MMS_10_Tecnologie per la riabilitazione Prof. Dott. Luigi Di

Transcript

MMS_10_Tecnologie per la riabilitazione Prof. Dott. Luigi Di
Evento n.10 MMS_ISBEM_2015
Prof. Dr.
, Medico Chirurgo
Venerdì, 4 Settembre 2015, ore 18.30
20.00
Auditorium del Convento dei Cappuccini Mesagne (BR)
Monastero del 3° Millennio: www.isbem.it/m3m
La riabilitazione - parola che compare per la prima volta nei documenti ufficiali nella legge 833/78 istitutiva del
SSN, accanto alla parola prevenzione - è scienza relativamente giovane. Tuttavia, per quanto giovane, essa non si
è scrollata di dosso le caratteristiche di una materia spesso praticata con criteri approssimativi, non misurabili,
senza protocolli validati. Se da un lato è considerata importante dagli addetti ai lavori, ai fini di un recupero
inserimento sociale, dall altro il legislatore dicono che molti medici hanno fatto ricorso ai centri di
riabilitazione più come convalescenziari che come reparti capaci di produrre salute in modo efficace e pro-attivo.
Il congresso della SIMFER di Campobasso del 2009, ha segnato un punto di svolta in quanto è stato rivolto alla
conoscenza e all applicazione di metodiche scientifiche con unità di misura matematiche, sia in ambito valutativo
che nel processo riabilitativo. In quel congresso vennero illustrate tecniche di misura del tono muscolare, nella
misura della f
le cure utili come le o
focalizzate ad alta energia ed altre ancora. La messa in rete dei risultati conseguiti, la realizzazione di protocolli
sia valutativi che applicativi, il confronto congressuale e le numerose pubblicazioni hanno prodotto un interesse
sempre più vivo sulle tecnologie nel settore della riabilitazione, cosa che ha consentito di realizzare presidi
avanzatissimi, come gli esoscheletri, i deambulatori robotizzati, le protesi articolari sia interne che esterne, con
ergonomia ed efficienza energetica massimali,
e altro ancora: si arriverà a produrre un cyborg? Di fatto
macchina-uomo, in simbiosi sinergica, come costituenti di un unicum nell individuo può essere
definito come un complesso articolato e misto fra tessuti biologici e meccanici.
Certamente il pri
olti anni ancora - afferma il
Prof. Luigi Di BISCEGLIE che continua - tutto ciò che il Signore ha creato in modo mirabile, perfezionato dalla
selezione naturale in milioni di anni, non può trovare risposte migliori al progetto divino originario in poco
tempo anche se la velocità di progresso, determinata dalla connessione di informazioni e di intelligenze in rete,
ha fatto fare dei balzi quantistici nelle telecomunicazioni, nella miniaturizzazione e nella nanotecnologie, ma non
può certamente costruire il soffio di Dio che ci fa vivere e procreare .
!!!
"""
"
" #
$%&&'()*)$)+),-.*')./*01)'2-%0
&1')131
!
!4
4
5
!
!"
#$%$&$
)
"
4 *)(*3%
+'
" +
"
"
(
'
* '(
)
" 1'
' (
* '(
)
* '(
"
2 2
,
)
)
"
)
) (
)
&+-+ ..+ / + "0%//
2 -& 3.
% .#-
1+ 2 -& 3.
/ + 3$ 2%/ % 4
5
)6.&&%6. 13)&16)%
)6.&&%6. 2 2 2 $) .$)-)31 ),)-1 . )1+)')&1&)71 6)1+)')&18)%3. )3&.3,)71 9%,&#1-(8).
'(
( '(
- '
- '
)
((
)
7
46
)
)
&* ' (
6&%9.$)1 . 61(01&%'%*)1
.$)-)31 ),)-1 . )1+)')&1&)71
)
80
'
$
'
-)
:
5+ 0 . 3#+
+. 0 . 3#
& )
&+"+&
&+"+&
& )
& )
)
'
'
9 &%5"
1
0 .+1 % +.
2#% %
2#% %
2#% %
.+/%0%
+5 &%5 . + 0 "0 5+0 %8
& 0 3 % +.
..+ -+ 9 $ % (
3. #
'
, (
0
%0 -+
8
+0 % 8 0+
+ / &%
)
-
8
+&+
&%
8
$
#
9 &%5"
1
%03+ 11+ /
#
#
;
2
#
<
:
:
&+"+&
9 &%5"
1
& &:
&%0-% "
&%0-%
&%0-%
&%0-%
0 5+ +3 0 0 3 %
3 - %
"#3. +
0 -%0- #5+
;#+. < 5+ +3 5
&.
&+. 3%/ 0 + & &% .+ .# -- # / 0- <8
# . 11+ %0 +/+ 1+ %
"0 & "+. -% =+0 3 - % +. 8
"0 +1 % 5#. 5 +. 8
0
8 5+ .8 &$
&+"+&
9 &%5"
1
+0 - &:
&: +00+ -%. - +
# 30#""% "%" 0%&>
/
% -&0
#0+8
&+.&%.%8
"+
% "+
"
2"
'
(
'
<
(
)
'
$-
2
)
$-
6
(
'
)
$-
(
'
2
(
6
!
2
6
2
0
0
'
)
$-
6
'
'
) %-"
'
"
)
'
)
&0
)
)?
)
(
)
@6 )'
#,
2
B"0%.+&
0+ 5
&+"0
*
64
(
'
(
(
' % )
( A
& 0&+ + 0:< 5
5
+. "+
= : %0 = :%# 20 +- &+ & 0B
5
(B C
*
(
(
% %20
4!
!
"
- %
) D *
&:0% &
#0%. " &
DB
)
8
)
%&
(''+,( + +)- " + ( '*)'').( '" (* +! ..-&
$
$
! " '(")*'*" +# *"
2 ( @
@
#
/) ( *( "*'# +! '(*+ )*)'+ ( (!!) *+ )*)0+" ( + 1*)'' *( +11+/+!+%&
%- 0+ -" 0 1+ ! E #0%" + -<5"%- #5 % &+.&
--# -$
& ) * ( 8 @ 5 ((
6
#
%- %"%0%- - / 0+ &%5". &+ 1
0& 6 520
6
%
&: 0#03 + %0 %"
&+
1*)'' *( ,(*'( *)!+ ) 1*)-+!+') #('+" )'"-( ( + +".(//) +/)%
&
% %20
6
+! '(*+ )*)'+ (%
/ &% 30 --% +".% %8 5+
& (
2
8
!"
,
0+ @ F %/ 520
4
6
'11* #
.
2
@8 F (
%
'
)
,
4
: #- %
: 0 "+0+
:
0 + 5
%
<+":<- +. 0+& #0
"- # %+0 :0%- - %
5#0 F4 < +0- %.
5+. = : .
5#0 0+ #0
2+0& ..% +8
4 5 ((
4
!
#
. 5+ +3 5
..+ 5+.+
2 -& 3. 8 F 3 #3 %
4
"
2+0
3 #3 %
!
4
2
%
+ +0 0%- &+
%
)*'*" + # ( + (.+"!"-+)%
%- %+0 0%- +0 0
0 #5+ %
&%0+ % 4 3 #3 %
4
"
)
% /
/
)
"
%-
) '
!
%"%0%-
) (
-) (
3
/
'
4
% .+ (*,) "*'"
'*) .)'"!
GF A
+! *(/ (*" 1 0+" )!( (! ) "%
HH / &% 30 --% +1 % +. 5 & +
.
8
( '(
4
..% -"%0
" '(" "*" + ( ! "*'" ( +/"%
! " '(" "*" + (!!) *)'+/) /!+ +/)
&%0+ %8 % %20
4
1
&%
+
&%
+
2
0%
2
00 3 % +. +5+.
6 4 %/ 520
4
%
0%
2
00 3 % +. +5+.
6 4 %/ 520
4
!( 1*)'' *( !)'(*)!+ (! 1(."*(# '(*+ )*)'+ ( ( /)*+/"%
H &% 30 --% +".% % 5+ 0 % + @ % %20
4
+! * "!" (!!) '(*) +) *+) +!+')'+,) (!! " '(" "*" +%
&+3. +0 8 6 %/ 520
4
'11* # 1"/
.
"
@8 F
%
'
,
0+" +
& &+
+0 &%.+0
2 (
,
)
,
4
%
. 0+ /+ &% +& % +.#0% &%
.. "+ %.%3
4
!) 1*)'' *) !)'(*)!( + 1(."*($ ",+'4 (! /). "
%- 0+ -" 0 1+% !6 &% 30 --% +1 % +. - 5 0
&+5"%2+--%
!520
(!!) *+) +!+')0+" (#
!( ( *" )'+( (*+1(*+/5(%
0+
F520
!) '( + " )'+) /!(*" /)!/+1+/) (!!) / 11+) (+ *"')'"*+# '*)'').( '"
/" (*,)'+,"% !6 &% 30 --% +1 % +. - 5 0
&+5"%2+--%
!520
*
2
%
) *"//+" )! )0+( '( /" )'"!"-+( " '(")*'+/"!)*+%
8
)
)
C ') ) (
( D
!
(
+-250
,
) '
' )
)
A
)
C *
'
$
+! '(*+ )*)'+ (
(!!) *+ )*)0+" (
+ 1*)'' *(
( (*+( 0)% !6 &% 30 --% +1 % +. - 5 0
&+5"%2+--%
!520
+11+/+!+%#
" '*)
!) *+) +!+')0+" ( (!!( 1*)'' *( !)'(*)!+
(,(*)%
H& (
+$"$.$%$ $%
. && 4 -
.
5%0
+ %-
%"%0%-
$
" '(" "*" + .) /5+!(%
&% 30 --%
00 3 % +. +5+.
F8 6 % %20
+! * "!" (! 1+ +)'*)%
" '(" "*" + ( )*'*" +%
2 -& 3.
% %20
)/ +)! *" +/" ( + 1+!'*)0+" + (/"- + )'(%
+ 1+!'*)0+" + (/"- + )'( ) /)%
2 (
,
%
&
)
8
8
+)) )
)
.+
5
0+" +
,
)
/
! ) 0+) " 1*)-+!(% .
8 @ 5 ((
,
%/ 520
. 0+ /+
((
. 3 %&&: % &% &%
0%
+
$
* 2
+! '(*+ )*)'+ ( (!!) *+ )*)0+" ( (!!( 1*)'' *( !)'(*)!+ (! 1(."*(%
/
-+ "" # ! 6 '(" "*" + (,(*)
8 F ( '(
.+ 5+--% - % &: - "0
"%- /5+* *-+/) (!! )*'*" *"'( + + ) /)
/ &% 30 --%
00 3 % +. +5+.
2+0 8
@ % %20
&
) A
'
& (
%$-$-$%$ 5
)
"'
2
%
-+"* )'( (!!) *+) +!+')0+" (
!
.
& (
)
(
2
% +,
" ,)% +
2 &
'
6
- 3+-&% 2
2
)
&+
78
A
(
((
!
@ 5 ((
'
& (
)
%$-$-$%$
A
$
/ (
769 /" -*( " "'+.+ * 2
2+0 ! @ 5+33 %
1
%
2
)
,
3
%
I
(
+ *".+ /) )!+/"!)*+%
&% 30 --% #0%"+
" 0
2+0
0 &:
+! " '*" *"'"/"!!" :* %
&%0-% & 2 -& 3. 8 3 #3 %
%/ 520
&
0+
#0 &
%
) " ( *"-( " ( ( *" )'+( (*+1(*+/5(%
&%0-% +0 0%#0%"+
&%5% 520
%- %"%0%- (,(*) '*)'(-+( '(*) ( '+/5(%
/ &% 30 --% +1 % +. +-% +"%. F 6 % %20
&%0-% "0+ &% 2+5 -%
2 ( 8 F8 68 4 5
4
&% 30 --% 5%
2 ( 8
4!
5
+.
0+" + 5%
&+1 %
@ 5 ((
4F
+-5+ 5+.+
@
4
0+" + "
. &%5"%0 +5
"%.5% +0 -%& +. 2
0 %0 %"
)
#0%.%3 + 0
&: % +5
% 2.%&&+ %
&% 0% %$
(
&$ $%$ $ "
5
, F
!5
&%
!
%
3. +
( 8 "
--+1 %
)
$$
4 $ "
)
)
-
0 + A
& +""#.% .#&+ % 5%. -+ $ 0
#
5
8 "
)
$
6FE&% 30 --% +1 % +.
..+ -$ $%$ $
!( 1*)'' *( +)1+ )*+( ( .(')1+ )*+( + (') (,"! '+,)%&
0
8
! ,
HH
:
#0%" + -<5"%- #5 % &+.&
(8 +) @ 8
!
-% % 0 -" 0%A +-"
2 ( 8 @ ,
!
.+ -&%. %+. 0+
3.%2+. "
)
2 ( 8 4 ((
<=> /" -*(
8@
2
- %.%3 &
+5
% &:
$$
;&&
--# - 0
"+ %.%3 & "
% %0 %"
&% +..+ 0
)
$
#&+1 %
"%- #0+.
" )0+" )!( &+&"&'& )*'*" *"'( + " /(.( ')'(%&
%5 + %0 &%5#
( 8 ( '(
@
.. /+0
+
%05
0 +2 . +1 %
;
0
?> /" ,(- " !! ( /)0+" ( /"
''+,)
+! ). + " + ) +!( ( + "+ + "- +%& *
;
&
8 %
@
8"> /" -*( " &+&"&'& !( *+-+ +') )*'+/"!)*+%
0
8
@ ,
@
-+"* )') + ' +"
"- &: + 0 +$ "
)
2 (
F
@
!! ('+/)
;
(!!) *+& 0&+
!( +" + +**(,(* + +!+ (-!+ )*'+ + 1(*+"*+#
*(/ (*" 1 0+" )!(& % *
;
&
4 5 ((
F
0+
" '+' 0+" (
@@+, /" -& "/+(') +')!+) ) + .( +/+ ) ( /: 0#03 +
5
! @ 5 ((
F
."
$ "
+5
*"'( +/) (
)
4 E &% 30 --% -$%$ $ $5$ $ "
3 ) 8 !
@ 3 '(
F
)
/ * " ( + '*" /'+" )! ) )!+ + '*)
2
8 4
)
F
2
%0 &% 30 --$ "
+)
6
;
)
/ * " ( + '*" /'+" )! ) )!+ + '*)
2
8 6
)
6
- 5 +0 %
0 +2 . +1 %
2 8 F 4
)/'+" )! 767% &
0 +1 % +. A/
$ "
)
6
)/'+" )! 767%
&%0-%
0 -& ". +0
+-"
3 - % +. 8 %03+ 11+ /
/
.+ %0 % %
/+- /%$ "
)
2 ( 8
6
!) /!+ +/) (!! )*'*+'( *( .)'"+ (# "
2 8 +)
4
;
5
&% . 3+.
3 0+ 0+
.
"!" )*'*+'(&
. - - 5+ ; )!+') (+ (*,+0+ ) +')*+&
2
6 4 )
4
# 1%
0 3 1 +. 8 "0%& --%
&% 0%..% 3 - % $ "
)
84 @
((
4
0+ +5
%
;
;
+1
+. 11+1 %
. -$-$ $
8A> /" 1*( " )0+" )!( &+&"&'& 1+ +" )'"!"-+) " ' &: 0#03 &+ .+ #%/+
"*.)!+') $ !( /". !+/) 0($ -!+ +
//( +;&
;
3 , 8 @ 4%
4
%0
+5
2 ( 8 @
% -#..+ 0 +2 . +1 %
,
4
"- &: + 0 &+ "- &%-%& +. $ "
( + (.+"!"-+) ( /!+ +/) (!! " '(" "*" +
5
8 F 6
.+
+3 %- &+ " 0 55+3
8 F 6 5 ((
"+ %.%3
5 ) 8
+
@
3
0+1 %
-# &%5". &+ 1 $ "
..+ "0+ &+ &.
!) *+) +!+')0+" ( ,(* " +! B&?666&
2
0
8
+
)
&+ "
)
)
;
') +!+') *)/5+ ( ! -+&0+. $ "
)
8C> /" -*( " )0+" )!( +"' %!( 1*)'' *( +)1+ )*+(
!( + 1(0+" + + '*) .)'"!"-+)%&
;
0
86
,
/" ,(- " + '(* )0+" )!( *+) +!+'(**+)."/+%
2 8 8 8
3 - %
2 ( 8@
.. 0 -%0-
&
)
;
0 ($ "'( 8 !
." (* ( " 0+" + (!!) *(,( 0+" ( ( (! '*)'').( '" (!! " '(" "*" +&
"
)
0
3
3 - %
8 F
.. 0 -%0-
&%0-%
" 0
1 % +5
H &% 30 --% +1 % +. - $5 $" $ "
2 8 6
+ -+"* )') (!!)
2 ( 8
"%- 30+ #+
" ( 8
.+ 5+.+
@F )
+
- 5 +0 %
2 8
&%0-%
2 8
- +- -$ "
)
;
&%#0- % 5
+2%. & 2%
"+0> -% $ "
. 0+
$
-+ 0+
)
)
)!+') &
#%/ 0+3#+0
8
&
% "
)
+5
%
.. " +3:
+
. 30#""% 0 3 % +. - 5
%0 &% "0+ &%
((
& &+
" '(" "*" + "--+#
0+" # & $ "
)
2 8 6 ((
. 0+ /+
)!+') !! "
"$
)
&#2 %$ "
0-5 0$ "
)
)
0+ +0 &%.+0 $ "
(''+
+)- " '+/+$
)
/!+ +/+
(
&% 30 --% +1 % +. 5#.
-& ". +0 A +""0%&& % &. &% 0 +2 . + /%
*( .)'"!"-+)& .) )-(.( ' ( (/" ".+) ) +')*+) + *( .)'"!"-+)&
"
)
5
, 86
+
.+
5
0+" +
, 84%
. 0+ /+
&% %5 + +0 &%.+0
5
, 8
.. 5+.+
.. 5+.+
0 #5+ &:
"
)
0 #5+ &: $ "
)
8=> /" -*( " )0+" )!( +"' + '*) +) '+ " (+ (+ " '+' '+ (!! "
(1"*.+') ) -"!)*+ ( *"')'"*+( (-!+ )*'+ + 1(*+"*+%&
;
)
4
&%0-% "0+ &% -#. &% 2 ( 8
,
-%
%05+ %$ "
E &% 30 --% +1 % +. - % $ "
8 !
@
+ /+ & - 5 +0
2'
8 6 4
%@
)
%"%0%- -$ "
,+ /" -*( " )0+" )!( &+&'&"& & !
0
8!@ ,
@
)
)
#D
" ( )!+'F !) !) )!+') (!! " " (!!) /!+ +/)%
(( 8 6
@
@E &% 30 --% +1 % +. - %555-$ "
)
8 F
,
@
%&
%"%0%- A "0 / 1 %
8 4
F
8
+3 %-
0+" + 0
E&
;
;
"& !(
!(
" (
*'"#
0+#5+ %.%3 &: $ 0
2 ( 8 )
F
# &% 0%
'(( 8 @ 6 )
%
)
-" 0
!+/)0+" +
1
(!!(
-#..+ "+1$ "%. 0+
2 - #- 0 5
3
&
8 ! 5 ((
0% .
&
F$ "
F
0% %0 - $ "
8 ( '(
F
+ /+ &
5 (*
;
%0 :%"+ &- +
"' 8 F 6 4 +)
(!!) /5+* *-+)
*"'( +/)
+
)
0+#5+ %.%3<$ "
6
! E #0%" + -<5"%- #5 % &+.&
& ) * ( 8 @ 5 ((
6
)
--# -$ 0
;
8
.
2
,
6
'
@8 F (
.
"
'
@8 F
,
.+ 0 +2 . +1 %
0 &+0 &% @8F
"
)
,
0
. 0+ /+ &% +& % +.#0% &%
0
4
..
0+
4
#0 "0%-- 5+.
)!+')
(!!) ,+')#(
0
" 0
0 &:
*"//+" )! )0+( '( /"
.
.. "+ %.%3
5%0
0
"+ ' *+.)*+" *
& (
0 (
- 3+-&% A .+ "+ %.%3 +
&: 0#03 + +..+ 0 +2 . +1 %
0
5 ((
)
,
4
! ) 0+) " 1*)-+!( !)
4 +)
#0%"+
( 8 F
)
4
0+" +
& &+
+0 &%.+0
2 (
,
3
0+ /+
;
..+ -"+..+A +..+
"
)'"!"-+( " '(")*'+/"!)*+%
8
/
;
)
E &% 30 --% +1 % +. - % $ "
F ,
F
.
2
)
( ) +')*+(%&
,++ /" -*( " &+&/&"&"& & /" '*",(* +(
-+ "//5+"$ ) /) ( )!!)%&
;
2 8 6!
F
!"
2
#0+ +$ "
)
+! /". '(* + ) +') &
2 ( 8 ( '(
F
0
"*'" ( +/"
F
-",(* " /!+ +/" ( .) )-(*+)!( (!!( )0+(
2 ( 8
! ! F 4 '(
F
3
)'"!"-+(
! ) 0+) " 1*)-+!(% .
8 @ 5 ((
0
*
;
&% 30 --% 0 3 % +. - 3+-&%
!
( A
* '(
2 8 @ ( '(
/
%0 %"
-
0 )
-+ "" # ! 6
%"%0%- - / 0+A +""0%&& % 3.%2+.
0+#5+ %.%3 + +. "+1
'
)'
8 F ( '(
+
/"* " + 1"*.)0+" ( (* + 1(*.+(*+
5%
"%01 % &+ %
! +"0 .
!! " '(" "*" + (,(*) *
(*/"* + *+) +!+')'+,+ ( *"."'"*+ (!! "
(( 8 4
%
&%0-% +1 % +. %0
5
8 @ 6 ,
- 8 "0%
-+"* )'( (!!) *+) +!+')0+" (
!
,
,
)
,
0 )
3 %/+ ! 5
/
.
&
' )
8 @
)
%
)
,
0
(
2 8
)
(
@ F 6
H/& (
0
! @
+#- . 5
,)% +
$2 (
)
0 )
4
* '(
+)
0
* "
I
(
A )
)
'
)
)'
3
2
( $ "
@
+
"
@
)
8
'
)
+))
6 4
2
( $ 0
- %555- )
5
(
'
,
,
&
0 (
2 8 F 5 ((
B2%
"
;
%33 + 0
,
.
.
2
-
& % #/+
! ) 0+) " 1*)-+!(%
5 ((
8
80
%
5 ((
+. )/'
. (
F 6 ( '(
3 '))
,
(
.
('
) ,
2
'(
@
&
8 @ '(
@
A' )
@
)
@
8
C
'
% ?679 relatore)
,
,
'
'
" $
(
$ .' (
) J
2
(
B
,