
EIS
R
ND
P
LE
Wir freuen uns, Sie am Samstag, 24.10.2015, zur Eröffnung der
Stiva Alpina, einer neu kreierten Abteilung der Stiva Creativa,
einladen zu dürfen.
Kommen Sie vorbei und lassen Sie sich vom neuen Konzept
überraschen. Entdecken Sie dabei auch die neue Winterwolle!
Öffnungszeiten:
Di–Fr
Sa
9.00–11.30 / 13.30–17.00 Uhr
9.00–16 Uhr
Wir freuen uns auf Ihren Besuch,
Gaby und Rico Blum
48 T 16
OL RU
d
un
LOTTO
Kassaöffnung: 18.30 Uhr
24. Oktober 15
20.00 Uhr, Aula Schulhaus Ilanz
20.15
20.15
19.00
20.15
BEST OF FANTOCHE 2015
SCHELLEN-URSLI
STRAIGHT OUTTA COMPTON
DHEEPAN
Infos + Reservation: cinemasilplaz.ch
25. Oktober 2015
Oldtimermesse
St. Gallen
OLMA-Gelände Halle 1.+1.1+2
www.oldtimermesse-ch.com
Tel. 071 455 20 80
P. Hürlimann
SERA CUN SPEZIALITADS
DA SELVADI
ELLA USTRIA CRESTAS
A VIGNOGN
SONDA,
ILS 24-10-2015
RESERVAZIUN EI GIAVISCHADA:
TELEFON 081 931 11 40
ren :
ü
T
e
r
en
Unsen dir off 5
1
e
steh ovember 2 0Uhr.
Via Disentis an die
besten Universitäten.
Unser Gymnasium & Internat erhöht deine Erfolgsaussichten. Gerne erwarten wir Dich zum
Schnuppern – im Gymnasium, im Internat oder an beiden Orten. Mehr: der-weg-nach-oben.ch
5
.N
2. – 4 5 bis 16.2
urch
4
.
7
ang d ternat.
n
g
d
Vo
n
u
das In
end R
hliess äume und
c
s
h
n
A
nr
ndlic
verbi ung.
tudie
n
S
u
e
i
d
d
eld
s un
Grati ohne Anm
d
un
ch
ben.
ch-o
a
n
eg
der-w
NOVS CLIENTS A
IN
SAN GUDIGNAR DA
A
FIN D'JAMN
WELLNESS!
vita surselva | Postfach 217 | Bahnhofstrasse 33 | 7130 Ilanz/Glion
081 925 61 60 | www.vitasurselva.ch
Christlicher Buchladen
Wir sind umgezogen
Neu finden Sie uns an der:
Städtlistrasse 8
7130 Ilanz
Tel. 081 925 35 30
(neben dem Museum)
Ihr TV Südostschweiz
Bleiben Sie regional «up to date»!
Günstig zu verkaufen
neuwertige Schneefräse
Honda HS 970K1 ET
mit elektr. Starter
5-jährig, in sehr gutem Zustand,
regelmässig gewartet, Neupreis:
Fr. 6300.–
tv.suedostschweiz.ch
Spezialpreis:
Nur noch Fr. 3500.–
Anfragen unter Tel. 081 925 11 06
Nocasa AG,
Via S. Clau sut 7, 7130 Ilanz
SURSELVA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
7
Nazi dil Volg, ina «instituziun»
Ignaz Lombris cala sco menader dalla stizun
„ (anr/abc) Ils da Laax laian ir nuidis
el. Dapi varga 28 onns meina Ignaz
Lombris il Volg a Laax. Da tuttas uras
eis el staus en acziun. Per numerusas
caschuns ha el surviu ad uniuns, vi­
schnaunca, pleiv, famiglias, sentupa­
das da classas ed autras. En stizun ed
ordeifer ha el procurau per rauba, spi­
sa e bubronda. En gronda acziun eis el
staus la stad 1988 tiel teater el liber «Ro­
meo e Giulietta». Tuttavia buca davon las
culissas. Lu diesch onns pli tard tier
«Anatevka», e lu puspei 2009 tier «In sie­
mi dalla notg sogn Gion». Massa glieud
ha visitau quellas producziuns da teater
entadem il Lag Grond a Laax. Adina pu­
spei ha ei dau aperitivs e meisas cargadas
cun caussas deliziusas. Ignaz Lombris fu­
va adina presents sil plaz. Adina denton
davos las culissas. El ei mintgamai staus
involvaus ella logistica, pli exact, ella pro­
viantaziun. Cons aperitivs ch’el ha sem­
tgau dapi 1987, contas caschuns ch’el ha
accumpignau, ha el buca dumbrau. Igl ei
perinagada stau siu post preferiu en sia
carriera professiunala. «Jeu hai fatg fetg
bugen quella lavur», sincerescha el. Cul­
la fin d’october finescha quell’epoca.
Tut tgi che duvrava sustegn logistic
cun spisa e bubronda clamava Nazi dil
Volg. Damai ch’ei deva a Laax buca mo
in cul num Ignaz ha el survegniu quei
surnum che identifichescha clar la persu­
na. Il menader dil Volg purtava a casa las
empustaziuns da sia clientella. Oz eis ei
pli usitau e modern che mai ch’ils hosps
da vacanzas empostan tut ordavon,
aschia che lur frestgera ei pleina cu els ar­
Ignaz Lombris cala la fin d’october sco menader dil Volg da Laax.
rivan ella habitaziun da vacanzas. A Laax
havevan els ils davos decennis adina ina
persuna da confidonza che fageva tals
survetschs. Cu Ignaz Lombris ha en­
tschiet a menar la stizun dil vitg menava
el cun siu auto rauba en tuttas direcziuns
da Laax, da tuttas uras e da tutt’aura. El
ei daventaus ina instituziun quasi publi­
ca. Cu negina ustria purscheva il servis da
catering, lu fageva la stizun dil Volg ei.
Il sensori per la clientella, la surve­
tscheivladad en persuna, cumbinau cun
ina certa pazienzia e cunzun ruasseivla­
dad ellas situaziuns pli hecticas: Quellas
qualitads san ils da Laax suttastrihar per
lur Nazi dil Volg.
La populaziun da Laax ha saviu sefi­
dar d’in survetsch da furniziun e prove­
diment. Las plattas da caschiel e da carn,
il vin e las bubrondas dad Ignaz ein en­
FOTO A. BEELI
conuschentas en vischnaunca. Enten or­
ganisar en ed ordeifer la stizun eis el adi­
na setenius vid il motto «Bein preparau
ei miez luvrau». Cun grond sustegn da sia
dunna Doris ha el semtgau tut quei ch’ei
duvrava per ina biala e buna meisa pulpi­
da. Siat gis ad jamna ei stau la regla. La
notg fagevan els plattas ina suenter l’au­
tra, il gi ora fuva el davos la meisa da sur­
vir e vid las empustaziuns.
El seigi adina sesentius da casa ed ha­
gi giu fetg bien culs da Laax, declara
Ignaz Lombris che habitescha e ch’ei car­
schius si el vitg vischinont da Sagogn. El
decuors dils onns ei «sia» stizun setrans­
formada. All’entschatta savev’ins aunc
cumprar el consum textilias, uaffens to­
chen tier ristials e guottas. Quei ei semi­
dau. Oz venda il Volg da Laax dapli vin e
caschiel che ristials. Igl 1. da zercladur
1987 haveva l’Associaziun da consum
Falera­Laax confidau ad el la stizun da
Laax. Avon fuva el pendulaus 14 onns
mintga gi a Cuera nua ch’el ha menau ina
gronda stizun. La midada ei stada ideala
pil svilup dil consum da Laax.
All’entschatta vegnevan ils purs aunc
cul latg, ed in pèr onns ha il menader dal­
la stizun fatg la controlla da latg en sen­
naria. La stizun ha fatg il svilup conform
al turissem. Sviultas da plirs milliuns ad
onn ein oz la regla. Igl ei denton vegniu
pli dir. Il sortiment ei semidaus ed era il
secuntener dalla clientella. Cunzun ils
davos tschun onns seigi gliez dau en egl,
gi igl um che va en pensiun. «Bein prepa­
rau» ha el buca mo mintga gi sia lavur el
consum da Laax, mobein era sia pensiun.
Igl um ch’ei aunc mai sgulaus en sia veta
cun in aviun vegn buc a far viadis en­
tuorn il mund. Ignaz Lombris selegra da
saver guder la libertad cun far turas cun
velo cun sia dunna e culs biadis, cun far
musica ed ir cun skis tenor gust e pla­
scher. La peda leutier ha el ussa. Siu suc­
cessur a Laax ei Martin Schmid da Glion.
Sche lez suonda ils cussegls da siu ante­
cessur, lu va ei bein cun el.
RECLAMA
DER NEUE RANGE ROVER EVOQUE
VON DER FREIEN WILDBAHN IN DEN
DSCHUNGEL DER GROSSSTADT.
DER NEUE RANGE ROVER EVOQUE AB CHF 44’900.–
JETZT PROBE FAHREN.
Der neue Range Rover Evoque ist perfekt auf die Stadt abgestimmt, mit seinem unverkennbaren
Design und den brandneuen Ingenium-Dieselmotoren – für noch weniger Verbrauch und
Emissionen. Aber auch abseits der Strasse und bei allen Wetter- und Bodenverhältnissen spielt
er die legendären Stärken eines echten Land Rovers aus, neu mit der All-Terrain Progress Control.
Melden Sie sich jetzt für eine Probefahrt an und erobern Sie den Dschungel der Grossstadt.
landrover.ch
* Range Rover Evoque 2.0 eD4 Pure, 5-Türer, man., 150 PS/110 kW, empfohlener Nettoverkaufpreis CHF 44’900.–, Gesamtverbrauch 4.3 l/100 km (Benzinäquivalent 4.8 l/100 km), Ø CO2-Emissionen 109 g/km. Energieeffizienz-Kategorie A. Abgebildetes Modell: 2.0 TD4 HSE
Dynamic, 5-Türer, man., 150 PS/110 kW, empfohlener Nettoverkaufspreis CHF 61’700.–, Gesamtverbrauch 4.8 l/100 km (Benzinäquivalent 5.4 l/100 km), Ø CO2-Emissionen 125 g/km. Energieeffizienz-Kategorie A. Ø CO2-Emissionen aller in der Schweiz angebotenen Fahrzeuge
144 g/km. Leasing gültig vom 1.9.2015 bis 23.12.2015 (Verkaufsverträge), 1. Immatrikulation bis 23.12.2015 in der Schweiz. Leasingbeispiel: Range Rover Evoque 2.0 eD4 Pure, 5-Türer, man., Nettoverkaufspreis CHF 44’900.–, Leasingrate CHF 456.–/Mt., eff. Leasingzins 3.97%,
Laufzeit 48 Monate, 10’000 km/Jahr, Sonderzahlung 10%, Vollkasko obligatorisch, Kreditvergabe ist verboten, falls sie zur Überschuldung des Konsumenten führt. Leasingpartner ist die MultiLease AG. Alle Beträge sind inkl. MwSt.
Cordial engraziament
«La reelecziun honorifica munta per nus
obligaziun da survir vinavon al Grischun ed a
nossa tiara sco cussegliers dils cantuns.
Cordial engraziament per quella schanza.»
Martin
Schmid
Stefan
Engler
FDP
Martin Schmid ed Stefan Engler
Metzgete im
Casa Fausta Capaul
in Brigels
Lassen Sie sich von den klassischen
Gerichten ums Schwein bei uns inspirieren.
Die beste Zeit des Lebens
Sommerlager
Mit
50
Franken
ermöglichen
Sie
M
it 5
0F
ranke n er
möglichen S
ie
einem
Kind
und
e
inem K
ind iin
n Osteuropa
Osteuropa Ferien
F erien u
nd
sschenken
chenken vviele
iele G
lücksmomente.
Glücksmomente.
CVP
PC
60-12948-7
P
C6
0 -12 9 4 8 -7
PAF
50
339
SMS P
AF 5
0 an
an Nr.
Nr. 3
39
Stiftung
S tif tung
PRO
PRO A
ADELPHOS
DELPHOS
Von der Zunge und Zungenwurst zur Blutund Leberwurst, zum Speck und Saucisson
vaudois, zur Schweinsleber und Bratwurst,
zum Gnagi, Kopfsbäggli und Filet zu den
herrlichen Desserts wie Caramelcrème,
Meringue, Eiscafé usw.
Dazu servieren wir die passenden
Herbstbeilagen!
Die Metzgete startet am
Freitag, 30.10.15, ab 18 Uhr,
Samstagmittag und -abend, 31.10.15, und
Sonntag, 1.11.15, am Mittag bis 15 Uhr.
Auf Ihre Reservation freut sich das Team
der Casa Fausta Capaul,
Tel. 081 941 13 58 / [email protected]
Christliches
Chris t liches Hilfswerk
Hilf swerk ffür
ür O
Osteuropa
s t eu r opa
052
0 52 233
2 3 3 59
5 9 00
00
proadelphos.ch
proadelphos.ch
Schweizerische
Herzstiftung
Ein Herzinfarkt beendet ein Leben, bevor es zu Ende ist.
Aktiv gegen Herzkrankheiten und Hirnschlag. Helfen auch Sie.
Spendenkonto 30-4356-3
www.swissheart.ch
Inserat
Inserat gesponsert
gesponser t
Für Gesundheit in Afrika.
www.solidarmed.ch
.solidarmed.ch
ErlEbEn SiE diE viElfältigEn landSchaftEn graubündEnS
mit dem «Terra Grischuna»-Kalender 2016
Graubünden fasziniert mit mal sanften, mal rauen, mal bunten, mal einfarbigen Landschaften. Diese reizvollen Kontraste haben unsere Fotografen
Rolf Canal und Armin Mathis für den neuen «Terra Grischuna»-Kalender auf
dreizehn faszinierenden Farbbildern festgehalten.
Der Kalender mit einem Deckblatt und zwölf Monatsblättern mit Kalendarium und Bildlegenden, Wiro-Spiralbindung und im Format 31×22,5 cm
kostet chf 21.50.
Auch ein ideales Geschenk für Ihre Freunde.
bestellen Sie gleich heute noch.
Ja, ich bestelle den neuen Kalender
Ex. «Terra Grischuna»-Kalender 2016 zu CHF 21.50
Die Lieferung erfolgt mit Rechnung inklusive Mehrwertsteuer, zuzüglich Versandkosten.
adresse des bestellers
Name/Vorname
Strasse, Nr.
PLZ/Ort
Telefon
E-Mail
Datum
Unterschrift
Die Auflage des «Terra Grischuna»-Kalenders ist limitiert.
Wir danken Ihnen deshalb im Voraus für Ihre baldige Bestellung.
Einsenden an: Somedia Publishing AG, «Terra Grischuna», Postfach 491, CH-7007 Chur
Tel. 081 255 54 54, Fax 081 255 51 51 Online: www.terragrischuna.ch
SURSELVA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
9
Sanadad: Dad 1,6 sin siat pertschien
„ (anr/gv) La cassa da malsauns Vita
Surselva ha duvrau igl onn vargau 7%
dallas premias per l’administraziun. Il
2011 haveva igl anteriur menader Roland
Vincenz retschiert in premi da Comparis
per il menaschi il pli efficient. Quei onn
haveva Vita Surselva impundiu 1,6% dallas premias per l’administraziun. Il niev
menader Remo Camenisch ha argumentau
igl augment cullas investiziuns da varga
100 000 francs el schurmetg da datas ed
ella cumpra da niev uorden da biro. El ha
fatg attent che las investiziuns d’in onn
sulet detti in falliu maletg tier ina cassa da
malsauns pintga. Igl onn 2012 ha Vita
Surselva impundiu 3,3% dallas premias
per l’administraziun ed igl onn 2013
4,7%. La Cassa da malsauns Lumnezia ha
impundiu il 2014 5,3% dallas premias
per l’administraziun ed ils dus onns avon
3,8 e 3,7 pertschien. Tenor la retscherca
digl Uffeci federal da sanadad ha la Cassa
da malsauns ÖKK duvrau igl onn vargau
7,8% ed ils onns avon 7,0 e 7,1%. 14,0
tochen 16,6 pertschien dallas premias ha
la Cassa da malsauns Zeneggen el Valleis
duvrau. Ella dumbra 175 assicurai.
Ella gliesta dil sistem da pagaments
«tiers garant» figuran las duas cassas da
malsauns Vita Surselva e Cassa da mal-
sauns Lumnezia ella secunda mesadad.
La media dils dis tochen alla restituziun
dallas expensas al client cuoza tier Vita
Surselva 21 dis e tier la Cassa da malsauns
Lumnezia 17 dis. Omisduas cassas argumenteschan quei culla grondezia. Ils pagaments succedien pil pli ina ga al meins.
La ÖKK drova ella media dus dis per la
restituziun. Schizun in sulet di drova la
Cassa da malsauns Institut Ingenbohl. La
cassa ei sulet activa el cantun Sviz. 34 dis
drova Assura-Basis, ina dallas gronda cassas da malsauns. Igl Uffeci federal da sanadad ha intervegniu e constatescha che
la situaziun seigi semigliurada.
„ BALLAPEI
Il tierz vegn a Crap Gries
(anr/gv) Damaun retscheiva l’emprema
da Schluein Glion il tierz Montlingen. El
campiunadi actual ha l’equipa dalla Vallada dil Rein songagliesa spiars duas sulettas ga, l’emprema ga encunter il leader
Cuera 1:2 e la secunda ga ella davosa runda encunter Rapperswil-Jona. Quei
duess pia dar anim alla equipa menada da
Corsin Cavegn. Encunter Rapperswil-Jona ha Schluein Glion numnadamein gudignau miez october in punct.
Giugs dalla fin d’jamna
2. ligia, gruppa 1
Au-Berneck – Cuera 97
Rorschach – Triesen
Vaduz – Weesen
Schluein Glion – Montlingen
Rebstein – Altstätten
Rapperswil-Jona – Buchs
1. Cuera 97
2. Weesen
3. Montlingen
4. Altstätten
9
9
9
9
7
4
4
4
sonda, 17.00
sonda, 17.00
sonda, 18.00
sonda, 18.00
dumengia, 14.30
dumengia, 16.00
2
4
3
2
0
1
2
3
32:12
12: 6
23:15
16:18
23
16
15
14
5. Au-Berneck
6. Rorschach
7. Rebstein
8. Buchs
9. Vaduz
10. Schluein Glion
11. Rapperswil-Jona
12. Triesen
9
9
9
9
9
9
9
9
4
4
3
2
2
2
2
0
2
2
3
4
3
2
2
3
9
9
9
9
8
8
9
9
8
19:15
16:15
19:19
15:16
13:19
12:24
14:24
12:20
14
14
12
10
9
8
8
3
10. Lai/Valbella
11. Linth
9 3 1 5
9 0 0 9
sonda, 16.00
sonda, 17.00
dumengia, 10.00
dumengia, 15.00
dumengia, 16.00
5
5
5
4
4
4
4
4
3
2
1
1
3
2
1
1
1
1
2
3
3
2
2
3
4
4
4
18:22
21:19
17:14
18:15
16: 8
16:14
18:16
22:26
14:14
17
16
16
15
14
13
13
13
10
14:17
7:26
dumengia, 13.00
Juniors B promoziun, gruppa 1
Tusaun/Cazas – Eschen/Mauren
Domat – Goldach
sonda, 13.00
sonda, 16.00
Juniors C1, gruppa 1
Rebstein – Surselva
sonda, 14.00
Juniors C2, gruppa 1
Sargans – Panaduz
Balzers – Tusaun/Cazas
Cuera – Surselva
Lusitanos – Vaz-sut
Juniors D9 elita, gruppa 1
Tusaun/Cazas – Surselva
Altstätten – Cuera 97
sonda, 10.00
sonda, 12.00
sonda, 13.00
dumengia, 13.00
sonda, 11.30
sonda, 11.30
Trun: In menaschi certificau
„ (anr/gv) L’interpresa Swiss Tecnical
Service, il specialist per fatgs da survigilaziun e certificaziun, ha surdau alla Casa
s. Martin a Trun il certificat da qualitad
ISO 9001:2008. Tenor Swiss TS corrispunda il menaschi dirigius da Robert
Cajacob en tuts graus allas pretensiuns
dil label da qualitad. Swiss TS ha controllau e valetau la direcziun, l’admini-
straziun, la tgira, la scolaziun, l’activaziun e higiena, l’economia da casa, il nutriment e la segirtad da luvrar e dil menaschi. Tochen dacheu haveva la Casa s.
Martin il label Q-star dall’Uniun svizra
per sistems da qualitad e da management
(SQS). La Casa s. Martin porscha en 48
combras singulas e sis combras dublas
plaz per 60 persunas attempadas. Plina-
In’aventura sportiva
10
0
5. ligia, gruppa 2
Razén – Trun/Rabius sonda, 14.00
Rueun – Schluein Glion
sonda, 16.00
Lumnezia – Bogn Ragaz
sonda, 16.00
Danis-Tavanasa – Panaduz
sonda, 19.30
Juniors A1, gruppa 1
Surselva – Neukirch –Egnach
4. ligia, gruppa 2
Laax – Uznach
Lai/Valbella – Trun/Rabius
Mels – Lumnezia
Danis-Tavanasa – Domat
Schluein Glion – Val
1. Uznach
2. Mels
3. Domat
4. Lumnezia
5. Trun/Rabius
6. Val
7. Schluein Glion
8. Laax
9. Danis-Tavanasa
3
3
3
3
4
5
5
6
La campiunessa mundiala dil duatlon separticipescha al Transruinaulta ed al TransviaMAD
mala.
von porscha la casa tschun habitaziuns
per in habitadi independent. Avon
tschun onns ei in baghetg niev vegnius
retratgs ed actualmein ein las interpresas
vid las lavurs finalas dall’engrondaziun
dalla sala da magliar. Quella engrondaziun ei succedida el rom d’in project da
sanaziun calculada cun 1,75 milliuns
francs.
L’Englesa Emma Pooley alla partenza dil Transruinaulta
„ (anr/gv) Rodund 500 curridras e
curridras semettan sonda naven dallas 09.30 a Glion alla partenza dil secund Transruinaulta. Quei che spetga
els ei en scadin cass ina sfida. Sil percuors da 42 kilometers cul final a Tusaun cuoran els sin sendas e trutgs e
surmuntan la differenza d’altezia da
1800 meters. «Ina dallas sfidas ei d’anflar in bien ritmus», constatescha Thomas Häusermann. El ei il president dil
comite d’organisaziun dil Transruinaulta e dil Transviamala che suonda la dumengia cun partenza a Tusaun e final a
Donat ella Val Schons. Entuorn 160
participonts dil Transruinaulta ein era la
dumengia alla partenza e vitier aunc ulteriurs varga 800 curriders e curridras. Il
Transruinaulta ei limitaus per 700 participonts ed ei dat aunc entgin plaz da
partenza liber. Il Transviamala ei limitaus per melli participonts e tut ils plazs
da partenza ein occupai. La participaziun d’omisduas cuorsa ei carschida. Agl
emprem Transruinaulta han 330 curridras e curriders contonschiu il final e
Beat Ritter da Puntraschigna ha fatg quei
sco emprem en 3.20.37. «Ina limita dil
diember da partenza vegn a restar», conceda il president dil comite d’organisaziun.
Ina culissa extraordinaria
Culla culissa extraordinaria dallas duas
cuorsas ha Emma Pooley seschau tschaffar. La sportista da 33 onns ei enconuschenta sco excellenta velocipedista e
curridra. Ella ei actualmein campiunessa
mundiala dalla distanza liunga dil duatlon. «Il Transviamala meina tras ina cuntrada grondiusa», ha ella detg igl onn vargau. Quei vegn ella da raschun era dir
suenter l’aventura tras la Ruinaulta ch’ella absolva uonn per l’emprema ga. Igl
onn vargau ha ella gudignau a Donat, mo
dalla victoria sonda a Tusaun eis ella buca perschuadida. «Jeu mon per spir plascher dalla cuntrada e digl eveniment alla partenza», ha ella constatau. Suenter il
grond diember da cuorsas sesenti ella
aunc empau stauncla. Era stauncla vala la
sportista englesa sco favorita.
Da Glion anora meina il percuors tochen Versomi-Staziun per la gronda part
per liung dil Rein. Leu entscheiva l’ascensiun via Versomi e suenter dalla Cavorgia
da Versomi sur Salums a Razén. Ella
Tumliasca suonda ina proxima ascensiun
tochen sin varga 1100 meters avon ch’ei
va engiu viers Tusaun. La partenza a
Glion ei singula. Ils emprems cuoran 20
secundas in ord l’auter, ils proxims suondan mintga tschun secundas.
RECLAMA
Wochenend-Knaller!
Denner
SchweinsfiletMedaillon
gewürzt, mit Speck,
Deutschland,
ca. 560 g,
per 100 g
Sassoalloro
Jacopo Biondi Santi
1/2
2011, Toskana IGT,
Italien, 75 cl
Preis
2.69
statt 5.38*
gekühlt
4sp0ar%
en
11.95
statt 19.95*
*Konkurrenzvergleich
Aktionen gültig am Freitag, 23. und Samstag, 24. Oktober 2015 / solange Vorrat /
Druck- und Satzfehler vorbehalten / jetzt abonnieren: www.denner.ch/newsletter
Gültig +
t ag
am Frei tag
S a ms
Vizir FlüssigwaschKent
mittel
über
83 Waschgänge,
5,395 Liter
5g0rat%
is
• Taste+ Surround Silver
• Taste+ Surround Menthol
• Smooth+ HD White
Box,
10 x 20 Zigaretten
E in ze lAu c h a ls h ä lt lic h !
er
p a c ku n g tt 8 .5 0*
a
t
s
0
7.7
11.95
77.–
statt 85.–*
8spa.re–n
10
LA PRESCHENTAZIUN DA L'EMNA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
Cybermobing – tge è quai?
Prevenziun ed infurmaziun per giuvenils, geniturs ed autoritads da scola
„ Il pled «mobing» signifitga d’offender, blamar u mulestar ina persuna cun
l’intenziun da blessar ella psichicamain. Quest fenomen è enconuschent
da la scola, dal plaz da lavur, da l’uniun
u d’auters conturns d’interacziun sociala. «Cybermobing» è la furma da mobing che fa diever dals meds da communicaziun digitals (natel ed internet,
savens en furma da messengers, raits
socialas digitalas, plattafurmas da video u chats). L’unfrenda vegn discredita­
da intenziunadamain en la publicitad cun
agid da texts, fotografias e films cumpro­
mettents, entant ch’ils delinquents sa sen­
tan protegids tras l’anonimitad da la rait.
Là nua ch’il mobing tradiziunal va a fin,
cumenza il cybermobing pir a sviluppar
si’entira perfiditad: el na sa ferma betg
avant l’agen dachasa, mabain penetrescha
fin en l’atgna stanza d’uffant; e l’internet
n’emblida betg uschè spert, quai ch’ha per
consequenza che calumnias restan savens
anc visiblas e legiblas suenter onns. In’ul­
teriura problematica è ch’ins na sa savens
betg, tgi ch’ha
lantschà las atta­
tgas da cybermo­
bing. Ma las vic­
timas duain sa­
vair ch’ellas pon
sa defender e che
mobing en tut sias furmas è in act chas­
tiabel. Per quest intent han divers ser­
vetschs da scola e da polizia relaschà fegls
sgulants e broschuras che cuntegnan ils
fatgs ils pli impurtants davart quest tema
ordvart actual.
Definiziun
Sut cybermobing vegn chapì in cumpor­
tament agressiv che fa diever da las fur­
mas da communicaziun electronicas
(p.ex. sms, internet) e che vegn drizzà re­
petidamain d’ina u da pliras persunas
cunter ina victima cun l’intenziun da far
donn a quella.
Cybermobing po survegnir dimen­
siuns gravantas: Ils cuntegns sa derasan
svelt e penetreschan en la sfera privata da
las persunas pertutgadas. Ils delinquents
pensan d’agir en moda anonima. Il pu­
blic è malsurvesaivel. Qua tras vegn po­
tenzià l’effect. Chaussas offendentas stat­
tan savens enavos durant in temp pli
lung.
En var nov da diesch cas da cybermo­
bing èn las victimas stadas confruntadas
l’emprim cun mobing tradiziunal. Cun
las persunas pertutgadas vegni fatg sup­
plementarmain mobing sur las medias
electronicas.
Furmas da cybermobing
Cybermobing è in fenomen che sa pre­
schenta en fitg differentas furmas. Qua
intgins exempels: trametter insultas per
sms a la victima u trametter mails circu­
lars e communicaziuns cun cuntegns
nauschs u turpegius a blers adressats
(p.ex. sur WhatsApp); betg laschar ent­
rar insatgi en ina gruppa (p.ex. en Face­
book); metter en l’internet fotografias
falsifitgadas u peniblas; fotografar u fil­
mar situaziuns degradantas e derasar
quellas en l’internet; fundar «gruppas
d’odi» en Facebook u en autras raits, nua
Tant sco pussaivel duain cuntegns of­
fendents vegnir stizzads svelt en l’inter­
net ed ils gestiunaris da las raits socialas
duain vegnir rendids attents a tals cas.
Displaschaivlamain èsi fitg difficil da
stizzar cuntegns en la rait dal tuttafatg.
Cybermobing è savens in spustament dal mobing convenziunal en il mund digital.
che la victima vegn ridiculisada; pre­
schentar la victima en moda negativa en
in fauss profil (profil da fake); publitgar
sut il num da la victima insultas envers
terzas persunas u fauss inserats da con­
tact.
Consequenzas pussaivlas
Tgi ch’è suttamess a cybermobing, ha sa­
vens gronda tema e schizunt traumas.
Resultar pon er consequenzas socialas,
corporalas e psichicas negativas.
Consequenzas psichicas pon esser:
gnervusitad, disturbis dal sien, temas, de­
pressiuns e letargia. Bleras victimas pate­
schan er da mals corporals (tranter auter
stancladad, disturbis da la digestiun e
problems cun il dies). Ils uffants e giuve­
nils pertutgads sa retiran da lur relaziuns
socialas ed èn exponids ad ina ristga pli
gronda da pensar ad in suicidi.
Las consequenzas da cybermobing
preoccupeschan las victimas er anc blers
onns pli tard. Ditg suenter pon las persu­
nas pertutgadas anc patir da temas, da
depressiuns, d’ina pitschna conscienza
da sasez e d’ina forza da resistenza psichi­
ca e corporala reducida.
Prevenziun
Las rollas da delinquents e da victimas da
cybercriminalitad sa cuvran fermamain
cun las rollas existentas da delinquents e
da victimas. En quest reguard è cybermo­
bing savens in spustament dal mobing
convenziunal. Perquai po cybermobing
vegnir impedì tras ina tenuta attenta e
cuminaivla, nua che naginas furmas da
mobing na vegnan toleradas da vart da
naginas persunas participadas.
In clima senza tema, collià cun accep­
tanza vicendaivla e cun cleras reglas, è
perquai gist en l’ambient da la scola ina
premissa centrala per prevegnir a violen­
za da tut gener. Cuntegns concrets da la
prevenziun èn: ir enturn cun mobing e
tenuta envers mobing en scola; scleri­
ment da las ristgas en l’internet, strategias
per la segirezza da l’internet respectiva­
main basas giuridicas; promoziun inter­
disciplinara da las cumpetenzas socialas e
da las cumpetenzas da medias.
Cun tematisar il cybermobing en l’in­
strucziun, en projects, en furmaziuns
supplementaras da las persunas d’in­
strucziun ed a chaschun d’occurrenzas da
geniturs duain vegnir sensibilisads ils uf­
fants, ils giuvenils e las persunas creschi­
das.
Mobing po vegnir constatà a temp
grazia ad in barat avert tranter la scola ed
ils geniturs. Il cumbat cunter mobing
premetta da princip ch’ils posts speziali­
sads involvids collavurian optimalmain.
Betg crudar en la trapla da l’isolaziun
Uffants e giuvenils èn per il solit sulets,
sch’els vegnan confruntads cun cyber­
mobing. Ord vista da las victimas manca
savens ina persuna da confidenza ubain
la pussaivladad da sa drizzar ad in post
spezialisà. Er ils uffants e giuvenils che
observan tals surpassaments sa sentan
malsegirs e periclitads, sche singulas sco­
laras e singuls scolars han ina tala pussan­
za e fan mobing senza vegnir impedids.
Perquai èsi impurtant da far attents ils
uffants ed ils giuvenils ch’i dat posts spe­
zialisads directamain accessibels per per­
sunas pertutgadas da cybermobing e che
quests posts porschan in sustegn fidà e
svelt a las victimas ed a lur conturns.
Victimas èn dependentas da sustegn
Ina victima da cybermobing po sezza, u
cun il sustegn d’ina persuna d’instruc­
ziun respectivamain dals geniturs, con­
tactar ina persuna spezialisada. Per far
quest pass dovran victimas giuvenilas sa­
vens l’accumpagnament d’ina persuna
creschida che stat datiers ad ellas e che ha
in tschert sensori. Igl è impurtant che las
victimas sappian il suandant: Sch’ina
persuna spezialisada vegn contactada,
Cuntegns che sa
chattan en la rait
na sa laschan
strusch pli stizzar.
RAINER STURM / PIXELIO
FOTO: ERWIN LORENZEN / PIXELIO
vegn quai tractà en moda confidenziala
ed ulteriurs pass vegnan fatgs mo cun il
consentiment da la victima. Il princip è
quel da prender serius las agressiuns e
d’agir svelt, senza che la victima vegnia
danovamain en ina situaziun da flaivlez­
za u da nunpussanza.
Ensemen cun la victima e cun ils ge­
niturs duai la persuna spezialisada sclerir
conscienziusamain, sch’igl è d’instradar
pass giuridics respectivamain da clamar
la polizia.
Posts da consultaziun
Per mintga scola e per mintga scolara e
scolar stat a disposiziun per quest intent
ina persuna spezialisada dal Servetsch
psicologic da scola, e quai gratuitamain
ed anonimamain. Nua ch’ina lavurera u
in lavurer social da scola è avant maun,
po er quella u quel porscher sustegn.
Ulteriurs posts da consultaziun, tut
tenor la situaziun (grevezza dal cas da
mobing, aspects penals), furman la Poli­
zia chantunala (servetsch da giuvenils), la
Psichiatria d’uffants e da giuvenils re­
spectivamain la psicoterapeuta u il psico­
terapeut.
Accumpagnament cumplessiv
Tut tenor la situaziun poi esser impurtant
da far ulteriurs pass en enclegientscha
cun la victima, cun ils geniturs u las per­
sunas responsablas per l’educaziun, cun
persunas spezialisadas e cun la scola.
Quai po per exempel esser: la reabilita­
ziun da la victima (sustegnair l’integritad
psichica durant in temp pli lung); inter­
venziuns en scola (p.ex. discurs, inter­
venziun en las classas, tematisar cyber­
mobing en l’instrucziun, project da sco­
la); sancziuns pedagogicamain adequatas
cunter las delinquentas ed ils delinquents
(p.ex. discurs cun persunas spezialisadas,
timeout, transferiment en in’autra classa,
engaschaments da lavur); tematisar re­
spectivamain pussibilitar furmas d’in­
demnisaziun en enclegientscha cun la
victima.
Vart giuridica e tecnica
Er per uffants e giuvenils vala: L’internet
n’è betg in spazi senza dretg. Violaziuns
da l’onur, smanatschas e calumnias èn
chastiablas. Las disposiziuns centralas re­
spectivas sa chattan en il Cudesch penal
svizzer (art. 135 e 197). Sin proposta da
la victima pon quests delicts vegnir per­
sequitads penalmain.
Per las investigaziuns penalas èsi deci­
siv da salvar material da cumprova. Per
quest intent dovra la polizia copias elec­
tronicas da sms, da maletgs (p.ex. cun
agid da «print screens»), dad e­mails e
d’autras notizias.
Tips per uffants e giuvenils
«Cybermobing – tge poss jau far?» Sut
quest titel infurmescha la Polizia chantu­
nala cun in fegl sgulant, co che scolaras e
scolars pon sa dustar cunter smanatschas
en la rait. Qua ils 10 puncts che pon gi­
dar giuvenils a s’orientar en la dumonda
dal cybermobing:
1. Sta ruassaivel! Na ta lascha betg re­
ger da dubis da tatez. Pertge che ti es okay
uschia sco che ti es – vi da tai n’è nagut
fallà.
2. Blochescha quels che ta mulestan!
La gronda part da las paginas d’internet
e dals servetschs online porschan la pus­
saivladad da bloccar tschertas persunas.
Fa diever da questa purschida, pertge che
ti na stos betg conversar cun insatgi che
ta mulesta. Sche ti vegns disturbà tras
cloms da telefon u sms, sche pos ti er la­
schar midar tes numer da telefonin.
3. Na respunda betg! Na reagescha
betg sin messadis che ta mulestan u vilen­
tan. Sche ti respundas, ha il speditur
numnadamain precis cuntanschì quai
ch’el vuleva ed il mobing vegn probabla­
main anc mender.
4. Metta en salv meds da cumprova!
T’infurmescha co che ti pos arcunar co­
pias da messadis, maletgs u discurs on­
line. Quellas ta gidan a mussar ad autras
persunas tge ch’è capità. Ultra da quai
pon talas cumprovas er gidar a chattar la
persuna che ta tortura.
5. Discurra da quai! Sche ti has pro­
blems, ta drizza a creschids als quals ti pos
fidar, per exempel a tes geniturs, persu­
nas d’instrucziun u assistents da giuve­
nils. Sut il numer da telefon «147 – pro
juventute» chattas ti da tuttas uras agid,
sche ti na sas ina giada betg tge pigliar a
maun. Quest servetsch è gratuit e dal tut­
tafatg anonim.
6. Annunzia problems! Na tolerescha
betg simplamain mulestas, mabain in­
furmescha immediat ina da las persunas
che tgiran la pagina d’internet corre­
spundenta. Schabetgs che pudessan esser
illegals, duessas ti annunziar a las auto­
ritads.
7. Sustegna victimas! Sche ti vegns a
savair ch’insatgi auter è vegnì mulestà per
telefonin, internet u sms, sche na guarda
betg davent, mabain gida questa persuna
e dà part quai ch’è succedì. Sch’il delin­
quent realisescha che l’unfrenda n’è betg
persula, smetta el savens bainspert cun
las ingiurias.
8. Protegia tia sfera privata! Sajas pre­
caut, tge indicaziuns che ti fas en l’inter­
net. Tias datas persunalas (adressa dad e­
mail, adressa da domicil, numer dal tele­
fonin u fotos privatas) pon er vegnir mal­
duvradas da «Cyber­Bullys». Fa surtut at­
tenziun da tegnair secret tias datas d’ac­
cess e d’utilisar pleds­clav segirs.
9. Enconuscha tes dretgs! Sche ti na
lubeschas quai betg explicitamain, na
dastga nagin plazzar en l’internet fotos da
tai che t’èn peniblas. Ultra da quai na
dastga nagin far beffas u offender tai
avant auters. En cas d’in cybermobing se­
ver, po quai avair consequenzas giuridi­
cas per il delinquent.
10. Fida a tatez! Il pli impurtant èsi
da crair en sasez e da betg sa laschar dar
da crair insatge dad auters. Na ta lascha
betg metter sut dad auters e na metta ti
sut nagin!
La preschentaziun:
Dossier «Cybermobing».
Dapli infurmaziuns:
chatta.ch/?id=1337&hiid=3652
www.chattà.ch
Schweizerische Eidgenossenschaft
Confédération suisse
Confederazione Svizzera
Confederaziun svizra
Öffentliche Veranstaltung
Palliative Care Surselva
Für Angehörige, Betroffene, Freiwillig-Tätige,
Interessierte und Pflegende
In Würde und ohne
Schmerzen sterben?
Referenten:
Prof. Dr. Dr. Christof Arn, Ethiker
Dr. Cristian Camartin MSc, Palliativmediziner
Urs Hardegger, Institutionsleiter
Obwohl die Schweiz europaweit die grosszügigsten Gesetze
bezüglich Sterbehilfe bzw. Beihilfe zum Suizid kennt, erhitzen
Fragen rund um diesesThema immer wieder die Gemüter.
Dieser Anlass geht aus verschiedenen Perspektiven an dieses
Thema heran.
Donnerstag, 29. Oktober 2015, um 19.00–21.30 Uhr
Haus der Begegnung, Kloster Ilanz
Es ist keine Anmeldung notwendig
Auskunft: Koordinationsstelle Gesundheitswesen
Regiun Surselva, Spitalstrasse 4, 7130 Ilanz, ☎ 081 925 43 26
E-Mail: [email protected]
Schiessanzeige
Flabsektor S-chanf N
Schweizer Armee
Es werden folgende Schiessübungen mit Kampfmunition
durchgeführt:
Gefährdeter Raum (Stellungsraum Zielgebiet – gesperrte Strassen)
Tag
2015
Zeit
Zone
Schiessplatz/
Stellungsraum
Raumbeschreibung
gemäss LK 1:50 000
Blatt 249/259
Flablager S-chanf Flabsektor S-chanf N
Modul 3204.090
Piz dal Ras excl –
Raduner Rothorn –
Stelrm Koord
796 200 / 166 400 Dürrboden excl –
Bocktenhorn –
Glattboden excl – Lai
da Raviais-ch – Pt 2435
excl – Piz Forun – Piz
Viluoch – Piz Griatschuols excl – Punt da Splü
excl – Val Punt ota Pt
2163 – Piz Sarsuret –
Piz Arpschella excl –
Piz dal Ras excl
Mi 28.10. 08.30–11.30
Do 29.10. 13.30–16.30
Fr 30.10. 08.30–11.30
13.30–16.30
Mo 02.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
Di 03.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
19.30–21.00*
Mi 04.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
Do 05.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
19.30–21.00*
Fr 06.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
Mo 09.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
Di 10.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
19.30–21.00*
Mi 11.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
Do 12.11. 08.30–11.30
13.30–16.30
NEW SUZUKI VITARA 4 x 4
AB Fr. 20 990.–* ENERGIE**
EFFIZIENZHIGHLIGHTS
– Revolutionäres 4-Modus-4x4-Antriebssystem «ALLGRIP»
– Innovatives Radar-Brake-Support-System
– Niedrigste CO₂-Werte
– Hervorragendes Preis-Leistungs-Verhältnis
– Kompaktester SUV
– Umfangreiche Individualisierungsmöglichkeiten
KLASSE
A
* Nachtschiessen
*New Vitara 1.6 UNICO 4 x 4 manuell, 5-türig, Fr. 20 990.–, Treibstoff-Normverbrauch:
5.6 l / 100 km, Energieeffizienz-Kategorie: D, CO₂-Emission: 130 g / km; Bild: **New Vitara
1.6 Sergio Cellano Top 4 x 4 Diesel manuell, 5-türig, Fr. 33 490.–, Treibstoff-Normverbrauch: 4.2 l / 100 km, Energieeffizienz-Kategorie: A, CO₂-Emission: 111 g / km;
Durchschnitt aller Neuwagenmarken und -modelle in der Schweiz: 144 g / km.
SUZUKI ROADSHOW
Eingesetzte Waffen:
35 mm Flab Kan
Art und Mw Schiessen: Scheitelhöhe 9600 m/M
Kontaktlinsen – günstig und
sicher online bestellen
Anfragen betreffend Schiessen
bis 27.10.2015:
ab 28.10.2015: Truppenauskunftsstelle
Regionale Auskunftsstelle
Ort und Datum:
Das Kommando:
Tel. 058 467 27 37
Tel. 058 469 32 78
Tel. 058 480 23 32
BESUCHEN SIE UNS UND TESTEN SIE DIE
NEUSTEN SUZUKI MODELLE.
Mazzetta Garascha Greina AG, Via Principala 18, Trun
MO + DI, 26. + 27.10.2015
Chur, 15.9.2015
Koord Absch 32 / LVb Flab 33
NEW HIT
IT--
LEAS
EASIING
Halten Sie
sich die Kälte
vom Hals.
Wir unterbreiten Ihnen gerne ein individuelles
Suzuki-Hit-Leasing-Angebot. Sämtliche Preisangaben verstehen sich als unverbindliche
Preisempfehlung, inkl. MwSt. Limitierte Serie.
Nur solange Vorrat. Cash-Bonus-Aktion gültig
vom 1.9.–31.10.2015 (Vertragsabschluss).
3 für 2OT*
A N G EB
w
.ch/so
ww.4-b
FENSTER
* Das 3 für 2 Angebot ist nicht mit anderen 4B Rabatten kumulierbar und gilt nur für Privatkunden mit Direktbezug bei 4B.
Fensterrenovation mit 4B.
Schonender Einbau, verlässlicher Schutz.
4B steht für beste Schweizer Qualität. Unser patentiertes Renovationssystem mit Energieeffizienzklasse A und
Minergie-Standard schont Haus und Nerven. Nach einem schnellen Einbau ohne anschliessende Maurer-,
Maler- oder Gipserarbeiten schützt die Holz-Aluminium-Kombination der Renovationsfenster RF1 zuverlässig
vor Kälte und Witterung. Das senkt Ihre Heizkosten um bis zu 75 %.
Sichern Sie sich bis zum 20. Dezember 2015 eine 3-fach-Isolierverglasung zum Preis einer 2-fachen.
Lassen Sie sich jetzt beraten unter www.4-b.ch/so oder
0800 844 444
Ausfüllen, einsenden und profitieren.
Senden Sie mir detaillierte Unterlagen zum Renovationsfenster RF1
Kontaktieren Sie mich für eine unverbindliche, kostenlose Fachberatung
Name, Vorname:
Strasse, Nr.:
PLZ, Ort:
Telefon:
Coupon einsenden an: 4B, Sales Service, an der Ron 7, 6281 Hochdorf
SO
PUBLIREPORTAGE
Freitag, 23. OKTOBER 2015
Superstar Schellen-Ursli bei SPAR
Bereits seit 2011 gibt es bei SPAR Bündner Produkte aus der Schellen-Ursli-Linie zu kaufen. Pünktlich zum Kinostart hat der Detailhändler und Sponsor des
gleichnamigen Films die Linie um einige Produkte erweitert. Mit Erfolg. Die vollen Kinos und die guten Umsätze bei den Schellen-Ursli-Produkten zeigen, es
herrscht ein regelrechter Hype rund um den Bündner Jungen mit der blauen Mütze.
1945 erschien das Buch mit der Schellen-Ursli-Geschichte von Selina Chönz, illustriert von Alois Carigiet. Die aktuelle Verfilmung von Xavier Koller bewegt die Gemüter und sorgt für grosse Begeisterung.
Schellen-Ursli –
Superstar
> Das Buch «Schellen-Ursli», getextet von Selina Chönz und illustriert von Alois Carigiet, erzählt die Geschichte des Bündner Bergbuben Uorsin, Ursli genannt. Er begehrt auf, weil er
beim Chalandamarz, dem traditionellen Frühlingsfest, statt
einer Glocke nur eine Schelle tragen soll. Die Geschichte in
Versen diente dem Schwyzer Filmer Xavier Koller (Die Schwarzen Brüder) als Basis für sein Kinoabenteuer. Da geht es denn
auch weit dramatischer und
krimineller zu als in der Originalvorlage. Urslis Eltern, Luisa (Tonia Maria Zindel) und Linard (Marcus Signer), sind arme, aber redliche Bergbauern.
Sie geraten infolge eines Unfalls beim Alpabzug in Notlage, die der gerissene Kaufmann
Armon (Leonardo Nigro) ausnutzt. Er fischt Linards Käselaibe aus dem Bergbach. Der Dorfkrämer erfüllt seinem egoistischen Söhnlein Ramon (Laurin
Michael) jeden Wunsch: Zuerst
muss Ursli (Jonas Hartmann)
sein geliebtes Zicklein Zilla hergeben und dann auch noch seine
schöne grosse Glocke, die Urslis Onkel extra für ihn geschmiedet hat. Das will der gehänselte,
im Stolz getroffene Bub nicht auf
sich sitzen lassen und kämpft
gegen Wintersturm und Lawine, um die Glocke seines Vaters
aus dem Maiensäss zu holen.
> www.cineman.ch
S
onntags, 13.15 Uhr vor dem Kino
Apollo in Chur. Seit nun schon
drei Tagen läuft der SchellenUrsli-Film in den Schweizer
Kinos. Die Kritiken des Films
sind ausgezeichnet. Und so ist es nicht
verwunderlich, dass sich vor dem Kino
eine Warteschlange bis auf die Strasse
bildet. Obwohl, eigentlich schon. Denn
ein solches Bild kennt man von Churer
Kinos nicht. Für ein Ticket für die Vorstellung von 13.30 Uhr ist es nun zu spät. Sie
ist bis auf den letzten Platz ausverkauft.
Dann wirds halt die um 15.45 Uhr. Doch
auch für diese hat es lediglich noch ein
paar wenige Tickets in den ersten drei
Reihen. Unglaublich. Von Jung bis Alt,
alle wollen die Verfilmung des 70-jährigen Kinderbuchklassikers sehen.
Schellen-Ursli ist Schweizer Geschichte
Dass der Junge mit der blauen Mütze bei
den Schweizern – und insbesondere bei
den Bündnern – gut ankommt, davon war
Wolfgang Frick, Mitglied der Geschäftsleitung von SPAR, bereits vor vier Jahren
überzeugt. Damals nahm das Unternehmen die Schellen-Ursli-Produktlinie ins
Sortiment auf. «Wir sind und waren davon überzeugt, dass die Swissness gut
bei den Leute ankommt», erklärt Frick.
Der Schellen-Ursli sei ein Stück Schweizer Märchengeschichte, die authentisch
rüberkomme. «Zudem ist sie retro und
erinnert die Kunden an ihre eigene Kindheit und an die Unbekümmertheit von
damals», so Frick. Folglich muss auch
der Ursprung der Schellen-Ursli-Produkte wenn möglich in Graubünden liegen
oder zumindest in der Schweiz.
von Kopf bis Fuss mit solchen Produkten
pflegen, beispielsweise mit Fusscreme,
Handseife, Bodylotion oder Duschgel.
«Besonders die Schellen-Ursli-Mütze
sowie die Sticker und das Sammelbuch
entwickeln sich langsam aber sicher zu
Bestseller», erzählt Frick.
Hochwertige Schellen-Ursli-Produkte
Die Lebesmittel sind qualitativ hochwertig und oftmals sogar Bio. So gibt
es im SPAR bereits seit diesen Anfängen
Bündner Spezialitäten wie die Nusstorte, Bündnerfleisch, Bündner-Möckli sowie Joghurt, Ringbrot, Apfelringe, Popcorn oder Sirup mit dem Jungen auf
u den
Etiketten zu kaufen. Und selbst im
m
Kosmetikbereich kann man sich
h
Positive Auswirkung auf den Umsatz
Einen Monat bevor der Film ins Kino
kam, hat SPAR neun weitere Fan-Artikel
ins Sortiment aufgenommen. So frisch,
frech und keck wie die drei waschechten
Bündner Kinder in den Hauptrollen im
Film – Jonas Hartmann als Uorsin, Laurin
Michael als egoistisches Söhnlein Ramon
und Julia Jeker als Urslis
Freundin
di Seraina – sind,
sind auch die Fann-Artikel.
Von der Mützee, Glocke
bis hin zu
ur ZnüniBox. Und
d natürlich
dürfen
n das Buch,
die R
Ravensburgerr
Puzzlend Memoryun
piele
soSp
wie die Filmw
musik-CD mit
m
Liedern des
Bündners Linard Bardill
nichtt fehlen.
«Die Produkte laufen insgesamt hervorragend», verrät Frick. Besonders seit
dem Filmstart seien sie noch mehr im
Fokus, was sich auch positiv auf die
Umsätze auswirke. «Die Produkte treffen den Zeitgeist», ist Frick überzeugt,
deshalb werde man das Sortiment noch
weiter ausbauen. «Auf unserer Wunschliste stehen Schokolade, Pralinen, Quark,
Birchermüsli und weitere Soft-Getränke.
Demnächst gibt es den Schellen-Ursli
auch als Müsli».
Der Film begeistert alle
Wenn der Schellen-Ursli-Film auch in den
nächsten Tagen gut besucht, wenn nicht
gar ausverkauft sein wird, wäre Wolfgang
Frick nicht erstaunt. Er selbst habe ihn
bereits zweimal gesehen und sei restlos begeistert. «Der Film beinhaltet viele Botschaften, ohne mit erhobenem Zeigefinger auf die Moral zu pochen. Tolle
Schauspieler, hervorragende Kameraführung und Bildeinstellungen. Er hat Potenzial und man kann die Handschrift von
Profis erkennen». (blu)
www.spar.ch
Von der Znüni-Box über
die Mütze, eine CD,
Sticker-Sammelbuch,
Memory-Spiel,
Kinderbuch bis zur
Glocke oder Puzzle:
Bei SPAR gibt es
Schellen-Ursli-FanArtikel für die ganze
Familie.
ENGIADINA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
13
Champiunessa chi resta culs pès sün terra
Elena Könz s’alvanta be cun seis snowboard
Sportista ed artista
La sportista da professiun Elena Könz
ha fat, dasper sia carriera da snowboard,
eir amo üna scolaziun i’l sectur creativ.
A la Scoula d’art e design medial a Tu­
rich ha ella absolt ün stüdi d’art figura­
tiv. Dürant il temp da stà ha ella adüna
darcheu temp da’s dedichar a progets
d’art. «L’ultim temp n’ha eu tut per
mans diversas robas graficas e prodot ün
o tschel video», disch Elena Könz da sias
activitats artisticas. Il talent per l’art fi­
gürativ ha Elena Könz artà da sia fami­
glia chi tilla ha fingia bod confruntada
cun la tecnica da sgrafits. Insembel cul
cusdrin da seis bazegner Constant Könz
ha ella fingià ornà diversas chasas engia­
dinaisas cun sgrafits. Uossa, d’october,
stà però fingià la prosma stagiun i’l fo­
cus da la simpatica sportista engiadinai­
sa. «Eu m’allegr cha la naiv vegn dar­
cheu plü e plü aval e ch’eu pudarà bain­
bod darcheu far stortas e sigls cun meis
snowboard.» La stagiun d’inviern
2015/16 sainza gronds evenimaints da
sport sco gös olimpics e champiunadis
mundials voul Elena Könz as concen­
trar sülla coppa mundiala illas discipli­
nas «slopestyle» e «Big Air». Il sustegn
da seis fans da l’Engiadina tilla sarà ga­
rantì.
„ (anr/rgd) L’inviern passà ha Elena
Könz da Vnà ragiunt la medaglia d’or als
Champiunadis mundials da snowboard
a Kreischberg in Germania illa catego­
ria «Big Air». La victoria da l’Engiadi­
naisa in Germania es statta üna verita­
bla surpraisa per l’elita internaziunala
da snowboard. Elena Könz ha muossà als
Champiunadis mundials da snowboard
dal schner passà illa categoria «Big Air»
(schanza gronda) tecnicamaing il meglder
sigl illa plü ota categoria da puncts da clas­
sificaziun ed ha uschea pudü persvader la
giuria da gara. Cun quai es ella tuornada
da la Germania sco champiunessa mun­
diala e culla medaglia d’or in gialoffa. I’l
gün passà es ella suraplü gnüda eletta sco
megldra sportista grischuna 2015. Ils da
Vnà han demuossà lur plaschair dals suc­
cess da la giuvna sportista indigena ed han
inaugurà il cumanzamaint da quista stà
üna tabla d’arcugnuschentscha a l’entrada
da lur cumün. «Eu nu vess amo avant
cuort mai pensà chi stetta ün di quia üna
tabla da mai«, ha dit la champiunessa Ele­
na Könz quella jada. Cun sia victoria ha
l’Engiadinaisa pisserà per bler plaschair in
patria, la via a la champiunessa mundiala
es però statta eir per Elena Könz lunga e
colliada cun bler trenamaint.
Pass per pass vers
l’elita internaziunala
Sias prümas stortas cun ün snowboard ha
Elena Könz fat illa vicinanza da sia patria
Vnà ed i’l territori da skis da Scuol Motta
Naluns. Dürant ils ultims ons sco scolara
secundara ha Elena Könz cumanzà a far
sigls e trics sur ils obstaculs e quai cun adü­
na daplü success. La disciplina «Big Air»
es pür plü tard gnüda i’l focus da la spor­
tista da Vnà, però tantüna cun success. La
culminaziun d’infin uossa da la carriera da
Könz es sainza dubi stat la victoria als
champiunadis mundials a Kreischberg in
Editura: Somedia Publishing AG
Editur: Hanspeter Lebrument
CEO: Andrea Masüger
Schefredactur: Martin Cabalzar
Redacziun
Agentura da Novitads Rumantscha (ANR):
Flurin Andry (fa), Augustin Beeli (abc),
Andreas Cadonau (ac), Claudia Cadruvi (vi), Gieri
Antoni Caviezel (gac), Annatina Filli (afi), Hans
Huonder (hh), Susi Rothmund (sr), Gion Nutegn
Stgier (gns), Giusep Venzin (gv).
Collavuraturs redacziunals:
Giusep Capaul (gc),
Lucas Deplazes (ld).
Adressas redacziunalas:
La Quotidiana, Via Sommerau 32, 7007 Cuira,
tel. 081 255 57 10,
mail: [email protected]
Agentura da Novitads Rumantscha (ANR)
Via da Masans 2, 7000 Cuira,
tel. 081 250 48 00, fax 081 250 48 03,
mail: [email protected]
Surselva: tel. 081 936 47 00, fax 081 936 47 01,
mail: [email protected]
Engiadina: tel. 081 864 81 12, fax 081 864 81 22,
mail: [email protected]
Surmeir: tel. 079 430 69 30, fax 081 684 32 82,
mail: [email protected]
Schons: tel. 078 626 42 25
mail: [email protected]
Editura Somedia,
Via Sommerau 32, 7007 Cuira;
tel. 081 255 50 50,
mail: [email protected]
Servetsch d’abunents e da distribuziun:
Via Sommerau 32, 7007 Cuira,
tel. 0844 226 226,
mail [email protected]
Inserats
Somedia Promotion,
Via S. Clau Sura 11, 7130 Glion
tel. 081 920 07 17, fax 081 920 07 18,
mail: [email protected]
La Quotidiana cumpara tschintg giadas ad emna
Ediziun derasada: (Südostschweiz cumplet)
81 786 exemplars (Indicaziun d’editur)
Derasaziun: 159 000 lecturs (MACH-Basic 2015-1)
Pretschs d’abunaments sut:
www.suedostschweiz.ch/aboservice
Communicaziun da participaziuns considerablas
sin fundament da art. 322 CP:
Südostschweiz Radio AG, Südostschweiz TV AG,
Somedia Partner AG.
© Somedia
Elena Könz da Vnà es l’actuala champiunessa mundiala da Snowboard illa disciplina «Big Air».
Germania il schner da quist on. La cate­
goria «Big Air» cumpiglia ün unic sigl sur
la schanza gronda. I’l svoul muossa l’atlet
ün tric chi consista da diversas rotaziuns.
Il grad da difficultà, l’otezza, la tecnica e
la plachada vegnan lura valütats d’üna
giuria. La categoria «Big Air» vala sco dis­
ciplina specialmaing spectaculara pervia
da l’otezza da svoul. Il splachar pretenda
gronda precisiun causa las forzas enormas
effectuadas sül atlet. Ils partecipants da la
disciplina «Big Air» han perquai eir adü­
na il plü grond ris­ch da blessuras. In quist
reguard es Elena Könz fintant gnüda
schaniada da feridas plü grondas, eir graz­
cha a sia buna preparaziun. Illa Coppa
mundiala da snowboard vegn la discipli­
na be manada tras pro’ls homens. Als
champiunadis mundials da Kreischberg
però sun siglidas eir las duonnas sur la
schanza gronda. Elena Könz, cun seis 27
ons la plü veglia partecipanta insomma,
FOTO R. BUCHLI
ha dominà l’evenimaint. Ella ha muossà
duos sigls cun üna rotaziun da 540 grads,
quai chi significha da’s volver i’l ajer ün e
mez jadas intuorn si’aigna axa. Ella es
splachada üna jada in direcziun da cuorsa
ed üna jada dafatta in direcziun cuntraria,
culla fin dal snowboard ouravant. Sco
unica da las partecipantas nun ha ella gnü
ingünas difficultats i’l ajer ed ha uschè
survgnì cun distanza ils plü blers puncts
da la giuria.
Curt e bun
Nom: Könz
Prenom: Elena
Data da naschentscha: 12­09­1987
Insaina: Giuvintschella
Lö da naschentscha: Cuoira
Lös da domicil: Vnà/Cuoira
Sponsur principal: Völkl
Lös da sport d’inviern preferits: Laax,
Corvatsch, Motta Naluns
Üna radunanza speciela
„ (map) D’incuort ho gieu lö a Bra­
vuogn la radunanza annuela dal
Plañ Purcher. In quell’occasiun es
gnieu regurdo da Gian Gianett Cloet­
ta. A Bravuogn, illa Crusch Alva, s’ho
raduneda üna vainchina da persunas
per ün inscunter insolit. Que as trat­
taiva da la radunanza generela dal Plañ
Purcher chi ho lö minch’an d’utuon. Il
cho d’alp Jost Falett ho rapporto da l’an
scuors, pustüt da la sted passanteda.
Que es gnieu fat tuot in rima, in pled
da Brauégn. Il Plañ Purcher do que
bainschi scu nom champester, el as re­
chatta sülla spuonda vers süd sur Bra­
vuogn. Ma in fuonz as tratta que dad
ün’alp hoz fictiva, ma chi existiva scu
ch’ün contrat, fat culla vschinauncha
da Bravuogn dal 1656, conferma.
L’alp gniva chargeda cun tschujs (chu­
cals). Aint il rapport dal cho d’alp sun
gnieus manzunos tuot ils avantachs
cha que dess scha la glieud (eir quella
prominenta) pigliess serius ils prodots
da l’alp. Cha que sajan il laz dals ali­
meris u sias règschtas (saidlas) – tuot
po servir a qualchosa da bun. Il rap­
port dal cho d’alp es gnieu accumpa­
gno da musica populera indigena dals
«Sepplis» (cul cumponist Andrea Barblan) e cundieu cun üna tschaina da
bunted. Adüna darcho ho il cantus
magister dal Plañ Purcher, Pol Clo Nicolay, do aint il tun pel chaunt tradi­
ziunel. Tar quist tuocha sgür il canon
a quatter vuschs chi descriva la lavur
sün l’alp. Dal 1957 ho criticho cun
grand’ironia üna persunalited da Bra­
vuogn la lavur dal cho d’alp ed eir l’an­
damaint politic chantunel, federel e
mundiel da quel temp, nempe Gian
Gianett Cloetta.
Jost Falett e Claudia Taverna­Huder sun stedas las persunas principelas da la saireda a
FOTO M. PULT
Bravuogn.
Commemoraziun da
Gian Gianett Cloetta (1874–1965)
La suprastanza da l’organisaziun cultu­
rela «Pro Bravuogn» ho realiso üna pi­
tschna exposiziun davart l’ouvra e la per­
sunalited da Zon Zanett Cloetta. Quist
magister, istoriker local e scriptur es sto
fich lavurius. La presidenta da la «Pro
Bravuogn», Claudia Taverna-Huder, ho
trat adimmaint las staziuns da sia vita
scu eir il grand relasch da l’hom inga­
scho, mort aunz 50 ans. Cloetta ho de­
scrit traunter oter sieu temp d’infanzia e
da giuventüna. Uschè as vain a savair per
exaimpel cha per pudair fer l’examen
d’admissiun al seminari da magisters
ho’l stuvieu ir a pè fin a Cuira u eir
quaunt düra e prievlusa ch’eira la vita
dals purs, vitürins e chavalers da soma
aunz l’invenziun da la viafier. Da magi­
ster ho Cloetta fat a Tschlin ed a Tusaun.
Lo ho’l eir dirigieu cors e societeds da
musica. El ho relascho üna grand’ouvra
da poesias, raquints, teaters ed ouvras
istoricas. La granda part es scritta in val­
lader e puter scu eir in tudas­ch. Cloet­
ta ramassaiva legendas, parevlas, chan­
zuns populeras e tradüaiva texts da
chanzuns. Uschè do que il «Ranz des va­
ches» in bargunsegner. El ho fundo la
giazetta locala «Pro Bravuogn» ed ho
scrit la grammatica dal dialect bargun­
segner, il pled da Brauégn. Aunz quatter
ans haun Pol Clo Nicolay e Marco Nicolay edieu quella in ün cudesch da 260
paginas ed amplificho cun ün dc auditiv
ed ün vocabulari. Il relasch da Gian Gia­
nett Cloetta as rechatta per granda part
aint il museum local a Bravuogn. Lo, in
ün chantunet, pudaro l’interesso piglier
per mauns e sföglier documainta origi­
nela da Cloetta.
Ein Schweizer Familienunternehmen seit 1989.
Samstag, 31. Oktober 2015 von 10.00 - 16.00 Uhr
30 Jahre ARGO Luvratori Surselva
TAG DER OFFENEN TÜR
Sind Sie neugierig, was aus dem einst kleinen Betrieb geworden ist? Dann freuen wir uns,Sie bei uns begrüssen zu dürfen.
Geschätzte Kunden!
Wir freuen uns, Ihnen unseren SPAR Supermarkt in Ilanz vorstellen zu dürfen. Wir bieten eine breite
Markenvielfalt und fördern Produkte aus der Nachbarschaft, wie zum Beispiel Fleischwaren von der
Stadt Metzg Ilanz oder Milchprodukte der Puracenter AG – eine seit 1996 in der Lenzerheide bestehende
Molkerei, die bereits fünf SPAR Märkte betreibt. Von Qualitätsmarken bis zu Bio-Produkten finden Sie
alles bei uns. Das Sortiment wird laufend den Kundenbedürfnissen angepasst und erweitert.
Zur Eröffnung schenken wir Ihnen 10% auf das kira-Spielwarensortiment.
Wir freuen uns auf Ihren Besuch. Beat Candinas und das SPAR Team
Neueröffnung
11.00 Uhr
Live-Konzert Alexi & Marcus
13.00 Uhr
ARGO Luvratori Surselva
Asylweg 5
7130 Ilanz
Tel. 081 925 33 31
www.argo-gr.ch
Kassabonverlosung
Gewinnen Sie mit etwas Glück
Ihren Einkauf zurück. Es wird
ein Gewinner pro Tag gezogen,
die Auszahlung erfolgt in
SPAR Gift Cards.
Lenzerheidner Milch
Vollmilch / Milchdrink
1 Liter
statt 1.55
nur 1.20
Gemeinsam
gegen Krebs
Herzlichen Dank
für Ihre Spende.
PC 70-1442-0
–22%
FINANZ- UND
LOHNBUCHHALTUNG
Poulet ganz
statt 13.50
nur 6.95
–61%
www.krebsliga-gr.ch
SOLIDA
ab 10.30 Uhr Poulet vom Grill
Bauernvoressen
(Schwein)
tiefkühlgeeignet
kg
statt 18.–
nur 6.95
UNTERNEHMENSGRÜNDUNGEN
UND -SANIERUNGEN
UNTERNEHMENSBERATUNG
WIRTSCHAFTSPRÜFUNG
(REVISIONEN)
UND EXPERTISEN
Poulet halb
nur 3.95
FINANZBERATUNG
UND CONTROLLING
IMMOBILIENVERWALTUNGEN
STEUERBERATUNG
TREUHAND AG
ERBTEILUNGEN UND
NACHLASSVERWALTUNGEN
IMMOBILIENVERKAUF
UND- BEWERTUNG
Dieses Füllerinserat kostet
keine Spendengelder.
Donnerstag, 22. Oktober – Samstag, 24. Oktober
Ihr Treuhandspezialist in der Region
►
Liegenschaftsverwaltung
►
Liegenschaftsverkauf
►
Liegenschaftsbewertung
►
Steuerberatung
►
Wirtschaftsprüfung
►
Treuhand
►
WEB-Design
SEMINARI DA TAGLIA 2015
Sco cussegliaders da taglia dalla regiun envidein nus en Vus cordialmein ad ina sera
d‘informaziun en connex cun fatgs da taglia d‘ierta. Nus vulein mussar tgei influenzas
legalas e da taglia iertas han e co ina buna planisaziun sa influenzar las taglias. En
special vulein nus mussar tgei pusseivladads ch‘ei dat da surdar immobilias sut il
dretg d‘ierta.
Datum
Temps
Liug
Cuoz
Temas
Kindschi Röteli / Erdbeerlikör / Haselnusslikör /
Kandis Chrüter, 7 dl
Doppel-Kümmel, 1 Liter
SPAR verkauft keinen Alkohol an Jugendliche unter 18 Jahren.
Öffnungszeiten: Montag bis Freitag 7.00 – 18.30 Uhr · Samstag 7.00 – 17.00 Uhr
SPAR Supermarkt, 7130 Ilanz, Glennerstrasse 10, Tel. 081 925 23 81, Fax 081 925 23 83
43/2015 Solange Vorrat. Abgabe nur in Haushaltsmengen. Satz- und Druckfehler vorbehalten.
www.spar.ch
Gievgia, ils 29 d‘ october 2015
Allas 18.30 uras
Hotel Sax a Mustér / parcadis ein avon maun
ca. 1 1/2 ura
• Survesta sur dil dretg matrimonial e d‘ierta
(Ehe-, Güter- und Erbrecht)
• Pusseivladads da conderschidas (Testament und Erbvertrag)
• Tema special: Conderschida d‘ immobilias (Erben von Immobilien)
• Sco finiziun referescha Remo Huonder da Mustér, campiun svizzer
d‘ autos da cuorsa dalla categoria Time Attack, da siu onn da success.
Referents
Martin G. Cavegn, expert fiduziari cun diplom federal ed expert federal da revisiun
Pius Degonda, fiduziari d’immobilias cun diplom federal
Remo Huonder, campiun svizzer d‘autos da cuorsa dalla categoria Time Attack
Participonts Persunas privatas sco era clients dalla Solida Treuhand AG
Il diember da participonts ei limitaus
Annunzia
L’annunzia sa vegnir fatga per telefon 081 920 33 77 ni per mail sut
[email protected]
Cuosts
La participaziun ei gratuita
Alla fin dall’occurrenza offerin nus in pign aperitiv.
Ei legrass nus fetg d’astgar beneventar Vus a qull’occurrenza.
Culs megliers salids dil team da taglia dalla
SOLIDA Treuhand AG
Martin G. Cavegn - Pius Degonda - Chantal Widmer - Marie Theres Pally - Denise Monn
So frisch. So nah. So günstig.
Cordial engraziament
Caras Sursilvanas e cars Sursilvans
Cordial engraziament per Vossa confidonza e per Vies grond sustegn per
mei e per igl entir team dalla PCD.
Hauptsitz:
Niederlassung:
Via Alpsu 70, CH-7188 Sedrun
Via Sursilvana 18, CH-7180 Disentis/Mustér
Tel. +41 (0)81 920 33 77 l Fax: +41 (0)81 920 33 78
Tel.: +41 (0)81 920 33 88 l Fax: +41 (0)81 920 33 89
www.solidatreuhand.ch l [email protected]
www.solidatreuhand.ch l [email protected]
Mitglied TREUHAND │ SUISSE
Ihre Spende macht Marlènes
Leben leichter.
Grazia a Vies ferm sustegn astgel jeu
s’engaschar ulteriurs quater onns a Berna
per in ferm cantun Grischun. Miu resultat
d’elecziun ei per mei ina gronda honur
e dat motivaziun. Engraziel fetg da tut cor.
Schweizerische
Diabetes-Gesellschaft
www.diabetesuisse.ch
PC 80-9730-7
Herzlichen Dank für Ihr Vertrauen
und Ihre grosse Unterstützung für mich
und das ganze CVP-Team.
Lotto in Sevgein
Dank Ihrer starken Unterstützung darf ich
mich für weitere vier Jahre für ein starkes
Graubünden in Bern einsetzen. Mein Wahlergebnis ehrt und motiviert mich sehr.
Ein herzliches Dankeschön.
Samstag, 7.11.2015
um 20.00 Uhr
in der Mehrzweckhalle
Martin Candinas
Schweizerische Stiftung für das cerebral gelähmte Kind
www.cerebral.ch
www.cvp-gr.ch
Diabetes – was nun ?
19 Beratungsstellen in Ihrer Region
Spendenkonto: 80-48-4
Kassenöffnung um 19.15 Uhr
Herzlich lädt ein
Union da catschadurs Péz Fess
SURMEIR
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
15
La setgira è stada da s’accorscher
Pitia perveia dalla setgira
DA PEDER ANTONA BALTERMIA
„ Dumengia passada ò igl cantun
Grischun festivo la festa d’angraztgamaint per la raccolta. Digl reminent
festivescha igl Grischun chel de scu
sulet cantun dalla Svizra. E scu è la
raccolta stada igl 2015? La raccolta
digl fagn la stad 2015 ò gia dus varts. La
raccolta digl fagn grass è stada fitg bun­
ga, betg perveia dalla plievgia digl zar­
cladour e fanadour, ma igl matg è sto
pulit bletsch. Uscheia on igls pours pu­
dia piglier aint an en quantum sur la
media. Dapertot ins vaseva anc massa
ballas radondas tgi èn ena buna reserva
dasperas igl fagn ainten faner.
Gio durant igl taimp da fanar igl
meis da zarcladour è sto paca plievgia.
Anc pi extrem è chegl alloura sto igl fa­
nadour e vetiers è anc neida la caleira
durant ple u manc igl antier meis. Per
part èn igls pros nias bregns ed i duvra­
va pac tgi fiss ars tras la teila digl ta­
ratsch. An mintga cass per crescher ras­
deiv èn las cundiziuns stadas schletas e
la raccolta è er betg stada bunga, an
mintga cass en po sot la media. Ma, scu
menziuno, la bunga raccolta digl fagn
grass a tgesa e sen las aclas ò pudia cum­
pensar bagn en po. Siva digl avost èn las
relaziuns climaticas puspe sa norma­
lisadas. La caleira è tschassada ed adegna
puspe ègl pluia.
Igls êrs parevan bagn vedlonder. La
raccolta ò er savia succeder an bunas
cundiziuns, forsa ensatge pi bod tgi
oters onns. Igl quantum da grang ainten
las nossas regiuns è sto ensatge pi bass
tgi p. ex. igl onn avant. Er schi l’otezza
digl strom era ple u manc normala schi
eran tuttegna anc bleras speias veidas an
consequenza dalla mancanza da bletsch.
Ord vista dall’agricultura è la raccol­
ta stada an general cuntantevla.
Ainten iert: bugnier bler
Ainten la nossa regiun è la raccolta da
tiffels e verduras betg existenziala per
igls pours. Igl ple vign angal samno per
igl agen adiever. Tiffels è egna dallas vic­
tualias principalas tgi er igls privats met­
tan. Seia chegl ainten iert u ainten tgan­
vals. Tiffels cuntignan ava an ena part da
77%. Damais ègl betg ideal schi mantga
la plievgia. Ainten iert ins ò gia la pus­
sebladad da bugnier, sen êrs e tganvals
manc. Uscheia è la raccolta da tiffels sta­
da an media per 25% pi bassa tgi la me­
dia digls davos onns. Tiers chegl eran
blers tiffels pitost pitschens e savens ro­
gnous. Chegl ò er consequenzas sen igls
prietschs, vot deir tgi els sa movan agl
cunfegn soura.
La poma ò ainten las nossas otezzas
angal ena pitschna muntada. I sa tracta
cò principalmaintg da meila e peira.
Plantaschas tgi èn betg neidas bugnei­
das regularmaintg on gia bler pi paca
raccolta ed er las otras en po pi pac. Po­
ma consista er per ena gronda part dad
ava.
Per las verduras e salatas ainten iert
ègl er uscheia tgi ellas dovran relativa­
maintg bler’ava. Ed ainten iert ins ò gio
la pussebladad da bugnier regular­
Onns sitgs èn betg igls miglers per la raccolta.
maintg. Oz dattigl gio sistems e tecnicas
tgi ins stò mianc esser preschaint e tut­
tegna ins so procurar tgi igl iert survign
regularmaintg ava. Ed ossa ins pudess
pansar tgi cun bugnier avonda e cun igl
bung tgod digl fanadour tgi gl’è sto ins
vegia fitg bunas raccoltas or dad iert.
Chegl è per part uscheia, ma èn chellas
betg stadas bler pi grondas tgi oters
onns. Per l’egna èn las caleiratschas er
per verduras e salatas betg schi bungas.
Ed alloura dattigl anc en oter muteiv.
Cun bugnier savens igls ierts ed anturn
èn neidas da tot las varts an massa las gli­
PDS
maias. E schi ins allontanava ellas betg
sivamang on ellas piglia ena buna part
dalla raccolta u an mintga cass influen­
zo la qualitad cun magler tras dapertot
rosnas.
Er sitg ainten gôt
Antras las plantas vign igl taratsch digl
gôt schurmagea tgi la gleisch digl suglegl
reiva betg se directamaintg. Da l’oter
mang croda betg tant’ava segl taratsch.
Ed er ainten got dattigl tgossas tgi do­
vran pac’ava e tgossas tgi dovran
bler’ava. Tranter chellas tgossas tgi do­
vran bler bletsch èn igls bulias. Chels tgi
nous rimnagn per magler cuntignan
tranter 87% e 93% ava. E l’ava vess dad
esser cò cura tgi igl mizel sutteran ca­
tscha or igl fritgal, chegl tgi nous num­
nagn bulia. Schi gl’è chel mument tgi las
cundiziuns èn bungas bletsch, alloura
dattigl blers bulias e schi gl’è pitost sitg,
dattigl pi pacs. Chesta stad, la sagonda
mesadad da fanadour e l’antschatta
avost, ègl sto fitg sitg e cotras ègl do pacs
bulias. Betg angal chellas sorts tgi vi­
gnan rimnadas igl pi savens, ma ansom­
ma ègl sto an general pacs bulias. Ni ain­
ten gôt ni sen las pastgiras ni segls pros.
Bulias ins ò alla finala catto angal sen
costeras pi umidas betg schi tutgeidas
digl suglegl. Essend tgi gl’è er pluia cun
grondas differenzas regiunalas, uscheia
è er stada ena gronda differenza ainten
la raccolta digls bulias.
Ensatge oter tgi crescha per gronda
part ainten gôt è igl fletom. Chel è an
general betg schi sensibel sen differenzas
climaticas. Igl fretg digl fletom scu tal
cuntigna er ena gronda part ava ed è co­
tras er dependent da bletsch. Chegl va­
la per fraias ed omgias selvatgas, per
froslas, pizochels e ghiglidras. An gene­
ral ègl sto pi pac fletom tgi oters onns.
Cò dattigl er excepziuns, pertge ainten
gôt dattigl adegna vals e spondas tgi èn
preservadas digl tgod e noua tgi tanscha
magari angal cun la ruada per aveir
bletsch avonda.
Sur igl antier ins pò deir tgi seia sto
chest onn pitost pi paca raccolta perveia
dalla setgira.
RECLAMA
e
l
l
o
v
Sinn hrung
E rnä c h.
au
Alnatura Bio-Produkte gibts in ausgewählten Migros-Filialen, bei LeShop.ch und in Alnatura Bio-Supermärkten.
INSERATESCHLUSS:
Samstag-Ausgabe: Donnerstag, 8 Uhr
Dienstag-Ausgabe: Montag, 8 Uhr
Somedia Promotion
Sommeraustrasse 32, 7007 Chur
Telefon 081 255 58 58, Fax 081 255 58 59
Agenturen in Ilanz, Lenzerhei de und Thusis
IM INTERNET AUFRUFBAR UNTER:
südostschweizjobs.ch
Unsere Mandantin, die WSW Feinblechtechnik AG zwischen Zürich- und WaUnsere
Mandantin,
die
WSW Feinblechtechnik
zwischen
und
lensee, entwickelt
und
produziert
Feinblechteile mitAG
spezifisch
aufZürichdas KunWalensee,
entwickelt
und produziert
Feinblechteile
spezifisch
das
denbedürfnis
abgestimmten
Produktionsverfahren.
Als mit
Ergänzung
desauf
kleiKundenbedürfnis
abgestimmten
Produktionsverfahren.
Ergänzung
des
nen und feinen Teams
suchen wir eine
begeisterungsfähigeAls
Person
mit exzelkleinen
und feinenals
Teams suchen wir eine begeisterungsfähige Person mit
lenten Fähigkeiten
exzellenten Fähigkeiten als
CNC Programmierer mit Blecherfahrung (m/w) 100%
DIE SKISCHULE.
CNC-Programmierer mit Blecherfahrung (m/w) 100%
Aufgrund der von Ihnen geführten technischen Abklärungen mit Kunden erstellen Sie der
Stücklisten,
Arbeitspläne
Angebote. Abklärungen
Die abgewickelten
VoluAufgrund
von Ihnen
geführtenund
technischen
mit Kunden
menmodelle
Sie dann für die
Laser-Die
und abgewickelten
Abkantroboerstellen
Sieprogrammieren
Stücklisten, Arbeitspläne
undStanz-,
Angebote.
ter.
Volumenmodelle
programmieren Sie dann für die Stanz-, Laser- und Abkantroboter.
Sie bringen Erfahrung in der Blechbearbeitung (AVOR), in der CNC Programmierung
und idealerweise
auch in 3D CAD mit.
Uns ist
wichtig,
dass Sie
Sie
bringen Erfahrung
in der Blechbearbeitung
(AVOR),
in der
CNC-Programmit einemund
grossen
Flair für auch
IT auch
selbständig
Lösungen
finden.
mierung
idealerweise
in 3D
CAD mit.zu
Uns
ist wichtig,
dassZudem
Sie mit
kennengrossen
Sie sichFlair
mit MS
Office
idealerweise
mit ERP
aus. Zudem
Wenn Sie
einem
für IT
auchund
selbstständig
zuauch
Lösungen
finden.
kenbereits
Lean und
Management
haben,
dann
dasaus.
ein zusätzlinen
SieErfahrungen
sich mit MSmitOffice
idealerweise
auch
mitistERP
Wenn Sie
ches Plus.
bereits
Erfahrungen mit Lean Management haben, dann ist das ein zusätzliches Plus.
Wir suchen eine Macher- und Entdecker-Persönlichkeit, welche bereit ist sich
und suchen
die Produktionsprozesse
weiter zu entwickeln.welche
Dazu bereit
arbeiten
Wir
eine Macher- und stetig
Entdecker-Persönlichkeit,
ist,Sie
sich
gerne
exakt und stetig
kundenorientiert.
Wenn SieDazu
zudem
Veränderung
und
dieselbständig,
Produktionsprozesse
weiterzuentwickeln.
arbeiten
Sie gerne
als Arbeitsinhalt
verstehen
können, dann suchen
selbständig,
exakt
und kundenorientiert.
Wennwir
SieSie!
zudem Veränderung als
VA L S
SKISCHULE VALS
Wir suchen für die
Wintersaison 2015/16
(19. 12. 2015 – 3. 4. 2016)
• SkilehrerInnen Vollzeit/Teilzeit
für die Kinderskischule
• Ski-/SnowboardlehrerInnen Teilzeit
Arbeitsinhalt verstehen können, dann suchen wir Sie!
Begeistert Sie eine solche Herausforderung?
Begeistert Sie eine solche Herausforderung?
Dann senden Sie Ihr Bewerbungsdossier bitte mit Foto an Marc Bürgi
([email protected]).
Wir garantierenbitte
Ihnen
absolute
Dann
senden Sie Ihr Bewerbungsdossier
mit
Foto anDiskretion.
Marc Bürgi
([email protected]). Wir garantieren Ihnen absolute Diskretion.
Informationen bei Visit Vals
Tel. 081 920 70 70 • [email protected]
Garage Schnoz&Berther AG
Immer für Sie da
Für unseren Garagenbetrieb in Disentis /Mustér suchen
wir per sofort oder nach Übereinkunft einen qualifizierten
Zur Ergänzung unseres Teams in Silvaplana / St. Moritz suchen wir per sofort oder nach Vereinbarung eine/n
AutomoBilmechAtroniker
Bauingenieur/in
Aufgabengebiet: Ausführen von Reparatur-, Wartungsund Diagnosearbeiten an Kunden- und Gebrauchtwagen,
Aufbereiten von Occasionsfahrzeugen.
(80 – 100%, Projekt- und Bauleiter, Stv. Bereichsleiter Tiefbau)
Sie bearbeiten mit unserem fachlichen Rückhalt selbstständig interessante Projekte in allen
Sparten des Tiefbaus: Strassen- und Bahnbau, Wasserversorgungen, Beschneiungen, Kläranlagen / Kanalisationen sowie Altlastensanierungen.
<wm>10CAsNsjY0MDQ307UwMLIwNAYAzqyIiw8AAAA=</wm>
<wm>10CFWKOw7DMAzFTiTjPckfqR6DbEaHIruXoHPvP8XpFhCcyDF6Sfi77e9j_3SCrYpDndYtIlUvXRGp1byiLlheCFPW5vnxCw3ZgHk_QohiIsQobDPM0-_8Xsn4hklyAAAA</wm>
Es erwarten Sie ein freundlicher, mit modernsten Arbeitsmitteln eingerichteter Arbeitsplatz und
fortschrittliche Arbeitsbedingungen in einem motivierten und dynamischen Team.
Die Sprachkenntnisse Deutsch und Italienisch werden für die Anstellung vorausgesetzt.
Wir freuen uns auf Ihre schriftliche Bewerbung per E-Mail. Vollste Diskretion wird zugesichert.
Für Fragen stehen wir Ihnen gerne auch telefonisch zur Verfügung.
Marco Tschenett
081 838 77 04
[email protected]
www.caprez-ing.ch
Zur Ergänzung unseres Teams in Silvaplana / St. Moritz suchen wir per sofort oder nach Vereinbarung eine/n
Bauzeichner/in oder Bautechniker/in
(80 – 100%)
Sie unterstützen uns bei interessanten Projekten in allen Sparten des Tiefbaus: Strassen- und Bahnbau,
bei Wasserversorgungen, Beschneiungen, Kläranlagen / Kanalisationen sowie Altlastensanierungen
<wm>10CAsNsjY0MDQ307UwMLIwNAQA4s2GZQ8AAAA=</wm>
<wm>10CFWKKw6AMBAFT7TNe9vfLpUERxAEX0PQ3F9RcGQyamZdWw74nJftWPZGsBYxqJEtuodiudE8uHJEHTBPcI5uTL9fGJEi0N9HCFF0uLBKZLek4T6vB2VKw15yAAAA</wm>
Es erwarten Sie ein freundlicher, mit modernsten Arbeitsmitteln (CAD) eingerichteter Arbeitsplatz und
fortschrittliche Arbeitsbedingungen in einem motivierten und dynamischen Team.
Wir bieten ihnen: Kleines Team in familiärem Betrieb,
interessantes Aufgabengebiet, Verantwortung und
Selbstständigkeit, zeitgemässe Entlöhnung, gute Sozialleistungen.
Wir erwarten: Abgeschlossene Lehre als AutomobilMechatroniker, selbstständiges und speditives Arbeiten,
einige Jahre Berufserfahrung, von Vorteil markenspezifisch VW/Audi, mechanische und diagnostische
Fähigkeiten, freundliches und kundenorientiertes
Verhalten, ein gutes Mass an Einsatzbereitschaft.
Für weitere Infos stehen wir gerne zur Verfügung.
Wir freuen uns auf Ihre Bewerbung mit Foto.
Garage Schnoz & Berther AG
Via Sursilvana 4, Postfach 21, 7180 Disentis /Mustér
Telefon 081 947 55 55, www.schnoz-berther.ch
Diabetes – was nun ?
19 Beratungsstellen in Ihrer Region
Schweizerische
Diabetes-Gesellschaft
www.diabetesuisse.ch
PC 80-9730-7
Die Sprachkenntnisse Deutsch und Italienisch werden für die Anstellung vorausgesetzt.
Wir freuen uns auf Ihre schriftliche Bewerbung per E-Mail. Vollste Diskretion wird zugesichert. Für Fragen
stehen wir Ihnen gerne auch telefonisch zur Verfügung.
Marco Tschenett
081 838 77 04
[email protected]
www.caprez-ing.ch
Im Schneewunderland in der Winterdestination LAAX lernen
schon die Kleinsten mit viel Spass kinderleicht Ski fahren. Hier
erleben die Kinder ein unvergessliches Abenteuer mit dem Zauberer Ami Sabi und seinen Freunden.
Für die Wintersaison 2015/2016 suchen wir Sie als
Unterstützung für unseren Ami Sabi
Die dem SAH Zentralschweiz angegliederte «Fachstelle Bildung im
Strafvollzug BiSt» sucht per 1. Januar 2016 oder nach Vereinbarung
eine Lehrperson Basisbildung im Strafvollzug, 80%
für das Unterrichten von Gefangenen in der Strafanstalt Saxerriet (SG).
Sie begleiten den Ami Sabi in die drei Schneewunderländer Flims,
Laax sowie Falera und unterstützen ihn bei den verschiedenen
Ritualen.
Sie können Gitarre oder ein anderes Instrument spielen und
stehen am Montag, Mittwoch und Freitag jeweils vormittags von
ca. 09.00 bis ca. 12.00 Uhr zur Verfügung.
Haben Sie Lust, in unserem Team mitzuarbeiten und mit Ihrem
Beitrag den Aufenthalt unserer kleinen Gäste zu einem unvergesslichen Erlebnis zu machen?
Sie verfügen über ein Lehrer/innenpatent, vorzugsweise für die
Sekundarstufe I. Sie haben Erfahrung im Unterrichten von Deutsch,
Mathematik, Informatik und allgemeinbildenden Themen.
Für telefonische Auskünfte zu der Position stehen wir Ihnen gerne
zur Verfügung. Wir freuen uns auf Ihre Kontaktnahme.
Weitere Informationen sind zu finden unter www.bist.ch.
Weisse Arena Gruppe
Hans-Peter Casutt, Casa Prima, CH-7032 Laax
Tel. +41 (0)79 379 13 01
e-mail: [email protected]
www.laax.com, www.weissearena.ch
Gesucht
Servicemitarbeiterin
Zur Ergänzung unseres Teams suchen
wir für die Wintersaison 2015/16
stundenweise eine freundliche,
aufgestellte Servicemitarbeiterin
50% bis 60%.
Arbeitszeit ca. 18.00 bis 22.30 Uhr.
Sind Sie Interessiert?
Dann zögern Sie nicht,
Ihre vollständigen Bewerbungsunterlagen an folgende Adresse zu senden:
Corinne Panier
Rest. Adler
Meierhof 31
7134 Obersaxen.
Für weitere Fragen steht
Corinne Panier,Tel. 081 933 19 04,
zur Verfügung.
Ich bin Krankenpflegerin
und mache Pflege zu Hause,
Haushaltsarbeiten, Gartenarbeiten
sowie kleine Schneeräumungen.
Besitze einen Führerschein und würde
mich freuen, wenn ich Ihnen den Alltag
ein wenig erleichtern kann. Besoldung
nach Absprache und je nach Arbeit.
Interessenten melden sich bitte an:
Telefon 079 396 76 58.
Für unseren vielseitigen Betrieb suchen wir
ab 1. Februar 2016 oder nach Vereinbarung einen
Chauffeur Kategorie C/E
Tag für Tag kommen wir gemeinsam voran. Die Rhätische Bahn ist eine Erfolgsgeschichte. Seit 125 Jahren ist sie als grösste Alpenbahn der Schweiz in einer einzigartigen Gebirgslandschaft unterwegs. Ihre Top-Marken Glacier- und Bernina
Express sind weltbekannt. 1’500 Mitarbeitende sorgen rund um die Uhr dafür,
dass die Züge als Rückgrat des öffentlichen Verkehrs pünktlich und sicher rollen.
Wir suchen den/die neue/n
RhB-Direktor/in
Ihre Hauptaufgaben
Wollen Sie die Gesamtführung übernehmen, gemeinsam mit der Geschäftsleitung
unsere vorwärtsorientierte Erlebnisbahn gezielt weiterentwickeln, unsere Position
im Regionalverkehr stärken, die Mittel sorgfältig und optimal einsetzen, die geplanten Projekte schrittweise realisieren sowie als Impulsgeber mit Mitarbeitenden,
Partnern und Lieferanten in einem anspruchsvollen Verkehrsumfeld tragfähige
Lösungen bewirken?
Ihre Qualifikationen
Sie sind kundenorientiert und mit der Welt des öffentlichen Verkehrs und des
Tourismus gut vertraut. Sie verfügen über langjährige Erfahrung in der Unternehmensführung oder als Mitglied in Geschäftsleitungen. Sie involvieren Mitarbeitende und Führungskräfte stufengerecht und übernehmen Verantwortung. Neben
Ihrer gewandten Ausdrucksfähigkeit in Deutsch verfügen Sie über Kenntnisse in
den Landessprachen, insbesondere Italienisch, und sprechen Englisch. Zudem
möchten Sie in Graubünden zuhause sein.
Stefan Engler, Verwaltungsratspräsident RhB, beantwortet gerne Ihre Fragen
([email protected]).
Ihre vollständige Bewerbung richten Sie bitte an:
Matias Bänziger
Sekretär des Verwaltungsrates
Vermerk „Vertraulich – RhB-Direktor/in“
Bahnhofstrasse 25
7002 Chur
als Ablöser auf diversen Fahrzeugen. ADR/SDR-Ausbildung ist von Vorteil. Deutsch in Wort und Schrift wird
vorausgesetzt.
Initiativen Interessenten bietet sich eine interessante,
abwechslungsreiche und ganzjährige Arbeitsstelle.
Für weitere Auskünfte wenden Sie sich während den
üblichen Bürozeiten an Gion Candreja oder Christian
Casutt, Tel. 081 920 04 04.
(Anrufe anderer Zeitungen nicht erwünscht.)
Interessenten senden Ihre Bewerbungsunterlagen bitte
an untenstehende Adresse.
Candreja AG
Via Isla 7 | 7151 Schluein
Tel. 081 920 04 04
www.candreja.ch
Transporte Muldenservice Kanalreinigung Brennstoffe Hydraulikservice
Willst du lernen,
wie man eine Zeitung
produziert?
Informationen für Lernende unter www.grafischeberufe.ch
Jetzt Arbeitsmarkt checken!
facebook.com/Suedostschweizjobs
Trin-Dorf
Sehr schöne Dachwohnung
4 ½-Zimmer, mit 105 m2 Wohnfläche
Verkaufspreis CHF 810 000.–
In einem neu erstellten Wohnhaus mit drei Einheiten
verkaufen wir eine geräumige und lichtdurchflutete
Dachwohnung mit einer traumhaften Aussicht an unverbaubarer Lage mitten im alten Dorfteil.
Höchste Ansprüche in der Auswahl der Materialien,
unterschiedliche Raumhöhen und Belichtungen sowie
klare Linien und Bezüge untermalen die Qualitäten
der einzelnen Räume.
Von Privat zu
kaufen gesucht
Zu verkaufen in Ilanz
Parzelle 172
3-Familien-Haus mit Stall
BJ 1926, Gesamtfläche 807 m²
Fr. 1 500 000.– (Verhandlungspreis)
Angebote sind zu richten an:
Chiffre 734525, Somedia Promotion,
Postfach 491, 7007 Chur
Maiensäss
Zu pachten gesucht
Landwirtschaftsland ab 2016
in der Surselva.
Region Lugnez Ilanz Obersaxen
Tel. 076 477 36 77
079 751 40 22
Rueun
Zu vermieten per sofort neue,
grosse ( 78m2)
2½-Zimmer-Wohnung
mit Galerie, Estrich, Balkon u. PP
Fr. 1250.– inkl. NK
neue, grosse ( 139 m2)
4½-Zimmer-Wohnung
mit überdeckter Terrasse, Estrich und PP
Fr. 1950.– inkl. NK. Keine Haustiere.
HAUS IN ASCONA
Telefon 079 611 12 46
direkt vom Besitzer zu verkaufen
Nähe Zentrum, 6. Zimmer, grosser
Wohnraum über 2. Stockwerke mit
Galerie, 4 Nasszellen, bis zu 5
2
Parkplätze, sehr ruhig, 333 m
2
Wohnfläche, 521 m Land.
Preis Fr. 2'685'000.-. Bitte keine
Makleranrufe.
Auskunft Tel. 079 415 46 34 oder
091 743 34 34
e-mail: [email protected]
In Lumbrein zu vermieten oder zu
verkaufen ab sofort oder nach
Vereinbarung in 2-Fam.-Haus
<wm>10CAsNsjY0MDAy0bU0MDMxMwIABZ6aGQ8AAAA=</wm>
Sämtliche Ausbauwünsche können berücksichtigt
werden. Die Wohnung ist bezugsbereit ab anfangs
Dezember 2015 oder nach Vereinbarung.
Wir freuen uns auf Ihre Kontaktaufnahme:
[email protected] oder Telefon 079 345 83 53
Über 20 Jahre Erfahrung. Diskretion sicher.
Sofort-Ankauf schnell und unkompliziert
oder Vermittlung im Auftragsmandat
[email protected]
www.buendner-immobilien.ch
<wm>10CFXKqw6AMBBE0S_aZma3TypJXYMg-BqC5v8VBYe46p7ea3D4Wtt2tL0SUC8F0UetDOYKc6VFly3NqVQwLOR0Kfj080KDN2C8RghRDlJQBDqywd3n9QDVq-wxcgAAAA==</wm>
4½-Zimmer-Wohnung
mit Balkon, Garten
und 2 Autoabstellplätzen.
Fr. 850.– inkl. NK.
Telefon 079 798 24 73
In Laax zu vermieten ab sofort
oder nach Vereinbarung schöne
WE RTE ERHA LTEN
3½-Zimmer-Wohnung
Fr. 1480.– inkl. NK und Garage.
Tel. 077 450 01 99
TRUN
eine geräumige und schöne 4.5-ZimmerWohnung mitten im Zentrum von Trun,
mit Blick auf die umliegende Bergwelt
CHF 220 000.–
SURREIN/SURSELVA
ein schönes, traditionelles Zweifamilienhaus, an schöner und ruhiger Lage mit
Garten, Garage und Stallanbau
ab CHF 350 000.–
inkl. Garage
BREIL/ BRIGELS
inmitten des idyllischen Dorfes Brigels
entsteht das exklusive Dreifamilienhaus
«Ruast» mit zwei 4.5-ZimmerWohnungen
PARADIESGÄRTLI
DER SPATENSTICH IST
ERFOLGT!
Jetzt entsteht Ihr neues Zuhause –
die schöne Überbauung «Paradiesgärtli» in Ilanz/Glion.
Lassen Sie sich von einem grosszügigen
Raumangebot, lichtdurchflutetem Wohnraum und hochwertigem Innenausbau
begeistern. Wir freuen uns, Sie beim Kauf
einer 2.5- bis 5.5-Zimmer-Wohnung
begleiten zu dürfen.
ab CHF 380 000.–
Tiefgaragenplatz à 35 000.–
FALERA
an ruhiger, sonniger und unverbaubarer
Aussichtslage entsteht das Wohnhaus «Curtgin» mit attraktiven 3.5- und
4.5-Zimmer-Wohnungen
ab CHF 750 000.–
Zu vermieten in
Castrisch
2½-Zi.-Parterre-Wohnung
Ruhige Lage, sep. Küche,
Autoeinstellplatz.
Telefon 081 925 21 49
LAAX
«Mira il lag», an unverbaubarer Aussichtslage stehen zum Verkauf: eine 3.5- und
zwei 4.5-Zimmer-Wohnungen mit grosszügiger und schöner Raumaufteilung
ab CHF 900 000.–
OBERSAXEN/AFFEIER
eine gemütliche und hübsche 2-ZimmerWohnung mit herrlicher Aussicht an
sonniger, ruhiger Lage
ab CHF 1 110 000.–
Garagenplatz
à CHF 40 000 .–
CHF 280 000.–
inkl. Einrichtungen
und Garage
Schnaus
Zu vermieten
grosse 2½-Zimmer-Wohnung
mit Gartensitzplatz
Holzofenheizung (Holz wird geliefert)
Mietbeginn nach Vereinbarung
Miete Fr. 690.– inkl. NK
ausser Strom und Telefon
Tel. 079 335 61 55
Telefon • ChaT • Mail
immobilias.ch · Poststrasse 1 · 7130 Ilanz · Tel. 081 925 17 17 · [email protected] · www.immobilias.ch
Leserangebot
«Spatz und Engel» –
grosse Schweizer Tournee
Am 5. November findet die Theater-Show im «Kreuz» in
Jona statt. Mit der ABOPLUS-Karte profitieren Sie von einer
Ticketreduktion von 20% auf alle Kategorien.
Die legendärsten Chanson-Sängerinnen
aller Zeiten sind zurück! Die WalenseeBühne präsentiert das Bühnenwerk des
Jahres: «Spatz und Engel». Eine bewegende Geschichte – ein Theaterstück mit den
grössten Songs – über die innige Freundschaft und wahre Liebe zwischen Edith Piaf
und Marlene Dietrich. Geniessen Sie ihre
grössten Hits, lassen Sie sich mitreissen
von packender Live-Musik und tauchen Sie
ein in die Lebens- und Liebesgeschichte
zweier Legenden.
Weitere Infos: www.spatzundengel.ch
Vorverkauf
Telefonisch: 0900 717 717 (CHF 1.19/Min.)
Stichwort «ABOPLUS» und Angaben Ihrer
ABOPLUS-Nummer.
Online: www.spatzundengel.ch. Buchen
Sie Ihre Plätze über den Button «Tickets».
Wählen Sie Ihr Wunschdatum und auf dem
Saalplan Ihre Plätze aus. Im Warenkorb geben Sie unter «Promotionen einlösen» das
Stichwort «ABOPLUS» ein und klicken auf
«Verwenden». Der Rabatt von 20 Prozent
wird auf die gebuchten Tickets (max. 2
Tickets) übertragen. Danach können Sie
weiter zur Kasse. Bitte beachten Sie, dass
das Stichwort korrekt eingetragen wird,
damit der Rabatt abgezogen werden kann.
Ticket
Reduktion
20%
Attraktive Angebote
Mit der ABOPLUS-Karte profitieren
Abonnenten von attraktiven Angeboten
und Vergünstigungen.
20% Rabatt in den Kategorien 1 bis 3 (nicht kumulierbar mit anderen
Rabatten/max. 2 Tickets pro Buchung) inkl. Systemgebühr und MwSt.,
exkl. allfälliger Bearbeitungsgebühr. Tickets so lange Vorrat.
Weitere Informationen
Telefon 0844 226 226
E-Mail [email protected]
TELEVISIUN VENDERDI
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
SRF 1
SRF ZWEI
ARD
ORF 1
SAT 1
6.30 News mit Wetterkanal 9.00 Entwicklungshilfe. Dokumentarfilm (F 2015)
9.50 Grundlagen der Mathematik
10.00 nano 10.35 Kulturzeit 11.15
Universum 12.15 Mini Beiz, dini Beiz
12.45 Tagesschau mit Meteo 13.15
Glanz & Gloria 13.30 In aller Freundschaft 14.25 Aeschbacher 15.20
Reporter 15.50 Einstein 16.30 Dance
Academy 16.55 myStory 17.30
Guetnachtgschichtli 17.40 Telesguard
18.00 Tagesschau mit Meteo 18.15
Mini Beiz, dini Beiz 18.40 Glanz & Gloria 19.00 Schweiz aktuell 19.25 SRF
Börse 19.30 Tagesschau mit Meteo
6.00 Drei auf zwei 8.50 Dance
Academy 9.15 Tschanz mit allem
9.35 Immer wieder Jim 10.00 In
aller Freundschaft 10.50 Wege zum
Glück 11.40 Bianca – Wege zum Glück
12.25 Immer wieder Jim 12.50
Magnum 13.45 Emergency Room –
Die Notaufnahme 14.35 Monk 15.25
SOKO Leipzig. Tödliche Falle 17.10 Die
Entstehung grosser Kulturen 18.00
Die 101 grössten Erfindungen der
Geschichte 18.30 Nigelnagelneu. Acht
Köpfe, ein Wohnzimmer / Bastelatelier,
Heimkino und Partyraum 19.30 Two
and a Half Men. Das Traumpaar
5.00 Kontraste 5.30 Morgenmagazin
9.00 Tagesschau 9.05 Rote Rosen
9.55 Sturm der Liebe 10.45 Um
Himmels Willen. Die grosse Liebe
11.35 Elefant, Tiger und Co. 12.00
Tagesschau 12.15 ARD-Buffet 13.00
Mittagsmagazin 14.00 Tagesschau
14.10 Rote Rosen 15.00 Tagesschau
15.10 Sturm der Liebe 16.00 Tagesschau 16.10 Giraffe, Erdmännchen &
Co. Flink, wendig und gewitzt – Wie fängt
man eine Zwergmanguste? 17.00
Tagesschau 17.15 Brisant 18.00
Live: Quizduell 19.45 Sportschau vor
acht 19.55 Börse vor acht
8.05 Türkisch für Anfänger 8.25
Bezaubernde Jeannie 8.50 Die Nanny
9.15 Gilmore Girls 9.55 Drop Dead
Diva 10.40 Muppets aus dem All.
Komödie (USA 1999). 12.00 Gilmore
Girls 12.45 Drop Dead Diva 13.25
Die Nanny 13.50 Raising Hope 14.10
Mike & Molly 14.35 Malcolm 15.00
How I Met Your Mother 15.40 The Big
Bang Theory 16.20 ZIB Flash 16.25
Malcolm 16.45 How I Met Your Mother
17.30 Two and a Half Men 17.55 ZIB
Flash 18.00 Die Simpsons 18.55 The
Big Bang Theory 19.45 ZIB Magazin
19.54 Wetter mit ZIB 20
5.30 Live: Sat.1-Frühstücksfernsehen.
Talk: Vom Schokomädchen zur Erotikautorin / Talk: Wochenhighlights. Aktuelle
Information, entspannter Talk, kontroverse Diskussionen, Service, Prominente
und viel gute Laune. 10.00 Teletip Shop
11.00 move2fit 12.00 Richter Alexander Hold 14.00 Auf Streife 15.00
Auf Streife – Die Spezialisten 16.00
Anwälte im Einsatz 17.00 Mein dunkles
Geheimnis 17.30 Schicksale. Im Kreuzfeuer der Liebe 18.00 In Gefahr – Ein
verhängnisvoller Moment. Selina – Falscher Verdacht / Julia – Mein krimineller
Chef 19.55 Die Fahrschüler (2).
20.05 SRF bi de Lüt. Landfrauenküche (5/8): Esther Rindisbacher, Sumiswald BE
21.00 Die Bodensee-Polizei (2).
Rettung in letzter Sekunde
21.50 10vor10 mit Meteo
22.25 Arena. Schweiz – EU: Wie
weiter nach den Wahlen?
Mit Christa Markwalder
(Nationalrätin FDP/BE), Eric
Nussbaumer (Nationalrat SP/
BL), Thomas Minder (Ständerat parteilos/SH), Roger
Köppel (Nationalrat SVP/ZH)
23.45 Tagesschau Nacht
0.05 Der Adler ist gelandet. Kriegsfilm (GB 1976). Mit Michael
Caine, Donald Sutherland
20.00 Die etwas anderen Cops.
Komödie (USA 2010). Mit Will
Ferrell, Mark Wahlberg, Eva
Mendes. Regie: Adam McKay
21.50 Keine 3 Minuten – Die
Kinokritik für Eilige. Magazin.
Filmstart diese Woche:
«The Last Witch Hunter»
22.00 Creature Comforts America.
Puppentrickserie. Zoo
22.20 sportaktuell.
23.10 Collateral. Actionthriller (USA
2004). Mit Tom Cruise, Jamie
Foxx, Jada Pinkett-Smith.
1.15 Die etwas anderen Cops.
Komödie (USA 2010)
3.00 Collateral.
Actionthriller (USA 2004)
20.00 Tagesschau. Mit Wetter
20.15 Reiff für die Insel – Katharina
und der grosse Schatz.
TV-Komödie (D 2015).
Mit Tanja Wedhorn, Jan-Gregor Kremp, Oliver Mommsen.
Regie: Anno Saul
21.45 Tagesthemen. Mit Wetter
22.00 Tatort. Krimireihe (D 2014).
Der Hammer.
Mit Axel Prahl, Jan Josef
Liefers, Milan Peschel
23.30 Mankells Wallander: Heimliche Liebschaften.
TV-Kriminalfilm (S/D 2006).
1.00 Nachtmagazin
1.20 Cash Truck – Der Tod fährt
mit. Drama (F 2004).
20.15 Great Moments. Info &
Comedy. Mit Juergen Maurer,
Maria Köstlinger, Nicholas
Ofczarek, Sebastian Brauneis,
Andi Wojta, Alex Fankhauser
22.15 ZIB Flash
22.25 Was gibt es Neues?
Show. Mit Michael Niavarani,
Eva Marold, Leo Lukas, Uli
Beimpold, Viktor Gernot,
Kabarettduo «Ohne Rolf
23.10 Formel 1
0.05 ZIB 24
0.25 Fussball. Erste Liga
0.45 Tennis
1.30 Fernsehküche. Show. Helmut
Misak kocht Wiener Schnitzel
1.50 Kochstammtisch. Show.
20.15 The Voice of Germany.
Show. Blind Audition (4/8).
Jury: Smudo, Michi Beck,
Stefanie Kloss, Andreas Bourani, Rea Garvey. Mod.: Thore
Schölermann, Lena Gercke
22.30 Knallerfrauen. Sketch-Comedy mit Martina Hill
23.30 The Voice of Germany.
Show. Jury: Smudo, Michi
Beck, Stefanie Kloss, Andreas
Bourani, Rea Garvey.
1.30 Knallerfrauen. SketchComedy mit Martina Hill
2.20 Sechserpack. Heiraten / Erotik und Sex / Feiern & Feste.
3.30 Die dreisten drei –
Die Comedy-WG.
VOX
PRO 7
ZDF
ORF 2
RTL
7.05 Hilf mir doch! 8.10 Verklag mich
doch! 11.10 vox nachrichten 11.15
Monk 12.10 CSI: NY. Im Jahr des Affen
13.00 Crossing Jordan – Pathologin
mit Profil. Blut und Tränen 13.55 CSI:
Miami. Würgemale 14.55 Shopping
Queen 16.00 4 Hochzeiten und eine
Traumreise 17.00 Mein himmlisches
Hotel. Tag 5: Finale/Rhein-Mosel-Region
18.00 mieten, kaufen, wohnen 19.00
Das perfekte Dinner – Wunschmenü
7.30 2 Broke Girls 8.20 How I Met
Your Mother 9.15 Teletip Shop 11.30
Mike & Molly 11.55 Two and a Half
Men 13.15 2 Broke Girls 14.10 How I
Met 15.35 The Big Bang Theory 17.00
Live: taff. Make-up-Meisterschaften /
Faszination Flohmarkt / Bonnie und
Steffi go Russia (4) 18.00 Faces Studio
(3) 18.10 Die Simpsons. Der gestohlene
Kuss / Simpson und Gomorrha 19.05
Galileo. MWW – von oben (2)
5.30 Live: Morgenmagazin 9.00
heute Xpress 9.05 Volle Kanne 10.30
Rosenheim-Cops 11.15 SOKO Wismar
12.10 drehscheibe 13.00 Mittagsmagazin 14.00 heute – in Deutschland
14.15 Die Küchenschlacht 15.05
Deutschlands bester Bäcker 16.10
SOKO Wien 17.00 heute 17.10 hallo
deutschland 17.45 Leute heute 18.05
SOKO Kitzbühel 19.00 heute 19.20
Was nun, Herr Seehofer? 19.40 Dr. Klein
12.20 Unterwegs beim Nachbarn
12.50 Seitenblicke 12.55 Wetterschau
mit ZIB 13.15 heute mittag 14.00
Frisch gekocht 14.25 Tessa – Leben für
die Liebe 15.10 Sturm der Liebe 16.00
Die Barbara-Karlich-Show 17.00 ZIB
17.05 heute österreich 17.30 heute
leben 18.30 heute konkret 18.51 heute infos und tipps 19.00 Bundesland
heute 19.23 Wetter aus dem Bundesland mit Zeit im Bild mit Wetter
8.30 Gute Zeiten, schlechte Zeiten
9.00 Unter uns 9.30 Betrugsfälle
10.00 Die Trovatos – Detektive
decken auf 12.00 Punkt 12 14.00 Der
Blaulicht Report 15.00 Verdachtsfälle
Spezial 16.00 Verdachtsfälle 17.00
Betrugsfälle 17.30 Unter uns 18.00
Explosiv – Das Magazin 18.30 Exclusiv – Das Star-Magazin 18.45 RTL
aktuell 19.05 Alles was zählt 19.40
Gute Zeiten, schlechte Zeiten
20.00 Prominent!
20.15 Law & Order: Special Victims
Unit. Krimiserie. Minderjährig
21.15 Law & Order: Special Victims
Unit. Krimiserie. Fleisch
22.10 Law & Order: Special
Victims Unit. Krimiserie.
Brandgefährlich
23.05 Law & Order: Special Victims
Unit. Krimiserie. Demenz
0.00 vox nachrichten
0.20 Law & Order: Special
Victims Unit. Krimiserie
1.55 Medical Detectives – Geheimnisse der Gerichtsmedizin.
Dokumentationsreihe. Unter
den Augen der Kirche / Tatorte / Mord ohne Motiv
20.15 Stirb langsam – Ein guter Tag
zum Sterben. Actionthriller
(USA 2013). Mit Bruce Willis,
Jai Courtney, Sebastian Koch.
Regie: John H. Moore
22.25 Ausnahmezustand.
Actionfilm (USA 1998).
Mit Denzel Washington,
Annette Bening, Bruce Willis.
Regie: Edward Zwick
0.40 Universal Soldier.
Actionfilm (USA 1992).
Mit Jean-Claude Van Damme,
Dolph Lundgren, Ally Walker.
Regie: Roland Emmerich
2.35 Steven liebt Kino – Spezial.
Crimson Peak
2.45 ProSieben Spätnachrichten
20.30 Der Alte. Sündenfall
21.30 SOKO Leipzig.
Krimiserie. Lügen
22.15 heute-journal. Mit Politbarometer und Wetter
22.50 heute-show. Nachrichtensatire mit Oliver Welke
23.15 aspekte. Magazin.
Kampf der Klaviergiganten:
Chilly Gonzales meets Igor
Levit / Droge Zucker: Wird der
weisse Stoff bald illegal? /
Shakespeare im Kino: Eine
neue «Macbeth»-Verfilmung.
Gäste: Chilly Gonzales (Pianist), Igor Levit (Pianist)
0.00 heute+. Magazin
0.15 Neo Magazin Royale. Magazin.
20.05 Seitenblicke
20.15 Der Alte. Sündenfall
21.20 München 7 – Zwei Polizisten
und ihre Stadt. Krimiserie. Die
Wüstenblume
22.10 ZIB 2 mit Live: ZIB 2 History
23.05 Euromillionen
23.15 Universum History. Dokumentationsreihe. Österreich in
Farbe – Die Besatzungszeit
0.00 Columbo. Krimireihe (USA
1972). Wenn der Eismann
kommt. Mit Peter Falk, Dean
Jagger, Susan Howard
1.10 Im Angesicht des Verbrechens. Krimiserie. Rosen
fallen vom Himmel
2.00 München 7. Krimiserie
20.15 Die 2 – Gottschalk & Jauch
gegen ALLE. Show. Kandidaten: Thomas Gottschalk,
Günther Jauch
Blamage oder Sieg? Wer
gewinnt das Duell? Die ShowGiganten «Gottschalk-Jauch»
oder der beste der 500
Kandidaten?
0.00 RTL Nachtjournal
0.30 Bülent und seine Freunde (3).
Gäste: Dieter Nuhr, Thorsten
Havener, Ingmar Stadelmann
1.35 Die Trovatos – Detektive
decken auf. Doku-Soap
2.25 RTL Nachtjournal
2.55 «Stern»-TV
4.25 Das Strafgericht
TSR
RSI LA 1
KABEL 1
3 SAT
RTL 2
8.40 Entre ici et le paradis. Romance
(D/IRL 2014) 10.15 Euronews 11.00
Les feux de l'amour 11.40 Scènes
de ménages 12.10 Plus belle la vie
12.45 Le 12h45 13.15 Météo 13.25
Toute une histoire 14.35 L'histoire
continue 15.10 Columbo 16.45 Rex
17.40 Télé la question 18.00 Le court
du jour 18.10 Top Models 18.30 La
roue de la chance 18.55 Couleurs
locales 19.20 Météo 19.30 Le 19h30
9.40 Il filo della storia 10.30 Family
Law 11.15 Covert Affairs 12.00 Pausa pranzo 12.30 Telegiornale 12.40
Meteo regionale 12.45 Pausa pranzo
13.15 La vita secondo Jim 13.35
Blue Bloods 14.20 Numb3rs 15.05
Squadra speciale Cobra 11 16.00 Telegiornale Flash 16.05 Guardia costiera
16.55 Cuochi d'artificio 18.00 Telegiornale Flash 18.10 Zerovero 19.00 Il
quotidiano 19.45 Il rompiscatole
5.25 Mord ist ihr Hobby 7.10 Without
a Trace 8.10 Navy CIS 9.05 The Mentalist 10.05 Teletips Schweiz 11.00
Without a Trace 11.55 Numb3rs – Die
Logik des Verbrechens 12.55 Cold
Case 13.55 Navy CIS 14.55 The Mentalist 15.50 Live: News 16.00 Castle
16.55 Mein Mann macht das! 17.55
Mein Lokal, dein Lokal – Wo schmeckt's
am besten? 18.55 Achtung Kontrolle!
Einsatz für die Ordnungshüter
11.15 Teneriffa – Der Norden (1/2)
11.30 Sehen statt Hören 12.00 Himmel auf Erden – Im Reigen der Religionen
12.30 Der Kampf ums Kreuz 13.00
ZIB 13.20 Auf Expeditionsreise 14.05
Leben am Rande der Welt 14.50 Die
Teeroute (1-5/5). Geheimnisse des
ewigen China / Auf der legendären Teeroute – Im Herzen von Shangri-La / Auf
dem Dach der Welt 18.30 nano 19.00
heute 19.20 Kulturzeit
5.10 Grip – Das Motormagazin
5.50 Privatdetektive im Einsatz
7.55 Der Trödeltrupp – Das Geld liegt
im Keller 8.55 Frauentausch
10.55 Family Stories 11.55 Köln
50667. Doku-Soap 12.55 Berlin – Tag
& Nacht 14.00 Hilf mir! Jung, pleite,
verzweifelt ... 16.00 Die Geissens –
Eine schrecklich glamouröse Familie!
17.00 KLUB 18.00 Köln 50667
19.00 Berlin – Tag & Nacht
20.00 Météo
20.15 Passe-moi les jumelles!
Magazine
21.20 Le sang de la vigne.
Série policière.
Un coup de rosé bien frappé
23.05 Perfect Crime.
Série juridique
0.40 Attack the Block.
Film d'action (GB/F 2011).
Avec John Boyega, Franz
Drameh, Simon Howard.
Regie: Joe Cornish
2.05 Couleurs locales
2.25 Le 19h30
2.55 Météo
3.00 Euronews
3.05 Intermède
20.00 Telegiornale
20.40 Black Jack
Conduce: Fabrizio Casati
21.10 Patti chiari
Settimanale di inchiesta e
informazione sui diritti dei
cittadini e dei consumatori.
22.30 Tempi moderni. L'economia
con le parole di oggi
23.00 C.S.I. – Miami. Serie gialla.
Semi velenosi
23.45 Meteo notte
23.50 Shadowhunters – Città di
ossa. Film fantastico (USA/D/
CDN 2013). Con Lily Collins,
Jamie Campbell Bower, Kevin
Zegers. Regie: Harald Zwart
1.55 Repliche continuate
20.15 Castle. Krimiserie. Tanz mit
dem Tod / Ganz schön tot
22.15 The Mentalist. Krimiserie.
Buchstaben im Kreis / Belladonna / Der letzte Gruss
1.10 Late News
1.15 The Mentalist. Krimiserie
2.00 Body of Proof. Das Virus
2.50 Late News
2.55 Police Academy IV ... und jetzt
geht's rund. Komödie (USA
1987). Mit Steve Guttenberg,
Bubba Smith, Michael
Winslow. Regie: Jim Drake
4.10 Police Academy V – Auftrag:
Miami Beach. Komödie (USA
1988). Mit Bubba Smith, David
Graf, Michael Winslow.
20.00 Tagesschau
20.15 Der Mietreport – Wenn
Wohnen unbezahlbar wird.
Dokumentation
21.00 makro. Magazin.
U.a.: Unaufhaltsam: Japans
Begeisterung für Androiden /
Unvorstellbar: Mensch und
Maschine verschmelzen
21.30 auslandsjournal – die doku.
Evitas Erben – Argentinien
sucht seine Zukunft
22.10 ZIB 2
22.30 Diabolisch. Horrorthriller (USA
1996). Mit Sharon Stone, Isabelle Adjani, Chazz Palminteri.
Regie: Jeremiah Chechik
0.15 extra 3. Satiresendung.
20.00 RTL II News
20.15 Zurück in die Zukunft III.
Science-Fiction-Film (USA
1990). Mit Michael J. Fox,
Christopher Lloyd
Regie: Robert Zemeckis
22.35 The Walking Dead. Horrorserie. Kein Tag ohne Unglück /
Tod, überall Tod
1.55 Chucky II – Die Mörderpuppe
ist wieder da. Horrorfilm (USA
1990). Mit Alex Vincent
3.10 Chucky III. Horrorfilm (USA
1991). Mit Justin Whalin, Perrey Reeves, Jeremy Sylvers
4.40 Hinter dem Horizont – Das
Ende ist nur der Anfang.
Drama (USA/NZ 1998).
ARTE
B3
SÜDOSTSCHWEIZ
3+
SWR
15.45 So isst Israel (5/5) 16.15 Die
gefährlichsten Schulwege der Welt
17.00 X:enius 17.25 Einer von uns:
Der Homo sapiens (2/5) 18.25 Frankreich – Wild und schön 19.10 ARTE
Journal 19.30 Das Gedächtnis unseres
Planeten (5/5) 20.15 Unter Verdacht.
Krimireihe (D 2015). Ein Richter 21.45
Schönberg in Paris – Moses und Aron
23.40 Pfarrer werden. Dokumentarfilm
(D 2014) 1.10 KurzSchluss
15.30 Wir in Bayern 16.45 Rundschau
17.00 Die Erfinder der Bayerischen
Küche 17.30 Frankenschau aktuell
18.00 Abendschau 18.45 Rundschau
19.00 Unser Land 19.45 Landfrauenküche 20.15 Hubert und Staller 21.00
Monaco 110 21.45 Rundschau-Magazin
22.00 Habe die Ehre 22.45 Spezlwirtschaft 23.15 Mann/Frau 23.20
Rundschau-Nacht 23.30 Vereinsheim
Schwabing 0.15 PULS
18.30 Gsundheit 19.00 Nachrichten
«SO informiert» mit Wetter 19.30
Gsundheit 20.00 Nachrichten «SO informiert» mit Wetter 20.30 Gsundheit
21.00 Nachrichten «SO informiert»
mit Wetter 21.30 Gsundheit 22.00
Nachrichten «SO informiert» mit Wetter
22.30 Gsundheit 23.00 Nachrichten
«SO informiert» mit Wetter 23.30
Gsundheit 0.00 Nachrichten «SO
informiert» mit Wetter
5.30 Superstar (4) 6.00 ESO.TV 8.00
HSE24 9.00 ESO.TV 16.00 How I Met
Your Mother 17.35 How I Met Your
Mother 18.00 How I Met Your Mother
18.25 The Big Bang Theory (1) 18.55
The Big Bang Theory (2) 19.20 The Big
Bang Theory (3) 19.50 The Big Bang
Theory (4) 20.15 Navy CIS 21.10 Hawaii Five-0 22.10 NCIS – Los Angeles
23.25 Navy CIS 0.15 Navy CIS 1.10
Navy CIS 1.55 Bauer, ledig, sucht...
16.05 Kaffee oder Tee 17.00
Landesschau aktuell 17.05 Kaffee
oder Tee 18.00 Landesschau aktuell
18.15 Fahr mal hin 18.45 Landesschau BW 19.30 Landesschau aktuell
20.00 Tagesschau 20.15 Expedition
in die Heimat 21.00 Handwerkskunst!
21.45 Landesschau aktuell 22.00
Nachtcafé 23.30 Spätschicht – Die
Comedy Bühne 0.10 So lacht der
Südwesten 0.40 3latenight
19
TV-TIPPS
Die etwas anderen Cops
20.00 | SRF ZWEI KOMÖDIE: Die Detectives Highsmith und Danson sind die Helden des Polizeikorps von New York. Ihr Kollege Allen Gamble
(Will Ferrell, r.) dagegen liebt es eher gemütlich
und nimmt ihnen gerne den Papierkram ab, da
er alle Ausseneinsätze ablehnt. Sein Partner Detective Terry Hoitz (Mark Wahlberg) liebt zwar
die Action draussen auf der Strasse, wurde jedoch aus durchaus nachvollziehbaren Gründen
zum Bürodienst verdonnert. Als die Stars der
Truppe ums Leben kommen, wittern die beiden
ungleichen Schreibtisch-Cops ihre grosse Chance.
Unter Verdacht
20.15 | ARTE KRIMIREIHE: Die Kriminalrätin Eva
Maria Prohacek (Senta Berger) ermittelt im
Fall Doris Kern, die den Richter Rainer Koller
tätlich angegriffen und verletzt hat. Es stellt sich
heraus, dass der Richter Frau
Kerns gewalttätigen Exmann
freigesprochen hatte. Ein
Blick auf frühere Urteile legt
den Verdacht nahe, dass Richter Koller oft unangemessen
und willkürlich geurteilt hat.
Reiff für die Insel – Katharina
und der grosse Schatz
20.15 | ARD TV-KOMÖDIE: In der Vorsaison amüsieren sich die Insulaner mit ihrem Bosselturnier. Dabei glaubt der Berliner Archäologe Jens
Jeschen, in der Bosselkugel
einen alten Himmelsglobus
zu erkennen. Am nächsten
Morgen trifft Katharina (Tanja Wedhorn) den Mann mit
Ausgrabungswerkzeugen in
der Nähe eines Fuchsbaus.
Ausnahmezustand
22.25 | PRO 7 ACTIONFILM: Anschläge terroristischer Islamisten haben in New York City bereits
hunderte Opfer gefordert. Der US-Präsident
verhängt den Ausnahmezustand über die Stadt.
FBI-Agent Anthony Hubbard (Denzel Washington) wird beauftragt, den
Attentätern auf die Spur zu
kommen. Dabei trifft er an
den Tatorten immer wieder
auf die mysteriöse CIAAgentin Elise Kraft, die seine
Ermittlungen behindert.
Collateral
23.10 | SRF ZWEI ACTIONTHRILLER: Zuerst glaubt
der Taxifahrer Max, mit seinem abendlichen
Fahrgast einen guten Fang gemacht zu haben.
Der äusserst wortkarge Vincent (Tom Cruise)
lässt sich von ihm den ganzen Abend von einer
Adresse zur nächsten chauffieren. Doch wird
Max das Agieren seines
Fahrgastes suspekt, und
schliesslich bestätigt sich
sein Verdacht: Vincent ist
ein eiskalter Auftragsmörder.
Max ahnt, dass nun auch sein
Leben in grosser Gefahr ist.
Der Adler ist gelandet
0.05 | SRF 1 KRIEGSFILM: Angeregt durch die
erfolgreiche Entführung von Mussolini aus den
Händen seiner Bewacher, befiehlt Hitler, dass
sein Erzfeind Churchill gekidnappt und nach
Deutschland verschleppt werden soll. Admiral Canaris beauftragt Oberst Max Radl mit
der Planung des gewagten
Unternehmens. Ausführen
soll es der unberechenbare
Fallschirmjäger Kurt Steiner
(Michael Caine), der einst wegen Insubordination in eine
Strafkolonie versetzt wurde.
20
TELEVISIUN SONDA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
SRF 1
SRF ZWEI
ARD
ORF 1
SAT 1
5.10 Einstein 5.45 Die BodenseePolizei (2) 6.30 News mit Wetterkanal
8.50 Sternstunde Philosophie 9.50
Sternstunde Kunst 10.45 Tam Dao –
Lichtblick für Vietnams Bären 11.20
Unter Grizzlys (1-2/2) 13.00 Tagesschau 13.10 NZZ-Standpunkte 14.10
Kommissar Rex. Tödliche Leidenschaft
15.00 Grand Hotel 16.45 Glanz &
Gloria 17.10 Svizra Rumantscha. Ora
et labora – und die Flyers 17.40 Minisguard 18.00 Tagesschau mit Meteo
18.10 gesundheitheute. Muskelkrämpfe 18.45 Samschtig-Jass 19.20
Lottoziehung 19.30 Tagesschau
9.25 Live: Ski alpin. Weltcup. Riesenslalom Damen, 1. Lauf. Aus Sölden (A)
10.50 Go On 11.15 Kassensturz
12.05 Offroad Challenge (3) 12.35
Live: Ski alpin. Weltcup. 13.45
Wolkig mit Aussicht auf Fleischbällchen. Animationsfilm (USA 2009)
15.15 Die Piraten! – Ein Haufen merkwürdiger Typen. Animationsfilm (GB/
USA 2012) 16.50 Tacho. Der Autotalk.
Smart / Lotus Exige S / Ford Mondeo /
Tesla S 17.25 Fenster zum Sonntag
18.00 Two and a Half Men 18.25
Die 101 grössten Erfindungen der
Geschichte 18.55 Nigelnagelneu
5.30 Kann es Johannes? 5.55 Die
Kinder vom Alstertal 7.10 Paula und
die wilden Tiere 7.35 Wissen macht Ah!
8.00 Checker Can 8.25 neuneinhalb
8.35 Die Pfefferkörner 10.03 ZooBabies 10.45 Kesslers Expedition 11.30
Quarks & Caspers 12.00 Tagesschau
12.05 Best of ARD-Buffet 12.30 Live:
Sportschau live 14.30 Hopfensommer.
TV-Drama (D 2011). Mit Elmar Wepper, Gaby
Dohm, Fritz Karl 16.00 W wie Wissen
16.30 Reportage im Ersten. Tal des
Zorns: Widerstand in Frankreichs Alpenwelt 17.00 Tagesschau 17.10 Brisant
17.50 Tagesschau 18.00 Sportschau
10.20 Lucky Fred 10.30 Shaun, das
Schaf 10.40 Paula und die wilden Tiere
11.05 Disneys Hund mit Blog 11.25
Disneys Jessie 11.50 Jamies 30 Minuten Menüs 12.15 Live: Ski alpin 12.40
Live: Ski alpin. Weltcup. Riesenslalom Damen, 2. Lauf. Aus Sölden (A) 13.45 Live:
Ski alpin 13.55 90210 15.15 Suburgatory 15.35 Happy Endings 15.55 New
Girl 16.40 Mom 17.00 How I Met Your
Mother 17.25 Die Simpsons 18.15
The Big Bang Theory 18.40 Newton
19.05 The Big Bang Theory. Das grosse
Reste-Essen 19.30 Brooklyn Nine-Nine
19.54 Wetter mit ZIB 20
5.05 Schicksale 5.30 Richter
Alexander Hold 7.05 Teletip Shop
9.05 Auf Streife 12.45 The Voice of
Germany 17.00 K 11 – Kommissare
im Einsatz. Ganz unten. Mit Michael
Mayer, Gerrit Grass, Michael Naseband,
Alexandra Rietz, Jonas Rohrmann
17.30 K 11 – Kommissare im Einsatz.
Vertraue nie 18.00 K 11 – Kommissare
im Einsatz. Saat des Bösen 18.30 K
11 – Kommissare im Einsatz. Zorn am
Zaun 19.00 K 11 – Kommissare im
Einsatz. Bauern unter sich 19.30 K 11 –
Kommissare im Einsatz. Einsamer Tod
19.55 Landliebe. Magazin
20.00 Wort zum Sonntag
20.10 100% Schweizer Musik –
Polo Hofer & Friends. Show
Mit Polo Hofer, Sina, Büne
Huber, Stefanie Heinzmann,
Knackeboul, Jaël Malli
21.50 Rhythmus,
Rausch und Rampenlicht.
Polo Hofers langer Weg
22.50 Tagesschau
23.10 Polo Hofer & Die Band.
Konzert
0.35 GSI – Spezialeinheit Göteborg.
Krimireihe (S/D 2012). Rache
der Löwen. Mit Jakob Eklund,
Joel Kinnaman, Jens Hultén
2.05 100% Schweizer Musik –
Polo Hofer & Friends.
19.55 Live: Formel 1
Grosser Preis der USA
Qualifying
21.10 Vehicle 19
Actionthriller (USA 2013)
Mit Paul Walker, Naima
McLean, Gys de Villiers
Regie: Mukunda Michael Dewil
22.35 sportaktuell
23.40 Aus Liebe zum Spiel. Melodram (USA 1999). Mit Kevin
Costner, Kelly Preston
1.50 Die Entstehung grosser
Kulturen
2.30 Vehicle 19
Actionthriller (USA 2013)
2.50 Aus Liebe zum Spiel
Melodram (USA 1999)
20.00 Tagesschau. Mit Wetter
20.15 Verstehen Sie Spass? Show.
Mitwirkende: Sarah Connor,
Alexandra Neldel, Hugo Egon
Balder, Jeanette Biedermann,
Olaf Schubert, Jorge González
22.45 Tagesthemen. Mit Wetter
23.05 Das Wort zum Sonntag
23.10 Inas Nacht. Gäste: Andreas
Bourani, Torsten Sträter, Elen,
Lukas Graham
0.10 The American. Thriller (USA
2010). Mit George Clooney,
Violante Placido.
1.50 Sniper – Der Scharfschütze.
Actionfilm (USA/PER 1993).
2.20 Mississippi Burning. Drama
(USA 1988). Mit G. Hackman.
20.15 Bedtime Stories. Familienfilm
(USA 2008). Mit Adam Sandler, Keri Russell, Guy Pearce.
Regie: Adam Shankman
21.45 ZIB Flash mit Bundesliga
22.00 Mr. Poppers Pinguine.
Komödie (USA 2011). Mit Jim
Carrey, Carla Gugino, Angela
Lansbury. Regie: Mark Waters
23.15 Formel 1
0.30 Ski alpin
1.00 Tennis
2.00 House Bunny. Komödie
(USA 2008). Mit Anna Faris
Regie: Fred Wolf
2.30 Bedtime Stories
Familienfilm (USA 2008)
4.00 Brooklyn Nine-Nine
20.15 Harry Potter und der
Gefangene von Askaban.
Fantasyfilm (GB/USA 2004).
Mit Daniel Radcliffe, Rupert
Grint, Emma Watson. Regie:
Alfonso Cuarón
23.00 The Code – Vertraue keinem
Dieb. Thriller (USA 2009). Mit
Morgan Freeman, Antonio
Banderas, Radha Mitchell.
Regie: Mimi Leder
1.00 Armored. TV-Thriller (USA
2009). Mit Matt Dillon, Jean
Reno, Laurence Fishburne.
Regie: Nimród Antal
2.35 The Assignment – Der
Auftrag. Thriller (CDN 1997).
Mit Aidan Quinn
VOX
PRO 7
ZDF
ORF 2
RTL
5.45 Criminal Intent. Auf der Couch /
Der Heilige / Koma / Das trojanische
Pferd 12.55 Shopping Queen. Motto in
Wiesbaden/Mainz: Stylisher Jahreszeitenwechsel – Nimm Dein Lieblingsteil
aus dem Sommer mit in den Herbst! Tag
5: Petra 18.00 hundkatzemaus. Ameisenkönig 19.10 Der V.I.P. Hundeprofi
(1). Ihr Yorkshire Terrier «Kenzo» macht
der Rapperin Sabrina Setlur Sorgen: Er
attackiert gerne Radfahrer und Jogger.
8.20 Two and a Half Men 9.10 Teletip
Shop 11.30 How I Met Your Mother
12.00 Family Guy 12.25 Futurama
12.50 Die Simpsons 13.20 Malcolm
mittendrin 14.20 Mike & Molly 15.10
How I Met Your Mother 16.05 Two and
a Half Men 17.00 Miss Schweiz 2015
(2) 17.30 The Big Bang Theory 18.00
Flavorites von René Schudel 18.10 Die
Simpsons. Jailhouse Blues / Chief der
Herzen 19.05 Galileo
10.35 Mia and me 11.03 Die Küchenschlacht 13.05 heute Xpress 13.10
Forsthaus Falkenau 14.40 Rosamunde
Pilcher: Wiedersehen am Fluss. TV-Melodram (D/A 2007) 16.15 Lafer! Lichter!
Lecker! 17.00 heute Xpress 17.05
Länderspiegel 17.45 Menschen – das
Magazin 18.00 ML Mona Lisa 18.35
hallo deutschland – hautnah 19.00
heute mit Wetter 19.25 Herzensbrecher – Vater von vier Söhnen
12.50 Bilderbuch 13.00 ZIB
13.10 Seitenblicke 13.15 60 Jahre
Fernsehen (1-2) 14.50 Oben ohne.
Polizei im Bett / Die Kündigung 16.20
60 Jahre Regionalberichterstattung
im Fernsehen 17.00 ZIB 17.05
Bewusst gesund – Das Magazin 17.30
Bürgeranwalt 18.20 Bingo 19.00
Bundesland heute 19.23 Wetter aus
dem Bundesland mit Zeit im Bild mit
Wetter 19.55 Sport aktuell
5.10 Betrugsfälle 6.10 Verdachtsfälle
8.15 Familien im Brennpunkt 9.15 Yolo.
Surfen auf Asphalt: Longboards / Skateboarding Extreme / Rollin' Ramalla 10.00
Exclusiv – Das Star-Magazin 10.10
Gute Zeiten, schlechte Zeiten 12.45 Der
Blaulicht Report 14.45 Verdachtsfälle
15.45 Die Trovatos – Detektive decken
auf 17.45 Best of...! Deutschlands
schnellste Rankingshow 18.45 RTL
aktuell 19.05 Explosiv – Weekend
20.15 Hitch. Romantikkomödie
(USA 2005). Mit Will Smith,
Eva Mendes, Kevin James.
Regie: Andy Tennant
22.35 Medical Detectives – Geheimnisse der Gerichtsmedizin.
Dokureihe. Zweifelhafte
Zeugen / Entfremdet
0.35 Law & Order: Special Victims
Unit. Krimiserie
2.05 Medical Detectives – Geheimnisse der Gerichtsmedizin.
Ohne Geständnis
2.50 Hitch – Der Date Doktor. Romantikkomödie (USA 2005)
3.35 Medical Detectives.
In Schuss und Asche /
Bitteres Ende
20.15 Live: Schlag den Raab. Show.
Mit Stefan Raab, Justin
Bieber, Louane, Lena
Stefan Raab geht heute
bereits in sein 54. Duell.
Nachdem der Gastgeber in
der letzten Sendung den
Leipziger Fussballtrainer
Robert besiegt hat, ist der
Jackpot auf eine Million Euro
angewachsen.
0.45 We Love in concert:
Tidal X: 10/20. Konzert
3.20 Bad Apple – Der Zorn der
Mafia. TV-Komödie (USA/CDN
2004). Mit Chris Noth, Colm
Meaney, Mercedes Ruehl.
4.55 Steven liebt Kino – Spezial
20.15 Schwarzach 23:
Und die Hand des Todes.
TV-Kriminalfilm (D 2015). Mit
Maximilian Brückner, Friedrich
von Thun, Gundi Ellert. Regie:
Matthias Tiefenbacher
21.45 Der Staatsanwalt. Krimiserie.
Amtsmissbrauch
22.45 heute-journal. Wetter
23.00 Das aktuelle Sportstudio.
Moderation: Jochen Breyer
0.25 heute Xpress
0.30 heute-show
1.00 Die Mumie. Abenteuerfilm
(USA 1999). Mit Brendan
Fraser, Rachel Weisz.
2.50 Die Mumie kehrt zurück.
Actionfilm (USA 2001).
20.05 Seitenblicke
20.15 Live: 9 Plätze – 9 Schätze.
22.20 ZIB
22.30 Heimat grosser Töchter und
Söhne. Dokumentation
23.15 Austria 15 – Die Österreicher
des Jahres. Dokumentation
23.50 Wie Österreich lebt: Von
der Alm bis an die Donau.
Dokumentarfilm (A
1.45 Kindheit und Jugend:
Grosswerden in Österreich.
Dokumentarfilm (A
2.45 Land der Gegensätze:
Von Tiroler Hirten
und Wiener Gstettn
3.20 Atomenergie, Arbeitslosigkeit
und Asyl. Dokufilm (A 2015)
20.15 Das Supertalent. Show. Jury:
Inka Bause, Bruce Darnell,
Dieter Bohlen
23.00 Bülent und seine Freunde.
Stand-Up-Show mit Bülent
Ceylan. Gäste: Dieter Nuhr,
Olaf Schubert, Luke Mockridge, David Anschütz
0.05 Ich bin Boes. Show
0.35 Formel 1
1.30 Das Supertalent. Show. Jury:
Inka Bause, Bruce Darnell,
Dieter Bohlen
2.45 Bülent und seine Freunde.
Gäste: Dieter Nuhr, Olaf
Schubert, Luke Mockridge,
David Anschütz
3.45 Betrugsfälle
TSR
RSI LA 1
KABEL 1
3 SAT
RTL 2
8.05 Heidi 8.35 Menace Andromède.
Film de science-fiction (USA 1971)
10.45 Monaco, le rocher était presque
parfait. Documentation filmée (F 2014)
12.25 Grand angle 12.45 Le 12h45
13.25 Géopolitis 13.45 Le kiosque
à musiques 14.15 Les animaux font
leur show 15.10 Bones 15.55 Annika
Bengtzon – Crime reporter. Thriller (S
2012) 17.35 Rex 18.25 Al dente
19.20 Swiss Loto 19.30 Le 19h30
12.40 Meteo regionale 12.45 Il ponte
13.15 Tempi moderni 13.40 Patti
chiari 14.55 Tesori del mondo 15.10
Glades 16.00 Telegiornale Flash
16.05 Non c'è due senza quattro. Commedia d'azione (I 1984). Con Terence
Hill, Bud Spencer, April Clough 18.00
Telegiornale Flash 18.05 Scacciapensieri 18.35 Strada Regina 19.00
Il quotidiano 19.40 Insieme 19.50
Lotto Svizzero 19.55 Meteo regionale
6.15 Mord ist ihr Hobby 8.00 Numb3rs – Die Logik des Verbrechens 8.55
Die strengsten Eltern der Welt 11.05
Teletips Schweiz 13.05 Achtung
Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter
14.30 Achtung Kontrolle! Einsatz für
die Ordnungshüter 15.55 Achtung
Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter
17.20 Live: News 17.30 Achtung
Kontrolle! Einsatz für die Ordnungshüter
18.55 Achtung Kontrolle!
11.05 Charleys Tante. Komödie (A
1963) 12.30 Bilder aus Südtirol 13.00
ZIB 13.10 Notizen aus dem Ausland
13.15 quer 14.00 Kunst und Krempel
14.30 Reisewege 15.15 Ländermagazin 15.45 Universum 16.30 Heute
heiratet mein Mann. TV-Komödie (A
2006) 18.00 Natur im Garten 18.30
Amerikas stolzer Süden 19.00 heute
19.30 Bauerfeind assistiert ...
20.00 Tagesschau
9.50 Breakfast Club – Der Frühstücksclub. Drama (USA 1985). Mit Emilio
Estevez, Paul Gleason, Anthony Michael
Hall 11.50 Showtime. Actionkomödie
(USA 2002). Mit Robert De Niro, Eddie
Murphy, Zaid Farid 13.35 Zurück in die
Zukunft III. Science-Fiction-Film (USA
1990) 15.50 Back To the Present –
Die Zukunft ist jetzt! 16.55 Echtzeit
18.00 Die Reimanns – Ein aussergewöhnliches Leben (3-4)
20.10 26 minutes
20.45 Une chance de trop (5/6).
Série thriller
22.45 Section de recherches. Série
policière. Ultime recours /
Sexy à mort. C’est la cohue
devant le palais de Justice de
Nice pendant la manifestation
du mouvement Pères en colère. Soudain, un mouvement
de foule et les manifestants
découvrent un homme
poignardé...
0.45 26 minutes
1.20 Super 8. Film de sciencefiction (USA 2011). Avec Joel
Courtney, Elle Fanning
3.05 Le 19h30
20.00 Telegiornale
20.40 Modern Family.
Serie commedia. Apollo 13
Con Ed O’Neill, Sofía
Vergara, Julie Bowen
21.10 Qualcosa di cui sparlare.
Film commedia (USA 1995).
Con Julia Roberts, Robert
Duvall, Kyra Sedgwick.
Regie: Lasse Hallström
23.00 Unforgettable.
Serie gialla. La coppia felice
23.45 Meteo notte
23.55 Killer Elite. Film d'azione
(GB/AUS 2011). Con Jason
Statham, Clive Owen, Robert
De Niro. Regie: Gary McKendry
1.45 Repliche continuate
20.15 Navy CIS. Krimiserie. Superhelden / Geheimniskrämer
22.15 Navy CIS: L.A. Krimiserie.
Neue Gesichter
23.15 Blue Bloods – Crime Scene
New York. Krimiserie. Der
schöne Schein
0.10 Navy CIS. Krimiserie
1.55 Navy CIS: L.A. Krimiserie
2.25 Steven liebt Kino – Spezial.
Black Mass & weitere Neustarts. Black Mass
2.45 J.A.G. – Im Auftrag der Ehre.
Tragödie im Mittelmeer
2.35 The Unit – Eine Frage der
Ehre. Actionserie. Giftige Luft /
Geschenkte Zukunft
4.00 Emergency Room. Spitalserie.
20.15 Beethovenfest Bonn 2015.
Jukka-Pekka Saraste
dirigiert Brahms. Variationen
über ein Thema von Joseph
Haydn op. 56a / Konzert für
Klavier und Orchester Nr. 1
d-moll op. 15 / Sinfonie Nr. 1
c-moll op.68. Ausführender:
Gerhard Oppitz (Klavier)
21.50 Vom Sehen und Denken. Das
Österreichische Filmmuseum
22.35 Joja Wendt. Konzert
0.05 Anke hat Zeit. Kulturshow
mit Anke Engelke. Gäste:
Laura Tonke (Schauspielerin),
Matthias Matschke (Schauspieler), Fazil Say (Pianist) u.a.
1.35 lebens.art spezial. Magazin.
20.00 RTL II News
20.15 Autopsie Spezial: Die letzten
Stunden von. Michael Jackson. 25. Juni 2009: In Los
Angeles wird Michael Jackson
für tot erklärt. Das plötzliche
Ableben des «King of Pop» im
Alter von nur 50 Jahren wirft
zahlreiche Fragen über die
Todesursache auf.
23.00 The Walking Dead. Horrorserie. Quarantäne / Im Zweifel
2.15 Autopsie Spezial: Die letzten
Stunden von (1-3)
3.20 Der Feuerteufel. Horrorthriller
(USA 1984). Mit Drew Barrymore, David Keith, Heather
Locklear. Regie: Mark L. Lester
ARTE
B3
SÜDOSTSCHWEIZ
3+
SWR
14.25 Mit offenen Karten 14.55 Die
gefährlichsten Schulwege der Welt
17.05 ARTE Reportage 18.00 Die gefährlichsten Schulwege der Welt 18.45
Zu Tisch im ... 19.15 ARTE Journal
19.30 360° Geo Reportage 20.15 Die
fantastische Reise der Vögel. Dokumentarfilm (GB 2012) 21.45 Rammstein in
Amerika. Dokumentarfilm (USA 2015)
23.20 Rammstein «Live from Madison
Square Garden» 0.20 Tracks
15.00 Tiergeschichten von damals
15.30 Mit Blasmusik durch Bayern
16.15 Unter vier Augen 16.45 Rundschau 17.00 Blickpunkt Sport 18.00
Zwischen Spessart und Karwendel
18.45 Rundschau 19.00 natur exclusiv 19.45 Kunst und Krempel 20.15
Balduin, der Sonntagsfahrer. Komödie
(F 1971) 21.40 Rundschau-Magazin
21.55 Tage, die bleiben. Drama (D 2011)
23.35 Neonstadt. Episodenfilm (D 1982)
18.00 Bob Ross – The Joy of Painting
18.30 Musig Pub TV 19.00 Bob
Ross – The Joy of Painting 19.30
Musig Pub TV 20.00 Bob Ross – The
Joy of Painting 20.30 Musig Pub TV
21.00 Bob Ross – The Joy of Painting
21.30 Musig Pub TV 22.00 Bob
Ross – The Joy of Painting 22.30 Musig Pub TV 23.00 Bob Ross – The Joy
of Painting 23.30 Musig Pub TV 0.00
Bob Ross – The Joy of Painting
6.00 ESO.TV 8.00 HSE24
9.00 ESO.TV 16.20 Hawaii Five-0
17.20 NCIS – Los Angeles 18.20
NCIS – Los Angeles 19.20 NCIS – Los
Angeles 20.15 Indiana Jones und
das Königreich des Kristallschädels.
Actionfilm (USA 2008) 23.15 Indiana
Jones – Jäger des verlorenen Schatzes.
Abenteuerfilm (USA 1981) 1.30 Indiana
Jones und das Königreich des Kristallschädels. Actionfilm (USA 2008)
17.30 Sport am Samstag 18.00
Landesschau aktuell 18.15 Grünzeug
18.45 Landesschau Mobil 19.15
Herbst auf dem Land 19.45 Landesschau aktuell 20.00 Tagesschau
20.15 Sommer in Rom. TV-Komödie
(D 2013) 21.45 Landesschau aktuell
21.50 Menschen der Woche 23.05
Elstner-Classics 23.35 Tulpen aus
Amsterdam. TV-Drama (D 2010) 1.00
Sommer in Rom. TV-Komödie (D 2013)
TV-TIPPS
Indiana Jones und das
Königreich des Kristallschädels
20.15 | 3+ ACTIONFILM: Die russische Agentin Irina Spalko lässt den US-amerikanischen Archäologie-Professor Indiana Jones (Harrison Ford)
und dessen alten Kumpel Mac Heorge Michale
entführen. Der Inhalt einer aus Roswell gestohlenen, stark magnetisierten Kiste soll bestimmt
werden. Als sich Mac als Überläufer entpuppt,
gerät Indiana Jones zwischen die Fronten. Da
erhält er von dem jungen Herumtreiber Mutt
einen Brief seines verschollenen Mentors Oxley.
Schwarzach 23:
Und die Hand des Todes
20.15 | ZDF TV-KRIMINALFILM: Als der Schrotthändler Anton tot aufgefunden wird, entwickelt sich
ein Fall, in den jeder der
Familie Germinger verwickelt
wird: Kommissar Franz Junior (Maximilian Brückner),
seine Schwester Anna, der
Ex-Polizist Franz Germinger
Senior und dessen Frau Erika.
Hitch
20.15 | VOX ROMANTIKKOMÖDIE: Alex «Hitch» Hitchens (Will Smith) hat als «Date Doktor» viele
Kunden. Verzweifelte Männer, die nicht wissen,
wie sie ihre Traumfrau erobern können, sind
bei ihm genau richtig. Doch während Alex sich
die Zähne an einem besonders schüchternen Klienten
auszubeissen droht, hat er
selbst ein Auge auf Sara Melas geworfen. Aber trotz aller
Dating-Raffinessen kann er
bei ihr einfach nicht landen.
Vehicle 19
21.10 | SRF ZWEI ACTIONTHRILLER: Der Amerikaner Michael Woods (Paul Walker), der auf
Bewährung aus dem Gefängnis entlassen wurde,
ist eigentlich nur auf der Durchreise in Johannesburg. Dort gerät er allerdings an den falschen
Leihwagen, denn im Kofferraum findet er die gefesselte
Hauptzeugin in einem Prozess gegen korrupte Polizisten. Die wollten die Frau
töten und versuchen, sie
zum Schweigen zu bringen.
Mr. Poppers Pinguine
22.00 | ORF 1 KOMÖDIE: Tom Popper (Jim Carrey) geht sein Beruf einfach über alles. Seine
Exfrau Amanda hat er bereits in die Arme eines
anderen getrieben und seine beiden Kinder
schon mehr als einmal bitter enttäuscht. Eine
Erbschaft krempelt sein Leben nun völlig um.
Sein Vater, ein Antarktisforscher, hat ihm eine Kiste mit
einem Pinguin hinterlassen.
Ruckzuck verwandeln fünf
weitere Tierchen sein LuxusApartment in einen antarktischen Abenteuerspielplatz.
Aus Liebe zum Spiel
23.40 | SRF ZWEI MELODRAM: Der alternde Baseballstar der «Detroit Tigers», Billy Chapel (Kevin
Costner), steht wohl im wichtigsten Spiel seiner
Karriere. Er muss seinem Club im Spiel gegen die
New York Yankees beweisen, dass er noch nicht
zum alten Eisen gehört. Doch seine Gedanken sind
bei seiner Freundin Jane, die
ihn Richtung Europa verlassen will. Während des Spiels
erinnert Billy sich an seine
Beziehung und seine Karriere
und er weiss, dass er eine
Entscheidung treffen muss.
TELEVISIUN DUMENGIA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
SRF 1
SRF ZWEI
ARD
ORF 1
SAT 1
5.10 SRF bi de Lüt 5.55 SamschtigJass 6.30 News mit Wetterkanal 9.25
gesundheitheute 10.00 Sternstunde
Religion 11.00 Sternstunde Philosophie 11.55 Sternstunde Kunst 13.00
Tagesschau 13.10 BaslerZeitung
Standpunkte 14.05 Die BodenseePolizei (2) 14.55 Ein Zoo zum Überleben
15.30 Stonehenge 16.25 Wildes
Grossbritannien – Herbst und Winter
17.10 Minisguard 17.25 Cuntrasts.
Die Flucht – zu uns und bei uns 18.00
Tagesschau mit Meteo 18.15 Beobachter TV 18.50 G&G Weekend 19.20
mitenand 19.30 Tagesschau mit Meteo
6.05 Live: Motorradsport. Strassen-WM:
Grosser Preis von Malaysia. Das Rennen
der Moto2-Klasse. Aus Sepang 7.10
Roboclip Selection 7.30 Pätagei 7.40
myZambo 7.55 Live: Motorradsport.
Strassen-WM 8.55 Tschanz mit allem
9.25 Live: Ski alpin. Weltcup 10.30
Underdog – Unbesiegt weil er fliegt.
Familienfilm (USA 2007) 12.00 Fenster
zum Sonntag 12.35 Live: Ski alpin.
Weltcup 13.50 Let It Shine – Zeig, was
Du kannst! TV-Familienfilm (USA 2012)
15.45 Live: Fussball. Super League. 13.
Runde: FC Basel – BSC Young Boys. Aus
Basel 18.15 sportpanorama
8.35 Tiere bis unters Dach 9.00 Tagesschau 9.05 Live: Ski alpin. Weltcup
10.30 Die Sendung mit der Maus
11.00 Schneewittchen. TV-Märchenfilm (D 2009) 12.03 Presseclub 12.45
Live: Sportschau live. Ski alpin: Weltcup,
Riesenslalom Herren, 2. Lauf, aus Sölden
(A) / ca. 13.55 Fussball: EM-Qualifikation
der Frauen, Deutschland – Türkei, aus
Sandhausen (D) / ca. 16.15 Frankfurt Marathon, Zusammenfassung 16.30 Wildes
Deutschland 17.15 Tagesschau 17.30
Gott und die Welt 18.00 Sportschau
18.30 Bericht aus Berlin 18.50
Lindenstrasse 19.20 Weltspiegel
8.05 ABC Bär 8.20 Hallo Okidoki
8.25 Shaun, das Schaf 8.35 Red Bull
Air Race 9.00 Live: Ski alpin 9.25 Live:
Ski alpin. Weltcup. Riesenslalom Herren,
1. Lauf. Aus Sölden (A) 10.15 Live: Ski
alpin 10.30 Fussball 10.55 Sport-Bild
11.25 Helden, Siege, Inszenierung
12.05 Live: Ski alpin 12.40 Live: Ski
alpin. Weltcup. Riesenslalom Herren, 2.
Lauf. Aus Sölden (A) 13.45 Live: Ski
alpin 14.00 Tennis 16.00 Live: Fussball 16.25 Live: Fussball. Bundesliga.
13. Runde: Rapid – Austria. Aus Wien
18.30 Live: Sport am Sonntag – Alles
Fussball 19.00 Live: Formel 1
5.15 Anwälte im Einsatz 6.50 Teletip
Shop 9.35 Auf Streife 13.25 The
Code – Vertraue keinem Dieb. Thriller
(USA 2009). Mit Morgan Freeman,
Antonio Banderas, Radha Mitchell.
15.15 Harry Potter und der Gefangene
von Askaban. Fantasyfilm (GB/USA
2004). Auch in seinem dritten Schuljahr
auf Hogwarts droht dem Zauberlehrling
Harry Potter Gefahr. Der berüchtigte
Mörder Sirius Black ist trotz strenger Bewachung aus dem Gefängnis Askaban
geflohen. 17.55 Das grosse Backen
18.55 Miss Schweiz 2015 (3). Show
19.55 Einfach gesund!
20.05 Tatort. Krimireihe (D 2015).
Preis des Lebens. Mit Richy
Müller, Felix Klare
21.40 Reporter. Reportagereihe. Der
Dorfchronist – Bruno Käppeli
lebt für Merenschwand
22.10 Giacobbo / Müller
23.05 Tagesschau
23.25 Sternstunde Kunst. Dokumentationsreihe
0.25 BekanntMachung. Lichtpunkt
im Nebel des Kriegs – Auftragstaktik: «Eigenes Urteil
und Freiheit der Unterführer,
wenn es ernst wird.»
0.55 ... und Gerechtigkeit für alle.
Justizkrimi (USA 1979)
Mit Al Pacino, Jack Warden
19.30 Live: Formel 1
Grosser Preis der USA
Das Rennen. Vom Circuit of
The Americas, Austin
22.05 Armageddon – Das jüngste
Gericht. Katastrophenfilm
(USA 1998). Mit Bruce
Willis, Billy Bob Thornton, Ben
Affleck. Regie: Michael Bay
0.40 sportpanorama
1.50 Männerherzen.
Komödie (D 2009).
Mit Til Schweiger, Maxim
Mehmet, Jana Pallaske.
Regie: Simon Verhoeven
3.30 Armageddon –
Das jüngste Gericht
Katastrophenfilm (USA 1998)
20.00 Tagesschau. Mit Wetter
20.15 Tatort. Krimireihe (D 2015).
Preis des Lebens. Mit Richy
Müller, Felix Klare
21.45 Live: Günther Jauch
22.45 Tagesthemen
23.05 ttt – Titel, Thesen, Temperamente. U.a.: Im Streit um
Kafka – Erbin Eva Hoffe bricht
ihr Schweigen / Der Chronist
des Ruhms: Hausbesuch bei
Star-Fotograf Anton Corbijn
23.35 Deutschland, deine
Künstler (1/4). Porträtreihe.
0.20 Last Night – Nur eine Nacht.
Drama (USA/F 2010).
1.50 Ein Jahr in der Hölle. Drama
(AUS 1982). Mit Mel Gibson.
19.25 Live: Formel 1.
Grosser Preis der USA. Das
Rennen. Vom Circuit of the
Americas, Austin
21.50 Live: Formel 1.
Grosser Preis der USA
22.05 ZIB Flash
22.15 The Expendables 2.
Actionfilm (USA 2012).
Mit Sylvester Stallone,
Jason Statham, Jet Li.
Regie: Simon West
23.45 Ski alpin
Weltcup. Riesenslalom Herren
0.15 Die Höhepunkte
des legendären
«Sport am Montag»
3.55 Formel 1
20.15 Navy CIS. Krimiserie.
Die Rattenfänger
Mit Mark Harmon, Michael
Weatherly, David McCallum.
21.15 Navy CIS: L.A. Krimiserie.
Unter falscher Flagge
22.15 Scorpion.
Actionserie. Auf der Kippe
23.10 Criminal Minds.
Krimiserie. Das System
0.10 Navy CIS. Krimiserie
1.10 Navy CIS: L.A. Krimiserie
1.50 Scorpion. Actionserie
2.35 Criminal Minds. Krimiserie
3.15 In Gefahr –
Ein verhängnisvoller Moment
4.00 Anwälte im Einsatz
4.45 Auf Streife – Die Spezialisten
VOX
PRO 7
ZDF
ORF 2
RTL
5.10 CSI: Miami 6.00 Criminal Intent –
Verbrechen im Visier. Spurlos / Todesfalle / Im Namen des Herrn / Geisteskrank
13.20 Goodbye Deutschland! Die Auswanderer 15.25 Auf und davon – Mein
Auslandstagebuch 16.30 Schneller
als die Polizei erlaubt 17.00 auto mobil
19.15 Die Beet-Brüder. Acht fremde
Gärten und ein Trio, das sich das Ziel
gesetzt hat: «Wir erschaffen in 7 Tagen
eine neue Gartenwelt.»
6.00 Mike & Molly 6.20 My Boys
7.05 2 Broke Girls 8.00 Two and a
Half Men 8.55 The Big Bang Theory
9.50 Eine für 4. Komödie (USA/GR/
MEX 2005). Mit Alexis Bledel, Amber
Tamblyn, America Ferrera 12.05
Prinzessinnen Schutzprogramm. TVFamilienfilm (USA 2009). 14.00 Schlag
den Raab 18.00 Energy Now 18.10
Die Simpsons. Walverwandtschaften /
Nedtropolis 19.05 Galileo Spezial.
8.35 Löwenzahn 9.00 sonntags 9.30
Live: Evangelischer Gottesdienst 10.15
Peter Hahne 10.45 San Francisco
11.00 Santiano in Irland 13.05 Bares
für Rares 13.50 LandEier 14.35
planet e. 15.05 heute Xpress 15.10
Der Geschmack von Apfelkernen.
Drama (D 2013) 17.00 heute 17.10
Sportreportage 18.00 ZDF-Reportage
18.30 Terra Xpress 19.00 heute
19.10 Berlin direkt 19.30 Terra X
13.05 Panorama 13.30 Heimat,
fremde Heimat 14.00 Die Wiener
Alpen 14.25 Das Adlon – Eine Familiensaga (2/3). TV-Drama (D 2013)
16.05 Natur im Garten 16.30 Erlebnis Österreich 16.55 Was ich glaube
17.00 ZIB 17.05 9 Plätze – 9 Schätze – So schön ist Österreich 17.55 Die
Brieflos Show 18.25 Österreich-Bild
19.00 Bundesland heute 19.17 Lotto
19.30 Zeit im Bild mit Wetter
5.00 Verdachtsfälle 8.00 Formel 1
9.00 Die Trovatos – Detektive decken
auf 11.00 Das Supertalent 13.35 Die
25 haarsträubendsten Geschichten der
Welt 15.35 Rach undercover. Frohsein
in Frankfurt/Main 16.45 Bauer sucht
Frau (2). Moderation: Inka Bause 17.45
Exclusiv – Weekend 18.45 RTL aktuell
19.05 Live: Formel 1. Grosser Preis der
USA. Countdown. Experte: Niki Lauda,
Kai Ebel (Boxenreporter)
20.15 Grill den Henssler. Die neue
Kocharena. Jury: Natalie
Lumpp, Heinz Horrmann,
Reiner Calmund. Mit: Mieze
Katz, Jochen Schweizer,
Evelyn Weigert, Nelson Müller,
Steffen Henssler
23.25 Prominent! Magazin
David Modjarad und Rabea
Schif kommentieren das
Treiben auf dem Boulevard
der Reichen, Schönen und
Berühmten.
0.10 Die Höhle der Löwen. Show
2.05 Die Beet-Brüder
2.55 Medical Detectives. Freundschaften / Hüter des Gesetzes / Tödliche Bündnisse
20.15 Stromberg –
Der Film. Komödie (D 2014).
Mit Christoph Maria Herbst,
Bjarne Mädel, Oliver K. Wnuk.
Regie: Arne Feldhusen
22.50 Stirb langsam –
Ein guter Tag zum Sterben.
Actionthriller (USA 2013)
John McClane gerät mit
seinem Sohn Jack in Moskau
zwischen die Fronten von
Polizei und Gangstern.
0.55 Ausnahmezustand.
Actionfilm (USA 1998)
Mit Denzel Washington
2.55 Universal Soldier.
Actionfilm (USA 1992)
4.35 My Boys. Abgehalftert
20.15 Ein Sommer in Masuren.
TV-Romanze (D 2015).
Mit Christina Grosse,
Stefan Murr, Anna von Berg.
21.45 heute-journal. Wetter
22.00 Kommissar Beck. Krimireihe
(S 2009). Die Schatten der
Vergangenheit.
23.25 ZDF-History. Dokumentationsreihe. Der letzte Tag:
Romy Schneider
0.10 heute Xpress
0.15 Istanbul von vorne. Eine
Recherche. Film des Mainzer
Stadtschreibers
Feridun Zaimoglu
0.45 Kommissar Beck.
Krimireihe (S 2009).
20.05 Seitenblicke
20.15 Tatort. Krimireihe (D 2015).
Preis des Lebens. Mit Richy
Müller, Felix Klare
21.50 ZIB
22.00 Live: Im Zentrum
23.05 60 Jahre «Zeit im Bild».
Reportage
23.35 Wir müssen reden – Der ORF
und seine Diskussionen.
Reportage
0.00 Oktober November. Drama (A
2013). Mit Nora von Waldstätten, Ursula Strauss, Sebastian
Koch. Regie: Götz Spielmann
1.50 Das Adlon – Eine Familiensaga (2/3). TV-Drama (D 2013)
3.25 Seitenblicke
20.00 Live: Formel 1. GP der USA.
Das Rennen. Vom Circuit of
The Americas, Austin
21.45 Live: Formel 1.
Grosser Preis der USA
22.15 «Spiegel»-TV Magazin. Die
Polizei kriegt uns nie: Ein
Insider der Raserszene packt
aus / Bei Anruf Betrug – das
Netz der Callcenter-Mafia /
Letzte Chance Lesbos –
Flüchtlingsdrehkreuz vor den
Winterstürmen
23.00 Einsame Entscheidung.
Actionthriller (USA 1996). Mit
Kurt Russell, Steven Seagal.
1.35 Exclusiv – Weekend. Magazin
2.30 Der Blaulicht Report.
TSR
RSI LA 1
KABEL 1
3 SAT
RTL 2
7.25 RTS Info 8.25 Heidi
8.50 Sport dernière 9.25 Complicités
sauvages 10.15 Dieu sait quoi
11.10 Ecosse, entre mystères et légendes 12.05 Faut pas croire 12.30
Ensemble 12.45 Le 12h45 13.15
Météo 13.25 Pardonnez-moi 13.50
Covert Affairs 15.20 Body of Proof. Série policière. Avec Dana Delany 16.50
Chicago Fire 18.25 Sport dimanche
19.20 Météo 19.30 Le 19h30
9.30 S-QUOT 10.30 Paganini 12.30
Telegiornale 12.40 Meteo regionale
12.50 L'ispettore Barnaby (1/5) 14.20
Benjamin Lebel – Delitti D.O.C. (1/4).
Con Pierre Arditi, Alexandre Hamidi,
Catherine Demaiffe 16.00 Telegiornale
Flash 16.05 La storia della vita 17.00
Padre Brown 18.00 Telegiornale Flash
18.10 Il giardino di Albert 19.00 Il
quotidiano 19.15 Il gioco del mondo
19.55 Meteo regionale
6.20 The Mentalist 7.15 Castle
9.10 Body of Proof 10.05 Teletips
Schweiz 12.00 Tamme Hanken – Der
Knochenbrecher on tour 14.00 Mein
Lokal, Dein Lokal – Spezial 15.00 Mein
Lokal, Dein Lokal – Spezial 16.00 Live:
News 16.10 Rosins Restaurants – Ein
Sternekoch räumt auf! «Landgasthof
Schmid – Zum Spatzl» in Batzenhofen
bei Augsburg 18.10 Rosins Restaurants – Ein Sternekoch räumt auf!
11.55 Menschen und Mächte
13.00 ZIB 13.05 Erlebnis Österreich
13.30 SOS im Wildgehege 14.00 Die
ungewöhnliche Rettung des Gnu-Babys
14.45 Wildes Indien 16.15 Darf ich
bitten? Komödie (USA 2004) 18.00
Kino Kino Extra 18.30 Theater: Ein Fest!
19.00 heute 19.10 NZZ Format 19.40
Schätze der Welt – Erbe der Menschheit.
In den Herzen der Hakka Kultur – Die
Tulou-Rundhäuser in Fujian (China)
7.55 X-Factor: Das Unfassbare
9.55 Die Geissens – Eine schrecklich
glamouröse Familie! 12.00 Daniela
Katzenberger – Mit Lucas im Babyglück
13.00 Die Schnäppchenhäuser – Der
Traum vom Eigenheim 15.00 Bauexperte im Einsatz – Dem Pfusch auf der Spur
16.00 Der Trödeltrupp – Das Geld liegt
im Keller 17.00 Mein neuer Alter 18.00
Grip – Das Motormagazin 19.00 Grip
Extrem – Das Motormagazin (5)
20.10 Mise au point. Péage /
Simples immortels
21.05 Castle. Série policière. Y a-t-il
un enquêteur dans l'avion / La
mort n'est pas une blague /
Dans les bois
23.30 New York, unité spéciale. Série policière. Tueur de dames
0.15 Modern Family. Série burlesque. Question d'intégrité /
Les Co-Majors
1.00 Friends with better lives. Série
comédie.
Cinq secondes fatidiques
1.20 Sport dimanche
2.15 Le 19h30
2.45 Euronews
2.50 Intermède
20.00 Telegiornale
20.35 Meteo
20.40 Storie. Il potere del racconto,
racconti al potere. «Con gli
angeli della montagna», documentario di Steven Artels
22.00 Borgen.
Serie politica. Un segreto
troppo grande / La talpa
Con Birgitte Hjort Sørensen,
Søren Malling, Pilou Asbæk
0.05 Meteo notte
0.10 Mary Higgins Clark – La culla
vuota. Film giallo (USA 2004).
Con Angie Everhart, John
Ralston, Philippe Brenninkmeyer. Regie: Rob W. King
1.45 Repliche continuate
20.15 Die Food-Giganten. Burger
Edel-Burgerläden und
Foodtrucks sind zur großen
Konkurrenz des Giganten
McDonald’s geworden.
22.15 Abenteuer Leben.
Magazin. Crash-Karre oder
wertvoller Schrott?
Moderation: Andreas Türck
0.10 Mein Revier.
Ordnungshüter räumen auf.
Die Urlaubschecker
2.10 Rosins Restaurants –
Ein Sternekoch räumt auf!
Jury: Frank Rosin
3.50 Rosins Restaurants –
Ein Sternekoch räumt auf!
Jury: Frank Rosin
20.00 Tagesschau
20.15 Braunschlag. Dramaserie.
Der Überfall / Bauxi
21.45 Die Anstalt. Politsatire
22.30 Was Sie schon immer über
Österreich wissen wollten.
Dokumentation
23.15 Polizeiruf 110. Krimireihe (DDR
1975). Das letzte Wochenende. Mit Jürgen Frohriep, Alfred
Rücker, Sigrid Göhler
0.20 Die Outsider. Drama (USA
1983). Mit Matt Dillon, Patrick
Swayze, Tom Cruise.
2.10 Heute heiratet mein Mann.
TV-Komödie (A 2006)
3.40 Ein Hund kam in die Küche.
TV-Kriminalfilm (A 2002).
20.00 RTL II News
20.15 Drei Engel für Charlie.
Actionkomödie (USA 2000).
Mit Cameron Diaz, Drew
Barrymore, Lucy Liu.
Regie: McG
22.05 Drei Engel für Charlie – Volle
Power. Actionfilm (USA 2003).
Mit Cameron Diaz, Drew
Barrymore, Lucy Liu.
Regie: McG
0.00 The Walking Dead. Horrorserie. Die Krankheit zum Tode /
Lebendköder
1.40 Das Nachrichtenjournal
2.10 The Walking Dead.
3.30 Schneewittchen. Gruselfilm
(USA 1997). Mit S. Weaver.
ARTE
B3
SÜDOSTSCHWEIZ
3+
SWR
14.20 Einer von uns: Der Homo
sapiens (5/5) 15.15 Die fantastische
Reise der Vögel. Dokumentarfilm
(GB 2012) 16.45 Metropolis 17.35
Made in Art 18.30 Yuja Wang spielt
Schostakowitsch 19.15 ARTE Journal
19.30 Karambolage 19.45 Zu Tisch
... 20.15 Garp und wie er die Welt sah.
Tragikomödie (USA 1982) 22.25 Robin
Williams, viel mehr als witzig 23.20
Heilkraft der Klänge 0.15 Stradella
16.00 Traumhäuser 16.45 Rundschau 17.00 Schuhbecks 17.30
Euroblick 18.00 Frankenschau 18.45
Rundschau 19.00 Unter unserem
Himmel 19.45 Chiemgauer Volkstheater 21.15 freizeit 21.45 Sportschau – Bundesliga am Sonntag 22.05
Blickpunkt Sport 22.50 Blickpunkt
Sport Regional 23.00 RundschauMagazin 23.15 Kino Kino Extra 23.45
Jerichow. Drama (D 2008)
16.00 Globe TV 16.30 Shop24
17.00 Globe TV 17.30 Bob Ross –
The Joy of Painting 18.00 Report
18.30 Café con té 19.00 Report
19.30 Café con té 20.00 Report.
Magazin 20.30 Café con té
21.00 Report 21.30 Café con té
22.00 Report 22.30 Café con té
23.00 Report 23.30 Café con té
0.00 Report 0.30 Café con té
1.00 Report 1.30 Café con té
5.35 VideoGang Gold Edition (1) 6.00
ESO.TV 8.00 HSE24 9.00 ESO.TV
16.20 NCIS – Los Angeles 18.20
NCIS – Los Angeles 19.20 NCIS – Los
Angeles 20.15 Bauer, ledig, sucht... Im
Kanton Thurgau bereitet Bauer Stephan
sorgfältig den Schlafplatz seiner Hofdame
Anita vor. 22.00 Der Bachelor 0.00
NCIS – Los Angeles 0.55 NCIS – Los
Angeles 1.45 Der Schakal. Thriller (USA/
GB/F/D/J 1997) 3.50 Bauer, ledig, sucht...
16.45 Essgeschichten 17.15 Der
Südwesten von oben 18.00 Landesschau aktuell 18.15 Ich trage einen
grossen Namen 18.45 Treffpunkt
19.15 Die Fallers 19.45 Landesschau
aktuell 20.00 Tagesschau 20.15 Die
Geschichte des Südwestens 21.45
Sportschau – Bundesliga am Sonntag
22.05 Sport im Dritten 23.00 Mord
mit Aussicht 23.50 Gewagtes Spiel
0.35 Graf Yoster gibt sich die Ehre
21
TV-TIPPS
Tatort: Preis des Lebens
20.05 | SRF 1 KRIMIREIHE: Kaum hat Jörg Albrecht
seine Strafe wegen Missbrauchs und Mordes
abgesessen, wird seine Leiche in einer Abfalltonne
gefunden. Er wurde vor dem Gefängnistor abgefangen, entführt und kurz darauf ermordet. Den
Stuttgarter Kommissaren Thorsten Lannert (Richy
Müller, l.) und Sebastian Bootz (Felix Klare) ist klar,
wer die beiden Hauptverdächtigen sind: Frank
und Simone Mendt, die Eltern der vor mehr als
15 Jahren von Albrecht ermordeten Mareike. Die
Mendts streiten die Tat ab. Doch der Verlust ihrer
Tochter überschattet ihr Leben immer noch völlig.
Ein Sommer in Masuren
20.15 | ZDF TV-ROMANZE: Das Erbe ihres Vaters
führt Sabine (Christina Grosse), bei der AspergerAutismus diagnostiziert wurde, auf einen Bauernhof in Masuren. Dort lernt sie Marek (Stefan Murr)
kennen, dem es gelingt, sich
in Sabines Welt zu begeben
und der sie so nimmt, wie
sie ist. Marek erkennt sofort,
dass Sabine ein besonderer
Mensch ist. Ihre direkte Art
führt trotzdem zu Konflikten.
Stromberg – Der Film
20.15 | PRO 7 KOMÖDIE: Zum 50. Firmenjubiläum
lädt die Capitol-Versicherung ihre Mitarbeiter
in ein Landhotel ein. Als Stromberg (Christoph
Maria Herbst) erfährt, dass seine Filiale geschlossen werden soll, will er hinfahren, um sich eine
Stellung zu sichern. Zunächst
scheint der neue Personalvorstand «Ernie» Heisterkamp
zu bevorzugen, doch am
Abend fällt Stromberg tatsächlich durch seine Entertainer-Qualitäten positiv auf.
Drei Engel für Charlie
20.15 | RTL 2 ACTIONKOMÖDIE: Charlies Detektei
wird beauftragt, den entführten SoftwareMilliardär Eric Knox zu finden. Charlies Engeln
Natalie (Cameron Diaz, l.), Dylan (Drew Barrymore, r.) und Alex (Lucy Liu) gelingt es, Knox zu
befreien, aber seine geheime
Stimmidentifikations-Software bleibt verschwunden.
Knox' grösster Konkurrent
Roger Corwin steht unter
Verdacht: Er könnte mit der
Software Schaden anrichten.
Armageddon –
Das jüngste Gericht
22.05 | SRF ZWEI KATASTROPHENFILM: Vorboten
eines riesigen Meteors scheinen den unvermeidlichen Weltuntergang einzuleiten. Um diesen
vernichtenden Einschlag abzuwenden, werden
die besten Fachleute gesucht.
Der Ölbohrspezialist Harry
S. Stamper (Bruce Willis)
wird beauftragt, eine Crew
aussergewöhnlicher Experten zusammenzustellen und
aus dem All zu agieren.
Oktober November
0.00 | ORF 2 DRAMA: In einem kleinen Dorf in
den österreichischen Alpen steht ein ehemaliger
Gasthof. Als es noch Sommerfrische gab, war
dies ein stattlicher Betrieb. Zwei Schwestern sind
hier groß geworden. Sonja (Nora von Waldstätten) lebt nun in Berlin, sie ist Schauspielerin
geworden, ein Fernsehstar.
Ihre Schwester Verena, etwas
älter, hat das Dorf nicht verlassen. Nach dem Unfalltod
der Mutter lebt sie mit Mann
und Kind in ihrem Elternhaus, das nun viel zu groß ist.
22
RADIO / TV
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
■ RADIO
10.15 RADIONOVELA
Vita capita – episoda 765
Jöri, ledi chatta
Uss èsi uschè lunsch: Il team da camera
da l'emettur 3+ vegn a Surgonda per far
la gronda inscenaziun dal pur Jöri Gartmann ch'è atgnamain garaschist. E gea,
Jöri, ledi chatta. Ma tge u tgi ch'el chatta,
lez na duai betg vegnir tradì ...
Reschia: Michel Decurtins
14.03 LA POPULARA (REP.)
Premi grischun da musica populara
2015 per Anton (Töni) Bärtsch
Ils 24 d'october
surdat
l'Uniun
«Premi grischun
da la musica populara» il premi da
renconuschientscha
ad Anton «Töni»
Bärtsch da Zezras.
Il mantegniment e
la tgira da la musica
populara grischuna stat fitg a cor al purtader dal premi. Cun grond ardiment suna
el sauts da temps passads, cumponì dad
enconuschents cumponists grischuns.
La passiun per la cultura populara grischuna è sia vita! Töni Bärtsch è noss giast
en «La populara».
Redacziun: Josefina Gaudenz
19.00 LAS PERLAS
Il tun universal dad Albert Hammond
Sa regurdais vid il film-cult dals onns otganta «Back to the future II»? Là fan Marty
McFly e dr. Brown in viadi en il futur e
sa tschentan sin ils 21 d'october 2015.
Intginas chaussas ch'ins vesa en quest
2015 dal film èn ozendi propi uschia.
Mo co èsi reussì als responsabels dal film
da guardar 30 onns enavant? Cun agid
da futurologs! Il Magazin da cultura
s'inscuntra cun Cla Semadeni da la «Societad svizra per futurologia» e sa fatschenta cun questa scienza.
La rubrica da litteratura fa il viadi cuntrari e
sfeglia en «Anna Catrina» da Sabina
Altermatt, in roman che maina enavos
en l'istorgia da la citad da Glion.
Redacziun: Astrid Alexandre
Il jazzist brasilian Ivan Lins live!
Il soundcheck preschenta: musica brasiliana, live dal festival da jazz a San Murezzan.
Quai è il concert dal chantadur e pianist
Ivan Lins, accumpagnà dal ghitarrist
Leonardo Amuedo. Nus avain registrà
quel concert!
Redacziun: Jachen Prevost
DUMENGIA, 25 D’OCTOBER €€ €€€€
La sinoda da famiglia va a fin
Trais emnas han procurà per ina pluna
communicaziuns als commember da la
sinoda da famiglia a Roma. Dumengia
che vegn, ils 25 d’october a las 12.00, va
la sinoda a fin. Chatrina Gaudenz ha persequità l’eveniment durant las ultimas trais
emna en l’internet. Sin Twitter e Facebook
han ins savì leger experientschas ed impressiuns da participants, documents
Profil cun Gian Clalüna
Il viturin tranter terra e paradis
El maina mintgin che vul cun ina da sias
carozzas en la Val Fex. Sajan quai ritgs u
main ritgs, la stad u er durant l'enviern.
Per Gian Clalüna che posseda ina vituraria
a Segl èn ils viadis cun ils giasts adina
in'aventura. L'affarist da 57 onns che ha
pudì realisar ensemen cun ses frars in
imperi cun pliras interpraisas, viagia anc
oz fitg gugent tras il mund, savens a pè.
En il Profil raquinta Gian Clalüna da ses
viadis da pelegrinadi, ma er da decisiuns
pragmaticas, e desideris.
Redacziun: Anna Caprez
11.03 MAGAZIN DA CULTURA
Futurologia – in pendant
scientific a la rucla da cristal?
Il forum cun Philipp Ramming
Confurmitad ed altruissem
Tge è exact il motiv che nus avain il sentiment che noss bainstar è periclità tras
l’immigraziun da persunas estras? Daco
ans orientain nus gugent tenor ils auters
ed empruvain d’ans cuntegnair sche pussaivel sco ils auters? E tge è il motiv che
nus gidain ad auters, era sche nus avain
qua tras in dischavantatg? As cunfinar e
gidar èn tuts dus parts centralas da noss
esser uman – mecanissems e dumondas
actualas ord optica psicologica.
Redacziun: Philipp Ramming
17.10 CUNTRASTS SIN SRF 1 (REP.)
14.03 ARTG MUSICAL
Giuventetgna e musica
populara ad Ascona
Sut il titel: «Giuventetgna e musica populara» vegnan ils radios da la SSR:
SRFMusikwelle, RSR-La Première, RSIrete due e Radio Rumantsch a realisar
quest onn 5 emissiuns da musica. Ils 19
da settember ha la 3. gì lieu ad Ascona.
Da la partida: Coro Calicantus e Gruppo
chitarre & mandolini Lugano (TI), A
Cappella Quartet Sion (VS), Ländlertrio
Älplergrüäss Altdorf (UR) e Las randulinas - Sidonia Caviezel & Ruth Suppiger
Engiadina (GR). L'Artg porta l'emprima
part da questa emissiun moderada d'Olivier
Bosia (RSI), Beat Tschümperlin (SRF) e
Giusep G. Decurtins (RTR).
Redacziun: Giusep G. Decurtins
15.03 LA CLASSICA (REP.)
La Messa en G-Dur da
Francis Poulenc, 1899-1963
Francis Poulenc è il cumponist franzos
che n'ha betg vulì daventar ami da l'impressiunissem che dominava enturn ed
enturn el. El ha mantegnì ils elements
melodius en sias ovras, e quai en in temp
che la musica daventava adina pli e pli
abstracta. Il resultat è grondius: musica
raffinada, scharmanta, musica tipica franzosa. Nus tadlain musica da chombra, chanzuns, e per il temp avant Numnasontga
ed il di da las olmas: la Messa en G-Dur.
Redacziun: Rosvita Barenius
19.00 LA CLASSICA
SONDA, 24 D’OCTOBER €€€€€€€€€ €
9.03 PROFIL
SONDA, 24 D’OCTOBER €€€€€ €€€€€
19.00 SOUNDCHECK
8.06 / 20.03 VITA E CRETTA
El ha scrit hits perTinaTurner, per Whitney
Houston, per Julio Iglesias. Ma el ha er
conquistà las paradas sut ses agen num,
Albert Hammond, chantautur e cumponist
britannic da renum mundial. A chaschun
dad ina pitschna turnea helvetica (p.ex.
1. november en il Kaufleuten Turitg) in
purtret musical da quest talent universal.
Redacziun: Benedetto Vigne
12.30 FORUM
cumplitgads han ins chattà sin paginas
uffizialas ed ina massa commentaris magari
sumegliants sin ils portals da numerusas
chasa da medias. En il «Vita e cretta» as
preschentain nus ina schelta londerora e
dain in sguard en l’avegnir. L’incumbensa
dal papa Francestg è ussa da formular sin
basa dal document final reglas impegnativas per sia baselgia. Precis cur ch’el fa
quai, na sa per il mument anc nagin. Che
Francestg s’inscuntra, dispita e discurra
gugent ha el però cumprovà durant las
ultimas trais emnas.
Il predi da dumengia fa Martin Bearth.
Redacziun: Chatrina Gaudenz
9.03 MARELLA
Dovr'ins aua per producir
naiv artifiziala u betg?
Il Lej Alv sin passa 2500 meters sur mar,
en il territori da skis Marguns / Corviglia
sur Schlarigna, ha survegnì in cumpogn:
Il Lej Alv nov è construì amez la natira
ed è cun 400'000m3 il pli grond reservuar
d'aua da la Svizra per producir naiv artifiziala. La Marella fa la visita tar il Lej Alv
nov e lascha valitar questa strategia nova
per producir naiv.
Redacziun: David Spinnler
Requiem – Gabriel Fauré
En ils requiems tradiziunals era il Dies
Irae adina cumponì dramaticamain, cun
musica che fascheva tema e starment a
l'auditur; starment da l'ultim giudizi e da
la paina infernala dal giuvenessendi. I ha
dentant era dà cumponists che n'han
betg vulì quai. Per exempel Gabriel Fauré:
el aveva in auter maletg da «lauter mund»
ed ha mess en musica sia visiun paschaivla
ed empernaivla dad in paradis celestial,
senza las anguschas dal purgiatieri. En
«La classica» tadlain nus l'entir Requiem
da Gabriel Fauré.
Redacziun: Rosvita Barenius
■ TELEVISIUN
17.40 TELESGUARD SIN SRF 1
L’emissiun d’infurmaziun sin SRF 1
cun suttitels tudestgs sin TXT 777
(rep. sin SRF info tranter las 18.00 –22.00)
«Ora et labora – ed ils Flyers»
senza success. Bayram Yanik, è curd.
Avant 25 onns è el fugì or da la Terchia
e viva uss en il Grischun. Ed el crai anc
adina ch’i dettia in di Curdistan.
Il magazin d’infurmaziun per uffants
(rep. sin SRF info tranter las 18.00 – 19.30)
Dapli davart il Minisguard chattais
sin www.minisguard.rtr.ch
La Clostra Son Jon a Müstair è ina claustra
benedictina. 12 mungias vivan en questa
claustra serrada. Sin l’emprima egliada
ina claustra sco bleras autras era. Dentant
quai engiona. Qua regna sper uraziun,
meditaziun e silenzi era in spiert sportiv,
numnadamain quel per hockey sin
glatsch. Priura Domenica e sias consoras
persequiteschan cun tschaffen e tensiun
ils gieus da lur club da hockey, vul dir
quel dals Kloten Flyers.
Perquai che las mungias vivan en ina
claustra serrada, n’èsi dentant betg pussibel dad ir ina giada a guardar in gieu
live. Quai n’excluda però betg in inscunter
cun ils Flyers. Grazia a l’engaschi dal nev
da la priura Domenica è il nunpussaivel
daventà realitad. Ils Kloten Flyers èn vegnids
en la claustra da Müstair a visitar las
mungias. Per priura Domenica e tschellas
benedictinas ina surpraisa extraordinaria,
ina surpraisa ch’ellas na vegnan betg ad
emblidar uschè spert. I
DUMENGIA, 25 D’OCTOBER €€€€€€
7.00 CUNTRASTS SIN RTS1 (REP.)
«Ora et labora – ed ils Flyers»
17.15 MINISGUARD SIN SRF 1 (REP.)
Il magazin d’infurmaziun per uffants
17.25 CUNTRASTS SIN SRF 1
La fugia dals auters e nossas fugias
Ils maletgs èn omnipreschents – millis e
millis dad umans èn sin la fugia vers il
vest. I vegnan da la Siria, da l’Eritrea, da
l’Afganistan e da blers auters pajais. Ma
tge han tut quels umans da far cun nus?
E tge ha insumma il fenomen da la fugia
da far cun nus?
17.40 MINISGUARD SIN SRF 1
«Emalio» – duas scolaras
scrivan in cudesch da fantasia
L’incumbensa da la scolasta era clera.
Scriver in’istorgia da 30 paginas. Mo vegnì
èsi tut auter. Flurina Albin e Stina Hendry
n’han betg savì smetter da scriver. Ed ussa,
bun dus onns pli tard, cumpara proximamain lur emprim cudesch da fantasia
cun il num Emalio. In roman da varga
300 paginas. Per il Minisguard sa regordan las duas auturas vid l’en-tschatta e
decleran pertge ch’ellas n’han simplamain betg savì smetter da scriver.
«Curdistan» na datti betg
Els èn tircs, sirians, iracais u iranais. Ma
en emprima lingia èn els curds. Els cumbattan dapi passa 100 onns per in’atgna
terra. Per in «Curdistan». Pli probabel
En in nov format d’emissiun – cun il
num «Cuntrasts Focus» – è la redacziun
ida a la tschertga da differents aspects da la
fugia. Uschia ha il redactur Eligi Derungs
scuntrà la famiglia Ramadan da la Siria,
ina famiglia che viva uss en il center transitoric a Schluein e che raquinta da sia
fugia. Ruedi Bruderer ha retschertgà en
l’archiv filmic ed intervistà persunas
fugidas ils davos 60 onns en Grischun. A
pled vegnan uschia trais umens che vivan
oz a Seewis, a Peist ed a Sent, trais umens
che vegnan oriundamain da la Sri Lanka,
da l’anteriura Tschecoslovachia e da
l’Ungaria. Ma i dat era furmas da fugias
main dramaticas, a l’intern dal pajais. La
redactura Petra Rothmund è numnadamain
ida en tschertga dad uschenumnads
«Aussteigers», persunas che mitschan dal
travasch e tschernan ina vita pli purilarcaica, damai «Back to the roots». Chattà
ha Petra Rothmund in giuven pèr en la
Val Medel. E quel pèr di da sasez ch’els
na sajan betg «Aussteigers», mabain
«Aufsteigers».
LA QUOTIDIANA
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
23
La Svizra cuntrastescha cun la Germania
Ina gasetta franzosa cumpareglia duas reacziuns politicas
DA GUIU SOBIELA-CAANITZ
„ Dapi 1973 sorta mintga di a Paris la
gasetta «Libération», da tendenza socialdemocratica. «Libération» online
dals 19 d’october 2015 commentescha
en ses editorial las elecziuns federalas dals 18 en Svizra: «La pps, gia em­
prima forza politica da la Svizra, ha anc
rinforzà sia posiziun (…). Lezza partida
prosperescha cun sbittar mintga adesiun
a l’Uniun europeica (UE) e stigmatise­
scha ils privels da l’immigraziun. Ella
n’aveva anc mai cuntanschì tals resultats:
65 dals 200 cuss. naz. cunter 59 avant las
elecziuns, cun ina proporziun incredibla
da vuschs (…). La partida reussescha fitg
bain grazia a sia retorica xenofoba (…)
che sa funda sin la fidaivladad a las tradi­
ziuns e sin la tema da privels che pudes­
san metter en dumonda ina tscherta ma­
niera da viver (…). L’immigraziun preoc­
cupescha profundamain 48% da las
burgaisas e dals burgais. Il favrer 2014 ha
ina votaziun ‘cunter l’immigraziun mas­
siva’, promovida cunzunt da la pps, limi­
tà quella che provegn da l’UE, la princi­
pala per la Svizra. Ma gist chantuns sco
Genevra e Turitg, quels chi han la pli
gronda quantitad d’esters, han dà pli
paucas vuschs a lezza iniziativa. La pps
scumetta cunzunt sin la tema, cumbain
che l’unda da fugitivs sirians pertutga
strusch la Svizra. La Germania d’Angela
Merkel percunter vul esser vinavant il
grond pajais d’accoglientscha, schebain
ch’ins spetga passa in milliun requirentas
e requirents d’asil per 2015. La chance­
liera perda segir consens en las retscher­
tgas d’opiniun, e la populaziun conserva­
tiva marmugna adina dapli (…). Ma Ber­
lin, fidaivla a las valurs fundamentalas dal
project europeic, sa ch’ella po sa fidar
d’ina gronda part da l’electorat. In adver­
sari dischoccupà da l’immigraziun ha at­
tatgà cun in cuntè e ferì grevamain Hen­
riette Reker, candidata cristiandemocra­
tica per la presidenza da la citad da Co­
logna; il pievel da la citad l’ha elegida
triumfalmain dumengia passada (…). La
sanestra e las organisaziuns da la societad
civila protestan massivamain cunter il
moviment xenofob ‘Pegida’. La Svizra sa
barricadescha, ma la Germania dat vina­
vant il bun exempel.» Il titel da l’editorial
resumescha fitg bain il text; el tuna: «La
Suisse ou le contre­pied allemand.»
„ GRISCHUN
Consultaziun tar la revisiun totala
da la lescha chantunala da sanadad
(cc) La regenza ha lantschà la consultaziun
tar il sboz per ina revisiun totala da la lescha
da sanadad. La nova lescha da sanadad
remplazza la lescha vertenta che datescha
da l’onn 1984 e tegna quint dal svilup che
ha gì lieu en ils fatgs da sanadad publics.
Il dretg chantunal vegn adattà a las pre­
scripziuns dal dretg federal en ils secturs da
la prevenziun, dal cumbat cunter epide­
mias e da la pratica da la professiun da las
persunas spezialisadas dal sectur da sana­
dad. En la nova lescha da sanadad vegnan
Ordinaziun
chantunala davart
l’examinaziun ecologica
(cc) La regenza ha approvà la revisiun
parziala da l’ordinaziun chantunala da­
vart l’examinaziun ecologica (OCEE).
Questa ordinaziun chantunala regla las
cumpetenzas da las persunas e dals uffi­
zis ch’èn participads ad in’examinaziun
ecologica e concretisescha lur dretgs e lur
obligaziuns. Ultra da quai vegnan indi­
tgadas las proceduras decisivas per orga­
nisar la EE per ils singuls tips da stabili­
ments. Cun la revisiun parziala vegn am­
plifitgada la glista dals stabiliments che
dovran ina EE. Da nov vegnan integrads
cunzunt manaschis industrials en la
OCEE. Per quests stabiliments novs ve­
gnan inditgadas las proceduras decisivas
e las autoritads cumpetentas.
Il motiv per la revisiun parziala da la
OCEE è la participaziun da la Svizra a la
convenziun d’Aarhus. En questa conven­
ziun sa tracti da l’access ad infurmaziuns
e da la participaziun da la publicitad a las
proceduras da decisiun en il sectur da
l’ambient. Il zercladur 2014 èn entradas
en vigur sin plaun federal midadas da la
lescha davart la protecziun da l’ambient
ch’èn colliadas cun la participaziun a la
convenziun d’Aarhus. Pia è ussa vegnida
adattada l’ordinaziun chantunala al dretg
federal.
ultra da quai reglads pli detagliadamain ils
dretgs e las obligaziuns da las pazientas e
dals pazients envers il dretg vertent e la re­
partiziun da las incumbensas tranter las
vischnancas ed il chantun vegn fixada en
moda pli cumplessiva. La realisaziun dal
servetsch d’urgenza, ch’è fin ussa stada
chaussa da las medias e dals medis sco er da
las dentistas e dals dentists, vegn surdada a
las organisaziuns professiunalas respecti­
vas. Plinavant èn vegnidas serradas largias
ch’eran vegnidas constatadas en connex
cun las disposiziuns pertutgant la survegli­
anza da la polizia da sanadad tras il chan­
tun, en connex cun las disposiziuns pena­
las sco er en connex cun las mesiras disci­
plinaras.
La procedura da consultaziun tar il sboz
per ina revisiun totala da la lescha davart ils
fatgs da sanadad dal chantun Grischun (le­
scha da sanadad) vegn fatga dal departa­
ment da giustia, segirezza e sanadad. La
consultaziun dura fin ils 31 da schaner
2016.
Concessiunament
per l’ovra electrica Morteratsch
(cc) La regenza ha approvà la concessi­
un dal dretg da las auas sco er il project
da renovaziun per l’ovra electrica Mor­
teratsch da la Repower SA. Il project
per renovar l’ovra electrica Morteratsch
prevesa in augment da la quantitad
d’aua utilisada e pia in augment da la
producziun annuala da 3,6 a set mil­
liuns uras da kilowatt. Cun quai po en
l’avegnir vegnir furnì current a circa
1500 chasadas per onn. L’ovra electrica
Morteratsch po funcziunar a partir da
l’avertura da la centrala da l’ovra elec­
trica renovada per ulteriurs 60 onns.
L’ovra electrica Morteratsch è vegnida
messa en funcziun l’onn 1891 sco ina
da las emprimas ovras idraulicas dal
Grischun ed è il stabiliment il pli vegl
dal parc d’ovras idraulicas da l’odierna
Repower SA.
L’institut svizzer da retschertgas davart allergias
ed asma survegn ina incarica da prestaziun
(cc) La regenza ha concedì a l’institut
svizzer da retschertgas davart allergias ed
asma (ISRA), in institut da la fundaziun
instituziun da perscrutaziun dal clima
autalpin e da la medischina (ISP), ina in­
carica da prestaziun per ils onns 2015 fin
2016. Per l’onn 2015 vegn pajada ina
contribuziun chantunala da 143 950
francs e per l’onn 2016 vegnan garantids
290 000 francs. Quests pajaments da la
contribuziun valan dentant cun la resal­
va ch’il preventiv vegnia acceptà dal cus­
segl grond. L’incarica da prestaziun vegn
surdada sin basa da la nova lescha chan­
tunala davart las scolas autas e la perscru­
taziun. Las activitads da perscrutaziun
dal ISRA sa concentreschan sin l’analisa
da las basas per malsognas allergicas ed
asmaticas sco er da malsognas allergicas
da la pel. Il ISRA surpiglia ina rolla direc­
tiva en la perscrutaziun dentant er en la
colliaziun da fitg differents centers da
cumpetenza naziunals. L’interess chantu­
nal per ina finanziaziun fundamentala
dal ISRA e quel da mantegnair a Tavau
sco lieu da staziunament l’institut da per­
scrutaziun ch’è directiv sin plaun mun­
dial e ch’è renconuschì.
La Sate po porscher la
scolaziun da bachelor «architectura»
(cc) La regenza approvescha l’introducziun
da la scolaziun da bachelor «architectura» a
la scola auta da tecnica ed economia (Sate
a Cuira). La scolaziun è vegnida elavurada
en cooperaziun cun la scola auta spezialisa­
da da Son Gagl (SAS). La scolaziun d’ar­
chitectura previsa metta ils accents da sco­
laziun en ils secturs construcziun en il ter­
ritori alpin, planisaziun dal maletg dal lieu
ed edifizis turistics. La scolaziun vegn pur­
schida sco studi cumplain da trais onns, sco
studiparzialdaquatteronnsescocumbina­
ziun da studi cumplain e parzial da quatter
onns. La nova scolaziun po vegnir realisa­
da a partir da l’onn da scola 2017/18. Quai
cun la resalva ch’er il cussegl da scola auta
da la scola auta spezialisada da la Svizra
orientala (Sasso) approveschia la scolaziun.
CARICATURA J. GUIDON
„ NOVITADS WWW.RTR.CH
Roche cun dapli svieuta
Il concern svizzer da farmazia, Roche, ha
fatg marcantamain dapli svieuta ils em­
prims nov mais da l’onn. Cun 35,5 mil­
liardas francs è quella creschida per 6%
cumpareglià cun il medem temp da l’onn
passà. La raschun per quest resultat posi­
tiv sajan surtut las bunas fatschentas cun
medicaments cunter cancer e sclerosa
multipla, communitgescha Roche. Il
concern augmenta perquai sias progno­
sas per quest onn e quinta cun ina ferma
creschientscha da la svieuta.
Nov concept per
energia da vent
Il cussegl federal ha formulà las cundiziuns
da basa per ovras d’energia da vent. Uss ha
el tramess la fatschenta en consultaziun
parlamentara. Ils davos onns è il dumber
da plans per construir implants d’energia
da vent s’augmentà, scriva l’Uffizi federal
da svilup dal territori. Cun formular cun­
diziuns da basa vul la confederaziun facili­
tar la lavur dals chantuns e da las vischnan­
cas pertutgadas. Il concept energia da vent
duai gidar a resguardar aspects da la pro­
tecziun da la natira sco er evitar conflicts
cun indrizs militars e tecnics. Cun il con­
cept per l’energia da vent vul la confedera­
ziun tranter auter realisar la strategia d’e­
nergia 2050. Il cussegl federal ha tramess
la fatschenta en consultaziun.
Gino Caviezel
il nov numer 1 en
l’equipa da slalom gigant
Las cursas da skis da la cuppa mundiala
cumenzan sco ils ultims onns a Sölden en
l’Austria. Tar ils umens manca Carlo Janka pervi da problems cun il dies. Uss è in
auter Grischun Gino Caviezel nov numer
1 en l’equipa da slalom gigant svizra. Per
Gino Caviezel na mida quai dentant betg
bler. Il squitsch entras las medias saja in
pau pli grond, el sez emprovia dentant da
restar luc e sa concentrar sin la cursa. Per
la giuvna equipa saja la finamira dentant
betg plazs da podest, mabain a l’entschat­
ta anc plazs tranter ils emprims 10. La
stagiun da skis alpin cumenza sonda, ils
24 d’october a las 09.30 cun il slalom gi­
gant da las dunnas. Ils umens partan me­
demamain ad in slalom gigant, quai la
dumengia, ils 25 d’october a las 09.30.
Jean-François Rime
candidescha per il
cussegl dals chantuns
La Partida populara svizra cumbatta en il
chantun Friburg per in sez en il cussegl
dals chantuns e quai da nov cun il cusse­
glier naziunal Jean-François Rime. Rime
remplazza il candidat da la pps Emanuel
Waeber ch’è sa retratg suenter l’emprim
scrutini. El aveva cuntanschì la dumen­
gia d’elecziun la plazza quatter. En il se­
gund scrutini dals 8 da november frunta
Rime tranter auter sin il cusseglier dals
chantuns actual da la ps Christian Levrat.
Nova staziun da val a
Nauders è brischada
A Nauders en il Tirol datiers dal cunfin
svizzer è rut ora la mesemna suentermez­
di in grond fieu en la nova staziun da val
da las pendicularas. Da quai da 200
pumpiers han gì sut controlla il fieu tard
il suentermezdi. Quai annunzian medias
austriacas. I sa tracta da la staziun da val
da la Bergkastelbahn. La staziun da pen­
diculara era gist vegnida renovada per 5,6
milliuns euros e dueva vegnir averta ils 10
da december. La raschun da l’incendi n’è
anc betg enconuschenta.
Temperaturas
da record
Ils emprims nov mais da quest onn è te­
nor scienziads da la regenza americana
stà la pli chauda perioda dapi il cumen­
zament da las mesiraziuns. Il settember
saja vegnì mesirà las pli autas temperatu­
ras dapi il 1880, communitgescha l’au­
toritad per la perscrutaziun da l’aura e la
mar. Tut en tut haja quai dà records da
temperatura istorics durant set dals ul­
tims nov mais. La temperatura media
globala è stada per bunamain in grad sur
la media dal 20avel tschientaner. La tem­
peratura da la surfatscha dals oceans saja
medemamain creschida, uschia ils per­
scrutaders.
24
A FIN Z
VENDERDI, ILS 23 DA OCTOBER 2015
„ TRIBUNA POLITICA
La populaziun vegn pli e pli
veglia – ina sfida per la societad
veglias. Ellas duain deci­
der sezzas co ch’ellas vivan
e co ch’ellas concepeschan
lur vita. Sin basa da quest
princip cuntegna il model
directiv pertutgant la ve­
gliadetgna numerusas me­
siras ch’èn gia vegnidas
realisadas en il fratemp u
che vegnan actualmain
realisadas.
DA CHRISTIAN RATHGEB,
CUSSEGLIER GUVERNATIV
I
l fatg che la populaziun
vegn pli e pli veglia è
ina gronda sfida per la so­
cietad ed en spezial per ils
fatgs da sanadad, e quai
betg mo per noss chan­
tun, mabain er per la
Svizra e per la gronda part
dals pajais europeics. Du­
mandads pervia da quest
svilup essan nus tuts, betg
mo la politica.
T
enor las datas actua­
las davart il svilup
demografic vegn tant la
populaziun da 65 fin 79
onns sco er la populaziun
dad 80 onns e dapli a cre­
scher marcantamain fin
l’onn 2035. Ils motivs
per quai èn d’ina vart las
annadas cun bleras na­
schientschas durant il
babyboom dals onns
1943 fin 1966, cumbinà
cun la reducziun dal
dumber da naschientschas
sco er cun l’augment da la
durada probabla da la vita
che han gì lieu ils onns
suenter.
I
l svilup demografic gist
menziunà ha er en noss
chantun consequenzas
considerablas per la struc­
tura da vegliadetgna.
Guardà sur l’entir chan­
tun dastgass la popula
ziun da 65 fin 79 onns
s’augmentar per stgars la
mesadad fin l’onn 2035,
e la populaziun dad 80
onns e dapli dastgass
schizunt circa sa dublegiar
fin lura. En las regiuns da
noss chantun è il svilup
demografic different, ed el
vegn ad avair consequen­
zas per divers secturs poli­
tics. La politica da veglia­
detgna è pia ina incum­
bensa interdiscipli
nara da tut ils departa­
ments.
U
lteriuras mesiras che
la regenza ha prendì
sin proposta da mes de­
partament èn enumeradas
en la broschura d’infur­
maziun «Persunas che tgi­
ran lur confamigliars en il
Grischun» (www.gr.ch/
RM/instituziuns/admi­
nistraziun/djsg/ds/actua­
litads/Seiten/Pflegende­
Angehörige.aspx).
I
ls ultims onns ha mes
departament sviluppà
differentas activitads che
tematiseschan la sfida per
il sistem da provediment
da la sanadad sin funda­
ment dal fatg che la po­
pulaziun vegn pli e pli
veglia. Questas activitads
duain impedir eventuals
«deficits» tar il provedi­
ment medicinal e da tgira
da nossa populaziun. En
quai che suonda vuless
jau numnar duas da que­
stas mesiras: «Svilup d’in
model directiv concer­
nent l’organisaziun dal
provediment da la sana­
dad en il chantun Gri­
schun».
S
in proposta da mes de­
partament ha la regen­
za deliberà mez avust la
missiva tar ina revisiun
parziala da la lescha per
promover la tgira da per­
sunas malsaunas per
mauns dal cussegl grond.
En il senn d’in tractament
egual duai questa revisiun
parziala pussibilitar l’a­
bitar assistì er a las persu­
nas pli veglias en relaziuns
finanzialas difficilas. Il
cussegl grond vegn a trac­
tar la fatschenta en la pro­
xima sessiun da decem­
ber.
model directiv
Quest
ha l’intent da furmar
regiuns da provediment
da la sanadad e d’unir las
instituziuns dals furniturs
da prestaziuns en la re­
giun ad in center da sana­
dad. In provediment me­
dicinal decentral ha ina
impurtanza speziala per la
populaziun pli veglia:
«Ediziun d’in model di­
rectiv pertutgant la ve­
gliadetgna».
I
na chaussa è clera: La
sfida che resulta dal
fatg che la populaziun
vegn pli e pli veglia ans
vegn ad occupar intensi­
vamain durant in temp
pli lung. E nus stuain
empruvar da schliar que­
sta sfida en ina maniera
n il center da la politi­ ch’è acceptabla per tut las
ca da vegliadetgna dal generaziuns. Jau envid
Vus tuttas e tuts da pre­
chantun stat – tenor il
model directiv pertutgant star ina contribuziun la­
tiers, ed As engraziel
la vegliadetgna – l’auto­
nomia da las persunas pli persuenter.
E
„ L’AURA
Sonda sulegl, dumengia er nivels
Situaziun generala: Ina zona da
pressiun auta cumenza ad influ­
enzar l’aura er en il territori alpin.
Oz: Nord da las Alps e Grischun
central: Al nord da las Alps ed en
las vals alpinas sut 2500 l’avant­
mezdi anc surtratg, sura èsi sule­ 16°
4°
gliv. Temperatura la damaun
var 7 grads, il suentermez­
Mustér
di 10 fin 14 grads. Sid da
las Alps ed Engiadina: En
general sulegliv, en mun­
togna vent moderà dal nord.
Prognosa: Nord: Sonda per
gronda part sulegliv, en munto­
gna fitg miaivel. Dumengia tem­
porarmain anc sulegliv, alura pli
e pli surtratg. Sid: Sonda detg su­
legliv, dumengia mo pli per part
sulegliv.
15°
7°
Landquart
16°
7°
Glion
13°
3°
17°
5°
16°
7°
16°
6°
12°
2°
9°
1°
Cuira
Scuol
Arosa
Zernez
Tusaun
Spligia
19°
8°
Mesocco
16°
3°
Tavau
17°
4°
13°
2°
San Murezzan
Sta. Maria
17°
8°
Poschiavo
MAD
Garanzia da la contribuziun per la Punt crap a Savognin
„ (cc) Per restaurar la Punt
crap a Savognin ha la regenza
deliberà ina contribuziun
chantunala da maximalmain
39 000 francs. Da la cunvegna
da program 2016–2020 vegn
medemamain garantida ina
contribuziun federala da
39 000 francs. La punt vegn
ultra da quai messa sut protec­
ziun da monuments chantu­
nala. La veglia punt a dus artgs
che datescha da l’onn 1682 è
in element impurtant dal ma­
letg dal lieu da Savognin ch’è
valità sco d’impurtanza regiu­
nala. La Punt crap collia dapi
il 17. tschientaner las singulas
parts dal vitg da Savognin.
Ord vista dal chantun sto
questa punt preziusa stuair
vegnir mantegnida e tgirada
sco caracteristica dal maletg
dal lieu.
„ NOVITADS WWW.RTR.CH
Ina lunga èra va a fin
Il president communal da Mu­
legns Adolf Poltera è il president
communal ch’è il pli ditg en uffi­
zi en il Grischun. Dapi 36 onns
maina el la vischnanca en il Sur­
ses. L’onn 1850 dumbrava la
vischnanca da Mulegns 120 abi­
tants, il 1960 anc 57 abitants ed
oz vivan anc exact 26 persunas a
Mulegns. La vischnanca vala sco
segund pitschna vischnanca poli­
tica en Svizra. La fin da l’onn fi­
nescha l’uffizi d’Adolf Poltera cun
quai che Mulegns fusiunescha
cun las ulteriuras otg vischnancas
dal Surses.
Sieber daventa
schefredactur
da «bz Basel»
L’anteriur schefredactur da la Süd­
ostschweiz, David Sieber, daventa
il nov schefredactur da las duas ga­
settas regiunalas «bz Basel» e «bz
Baselllandschaftliche Zeitung». Il
Basilais da 53 onns succeda cun­
quai a Matthias Zehner. Sco quai
che la AZ Medien communitge­
scha cumenza Sieber ses nov post
cun il prim da mars da l’auter onn.
Il zercladur aveva David Sieber an­
nunzià sia demissiun sco schefre­
dactur da la «Südostschweiz», quai
per la fin dal 2015.
Dretg da process
penal militar
Il cussegl federal va d’accord d’eli­
minar ina mancanza en il dretg da
process penal militar. La mancan­
za era sa mussada suenter la disgra­
zia da la Jungfrau il 2007 cura che
sis schuldads èn morts. Tar il pro­
cess penal suandant n’avevan ils
parents dals disgraziads betg pudì
sa participar. Uss ha la cumissiun
da dretg dal cussegl naziunal fatg
ina proposta per midar il dretg da
process penal militar. Uschia
duain unfrendas e lur parents pu­
dair agir sco planschider civil.
Nagins problems cun il
center d’asil sin il Lucmagn
2013 èn requirents d’asil stads
l’emprima giada en il center sin
il Pass dal Lucmagn, in bajetg
dal militar. Questa stad èn 165
umens giuvens puspè stads là,
surtut persunas da l’Eritrea e da
l’Afghanistan. Quai dals 27 da
zercladur fin ils 16 d’october. Sco
il president da la vischnanca da
Medel Peter Binz ha ditg haja quai
dà naginas reclamaziuns da la po­
pulaziun, ni da Medel ni da la
vischnanca da Blenio. Era la poli­
zia na haja betg stuì intervegnir,
di Susanne Lenherr, ella è ina da
las responsablas da la confedera­
ziun per il center. Mo sa chape­
scha che quest lieu n’è betg ideal,
era sch’ina persuna stat là mo
tschintg emnas. Plaz hai per ma­
ximalmain 80 persunas per di. Per
ils requirents d’asil hai dà in pro­
gram d’occupaziun, per ex. fre­
quentar in curs da tudestg, far
sport ubain lavurar tar ina da las
duas vischnancas. Quants da
quests umens giuvens che pon
star en Svizra na po Lenherr betg
dir. Ed ella na po er betg dir quant
ch’il center d’asil sin il Pass dal
Lucmagn custia e sche quel ve­
gnia avert puspè 2016.
Il center d’asil sin il Pass dal Lucmagn.
FOTO RTR, H. GIGER
Widmer-Schlumpf tascha
Mesemna saira è la cussegliera
federala Eveline WidmerSchlumpf puspè sa mussada da­
vant ils schurnalists, l’emprima
giada dapi las elecziuns. Il tema:
La chapitalisaziun da las ban­
cas. Il problem: Bunamain na­
gin schurnalist che s’interessava
per quest tema, tuts preschents
vulevan savair be ina chaussa. Il
pledader dal cussegl federal André Simonazzi ha gì da manar in
dir cumbat cunter questas du­
mondas. Gia a l’entschatta vu­
leva el far cler ch’i na dettia na­
ginas respostas sur da dumon­
das che pertutgan elecziuns.
Mo senza success. Ils schurna­
lists han empruvà tut las strate­
gias per tuttina survegnir indi­
zis, quai cun far dumondas che
avevan be superfizialmain da
far cun il tema uffizial da la con­
ferenza. Las respostas bramadas
da la cussegliera federala na de­
vi betg, ma per la paja in pi­
tschen spectacul politic­media­
tic.