avRaneTi `baronis~ WuWrutanidan

Transcript

avRaneTi `baronis~ WuWrutanidan
manana dumbaZe
avRaneTi
`baronis~
WuWrutanidan
Tbilisi
2012
am wignis dabadebas unda vumadlode im araCveulebriv
adamianebs msoflios sxvadasxva kuTxidan, romlebmac waru­­
S­leli STabeWdileba moaxdines Cemze da faqtobrivad damaweri­
nes kidec es wigni.
am wignis dabadebas unda vumadlode diana zaldastani­
Svils, romlis ZalisxmeviTac aRmovCndi avRaneTSi da vinc
msoflioSi erT-erT yvelaze cxel wertilSi megobrobis sas­
waulebrivi Zala srulad ganmacdevina.
am wignis dabadebas unda vumadlode amerikul kompanias
„qemoniqs interneiSenals“, romelmac ndoba gamomicxada da
urTulesi proeqtis mematianes valdebuleba damakisra.
am wignis dabadebas unda vumadlode Cems avRanel mego­
brebs, romlebmac cixe-simagris WuWrutanidan namdvili
avRaneTi damanaxes.
dabolos, am wignis dabadebas unda vumadlode beso xve­
deliZes da gamomcemloba „saunjes“.
yvelas, yvelas, yvelas, deira manana! („didi madloba“ avRa­
nurad, paStus enaze).
manana dumbaZe
2012 wlis 21dekemberi
manana dumbaZe _ `avRaneTi baronis WuWrutanidan~
redaqtori: qeTevan dumbaZe, madona ujmajuriZe
ydis dizaini: sandro kapanaZe
dakabadoneba: nika xvedeliZe
© manana dumbaZe _ `avRaneTi baronis WuWrutanidan~
© gamomcemloba `saunje~, vaJa wowkolauri
ISBN 978-9941-442-31-5
Tavi 1
zustad erTi Tvea „baronSi~ vcxovrob, qabu­
lis aeroportis trasaze mdebare kerZo sastum­
ro komp­
leqsSi, romelic romeliRac qabulelma
milio­nerma aaSena da axla saerTaSoriso organiza­
ciebze aqiravebs. „baroni“ gare samyarosgan maRali
betonis kedliTa da eleqtro mavTulxlarTebiTaa
SemosazRvruli. Tanamedrove sasjelaRsrulebiT
kolonias hgavs. iqauri administracia da amerikis
mTavroba mas moferebiT „kompaunds“ eZaxian. me ki,
„gamosasworebel kolonias“ veZaxi, gaZlierebuli
kvebiTa da dasvenebiT. „gamosasworebelSi“, ra Tqma
unda, piradi da ojaxis ekonomikuri mdgomareobis
gamosworeba igulisxmeba. am koloniaSi xalxi neba­
yoflobiT modis, metic, didi konkursebis gada­
laxvac uwevT aq mosaxvedrad. piradad me, Cemi
pozi­ciis dasakaveblad, megobris rekomenda­ciis Sem­
deg mravaljeradi satelefono interviuebis gavla
momiwia. vin var? erT-erTi avRanuri saerTa­Soriso
proeqtis komunikaciis direqtori. proeqts Semo­
klebiT Zalian kolorituli saxeli qvia: „tafa“
(TAFA)
mokled aqa var, mRelvare avRaneTSi da vcdilob,
materialuris garda, cota sulieri sazrdoc gamo­
vRlito am Tavad gaRletil da gaubedurebul
qveyanas. minda petre pirveliviT, sarkmeli ara,
magram, erTi WuWrutana mainc gavburRo „baronis“
3
kedlidan evropaSi, anda qabulSi mainc gavixedo,
raRacas mainc movkra Tvali, teleekranidan mosme­
nili tyuil-marTali sakuTari TvaliT davinaxo,
sakuTari yuriT movismino da fxizeli gonebiT
avwon-davwono.
ise moxda, rom aq, „baronSi“ sami qarTveli erT­
droulad „vixdiT sroks“ (anu viumjobesebT ekono­
mikur mdgomareobas). me da dianas TiTo-TiTo weli
gvaqvs „misjili“, Tumca, dianas, albaT, gaugrZele­
ben, me, vfiqrob, vadaze adre unda gamomiSvan),
xolo tato moklevadianze zis da TvenaxevarSi xels
dagviqnevs.
me da tato saRamoobiT magidis CogburTs vTa­
maSobT. tato magaria da roca erTi erTze vTama­
SobT, maswavlis, xolme. mis xelSi Zalian gavi­
zarde, sakuTar Tavs veRar vcnob, iseT „topkebs“
vurtyav da, rac mTavaria, iseT topkebsa da „pa­
daCebs“ viReb... oh, oh, Zalian kmayofili var saku­
Tari TaviT. kviraSi orjer iogazec davdivar da
Rrmad vsunTqav. mokled, gaZlierebul dasveneba-gajansaRebas Sevudeqi. saxlSi, dedaCems amerikaSi
vgonivar da mamadlis, Cven aq tyavSi vZvrebiT, Sen
erboSi curavo, danarCenebs hgoniaT yumbarebi mac­
viva Tavze, me ki, „baronsa“ vzi didZali laSqriT
garSemortymuli da mawonsa vWam... marTla, am mxa­
reSi Zalian gemrieli mawoni icis. Cveni badragi arc
meti arc naklebi, msoflioSi saxlganTqmuli bri­
tanuli „globalia“. qalaqSi bronirebuli TeTri
lendkruizeris jipebiT davyavarT, Sig ori dacvis
oficriT _ avRaneli mZRoli da ucxoeli „SuTeri“
(snaiperi). yovel Casxdomaze SuTeri CasxdomisTa­
nave instruqciebs mikiTxavs, ra unda gavakeTo im
4
SemTxvevaSi, Tu mZRols esroles da gardaicvala,
romel Rilaks unda davaWiro xeli, rogor movi­
qce, Tu manqana aafeTqes da a.S. mokled, teqsti
mamao CvenosaviT zepirad viswavle, magram RmerTma
nu damaWirvos, Torem ris damWeri da damreki var,
me ar vici? ormoci welia marTvis mowmoba maqvs
da mosaxvevSi ver Sevsulvar ise, rom or manqanas
mainc ar gavkra gverdi.
gareT afeTqebebis kaskadia. es avRaneli TviT­
mkvlelebi iseTi xalisiT ifeTqeben Tavs, gansa­
kuTrebiT „ramadanis“ dros, SegSurdeba kacs. Ca­
mosvla ver movaswari, prezidenti karzais Zma
mokles, amboben, narkobaroni iyoo. mere, erTi
Tvis ganmavlobaSi, dRegamoSvebiT, zed sxvadasxva
provinciebis gubernatorebsac aklavdnen. „baro­
ni“ naxevrad Caketil reJimze, anu, „loqdaunze“
gadaiyvanes da Cvenc teritoriidan mxolod gansa­
kuTrebuli saWiroebis dros gavyavdiT. aseTi saWi­
roebebi ZiriTadad sabaJos eqpertebs hqondaT. me
myarad vijeqi teritoriis SigniT axlad ayvavebul
baRCaSi.
gamimarTla, ZiriTadad avRaneli TanamSrom­
lebis garemocvaSi vmuSaob. Zalian momwons es
xalxi, qalic da kacic sandomiani, momRimari da
Tavmdabalia. mxiarulebic arian, Zalian daxvewili
iumori aqvT. Cems daqvemdebarebaSi oTxi avRaneli
mamakaci da erTi qalia. viTom vxelmZRvanelob,
mag­ram jer-jerobiT Tavad vswavlob maTgan. roca
xedaven, rom viRlebi da vnerviulob, moTminebiT
maswavlian saqmisadmi aqauri midgomis niuansebs da
mokrZalibiT dasZenen: nu geSinia, saxlSi xom ara
xar, Tavidan yvela asea, naxav, sul male SeeCvevio.
5
mec, sanam azrze movsulvar, maqsimalurad vsargeb­
lob maTi gonebamaxvilobiTa da gamWriaxobiT.
qalebi moxdenilad danarnareben ferad kabaSarvalSi. Tavsafrebic ise lazaTianad aqvT moxve­
uli _ sul sxvadasxvanairad. mec mindeba. isinic
mondomebiT maswavlian Tavsafris moxvevis xerxebs.
imdennairia, saTvalavi davkarge. qalebi arasdros
umaRleben xmas (arc kacebi) CitebiviT WikWikeben
da saxeze Rimili ar uqrebaT.
_ ra mxiarulebi arian, _ veubnebi guntai (giul)
najibis
_ eseni omiT daRdasmuli qalebi arian da sul
cota hyofniT sixarulisa da bednierebisTvis, pa­
ta­
ra ramezec aRtacebisgan Tvalebi ufarTovde­
baT, _ mixsnis giuli. es kidev ufro momxibvlels
xdis maT Rimils, Tbilsa da sevdanarevs. yvelaze
ufro is momwons, kuTxeSi rom SeiquCebian xolme
da Cumad kiskiseben, am dros ise sayvarlad uJu­
JunebT xolme Tvalebi...
saxlSi ZiriTadad „aljaziras“ vuyureb, anu, sa­
kuTar Tavs Saxsei-vaxseis vukeTeb. amden Zaladobas
arcerTi saagento aCvenebs, arada yvelaze sando da
miukerZoebeli mainc eg mgonia. zustad axla, pirda­
pir eTerSi natos erT-erTma maRali rangis polkov­
nikma ganacxada, marTalia, Talibanebi qabulisken
iwe­ven, magram araferia, aseTi mcdeloba araerTxel
hqoniaTo. dagvamSvida, Cven qabuls ar davTmobTo.
didi madloba... pativcemulo... mag­ram darwmunebu­
li xarT, rom Talibanebs mag Tqvens Zalian „TviTda­
jerebul“ gancxadebaze ar ecinebaT? aki giTxariT,
iseTi xalisiT ifeTqeben Tavebs, Senc mogindeba
meTqi. arada, ra qnas natos polkovnikma? rogorc
6
ambobs, ise unda Tqvas. albaT, sabWoTa generlebi
da polkovnikebic ase iZaxdnen, roca qabulis misa­
dgomebTan mojaxedebis Semotevebs igeriebdnen,
ara? marTalia, amis kon­kretul faqtebs ver vixse­
neb, magram mjera, rom zustad ase iqneboda.
„baronSi“ restornis, kafes, sportuli dar­
bazebis, sacurao auzis da minimarketis garda
silamazis salonicaa. am salonSi erTi gaugebari
erovnebis qali muSaobs, saxelad _ maria. iseT
„blatnoi“ rusuls uberavs, odeseli an rostoveli
„ninka dorogaia“ gegoneba. Tavad iZaxis naxevrad
tajiki var, naxevrad Turqi, amaTi orive ena, paS­
tuc da daric kargad vicio. marTlac, iqaurebs
yvelas TavianT enaze elaparakeba. me ki iseTi ena­
myrali rusuliT _ sircxvilisagan Tvalebs vxuWav
xolme (yurebis dacva merideba da imitom). kidev
kargi, „baronel“ avRanelebs, rusuli cudad esmiT,
Torem ulaparakod gamomRadravdnen yels. ise,
Tqven warmoidgineT, kidev axsovT da cot-cotas
laparakoben kidec rusulad. CemTan autydebaT
xolme damtvreuli rusuliT laparaki. veubnebi,
Tavs nu iklavT, inglisurad miTxariT, Tu mainc
da mainc, gurji var gurjistanidan da qarTuli
iswavleT meTqi.
maria, roca moeprianeba, maSin modis salonSi,
iZaxis, „baronSi“ muSaoba saerTod ar aris, mar­
to masaJis SekveTebze movdivaro. Zalian bevrs
laqlaqebs, tyviamfrqveviviT isvris sityvebs, Tum­
ca, Siga da Sig Zalian saitereso ambebs miyveba
avRaneTze, avRanelebis xasiaTze da wes-Cveulebebze.
_ Tormeti welia aq vcxovrob, bliad da amaT­
nairad vicvam _ Savi kaba, TavsafriT, xan burka,
7
bliad. ase ufro nakleb yuradRebas viqcev, isic
mSvelis, rom amaT enaze vlaparakob. bevri axlobeli
myavs aq. amas winaT, ori dRiT yandaRarSi viyavi
qorwilSi, _ miyveba maria „blatnoi“ rusuliT.
_ yandaRarSio? iq rogor waxvedi, guSin Svid­
jer mainc gamoacxades saraketo Tavdasxma, iq
yvelaze gabeduli Jurnalistebic ver dadian da
Sen qera, TeTri da fumfula ase, sxvaTaSoris am­
bob, yandaRarSi qorwilSi viyavio? _ Cems gafar­
Toebul Tvalebs rom xedavs, marias ecineba.
_ ra gikvirs, bliad, me amaT enaze vlaparakob,
amaTi wesebiT vcxovrob da patronic amaT meti ara­
vina myavs, me, bliad, aravin merCis, Cemgan, bliad, ra
unda waiRon, aqeT Tu ar momces. eseni, bliad, sanam
Tavisas ar izamen, ar moisveneben. rogor agixsna, ai,
arwivebiviT arian, Tavisufleba uyvarT. omiT, bli­
ad, amaT veravin daipyrobs da ver moiyvans Tavis
Wkuaze. „paver, bliad“!
marias TqmiT, Talibanebi ZiriTadad puStunebi
arian _ avRaneTis mosaxleobis ormoc procents,
anu, did umravlesobas warmoadgenen da pretenzia
aqvT, rom saxelmwifo sadaveebi maT unda eWiroT,
da­narCenebi ki Cmorebi da qveynis gamyidvelebi arian.
aRmosavluri, mzisa da mTvaris welTaRricxviT
avRaneTSi axla 1390 wlis 30 asadia (me-6 Tve). Cemi
qmari, vadika, iZaxis, ra saukuneSic arian, zustad
ise iqceviano. eh, ra icis vadikam, vin romel sauku­
neSia da romeli welTaRricxvaa swori. faqti isaa,
rom es yvelaferi erT dedamiwis zurgze xdeba,
erTi cis qveS da imis magivrad, rom adamianebma
am ganzomilebaSi mSvdobianad vimogzauroT, erT­
maneTisgan Tavis dasacavad cixe-galavnebs vaSenebT,
8
iqidan ki, erTmaneTs enas vuyofT, vlanZRavT da
vafurTxebT.
maS ase, mogesalmebiT me-14 saukunis avRaneTi­
dan. aba gaixseneT, ra xdeboda me-14 saukunis 90iani wlebis saqarTveloSi? deda rom Svils ar
aiyvanda is, ara?
9
Tavi 2
dubaidan aqeT rom movdiodi, TviTmfrinavis
salonSi erTi sandomiani Suaxnis qali momijda,
saxelad mina. avRaneli iyo, magram Tanamedrove ki
ara, ai, imdroindeli, sabWoTa da evropuli stiliT
rom izrdebodnen qabulSi, CvensaviT musikaze,
ingli­surze da curvaze, an CogburTze rom dadi­
odnen, Tineijerobis dros mini rom ecvaT da stu­
dentobis periodSi, leningradSi an moskovSi rom
midiodnen swavlis gasagrZeleblad. minas umaRle­
si leningradSi hqonda damTavrebuli, axla, Tavis
qmar-SvilTan erTad miunhenSi cxovrobs da muSa­
obs, meuRlec avRanelia da erTmaneTi leningradis
saxelmwifo universitetSi gaicnes. qabulSi Zmas­
Tan midioda stumrad. Zmas ganaTleba SeerTebul
StatebSi hqonda miRebuli da avRaneTSi did biz­
ness akeTebda _ erTaderTi mineraluri wylis kom­
paniis damaarsebeli iyo da saqmian wreebsa da mTav­
robaSi didi gamavlobiT sargeblobda. mina Zalian
mxiaruli da keTilmosurnea. rogorc orma sab­
WoTa pirmSom, Zalian advilad da ucbad gavugeT
erTmaneTs. iman rusebi aqo... uxerxulobisgan ra
mepasuxa da sad wavsuliyavi, ar vicodi.
_ maSin normaluri yofa gvqonda da rusebi
Cvens cxovrebaSi arasdros ereodnen, axla am Tav­
safarSi Tu ar gavexvie, quCaSi ver gaval. sinamd­
vile isaa, rom yvelas awyobs areuloba avRaneTSi,
10
avRanelebs ki omis gareSe cxovreba ar SeuZliaT.
arasodes damTavrdeba es omi, _ kategoriulad da
gabrazebuli askvnis mina.
_ qabuli lamazia? _ ganyenebul kiTxvas vusvam.
_ qabulSi rac lamazi iyo, yvelaferi daang­
ries, qalaqi nangrevebad da mtvrad aqcies. aRa­
raferi darCa aq sanaxavi... Zalian mwydeba guli
amas rom vambob, magram am qveynis fexze dadgomis
imedi aRara maqvs, _ aseTi saSinli diagnozi dausva
minam Tavis areul qveyanas dalagebuli evropis
gadmosaxedidan. aseT diagnozebs CvenTanac Ziri­
Tadad qarTveli emigrantebi svamen.
feridec avRaneli qalia, ufro sworad _
gogo. koleji kaliforniaSi daamTavra da imasac
iqiT miuwevs guli, sadac Tavsafari ar axuravT,
cisferi motkecili jinsebi acviaT da ramadanis
dros ar marxuloben, mokled, sadac „Cveulebrivi,
civilizebuli cxovreba“ Cqefs. feride dedamisis
erTad­
erTi Svilia, bavSvobaSi gardaecvala mama
da dedamisTan erTad xan erT biZasTan, xan _ meo­
resTan da xan _ mesamesTan uwevs cxovreba. Zalian
cdilobs namdvili amerikeli gogona iyos, manere­
biT, intonaciiT. gaumarTla da samsaxuri ameri­
kul kompaniaSi iSova, axla kaliforniaSi apirebs
kursebze gamgzavrebas da radac unda damijdes, iq
unda gavTxovdeo, iZaxis.
sanam amas gaakeTebs, Cvens proeqtSi erTi Zalian
kargi, saqvelmoqmedo saqme wamoiwyo. Tavis avRanel
moxaliseebTan erTad qabulis bazarSi bostneuls
yidulobs, lamazad fuTavs da yovel SabaTs Cvens
„kompaundSi“ moaqvs gasayidad, ra Tqma unda, odnav
aweul fasebSi. mogrovili fuliT sabavSvo saxlebs
11
da moxucTa TavSesafrebs exmarebian sakvebiT. es
iniciativa CvenTvisac Zalian xelsayrelia, radgan
bazarSi verasodes vxvdebiT, supermarketSi nayid
bostneuls ki, mogexsenebaT, plastmasis gemo aqvs,
Tan cecxli ukidia.
feride „baronSi“ CvensaviT uTavsafrod dadis,
saRamos ki saxlSi Tavis meoradi moxmarebis toio­
taTi midis. ukve isea mowamluli dasavluri emansi­
paciis ideologiiT, rom avRanur sociumSi moZra­
oba uWirs, Tumca, erTob gabedulad uSvers xolme
mkerds sazogadoebis mxridan iseT radikalur
SeZaxilebs, rogoricaa, „bozo“, „CaTlaxo“ da a.S.
esmis ferides, rom yvelaferi novatoruli da
dinebis sawinaaRmdego masebSi aRSfoTebas iwvevs.
„baronSi“ mcxovrebi araavRaneli qalebi ferides
gmirs da Tavganwiruls uwodeben da damsaxure­
buladac, radgan Cemi azriT, aq amgvari saqcie­
li marTla gmirobis tolfasia. amerikeli denisi
aRniSnavs, rom rva welia avRaneTSi cxovrobs da
es, mis praqtikaSi, mxolod mesame SemTxvevaa. sul
ramdenime dRis win ki erTi kolega yveboda, nanda­
garis erT sofelSi deda da Svili Caqoles imis
gamo, rom gareT mamakacis Tanxlebis gareSe iyvnen
gamosulebio.
„baroni“ aris babilonis godoli. aq Tavi moiyara
mTelma msofliom da yvela avRaneTis gadarCenasa
da ayvavebas „lamobs“. qarTvelebiviT aqac „sjeraT“,
rom avRaneTi aucileblad gabrwyindeba, magram
qarTvelebisgan gansxvavebiT, am saqmisTvis erTob
radikaluri da eqstremaluri gzebi aqvT arCeuli.
yvela gza yandaRaridan iwyeba da qabulisken midis,
gzadagza saerTaSoriso „vilije­bis“ (dasaxlebebis)
12
gadajegviTa da haerSi aweviT. RmerTma daifaros
amisgan Cveni „baroni“, Torem erTi patara panikaa
saWiro, rom didian-patarianad yvelas erTdrou­
lad daaviwydes samyaros gulze dasvenebuli yov­
lisSemZle inglisuri ena da droebiT gverdze
gadadebuli, mSobliur qarTulad aRmoxdes saso­
warkveTili „vai, deda!“ an „RmerTo, miSvele!“
„baronSi“ Cveni seTuri (mama da marCenali), pro­
eqtis direqtori, abdelkader ed elrahalia. eds
veZaxiT. edi libanelia, proeqtis admi­nistraciul,
teqnikur nawils da oTx komponents xelmZRvanelobs.
komponentebis ufrosebidan erTi avstralielia,
saxelad endi; meore _ kanadeli karmeli; mesame _
amerikeli fredi, meoTxe _ avRaneli giuntai (qali,
zemoT ukve gaicaniT) da komunika­
ciis direqtori,
me, _ qarTveli. mowveuli eqspertebi bosnielebi,
indoelebi, tajikebi, yirgizebi, fili­
pinelebi,
iaponelebi arian, ZiriTadi Tana­
mSromlebi, anu
asistentebi _ avRanelebi. dacva britanul-samxreT
afrikul-nepaluri. yvela es adamiani saerTaSoriso,
gasageb inglisur enaze metyvelebs.
yvelaze „cud inglisurad~ britanelebi lapa­
rakoben. amaT erTmaneTisac ki ar esmiT, iseT kuTx­
urs uberaven. yvelaze „mWermetyvels“, romelsac
poli hqvia, didi pativiscemiT moixsenieben da ambo­
ben, magan „samefo inglisuri iciso“. poli „poSia“
(Posh _ Portside out starboard home) e.w. maRali klasis
warmomadgeneli da kuTxuri laparaki ar ekadreba.
polis Sesaxeb erTi mxiaruli ambavi movismine bri­
tanelebisgan da risi gagebac movaxerxe is iyo,
rom polis Svili erT dros bukinhemis sasaxlesTan
13
patrulirebda da es mTel ojaxs did pativad miaCn­
da. roca dedoflis sasaxlesTan gaunZrevlad idga,
Tavs axalgazrda turistTa da ubralo gamvlel
qalTa mTeli ska dastrialebda. qalebi ymawvils
lamazi samxedro formis jibeSi, an sadac moexer­
xebodaT iq, patara mokecil werilebs ucurebdnen,
xolme, misamarTebiTa da telefonis nomrebiT. maT
xom ganZrevis da Tvalis daxamxamebis ufleba ara
aqvT, amitom cvlis damTavrebamde, gamvlelebis
saxalisod, naZvis xesaviT asxmulebi idgnen Turme
bukinhemis sasaxlis karibWesTan. samagierod, Zneli
misaxvedri araa, rom am axovan, narCev da iumoriT
aRsavse biWebs gogoebze nadiroba da paemanisTvis
Tavis Sewuxeba arasdros WirdebaT. amaze Tavad
zrunavs mravalferovani da mravalerovani qalTa
samyaro, amaT mxolod SerCeva-seleqcia evalebaT
da arc es aris ioli saqme _ aba, Tu biWi xar dai­
maxsovre, vin, romeli qaRaldi sad Cagicura?
amerikis saelCoSi samuSao Sexvedraze mivdi­
var bronirebuli manqaniT. am gzaze pirvelad var.
gzaze sxva saelCoebi da mTavrobis wevrTa saxlebi
gvxvdeba. yvela maRali, mavTulxlarTiani kedli­
Taa garSemortymuli da zed kidev qviSiani tom­
rebi alagia. am kedlebs Soris momwyvdeul, nacris­
fer quCa-labirinTSi kanti-kuntad gvxvdeba vinme
sulieri _ maTxovari an danjRreul velosipedze
amxedrebuli, mtvriani Salvar-kamiziani, avRaneli.
qali maTxovrebi ZiriTadad centralur quCebze
daZrwian Sua trasaze (Cveni maTxovrebiviT), mZRo­
lebs fanjrebSi uvardebian da Cveni maTxovrebiviT
iRliaSi bavSvebi hyavT amoCrili. gansxvaveba isaa,
rom am qalebs cisferi burka acviaT da bavSvi
14
burkis nakecSi hyavT gamoxveuli. daxundam miTxra,
burkis feri provinciazea damokidebulio. qabul­
Si ZiriTadad cisfer burkas atareben.
amas winaT, sofo Toduam feisbuqze, Teiranis
burkebis maRaziis sareklamo suraTi gamofina da
komentarad miawera _ ra lamazi samosiao. mere vi­
Racam upasuxa, mec Zalian momwons, aseTic mqon­
da cisferi da Savi da mecva kideco. avRaneli
qalebi burkas moarul cixes eZaxian da dasanaxad
ver itanen. qabulSi burkis tareba savaldebulo
ar aris da amiT sargebloben qalebi, samagierod,
provinciebSi da Rrma soflebSi burkis ar tare­
ba sasikvdilo ganaCenia. amitom burkaze, rogorc
egzotikur da mSvenier samosze laparaki iumo­
ris grZnobas imTaviTve makargvinebs da saSinlad
maRizianebs. arada, im suraTSi cisferi burkebi
sisufTavisgan bzinavdnen da prialebdnen, saerTod
ar gavdnen qabulis maradiul mtverSi amogang­
lul, daWmuWnul da gaxunebul burkebs, romliTac
mofenilia avRaneTis miwa. cisferic imitomaa, rom
mtvers da WuWys yvelaze meted eg feri itans.
labirinTi rogorc iqna damTavrda da mzis
sinaTleze gamovediT. rac ufro vuaxlovdebo­
diT amerikis saelCos, miT ufro mwvandeboda da
lamazdeboda garemo, bolos sxvadasxva jiSisa da
feris yvavilebis ulamazesi xeivani gaviareT mra­
vali SlagbaumiTa da barieriT. naxevari saaTi man­
qanebis kontrolma Seiwira. rogorc iqna SevediT
saelCos teritoriazec. Tavad saelCo, me Tu mki­
TxavT, Zalian mdare gemovnebis, magram fundamen­
turi, mkacri da STambeWdavi Senobaa, Cvens yofil
„imelis“ (marqsizm-leninizmis instituti) Senobas
15
magonebs. garSemo xuT-eqvs sarTulian korpusebSi
saelCos srulStatiani TanamSromlebi cxovroben.
teritoriaze aTasamde TeTrad da cisfrad SeRe­
bili vagonia damontaJebuli. iq, mowveuli, mokle­
vadiani specialistebi binadroben. es vagonebi
SigniT Tanamedrove mowyobilobebiTa da avejiTaa
aRWurvili.
samuSao Sexvedrac erT-erT aseT, Tumca, gaci­
lebiT did vagonSia organizebuli. aSS saerTaSo­
riso ganviTarebis saagento yovel mesame Tves
awyobs aseT Sexvedras Tavisi programebis komu­
nikaciis specialistebisTvis da maT warmatebuli
aqtivobebis da angariSebis weris axal moTxovneb­
sa da wesebs acnobs. es Sexvedrebi did forumebs
ufro hgavs, radgan aq dedamiwis zurgze arsebu­
li TiTqmis yvela juris, aRmsareblobis da kanis
feris adamians gadaeyrebi.
konkretulad es Sexvedra sxvebisgan imiT
gamoirCeva, rom axla musulmanur samyarSi ramada­
nia da raxan saelCo ufrTxildeba Tavisi musul­
mani TanamSromlebisa da kontraqtorebis sulier
mdgomareobas, mxolod wyliT gvimaspinZldeba, Tan
gvafrTxilebs, mainc da mainc muslimebis Tvalwin
nu dalevTo. me es Zalian maRizianebs. ara imitom,
rom yavis dalevaze meketeba Wkua, aramed imitom,
rom arasdros, aravis, aravisTvis gaubedia imis
Tqma, momarxule qristianis win xorci da yveli
ar Wamoo, piriqiT, momarxuleebs afrTxileben
mkacrad, Tqveni marxulobiT sxva ar SeawuxoTo da
Tu maspinZelma dagaZala, pativi eci da uxmod miir­
Tvi xorcio. mokled, sayovelTao diskriminaciis
mowme gavxdi. ramadanis dros musulmani kole­
16
gis sulze mTeli konferencia zrunavs, danarCeni
„urju­loebisTvis“ ki Sesvenebaze, moSorebiT, erT
mofarebul adgilas, erT-erT „vagonetkaSi“ civ da
cxel yavas yidian mamasisxlad.
ai, rogora aqvT aqaurebs saqme dayenebuli,
sul fexebze hkidiaT, ras ifiqrebs maTze danar­
Ceni „civilizebuli“ samyaro. darwmunebulebi ari­
an TavianT simarTleSi da kidev imaSi, rom yvelas
dedamiwis zurgze maTi simdidris, maTi wiaRiseu­
lis da bunebrivi sabadoebis miTviseba unda. „ver
mogarTviT!“ aris amaTi kredo da kidec arian Cab­
mulebi saukunovan brZolaSi xan gareSe, xan ki Sin­
aur mterTan. roca xaliCasaviT aTasfrad naqsov
TavianT miwa-wyals gareSe mtrebisgan dabertyaven,
mere „gadajiSebuli“ Tanamemauleebisgan iwyeben
mis recxvas da ase dausabamod. ar Tavdeba brZola
erT dros Zlevamosili da Tvalwarmtaci avRane­
Tis fexze wamosayeneblad.
gagikvirdebaT da araerTi avRanelisTvis Semi­
mCnevia liberali mefe daudis xanisa da sabWoTa
reJimis (60-70-isni wlebi) nostalgia. im periodze,
roca lamaz avRanel qalebs TavianTi maRali, Txeli
fexebis gamoCena SeeZloT, samsaxurSi dadiodnen,
axalgazrdebi sports misdevdnen, karg ganaTlebas
iRebdnen... erT Cem TanamSromels isteriuli si­
cili utydeba, roca ixsenebs, rom socialisturi
mTavroba ojaxs TiTo bavSvze 5000 avRans uxdida
imisTvis, rom bavSvi skolaSi gaeSvaT, visac bevri
Svili hyavda, is ojaxi „qeris ormoSi“ ijda da yo­
vel wels axal bavSvs mierekeboda skolaSi.
_ am kanonma mec momiwia da Cemma mSoblebma Cems
saskolo ganaTlebaSi kargi fuli gaakeTes, _ icinis
17
hasibi da amis gamgones, mec gulianad mecineba, Tan
misi monayolidan naxevars ver vigeb, imitom ki ara,
rom ena ar icis da ver magebinebs, piriqiT, rogorc
yvela Cveni avRaneli TanamSromeli mSveni­
erad
laparakobs inglisurad, ubralod, filosofias da
midgomas ver vxvdebi. amasTan da kidev bevr niuans­
Tan dakavSirebiT, yovelTvis erTi genialuri sab­
WoTa filmi maxsendeba _ „udabnos TeTri mze“ da
ukve klasikuri gamoTqma: `vostok delo tonkoe!“
(aRmosavleTi Zalian faqizi rameao).
erTi Tvea rac aqa var, „baronis“ oazisSi da
yvela sxva bednierebasTan erTad, CemTvis erTi
Zalze mniSvnelovani bednierebac aRmovaCine. am ga­
gania zafxulSi „baronSi“ ar arian koRoebi. rep­
tori jer arc ki CamirTavs. mokled am mxriv ne­
tarebaa. hoda, rogorc yovelTvis, dRes saRamosac
baRSi gavedi dasasveneblad da Cemi sayvareli
adgi­li, maRali TeTri lampionis qveS, dakavebuli
damxvda. iqve gverdiT, odnav Cabnelebul adgilas
movkalaTdi. male diana da tatoc movidnen banqos
saTamaSod. ori wuTic ar gasula, rom sxvadasxva
mxridan Tavs dagvesxa ara erTi da ori, arc sami-oTxi, aramed koRoebis mravalricxovani laSqari.
Semogvities, magram ra Semogvities, xelis moqne­
vasac ver vaswrebdiT, rom ukve moTavebuli hqon­
daT TavianTi saqme da axali SemarTebiT gvitevd­
nen. rogor daundobladac vxocavdi, zustad iseve
daundoblad mwovdnen sisxls, rac mets vxocavdi,
miT meti modioda Setevaze. bolos ise gamravld­
nen da ise gaTavxeddnen, rom yurebSi da cxviris
nestoebSic ki miZvrebodnen, sqeli Sarvlis tote­
bidan atanda xorcSi maTi mware xorTumi. saidan
moSavdnen, sad iyvnen aqamde, ver gamego.
18
CagveSala haerze jdomis siamovnebac da ban­
qos TamaSic. sabolood damarcxebulebi, ganad­
gurebulebi da sisxlSi nabanavebebi wamovxtiT da
Sinisken mivaSureT, rom uecrad Cveni Zveli sayva­
reli adgili, lampionis qveS, Tavisufali davi­
naxe. samive iqiT gavvardiT da koRoebis axali Tav­
dasxmis molodinSi gavitruneT. gavida erTi wuTi,
ori, sami da arcerTi koRo ar gamoCenila. arada
ganaTebis qveS visxediT, wesiT, iqauroba koRo­
ebis Setevis da aqtiuri moqmedebis adgili unda
yofiliyo. kidev ramdenime xans visxediT gaunZ­
revlad, magram amaod, koRoebi sadRac gamqra­
liyvnen. gavvocdi, gavixed-gmovixede da ras xedavs
Cemi Tvalebi, iqiT, moSorebiT, sibneleSi koRoe­
bi erT did, Sav Rrublad Sejgufebuliyvnen. es
Savi Rrubeli gamoqandeboda Cvensken da, rogorc
ki sinaTlis zRvars miaRwevda, ukan ixevda da ase
ramdenjerme. zRurblTan iseT wuils texdnen, Si­
Sisgan guli miskdeboda, axla amaT rom aiwyviton
da ase erTad dagvetakon, burdRa aRar darCeba
CvenganTqo, vfiqrobdi. magram im sazRvars mili­
metriTac ar scildebodnen teroristi koRoebi.
uTuod, axali Sturmis taqtikas amuSavebdnen.
RmerTo Cemo, ra ukuRmaa yvelaferi am qveyanaSi
(an waRma. gaaCnia, vin ra kuTxidan uyurebs). aq ko­
Roebic zustad ise iqcevian, rogorc Talibanebi.
zustad maT strategiaze arian gamobrZmedilebi:
sibneleSi ibrZvian da ikbinebian, sinaTleSi _ ukan
ixeven. axlo-maxlo dabzuian, xelsayrel moments
pouloben, Tavs gesxmian da umetesoba „TviTmkvle­
li bombiviT“ Sens sxeulze levs suls. sibneleSi
Casafrebulebi giTvalTvaleben, rodis dagicdeba
19
fexi da Seaboteb magaT teritoriaze, mere ki Tavisi
saqme xuTianze ician.
dRes inglisurenovan „avganistanTaimsSi“ ewera,
rom „centraluri farvanis provinciaSi policiam
aRmoaCina ori kviris win dakarguli ori germaneli
turistis gaZarcvuli cxedari. am saqmesTan dakav­
SirebiT dakavebulia oTxi quCi (momTabare tomi
avRaneTSi). gamoZieba grZeldeba.“
20
Tavi 3
avRanelebs ori saxelmwifo ena aqvT: dari da
paStu. paStu, rogorc xvdebiT, puStunebis enaa.
Cemsa da puStunebs Soris, Zalian axlo da mxiaru­
li urTierToba Camoyalibda. maT enaze, anu paS­
tuze, manana madlobas niSnavs, deira manana _ did
madlobas. roca deira mananas amboben, „r“-s arbi­
leben da TiTqmis deida manana gamodis. ase rom,
rogorc ki gaiges puStunebma, rom maT enaze Cemi
saxeli madlobas niSnavs, gaixares. momkraven Tu
ara Tvals, Tundac Soridan, „deida manana“, „deida
mananas“ gahyvirian da siciliT ixocebian. me ukve
SeveCvie da adre Tu mexamuSeboda Cveni supermar­
ketis axalgazrda gamyidvelebis „deida manana“,
zedmet familiarobad miviCnevdi da maRizianebda
kidec, axla „mem“-iT rom mommarTaven, is aRar mom­
wons. am „deida mananas“ wyalobiT „baronis“ super­
varskvlavi gavxdi, ukve yvela saxeze mcnobs.
dRes 2011 wlis 14 agvistoa da faqtobrivad
pirvelad gavdivar xalxSi, anu „barons“ gareT
moRvawe avRanur da saerTaSoriso sazogadoebaSi.
Cvenma proeqtma qabulis savaWro palatis teri­
toriaze savaWro momsaxurebis centri gaxsna. am
centris warmatebis Sesaxeb esse unda davwero da
video klipi gadaviRo. javSan-manqaniTa da dacviT
dilauTenia savaWro palataSi gavemgzavre.
21
Cemi ubedureba is aris, rom „baroni“ qabu­
lis gareubanSi mdebareobs, aeroportisa da na­
tos bazisgan TxuTmeti wuTis savalSi. is dawese­
bulebebic, romlebSi wasvlac nebadarTuli gvaqvs
_ xuTi `specrestorani“: „bokaCo“, „bela italia“,
„lebanon“, „gandemark“, bistro“; ori supermar­
keti _ „Ciano“ da „fainesti“, „samxatvro galerea“
da „sardozi“ _ esenic yurisZirSia, amitom qala­
qis centrSi da iseT koloritul adgilebSi ro­
goricaa, magaliTad: „Ciqen striti“ (qaTmis quCa),
Cite­bis bazari, „baRi zanana“ (qalebis baRi) da sxva,
gavliTac vera vxvdebi. Sesabamisad, ucxo adgilas
Cemi nebismieri gasvla axali kontinentis aRmoCenis
emocias iwvevs.
avRaneli TanamSromlebi gaseirnebasac mTava­
zoben da saxlSic mepatiJebian, magram es sakiTxi
Cvens dacvas gansakuTrebuli simkacris kategori­
aSi aqvs ayvanili. im ramdenime mcnebebidan, rome­
lic CamosvlisTanave sazepirod mogvces, erT-erTi
hRaRadebs, rom adgilobriv mosaxleobasTan/Tana­
mSromlebTan intimuri (farTo gagebiT) kavSiri
ar daamyaroTo. dacvis samsaxurisgan daukiTxavad
„baronidan“ fexi Tu gagicda, 24 saaTSi samsaxurs
da avRaneTs erTad dagatovebineben. amas ar davi­
jerebdi, sakuTari TvaliT rom ar menaxa, sawrafo
wesiT rogor Caulages bargi da rogor gaabun­
Zules aeroportSi Tavdacvis samsaxuris daukiTxa­
vad afTiaqSi wasuli Cemi TanamSromeli. ra eqna,
sacodavs kbili astkivda da avRanel mZRols didi
xvewna-mudaris Semdeg Tavi afTiaqSi waayvanina.
mZRolic, piramidaSi Tan Caayolebuli faraonis
msaxuriviT, kinaRam Tan gaayoles aeroportSi, mag­
22
ram, vinaidan mZRoli avRaneli iyo da aseTi ram
gamoucdelobiT pirvelad mouvida, mis mimarT am­
jerad mxolod mkacri gafrTxilebiT Semoifargl­
nen. saqme isaa, rom roca manqanas iTxov, ganacxa­
di eqvsi saaTiT adre mainc unda gaakeTo, kbilis
tkivils ki, ganawesi ar iTvaliswinebs.
meore mxriv, dacvisac mesmis, mas Tavisi saqme
aqvs da CvenisTanebisTvis usafrTxo garemos Se­
qmniT Soulobs „lukma-purs“. zemoT CamoTvlil
koloritul adgilebSi ki, mileTis xalxi tria­
lebs da iq xdeba Tu xdeba Tavis afeTqebebi. erTi
viRac Sahidi SemoiWreba yvelaze xalxmraval adg­
ilSi da sakuTar TavTan erTad „uares“ SemTxvevaSi
xuTs, „ukeTesSi“ ki _ ocamde udanaSaulo adamians
mainc gaiyoliebs danapireb samoTxeSi.
mokled, imis Tqma minda, rom qabulis centri
CvenTvis dablokilia gansakuTrebuli SemTxveve­bis
gamoklebiT, xolo „qaTmis quCaze“, sadac, Turme,
mTeli avRanuri simdidrea gamofenili, arc unda
iocnebo.
jani gavardes, aseT pirobebSi savaWro pala­
tasac bamiania (avRaneTis istoriuli miwa, sa­
dac Talibanebma budebis unikaluri qandakebebi
aafeTqes). is yofili sastumros SenobaSia ganTavse­
buli da jer kidev SerCenia simwvane _ naSTi Zveli
didebisa!
qabuli, rogorc istoriuli dokumentebidan
da fotoebidan davrwmundi, erT dros Zalian ga­
mwvanebuli qalaqi yofila, xasxasa skverebiTa da
vardis buCqebiT. amaze metyvelebs saministro­
e­
bis, saelCoebis, yofili rusuli dasaxlebebis
araCveulebrivad movlili da ayvavebuli baRebi,
23
saerTaSoriso organizaciebis SemoRobili ezoebi
da sagangebod daculi sxva teritoriebi. dRes
qabulis quCebSi „plexanovis“ msgavsad, veRar naxav
mravalwlovan foTlovan xeebs _ yvela, an moWri­
lia an aafeTqes. axlad dargul vardebs ki _ skve­
rebsa da moednebze mtveri Wams da aWknobs.
ai, „baroni“ sul sxvaaa, Cveni baRi samoTxesa­
viTaa movlili, orsarTuliani korpusebi Savi da
wiTeli samefo vardebis skverebiTaa garSemortu­
muli, SigadaSig yviTeli da TeTri kokrebic amoxe­
Tqavs, xolme. mwvane mindorze erTad xarobs aTasi
jiSis mindvris yvavili da uSvelebel, xeliT na­
qsov gaSlil xaliCas hgavs. aseTi baRia gaSenebu­
li qalTa ganviTarebis saministros ezoSic da, ra
Tqma unda, „baRi-zananaSic“.
savaWro palata da Cveni proeqtis savaWro sain­
formacio centri dRes ocdaaTamde avRanel vaWar
qals maspinZlobs. maT trenings Cautareben imis
Taobaze, Tu rogor ganaviTaron sakuTari biz­
nesi Cveni sainformacio centris vebgverdis daxma­
rebiT, anu, rogor awarmoon eleqtonuli komer­
cia (e-commerce). gagikvirdaT albaT, sad avRaneli
qalebi da sad biznesio, miTumetes, eleqtronuli.
diax, avRaneli qalebi dRes qarTveli qalebiviT
(oRond qarTvel qalebze 30 wliT mogvianebiT)
mixvdnen, rom TviTon Tu ar midgnen-modgnen, omis
fsiqologiiT gonebaamRvreuli maTi qmrebi saqmes
da ojaxs veRar gauZRvebian. amitom, CadrebiT,
uCadroT, burka Camocmulebi, saojaxo saqmiT „da­
gruzulebi“ da zurgze bavSvmokidebulebi, qali­sa
da kacis saqmes erTdroulad eWidebian. xandaxan
qmrebic sakuTar biznesSi hyavT CarTuli da es
bednierebis mwvervalia maTTvis.
24
savaWro sainformacio centrSi mowveul ocda­
aT mewarme qals Soris iyvnen axalgazrda, Suaxnis
da xandazmuli qalebi, lamazebic da nakle­
bad
lamazebic. saerTod, avRaneli qalis garegnoba, es
Cemi azriT gansakuTrebuli Temaa da Cemze bevrad
maRali klasis mWermetyvel da enawylian aRmwers
imsaxurebs. erTi ki unda aRvniSno, rom am qveya­
naSi saerTod daimsxvra Cems warmosaxvaSi arsebuli
mrgvalTeZoiani, pirmrgvali da atmisferkaniani,
faSfaSa aRmosavleli qalis xati. aqauri qalebis
umravlesoba, Txeli, wvril kidurebiani, saSualo­
ze maRali da fermkrTalia. burka visac acvia, ima­
sac ki etyoba tanis moxdeniloba mixra-moxraSi.
es Tavmdabali da moridebuli qalebi, rom­
lebic internetSi sakuTari saxis dafiqsirebas
jer-jerobiT eridebian, saocar niWs avlenen vaW­
robasa da mewarmeobaSi. saukuneebis ganmavlo­
baSi rac ki ram codna daugrovebiaT maT winapar
qalebs, qargvidan dawyebuli xaliCebis qsoviT
damTavrebuli, yvelaferi zedmiwevniT aRadgines
da yvela SesaZlebel bazarze gaitanes gasayidad
da gamosafenad, maT Soris saerTaSoriso bazreb­
zec. qalTa sakiTxebis saministros daxmarebiT,
biznesSi CarTul warmatebul qalebs, weliwadSi
oTxjer usasyidlod uSveben msoflio bazrobebze
da produqciis reklamirebaSi exmarebian.
ramdenime aseTi qalis suraTi davde feisbuqze
da erTma feisbuqelma „megobarma“ momwera, marTla
iseT gausaZlis mdgomareobaSi arian, rogorc ambo­
beno? guli damwyda, rom marto es ician avRanel
qalebze da meti araferi. mTeli qveyniereba marto
25
imas xedavs, ra ubedurebi arian, rogori Rirseba­
ayrilebi, Tavmoyvareoba Selaxulebi... Tu dami­
jerebT, Tavad avRanel qalebs sulac ar moswonT,
gaubedurebuli msxverplis imijis tareba, gveub­
nebian, ratom imas ar xedavT, rogori amayebi da
Zlierebi varTo. marTlac, ratom ar vambobT imas,
Tu ra gonebamaxvilebi, Sromismoyvareebi, swavlas
mowyurebulebi da rac yvelaze TvalSisacemia, ta­
na­debi da lamazebi arian?
ai axlac, Cemma filipinelma kolegam feisbu­
qiT avRanuri gazeTidan amonaweri gamomigzavna
(icis rom avRaneTze wignis dawera minda), Turme,
rozia d.-s qmari uSvilobis gamo ori weli scem­
da. bolos, roca cemisgan misikvdilebuli saavad­
myofoSi eqpertizaze wauyvaniaT, rozia qaliSvili
aRmo­Cenila. ra ginda rom Tqva? ukomentarod! ara­
da saxelis gatexvas ra vuTxari, Torem, ra saqme
aqvs am SemTxvevas kerZo avRanur movlenasTan? gana
evropasa da amerikaSi, ruseTze aRarafers vambob,
colebze ar Zaladoben? „biot, znaCit lubit!“ ra,
avRanur wiaRSi dabadebuli frTiani frazaa, an
„qali samzareuloSi vici me!“
axlaxan mina Serzois prezentacias daveswari
„avRanur-dasavluri kulturul-yofiTi sxvaobe­
bis“ Taobaze. rac yvelaze metad damamaxsovrda im
prezentaciidan is iyo, rom minas TqmiT, modaSi
namdvili problemebidan avRanel qalTa proble­
mebze yuradRebis gadatana Semovida. „ra xania,
avRaneli qalebis mentaluri ganviTarebis proeq­
tebze vmuSaob da mxolod axlaRa mivxvdi, rom
avRaneTSi qalis problema ar aris, avRaneTSi dRes
kacebs WirdebaT ganviTareba da ganaTleba, qalebs
26
rom wamoewion. yvela omi, yvela axali wesi da kanoni
qalebis kiserze tydeba, yvela represia avRaneTSi
mxolod qalebs exeba da amitom gamoumuSavdaT
avRanel qalebs, kacebTan SedarebiT, ufro mZafri
ltolva progresisa da TviTdamkvidrebisken.“ _
gana­cxada man.
mina avRaneli diplomatis ojaxidanaa, ukve
ori aTeuli welia rac kaliforniaSi cxovrobs
da amerikis mTavrobis proeqtebSi muSaobs, xolme,
avRaneTSi. orive kulturis, avRanurisac da ameri­
kulisac, kvalificiuri specialistia da amitom me
mis daskvnebs savsebiT vendobi. „avRaneTis omebiT
mTelma msofliom moigo da marto Cven wavageT:
komunizmi daingra, germania gaerTianda, pakistani
aSenda, Cven ki, xalxi dagvexoca da qveyana Tavze
dagvemxo“ _ esec misi sityvebia da rarig gulsaklavi!
me da nabilam (nabila qadiri. gvarebs imitom
ar vurTav, rom am qveyanaSi saxeli gvarze mniSv­
nelovania. avRaneTSi mec misis mananas meZaxian da
ara misis dumbaZes, Tan, Turme, dumbaZe, darize
kudis qicins niSnavs. vinc es gamimxila, mirCia,
daiviwye gvari, mSvenieri saxeli gqvia da is daw­
ereo). uamravi foto gadaviReT. kargi fotoebi
gamovida da vaxare, am fotoebs feisbuqze davdeb
meTqi. sacodavi TvalebiT Semomxeda da miTxra, ma­
gas nu mizamo. kargi, ar vizam meTqi davpirdi.
_ aba, es amdeni suraTi rad ginda? _ vkiTxe me
_ es Cveni megobrobis saxsovari iqneba. albom­
sac ase davarqmev _ „megobroba mananasTan“! _ mipa­
suxa nabilam.
nabila Cvens proeqtSi genderul nawils xel­
mZRvanelobs da avRanel qalebs biznesis ganviTare­
27
baSi exmareba. qalebTan Sexvedrebze mec davyavar
xolme, genderis programis warmatebebze esse rom
davwero.
bronirebuli manqanis fanjridan burkiani qale­
bis jgufs vxedav, erTad gadadian gzaze, etyoba,
erTi kacis colebi arian, me maT interesiT vayo­
leb Tvals da am dros, nabila amayad meubneba:
­_ aseTi ori maqvs, erTi aq da meore sofelSi.
gakvirvebisgan piri davaRe, esec Seni genderis
programis xelmZRvaneli. aman rogor unda mouwo­
dos sxvas Tavisuflebisaken meTqi, gavifiqre da
es gakvirveba rom ar Semtyoboda, ra feris burka
gaqvs meTqi, vkiTxe.
_ burka luji an cisferi unda iyos, saerTod
oTxi feris burkas atareben: Savs, TeTrs, oqros­
fers da cisfers, magram yvelaze miRebuli lurji
an cisferi burkaa, qabulSi cisferia miRebuli.
mogvianebiT, greisim (hezer greis jonsi), ro­
melic avstralielia da ukve 7 welia avRaneTSi
cxovrobs miTxra, rom nabila nandagaridanaa da iq
burkis gareSe qali kidev erTi miliardi weli ver
gaivliso, amitom, sofelSi rom midis burka Tu ar
Caicva, iqidan cocxali ver CamoaRwevso. eg ki ara,
nandagarSi ucxoelebic ki burkaSi dadian Turme.
ase, rom ginda genderuli Tavisuflebis mimdevari
iyavi da ginda misi mgmobeli, orive SemTxvevaSi
Tavze burka unda wamoicva da ise aprotesto, an
daicva es ubeduri genderi avRaneTSi. burka yvela­
nair abjarze da javSan-Jiletze utyuari Tav­
dacvaa. burkiT, saWiroebis SemTxvevaSi, kacebic
sargebloben Turme. kinoebSi minaxavs da aqac yve­
bian msgavs SemTxvebs.
28
_ nabila, sacodaoba ar aris aseT lamaz saxes
feisbuqze rom ar madebineb da msoflios dasanaxad
genaneba? _ mainc ar veSvebi nabilas.
_ Sen daxatuli ar ginaxivar, qorwilSi, an rame
sxva wveulebaze rom mivdivar xolme, maSin unda
naxo, ra gogo var, davnaZlevdeT, rom ver micnob.
_ ki magram aseTs ras ixatebi, rom ver gicno?
_ iseTi makiaJi maqvs, yvela ibneva, mekiTxebian,
vin xaro!
ametebs meTqi, vfiqrob, magram ofisSi dabrune­
buls, frensis hardinic zustad igives meubneba.
_ warmogidgenia, Cemma asistentma, ufaqizesma
da unazesma zuxram dRes Tavisi niSnobis suraTebi
momitana da STabeWdilebidan jerac ver gamovsul­
var. es Cemi bavSviviT miamiti, morcxvi, umwikvlo
gogona ise gamomwvevad moRebul kabaSi iyo gamo­
wyobili da iseTi vulgaluri makiaJi edo saxeze,
umaRlesi klasis meZavs SeSurdeboda. Tojinas
hgavda, usicocxlo, vulgarul Tojinas.
_ mere ra _ upasuxa frensiss greisim _ es aris
amaTi karnavali, speqtakli, premiera, romelic
aTasSi erTxel ewyoba, me am makiaJs kabukis veZaxi da
Zalianac momwons. es ufro Sous hgavs, klounadas,
erTmaneTis dasanaxad da Sesafaseblad mowyo­
bil
maskarads. aqac arian mdare da geniosi reJisorebi.
merwmuneT, Zalian saintereso sanaxaobaa, me uamrav
qorwilSi var namyofi da aTasnairi aseTi speqtak­
lis momswre gavmxdarvar. am dRes avRaneli qalis
SemoqmedebiTi vnebebis muxruWebi sru­
liad moSve­
bulia da igi sakuTari sxeulis morTva-mokazm­
visa
da moxatvis mwvervalebs ipyrobs. me am Semoqmedebis
Sedevrebic minaxavs da kiCic.
29
am argumentis komentirebas namdvilad azri ar
hqonda, verc SevZlebdiT da amitom, yvelani uxmod
daveTanxmeT greisis.
me da nabila savaWro palatidan Zalian kmayo­
filebi davbrundiT. nabilam CemTan „megobroba
daamyara“, me _ danarCen ubralo avRanel qalebTan.
didi skis erTi patara fiWa amovavse tkbil-mware
avRanuri TafliT. danarCeni fiWebi jer-jero­
biT carielia, magram Cemi ambavi rom vici, sadRac
mainc gavZvrebi da iqidanac gamovayoleb cotaoden
neqtars am uWrelesi mindvridan, Tanac, gaixseneT
aba, me xom qarTuli jiSis futkari var da yvelaze
didi xorTumi maqvs. sul RdinSi Cavyvebi da yve­
la gaxsnili RriWodan imaze mets amovwov, vidre
Cemi kolegebi Ria karebidan axerxeben. magram saqme
isaa, rom mindvris SuagulSi cecxlis mfrqveveli
gveleSapi zis da ar minda saqme ise gavixado, aqedan
sakuTar baRamdec veRar CamovaRwio. hoda vzivar
jer-jerobiT „baronis“ oazisSi da WuWrutanidan
vumzer firuzisfer caze mofarfate Wrel-Wrel
franebs.
30
Tavi 4
„fainesti“ gudvilis tipis supermarketia. aseTi
qabulSi oTxia. ori Talibanebis wargzavnilma „TviT­
mkvlelma“ yumbarebma erTxel ukve imsxverp­
les
da iq Cvens wayvanas eridebian. davdivarT nakleb­
saxifaTo „fainestSi“, romelic baronTan Zalian
axloa. fainestze avRanelebs daaxloebiT iseTive
warmodgena aqvT, rogorc Cven „gudvilze“, anu,
visac Wama gviyvars, kargi, iafi bazari gvirCevnia.
dianas avRaneli megobrebi am saqmeSi gvexmarebian
da qabulis bazridan CvenTvis cocxali produqti
moaqvT, magaliTad, iqve dakluli da gatyavebuli
wiwila. avRaneTSi qaTams CvensaviT ar putaven _
atyaveben da ise amzadeben, uqolesterinod!
„fainestSi“ daxlebsa da rigebs Soris dacva
dagvyveba. yvelaze myudrod maSin vgrZnob Tavs,
roca fati (patrici) gvaxlavs. fati saSualo
simaR­lis, xmeli irlandelia, saocrad moridebuli
da Tbili RimiliT. fati (duglas qeroli, Douglas Carroll) Cveni britanuli specnazidanaa. sadac
ki dedamiwa gacxelebula da aboboqrebula, yvel­
gan namuSevaria: afrikaSi, aziaSi (Sua da Soreul),
aRmo­
savleTSi (aseve Sua da Soreul), CeCneTSi ar
vici, magram axlo-maxlo, albaT, namyofia sadme
_ eraySi, iranSi... bavSviviT umanko da sandomi­
ani Tvalebi aqvs, sul Tavdaxrili dadis da roca
gelaparakeba, Tvalebs morcxvad xris, britane­
31
li specnazelebis­
gan gamarTul, gasageb inglisur
enaze laparakobs. Zvel qarTvel inteligents hgavs,
usamsa­
xuros da Carecxils. dacvis biWebidan fati
asakiTac gamoirCeva, iqneba ase ormoc wels miRweu­
li. etyoba wina xazidan ukve daTxovilia da axla
kerZo kompaniebze muSaobs, Torem misi gamocdile­
bis kacs „baroni“ da Cemi donis obieqtebi namd­
vilad ar ekadreba.
diax, es Cia, cisferTvaleba, sandomiani, uaRre­
sad moridebuli da iumoriT aRsavse irlandieli,
Turme, erT dros Tavzars scemda Talibanebs da
avRaneTis mTebSi masze nadiroba iyo gamocxadebuli.
Talibanebs ki gadaurCa, magram axla me frensisi da
diana vuSrobT xolme sisxls, radgan, roca manqa­
nas vukveTavT sayidlebze wasasvlelad, yovelTvis
fatis viTxovT. imas ki, xom warmogidgeniaT, ro­
gor uxaria sami qalis devna maRaziebSi. magram
profesionali maRaziaSic profesionalia. ise ver­
Tobi misi yurebiT, rom xandaxan maviwydeba kidec,
risTvis var wamosuli. vercxliswyaliviT moZra­
via, msubuqi, sul rom ar eli, im adgilidan amo­
yofs xolme Tavs, specialuradac rom miayurado,
mis fexis xmas ver gaigeb, TiTqos saerTod ar aris
iq da am dros, mudam Sens gverdiTaa, roca ar unda
moixedo. albaT, uCinmaCinis kursebica aqvs gavli­
li, Torem aseTi ostaturi gauCinareba da gamocxa­
deba mxolod cirkSi minaxavs bavSvobaSi. TviTon
fati Tavis samxedro saqmeebze da Tavgadasavlebze
arasdros laparakobs. misi da Talibanebis ambavi
erTma TanamSromelma momiyva. iman saidan gaigo, ar
vici. ase mgonia, ityueba, Torem yvela-yvela da,
sisxlismsmeli fati Zalian Zneli warmosadgenia.
32
19 agvisto avRaneTis didi dRsaswaulia _ bri­
taneTis imperiis qveynidan gandevnis da damouki­
deblobis dRe. wels am dResaswauls 92 weli
usrul­deba da avRanelebi ukve ori dRea zeimoben.
marTalia, sruliad viziareb avRaneli Zmebis sixa­
ruls, magram am sixarulma Cemi isedac SezRuduli
Tavisufleba kidev ufro SezRuda. saqme isaa, rom
sadac nebadarTuli gvqonda wasvla, axla iqac aRar
gviSveben. dacva gveubneba, saxlSi daatieT ukana­
lebi, guli Tu gulobs, mWadi orive xeliT iWme­
vao (saidan icoda britanulma dacvam es qarTuli
andaza azrze ver movdivar). iq ar SeiZleba, aq ar
SeiZleba, produqtebi adre mogemaragebiaT, Tqveni
xma ar gavigonoTo... aba, ras izam amis Semdeg, unda
daemorCilo... SeiyuJo Sens bunagSi da yvelaze
ukeTesi _ sevdisagan dalio.
vesnam Semzaravi informaciiT gamaRviZa, tele­
vizori CarTe, britaneTis sabWos Senoba aafeTqeso.
eqvsma „TviTkmvlelma bombma“ moaxerxa britane­
Tis sabWos SenobaSi SeRweva (Zalian mikvirs, ro­
gor axer­xeben, etyoba Zalian motivirebulebi ar­
ian da hipnozis niWic aqvT, ase moxerxebulad rom
acureben, xolme, cxraklitulis mcvelebs). Tavic
aifeTqes da cxra policielic gaiyolies ukan,
Tumca, bolomde ara, radgan TviTmkvlelebisTvis
samoTxis kari Riaa, ai policielebisTvis ki _ ar
vici. am afeTqebas kidev ramdenime sxva afeTqe­
bac mohyva qabulis gareubnebsa da avRaneTis sxva­
dasxva provinciebSi. mokled, aseTi „foierverkiT“
daagvirgvina avRaneTma britaneTisgan ganTavisu­
flebis 92-e wlisTavi. imedia, aSS-sgan „ganTavisu­
flebis“ 92-e wlisTavze ukve arc aq da arc sadme
33
sxvagan axlomaxlo aRar viqnebi. Cems sayvarel
saqarTvelos miwas viqnebi mibarebuli bednierad.
„eg Sen ar ici, es cxovrebaa!“ _ pasuxi mzada aqvs
Cems avRanel megobar mustafas.
„baroni“ iseTi „qveyanaa“, sadac sul daZabuli
unda iaro, rodis CagirTaven gangaSs (ho, namd­
vil gangaSs), arasdros ici, magram, rogorc yvela
sxva qveyana, „baronic“ xalxiTaa dasaxlebuli da
aqac aTasi kuriozi xdeba, xolme. ai, magaliTad,
Cvens gverdiT korpusSi erT amerikels gazis qura
aufeTqda. sawyali, gazis baloni cxovrebaSi ar
hqonda nanaxi da miuCvevelma, Rumelis CasarTavi
Ria datova. samsaxuridan dabrunebuli saxlSi rom
Sevida, jer xom kinaRam daixrCo, mere Rumelma
ifeTqa da im siSoreze moisrola, dacvis gamoZa­
xeba aRar dasWirvebia, dacvis oTxi bronirebuli
manqana ukve iq iyo. es kaci ki gadarCa cocxali
da uvnebeli, magram mTeli „baronis“ masStabiT sa­
gangebo mgdomareoba gamocxadda. daiwyo „TviT­
mkvleli bombis“ Zebna ZaRlebiT da naRmsaZiebo
aparatebiT. mokled, sanam is kaci gons ar movida
da sakuTari piriT ar aRiara, afeTqebis mizezi me
varo, manamde „baroni“ Tavisi ucxoeli da adgilo­
brivi binadrebiT sagangebo reJimSi imyofeboda.
avRanel momsaxure personals guli uskdeboda, vi­
Tom Cveni afeTqebebi ar gveyofa, axla amasac Cven
dagvabralebeno. sacodavebi gasusulebi iyvnen, sa­
magierod, roca gaiges, rom amfeTqebeli „amerike­
li“ iyo, ise gaijgimnen, iseTi triumfaluri nabi­
jebiT daabijebdnen gadabugul derefanSi, TiTqos
„TviTmkvleli bombebi“ amerikelebis gamogonebuli
yofiliyos.
34
meore dResve „baronis“ yvela korpursSi mo­
xs­
nes gazqurebi da eleqtroqurebis damontaJe­
ba daiwyes. am saqmes erTi Tve dasWirda da Sesa­
bamisad, sadilebs Zalian SezRudulad, erT patara
eleqtro­quraze vamzadebdiT.
erTxelac, Sesvenebaze saxlSi mosuls, Cemi
kor­
pusis SesasvlelTan erTob komikuri suraTi
damxv­
da. vinc Cemi Taobisaa, kargad emaxsovreba
genia­luri qarTuli filmi „serenada“, sadac ramaz
gior­gobianis „Tavdasxmebisgan“ sasowarkveTili, aTa­­
si TeTri unitaziT garSemortymuli zozo, ro­
denis moazrovnes pozaSi erT-erT unitazze zis
da gonebaSi mouSorebeli Wiris ganadgurebas geg­
mavs. Cveni sameurneo saqmeebis direqtori haSimi,
romelic zomiT arafriT CamorCeboda zozos, kor­
pusis win, zustad iseT pozaSi ijda aTasi TeTri
gazquriT garSemortymuli da darwmunebuli var
marto imaze fiqrobda, sakuTari xeliT rogor
gamoeWra yeli „foierverkis“ momwyobisTvis. am su­
raTis Semxedvares isteriuli sicili amityda. me
ar vici haSimis ra gaaxsenda („serenada“ rom ara,
amaSi asi procentiT var darwmunebuli), magram
imanac bevri icina, Tan daayola, es raa, erTi oci
wuTis Semdeg gamoiare da mxiaruleba mere naxeo.
oci wuTi ara, magram erTi saaTis Semdeg marT­
la momiwia iq gavla da ras vxedav: TeTr Salvar-­
kamizSi gamoxveuli haSimi didi davTriT erT-erT
gazquraze Semomdgara da oratoris SemarTebiT
gazqurebis auqcions atarebs.
_ ra principiT hyidi? _ vekiTxebi
_ „baronis“ ganviTarebis saqmeSi gaweuli Rvawlis
mixedviT! _ ar ibneva haSimi. gavige, is gazqurebi sul
35
kapikebad dautacia „baronis“ momsaxure perso­
nals. ase Catarda aSS-avRanuri proeqtis morigi
humanitaruli aqcia da miyenebuli „fsiqolo­giuri
travmis“ erTgvari sakonpensacio RonisZieba.
36
Tavi 5
saRamoobiT, Tavidan fexebamde feisbuqze var
gadarTuli. axla mTeli saqarTvelo robikos sam­
saxuridan moxsnas dastiris, aprotestebs. bobo­
qrobs, Tavad maestroc! me ki mgonia, robikom am
sibereSi Tavisi saukeTeso speqtakli dadga da
rogorc sCvevia triumfiT midis iq, sadac wiTeli
xaliCiT elian, sadac jer kidev ician misi fasi.
samagierod, rusTavelis Teatri axla didi xniT
Cauvardeba xelSi mamal provincialebs da daiwye­
ba robikos _ didi maestros _ monatrebis era.
erTi aseTi Semolawuneba namdvilad sWirdeboda
damarcxebebisgan gabruebul da daqsaqsul qarTul
opozicias. robert sturua rom ara, rusTavelis
Teatri rom ara, vin iyo gareT gamomsvleli da xe­
lis gamZrevi. vin gamovidoda „sanadirod“?
oTx kedelSi ar viyo gamoketili morigi gangaSis
gamo, sul ar gavereodi maraqaSi. „baronSi“ yofnam
saerTod amomitriala msoflmxedveloba. proble­
mas sul sxva ganzomilebaSi vafaseb, faseulobebs
sxva speqtridan vumzer, mokled, Zalian Sorsa var
„maRali materiebisagan“ da myarad vdgavar miwa­
ze. mSvidobis garda yvelaferze „Zalian, Zalian,
Zalian“ mecineba Cemo feisbuqelo megobrebo. aba?!
dRes, me da tato, Cveulebriv, „ping-pongs“ vTa­
maSobT sportul darbazSi, romelic amave dros,
Turme, bunkeric yofila: daxuTuli, ufanjro,
37
beto­nis kedlebiani, orsarTuliani, oTxdarba­ziani
da Sida aivniani „sardafi“ sul TeTradaa SeRebi­
li, amitom, es betonis kedlebi gulze mZimed ar
gawevs. darbazi sul dakavebulia, iogasac aq vvar­
jiSobT, holSi ki ping-pongis magida dgas da yo­
veldRe Svididan aT saaTamde wyvilebis turnirebi
imarTeba.
tatos mobezrda Cemnair „fraerTan“ TamaSi da
gadawyvita, vidre aq aris, klasi amamaRlebinos,
cota TviTonac isiamovnos CemTan TamaSiT da rac
mTavaria, wyvilebSi TamaSis dros saqarTvelos
Rirsebis ayris ufleba ar momces. me, rac Semexe­
ba, iseTi azartuli var, „Jilkobasac“ ar veridebi,
rac aq sruliad miuRebelia. Tu ar gamdis da vageb,
viboRmebi... mokled, Tu TamaSi ar gamovaswore,
xa­
siaTi sabolood gamifuWdeba, aq ki es katastro­
fis tolfasia, amitom srul mobilizacias vacxa­
deb, Zalian vindomeb da tatos aq yofnaSi, „baro­
nis“ absoluturi Cempionebi vxdebiT!
_ Sen mTavaria burTi gadaitane da danarCens me
mivxedav, _ meumbneba tato da mec mzad var, nebis­
mieri „padaCa“ sicocxlis fasad rom damijdes, mainc
ar gavmazo.
dRes, moTelvisas, Tavze dagvadga diana da
gviTxra, morCiT TamaSs, SeiZleba gangaSi gamoacxa­
dono. qabulSi, gansakuTrebiT, qabulis saerTa­
Soriso aeroportSi (romelic Cvengan or nabijSia),
„TviTmkvleli bombebis“ Semotevas elodebiano.
gangaSis seriozulobisa da misi realurobis winaSe
pirvelad davdeqi. ra unda qnas am dros kacma, pira­
dad me azrze ara var, tato ruseT-saqarTvelos
omis xazze cxovrebas aris miCveuli da aRelvebas
ar Cqarobs. me SiSisgan isteriuli sicili mitydeba.
38
_ xom vambobdi, egeni yandaRariT ar dakmayo­
fildebian, magaT qabulis aReba undaT meTqi, Cemi
yuriT movismine televizorSi! _ vambob me da nervi­
ulad vawvdi tatos burTs. tato „topkebs miwevs“
da mec vurtyam da vurtyam... kargad gamomdis.
_ ara, ra Tavgadasavlobana avitexe am sibereSi?
dedaCems amerikaSi vgonivar da aqedan Tu Cama­
svenes... TvalebSi rogor Sevxedo mere? _ voxun­
job kidec.
_ me broneJileti ar meteva. _ ambobs tato da
iseT topkas mirtyams, burTi kedelze kvercxiviT
skdeba.
_ me Cemsas adgilidan ver vZrav, „kaska“ ki patara
maqvs _ vejibrebi tatos.
_ etyoba Seni da Cemi Jiletebi aeriaT, unda
gavcvaloT!
_ orive Seni iyos, me mag simZimis mTreveli
maic ara var.
_ gangaSis dros pasportebi da sxva saWiro
sabu­
Tebi Tan iqonieT! _ cecxlze navTs gvisxams
diana _ gamoucdelebi xarT da imitom gafrTxi­
lebT winaswar.
baRSi gavixede da ras vxedav, britanuli dacva
mTeli SemadgenlobiT mSvidad zis lampionis qveS
magidis garSemo da luds urtyams.
_ es ra aris? _ vekiTxebi dianas.
_ samagierod, avtomatebasxmuli mTeli avRa­
nuri dacva saxuraveebze, baronis mTeli teri­
toriaze da gasasvlelebSia ganlagebuli. rame
rom moxdes, icode, tualeti yvelaze usafrTxo
adgi­lia, kuTxeSi unda Cajde da gamosvlis niSans
daelodo.
39
_ ra minda marto tualetSi, xom gavgiJdi!
erTad viyoT, me gangaSis dros saxlSi marto ar
gavCerdebi!
_ kargi, batono, CemTan wamodi, _ meubneba diana
_ aba ras vizam, tato?
_ me daviZineb. sxva, ukeTes gamosavals ver vxedav
_ ambobs tato da izmoreba.
_ me marto ar davrCebi! _ jiutad vimeoreb me,
saerTod ar Seval saxlSi!
_ kargi, maSin samivem erTad daviZinoT!
mokled, yvelaze mSiSara me gamovdeqi, radgan
erTad daZinebis idea aravin aitaca.
_ wamoiRe Seni Jileti da wamodi CemTan, _ meub­
neba diana.
_ me im Jiletis adgilidan damZvreli ara var,
magas tualetSi sikvdili mirCevnia, _ vambob me
da amiT vamTavrebT oTaxidan oTaxSi gadaadgi­
lebaze kamaTs. diana isev sagangebo mdgomareobis
dros moqcevis wesebs maswavlis (man erTi Tvis win,
iordaniaSi amis specialuri kursi gaiara), Tan ise
daJinebiT, rom vxvdebi, sakuTari Tavis dacva Tu
ar viswavle, kritikul momentSi „miSvele“-s yviri­
li sxvadasxva enaze (Tundac paStusa da darize) ar
miSvelis...
gamaxsenda, rom dilas, roca dianasTan erTad
„fainestSi“ wasvlis nebarTva viTxove, dacvis mori­
gem miTxra, roca dabrundebiT, aucileblad Sema­
tyobineTo. dabrunebulma rom davureke, manana var,
davbrundi da gatyobinebT meTqi, iman gakvirve­
bulma mkiTxa, ram SegawuxaTo. Zlivs gavaxsene,
risTvis vurekavdi. mTeli Rame ar miZinia gangaSis
molodinSi da am ambebis weraSi kidec damaTenda. ara­
40
viTari gangaSi ar amtydara, Tumca, natos bazidan
ramdenime afeTqeba da gangaSis xma mainc davafiq­
sire. gaige axla, namdvili iyo Tu imitacia? amas
yvelafers, dilas, aljazira metyvis, Torem amaT­
gan xom simarTles ver eRirsebi asi weli. Cvens
stresebs eridebian. bedi ar ginda, etyoba stresis
mosaxsnelad, pirveli, rac dilas eleqtronuli
fostiT miviRe, arc meti _ arc naklebi, gangaSis
dros moqcevasTan dakavSirebuli specinformacia
iyo, „fermesis“ dacvis samsaxuri, „saswrafodxel­
dasavleb CanTaSi“ (GRAB BAG) Casawyobi aucile­
beli nivTebis siasac matyobinebda.
saidumlo informacias gamovtoveb da „greb
begis“ SigTavsis sias SemogTavazebT. ra iciT, ra
viTarebaSi da rodis dagWirdebaT imis codna, Tu
ras unda daavloT xeli da CadoT CanTaSi eqstre­
malur SemTxvevebSi?
vinaidan es zogadi gzamkvlevia, masSi Seswore­
bebi SegiZliaT viTarebis Sesabamisad SeitanoT.
aqve unda gaiTvaliswinoT, rom Tqveni „greb begi“
8 kilos ar unda aRematebodes, rac imas niSnavs,
rom manqanaSi Tqvens garda aucilebeli aparatu­
rac unda Caetios da rac ufro mniSvnelovania, Tu
saWiro gaxda, Tqveni gundis wevrebis evakuaciisa­
Tvisac unda darCes adgili.
esec „greb begi“:
• pasporti;
• adgilobrivi, organizaciis, an saelCos aRmni­Sv­
neli mowmobebi;
• yvelaze mTavari piradobis damadasturebeli
mowmobebi da maTi aslebi;
• marTvis mowmoba da manqanasTan dakavSirebuli
sxva sabuTebi;
41
• 500.00 dolari naRdi fuli;
• sakredito baraTebi da saWiro piradi Canawe­
rebi;
• datovebuli nivTebis sia;
• gamosacvleli tansacmeli: xuTi xeli sacvali
da xuTi wyvili winda;
• higienis saSualebebi;
• pirveladi daxmarebis sagnebi da medikamen­
tebi;
• mwerebis sawinaaRmdego da mzisgan damcavi
kremebi;
• tualetis qaRaldi;
• sasmeli wyali;
• zog adgilze SeiZleba gamogadgeT saZile to­
mara, zewari an koRoebisgan damcavi bade/farda.
axla rac Seexeba medikamentebs, SegaxsenebT,
rom Tqveni bronirebuli manqana da dacvis perso­
nali aRWurvilia travmisa da mZime WrilobebisTvis
saWiro yvela saSualebebiT da mainc Tan iqonieT:
• imodiumi (Imodium);
• regidratiuli fxvnilebi (Rehydration powders);
• bintebis nairsaxeoba Bandages (various);
• samedicino lenti (Medical tape);
• antiseptikuri saSualebebi (Antiseptic solutions/
cream);
• Tvalis wveTebi (Eye drops);
• yuris wveTebi (Ear drops);
• antihistaminuri kremi (Anti-histamine cream
(Anthisan);
• paracetamoli (Paracetamol);
• ibuprofeni (Ibuprofen);
• leiko plastirebi da saxvevebi (Plasters/Band-Aids);
42
• sveli xelsaxocebi (Wet wipes);
• steriluri marlis kompresebi (Sterile gauze
pads);
• gulis revis sawinaaRmdego abebi (Anti-nausea
tablets);
• lateqsis xelTaTmanebi Latex gloves.
imedia, Cveni gzamkvlevi dagexmarebaT sakuTari
„greb begis“ CalagebaSi. CanTa SeinaxeT yvelaze
TvalsaCino adgilas, ise, rom saWiro momentSi ar
gagiWirdeT misi danaxva da ucbad xelis davleba.
ra ici, ra xdeba!
bronirebul lenkruizerTan dakavSirebiT erTi
ambavi unda mogiyveT: me da nabila baRizanana­
dan (xom gaxsovT _ qalebis baRCa) vbrundebodiT.
pikis saaTi iyo da sacobSi movyeviT. manqanebs
Soris gaZrom­-gamoZromis dros, Cvenma jipma erT
danjReul, meoradi Tu meorasedi moxmarebis da
gaurkveveli markis manqanas cxviriT daejaxa. Se­
jaxeba rbili iyo, magram gzidan gadadgoma mogvi­
wia da cota ar iyos, daviZabeT. msubuqi manqa­
nidan, romelsac davartyiT, nel-nela mgzavrebi
gadmodiodnen: erTi, ori, sami... albaT, aTze met­
ni iyvnen. bolos burkiani qali gadmovida, Cvili
bavSviT xelSi. guli Semiqanda, magram sabednierod,
arc mgzavrebs da arc manqanas naavariebis araferi
etyoboda. mZRolma da „SuTerma“ Cvens wasayvanad
„baronidan“ axali jipi gamoiZaxes. me da nabila
manqanidan gadmogvsves. trotuarze rom gadmove­
di da Cvens gasisinebul, gigantur lendkrui­zers
Sevxede, Tvalebi gamifarTovda: manqanas wina marj­
vena mxare TiTqmis bolomde hqonda waRebuli, bam­
peri gatexili da momZvrali, fari SeWyletili da
43
Camsxvreuli, kidev raRaceebi, risi saxelebic ar
vici, Sengreul-Semoglejili, mokled, iseTi su­
raTi daixata, im avRanel dazaralebulebs Cveni sa­
codaobiT mgoni gulic ki daewvaT.
_ ki magram, ras hgavs es, amis imediT davdivarT
frontis xazze? _ vcade mexumra.
_ dartyma Tu igrZeni? _ mkiTxa SuTerma.
_ ise ra, TiTqmis ara.
_ hoda, imitomac. es rom ase ar mingreuliyo,
uTuod igrZnobdi!
_ kidev kargi, im xalxs araferi daemarTa! naxe,
patara?.. guli kinaRam gamiskda...
_ male mogakiTxaven da wagiyvanen, ar inerviulo.
ramdenime wuTSi meore jipma mogvakiTxa da „ba­
ronSi“ wagviyvana. nabila mTeli gza locu­
lobda,
me, piriqiT, radiogadaylapuliviT enas ver vaCe­
rebdi, axal mZRols sul wvril-wvrilad Cavukar­
kle, rac gadagvxda da, me mgoni, ramdenjerme.
44
Tavi 6
im dilas, „aljaziras“ avRaneTis Taobaze di­
dad skandaluri araferi gamoucxadebia, garda imi­
sa, rom yandaRarSi, Cveulebriv, ramdenime „TviT­
mkvlelma bombma“ Tavi aifeTqa da amas sul samiode
adgilobrivi policieli emsxverpla. samagierod,
duRs da gadaduRs afeTqebebiT mezobeli paki­
stani. saqarTvelo arsad moixsenieba, arc rogorc
terorizmis bude, arc rogorc kriminalis akvani
da arc rogorc demokratiis Suqura. rogorc Cveni
moZme kavkasieli ityoda filmidan „kavkasieli tyve
qali“ _ „abidna nu!“ saqarTveloSi axla sanatreli
„zastoia“ da mSvidoba sufevs (robiko sturuas
moxsnasTan dakavSirebiT atexil skandals Tu ar
CavTvliT), ase rom, rogorc svanur anekdotSia _
„mowyenili var!..“
am Cven mezobel rusebsac ZilquSi etakaT,
erTs rom ar „Semoiseirneben!“ yvela netareba­
saa micemuli, mxolod „metiveebi“ Suxuroben xma­
maRla feisbuqze „ver CagvrecxavTo!“. maxsovs, Cems
axal­
gazrdobaSi komkavSiris ceka yovel weliwads
xelovnebis „sompoziumebs“ marTavda bakurianSi
da yvela, aqtivistic da disidentic iq dadioda.
gia feraZe am RonisZiebebs moferebiT „spirtbo­
ziums eZaxda (ar dagaviwydeT, rom maSin „boziums“,
dRevandelisgan gansxvavebiT, sigaretis mowe­
va­
sac eZaxdnen). mokled, Semoirbenda xolme farna
45
zaqaraia sxdomaTa darbazSi da yvelas gasagonad
gamoacxadebda, visac sabWoTa kavSiris dedis tra­
kis gineba gindaT, meaTe oTaxSi, daTo agiaSvilTan
mibrZandiTo! aseTi zastoi gvqonda maSindel „kom­
kavSirlebs“.
ram gamaxsena es „spirtboziumi“ zustad ar
vici. magas saRamos froids „Cavujdebi“ da iqidan
gavarkvev. axla ki saqarTvelos mTavroba mTeli Se­
madgenlobiT baTumSia wasuli da doiseuli „qeTo
da koteTi“ xsnis axal welTaRricxvas qarTul
xelovnebaSi. „qeTo da kotes“ premieram marTalia
didi vnebaTaRelviT Caiara, magram sul ramdenime
dReSi, sruliad gadafara da gaauferula prezi­
dentis mier dadgmulma „auzis“ tragikomediam,
romelmac piesis wamyvani msaxiobebis _ ramdenime
momqmedi ministris, prescentris TanamSromlis,
fotografis da „supervarskvlavis“ fizikur da
fsiqologiur mdgomareobas aSkara daRi daasva.
mokled, saqarTveloSi am patar-patara stokatoebs
Tu ar CavTvliT, sruli gancxromaa: opozicia metnaklebad (mosaTmenis farglebSi) atrakebs, mTav­
roba ki sakuTari srulyofilebiTa da warmatebe­
biT tkbobis zenits eTamaSeba, xolo am sayovelTao
gancxromis xanis sadarajoze dgas arc meti _
arc naklebi, vano merabiSvili mTeli Tavisi SssTi da sapatrulo samsaxuriT. es ra Zalaa, Tavad
mogexsenebaT!
saidan sad waxvedio... sad „baroni“ da sad
erekle! isev froidi mWirdeba... da ai, isic... Cvenma
saTao ofisma avRaneTSi momuSave TanamSromlebi­
saTvis „stresis moxsnisa“ da „gundis Senebis“ saki­
Txebis eqperti-fsiqologi mogvivlina. jgufuri
46
seansebis dros, ise SemomelanZRa proeqtis poli­
tika, strategia da taqtika, Tavis menejmentianad,
rom kinaRam meore dResve etapiT gamomabrunes
saqarTveloSi, magram fsiqologma den hesma Cemze
yvelaze dadebiTi Sefaseba dawera (anu, etyoba
yvelaze metad aris samkurnaloo) da momdevno se­
ansebzec Tavis ZiriTad jgufSi gadamiyvana (es aris
saerTaSoriso jgufi, romelic msoflios sxva­
dasxva qveynebis warmomadgenlebisgan aqvs Sedge­
nili. es ki imas niSnavs, rom avRaneTidan wasvlis
Semdegac kavSirs ar gawyvets CemTan da „stresul
pirobebSi“ muSaobaze dakvirvebebs avRaneTidan
Cemi daxmarebiT Caatarebs).
kavSiri skaipiT unda gvqonoda, dRe da saaTic
davTqviT. zari TveSi erTxel unda ganxorciele­
buliyo. pirvel darekvaze ver damiWira, radgan me
baRSi Cems gundTan erTad ping-pongs vTamaSobdi
da seansi sul damaviwyda. meorejer dameZina da se­
ansi amitom gamovtove, mesamejer ki Sua gangaSis
dros davukavSirdiT erTmaneTs da iseTebi vuTxa­
ri, rom erTi kviris Semdeg dagirekavo, miTxra. im
erTi kviris ganmavlobaSi „baronSi“ kidev orjer
gamocxadda gangaSi da saubari isev CaiSala. bolos,
rogorc iqna davukavSirdiT erTmaneTs da TviTon
iyo iseT depresiaSi, mTeli saRamo misi stresis
moxsnas movundi. erTi Tvis Semdeg, kidev unda dave­
laparakoT erTmaneTs. vnaxoT, vin rogor iqneba!
ooo... davubrundeT „barons“ (rogor minda vTqva,
qabuls, avRaneTs, magram rogor, iq rom ar var?
„baronSi“ rom var?). guSin dianasTan da frensisTan
erTad „CianoSi“ wavedi. italiuri super­
marketia
aqve „baronis“ gverdiT. am gzas ukve TvaldaxuWu­
47
li vagneb (bronirebuli manqaniT, ra Tqma unda).
araferi ar mWirdeboda, oRond „baronis“ teri­
toriidan gavide da sul erTia, sad waval. isev gav­
yureb gareubnis mtvrian quCebs, talaxisgan nageb
Raribul qoxebs, gare movaWreebis daxlebs, mzeze
mificxebul, mtvriT gauferulebul da mzeze
gaxunebul Calma-perangebSi gaxveul moxuc musli­
mebs, kaklis murabasaviT SavTvaleba, titlikana,
mtverSi amoganglul da saxe modRurul bavSvebs
da ver vZRebi maTi silamaziT. yvela bavSvi lama­
zia, metyviT, magram aseTi modRurulebi da aseTi
lamazebi, marto filmebSi minaxavs. gogonebs jer
kidev mokle kabebi acviaT, magram, ukve Tavsafrebi
axuravT, zurmuxtiviT mwvane Tvalebs grZeli, Savi
wamwamebidan abrialeben da gaxarebulebi manqanaSi
msxdomT xels gviqneven, mec vuqnev xels pasuxad
da kocnasac vugzavni. amaze siciliT kvdebian.
„CianoSi“ sul rom araferi iyido aucilebe­li
pirveladi saWiroebis sursaTis garda, ormocda­
aTi evro mainc dagexarjeba. davifice, Cemi fexi
aRar iqneba-meTqi aq da damaviwyda, rom es „baro­
nidan“ gaRwevis erT-erTi saSualebaa. ZaRls rom
gaaseirneben xolme qalaqgareT da TavdaviwyebiT
darbis umisamarTod, isea xolme Cemi saqme „Ciano­
Si“. erTi patara qila mdogvi, erTi kilo Saqari,
erTi qila sosisi, 200 grami yveli da ori boTli
greifrutis wveni 62 dolari damijda. es rom Cem­
ma qmarma gaigos, Tavs moiklavs, 20 larad mTeli
navTluRis bazari moaqvs, xolme, saxlSi.
erTi aseTi „Ciano“ „baronSic“ gvaqvs, mini­
marketi, sadac xorcis garda, TiTqmis, yvelaferi
iyideba. aqac yvelafers cecxli ukidia, im gansxva­
48
vebiT, rom am marketSi SevaWreba mosula da marTa­
lia, aqac gatyaveben, magram ormxrivi kompromisis
da kmayofilebis fonze.
marketis mepatrone da gamyidvlebi axalgazrda,
mxiaruli, xandaxan zedmetad mxiaruli ymawvilebi
Setlikinebulebi arian dacvis biWeb­Tan, CvenTanac.
swored magaT aRmoaCines, rom Cemi saxeli „dei­
da manana“ paStuze did madlobas niSnavs. fasebs
mikleben xolme da amboben, aseTi fasi marto deida
mananasTvis gvaqvso (ityuebian, ra Tqma unda, mainc
Zalian mixaria). amaTi ZaRlic ki sxvanairad miqi­
cinebs kuds, TiTqos, esec deida mananas meubneba.
amiT gansakuTrebiT ZaRlis patroni erToba, meub­
neba, marto Seni xelidan iRebs saWmelso (uTuod
egec matyuebs, magram me esec Zalian mixaria).
ZaRlis patrons najibula qvia. Savgvremani,
tanadi, samxedro formaSi gamowyobili axalgazr­
daa, specialobiT kinelogi, Tavisi ori ZaRliT
„baronis“ dacvis samsaxurSi muSaobs, ramdeni­
me welia Tavisi ZaRlebiT, avRaneTis sxvadasxva
provinciaSi Talibanebis winaaRmdeg ibrZvis. misi
Zallebi yumbarebis, naRmebis da iaraRis meZebrebi
arian. TeTri, Savlaqebiani spanieli „brunoc“ da
_ rotveileric (saxeli ar vici) „baronSi“ muSao­
ben. bruno Cemi usayvarlesi megobaria da amis gamo,
najibulasac Cems mimarT gansakuTrebuli simpaTia
gauCnda. sul unda, rom ramiT masiamovnos. erTxel
iseTi rame maCvena, Cems gakvirvebas sazRvari ar
hqonda: biseris mZiviT naqsovi cisferi avRanuri
samajuri-xelTaTmani _ samajuri da zed mibmuli
xuTi beWedi. samajursa da saTiTur beWdebs Soris
mtevanze, aseve, biserisgan naqsovi gaSlili vardi
iyo Caqsovili. ulamazesi ram iyo.
49
_ es ra aris najibula, saidan gaqvs? ra si­
lamazea! _ vkiTxe da samajuris xelze wamocma
vcade, samajuri ki momergo, magram saTiTurebSi
TiTebi ar Semetia.
_ patara gaqvs, _ guldawyvetiT Tqva najibu­
lam, zustad erTi kvira vawyobdi da Seni zoma araa.
_ ulamazesia, Sen qsov amas, najibula?
_ ho, Zalian Zneli asawyobia, magram miyvars amis
keTeba, didxans vundebi, xolme. kedelze dakide.
_ ra Rirs?
_ Svidasi dolari, _ ecineba _ amas sxvas mivcem,
Sen axals gagikeTeb da gaCuqeb.
_ ara, ise ar minda, unda gadagixado, vici, rac
Rirs sinamdvileSi aseTi namuSevrebi.
_ Sengan fuli ar minda, Sen Cem ZaRls yurZens
aWmev da ise uyvarxar, uars ar geubneba, _ ecineba
da brunos Tavze xels usmevs.
_ ras ambob, me megona Seni bruno giJdeboda
yurZenze, Senc xom aWmev?
_ me rom vaWmev, saWiroa da uars ver mibedavs,
ai, Sengan rom Wams, egaa gasakviri!
_ sawyali bruno, kidev kargi miTxari, Torem
mTeli mtevani mqonda magisTvis gadanaxuli.
uceb najibula raciiT gamoiZaxes da bruno­
ianad wavida, samajuric Tan waiRo da momaZaxa, amaze
ukeTess gagikeTebo. vuyurebdi, rogor miyveboda
bruno SemarTuli kudiT Tavis avRanel patrons da
Cemi bavSvobis genialuri filmi _ „TeTri bimi Savi
_ yuri“ maxsendeboda. bruno da bimi Zalian gavd­
nen erTmaneTs, ai, najibulasi da tixonovis _ ra
mogaxsenoT!
50
Tavi 7
me da daxunda (ravajudin daxunda) erT oTaxSi
vsxedvarT. ganaTlebuli da niWieri axalgazrdaa _
32 wlis. yavs coli da ori Svili. avRaneTis ambebs
ZiriTadad daxunda miyveba. Zalian kargi mTxrobe­
lia, Tan icis, rom Canawerebs vakeTeb da unda, rom
swori STabeWdilebebi avkrifo. Tavidan, roca amas
ver vxvdebodi, Semparav kiTxvebs vaparebdi xolme.
_ ramdeni wlis iyavi coli rom moiyvane?
_ ocdaxuTis.
_ ocdaxuTi wlis rom iyo, Cems Svils ukve meore
coli hyavda, _ movityue
_ TqvenTan kanoni ar krZalavs meore colis
moyvanas? _ mekiTxeba daxunda.
_ kanoni ar krZalavs, Tu pirvels gaeyrebi da
meores ise moiyvan.
_ hoo...
_ Sen Tu SegiZlia kanoniT meore colis moyvana?
_ gamoviStere Tavi.
_ ra Tqma unda, SemiZlia, oTxi colis moyvana
SemiZlia, mamaCems ori coli hyavs.
_ meca myavs axlobeli adamiani, romelsac ori
coli hyavs, magram meore araoficialuria, Tumca,
ojaxSic da axloblebSic amas yvela Seguebulia,
_„vamSvideb“ daxundas _ erTTan ori Svili hyavs,
meoresTan, sami.
_ calk-calke cxovroben?
51
_ ra Tqma unda!
_ Cven yvela erTad vcxovrobT, mamaCemis orive
col-Svili, mxolod Cemi ufrosi Zmaa saxlidan wa­
suli Tavisi ojaxiT, magram, gverdiT saxlSi cxov­
robs. axla umcrosmac moiyvana coli da isic CvenTan
cxovrobs. amitom myavs uamravi biZa, bicola...
_ CvenTan ori coli erTad ar SeiZleba, arc
calke SeiZleba, magram xdeba, xolme. warmomid­
genia, erTad rom icxovros orma da samma colma
saqarTveloSi, ras uzamen jer im qmars da mere
erTmaneTs, arcerTs Reri Tma ar SerCeba Tavze.
_ CvenSi es kaczea damokidebuli, mamaCemma ise
moaxerxa, rom colebi erTmaneTs xmamaRal sity­
vasac ver ubedaven. pativiscemiT epyrobian erT­
maneTs, erTad zrdian bavSvebs da ojaxSi sruli
simSvide da urTierTgagebaa. es imitom, rom gada­
mwyveti sityva mamaCems ekuTvnis. arasdros miscems
qals imis uflebas, rom gadawyvetilebis miRebaSi
Caerios, gansakuTrebiT iseT sakiTxebSi, romelic
ojaxur urTierTobebs exeba. ambobs, rame Tu ise
ar xdeba, me var amaze pasuxismgebelio.
_ ki magram, egeb erT cols ufro metad uyvars
da eWvianobs meoreze, wyins raRac-raRaceebi?
_ amazec eg agebs pasuxs da marTali rom
giTxra, idealurad aqvs saqme am mxrivac awyobili.
erTmaneTis winaSe arasdros arcerTi daumcire­
bia, orives erTi raodenobis fuls aZlevs xolme
sayidlebisTvis da arasdros yidulobs erT rames,
yovelTvis _ ors. asea Svilebis mimarTac. aba Cveni
mezoblis ojaxSi colebs Soris iseTi dagnaria ate­
xili, ZaRli patrons vera scnobs! mamaCemi magaria!
_ namdvilad, magari kaci yofila mamaSeni, _
veTanxmebi me da ambis gagrZelebas velodebi.
52
_ ho, magaria, samxedroa da sadac muSaobs, iqac
egeTi wesrigi aqvs damyarebuli. avRaneTis policiis
mTavari auditoria.
_ Tavidan geTqva, Se kaco, samxedroa Tqo, Torem
iseTi ojaxuri harmonia daxate, kinaRam rjulis
Secvla gadamawyvetine. daamyarebda wesrigs, aba
ras izamda, mTeli avRanuri policiis finansebs Tu
awesrigebs, ori qalis movla amasTan ra mosatania,
_ orives gvecineba.
_ ise, ra advili mosaqcevi yofilxar? aki qarTve­
li qalebi aseo da iseo... qristianobis gulisTviso...
ha ... sadaa es Seni adaTi da Tavganwirva?
_ sadaa Cemo daxunda da im qalebTan erTad,
romlebzec giyvebodi ase da ise Tqo, qristianob­
isTvisTqo... wavida... gahyva... _ Sen rom meore coli
moindomo, moiyvan? _ gamovcvale saubris Tema.
_ Tu movindome, vin damiSlis, magram axla ar
minda! _ amayad ambobs daxunda.
_ gayris ufleba ara gaqvT?
_ rogor ara, kacs aqvs, qals _ ara, qals aqvs
arCevanis ufleba, gaTxovebis win ekiTxebian, ginda
Tu ara es kaci qmrado da Tu Tanxmoba Tqva, aq
Tavdeba misi gadawyvetilebis miRebis uflebac.
amis Semdeg mas azris Secvla aRar SeuZlia, Tu kaci
Tavad ar gaSorda. magram es yvela qalisTvis udide­
si sircxvili da tragediaa. arc kacia yovelmxriv
Tavisufali gaSorebis sakiTxSi, gansakuTrebuli an
Zalian xelmosaWidi mizezi unda hqondes, maSin SeuZ­
lia gayra, ise, wvrilmanis gulisTvis, xasiaTebSi ver
SevewyveTo, CvenSi ar eyrebian.
_ ra sainteresoa...
53
_ es ki ara, qalis saxlidan gaSveba muslimis­Tvis
tragediaa, magaliTad, Tu ojaxis wevri mama­
kaci
gardaicvala, cdiloben rom misi coli ojaxi­
dan
ar gauSvan, amisaTvis SeiZleba mis Zmasac miaTxovon
da xdeba xolme, rom axalgazrda kacs micvalebuli
Zmisgan moxuci coli ergeba. ai, amis sakonpensa­
ciod, mas meore colis moyvana SeuZlia, iseTis,
romelic Tavad unda.
_ aba ra, codo ar aris, erTi coli xom mainc
unda hyavdes siyvaruliT moyvanili. savsebiT ga­
sagebia, im rZalTan yofna rom ar uxarodes da
siyvaruls eZebdes _ veTanxmebi me daxundas da
vgrZnob, rogor vcdilob gamarTleba movuZebno am
CemTvis sruliad ucxo da gaugebar adaT-wesebs.
didi sisulele iqneba axla Tu vikiTxav, es
sada­uri wesiaTqo. sadauri wesia da aqauri! adaT-wesebTan dakavSirebiT erTi Zveli anekdoti gama­
xsenda: kanibalebma qarTveli turistebi tyved
aiyvanes. tomis beladma sabWo moiwvia. gadawyvites,
kacebi gavaupatiuroT da qalebi SevWamoTo. qaleb­
ma ikivles, es sadauri wesiao da iqve mjdomma kacma
miugo, sadauri wesia, genacvale da aqauri wesiao!
axla rogor davukavSiro es anekdoti daxun­das mo­
nayols, ar vici. amas, albaT, isev froidis „qvecno­
bieris nakadi...“ Wirdeba, magram mainc eWvi mepareba,
aTasi eWvebiT dakompleqsebul froids, Sesaferisi
pasuxi qondes am umartives saxalxo gantolebaze.
sadauri wesia da aqauri, morCa da gaTavda, yvelam
Tavis mamidas mouaros!
iseTi winwasuli adamianisTvisac ki, rogoric
daxundaa, srulyofili umaRlesi ganaTlebiT, saer­
TaSoriso organizaciebSi muSaobis gamocdilebiT,
sxarti gonebiTa da iumoriT, Tavidan fexebamde
54
internetis qselSi gabmuli da misi ubadlo momxma­
rebeli, misTvisac ki yovelive zemoT naambobi
Cveulebrivi avRanuri cxovrebaa, Tavisi dawerili
da dauwereli kanonebiT da am kanonebis da Cveule­
bebis dangrevis veraviTar mizezs ver xedavs.
_ Cemi coli meubneba, maswavleblad minda muSao­
bis dawyebao. gavikiTx-gamovikiTxe da sul ra­
Rac
200 dolaramde unda gadauxadon. me veubnebi, me
mogcem am 200 dolars, saxlSi dajeqi da Cvens
bavSvebs aswavle meTqi, _ meubneba daxunda da Cems
gamometyvelebaze sicili utydeba.
Zalian magonebs gogitas, Cems siZes, verasdros
gaigeb, rodis xumrobs da rodisaa seriozuli. da­
xun­
das kargi iumori aqvs. avRanuri „absurdebis“
mimarT „keTili satira“ aqvs SerCeuli da yvelaze
gasacofebel da aRmaSfoTebel ambavs ise hyveba, si­
cilisgan SeiZleba filtvebi dagiskdes. avRaneTis
uaxlesi istoriidan naabobi „saxaliso“ ambebi ki
yvelas „uxuravs“. magaliTad, Turme, Talibanebis
reJimis dros, Zalian popularuli iyo inglisuris
da kompiuteris kursebze siaruli (rogorc CvenTan
vardebis revoluciis Semdeg da dRes).
_ ras ambob, ar mjera, yvelgan weria, rom Tali­
banebma akrZales kino, Teatri, musika, wignebi, yve­
lafer amaze cixe da gadasaxleba iyo da ingli­suri da
kompiuteri ra jandabad undodaT, univesitetebic
akrZales, skolebic daxures da...
_ es qalebisTvis, Torem kacebs SeeZloT ram­
denic undodaT, imdeni kursi gaevloT. rac Seexeba
skolebs, ori wlis ganmavlobaSi mTeli avRaneTis
skolebi ramdenime skolad gaaerTianes da bavSvebi
iq gamocdebis Casabareblad davdiodiT mxolod.
55
gamocda kiTxva-pasuxis reJimSi mimdinareobda,
sruli sisulele, „blic interviu“, ase gadavdio­
diT klasidan klasSi.
mojaxedebis reJimis drosac aranakleb nova­
ciebs hqonia Turme adgili, rogorc avRaneTis uax­
loesi istoriidan viciT, ruseTis socialisturi
wyobilebis damxobis Semdeg avRaneTSi mojaxedebis
reJimi damyarda da rogorc xdeba xolme yvela
„Tavmoyvare“ qveyanaSi, iwyeba Sida omebi. aqac dae­
rien erTmaneTs avRaneTSi mcxovrebi puStunebi,
xazarebi da tajikebi. qabuli, mojaxedebis dros,
Turme, seqciebad iyo dayofili da ubnidan ubanSi
Tavisuflad ver imoZravebdi. vinc sazRvris gada­
laxvas gabedavda da Cavardeboda, Sesabamisadac
daisjeboda kidec. xazari Zalian advilad gasarCe­
via sxva tomis avRanelisgan cxviris formiT da
yvrimalebiT. isini monRoloiduri rasaa, puStuni
da tajiki _ ariuli. puStunis garCeva tajikis­
gan Wirs. mojaxedebis reJimis dros, erTmaneTis
amosacnobad avRanelebma, bevri rom ar ewvalaT,
martiv lingvistur-fonetikur xerxs mimarTes:
„yrud“ daris enaze gawurul mawons niSnavs. tajiki,
romlisTvisac dari mSobliuri enaa ambobs „yrud“,
xolo puStuni, romlis mSobliuri ena paStua, am­
bobs „qruds“. amaze utyuari sabuTi rad ginda...
_ Tu metyvelebis defeqti maqvs? _ veintri­
ganebi daxundas.
_ ara, metyvelebis defeqti mizezad ar gamodgeba.
Tqvi „yrud“ rogorc saWiroa ise da gza xsnilia
oTxive mimarTulebiT, _ icinis daxunda _ Cveni
erTi saxli maSin xazarebis teritoriaze moxvda
da Cumad viparebodi, xolme, iq, saxlis sanaxa­
56
vad. ramdenjerme guSagebma damakaves da rom naxes,
rom tajiki var, didi niCabi momces da sangrebis
gasaTxrelad wamiyvanes. SuadRemde vTxridi sang­
rebs puStunebis da tajikebis ubnis sazRvarze. mere
gamoiara avtobusma da zedamxedvelma, im avtobusSi
or tajiks mohkra Tvali, gaaCeres avtobusi, gadmo­
yares is tajikebi avtobusidan, me miTxres, Sen geyo­
fa, axla amaT Txarono da „mSvidobiT“ gamomiSves.
_ kidev kargi, rom gamogiSves, _ sicils ver
vikaveb me.
_ meti raRa unda eqnaT, erTi kvira welSi ver
vswordebodi.
_ Sen es miTxari, kidev ramdeni saxli gaqvT
sxvadasxva ubnebSi?
_ Svidi saxli da amdenive maRazia.
_ mdidrebi yofilxarT?
_ ara gviSavs, magram dagrovebiT ver vagrovebT,
yvela Cemi da kerZo skolaSi dadis, Zmebis ganaTle­
bac Zalian Zviria, ase rom, rac Semodis, imdenive
ixarjeba, Tan amxela ojaxs gecodineba, ramdeni
Wirdeba.
_ ratom ar gamoeyofi ojaxs Seni col-SviliT?
_ ase gvinda cxovreba da imitom, axla Cemma pata­
ra Zmamac coli moiyvana da ufro gavfarTovdiT,
albaT, male saxlze mesame sarTulis daSeneba momi­
wevs, ojaxidan gamoyofas ar vapireb. ase ufro kargi
da mosaxerxebelia yvelasTvis! _ ambobs daxunda
da TvalebSi micinis. icis, rom jer kidev „uxso­
vari droidan“ vcxovrob marto da darwmunebulic
ara var imaSi, momwons Tu ara aseTi cxovreba, egeb
jobda, mTeli cxovreba mec Cems araCveulebriv
ded-mamasTan erTad gametarebina?
57
_ Zmebs Tu gaqvT qoneba gayofili?
_ qoneba mamaCemisaa, ki ityvis xolme es imas, es
imaso, magram mxolod sityvis masalad, ise mTeli
qonebis gamgebeli isaa. aravin maZalebs iq darCenas,
SemiZlia calkec gavide, magram ara maqvs jer amis
survili, isev mirCevnia, saxls sarTuli davaSeno.
Cemi ufrosi Zma xom calke cxovrobs, imas ise mos­
wons. me ase...
am saubarSi sul gadagvaviwyda, rom „baronis“
moedanze dRes or proeqts Soris franebiT rbo­
laSi Sejibri imarTeboda. mTeli kvira velodebo­
di am RirSesaniSnav dRes da daxundas istoriebs ar
gadavyevi? orive giJebiviT gavcvivdiT ezoSi, mag­
ram yvelaferi ukve dasrulebuli iyo da moedans
„piknikisTvis“ amzadebdnen. amas mainc mivuswariT.
58
Tavi 8
„Cems Tavze yoveldRe aTasi frani dafar­
fatebs pepelasaviT da amitom Tvali sul cisken
maqvs mipyrobili. cecxlis da zRvis yurebas hgavs,
ver mowydebi“ frani avRaneTis kulturis iseTive
nawilia, rogorc qarTvelebisTvis... aba, miTxariT
ra garToba? ver movifiqre, albaT, qeifi, radgan
Cemi samocwliani gamocdilebidan qarTvelebis
raime sportuli garTobisadmi aseTi vnebiani erT­
guleba da siyvaruli jer ar minaxavs. haled ho­
seinis yvelaze popularuli wignis saTauric xom
esaa, „franiT morbenali“. frani avRanelisTvis
sayvareli arsebaa da roca ar unda axedo avRane­
Tis cas, iq erTi ori frani yovelTvis dafar­
fatebs _ Wreli trapeciis formis, rombiseburi,
mogrZo, cilindrisebri... trapecia, etyoba, klasi­
kuri formaa da ZiriTadad am formis Wrela-Wru­
la franebiTaa avRaneTis ca mofenili. maTi Semy­
ure kidec dagaviwydeba kacs, rom ukve sam aTeul
welze metia am qveynis cas tyvia-wamalisa da den­
Tis kvamli ar daklebia da miuxedavad amisa, frani
iseTi daumorCilebeli ramaa, rom am burusSic ki
axerxebs SeWras. mokled, is minda vTqva, rom TiToorola frani avRaneTis cas yovelTvis amkobs da
alamazebs, me ki, karg xasiaTze mayenebs.
am uSvelebeli mavTul-xlarTebiani kedlis miR­
ma Raribi dasaxlebebia, talaxiT naSen qoxebSi cxov­
59
roben, SiaT, wyuriaT, magram frans mainc afri­aleben
TavianTi saxlis Tavze. frani ise Sorsaa atyorcnili
caSi, Toki ara Cans, amitom did frTagaSlil frin­
vels hgavs da Tavisuflebis simbo­
losaviT kamara­
Sekruli dasrialebs mavTulxlar­
TebiT da betonis
kedliT garSemorty­mul „baronis“ Tavze.
_ avRanelebs franis gareSe cxovreba SegiZliaT?
_ vekiTxebi daxundas.
_ axla sezonia da ra ginda, bavSvebi erTobi­
an, adre SedarebiT mokle Tokebi gvqonda, axla
mode­
lirebuli franebia didi gorgolaWebiT da
ra simaRlezec ginda, im simaRleze auSveb frans.
bevri sirbili aRaraa saWiro, adgilidanac ki SeiZ­
leba marTva.
_ zamTarSi ras SvebiT?
_ frani zamTarSic Zalian popularulia, mag­
ram zafxulSi, aba, sxva ra unda gaakeTon bavSvebma
avRaneTSi... frani yvelaze kargi gasarTobia. karg
amindSi franiT TamaSi yvelas uxaria da amitomaa
mTeli ca franebiT aWrelebuli. franis marTva
Zalian Znelia, Sejibris dros mefraneebi cdilo­
ben erTmaneTs Tokebi gadauWran da vinc bolo
darCeba, gamarjvebulic isaa. Tokebic iseTi bas­
ria, specialuri skoCiT Tu ar gadaikari xeli, Se­
jibris bolosTvis arcerTi TiTi ar SegrCeba.
_ frani Zalian miyvarda bavSvobaSi, CvenTan
iSviaToba iyo franiT sirbili, ruseTSi ki bevri
mimdevari hyavs, „mfrinav gvels“ eZaxian. Turme, sa­
frangeTSic imarTeba franebis turnirebi, magram
raRac gansakuTrebuli wesebi hqoniaT.
_ ho, mec gamigia, wesebiT franis marTva evro­
pelebis mogonilia, CvenSi franebis Sejibri, wese­bis
60
gareSea, araviTari jarima, yvela meTodi gamarTle­
bulia, Tu gamarjvebas mogitans.
_ omiviT yofila
_ rogorc yvela Sejibri. franis marTvis xe­
lovneba TiTebis moZraobazea damokidebuli. me­to­
qeebi erTmaneTs daundoblad uWrian Tokebs da Tan
cdiloben, sxvis Toks Tavisi TiTic ar miayo­lon.
vidre franis gaSvebis da marTvis teqnologias
miyveboda, daxundas locvis drom mouwia da salo­
cav oTaxSi gavida. me, Cems sayvarel „baronis“ baRs
mivaSure, mzes miveficxe da cas avxede. Cems Tavze
axlac uamravi frani dafarfatebs pepelasaviT da
Tvals ver vwyvet. vxedav erTi-ori frani mowyda
kabadons da mkvdari CitiviT daeSva miwisken. danar­
cxebas ver vxedav, radgan es yvelaferi betonis
Svidmetriani Robis miRma xdeba. minda viyviro, nu
SvebiT amas meTqi, codoa marto frani amxela caze,
magram franebi panta-puntiT cviva da me verafers
vaxerxeb franTa xocva-Jletis aRsakveTad. codoa!
codoa! _ minda viyviro, magram „baronSi“ yvirili
akrZalulia, miTumetes, sisuleebis gamo yvirili
„kanoniT isjeba“.
vuyureb caSi marto darCenil, amayad moliv­
live veeberTela samfera (avRaneTis droSis fere­
bian) frans da liris kompleqsi meZaleba, „da me
avtirdi, viT mefe liri, liri, yvelasgan mitove­
buli“. „baronSi“ aseT raRaceebze cremli momdis.
marto darCenili imperatori „frani“ pontius pi­
latesaviT ubeduria da iqiT _ aqeT awydeba cis
kabadons kosmosSi asaWrelad. amis magivrad ki, isic
SurduliviT enarcxeba miwas da amiT mTavrdeba
misi pepelasaviT xanmokle navardi. mefe mkvdaria,
61
gaumarjos mefes! xval isev aiWrebian caSi franebi
da vin daenarcxeba miwaze bolos, aravin icis. ro­
gorc Cemi asistenti mustafa ambobs, „es cxovrebaa“!
me baRidan davbrundi, daxunda salocavidan da
saubari gavagrZeleT. magram vidre daxundas axal
ambebze gadavidode, minda mogaxsenoT, rom franebis
SejibrSi Cvenma TanamSromelma haSimim gaimarjva.
haSimi sameurneo nawilis xelmZRvanelia da rogorc
mis Tanamdebobas Seefereba, ormoc wels miRweuli,
erTob Casuqebuli, aRmosavluri garegnobis vaWris
prototipia. mxiaruli da eSmaki Tvalebi aqvs. misi
suraTebi vnaxe franis marTvis dros gadaRebuli
da gavogndi, suraTze erTi simpaTiuri da saocrad
moqnili Suaxnis mamakaci iyo aRbeWdili, mocekvave
xelebiTa da sxeuliT. es cxovreba ki ara _ frania,
Cemo mustafa _ gavifiqre me. frani avRanel xalxs
sulsa da sxeuls ulamazebs! amitom ar Tavdeba mis
caze franebis farfati.
rac Seexeba daxundas Zmis qorwils, me igi videoze
Cawerili vixile. daxunda metrabaxeba 1500 kaci
davpatiJeo. etyoba istoriuli qorwili gadaixa­
da Tavisi ucxoeli stumrebiTurT. ucxoelebs
tradiciuli avRanuri samosi acviaT, zogs avRaneli
erovnuli gmiris, masudis qudi axuravs da ukleb­
liv yvela cekvavs. isteriuli rokvaa gamocxade­
buli. kedlebis gaswvriv xandazmulebi (mamakacebi)
Cilims ewevian, danarCeni aTasi da meti ki dace­
mamde ZigZigebs. Salaxos magvar raRacas cekvaven,
CeCnebis rokvasac hgavs, oRond, Tanamedrove modi­
ficirebiT, erTmaneTs TvalebSi uyureben da neta­
rad ucinian, amRvreul, netar Tvalebs atrialeben
62
da sikvdilamde cekvaSi iwveven erTmaneTs. fexis
gasmisa da TeZos rxevis ostatoba yvela sazRvars
scdeba, amas emateba TviTkmayofilebis eqstazi da
kaifis kulminacia. neta im patarZals, romelsac am
kosmiuri eqstazisTvis bolo akordis dasma arguna
alahma, namdvilad didi pasuxismgeblobaa!
rac axla mogiyeviT, sul kacebis darbazSi
xdeba, qalebis darbazis video Canaweri daxundas,
ra Tqma unda, ar gaukeTebia, magram norvegieli
Jurnalistisa da mwerlis, osne saieStadis romans,
„qabuleli wigniT movaWre“ Tu davujerebT, aqac
Tavawyvetili cekva-TamaSi midis. ukiduresobamde
dagrimuli avRaneli qalebi, romlebic Cveulebriv
yofaSi buzsac ki ar afrenen da CitebiviT WikWike­
ben, aseT dReebSi ise ixatebian, patronma, rom ver
icnos. Tavawyvetili, gamomwvevi cekviT eqstazSi
vardebian da didi aRgznebiT Cqmeten erTmaneTs
barZayebze, ZuZuebze da yvela SesaZlebel rbil
da mgrZnobiare adgilebze. hoda, aseve ukiduresad
aRgznebuli egebeba patarZali Tavis nacekv-naTama­
Sev da kondiciaSi moyvanil siZe-batons. ori vari­
antia: an samyaros dasasruli unda moxdes im Rames
an siqagaclilebma erTmaneTis gverdiT mkvdre­
biviT „mSvidad“ unda iZinon dilamde. „da, vostok
delo tonkoe“ _ jer kidev rodis Tqva es amxanagma
suxovma da, me Tu mkiTxavT, sruli WeSmaritebaa es!
najibula da misi ZaRli bruno dRes Cemi fo­
toaparatis win pozirebdnen. najibulas ar wyins,
roca misi saxeli maviwydeba, mTavaria, brunos saxe­
li ar damaviwydes, amas verasodes mapatiebs. naji­
bula Tavad Zalian axalgazrdaa _ erTi ubralo
avRaneli biWi, tipiuri avRanuri garegnobiT, Txe­li,
63
muqi feris kaniT, Savi TvalebiT da yoraniviT Savi
TmebiT, saSualo simaRlisaa da saocrad propor­
ciuli. mokled, holivudel varskvlavad namdvilad
gamodgeboda, magram jer ar icis es da amitom Zalze
uSualo da xandaxan sasaciloc kia Tavis ZaRlebTan
erTad. ise yavs gawvrTnili, cirkis ZaRlebs ufro
gvanan, vidre samxedro mosamsaxureebs.
najibula avRanelia, puStuni, bruno _ dani­
eli meZebari. TeTri, Savi laqebiT. rogorc ukve
mogaxseneT, bruno naRmebisa da iaraRis meZebradaa
gawvrTnili. warmodgenac ar minda imisa, rom erT
dRes bruno SeiZleba naRmze afeTqdes da maSin
najibulas is Savi rotveileri darCeba, romel­
sac dasanaxad ver vitan. ganurCevlad yvelas uR­
rens, najibula ki iZaxis, rom es xasiaTi aqvs egeTi,
Torem guliT keTiliao.
_ bruno rom naRmze afeTqdes...? _ gulis siRr­
midan wamomcda
_ ras ambob, Cemi bruno naRms 100 metrSi Sei­
grZnobs. dajdeba naRmidan ori metris moSorebiT
da adgilidan ar iZvris, imdens iwkmutunebs, vidre
samiznes ar amogaTxrevinebs, alRoiania, jer iaR­
liSi ar mosvlia, _ Tavs imSvidebs najibula da
amis dasamtkiceblad baRis erT-erTi Tavisufali
savarZlis qveS sacdel iaraRs malavs.
swored maSin, roca viRaca, sruliad SemTxve­
viTi piri im savarZelSi jdeba, maSin ubrZanebs xol­
me, brunos najibula, „aba eZebeo“ da iwyeba cirki.
bruno mivardeba savarZels da wina TaTebiT mis
qveS miwis gamoTxras iwyebs. savarZelze mjdomi
jer erToba da efereba brunos, ra ginda, ras eZe­
bo, ekiTxeba, mere, Sewuxebuli aqeT-iqiT iyureba da
64
bolos, eldanakraviviT wamoxteba savarZlidan da
Tavqudmoglejili garbis, savaraudod, usafrTxo
manZilze. ise, es rom bruno ar iyos, sayovelTaod
sayvareli bruno, „baronis“ mosaxleoba najibulas
cota sxvanairad daelaparakeboda. brunos xaTriT,
sruliad „baroni“ najibulas avRanur Sav iumorzec
Tvals xuWavs.
dRes gvian gameRviZa da samsaxurSi yavis dau­
levlad gavvardi. iq ki yava ki ara, ukve meormoce
dRea, wyalsac ar gvidgamen. ramadania da imitom.
daxundas SevCivle, Tqveni nazi fsiqikis gamo mTel
ofisSi kaci erT Wiqa wyals ver dalevs meTqi.
isic davamate, Cveni marxva ufro mkacria, magram
amis gamo aravin wuxdebameTqi. daxundas, romel­
sac am ambisTvis yuradReba ar miuqcevia, ufro
swored, arc ki SeuniSnavs, rom ofisSi wylisa
da sxva sasmelis sruli deficitia, gaikvirva da
sakiTxis mosagvareblad administracias miaSura.
male da­
brunda da momaxsena, sxdomaTa darbazSi
uzarmazari tkbili sufraa gaSlili yvelasTvis da
SegiZlia wamobrZandeo. darbazis kuTxeSi marTlac
oTxi saxeobis samsarTuliani torti da sxvadasxva
saxis namcxvriT rZiani yaviT, Savi yaviTa da Cais
nairsaxeobiT savse TermosebiT gawyobili magida
idga. limonaTi da wvenebi Tavze sasxmelad iyo.
mivixed-movixede, darbazSi ucxoelebidan mar­to
me da rusi andrei varT, danarCenebi sul avRanele­
bi arian. tkbileulisken derefans miTavisufleben.
avRaneli qalebi calke kuTxeSi sxedan da mamakacebSi
ar iTqvifebian. „leidiz ferst!“ _ meubneba avRane­
li kolega da rigs miTmobs. me varCev rac minda
da qalebisaken mivdivar. erT lamaz gogos gverdiT
65
vjdebi. Zalian grZeli magidaa da miuxedavad amisa,
xalxi fexze dgas, adgilebi ar yofniT.
proeqtis direqtoris moadgile safir safari
wveulebas avRanur enaze uZRveba. misi saubridan,
bunebrivia, verafers vigeb, magram uecrad dgeba
„qari“ (adamiani, romelmac zepirad icis mTeli yu­
rani) da yuranidan ramdenime taeps galobs. sufris
wevrebi da isini, romlebic iatakze isxdnen da
fexze idgnen, Tavebs xrian, xelebs gulze iwyoben
da mxurvaled loculoben. me gaunZrevlad vzivar
da ratomRac metireba, ise, rom mrcxvenia kidec,
vinmem es aprialebuli Tvalebi ar SeamCnios. qari
galobas amTavrebs, musulmanebi xelebs zecisken
aRapyroben da alahs adideben. gulSi siTbo meRvre­
ba da Cumad viwyeb: „mamao Cveno, romeli xar caTa
Sina...“ Tvalebi cxeli cremlebiT mevseba da zustad
vici, rom am wuTas is CemTanaa da im mlocvel mu­
sulmanebTanac, romlebic Turme roias axlad gar­
dacvlili biZis mosaxseniebelad loculoben.
aqauri wesis mixedviT, sufris dawyebis win,
aucileblad jer axladgardacvlili axloblis
mosaxseniebel locvas amboben da mere iwyeben qeifs
da drostarebas. Cvens tradicias hgavs, roca mi­
cvalebulebis moxseniebis Semdeg, Tamada sicocx­
lis da bednierebis sadRegrZelos ambobs.
me da daxundam es sakiTxic detalurad ganvixi­
leT da im daskvnamde mivediT, rom Cvensa da maT So­
ris araviTari gansxvaveba ar aris, arc sulierebaSi da
arc asakSi, miTumetes mas Semdeg, rac am WeSmaritebis
dasamtkiceblad arc meti _ arc naklebi, zurikelasa
da ilarionis drois koncefcia moviSvelie asakiT gan­
sxvavebis ararsebobis dasturad.
66
Tavi 9
nabilas da giulis Zalian vecodebi, „baro­
nidan“ versad rom ver gavdivar. bevri fiqris Sem­
deg Semo­
mTavazes, CvenTan erTad wamodi, xolme,
qalTa saqmeTa saministroSi da sagareos gender­
uli saki­Txebis departamentSi, orive centrSia da
cotas mainc gaixed-gamoixedavo („javSantranspor­
tioris“ fanjridan, ra Tqma unda). WkuaSi damijda
es azri da pirvelive SemTxvevisTanave, qalTa sak­
iTxebis saministroSi mivlineba gavaforme. nabilac
Tan maxlda. manqanis fanjaraze akruli, sulmo­
uTqmelad velodi raRac gansakuTrebuls. meubne­
bodnen, saintereso araferia, yvelaferi dangreu­
li da dabombiliao, magram ar mjera, ar SeiZleba
rame ar SemorCeniliyo, Tundac, dangreuli Zveli
simagreebi. es xom kidev ufro sainteresoa. nabi­
la Zalian susti gidi aRmoCnda, arafers miyveba,
mTeli gza mobilurze laparakobs. ramdenjerme
garkveviT Tqva „manana“, batono-meTqi vupasuxe da
Sen arao _ mipasuxa, Turme, viRacas puStunebis
enaze madlo­bas uxdida.
nabila avRaneli qalis kvalobaze zomaze metadaa
Camrgvalebuli, ufro azerbaijanel qals waagavs.
lamazi, pirmrgvali, Tbili, mxiaruli Rimi­liT. meub­
neba, ofisSi rom TavdaWerili davdivar, ise ki araa
saqme, samsaxuris mere kargi molxena da megobroba
vicio.
67
_ ras gulisxmob? _ vkiTxe.
_ es amerikuli organizaciaa, aq zedmeti uSua­
loba da xorxoci ar SeiZleba, samuSao saaTebis
mere _ ki batono. ise cota ar iyos, damtanja am
seriozulobis TamaSma.
etyoba, viRacam daariga ase da sawyali nabi­
lac maqsimalurad cdilobs Tavi Seikavos mxi­
arulebisgan da samsaxuris bolomde sulisa da gu­
lis kunWulebSi gulmodgined gadamalos TvalebSi
moTamaSe eSmakunebi. xandaxan iRleba da CemTan
Semodis gulis gadasayoleblad. sul axlaxan
aRmo­vaCine, rom nabila 22 wlisaa da jerac gauTxo­
varia. avRanologiis sferoSi Cemi diletanturi
cnobiere­bis mixedviT, es Cveulebriv movlenas ara
hgavs da amitom, gakvirvebas ver vmalav.
_ vin dagtova aseTi lamazi da mSvenieri amden
xans gauTxovari? _ vekiTxebi nabilas.
_ eh, mama gardamecvala da ojaxSi marto
me vmuSaob. Cemi Zmebi da debi patarebi arian, yve­
la fexze myavs dasayenebeli. aba, rogor unda
gavTxovde, imaT ra eSvelebaT mere?
_ ra daamTavre?
_ qabulis universitetis mesame kursis stu­
denti var, biznesis administrirebis fakultetze
vswav­lob. skolis damTavrebis Semdeg, rva welia xan
ra kursebs vamTavreb, xan ras. axlaxan inglisuri
enis pedagogis sertifikati aviRe.
_ Sen genacvale, iseTi ganaTleba migiRia, am
qveyanaSi karzais meti aravin Segefereba.
_ vis rad unda karzai! _ icinis nabila.
_ marTalia, kai qalebSi Cemi prezidentic
veraa mTlad popularuli, ise icocxle, buzebiviT
68
esevian nair-nairi jiSis, rjulisa da socialuri
mdgomareobis mandilosnebi _ gavutie me Cemi qvey­
nis „gasaWirisken“.
_ naxe, ra lamazi sandlebi maCuqa dedaCemma,
dedis guli mainc sxvaa, dedis fasi araferia am
qveyanaze, jer dedas unda davexmaro da mere
vnaxoT, gavTxovdebi, aba, ras vizam!
_ giuli ramdeni wlisaa?
_ ar vici, Cemze ufrosi kia.
_ lamazia Zalian.
_ ho, qmaric kargi hyavs, britaneli avRane­
lia, aq ekonomikis eqpertad muSaobs, britaneTis
saelCoSi da britanul xelfass iRebs. Zalian kargi
meuRlea, esaa, rom jer Svili ar gauCndaT, axlaxan,
meored mowyda muceli, _ sxapasxupiT CamiyaWa nabi­
lam giulis ojaxuri ambebi.
_ ratom? awuxebs rame?
_ aba me ra vici, aseT sakiTxebSi saerTod ver
verkvevi. giuli mewuwuneba xolme, magram verafers
vpasuxob imis garda, rom vTxov, Tavs mouaros. me
qalur ambebSi arc praqtika mqonia da arc Teorias
vflob. is ki vici, Tavs rom unda mouaros.
_ ras ambob, praqtika ra saWiroa aseT ambebSi,
me magaliTad, erTi daqali myavs, jer kidev qali­
Svilia da roca gogoebi qalur sakiTxebze viwyebT
kamaTs, is pirveli yviris, magi me mkiTxeTo.
_ me ki veubnebi, Tavs mixedeTqo, magram rogor
unda mixedos, azrze ara var, _ icinis da Tvals
mikravs, mec vucini. _ wavedi Cems saqmes mivxedo,
Torem am frontzec Tu Semisustda pozicia, saer­
Tod Camosaweri gavxdebi.
nabila wavida, samuSao dRe damTavrda, anga­
riSebi gavagzavne saTao ofisSi, romelsac Cve­nebi
69
moferebiT „mSobliur ofiss“ eZaxian, avikribe guda-­
-nabadi da pirdapir „baronis“ baRs _ Cems patara
walkots mivaSure. isea iqauroba ayvavebuli, iseTi
sufTa, msuye haeria, ca iseTi lurjia da balaxi
iseTi mwvane... „ca-firuz, xmeleT _ zurmuto!“ caSi
erT wertils mivSterebivar. iq, caSi atyorcnili
trapecia farfatebs lurj-yviTeli-wiTel-yavis­
feri frani. Tvalis Cini saTamaSo kaleidoskopiviT
datrialda da aWrelda, sasiamovnod damexva Tav­
bru da dabanguliviT netar-­
Rimiliani Sevcqeri
aWrelebul cas. uecrad trapecia cas mowyda da
SurduliviT Zirs daeSva, meteoriviT Camiara da
gaqra. mivixed-movixede Cems garSemo da versad
davinaxe miwaze danarcxebuli. gulze momeSva, isev
caze daviwye misi Zebna. mere Rrublebis moZraobis
cqeriT gaverTe da mowyvetili trapecia sul gad­
amaviwyda.
_ deida manana! _ momesmma saxlSi mimavals.
Cveni mini marketis gamyidveli abdula kmayofili
miRimoda, _ mem, xom xedavT, „deida mananaze“ukve
ixedebiT kidec.
_ ho, vixedebi, manana mqvia da aba ras vizam? _
gamecina mec da uceb gamiSterda Tvali abdulaze,
romelsac Cemi cidan momwydari trapecia iRliaSi
hqonda amodebuli da gorgolaWze neilonis Toks
axvevda. mere sakuTari TvaliT davinaxe, rogor
CauZaxa orive, franica da gorgolaWic muyaos gac­
recil yuTSi.
„faraja xani arsad Cans, mustafa Tavis plast­
masis yvavilebiT morTul oTaxSi gamoiketa, ame­
rikelebis specnazisaTvis Tvalic ar moukravT.
araferi xdeba, garda imisa, rom yovel Rame avto­
matebis kakani ismis, dRisiT ki caSi vertmfrenebi
70
wreebs xazaven. msoflios yvelaze ganukiTxav re­
gionSi saSineli mowyenilobaa“ („qabuleli wigne­
biT movaWre“, osne saieStadi, „bakur sulakauris
gamomcemloba“, Tbilisi 2009)
daxundam Tavisi qaliSvilebis suraTebi damaTva­
lierebina (colis ara!). ufrosi oTxi wlisaa, umc­
rosi _ 6 Tvis. orive TojinebiviT gamopranWulebi,
Cemda gasakvirad, orives Tvalebi Savad aqvT SeRe­
bili, ai suxiSvilis mocekvaveebs rom aqvT, ise. es
vin uqna am bavSvebs? _ vekiTxebi daxundas
_ dedamisma, patara fanqris danaxvaze Cxavis da
fexebs asavsavebs, gatanja qali!
_ uamisod ar SeiZleba?
_ uamisod, rogor? wesia aseTi, Sen ggonia
piris dabana moswons? amazec didi ambavi gvaqvs.
ai ufrosi ki giJdeba, Zalian moswons, erTi suli
aqvs, rodis daxataven.
_ axaldabadebuli rom iyo, albaT, isic apro­
testebda, ara?
_ ar maxsovs, me mgoni is yovelTvis ufro
Tvini­eri iyo, es yaCaRia, kerketi xasiaTi aqvs.
asea, daxundas sjera, rom mis umcros gogos
jiuti xasiaTis gamo ar moswons Tvalebis daxatva,
me eWvi mepareba, imitom rom me avRaneli ara var
da Cvens kulturaSi axaldabadebuli bavSvi jer
aravis dauxatavs. ise, janmrTelobas Tu ar vnebs
da fsiqikaze Tu ar moqmedebs, ra moxda, iTamaSon
Tavisi SvilebiT Tojinobana, miTumetes, Tu zogs
moswons kidec es procedura? mogvianebiT, uzras­
gan vigeb, rom fanqari, romliTac avRanelebi pata­
ra gogonebs Tvalebs uxataven, aris surma, saudis
arabeTis saswaulmomqmedi, didi Savi qva, romelic
bavSvebs avi Tvalisgan icavs.
71
Tavi 10
avRaneTSi visac mina hqvia, etyoba yvela lamazi
unda iyos. mina Serzoize cota zemoT ukve giambeT,
amerikeli-avRanelia Tqo, Tu gaxsovT. mina saTao
ofisidanaa Cveni proeqtis wamyvani koordi­natori,
araCveulebrivad eleganturia, aristokratul avRa­
nur ojaxSia dabadebuli. mama­misi wlebis ganmavlo­
baSi avRaneTis elCi gaxl­
daT evropasa da aziaSi.
aqedan moyolebuli mina dRemde yvelaze maRal
diplomatiur wreebSi trialebs. axla ojaxianad,
kaliforniaSia „gadasaxlebuli“ da aq aSS-s sxva­
dasxva proeqtebSi samuSaod uxdeba xolme Camo­
svla. ucnauri ambavi is aris, rom vinaidan minas
am etapze „tafas“ kanonebis CarCoebSi uxdeba muSa­
oba, sakuTar saxlSi cxovrebis ufleba ara aqvs.
proeqtis ganawesis mixedviT, iq mis dacvaze „tafa“
pasuxs ar agebs, amitom keTili unda inebos minam da
sakuTari „cixe-simagris“ magivrad Rame ,„baronis“
standartul oroTaxian nomerSi unda gaaTios. sa­
muSaos Semdeg javSan-manqanas mihyavs xolme saxl­
Si da Ramis 11 saaTisTvis ukan abrunebs „baronSi“
Ramis gasaTevad.
mina iZaxis, arc ise wvims, rogorc quxso, mag­
ram ra qnas, kanoni kanonia da unda daemorCilos.
amave azrisaa avstralieli greis hezer jonsic.
misi avRaneli qmari germaniaSi muSaobs, Svebule­
biT Camovida greisTan, magram Ramis gaTeneba naTe­
72
savebTan uxdeba. greisi arRvevs „baronis“ yvela
kanons da Tavis qmars dabmuli ZaRliviT uCumrad
amyofebs Tavis oTaxSi. Rame, roca bneldeba, ma­
Sin gamodian erTad baRSi saseirnod. yvelam icis,
greisi rom oTaxSi qmars malavs, magram xmas aravin
iRebs, tyuilia, rom iZaxian qarTvelebis garda yve­
la CamSvebiao, CamSvebi yvelganaa, saqarTveloSic
da mis sazRvrebs gareTac.
yvelaze karg mdgomareobaSi amaT Soris me var.
rogorc ki amixsnes, rom ojaxis wevrebis wayvana
ar SeiZleba da Tu mainc da mainc gindaT, sakuTari
saxsrebiT amgzavreT da acxovreT avRaneTSi da maT
sicocxlezec Tqven ageT pasuxio, mivxvdi, rom Tu
maRalanazRaurebadi samsaxuri mindoda, erTxans
unda davSorebodi ojaxs da sadac metyodnen, iq
davteuliyavi. zustad ise, rogorc avRanel qalebs
eubnebian gaTxovebis win erTxel da samudamod, Tu
am kacze gaTxoveba ar ginda axlave Tqvi, Torem
mere gviani iqneba TiTze kbenanio.
greisi Tan wuwunebs Tavisi uxerxuli mdgoma­
reo­
bis gamo, Tan saSinelebas saSinelebaze hyveba.
Talibanebs, Turme, amerikis selCos erT-erTi wamy­
vani TanamSromeli qali gautaciaT da vinaidan saer­
TaSoriso wreebSi didi popularobiT sargeblobda,
mis gamosasyidad milionebi mouTxoviaT. saelCos mo­
laparakeba ki dauwyia, magram paralelurad mZevlis
gamoxsnis specoperaciac daugegmavT.
_ magaze amboben, gayideso. _ Tqva vesnam. vesna
bosnielia da aseT sakiTxebSi tyuilic daejereba.
_ eWvic ar mepareba. _ daeTanxma greisi.
_ vin gayida? _ gaocebuli vkiTxulob me _ vis
unda gaeyida, dacvas?
73
_ magaliTad, mZRols Seatyobinebda, esa da es
adamiani ama da am dros aqa da aq mimyavso da did
fulsac aiRebda am informaciaSi.
_ ki magram... aRar davasrule, radgan kamaTs axla
ambis dasasrulis mosmena merCivna. ambavi ki ase sev­
dianad damTavrda: amerikelebma didi bWobis Semdeg,
Tanxis gadaxdas specoperaciis Catareba amjobines.
Caatares da qali gaurkvevel pirobebSi Semoakv­
daT. midi da arkvie axla, visi bralia. greisi Zalian
Sewuxebulia, Turme, kargad icnobda am qalbatons da
pativs scemda, Tumca, Tavis SezRudul Tavisufle­
bas am magaliTs aranairad ar ukavSirebda. arc minas
miaCnia, rom am ambavs raime saerTo SeiZleba hqondes
mis „absurdul“ mdgomareobasTan, rodis iyo, mglis
SiSiT cxvars wyvetdneno, qaragmiT imarTlebs Tavs
da mec savsebiT veTanxmebi, rom Zalze SezRudulebi
da gamomwyvdeulebi varT.
am saubridan ramdenime saaTis Semdeg, dacvis
samsaxuridan erTi konfidencialuri forma gamo­
migzavnes Sesavsebad. Txoulobdnen: Cemi axlobeli
adamianebis telefonis nomrebs, pirad monacemebs,
saxels, gvars, xasiaTis niSnebs, garegnul maxasi­
aTeblebs, garegnul monacemebs, romliTac am ada­
mianis amocnobas SeZlebdnen im SemTxvevaSi, Tu
CemTan dakavSirebiT dasWirdebidaT. zog grafaSi
ra unda Camewera verc ki vxvdebodi.
_ rad gindaT aseTi detalebi? _ vekiTxebi
nilss _ dacvis ufross.
_ es aucilebelia, rom gagitacon, am monacemebiT
SevZlebT Tqvens amocnobas, _ mpasuxobs nilsi.
_ ki magram, axloblebis monacemebi raRaze
gWirdebaT? _ ar veSvebi.
74
_ es im SemTxvevaSi, Tu mogkles, Cven unda movi­
patiJoT zustad is adamiani, romelic SesZlebs
Tqvens amocnobas.
ar vici greisi da mina ras Civian, me ki ukve
iseTi „instruqtaJi“ miviRe, rom „baronidan“ ki
ara, lamis 1020-danac (Cemi oTaxis nomeria), fexi
ar movicvalo. erTi madardebs mxolod _ dedaCems
amerikaSi rom vgonivar da raRac-raRaceebs rom
mabarebs, mand bevri iqneba da Camomitaneo, eg ro­
gor movaxerxo? „baronSi“ avRanuri xaliCebis da
suvenirebis meti rom araferi iyideba?
adre qabuli mwvaneSi Cafluli qalaqi yofila,
fesvmagari, aswlovani foTlovani xeebiT damSvene­
buli. am gauTavebeli omebis wyalobiT avRaneTis
saxelmwifosa da misi mosaxleobis msgavsad didi
rbevisa da fizikuri ganadgurebis gadatana mcena­
reebsac, xeebsac mouxdaT. rac dabombvas, yumbar­
asa da naRms gadaurCa, imas umowyalod Wridnen,
radgan quCis brZolebis dros xes amofarebuli
mteri tyviamfrqvevze saSiSi yofila.
dRes pirvelad momiwia aeroportis garda qala­
qis sxva ubanSi gamgzavreba. me mas qabulis mTiani
„naxalovka“ Sevarqvi, ise, karti farvani hqvia,
ufro ki buxarisa da samaryandis dasaxlebebis ana­
lo­giuria: erTmaneTTan mWidrod mimdgari bani­ani
saxlebi, maT Soris gaWrili maRalsafexuriani vi­
wro kibeebi, minjRreul-monjRreuli miwuri bili­
kebi da aRmarTze wylis kasrebiT datvirTuli
TeTri da yavisfri virebis „qaravani“.
wyali am ubanSi imitom daaqvT, rom aq arc sas­
meli wyali aqvT da arc kanalizacia, xolo viriT
imitom, rom aq manqana ar dadis, miTumetes, zeda
75
quCebze, viri ki, mogexsenebaT yvelgan mavali
transportia, mis sxva keTilSobil Tvisebebze rom
aRaraferi vTqvaT. mZRoli meubneba, am ubanSi upo­
vari xalxi cxovrobs, saWmeli rom enatreba ise­
Tio. ra vici, Zalian lamazi kia da... qabulSi rom
vcxovrobde, saxls aq aviSenebdi meTqi vpasuxob,
imas mravamniSvnelovnad eRimeba ulvaSebSi.
Cvens manqanas Sinagan saqmeTa saministroSi ar
uSveben da me Zalian mixaria, rom qabulis co­cxal
quCaSi fexiT ramdenime metris gavlis da misi natu­
raluri mtveris SesunTqvis saSualeba meZleva. ara
mtveri „baronSicaa“, magram saerTaSoriso ingre­
dientebiT Sezavebuli da „xelovnuri“. „baronSi“
avRanuri mtvris gemos verasdros SeigrZnob da
verc imas mixvdebi, ratom gvanan qabulis quCebSi xis
„taxtrevnebze“ fexmorTxmiT Camomsxdari avRaneli
mamakacebi TavianT damtveril, molurjo-mona­
cris­
fro salocav fardagebs. ratom aqvs quCebSi
saqmianad mosiarule qabuleli qalebis burkebs
gacre­cili lurji feri da nacrisfrad ratom dam­
Wknara gazonis yvela wiTeli, yviTeli da TeTri
vardi.
mtveri qabulis macocxlebelicaa da mkvlelic.
macocxlebeli imitom, rom avRanelebs masTan aTas­
wleulis win dawyebuli brZola jer ar daumTavre­
biaT, mkvlelic, albaT, igive mizeziT. ar vici, ase
ki amboben, Cveni mkvleliao.
am wminda avRanur movlenas isic uwyobs xels,
rom qabuli omidan omamde intensiurad Sendeba,
umetesi quCebi (centraluris garda) mouasfal­
tebelia, qari da wvima ki avRaneTSi namdvilad ar
Wirs da meti ra unda mtvers...
76
Cemi gamocdilebiT, aseT aRmatebul xarisxSi,
mtverze, mxolod TeatrTan mimarTebaSi lapara­
koben: „scenis mtvers rom gemos gaugeb...“ da a.S.
namdvilad ver warmovidgendi, Tu qalaqis mtvers
aseTi sakraluri mniSvneloba eqneboda, magram asea,
radgan „es xom avRaneTia“, yvelasgan da yvelafris­
gan gansxvavebuli avRaneTi, Tavisi mtveriTa da
WuWyiT, Tavisi simdabliTa da sidiadiT, yvelasgan
Caketili, ganze gamdgari da yvelas Tvalis mom­
Wreli, SiSis momgvreli da andamativiT mimzidveli
avRaneTi. aRar gaTavda masze arc garedan da arc
Signidan nadiroba.
Cemi oTaxis damlagebeli, kobra, ambobs, dRes
rom erTni caTambjens aSeneben, xval meoreni,
afeTqeben, amazec fulis keTeba iswavleso. eh, Cven
bombebisgan jvari gvweria da sxva mxriv, zustad
egre ar aris? gzebs daageben, ori kviris Semdeg
gaTxrian, sami kviris Semdeg milebs Cayrian, zed
asfalts gadaageben, mere isev gaTxrian _ Segve­
Salao, axal milebs moitanen, axal asfalts daa­
geben da ase gauTaveblad. aTeTreben da aTeTre­
ben Sav buRalterias, ase usaSvelod mdidrdebian
erTni da usaSvelod Raribdebian meoreni.
77
Tavi 11
Cvens egreTwodebul babilons, anu „barons“,
axlaxan Cemma filipinelma megobarma greis mar­
tines buenkamonom monaTa banaki uwoda. marTalia,
jer ver daviWire da SevigrZeni am Sedarebis qve­
cnobieri impulsebi, magram mjera, rom greisisnai­
ri gamocdili (gansakuTrebiT avRanur saki­TxebSi)
mravalwaxnagovani warmosaxvisa da aranakleb mra­
valxnuliani tvinis adamianis amgvar ganmarteba­
Si, uTuod, devs erTob seriozuli racionaluri
marcvali. fiqris saRerReli aSlilia da gzadagza,
egeb gasaRebic movunaxoT am spontanurad Semogde­
bul gamocanas _ „baroni, monaTa banaki.“ ara, sas­
jel-aRsrulebiTi an Sroma-gasworebis kolonia
rom eTqva gaZlierebuli kvebiTo, TvaldaxuWuli
daveTanxmebodi, magram monaTao da... ara, es name­
tania, me da Cemma RmerTma! ratom monaTa? marTa­
lia, dRis pirvel naxevarSi yvela viriviT muSaobs,
TavauReblad, samagierod, SuadRis 4 saaTis Semdeg,
rac ginda, akeTe: ginda isev viriviT imuSave da gin­
da kedels uyure meore dilamde. aravis azradac
ar mouva, rom xeli SegiSalos. ginda sportulad
ganitvirTe, ginda alkoholiT, ginda fizikurad,
seqsualurad da ginda sulierad, yvelafris saSua­
lebaa „baronSi“. oRond, yvelafers ramdenime fxi­
zeli Tvali dahyurebs da vinaidan amaze sakuTari
xeliT gaqvs Seni gvar-saxeli mowerili, kidec unda
78
Seeguo. amas araferi aqvs saerTo avRaneTis proble­
masTan, es piradad Seni problema da arCevania.
„davbadebulvar, rom viyo mona da saqarTvelos
medgas uReli“ _ Semzaravi ganaCenia, Tumca, Zalian
poeturi da paTetikuri. ratomRac, verasdros vma­
lavdi protests, roca am strofebs Zalian amayad
da omaxianad masmeninebdnen, xolme, Tu scenidan da
Tu sufraze. axla aq, avRaneTis tanjul miwaze vi­
Rac Cemnairi gadamTieli meubneba, „baronis“ uReli
gadgaso! _ es pirvel ganaCenze gacilebiT Semza­
ravi mosasmenia!
axla imasac SegaxsenebT, razec adre ukve Sev­
TanxmdiT _ „baroni“ erTgvari babilonia, aq im­
deni juris xalxia Sekrebili, amdeni qveyana da
saxelmwifo Tu arsebobda dedamiwis zurgze, arc
ki megona. ras vifiqrebdi, Tu geografias safuZv­
lianad Cemi cxovrebis daisze, avRaneTSi, da isic
qabulis gareubanSi, kidev ufro konkretulad ki,
„baronis“ kompaundSi Seviswavlidi. ar ma­
xsovs,
ganvmarte Tu ara sadme zemoT, rom sityva „kom­
paundi“ inglisurad struqturas, kompleqss, mTli­
an warmonaqms, narevs niSnavs. lingvistikaSi es
sityva iTargmneba, rogorc „rTuli“ (mag: rTuli
winadadeba, sityva da a.S.). axla SeaerTeT yvela
es ganmarteba da rasac miiRebT, isaa „baroni“,
anu „baroni“ aris erTi mTeli, rTuli narevisa­
gan Seqmnili warmonaqmni (Sinaurulad rom vTqvaT,
„ajafsandali“) da me, manana dumbaZe, am warmonaqm­
nis erTi molekula var, erovnebiT qarTveli, aRm­
sareblobiT marTlmadidebeli qristiani, mrwamsiT
_ kosmopoliti/internacionali, Cemi samSoblo _
Cemi dedamiwaa. avRaneTSi amis gancxadeba momgebiani
79
sulac ar aris, arc aravin akeTebs amas, miTumetes,
„baronSi“. me vakeTeb! Tavxedi ar gegonoT, amas ma­
Sin mivxvdi, roca avRanelma mebaRem da Cveni pata­
ra „minimarketis“ mepatronem erTad miTxres mTeli
seriozulobiT „Tqven, megobari xarT, SesaniS­
navi qalbatonio“. imaT Tvalebze mivxvdi, rom ar
mexum­
rebodnen da orives gulSi Cakvra mominda,
magram avRaneTSi amas, sul rom Svilad migaCndes,
mainc ver gaakeTeb. ar SeiZleba da morCa! roca es
sityvebi maxsendeba, iseT xasiaTze vdgebi, xolme,
iseTi siTbo damivlis ZarRvebSi, TiTqos, madlieri
avRaneli xalxisgan, qveynisaTvis gaweuli Rvawlis­
Tvis mSvidobis premia mimeRos.
andrei gvarad moiseevia, rusis, yazaxis, TaTris
da ebraelis najvari. ambobs, marTlmadidebeli
varo. mSobliuri ena _ rusuli, 10 wlis win wavida
kanadaSi da dResac vankuverSi cxovrobs. finansuri
operaciebis maestros eZaxian. mgoni aryis WiqasTan
erTad daibada, ramdenjerac Semxvdeba baRSi Tu
koridorSi, sul xelSi uWiravs. misi megobari raxati
yirgizia, iuristi, meuRle Svedi hyavs, cxovrobs
xan StatebSi, xan moskovSi, aRmsareblobiT „aTeis­
tia“ (sabWoTa kavSiris pirmSo). jivani malazielia,
cxovrobs teqsasSi, 30 wlis win gadasaxlda Sta­
tebSi da warmatebasac miaRwia. jivani Savkaniania,
mag­
ram evropuli pirisaxis, mkerdze oqros jvari
hkidia, isic CemsaviT qristiania, oRond ar vici
romeli konfesiis. ai saSa ki, romelic TxemiT ter­
famde germaneli megona da aris kidec, ramadanis
dros aRmovaCine, rom musulmanoba miuRia, yvela
religiur wess icavs da dReSi xuTjer morCilad
loculobs „baronel“ muslimebTan erTad. gremi
80
amerikeli ebraelia, iSviaTad daxvewili, inteli­
genti adamiani, Cexovis moTxrobebis personaJs mago­
nebs, Zalian rbili da amavdroulad, maxvili iumori
aqvs. Cemi diana qarTveli marTlmadidebelia, metic,
siRnaReli kaxeli _ jiSiani da Tavisufali. sZuls
yofili sabWoTa kavSiri, magram giJdeba, urals gaR­
ma mcxovreb Tavis rus naTesavebze, romlebic, mamis
mxridan, bebiisgan ergnen STamomavlobiT.
me da dianam, amas winaT, saufroso xinkali
gavakeTeT da mis dasagemovneblad zemo xsenebuli
„ajafsandalic“ moviwvieT. xinkali gvecotava da
zed qarTuli samzareulos sxva siamayeebic dava­
mateT da kargic vqeniT, radgan xinkali, romelmac
mTeli damswre sazogadoebis aRfrTovaneba gamoiw­
via, rus-TaTar andreis sasacilodac ar eyo, zomi­
Tac Zalian patara moeCvena da arc gemoze gagiJda
maincadamainc. metic, Cvens saamayo xinkals wyalSi
damxrCvali „mantes“ parodia uwoda.
uzrdeli, xepre, gauTleli rusi! _ aseTi iyo
Cemi da dianas xmamaRali komentari amaze da miuxe­
davad amisa, andrei mainc erTob gemrielad miirT­
mevda, ukve Tvla ameria meramdene xinkals, Tan ara
uSavs, Wama SeiZlebao, zed arays ayolebda. xinklis
Wamas rom morCa, gamoacxada, paraskevs yvelas Cems
TaTrul manteze gepatiJebiTo. paraskevs, wiTeli
paraske­
viviT, velodi. zustad Svid saaTze, me da
diana andreis oTaxis karTan videqiT Tavidan bo­
lomde damuxtulebi da SemarTulebi imisTvis, rom
Cveni xinklis usaxuri naTesavi `mante“ Sig Caxar­
Suli kvaxiT qarTuli sidarbaisliTa da kldemamo­
silebiT „kritikis qarcecxlSi gagvetarebina“.
81
ise movindomeT, rom stumarTagan pirvelebi
Cven aRmovCndiT. gazquraze mantes specialur
xuTsarTulian qvabs orTqli da oxSivari asdio­
da. erTmaneTze dawyobil TiTo sawurze monRoli
goliaTisTvis Sesaferisi zomis oTxi-xuTi mante
orTqlSi ixarSeboda. kuWebis nacvlad, mante oTxiv
kuTxiT ulvaSiviT aprexili kudebiT ikvreboda.
xuTsarTulian orTqlsaxarSze andreis wesiT da­
mzadebuli mxolod 20-25 mante eteoda. mante
aris saSualo sisqis comSi gamoxveuli dakepili
xorci bevri xaxviT, Savi da wiTeli pilpiliT da
wvrilad daWrili yviTeli kvaxiT. kvaxi mantes,
marTlac, raRac araCveulebriv pikanturobas da
aromats matebs. mantes mohyveba aucilebeli po­
midvris sawebeli bevri wiTeli wiwakiTa da ufro
meti nivriT, TaTrebi mas, savsebiT samarTlianad,
„kobras“ eZaxian.
ra giTxraT da dianam, romelic aq „baronSi“
radikalurad kninobiT formaSi aRiqvams yve­
lafers araqarTuls da miTumetes, rusis xelidan
gamosuls, TavSekavebiT, magram mainc aRiara, mante
xinkals jobia, magram gaaCnia, ra SemTxvevaSio
(bolomde mainc ar daixia ukan). orze met mantes
iq myofTagan marto Tavad andrei moeria _ oTxs!
miuxedavad imisa, rom „mante“ Zalian karg aromats
afrqvevda, araCveulebrivad mimzidveladac gamo­
iyureboda, imxela iyo, mesamesTan da, miTumetes,
meoTxesTan Serkinebas veravin bedavda.
ase „dagveCagra“ saerTaSoriso doneze Cveni
usayvarlesi xinkali da ar damiwyoT axla frun­
zika mkrtCianiviT „Tqven xinklis gakeTeba ar iciT
da imitomo!“
82
ar ifiqroT, saWmelebis keTebis meti „baronSi“
araferi xdebodes. bevri, Zalian bevri ram xdeba,
magram saWmeli aq, garda sasicocxlo saWiroebisa,
adamianTa urTierTobis, kulturaTa urTierT­
gacnobis, informaciis gacvlisa da damegobre­
bis upirvelesi wyaroa, gonebaSi Rrmad daleqili,
qvecnobieri impulsebis gamacocxlebeli da mex­
sierebidan amomtivtivebeli Zala, romelsac be­
beri xis gamxmar fesvebamde Caaqvs mzis sinaTle da
wyali, sicocxles STaberavs da daxeTqili merq­
nidan axal, norC ylorts amoayofinebs Tavs. mere
aRmoCndeba, rom am ukidegano planetaze yvela vi­
Racis babua da SviliSvilia. vgiJdebi, ise momwons
malaziuri iavnana. davijero, eg rom memRera Cemi
SvilisTvis, ar CaiZinebda? sxvaTa Soris, Cems pata­
ras mocartis nanasac vumRerodi da Zalian tkbi­
lad iZinebda.
aqve, Cemi CineTSi mogzaurobis erTi momentic
minda gavixseno. 2007 wels SanxaiSi gaxldiT mTargm­
nelTa saerTaSorisi federaciis (FIT) genera­lur
asambleaze. es ambavic globalizaciis tipuri sce­
nariT gaTamaSda didi Cinuri nadimis erT patara
mrgval magidasTan. nadimi Sanxais yvelaze feSe­
nebeluri sastumros `aRmosavleTis varskvla­
vis“ did sabanketoSi imarTeboda. did­
xans varCie,
romel magidasTan davmjdariyavi, radgan qarTuli
delegacia sul erTi kacisgan, Cemgan, Sedgebo­
da. Tan Zalian msurda sadac Cinelebi isxdnen, iq
movxvedriliyavi, namdvili Cinuri kerZebi Cinuri
wesebis dacviT damegemovnebina. erT magidas mivad­
eqi. mis garSemo aTiode Cineli ijda da sami Tavis­
ufali skami kidev iyo darCenili. Cems gverdiT
83
mjdoms vTxove, rasac Sen SeWam, mec is momawode
da Tan maswavle Tqo. imas Zalian gauxarda Cemi
cnobismoyvareoba da maSinve damiwyo imis axs­
na,
Tu romeli WurWliT ra unda meWama. magidaze meo­
re, zeda patara magida trialebda, rogorc Cinur
restornebSia, oficiantebi axal-axali kerZebis mo­
tanas ver audiodnen. sufris wevrebi CemiT Zalian
gaerTnen. isini sxvadasxva provinciebi­
dan iyvnen
Camosulebi da yvela Tavisi tradiciidan gamomdi­
nare mixsnida TiToeuli kerZis Wamis wess. bolos,
ise gamwvrTnes, rom aqeT veubnebidi, raRacas xom
ar urevT Tqo.
zustad am dros, erTi moxuci col-qmari mogvi­
axlovda da pirdapir me mommarTa, es ori skami Tu
Tavisufalia, SemogierTdebiTo. ra Tqma unda, mov­
ipatiJeT. zustad Cems gverdiT dasxdnen da Tavisi
gvaric miTxres, tipuri ebrauli gvari, aRar maxs­
ovs. roca gaiges, rom qarveli var, mkiTxes rogori
mdgomareobaa axla saqarTveloSio, ras warmoad­
genT, sad muSaobTo, mokled, Zalian molaparake
mezoblebi gamodgnen, gansakuTrebiT qali. kaci
aSkarad mecnieri iyo, Zalian akademiurad Cacmuli,
miamituri gamoxedviT. roca vuTxari Tbilisis sax­
elmwifo universitetis dasavleT evropis enebisa
da literaturis fakulteti davamTavre Tqo, kac­
ma cols gadaulaparaka, es, albaT, nodaris kaT­
edraao.
_ romeli nodaris? _ ver davmale cnobis­
moyvareoba.
_ nodar jinjixaSvili, Cveni megobari, mgoni
eTikas kiTxulobda, Zalian simpaTiuri ymawvilia _
miTxra kacma.
84
_ Cemi usimpaTiuresi leqtori nodar jinjixa­
Svili?
_ Tqveni leqtori iyo?
_ ki, Cemi leqtori, vgiJdebodiT masze gogoebi,
magis leqcias vin gaacdenda, iseTi, momxibvleli
iyo, Tanamedrove, magrad icvamda, jazi uyvarda...
_ ho, ho, Zalian momxibvleli iyo, mec Zalian
momwonda, _ dameTanxma qali _ ar gewyinos Zvir­
faso! _ Tan daayola.
_ ratom iyo, rame xom ar mouvida?
_ ara, aTi wlis win sxva StatSi gadavida, sxva
universitetSi da mas mere aRar gvinaxavs, kavSiri
gawyda, arada, ra axlos viyaviT! _ guldawvetiT
aRniSna kacma
_ roca niujersSi Camovida, sul axalgazrda
iyo. universitetSi amis meti axlobeli ar hyavda,
sul erTad viyaviT, amis wyalobiT moikida fexi,
araCveulebrivi meuRle hyavda, _ daamata colma.
_ ho, vici Zalian lamazi qali iyo manana baazova,
nanaxi myavs TbilisSi araerTxel _ daveTanxme me.
_ rogor momnatrebia, aucileblad movZebni,
saxlSi rom davrundebi _ gadawyvetiT Tqva qalma
da kacic daeTanxma „kargi azriao“.
mere me da im qalma bevri viWoraveT qalurad,
momiyva, rogor Camovidnen amerikaSi, rogor exmare­
boda mTeli ebrauli saTvistomo fexze dadgomaSi,
ra kargi iumori hqonda da ra tkbili biWi iyo,
rogor dadiodnen ojaxebiT erTad wveulebebze...
da ra bednierebi iyvnen, rom aseTi kargi megobrebi
gaiCines. mere mec movuyevi is mwiredi, rac vicodi
nodar jinjixaSvilis Sesaxeb Tbilisidan... profe­
sori iSviaTad, magram mainc ereoda Cvens saubarSi
85
da raRac-raRac detalebs amatebda didi siyvaru­
liTa da siTboTi. Cveulebrivi adamianuri, Zalian
Sinauruli saubari gaimarTa saerTo nacnobze sam
adamians Soris, romelTac sul ramdenime wuTis win
erTmaneTis arsebobis Sesaxeb warmodgenac ar hqon­
daT, marTlac, rom cxra zRva da cxra mTa gadala­
xes, raTa CineTamde CamoeRwiaT, Sanxais centrSi,
erTi patara magidis garSemo damsxdariyvnen erTad
da erTi daviwyebuli saerTo megobari gaexsenebi­
naT. amaze Tu dafiqrdi, cxovreba marTla saocari
da mSvenieri mogeCveneba.
agaSena RmerTma! magram es „monaTa banaki“ rom
mosvenebas ar maZlevs? ...Zalian ar momwons „baron­
Si“ rom var da viRac yoveldRe monaTa banakSi
xaro miyiJinebs. ZirSi mivyvebi sityva „kompaundis“
ganmartebebs da ai esec: Compound _ 1. SemoRobi­
li adgili (magaliTad, samxedro tyveebisaTvis); 2.
fermaSi momuSave zangebis dasaxleba afrikaSi; ...
ra ar vecade, saidan ar movuare, ra ar vifiloso­
fose, rom raRac simbolur-mravalmniSvnelovani
axsna momeZebna am ganmertebebisTvis, magram bo­
los mainc greis martinesis varianti SemrCa xelSi:
„baroni, monaTa banaki“. mTlad kargad ver JRers,
magram faqtia da...!
86
Tavi 12
SiSa igive Cilimia. avRanelebi mas „hailunsac“
eZaxian. SiSa baronis kidev erTi RirsSe­saniSnaoba
da gasarTobi saSualebaa. vinc SiSas ar eweva, is _
goimia! me ukve erTi welia sigarets ar vewevi da
arc am Cilimze mimdis guli, Tumca, mis garSermo
datrialebuli surneli Zalian momwons: xilis, ken­
kris, pitnis, yvavilebis, broweulis... risi aRar.
erTxelac ver moviTmine da pitnisa da vaS­lis aro­
matiani SiSa baRSi gamosatanad Sevu­
kveTe. vijeqi
faSasaviT divanze da velodi. momi­
tanes lamazi
da mSvenieri, gawyobili da gamzadebuli, moqaCvis
meti araferi undoda. mec, rogorc Zvelma pro­
fesionalma mwevelma, erTi Rrma nafazi davartyi,
ufro sworad, vecade damertya, magram Senc ar mo­
mikvde, im wvrili milidan da munStukidan veraferi
gamovwove, verc gamovqaCe, verc wyali avaTuxTuxe
doqSi, tuCebic damiskda qaCvisgan da filtvebi ki­
naRam davixeTqe. msoflio masStabiT momeWra Tavi
Suagul aziaSi, nakotikisa da kaifis meqaSi. gver­
dze msxdomebi Cum-Cumad xiTxiTebdnen, daxmarebas
mTavazobdnen. Cem Semyure tatos nervebi aeSala:
_ da, ra dagemarTa? _ mkacrad miTxra.
_ aba, me ra vici, ar iqaCeba _ davimorcxve.
_ yvela eweva da Sen riT ver moqaCe?
_ Cemi brakia.
_ magis braki ar arsebobs.
87
_ ho kai, gamomiva, aba ras izams, _ davamSvide
tato da axla nazad vcade moqaCva, male yvelas
mobezrda Cemi sacodaobis yureba, mec aRar movikali
zedmeti mcdelobiT Tavi, vaglaxave cota da iqve
mivagde. barmeni fulis wasaRebad rom movida, pir­
veli da ukanasknelia-Tqo gamovucxade.
_ ratom, yvelas moswons, rame ise ar iyo? _
mkiTxa gao­cebiT, mere Cemi SekeTebuli Cilimi mo­
qaCa da ise gemrielad gaabola, kinaRam guli gami­
skda.
_ SenTvis SegikeTebia da egaa _ vTqvi qarTulad,
iman veraferi gaigo, mxrebi aiCeCa, bodiSi momixada
da Cilimianad wavida.
meore dRes, ping-pongis TamaSis Semdeg, baRSi
visxediT wriulad. TiTos gamotovebiT, skamebs
Soris Cilimebi gvedga. garSemo veluri yvavilebis
da xilis surneli trialebda. TanamSromlebi munS­
tukebs Tavebs ucvlidnen da ise gadascemdnen erT­
maneTs. mec momawodes. me viuare, eg Cemi saqme ar
yofila-Tqo da ratomo, zustad ise gaikvirves, ro­
gorc barmenma wina Rames. movuyevi rac gadamxda.
_ ai es gasinje _ ar momeSva braieni, Tavis munS­
tuks Tavi Seucvala da sul ZaliT SemomaCeCa xelSi.
_ kargi, oRond dacinva ar gabedo. _ aviRe munS­
tuki da rac Zali da Rone mqonda movqaCe. zustad ise
damemarTa, pirvelad rom movwie sigareti cxovrebaSi,
kinaRam xvelebiT davixCvi, guSindel namecadinevs,
zedmetad magari nafazi gamomivida. amaze irgvliv
msxdo­
mebma sicili ver Seikaves da arc gamkvirvebia.
mere yvelaferi dalagda, erTmaneTSi aRreuli sao­
cari aromatebis nakadi mdored CaiRvara Cems erTi
wlis gawmendil filtvebSi da movardisfro-moiasam­
88
nisfro nisliT dabura. Zalian momewona es nisli,
Zalian gamaTbo da damamSvida.
_ guSindeliT rom dagemTavrebina, amis gemos
xom verasodes gaigebdi? _ mekiTxeba braieni.
_ ho kargia, rom azri Semacvlevine, Torem namd­
vilad daumsaxureblad gavlanZRavdi am mSvenier
„qailuns“ Cems dRiurebSi.
_ es „qailunic“ ra lamazi da mistikuri sityvaa,
netav ras niSnavs? ekiTxeba anas braieni, is mxrebs
iCeCavs.
_ axla SegiZlia Tamamad Tqva, rom aRara xar
„goimi“, _ mamSvidebs braieni.
_ ho, da male „SeiZleba papirosic movwio“ _
vudastureb. braiens es ar esmis, magram yoveli
SemTxvevisaTvis mainc micinis.
89
Tavi 13
daTo turaSvili: „gurgen-xanis dros iq, Crdi­
loeT avRaneTSi qarTvelebi dasaxldnen (1202). Sar­
San amerikelebi rom bombavdnen avRaneTs, aq, Tbi­
lisSi yvelas veubnebodi, egeni is qarTvelebi ari­an
avRanelebi rom gaxdnen meTqi, magram maT vinRa
uSve­lida“ („gurji xanumi“, Tb. 2011, palitra, gv.16).
aseTi SemTxveva momxdara pakistanSi: mosula
britaneTis saelCoSi viRaca, uTqvams Talibane­
bis warmomadgeneli var da avRaneTis mTavrobasTan
samSvidobo molaparakebis dawyebis survilis gadmo­
sacemad var gamogzavnilio. britaneTis saelCos es
kaci pakistanidan natos TviTmfrinaviT qabulSi
Camouyvania da xamid karzaisTan Seuxvedrebia.
samSvidobo molaparakebis momzadebisTvis avRane­
Tis mTavrobas am kacisTvis milioni aSS dola­
ri gadauxdia. amaod eloda Turme xamid karzai
daTqmul molaparakebas, kaci fulianad ise gauCi­
narda, viTarca TviTmfrinavis nakvalevi cis kaba­
donze. avRaneTis saerTaSoriso Tavdacvis samsa­
xuri amaod eZemda mis kvals avRaneTis mTebsa da
tramalebSi. magram, gamoxda xani da ufro kvali­
ficiurma samsaxurebma TaRliTs pakistanSi miagnes
_ erTi avRanuri maRaziis mepatrone iyo. atyda
skandali, vai-uSvelebeli, karzai britanelebs sdeb­
da brals es viTom Talibanebis lideri Tqven Se­
momteneTo. britanelebi _ avRanelebs, tvini sad
90
gqondaTo. nato orives gamCens aginebda da kreba
ki, darCa mxiaruli imis daudgenlad, Tu sad wavida
is erTi milioni aSS dolari. fafu... amasobaSi ki
Talibanebi xocavdnen vinc saWiro iyo da ar iyo
saWiro. Tavdacva verc Tavs icavs da verc qveyanas,
mokled, rac ginda TqviT da es Cveni miSaa Tu vano,
marTla „magaria“ Zmao!
warmoidgineT erTi wuTiT axla, rom viRac Cal­
maSi CamontaJebuli dinamitiT miSasTan Sevides da
aafeTqos (amas imitom vwer, rom guSin ase CalmaSi
CamontaJebuli patara bombiT viRac yandaRareli
Talibani yofil prezidentTan, rabanTan, stumrad
misula. gadaxvevia siyvarulis niSnad da masTan er­
Tad Tavi aufeTqebia _ etyoba esec siyvarulis niS­
nad. sawyali rabani Turme specialurad Camouyva­
niaT dubaidan am kacTan Sesaxvedrad, karzai yovel
dRe urekavda, Sexvdi, samSvidobo misiiTaa gamo­
gzavnili Talibanebisgan da daelaparake, me iranSi
var da ar mcaliao.
Sansi ar aris! gauCxrekavad da daumuSaveblad
miSasTan, me mgoni, colSvilsac aRar uSveben, aq
ki, viRac meduqne iglisel jeims bondebTan erTad
dafrinavs natos TviTmfrinavebiT pakistansa da
avRaneTs Soris da milion amerikul dolars ise
swapnis am or imperias cxvirwin, rom verc erTi da
verc meore azrze ver modis. bnela mTvarian Rame­
Si? sul zRapari da TvalSi nacris Seyra mgonia es
ambavi. Tu marTalia, eseni an marTla 1390 welSi
yofilan gaCxerilebi (Cveni welTaRricxviT) da Se­
sabamisi wesiT ewevian Wapans, an yvelas, mtersac da
moyvaresac savsebiT awyobs es dausrulebeli avRa­
nuri „epopea“ da msoflios aRadaveben... vfiqrob,
cot-cota orivea.
91
***
_ aba Tu mixvdebiT qabulSi Rori sada hyavT?
_ gamomcdelad kiTxulobs diana, me mxrebs viCe­
Cav _ zooparkSi, Tan erTaderTi. hoda, roca mTe­
li msoflio Roris gripma moicva, avRanelebma am
sacodav Rors saCvenebeli sadamsjelo operacia
Cautares da sajarod daxvrites. es ambavi Cemma
avRanelma TanamSromelma momiyva.
_ Roris gripis dros USAID-is programiT
kaxeTSi mimavlines sasoflo-sameurneo proeqtis
Sesafaseblad. glexebs vekiTxebodiT, ra SvebiT,
Rorebs xom klavTTqo da isini gvpasuxobdnen, ro­
gor ara, avadmyof Rorebs vklavTo?! _ gaixsena Ro­
ris gripTan dakavSirebuli qarTuli ambavi Cvenma
amerikelma kolegam maTiaSma, romelic araerTi
weli muSaobda saqarTveloSi _ midi da SeekamaTe,
aba janmrTeli da saxsalamaTi Roris dakvla vis
gaugia?
seqtembris grili saRamoa baronis baRSi da
saxa­liso istoriebi ar ileva. zogi koqteils wru­
pavs, zogi sigarets eweva, zogic SiSas. me SiSaze
ukve sakmaod soliduri informacia movagrove. SiSa
Turme Zalian sasargebloa, filtvebs wmends, kuW­
nawlavsac, tvinis ujredebs asufTavebs, mokled,
SiSas mouwevloba sakuTari organizmis Ralats
niS­navs Turme.
_ Zalian lamazi sityvaa „qailunnnnnnnn“ _ atmis
aromatiT gaJRenTil kvamlTan erTad amodis Cemi
filtvebidan bgeraTa es mSvenieri Tanwyoba da
savse mTvaris SuqSi nacrisfer Rrublebad iSleba.
„qailuns“ Cems munStuks vacli da dagrexil, mwvane
92
mils filipinel greisis vawodeb, greisi milze
Tavis munStuks amagrebs da randenime Rrma nafazis
Semdeg CemsaviT, gverdze mjdoms awvdis, is Tavis
gverdzemjdoms da ase trialebs tomis beladebs
Soris „megobrobis Cibuxi“, vidre mosawevi da
mosa­yoli ar amoiwureba.
marTla mSvenieri rame yofila es qailuni.
mSvidobis damyarebis erTob efeqturi saSualeba
_ droebiTi mSvidobis damyarebis mainc. ratom vera­
feri iswavles amerikaSi „CabrZanebulma“ evropelebma
indielebisgan skalpis aRebis da yelis gamoWris meti?
93
Tavi 14
erTi didi bloknoti xom gavase ukve „baronze“
ambebis weriT da imaze wuwuniT, rom avRaneTSi var
da aq ar vcxovrob Tqo. xom davikompleqse Tavi
imaze fiqriT, rogor gavard-gavmZvral-gavparuli­
yavi „moavRaneTo“ adgilebSi da raRaca mainc menaxa
da damewera qveyanaze, sadac ukve sami Tvea vcxov­
rob da kidev 7 Tve unda vicxovro.
amasobaSi grandiomaniac Semeyara. Tavi didi
vinme mgonia (da ara marto me, aq rom moisminoT, ra
pretenziebs acxadeben adamianebi, Tundac dacvis
samsaxuris mimarT da ra diTirambebs umRerian
sakuTar „moRvaweobas“. gegonebaT, dRes Tu ara
ha, ha xval avRaneTs walkotad gadaaqceven). man­
qanaSi ise ar msvamen, erTi ori dacvis kunTmagari
TanamSromeli marjvnidan da marcxnidan rom ar
amomidgnen da kari ar gamiRon. ise SeveCvie am
mdgomareobas, axla romc ar gamiRon, debili bavS­
viviT vdgavar manqanis karTan da ar vici, ra unda
vqna. aseve maRaziaSi, vidre me daxlebs Soris vmoZ­
raob, ormetriani cisferTvaleba britaneli brge
vaJkaci Tvals ar maSorebs, emand es qali vinmem
ar momtacoso... arc gverdidan mSordeba da Cemi
qmarSvilisgan gansxvavebiT erTi ar wamocdeba,
`morCiT ra qalbatono, nu gaatrakeT, airCieT bo­
los da bolos rac gindaT da davaxvioT aqedano“.
rogor gamibedavs!
94
Tavidan mrcxvenoda, mere merideboda, mere
SeveCvie da bolos ise Sevifere, TiTqos, mTeli
Cemi winaprebi ase dacviT dadiodnen guriasa da
mis SemogarenSi. mokled, sul wavedi xelidan, co­
tac da miSasaviT daviwyeb: „uCemod saqarTvelo
(avRaneTi) ganwirulia Tqo“. marTalia, es miSas ar
uTqvams _ sandram Tqva, magram miSas namecadinevi
ar aris?
xuT oqtombers pirveli Svebuleba maqvs da ori
kviriT saxlSi vbrundebi. amiRes bileTi, Camsves
bronirebul lendkruizerSi, gverdze „SuTeri“ mo­
misves da aeroportisken heri-heri! aeroporti sul
raRac TxuTmeti wuTis savalzea Cvengan, mag­
ram
moedanze gagvaCeres, manqana gverdze gadagvaye­
nebines da gviTxres, danarCeni gza fexiT unda
gaiaroTo. es, marTali giTxraT, ar momewona, rad­
gan fexiT sakmaod didi gzis gavla gviwevda da,
Tanac, arc Tu ise usafrTxo ubanSi.
_ ra xdeba, ratom ar gviSveben? _ vekiTxebi
mZRols.
_ karzai mofrinavs indoeTidan, mem da fexiT
unda gaagrZeloT gza!
_ amas vxvdebi, magram rogor unda wavide da
sad, gza rom ar vici, Tan amxela CemodniT, Tan
marto? _ avwkmutundi.
_ marto ara, mem, dacva gamogyvebaT da Cemo­
dansac wamogiReben. me aq davelodebi.
ki SemeSinda, magram ra unda meqna, Sua okeaneSi
vzivar navSi da ginda Tu ara, gadaxti, roca cur­
vac ki ar ici. ukan gza ar aris, win _ samSobloa,
cocxalma Tu CaaRwie. gadmovdivar manqanidan, Su­
teri sabarguli­
dan Cems „qerions“ (patara goria­
95
la Cemodans) iRebs da erTad mivdivarT aeropor­
tisken. moedani xalxiTaa savse da yvelas, Tavis
bargianad aeroportisken uWiravs gezi. gulSi
qarTul-inglisur-rusul-sparsul enaze erTad va­
gineb dedamiwis zurgze damaval yvela prezidents
da sakuTar Tavsac. imisaTvis, rom am gaugebrobaSi
nebayoflobiT gavyavi Tavi.
abreSumis Tavsafari misrialebs da ukve meram­
de­
ned mZvreba Tavidan, visworeb, cota xanSi isev
mZvreba da mtversa da nagavSi vardeba, vferTxav,
ar iferTxeba da nervebmoSlili protestis niSnad
CanTaSi vkuWav. gzas TavSiSveli vagrZeleb. ra vqna,
karzais daabralon, vimSvideb Tavs da Tavdaxrili
mivuyvebi aeroportisaken mimaval trasas. gzaze
policiis ramdenime postia gasavleli. uTavsafro­
ba avRaneTSi Zalian cudi tonia, magram ra vqna,
im turtlian Tavsafars xom ver davifareb Tavze,
CanTidan vaZvren da xelSi vafrialeb gamosaCenad,
TiTqos, amiT ramis Secvla SeiZ­
lebodes, magram
Cemda gasaocrad, aravin maye­
nebs Seuracxyofas,
arc eWvis TvaliT miyureben, piriqiT, yvela gzas
miTmobs, rogorc qals da gzas maswavlis qalebis
gasaCxreki punqtisken.
bevri viareT Tu cota viareT, erT punqts
mivade­
qiT, sadac Zalian didi rigi idga, Cemma
„SuTerma“ policiels Cemi bileTi aCvena da sTxo­
va urigod gaveSvi, radgan sxva SemTxvevaSi TviT­
mfrinavze dama­
gviandeboda. iman bileTi aaTva­
lier-CaaTavliera, mere me, mere Cemi Cemodani,
viRacas dauZaxa, raRac miTiTeba misca da Cemodani
CamomarTva. ra xdeboda ar vicodi, magram vinaidan
xmis amoRebas azri ar hqonda, gasusuli velodi
96
movlenebis ganviTarebas. policielma Cems „SuTers“
aCvena gverdze gadeqio, me ki _ aqeT modio. adgili­
dan ar daviZari. velodi, Cemi dacva ras metyoda.
_ mem, aqedan me vaRar gamogyvebiT, ufleba ara
maqvs, es kaci aeroportis avtobusamde migiyvanT
da iqidan TviTon unda gaerkveT yvelaferSi.
Tavs Tu ar moviklavdi, ar megona. „SuTers“
madloba gadavuxade da Sesawiri kraviviT uxmod
avekide im viRac avRanels, romelic Cems Cemodans
miaTrevda da Cqar-Cqara raRacas meubneboda avRa­
nurad, aSkarad fuls mTxovda momsaxurebisaTvis.
avtobusi iseTi mtvriani da WuWyiani iyo, rom
feri verafriT gavarCie. avZveri, is Cemi Tana­
mgzavri amomyva da TiTiT ukana skamebze mimiTiTa,
iqiT wadio, TviTon ki, Cemi Cemodnianad, mZRolis
gverdze dadga. ukana rigSi ramdenime Tavsafriani
qali ukve ijda. kacebi amodiodnen da win sxde­
bodnen. mere, avtobusi rom gaivso, keTili inebes
da Cvenkenac wamoiwien. bolos ise dagvafases, rom
Cems gverdiT erTi da win ori Salvar kamizSi gamow­
yobili avRanelic ki dajda. me, isev dasaklavi
kravis kompleqsiT Sepyrobili, umisamarTod viyu­
rebodi iqiT-aqeT da azrze ver movdiodi, ra unda
momxdariyo. „matarebeli Tvlems, rogorc lava,
mata­rebeli xuT wuTSi gava“ _ amekviata galaktio­
nis strofi da Tavi bebiaCem aniko baxtaZed warmo­
vidgine, romelic 37-Si, albaT, zustad ase mihyav­
daT etapiT gadasaxlebaSi yazaxeTisken. saswrafod
amoviRe telefoni da dianas nomeri avkrife. dianam
ramdenime zaris Semdeg mipasuxa:
_ diana, daimaxsovre, gelaparakebi aeroportis
avtobusidan. var marto da gveubnebian aeropotSi
migiyvanTo.
97
_ mere ratom unda davimaxsovro?
_ var marto da ar vici, amis Semdeg kidev meqneba
darekvis saSualeba Tu ara.
dianas iseTi sicili autyda, sityvebs Tavs veRar
uyrida.
_ nu geSinia, or wuTSi aeroportis centralur
gasasvlelTan migiyvanen, iq qalebs aekide da yvel­
gan urigod gaxval. mosacdel darbazSi rom moxv­
debi, kidev damireke, saSiSi araferia.
aqedan da am wuTidan daiwyo namdvili avRaneTi,
romelsac araferi aqvs saerTo yofil sabWoTa kav­
SirTan, magram mainc gamaxsenda 70-iani wlebis Cveni
Zveli, jabaxana, WuWyiani aeroportis avtobusebi,
romliTac Zalian iSviaTad vmgzavrobdi, magram
Tu aseTi ram mainc moxdeboda, Tavze aucileblad
mewyo xolme fuTebi, yuTebi, „setka“ da sxva aTasi
wvrilmani.
avtobusi nel-nela ivseba, Calmiani avRaneli
kacebi qalebis adgils aRar Takiloben. erTma
maniSna, Caiwieo da zurgiT damijda (rom ar gadav­
rio da ar vacduno imitom). etyoba adgili ar
Sexv­
da „kacuri“, Torem maCvenebda, sad jdebian
namdvili kacebi. axla ras izams, ramdenime wuTi
unda moiTminos. mindoda SevkiTxodi, es avtobusi
aeroportamde Tu mimiyvans Tqo, magram ise prin­
cipulad hqonda zurgi moSverili, rom ver gavube­
de. erTi qali mixvda rac mawuxebda da mSvenieri
ingli­
suriT miTxra, dawynardiT, iq migiyvanT sa­
dac saWiroao. „davwynardi“.
vidre mTavar terminalamde migviyvanda, avto­
busma mgzavrebis TxovniT ramdenime adgilze gaaCe­
ra da mgzavrebi Camosva, mere erTi-orjer sadRac
98
Seuxv-Semouxvia, kidev Camosva mgzavrebi da bolos,
roca avtobusSi lamis marto me da Cemi Cemodani
davrCiT, daniSnulebis adgilTan migvasriala. xal­
xi, romelic gzadagza Camodioda avtobusidan, sa­
pasporto kontrolTan damxvda. etyoba, ifiqres
fexiT ufro adre daikavebdnen adgils uSvelebel
rigSi. genderuli Tanasworobis kuTxiT avRaneTis
ukiduresi CamorCeniloba swored aq gamomJRavnda.
feministebis jinaze aq qalebs kacebTan erTad rigSi
ar ayeneben. es ki imas niSnavs, rom arc WyletaSi
xvdebi da Cxrekis procedurasac mdored da mSvi­
dobianad gadixar.
sapasportodan sabaJoze daiwyo is, rac adre
Cvens aeroportSi da adgilobrivi reisebis dros
sabWoTa aeroportebSi xdeboda. erTmaneTze ga­da­­
xtoma, bargis da fuTebis win gadawodeba, mu­jlu­
gunebi, buzRuni, yvirili, kacebi TavianT col-­Svils
zustad ise ufrTxildebodnen da dastrialebdnen
Tavs, rogorc bargs. Cven ki, ucxoel qalebs, arc
gzas da arc adgils gviTmobdnen. erT kacs Tavisi
bavSviT, coliTa da bargiT mosacdelSi mTeli rigi
hqonda dakavebuli. am rigis bolos erTi celofanis
parki skamidan aviRe, iatakze davde da im adgilas
Camovjeqi. qalma aRSfoTeba ver damala, bavSvianad
fexze wamoxta da raRac Zalian bevri sasayveduro
fraziT Tavis qmarTan miiWra. iman amxed-Camxeda,
amwon-damwona, Semafasa da cols Zalian damajer­
ebeli toniT raRaca Zalian seriozuli darigeba
misca. qalma usmina, usmina da bolos ise daSoS­
minda, imis krinti aRar gamigia gafrenamde,
ase movipove adgili qabulis saerTaSoriso
aero­
portis mosacdelSi. myarad davjeqi dapyro­
bil teritoriaze da triumfatoris mzeriT gada­
99
vxede garemocvas. es iyo Zalian nacnobi, mSobli­
uri, Rrma `zastois“ droindeli sabWoTa kavSiris
erT-erTi rigiTi aeroportis mosacdeli, oRond,
avRanuri peizaJiT. tualetis gverdiT salocavi
kuTxe iyo mowyobili da iqidan welamde sveli da
plastmasis sandlebSi svelfexebgayrili kacebi
gamodiodnen. qalebs ar Sevswrebivar. umetesoba
nacionalur tansacmelSi iyo gamowyobili _ Sal­
var-kamizebsa da „masudis qudebSi“. is qudi Zalian
uyvarT avRanel kacebs. mec momwons, araCveulebri­
vi dizainia: Sublis garSemo daxveuli „bubliki“,
romelic SegiZlia CamoSalo da mTeli saxe daifa­
ro. araCveulebrivia avRanuri mtvriani qariSx­
lebis gasamklaveblad da sakonspiracio niRbad.
qamelioniviT exameba avRaneTis garemos ferebs _
Ria da muqi yavisferi, Ria movardisfero da Savi
(es ufro iSviaTad gvxvdeba). „masudis quds“ eZaxian
imitom, rom turistebisTvis es qudi legendaruli
mojaxedis, masudis saxels ukavSirdeba da didi
xania ukve mTeli msofliosTvis yvelaze popu­
larul suvenirad iqca avRanur yelsaxvevebTan da
SarfebTan erTad. es qudi Zalian kargi xarisxis,
sqeli maudisgan ikereba, xolo saukeTeso nimuSebi,
aqlemis bewvis Salisgan. Rirs ase 5 dan 10 dola­
ramde. me ramdenime cali ukve viyide da davarige
axlo­
bel mamakacebSi. erTi CemTvisac viyide da
TbilisSi Zalian warmatebiT vatareb.
burkiani qalebi mosacdelSi ar daminaxavs _
mxolod Cadrebiani. ucxoel qalebsac Tavsafrebi
exuraT. umetesoba fexze igda, radgan darbazSi
Tavisufali skami ar iyo. ramdenime frena gadaido,
naxevarma darbazma skamebze saZinebeli moiwyo. me
100
Cems reiss velodebodi. mosacdelma, Tavisi kolo­
rituli mgzavrebiT, axla indoeTis rkinigzis sad­
guri gamaxsena, magram qabulis sasargeblod unda
vTqva, rom indoeTis rkinigzasTan SedarebiT aqau­
roba luvrad momeCvena.
yvelafer sikeTesTan erTad, im dRes mosa­
cdelSi arcerTi sainformacio ekrani ar muSaobda
da Cemi reisis Taobaze werilobiTi informaciis
mopoveba gamoricxuli iyo. reisis mikrofoniT
gamocxa­
debas unda davlodebodi. acxadebdnen sam
enaze: darize, paStuze da inglisurad. mokled,
vidre SenTvis saWiro informacias, SenTvis gasageb
enaze moismendi, TviTmfrinavi SeiZleba ukve didi
xnis gafre­
nili yofiliyo. amis SiSiT daviZabe da
imdeni gancxadeba movismine darisa da paStuze,
adgilobriv dispCerad gamovdgebodi.
Cemi reisis gamocxadeba igvianebda. darbazSi
Ca­­Zinebulma xalxma gamoiRviZa da mosacdelSi ise­
Ti yayani atyda, aRaraferi mesmoda. movkide Cems
gorialas xeli da sanukvari adgili gulis fanc­
qaliT mivatove. am dros sami gasasvlelidan erTi
gaiRo da mec iqiT gavvardi. gzad utifrad vabi­
jebdi musulmani kacebis miyril-moyril sandlebs
da fuTebs. Tavsafris sworeb-sworebiT miviwevdi
win Ria gasasvlelisken. iq, Sua karSi SavTavsaf­
riani da wiTelTmiani Casuqebuli aRmosavleli
qalbatoni mgzavrebs bileTebsa da pasportebs
umowmebda. Cemi pasporti da bileTi gasinjes da es
ar aris Tqveni reisio, miTxres. axla meore gasasv­
lels mivawydi, arc iq mimiRes. mere RmerTma erTi
axalgazrda gamomigzavna, iman inglisurad miTxra
mem, nu nerviulobT, mec Tqveni reisiT mivfrinav
da jer ar gamoucxadebiaTo. avekide im biWs patara
101
bavSviviT da saiTac waiwia, iqiT gavyevi. roca od­
nav davmSviddi, vkiTxe, ratom aRarafers acxadeben
meTqi. iman miTxra dagviZaxebeno. ra meTqi, gavumeo­
re kiTxva da damimarcvla „da-gvi-Za-xe-ben!“ imis
kiTxva, es sadauri wesia Tqo, veRar gavbede, ami­
tom, im pasuxiT davkmayofildi, romelic miviRe
da iqve, erT-erTi fuTiani skamis kideSi Camovjeqi.
marTlac, is qali, romelic ramdenime wuTis
win gasasvlelSi bileTebs amowmebda, axla rigebs
Soris xmamaRla gaiZaxoda „safi“, „safi“, anu im
kompaniis saxels, romlis reisic axla mifrinavda.
me „dubai flai“ viyavi da es daZaxili ar mexebo­
da. darbazis nawili „safis“ qals gahyva gasasvle­
lisken. me vijeqi „mSvidad“ da WeSmaritad aRmosav­
lur mosacdel darbazs vswavlobdi.
ara, dubais aRmosavluri garemo sxvaa. es,
sul cota, oriod saukuniT mainc CamorCeba mas
socialur-­ekonomikuri doniT, ai tradiciebisadmi
erTgulebiT ki ra mogaxsenoT, qabulTan axlosac
ver mova: aba, sad naxav dubais mosacdelSi amden
fexSiSvela kacs, mjRavana bavSvs, romelsac ara­
vin uSlis jRavils da amitom isinic ukanaskmel
akordze kivian. sad naxav erTad amden da ase da­
Cmorebul evropels? Tavis moedanze gajgimulebi
rom dadi­an, erTi ganaxaT, ra dapataravebulebi da
„suslikebiviT“ gasusulebi arian qabulis aero­
portis mosacdelSi! erTi weli rom ar gamoucxa­
do frena, xmas rogor amoiReben. me magaTTan Se­
darebiT Jana d’arki var, maia wyneTeli. me, baronis
binadari, romelic dacvis gareSe fexsalagSiac
ar davdivar, erTi unda ganaxaT, TavSalmoxsnili,
seineriviT rogor davsrialeb aRmosavleli mama­
kacebiT savse rigebs Soris da xan vis vekveTebi
102
kiTxvebiT da xan vis. amden siTavxedes rom ar elian
ucxoelisgan, albaT, imitom ar merCis aravin. piri­
qiT, iseTi STabeWdileba maqvs, rom aqeT meride­
bian. yvela kompleqsi da SiSi erTad momexsna, Rrma
avRanur situa­ciaSi Cavvardi da axla sul fexebze
mkidia, vin sad, ras aafeTqebs.
rogorc iqna daiZaxes „dubai flaio“. gasasvle­
lisken mimaval nakads avekide. rigSi bevri evro­
peli da Savkaniani amerikeli idga. yvelas gezi
„neitraluri wylebisken“ _ dubaisken eWira, saida­
nac yvela gza xsnilia. avRanelebs _ ufro pales­
tinisken, indoeTisken, iranisa da saudis arabeT­
isken. dubai satranzito punqtia, saidanac iwyeba
mSvidoba da uSfoTveli momavali. visac avRaneTSi
amis miRweva ar SeuZlia da arc gadarCenis imedi
aqvs, yvela am qaravansaa akidebuli.
male avRaneTi avRanelebisgan daiclebao, ambobs
Sewuxebuli Cemi daris maswavlebeli, da Tavadac
sulmouTqmelad elodeba TavSesafaris gana­cxadze
pasuxs amerikis saelCodan. ramdenime saetapo pro­
cedura ukve gaiara mTelma ojaxma da ufro sa­
varaudoa, rom male isic datovebs avRaneTs da
colSviliT dubais gavliT qveynidan gasul did
qaravns SeuerTdeba.
qabulidan dubaimde frena sami saaTia. „dubai
flaim~ aqaoda iaf bileTebs vyidiTo, mgzavrebs
ufasod ar emsaxureba. es Sua frenis dros aRmo­
vaCine, roca stuardesam kalkulatoriT da meniu­
Ti Camogviara da sadilis SekveTebi miiRo. maSin
ki davafase is ori ugemrielesi xaWapuri, rome­
lic wamosvlis win daqalebTan erTad Caize geaxe­
liT. miTumetes, maSin, roca Cems gverdiT mjdomi
amerikeli qali qaTmis buterbrotSi, paket Cipsebsa
103
da erT patara Wiqa CaiSi 50 dolars ixdida, maSin
me arxeinad vijeqi savarZelSi da am STabeWdile­
bebs viwerdi.
sami saaTi dubaimde, kidev sami saaTi dubais
aero­
portSi. dubaidan Tbilisamde frenasac sami
saaTi unda, amasobaSi daTo turaSvilis „gurji
xaTun­sac“ wavikiTxav. Tu kidev rame gadamxda Tavs,
an kargi ram gamaxsenda Cemi mogzaurobidan, mogiyve­
biT, Tu ara da, vecdebi daviZino, radgan TbilisSi
dilis oTx saaTze adre mainc ver movxvdebi.
skaipis profilSi Cavwere: „ca _ firuz, xme­
leT _ zurmuxto, Cemo samSobli mxareo, sneuli
davbrunebulvar, mkurnalad Semeyareo!“. mediko
gobroniZisgan kategoriuli werili momivida: axla­ve
daixure qudi da wamodi maqedano. ar megona, Tu sam
TveSi aseTi nostalgia Semeyreboda. amas „qarTuli
sindromi“ qvia? roca aqeT movdiodi „baronis“ bi­
nadrebi sixaruliT macilebdnen, aba Sen ici, bed­
nierad, kargad daisvene, Seirge, gilocav... aravis
wyinda rom movdiodi, radgan icodnen, rom saxlSi
mivdiodi da saxli xom yvelas enatreba „baronSi“.
me Tu mkiTxavT, ar arsebobs „qarTuli“ da „rusu­
li“ an „inglisuri“ nostalgia. nostalgia emarTeba
yvela datyvevebul adamians, ara aqvs mniSv­neloba es
tyveoba Zaladobrivia, Tu nebayoflobiTi, suli­
er mizans emsaxureba Tu materialurs. nostalgia,
ginda Tu ar ginda, mainc mogiqcevs marwuxebSi da
samarcxvinod gawuwunebs. ramdenic unda gadagixa­
don, mainc sevda gipyrobs. Cveulebriv, am batonebs
zogi mZimed itans da zogic iolad, zogi, Turme
zedac gadahyolia am daavadebas.
104
Tavi 15
vina Tqva avRanuri dacva ar vargao _ SesaniSnavia,
me rom mawyobs, iseTi.
Cvens proeqtSi, da saerTos amerikis sxva proeq­
tebSic, amerikis mTavrobis mimdinare politikis
Tanaxmad avRaneTSi sruli „avRanizacia“ mim­
di­
na­­
reobs. igivea dacvis samsaxurebSic. amerikel
da britanel dacvis oficrebs axla gawrTvnili
avRaneli jariskacebiT da oficrebiT anacvleben.
amaze Wkuidanaa gadamdgari baronis mTeli saerTa­
Soriso korpusi. ar endobian avRanelebs: ra ici,
rom ar gagyidian da mere gamosasyidad Sens Tavs
Taliabanebs ar gadaabarebeno. eseni sakuTar xalxs
afeTqeben da Cven ras dagvindobeno. me ase Sors ver
viyurebi, avRaneTSi cxovrebis didi gamocdileba
ar maqvs da Sesabamisad, araviTar undoblobas ar
ganvicdi avRaneli samxedro dacvis mimarT. CemTvis
vzivar da vakvirdebi. rogorc ki rame saeWvos Se­
vamCnev, Tqvenze axlobels vis vetyvi?
im tragikuli ambis Semdeg, rac Talibanebis mier
gatacebuli diplomati qali specoperaciis Semdeg
SemoakvdaT, yvelas, visac es exeba da ar exe­
ba, va­
frTxileb, Tu RmerTi gamiwyra da gamitaces, arc ki
ifiqroT Cemi teroristebisgan gamoxsna, ar gabriyv­
deT da TiTi ar gaatokoT, TalibanebTan Cems ambavs
me TviTon „gavaiasneb meTqi“. ecinebaT amas rom vam­
bob da icode, uadgilod xumrobo, mafrTileben.
105
_ Sen Tu TalibanebTan Seni kulinariuli monace­
mebi gamoamJRavne, SeiZleba Tavad Caataron speco­
peracia Sens dasatoveblad da... mokled, yvela
variantSi genZreva! _ ecineba jivans (jivan kamposi,
malaizieli amerikeli. avRaneTis savaWro palatis
sainformacio centris mowveuli eqsperti).
_ me vxumrob ara cudad?
_ xom ici, rom yovel xumrobaSi, mxolod mcire
nawilia xumroba, danarCeni sul simarTlea?
_ eg andaza piriqiTaa: „yvela xumrobaSi nawili
simarTleao!“ _ vesna cdilobs Cems gamoqomagebas.
_ ho, magram droTa ganmavlobaSi, yvelaferTan
erTad, am gamoTqmamac ganicada modifikacia. axla
me rom vambob, isea! _ Zalian unda jivans Talibane­
bis tyved warmomidginos da Cemi gamoxsnis tragikomikuri scenari aqve TaTariaxlad gaiTamaSos.
aseTi raRaceebis didostatia. avyvebodi, magram me
rom msxverpli unda ganvasaxiero, es ar momwons da
amitom jivanis fantazias gafurCqvnis saSualebas
ar vaZlev. morCa kino!
ukve meoce dRea „tafa“ qabulis universite­
tis ekonomikis fakultetis studentebs gadamzid­
velTa saerTaSoriso asociaciis saqmianobisa da
saerTod, gadazidvebisa da transportirebis saki­
Txebze treningebs utarebs. am trenings mTel
avRaneTSi didi gamoxmaureba mohyva, radgan uni­
versitetis studentebis garda am kurss „tafa“
avRaneTis TiTqmis yvela provinciaSi moRvawe ga­
damzidvelebs ukiTxavda. hoda, dadga Cemi zeo­
bis saaTic: amasTan dakavSirebiT „saqses storis“,
anu warmatebis amsaxveli ambis dawera damavales.
30 oqtombers samTviani treningis sazeimo daxurva
106
dainiSna, romelsac avRaneTis ekonomikis dargis,
biznesis da sauniversiteto akademiuri elita
daeswreboda.
zemoT CamoTvlilni, samSoblos mimarT maT mier
gaweuli RvawliTa da amagiT, aseve, treningis mizani,
miRwevebi da misi zemoqmedebis xarisxi avRaneTis
ekonomikur ganviTarebaze sul raRac erT gverdze
unda asaxo, amisaTvis ki sul cota erTi-ori tomi
Sesabamisi masala mainc unda moipovo da amRvreul
wyalSi, rac SeiZleba didi Rlavi daiWiro. gadavwy­
vite, vidre treningis sazeimo daxurvas daveswre­
bodi, masalis mosapoveblad bolo seminars Tavad
davswrebodi, Tan menaxa, rogor swavloben, rogor
cxovroben iqauri studentebi, ra acviaT, rogori
damokidebuleba aqvT swavlis mimarT, risi imedi
aqvT, risken iswrafvian da amiT Cemi Canawerebi­
sTvisac ramdenime „elvare“ gverdi Semematebina.
manamde ki imas mogiyvebiT, rac daris (sparsu­
lis avRanuri versia. dari Zvel avRanurad mefis
kars niSnavs) maswavlebelma momiyva imis Taobaze,
Tu rogor aswavlida inglisurs axalgazrdebs
Talibanebis reJimis dros:
„roca Talibanebi movidnen xelisuflebaSi, sa­
mTavrobo samsaxurs Tavi davanebe da pedagogoba
daviwye. universitetSi vkiTxulobdi enis kurss.
amasTan erTad movamzade wera-kiTxvis Semswavle­
li kursi, inglisuris dawyebiTi kursi da Cemi
saxlis pirvel sarTulze ofisi gavxseni. Ramis 11
saaTamde muxlmouxrelad vmuSaobdi da arafers
veridebodi, vidre erT dRes ar damikakunes karze
da Sua gakveTilis dros dakiTxva ar momiwyves _
ras aswavli, ratom aswavli, vis aswavli da a.S.
107
mec mSvidad vpasuxobdi, megona ubralo Semowmeba
iyo. Cemi vaJiSvili Cemze mixvedrili aRmoCnda da
Cems dasacavad Tavisi oTaxidan ofisSi Camovida.
sityvis Tqmac ar acales, rom wixli TxliSes pir­
dapir saxeSi, me dasaxmareblad waviwie da axla me
Semdgnen wixlebiT. gaognebuli mowafeebi uxmod
uyurebdnen Cvens cema-tyepas da ganZrevasac ver
bedavdnen, radgan yvela Talibani SeiaraRebuli
iyo da adgilze SeeZloT „ganaCenis“ sisruleSi
moyvana. amjerad cemiT gadavrCiT. mas mere Zalian
frTxili gavxdi da vamjobine gvian Ramemde aRar
memuSava ofisSi. saxlSi davdiodi moswavleebTan
da iq vamecadinebdi.
gansakuTrebiT cud dReSi ivyvnen gogonebi, rom­
lebsac wera-kiTxvis an inglisuris swavla undodaT.
es moralis uxeSi darRveva iyo da amisTvis SeiZleba
stadionzec gaesamarTlebinaT, Tu Caqolvas gadaur­
Cebodnen.
inglisuris saswavleblad molebic modiodnen.
erTxel kidev gaisma Cems karze ucnauri braxuni da
molas vuTxari, axlave adeqi da yurani waikiTxe
meTqi. iman damijera da roca „damsjeli razmi“
SemobrZanda, molas danaxvaze krintic ver daZra.
ra unda eTqvaT, is xom wminda yurans kiTxu­lobda.
motriald­nen da wavidnen pirSi Calagamovle­bulebi.
erTi orjer quCaSic gamaCeres, roca moswavleebi­
sgan vbrundebodi: sad iyavi, ratom iyavi, ras aswav­
li, ratom aswavli? araerTxel damabezRes kidec
viRac-viRaceebma, es kaci karg saqmeebs ar akeTebso.
zogs marTla egona, rom amiT karg saqmes emsaxure­
boda da avRaneTis moralur siwmindes icavda. me
ki sul sxva mizani mqonda. Cems xalxs ganaTleba da
108
wera-kiTxvis swavla Wirdeboda. es yvelas esmoda,
magram SiSiT sakuTar Tavsac ver umxelda. mec meSi­
noda, Zalian meSinoda, magram ar gavCerebulvar.
dRemde am saqmes vemsaxurebi. orasamde enis kursi
maqvs dawerili sxvadasxva fenis da codnis adamia­
nebisTvis“.
es iyo Talibanebis dros. axla imas mogiyve­
biT, rogoria avRaneTis codnis taZari _ qabulis
saxel­mwifo universiteti dRes.
dacvas dilidan SevuTanxmdi, TqvenTvis ukve
kargad cnobili Cemi TanamSromeli daxunda da
misi TanaSemwe manqanaSi Cavisvi da gadazidvebis
Temisadmi miZRvnil bolo sesiaze dasaswrebad
gaveSure. Cemda bedad universiteti qabulis cen­
tris gadakveTazea da mixaroda, rom rogorc iqna
qabulis centrisa da „qaTmis quCis“ daTvalierebas
veRirsebodi, magram amas rom vfiqrobdi, zustad
maSin amuSavda manqanaSi racia da mZRols Seatyo­
bines, mTavar moedanze xalxmravali demonstra­
ciaa da SemovliTi gziT wadio. centris monaxule­
ba CaiSa­
la. isev im nacnobi gziT wavediT mTebis
gaswv­riv, TvaldaxuWuli rom vcnob _ mtvriansa da
gapar­taxebuls.
ferdobebze sokoebiviT Sefenilan talaxiT na­
Seni baniani qoxebi. maT Soris viris biliki da viwro
maRalsafexurebiani qvis kibeebia. zeda saxle­
bamde
kibec ar midis, iq marto fexiT an viriT Tu axval.
_ normalur qveynebSi, aseT adgilebSi milio­
nerebi cxovroben, CvenTan _ yvelaze upovrebi da
Ratakebi _ meubneba daxunda, romelic unda aRiniS­
nos, rom SesaniSnavi gidi aRmoCnda. mTeli gza qa­
bu­
lis Zveli da axali arqiteqturis, mSeneblobis,
109
infrastruqturisa da ganaSenianebis Sesaxem miyve­
boda _ ra rodis aSenda, mere rodis daangries da
a.S. _ am ubnebSi arc wyalia, arc gza da ra Tqma
unda, sinaTlec grafikiT aqvT. kanalizacias rac
Seexeba, es mTeli qabulis aqilevsis quslia _ meub­
neba daxunda.
_ mere amxela saerTaSoriso daxmareba sad midis,
wylis da kanalizaciis ambavi rom ver mogigvare­
biaT qveyanaSi? _ ise aRvSfoTdi, viTom 90-ianebSi
saqarTveloSi sul gaCaxCaxebul da Tbil binebSi
vcxovrobdiT.
_ ra, ar ici? ra Tqma unda viRac-viRaceebis
jibeebSi? TqvenTan ra, sxvanairadaa? _ Semomibruna
kiTxva.
_ CvenTan gzebi jer komunistebma aSenes da
angries, mere, komunistebis aSenebul-dangreuli
demokratebma ayares, magaTi dagebulis dedac va­
tireTo. vardebis revoluciasTan erTad mTel
qveyanaSi gzebis ngrevisa da mSeneblobis axali
bumi daiwyo. mTavrobas rom kiTxo, mTeli saer­
TaSoriso daxmareba im gzebis aSenebaSi daixarja,
ara aeroportic aaSenes axali, arauSavs iseTi, qari
da wvimis dros saxuravi rom ar Zvrebodes. imden­
jer gadaZvra saxuravi, rom qarTvelebma Tavis
aeroports siyvaruliT „kabrioleti“ daarqves.
_ daxunda icinis _ kidev Sadrevnebi gvaqvs uTva­
lavi, erT sul mosaxleze TiTo Sadrevani mainc
modis, aseve kosmetikuri SuSis xidebi. erTxel
samTavrobo televiziTac ki ixumres, imdeni xidebi
avaSeneT, mdinareebis damateba dagWirdebao. mok­
led, didi aRmSeneblobisa da restavraciis epoqa
dagvidga. jer-jerobiT aravin afeTqebs.
110
_ aba kmayofilebi xarT mTavrobiT?
_ ras ambob, TvalSi rom Cagvivardes mTeli
nacmoZraoba erTad, TiTis amomsmeli aravinaa.
_ eg rogor? ras niSnavs TiTis amomsmeli...
_ zustad imas, rasac vambob, Cemi prezidenti
Cemi Tvalis Cinia _ kidev ufro gavurTule da Tan
iseTi damajereblobiT, rom kinaRam Tavadac davi­
jere _ Sen is miTxari, ra Rirs am ubanSi saxli?
_ Zalian iafia da mainc aravin yidulobs. aq
iZulebiT cxovrobs is, visac gadasaxadebis gadax­
da ar SeuZlia da lukmapuri enatreba.
_ Zalian lamazi da egzotikuri kia da... aq
didi siamovnebiT vicxovrebdi. buxaras hgavs. erTi
oci-ocdaaTi wlis Semdeg, es ubani yvelaze sas­
urveli sacxovrebeli adgili gaxdeba qabulSi, in­
Salah! _ waviocnebe me _ Wkviani kaci dRes fuls aq
daabandebda.
daxundas ecineba Cems Sorsmimaval avRanur geg­
mebze, vatyob arc imis imedi aqvs, rom avRaneTSi 30
weli omi aRar iqneba da arc am ubnis ayvavebisa da
gabrwyinebis jera maincdamainc.
_ ulamazesi ferdobebia. saerTod, araCveu­
lebrivi reliefi aqvs qabuls, ra guldasawyvetia,
rom ase mouvlelia es qalaqi, arada internetSi
wavi­kiTxe, erT dros mas aziis margalits, Tu vards
eZaxdnen. iqve parkebiT gaSenebuli Zveli qabulis
fotoebic iyo ganTavsebuli da versals Tu vinZors
magonebda, ise iyo dagegmarebuli, _ dananebiT veub­
nebi daxundas.
_ ki, didi qalaqi iyo, roca me Zalian patara
viyavi, aRarc ki maxsovs. axla qalaqi ki ara, mtrvis
budea, xe da buCqi ar darCa mouWreli. jer iyo da
111
rusebTan omis dros gaCexes rac muxa da rcxila
iyo, snaiperebs damiznebaSi uSliada xels, mere
rac rusebs gadaurCaT, Talibanebma gadawves da
gaaCanages, viTom magaTi ar iyo. qars da manqanebs
es mtveri mTel qalaqSi gadaaqvT, amitomaa yve­
laferi, vardebic ki, yavisferi qabulSi: saxlebi,
quCebi, xalxi, mcenareebi, cxovelebi, frinvelebi.
rac ar unda ibano, naxevar saaTSi isev mtvriani da
talaxiani xar. sicocxle mogbezrdeba.
_ kai erTi, arc egrea saqme, naxe ra mzea, ra
haeri, ra silamaze...
_ es bolo ramdenime welia, raRac gzebi daa­
ges, mTavari quCebi moaasfaltes, magram ZiriTadad
isev miwian gzebze davdivarT. Seni Tqmis ar iyos,
am qalaqSi imdeni aRmarTi da daRmarTia, imdeni
misaxvev-­mosaxvevi, magas ra gaasworebs, amas Zalian
didi xnis mSvidoba da fuli Wirdeba.
_ ara, Zalian momwons es ferdobebi, qabuleli
rom viyo, aq vicxovrebdi. Tan, albaT, SedarebiT
usafr­Txo adgilicaa, am simaRleze vin amova Tavis
asafeTqeblad? _ viTom waviRadave.
_ ras ambob, teroristebi pirvelad swored
mTis dasaxlebebs uteven. jer es erTi, Ratakebis
qoxebia da advili dasapyrobia, mere mTa da ferdobi
strategiul adgilad iTvleba, iqidan yvelafris
advilad gakontroleba SeiZleba. ase rom, namd­
vilad ar girCev aq cxovrebas _ ecineba daxun­das
da bronirebuli lendkruizeris mZRols Tvals
ukravs, me ki lamaz ferdobze cxovrebis yvela
Sanss mispobs. samagierod, Cems mxarezea daxundas
asistenti jamSidi. is meTanxmeba, rom ferdobi
Zalian lamazia da sacxovrebladac saamuri.
112
_ iq yovelTvis sufTa haeria da Sen warmoid­
gine, iqauri mtveric ki SedarebiT nakleb mavnebe­
lia janmrTelobisTvis, _ acxadebs jamSidi.
_ movediT! gaige erTi, Tu SegviSveben terito­
riaze manqaniT _ uTxra mZRolma daxundas.
universitetis rkinis alayafs or mxaresa aqvs
Sesasvleli. erTi gogonebisTvisaa, meore _ biWebis­
Tvis. Sesvlisas gogoebsac Cxreken da biWebsac. gamo­
svla Tavisufalia, romeli gasasvlelidanac gin­
da,
gadi. Cven manqanas ezoSi Sesvlis neba darTes.
universitets uSvelebeli teritoria aqvs
dakavebuli. saswavlo korpusebi xSir, maradmwvane
wiwvovan da foTlovan tyeparkSia gabneuli. parkSi
sabWoTa reJimis droindeli Zveli, ukve ayrili
asfaltis mixveul-moxveuli samanqano gzebi da
mTlianad dangreuli trotuarebia SemorCenili.
siRrmeSi daJanguli rkinis skamebi da magidebic
mosCans. saswavlo korpusebi mTavar gzas Sedare­
biT ukeT movlili moasfaltebuli mokle gze­
biT ukavSirdeba. parki Zvelia da „xelTuqmneli“,
Tumca, qalaqis mtverisa da WuWyis Semotevebisgan
isic sul gacrecil-gayavisferebulia. parki ukac­
rielia. saqmiani studentebi an SenobebSi arian,
an WianWvelebiviT daqrian korpusidan korpusSi,
gasasvlelisken da piriqiT. etyoba am parks erT
dros kargad uvlidnen, namdvilad etyoba Zveli
didebis kvali. yofili ganaSenianebis konturebi
Cans, magram yvelaferi aburdul-daburduli da
gavelurebulia. adamianis mzrunvelobis kvali ar
atyvia da mainc lamazia. amis aRdgenasac ramdeni­
me wlis mSvidoba da keTili neba Wirdeba, meti
araferi.
113
biznesisa da ekonomikis fakultetisken mima­
vali gza xeivanSi gadis. rodis daarsda Tqveni
universiteti meTqi vkiTxe daxundas da 1320-Si
Tu 30-Si ar maxsovso, miTxra. axla avRaneTSi 1390
welia. mokled, daaxloebiT Cveni universitetis
xnisaa, magram Cvenisgan imiT gansxvavdeba, rom es
namdvili sauniversiteto qalaqia. yvela korpusi
erT teritoriazea Tavisi biblioTekebiT, sameur­
neo wertilebiT, administraciiTa da studenturi
klubiT. ise momewona iqauri garemo, SenobaSi Sesv­
lac aRar mindoda. magram gamaxsenda, rom sul sxva
saqmisTvis viyavi mosuli da fexis TreviT avyevi
daxundas ekonomikis fakultetis mesame sarTulze,
sadac 80-mde studenti da biznesmeni gadazidvisa
da transportirebis sakiTxebze bolo seminars
esw­reboda.
auditoriis pirvel mwkrivSi mxolod mamakacebi
isxdnen. gogonebi calke rigSi da mesame, meoTxe
mwkrividan. daxunda da jamSidi bolo, weriT samu­
Saos atarebdnen da mwkrivebs Soris dinjad midimodiodnen, studentebs kiTxvebze pasuxobdnen da
rCevebs aZlevdnen. me maT kudSi davsdevdi da stu­
dentebs suraTebs vuRebdi. Sesvenebaze daxundam
gogonebTan mimiyvana. mcire interviuebi Caviwere.
saqmiani kiTxvebis dasmisas daZabulobas vatyobdi.
roca vkiTxe, rogor SeafasebdiT am trenings meT­
qi, zrdilobianad mipasuxes, Zalian sasargeblo da
saintereso iyoo. mere kiTxva Semomibrunes
_ me mainteresebs, Tqven TviTon rogor Segva­
fasebdiT? _ mommarTa vardisferTavsafrianma,
mwvane­Tvaleba, Zalian mkrTalsaxianma da Camoqnil
nakvTebianma gogonam.
114
_ me ra vici aba, Cemi SefasebiT Tqven msoflioSi
yvelaze lamazi gogonebi xarT, danarCens eseni Sea­
faseben _ daxundasken gaviSvire xeli.
_ didi madloba, Tqvenc lamazi brZandebiT da
Zalian keTili _ masiamovnes pasuxad.
_ amaTTvis es yvelaze sasurveli Sefasebaa,
yvelaze metad amis gagoneba uxariaT, _ aRniSna
daxundam da TvaliT maniSna, wavediT, Seni Tavisu­
flebis limiti amoiwurao.
_ gogoebs suraTi unda gadavuRo, _ drois
gawelvas Sevecade.
_ baRSi gadauRe _ miTxra jamSidma da Sevatyve,
ukve cotas nerviulobda.
gogonebs Cqar-Cqara gadavuRe suraTi korpusis
win, mere baRSic da sul kuntruS-kuntruSiT ga­
maqcunes Cemi „bronirebuli“ manqanisaken. avRanel
mZRols ecineboda Cems fexis aTrevaze, magram
didi survilis miuxedavad, damxmareboda, vera­
fers gaxda, isic SezRudvebis marwuxebSi ixrCo­
boda. samagierod, ocnebasac rom ver gavbedavdi,
iseTi saswauli Caidina Cemi xaTriT _ ukan, „baronSi“
swored im mTiani dasaxlebis oRro-CoRroebiT da
aRmarT-daRmarTebiT wamogviyvana. manqana nela
moZraobda moxreSil, viwro gzebze, zog adgilas
lamis gvedzec ki gadawva, RvediT viyavi dabmuli
da saxelurs vekidebodi, mainc yvelafris gadaRe­
bas vaxerxebdi, saxlebis, virebis, maTi CamoZonZili
patronebis, turtliani, mxiaruli bavSvebis, rom­
lebic ukan mogvsdevdnen da mgoni, dagvcinodnen
kidec. es iyo Cemi yvelaze STambeWdavi eqskursia
qabulSi. rasac Tvali miswvda, yvela kuTxe-kunWuli
davaTvaliere.
115
davyureb surias ubnis suraTebs da Zalianac
momwons, rom civilizacias aq jer Tavisi natifi
fexiT ar Semoubijebia. es talaxiT naSeni qoxebi,
mtvriani misaxvev-mosaxvevbi, kbilebCamsxvreuli ma­
Rali kibeebi da sarevelamokidebuli banebi jer
kidev xelTuqmnelad inaxaven avRaneTis unikalur
istoriul informacias. im simaRlidan ki, iqaur
mosaxleebs, xelis gulze udevT mTeli qabuli
Tavi­si yoveldRiuri yofiTa da jaxiriT, demonst­
raciebiT, dResaswaulebiT, kataklizmebiTa da
te­
roristuli aqtebiT. aqedan yvelaferi maTema­
tikuri sizustiT izomeba da iwoneba. vfiqrob, swo­
red aq iqmneba yvelaze utyuari matiane, romelsac
vercerTi medrove istorikosis mier SeTiTxnili
qronikebi ver Seedreba.
116
Tavi 16
modiT, cota xani aRar viwuwuneb, rom „cixesa
vzi da vstiri Tqo“.
iseT dReSi var, aRar vici ra davwero, riT
dagainteresoT. arsad davdivar, ufro sworad _
arsad miSveben. es supermarketebi: „fainesti“ da
„Ciano“ yelSi amomivida. Tumca erTxel, imis gamo,
rom viRacam fainestSi Tavi aifeTqa da aTobiT
udanaSaulo ucxoeli da avRaneli ukan gaiyolia,
sursaTis sayidlad fainestis qselis sxva super­
marketSi wagviyvanes da roca iqidan datvirTuli
ukana kariT gamovdiodi, davinaxe, rom Cems Tvalwin
maRali, xrioki mTa aRmarTuliyo, Tavze gvirgvinad
diadi cixe-galavani edo. monusxuli Sevyurebdi am
uZvelesi arqiteqturis Sedevrs da adgilidan ver
viZvrodi. ai isic, qabulis uZvirfasesi margaliti
„balahesari“ (maRali cixe-simagre/galavani) _ verc
gauTavebelma avRanurma omebma da verc JamTa svlam
veraferi rom ver daaklo. jvris monasteriviT
mTidan amozrdili gegoneba, ise erwymis garemos.
_ es ra aris? _ vekiTxebi avRanel mZRols?
_ ra?
_ ra da es _ mTisken viSver xels
_ ho, es RirsSesaniSnaobaa, cixea.
_ magas mec vxvdebi, ra hqvia?
_ ra qvia? _ ekiTxeba mZRoli Suters, erTxans
ibWes da mere ase mipasuxes _ ise ubralod cixea, ra!
117
_ kargi, gasagebia _ manqanaSi vjdebi da vidre
Cemi ucnobi „RirsSesaniSnaoba“ TvalTaxedvidan ar
qreba, win ver viyurebi.
meorejer fainestSi aRar movxvedrilvar da im
cixisTvisac aRarasodes momikravs Tvali. iseTi STa­
beWdileba mrCeba, TiTqos drois manqaniT rusTavelis
nakvalevze davdiodi da gangebam qajeTis cixesTan
mimi­yvana, raTa sakuTari TvaliT menaxa, sad iyo nestan-darejani datyvevebuli. zmanebasaviT gamomecxada
„balahesari“ da mas mere Tavisi Tavis kidev erTxel
naxvis Rirsi aRar gamxada.
guSin erTma Cemma avRanelma TanamSromelma
Zveli qabulis suraTebi dado feisbuqze. qabuli
_ aRmosavleTis baRnari da gaSlili vardi. ai, ase
aRweren mogzaurebi ormociode wlis winandel
qabuls.
vina Tqva, avRanelebs yvelaze kargad omi exer­
xe­baTo? amaT aRmSeneblobis xelovnebac ise hqoniaT
daxvewili, rogorc omisa. Tu arada is cixesimagre,
xom mxolod suraTze ki ara, sakuTari TvaliTac
vnaxe. ubralod, am qveynis cxovreba ise aewyo, rom
ngreva ufro xSirad uwevT, vidre Seneba. xangrZ­
livma ngrevam Senebis saidumloebebic SeiZleba
nangrevebSi Caiyolos da daviwyebas misces. amisi
niSnebi ukve mravladaa qabulSi. avRanuri sisadave
indurma, pakistanurma da iranulma zizil-pipilom
daCagra. arcerTs arafers verCi, magram yvelaferi
xom Tavis adgilzea lamazi: induri _ indoeTSi,
pakistanuri _ pakistanSi da sparsuli _ iranSi.
avRaneTsac udavod Tavisi avRanuri elferi ufro
daSvendeboda.
namdvilad ar vici saqarTvelos istoriidan
ras Sevadaro, romel toms, magram hotakebis gvari
118
avRaneTSi Turme quCis tomis did momTabarul da
imperiul ambebs ukavSirdeba. es gvari me-14 sauku­
neSi, Turme, mTel avRaneTs da naxevar irans mar­
Tavda. ismail hotaki dRes am gvaris albaT erTad­
erTi ukanaskneli tipuri warmomadgenelia: maRali,
axovani, farTe, gaSlili mxrebiT, gruza xuWuWa
Savi TmiTa da kupriviT Savi TvalebiT. qarTuli
Tqmulebebidan arsena marabdels Camohgavs yvela­
friT, qceva da mixra-moxrac iseTi aqvs. me rom
mkiTxoT, avRaneTi rogoriao, albaT, pirvelad
Tvalwin ismaili damidgeba da daufiqreblad gipa­
suxebT ai, zustad aseTi Tqo. ismaili sul iRimis
da yvelas exmareba. Cvens proeqtSi mas TanamSrom­
lebis transportireba da mogzauroba abaria. pir­
veli is Semxvda aeroportSi da albaT, imitomacaa,
rom sxva avRaneTSi mogzauri mwerlebisgan gansxva­
vebiT, am qveynis mimarT pirvelive dRidan ufro
amaRlebuli da optimisturi ganwyoba Semeqmna.
Tavidanve registriT maRal tonalobaSi daviwye
wera da roca minori Semomitevs xolme, isev ismails
warmovidgen da yvelaferi Tavis kalapotSi dgeba.
_ me puStuni var, Cveni gvaris xalxs Rrma war­
sulSi „voTxils“ eZaxdnen, rac voTxeTis Svilebs
niSnavs. babuaCems oTxi coli hyavda, mamaCemsac
oTxi, Cems Zmebs sam-sami. ojaxSi marto me myavs
erTi coli da sami Svili (ityueba, radgan greisim
miTxra ismaili quCia da 10 Svili hyavso. rac Se­
exeba quCis tomis warmomadgenlobas, ar moutyue­
bia, radgan araerTxel miTxra didi siamayisa da
upi­
ratesobis grZnobiT, quCi var da aba es puS­
tunebi vin arian, quCebi ar iyvnen Tavidano?).
ismailma zedmiwevniT icis avRaneTis istoria da
piradad me, masTan SekamaTebas ver vbedav. imdenad
119
kargad icis, rom isic ki axsena, rogor SemoiWrnen
pirveli qarTvelebi brZoliT CrdiloeT avRaneTSi
da CarCnen kidec iq da gaavRaneldnen.
_ quCis soflebs „voTxils“ eZaxian da saSiS
xalxad miiCneven. TalibTa razmebis umravlesobac
TiTqmis sul voTxilebisgan Sedgeba. quCi moZrav
toms niSnavs (Cveneburad _ momTabareebi). quCis
mxedrebs buskaSSi badali ara hyavT. am sportSi
Cveni cxenebic saukeTesoebi arian.
_ buskaSi cxenburTia?
_ buskaSi _ „bus kaSin“ cxeniT daWeras niSnavs.
mxedarma mowinaaRmdeges gatacebuli dakluli xbo
unda waarTvas, vinc sabolood moipovebs xbos,
gamarjvebuli isaa. buskaSSi sisxliani da daundo­
beli TamaSia wesebis gareSe _ Tavi moikali da xbo
waarTvi Sens mowinaaRmdeges. gmarjvebulebs ar
asamarTleben!
_ omi yofila aba buskaSi, avRaneTSi arc frane­
biT srbolas aqvs wesebi. iqac sicoxlis fasad
ujdeba moTamaSeems franis Camogdeba da mopoveba.
didi uweso xalxi xarT, rogorc vxvdebi! _ vexum­
rebi ismails.
_ ase gamodis, amitomac dRes buskaSs avRanele­
bis garda aRaravin TamaSobs, Tan xboc cxvariT
Seicvala. adre cxvari gaWirvebisa iyo, Tavmoyvare
vaJkacebi mxolod mozrdili xboTi TamaSobdnen, es
ufro Znelic iyo da ufro Zviric! _ mowyeniT am­
bobs ismaili da dumdeba. mere Zalian dabal xmaze
iwyebs burtyuns, TiTqos, TavisTvis, magram mTeli
qveyniere­bis gasagonad:
_ aq verasdros gaigeben, ra aris demokratia.
Cveni kultura da WeSmariteba aris islami. islami
120
aris kanoni, demokratia da yvelaferi, rac ki kaco­
briobis azrovnebiT Seqmnila. islami aris udidesi
Sveba da Tavisufleba... qalis uflebebi irRvevao
avRaneTSi. ras niSnavs irRveva, Cven varRvevT qa­
lis uflebebs? Cven, romlebic zed davkankalebT
Cvens qalebs, dRes da Rames vasworebT muSaobaSi,
rom maT xeli ar gaanZrion? Cven, romlebic erTi
wuTiTac ar vtovebT Cvens qalebs uyuradRebod da
arasdros vtovebT marto bedis anabara?
_ ras ambob, ismail avRanel qalebze lapara­
kob, Tu yurs damaklda da meCveneba?
_ qali CemTvis yvelaferia, deda, meuRle, mego­
bari, sayvareli, Svili, samSoblo, avRanurSi yve­
laferi qalis saxels ukavSirdeba... _ ise gaubera
ismailma, ase megona qarTul sadRegrZelos svamda.
_ aba burka me movigone. moaruli cixesaviT rom
CamoafxateT Tqvens ulamazes qalebs Tavze, ego­
isto avRanelebo! _ msubuqad vexumrebi mZvinvare
hotakis STamomavals.
_ mere vin giTxra, rom burka avRanuria, viRac
erTma sulelma Semoitana iranidan, meore sulelma
Tavis cols daaxura, aqaoda Txa Txaze naklebio
da ase wavida da wavida... me Cemi colisTvis bur­
ka aras­
dros SemiTavazebia. Sen warmoidgine, zog
qalsac moswons burka da siamonebiT malavs Tavis
gare­gnobas.
_ raRac Zalian susti meCveneba es Seni argumen­
tebi burkasTan dakavSirebiT.
_ imaze ras ityvi, Cemi colisTvis 6-7 metri
Zvirfasi sakabes yidva rom miwevs weliwadSi as­
jer. Sens kabaze ramdeni metri naWeri midis _
samocdaaTi santimetri?
121
_ ori metri
_ xedav? ra Zviri gvijdeba Cveni qalebis Semo­
sva? sandlebis raodenobas xom verc daiTvli... Cems
qveyanaSi kacebi qals gulgrilad ver uyureben Tu
is martoa an „SiSveli“ (e.i. uTavSalod). mag­ram Tu
kacs manqanaSi kldemamosili qali uzis, wesierad
Cacmuli da napatronebi, mas policia ar gaaCe­rebs,
radgan aseTi qalis gverdze mjdomi mama­
kaci pa­
tivcemuli, patiosani da saqmiani kacia, misTvis
yvela gza Tavisufalia. magram, Tu magaliTad,
Sennairi qali Caisva manqanaSi (isev daukre­
favSi
gaubera ismailma), rogorc unda imarTlos Tavi,
veravis daajerebs, rom sadRac dros gasatareb­
lad da samamaZaRlod ar midis, ojaxis siwmindes
ar Ralatobs.
_ sacodavi ismaili... ra dReSi yofilxar, ese
igi Cemnairi Cacmulobis gamo, miuxedavad imisa,
rom koWebamde kaba macvia da Tavsaburavic maxu­
ravs, SeiZleba gagaCeron da amoraluri saqcielis
gamo dagapatimron an dagajarimon kidec? ra saco­
davebi yofilxarT Cvens xelSi!.. Tan, Svilebic mgo­
ni gogoebi gyavs ara?
_ ara, biWic myavs, magram gogoebze vgiJdebi,
biWi dedisaa _ (me mgoni es ismaili qarTvelma
kacebma gawrTvnes da moTminebis gamosacdelad me
Semomigzavnes) _ kargi patroni rom ara gyavT, imi­
tomac dadixarT javSan-JiletebiT da dajavSnuli
jipebiT. aba burka Caicvi, Tu gagces vinmem xma? _
xarxarebs ismaili.
mokled, vercerT kiTxvaze seriozuli pasuxi
ver miviRe da swored es ufro momwons, rad­
gan mtki­
ced mjera, rom ismailisTvis, romelic
122
ukve aTeuli welia, rac saerTaSoriso proeqtebs
emsa­
xureba, mTavari mainc uzenaesi Tavisuflebaa
demokratiisa da komunizmis Senakadebis gareSe,
Tavisufleba, romelic Tavis islamSi udevs da misiT
sazrdoobs.
_ quCi qariviT Tavisufalia. avRaneTis miwa
misTvis sakuTari xeliT naqargi mfrinavi xaliCaa,
mTebidan monaberi qari _ saWe. quCi Zalian gone­
bamaxvili da moxerxebulia, avRaneTSi mas yvelaze
meti fuli aqvs naSovni, magram ubralo cxovreba
uyvars qariviT... dro garbis, dros ver daakaveb,
amisi gveSinia da amitom ise ar vcxovrobT, ro­
gorc unda vicxovroT _ filosofosobas ar iSlis
ismaili _ an rogorc gvinda, rom vicxovroT. daun­
dobeli dro sisuleleebs gvakeTebinebs imisTvis,
rom qoneba davagrovoT da „kargad“ vicxovroT.
„azizi“ bankis mflobeli Cemi alali biZaSvilia.
navTobze gamdidrda, didi fuli iSovna, maram amis
fasad ori Svili moukles, erTi mostaces da sanam
milionebi ar gadaixada, ar daubrunes...
ismailis ojaxi oTxmoci wevrisgan Sedgba. yvela
erT ubanSi cxovrobs. yvelas sakuTari saxli aqvs.
sul cxra saxli. aqedan erTi saerToa, sastumro-sasadilo. am saxlSi yovel saRamos ikribebian
da erTad svamen Cais. ismailis TqmiT, amas imitom
akeTeben, rom dedam yvela Svili yoveldRe erTad
moisiyvarulos, rom naxos, ra erTiani da Zlieri
ojaxi aqvs, rom bednierma yovel Rame mSvidad
daiZinos.
_ es Cveni umcrosi dedaa, axla CemTan cxovrobs.
mamaCemi ramdenime wlis win gardaicvala. yoveldRe
rom ar naxos Svilebi, dardiT esec mokvdeba. Cvenc
123
vusrulebT am patara kaprizs, ra vqnaT, xom gvinda
rom didxans icocxlos _ ambobs ismaili.
ara genacvale, es raRac sul sxva avRanuri
zRapridanaa. Torem, rasac me vkiTxulob doku­
mentur da mxatvrul literaturas avRaneTze da
rasac me vuyureb SeuiaraRebeli TvaliT, es sul
sxva realobaa. Tumca erTi wuTiTac ar minda
ifiqroT, rom ismailis naubarSi eWvi mepareba.
savse­biT SesaZ­lebelia, rom es misi „quCuri“ samyaro
_ hotakebiT dasaxlebuli cxrasaxliani klaniT,
marTla is sasurveli avRaneTia, romelic mxolod
ismailis ganzomilebaSi arsebobs.
zustad aseTivea quCis xalxis xaliCac. araf­
riT hgavs tradiciul, saqveynod cnobil avRanur
xeliT naqsov xaliCas. is bevrad ufro martivi da
mimzidvelia, ufro adamianuri da mosaxerxebeli.
quCis xaliCa mis xalxTan erTad damogzaurobs da
Tanabrad inawilebs misi xalxis bedsac da ubedoba­
sac. quCis xaliCaze, rogorc muxis merqanze aRbeW­
dilia mTeli misi modgmis matiane, amitom maTze
koleqcionerebi da turistebi gansakuTrebiT
nadi­roben, Tumca, heratis xaliCas win mainc vera­
feri daugdeba, is mefeTa rCeulia da quCis xaliCas
zemodan dahyurebs.
imden saSinelebas vkiTxulob avRaneli qale­
bis gausaZlis mdgomareobaze, gansakuTrebiT Rrma
provinciebSi, rom „droni-ji“-ze gamoqveynebuli
lidi „18 wlis gogonas sami dRis ganmavlobaSi aupa­
tiurebdnen, mere ki cocxlad dawva scades“, avRa­
nuri sinamdvilidan megona da sxapa-sxupiT Cavi­
kiTxe: „ukrainaSi, kievTan axlomdebare nikolaevis
raionSi saSineli danaSauli moxda. sami axalgazrda
124
mamakaci 18 wlis gogonas Caketil binaSi sami dRis
ganmavlobaSi rigrigobiT aupatiurebda, mere ki,
kvalis dafarvis mizniT, gogonas xel-fexi Seukres,
piri aukres da erT-erT mitovebul mSeneblobaze
misi cocxlad dawva scades. umZimes mdgomareobaSi
myofi 18 wlis gogo saavadmyofoSia moTavsebuli
da eqimebi misi gadarCenis pirobas jer ver iZlevian“.
am istoriis yvelaze aRmaSfoTebeli detali,
rasakvirvelia, danaSaulis formis Semdeg, is gax­
lavT, rom sami eWvmitanilidan, romlebic poli­
ciam daakava, ori gaaTavisufles. maSinve gaCnda
xmebi, rom gaTavisuflebulebi maRalCinosnebis
Svilebi arian, rac dadasturda kidec: erT-erTi
gaTavisuflebuli eWvmitanili elenackis, raionuli
administaciis yofili xelmZRvanelis Svilia, me­
ore ki _ nikolaevis, centraluri raionis yofili
prokuroris“. (23:53 13.03.2012)
Turme ukraina yofila, warmogidgeniaT, civi­
lizebuli ukraina, demokratiis Suquras pretenzia
rom hqonda. hoda amazea naTqvami, saxelis gatexas
Tavis gatexa jobiao... yvela afeTqebis, yelis
gamoWris da gaupatiurebis (patara biWebisac)
buded upirvelesad avRaneTs warmoidgenen xolme.
sakuTar cixeebSi da provinciebSi SevixedoT is
droa. aSS-ze aRarafers vambob, iq demokratiisa da
kanonis saxeliT sruli „praizvoli“ xdeba.
Cemi filipineli TanamSromeli greis martines
buenkamino ufro STambeWdav ambebs miyveba avRa­
nuri realobidan. erT-erTi, romelsac axla giam­
bobT, yandaRaris provinciis erT sofelSi moxda.
greis martines buenkamino: „erT mSvenier dRes
Cemi avRaneli kolega ofisSi Zalze aRelvebuli da
125
aRSfoTebuli Semovida. ra dagemarTa am mSvenier
mzian dRes-meTqi vkiTxe da man aseTi saocari am­
bavi mogviyva: quCaSi taqss velodebodi, roca erTi
kaci momiaxlovda da mkiTxa, vinme advokats xom ar
icnobTo. vkiTxe, rad ginda advokatimeTqi. Cemi
umcrosi da, fatima minda qmars gavaSoroo _ mipa­
suxa. fatima savadmyofoSi wevs, ukanasknel dReSi,
radgan qmarma nazirma sasikvdilod scemao. naziri
da fatima mas Semdeg rac mTeli dRe xils krefdnen
bazarze gasayidad, baRCidan saxlSi brundebod­
nen. naziri virs mierekeboda, mxarze tomaraakide­
buli fatima ki qmars ukan misdevda. aRmarze virma
tvirTi ver zida da muxlebze CaiCoqa. nazirma virs
bargi Camoxsna da fatimas ahkida. fatima iqve dae­
ca, gamxecebulma nazirma ki, es ra arafris maqnisi
coli Semxvdao, fatima cemiT kinaRam miasikvdila.
_ wavides da ismails mouyves es ambavi, imas
eyoleba magari advokatebi, _ ganrisxebuli veub­
nebi greisis, is ki verafriT xvdeba, ra SuaSia aq
ismaili.
dRes me, vesna da sami axalgazrda avRaneli
qali erTad vsadilobT. vesna bosnielia, ukve xuTi
welia qabulSi muSaobs saerTaSoriso proeqtebSi
da sakmaod kargad icnobs avRanur yofas. amis gamo
Zalian advilad Sedis kontaqtSi avRanelebTan.
misgan gansxvavebiT me „barons“ iqiT faqtobrivad
fexi ar gamidgams, wignebSi rasac vkiTxulob, etyoba
sakmarisi ara aris da iseT sulelur kiTxvebs vsvam
xolme, Tavadac mrcxvenia. magram samagierod, rac
ufro met sulelur kiTxvas vsvam, miT ufro mets
da ufro dawvrilebiT vigeb realur avRanur Tana­
medrove yofasa da ganwyobaze.
126
wignebi, romlebic aq wamosvlamde wavikiTxe
da mere „baronSi“ yofnisas iseTi „saSinelebebi­
Taa“ savse, normaluri fsiqikis kacs avRaneTi unda
gezizRebodes da RmerTs madlobas swiravde, rom
„baronSi“ zixar da amerikis mTavroba zrunavs
Sens usafrTxoebaze. ara, mTlad egre rom ar aris
saqme, amas ki vxvdebi, magram jer „patara var“
da imas unda davujero, rasac haled hoseini da
sxva avRaneli mwerlebi yvebian. maTi naambobidan
gamomdi­nare, es erT dros diadi eri, gamo­rCeuli
aRmosavluri kulturiTa da wes-CveulebebiT, aseve,
ganaTlebisken swrafviT, dRes maniakebis, sadis­
tebis, gaunaTlebeli fanatikosebis, inteleqtu­
aluri konformistebisa da korufcionerebis xro­
vad gadaqceula.
ra vqna, rom ver vijereb! anda rogor davije­
ro, roca Cemi tkbilmoubari sparsulis maswavleb­
lis mwvane TvalebSi usazRvro sibrZnesa da sikeTes
vkiTxulob, roca axmad zias xumrobebze vbJirdebi
da nabilas Tvalebis JuJunze isterika memarTeba?
emigrantebi imis gamo, rom emigrantebi arian,
Tavisi devnilobisa da iZulebiTi gadasaxlebis
gamo adanaSauleben maTac, vis gamoc imyofebian
devnilobaSi da maTac, vinc samSobloSi darCa, an
maTsaviT gaqceva ver moaxerxa. yvela damnaSavea
maT winaSe. iseT tragikuli aqciebis CatarebaSi,
rogoric iyo, magaliTad, fexburTis moedanze
taimsa da taims Soris Sesvenebebze sadamsjelo
operaciebis _ sajaro Caqolva, daxvreta, CamoxCoba
da a.S., isini jalaTebTan erTad gulis siRrmeSi
msxverplsac adanaSauleben, radgan am ukanasknelT
„traki ar eyoT“ , raTa qveyana daelagebinaT da maT­
Tvis ukan dasabrunebeli niadagi moemzadebinaT.
127
ase gvadanaSauleben dRemde gasabWoebas gaq­
ceuli qarTveli emigrantebi da aq darCenilebs _
komunistebs, an ukeTes SemTxvevaSi, sabWoTa men­
talitetis matarebel, gadagvarebul qarTvelebs
gveZaxian, romlebmac sabWoTa kavSiris damxobis da
maTTvis ukan dasabrunebisTvis niadagis momzade­
bis sakmarisi neba ar gamoviCineT. mas, vinc so­
cializmis pirobebSi warmatebas miaRwevda, dasav­
leTSi mcxovrebi qarTveli emigrantebi kagebes
agentebad moiazrebdnen. komunistebi emigrantebs
moRa­
lateebs eZaxdnen, Cven, ubralo mokvdav sab­
WoTa kavSirel qarTvelebs gvSurda maTi, vinc
parizSi, londonSi da amerikaSi „moRvaweobda“ da
milionebs „atrialebda“. rogor warmovidgendiT,
rom Cvenebi iq umaRles klass ar warmoadgendnen da
gadareuli ar hyavdaT mTeli dasavleTi samyaro
sakuTari niWi­Ta da gamavlobiT. sapirispiro ambebi
sul axla­xan gavigeT, rkinis farda rom gaixsna da
xalxma raRac-raRaceebi ukeT rom dainaxa...
Cemi indoeli kolega nimai ambobs, rom avRaneTi
uiRblo qveyanaa, mas bedi ar swyalobs, gansakuTre­
biT, mas Semdeg, rac indoeTTan saerTo sazRvari
dakarga, anu mas Semdeg, rac indoeTsa da avRaneTs
Soris pakistani aRmocenda.
Zalian gadavuxvie Temas. arada ra mxiaruli
sakiTxiT daviwye. mokled, raRa gavagrZelo da
me, vesna da „uiRblo qveynis“ sami asuli erTad
mivirTmevdiT avRanur sadils. im dRes sasadiloSi
„lanCze“ wvniani, Semwvari wiwila, wiTeli lobio da
Semwvari kartofili gvqonda, desertad ori banani.
me da vesna qaTams iseTi gancxromiT davewafeT,
gegoneba, isri-mayvalSi yofiliyo Cawyobili.
128
_ ise gemrielad miirTmevT am gafSekil wiwi­
las, mec ki madaze momiyvaneT. _ ambobs uzra da
TeTri xorcis ZiZgnas iwyebs.
_ ho, aman Tu Wama daiwyo, ese igi magari stimuli
migiciaT, _ icinis parastu _ saerTod arafers Wams.
_ ratom? ai, mec vWam da Zalianac momwons, _
laparakSi erTveba rahima.
me da vesnas naxevari ulufa ukve damTavrebuli
gvaqvs. meore naxevars vebrZviT xan TiTebiT, xan
kbilebiT, es wiwila marTlac cota gafSekilia.
es imitom, rom kangaclils wvaven. avRaneTSi gayi­
nul qaTmebs ubralo, muSaTa sasadiloSic ki ar
kadruloben. axlad dakluli da kangaclili unda
iyos, bazarSi nayidi. aq, „baronSi“ gamaxsenda sof­
lis qaTmis didi xnis win miviwyebuli gemo, axal
tye­malTan da RomTan erTad. maxsovs, erT dros, arc
Cen vkadrulobdiT maRaziis ujiSo qaTmebs. magram
es didi xnis win iyo da mas mere imdenma wyalma
Caiara... qveyana win wavida, ganviTarda, sakvebze
moTxovnileba Seicvala... ai, eseni ki jer kidev im
droSi arian CarCenilebi, cocxali produqtebiT
rom ikvebebian da sityva genmodificirebuli ras
niSnavs, jer rom ar gaugiaT. xom atyobT, rogor
CamorCnen civilizebul samyaros?
isev avcdi Temas, mokled, es gogoebi Cvengan
gansxvavebiT Zalian nazad miirTmeven da CurCuliT
elaparakebian erTmaneTs. erTi suli maqvs, vidre
vesna raime yofiT saqmeze Camoudebs saubars, mag­
ram Senc ar momikvde. gasagebicaa, vesnas mobezre­
buli aqvs ukve avRanur yofaze baasi da aviwydeba,
rom me amis meti dRes araferi mainteresebs. uceb,
gaiRo mowyaleba da Cems win mjdom gogonebs hkiTxa,
129
gaTxovilebi Tu xarTo. mesame rom gaTxovili iyo
icoda, radgan mis qorwilSi namyofi iyo. roziam
da parastum erTxmad upasuxes, arao.
_ ese igi samzadisSi xarT?
_ warmoidgineT, arc samzadisSi varT, _ pasu­
xobs lamazi rozia da ocdaTormetive brolis
kbils gvaCvenebs.
maRali „topka“ amiwies, amis xelidan gaSveba ar
iqneboda.
_ marTali miTxariT, marTla Zalian Znelia
biWebisTvis colis moyvana?
Tavidan gakvirvebulebi miyureben, mere xvdebian,
rasac vgulisxmob da is, romelic gaTxovilia,
rahima, mpasuxobs:
_ ho, mTeli xarjebi mamakacis gasawevia: saqor­
wino saCuqrebi, saxli, Casacmel-dasaxuri, qalis
ojaxisaTvis gadasaxdeli Tanxis CaTvliT (5000 do­
lari yofila). qabulSi es tradicia odnav gamar­
tivebulia, magam soflebSi jer kidev myarad aqvs
fexi mokidebuli. am mxriv mamakacebi marTla, Zalian
rTul mdgomareobaSi arian.
axla kidev odnav gadavuxvev am saubridan da
TemasTan dakavSirebiT Cveni minimarketis gamyidve­
lis, abdulas ambavs mogiTxrobT. abdula marketSi
Zvirfasi qvebiTa da nakeTobebiT vaWrobs. vaWrobs
meTqi rom vambob, namdvil vaWrobas vgulisxmob,
sisxlis danTxevamde da sikvdilamde. am saqmis
didostatia da diplomatiis umaRlesi skola Tu
ar gaqvs gavlili, masTan verafers gaxdebi. amitom
uimedod davyureb xolme mis araCveulebriv zur­
muxtebs, romlebic pirdapir panSiridan Camoaqvs da
krintsac ver vZrav, iseT fass adebs. erT dResac
meubneba, Tu myidveli xar, naxevar fasSi waiReo.
130
_ ra moxda, abdul? _ vekiTxebi.
_ qals vniSnav da fulis mogrovebas viwyeb,
Zalian bevri fuli mWirdeba. erT TveSi unda mova­
grovo da erTi Tve keTili abdula viqnebi. xeli­
dan ar gauSvaT es momenti, mere guli dagwydebaT,
icode.
_ va, ra kargia, gilocav abdul, Zalian bednieri
xar?
_ Zalian, erT TveSi niSnoba maqvs da bevri
fuli mWirdeba.
_ mainc ramdeni?
_ Zalian bevri... yvelafers naxevar fasad vyi­
di... midi gamakeTebine biznesi, ar waageb arc Sen da
arc Seni megobrebi.
_ kargi, vetyvi yvelas.
marTlac wavedi da gadaveci TanamSromlebs,
megobrebs, mezoblebs abdulas danabarebi da myid­
velebis jari daiZra „baronis“ minimarketSi abdu­
las Zvirfaseulobebis mosanaxuleblad. zogi yidu­
lobda, zogi evaWreboda (maT Soris mec) da Tqven
warmoidgineT, abdula yvelas uTmobda, saswaul
SeRavaTebze da daTmobaze midioda. minimarketSi
sicil-kiskisisa da usazRvro mxiarulebis xana
dadga. abdulas Zma da ori biZaSvili, romlebic
marketSi masTan erTad muSaobdnen, dascinodnen
abdulas da ambobdnen, sul wavida xelidan, ase Tu
gaagrZela Cvenc gagvakotrebs da im qals Soridan­
ac aravin daanaxebso. abdulac gulianad icinoda,
magram Tavisas ar iSlida da bolos, mosavlis aRe­
bis dro rom dadga, aRmoCnda, rom am erT TveSi
qalis dasaniSni fulic mougrovebia da mTeli
„baronis“ qalebi Tavis samkaulebiT ausxams. esec
131
Seni abdula, „guud job!“ _ iZaxodnen ucxoelebi.
me ki vfiqrob, rom abdula is kacia, romelmac zo­
gierTebisgan gansxvavebiT Zalian kargad icis erTi
ara qarTuli, aramed zodagsakacobrio andaza:
„icinis is, vinc bolos icinis!“
feisbuqSi Cems gverdze erTi „saxaliso“ posti
daido, ufro sworad video masala lidiT: avRaneTSi
qarTvelebma amerikel jariskacs dutu megrelis
leqsi aswavles.
droni.ge; 14:14 27.02.2012 _ socialur qsel „iu­
Tubze“ dRes gamoqveynda video, romelic avRaneT­
Sia gadaRebuli. kadrSi Cans qarTveli da amerikeli
samxedroebi, romlebic javSanmanqanaSi imyofebian.
isini, savaraudod, davalebaze gasvlis brZanebis
molodinSi arian an isveneben. qarTveli jariskacebi
amerikel sazRvao qveiTs qarTulad leqsis war­
moTqmas sTxoven da isic, TiTqmis Seucdomlad,
amerikuli aqcentiT ambobs dutu megrelis cno­
bili leqsis pirvel strofs, Semdeg ki ramdenime,
kerZo saubarSi popularul qarTul frazasac ur­
Tavs da videorgolis originalSi iyenebs aranor­
matiul leqsikas. kadrebi portalma geoarmy.ge-m
moipova.
(viTom saamayoa es?)
axla SegviZlia davubrundeT qorwinebis sirTu­
leebTan dakavSirebiT dawyebul Cvens dialogs.
_ ese igi colis moyvana Zviri ujdebaT?
_ ho, Tan gagigiaT albaT, avRaneli qmrebi
Zalian mzrunvelebi arian...
_ yvelaferi yvelaferi da es ki marTla pirve­
lad mesmis. ai sapirispiro ki _ randenjerac ginda,
_ gulwrfelad da daufiqreblad wamovayrantale,
132
Tan Tvalwin greisis monaTxrobi medga, fatimasa
da misi nadiri qmris, naziris Sesaxeb.
_ mere ar aris swori, gimeorebT, avRanelebi
Zalian mzrunveli qmrebi arian, maT yvelaferi
zedmiwevniT aqvT gaTvaliswinebuli (axla ismai­
lis sityvebi gamaxsenda, xelis gulze vatareb Cem
colso). colis survili avRaneli qmrisTvis wmi­
daa da aucileblad unda aasrulos (gaige axla,
vinaa marTali ismaili da es gogo, Tu avRaneTze
dawerili bestelerebis avtorebi). bevri ram, rac
avRanur adaT-wesebs miekuTvneba, saerTod ar aris
asaxuli islamis religiaSi. es qveynis kulturuli
memkvidreobaa da xSirad imas, rasac islami ar gva­
swavlis, ucodinarni musulmanTa religiur kano­
nebs miaweren.
_ islams rom yvela musulmani bolomde mis­
devdes, mTel Cvens samyaroSi idealuri mSvidoba
da Tavisufleba daisadgurebda, _ xazgasmiT ambobs
rahima, radgan Cems TvalebSi eWvsa da undobleobas
xedavs.
_ magram Sens qmars xom aqvs ufleba, meore da
meoTxe colic moiyvanos?
_ ho, magram mxolod Tanaswori uflebebiT! _
amayad acxadebs igi da misi ori gauTxovari megoba­
ric morCilad eTanxmeba. CemTvis amaTi ambavi ukve
garkveulia, amitom kamaTs am sakiTxze vwyvet. ra­
hima xvdeba Cems damokidebulebas da ar nebdeba.
_ ki magram, Tu kaci kargad grZnobs Tavs Tavis
colTan, ratom unda SeirTos meore? aqeT misvams
Cems dasasmel kiTxvas.
_ ra vici, mec eg mainteresebs.
_ Tqven mamakacebs sxva qalebi ar hyavT?
133
_ hyavT, albaT, magram coli upirvelesia, mis
garda sxva qalebs im kacis cxovrebaSi kanonieri
adgili ara aqvs Tu cols ar gaeyara da is sxva ar
SeirTo, _ vuxsni popularul enaze.
_ didi veraferi gansxvavebaa, mase CvenTa­nacaa,
pirveli coli, meore, ufrosi, umcrosi, Tan kac­
ma Tu meore coli moiyvana, qals SeuZlia gayra
moiTxovos.
_ me rogorc vici, avRaneTSi gayris ufleba
marto kacs aqvs.
_ marTalia, magram Tu meore coli moiyvana,
es ufleba meqanikurad geZleva. umizezod, ara­
vin gagyris. es ki aris, rom ufleba mainc qmrisgan
unda moipovo da avRaneli qmrebi ZiriTadad uars
amboben colebis gaSvebaze. isini ase udgebian am
sakiTxs: „Sen Cemi coli xar, Cemi Svilebis deda,
me Senze pasuxismgebloba makisria da quCaSi upa­
tronod ver gagiSvebo“.
_ mokled, iseT xasiaTze damayeneT, lamis gaveya­
ro Cems ukrainel demokrat qmars da bedi avRaneTis
idealur mamakacebSi veZebo. magram me iseTi bedi
maqvs, avRanel qmarSi fuls aqeT gadamaxdevineben.
_ Tqven ra ggoniaT, pakistanSi da indoeTSic
zustad asea, qalis mSoblebi Tavisi SvilisTvis
mziTevs agroveben mTeli cxovreba da saqmros
ojaxs gamosasyidsac uxdian, gaaCnia saqmro rogo­
ria, _ samive gulianad kiskisebs. darispanis gasaWi­
ri gamaxsenda da mec gulianad avkikisdi. gogoebma
amiT Zalian ixalises.
_ axla is miTxariT, janmrTelobis dacvis am­
bavSi rogoraa avRaneli qalebis saqme? amboben, kaci
eqimi qals ver gasinjavs da amis gamo eqstremalur
134
pirobebSi myofi qalebi, magaliaTad mSobiareebi,
umeteswilad iRupebiano. isic gamigia, rom visac
SesaZlebloba aqvs (qalebs), samkurnalod indoeTSi
dadiano.
_ ho, esec marTalia. soflebSi da provinciebSi
qalebs mSobiarobis dros bebiaqalebi exmarebian.
qabulSi bevri qali ginekologia, kacebic arian,
magram cota. es problema qabulSi ise mwvaved ar
dgas, rogorc provinciebSi, magram ar aris sakmao
samSobiaroebi. es problemac kulturidan da adaT-wesebidan gamomdinareobs, Torem islamSi aseTi
ram naxsenebic ki ar aris. _ Tavidan daiwyo islamis
propaganda rahimam.
_ marTals ambobs, marTals, _ daudastures
daqalebma. mazarSi, heratSi da aseT did qalaqebSi
samSobiaroebi aris da qali ginekologebic hyavT.
mSobiare qalTa sikvdilianobis SeTxvevebi ZiriTa­
dad soflebSia, sadac kritikul SemTxvevebSi bebi­
aqalebi uZlurebi arian qali gadaarCinon.
_ quCaSi Tu dadixarT marto, mamakacis gareSe?
_ rogor ara, taqsiT sadac minda iq waval, _
mpasuxobs rozia.
_ taqsiT ara, fexiT, quCaSi, _ CaveZie
_ ara, fexiT marto ar gavivli, daucveli var,
Sarenaoze (qabulis centri)ki batono, Tavisuflad,
magram imis iqiT an gareubanSi _ vera, azra­dac ar
momiva, Tu Zalian axlobeli, qmari, Zma, mama, an
biZa... ar maxlavs. ara, namdvilad ver gavivli quCaSi
marto. bazarSi ori qali erTad dasaSvebia, „Ciqen
sTriTzec“, magram marto, centridan moSorebiT _
ara.
135
vesnas mobezrda Cemi dausrulebeli interviu
da TefSebis alagebas Seudga, amasobaSi lanCis
droc gaTavda. me gavCumdi. gogoebma damamSvides,
nu geSinia aq ara varT, roca ginda, rasac ginda
imas mogiyvebiTo. aba, xvalamde meTqi vuTxari da
yvelani Cven-Cvens merxebs mivubrundiT.
gvian RamiT yandaRaridan axali werili momivi­
da Cemi filipineli greisisagan. kidev erTi ambavi
avRanel qalTa Sesaxeb saSinelebaTa seriebidan:
qalTa uflebebis dacvis erT-erTi arasamTavrobo
organizaciis TavSesafarSi 15 wlis gogona miiyvanes.
is mTeli dRe kedlisken saxiT igda da kedels Tavs
urtyamda. aravis elaparakeboda da ikarebda. ramde­
nime kviris mkurnalobis da fsiqologiuri Carevis
Semdeg mouyolia, rom misi biZa, Zmebi da biZaSvilebi
sami wlis ganmavlobaSi aupatiurebdnen.
amas axsna ara aqvs. roca enas gamoxatva ar
ZaluZs, xolo moqmedeba ver aRwevs Sedegs, imde­
nad uZluri xdebi, rom siraqlemasaviT Tavs qviSaSi
Txri da „ukomentarodo“ gaiZaxi mTel msoflioze.
ukomentarod!
136
Tavi 17
svetlana alJanova yazaxia, raxati _ yirgizi,
orive Cemi axlo megobaria da sul erTad varT
samuSaozec da saRamosac. bevrs vsaubrobT Cveni
qveynebis, anu, yofili sabWoTa kavSiris Sua azi­
is respublikebis (yirgizeTi, tajikeTi, Turqme­
neTi da uzbekeTi) sve-bedze, romelTa msoflio
dRes centraluri aziis „stan“ qveynebis jgufs
miakuTvnebs, radgan araqarTul enebze am qveynebis
saxelwodebebi „stan“-ze mTavrdeba (yazaxstani, yir­
gistani, uzbekistani da a.S.). am qveynebis polo­
tikaSi erT-erTi umTavresi Tema dRes rusuli
enis dominirebisgan ganTavisuflebaa. am qveynebSi,
ro­
melTagan ramdenime did ruseTze mdidaricaa,
saxel­mwifo oficialuri ena faqtobrivad rusulia
da saqmis warmoebac jer kidev rusulad mimdinareobs.
maTi garusebis mizezi, svetasa da raxatis
naambobis mixedviT sruliad SemaZrwunebelia. am
yveynebis saqme „ufros Zmas“ ise mouqcevia, rom
iq sabWoTa kavSiris dros aborigeni mosaxleoba,
Turme, erovnul umciresobad miiCneoda, rasac
mohyva sayovelTao gaTqvefa da garuseba. did
qalaqebSi rusebis masobrivi Casaxleba xdeboda.
larisa da raxati orive provinciidan iyvnen, pata­
ra aulebidan da iqac ki, sabavSvo baRSic da sko­
laSic mxolod rusuls aswavlidnen. saxlSic ru­
sulad laparakobdnen da erTaderTi, visac maSin
137
ojaxSi es sakiTxi aRelvebda, moxuci bebia iyo,
romelsac Tavisi SviliSvilebis ar esmoda da Ta­
vadac verafers agebinebda maT.
_ sawyali bebia sul Cxubobda, yazaxuri iswav­
leTo, magram yurs aravin ibertyavda. yazaxuri
skola erTi iyo sofelSi da iq TiTqmis aravin
dadioda. axla nel-nela daviwyeT yazaxuri enis
aRdgena saxelmwifo dawesebulebebSi. karg tonad
iTvleba, Tu moxsenebas yazaxurad waikiTxav. mag­
ram am doneze Zalian cotam icis mSobliuri ena.
Cemma Zmam daxvewa da axla mec bevrs vmuSaob amaze
_ meubneba sveta.
_ RmerTo Cemo... ra gaunaTleblebi varT, ara­
feri vici Tvens Sesaxeb, arada 70 weli erTi saxel­
mwifo viyaviT, _ aRmomxda me.
_ me mamaSenis wignebs vkiTxulobdi.
_ mase mec vkiTxulobdi Cingiz aitmatovs, mag­
ram is xom rusulad werda.
_ rogor mamaSeni rusulad ar werda?
_ ara, qarTulad, rusulad rogor dawerda „me,
bebia, iliko da ilarions?“ _ guli kinaRam gamiskda
amis gamgones. _ ise, yazaxur enazec aris Targm­
nili da yirgizulzec.
_ me rusulad maqvs wakiTxuli da Zalian momwons.
_ Cems klasSi marto me viyavi yirgizi, danar­
Ceni sul rusebi iyvnen, _ CaerTo saubarSi raxati.
_ ratom, rusul skolaSi dadiodi?
_ aba ra, yirgizuli skola biSkekSi sul ori
iyo da arafrad vargoda.
amaTgan gansxvavebiT, me amayad vyvebi, rogor
vswavlobdi qarTul skolaSi, qarTul universi­
tetSi, vmuSaobdi qarTuli literaturis insti­
138
tutSi da rogor davdeqiT mTeli eri yalyze
didi sabWo­
eTis winaaRmdeg, rogorc ki dedaenis
saxelmwi­
foebriobas daemuqrnen. Tumca, arc is
damviwyebia, rom Cvemi sakandidato disertacia ru­
sulad iTargmna, moskovSi gaigzavda da iq damtkic­
da. xom SemeZlo saerTod ar damewera disertacia?
raSi gamomadga ro!
mamaCemi erT namdvil ambavs anekdotiviT yve­
boda: ssrk umaRlesi komitetis erT-erT sesiaze
Suaaziel ministrs ukiTxavs, Tqvens skolebSi ra
enaze aswavliano da roca mamaCemma upasuxa qarTu­
lado, imas rusulad daucinia: „kak vi otstali, u
nas uJe vsio na ruskomo~ (rogor CamorCiT, CvenTan
ukve yvelaferi rusuladaao). es ambavi raxats da
svetas movuyevi da siciliT gaskdnen, ras erCi im
ministrs, simarTle uTqvamso.
ra vici, ra vTqva, aseTi zewola saqarTvelos
gasaruseblad, piradad me arasros migrZvnia, piri­
qiT ki vxedavdi, rom zogierTi kudabzika qarTveli
sakuTari iniciativiT miiltvoda garusebisken,
saubris dros bodiSs ixdida, qarTuli ar mexer­
xebao da rusulze gadadioda. etyoba, rusebi
saqarTveloSi amis niadags ver qmnidnen, ver bedavd­
nen. an mainc da mainc ar sWirdebodaT, Torem Sua
azia marTla garusebuli hyavdaT.
maxsovs, rogor mexamuSeboda, roca Cemi ojaxis
megobari, afxazi poetis, gena alamias azieli (uig­
uri) coli rabigiuli, wminda moskovuri aqcentiT
laparakobda. iveta, Cemi somexi TanamSromeli
ki anketaSi werda: dabadebis adgili _ Tbili­
si, erovneba _ somexi, mSobliuri ena _ rusuli.
ra eqna, srul simarTles werda im anketaSi. ase
139
aewyo misi cxovreba did sabWoeTSi _ „nenormal­
nad!“ yvelaferi gansxvavebuli hqonda da arasdros
dafiqrebula, ratom? roca vkiTxe, somxuri ratom
ar ici an qarTuli meTqi, raSi mWirdeba an erTi an
meore, Cemi mSobliuri ena rusuliao, mipasuxa. es,
rac me vici, erTeuli SemTxvevebi...
Cemi ojaxis istoria ki ise aewyo, rom naTesao­
baSi TiTo-TiTo erovnebis TiTqmis yvela gvyavs,
afxazi, rusi, ukraineli, poloneli, somexi, mag­ram
yvela, Tavankara, rusTavelis qarTuliT metyve­
lebs. erT-erTi gare mamida, naxevrad somexi, qar­
Tuli enisa da literaturis damsaxurebuli peda­
gogi, filologiur mecnierebaTa doqtori da
cnobili profesoria.
_ warmoudgenelia, TqvenSi, rusebic ki qarTu­
lad laparakoben?! _ aRtacebiT aRniSna svetam,
roca dainaxa rogor vsaubrobdiT avRaneTSi mis­
Tvis gaugebar enaze me da larisa romanenko.
_ larisa ra rusia, jer es erTi, ukrainuli
gvari aqvs, merec meore, saqarTveloSi daibada da
gaizarda, Tan dediT qarTvelia, _ mivaxale da maS­
inve mivxvdi, rogor gamimarTla: es iyo araCveu­
lebrivi magaliTi _ dasturi imisa, rasac ase
aRfrTovanebiT aRniSnavda erTi wuTis win yazaxi
svetlana alJaeva.
_ es yazaxeTSi sulac ar aris sakmarisi, aba,
amden xans ras gimtkicebdi _ miTxra man.
amasobaSi „baronSi“ ucnauri movlenebi daiwyo.
jer Cveni partniori proeqtis komunikaciis direq­
tors frensis ardins, kontraqti Seuwyvites pro­
eqtis biujetis Semcirebis mizniT. gasagebia, sxva
verafers moimizezebdnen, radgan frensiss arc
140
meti, arc naklebi „sienenSi“ moRvaweobis ocwliani
da reiganis pressamsaxurSi rvawliani muSaobis
gamocdileba hqonda umaRlesi SefasebebiTa da
rekomendaciebiT. imiT aRSfoTebulma, rom kon­
traqti daurRvies, frensis vurCie, gaasaCivre meTqi
(amerikis sasamarTlos SeubRalavi avtoritetis
imediT) da man mokled momiWra, amerikis mTavrobas
aravin uCiviso. Cumad daixura qudi da dekemberSi,
vidre me SvebulebaSi wavidodi, 2011 wlis saSobao
ardadegebze didi zar-zeimiTa da banketiT samuda­
mod dagvemSvidoba. sul erTi kviris Tavze, igi­ve
mizeziT Cemi filipineli greisic gaistumres. mere
nel-nela, yoveli SemTxvevisaTvis migvaniSnes, rom
aseTi gadawyvetilebisgan arcerTi xarT dazRve­
ulebio. „baroni“ axla namdvil cixes daemsgavsa,
sadac aravin icis, rodis dagiZaxeben „s veSami!“
141
Tavi 18
katmandu
saaxalwlod ocdaordRian SvebulebaSi mivdi­
var. vesna nepalSi apirebs Tavis megobarTan er­
Tad wasvlas da mec saSinlad mominda am saocnebo
qveyanaSi mogzauroba. gadavwyvite, Svebulebidan
aTi RRe momepara da vesnas avkidebodi. iman es
rom gaigo, ise gaixara, oRondac ar gadaifiqroso,
mTeli saorganizacio saqme Tavis Tavze aiRo da
yvelaferi, Tavisic da Cemic erT kviraSi saaTiviT
aawyo. ise, unda aRiniSnos, rom avRaneTSi Tu muSaob
da ucxoeli xar _ „eqspati“, msoflios garSemo
mogzauroba Zalian gaadvilebulia. Sen oRond airCie!
ra magari da moxerxebuli unda iyo, rom kat­
manduSi, sadac normalur sastumroSi Ramis ga­
Teva sul ocdasami dolari Rirs (beso xvedeliZem
miTxra me xuT dolarianSi vcxovrobdi samjeradi
kvebiTo), oras dolariani moZebno? swored es moa­
xerxa Cemma vesnam, Tan ise amayad gamomicxada amis
Taobaze, megona maSayirebda. sicili rom davayare,
amixsna, msgavs „iaf“ adgilebSi, usafrTxoebisTvis
jobs meti gadaixadoo.
_ Tan es orasi samad gaiyofa (CvenTan erTad
vesnas bosnieli daqali leilac modioda) da sak­
maod misaRebi fasi gamogvdis, _ ise damajereblad
mimtkicebda, usityvod davemoCile, Tumca, gulSi
142
mainc menaneboda amxela Tanxis mxolod xuT varskv­
lavSi gadayra.
„baronidan“ 23 dekembris dilis 8 saaTze gave­
mgzavreT marSrutiT: qabuli _ niu deli _ kat­
mandu. SuadRes ukve delis gaprialebul-gawkri­
alebul da feSenebelur, Tanamedrove aeroportSi
viyaviT. aeroportze raRam gaagiJao, ifiqrebT al­
baT, da marTlic iqnebiT, radgan didad arafriT
gamoirCeoda sxva Tanamedrove aeroportebisgan,
magram ar dagaviwydeT, rom am bolo dros sul
qabulis aeroportidan miwevs mgzavroba da mcired
gansxvavebasac ki aseT aRfrTovanebaSi movyavar
(kataris aeroportiT aRfrTovaneba jer kidev wina
maqvs!).
ase, rom delis „gawkrialebuli“ aeroportidan
or saaTSi nepalis dedaqalaq katmanduSi Cavfrin­
diT. katmanduze wakiTxulic uamravi maqvs da gago­
nilic. albaT Tqvenc da amitom, darwmunebuli var,
kargad gamigebT Tu getyviT, rom yvelafrisTvis
viyavi mzad da miuxedavad amisa, davdgi Tu ara
fexi nepalis miwaze, guli kinaRam saguledan amo­
mivarda, ZarRvebSi sisixli amiduRda da Tvaldaxu­
Wuli, TaviT gadaveSvi Tavgadasavlebis samyaroSi.
ukve oTxi dRea, rac feisbuqze da skaipSi midevs
„posti“/mimarTva _ „jomolungma, amomiSvi?!“
risi amZromi da amsvleli var, Cemze ukeT
mogexsenebaT, magram aqve romaa yurisZirSi da
Tvals rom mWris, dapyrobas ar niSnavs Cemnairi
mokvdavebisTvis? ki niSnavs, Tu ara da wadiT da
Tavad naxavT!
nepali Zalian stumarTmoyvarea, saqarTvelo­
saviT, vizas iqve, aeroportSi gaZleven sul raRac
143
25 dolarad. sapasporto samsaxuri xumroba-­xumro­
biT da saukeTeso survilebiT gzas gilocavs maT
dalocvil miwaze. niu-delisgan gansxvavebiT aero­
porti Zalian mokrZalebulia. Ramis 11 saaTze
aeroportidan gamovdivarT da kaliebiviT gvesevian
taqsis mZRolebi da mzidavebi. rogorc iqna avar­
CieT mZRoli da aqedan daiwyo is, rasac movelo­
di da saerTod ar movelodi nepalis miwaze, anu
is minda vTqva, rom yvelafrisTvis momzadebuli
namd­vilad ar vyofilvar! mere da ra jobia amas...
amdeni arcerT sxva qveyanaSi mimxiarulia.
Cveni taqsis avtomanqana ra „brendi“ iyo, ver
getyviT. darwmunebuli var, es arc patrons ax­
sovda ukve. aseTi manqanebi ki minaxavs. msgavsi
jabaxanebiT adre glexebs soflidan xili da bost­
neuli CamohqondaT. gaxsovT albaT trasaze kar­
tofiliT, kombostoTi an vaSliT savse Jangiani
msubuqi avtomanqanebi Ria, kombostoTi gaZeZgili
sabargulebiT. maTgan gansxvavebiT Cveni taqsi od­
nav patara iyo da Cemi da vesnas Cemodnebi erTad
sabargulSi ver Caetia. amitom, erTi, CemTan erTad
„salonSi“ Semoakvexes. „savarZlebze“ Zveli, gaqe­
qili da mtvriani pledi efara, Weri adgil-adgil
ise originalurad iyo CamodRlezili, rom Jangiani
metalisa da mifxrew-mofxrewili qsovilis erTob
saintereso kolaJs qmnida.
_ es nepalia! _ mxiarulad miTxra dispeCerma,
roca Cemi gafarToebuli Tvalebi dainaxa da Sematyo,
rom manqanaSi Cajdoma-arCajdomaze vorWofobdi!
_ ki, vxedav, _ daveTanxme da isteriuli sici­
li amityda. rogorc iqna Cavekvete, kari rogorc
mixvde­
bodiT, ver movikete, radgan manqanas saxe­
144
lurebi da samineebi ar hqonda. mZRolma garedan
moajaxuna kari saimedod. vesnac aseve Zlivs mo­
Tavsda wina savarZelze, masac ori kaci awveboda
danjRreul konservis qilaSi Casajdomad da masac
saimedod mouxures kari garedan. vesnac CemsaviT
isteriulad icinoda. icinoda mZRoli, icinoda
taqsebis dispeCeric, icinoden caze uSvelebeli
varskvlavebi da yvela Zalian karg xasiaTze viyaviT!
_ katmanduSi ra gindaT, iq xom saSineli WuWyia?
_ wamosvlis win gvkiTxa vesnas rusma megobarma,
aleqseim da am sityvebTan erTad sabolood daeca
Cems TvalSi sruliad ruseTis avtoriteti. kacs,
rom nepalis xsenebaze, marto WuWyi da diskomforti
gaaxsendeba, is ra saxsenebelia meTqi gavifiqre.
aman Cemi Zveli TanamSromeli tusa Wyonia gamaxsena.
parizSi tusas da mis biZaSvils emigrantma mamidam
anderZiT patara saxli dautova. memkvidreobis
misaRebad qalbatonebi safrangeTSi gaemgzavren
da erTi Tvis Semdeg iqidan dabrunebuli tusa
gviyveboda, ra binZuri qalaqia parizi, rom tro­
tuarebi sul ZaRlis fekaliebiTaa savse. Tan mami­
dazec gabrazebuli iyo, orives Tu gvitovebda binas,
barem keTili eneba da TviTon gaeyo Suaze, Cven ras
gvawvalebdao.
mokled, rogorc iqna movewyveT im „sakalel“
saTamaSoSi da gavswieT Cveni orasdolariani sas­
tumrosken. katmandu zustad iseTi Cabnelebuli
iyo, rogorc Tbilisi 90-ian wlebSi, quCebi ki iseTi
mingreul-mongreuli da oRro-CoRro, rogorc
guriis orRobeebi. jayjay-jayjayiT migvaqrolebda
bnel quCebSi Cveni mxiaruli mZRoli, gzadagza kat­
145
mandus RirsSesaniSnaobebis mbJutav konturebze
migviTiTebda da damtvreuli inglisuriT maT
istoriasac gviyveboda.
quCebi carieli iyo, saxlebi zogi sruliad
Camqrali, zogis patara fanjrebidan ki odnav
mbJutavi Suqi gamodioda. ai ise, CvenTan rom iyo,
roca navTis lamfebiT vanaTebdiT Cven binebs...
_ katmanduSi dabnelebasTan erTad yvelaferi
kvdeba, _ gveubneba mZRoli. katmandus dasaTva­
liereblad ori dRe savsebiT geyofaT, Semdeg sxva
adgilebi unda daaTvalieroT, nepali lamazi da
didebulia, Tu gnebavT, Cemi turistuli saagen­
toTi mogemsaxurebiT! umaRles doneze! saukeTeso
fasad! am manqaniT ki ara, saufroso manqaniT!
ra Tqma unda „davujereT“ da iseTi isteriuli
da uzrdeli sicili agvityda, sastumros karamde
nepaleli mZRolis xma aRar gagvigia. SevediT bnel
(ar dagaviwydeT, rom 23 dekemberia da or dReSi
Sobaa), asketurad CaSavebul „drakonis“ qandakebe­
biTa da didi wiTelad mbJutavi nepaluri farnebiT
savse da gayinul cixesimagreSi. nacionalur tan­
sacmelSi gamowyobili kariskaci Semogvegeba da
saregistracio magidamde migvacila. registraciis
magidasTan sicivisgan galurjebuli, magram pro­
fesiuli RimiliT aRWurvili metrdoteli dagvxvda.
Cveni bargi kariskacs miando, nomrebi gaaforma da
sazeomod gadmogvca oTaxi # 508 _ is mZime, Zvele­
buri gasaRebi. mexuTe sarTulze liftiT avediT.
Cveni nomeri grZeli, nestiani da suniani derefnis
boloSi aRmoCnda. xmas ar viRebdi, magram oTaxis­ken
mimavals Tvalwin sul is xuTi varskvlavi da inter­
netSi Cveni sastumros saxelis gaswvriv iq gasatare­
146
beli erTi Ramis aRmniSvneli 200 dolari mielavda.
kariskacma nomeri gagviRo, „gaTboba CagvirTo“
da nepaluri JestikulaciiT damSvidobebis ritua­
li Cagvitara. gaTbobas amaod velodiT. saabaza­
noSi ki ar cioda, yinavda. eg iyo, rom cxeli wyali
modioda da gadavwyviteT am saSualebiT gavmT­
bariyaviT. abazanaSi Casaxtomad rom gavemzade am
dros sinaTle Caqra. vesna mobiluris farniT Se­
movarda abazanaSi da iqidan gamosvlaSi damexmara.
oriveni „tan-abjar-asxmulebi“ gayinul loginSi
SevZveriT. es vesnas me vaswavle sakuTari qarTu­
li gamocdilebidan. aRar gvcioda, fanjris minebi
daiorTqla, piridanac oTqli amogvdioda, radgan
giJebiviT vicinodiT, ara _ vxarxarebdiT, vkiodiT.
sicilisgan safeTqlebi mtkioda...
_ es Rame rogorme unda gadavagoroT da xvali­
dan Cemi fexi aRar iqneba am sastumroSi, _ Zlivs
amoiluRluRa vesnam da winadadebis damTavreba ver
moaswro, rom sinaTle ainTo.
_ ver mogarTviT! amas aRaraferi eSveleba! _
xmamaRla SevZaxe naTuras da warmoidgineT, Seismina
da maSinve gamoirTo.
ase gavatareT pirveli Rame bedkrul avRaneTSi
momuSave bedkruli bosniisa da bedkruli saqarT­
velos Svilebma aranakleb bedkruli nepalis mi­
waze. sasaciloa, aba ra! hoda, Cvenc vicinodiT da
mSvenivrad vicodiT, rac gvacinebda!
dilis 6 saaTze orives sicivisgan gagveRviZa,
vesnam kidev erTi jempri Caicva da Zili Seibruna.
me avdeqi da fanjridan gavixede. gulze momeSva,
Cvens qvemoT umSvenieresi parki iyo gaSenebuli
gayinuli auziT, gedebis tbiT da amurebiani fan­
147
taniT. fiqris dro Tavze sayrelad mqonda da mec
mivyevi ocneba-fantazias imaze, rom ormocdaaTi
wlis win, monarqiis xanaSi es sastumro katmandus
erT-erTi mSveneba da siamaye modernistuli arqiteq­
turis pirveli nepaluri Sedevri iyo. dRes misgan
saxelis „iaki da iari“ da Zveli avtoritetis meti
aRaraferi SemorCeniliyo. fasic, etyoba, inerciiT
gadmohyva.
Tavgadasavlebs veZebdi da dilac Tavgadasav­
liT daiwyo. aki giTxariT, Cemi fanjara walkots
gadahyurebda meTqi da gadavwyvite es walkoto fo­
toze aRmebeWda. xis mravaltixruli maRali fanja­
ra gareT iReboda. cali mxare gamovaRe da foto­
seansi Cavatare. oTaSi dilis macocxlebeli susxi
SemoiWra. ramdenjerme Rrmad CavisunTqe himalae­
bidan motanili dilis susxi da isedac gayinuli
oTaxi sayinuled rom ar meqcia, fanjara maleve
mivxure, magram bolomde vera, radgan Zveli iyo,
moryeuli da ar mnebdeboda. meore xeli mivaSvele,
meore rafas mivaweqi, rom pirveli damefiqsirebina
da moulodnelad, is meorec farTod gaiRo. Tvi­
Ton ver mivxvdi, rogor aRmovCndi uecrad naxevari
taniT gareT, fanjris rafaze CabRauWebuli. grZe­
li, Zveleburi fanjara iyo, muxlamde mwvdeboda
da tanma gadamwona. xom gaxsovT, romel sarTulze
viyavi? visac ar gaxsovT, SegaxsenebT _ mexu­Teze!
vaime meTqi, erTi Sevyvire da iseTi ZaliT mivebjine
fexis TiTebiT iataks da iseTi ZaliT gadmovizniqe
ukan, rom raRac saswauliT ukan Semovvardi oTaxSi
da iatakze gaviSxlarTe. uknidan vesnas Rmuili mes­
moda, bosniurad moTqvamda da roca Sevxede, saxe
ise hqonda damanWuli, ver mivxvdi, icinoda, Tu ti­
148
roda. mere iseTi zluquni morTo, ramde­nime wuTi
mis damSvidebas movundi. Tavze vkocnidi da guru­
lad vulocavdi: „gulo, Cadeq sagulesa, gulo, nu
geSinia! gulo, Cadeq sagulesa, gulo, nu geSinia!
_ ara, dResve unda gavaswroT am sarkofagidan
_ yviroda vesna da isteriulad alagebda Cemodans.
„iakidanac“ da „iaridanac“ dilidanve amovewe­
reT, oRond mTlad zaralSi rom ar gadavardnili­
yaviT, sauzmeze mainc wavediT sastumros restoran­
Si. gamogitydebiT, iseT mSvenier garemoSi da iseT
mdidrul sasadiloSi aRmovCndiT, erTi piroba
kinaRam... magram ara, iqidan gadasvlas veraviTari
Zala win ver aRudgeboda. Cveni bargi-barxana gamo­
vagoreT oTaxidan. roca registraturaSi ofi­cers
movaxseneT oTaxSi jerac ar aris CarTuli arc
sinaTle da arc gaTbobaTqo, iman Zalian, Zalian Se­
gvarcxvina _ qveyanaSi energokrizisia, mTeli nepali
am dReSia da Cven gamonaklisi xom ver viqnebiTo!
mere Cvens xarjze apirebT krizisis daZlevas, oras
dolars raSi gvaxdevinebT Tqo _ SevepasuxeT Cven.
iman mxrebi aiCeCa, pasportebi dagvibruna da Cveni
Cemodnebi oTus birad sabargo oTaxSi gaamwesa.
axali taqsi daviqiraveT da sxva sastumros Zebnas
SevudeqiT. vesnas Zvirfasi sastumroebis saTadarigo
sia eWira xelSi. me yoveli SemTxvevisaTvis, inter­
netSi iafi sastumroebi moviZie. vesnas vTxove,
uamravi dro gvaqvs, modi, jer iafi sastumroebi
davaTvalieroT centrSi, egeb mogewonos meTqi.
uxalisod, magram mainc damTanxmda. ras izamda,
erTi saaTis win mis Tvalwin kinaRam mexuTe sarTu­
lidan vifrine, Cemi ganerviuleba ar SeiZleboda.
amitom usityvod damikra Tavi.
149
erT-ori patara Sesaxvevi da katmandus centrSi
aRmovCndiT. gezi sastumro „ganeSa da himalasken“
aviReT. netav ra moswondaT am qalaqSi hipebs?
albaT WuWyi da qaosi Tqo vfiqrobdi, da marT­
lac, amdeni WuWyi mxolod 90-iani wlebis Tbili­
sis metexis dasaxlebaSi Tu minaxavs, roca erTi
humanitaruli proeqtis farglebSi Raribi ojaxe­
bis gamosavlenad da daxmarebis gasanawileblad
davdiodiT. rac Seexeba qaoss, aq katmandus badali
ara hyavs. aseTi ram kalkutaSic ki ar minaxavs: sad
manqana, sad motocikleti, sad Txa da Zroxa, sad
kaci da sad Wreli velo-rikSa. yvelaferi ise iyo
erTmaneTSi azelili, erTi uSvelebeli talaxiani
gunda gegoneboda.
Cemi kolega triS konrad-diuponi mafrTxilebda,
katmandu genialuri gaugebrobaa, aseT rames ver­
sad naxav, magram pirbade mainc dagWirdeba, iseTi
gamonabolqviao. eh, triS, Sen etyoba namdvili
gamonabolqvi ar ginaxavs da Cemi filtvebis moka­
lulobaze warmodgenac ara gaqvs-meTqi vuTxari
maSin. axla ki vuyureb pirbadeafarebul sruliad
katmandus (Cven orisa da ramdenime TavzexelaRe­
buli turistis gamoklebiT) da vxvdebi, rom gamo­
nabolqvi ra aris, arc me mcodnia saTanadod. mar­
Tali giTxraT, Zalian Semawuxa am gamonabolqvma,
yelic gamomiSra, amtkivda, magram pirbade mainc
ver „vakadre“ himalaebis samSoblos.
me katmandu zviadi mTebiT garSemortymuli,
msoflios yvela qveqnidan gadmoxvewili „veter­
ani“ hipebiT, garujuli SerpebiTa da simZimeebis
TraqviT zurgCazneqili iakebiT dasaxlebuli saz­
RapreTi megona da ra damxvda? _ erT dros vrcel,
150
brinjis yanebze „furTxiT“ aSenebul mingreulmongreul, usistemod Cawyobil, zereled SeTiTxnil,
fanjara­
moryeul da fardaCamofxrewil skasaviT
saxlebs Seseuli aTas enaze molaparake da aTasi
tomis eskimosuri garegnobis misaxleoba. aSkarad
igrZnoba, rom indoelebze ar giJdebian, sama­
gi­
erod, Cinuri demokratia da adamianis uflebebi
xib­
lavT. indur religiasa da kulturas am xal­
xis yofa-cxovrebaze seriozuli daRi dausvams da
axla nepalelTa maoisturi „klani“ am daRis waSlasa
da nepalis srul transformirebas (rasac Tavad
„reformebs“ uwodeben“) ewevian.
rogorc iqna erTi saaTis codvilobis Semdeg,
sacobi gavarRvieT da sul or nabijSi mdebare
„ganeSa himalas“ mivadeqiT _ patara, oTxsarTu­
lian terasul sastumros Sida da gare baRebiT. aq,
albaT, yvelaze cnobili hipebi ibudebenTqo, gavi­
fiqre, rogorc ki fexi Sevdgi sastumroSi. ukve
registraturasTan daudevrad eyara ramdenime ga­
qonili zurgCanTa, mopirdapire mxares ki wvrili
xis taxtebi muTaqebiT iyo mofenili. viwro maRal­
safexurian daxveul kibeze grZelTmiani, garu­
juli axalgazrda da saSualo asakis, gemovnebiT
aCaCul-daCaCuli, bohemuri ieris evropelebi adiCadiodnen, romlebsac, etyobodaT, Zalian undo­
daT adgilobriv kolorits Serwymodnen da amitom
TavianT mxartvrul-daudevari tanisamosi iseTi
nepalur-himalaiuri detalebiT hqondaT gamdi­
d­
re­
buli, rogoricaa yelsaxvevi, Tmis samagrebi,
qaSmiris grZeli Sarfi da a.S. ufro erTgulebs
daxeul jinsebze iakis ZafiT naqsovi nepaluri
ornamentebiani svitrebi ecvaT, bewvis qudebi exu­
151
raT da sxvaze metad iyvnen garujulebi. eseni
seriozul mwvervalebze dadian meTqi, gavifiqre.
mziani dila iyo da sastumros binadarni ezos
baRSi isxdnen, yavas svamdnen da gazeT „himalaias“
kiTxulobdnen. mec aviRe erTi egzempliari. iq mar­
to himalais axali ambebi da „bolivudis“ varskv­
lavebis pikanturi istoriebi ewera. sworic iyo:
ara mgonia am gazeTis mkiTxvelebs msoflios mim­
dinare procesebi da politikuri kataklizmebi
ainteresebdeT, gansakuTrebiT, roca nepalSi Camo­
dian _ „himalaebis dasapyrobad“!
registraturaSi gviTxres, amJamad sastumro
savsea da nomrebi mxolod xvalidan gveqnebao.
fass ar ikiTxavT? mSvenieri, oradgiliani no­
meri 29 dolarad. ho, kaci ki ara, mTeli nomeri.
sastumros daTvaliereba movindomeT da kotita
nepaleli _kbilebCacvenili, Zalian momRimari da
keTilganwyobili kaci mogvamagres. imas SerpasaviT
ecva. pirdapir saxuravze agviyvana. kibeze sul imas
vekiTxebodiT, gaTbobis saqme rogoraaTqo da „nou
problemo“, gvpasuxobda. generatori gvaqvs da
gamaTboblebi, roca sinaTle midiso _ gvamSvidebda.
iqidan brtyeli gadaxurvis saxuravze ramdenime
oTaxSic SeviWyiteT da guli gagvinaTda, iseTi
naTe­
li mSrali da „mxiaruli“ gveCvena. terasul
SuSabandebSic gaviar-gamoviareT da aRvfrTovan­
diT iqauri yvavilnariT, qalaqis xedebiT, saxura­
vidan ki iseTi panorama iSleboda katmandusa da
mis Semogarenze, rom Tavi faqtobrivad ukve jomo­
lungmas wverze megona. ara, aqedan arsad aRar miv­
divar meTqi vuTxari vesnas. me miyvars „geneSa hima­
la“ da morCa bazari! Cveni gamyoli xvdeboda Cems
152
aRfrTovanebas da farTod gviRimoda. samagie­
rod,
regist­raturaSi gveubnebodnen Sewuxebuli saxeebiT,
xval mobrZandiT, dRes verafers gagixerxebTo.
vesnam miTxra, axla „haiti“ vnaxoT da Tu mogve­
wona, erTi Rame iq gavaTenoTo. ras vizamdi, mor­
Cilad daveTanxme, rogorc akidebuli „pasaJiri“ da
imave taqsiT „haitisken“ gavswieT. ra vicodi, Tu
vesnas es siurprizi didi xnis Cafiqrebuli hqonda
da ganeSa ise, yoveli SemTxvevisaTvis SeaTvaliera.
taqsi yvelgan gvelodeboda, mZRoli bednierebas
ver malavda imiT, rom ori „rokfeleri“ qalbatoni
iSovna Tavisi mokrZalebuli, ver getyviT, ra jiSis
avtosTvis. „haitamde“, siaSi kidev ramdenime sas­
tumro gvqonda Cawerili, magram mxolod garedan
Tvalis SevlebiT davkmayofildiT. Sevatyve, vesnas
imTaviTve hqonda gadawyvetili „haitSi“ dasaxleba
da sxva sastumroebs sul Cemi xaTriT aTvalier­
ebda. rogorc iqna mivaRwieT daniSnul adgils.
didi rkinis alayafi gagviRes da Cveni sacodavi
taqsi gasrialebuli, erTob STambeWdavi gziT nex­
vis xoWosaviT SeiZurwa betonis soliduri Senobis
avtosadgomze. ori didi moCuqurTmebuli xis kari
da farTo SuSabandebi Zalian amsubuqebdnen masiur
konstruqcias.
oTxi kariskaci eca Cveni manqanis karebs, mag­
ram ver mivarTviT, erTi kari ar iReboda. mere
sabargulidan gadmoiRes Cveni daTxvrili Cemod­
nebi da Sesasvlelisken gaagores. Tan Tavis qiciniT
„mobrZandiT, mobrZandiT!“-o gvexvewebodnen. Cvenc
amayad gavyeviT ukan da mZRols yoveli SemTxvevi­
saTvis vuTxariT, dagvlodeboda. registraturamde
vardisferi marmarilos iatakze gaviareT, gzad,
153
nepalis RirsSesaniSvaobebis mini modelebs da
muTaqebian mosasvenebel kuTxeebs avuareT gverdi.
registraturaSi gavigeT, rom „haitiSi“ nomeri
odnav meti Rirda, vidre im avadsaxsenebel „iaksa
da iarSi“, magram gaTboba 24 saaTiani iyo da fasSi
dilis sauzme Sedioda. vesna iqve gamomityda, rom
misi megobari leila, romelic dRes saRamos unda
SemogverTeboda, ubralo sastumroSi gaCerebaze
uars ambobda da amitom, vidre butanSi wavidodnen
aq unda dagvedo bina. Semdeg, me SemeZlo im Cems
mowonebul „ganeSaSi“ gadavsuliyavi.
mivxvdi, rom kamaTs azri ar hqonda, Tan umci­
resobaSi viyavi da Cemi wuwuni arasolidaruli
saqcieli iqneboda, rac mogzaurobis dros damRup­
veli Tu ara erTob arasasiamovno garemoebaa. gada­
vwyvite bosniel megobrebTan erTad „TeTkanianis“
cxovrebiT mecxovra „haitiSi“ ori dRe da darCe­
nili dro „zangebTan“ gametarebina „ganeSaSi“.
vidre Cvens nomers aformebdnen da Cvens bargs
abinavebdnen, Sida kariT did terasaze gavediT
yavis dasalevad. iqidan iSleboda araCveulebrivi
sivrce da xedi katmandus siamayeze, mTavar budis­
tur stupaze saxelad „budana stupa“ (budas saxli).
stupa sastumrodan fexiT saval manZilze mdeba­
reobda da gadavwyviteT leilas Camosvlamde dRe
iq gagvetarebina.
budana (ase eZaxian mas moferebiT nepalelebi)
grandiozuli, mravalsafexuriani, gediviT qaTqaTa,
gumbaTovani budisturi nagebobaa, moednis SeagulSi.
gars milioni patar-patara sasuveniro maRazia,
restorani, bari da kafe artyia. stupasa da maT
Soris, mTel wreze salocavi borblebia Camwkrive­
154
buli, SesasvlelSi ki _ didi deda borbali. bor­
blebi gauCerebliv trialeben, radgan ar wydeba
maT xelis Sesaxebad da dasatrialeblad wreze
mimaval adamianTa rigi. am borblebis brunva sam­
yarosaviT maradiulia. mTavar SesasvlelSi deda
borbali trialebs, iq yvela gansakuTrebuli mowi­
webiT Sedis, rogorc salocavSi. mis gverdiT Tavi
WianWvela ggonia.
Tavad stupa TovliviT TeTria, samTvala, ori
nuSis formis TvaliTa da SuaSi mesame, kiTxis
niSnis formis sibrZnis Tvalia. saidanac ar unda
mouaro, yoveli mxridan TvalebSi giyurebs da
sulSi giZvreba. didxans mzeras ver vusworeb. stu­
pas SesasvlelSi darajebad spilos qandakebebi
dgas. gumbaTis svetidan patara stupebamde msxvi­
li Tokebia CamoSvebuli zed feradi salocavi
droSebiT. terasulad ganlagebul salocavebSi da
derefnebSi msoflio sxvadasxva kuTxidan Camosuli
momlocvelebi budas sadideblad erTmaneTisgan
sruliad gansxvavebul ritualebs asrulebdnen.
wreze sxvadasxva erovnebis adamianebi gvxvde­bian.
umetesoba sakuTar erovnul tansacmelSia gamowyo­
bili da es tansacmelic imdenad mravalfero­
vani,
viwro kuTxuri da tomuria, ver mixvdebi, vin said­
anaa da ra kavSiri aqvs budasTan. evropelebi, rom­
lebic lurj kabebSi arian gamowyobilebi (qalic
da kacic), damwyebi budistebi arian, maT samoss ki
„morCilebis kaba“ hqvia da saocrad lamazia.
mTavar kastas aq mainc lamebi warmoadgenen. isini
mokrZalebuli TviTdajerebulobiTa da sidinjiT
midi-modian budanas teritoriaze da ubralo mokv­
davTa aRtacebul mzeraSi dacuraven. yvelas maT­
155
Tan unda suraTis gadaReba da isini aravis eubnebian
uars, es rituali, ra Tqma unda, mec aRvasrule.
ramdenime suraTi gadaviRe iqaur lamebTan.
aRweris xelovnebaze albaT mixvdebodiT, bu­
dizmis ra mcodne da profesionali mkvlevari
gaxlavarT. Sesabamisad, arc is gagikvirdebaT, Tu
Cemi ukidegano ganaTlebis gamo am sferoSi, er­
Tob uxerxul situaciebSic amovyofdi xolme Tavs
budizmis am meqaSi. hoda, jani gavardes, modi amis
Sesaxebac mogiyvebiT:
ukve mesame wreze mivdivarT me da vesna da
stupaSi Sig Sesasvlel kars versad vagnebT. kina­
Ram fexebi mogvwyda da bolos, viRac mixuc mom­
lo­cvels damtvreuli inglisuriT vkiTxeT, rogor
SevideT stupaSiTqo. mas netarma Rimilma gadahkra
saxeze da gviTxra, verafriT SexvalTo. me da vesna
gavSriT.
_ ratom? _ vikiTxeT gulubryvilod, patara
urCi bavSvebsaviT.
iman RimiliTve gvipasuxa. Cven CavTvaleT, rom
stupaSi Sesvla marto budistebis prerogativaa da
Cvennairi urwmunoebis adgili iq ar aris. qali kv­
lav gviRimoda keTili RimiliT, TiTqos vecodebo­
diT, magram verafers gvSvelida. ucbad uknidan
viRacis xaverdovani xma Camesma, Cvens gverdiT
Sindisfer kabaSi gamowyobili axalgazrda lama
idga, saxeze iseTive netari Rimili uTamaSebda,
rogoric is moxuc momlocvel qals.
_ imitom rom iq, SigniT, budaa!
Zalian Semrcxva, magram lama ise tkbilad gvi­
Rimoda, rom mivxvdi am „turistul“ SekiTxvaze
dReSi asjer mainc uxdeboda pasuxis gacema da amaSi
samarcxvinos verafers xedavda. gveSvela, rogorc
156
iqna wertili daesva Cvens uazro wreze trials da
SvebiT amovisunTqeT. axla yavis dalevac SeiZleboda.
aki mogaxseneT, stupas garSemo, erTmaneTis mi­
jriT uTvalavi suvenirebis maRazia, kafe da tera­
suli restorania Calagebuli. pirveli, romelic
TvalSi mogvivida, iyo Taverna warweriT, „RvTae­
brivi xedi“. viwro, maRalsafexuriani, daxve­
uli
kibiT avZveriT Tavernis saxuravze, saidanac buda­
las RvTaebrivi Tvali gvimzerda. moajirTan gawyo­
bil magidas mivusxediT da mzes miveficxeT. vesnam
masalas Cai SeukveTa, me darjelingi. Cvens ukan
erTi evropeli qali ijda da gamalebiT akeTeb­
da
Canawerebs. Zalian SemSurda misi. gverdiT sufri­
dan axalgazrda wyvili budalas suraTebs uRebda,
kuTxeSi ki mzisgan gadamwvari oTxi nepaleli Cia
kaci gaxuxul purs da mwvane Cais miirTmevda da
saerTod ar iyureboda budasken.
male sxvenze xmauriT germaneli turistebis
jgufi Semogrialda. SuaSi erTi grZeli magida
daikava da im oTx kacs dauwyes laparaki. rogorc
mivxv­di, maTi gamyolebi iyvnen. gamyolebze gamaxsenda,
„RvTaebrivi xediT“ rom vijereT guli, CvenTvis
eqskursia mZRolis, ufro sworad, turistuli sa­
gentoebis daTvalierebas SevudeqiT. esenic mrav­
lad iyvnen warmodgenilni stupas saero nawilSi,
anu mis saseirno wreze. Cveni yuradReba „paSmina“
Sarfebis maRaziis Tavze warweram „sabinas holi­
deiz“ miipyro. isari Sida ezosken miuTiTebda.
ezoSi ori patara nepaleli fexburTs TamaSobda.
biWebs vkiTxe, `sabina holidei“ sad aris meTqi. iman
ar acia, ar acxela yvirili morTo _ frem! frem!
meore sarTulze viRacam fajaridan gadmioxeda.
157
bavSvebma uTxres, Camodi, Sen giZaxiano. is viRaca
ise didxans mounda Camosvlas, rom gabrazebulebma
ukan gabruneba davapireT. uceb, Tvali movkari,
rom TaRis qveS, kibeze axalgazrda, xeibari ymawvili
Camodioda.
_ dabrundi, vesna! _ gavZaxe ezodan TiTqmis
gasul vesnas da isic umal gverdSi amomidga.
ase gavicaniT frem lama _ Cveni eqskursia­
mZRoli, lamebis tomis STamomavali, Tavisi saqmis
profesionali da Cemi nepaluri STabeWdilebebis
dauviwyari personaJi. fremi Seyvarebulia Tavis
saqmeze da avadmyofi fexi saerTod ar uSlis xels
muSaobaSi. ise daxtis kibeebze da kldeebze, gegoneba
fexi am saqmisTvis specialurad aqvs misadagebulio.
fremi, budanam saCuqrad gamogvigzavna. igi
lamebis STamomavali iyo, namdvili guru, yovlis­
mcodne, mxiaruli da sayvareli. sami dRe dilidan
saRamomde CvenTan iyo, gverdidan ar mogvcilebia
da aeroportSic man wagviyvana. fremis gareSe fexs
veRar vadgamdiT katmanduSi.
fremTan erTad moviareT katmandus yvela Rirs­
SesaniSnaoba „maimunebis taZrisa“ da buda parkis _
siambus CaTvliT; qalaqi pahtapuri hinduisturi
taZrebiTa da kamasutras xeSi nakveTi Sedevre­
biT. nagarkurTSi daveswariT mzis Casvlas. ara, ase
ubralod rom vambob, egre ki araa _ mzis Casv­las
himalais cecxlovan, mziT gavarvarebul da alis­
frad moxatul mwervalebSi. es saswauli grZel­
deba manam, vidre diskos wiTeli naTeba vardis­
frad ar SeRebavs himalaebis kalTebze mozozine sqel
Rrublebs. mere is vardisferic qreba da himal­
aebis mwvervalebidan muqi nacrisferi farda eSve­
158
ba. warmodgena damTavrebulia. dilas, 5 saaTze,
mzis amosvlamde. mSvidobiT, mSveniero nagarkurT!
ram damaviwyos Seni mzis sxivebiT gasxivosnebuli
dorjelapa, lantani da Sirapanma. eh, rogor min­
da TqvenTan dabruneba, mSvidobiT, jomolungma,
madlo­beli var, rom Seni xilvis Rirsi gamxade!
dRes ki qvismWerlTa ostatebis qalaqSi mivdi­
var _ hinduisturi taZrebis saocrebaTa kidev erT
samyaroSi saxelad patani da posupati. ramdenjer
aRmomxda gulidan: eh, Cemo qmar-Svilo sada xarT,
ratom ara xarT Cems gverdiT, rom CemTan erTad
eziaroT samyaros am daunomrav saswaulebs?!
erTxel indoeTSi, zRvispira qalaq puris sana­
piroze (bengalis yure) Cemma maspinZelma amarendra
Cakravortim okeaneSi SeWril betonis moedanze
mimi­TiTa da Tan miTxra, kargad daakvirdi im adgil­
so. moedani mTlianad zafranis yviTeli gvirgvine­
biT iyo mofenili. zed morebisagan Sekruli ram­
denime maRali taxtrevaniviT konstruqcia idga.
moedani kvamlsa da burusSi iyo gaxveuli.
_ puris da mimdebare soflebis micvalebulebs,
yvelas aq ukeTeben kremacias, _ miTxra amarendram.
Soridan vuyurebdi da erTaderTi, rasac gan­
vicdidi iyo araCveulebrivi feradaovnebis SegrZ­
neba, saintereso tilo, rogorc yvelaferi da­
nar­
Ceni indoeTSi. Tavad kremirebis procesi Cems
SegrZnebebs ar ekareboda, radgan Zalian Sors iyo
da burusSi gaxveuli, saidumlo da mistikuri,
sruliad gansxvavebuli im SegrZnebebisgan, romel­
zec axla mogiyvebiT.
frenTan erTad posupatis hinduisturi taZre­
bis ubanSi davseirnobdi da SigadaSid miwaze gafe­
159
nil suvenirebs vaTvalierebdi. dabal-dabali stu­
pebis moedanze himalaeli svamebi Segroviliyvnen.
erTs stupis ZirSi eZina, meore sqel gaqonil Tmebs
didi jagrisiT ivarcxnida da iwnida, danarCenebic
raRac „yofiTi“ saqmeebiT iyvnen garTulni. amaTze
bevri kargi wigni wamikiTxavs da vicodi, rom mate­
rialuri cxovreba da samyaro saerTod ar ainte­
resebT. Sesaxedavad zustad iseTebi iyvnen, rogo­
ric warmomedgina: ferumariliT gaferadebulebi,
tanze da saxeze cisartyelis ferebiT SeRebilebi,
gamxdrebi, ara, sigamxdrisgan gaZvaltyavebulebi,
netari RimiliTa da tkbili gamoxedviT, siyvaru­
liT uyureben erTmaneTs da ise icinian, etyoba
sul karg da saxaliso ambebs yvebian sakuTar Tavze
da mowafeebze. maTTvis suraTis gadaReba davapire
da erT-erTma xeliT maniSna _ arao. me CavTvale,
rom suraTis gadaRebas principulad ewinaaRmdege­
bodnen da saswrafod qvemoT davwie Cemi aparati.
fremi maTTan mivida, daelaparaka da ukan dabrunda.
_ gadauRe, 500 rupia gadavuxade da damTanxmdnen
_ mexiviT gavarda frenis bageTagan es sityvebi.
_ ras ambob, eseni svamebi ar arian? _ aRvSfoTdi
me.
_ svamebi ki arian, magram suraTis gadaRebaSi
fuls iReben _ gamicina fremma.
_ aba eseni ar yofilan svamebi, eseni albaT
aferistebi arian, Cem gurus rom vuTxra svamebTan
fotos gadaRabaSi fuli gadavixade meTqi, mec mom­
klavs da Tavsac moiklavs.
_ mokled, gadauReb Tu ara suraTs am svamebs,
aferistebs?
_ aba ras vizam? _ svamebs ramdenime suraTi ga­
davuRe. mSvenivrad pozirebdnen. wasvla rom dava­
160
pire, erT-erTma yvelaze gamorCeulma damiZaxa,
madam, aq modiT CvenTan erTad gadaiReT suraTio.
svamebis SuaSi uxerxulad Cavjeqi da ori su­
raTi gadaviRe. Tu damijerebT, vidre saxlSi mivi­
dodi sul megona, rom es suraTebi aparatidan
waiSleboda.
_ frem, ra saSineli suni modis am mdinaridan,
davixrCvi, droze gavecaloT aqaurobas... _ Seve­
xvewe frems.
_ cota unda moiTminoT, gasasvleli iqiTaa da
vidre aqedan gavalT, kidev ufro saSineli suni
iqneba. mdinare aq arafer SuaSia, _ mipasuxa fremma
da cxvirsaxoci aifara _ es kremaciis sunia, dRes
kremirebis dRea da im xids gadaRma sul cota,
rva micvalebuls acileben.
xids vuaxlovdebodiT. gadaRma, xidis orive
mxa­
res tribunebi iyo aSenebuli. mis gaswvriv
ramde­nime koconi enTo. zogi cecxlis alebiT bri­
alebda da zogic ukve minavluliyo. erTi axlad
aewyoT da zafranis yvavilebiT iyo Semosili. es
imas ninSnavda, rom male zed micvalebuls daasve­
nebdnen da cecxls waukidebdnen.
Wirisufali kremaciis process bolomde, gva­
mis daferfvlamde eswreba. adamianebi, romle­
bic
kremirebas awesrigeben, wels zemoT SiSvlebi dadian
da Zalian organizebulad da energiulad moqmede­
ben. raRaciT Cvens mesaflaveebs gvanan, Cqar-Cqara
rom ayrian miwas micvalebuls. ras warmovidgendi,
rom me, marTlmadidiebeli qristiani, manana dumba­
Ze, odesme, budizmisa da hinduizmis epicentrSi ara
erTis, aramed minimum rva micvalebulis kremire­
bas daveswrebodi. es, imdenad warmoudgeneli iyo
161
CemTvis, rom bolomde veraferi aRviqvi, rogorc
sanaxaobas ise Sevyurebdi iq mimdinare process da
sakuTari gulqvaoba bunebrivad momeCvena, metic,
kremaciis suni guls mirevda.
mdinares, sadac es xdeba, bahmati hqvia. bahmati
wminda mdinarea da gangaSi Caedineba. am adgilas
bahmati TiTqmis damSralia, wumpesaviTaa, savse
namwvavebiTa da Serujuli zafranis gvirgvinebiT.
RmerTo mapatie da, iseTi turtliania, mdinares
verc daarqmev, ai, „verareCkaze“ ufro turtliani.
arada, Cems Tvalwin Sav maisuriani ori patara biWi
Sig ise gemrielad wuwaobs, SiSisagan guli miCerdeba.
_ nu geSinia, araferi mouvaT, am wyliT jer
aravin mowamlula, _ mamSvidebs fremi Cems gaube­
durebul saxes rom xedavs.
xidze gadasvlisas Zalian axlodan davinaxe es
martivi, namdvili, xis krematoriumi. adamiani iq
ar iyo, an iyo da sabednierod, me ver vxedavdi.
Wiris­
uflebi jer kidev iq isxdnen tribunaze da
dumiliT elodnen.
Cven Cumad, fexakrefiT davtoveT iqauroba.
erTi nabijiTac ki ar viyaviT im adgils daSore­
buli, rom garemo radikalurad Seicvala. irgvliv
saocari Jriamuli da simxiarule sufevda, Wrel,
xmaurian da sicocxliT savse bazarSi aRmovCn­
diT. garSemo ukiduresi siRatakisa da gausaZlisi
siduxWiris miuxedavad, yvelas mxiaruli da mom­
Rimari saxe hqonda. mxolod bavSvebi jRaodnen da
usaqcielobdnen, maTi patroni ki amasac RimiliTa
da SesaSuri simSvidiT agvarebda, an saerTod ar
aqcevda maT jRavils da usaqcielobas yuradRebas.
Tbilisi gamaxsenda, daRvremili, pirquSi Tbilise­
162
lebiT. qarTvelebs kargad roca varT, maSinac
cxvir­piri Camogvtiris... am bolo dros...
saRamos frenma „nepalis tradiciebisa da kul­
turis“ restoranSi dagvijavSna magida. saxa­liso is
iyo, rom am dReebis ganmavlobaSi vinc eqskur­siebze
gvxvdeboda, restoranSi Cveni magidis gverdiT
aRmoCn­
da. male mSvenieri mravalerovani ojaxuri
garemoc Seiqmna. restornis samzareulo mraval­
ferovani iyo _ kerZebi nepalis xuTive regionidan.
gemrielic da ugemuric, sasmeli _ iqauri arayi,
tyvia­
saviT magari. Tixis mcire zomis fialebiT
vsvamdiT da ise davTveriT, piradad me, mocekva­
veebTan erTad scenaze Serpebis cekva Sevasrule. ar
gegonoT, rom marto me gadavirie, cekvis instruq­
torma dagviZaxa amodiTo da me da ramdenime kaci
avediT. instruqtori jer moZraobebs gvaCveneb­
da, mere gundSi gvacekvebda sinqronulad. Zalian
momewona, mocekvaveebi erTmaneTs gaugebar enaze
da JestebiT Secdomebs vusworebdiT da vcdilob­
diT sinqronuloba SegvenarCunebina. ar vici, amiT
ramdenad veziareT nepalur kulturas, magram
saerTaSoriso urTierTgageba da solidaroba rom
damyarda, amas wyali ar gauva.
axla katmandus Zvel dedaqalaqze, patanzec mo­
giyvebiT. patani da pahtapuri nepalis iseTive
gareubnebi iyo, rogorc katmandu, magram axla
Tavisi hinduisturi samonastro kompleqsebiTa
da RirsSesaniSnaobebiT katmandus gareubnebs mie­
kuTvnebian _ pahtapur darkari da patan darkari
(darkari nepalis enaze samefos/sasaxles niSnavs).
es samefoebi dRes saerTaSoriso kulturul me­
mkvid­
reobadaa aRiarebuli da katmandusgan gan­
163
sxvavebiT maT gansakuTrebiT uvlian da icaven.
patanSi Sesvla 10 dolari Rirs. pahtapurSi _ 12.
_ katmandu darkariSi turistebi aRar modian,
radgan aqauroba avtomibilebma, motociklebma da
WuWyma SeWama, haeri iseTi dabinZurebulia, naxe­
vari qalaqi airwinaRiT dadis, Torem taZrebi da
samlocveloebi aqac ar akliaT, arc unikalurobiT
CamorCebian patanis da pahtapuris taZrebs, _ gul­
dawyvetiT ambobs fremi.
_ ho, rogorc vatyob budanas da maimunebis
mona­sters Tu ar CavTvliT, turistebi ZiriTadad
katmandus gareT dagyavT. iq haeric metia da sulisa
da fantaziis cxonebis garda xorcis siamovnebazec
zrunaven, _ aRvniSne me da pirvelive Ria saCaies
magidasTan Camovjeqi _ ar daviRaleT? TiTo xom
ar dagvelia? _ vkiTxe vesnas. yvela Zalian daiRala
da siamovnebiT miveficxeT kaSkaSa nepalur mzes,
nepaluri Cai SevukveTeT da netarebas miveciT.
mosvenebulma, Cems win budisturi taZris bur­
jebze nakveTi figurebis Tvaliereba daviw­ye. daviwye
da Tvali veRar movwyvite. yoveli calkeuli qal­
RmerTisa da RvTaebis qveS raRac sayofacxovrebo
suraTi iyo amokveTili _ umaRlesi ostatobiT Ses­
rulebuli cxovrebiseuli situaciebi: qalebis da
kacebis seqsi da „piriqiT“; kacisa da kacis, qalisa
da qalis, jgufuri, ayirevebulebi, horizontalur
da vertikalur mdgomareobaSi, wriulSi... mokled,
Cems Tvalwin xeSi amRerebuli mTeli kamasutra
gada­
iSala. Tan amas maSin mivxvdi, roca foto­
aparatis zumi gavafarTove da yovelive zemoTqmuli
mTeli Tavisi sidiadiT cxvirpirze damakvda. amis
Semyures aparati kinaRam gamivarda xelidan. mere
164
uknidan isteriuli sicili Semomesma. vesna da
fremi momCerebodnen, orives pirze xeli hqonda
afarebuli, Cemi aRfrTovanebisTvis xeli rom ar
SeeSalaT.
adre, „trevel CeneliT“ erTi dokumenturi
filmi vnaxe. meoce saukunis dasawyisSi ingli­
sel mogzeurebs junglebSi Cafluli erTi Zveli
sasaxlisTvis miugniaT da roca mis garSemo xeebis
gakafva daiwyes im sasaxlis kedlebze iseTi „porno­
grafia“ uxilavT, jer Tavad dacemulan gaognebu­
lebi da Semdeg am „umsgavsobisgan“ msoflios dacva
ganuzraxavT, anu sasaxles ukan miayares is xeebi
da „samaradJamod“ daiviwyes is adgilica da iq
nanaxi saswaulic. sul ramdenime aTeuli wlis win
romeliRaca „amoralurma“ eqspediciam es sasaxle
Tavidan aRmoaCina da Tavisi umsgavsoebebis gamo
samzeoze gamoitana. „trevel Ceneli“ axlo kadre­
biT aCvenebda kacobriobis seqsualuri xelovnebis
xeSi nakveT Sedevrebs da ganikiTxavda im ubedur
puritan ingliselebs, romlebmac ase saguldagu­
lod daumales qveynierebas es ganZi. warmomidge­
nia maTi gakvirvebuli saxeebi, roca xeebis kafviT
najafebi da oflmodenilebi pirvelad waawydnen
imas, rasac iq yvelaze naklebad elodnen. mesmis im
ingliselebis, namdvilad.
ar gegonoT, patanSi amis meti araferi minaxavs
da gamkvirvebia, Tumca, Seni TvaliT rom ixilav
da gaiTaviseb, mainc sul sxvaa, im almo­
kidebuli
krematoriumebis ar iyos. TiTqos, erTi wamiT
sikvdils Sig TvalebSi Cavxede. ara, gverdidan
da sxvis sikvdils ki ara, pirdapir da sakuTar
sikvdils Cavxede TvalebSi. zustad iq viyavi wamiT
_ sicocxlisa da sikvdilis gasayarze.
165
mokled, amdeni imisTvis vilaparake, rom kidev
erTxel meRiarebina „WeSmariteba“, rom hinduisturi
taZris kedlebze amokveTili seqsualuri Tama­
Sobebi ara aris ra, Tu ara cxovreba da maRali
xelovneba, xolo gliancis Jurnalze daxatuli da
firze gacocxlebuli seqsi _ pornografia. asea es,
me Tu mkiTxavT!
patanSi fremma kidev erT „RirsSesaniSnaobas“
maziara. is iyo amerikeli arqivariusi, aziuri xe­
lovnebis mematiane da didi moamage, smisoniis
insti­
tutis sajaro programebisa da ganaTlebis
ganyofilebis profesori stiven truaqs ekerdi
(Stephen Truax Eckerd). igi patanis centralur moe­
danze Segvxvda. Tavze fetris Slapa exura, lurji
jinsebi da naturaluri tyavis beJi kurtka ecva.
wvrili ulvaSebiTa da blanJeTi ocdaaTiani wlebis
amerikuli kinos pesonaJs, kerZod, banqos moTamaSe
moaferisto gmirs hgavda, xmac aseTi tipaJisTvis
damaxasiaTebeli tkbili da xaverdovani hqonda.
_ roca vanis araCveulebrivi eqponatebi ameri­
kaSi Camoitanes, me maTze bavSvebisTvis popularu­
li gzamkvlevi davwere da is wigni Semdeg Tqveni
muzeumis direqtorsac vusaxsovre _ amayad miyve­
boda stiveni. mere bevri melaparaka saqarTvelos
muzeumebis Sesaxeb da ara marto saqarTvelos,
avRaneTis aw dangreuli, pirisagan miwisa aRgvili
muzeumebisa da istoriuli Zeglebis Sesaxebac.
_ nepalSi pirvelad samocian wlebSi Camovedi
da mas Semdeg es qveyana Cemi navTsayudeli gaxda.
_ aba Tqven iqnebiT swored is adamiani, vinc
nepalSi Camosul pirvel hipebze momiyveba. vis ar
vekiTxebi katmanduSi maT Sesaxeb da ise ikatuneben
166
Tavs, gegoneba saerTod ar gaugiaT hipi ra xilia,
ratom? _ sxapa-sxupiT mivayare stivens, vcdilobdi
gzidan ar gadamexvia da xelidan ar gameSva is Zafis
wveri, romelic sabolood nepalSi gadmosaxlebuli
hipebis samyarosTan mimiyvanda. stiveni am mxriv
informaciis oqros sabados warmoadgenda.
_ araerT „gamoCenil“ hipis piradad vicnobdi.
maT Soris iyvnen poetebi, mxatvrebi, haSiSis bangs
gamo­
yolili ubralo evropelebi. me maSin Zalian
axal­gazrda viyavi da „xsnis armiaSi~ vmuSaobdi. am
dros Camovidnen pirvelad „dorsebi“, morisoni, _
mogonebebSi gadaeSva stiveni da ise detalurad
damixata hipebis abreSumis gza: londoni-iraniavRaneTi-pakistani-indoeTi _ nepali, megona Tavad
vijeqi im erT-erT furgonian manqanaSi, romelic
katmanduSi CamosvlisTanave haSiSiSsa da gunebaganwyobis sxva gamaxaliseblebSi gaucvales adgi­
lobrivebs.
_ nepalSi maSin sul 250 aTasi kaci cxovrobda.
katmandu patara qalaqi iyo xisa da aguris erT an
orsarTuliani saxlebiT. rasac axla qalaqs eZaxian,
sul brinjis yanebi iyo maradTovliani himalaebiTa
da zviadi myinvarebiT garSemortymuli. katmandu,
maT centrSi aRmocenebuli mzisa da siyvarulis,
usazRvro Tavisuflebis, kaifisa da nirvanis sabu­
dari iyo. hipebi aq yididnen Tavis avtobusebs da
sanam fuli ar daumTavrdebodaT, „nirvanidan“ ar
gamodiodnen, ukan TviTmfrinaviT brundebodnen.
wlebis manZilze ase Semodioda evropidan nepalSi
furgoniani avtobusebi... mere, rogorc yvelaferi
msoflioSi, nepalic airia da rasac xedavT, imas
167
daemsgavsa... da mainc saocreba da saswaulia! ras
izam, dRes nepalSi 30 aTasi kaci cxovrobs da
aqedan 15 aTasi katmanduSi, _ wuxs stiveni.
patanis moedanze, sadac marto fexiT mosiaru­
leebi dadian, stivens ukve oxdaxuTi welia patara
bina aqvs daqiravebuli. ganicdis, albaT, binis da­
cla momiwevso. saqme isaa, rom mopirdapire saxl­Si
erT mdidar italiels dauqiravebia bina da saxlis
patrons TveSi xuTas dolars uxdis. xuTas dolars
stiveni Tavis binaSi weliwadSi ixdida. am italiel­
is gamoCenam mTeli ubani aaforiaqa, yvelam gadawy­
vita binebisTvis fasi aewia da im italielis qiri­
saTvis gaesworebia.
_ weliwadSi sul orjer mWirdeba es bina da
siiafis gamo vinaxavdi mTeli weliwadi. axla yovel
Camosvlaze axali bina unda veZebo, kargi adgilis
Sovna ki dRevandel pirobebSi Zalian Znelia, _
SemomCivla stivenma.
_ asea, imitom ar gviyvarda komunistebs „dampa­
li“ kapitalistebi. ise dagingreven awyobil cxov­
rebas, ukanac ar moixedaven. egoistebi, fuliT
gazuluqebuli goimebi, gadaaSene aqedan! hipebic
magaT gamo gadaSendnen nepalidan, _ es paTetikuri
sityva iseTi SemarTebiT warmovTqvi, stiveni sax­
tad darCa, erTxans daJinebiT miyura TvalebSi,
marTla ase hgonia, Tu maSayirebso. mere gaecina
da im italiels sul goimi da makaroniWamia uZaxa.
stivenis mosmenas araferi sjobs, imdeni unaxavs,
iseTi gamocdileba aqvs dagrovili... Sexereza­
dasaviTaa, dasvi da moayole zRapari nepalze _
aTasi da erTi Rame. magram dilas dubaiSi mivfri­
168
nav da iqidan Cems TbilisSi, axal wels CemebTan
erTad unda Sevxvde. nepalSi, albaT, veRarasodes
movxvdebi, Tumca, ra ici, es dedamiwac xom burTi­
viT mrgvalia, ara, jordanCik?
169
Tavi 19
„baronisken“ ukan, heri, heri!
o... sad xarT xalxo, sad, ratom ver gxedavT,
ratom ver gxvdebiT, ratom var marto me gaCxeri­
li oci wlis winandel 90-ianebis saqarTveloSi. es
ra sizmaria, rom vera da ver gadamidgams nabiji
win?! TiTqos movdivar Tqvensken da erT adgils
vtkepni. aseTi sizmrebi bavSobaSi mesizmreboda,
roca gaqcevas vcdilobdi da adgilidan ver viZro­
di. nuTu marTla drois maqanis borbali datri­
alda ukan da marto me gadmomagdo ukan uSuqo,
ugazo, krimina­
lur da dangreul saqarTveloSi,
romelsac aqa­
urebi ratomRac avRaneTs eZaxian? me,
ocdameerTe saukunis meore aTwleulidan mosulma
adamianma, iq dagrovili codniTa da gamocdilebiT
TiTqos zustad vici, ra moxdeba aq. prezi­denti kar­
zais saqmeni sagmironi ukve gavlili maqvs da Tval­
daxuWuli SemiZlia giTxraT, ras emsaxu­reba axla misi
TalibanebTan „Caxuteba“ mSvidobis dasa­
myareblad
avRaneTSi, an misi narkobiznesis winaaRmdeg gaCa­
Rebuli dauZinebeli brZola, roca oficialurad
opiumi qveynis erTaderTi strategiuli saeqsporto
produqtia. eh, am kedlebs da da mavTul­
xlarTebs
ra movuxerxo Torem, Tavs avRaneTis „vangad“ gamova­
cxadebdi da sul nabij-nabij da misxal-misxal dava­
lagebdi avRaneTis awmyosa da momavals.
170
rac davbrundi, baronis kedlebs iqiT fexi ar
gamidgams, Tavfexianad var CaZiruli am godolSi.
gareT susxiani zamTaria. yvela ambobs civao, me ki,
oTxmocdaaTianebgamovlil, dResac naxevradgamT­
bar binaSi gamobrZmedil qarTvels zedmet fufu­
nebad mimaCnia is, rom Cems oroTaxian nomerSi ori
umZlavresi kondicioneri 24 saaTi CarTuli maqvs.
ise mcxela, rom gareT Tovli da susxi msiamovnebs
kidec. metic, bunebis wyalobad mimaCnia kaSkaSa
mze da uRrublo ca, dRis ganmavlobaSi Tavze rom
madgas da susxiani saRamoebi kriala haeriT. yovel
Rame ise lamazad bardnis, Tavi andersenis zRaparSi
mgonia.
is Svedi diplomati mwerali, diana ianse, axla
SvedeTis sruluflebiani elCi romaa saqarTveloSi
da Tavi „avRaneTis dRiurebiT“ gaiTqva, igives grZ­
nobs, Tumca, arafers eTanxmeba, ver gaugia, ratom
Seecvala fsiqika da Zlieri sulieri winaaRmdego­
bis miuxedavad, ram Seayvara es degradirebuli
qveyana. axla is andersenis kais hgavs, romelsac
gulSi Cavardnili yinulis namsxvrevi nel-nela
ulRveba. amas ki grZnobs, magram ra ulRobs _ amas
vera. bolos, dedamiwis garSemo xetials rom morCe­
ba, aucileblad mixvdeba da namdvilad ar iqneba
gvian. yvela danarCeni ucxoeliviT, amasac daCeme­
buli aqvs, ramenairad unda davexmaroT avRaneTso
da xedavs, rom Tvalsa da xels Sua ise ecleba aq
gatarebuli dReebi, Tveebi da wlebi, rom iotis­
odenis gakeTebasac ver axerxebs avRaneTisTvis da
es sruliad bunebrivia.
misma dRiurebma Zalian CamiTria. zustad vici,
sad marTalia da sad tyuis, uamravi sakamaTo maqvs
171
masTan da swored eg momwons mag dRiurebis, xato­
vanebis miuxedavad diplomatis „raports“/angariSs
rom ar magonebdes.
avRanelebi meubnebian, aseT zamTars qabulSi
bev­ri ver gauZlebso. amaT xom CvensaviT (oTxmocda­
aTian wlebs vgulisxmob) arc Suqi aqvT, arc gaTboba
da arc sxva rame saSualeba yinviani zamTris „gada­
sagoreblad“ (plans da opiums Tu ar CavTvliT).
saRamos, Caize vesna Tavisi avRaneli Segirdis,
vedas ambavs miyveba. veda ekonomikis fakultetis
warCinebuli studentia, oqsfordis universite­
tis orwliani stipendia moipova da misi avRaneli
qmari ar uSvebs. vesna aRmaSfoTebulia da ukvirs,
rom saTanadod ver TanavugrZnob verc mas da verc
mis saemansipaciod gaxazirebul Segird vedas. arc
is moswons vedas qmars obids rom ar vlanZRav
gamoxatuli „Sovinizmisa“ da „seqsizmis“ gamo.
vedasTan da obidTan ra saqme maqvs, zustad
egre ver wavedi Tavis droze moskovis amerikanis­
tikis institutis aspiranturaSi swavlis gasagrZe­
leblad, radgan gavTxovdi da amiT amoiwura eg
sakiTxi. arc jemal TofuriZe gadaucia vinmes amis
gamo anaTemas, me mgoni, saerTod ar gaugia Cemi aspi­
ranturis ambavi, radgan saWirodac ar Cagvi­Tvlia
aravis amaze yuradRebis gamaxvileba. eh, cocxali
rom iyos, xom davamadlidi, Seni gulisTvis imxela
karieraze uari vTqvi meTqi?
depresia?
Talibanebis saerTod ar meSinia, piriqiT,
mecodebian kidec am gamyinvarebaSi mTebSi mgle­
biviT rom daZrwian da amerikanizmisa da globali­
zaciis winaaRmdeg iberZvian. darwmunebuli var
172
erTi-ori „ideini“ politikosi magaTSic gamoereva
iseTi, Zalauflebis xelSi Cagdebis garda, bedkruli
samSoblos momavalic rom awuxebs Taviseburad.
me ufro amaTi meSinia, „baronSi“ Cabudebuli
ucxo Camosxmis mglebisa, romelTac arc sqesi aqvT
da arc Camoyalibebuli morali, mokled rom vTq­
vaT, sindis-namusi. aq patiosnebaze yvelaze amora­
luri, adamianis msgavsi, gamoyvanili jiSis raRac
gaugebari saxeoba gelaparakeba. yoveli dRe, saaTi,
wuTi da wami izolirebisaken da ganmartovebis­
ken migaqanebs, gaqcevisken gibiZgebs da ara marto
aqedan _ dedamiwidan gaqcevisaken. ra ici, egeb
im Tovlian gamoqvabulebSi adamianTa mxurvale
guliscemisgan bevrad ufro Tbila...
mTeli cxovreba mainteresebda, rogor xdeboda
Tanamedrove pirobebSi adamianis manqurTad „gada­
mzadeba“ da mgoni vixile kidec am dargis umaRlesi
skola „baroni“ _ aq, am internacionalur sakep
manqanaSi zustad im process gavdivarT, rac ase
mZafrad aqvs aRwerili Cingiz aitmatovs Tavis ro­
manSi „da dRe xangrZlivi saukuneze“. ise gamovida,
rom mainc da mainc sakuTar Tavze unda gamomecada
manqurTis qudis simware da gamanqurTebuli ada­
mianis cxoveluri vneba. eh, namdvili mwerali rom
viyo, dRiurebis am nawils, rogorc ekadreba ise
aRvwerdi, magram vai, rom Tavad miveqanebi TaviT
am ZabrSi da rame saswauli Tu ar moxda, male Cem­
ganac erTi rigiTi manqurTi gamodneba, manqurTis
qudis Rirseuli matarebeli.
amaze rom vfiqrob, zustad maSin maxsendeba,
rom araferi damiweria imis Taobaze, Tu ra xde­
boda TbilisSi, saxlSi, roca „baronidan“ Svebule­
173
biT vbrundebodi xolme. axla vxvdebi, rom Cemi
amJamindeli mdgomareobisa da guneba-ganwyobis
gasagebad aucileblad mWirdeba gaxseneba, rogori
iyo Tbilisi, saxli _ namdvilad sxvanairi, TiTqos,
sakuTar saxlSi stumari viyavi, TiTqos, arc aqaa
Cemi adgili da arc iq... ar vici sad... RmerTo Cemo,
nuTu es sacdeli inkubatori, „baroni“ rom qvia,
esaa Cemi saxli? ara, maSin Tavi meqneba mosaklavi.
aucileblad unda gaverkve ra xdeba Cems Tavs, sad
aris Cemi adgili, aucileblad unda vwero, vwero,
vwero da mivagneb. amaze ukeTes gzas jer ver vxedav.
dRes soso CaxvaSvilma damireka. soso saqarT­
velos sruluflebiani elCia centralur aziaSi.
saelCo TurqmeneTis dedaqalaqSia da qabulSi
dip­
lomatiur saqmeebze Camodis xolme. 9 Teber­
vals apirebs Camosvlas. miTxra cota Tavisufali
dro maqvs da erTad visauzmoT sastumro „siera­
Sio“. soso da me erT dros vswavlobdiT Tbilisis
saxel­mwifo universitetSi da mas mere vmegobrobT.
amjerad sagareo saqmeTa saministros specialur
jgufTan erTad saqarTvelos da avRaneTis prezi­
dentebis Sexvedris mosamzadeblad Camodis. maT
gegmaSi qarTveli jariskacebis monaxulebac Sedis.
mouTmenlad veli sosos zars, erTi suli maqvs,
rodis Sevxvdebi Cvens jariskacebs, Tornike asa­
Tians ukve orjer vesaubre telefoniT da axla
imedi maqvs, masac da sxvebsac gulSi Cavikrav. sao­
cari molodinia...
sososTan SexvedrisTvis Cveni dacva sami dRiT
adre movamzade. sastumro „siera“ nebadarTuli
adgilebidis siidan amoRebulia, radgan SarSan
masze Talibanebs masStabiani Tadasxma ganuxor­
174
cielebiaT. es is sastumroa, sadac yvelaze maRali
rangis diplomatebi, investorebi da prezidentebic
ki Cerdebian da, Sesabamisad, Talibanebis pirdapir
samiznes warmoadgens. dacvis ufrosma, gamo­nakliss
gagikeTebT, oRond piradi mcveli gverdidan ar
mogcildebao. ra Tqma unda davTanxmdi, iseTi didi
iyo qarTvelebis naxvis survili da monatreba.
sosom „sieras“ administracias Cemi javSan-jipis
nomeri gadasca da transportis saSvi daaSvebina.
ezoSi Sesvlis procesi wiqaras zRapars gavda
_ cxraklituls rqebiT rom amtvrevda. ramdeni
galavani „SevangrieT“, amis saTvalavi ameria, mag­
ram bolos mainc SevaRwieT uTvalavvarskvlavian
„sieraSi“. SevaRwie da mivxvdi, rom sul sxva qveya­
naSi movxvdi. kargi iyo Tu cudi ar vici, magram
avRaneTi rom iq ar iyo, amaSi eWvi axlac ar mepareba.
es aris Zalian mdidruli sastumro da Zalian
internacionaluri, idealuri, magaliTad, gaeros
saTavo ofisisTvis, an natos, evrosabWos... mokled
didi aRfrTovaneba ar gamouwvevia, Tumca, didad
respeqtabelur pirovnebad ki magrZnobina Tavi.
soso ezoSi melodeboda, Cems pirad dacvas
Tavankara sparsulze daelaparaka da imanac mSvi­
dad gadasca qarTvel diplomats Cemi persona.
Tornike asaTianma dareka da gviTxra, rom CvenTan
Sesaxvedrad mosvlas ver axerxebda. es imas niS­
navda, rom xval me maT veRar vnaxavdi, verc sxva
dros, radgan amis aRaraviTari saSualeba aRar
meqneboda. qarTveli jariskacebi saqarTvelos
prezidentis dasaxvedrad emzadebodnen. „siera­
Si“ oTx saaTze meti davyavi, Tumca, CemTvis es ar
iyo sakmarisi dro dro imisaTvis, rom didi xnis
175
megobar­
Tan siTboTi da mogonebebiT guli me­
jera. dros vinc gankargavda, iman niSani momca da
„sieras“ ezoSi, wiqaras ukanasknel rkinis karTan,
me da soso israel-­palestinis sazRvarze gacvlili
tyveebiviT davcildiT erTmaneTs.
meore dRes qabulSi qarbuqi da didTovlo­
ba daiwyo. dilas sosos telefoniT velaparake.
miTxra didTovlobis gamo prezidenti ver Camo­
dis da SeiZleba xval dilas aSxabadSi gavfrindeo.
xolo saRamos, Cems gakvirvebas ar hqonda sazRvari,
roca adgilobrivi televiziiT javSan-JiletSi
Cacmuli miSa saakaSvili Cvens jariskacebTan „Caxu­
tebuli“ vixile. etyoba raRac sxva gzebiT mainc
Camofrinda. mere feisbuqiT gavige, rom imave dRes
mecadineobebis dros erT-erTi qarTveli jariskaci
tragikulad daRupula.
RmerTo, rogor minda, vidre samSobloSi da­
vbrundebi, yvela politikuri procesi, yvela Sexla­
-Semoxla da kataklizmi gadasuli iyos. rogor
minda erTxel mainc gavakeTo swori politikuri
prognozi... imas xom mainc vityodi, ai, geubnebo­
diT da ar damijereT meTqi!
aqedan, avRaneTidan saqarTvelo dedamiwis
zurg­ze mZevlad datovebuli paata saakaZe mgonia.
sul imaze vloculob, zedmetad aravis gamoeCxi­
ros TvalSi, vnatrob, rac SeiZleba naklebi vnebebi
datrieldes Cems qveyanaSi, rom vinmes ar gaaxsen­
des saqarTvelos arseboba, ai ise, araCveulebriv
gamofenaSi romaa, aguli erisTavi TbilisSi yve­
las mkvdari rom hgonia da sinamdvileSi mSvenieri
ojaxi rom aqvs yovelgvari „CrdiloeTis cialis“
gareSe.
176
„aljaziras“ rom vusmen, sul imis meSinia,
saqarTveloze rame ar wamocdeT. aba kiTxeT erTi
rigiT avRanels, rogor uxaria misi patara qveyana
msoflio yuradRebis centrSi rom aris moqceuli
da aTasi aramkiTxe yoveldRe saqveynod rom recx­
avs misi qveynis WuWyian sacvals? mereda, rom ar
irecxeba?! meti WuWyi da nagavi rom ekvris? amdeni
nagvis qeqviT sunic rom asdis da yvela rom cxvirs
ubzuebs, Sua saukuneebSi arian gaCxerilebio? nepalic
xom vnaxe ras daamsgavses da axlo aRmosavleTi?
ar gvinda gamofenebi, gauSvi, vegonoT yvelas
omSi ugzo-ukvlod dakargulebi. rac ufro Rrmad
CayvinTav, miT ufro sufTaa wyali, mkafioa azri da
naTeli Tvalsawieri. vidre eseni erTmaneTs gadaa­
keT-gadmoakeTeben, Cven Cveni saxe da Rirseba unda
gadavarCinoT SeZlebisdagvarad. maTi imperiebi rom
iSlebodnen, maSin CayvinTa saqarTvelom ramdenime
saukuniT da roca veSapebma erTmaneTi gadaylapes
da aRgaves pirisagan miwisa, patara saqarTelom Ta­
visi xuTmilioniani kidobniT napirze gamoscura.
dae, icuraon didma Tavzebma okeaneSi meored mo­
svlamde, Cven Sav zRvaSi viWyumpalaoT...
ra sisuleleebs vwer, magram aki giTxariT, Cemi
mdgomareobis da guneba-ganwyobis gasaRebs veZeb­
meTqi. ai im TamaSSi rom aris, damaluli nivTis
Zebna, „civa-Tbila-cxela“: _ civa? Tbila? cxela?
Tqven unda miTxraT? Tu Zalian civa, xom kargi. da
Tu dacxa, is droa qarTvelebma marTla kidobnis
keTebas mivhyoT xeli!
177
namdvili gangaSi
dRes dilas depresiisgan Tavisufalma gavi­
RviZe da erTob didi SemarTebiT vekveTe samuSao
magidas, sadac sul cota sami „saqses sTori“ (war­
matebis amsaxveli ambavi) mqonda dasamTavre­
beli
imis Taobaze, Tu rogor iRvwis „tafa“ biznesis
klimatis gaumjobesebisaTvis avRaneTSi. hoda swo­
red am cxraucnobian gantolebas veWidavebodi,
roca gangaSis gamayruebeli kivili gaisma. gavixedgamovixede da saeWvo rom veraferi davinaxe, meca­
dineobaameTqi vifiqre, gantolebas davubrundi.
mere, rom aRar gaTavda gangaSi, Cems pirdapir mj­
dom dizainers vkiTxe, ra xdebameTqi.
_ ar vici, _ mokled momiWra qazimma, daavlo Can­
Tas xeli da swrafad gamecala. imas sxvebic mihyvnen.
_ araferi seriozuli, ar SeSindeT! _ am sityve­
biT Semovida oTaxSi gafiTrebuli ahmad zia _
araferi seriozuli, magram sanam gangaSi ar moixs­
neba yvela meore sarTulze unda avideT Tavdacvis
oTaxebSi.
_ es namdvili gangaSia, _ Tqva TriSma da derefnis­
ken mococxa. mivxvdi, fiqris dro aRar iyo, davavle
xeli CanTas da karisken daviZari, mere ukan movbrun­
di, gamaxsenda, savarZelze wavis qurqi rom mqonda
gadakidebuli, davstace masac xeli da kisristexiT
gaviqeci derefnisaken, saidanac Tana­
mSromlebis
avRanur-msofliuri niaRvari qvemodan zemoT, anu
aRma, meore sarTulisken miemarTeboda, rom Tav­
dacvis punqtebisTvis Tavi SeefarebinaT. es ramdeni
yofilan kaco da TiTqmis, yvela ucnobi. amdeni xal­
xi romel bunkerSi unda daetios? _ vfiqrobdi me.
178
_ aba panikis gareSe! yvela erT oTaxSi nu Sec­
vivdebiT! mSvidad, sagangaSo araferia! nu CamorCe­
biT! swrafi da organizebuli nabijiT! _ gzas
gvikvalavda radiomimRebi. mivuyvebodi totaluri
evakuaciis mRvrie nakads da gzad arcerTi nacnobi
saxe ar mxvdeboda. sruliad ucnobi adamianebis
garemocvaSi aRmovCndi. saSinelma gaurkvevlobam
momicva, martod marto davrCi... martod marto...
sada xar diana... greisi... rahat... ismail... sad
xarT? eseni vin arian, saidan movidnen, sada var...
„Ci mi kuni... rozia?“ (sad midixar, rozia?)...
_ Zlivs ar gipovne! _ momesma ucbad saocrad
nacnobi xma da vidre movixedavdi, ukve vicodi,
rom es iyo vesna _ aTas gangaSs da oms gamovlili
Cemi bosnieli megobari vesna stoianoviCi.
wamSi movege gons, yvelaferi Tavis adgilas
dadga, im usaxo mdinareSi nel-nela nacnobi saxeebis
garCevac daviwye da isic SevamCnie, rom es saxeebi
daRvremili da dabneuli ki ara, sakmaod mxiaruli
da momRimari iyo. xalxi erTmaneTs sayofacxovrebo
saqmeebze elaparakeboda. didi xnis unaxavebi erT­
maneTs ojaxis ambebs ekiTxebodnen, zogi radio
gancxadebebs Soris politikur anekdotis moyola­
sac aswrebda. radio ki periodulad moqcevis weseb­
sa da mimdinare situaciis detalebs gvamcnobda.
zustad ra moxda, rasTan dakavSirebiT gamocxadda
gagaSi jer aravin icoda. yvela sxvadasxva ambavs da
am ambis sxvadasxva versias yveboda. yvelaze sando
wyaros mixedviT ki, saqme ase yofila:
sul raRac naxevari saaTis win mezobeli da­
saxle­
bis ormocdaaTamde sofleli Tavisi axal­
gazrda lideriT, droSebiTa da transparantebiT
179
„baronis“ karibWes moadga, erTi uTqvamT „sim-sim
gaiRe!“ da baronis cxraklitulic mojadoebu­
liviT gaxsnila maT win. vidre aseve mojadoebuli
dacvac azrze movidoda, demonstrantebi kompleq­
sis registraturamde misulan da dacvis ufrosTan
Sexvedra mouTxoviaT (Cveni bedi, rom demonstran­
tebma amjerad protestis civilizebuli meTodi
airCies). ai maSin ki dafacurdnen, gangaSi gamoacxa­
des, SeiaraRebuli Zalebis mobilizeba moaxdines
da avRanur policiasac gamouZaxes. demonstran­
tebs alya Semoartyes, gaCxrikes da rom naxes, rom
arcerTs iaraRi ar hqonda, maTTan molaparakeba
daiwyes. amasobaSi Cven bunkerebSi mogvaTavses.
demonstrantebi aprotestebdnen im faqts, rom
baronis SesasvlelSi damagrebuli saTvalTvalo
kamerebiT dacva maT saxlebSi da ezoebSi iWvrite­
boda da amiT maTi piradi cxovrebis uflebebs
arR­
vevda. isini kategoriulad moiTxovdnen am
aparaturis moxsnas da mSeneblobebze adgilobrivi
mosaxleobis dasaqmebas.
molaparakeba daaxloebiT ormocdaxuTi wuTi
gagrZelda. es iqidan davaskveni, rom zustad amdeni
xani visxediT bunkerSi. bunkeridan ki gamogviSves,
magram yvela gasvliTi samuSao ramdenime dRiT
daibloka. manqanebi, yoveli SemTxvevisaTvis, teri­
toriaze datoves da mTeli Rame saxuravebze avto­
matebiani jariskacebi da snaiperebi patrulirebdnen.
avRanelma TanamSromlebma dacvis uniaTobis
gamo xma aimaRles da ufrosobas pasuxi mosTxoves.
es ukanasknelni Tavs imarTlebdnen, 50 mSvidobiani
demonstrantisTvis srola rom agvetexa, saerTa­
Soriso skandalSi gavexveodiTo. kidev ramdenime
180
msgavsi ubadruki mizezi moiSvelies, Tumca, ki aRi­
ares, rom rac moxda, es namdvilad ar unda momxdari­
yoo. saqme isaa, rom am ambavs win Tavdacvis kuTxiT
ganxorcielebuli erTi metad serio­
zuli cvli­
leba uswrebda. sul ramdenime dRiT adre Cvenma
damqiravebelma kompaniam britanuli dacvis kompa­
nia “globalTan“ kontraqti Sewyvita da ameriku­
li kompaniiT „dainkorpiT“ Caanacvla _ gazr­dili
daZabulobis pirobeSi amerikul dacvas meti ndo­
ba gamoucxada. am ukanasknels ki, Cveni CaTvliT,
aSkarad ar gaumarTla da pirvelive eqstremalur
SemTxvevaSi, rbilad rom vTqvaT, _ Caisvara.
pirvelad SemeSinda seriozulad. rogorc aqci­
ebisa da demonstraciebis eqspertma, kargad vuwyi,
rom rac daiwyeba, is pirveli da ukanaskneli aras­
dros iqneba. vfiqrob, es aqciac raRac seriozulis
dasawyisi iyo mxolod. amjerad avRanelebma mosin­
jes, ra ZalasTan aqvT saqme da ra SesaZleblobebi
gaaCniaT TviTon. amas is mafiqrebinebs, rom aqcia
sakmaod organizebuli iyo, hyavda lideri da hqon­
daT Camoyalibebuli moTxovnebi. aki SemoaRwies
kidec, anu, ar gamovricxav, rom demonstracia mar­
Tuli iyo da demonstrantebs dacvaSi dasayrdenic
hyavdaT. Tumca, amas rom vambob, kolegebi meubne­
bian, bevri deteqtivebiT gaqvs Tavi gamotenilio.
Tu meSleba, maS ras mivawero is, rom „baronis“
SesasvlelSi damontaJebuli saTvalTvalo apara­
tura mTeli weli aravis uSlida nervebs da uceb
gadaria mTeli sofeli: aparaturis moxsnas xom
kategoriulad moiTxoven, axla „spec nazSi“ sam­
saxuric moundaT. mokled, me Tu mkiTxavT, amaT
programac Camoyalibebuli aqvT, strategiac da
181
taqtikac. isini am erTi aqciiT ar Semoifargle­
bian. gagrZeleba aucileblad iqneba. me kidev mu­
Sobis eqvsi Tve damrCa da es ambavi seriozulad
mafiqrebs.
axla am ambavs rom vixseneb, sakuTar Tavze
gulianad mecineba. pirvel rigSi rasac xeli dava­
vle TavSesafarSi gaqcevisas, savarZelze gadakide­
buli wavis qurqi iyo. samuSao furclebi, leptopi,
mniSvnelovani dokumentebi saerTod ar gamxsenebia.
arc is „xelisdasavlebi“ CanTa mqonda sadme axlo-maxlo. ra, ofisSi xom ar vatarebdi Tan? mokled,
gasaqcevad ar gaxdes saqme, Torem, rac iswavle da
winaswar moawesrige, yvelaferi ukan dagrCeba.
ockiloiani javSan-jileti da CaCqani saerTod
meore sakiTxia. piradad me, mas Zvras ver vuSvebo­
di da sacdeli gangaSis drosac ki bunkerSi javSanJiletis gareSe gavrbodi, Tavze „kaskiT“. koordi­
natori meubneboda, TviTon Tu ver icmev, megobars
sTxove dagexmaroso. megobari Cemze gaWirvebuli
iyo... me kategoriulad moviTxovdi CemTvis ufro
patara da msubuqi javSani moecaT, magram isini
mpasuxobdnen aseTi kristian diors aqvs podiumze
gamosasvlelado. hoda, mec vurCevdi, yovel Sekre­
baze Cemi wikvinis mosmena Tu ar gindaT, kristian
dioris javSan _ Jileti momitaneT Tqo.
gagikvirdebaT da marTlac, erT mSvenier dRes
momitanes axali dizainis, rac mTavaria, Cemi zomis,
udabnosferi, Txeli da Zalianac moxdenili javSan-­
Jileti, ferTan Sexamebuli „kaskiTurT“. rom movi­
zome, ise momewona, kinaRam marTla podiumze gav­
vardi. ai ase, vinc eZebs _ is poulobs! marTalia
es!
182
rac avRaneTSi var, saqarTveloze araferi da­
mi­
weria, arada oqtomberSi ori kviriT xom viyavi
Camosuli. TiTqos, arc arsad wavsulvaro, ise
Cveulebrivi iyo maSin Cemi saxlSi dabruneba. al­
baT imitom, rom aq „baronSi“ mSvenieri sacxovre­
beli pirobebia, momsaxureba _ idealuri. baroni
sastumrocaa da amavdroulad myudro, izolire­
buli binac. maqvs sakuTari samzareulo da vfus­
fuseb, roca momenatreba da rogorc momenatreba
ise. rac yvelaze ufro momwons isaa, rom pirvelad
Cems cxovrebaSi momeca imis saSualeba, rom ekono­
miaze ar vifiqro da ramdenic minda, imdeni fuli
davxarjo, gavagzavn-gamovagzavno da bolos da
bolos _ gavflango. es Zalian magari grZnoba yo­
fila. „trulailas fuli rad unda, trulaila Tvi­
Ton fulia!“... RmerTo, ra suleli var... da ra cota
myofnis imisTvis, rom Tavi „trulailad“ vigrZno.
naxevari welia aqa var, buzi ar afrenila Cems
Tavs da megona sul ase iqneboda. dRes ki, pirveli
seriozuli gangaSi rom gadavitaneT, mivxvdi, sad
viyavi da ra naRmze vijeqi. diana meubneba anas hoss
isterika Wirs da ver vamSvidebTo.
_ ra atirebs anas, iseTi momzadeba aqvs gav­
lili? _ mikvirs me
_ pataraa, 19 wlis da eSinia, ris momzadeba, ra
treningi... mpasuxobs diana, _ aba erTi warmoidgine
Seni Svili rom iyos aq! _ dianas TbilisSi yavs 19
wlis qaliSvili da anas adgilze misi warmodgenac
ki szaravs.
_ vera, ver warmovidgen, Cemi Svili kacia da
ara mgonia, gangaSma guli gauxeTqos, Seni ki Zalian
kargad mesmis, Tumca, isic kargad vici, rom Seni 19
183
wlis mari aq verasgzis ver moxvdeboda, jer mkvdar
dianaze unda gadaebija!
_ moica kaco, eg ra SuaSia?
_ sworedac rom SuaSia, Sens mariams mama ar
hyavs, magram cocxali kedeliviT aRmarTuli aTasi
patroni icavs avRaneTisgan da msgavsi suleluri
ideebisgan. anas ki mamac hyavs, dedac, axalgazrda
bebia da babuac, debi, Zmebi... da sakuTari Tavisgan
damcveli ki aravin. sruliad „upatronoa“ da Tavis
Tavs axlave Tu ar mixeda, am SemTxvevaSi avRaneTSi
an romelime msgavs cxel wertilSi Tu ar daiwyo
karieris keTeba, SeiZleba „amerikulma ocnebam“ ise
auaros gverdi, Tvalis daxamxamebac ver moaswros.
amas bavSvobidan ukiJineben mSoblebi da naTesavebi.
arCevani TviTon unda gaakeTos. ai, amiT gansxvavde­
ba ana Seni mariamisgan. suraTi martivia da Tvalsa­
Cino.
_ asea Tu ise, pataraa, eSinia da Seni filosofiis
dro axla araa, _ ambobs diana da orivem kargad
viciT, rom is marTalia, me ki... me vatrakeb, imitom
rom meSinia...
maxsovs, sabWoTa kavSirisa da avRaneTis omis
dros, roca zviad gamsaxurdia cixeSi ijda, misi
vaJi koko jarSi gaiwvies, avRaneTSi. maSin TaTia
xaindravam xelCakidebuli koko CvenTan moiyvana
da mamaCems sTxova, uSvele, zviadis gasamwareblad
uSveben avRaneTSio. mamaCemma sardals daureka da
daxmareba sTxova, iman uari uTxra, ekuTvnis da unda
wavides, sxvebi Tu midian, magaze ratom gavakeToT
gamonaklisio. maSin mamaCemi daemuqra, saerTaSoriso
skandals mogiwyobTo da dauTmes koko. sul is
mikvirda, ratom ar axsendeboda zviads es ambavi,
184
roca maRali kaTedridan nodar dumbaZes lanZ­
Ravda da saqarTveloSi kriminaluri inteligenci­
is damaarseblad naTlavda? ras gaugeb am beladebs,
magaTTvis politika xom Svilzec maRla dgas. anda
„faqiz“ kokos marTla ra undoda avRaneTSi? anas
tirili da isterika amasTan monagoni iqneboda.
hoda, xom xedavT, am avadsaxsenebeli avRaneTi­
dan dasaxsnelad kokosac gamouCnda patroni, roca
mama cixeSi hyavda. eseni 17-19 wlis „uTvistomo“
gogo-biWebi karieris da fulis sakeTeblad ise
midi-modian cxel wertilebSi, TiTqos, sxva yvela
gza „naTeli momavlisaken“ gadaketili hqonodeT.
Cemi baroneli mezobeli denisi, magaliTad, fuls
marto pirveladi moxmarebis sagnebze xarjavs, Tan
amayobs, vagrovebo. rva welia avRaneTSia da qmars
nawyvet-nawyvet naxulobs. arada samxreT afrikaSi
ukve aiSenes ramdenime saxli, kidev raRac miwebi
da sxva uZravi qonebac SeiZines tkbili siberis
uzrun­velsayofad, manamde denisi Talibanebma Tu
ar momtaceso, ambobs, Turme, denisis qmari.
gangaSisgan gamowveul stress isic daemata, rom
dianas mezobeli elbi, indoeli ekonomisti, SeTav­
sebiT xiromantic yofila. amis Sesaxeb rom gaigo,
vesnam, mis sapativcemulod saswrafod sa­
zeimo
sauzme gamarTa da sruliad „baronis“ mdedro­biTi
sqesis warmomadgenlebi moiwvia. sauzme imitom,
rom elbi Turme xelis gulze bedis xazebs mxolod
dilis saaTebSi xedavs.
bevri rom aRar gavagrZelo, elbim miTxra, grZe­
li sicocxle ara gaqvs, ase, samoci wlis mokvdebio.
raRa vqna axla, ginda ar ginda, mzadeba unda davi­
wyo, Torem 60 wlis SarSan 24 ivniss ukve gavxdi da
185
axla wlis dasrulebamde sul raRac samiode Tve,
91 dRe, 2 184 saaTi, 131 040 wuTi da 7 862 400 wami
darCa.
marTali giTxraT, ase ucbad abargeba gaRma
napirze magra mezareba, arc meadvileba da RmerTs
vTxov, cota gadamivados es saqme. axla namdvilad
ar aris amis dro, Tan aravis es ar Wirdeba. me
namdvilad da mamazeciers xom asi weli araferSi
vWirdebi.
ara, mainc romel sulels mouvida TavSi xelze
marCieloba Suagul avRaneTSi? es elbic xom uni­
kaluri marCieli gamodga. pirvelad vnaxe marCieli,
adamians pirSi eubnebodes dRes ara da xval
mokvdebio. rogor unda Semxedos awi TvalebSi,
faqtobrivad xom sasikvdilo ganaCeni gamomitana?
magisTvis advilia, magaT xom reikarnaciis sjeraT,
hoda, fexebze ar hkidia, rodis gardavicvlebi?..
erTi me mkiTxos, mzad var? cota meti dro mainc
moeca!
xelis gulze marCielobiT daSokilma qabuliT
da avRaneTiT Cemi „aRtaceba“ ise daamiwa, rom axla
yovelives gacilebiT muq ferebSi vxedav. verada
ver daviWire oqros Sualedi, an gadametebiT vaqeb
aqaurobas, an daumsaxureblad vkicxav. mokled,
rasac am ramdenime furcelze waikiTxavT, „saso­
warkveTili pacientis“ avadmyofuri Canaweri iqneba
da Cemi xasiaTis ambavi rom vici, am mdgomareobas
didi-didi xuTi furceli dasWirdes, arc ki. da­
nar­Ceni, Tu cocxali davrCi, sul taS-fanduri da
sicil-kiskisi iqneba.
186
Tavi 20
feisbuqi rom ar varga da aqliavebso, nawilo­
briv veTanxmebi, magram aq, `baronSi~ skaipi da feis­
buqi antidepresanti da fsiqoTerapiaa, xandaxan _
saswaulmomqmedic. ai, magaliTad, dRes dilas ana
margvelaSvilisagan `SeariT“ (gaziareba) Cems gverd­
ze daido erTi Zalian saxaliso foto: uSvelebel
dawnul kalaTaSi gasuli saukunis 30-iani wlebis
studenti gogonebi sxedan, yvelas Zalian bednieri
Rimili dasTamaSebs saxeze. komentarebi aseTia:
xaTuna maRlakeliZe: gagania 38 weli da gogoebi
iRimian... romelia aba Seni dideda? (dideda _ be­
biaa Tu bebiis da?)amiT
avTandil kobaxiZe: bebiis deda
levan kalandaZe: ana, samedicinos studentebi
xom ar arian?
ana-anase mergvelaSvili: dideda anu bebia =
didi deda :))) levan. ki samedicinoa
levan kalandariSvili: gagikvirdeba da samis
saxels exlave getyvi: marjvniv qsenia kokaiaa, mis
gverdiT, meore rigSi qeTo areSiZea-cocxalia!!!
kalaTis SuaSi ki mamidaCemia, lili kalandariSvi­
li!!! gagiJebas cota miklia:)))
ana-anase mergvelaSvili: levan, ras ambob?
es foto Tqvenc gaqvT? me mTeli seria maqvs am
gogoebis _ celqobis :)
187
levan kalandariSvili: mTeli suraTebi amoRe­
bulia 1942 wels, babuaCemi rom aiyvanes baqoSi ma­
Sin, Tu rames momawvdi cis tola madlobas Semog­
wirav, 27 ianvars eg `banda~ Joresis #43 ikribeboda
xolme mudmivad mamidaCemis dabadebis dReze
ana-anase mergvelaSvili: vax. neta didedaCemic,
anu nino nozaZec? levan, davaskanereb da mogawvdi
aucileblad. Zalian STambeWdavi fotoebia :)
lela gafrindaSvili: va, ra magari fotoa?!
levan kalanderiSvili: rom Camoval mamidaCe­
mis ezoSi (Seni xom nukrianSi eqimobda ase maxsovs,
Cemi kidev sagarejoSi) xoda mis ezoSi Cemi xeliT
dawuruli saferavi Cemze iyos:)
Tiko sulaZe: foto magaria da am fotos moyo­
lili ambebi, xo gadasarevi :)
levan kalandariSvili: eg ori qalbatoni me da
Cems mamidaSvils fexebs dagvbandnen xolme da ise
gvawurinebdnen Rvinos, eh
Tiko sulaZe: Tvalebze cremlebi momadga
levan kalandariSvili: gmadlobT, ana!!!
ana-anase mergvelaSvili: levan, piriqiT. am fo­
tos ukve istoriac aqvs. aqamde veravis ver vcnobdi.
mokled, uaxloes xanSi davaskanereb :)
levan kalandariSvili: magaT kursze kidev Ta­
liko dgebuaZe, babo faRava da rusiko buaCiZe swav­
lobdenen, oRond, mag fotoTi miWirs maTi amocnoba;
manana dumbaZe: es aris SesaniSnavi moTxroba. mec
mqonda erTxel aseTi SemTxveva, jemal TofuriZis
bebiis dis valentina dumbaZe-miqaberiZis (reJisor
sandro miqaberiZis meuRlis) binaSi Cemi 37-Si daxv­
retili babuis suraTi aRmovaCine. axalgazrdebi
188
mindorSi isxdnen da pikniki hqondaT gamarTuli.
qalbatonma valentinam (ase veZaxdiT valia be­
bias) TiTi axalgazrda mkerdgaReRil ymawvilze
damido da miTxra, es babuaSeni, lado dumbaZeao.
es suraTi Cven saxlSi ar gvqonda, radgan 37-Si na­
Tesavebma SiSiT yvela suraTi gaanadgures. bebias
gadasaxlebaSi babuaCemis erTi sapasporto suraTi
gayva da mxolod isRa gvqonda mTeli albomidan
SemorCenili. am ambavs Tavis droze me moTxroba
mivuZRveni _ „dakarguli winaprebi gayviTlebuli
fotosuraTebidan“. samwuxarod, im fotos aslis
gadaReba ver movaswari, qalbatoni valentina male
gardaicvala da ojaxma fotos veRar miagno. ambavi
ki Cems moTxrobaSi darCa.
davubrundeT qabuls, aki giTxariT ra xasiaTzec
var. diana TbilisSi midis saoperaciod da Cemze
uares xasiaTzea, jivani 12 Tebervals amTavrebs
kontraqts da saerTod tovebs aqaurobas. vesnas
iseTi daZabuli urTierToba aqvs Tavis idiot
ufrosTan, SeiZleba vadaze adre daamTavrebinon
kontraqti da martSi datovos proeqti. greisi
ukve wavida da ise menatreba, werilebsac ver vwer.
andrei svams, rahati ar vici, rodis Camova, arc
svetlana. samagierod, amas winaT dianas proeqtSi
Camovida Temuri, axalgazrda uzbeki iuristi. Te­
murma dianasgan Seityo, rom nodar dumbaZis Svi­
li var da meore dResve ofisSi momadga yvavile­
bis TaiguliT da mamaCemis romanebidan citatebis
mTeli gudiT. sircxvilisgan viwvodi, roca, ver
vixsenebdi romeli gamonaTqvami romel perso­
naJs ekuTvnoda, TviTon ki siciliT kvdeboda, amas
mamamisis nawarmoebebi wakiTxuli ara aqvso. rogor
189
ara maqvs wakiTxuli, magram iseTi CamWreli cita­
tebi mohqonda, amas, darwmunebuli var, TviTon
mama­Cemic ver gaixsenebda.
qeTinom, Cemma dam „vefxistyaosnidan“ avTandi­
lis anderZi zepirad rom ver Caarakraka, amisaTvis
qarTulSi oTxiani dauweres misaReb gamocdaze,
qula daaklda da im wels ver moxvda universi­
tetSi. dedaCemma am sakiTxTan dakavSirebiT oja­
xuri kreba moiwvia mamaCemis uSualo monawileobiT.
marTalia, CemTvis azri aravis ukiTxavs, magram,
saku­Tari codvebis misaCqmalad am faqtis gamo ise
usindisod „aRvSfoTdi“, gegoneboda oTxiani ro­
gor iwereboda, isic ki ar vicodi.
_ rogor, avTandilis werili ar ici zepirad?
_ ho, Sen ra ici? _ Semomitia qeTim
_ vici, aba ar vici, Cems klasSi eg anderZi
TiTqmis yvelam zepirad icoda! _ TavgamodebiT
davicavi Cemi klasis Rirseba, Tumca, raze dayrd­
nobiT vacxadebdi amas, ver getyviT. dedaCemma Tqva,
me am bavSvebTan aRaraferi gamdiso da sadams­jelo
sadaveebi mamaCems gadasca. mamaCems ki aSkarad
daezara am saqmisTvis xelis mokideba da iqve gada­
wva Cveni zogadsaganmanaTleblo asparezisken mima­
vali yvela xidi.
_ avTandilis anderZi TviTon rusTavelma ar
icoda zepirad, rom codnoda, furcelze ar dawer­da!
_ gamoacxada man da bednier qeTinos Tvali Caukra.
_ Sen gaafuWe es bavSvebi da Sen mixede awi! _ Tqva
dedaCemma, uimedod gaaqnia Tavi da kreba demon­
stratiulad datova. amis Semdeg mamaCemi Cveni sa­
ganmanaTleblo problemebiT aRaravis Seuwuxebia.
190
Temuri ise Semiyvarda, TiTqmis viSvile. undoda
ar undoda, yoveldRe cxel sadils vaZalebdi bavS­
viviT. imas madlierebis niSnad, paraskevobiT me da
diana „grin vilijSi“ davyavdiT ucxoelebis wreebSi
sayovelTaod ganTqmul „gaeros branCze“ (sauzme _
Sveduri magida).
ori dRe gadauReblad bardnida. „baroni“ ander­
senis zRapars daemsgavsa. Rame saxlSi Semosvla
aRar mindoda, iseTi lamazi iyo garemo. sacodavi,
mTvariani da atalaxebuli qabulic TeTr qurqSi
gaxveul ulamazes yinulis dedofals daemsgavsa.
Rame avRaneli darajebi baronis skverebSi uSvele­
bel Tovlis babuebs, Tovlis cxenebs, vefxvebs,
qalis torsebs da sxva lamaz figurebs agebdnen,
namdvili xelovnebis gamofena iyo.
„baronis“ da lendkruizeris dajavSnuli minis
iqiT ra xdeboda, amaze ar mifiqria. es maSin gava­
cnobiere, roca gangaSidan mesame dRes baronis
kedlebis datovebis ufleba mogvces. amasobaSi
Tovl­ma dnoba daiwyo, daTovlili gzebi ar iwminde­
boda da amitom yovel meore wuTas sacobSi viWede­
bodiT. gaCerdeboda Tu ara manqana, bronirebul
minas axalSobili bavSviT xelSi atatebuli, ta­lax­
Si amoTxvril burkiani qali moawydeboda xolme.
iqidan maTi sacodavi kuTva da wkmutuni mesmoda,
sakuTari TvaliT vxedavdi, rogor caxcaxebdnen
sicivisagan bavSvebi, tirilsac ver axer­
xebdnen.
me ki fanjris gaRebis arc saSualeba, arc ufleba
mqonda. TvalebSi miyurebs, cremlebi Rapa-­
RupiT
Camosdis da verafers vakeTeb. im maTxovarze uaresi
tusaRi da maTxovari var. burkiani qali fanja­
raze mikakunebs da gauCereblad knavis. ormo­cdaaT
metrSi igive meordeba.
191
me „fainestSi“ mivemgzavrebi. erTi kviris sam­
yofi sanovage unda movimarago. produqtebiT
savse manqaniT isev sacobSi vxvdebiT da isev minaze
cxvir­modebuli burkiani qalebis kvnesa mesmis. ise
aravin SemzizRebia cxovrebaSi, rogorc sakuTari
Tavi. mainc da mainc unda agafeTqon, an mogita­
con? ... es ra, naklebi wameba da sasjelia? gazeTebi
ityobinebian, rom avRaneTi welsac mzad ar aris
zamTrisTvis. miwurebSi mravalSviliani ojaxebi
iyinebian da ixocebian. eleqtrooba xalxs ramde­
nime dRea, rac grafikiTac ar miewodeba.
mina gaWirvebulebisTvis sabnebs, tansacmels da
fuls agrovebs. lamis yvelaferi mivce, ise damna­
Saved vgrZnob Tavs im TeTr bronirebul lend­
kruizerSi. RmerTo, netav saqarTveloSic ase iyo
90-ianebSi? ukve damaviwyda, 37-Si? _ Zalian cota
darCa, visac axsovs. RmerTo, dailocos adamianis
buneba. yvelaferi iseT Sav ferebSi rom gvaxsov­
des, rogorc sinamdvileSi iyo, sicocxles azri ar
eqneboda.
avRanelebi amboben, Cven aRarafris imedi ara
gvaqvs da momavalze xeli gvaqvs Caqneulio da
mainc araerTxel gamigia maTgan raRac Cveni „opla
Cven vcocxlobT“-is magvari. araerTxel damiWe­
ria Suqis naperwkali maT lurj-mwvane TvalebSi,
araerTxel momismenia maTi xalisiani simRera da
guliani sicili. esec amaTi bunebaa, adamianuri da
ase rom ar iyos, amaT sicocxlesac azri ar eqne­
boda.
aeroportis trasas ara uSavs, gawmendilia, mag­
ram trotuarebze iseTi Wyapia, verc ki warmoidgen,
rom ori dRis win TeTrad bardnida. tylapoebSi
192
amosvrili bavSvebi plastmasis sandlebiT, an saer­
Tod fexSiSvelebi da naxevradCacmulebi darbian.
amaT iseTi energia awvebaT, etyoba sicives verc
grZno­
benTqo, vimSvideb Tavs, magram iqve gazint­
lul da gaTxupnul muTaqbze mokalaTebul moxu­
cebs rom vuyureb _ daZenZil WinWebSi rom gaxveu­
lan da Tavze sveli, talaxiani Calmebi axuravT _
amas veRar vijereb, miuxedavad imisa, rom TiToeul
maTgans saocrad filosofiuri mzera aqvs da din­
jad saubrobs, zogi Cilimsac abolebs da Caisac
wrupavs. SedarebiT axalgazrdebs mayali gamouta­
niaT da maRaziis win mwvadebs wvaven. specialuri
saniavebeli cocxi, romliTac mayals aRviveben,
isea gaWvartluli, mwvadis saxsenebels SegaZulebs.
zustad iseTive gazintluli da gaWvartluli
Salvar-kamizebi acviaT da Zalian mxiarul mzeras
ayoleben Cvens dajavSnul manqanas. qalebi am moyi­
nul tylapoebSi wvrilqusliani da TxelZiriani
fexsacmelebiT dadian.
vixseneb, vixseneb, CvenTan rogor iyo im avad­
saxsenebel 90-ianebSi da maxsendeba ezoebSi gaCaRe­
buli saburavebis koconebi, Cveni saxlis win aale­
buli jixurebi, atalaxebuli, asfaltamoyrili
oRro-CoRro gzebi, meorad tansacmelebSi gamo­
xveuli Cveni lamazmanebi, kbilebCacvenili cnobi­
li msaxiobebi da sazogado moRvaweebi. SimSilisgan
ybebCavardnili mwerlebi da maswavleblebi... maTxo­
vari qalebi da bavSvebi, gansakuTrebiT agresiuli
qarTveli moxuci maTxovrebi, loyebRajRaJa bavS­
vebi „damexmare, damexmares“ knaviliT, gaToSili
binebi da sicivisgan udrood gardacvlili axlob­
lebi. visac es ar axsovs, is ormocdaaTkacian
193
dalxenil saqarTvelos warmoadgens, virtualuri
miRwevebiTa da warmatebebiT moamaye saqarTvelos
„elitas“.
gansxvaveba didia. saqarTveloSi es xdeboda oci
wlis win, amas aq arc dasawyisi uCans da arc bolo.
xalxi TiTqos mieCvia aseT yofas. sul ar mikvirs
aseTi zizRi rom aqvT gadamTielebis mimarT, rom­
lebmac maTi qveyana eqsperimentul laboratori­
ad aqcies da miliardebs xarjaven misi saboloo
gaparta­
xebisaTvis. ra eSveleba aseT damokide­
bulebas, me ar vici. arc aravin icis. RmerTma icis
mxo­lod _ alahma, romelmac xeli aiRo avRaneTze,
iseve, rogorc Cemma RmerTma dioskuriaze da sabo­
lood daZira igi.
„dioskuria zRvaSi CaZiruli qalaqia. erT dros
sicocxle iyo dioskuriaze da zRva sul ar iyo
iq. mere zRva mivida da dioskuria kunZulad ga­
daiqca. zRva rom aReldeboda, misi talRebi TeTri
qviTnaSen saxlebs angrevda, mere wynardeboda da
isev ukan ixevda. xalxi Tavidan aSenebda dangreul
saxlebs da ojaxebs. Semdeg isev movardeboda zRva
da Tavidan iwyeboda yvelaferi. erTxelac, sul
moSorda zRva dioskurias. zRva arafers erCoda,
magram axla adamianebi daerivnen erTmaneTs: xo­
cavdnen, Jletdnen, aupatiurebdnen, spobdnen! ada­
mianebi TavianT sakuTar ojaxebsac angrevdnen da
spobdnen fizikurad da moralurad. Segnebulad da
Seugneblad, nebsiT da uneblieT. ojaxebs klavd­
nen ganzrax, nebsiT da uneblieT. saSineleba tri­
alebda dioskuriaSi. gabrazda didi zRva, isev mo­
varda qalaqSi da mTlianad CaZira is. aravin icis,
194
pirvelad ratom mivida qalaqTan zRva, ratom an­
grevda, ratom moSorda da bolos, ratom CaZira
sul. zRvam gaaCina dioskuria da misca adamianebs
sicocxle da sikeTe. mere mivida da gamoscada maTi
sikeTe. didxans cdida zRva. imitom, rom icoda,
sikeTes yvelaze met xans sWirdeboda gamocda.
wavida mere da rom gaigo xalxis codvebi,
ukan dabrunda da CaZira mTlianad TeTri qalaqi.
zRva yovlisSemZlea!..(nawyveti jemal TofuriZis
moTxrobidan „dioskuria zRvaSi CaZiruli qalaqia“)
proeqtma „tafa“ savsebiT gaamarTla Tavisi
abreviatura, anu, xan civia, xan cxelia da xanac
mwveli _ es danjRreuli „tafa“. arc ki vici ra
davwero mis Sesaxeb, radgan rac Camovedi mas Semdeg
Cemi statusi da samuSaos konteqsti avRaneTSi mimdi­
nare politikur-socialur krizisTan da „duraki“
direqtoris „xuSturebTan“ (rbilad rom vTqvaT)
erTad ramdenjerme Seicvala. erTxan marTla imas
vakeTebdi, razec Wipi maqvs miWrili da xuTianze
vici. mere is damavales, razec arc Tavad icod­
nen rame da, me xom, saerTod warmodgena ar mqon­
da, magaliTad, wigni-gzamkvlevisTvis _ „rogor
vivaWroT avRaneTSi“ _ ori Tavis dawera. Tavidan
roca miTxres am Temaze unda daweroo, kina­Ram ba­
warSi gavuyare Tavi, magram ras vizamdi, Sua gzaSi
xom ar gadmovxtebodi navidan, davjeqi da Sesawiri
kraviviT uxmod daviwye Sromaze saxel­
wodebiT
„eleqtronuli komercia“ (e-commerce) muSaoba. amis
Sesaxeb cxovrebaSi aramc Tu damiweria rame, arc
ki wamikiTxavs da mainc, Tqven warmoidgineT, pir­
velad gamomadga cxovrebaSi ase Zalian Cemi samec­
195
niero alRo da gamocdileba. internetSi qeqvis
Semdeg am Temaze sruliad unikaluri masalebi
movipove, bevri vikiTxe, am sferoSi saerTaSoriso
eqspertebTan miwer-mowera gavabi, Seviswavle ganvi­
Tarebadi qveynebis mdgomareoba am kuTxiT, Sevu­jere
avRanur sinamdviles da mSvenieri Sroma gamovacxve.
Cemda saubedurod, naSromma xelmZRvanelobis
mowoneba daimsaxura da axla kidev ufro absur­
duli da CemTvis gaugebari axali Tavis dawe­
ra damavales: avRaneTis vaWrobis perspeqtivebi
ruseTsa da centraluri aziis qveynebTan (yofili
sabWoTa Sua aziis qveynebi). gaWirveba maCvene da
gaqcevas gaCveneb-is principiT es Tavic rogorc
iqna movaxla­
forTe. paralelurd Cems pirdapir
movalebasac vasrulebdi da sizmrebSi, Tu aseTi
meRirseboda xolme, xan broweuls vyiddi Turqme­
neTis sazRvarze, xan heratis xaliCebs pakistanSi da
xan opiumis barigebTan vdebdi saidumlo garige­
bebs. mokled, did gasaWirSi da gaugebrobaSi amo­
vyavi Tavi. bolos aRmoCnda, rom „tafas“ direq­
tori marTla „duraki“ yofila da aragegmiurad
dauxarjavs mTeli proeqtis fuli. amas mohyva pro­
eqtis oTxidan ori strategiuli da erTi nakleb­
strategiuli ganyofilebis vadaze adre daxurva.
mec swored im naklebstrategiulSi moviazrebodi
da, Sesabamisad, aprilis Sua ricxvebSi proeqtis da
avRaneTis datoveba miwevda. ase rom, sruliad mou­
lodnelad, mec SevuerTdi avRaneTidan nel-nela
gamsvlel im Zvirfas armias, romelTan ganSoreba­
sac ase mwared ganvicdidi.
es rom gavige me da Cemma megobrebma, braienis
oTaxSi didi wveuleba da karaoke movawyeT. me da
196
andrei sabWoTa marSebs da wiTelarmielTa savele
simRerebs vbRaodiT, braieni da Zmanni misni ki
amerikul folks, roks, souls da metaliks er­
Tad. aseTi „kruSoni“ aba sad da vis dagileviaT?
ase iyo Tu ise, mayurebelmac, msmenelmac da Sem­
srulebelmac magrad vixaliseT. imdeni vimaimuneT
da vixmaureT, dacvam kinaRam gauTvaliswinebeli
gangaSi gamoacxada. aki geubnebodiT aqa-iq, minori
ar gamomdismeTqi. amitomac aRmovCndi avRaneTSi
erTob mxiarul notaze, Torem jer kaci ar Semxve­
dria saqarTveloSi, ar ekiTxa, iq ram wagiyvanao!
197
Tavi 21
sastikad civa. es aTi gradusi celsiusiT aq,
ratomRac, ruseTis ormoc graduss udris. vera­
friT vaTbob saxls, Tumca, orive kondicioneri
ocdaaT gradusze maqvs CarTuli. diliT adgoma
sikvdilia. avRanel TanamSromlebs saxlSi saer­
Tod ara aqvT gaTboba, radgan ara aqvT Suqi, gazi.
mdidarsac da Raribsac, uklebliv yvelas, riTac
Tbebian _ navTi, dizeli an sxva ram saSualeba,
imis suni asdis. mokled, gaixseneT 90-iani wlebis
saqarTvelo da mixvdebiT „razea bazari“.
dRevandel gazeTSi samxreT yandaRaris erTi
ltolvili ojaxis suraTi devs pirvel gverd­
ze
_ sami TmaxuWuWa biWi, ai, arab ufliswulebs rom
xata­ven xolme iseTi, sabnidan abrialebs kaklis mu­
rabasaviT Sav Tvalebs. maTi aqlemis bewvis mosa­
sxamSi gaxveuli ltolvili mama xaliCaze zis da
iseTi medi­duri saxiT iyureba im suraTidan, gego­
neba Sah-abasis darbazebSi hqonodes ojaxisTvis
saZi­nebeli gaSlili. sinamdvileSi ki qabulis Carax-­
i-­
qamberis ubanSi gauSlia karavi da Tavis sabnis
qveS SemZvral col-SvilTan erTad iq apirebs gamo­
zamTrebas.
dRes, Rame ise civa, saseirnodac ver gavedi
ezoSi. ar maxsovs, giTxariT Tu ara, yoveldRe
TiTo saaTi wreze seirnoba davuniSne sakuTar Tavs
da ase vcdilob gonebrivi da fizikuri formis
198
SenarCunebas. oTaxSi damatebiTi gamaTboblebi
Semo­vitane da yinva ase Tu ise movtexe. axla tvins
is miRrnis, ramdeni avRaneli daiRupeba siciviT
dRes, im xuWuWa biWebis briala Tvalebi ar amomdis
Tavidan. imedi maqvs, imaT yinva verafers daaklebs,
magram Zalian patarebi arian. mere ra, rom avRanu­
rad uelavT Tvalebi? erT-or saburavs moiparaven,
dawvaven da gaTbebian, ai, Cveni biWebi rogorc Tbe­
bodnen ezoebSi maSin, 90-ianebSi.
avRanelebs iumori yofniT da xumroben, qalaqi
ekologiurad gaiwminda, manqanebi veRar moZraoben
da gamonabolqvi aRar ariso. amaT gamZleobas sazR­
vari ara aqvs, amaTi moTminebis fiala namdvilad
uZiroa, amaT sevdas bolo ar uCans, arc glovas
da arc gulzviadobas. amaTi siamaye mouTokavia.
me, albaT, fexze damdgari avRaneTis naxvas ver
moveswrebi, iseve rogorc misi mter-moZule ver
ixilavs mas daCoqilsa da gaupatiurebuls. gazeTSi
ki msxvili asoebiT aseTi slogania gamotanili:
„sicive _ asobiT ltolvili bavSvis axali avRaneli
kileri!“.
mTeli saRamo skaipSi gavatare nino jaxuasTan
saubarSi. misi qmari saqarTvelos sagareo saqmeTa
saministros erT-erTi wamyvani diplomatia da
saministros jgufTan erTad avRaneTSi dilploma­
tiuri misiiT Camosvlas apirebda. ninos aintere­
sebda, ra rogor unda Caicvas misma qmarma _ Zalian
Tbilad, Tu ise ra... „kaskebi“ da javSanJiletebi
Tan unda wamoiRon Tu ara, eqnebaT Tu ara avRane­
Tis sagareo saqmeTa saministroSi qseroqsi, inter­
neti da a.S. ise nerviulobda, gegoneba qmars fron­
tis wina xazze uSvebda, ise, arc bevri uklda...
199
arada is rom icodes, rom me Cemi „kaskidan“ aba­
Juri gavakeTe da javSan-Jiletidan _ Sirma, amdens
ar inerviulebda. skaipSi sul gmiri meZaxa. ra icis
mindvris TagviviT rom var „baronSi“ SeyuJuli da
yovel gaCxakunebaze bunkerSi rom mikraven xolme
Tavs. erTi suli maqvs, rodis Camova es delegacia.
egeb sadme nebadarTul adgilze Sevxvde da dave­
laparako monatrebul Tanamemamuleebs.
vesna midis. amaze fiqric ar minda. aq avRaneTSi
namdvili megobari SeviZine da axla unda momwyvi­
ton gulidan! ratom mogwyvitono, metyviT, amdeni
skaipi, el.fosta, amdeni feisbuqi da aTasi oxroba,
magram amas araferi kavSiri ara aqvs vesnasTan.
_ am samsaxurs dawyebis dRidan ver vitandi,
axla ki Sens gamo aRar minda aqedan wasvla. Semi­
yvarda kidec, radgan manana maCuqa, amas rom ambobs,
ulamazes Tvalebze kurcxali adgeba da nikapi ukan­
kalebs, gacinebas cdilobs da tuCebi emanWeba. ukve
rva welia avRaneTSi muSaobs, gaeros sxvada­
sxva
proeqtebSi, kidev dabrundeba, magram ukve uCe­mod
mouwevs aq yofna.
ramdenime dReSi midis jivanic, Cemi malaizi­
eli Zmakaci. orive greisi, avstralielic da fili­
pinelic, ukve wavida. ase ukacrieldeba nel-nela
Cemi patara kunZuli, Cemi internacionaluri pla­
neta „varskvlavuri omebis“ yvelaze cxel wertilSi.
male patara ufliswuliviT materikze marto me da
diana davrCebiT, Cveni yvavilebi qarma waiRo, ro­
gorc moitana ise.
vesna wava da damTavrdeba iogas gakveTilebi
yovel orSabaTs da oTxSabaTs 6 saaTze jariska­
civiT rom mivaSurebdi xolme. marTalia, vesnas
200
varjiSebs saerTod ar vakeTebdi, me Cemi sistema
maqvs, magram, is ramdenimekaciani jgufuri var­
jiSi stimuls maZlevda da arasdros vacdendi.
morCa ioga! me marto amis gamkeTebeli ara var.
Tumca vnaxoT, aq xom yvelaferi sxvanairad xde­
ba xolme. egeb martoobam da Separulma depresiam
iogac mavarjiSos martos, saxlSi. Cems binas amxe­
la „ba­
ronSi“ marto me veZaxi „saxls“ danarCnebi,
„Cems nomers“ an „Cems oTaxs“ amboben. saqme isaa,
rom CemTvis adgili, sadac vcxovrob qveynisa da
teritoriis miuxedavad, yvela saxlia. amiT gan­
vsxvavdebi sxvebisagan _ dedamiwaa Cemi samSoblo
da adgili, sadac vcxovrob _ Cemi myudro saxli.
vesnam mgzavrobis forma Seavso da zed xelis
mowera sTxova Tavis marazmatik ufross. aseTi we­
sia. iman guldasmiT waikiTxa marSruti: saraevo,
bosnia-hercogovina... da rogor, samive adgilas mi­
dixaro _ hkiTxa? vesnam, romelsac ukve fexebze
ekida, kidev ra siurprizs mouwyubda is beberi
idioti, olimpiuri simSvidiT balkaneTis region­
is mokle geo-politikuri eqskursi Cautara. Tan
albaT imasac imedovnebda, umecrebisTvis cotas
mainc davamcirebo, magram Senc ar momikvde, imas
is ufro gaukvirda bosnia-hercogovina erTi qveya­
na rom iyo da ara is, rom amis Sesaxeb, sul cota
„sienenis“ saSualebiT mainc unda hqonoda gago­
nili. erTi gafiqreba ki gavifiqre, albaT, ixumra
meTqi, magram mere gamaxsenda, rom mis erT-erT
kvartalur angariSSi, romelsac axla ganyofile­
bebis angariSebTan Sejerebis Semdeg saTavo ofisSi
vagzavnidi, ewera: „avRaneT-ruseTis sazRvarze...“.
meqanikuri Secdoma megona da Tavad Cavaswore,
201
magram roca meore angariSSic igive Secdomas ga­
davawydi, aRar davinde da Zalian rbilad mivwere
„amas ras mied-moedebiT meTqi“. erTi saaTi arkvevda
Tavis TanamSromlebTan, ras esazRvreboda im adgi­
las avRaneTi da rogorc iqna gaarkvia, rom uzbe­
keTs. uzbekeTi isev ruseTi megonao, ase gaimar­
Tla Tavi. ra gasakviria, fredi xom amerikelia da
amerikelebisTvis dedamiwa SeerTebuli StatebiT
iwyeba da mTavrdeba. danarCeni samyaro misi uRim­
Ramo momyolia, sateliti. amitom ibrZvian deda­
miwis yoveli goji miwisTvis, mniSvneloba ara aqvs,
ekuTvniT maT es miwa, Tu ara. mTeli dedamiwis
direq­
torebi arian da mravalSviliani mamasaviT
xandaxan Svilebis saxelebi aviwydebaT.
uzras Zma avRaneTis omSi monawileobda da ga­
darCa. mere didi vai-vaglaxiT avstraliaSi moa­
xerxa wasvla da iq melburnis universitetis bib­
lio­
TekaSi gulis SeteviT gardaicvala. uzra da
gogoebi amboben, rom avRaneli Talibanebi avRane­
lebs ar xocaven.
_ aba vis xocaven?
_ mtrebs!
_ mSvidobian avRanelebs vin xocavs?
_ mteri, mesame Zala... kategoriulad acxadebs
uzra.
RmerTo Cemo, marTla erTi didi ojaxia es
dedamiwa, Torem ase erTnairad rogor midis yvel­
gan yvelaferi. xom gaxsovT, samaCablos da afxaze­
Tis omis dros sul mesame Zalas rom vabralebdiT
qarTvelebi yvelafers?
202
Tavi 22
„tafaSi“ „Пятилетка пышных похорон“ daiwyo. jer
edi gauSves, proeqtis direqtori, didi zar-zei­
miT, mere karmeli, Tavisi meoTxe komponentianad
(romlisganac marto me gadavrCi) da bolos freds,
vesnas ufross, miadgnen. sami dRec ar acales asa­
bargeblad. darCa savaWro politikis liberali­
zaciis komponenti, sabaJo da administracia. male
mec movyvebi am morevSi, magram Cemi kontraqti ise­
dac male mTavrdeba da amitom jer ar merCian, Tan
Svebuleba maqvs asaTvisebeli _ es wmidaTa wmidaa!
Cemi uzbeki Svilobili Temur nuratdidovi yo­
vel­
dRe derefanSi mxvdeba da iliko da ila­
rio­
nidan citatebiT da isev siciliT kvdeba, ro­­
ca
romelime citatas ver vcnob. gadavwyvite spe­cia­
lu­rad misTvis qarTuli sufra gameSala vesnasgan
datovebuli wiTeli RviniTa da SampanuriT. Te­
murma sufraze yvela qarTul kerZs Tavisi namd­
vili saxe­
li uwoda da mogebis niSnad daamata, am
sufras mWadis meti araferi akliao. mere arc acia
arc acxela, Tamadoba daiwyo. ra giTxraT, namdvi­
li, tradiciuli qarTuli sufra warmarTa Tavisi
sadRegrZeloebiTa da leqsebiT.
amas ar vCiodi, es „baroni“ babilonis godolia
meTqi? qarTveli diasaxlisis mier gawyobil suf­
ras usxdnen: bosnieli, albaneli, amerikeli, ger­
maneli, rusi, kaxeli, libaneli, Tamadobda uzbeki
203
da mravalJamiers mReroda rusi. Temuri Rvinos
izogavda, radgan sul ori boTli gvqonda, qalebi
Sampanurs geaxlebodiT rusebi ki _ arays. Temuri
sadRegrZeloebis rigiTobas mkacrad icavda da
Rvinosac amis mixedviT anawilebda.
saidan icis Temurma es yvelaferi? Turme,
oTxi weli qarTvel gogonas xvdeboda da colad
moyvanaze rom midga saqme, iq uzbekema mSoblebma
moikles Tavi, es gadamTieli rad gvindao da aq ra
moxdeboda saqarTveloSi, Tavadac kargad warmoid­
genT. Temurs SeuTavazebia, modi, bavSvi gavaCinoT
da mSoblebi winaaRmdegobas veRar gagviweveno,
mag­
ram amis gamgone qarTvel diacs, mSoblebze
ufro gaugiJebia Tavi, es rogor makadreTo da
ugzo-ukvlod gadakargula. im gogonas CemsaviT
manana erqva Turme. Cemi kulinaruli monacemebiT
aRfrTovanebuli Temuri sul imas gaiZaxoda, ara,
rac unda momxdariyo is qarTveli gogo xelidan ar
unda gameSvao. axla uzbeki coli hyavs, ori vaJi da
maT sarCenad azia-afrikis cxel wertilebSi dadis
samuSaod. marto avRaneTSi ukve oTxjeraa namyofi.
oTxSabaTia, „tafa“ mis direqtors, abdelka­der
ed elrahals emSvidobeba. aseT gaurkvevlobaSi
axla rom var, maSin ar vyofilvar, pirvelad rom
Semovdgi fexi „baronSi“ da yoveli mxridan „eqstri­
mi“ rom momiwyves. Tumca, gana marto me var aseT
dReSi? mTeli proeqti daretianebuli qaTamiviT
dafarTxalebs iqiT-aqeT. saqarTvelos kompozi­
torTa kavSirisa ar iyos, aravin icis visi „smi­
Coki“ vis roialSia. yvelas proeqtidan moulod­
nelad daTxovnis eSinia da marCieloben, vis rodis
mou­
wevs abargeba. avRanelebma ar ician, ra gziT
204
gaiqcnen am qveynidan. ucxoelebi ki Tavs iklaven,
rogorme gaixangrZlivon aq yofna. cxovreba mid­
is Tavisi gziT, sadRac msoflios yvelaze dacul
bankebSi avRaneTSi naSrom-najafi dolari dolars
emateba, aq ki betonis kedlebian, mavTulxlarTe­
bian da snaiperebian „kompaundebSi“ _ dRe dRes,
Tve-Tves da saukune saukunes.
edi Tavs imSvidebs da Cvenc gvabolebs, ukeTesi
samsaxuri viSove StatebSi, ojaxTan axloso, magram
mis dasevdianebul TvalebSi imasac ki waikiTxav,
ramdeni kologrami daaklda am ramdenime dReSi mis
gasiebul ukanals, mixvdebi, rom arc ise samxiaru­
lod da sazeimod aqvs saqme. sazeimodTqo imitom
vambob, rom zustad sami dRe uwyobdnen gacilebas
jer ucxoeli TanamSromlebi, dacvis maRali eSe­
lonebisa da saministroebis doneze, Semdeg adgi­
lobrivi Stati, dabolos, „megobrebi“ viwro, inti­
mur wreSi. umRerodnen diTirambebs da grZlad
yvebodnen, ra didi wvlili miuZRvis avRaneTis
refor­
mebis „warmatebiT“ gatarebaSi. erTi ki vi­
kiTxe mokrZalebiT, aseTi magari Tua, sad uSvebTmeTqi, magram gulSi vikiTxe da bunebrivia, pasuxi
ar mimiRia.
saqarTvelosi ar iyos, avRaneTSic Zalian uyvarT
gazviadebuli, „warmomadgenlobiTi“ Sexvedrebi da
gacilebebi, gawelili, maRalfardovani gamosvle­
biTa da miZRvnebiT. damangrevels ise gaacileben,
gamoucdel kacs aRmSenebeli egoneba. ki gavs am
mxriv avRaneTi saqarTvelos, sufTa aRmosavluri
niuansebiT, magram faqtia, rom naxevari saukuniT
mainc CamorCeba Cvens „ganviTarebad“ demokratias.
saqme isaa, rom maT rusebis Ceqmis gemo CvensaviT
205
bolomde, dedis rZesaviT ar SeurgiaT, Torem xom
iqnebodnen axla Tundac uzbekeTiviT „win wasuli“?
ra vqna, vitiro edi Tu vicino, aRar vici. guli
rom arasdros damwydeba mis gamo da asi weli aRar
gamaxsendeba, es faqtia, magram, ratomRac, mainc
mecodeba da wasvlis win minda ramiT mainc vasiam­
ovno, Tundac, sadili gavumarTo. amdeni xani amis
survili ar gamCenia. esec idioturi qarTuli xasi­
aTia. dRes dilas ezoSi Semxvda da imdeni suraTi
gadavuRe, maikl jeqsons rom ar Rirsebia. mere er­
Tis garda yvela wavSale da „baronis“ matianes yo­
veli SemTxvevisTvis Semovunaxe.
„grin viliji“ (mwvane sofeli) gaeros dasaxle­
baa qabulSi. sul ramdenime kilometriTaa „baro­
nisagan“ daSorebuli da ase sam-oTx TveSi erTxel
Talibanebis saraketo Tavdasxmebis samizne xdeba
xolme. ukanaskneli Tavdasxmis dros ocdaeqvsi
TanamSromeli gardaicvala, maT Soris bavSvebi da
qalebic da miuxedavad amisa, grin viliji erT-erTi yvelaze popularuli dasaxlebaa saerTaSo­
riso „kompaundebs“ Soris. gansakuTrebiT saxel­
ganTqmulia iqauri „branCi“, anu amerikuli bufeti
Sveduri magidis stilSi.
„grin vilijis“ Sesaxeb jer kidev TbilisSi mqonda
gagebuli da vicodi, rom daaxloebiT iseTi dasa­
xlebaa, rogorc amerikuli sofeli did diRomSi.
„grin viliji“ imitom hqvia, rom am gadaxriokebul
qabulSi es SedarebiT gamwvanebuli teritoriaa.
marTla sofels hgavs erTsarTuliani saxlebiTa
da barakebiT, patara maRaziebiT, kafeebiT, klu­
biTa da TaRebiani skverebiT. garemos marTla ara
uSavs, magram maTi „konteinerebi“ (garaJis tipis
206
patara barakebi-vagonetebi) samxeces magonebs, sa­
dac kudis mosatrialebeli adgilic ki araa. Cemi
„baronis“ oroTaxiani bina amasTan, kempinskis luq­
sia. hoda, faustinom, romelic proeqtidan jer
kidev dekemberSi daiTxoves da gaeros romeliRac
proeqts Seafara Tavi, Zveli megobrebi „grin vili­
jis“ branCze dagvpatiJa. imis gamo, rom avRaneTSi
moaxerxa darCena, faustinos bedniere­bisgan goneba
daebinda da ukve meoTxed gviyveba „grin vilijis“
RirsSesaniSnavobebze, kerZod, sruliad aRfrTo­
vanebulia imiT, rom aq aris koka-kolas centri da
nayini sauzmeze.
207
Tavi 23
gzad sabaJoze, bronirebuli lendkruizeris
fanjridan mTeli ori dRis bardnis Semdeg TeTr
sabanSi gaxveul, Semcivnebul qoxmaxebsa da min­
greul _ mongreul trotuarebs gavcqeri. oTxiv
mxriv aziduli Tovliani gorakebi medidurad
dagvyureben da kriala cas mzeze aalebuli wvere­
biT xvreten. gzis piras fexSiSvela, sifrifana Zon­
ZebSi gamoxveuli bavSvebi gundaoben da gzaze mima­
val TiTo-orola Cvennair manqanas Tovlis gundebs
rogorc yumbarebs, ise esvrian. loyebi uRajRaJebT
da bednierebisagan Tvalebi ubrwyinavT. moxucebs
TavianTi qoxmaxebis win Tunuqis kasrebSi cecxli
daunTiaT, garSemo Semomsxdarad da Caisa da SiSas
Seeqcevian. iqve daTovlil daxlze mzisferi for­
Toxlis da mwvane vaSlebis zvinebia aRmarTuli.
erTi moxuci urikas moagorebs. urikaze Tovlidan
raRac wiTeli gamosWvivis. mivuaxlovdiT da mka­
fiod gavarCie, rom is wiTeli raRac marwyvi iyo,
TovlSi gafantuli kvaskvasa wiTeli marwyvi. gak­
virvebisgan xmamaRla Sevyvire:
_ marwyvi, avRaneTSi, am Sua zamTarSi?
_ ho, marwyvia, iyideba, gindaT? _ damidastura
mZRolma.
_ namdvilia, aqauria, saTburisaa?
_ freS! _ amayad da odnav gakvirvebiT mipasuxa
mZRolma.
208
_ freS rom aris vxvdebi, saTburisaa, Tu baRis?
_ baRis, freS! _ moTminebiT gamimeora mZRolma.
matyuebs, an TviTon ar icis meTqi, vfiqrob.
_ azizas uTxariT da mogitanT, _ meubneba.
_ saocaria, ra lamazia TovlSi?!
_ Zalian gemrielia, Cveni marwyvi adre modis
da Zalian gemrielia.
saTburis marwyvis gemo ar miyvars, magram am
WuWyian urikaze, raRac monacrisfro jvaloze day­
rili wiTeli marwyvi Zalian mizidavs. unda mova­
tanino azizas. urika ukan CamogvrCa da Tvals moe­
fara. manqana moyinul trasaze Zlivs mizozinebs.
sabaJomde kidev bevri darCa.
_ zamTari franebis Sejibris sezonia. Tumca,
wels rom zamTari gvaqvs, amisTanaSi franebsac
ki daTvebiviT sZinavT. _ meubneba Cemi asistenti
mustafa _ rogorc ki odnav SeSreba, franebiT rbo­
la daiwyeba qabulSi da mere naxe, rogor aWrel­
deba ca. avRanelebs gvaqvs ramdenime usayvarlesi
turniri: erTi franebiT srbolaa, meore _ buskaSi,
mesame _ mtredebis gadafrena da bolos _ marmari­
los burTebiT kenWaoba.
_ xuTi kenWi mec vici, bavSobaSi xSirad miken­
Wavia, magram seriozul sportad ar miviCnevT, Tan
sadaa amdeni marmarilo saqarTveloSi... _ „vepaTxa­
limebi“ mustafas.
_ kenWaobiT CvenTanac ZiriTadad bavSvebi erTo­­
bian, ai buskaSi sxvaa, es Zveli da yvelaze sayva­
reli Sejibrebaa, sufTa avRanuri.
_ msgavsi ram Cvenca gvaqvs afxazeTSi da same­
greloSi _ cxenburTi, magram Seni ar iyos buska­
Si mainc sxvaa. vgrZnob ise waval aqedan, buskaSze
209
ver movxvdebi. CemTvis koridaze moxvedra ufro
advilia, vidre buskaSze. arada, yvelaze metad eg
mainteresebs _ guldawyvetiT vambob.
_ me ki mtredebis giJi var. unikaluri mtredebi
myavs. ai naxe, _ meubneba mustafa da mobilurze
videoTi gadaRebul Tavis samtredes maTvaliere­
binebs. _ ai, eseni amas winaT viyide da didi fulic
CavanTxlie!
mustafas saxlis banze aSenebul samtredeSi
yelmoRerebiT daseirnobs oTxi TeTrgula da ya­
vis­ferfrTiani mtredi. kuTxeSi mtredebis saWeri
badea ayudebuli. peplebis saWers hgavs, oRond
bevrad ufro didia. sxvis mtredebs stveniTa da
sakenkiT ityueben sakuTar samtredeebSi. xangrZli­
vi gadafrenebiT gadaqanculi da damSeuli mtredi
advili Semosatyuebelia da faqtobrivad Tavad
eqceva badeSi, roca gamalebiT daacxreba xolme
misTvis winaswar gamzadebul satyuara sakenks. rac
met mtreds Semoityueb, miT meti qula gewereba.
dakarguli mtredebis patroni iwyebs Tavisi mtre­
dis Zebnas da Tu gaigebs sad arian datyvevebulebi
eaxlebian xolme „momparavs“ da gamosasyids sTava­
zoben. mtredebis jiSi da garegnuli niSnebi gan­
sazRvravs mis gamosasyid fass. amboben am biznesSi
didi fuli keTdeba da, Sesabamisad, saqme Turme
seriozul kriminalur garCevebamdec midis xolme.
_ xedav, kamera sul erT mtreds dahyveba, es
Zalian Zvirfasi mtredia. es samtrede erT Zalian
pativcemul avRanels ekuTvnis. am samtredes sana­
xavad profesionali memtredeebi specialurad
dadian da rom patrons TavianTi pativiscema dau­
dasturon, ZRvenic ki miaqvT xolme. am mtredis ga­
daRebas, ki specialuri ufleba sWirdeba.
210
_ ki, vxedav sxvaobas, yvela mtredi Sav-TeTria,
es ki TeTri guliT da yavisferi frTebiT, Tan
raRac sxvebTan SedarebiT Zalian dakunTuli da
Zlieria. es gansakuTrebuli jiSis maCvenebelia?
_ es imis maCvenebelia, rom es mtredi RmerTis
mociqulia. mas faqtobrivad fasi ara aqvs, imdenad
Zviria.
_ es mtredi rom moiparon, patroni ramdens ga­
daixdis dasabruneblad?
_ aseTi mtredis gamo Cems biZas fexebSi oTxi
mZime Wriloba miayenes. mere iman, saavadmyofodan
rom gamovida, oTxi kaci Cacxrila kalaSnikoviT da
cixeSi wavida.
_ mtredis gamo oTxi kaci mokla da mxolod
cixeSi wavidao iZaxi?
_ oh, es didi istoriaa, mokled ki ase moxda:
bicolaCemis Zmas erTi aseTi mtredi hyavda. mo­
pares da SemouTvales, Seni mtredi aqa da aq ariso.
iman bavSvi gagzavna gamosasyidi fasis gasagebad.
qurdma iukadrisa, bavSvi rogor gamomigzavnao,
bavSvs sila gaawna da upasuxod gamoistumra saxl­
Si. amaze gabrazebulma biZaCemma Tavad miaSura
qurdebs. kamaTi, ra Tqma unda, CxubSi gadaizarda
da biZaCemi ise daWres, rom saavadmyofoSi gaxda
wasayvani. roca saavadmyofodan gamovida, mxarze
kalaSnikovi gadaikida da kidev erTxel miakiTxa
mtredis qurdebs, oRond amjerad maTi reaqciis­
Tvis aRar daucdia, kari gauRes Tu ara, pirdapir
saxlSi SeaWra da oTxi kaci iqve Cacxrila. amis Sem­
deg erTxans cixeSi ijda.
_ erTxanso? axla ra, gareTaa? ranairad, is
oTxi kaci gacocxlda Tu rogoraa saqme?
211
_ es didi xnis win moxda. Talibanebi rom movid­
nen, cixis kari gaxsnes da patimrebi biZaCemianad
gareT gamouSves. am ambavs kidev hqonda gagrZele­
ba, mag­
ram ukve movediT sabaJoSi da Tu xasiaT­
ze viqeni, sxva dros mogiyvebiT. oRond, es rom
avRaneTSi vinmem waikiTxos, kargi dRe namdvilad
ar damadgeba.
_ ar waikiTxaven, Cemi „Sedevrebi“ qarTulad
iwereba da ara mgonia bestseleri gaxdes da msof­
lio enebze iTargmnos. mainc vecdebi konspir­
aciuloba ar davarRvio _ gulwrfelad davpirdi
mustafas, rac imas niSnavs, rom mustafa mogonili
saxelia da Cems asistentad arasdros umuSavia.
marTlac ise gairbina drom, verc ki gavige, ro­
gor mivuaxlovdiT sabaJos, sadac sul sxva isto­
riebis mosmena momixda. erovnuli makontrolebeli
samsaxuris ori TanamSromeli meloda imis mosa­
Txrobad, ra kargia, roca sabaJos yvela ofisSi
saTvalTvalo kameraa damontaJebuli da maTi da
kamerebis SiSiT avRaneli moqalaqeebi, kerZod vaW­
rebi da eqsport-importiorebi avRanel mebaJeebs
qrTams veRar Crian xelSi yvelas dasanaxad.
_ es kamerebi yvelafers iwers da Cven saeWvo
kadrebs makontrolebels gadavcemT. TveSi erT­
xel, wesiT, ganyofilebis ufrosi unda iTxovdes
Canawerebs, imis gasakontroleblad, Tu ra darR­
vevebi SeiZleboda momxdariyo erTi Tvis ganmavlo­
baSi. Cen vaZlevT srul suraTs, _ mixsnis samsaxu­
ris ufrosi hasib hoseini.
_ ramdeni darRveva gaqvT dafiqsirebuli
magaliTad am TveSi da vinmem Tu ago pasuxi darR­
vevaze? _ vekiTxebi, TiTqos mTvaridan viyavi Camo­
212
vardnili da sabaJos da qrTams erTmaneTTan vera­
friT vakavSirebdi.
_ didi xani araa, rac es aparatura davayeneT da
sabaJos ufross jer masalebi ar gamouTxovia, Sesa­
bamisad, arc aravin dasjila... erTi kia, ofisidan
Tavisuflad veRaravin gadis TviTne­
burad, verc
vaWrebi SemohyavT Tavis Wkuaze oTaxSi. raRac
gzebs mainc naxuloben, magram ra Sedarebaa, „baba­
usi“ yvelas eSinia, _ eRimeba hasibs.
_ „babau“ vinaa?
_ Zilis win bavSvebs rom aSineben, daiZine To­
rem „babau“ movidao, xom gagigiaT, hoda, Cvenc ase
vaSinebT Cvens mebaJeebs im kamerebiT, wesierad
moiqeciT, Torem movida „babau“-Tqo, _ icinis ha­
sibi da did teleekranze laivSi maCvenebs, ra xdeba
am wuTas qabulis sabaJoze. didi arc araferi, sa­
baJoa ra, win da ukan dabodialoben pijakebSi gamo­
wyobili papkiani kacebi, maT Calmebiani da uCalmo
avRanelebi dasdeven da hasibma zustad icis, vinaa
qrTamis mimcemi da vin amRebi.
hasibs universiteti moskovSi aqvs damTavre­
buli da sabaJosTan dakavSirebul pirad preten­
ziebze, diqtofonis gamorTvis Semdeg, rusulad
mesaubreba. CemSi ratomRac moZmesa da Tanamoazres
xedavs, sabWoTa wrToba gamovlilma kargad uwyis,
rom mikrofonSi bevri ybedoba, sul cota, samsa­
xuris dakargvis pirdapirproporciulia.
213
Tavi 24
mobilurze viRac avRanelebi rekaven xolme
da qalis xmas rom gaigeben, aRar geSvebian. jerjerobiT, maTi Tavidan mocilebis mxolod or gzas
mivageni _ orive Wris. erTi _ ueWveli, meore _
cota rTulia, radgan amisTvis saWiroa gverdze
paStuze molaparake mamakaci gedgas. pirvel SemTx­
vevaSi gadadeb telefons gverdze da daacli im vi­
Racas, rodis daxarjavs mTel daricxul avRanebs.
roca mixvdeba, rac daemarTa, meored aRar gabe­
davs darekvas. meore xerxi guSin gamovcade Cems
Svilobil uzbek TemurikosTan stumrobisas. iq
iyvnen misi bolivieli Zmakaci andresi da amerikel-avRaneli, gaamerikelebuli semi. boliviels is
ufro hgavda. andress avRaneTSi biznesi hqonda da
maqsimalurad cdilobda adgilobrivi ieris miRe­
bas: wveric hqonda moSvevbuli, avRanur yelsaxve­
vebsac atarebda da paStuzec laparakobda. semi
wminda dauntaunis slengs uberavda.
_ sad muSaob? _ vekiTxebi
_ arsad, vsvam da vewevi.
_ me andresis partniori megone.
_ ho, ra, asec aris, vexmarebi cotas.
_ raSi exmarebi? ... kiTxva ver davamTavre, rom
Cemma telefonma dareka.
_ au, daiwyo! wamoviZaxe da telefoni Temurs
miva­CeCe, egeb im viRacam kacis xmis gagonebaze re­
kvis xalisi dakargos meTqi. Temurma erTxans ingli­
214
sur-sparsulad agina da mere yurmilic gadav­deT.
cota xnis Semdeg telefonis zari isev gaisma da
xazze isev is viRac daudgromeli „ananisti“ iyo.
_ moita erTi eg telefoni, _ miTxra semma da
mobiluri gamomarTva. wamSi erTi msaxiobis Sous
mayureblebi gavxdiT. safirs Cemi mobiluri mikro­
foniviT eWira da wawvrilebuli xmiT, ai ise, Tbi­
liseli morfinistebi rom „bazroben“ xolme, grZel
monologs kiTxulobda, iseTi saamo iyo sasmenad,
rom monusxuli vusmendi
_ ra enaze elaparakeba? _ vkiTxe Temurs.
_ paStuze, _ CamCurCula man da tuCebze saCvene­
beli TiTi miido, nu uSlio.
_ es ra lamazi ena yofila, ras eubneba? _ Zalian
uadgilo da logikas moklebuli kiTxva gamomivida.
_ TviTon getyvis! _ aicila pasuxi Temurma _ me
paStu ar mesmis. andresi icinoda.
_ aha, dakida da Wkua Tu aqvs, cxovrebaSi mobi­
lurs aRar gaekareba, _ Tqva semma da mobiluri
momawoda.
_ ra uTxari?
_ erTi erovnuli eposi wavukiTxe.
_ ki gavda, Zalian lamazad JRerda. paStuze
eposic iseTive lamazad Tu JRers, rogorc gineba,
xvalidanve maswavlebels aviyvan.
_ eposi iyo.
_ momiyevi... _ Temurs sicili autyda.
_ am eposSi marto sasven niSnebs Tu gaaxmo­
vaneb...mokled im kacma SeiZleba SiSiT Sen ki ara,
mamamissac aRar daurekos.
_ ho ara? aba vnaxoT! me ki es speqtakli cxovre­
baSi ar damaviwydeba... „simon, ... gaige?..“ _ zustad
ise, rogorc TbilisSi.
215
saerTaSoriso turistul-samogzauro tele­
programa „foqs Trevel“ dRes qabuls eZRvneba.
avstralieli axalgazrda mogzauri Jurnalisti
qabulis ubnebSi dadis da avRanur wreebSi moSin­
aurebas cdilobs. eh, amas mec ki vcdilob, magram
„baronSi“ Zalian ver gainavardeb. amas Tavadac
xedavT. avstraliels am saqmeSi avRaneli Jurna­
listebi, maTi megobrebi da dacvis TanamSromle­
bi exmarebian. me igiveni ganZrevis saSualebas ar
maZleven. yvelaferi rasac veZebdi, iman ipova da
gadaiRo. mtredebze, rom giyvebodiT xom gaxsovT,
hoda, is Jurnalisti mtredebze monadireebs Tavad
ewvia, interviuebic CamoarTva da is mtrediparia
avRanelebic Tavisi „qurduli“ gagebianad videoze
Caiwera. mere, franebis rbolaSi miiRo monawileoba.
cnobil qabulel mefranesTan, nuradTan franis
marTva iswavla, saukeTeso franic SeiZina misgan
da mere, nuradis ToTxmeti wlis biWTan „samar­
cxvinod“ damarcxda. komentatori aRSfoTebisgan
ver cxreboda, nuradis franiT damarcxeba rogor
gabedao. franebis turniris Semdeg, avstralieli
Jurnalisti avRanur salonSi Sevida, qalaqurad
gamoipranWa, Tmebi brioliniT gadaiglisa da avRa­
nur „niWierSi“ qabulis varskvlavTan, Sakir haz­
dasTan erTad imRera (es igivea, TbilisSi anri
joxaZesTan duetSi rom imRero).
saRamos andreim damireka da wyvilSi pingpongis saTamaSod dampatiJa. Zalian didi sixaru­
liT gaveSure sportuli darbazisken da am xnis
ganmavlobaSi pirvelad vnaxe, rom „eqpatebTan“,
anu CvenTan, avRaneli mZRolebi mosuliyvnen sa­
TamaSod. andrei Zlivs sunTqavda, magidis meore
216
mxares fexSiSveli avRaneli daxtoda da iseT top­
kebs urtyamda, Cemi tato urjumelaSvili gama­
xsenda. Tvalebi gamifarTovda, ukve naxevari welia
xan visTan vTamaSob wyvilSi, xan visTan (rac tato
wavida, ZiriTadad andreisTan vTamaSob xolme da
uZlieres wyvilad viTvlebiT) da avRaneli moTa­
maSe aq jer ar minaxavs.
_ ra xdeba? _ vekiTxebi andreis?
_ is xdeba, rom es tofikia da ara stivi, ise
advilad ver mougeb, momkla, imdens marbeninebs,
magari koncentracia dagvWirdeba amaT mosagebad,
_ am bolo winadadebas andrei rusulad meubneba.
_ „gud ivning mem“, Zalian sasiamovnoa Tqveni
gacnoba. me mqvia tofiki da var mZRoli, andreim
dampa­tiJa saTamaSod, _ gamomecnaura lurjjinse­
biani, Savgvremani, mwvaneTvaleba da dabal­
blan­
Jeiani rigiTi, simpaTiuri avRaneli axalgazrda
kaci, ase, 25 _ 28 wlisa.
_ gamarjoba, CemTvisac Zalian sasiamovnoa, ke­
Tili iyos Tqveni SemoerTeba Cvens gundTan.
Cveni Zmakaci gari ganze idga da yuradRebiT
adevneba Tvals andreisa da tofikis TamaSs, Tan
sasiamovnod iRimeboda, radgan imedi mieca, tofik­
Tan erTad axla naRdad aiRebda Cemsa da andreize
revanSs. andrei geims sul ramdenime quliT igeb­
da, Zalian Zvirad ujdeboda mogeba, wvalobda da
gaiZaxoda „ara, es stivi ar aris, stivi ar ariso“
(stivi garis yofili mewyvile iyo, ormetriani da
uCveulod mouqneli amerikeli, yofili samxedro
eqsperti).
_ aseTi JiniT rom gebrZolaT Tavis droze
avRaneTSi, egeb, dRemdec aq yofiliyaviT. _ Sevaxsene
andreis misi dampyrobluri genetika.
217
_ axla eg ruseTs da amerikas erTad ebrZvis
da imitomaa ase gamxecebuli. me imperiis Rirsebas
vicav da ruseTis magivrad revanSi unda Cavataro.
_ Tqva andreim da Tavisi maradiuli koka-kolavodka mowrupa. laparakis tonze etyoboda, rom
tofikisadmi, rogorc Rirseuli mowinaaRmdegis
mimarT, simpaTia gasCenoda.
_ tatos Semdeg ase aravis vurbenivar.
_ ho? hoda Sen garisTan wyvilSi iTamaSe, me _
tofikTan. vnaxoT, vin da rogor revanSs Caatarebs.
andreim geimi „bolSe-menSeTi“ moigo. me tofiks
davudeqi da maSinve SevamCnie, rogor iucxova avRa­
nelma emansipirebul qalTan wyvilSi TamaSi, Tum­
ca, ver vityvi, rom iukadrisa. patara moTelvis
Semdeg, mivxvdi, rom saqarTvelo-avRaneTis gun­
dis orTabrZola ruseT-amerikis koaliciasTan im­
TaviTve damarcxebisTvis iyo ganwiruli, Tumca, am
avRanels TavSi ra mouvidoda marto alahma uwyoda
miTumetes, rom ping-pongis burTic xom mrgvalia...
da moxda zustad ise, rogorc moxda. verc andereim
da verc garim tofikis da Cemi TiTqmis vercerTi
mowodeba ver aiRes, Cven ki imaT ramdenime auRe­
bel kombinacias zed davakvdiT, raRac saswaulebi
CavatareT da erTi geimi angariSiT _ 21:19 movi­
geT. andrei icinoda, ra dalie ase rom gadairie,
mec damalevineo... tofiki Zalian morcxvad idga
Tavis ZmakacebSi da Sublidan ofls iwmendda. mere
mobilurze daurekes, bodiSi moixada saqmeze gamo­
miZaxeso da dagvtova. danarCeni mZRolebic ukan
gahyvnen. andrei iZaxda gavagrZeloTo _ garic. sas­
waulebrivi triumfiT Tavbrudaxveuls, me wagebis
aRaraviTari survili ar mqonda da egreve uari
vTqvi gagrZelebaze.
218
_ Sen da garim iTamaSeT erTi-erTze, me Zalian
meZineba, saxlSi unda wavide! _ Tavi movimkvdarune,
Cogani magidaze davde, „saerTaSoriso standarte­
bis dacviT“ moTamaSeebma xelis gulebi mivurtyiT
erTmaneTs da mxolod amis Semdeg, qancgaclili da
Zalamixdili darbazidan gamovlaslasdi. ase iyo
Tu ise, Cven gagvimarTla Tu imaT umtyuna bedma,
faqtia, rom „baronSi“ dagegmili „rusuli revanSi
avRaneTze“ ar Sedga. ai ase!
meore dResac viTamaSeT, arc maSin da arc mere
tofiki aRar gamoCenila, ratomRac arc stivi aRar
Canda. Zalian gamikvirda, radgan manamde arcerTi
TamaSi ar gamoutovebia.
_ stivi sad daikarga? _ vkiTxe garis
_ stivi gauSves.
_ sad, rodis?
_ saxlSi, guSin.
_ eg rogor, kontraqti gauTavda? axlaxan ar
Camovida?
_ ara, kontraqtiT kidev ori Tve hqonda dar­
Cenili, uTxres proeqti Seikveca da SemcirebaSi
moyevio.
_ ras ambob, es xom kontraqtis darRvevaa, ase
rogor SeiZleba, es xom kantora ar aris, ameri­
kuli proeqtia, stivi ras ambobs?
_ ra unda Tqvas, dRes wavida, saRamos reisiT.
_ ar gaaprotesta?
_ ara, amerikis mTavrobasTan aravin arafers
aprotestebs, gansakuTrebiT avRaneTSi.
_ ratom, jaSuSi iyo?
_ eg me ar vici, kontraqtebi ise aqvT gawerili,
ver moedavebi, Tan iseTi advokatebi hyavT, Civils
219
azri ara aqvs. mokled, wavida da yvelam Tavisi
saqme icis ra!
_ stivis ganyofileba daxures?
_ stivi TviTon iyo ganyofileba, Sesabamisad,
stivis daxurviT aravin daSavebula.
_ es kargia, aba fredis da karmelis ganyofile­
bas TxuTmeti avRanelis samuSao adgili Seewira.
ki pirdebian sxva ganyofilebebSi gadaganawilebTo,
magram avRanelebs amis medi ara aqvT, iZaxian sam
TveSi kidev ori ganyofileba unda daixuroso.
stivis ambavi namdvilad ar momwons. arada
stivi marto araa aseT dReSi, ukve mesame SemTx­
vevaa Cems aq yofnaSi. advili xom araa, kaci aTas
rameze daxuWav Tvals, gadadgam am nabijs, wamo­
xval tero­
rizmis epicentrSi da aq iseT siur­
prizs dagaxvedrebs damqiravebeli, azrzec rom
ver moxval. ramdenime naRmze erTad giwevs jdoma:
sikvdil-sicocxlis da ukeTes SemTxvevaSi, samsa­
xuris naadrevad dakargvis. imitomaa, rom am bum­
bulebian da bulbulebian „cixeSi“ yvelas depresia
da fsiqozi Wirs.
mokled, stivi guliT gamovitire, mere dav­
fiqrdi da gamaxsenda, rom erTob gaurkveveli
viRaca iyo. bolomde mainc ver gavarkvie, romel
proeqtSi muSaobda. erTxel momesma, damtvreul
darize laparakobda telefoniT, vkiTxe, sad iswvle­
-meTqi da miTxra bavSvoba iranSi maqvs gatarebuli
da cota sparsuli kidev maxsovso. mgoni eg sti­
vi „Spionebis“ dinastiis STamomavali unda iyos
da ami­
tom gaCndeba da gaqreba xolme alag-alag.
erTxel mark maknamaram miTxra, „baroni“ jaSuSebi­
Taa savseo, ufro sworad „cereuSnikebiTo“.
220
maknamaram erTi saintereso ambavic momiyva
Tavis Sotlandiel did babuaze, romelsac sam­
SobloSi ori patiosani Sotlandieli mouklavs da
amerikaSi mimaval pirvelive gems ahkidebia. gemi
napirs rom miadga da markis babua samalavidan
gamoZvra, kolumbiviT masac Tavi „indoeTSi“ (am
SemTxvevaSi _ amerikaSi) egona. napirze gadmosuli
mixvda, rom es amerika ki ara, avstralia iyo, fuli
magas ar hqonda da sabuTebi, Tan, avstraliidan
civilizaciisken gemebi saukuneSi erTxel gadioda.
raRas izamda, darCa iq, sadac bedma Tavisi fexiT
miiyvana da sxvebTan erTad yamiri avstraliis gate­
x­vas Seudga.
mark maknamaras saojaxo sagaze muSaoba misi
STamomavlebisTvis mimindvia, magram ar dagima­
lavT, roca fotoebze markis saxli da karmidamo
vixile _ okeanis piras ulamazes lagunaSi gaSene­
buli mwvane koteji patar-patara TeTri xidebiT,
irgvlic abibinebuli koindriT, palmebiTa da momw­
vano-mowiTalo-moiasamnisfro xviarebiT, maSinve
is Cveni ybadaRebuli legenda gamaxsenda, miwebis
darigebis dros dagvianebul qarTvelebs RmerTma
TavisTvis gadanaxuli nakveTi rom uboZa. vgoneb,
meore nakveTi maknamaras babuas Sexvda.
demonstraciebi qabulSi ar mTavrdeba. andresi
ambobda, xuTi dRec da yvela saxlSi wavao, mag­
ram ukve erTi kvira gavida da andresis prognozi
raRac ver amarTlebs. oficialuri cnobebiT Svidi
momitinge ukve moklulia. guSin ki gamoacxades,
rom qabulis „rkinis sasaxleSi“, dedamiwis zurgze
yvelaze dacul SenobaSi (Sinagan saqmeTa saminis­
tro) ori amerikeli (aq yvela ucxoels, britanels
221
an amerikels eZaxian, adre, albaT, russ eZaxdnen...)
esperti gardacvlili ipovnes. orive iaraRiT iyo
mokluli.
„baronSi“ amasTan dakavSirebiT omobanas gvaTa­
maSeben. Cagvitarda Tavdacvis treningebi da savar­
jiSo gangaSis „sirenac“ orjer CarTes. amis xmas
namdvili omi mirCevnia, tvins miyinavs da Tavis qa­
las mxdis. javSan-Jileti igive maqvs, ori zomiT
didi, Zvras rom ver vuSvebi, iseTi. amitom isev sa­
varZlis ukan maqvs dasvenebuli da xels ar vkideb.
xolo „kaskisgan“, rogorc adre geubnebodiT, aba­
Juri gavakeTe da axla imis daSlas vundebi. bolos,
rogorc iqna, uJiletod, magram Tavze „kaskiT“ Se­
varRvie Cveni TavSesafari, romelic, amave dros,
mark maknamaras oTaxia. oTaxSi sadilis iseTi sur­
neli da oxSivari idga, gangaSis dasrulebis Semdeg,
iqidan gamosvlaze yvelam fexi aiTria (maknamara
mTel „baronSi“ ganTqmuli mzareuli iyo), magram
maspinZels didi stumarTmoyvareoba ar gamo­
uCe­
nia da iZulebulebi gavxdiT, zozin-zoziniT da­
gvetovebina TavSesafari. maknamarasic mesmis, ocda­
xuTi kacis samyofi rezoto, magas ki ara, „bela
italiasac“ ar aqvs.
kidev erTi brZolis veli Cemi da Cemi qmris
skaipiT urTierTobaa. vadika mwers eleqtronul
werilebs, skaipiT girekav da arasdros mpasuxobo.
me vpasuxob _ es me girekav da Sen xar sul wasu­
li meTqi. mokled, imis magivrad rom erTmaneTs
ganSorebis Wrilobebi movuSuSoT, piriqiT vSve­
biT, sul muWa-muWa marils vayriT naiarevs. arada
mSvenivrad vaxerxeb laparaks qeTinosTan, noda­
rikosTan, okeanis gaRmel ZmebTan da debTan da
222
vadikasTan, zavic ki verafriT davamyare. bolos
SevTavaze, sanam artileriul Tavdasxmebze gada­
vsulvarT, mxolod eleqtronuli fostiT viurTi­
erToT meTqi. Tqven warmoidgineT, gaamarTla, an
rogorc rusebi ityvian, daiwyo „zatiSie pered
burei!“
Tbilisidan isteriulad mirekavs qeTino, eva­
kuacias ratom ar gikeTebeno. iq Turme iseT ra­
meebs gadascemen avRaneTze axali ambebiT, hgoniaT
Suagul omSi var, wina xazze. imaT aqaur situaciaze
ufro meti informacia aqvT, vidre me aq „aljazi­
rasa“ da „bibisis“ Semyures. „baroni“ erTi didi
vakuumia, sadac sacdeli kurdRlebiviT vyrivarT,
kargs vWamT, kargs vsvamT, verTobiT kidec da re­
alobaze ki Zalian, Zalian mwiri informacia gvaqvs.
usafrTxoebisa da janmrTelobisTvis ase jobia,
magram es gaucnobierebloba, tvins rom ablagvebs
xom faqtia? „ZaRli yefs da qaravani midis!“ _ asea
Cveni saqme, magram piruku. aq qveyana iqceva da
„baronSi“ Tavs iklaven, strategiul gegmas zustad
vasrulebTo.
erTi ganyofileba rom saerTod ar yofila
saWiro, es xom ukve gairkva da wyalSi gadayril
milionebTan erTad, erTi xelis mosmiT daixura.
mec am ganyofilebas vekuTvnodi, Tumca, bolo­
mde ara da amitom, raRac saswauliT SemovrCi, mag­
ram rodemde, arc me vici da arc im avadsaxsene­
bel strategiaSia gawerili „yvelafris garantad“
rom Camogviriges, Tan gagvafrTxiles, es aris
Tqveni „bibliao“, anu Sigaganawesi. hoda, am „bib­
liis“ mimde­
varTa erTi nawili ukve TamaSgare
mdgomareobaSi aRmoCnda, meo­re nawili _ startzea,
223
maT Soris mec, im gan­sxvavebiT, rom me Cemi saavRane­
To resursi TiTqmis, amovwure da axla gisosebSi
gamomwyvdeuls sul aRar mainteresebs, rodis da­
miZaxeben „dumbaZe sveSCami!
mokled, vzivar cixe-simagreSi, sadac frangu­
li samefo karis intrigebi dawyebiTi klasis ga­
kveTilebadac ar gamodgeba. vin vis abezRebs, vin
vis uTxris Zirs, aqac mxolod urmis gadabrunebis
Semdeg irkveva. gareT ki avRaneTi sisxlisgan icle­
ba, aramarto avRanuri sisxlisgan...
rogorc karmeli ambobs, „Who Cares?~ _ mTa­
varia es sisxlisRvra rac SeiZleba didxans gagr­
Zeldes da „liderebma“ rac SeiZleba meti kapitali
daagrovon. roca proeqts cxvirwin uxuraven, ambo­
ben „ra moxda, cxeli qveynebiT savsea dedamiwao“.
miTumetes axla, roca siriasa da libiaSi gaCaRda
cecxli da mis Casaqrobad ganviTarebuli saxel­
mwifoebidan proeqtebis niaRvari daiZra sul axal-axali samuSao adgilebiT „eqspatriatebisaTvis“.
aba, Sen ras akeTeb mando, mkiTxavT da gipasu­
xebT, rom igives, Tumca, vgrZnob, rom pirvelad da
ukanasknelad... amas mainc ver avcdebodi. asea gawe­
rili Cemi cxovreba: an kataklizmebis epicentrSi
unda viyo, an WaobSi. hoda, axla pirvelis process
vamTavreb. sul male Waobidan SemogexmianebiT.
is Svedi elCi/mwerali „avRanur werilebSi“
rom wers, cvlilebebis Setana minda amaT cxovre­
baSio, sul tyuilia. risi Semcvleli da gadamr­
Cenia, avRaneTi, erayi, siria da msgavsi ganviTare­
badi qveynebi misnairi „misionerebis“ saukeTeso
TavSesafari da myudro navTsayudelia. aq yvela
erTnairad bednieri da gansxvavebulad ubeduria
224
(tolstois movpare, magram zustad asaxavs aqaur
yofas da Semergeba). bedniereba gacxadebuli da
gamoaSkaravebulia, ubedureba ki, gasaidumloe­
buli da tabudadebuliviT laparakobs. am kastis
qalebs saxlSi dabruneba ar undaT, aqve cdiloben
Tvistomis moZebnas da cxovrebiseuli Rrmulebis
amovsebas. zogma, aq ojaxis Seqmnac ki moaxerxa.
gansa­
kuTrebuli popularobiT dacvis samsaxuris
jiSiani „biWebi“ sargebloben _ isinic mitovebule­
bi, martosulebi da cxel wertilebSi moxetia­leebi.
maT popularobiT odnav CamorCebian ucxour pas­
portze da „grin kartaze“ monadire avRaneli vaJe­
bi/Jigoloebi, romelTaTvisac „misioneri“ qalebi
swored am RirebulebebTan asocirdebian.
me myavs ojaxi, mosiyvarule qmar-Svili, Svili­
Svilebi, maqvs ukve asaki, romelic qarTveli qalis­
Tvis savsebiT sakmarisia dasvenebisa da simSvidis
mosapoveblad, magram amave dros, myavs pensioneri
qmari da maqvs arastabiluri samSoblo, rome­
lic
ormocwliani aqtiuri samecniero da pedagogi­
uri moRvaweobis Semdeg gvixdis asaT lar pensias,
ar gvaZlevs samuSaos, politikuri da ideologi­
uri aramdgradobis gamo samaTxovrod da deda­
miwis zurgze saxetialod vyavarT ganwirulebi. ai,
ratom vafareb Tavs avRaneTs, romelic zustad ase
eqceva Cven ara da _ Tavis moqalaqeebs.
aq me burkaCamocmul qals vgavar, romelsac
Zalian bundovani warmodgena aqvs sakuTari qmris
fizikur, Tu sulier potenciaze, qonebrivze xom
laparakic zedmetia da mainc daJinebiT cdilobs
fskeramde CayvinTos am uZiro okeaneSi da iqidan
TavisTvis raRac faseuli amoiRos. hoda, davi­
225
wye avRaneTze wignis wera. vnaxoT, sadamde meyo­
fa sunTqva da ra „Tval-margaliti“ amomyveba ze­
dapirze. ra ubraloc unda iyos Cemi monapovari,
vici, rom mainc avRanuri qvebiviT gansxvavebuli
da TvalismomWreli iqneba.
dRes, daris gakveTilze, rom ityvian, meore
sunTqva gamexsna. iseTi aqtiuri da Sedegiani vi­
yavi, sakuTari TaviT aRfrTovanebas ver vmalavdi.
saerTod, Zalian miWirs daris swavla, rTuli enaa,
Tan logikas ar eqvemdebareba. amitom, misi asakSi
swavla, me Tu mkiTxavT, gmirobis tolfasia. ara­
da maTematikasaviTaa _ amocanas amoxsni da sao­
cari TviTkmayofileba gipyrobs, Tavi magari vinme
ggonia. zustad aseTi kmayofili var dRes, mizezi
ki is aris, rom imaze cota meti vimecadine, vidre
vmecadineob xolme. asea, qarTveli var _ niWieri,
magram zarmaci!
karmelis gamoSterebulobas sazRvari ar aqvs,
samjer gagzavnil teqsts meoTxejer mTxovs, aRar
axsovs, rom erTi Tvea ukve TiTqmis yoveldRe vu­
gzavni. neta sad miaqvs? mesmis karmelis. is zus­
tad im kategoriis qalebs miekuTvneba, romel­
sac ormocdaaTi wlis asakSi arc ojaxi aqvs, arc
samegobro mijaWvuloba sWirs da mTlianad cxeli
wertilebis arsebobazea damokidebuli. ramdenime
dRis win ganyofileba dauxures (amazec zemoTac
giyvebodiT) da axla ofisis savaldebulo „vreping
aps“, anu „daaxvies“ akeTebs. amis keTeba da samsaxu­
ris dakargva erTad rogori gadasaxarSia, Tavad
mixvdebiT, ra Tqma unda, gamocdili Tu gaqvT.
karmelma ofisi daxura da wasasvlelad gae­
mzada. me mis gacilebas ver daveswrebi, radgan am
226
dReebSi gazeTebis msoflio asociaciis morig kon­
gresze mivemgzavrebi dubaiSi. xolo iqidan dabru­
nebis Semdeg erT TveSi, misi da proeqtis yofili
xelmZRvanelis sibrZnisa da gamWriaxobis wyalo­
biT, me da ramdenime wamyvani specialisti erTad
gamovemSvidobebiT „tafasa“ da „barons“, oRond avRa­
neTs _ arasdros!
227
Tavi 25
msoflio gazeTebis asociaciis (WAN) Sua aziis
mediis problemebisaTvis miZRvnili konferencia
2012 wlis 28 _ 29 marts gaimarTa. SuadRes Cavedi
dubaiSi. sastumroSi rom mivedi, konferencia ukve
dawyebuli iyo. pirdapir sakonferencio darbazs
mivaSure, gaviare registracia, avkrife Cemi „qeisi“
da bolo rigebSi movkalaTdi. konferencia Zalian
mdored midioda, rasac movusmine, iman mainc da
mainc ar damainteresa. vfiqrobdi, rogor Seicva­
la es samyaro da masTan erTad WAN-ic. sad aris
is cecxli da qariSxali, WAN-is konferencia-kon­
gresebze rom CaRdeboda (piradad me eqvss mainc
var daswrebuli da TviTmxilvelis eniT gelapa­
rakebiT)? gazeTi „marilzea gasuli“ da am pro­
cess ukan veRaraferi daatrialebso, rom amboben
mavanni, etyoba, marTalia. amaze dubais konfer­
enciis „mravalferovnebam“, „dinamikam“ da „sisxl­
savseobam“ damafiqra. vidre did pesimizmSi gadavi­
Wrebodi, sadilis dromac momiwia da Tavi „grand
mariotis“ „piano holSi“ amovyavi.
sadili aRmosavluri fufunebis TvalsaCino
nimuSi iyo: Zalian uxvi, gemrieli da mravalfero­
vani. zustad iseTi, rogoric Seefereba kulturu­
li mravalferovnebisa da kosmopolitizmis meqas _
dubais. tkbileuli iseTi lamazi da TvalismomWreli
iyo, iseTi surneli asdioda, Tavi ver Sevikave da
228
oTxTvian uSaqro dietas usircxvilod mivayare
miwa. mere ise gavbrazdi, sakuTar Tavze javri rom
ver viyare, arabi Jurnalisti qalebis qar-cecxlSi
gatarebas mivyavi xeli.
me: „viTom Cadrebi axuravT, TavsaburavebSi arian
gaxveulebi, samagierod iseTi motmasnili Savi,
koWamde grZeli kabebi acviaT lerwamiviT Txel,
TeZo da mkerd maRal sxeulze, seqsualurobiT
yvela ZuZu da bayvebgadmoyril, emansipirebul
Jur­
nalists ubeSi Caisvamen. welze farTe oqros­
feri qamari aqvT Semortymuli da ise Wris Tvals,
ubralo mokvdavi Tu xar, morcxvad dagaxrevinebs
Tavs“. es aris Cemi monologi, xmamaRali fiqri,
radgan pir­velad xdeba, rom WAN-is konferenciaze
nacnobis WaWaneba araa da pasuxis gamcemic aravin
myavs.
Next Generation („axali/momdevno Taoba~) _ ase
hqvia sesias, romelsac minda, bolomde Zalian
seriozulad movusmino. sesiis anotaciidanac im­
TaviTve naTelia, rom WAN-is aRmosavluri frTis
mesveurT miuCneviaT, rom Sua aziaSi revolucia da
evolucia sworedac rom am sferodan unda daiwyos,
pirisagan miwisa unda aRigavos da ganadgurdes yve­
la beWdviTi organo da gamomcemloba da yamirze
axali da novatorul/reformirebuli unda aRmo­
cendes, ucxo Teslidan _ axali jiSis gamoyvanas
apireben. risi miReba surT, uTuod, Tavad aqvT
Cafiqrebuli da amas rigiT konferenciaze aravin
gagimxels bolomde.
me: aba Tqveni jeric damdgara, raRa giWirT, ra
dReSic mTeli qarTuli Jurnalisturi skola da
beWdviTi media aRmoCnda am ociode wlis refor­
229
mirebis Sedegad, zustad igive dagemarTebaT Tqvenc
da mere gviani iqneba TiTze kbenani... _ esec Cemi
monologia, radgan, rogorc zemoT mogaxseneT,
mopasuxe gverdiT aravinaa. _ isev gamocdilebidan
mogaxsenebT, rom eqsperimenti metwilad scildeba,
xolme, aRebul gezs da molodinis nayofi, anu Se­
degi, molodins aWarbebs, anu bavSvis magivrad raRac
mutanti SegrCeba xelSi, romlis Semdgomi qmedebebi
aramcTu dasaxul gegmas, winaswarmetyvelebasac ki
ar eqvemdebareba.
gamomcemlobebSi Statis Sekreba sul axali
tipis samuSaos aRwerilobebiT xdeba. aRmasruleb­
lebis samuSao aRwera ufro swrafad icvleba,
vidre Semsruleblebis, radgan dRevandel msof­
lioSi katastrofuli siswrafiT icvleba sagaze­
To biznesis warmoeba, gazeTis forma da Sinaarsi
da rac mTavaria _ koncefcia da filosofia. dRes
saxezea multimedia operaciebi, rac melniT nabe­
Wdi gazeTis ukuproporciulia. msoflioSi axali
tipis menejerebze nadiroben. es saxeoba ki Sua azi­
asa da saqarTveloSi jer kidev gamosayvania. aseTma
menejerebma Zirfesvianad unda Secvalon gazeTis
strategiuli funqciebi. sakadro cvlilebebi am
miznisken gadadgmuli pirveli nabijia da rac SeiZ­
leba swrafad unda ganxorcieldes, raTa axali
Tao­bis medialiderebs gza gaekvaloT damoukideb­
lobis, samarTlianobis, miukerZoeblobisa da naTe­
li momavalisaken.
samoci aTasi wigni dawerila da gamocemula
liderobaze. iordaniis princesam, romelic WANis Sua aziis konferenciis sapatio stumari iyo,
gana­cxada „lideroba“ ki ara `msaxurebao~. me mjera
230
rom gazeTs jer kidev didi rolis Sesruleba SeuZ­
lia sazogadoebis CamoyalibebaSio. gansakuTrebiT
damajereblad iordaniis princesasgan, ra Tqma
unda, formulireba „msaxureba“ JRerda.
Embrace the Future _ create your own future! (daeu­
fle momavals, Tavad Seqmeni sakuTari momavali!)
_ am WeSmaritebis mqadagebelma ingliselma devid
betlerma darbazs mimarTa, aba, vinc lideri xarT,
fexze wamodeqiTo. Tavidan aTiode kaci/qali wa­
modga, pirveli _ viRac JRali TmaxuWuWa qali. mere
mTeli darbazi fexze adga da im moqadagem gai­cina,
ai, xom xedavT darbazi liderebiTaa savseo.
mere did bilbordze vertikalurad, zevidan
qveviT dawerili sityva LEADERSHIP gagvinaTa da
yovel asos is sityva miusadaga, romelic lidero­
bis kriteriumad da iaraRad miaCnda. ase magali­
Tad: L _ Listen (mosmena), Learn (swavla); E _ Envision
(warmosaxva/warmodgena); A _ Authentic (auTenturi);
D _ Decide (gadawyveta), R _ Risk (riski); S _ Sustainable
(mdgradi); H _ Humble (mokrZalebuli/moridebuli)
Human (adamiani); I _ Improvise (improvizeba); P _ Passion (gancda/vneba).
rogorc iqna meRirsa msoflioSi saxelganTqmu­
li dubais mocekvave Sadrevnis xilva da mosmena. es
arabebi ueSmakesi xalxia da dubai xom yvelafris da
gansakuTrebiT ki fulis maxe, kakanaTi, sasiamovno
da nebayoflobiTi _ mokled, rac ginda daarqvi _
globaluri bazari. es saocari Sadrevani dubais
grandiozuli savaWro centrisa da axal caTa­
mbjenebs Sorisaa ganTavsebuli. Sadrevani dagre­
xili auzidan amodis da mxolod aTi wuTi cekvavs.
hoda, is minda vTqva, rom Cveni prezidenti gana
yovelTvis tyuis, roca Tavisas sxva qveynis Sadre­
231
vnebs erTmaneTs adarebs? Tqva, baTumis Sadreva­
ni msoflioSi saukeTesoao da asecaa, Cveni ufro
grandiozulicaa da mgoni, ufro didxans da ener­
giulad cekvavs. dubais Sadrevani naxevar saaTSi
erTxel irTveba da msoflios yvela qveynis hangeb­
ze cekvavs. pirveli aTwuTiani Sou Cinur musikaze
iyo awyobili. viSiSvle fotoaparati da vidre fo­
tosesiis eSxSi Sevidodi, yvelaferi damTavrda.
CemsaviT axalbeda turistebma CemsaviT daumalavad
gamoTqves ukmayofileba xanmokle siamovnebis gamo
da drois mosaklavad, Sadrevanis win mocimcime
„oqros bazars“ da „dubai mols“ miaSures. rusi
turistebi ki, romlebiTac gadavsebulia sruliad
dubai, ambobdnen „xaroSevo po nemnoSkuo“.
ai, swored aq Zevs arabTa eSmakobis gasaRebi.
Sadrevani, romelic yovel naxevar saaTSi irTve­
ba, iZulebuls gxdis is naxevari saaTi da metic
savaWro centrSi gaataro, sadac ise gagatyaveben
da gagfcqvnian, rom gamofzilebasac ver moaswreb.
mizezi ki isaa, rom imaze fiqrob, meore Souze ar
dagagviandes, winaze ufro lamazi, nacnobi, zogad­
sakacobrio da xangrZlivi musika moismino. xolo
is, rom grandiozuli vaWrobis Semdeg Sadrevanis
yurebaSi fuls aravin gTxovs (da aseTi es erTad­
erTi adgilia dubaiSi), udavod, Svebacaa da nugeSic.
meore Sou marTlac ufro sasiamovno aRmoCnda.
arabul musikaze dubais Sadrevani bevrad ufro
mxiaruli, elastiuri da sasmenad saamuri iyo, mag­
ram, kvlav Zalian xanmokle. rogor moaxerxes ara­
bebma TavianTi gawelil-daumTavrebeli baiaTebis
ase SekreWa-Sekveca azrze ver movdivar. Tumca, ra
mikvirs, yvela fokus _ magia da saswauli magaTi
mogonili ar aris?
232
konferencia gaxurda: arafers gvaCveneben Sua
azielebi. samagierod, yvelaferi samzeoze gamo­
itanes amerikelebma, evropelebma da Soreuli aziis
warmomadgenlebma. ra vifiqro aRar vici _ ara aqvT
araferi saCvenebeli, malaven Tu _ kidiaT? arada,
maTi gazeTebi brdRvialebs xarisxisgan. Tu ara
aqvT _ saidan? Tu ar ician _ rogor? mSvidad usme­
nen, rogor aswavlian zemoxsenebulni liderobas
mediis sferoSi, axali ambebis uaxles meTodolo­
giebs, fulis keTebis teqnologiebs, biznesis war­
moebas da a.S. esenic morCilad usmenen, usmenen...
rameTu „sindisi hqenjniT“, rom magaT brdRviala
Jurnal-gazeTebs navTobis suni udiT.
dubai is qalaqia, romelSic damebada kiTxva:
am qalaqSi vinme cxovrobs? aqvT saxlebi, binebi,
ojaxebi, Tu mTeli qalaqi marto sastumruebi,
restornebi, gasarTobi kompleqsebi da savaWro
centrebia? am kompleqsebSi momsaxure personali an
Cinelia, an vietnameli, an kambojeli, an iaponeli,
an rusi. momxmarebeli _ ki msoflio. maS, sad sZinavs
gaerTianebuli emiratebis ZirZvel mosaxleo­
bas?
davijero yvela vilazea da fexis gulebs ifxans?
an didi saangariSo „CoTqi“ uWiravs da Semosavals
iTvlis? minda, minda pasuxi am sulelur kiTxvaze,
romelic aq CamosvlisTanave gamiCnda da pasuxs
ki ver veRirse. bolos, es kiTxva portugaliel
taqsis mZRols davusvi. iman mipasuxa, aq arabebi ar
muSaoben, aq Cven vmuSaobT magaTzeo. vera genacvaT,
vera­friT davijereb, rom am 26 saukunovan qveyanaSi
yvelafers sxva akeTebs, misi marto fuli Cxrialebs
da navTobi duRs meTqi, SevekamaTe mZRols da iman
miTxra, aba visac gvjera gagvatareo.
233
es rom ar davwero ar SemiZlia: konferen­
ciis msvlelobis dros, darbazSi Semovida erTi
„CrdiloeTis dedofali“, TeTri-TeTri, qaTqaTa,
didi sajdomiTa da msuqani barklebiT. ecva taftis
Sav-TeTri kubokruli mokle kaba. mokle Zalian
rbilad naTqvamia. quTaisSi amas „raRa dagima­
los“ eZaxian. Zlivs Semoekveta Cvens wina rigSi da
zustad Cems gverdiT mjdomi TeTr Salvar-kamizSi
da CalmaSi gamowyobili arabis win daiwyo skamze
mokalaTeba. waikuza da Tavisi CanTa iatakze, ska­
mis fexTan moaTavsa, Semdeg kabis kide gaiswora,
romelic Zlivs umalavda saSvilosnos yels da ro­
gorc iqna, dajda. rogorc iqna meTqi imitom vam­
bob, rom mis ukan mjdom, arab gamomcemels Tvalsa
da xels Sua alebi daewyo, sisxlma tvinSi aasxa
da simwrisagan Tvalebi daxuWa. am qalis adgomas
da kolega arabis sacodaobis yurebas rom veRar
gavu­Zelebdi, mivxvdi da sanam sicili wamskdeboda,
bolo rigSi gadavbargdi.
aq, dubaiSi, qarTveli qalebis sul erTi, yba­
daRebuli gamoTqma maxsendeboda: „rad minda, vis
gavepranWo, gaTxovebas me aRar vapireb da...!“.
ratom gamaxsenda? imitom, rom aq dubaiSi rom
davdivar maRaziebSi da CadriT saxedafarul qalebs
vuyureb, rogor gamodian pier kardenis, karties,
valen­
tinos da sxva maRali brendis maRaziebidan
savse yuTebiTa da Zvirfasad SefuTuli CanTebiT,
meti kiTxva ar mebadeba. am Savi kabebis matareb­
lebs rad undaT amdeni Zvirfasi saqoneli, vis unda
aCvenon an sad unda Caicvan? nuTu es yvelaferi
erTi kacisa da misi ramdenime colis Tvalis „da­
saTxrelad“ keTdeba? ise, es kacebi erTi wuTiTac
234
ar toveben TavianT Tavidan fexebamde „SefuTul“
qalebs. roca qali „saSofingod“ maRaziaSi Sedis,
isini didi moTminebiT saaTobiT elodebian mas.
saaTobiT momlidine kacis gverdiT xSirad etlSi
CaZinebuli bavSvic daminaxavs. mokled, rogorc
vatyob, es arabi kacebi, arc iseTi saSinelebi,
mtarvalebi da moZaladeebi arian, rogorc gvaswav­
lidnen. anu, arc ise saSiSia eSmaki, rogorc fur­
celze jRabnian.
es sacodavi Cadri da Savi kaba, tradiciaa da
wesi, romelsac ginda Tu ara, orive unda daemor­
Cilos. aseTia cxovreba amaT „planetaze“. ra ar
ifafxures amaTma mefeebma, zogma moaxerxa da Ta­
visi qveyana erTi xniT gaaevropula, magram ara
Sej­da mwyeri xesao, xom gagigiaT, vin Seargo, vinc
es gaakeTa zogi Tavisi amaliT dResac amerikasa Tu
evropas afarebs Tavs, zogi Zelze gasves da zogic
Tavisi nebiT CaZvra ukan Salvar-kamizSi da Tavze
Calma Semoido. ras izam petruxa, „vostok delo
tonkoe!“
axla dubais kidev erT RirsSesaniSnaobazec unda
gesaubroT. es aris movlena, fenomeni, romelsac
„rusebi dubaiSi“ hqvia. „grand mariotSi“cxovreba
mdored miedineboda, akademiur Sexvedrebsa da
brtyel-brtyel sesiebs Soris. sastumros momsa­
xure personali dabal tonebSi gvevleboda Tavs,
konferenciis monawile Jurnalistebisa da gamo­
mcemlebis aqtiuroba zomierad dinamiuri iyo, Sua
azielTa prezentaciebi TavSekavebuli, amerikelebi
ki cdilobdnen darbazisTvis cecxlis SenTebas,
Tumca, mTlad ise ver axerxebdnen, rogorc TviTon
undodaT, radgan, rogorc zemoT mogaxseneT, navTi
235
da benzini arabebis xelSi iyo da amerikul-evro­
pul „tingicobas“ aRmosavluri sidinje da sidar­
baisle daupirispires. konferencia aseve dinji da
daibaisluri sadiliT damTavrda da me, maSinaTve,
ufro iaffasian da SedarebiT „proletarul“ „siTi
maqs“ hotelSi gadavbargdi.
Sevadgi Tu ara fexi foieSi, Tavi soCaSi megona,
an aguZeraSi. ho, aguZeraSi ufro, radgan jer es
erTi, aguZeras ukeT vicnob da merec meore, agu­
Zera ufro proletaruli iyo, wminda rusul mu­
SaTa klass emsaxureboda da, maSasadame, swored iq
trialebda namdvili muSur-glexuri rusuli suli.
igive rusi qalebi da kacebi, xelkavgayrilebi da
cxviraweulebi rom daseirnoben „bulvarze“. kacebs
meore xelSi TavianTi qalebis CanTa an „avoska“
uWiravT da orives mzisgan damwvar da aWarxale­
bul saxeze tona mzisdamcavi kremi usvia.
sastumros personali SesaniSnavad laparakobs
rusulad, vinaidan imperialisturi ruseTis muSaTa
klasi ver da ar laparakobs inglisurad. mokled,
Cven rom rusebi „gavyareT“ saqarTvelos zRvispi­
ra kurortebidan, uklebliv yvela aq, emira­
tebSi
gadmo­bargebula. RameSi minimum as dolars ixdian
da arcerT gasarTob RonisZiebas da eqskursias
akl­debian. dasveneba, Cemze ukeT mogexsenebaT, ro­
gori organizebuli ician.
pliaJze avtobusiT mivyavdiT, is avtobusic
rusebiT iyo gaWedili. Casxdomis rigs aravin ar­
Rvevda. me maT ar velaparakebodi, mxolod vus­
mendi, ase megona, drois Carxi ukuRma datrialda
da yvela erTad 30-40 wlis winandel zRvispira
saqarTveloSi gadmogvisrola: igive dialogebi,
236
igive urTierTobebi, ganwyobebi da emociebi. es
is Zveli „otdixaiuSCie“ rusebi iyvnen, romlebic
Zalian Riad yvebodnen TavianT ojaxebze, naTesaveb­
ze, samsaxurze, romelic sabWoTa kavSiris daSlis
Semdeg ruseTSi mTlianad moSlila.
_ Cvenebi umaRlesi ganaTlebiTac ver Soulo­
ben samsaxurs, aq ki yvela dasaqmebulia, _ Cioda
stafilosferTmiani xnieri qali.
_ amitomaa Cveni gogoebi rom garbian ruseTi­
dan da amaTze Txovdebian, Cemi disSvili meoTxe co­
lad gahyva arabs, daqalma daakvaliana, axla ukan
gamoiqca da bavSvs verafriT ibrunebs, _ xma auba
meorem, Zalian gamxdarma da ufro inteligenturma.
_ ratom?
_ amaTi kanoniT, coli isev rusad rCeba, bavSvi
ki arabia da mamas ekuTvnis. mokled, Tu qalma gayra
daapira, verc qonebas wamoiRebs da verc bavSvs
wamoiyvans.
_ mere amaze gaTxovebamde ver ifiqra?
_ saqmec isaa, rom ver ifiqra, gagiJebulebi ar­
ian es Cveni gogoebi arabebze... (gaxsovT, lamazi
rusi qalebiT axorxlili qarTveli biWebi afxa­
zeTSi? ha,ha,ha!!!, ra martivia es cxovreba! stalini
Secvales da qarTveli biWebis arabebiT, TurqebiT,
berZnebiT, eTiopielebiT da a.S. Secvlas ra unda?)
pliaJic, aseve, saSualo fenis rusebiTaa mofe­
nili. kvariaTsa da qobuleTSi rom CiTis kabian da
Calis Slapian qalebs cxeli simindi, civi xili da
sasmelebi daaqvT, aq Sua xnis rusi qalebi kata­
logebiT daseirnoben qolgebsa da Sezlongebs So­
ris da damsveneblebs qurqebsa da tyavis saqonels
sTavazoben. pliaJze rusebis garda aqa-iq yofili
237
sabWoTa kavSiris aziuri nawilis TiTo-orola war­
momadgenelic davinaxe. maTze rusma qalebma „na­
Sio“ Tqves. me daJinebuli mzeriT maTvalierebdnen
da ver mimxvdariyvnen „naSis“ kategorias vekuTvno­
di, Tu sxvas. kiTxvas ki ver mibedavdnen, arada eWvi
hqondaT, rom maTi nalaparakevi mesmoda. mec vuyu­
rebdi da xmas ar vcemdi, ase merCivna, ase ufro
mets vigebdi maT dRevandel yofaze, romelic ro­
gorc vatyob, arc Tu ise cudia, rogorc Cvenebi
gvikiJineben. me dawvrilebiT movismine maTi das­
venebis ganrigi da turistuli marSruti da roca
Cemsas Sevadare (sakmaod Zvirians), aRmoCnda, rom
imaTi gacilebiT mravaferovani da Zviri iyo. im
wuTasve jansaRi konkurenciis Jinma amitana da
Cems marSrutsa da ganrigs ramdenime axali punqti
davu­mate. aba russ Tu ar ajobe, ra qarTveli xar?!
ase „madam iqsiviT“ vikvlev yvelafers, rac xde­
ba garSemo da saocrad momwons Zalian daintere­
sebuli da eWviani TvalebiT rom miyureben, viTom
profesionali jaSuSi viyo. vismen yvelafers da
aba, gamoicaniT Cemo yofilo ufroso dano da Zman­
no vina var, ra minda da ras gipirebT?
sastumroSi dasabruneblad bolo avtobusis
rig­
Si TeTri yvaviviT ganze vdgavar. oTxis naxe­
varze „siti maqsidan“ voiaJebi iwyeba. avtobusis
rigi imaze oTxjer grZelia, vidre aq wamosvlisas
iyo. me adre gamovedi pliaJidan da amitom rigiT
meore var. yvela variantSi mekuTvnis avtobusSi
erTi adgili. rigi arabunebrivad izrdeba, ukve
leninis mavzoleumis rigs daemsgavsa. miuxedavad
amisa, yoveli axali mosuli zrdilobianad kiTxu­
lobs, bolo vin ariso.
238
avtobusi igvianebs da Sesabamisad, rigic izr­
deba. ucbad erTi kaci uknidan win gadmovida da
Tqva, me guSin pirveli viyavi da vinc ukan iyo
avto­busSi isini Cajdneno. amas sazogadoebis saer­
To aRSfoTeba da am kacis winaaRmdeg wina rigeb­
Si mdgomTa erT muStad Sekvra mohyva. kacs ukana
rigebidan qomagebi gamouCndnen da daudastures,
rom guSin isinic wina rigebSi idgnen da ukanebma
dajabnes. lariviT swori da dalagebuli rigi
alag-alag gawyda da gamrudda. amasobaSi mzem ise
daaWira, rom ramdenimes guli wauvida. isini Wiri­
suflebma taqsiT waiyvanes. maT kidev ramdenimem
mibaZa. me ara _ me saocrad mainteresebda ra moxde­
boda, roca avtobusi movidoda.
Tavze kepka Camovifxate da Cems adgilze gavma­
grdi. Cem win rom qalebi idgnen imaTgan yvelze
Cafskvnilma danarCenebs gadauCurCula, avtobu­
si rom mova, me pirveli SevZvrebi da Tqven adgi­
lebs dagikavebTo. mivxvdi, rom im qalTan axlos
unda davmdgariyavi. mokled, amuSavda Cemi miZi­
ne­
buli sabWouri instinqtebi. samkvdro-sacico­
cxlo omisTvis movemzade. am avtobusSi rom ar
Cav­
mjdariyavi, abudabis eqskursiaze damagviande­
boda. ratomRac ukve naxevrad savse avtobusi nela
gviaxlov­deboda, rigi aimRvra, yalyze dadga, axma­
urda, akivlda ayiravda, me im qalze aviRe orien­
tacia, is, rogorc dapirda Tavis daqalebs pirveli
Sexta avtobusSi, axla mis daqalebs avekari, kargad
gamoviyene demonstraciebze da darbevebSi SeZenili
unar-Cvevebi: ise mivwi-movwie Semotmasnili brbo,
iseTi pozicia davikave, rom brbom Tavad Semtena
im „ocnebis avtobusSi“, „opla, Cven vcocxlobT“
anu, keTili iyos Tqveni mobrZaneba did sabWoeTSi!
239
bolos da bolos vin moxvda im avtobusSi? me, is
rusi qali Tavisi daqalebiT, is rusi kaci, romel­
mac rigSi revolucia wamoiwyo, Tavisi rumineli
megobari col-qmrianad (amaT xom Cvenze mware „sab­
WoTa kavSiri aqvT gamovlili!) da kidev axalgazrda
rusi turistebis erTi jgufi, romelic saerTod
ar idga rigSi, ubralod avtobusis kari zustad
maT cxvirwin gaiRo da imaTac ar daayovnes.
ase megobrebo, aba ra gegonaT, ase advilia
samocdaaTwliani imperiis dangreva? is arsad wa­
sula, ubralod mavzoleumis rigma dislokaciis
adgi­
li Seicvala da aq dubaiSi gadmoinacvla _
nawilma TurqeTSi, nawilma saberZneTSi, espaneTSi...
droebiTo? fui eSmaks, fui eSmaks! ara, afxa­zeTSi
dadian Turme „dikim obrazom“, magram is katego­
ria, romelsac zemoT CamoTvlil savaneebze jerjerobiT xeli da jibe ar miuwvdeba.
bevri vilaparake rusTa Semosevaze gaerTia­
ne­
bul emiratebSi da jinaze, meore dRes, Cemi
Sezlon­
gis garSemo Tavi vikingTa mTelma dina­
stiam moiyara. Svedebi iyvnen me mgoni, „ena mecno!“.
moSorebiT guSindeli rusebi isev rusul-arabul
yofiT urTierTobebs arCevdnen.
avRaneTisgan srul dasvenebas ori dRe Tavisuf­
lad eyo. axla marto vmogzaurob da guSin „dubai
krikis“ kruizSi orjer CameZina magidasTan. avto­
busSi marto indoelebi isxdnen da iseTi „velure­
bi“, axlos ver miekarebodi, maSinaTve iRrinebod­
nen. samkaciani axalgazrda, moZvelbiWo „kampaniac“
iyo, ori kaci da qali. erT-erTs, ufro simpaTi­
urs, levisis lurji jinsi da Wipamde gaReRili
kubokruli perangi ecva, meore, ufro iaffasian
240
tansacmelSi gamowyobili, meloti iyo da Seuxedavi.
qali Casuqebuli iyo, lamazi saxis nakvTebiTiT,
imasac kubokruli perangi ecva da Zvirfasi jinsebi
putkuna trakze hqonda Semotmasnuli. erTmaneTs
suraTebs uRebdnen. xelgadaxveuli kacebi TiTe­
biT „viqtorias“ aCvenebdnen. ra ar warmovidgine am
sameulze, meti ra saqme mqonda, albaT fantaziaSi
gadavamete kidec, magram mombais „truSobebis“ gener­
lebi rom iyvnen, amas Cemi azriT wyali ar gauva.
kruizi Zalian neli da momabezrebeli momeCvena.
vaxSmis dros cota gamovfxizldi. gavgiJdi Turme
ramdens Wamen indoelebi, oTxjer mainc dauares im
Svedur magidas da axla deserts iReben meorejer.
kidec iyvnen zomaze metad gadaputkunebulebi.
kruizi rogorc iqna damTavrda da napir­
ze Camo­
svlisas, is kubokrulperangiani wyvili gamome­
laparaka.
_ marto xarT? _ mkiTxa axalgazrda kacma.
_ diax, dRes Camovedi da marto var.
_ Cven ki gvegona, Tqvens magidasTar ro wyvi­
li ijda imaTTan erTad iyaviT. gvindoda TqvenTan
gasaubreba, magram ojaxuri simyudrovis darRvevas
moverideT, _ Tqva qalma, mere mivxvdiT, rom marto
xarT, Zalian mowyenili mogveCveneT.
_ ara, mowyenili ara var, daRlili var, Tan es
kruizic me mgoni TviTonaa Zalian mosawyeni.
_ aq ojaxebiT dadian xolme savaxSmod, marto
wamosvla marTla mosawyenia. ramdenjerme Tvalic
dagexuWaT, _ mxari auba kacma.
_ SeamCnieT? mrcxvenia, magram marTla daRlili
var da es neli rwevac aZinebs, _ gamecina me, _ bevr
saintereso eqskursiaze Cavewere dRes, albaT kar­
gad gaverTobi.
241
_ kargi giqniaT, aba am dubaiSi caTambjenebis
meti araferia, safaraSi wadiT, abudabiSi, indoeT­
is okeanis kruizSi fujeras mTebis gavliT, abuda­
biSi darCenac SeiZleba... mokled dubaidan gareT
imogzau­
reT da magra gagiswordebaT... vnanob, rom
adre ar gamogecnaureT, miyvars Tvennair adami­
anebTan saubari, Cems gogosac Zalian moewoneT...
_ CemTvisac dasanania, didi madloba rCevis­
Tvis, zustad ise moviqcevi, rogorc miTxariT.
sasia­movno iyo Tqveni gacnoba.
Cven xeli CamovarTviT erTmaneTs da me Cemi
avto­
busisken gaviqeci, isini Tavisisken. me Cemi
„kontinentisken“, isini Tavisisken da samudamod
davSordiT erTmaneTs. avtobusSi kidev ramden­
jerme CamayvinTa:
dali fircxalavam miTxra, Sen is manana dumbaZe
ara xar, mTeli cxovreba rom awvebi da araferi
gamogdiso? ras vawvebi, ver amixsna, magram am
sityvebiT umZimesi ganaCeni ki gamomitana. dali Cemi
amxa­nagi arasdros yofila da gamikvirda, ra ico­
da, ras vawvebodi, rogor da ramden xans. gamodis,
rom, Turme, mTeli Tavisi Segnebuli cxovreba Cems
TvalTvalSi gautarebia, Cemi cxovrebiT ucxovria
da sul zedmiwevniT Seuswavlia Cemi yoveli nabiji,
me ki amis Sesaxeb araferi vicodi, metic, xandaxan
misi gvaric ki meSleboda da fircxalavas magivrad
kurcxalias veZaxdi xolme. prezident saakaSvilSi
iyo ugonod Seyvarebuli. Turme miSas inglisurs
aswavlida bavSvobaSi.
gainteresebT, albaT, ratom gamimeta ase? ki
batono, axlave mogaxsenebT. SvedeTidan Cveni saer­
To megobari, Tavgamodebuli miSisti maria aqseli-­
242
cxondia Camovida da qarTul seirebs monatre­
bulma, nacionali da opozicioneri megobrebi
Caize erTad dagvpatiJa, mere Tavad Semogvigdo
ramdenime maprovocirebeli sakiTxi da oTaxi­
dan
gavida SvedeTTan telefoniT salaparakod. rom
dabrunda, pirze duJmomdgari dali poziciasac da
opoziciasac miSas geniosobas gvimtkicebda. erT
zviadists isic uTxra, miSasTan zviadi ganaTle­
biT axlosac ver movao. zviadisti skamze Zlivs da­
vakaveT, samagierod, eTer arganaSvilma iyara misi
javri da miSas sul dorbliani da JRvlintiani
eZaxa. dali fexze wamoxta da vidre rame uaress
wamoisroda, me davaswari _ dajeqi, genacvale, Seni
ambavi ukve garkveulia meTqi. hoda yvelaze erTad
gamwarebulma dalim Tvali TvalSi gamiyara, mere
moWuta da Cems mimarT amdeni xnis gulSi Caxveu­
li mTeli Sxami erTad gandmomanTxia: Sen is manana
dumbaZe ara xaro...? aba, asec xdeba, Turme. Turme,
viRaca mTeli cxovreba durbindiT gakvirdeba,
lamis, Seni cxovrebiT cxovrobs da Sen ki baiburSi
ara xar.
ratom gamaxsenda es ambavi dubaiSi? etyoba,
Zalian bevri Tavisufali dro maqvs safiqrad,
cxovrebis asawon-dasawonad, raRac-raRaceebis Ta­
roebze dasalageblad. sad iyavi dali fircxalava
aqamde? rac miTxari, sul marTalia, rac viocnebe,
iqidan, bevri veraferi avixdine. es, albaT, imitom,
rom jiqur da bolomde arafers mivwolilvar, Tan
razec me vocnebobdi, miwoliT ver miiRweva, imas
sxva unari da niWi Wirdeba. mokled, erTi didi
wignis dawerisTvis vemzadebodi mTeli cxovreba
da ai ras vwer... marTals ambob! rom mkiTxo risi
243
moxele-naCalniki gaxdio, Zalian unda davfiqrde
rom gipasuxo: literator-Jurnalist-piar-mar­
ketologi, axla kidev „saerTaSoriso eqsperti“.
aqedan arcerTze, arasdros miocnebia, magram Tu am
sferodan romelimeSi rames mainc mivaRwie, SenTvis
momiZRvnia Cemo megobaro, alali iyos! me xom erTi
„mokrZalebuli~ sagas dawera mindoda marto da...
vai, rom amas veranairi miwola ver uSvelis, Tvi­
Ton unda daiweros.
„jip-safara“ reisi adrenalinis gamoyofis utyu­
ari saSualebaa. me ar vici, mWirdeboda Tu ara es am­
bavi avRaneTis Semdeg, magram mainc Cavewere am turSi
da namdvil, qviSian udabnozec davadgi fexi. mere
mis oqrosfer gorakebze vixtunave lendkruizeriT
da erTi wlis samyofi vikivle da viwivle gurulad.
manqanaSi, ukana savarZlebze eqvsi mamakaci zis
da somxurad laparakobs. minda gamovecnauro,
magram axla amis dro ar aris, axla kiviliT var
dakavebuli. Sesvenebis dros fotoebis gadasaRebad
rom manqanidan gadmovediT, vkiTxe somxebi xarT
meTqi? imaT niSnismogebiT mipasuxes, yarabaxeli
teroristebi varTo. axla davrwmundi sabolod,
rom somexi qarTvels Sejibrs verasdros mougebs.
ras warmoidgenda is eqvsi yarabaxeli „teroristi“
somexi, rom me, erTi patara qarTveli qali, tero­
rizmis akvnidan, avRaneTidan viyavi Camosuli maT
asafeTqeblad da CanTa yumbarebiT mqonda gatenili.
ar gaumarTlaT!
amaze didi kuriozi win gveloda. roca dab­
nelda, programis mixedviT safaris beduinTa banak­
Si migviyvanes Ramis Souze. iq aqlemebiT seirnoba,
vaxSami da muclis cekva gveloda. mrgvali scenis
244
garSemo xaliCebi ego, zed didi da patara muTaqe­
biT da dabali viwro magidebiT. me iqve scenasTan
wamovgordi. Sou momnusxveli sufisturi cekviT
daiwyo, mere fokusebi, mere kidev raRac mistikuri
nomeri da bolos, muclis cekva. amis sacqerlad
Sekrebilan aq, gaerTianebuli emiratebis udab­
noSi, Suagul safaraSi, bediunebis banakSi adami­
anebi dedamiwis yvela kuTxidan. da ai, gamoacxades
kidec „mSvenieri, didiebuli da Tvalwarmtaci...
olga!“ diax, arc jamila, arc nazira, arc gulCita
da arc zemfira _ olgao, olga! gamxdari, dakun­
Tuli, kulturisti rusi olga!!! momesma meTqi vi­
fiqre, magram konferansie iseTi aRtacebiT imeo­
rebda am rusul saxels, rom yvela eWvi udabnos
qviSaSi gaibna da daikarga. mokled, atriala olgam
traki, aqnia gverdebi umisamarTod da piradad Cemi
didi imedgacrueba gamoiwvia, samagierod, udabnos
yvela sxva idumali xma iq damswre musulman kacTa
Rmuilma da oxvra-xvneSam gadafara. ara, marTali
viyavi, roca vambobdi, daipyres aRmosavleTi rusma
turistebma meTqi. rus qals xom msoflioSi badali
ara hyavs, misi Semyure gminavs msoflio da me riT
ver momawona netav Tavi? mSurs „boiSvili viyo!“
ai, arab qalebs ki erTnairi Savi kabebi acvi­
aT, CadriT da TavsafriT, da miuxedavad amisa,
SeuiaraRebeli TvaliT mixvdebi, vin romel kastas
ekuTvnis da ra SeZlebisaa. gansakuTrebuli aqcen­
ti aqsesua­
rebze _ CanTasa da fexsacmelebzea ga­
datanili. zogs iseTi Zvirfasi aqvs orive da is
Savi kabac iseTi gipiuriTaa gawyobili, vercerTi
dasavluri feSen Sou konkurencias ver gauwevs.
aseT tansacmelSi gamowyobilebi ZiriTadad maRali,
245
Txeli, TeZofarTe da maRalmkerdiani qalebi ari­
an. mRvdeli WilofSic icnobao, amaTzea naTqvami,
araferi mouCanT da yvelaferi ki zedmiwevniT na­
Teli da gamWvirvalea.
dubaiSi 42 milioni palma daurgavT da kidev
bevris dargvas apireben. CemTan, gulrifSi, palma
sul rom ar dagvipatiJebia, ise amovida daukiTxa­
vad fexsalagis ukan.
246
Tavi 26
sasjelmisjiliviT vtoveb dubais da vbrun­
debi baronSi, sadac civa, sadac yvelaferia siT­
bosa da siyvarulis garda _ betonis kedeli,
mavTul­
xlarTebi, avtomatiani dacva sadarbazos
karTan, xelebSi Semyure damlagebeli qalebi, ambi­
ciuri `eqpa­
triatebi“ gauTavebeli intrigebiT da
depresiebiT. ukve mecxre Tvea am qvabSi vixar­Sebi,
cotac da mec „eqpatTa“ Rirseul ojaxs Severwymo­
di, rom ara erTi mZlavri Semolawuneba zemodan,
geyo, saxlSi wasvlis dro movida, mTeli msoflios
fuls Sen ver iSovnio!
`saqarTveloSi ise amyralda situacia, vgoneb,
meomar avRaneTSi darCena jobs. aq is mainc ici,
rom isvrian da bolomde arafrisgan xar dazRveu­
li. garkveulia, vin mteria da vin moyvare. aq yve­
lafers Tavisi saxeli hqvia!~
da avRaneTis epopeac dasasruls miuaxlovda.
wertilis dasma Zalian miZneldeba, miTumetes, rom
„baronSi“ Cemi wamosvlis dros sruliad axali eta­
pi iwyeba _ gasamxedroeba. korpusis karTan kalaSni­
koviani dacva dagviyenes, dacvis axali dajgufebebi
Semoiyvanes da cxvirwin or axal moedans gviSeneben,
risTvis, jer aravin icis, dilidan saRamomde muSa­
oba midis, Sesvenebebis dros avRanelebi mSenebare
moedanze fexburTs TamaSoben. es suraTi „rembos“
magonebs. gemaxsovrebaT, stalone avRanelebTan
247
erTad cxenburTs rom TamaSobs rusebis Setevis­
gan „dasvenebis“ dros: rogori mxiarulebaa, Jini
da vneba, yiJini da sicil-xarxari, netareba didi
Stormis win... da Tavs damtydari Setevis axali
talRa, erTmaneTSi aglesili cxeni da kaci, bavSvi
da qali... ra Seicvala mas Semdeg? araferi, yvela
isev igives molodinSia. aq omi da Svidoba orive
oms niSnavs da orives „mSvidobas“ eZaxian.
kviras axal dacvasTan Sexvedra-gacnobis da
madlierebis pikniki gvaqvs „baronis“ molze. bar­
beqiu, hoT-dogi, vaSlis namcxvari da koka-kola
Tavze sasxmelad. Zalian amerikuli pikniki. mTeli
dacvis samsaxuri jariskacebian ufrosebianad ase
erTad TavSeyrili pirvelad vnaxe. generals iseTi
samxedro tembri hqonda dayenebuli misasalmebeli
sityvisTvis mikrofoni saerTod ar dasWirvebia.
gangaSis „sirenasaviT“ Camesmoda misi sityvebi da
yurebi damigubda. generali Secvales da elvare
misalmebebiT gamovidnen (ZiriTadad „aisafis“ miR­
wevebze saubrobdnen)komufliaJSi Cacmuli, moto­
vebuli samxedro mosamsaxure qalebi da yvela
jaris­
kacs dedaSviluri da daZmuri siyvaruli
gamoucxades, momRimar saxeze erTi-ori cremlic
aucimcimdaT da irgvlivmyofTa gulis aCuyeba da
mxurvale ovaciebi gamoiwvies.
mere uxvad daiyara sasmeli, saWmeli, iqauroba
musikis hangebma moicva da Tavi aRlumze megona,
samarTlian omSi didi gamarjvebis aRlumze. gav­
xalisdiT da gavmxiaruldiT, erTmaneTs vkocnidiT
da vexveodiT, suraTebs viRebdiT jariskacebTan
erTad. ase daaxloebiT sam saaTSi „pikniki“ das­
rulda da miRebuli STabeWdilebiT aJitirebuli
248
saRamos gadaRebuli fotoebis atvirTva daviwye
kompiuterSi, vifiqre, naklebad informatiuls
„feisbuqiT“ megobrebs gavuziareb meTqi. ar gamo­
mivida, radgan TiTqmis yvela suraTis zeda nawilSi
Cveni sacxovrebeli korpusis saxuravze moseirne,
avtomatmomarjvebuli snaiperia moxvedrili. es
iyo Cemi pirveli da ukanaskneli samxedro „pikniki“
avRaneTSi, ufro konkretulad _ „baronSi“.
_ Cemi TanamSromeli ruseT-avRaneTis omis
dros msaxurobda qabulSi da dRemde avRaneTis
silamazeze da mimzidvelobaze laparakobs. ra aris
axla es, omis sindromi? _ mekiTxeba Cemi moskoveli
mironi kira andronikaSvili.
_ sindromze verafers getyvi, magram, marTla
Zalian mimzidvelia es qveyana, Taviseburad lamazi,
axla isea dangreul-gacamtverebuli, silamazisgan
cota ram Tu darCa, magram ruseT-avRaneTis omis
dros da cota adre marTla Zalian lamazi yofila,
aRmosavleTis baRCas da vards eZaxdnen. ormoci
welia ingreva da nadgurdeba es baRCa xan momxv­
duris, xan damxvduris xeliT. romel silamazezea
laparaki, da mainc saocrad mimzidveli da sainte­
resoa, _ vuxsni kiras, romelic Tavad aris politi­
kuri Jurnalisti da avRaneTze TiTqmis yvelaferi
ainteresebs, iseTi araprofesionalisganac ki, ro­
goric me var.
srulebiT ar msurs abargeba-gamomgzavrebaze
saubari. avRanelma TanamSromlebma wamosvlis win
Sesvenebaze yava-namcxvris sufra gamiSales. es ar
iyo oficialuri gamomSvidobebis ceremoniali,
yvelas rom „abizalovkasaviT“ uwyobdnen proeqtSi,
amaze Tavad vTqvi kategoriuli uari im mizeziT,
249
rom isedac didi warmodgena maqvs sakuTar Tavze
da damatebiTi diTirambebi namdvilad aRar aris
saWiro meTqi. gamomSvidobeba Sesvenebis dros
gaimarTa Zalian intimur, megobrul garemoSi, sa­
dac bevri vicineT da vaSayireT erTmaneTi. co­
tac visevdianeT. amxanagebidan mxolod kacebi
damrCenoda. qalma megobrebma Cemze adre datoves
„baroni“, qalebidan marto diana da sveta isxdnen
da orive Cems kuriozebs yveboda.
minam, Cemi wasvlis ambavi rom gaigo, saxlSi
dampatiJa megobrebTan erTad. am saxlSi moxvedra
yvela baronelis ocnebaa _ avRanuri kulturis
saxls hgavs Tavisi xelovnebis nimuSTa koleqciiTa
da Sida baRiT. esec Cemi bolo saRamo iyo avRaneTSi.
Rame „barons“ ramdenime wre davartyi. marTali
giTxraT, aRar maxsovs dameZina Tu ara mSvidad da
uSfoTvelad.
aeroportSi dilis 6 saaTze mivdiodi. Cemi
„bronitransportioris“ mZRolic Cemi avRneli me­
go­­
bari haidari iyo. aeroportSi yvela gasasv­
lel
punqts ukve TvaldaxuWuli vagnebdi. qabuli-­dubais
reiss ar daugviania. dinebas saocari simSvidiTa
da uSfoTvelobiT mivyavdi erTi patara CanTiT
samSoblos mimarTulebiT. Cemgan damouki­
deblad
avRaneTidan saqarTvelosken miemarTeboda cxra­
TvenaxevarSi dagrovili Cemi bargi avRanuri xal­
iCebiTa da sxva samaxsovro nivTebiT. avRaneTSi rCe­
boda Cemi cxovrebis erT-erTi yvelaze saintereso
monakveTi. mTlianad rCeboda, vinmesTan gaunawile­
blad da gauziareblad. amasTanave, samSobloSi Tan
momyveboda Cemi cxovrebis erT-­erTi yvelaze ucn­
auri gamocdileba, aseve vinmesTan gaunawileblad
250
da gauziareblad. azrze ara var, ra unda vuyo am
erT, cxovrebis kalapotidan amovardnil mona­
kveTs, ase rom miRrRnis gulsa da gonebas? ara,
aucileblad unda gaginawiloT da gagiziaroT. maS,
uyureT avRaneTs „baronis“ WuWrutanidan!
yovelTvis vicodi, rom sakuTari cxovrebis
mesaWe arasdros vyofilvar, magram cudi mesaWec
arasodes myolia, xriok da xorklian gzaze, yovel­
Tvis damifens xolme sifrifana fardags qva-RorR­
ze siarulma fexis gulidan sisxli rom ar madinos.
hoda, avRaneTidan gzad am Cemma cxovrebis mesaWem
qabulis aeroportSi patara samSoblo damaxvedra:
sami qarTveli avio-piloti. maTac CemsaviT kon­
traqti gauTavdaT da samSobloSi brundebodnen.
amaT TavianTi ambebi hqondaT avRaneTze _ bevrad
ufro mravalferovani ambebi, radgan sami wlis gan­
mavlobaSi TavianTi „vertaliotiT“ avRaneTis yo­
veli kuTxe-kunWuli zepirad hqondaT Seswavlili.
vekiTxebodi da vekiTxebodi, isinic didi siamovne­
biT miyvebodnen. ara, natos jarSi ar msaxurobd­
nen _ romeliRac ekonomikur proeqtSi, romelsac
romeliRaca amerikuli kompania axorcielebda. xvde­
biT albaT, rom Sidaganawesis Tanaxmad kompaniis
dasaxelebis ufleba ara aqvT.
_ pirvelad gangaSis dros barakebidan eldana­
kravebiviT gavrbodiT bunkerSi. mere ise SeveCvieT,
meore gverdze gadavbrundebodi xolme da Zils
vagrZe­lebdi, _ icinis Tamazi.
_ kai kaco, aba me abazanis marcxena kuTxe
gavcviTe, Tavze kaskas ki vixuravdi, magram javSanJilets Zvras ver vuSvebodi, _ vpasuxob me.
_ erTxel lanCis dros saraketo Tavdasxma ga­
moacxades, mTeli sasadilo iatakze gawva, amas rom
251
uyureb _ Tavis mewyvileze maniSna, _ gangaSma maSin
mouswro, magidisken podnosiT rom modioda. erTi
wuTiT gaCerda, gaixed-gamoixeda da auRelveblad
gaagrZela gza iatakze garTxmul TanamSromlebs
Soris. gadabijeba-gadabijebiT da „slalomiT“ Tan
gzas miikvlevda podnosiTurT Tan iatakze gawoli­
lebs Zalian zrdilobianad „eqskuz mi, eqskuz mis“
eubneboda _ Tamazma es scena ise ostaturad gana­
saxiera, sicilisgan kinaRam skamidan gadmovvardi.
_ amboben, qarTveli pilotebi mTel sabWoTa
aviaciaSi yvelas uxuravdneno, marTalia?
_ marTalia, amaT rom uyureb, amaTi badali aq
aravinaa, axla CavalT, sakvalifikacio tests Cava­
barebT da cota xanSi Cvenze isev didi nadiroba
atydeba, Zalian gvaqvs saxeli ganTqmuli.
_ rogor gamimarTla TqvenTan erTad rom unda
vimgzavro saxlamde, _ esa vTqvi da dubais aero­
portSi airzenas warmomadgebelma gamogvicxada,
teqnikuri mizezebis gamo Cveni frena sami saaTiT
gadaidoo. qarTvel pilotebs gauxardaT, bavSvebis­
Tvis saCuqrebs viyidiTo. aba avRaneTSi ris yidvas
SeZlebdnen. me mewyina, vuTxari arafris yidvas ar
vapireb, Tqven CanTebs vudarajeb meTqi.
roca dabrundnen, airzenas ofisSi gadarekes
ambis gasagebad da imaT uTxres TviTmfrinavi gamo­
suliao.
_ ra moxdao? _ vkiTxe me.
_ nawili gafuWebiaT da Sua gzidan mobrune­
bulan gamosacvlelad.
_ ras qvia!
_ ho, ra, xdeba xolme, ra moxda?
_ ras qvia ra moxda, rom ver moaswron ukan da­
bruneba, es axali nawilic rom gafuWdes?
252
_ imedia, ar gafuWdeba.
_ mag imedze unda viyo me? ras meubnebiT!
_ ar gafuWdeba, radgan gamocvales.
_ kargi nugeSia, arsadac ar gavfrindebi.
_ eh, dubai flais unda gavyolodiT... _ inana
Tamazma.
_ ratom dubai flais?
_ axali TviTmfrinavebi aqvT da droze gafrinda
TbilisSi.
_ aba airzenao, qarTveli pilotebio... me maty­
uebdiT?
_ ara, rac pilotebze mogaxseneT, sul simarT­lea.
_ mokled, gamagiJebT Tqven me, netav saerTod
ar dagerekaT im airzenaSi... _ am ambavSi viyavi,
roca Casxdoma gamoacxades, mivekari im Cems axal­
gacnobil pilotebs (gegoneba, rame rom iyos, haerSi
isini miSvelidnen) da Zalian uimedod Sevlaslasdi
„airzanas“ WanWikgamocvlil TviTmfrinavSi.
_ mogesalmebiT pativcemulo mgzavrebo, _ daiwyo
gamocxadeba ekipaJma _ did bodiSs gixdiT CvenTvis
gauTvaliswinebeli Seferxebis gamo. samwuxarod,
Cvenma mezobelma saxelmwifom, iranma, safreni gza
sami saaTiT gadagviketa. SevecdebiT gzaSi nawilo­
briv avanazRauroT dakarguli dro... _ da a.S,
araferi uTqvamT teqnikur problemaze da dazi­
anebul nawilze, piriqiT, sul itrabaxes da itra­
baxes airzenas modernizebuli TviTmfrinavebiT.
ramdenime rigiT ukan mjdom pilotebs gavxede,
isini gulubryvilod micinodnen da JestebiT ma­
niSnebd­nen, ra goimurad avardi Sav aviaxumro­bazeo.
ki, vaRiareb, rom, mag sferos iumorTan marTlac
mwyralad var da miviRe kidec damsaxurebulad.
253
mokled, TbilisSi mSvidobiT davbrundi. qarT­
vel pilotebs gulmxurveled davemSvidobe da mas
mere maT Sesaxeb araferi gamigia. avRaneTis am­
bebs televiziiT vigeb da guli miskdeba, es sad
vyofilvar, ras var gadarCenili, ras vfiqrobdi
iq rom mivdiodi?.. ratom, ratom? risi gulisTvis,
visi gulisTvis?.. amdeni ratomis mere im daskvnam­
de mivdivar, rom yovelive mosmenils da nanaxs
erTi 50 procenti unda gamoaklo, mere naSTs gan­
wyobis mixedviT, ramdenic ginda imdeni procenti
unda miumato. rac dagrCeba, zustad is aris riskis
faqtori. aseTi maTematika zedgamoWrilia avRa­
nuri optimizmisTvis.
aq davsvam meTqi wertils vifiqre, magram axla
erTi Tbilisur-avRanuri patara istoriac minda
giamboT, romelsac gagrZeleba aucileblad eqneba,
magram ar SegeSindeT, weras aRar gavagrZeleb, mxo­
los dasawyiss giambobT.
„buq hauzSi“ (aseTi literaturuli kafea pe­
triaSvilisa da gudauris quCis gasayarze) mama­Cemis
iumoristuli moTxrobebis kiTxvaze maia qeburia
gavicani. maia „interneiSenal squlis“ xelovnebaT­
mcodneobis pedagogia da miTxra, rom mis wreze
ramdenime avRaneli mowafe dadis.
_ da-Zmani arian, Zalian niWierebi da mxiaru­
lebi, didi ojaxia, ramdenime welia aq cxovroben,
_ miTxra maiam.
_ aba mieci Cemi telefoni da Tu undaT, dami­
kavSirdnen, _ SevTavaze me.
_ kargi, mivcem, me mgoni Zalian gauxardebaT.
_ mec gamixardeba.
ramdenime dReSi marTlac damireka erTma
avRanelma gogonam maias saxeliT da miTxra Zalian
254
gagvixardeba Tqveni gacnobao. pirvelad Tqven
gvestumreT, Cven Zalian bevri varTo. SevTanxmdiT,
rom kviras 3 saaTze delisis metrosTan Sevxvde­
bodiT erTmaneTs.
Sexvedraze saSualo simaRlis TxuTmetiode
wlis gogona movida. mas majiuba hqvia. Txeli,
Savgvremani, Savi TvalebiT da Zalian tipuri avRa­
nuri RimiliT. ufro tajiks hgavs. Tan umcrosi
Zma abidi axlda. mivuxvdi avRanel kacs, da quCaSi
marto ar gamouSva. majiubas Tavsafari ar exura,
Zmas ki Cveulebrivad, Tbiliseli TineijeriviT
ecva, Sortebi da maisuri.
abidi win gagviZRva da TaRian ezoSi SevediT.
Cexuri tipis korpusis meore sarTulze oTxo­
Taxian binaSi cxovroben. bavSvebma misaReb oTaxSi
Semiyvanes da divanze damsves, aTasi sasusnaviT,
TxileuliT da xiliT gawyobil sufrasTan. abidi
gavida da oTaxSi misi kidev ori ufrosi da rabia da
amena Semovidnen, orive mxridan damimSvenes gverdi
da tyviamfrqveviviT momayares kiTxvebi: Semayvares
Tu ara avRanelebma Cai, momewona Tu ara qabuli,
qabulis garda kidev sad viyavi namyofi, ramdeni
Svili myavs, saidan movxvdi avRaneTSi da a.S.
_ Cai manamdec Zalian miyvarda, avRanelebma
avRaneTi Semayvares da imitom var dRes aq, _ gu­
lis siRrmidan amomxda me _ qabuls iqiT fexi ar­
sad gami­dgams da marTali giTxraT, qabulSic sul
TiTo-­
orila adgilze Tu var namyofi, Cemda sa­
marcxvinod, erTi Svili myavs, magram myavs sami
SviliSvili da usircxvilod vwer avRanur Canawerebs,
sxapa-sxupiT mivayare mec.
abidi axal maisursa da jinsis SarvalSi Cacmuli
dagvibrunda. divanis kuTxeSi Camojda. gogoebma sao­
255
jaxo albomi momitanes dasaTvaliereblad. oTaxSi
moxuci qalbatoni Semovida TavsafriT.
_ es bebiaCemia, kobra, gaicaniT, _ Tqva maji­
ubam. avRaneli bebiebi ukve nanaxi myavda baRiza­
nanaSi. Zalian gavdnen jemos akie bibis, pepelasaviT
sifrifanebi, moridebulebi da keTilad momRimre­
bi. kobram ramdenime winadadeba miTxra darize da
mec vupasuxe gramatikuli SecdomebiT. gauxarda,
icina da miTxra, aba me sxva ena ar vici da ras izam,
mase unda melaparakoo.
Zalian gamomadga is daris gakveTilebi, raRac
martivi winadadebebi miTxra da gavige. amis gamo
Zalian amayad vgrZnobdi Tavs. eg ra aris wera-kiTxva ukeT vici Tqo wavitrabaxe. bebia kobram
magidaze mimiTiTa, ratom arafers miirTmevo da
TviTon ki abidTan Camojda divanis kuTxeSi. vidre
me suraTebs vaTvalierebdi, majiubam leptopi
Semoitana.
_ aq Cemi biZaSvilis qorwilis suraTebi maqvs.
gainteresebT avRanuri qorwili rogoria?
_ Zalian mainteresebs, me erTxel vnaxe vide­
oze, magram kacebis oTaxi da qalebis nawilze mxo­
lod wignebSi maqvs cot-cota wakiTxuli, amboben
ise ixatebiT, veRaravin gcnobTo, marTalia?
_ ho, marTalia, Zalian bevri makiaJi, samkauli,
oqro, bevri oqros samajuri, didi medalionebi,
mZime yelsabamebi. ZvirfasTvliani beWdebi. qor­
wili or dRiania, pirvel dRes aucileblad mwvane
kaba unda gecvas, ai, rogorc am suraTzea, meore
dRes _ TeTri, an sxva feri, ufro TeTri kaba acviaT
xolme, ai, daaxloebiT aseTi...
_ au, es sul oqroebia?
256
_ aba? bajaRlo!
_ ase daxatvas didi ostatoba sWirdeba da
ufro meti dro.
_ amis didostatebi gvyavs avRaneTSi, Sexede,
ra lamazia, _ suraTidan Suaaziis romeliRaca
folkloruli ansamblis varskvlavi imzireboda
Zalian mdidrul kostiumSi gamowyobili. erT su­
raTSi erovnuli kostiumi ecva, meoreSi evropuli
dekol­tiani mokle kaba da mesameSi induri panjapi.
samive SemTxvevaSi tansacmelze ufro TvalSisacemi
oqro da Zvirfaseuloba iyo Tavisi zomiT, woniTa
da raodenobiT.
_ ra simdidrea, verc ki warmoidgen, rom es
avRaneTia, _ wamomcda me.
_ dedaCemi da mamaCemi adre iseTi Raribebi
iyvnen, mamas Tavis qorwilSi naTxovari tanisamosi
ecva, qorwilic naTesavis binaSi gadaixades. mama
moskovSi swavlobda iuridiulze, iqidan rom da­
brunda didxans umuSevari iyo, Semdeg „iunisefSi“
daiwyo muSaoba da nel-nela amoisunTqes. axla
kargi xelfasi aqvs. sudanSi muSaobs „iunisefis“
ofisSi.
_ aq saidan moxvdiT?
_ 2008 wels Camovida omSi gaeros damkvirveb­
lad ori wliT da Cvenc Camogviyvana. Cven yvela
saerTaSoriso skolaSi davdivarT, swavlis gada­
saxadis naxevars gaero ixdis, naxevars _ mama. deda
ar muSaobs, patarebs uvlis. mova axla da Cais
dagvalevinebs.
_ dedaCems bevri Tavisufali dro aqvs, sTxoveT
da daris gaswavliT, skolis maswavlebeli iyo
qabulSi. an xSirad modiT xolme CvenTan da bebia
257
iZulebuls gagxdiT iswavloT. inglisuri magan ar
icis da laparaki Zalian uyvars.
_ mec Zalian miyvars moxuc xalxTan laparaki,
yvelaze saintereso ambebs egeni yvebian. Zalian
momwons Tqveni saxli, es xaliCebi qabulidan Camo­
itaneT?
_ ara, didi patronisaa, Cven es patarebi Camovi­
taneT. xom iciT, Cven xaliCaze gviyvars Wama, iatakze.
_ vici, minaxavs, xaliCebis maRaziaSi, Sesvenebis
dros, xaliCaze sadilobdnen gamyidvelebi, minda
Cems saxlSi dagpatiJoT yvela da Cemi avRanuri
nivTebic gaCvenoT.
_ rodis? xom iciT, Cven Roris xorcs rom ar
vWamT, arc sasmels vsvamT.
_ ki vici, Roris xorcs rom ar WamT, magram
alkoholze ver dageTanxmebiT, Cemi nacnobi
avRanelebic iZaxdnen ar vsvamT ar vsvamTo da mere
Zalianac kargad xuxavdnen arays?
_ mamaCemic svams,_ Caicina majiubam.
_ rusebisgan aba mets ras iswavlida? _ amaze,
Cemda gasakvirad, bebia kobramac gaicina da Tanx­
mobis niSnad Tavi damiqnia. Turme patara Svili­
Svili Cumad uTargmnida Cem da majiubas dialogs.
_ aziz jan! _ iseTi sitkboTi da siyvaruliT
gamoTqva es fraza, maSinaTve mivxvdi Svilis saxeli
warmoTqva.
_ ai, dedac movida, _ wamoiZaxes gogoebma.
oTax­
Si koxta Tavsafriani axalgazrda qali Semo­
vida gami­Rima da majiubas Zalian grZeli winadadeba
uTxra.
_ es dedaCemia, marzia da Cemi Zma iusufi. deda
bodiSs ixdis saxlSi rom ar dagxvdaT, magram male
258
avRaneTSi mivdivarT da sayidlebze iyo gasuli.
axla Cais davlevT da Tqvens gankargulebaSi viqnebio.
_ nu SewuxdebiT, me ukve kargad movSinaurdi,
araferi miWirs. gamarjoba marzia, gamarjoba iusuf,
Sen namdvili avRaneli kaci xar, ramdeni wlisa xar?
_ male TxuTmetis gavxdebi.
_ mogwons aqauroba? gaiCine aq megobrebi?
_ ki myavs, skolaSic da ramdenime ezoSic.
_ mogwons Tbiliseli biWebi, ugeb ?
_ ki, kargebic arian da... yvelanairebi, me kargi
amxanagebi myavs, ise ufro xSirad da-ZmasTan var
da dedas vexmarebi, _ iusufs mgoni mwvane Tvalebi
aqvs, Tu muqi lurji, kargad ver gavarCie, Savgvre­
mania, saSualo simaRlis, klasikurad awyobili,
tipuri lamazi avRaneli ymawvilia, ukve mamakaci,
ojaxis ufrosi.
rabiam da amenam eleqtroCaidani Semoitanes
da Cai dagvisxes. aqeTuri vTqviT, iqiTuri, bolos
me isini yvelani kviras CemTan davpatiJe sadilad,
Zalian gauxardaT, aucileblad movalTo. mere me
ojaxis mdedrobiTi sqesis warmomadgenlebi gada­
vkocne, avRanuri wesiT. mere mkerdze marjvena
xelisguli mivide da mamakacebs Tavi davuxare.
saxlSi dabrunebisTanave, dianasac, vesnasac da
greisisac Cems avRanel-Tbilisel ojaxze „imeili“
gavugzavne. samive magra dainteresda da momweres,
mouTmenlad veliT kviris ambebso. mec mouTmen­
lad velodi mTeli kvira Cems axal megobrebs. rac
ki Txili, fistaSka, Ciri da Saqarlama vnaxe gud­
vilSi, yvela or-or egzempliarad viyide. zed nam­
cxvrebic mivayole. sadilis gakeTeba ver gavbede,
radgan kargad vicnob am aziz avRanelebs, sxvisi
saWmelebi ar uyvarT, ar uyvarT ki ara, ar endobian.
259
amitom uxerxulad rom ar egrZnoT, Tavi tkbili da
mSrali sufra gavSale.
Svid saaTze dapatiJebuli Cemi stumrebi zus­
tad avRanuri punqtualobiT movidnen _ cxra
saaTs wami ar gadacdenia. majiubas ukve mobilurze
vurekavdi, gzaSi rame xom ar SeemTxvaT Tqo, mag­
ram nomeri miuwvdomeli iyo. mere gamaxsenda es
avRanuri tradicia da stiqias mivende. rogorc ki
davmSviddi, stumrebic gamoCndnen. movida ojaxis
marto qalTa frTa _ bebia, deda, ori da da maji­
uba. esec vicodi, rom kacebi ar wamoyvebodnen. me
ki saxlSi am tradiciul avRanel qalebs Zalian
emansipirebuli da Tavisuflad moazrovne Cemi
Tbilisuri Camosxmis ukraineli dardi-mandi qmari
davaxvedre.
aba, es iyo siurrealizmi: me, avRaneli bebia,
majiuba, debi misni da vadika „gitariT da oCi
CornieTi“! qalebidan ufros Taobas Tavze klde­
mamosilad Tavsafari exura da darwmunebuli var,
nanobdnen, ratom burkebi ar CavicviTo. warmo­
idgendnen, rom CemTan mosuls mTavar maspinZlobas
mamakaci gauwevdaT? namdvilad erTob arabune­
brivi ram xdeboda maT Tavs. vadika TavgamodebiT
cdilobda qalebis garTobas, Tavs dastrialebda,
gauTaveblad raRacas sTavazobda, Tavis pirad da
ojaxur albomebs aTvalierebinebda. Caic CvenTan,
qalebis garemocvaSi, miirTva, isaubra politikaze,
saerTaSoriso viTarebaze, msoflio ekonomikur
krizisze, globalur daTbobaze da esec rom ar
ikmara, „vabank“-ze wavida _ bantiani gitara gamo­
itana.
260
Cemi stumrebi saocrebis molodinSi gaisusnen.
Tvalmibnedilma vadikam „oCi Cornie“ Camokra da
mere „ex raz, eSCo razo“ dascxo. stumrebisken gava­
pare Tvali. patara gogoebi gabrwyinebuli Tvale­
biT iyurebodnen, majiubas uxerxulad ecineboda,
deda da bebia ki erTmaneTs TvalebiT aniSnebdnen,
Tavi Seikaveo. amaze me sicili amityda, avRanelebi
morcxvad amyvnen. mivxvdi, erTi gadaxarxareba axla
sicocxles erCiaT da gavuswore _ iseTi isteriuli
sicili avtexe, muceli da safeTqlebi metkina.
TiTqos am niSans elodneno, avRanelebic sicili­
sgan kinaRam CabJirdnen. bebiam, sicili rom dae­
mala, Tavsafari saxeze Camoifxata. ramdenime wuTi
vicineT ase giJebiviT. bolos, siciliT daRlildaqanculebi yvelani divanze miveyareT.
yvela farda da barieri moixsna, irgvliv sao­
carma simyudrovem da Tavisuflebam daisadgura,
kmayofili vadika jambazobas ganagrZobda da Siga­
daSig avRanel bebias xelze kocnida. is yuradRebas
aRar aqcevda. zRva siTbo daiRvara. axla, roca am
striqonebs vwer, kobra bebias Tafliani Rimili
midgas Tvalwin. ara es siurrealizmi ki ara namd­
vili kaifi iyo _ sruli gantvirTva.
guSin skaipiT vesnas velaparake. vesna avRaneTSi
dabrunda da axla gaeros romeliRac proeqtSi
muSaobs. erTi „sasacilo“ ambavi miambo. maT ganyo­
filebaSi avRaneli kaci Turme gaTxovil avRanel
qals gamijnurebia da Cumad misTvis sasiyvarulo
esemesi miuweria. qali aRSfoTebula da es ambavi
qmisTvis Caukaklavs. qmari civilizebulad moqceu­
la: imis magivrad, rom misi Tavmoyvareobis Semlax­
velisTvis yeli gamoeWra, colis Tayvanis­
mcemels
261
pirdapir samsaxurSi, anu, gaeroSi uCivla. imaT
damnaSaves improvizebuli tribunali mouwyves,
gaTxovili qalisTvis „esemesis“ gagzavna seqsualur
Zaladobad Seufases da samsaxuridan daiTxoves. me
Tu mkiTxavT, Zalian iolad gadarCa! ufro „sasaci­
lo“ is aris, rom am kacs saxlSi Turme ori colo
hyolia, tajiki da puStuni. erTi darize lapara­
kobs, meore paStuze, erTmaneTis ar esmiT araferi
da qmris gareSe ver kontaqtoben. hoda, ra eqna ima­
sac, or enaze (darize da paStuze) molaparake qa­
lis Zebna daiwyo... eZeba, eZeba da rac gamoTxara,
Tavad xedavT... sasaciloa, satireli rom ar iyoso
_ ase amboben ara? aq piriqiTaa _ namdvilad sati­
ralia, sasacilo rom ar iyos!
am ambavze me da vesnam imdeni vicineT, skaipi
kina­Ram amifeTqda. mainteresebs, es rom Cem avRanel
daqalebs moesminaT, ra reaqcia eqnebodaT? iseve
ixarxarebdnen, rogorc vadikas „oCi Cornieze“
qnes, Tu? es cnobismoyvareoba aucileblad unda
davikmayofilo. axla yvelani ardadegebze arian
qabulSi. dabrundebian da pirveli am ambavs movu­
yvebi.
262
epilogi
guSin karze Suaxnis kacma damireka, `avRaneli~
var da damexmareTo. axla davbrundi avRaneTidanmeTqi vuTxari, riTi dagexmaroTqo. carieli boT­
lebi an cota Tanxas Tu gaimetebTo. boTlebi ar
mqonda. saxlSi ar Semovida, fuli gamomarTva,
80-iani wlebis sabWoTa kavSiri-avRaneTis omis
monawile iyo, gamxdari, dabali wveriT. axali ambe­
bi movuyevi Cvens qarTvel biWebze avRaneTSi, cota
ram qabulzec vuTxari. vxedavdi, rom rcxvenoda
da wasvlas Cqarobda. saxeli ar mikiTxavs, vico­
di, mainc ar gamimxelda. Tbilad davemSvidobe da
wavida Tavis gzaze. ki mqonda gagonili, rom uban­
Si viRac avRaneTSi nabrZoli dadioda xolme da
mowyalebas Txoulobda, bolos Cemamdec moaRwia...
ras warmoidgenda, rom aq me davxvdebodi Cemi wili
avRaneTiT...
263
Tamamad SeiZleba iTqvas, rom manana dumbaZem
aaRorZina saqarTveloSi miviwyebuli samogzauro
Janris literatura, romelic CvenTan daamkvidra
sulxan-saba orbelianma TxzulebiT, `mogzauroba
evropaSi~. iona gedevaniSvilis xuTwliani mogzau­
robac (1805-1810) samogzauro Janris wesebis Sesa­
bamisad aris agebuli. aRsaniSnavia, agreTve, ra­
fiel danibegaSvilis wigni `mogzauroba indoeTSi
qarTveli vaWrisa, rafiel danibegovisa~.
sxvaTaSoris, indoeTSi ToTxmetwliani mog­
zaurobis Semdeg, igi avRaneTis gavliT Cavida jer
ruseTSi da iqedan ki-TbilisSi. saerTod, meCvid­
mete saukunidan, am Janris wignebisadmi interesi
gamoiwvia sazogadoebis swrafvam, mieRo informacia
dedamiwis Seuswavleli adgilebisa da iq mcxovrebi
xalxebis Sesaxeb. samogzauro Janris literatura
imiTac aris sayuradRebo, rom uSualod aRwerili
qveynis garda, avtoris pirovnebasac kargad war­
moaCens, risi dasturic aris es wigni.
„induri dRiurebi“, „Soria qaSidan gulrifSam­
de“ (erTi patara Turquli soflis ambavi), „gau­
gzavneli werilebi rodosidan“, „vardi ueklod ame­
rikaSic aravis moukrefia“ da „avRaneTi baronis
WuWrutanidan“ manana dumbaZis Tbili iumoriT,
maxvili TvaliTa da ukidegano siyvaruliT daxat­
uli dedamiwaa im kuTxidan, saidanac igi yvelaze
lamazad imzireba.
madona ujmajuriZe
filologiur mecnierebaTa doqtori, profesori
264
[email protected]