blautoner - Ars

BLAUTONER
INSTRUCTION FOR USE
GEBRAUCHSANWEISUNG
MODE D‘emploi
INSTRUCCIÓN DE EMPLEO
ISTRUZIONI PER L'USO
GEBRUIKSAANWIJZING
BRUGSANVISNING
BRUKSANVISNING
ENGLISH
389025/15
BLUETONER
APPLICATION / PROPERTIES
Bluetoner is designed for blue toning b/w films and RC b/w papers such
as Tetenal TT Vario Ultra, TT Vario Comfort and others. The Bluetoner is not
suitable for fibre-based papers as the paper base will be coloured. High
contrast b/w negatives are particularly good. Best results are achieved
when using low speed films such as, for example, Agfaortho 25, Kodak
Ektagraphic Slide HC, Agfapan 25, Ilford Pan F or Kodak Panatomic X
(the Ilford XP 4 film can not be toned).
Bluetoner is a single bath toner used after normal processing to give bright
blue, non-fading transparencies and prints.
CONTENS OF THE KIT / CAPACITY
The kit consists of 3 parts to make 1 litre of toning solution. One litre of
toning solution is sufficient to tone 6 miniature films (or same surface of
other sizes) respectively 1 sq. mt. of black and white RC paper (approx.
20 sheets 10 x 8 inches).
GENERAL SAFETY ADVICE
Solutions used in photography may cause skin irritations. Therefore avoid
lasting contact of the solutions with the skin. In case of contact wash the
part concerned immediately with some acid lotion (pharmacy) and rinse
with plenty of water. If solutions get into the eyes, rinse immediately with
water and consult an occulist. If chemicals or solutions are swallowed,
call for a doctor immediately.
3
ENGLISH
Clean rubber gloves are recommended when mixing or transferring the
solutions and when cleaning the bench and bottles. After use, before taking them off, the gloves should be cleaned with an acid lotion and be
rinsed with plenty of water. Bench, dishes, tanks and bottles must be kept
clean. Avoid splashing the solutions! Keep out of reach of children.
Follow special safety advice on last page.
MIXING DIRECTIONS
Toning
solution for
ml
Water
Part 1
Part 2
Part 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
KEEPING PROPERTIES
Depending on the degree of utilization the working solution will keep up to
one week, provided it is stored in a tightly capped bottle.
4
ENGLISH
PROCESSING HINTS
1. Toning film material
Before using this Bluetoner it is advisable to make test exposures in
order to find out the optimum exposure.
A grey scale (e.g a Jobo, Fotowand grey scale card) is helpful if
available.
A negative with the correct exposure should have a mid-grey tone.
Even lighting is very important!
Example:
Agfaortho 25, exposure rating at 16 DIN approx. (measured on grey
scale). Black and white processing at 20°C / 68°F in a developing
tank.
Prewash = 3 minutes, developing time = 6 minutes in Dokumol liquid
1 + 9 (continuous agitation during the first 15 seconds, then turning
the tank upside down every 15 seconds), stopbath = 1 minute, fixing
= 3 minutes, final wash under running water = 10 minutes.
Should the anti-halo layer not be completely removed after this processing, it can be removed entirely with a further developing after the
fixing bath using a strong black and white positive developer. Then
wash intensively.
The blue toning
The toning can be done in the light. If dry films are to be toned they
should be washed for abt. 2 minutes.
Temperature: 20 - 25°C / 68 - 77°F.
Toning: 4 minutes
5
ENGLISH
The time may vary from 2 to 10 minutes depending on how the film
was developped. Agitate the spiral in the open tank continuously in
both directions. A possible light blue fog which may appear during
toning will disappear during the subsequent wash.
Washing: 5 minutes under running water.
Wetting agent: 1 minute, e.g. Mirasol 2000 Antistatic 1 + 400.
Toning of b/w RC papers
2. Toning is done in the light in a tray at a temperature of 20 - 25°C / 68
- 77°F. The well fixed and washed print is toned for 5 minutes while
agitating continuously. Wash for 3 minutes.
Intensifying the toning
After washing, the print is immersed for 2 minutes in a b/w print developer (e.g. Eukobrom 1 + 4). The blue toning will disappear completely. Wash for 1 minute and then tone again. An intensified blue toning
will result. This procedure can be repeated several times.
Reducing the toning
To clear the highlights and / or reduce the toning the print is immersed
in a highly diluted fixing bath solution (1 part of fixing bath + 30
parts of water). This solution removes the pale blue shades first (i.e.
the highlights will clarify). Further use of the solution will reduce the
blue toning more and more.
This operation can be stopped with a wash of 3 minutes.
6
DEUTSCH
BLAUTONER
ANWENDUNGSGEBIET / WIRKUNGSWEISE
Zum Blautonen von SW-Filmmaterialien und von Schwarzweiß-PE-Papieren wie Tetenal TTspeed u.a. Für Barytpapiere ist Blautoner nicht geeignet,
da der Schichtträger eingefärbt wird. Besonders gut eignen sich SW-Negative, die zu einer steilen Gradation entwickelt wurden. Bevorzugt verwendet
werden sollten niedrigempfindliche Filme wie z.B. Agfaortho 25, Kodak
Ektagraphic Slide HC, Agfapan 25, Ilford Pan F oder Kodak Panatomic X.
In nur einem dem normalen Negativ- bzw. Positiv-Prozeß folgendem Tonerbad werden leuchtend-blaue und farbbeständige Dias bzw. Papiervergrößerungen erzielt.
PACKUNGSINHALT / ERGIEBIGKEIT
Der Arbeitssatz besteht aus 3 Parts für den Ansatz von 1 Liter Tonerlösung. In einem Liter können bis zu 6 Kleinbildfilme (oder eine entsprechenede Fläche andersformatiger Filme) bzw. 1m2 SW-PE-Papier (z.B. 25
Blatt 18 x 24 cm) verarbeitet werden.
ALLGEMEINE SICHERHEITSRATSCHLÄGE
In der Fotografie verwendete Lösungen können beim Kontakt mit der Haut
Reizungen hervorrufen. Deshalb ist ein längerer Kontakt mit der Haut zu
vermeiden. Kommt die Haut mit der Lösung in Berührung, sollte die betreffenede Stelle sofort mit einem sauren Handwaschmittel (Apotheke) gewaschen und mit viel Wasser gespült werden.
7
DEUTSCH
Gelangen Lösungen in die Augen, ist das Auge sofort gründlich mit Wasser zu spülen und ein Augenarzt aufzusuchen. Werden Chemikalien oder
Lösungen geschluckt ist unverzüglich ein Arzt hinzuzuziehen.
Der Gebrauch von sauberen Gummihandschuhen wird beim Ansatz und
Umfüllen der Lösungen sowie bei der Reinigung des Arbeitsplatzes und
der Gefäße dringend empfohlen. Die Handschuhe sind nach Gebrauch vor
dem Abstreifen mit einem sauren Handwaschmittel zu waschen und mit
Wasser abzuspülen. Arbeitsplatz, Schalen, Tanks und Behälter sind sauberzuhalten. Ein Verspritzen der Lösungen ist unbedingt zu vermeiden.
Darf nicht in die Hände von Kinder gelangen.
Spezielle Sicherheitsratschläge auf der letzten Seite beachten.
ANSATZVORSCHRIFT
Tonerlösung für
ml
Wasser
Part 1
Part 2
Part 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
HALTBARKEIT
Die gebrauchsfertige Lösung ist, je nach Ausnutzung, in einem geschlossenen Gefäß bis zu einer Woche haltbar.
8
DEUTSCH
VERARBEITUNGSHINWEISE
1. Tonen von Filmmaterialien
Vor der Anwendung des Blautoners sollte zunächst eine Belichtungsreihe zur Ermittlung der optimalen Belichtung gemacht werden. Die
Messung einer Graukarte (z.B. Jobo, Fotowand) kann dabei als Anhaltswert dienen.
Ein richtig belichtetes Negativ sollte ein mittleres Grau aufweisen.
Wichtig ist eine gleichmäßige Ausleuchtung!
Praktisches Beispiel:
Agfaortho25, Belichtung auf ca. 16 DIN, gemessen auf Graukarte.
SW-Verarbeitung bei 20°C in einer Filmdose. Vorwässern 3 min, entwickeln 4 min in Dokumol liquid 1 + 9 (in den ersten 15 s ständig
bewegen, danach alle 15 s einmal kippen). Stoppbad 1 min, fixieren
4 min und wässern 10 min (fließend).
Sollte sich die Lichthofschutzschicht nicht vollständig entfernt haben,
kann sie nach der Fixage durch ein kurzes Bad in einem kräftigen
SW-Positiventwickler entfernt werden! Anschließend muß gründlich
gewässert werden!
Die Blautonung
Die Arbeiten können im Hellen ausgeführt werden. Bereits getrocknete
Vorlagen werden vor dem Tonen erneut 2 min gewässert.
Temperatur: 20 bis 25°C
Tonen: 4 min.
Die Zeit kann zwischen 2 und 10 min variiert werden, je nach vorhergegangener Filmverarbeitung.
Während des Tonens die Spirale in der offenen Dose ständig bewegen: Wechselnd Rechts-Linksdrehung des Spiralkerns.
9
DEUTSCH
Ein möglicherweise auftretender schwachblauer Schleier verschwindet im Laufe der folgenden Wässerung.
Wässern: 5 min fließend
Netzmittelbad: 1 min, z.B. Mirasol 2000 Antistatic 1 + 400
2. Tonen von SW-PE-Papieren
Die Verarbeitung erfolgt bei Licht und in der Schale bei einer Temperatur von ca. 20 - 25°C. Das gut fixierte und gewässerte Bild wird bei
ständiger Bewegung 4 min getont und anschließend 3 min gewässert.
Soll die Tonung verstärkt werden, wird das Bild nach der Wässerung
für 2 min in einem SW-Positiventwickler (z.B. Eukobrom 1 + 4) gebadet. Dabei wird die Blautonung vollständig entfernt. Nach einer
Wässerung von 1 min wird erneut getont und ein intensiveres Blau ist
das Ergebnis. Dieses Verfahren kann mehrfach wiederholt werden.
Zum Klären der Lichter bzw. zur Reduzierung des Blautons wird das
Bild in eine stark verdünnte Fxierbadlösung gebracht (1 Teil Fixierbadgebrauchslösung + 30 Teile Wasser) Diese Lösung entfernt zunächst die zartesten Blautöne (d.h. die Spitzlichter werden klar und
weiß). Bei weiterer Einwirkung der Lösung reduziert sich die Blautonung immer mehr.
Dieser Vorgang kann mit einer Wässerung von 3 min abgeschlossen
werden.
10
FRANÇAIS
VIRAGE BLEU
DOMAINE D‘APPLICATION ET PROPRIÉTÉS
Ce produit est destiné au virage en bleu de matériaux noir et blanc tels que
films et papiers PE/RC (TTspeed par exemple). Le Virage bleu ne convient
pas aux papiers à base de fibres, le papier doit être coloré. Les négatifs
n/b à gradation raide conviennent particulièrement bien. Employer de préférence des films de sensibilité peu élévée, comme par exemple les films
Agfacolor 25, Kodak Ektagraphic Slide HC, Agfapan 25, Ilford Pan F ou
bien Kodak Panatomic X. Un bain de virage unique, consécutif au développpement noir et blanc habituel, fournit des diapositives et des épreuves
positives d‘un bleu lumineux permanent.
CONTENU / RENDEMENT
Le kit contient 3 parties pour faire 1 litre de solution de virage. Un litre de
solution permet de virer jusqu'à 6 films 135 - 36 (soit la surface correspondante tous formats confondus) soit environ 1 m2 de papier PE/RC noir
et blanc (par exemple 25 feuilles 18 x 24 cm).
CONSEILS GÉNÉRAUX DE PRUDENCE
Le solutions utilisées en photographie sont susceptibles d‘occasionner
des irritations de la peau. Pour cette raison éviter un contact persistant de
la peau avec les solutions. Toutefois, en cas de contact laver l‘endroit
concerné immédiatement avec une solution acidulée et le rincer ensuite
avec suffisamment d‘eau.
11
FRANÇAIS
Si de la solution jaillit dans les yeux, les rincer immédiatement avec de
l‘eau et consulter un oculiste. Si des substances ou des solutions ont été
avalées appeler un médecin tout de suite!
Il est recommandé de porter des gants en caoutchouc propres lors de la
préparation et du transvasement des solutions et lors du nettoyage de la place
de travail et des récipients. Après l‘usage, et avant de les enlever, nettoyer les
gants dans de l‘eau acidulée et les rincer avec suffisamment d'eau.
La table de travail, les cuvettes et les récipients doivent toujours être maintenus propres. Éviter de faire jaillir les solutions.
Conserver hors de la portée d'enfants.
Observer les conseils particuliers de prudence à la dernière page.
PREPARATION
Solution de
virage pour
ml
Eau
Part 1
Part 2
Part 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
DURÉE UTILE
La solution d‘emploi peut, selon l‘intensité de son usage, se conserver
pendant une semaine.
12
FRANÇAIS
CONSEILS PRATIQUES POUR LE TRAITEMENT
1. Virage de films
Avant de procéder au virage, il est recommendé d‘effectuer une série
d‘expositions afin de déterminer celle qui sera la plus adéquate. La
comparaison avec une échelle de gris (de Jobo, Fotowand, par exemple) fournit des références valables.
Un négatif exposé correctement donnera un gris moyen. La luminosité uniforme du négatif est également d‘une importance primordiale
pour la réussite du virage!
Exemple pratique:
Film Agfaortho 25, exposé selon 16 DIN environ, (mesuré sur échelle grise). Traitement noir et blanc habituel en cuve. Prélavage 3 minutes, développement 4 minutes dans du Dokumol liquide dilué 1 +
9, („renversement“ continu durant les 15 premières secondes, une
fois toutes les 15 secondes par la suite), bain d‘arrêt 1 minute, fixage
4 minutes, lavage à l‘eau courante 10 minutes.
Attention:
Si l‘élimination de la couche antihalo n‘est pas totale suite à ce traitement (ci-dessus), procéder après le fixage à un court développement dans un révélateur positif n/b vigoureux.
Attention: procéder à un lavage soigneux par la suite.
Le virage bleu
Il n‘est pas nécessaire de travailler en obscurité. Effectuer le traitement à la lumière ambiante. Des sujets déjà secs, ou dont le virage
n‘était pas à l‘origine prévu, doivent être soumis à un lavage pendant
2 minutes. L‘eau da lavage aura une température e 20 à 25°C. Virage: 4 minutes.
13
FRANÇAIS
La durée , pouvant être fixée entre 2 et 10 minutes, dépend du genre
de développement auquel le film aura été soumis. Agiter la spirale
dans la cuve ouverte, en la faisant pivoter alternativement dans les
deux sens.
Le léger voile bleu qui se sera éventuellement formé disparaîtra au
cours du lavage consécutif. Lavage: 5 minutes à l‘eau courante. Agent
mouillant: 1 minute (Mirasol 2000 Antistatic 1 + 400, par ex.)
2. Virage de papiers PE/RC noir et blanc
L‘opération est effectuée en cuvette et à la lumière ambiante.
Température: 20 à 25°C environ.
L‘épreuve, soigneusement fixée et bien lavée, plongée dans le bain
de virage doit être agitée sans arrêt.
Durée: 4 minutes. Lavage consécutif: 3 minutes.
Intensification du virage
Le virage peut être intensifié. Pour ce faire, et après le lavage final,
baigner l‘épreuve dans un révélateur noir et blanc positif (Eukobrom
1 + 4 , par exemple) durant 2 minutes. Le virage bleu disparaît totalement. Laver pendant 1 minute puis recommencer l‘opération du
virage comme décrit ci-dessus. Le résultat en sera un bleu nettement
plus intense. Ce procédé peut être répété plusieurs fois.
Réduction de l‘intensité du virage
Pour clarifier les lumières, c‘est-à-dire pour réduire l‘ntensité du bleu,
plonger l‘épreuve dans une solution très diluée de bain de fixage (1
part de bain de fixage + 30 parts d‘eau). Ce bain fera d‘abord disparaître les bleus les plus ténus (les hautes-lumières se clarifient).
L‘affaiblissement progressif du bleu est proportionnel à la durée
d‘application de ce bain. Le processus est interrompu par le lavage.
Durée: 3 minutes.
14
ESPAÑOL
VIRAGE AZUL
APLICACIONES Y PROPIEDADES
Este producto está destinado para el virage en azul de materiales en blanco y negro tales como películas y papeles de tipo PE/RC (TTspeed por
ejemplo). El Blautoner no está indicado para papeles con base de fibra,
ya que la base también sería coloreada. Está particularmente indicado
para negativos muy contrastados. Es preferible emplear películas de poca
sensibilidad, como por ejemplo las películas de Agfaortho 25, Kodak Ektagrahic Slide HC, Agfapan 25, Ilford Pan F o bien Kodak Panatomic X.
Con un solo baño de virage después de un relvelado en b/n habitual,
obtendremos transparencias y positivos con un azul luminoso y permanente.
CONTENIDO / RENDIMENTO
El kit consta de 3 partes para hacer 1 litro de solutión. Un litro de solución
permite virar hasta 6 películas de 135-36 (o su equivalente en otros
formatos) o bien 1m² de papel PE/RC de b/n (por ejemplo25 hojas de 18
x 24), respectivamente.
CONSEJOS GENERALES DE PRUDENCIA
Las soluciones utilizadas en fotografía son susceptibles de ocasionar irritaciones en la piel. Por esta razón se debe evitar el contacto permanente
de la piel con las soluciones. En cualquier caso, lavar la zona con una
solución acidulada de farmacia y aclarar seguidamente con abundante
agua.
15
ESPAÑOL
Si las soluciones salpican en los ojos, lavar inmediatamente con agua y
consultar a un oculista. Si las substancias o solutiones han sido ingeridas, llamar a un médico urgentemente.
Es recomendable llevar guantes de caucho limpios en la preparación de
las soluciones y durante la manipulación de las mismas. Después de ser
usadas y antes de ser retiradas, limpiar los guantes en agua acidulada y
lavarlos con abundante agua. La mesa de trabajo, las cubetas y los recipientes, deben estar siempre limpios.
Evitar las salpicaduras de la soluciones.
Mantener fuera del alcance de los niños.
PREPARATIÓN
Solución de
virado para
ml
Agua
Parte 1
Parte 2
Parte 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
CONSERVACIÓN
La solución de empleo puede conservarse durante una semana según la
frecuencia de uso.
16
ESPAÑOL
INSTRUCCIONES DE TRATAMIENTO
1. Virage de peliculas
Antes de proceder al virage, es aconsejable efectuar una serie de
exposiciones a fìn de determinar cual será la más adecuada. Comparando con una tabla de grises (de Jobo, Fotowand por ejemplo)
obtendremos las referencias precisas.
Un negativo con una exposición correcta debe tener grises medios.
La luminosidad uniforme del negativo es igualmente de primordial
importancia para el resultado correcto del virage.
Ejemplo práctico:
Película Agfaortho 25, expuesta como 16 DIN (medida sobre la carta de grises). Tratada como b/n habitual en cuba. Prelavado 3 minutos, revelado 4 minutos en Dokumol líquido diluido 1 + 9 (inversión
continua durante los 15 primeros segundos y una vez cada 15 segundos para continuar), 1 minuto de baño de paro, 4 minutos de
fijado y lavado con agua durante 10 minutos.
Atención:
Si la eliminación de la capa antihalo no ha sido total para seguir el
tratamiento proceder después del fijado a un revelado corto en un
revelador de positivo contrastado.
Atención: proceder al lavado señalado para seguir.
El virage azul
No es necesario trabajar en la oscuridad. Efectuar el tratamiento con
luz ambiente. Los motivos ya secos , donde el viraje no está previsto,
deben estar sometidos a un lavado durante 2 minutos. El agua de
lavado deberá estar a una temperatura de 20 a 25°C.
Virage: 4 minutos.
17
ESPAÑOL
La duración, pudiendo ser fijada entre 2 a 10 minutos, dependerá del
tipo de revelado al que la película haya estado sometida. Agitar la
espiral en la cuba abierta, haciendola pivotar alternativamente en los
dos sentidos.
El ligero velo azul que se habrá formado momentaneamente, desaparecerá a continuación durante el transcurso del lavado.
Lavado: 5 minutos en agua corriente. Agente humectante: 1 minuto
(Mirasol 2000 Antistatic 1 + 400, por ejemplo).
2. Virage de papeles PE/RC de b/n
La operación se efectúa en cubeta y a la luz ambiente. Temperatura:
de 20 a 25°C alrededor. La copia, cuidadosamente fijada y bien lavada, sumergida en el baño e virage debe agitarse sin parar.
Duración: 4 minutos. Lavado: 3 minutos.
Intensificación del virage:
El virage puede ser intensificado. Para hacerlo, y después del lavado
final, bañar la copia en un revelador de positivo de b/n (Eukobrom 1
+ 4, por ejemplo) durante 2 minutos. El virage azul desaparece totalmente. Lavar durante1 minuto y después volver a empezar la operación de virage como se ha descrito antes. El resultado será de un
azul netamente más intenso. El procedimiento puede ser repetido
muchas veces.
Reducción de la intensidad del virage
Para clarificar las luces, es decir para reducir la intensidad del azul,
sumergir la copia en una solución muy diluida de baño fijador (1
parte de baño fijador + 30 partes de agua). Este baño hará por de
pronto desaparecer los azules más ténues (los colores más subidoslas luces se aclaran). La debilitación progresiva del azul es proporcional a la duración de este baño. El proceso es interrumpido por el
lavado. Duración: 3 minutos.
18
ITALIANO
VIRAGGIO BLU
APPLICAZIONE PRATICA
Per viraggio blu di pellicole b/n e carte fotografiche politenate (Tetenal
WORK o Tetenal TT VARIO ULTRA). Per le carte baritate, invece, questo
viraggio è sconsigliato perchè potrebbe colorare il supporto di cartoncino.
Particolarmente indicato per le pellicole b/n trattate in modo da avere una
curva della gradazione pronunciata. E‘preferibile l‘impiego di pellicole a
bassa sensibilità quali p.es. Agfaortho 25, Kodak Ektagraphic Slide HC,
Agfapan 25, Ilford Pan F plus o Kodak Panatomic X.
Un trattamento di viraggio, da far seguire al normale processo negativo/
positivo, permette di ottenere diapositive/stampe di colore blu vivo resistenti al tempo.
CONTENUTO DELLA CONFEZIONE
Il preparato consiste di 3 parti per la preparazione di 1 litro di viraggio in
soluzione di lavoro, col quale si possono trattare fino a 6 pellicole 35 mm
(o una corrispondente superficie di pellicole di altro formato) oppure 1 mq
di carta politenata (p. es. 25 fogli 18 x 24 cm).
NORME DI SICUREZZA GENERALI
Le soluzioni usate, se a contatto con la pelle, possono provocare irritazione della cute e dermatosi. Per questo motivo è da evitarne un contatto
prolungato, nel caso che questo avvenga, la parte interessata deve essere lavata a lungo con un detersivo acido e molta acqua.
19
ITALIANO
Se le soluzioni dovessero venire in contatto con gli occhi o zone limitrofe ad
essi, sciacquare abbondantemente la zona con acqua e, qualora fosse
necessario, rivolgersi ad un medico specializzato. Qualora chimici concentrati o soluzioni venissero ingeriti, chiamare immediatamente un medico.
Si consiglia vivamente l‘uso di guanti in gomma per la preparazione dei
bagni, per il travaso degli stessi e per le operazioni di pulizia del posto di
lavoro. Dopo l‘uso , prima di toglierli, i guanti sono da pulire con un detersivo acido e da risciacquare con cura in acqua. Posto di lavoro, bacinelle, tank e contenitori dedicati a questo tipo di lavorazioni, sono da tenere puliti in modo particolare. Evitare assolutamente gli spruzzi di
soluzione.
Tenere lontano dalla portata dei bambini!
Osservare le norme di sicurezza riportate in ultima pagina.
NORME DI PREPARAZIONE
Soluzione
per
ml
Acqua
Parte 1
Parte 2
Parte 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
DURATA
Conservare in bottiglie ermetiche a soffietto; la soluzione di lavoro si mantiene fino ad una settimana se ben chiusa. Raccomandiamo l‘uso del
Tetenal Protectan Spray per aumentarne la durata.
20
ITALIANO
PROCEDIMENTO
1. Viraggio di pellicole
Prima di usare il viraggio blu si consiglia di esporre una serie di
provini per la determinazione del tempo di posa più indicato. La miscelazione su una scala dei grigi (p. es. Jobo, Fotowand) può servire
da punto di riferimento. Un negativo esposto correttamente dovrebbe
dare un grigio medio. Importante è una illuminazione uniforme!
Esempio pratico:
Agfaortho 25, esposizione a ca. 16 DIN, misurata su scala dei grigi.
Trattamento b/n a 20°C in una tank.
Prelavaggio: 3 min.:
sviluppo 4 min. in Dokumol liquido 1 + 9 (agitare continuamente per
i primi 15 secondi, poi 5 secondi ogni 15);
bagno d‘arresto 1 minuto;
fissagio 4 minuti;
lavaggio 10 minuti in acqua corrente.
Qualora il velo non si fosse dissolto completamente, potrà essere
eliminato con uno sviluppo b/n positivo energico dopo il fissagio.
Quindi lavare a fondo!
Il viraggio blu
Le operazioni di viraggio della pellicola/carta possono avvenire alla
luce. Se gli originali sono asciutti dovranno essere lavati per 2 minuti prima di iniziare il trattamento. Temperatura 20-25°C. Il tempo di
viraggio può essere variato da 2 a 10 minuti a seconda del trattamento avvenuto precedentemente; si consiglia di iniziare una serie di
prove a partire da 4 minuti.
21
ITALIANO
Agitare continuamente la spirale nella tank aperta durante le operazioni di viraggio. Rotazione alternata nei due sensi della spirale. Con
la carta agitazione continua della bacinella.
Se la pellicola dovesse presentare un alone di colore blu, questo
scompare con un lavaggio di 5 minuti in acqua corrente seguito da
un passagio nel bagno imbibente tipo Mirasol 2000 Antistatic
(1 + 400) per 1 minuto.
2. Viraggio carta politenata b/n
Prima di iniziare il trattamento, assicuriamoci che la stampa da virare sia stata ben fissata e lavata.
Il trattamento in bacinella avviene alla luce ad una temperatura compresa tra i 20° e i 25°C per un tempo di circa 4 minuti mantenendo
una agitazione continua. Lavare in acqua corrente per 3 minuti.
Dovendo rafforzare il viraggio, possiamo successivamente trattare la
stampa con uno sviluppo per carta (p. es. Eukobrom 1 + 4) per un
tempo di circa 2 minuti. Durante questa operazione il viraggio blu
scompare completamente; quindi si farà seguire un lavaggio di 1
minuto e successivamente si procederà ad una nuova operazione di
viraggio che ci restituirà un blu più intenso.
L‘operazione descritta potrà essere ripetuta più volte.
Volendo invece ridurre il tono blu del viraggio, dobbiamo immergere
la stampa il un bagno di fissagio fortemente diluito con l‘acqua (1 +
30). Questa soluzione chimica elimina i toni blu più chiari, restituendo il bianco alle luci. Lavare per 3 minuti in acqua corrente. Anche
questa operazione può, a seconda delle esigenze, essere ripetuta più
volte.
22
NEDERLANDS
BLAUWTONER
TOEPASSINGSGEBIED / WERKING
Voor het naar blauw omkleuren van z/w-filmmateriaal en van zwartwitPE-papier zoals Tetenal TT speed e.a. Blauwtoner is niet geschikt voor
bariet papier omdat de drager van de emulsie wordt meegekleurd. Heel
geschikt zijn vooral z/w negatieven die tot een steile gradatie werden ontwikkeld. Bij voorkeur zijn hiervoor de laaggevoelige films zoals bijv. Agfaortho 25, Kodak Ektagraphic Slide HC, Agfapan 25 of Ilford Pan F te gebruiken.
In slechts een omkleurbad, aansluitend aan de normale z/w verwerking
ontstaan helder blauwe, kleurbestendige beelden op film of papier.
CONFECTIONERING / CAPACITEIT
De set bestaat uit 3 concentraten voor het aanmaken 1 liter toner oplossing. In een liter toner oplossing kunnen tot zes kleinbeeldfilms (of een
overeenkomend oppervlak in andere formaten) ofwel 1m2 z/w-PE-papier
(bijv. 25 vel 18 x 24 cm) worden verwerkt.
ALGEMENE VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN
De in de fotografie gegruikte oplossingen kunnen, als ze in kontakt met de
huid komen, irritaties teweegbrengen. Komt de huid met een oplossing in
kontakt, spoel dan gelijk deze plek goed af. Komt er een oplossing in de
ogen, spoel dan de ogen goed met water en raadpleeg direkt een (oog)
arts. Worden chemikalien of oplossingen ingenomen raadpleeg dan direkt
een arts.
23
NEDERLANDS
Het gebruik van schone, rubberen handschoenen wordt bij het bijvullen
van oplossingen, alsmede bij het schoonmaken van de schalen en de
doka dringend annbevolen.
De handschoenen na het gebruik en voor het uittrekken met een zuur
wasmiddel wassen en met water afspoelen.
Doka, schalen, tanks en voorraadbak moeten schoon gehouden worden.
Spetteren/knoeien met oplossingen moet volstrekt vermeden worden. Buiten bereik van kinderen bewaren.
Speciale veiligheidsvoorschriften
Lees de tekst op de laatste bladzijde.
OPLOSVOORSCHRIFT
Toner
oplossing
in ml
Water
Part 1
Part 2
Part 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
HOUDBAARHEID
De toner oplossing is, afhankelijk van het gebruik, in gesloten fles een
week houdbaar.
24
NEDERLANDS
AANWIJZINGEN VOOR VERWERKING
1. Omkleuren van filmmateriaal
Voor het gebruik van de Blauwtoner moet eerst een belichtingsreeks
voor het bepalen van de optimale belichting worden gemaakt. Meting
op een grijskart (bijv. Jobo, Fotowand) kan daarbij als uitgangspunt
dienen.
Een goed belicht negatief moet een gemiddeld grijs bevatten.
Praktijkvoorbeeld:
Agfaortho 25, belicht als ongeveer 16 DIN, gemeten op grijskart. Z/w
verwerking bij 20°C in handtankje. Voorspoelen 3 min, ontwikkelen
4 min in Dokumol liquid 1 + 9 (de eerste 15 s continu agiteren,
daarna elke 15 s een keer kiepen), stopbad 1 min, fixeer 4 min,
spoelen 10 min (stromend water).
Als de antihalo-laag niet geheel verdwenen is, kan deze na het fixeren
door kort baden in een krachtige z/w-positiefontwikkelaar worden
verwijdert. Daarna grondig spoelen!
De blauw-onkleuring
Er kan bij wit licht worden gewerkt. Reeds gedroogde beelden worden
voor het omkleuren opnieuw gespoeld.
Temperatuur 20 tot 25°C.
Omkleuren: 4 min.
Deze tijd kan tussen 2 en 10 minuten worden gevarieerd, afhankelijk
van de voorafgegane filmverwerking. Gedurende het omkleuren de
spiraal in de open tank continu bewegen: afwisselend links- en rechtsom draaien van de spiral.
25
NEDERLANDS
Een mogelijk optredende, zwakblauwe sluier verdwijnt in de loop van
het volgende spoelbad.
Spoelen: 5 min stromend water
Wetting Aget: 1 min, bijv. Mirasol 2000 Antistatic 1 + 400
2. Omkleuren van zwartwit-PE-papier
De verwerking vindt plaats bij wit licht, in de schaal, bij een temperatuur van ong. 20-25°C. De goed gefixeerde en gespoelde foto wordt
bij continue beweging 4 min omgekleurd en daarna 3 min gespoeld.
Indien de omkleuring moet worden versterkt, moet de foto na het
spoelen 2 min in een z/w-positiefontwikkelaar (bijv. Eukobrom 1 + 4)
worden gebaad.
Daarbij wordt de blauwe tint geheel verwijderd. Na 1 min spoelen
wordt opnieuw omgekleurd wat in een intensiever blauw resulteert.
Deze werkmethode kan meerdere malen worden harhaald.
Voor het verhelderen van de lichten, c.q. voor het reduceren van de
blauwe tint wordt de foto in een sterk verdunde fixeerbadoplossing
gebracht (1 deel fixeergebruiksoplossing + 30 delen water). Deze
oplossing verwydert eerst de lichste blauwe tinten (d.w.z. dat de
spitslichtjes helder wit worden). Bij langere inwerking verdwijnt de
blauwe tint steeds meer.
Dit proces kan worden beeindigt met een spoeling van 3 min.
26
DANSK
BLÅTONER
ANVENDELSESOMRÅDE
Til blåtoning af s/hv film og PE/RC fotopapir, som TTspeed papir og lignende. Blåtoneren er ikke egnet til baryt papir, de papirbasen vil blive indfarvet også. Særlig godt egnede er negativer med stejl gradation, og
langsomme film som Agfaortho 25, Kodak Ektagraphic Slide HC, Agafpan
25, Ilford Pan F og Kodak Panatomic X. Sølvfrie film som Ilford XP 1 og
Agfa Vario XL kan ikke blåtones.
I kun èt bad kan S/H films, og S/H RC/PE papir tones til en lysende blåtone med stor lysægthed.
PAKNINGSINDHOLD / KAPACITET
Sættet bastår af 3 dele, til opblanding af 1 liter toningsopløsning. 1 liter
toningsopløsing kan tones 6 stk. 135/36 film. eller tilsvarende af andre
formater, eller 1 m2 s/hv. PE/RC papir, svarende til 25 stk. 18 x 24 cm.
papir.
ALMINDELIGE SIKKERHEDSRÅD
Fotografiske kemikalier kan forårsage hudirritationer. Det anbefales derfor
at undgå længere tids kontakt med huden. Hvis huden kommer i kontakt
med kemikalierne, skal det pågældende sted straks vaskes med en sur
håndsæbe apoteker og skylles efter med rigeligt vand.
27
DANSK
Kommer kemikalierne i øjnene, skylles straks grundigt med rigeligt vand,
og søg derefter øjenlæge. Ved indtagelse af kemikalierne eller oplœsningerne, søg omgående læge.
Det kan anbefales at bruge rene gummihandsker når kemikalierne blandes og bruges, samt ved efterfølgende rengøring af bord og fremkaldebeholdere. Gummihandskerne vaskes med sæbe og skylles med rigeligt
vand, for de tages af. Bord, tanke, skåle og andre hjælpemidler holdes
rene. Undgå at sprøjte eller stænke med kemikalierne. Opbevares utilgængeligt for barn.
Specielle sikkerhedsråd se tekst på sidste side.
BLANDINGSTABEL
Toner
opløsing
voor ml
Vand
Part 1
Part 2
Part 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
HOLDBARHED
Den brugsfærdige opløsning er holdbar ca. 1 uge, alt efter udnyttelsesgrad.
28
DANSK
FORARBEJDNING
1. Toning af filmmateriale
Før blatoningen anbefales det at lave en eksponeringsprøve, for at
finde ud af den maksimale belysning at filmen, da blatoneren har en
forstærkende virkning pa filmen. Til dette formal kan et grakort anbefales.
Et korrekt eksponeret negativ til blatoning skal være middelgra
sværtet.
Et praktisk eksempel:
Agfaortho 25, belyst ca. 16 DIN, malt pa grakort. Fremkaldning ved
20°C i filmdase. Forskyllning 3 min., fremkaldning 4 min. i Dokumol
liquid 1 + 9 (bevægelse hele tiden de første 15 sek., derefter 1 kipning af dasen for hver 15 sec.), stopbad 1 min., fiksering 4 min.,
skylning 10 min. i rindende vand.
Skulle filmens beskyttelseshinde ikke være fuldstændigt fjernet, kan
dette gøres efter fikseringen, ved et kord bad i en kraftig papirfremkalder. Filmen skål herefter skylles grundigt.
Blatoningen
Arbejdet kan udføres i fuldt lys. Allerede fremkaldt og tørret materiale
skal før toningen skylles i 2 min. i 20 - 25°C varmt vand.
Toning: 4 min.
Toningstiden kan variere fra 2 - 10 min. afhængig af den forgaende
film forarbejdning. Filmen skal bevæges kraftigt under toneprocessen.
Et svagt blaslør forsvinder ved den efterfolgende skylning, som foregar pa følgende made:
29
DANSK
Skylning: 5 min. (rindende vand).
Afspændingsbad: 1 min. fx Mirasol 2000 Antistatic Ant. 1 + 400
2. Toning af s/hv. PE/RC papir
Toningen foregår i skål ved fuldt lys, temperatur 20-25°C. Billedet
skal være helt utfikseret og godt skyllet. Toningen foretages med kraftig bevægelse af skålen mens billedet er i toneren.
Toning i 4 min. og derefter skylning i 3 min.
Hvis man ønsker toningen forstærket, kan dette gøres ved at komme
billedet ned i en papirfremkalder fx. Eukobrom 1 + 4, i 2 min. Herved
fjernes blåtoningen fuldstændigt. Efter en skylning på 1 min., toner
man igen som ovenfor beskrevet, og resultatet er en kraftigere toning.
Denne proces kan gentages om ønsket.
Til klaring af højlysene eller reducering af blåtoningen, kan man
bade billedet i en tynd fikser (1 del blandet papirfikser (brugsopløsing) + 30 dele vand). Denne opløsning fjerner de sarteste blåtoner,
så højlysene bliver hvide. Jo længere tid i fixerblandingen, jo mere
blåt bliver fjernet.
Denne proces skal afsluttes med en 3 min. skylning.
30
SVENSKA
BLÅTONARE
ANVÄNDNINGSOMRÅDE
För blåtoning av svartvita filmer och papper som t.ex Tetenal TT speed.
Blåtoneren är inte avsedd för barytpapper eftersom skiktbäraren blir färgad. Lämpar sig speciellt för svartvita negativ som framkallats till en kraftig gradation.
Lämpligast är lågkänsliga filmer som t.ex Agfaortho 25, Kodak Ektagraphic Slide HC, Agfapan 25, Ilford Pan F, Kodak Technical Pan. I endast ett
toningsbad i anslutning till en normal svartvitt framkallning uppnås lysande blå färgbeständiga dias och förstoringar.
INNEHÅLL / KAPACITET
Arbetssatsen består av 3 delar för 1 liter tonare. I 1-liter tonare går de att
bearbeta upp till 6 småbildsfilmer (eller motsvarande yta i annat format)
eller 1m2 svartvitt PE/RC-material (motsvarande 25 blad 18 x 24 cm).
ALMÄNNA SÄKERHETSRÅD
Fotokemi-lösningar kan vid kontakt med huden åstadkomma retningar.
Därför skall längere kontakt absolut undvikas. Kommer huden i beröring
med en lösning skall man omedelbart tvätta sig med ett surt handtvättmedel och rikligt med vatten. Råkar lösningen komma i ögonen, bör ögat
genast sköljas grundligt med vatten och ögonläkare uppsökas. Sväljes
kemikalier eller lösningar bör man ofördröjligt ta kontakt med läkare.
31
SVENSKA
Vid tillredning och upphällning av lösning rekommenderas användning
av rena gummihandskar, likaså vid rengöring av kärl och arbetsplats.
Efter användning bör handskarna tvättas i ett surt handtvättmedel och
sköljas med vatten. Arbetsplats, skålar, tankar och behållare skall hållas
rena. Spill av lösningar skall absolut undvikas. Förvaras oåtkomligt för
barn.
Speciella säkerhetsråd se sista sidan.
UTSPÄDNING
Toner
lösning
ml
vatten
del 1
del 2
del 3
ml
ml
ml
ml
1000
500
100
550
275
55
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
+
+
+
150
75
15
HÅLLBARHEIT
Brukslösningen har, allt efter förbrukning, en hållbarhet upp till en vecka
vid förvaring i helt fylld flaska.
32
SVENSKA
RÅD OCH ANVISNINGAR
1. Toning av filmmaterialet
Före användning av blåtonare bör man utföra ett exponeringsprov för
att ta fram den optimala exponeringen. Mätning på gråkort (t. ex
Kodak gråkort) kan hjälpa som riktlinje.
I ett riktigt exponerat negativ bör det finnas något medelgrått parti.
Viktigt är en jämn belysning av motivet.
Praktiska exempel:
Agfaortho 25, exponeras efter ca. 16 DIN, vid mätning på gråkort.
Svartvit bearbetning i framkallningsdosa vid 20°C.
Försköljning 3 minuter
Framkallning 4 minuter i Dokumol liquid 1 + 9 (ständig rörelse 15 s,
därefter var 15 s)
Stoppbad 1 minut
Fixering 4 minuter
Skölj 10 minuter (rinnande vatten)
Om ljusgårdsskiktet inte är helt borta kan man, efter fixeringen, behandla filmen en kortare tid i en kraftig svartvitt positivframkallare och
därefter sköjla den grundligt.
Blåtoningen
Arbetet utföres i vanlig belysning. Redan torkade original blötlägges
först i minst 2 minuter i vatten 20-25°C.
Toning: 4 minuter
33
SVENSKA
Tiden kan varieras mellan 2 och 10 minuter, allt beroende på den
föregående filmbearbetningen.
Vid toningen snurrar man ständigt på spiralen i framkallningsdosan
(utan lock) växelvis höger - och vänstervarv.
Den svaga blåslöjan som kan uppstå försvinner vid den efterföljande
sköljningen.
Sköljning: 5 minuter i rinnande vatten
Vätmedel: 1 minut (t. ex. Mirasol 2000 Antistatic 1 + 400)
2. Toning av svartvitt RC/PE-material
Bearbetningen utföres i skål vid vanlig belysning och temperatur
20-25°C.
En bild, grundligt fixerad och sköljd, tonas under ständig rörelse i 4
minuter och sköljs därefter i 3 minuter.
Vill man förstärka toningen kan man, efter 2 minuters sköljning,
framkalla bilden på nytt i en svartvitt positivframkallare (t. ex. Eukobrom 1 + 4).
Och med detta försvinner den blå tonen helt. Efter 1 minuts sköljning
kan man åter tona bilden och en intensiv blå ton blir resultated.
Denna process kan man upprepas flera gånger.
För att försvaga blåtoningen behandlas bilden i en kraftig utspädd
fixerlösning (1 del fixerbad brukslösning + 30 delar vatten).
Denna lösning försvagar först de lättare blå tonerna och gör att högdagrar återuppstår i rent vitt.
Genom ytterligare behandling försvagas även övriga blå toner.
Denna behandling avbryts med sköljning cirka 3 minuter.
34
SICHERHEITSRATSCHLÄGE
SAFETY ADVICE • CONSEILS DE PRUDENCE • CONSEJOS DE
PRUDENCIA • CONSIGLI DI PRUDENZA • FORSIGTIGHEDSREGLER
• VEILIGHEIDSAANBEVELINGEN • SIKKERERHETSSETNINGER • SÄKERHETSRÆD • TURVALLISUUSNEUVOJA • ZALECENIA DOTYCZACE
BEZPIECZENSTWA UZYTKOWANIA
Irritant / Reizend / Irritante / Irriterend / Lokalirriterende / Irriterende /
Lokalt irriterande / Ärsytystä aiheuttava / Drażniący
May cause sensitization by skin contact. Keep out of the reach of
children. Avoid contact with skin. Wear suitable gloves.
Sensibilisierung durch Hautkontakt möglich. Darf nicht in die Hände von Kindern gelangen. Berührung mit der Haut vermeiden. Geeignete Schutzhandschuhe tragen. Peut entraîner une sensibilitation par contact avec la peau.
Consereve hors de la portée des enfants. Éviter le contact avec la peau. Porter
des gants appropriés. Posibilidad de sensibilización en contacto con la piel.
Manténgase fuera del alcance de los niños. Evítese el concacto con la piel.
Úsense guantes adecuados. Può provocare sensibilizzazione per contatto con
la pelle. Conservare fuori della portata dei bambini. Evitare il contatto con la
pelle. Usare guanti adatti. Kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met de
huid. Buiten bereik van kinderen bewaren. Aanraking met de huid vermijden.
Draag geschikte handschoenen. Kan give overfølsomhed ved kontakt med huden. Opbevares utilgængeligt for børn. Undgå kontakt med huden. Brug egnede beskyttelseshandsker under arbejdet. Kan gi allergi ved hudkontakt. Opbevares utilgjengelig for barn. Unngå hudkontakt. Bruk egnede vernehansker.
Kan ge allergi vid hudkontakt. Förvaras oåkomligt för barn. Undvik kontakt
med huden. Använd lämpliga skyddshandskar. Ihokosketus voi aiheuttaa herkistymistä. Säilytettävä lasten ulottumattomissa. Varottava kemikaalin joutumista iholle. Käytettävä sopivia soujakäsineitä. Może powodowaæ uczulenie w przypadku kontaktu ze skórą. Przechowywaæ poza zasięgiem
dzieci. Unikaæ zanieczyszczenia skóry. Nosiæ odpowiednie rękawice
ochronne.
35
905 S
TETENAL AG & CO. KG
SCHÜTZENWALL 31–35 · D-22844 NORDERSTEDT
TEL. ++49 (0)40 / 521 45-0 · www.tetenal.com