saukunis qalebi

saukunis qalebi
Tbilisi
2009
wigni gamoica qalTa sainformacio centris mier proeqtis `saukunis qalebi“
farglebSi.
dafinansebulia Sveicariis ganviTarebis saagentos mier.
Schweizerische Eidgenossenschaft
Confederation suisse
Confederazione Svizzera
Confederaziun svezra
Swiss Agency for Development
and Cooperation SDC
© qalTa sainformacio centri
ISBN 978-9941-0-2162-6
gamocemis xelmZRvaneli:
elene rusecki
saredaqcio jgufi:
Tamar gogolaZe
dali kuprava
nino modebaZe
qeTevan mumlaZe
ekaterine sxilaZe
marine xuciSvili
dizaini:
goga davTiani
dakabadoneba:
paata mamforia
teqnikuri asistentebi:
mamuka gaCeCilaZe
TamTa gelaSvili
Tamar Wexani
mari SaraSiZe
daibeWda `qalTa poligrafiul servisSi“
misamarTi: winamZRvriSvilis q. π 40.
saqarTvelo, Tbilisi, 0102.
tel./faqsi: (995 32) 942 699.
el-fosta: [email protected]
wignis eleqtronuli versia SegiZliaT ixiloT veb-gverdze www ginsc.net
sarCevi
abzianiZe manana ����������������������������������� 9
malaciZe irma������������������������������������� 90
azikuri nanuli��������������������������������� 11
mgelaZe irma ������������������������������������� 92
anTaZe ciuri������������������������������������� 14
mdivniSvili-grize sofo ������������������� 95
barTaia Tamar ����������������������������������� 17
mefariSvili nana������������������������������� 98
baxutaSvili nino������������������������������� 19
miqaberiZe maia����������������������������������101
gadavaZe mzia������������������������������������� 21
oati rusudan ����������������������������������103
garuCava inga������������������������������������� 24
razikaSvili lela����������������������������106
gelaSvili marine������������������������������� 27
revaziSvili nana������������������������������109
gigoSvili ia������������������������������������� 30
gociriZe meri ����������������������������������� 32
guledani maia ����������������������������������� 34
davTiani Jana ����������������������������������� 36
epitaSvili elisabedi����������������������� 39
vardosaniZe mania������������������������������� 42
virsalaZe dini����������������������������������� 45
zaaliSvili nino ������������������������������� 47
zRudaZe darejan������������������������������� 49
TabukaSvili marina��������������������������� 51
TikanaZe ia����������������������������������������� 53
TomaSvili nino��������������������������������� 56
iakobiZe regina ��������������������������������� 59
ivaniSvili marina������������������������������� 62
kalandaZe nana����������������������������������� 64
sakandeliZe ia����������������������������������111
samxaraZe zaira��������������������������������114
safariSvili eka��������������������������������117
siraZe tatiana����������������������������������119
sulaberiZe ia ����������������������������������122
sxirtlaZe Tamar������������������������������124
fanculaia nana����������������������������������127
filfani lile����������������������������������130
qoTilaiZe cisana������������������������������132
yiasaSvili maia����������������������������������135
SaverdaSvili maka ����������������������������138
SiukaSvili-konlan lali������������������140
CxeiZe xaTuna������������������������������������143
wkeplaZe naTia����������������������������������146
kacitaZe lika������������������������������������� 67
WabaSvili Tamari������������������������������149
kolxidaSvili marina������������������������� 70
xabuliani xaTuna������������������������������151
korZaia-samadaSvili ana��������������������� 73
xaJalia valentina����������������������������154
kuprava nino (Cuka)����������������������������� 75
xomeriki irina����������������������������������157
koSoriZe ira������������������������������������� 78
janeliZe maia������������������������������������159
kuWuxiZe mediko��������������������������������� 81
jinWaraZe manana��������������������������������161
lavrinenko irina������������������������������� 84
jorbenaZe Tea����������������������������������163
magamedova manaba������������������������������� 87
jorjaZe maka ����������������������������������166
Zvir­fa­so mkiT­xve­lo!
Cve­ni sur­vi­li iyo Seg­veq­mna wig­ni, ro­mel­Sic Tav­moy­ri­li iq­ne­bo­da in­for­ma­cia sa­qar­
Tve­lo­sa da mis far­glebs ga­reT moR­va­we qal­ba­ton­Ta cxov­re­bi­sa da saq­mi­a­no­bis Se­
sa­xeb. Ta­vad sur­vi­li ki war­moS­va ga­re­mo­e­bam, ro­me­lic dro­dad­ro Tavs gvax­se­nebs da
xSi­rad gar­kve­ul ar­gu­men­ta­dac gvev­li­ne­ba: sa­qar­Tve­lo­Si ar ari­an, an sul TiT­ze Ca­
mo­saT­vlel­ni ari­an is qal­ba­to­ne­bi, ro­mel­Tac unari aqvT Secvalon sazogadoebrivi
azri da xeli Seuwyon faseuli Rirebulebebis damkvidrebas.
wig­nze mu­Sa­o­bis pro­ces­Si sa­in­te­re­so da war­ma­te­bu­li qal­ba­to­ne­bis sak­ma­od di­di
nus­xa Sed­ga. maT saq­mi­a­no­bas mniS­vne­lo­va­ni ad­gi­li uka­via ara mar­to Cve­ni qvey­nis
cxov­re­ba­Si, ara­med msof­lio gan­vi­Ta­re­bis pro­ces­Sic. am in­for­ma­ci­am Ta­vi mo­i­ya­ra
e.w. ,,sa­in­for­ma­cio skiv­rSi“. zo­gi­er­Ti maT­ga­ni al­baT nac­no­bia Tqven­Tvis, mag­ram am
wig­nSi Sex­vde­biT ise­Ti qal­ba­to­ne­bis sa­xe­leb­sac, ro­mel­Ta Se­sa­xeb jer ki­dev ara­fe­
ri smenia Cvens sa­zo­ga­do­e­bas. isi­ni gul­wrfe­lad sa­ub­ro­ben Ta­vi­anT war­ma­te­ba­sa da
wa­ru­ma­teb­lo­ba­ze, miR­we­veb­ze, ini­ci­a­ti­veb­ze, per­speq­ti­veb­ze, im sa­in­te­re­so ada­mi­a­
neb­ze, rom­leb­mac mniS­vne­lo­va­ni ro­li Se­as­ru­les maT cxov­re­ba­Si, am qal­ba­to­ne­bis
saq­mi­a­no­ba da in­te­re­se­bi Zal­ze mra­val­fe­ro­va­nia, isi­ni Cu­mad iR­vwi­an da Tav­mdab­lad
ake­Te­ben Ta­vi­anT saq­mes.
Cve­ni mi­za­ni ma­Ti Se­moq­me­de­bis, ma­Ti saq­mi­a­no­bis war­mo­Ce­naa. vin icis, es wig­ni ma­va­ni­
saT­vis axa­li ide­e­bis saw­yi­sad iq­ces, ma­va­ni­saT­vis ki – sti­mu­lad, uf­ro me­ti ener­gi­i­
Ta da gu­li­Ta­do­biT Ca­er­Tos qvey­nis gan­vi­Ta­re­bis pro­ces­Si.
Cve­ns mier genderul Tematikaze dasmul erTsa da imave SekiTxvebze respodentebs
gansxvavebuli pasuxebi hqondaT; maTi Sexedulebebi sainteresoa rogorc rigiTi
mkiTxvelisaTvis, aseve eqspertebisTvisac, vinaidan wignSi naTlad aris naCvenebi ras
fiqroben Semoqmedi da warmatebuli adamianebi qalTa da genderul sakiTxebze. yve­la
maT­gan­Si naT­lad vxe­davT av­tors Ta­vi­si in­di­vi­du­a­lo­biT. maT­Tvis er­Tgva­ri as­pa­re­
zia wi­nam­de­ba­re wig­ni, rom­lis meS­ve­o­bi­Tac Ta­vi­an­Ti saT­qme­li far­To sa­zo­ga­do­e­bam­
de un­da mi­i­ta­non. Cven maT ub­ra­lod amis sa­Su­a­le­ba di­di si­xa­ru­liT mi­ve­ciT. gan­sja
Tqven­Tvis mog­vin­dvia.
,,sa­in­for­ma­cio skiv­ris“ mo­cu­lo­ba, ra Tqma un­da, dro­Ta gan­mav­lo­ba­Si kvla­vac ga­iz­
rde­ba da Se­iv­se­ba. amjerad ki informaciis mowodebisaTvis madlobas vuxdiT qalbaton Tamar barTaias da nino zaaliSvils, romelTa daxmarebiTac araerT saintereso
qalbatons SevxvdiT. Zvir­fa­so mkiT­xve­lo, vi­me­dov­nebT, Tqvenc Ca­eb­me­biT am pro­ces­
Si: mog­vaw­vdiT in­for­ma­ci­as sa­in­te­re­so da aq­ti­u­ri qal­ba­to­ne­bis, an su­lac Tqven Se­
sa­xeb. Cven ki maT si­a­mov­ne­biT ga­vec­no­biT da ga­vac­nobT sa­zo­ga­do­e­bis far­To wre­sac.
## ele­ne ru­sec­ka­ia
7
8
var is, rac var
ma­na­na ab­zi­an
­ i­Ze _ me­To­ji­ne
da­ba­de­bis dRe _ 14 no­em­be­ri
,
lob­a ufals
`mad­
rac var~.
,
s
i
r
a
v
m
ro
mu­si­ka­lu­ri aT­wle­di rom da­vam­Tav­re, im wels ba­to­ni re­zo gab­ri­a­Ze ma­ri­o­ne­te­bis
Te­atrs qmni­da. mov­xvdi Te­at­rSi. iq yve­la ase mox­vda, arap­ro­fe­si­o­na­le­bi vi­ya­viT.
ba­to­ni re­zo mu­si­ka­lu­ri sme­nis mqo­ne axal­gaz­rdebs ar­Cev­da. sko­li­dan pir­da­pir Te­
at­rSi da­viw­ye mu­Sa­o­ba. To­ji­nebs va­ta­reb­di.
me­re Te­at­ra­lur in­sti­tut­Si Ca­va­ba­re. im pe­rod­Si me­To­ji­ne­e­bis spe­ci­a­lu­ri jgu­fi
Se­iq­mna in­sti­tut­Si. Ce­mi spe­ci­al
­ o­ba me­To­ji­ne­o­baa, To­ji­ne­bis dam­za­de­ba da ta­re­ba.
swav­lis pa­ra­le­lu­rad vmu­Sa­ob­di. te­le­vi­zi­a­Sic vi­muS­ve `di­de­bis zRa­par­ze“, Sem­deg
– mec­xre ar­xze. sa­in­te­re­so iyo re­Ji­sor da­To si­xa­ru­li­Zes­Tan mu­Sa­o­ba, te­le­vi­zi­ac
kar­gi iyo, Tan Ce­mi pro­fe­si­iT vmu­Sa­ob­di.
Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo uni­ver­si­te­tis me­o­ra­di fa­kul­te­tic da­vam­Tav­re 80-ani wle­bis
bo­los. am pe­ri­od­Si xel­saq­me Se­vis­wav­le. Jur­na­le­bi­dan gad­mom­qon­da Tar­ge­bi, vqsov­
di tra­di­ci­u­lad, swo­rad, Se­sa­ba­mi­si fe­ri­Ta da or­na­men­tiT. sa­qar­Tve­los yve­la re­
gi­o­nis win­da da or­na­men­ti Se­vis­wav­le. yve­la kuT­xes Ta­vi­si fe­ri da teq­ni­ka aqvs.
To­ji­ne­bis­Tvis dRe­sac ar ga­mi­ne­be­bia Ta­vi. gvaqvs me­To­ji­ne­Ta klu­bi. rus­Ta­vel­ze,
`sar­daf­Si“ vTa­ma­SobT or speq­takls. sxva­ga­nac vTa­ma­SobT, sa­kon­cer­to nom­rebs erT
yuT­Si Ca­va­la­gebT xol­me da dav­di­varT mTa­Si, bav­Svebs vumarTavT warmodgenebs. le­
i­ke­mi­iT da­av­ a­de­bu­li bav­Sve­bi­saT­vis sa­avad­myo­fo­Si speq­tak­lic dav­dgiT. uded­ma­mo
bav­Sve­bi­saT­vi­sac vdgamT speq­tak­lebs. mwe­ral­ma na­ir
­ a ge­laS­vil­ma `kav­ka­si­ur sax­lSi“
Se­mog­vTa­va­za sak­vi­rao sko­lis Seq­mna bav­Sve­bi­saT­vis. 20 so­ci­a­lu­rad da­uc­vel da dev­
nil bav­SvTan Sa­baT-kvi­ras vmu­Sa­ob­diT. er­Tad va­ke­Teb­diT To­ji­nebs da speq­tak­lic
ga­mog­vi­vi­da.
9
Sem­deg pro­eq­te­bis gan­xor­ci­e­le­ba da­viw­yeT. pir­ve­li pro­eq­ti as­pin­Zis bav­SvTa sax­
lSi gan­va­xor­ci­e­leT. naW­re­bi­sa­gan bav­Svebs To­ji­ne­bis ker­va Se­vas­wav­leT. me­re isini
Ta­vianT na­mu­Sev­rebs yid­dnen. Cven gvyavs ame­ri­ke­li fil­dme­i­ke­ri. mi­si dax­ma­re­biT
da­viw­yeT bav­Sveb­Tan mu­Sa­o­ba. sa­mi Tvis gan­mav­lo­ba­Si yo­vel or­Sa­baTs as­pin­Za­Si mi­
vem­gzav­re­bo­di da pa­ras­kevs vbrun­de­bo­di. sa­xe­los­noc mo­ew­yo. Sem­deg ana­lo­gi­ur
­i
pro­eq­te­bi kas­pSic gan­va­xor­ci­e­leT da gor­Sic. ar­c er­Ti pro­eq­ti ar yo­fi­la wa­ru­ma­
te­be­li. am­de­ni ni­Wi­e­ri ada­mi­a­nic ar mi­na­xavs er­Tad.
Ce­mi cxov­re­bis bo­los al­baT ga­vi­geb, ra iq­ne­ba Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­va.
iR­ba­li iyo, rom am sa­xe­los­no­Si mov­xvdi, sul ra­Ra­cas va­ke­Teb­di, aq Wkvi­a­ni ada­mi­a­
ne­bi dam­xvdnen da Ce­mi gza maC­ve­nes. ax­la mu­si­kas aq­ti­u­rad vus­men. yve­la­ni mu­si­ko­se­bi
ari­an: Ce­mi dis­Svi­le­bi, ma­ma, me­gob­re­bi. xan­da­xan kon­cer­tze rom mov­xvde, ma­Ti vi­o­li­
no­Ti da Ce­lo­Ti Sev­di­var sa­mo­sam­sa­xu­ro Se­sas­vle­li­dan.
ra­Ra­ce­bi ga­mud­me­biT ic­vle­ba. be­bi­a­Ce­mic am­bob­da, Cems dros ase da ase iyoo. qa­le­bi
Za­li­an aq­ti­u­re­bi ari­an dRes da bevrs es kar­gad ga­mos­dis. qals Se­uZ­lia bevr ra­me­ze
mo­ax­di­nos gav­le­na. ka­cis su­bi­eq­ti aris qa­li da es Za­li­an sa­in­te­re­soa. ur­Ti­er­To­be­
bis zo­mi­e­re­ba yve­las mar­Tebs, zo­ma­ze me­ti aq­ti­ur
­ o­bac bevrs ara­fers iZ­le­va.
me xe­liT va­ke­Teb yve­la­fers da Ce­mi Si­na­ga­ni tem­pi maqvs, sa­zo­ga­do­e­ba ki Tav­bru­dam­
xve­vi tem­piT vi­Tar­de­ba. Ta­vad ase ar Se­miZ­lia, mag­ram ara­vis ver­Ci. Jur­na­leb­Si, ma­ga­
li­Tad, sac­vle­biT aC­ve­ne­ben xol­me sa­ku­Tar Tavs, mgo­ni, es bu­neb­ri­vi ar aris da arc
mom­wons. me yve­la­fers bu­neb­rivs va­ni­Web upi­ra­te­so­bas. ara­so­des mi­fiq­ria, ka­cad dav­
ba­de­bu­li­ya­vi, mad­lo­ba ufals, rom var is, rac var. me ma­ma­kacs va­ni­Web upi­ra­te­so­bas.
ek­le­sia am­bobs, ka­ci aris oja­xis Ta­vi. ma­ma­kacs Ta­vi­si ad­gi­li aqvs, qals – Ta­vi­si.
`sa­far­Si“ (sa­dac Za­la­do­bis msxver­pli qa­le­bi cxov­ro­ben) qa­lebs Te­qa­ze mu­Sa­o­ba vas­
wav­le. iq Se­Wir­ve­bu­li qa­le­bi iy­vnen. mas Sem­deg, rac es saq­me is­wav­les, aRar fiq­rob­
dnen Ta­vi­anT oja­xur prob­le­meb­ze. aris ra­Rac am Te­qa­Si... `sa­far­Si“ Za­li­an ga­be­du­li
qa­le­bi iy­vnen, ame­ri­kul ki­no­Si me­go­na Ta­vi. me­zo­bels rom Sens ga­sa­Wirs mo­uy­ve­bi, es
sxvaa. war­mo­id­gi­neT, or­moc­da­a­Ti qa­li, ro­me­lic er­Tma­neTs uy­ve­ba Ta­vi­si ga­sa­Wi­ris
Se­sa­xeb. es qar­Tve­li qa­li­saT­vis ar aris da­ma­xa­si­a­Te­be­li. sa­mi dRis me­re mec mo­min­
da, rom Cem Se­sa­xeb mo­me­yo­la. Za­li­an sa­sa­ci­lo iyo, Za­li­a­nac vi­xa­li­se. ma­nam­de ar­cki
vi­co­di, rom Za­la­do­bis msxver­pli Ta­va­dac vi­ya­vi. `sa­fa­ri“ Zal­ze sa­Wi­ro saq­mi­a­no­bas
ewe­va. Sem­deg es xal­xi as­parez­ze ga­mo­dis da is, rac `sa­far­Si“ is­wav­les, maT­Tvis ar­
se­bo­bis wya­ro xde­ba.
re­gi­o­neb­Si bevrs dav­di­var da vfiq­rob, riT Se­miZ­lia xal­xi mi­vi­zi­do, maT­gan vis­wav­
lo da Cem­ga­nac is­wav­lon; Za­li­an bev­rma ga­ci­le­biT ukeT icis xel­saq­me, ub­ra­lod, da­
viw­ye­bu­li aqvT. Za­li­an mi­xa­ria, ro­ca vxvde­bi ni­Wi­er axal­gaz­rdebs, rom­le­bic sa­o­car
ra­Ra­cebs ake­Te­ben.
10
amqveyniuri sikeTis
gvirgvini
na­nu­li azi­ku­ri _ eTnologi,
istoriis mecnierebaTa doqtori,
qar­Tu­li teq­sti­lis jgu­fis wevri
da­ba­de­bis dRe _ 11 maisi
xra:
a miT­
m
­
c
u
x
­
o
m
a
m
­
T
"er
ri
fe­
­
la­
e
v
y
s
a
l
­
e
v
y
va dro,
`mo­
baT,
de­
Wir­
­
s
a
d
a
k
m
s
i
n
ba, arc ya­
­e­
ri eqn
bev­
ri
fe­
la­
yve­
,
i
­
l
i
v
q
­
s
i
w
la da
a­
arc wyal-W
Tis
ne­
Tma­
­
r
e
m
a
r
­
g
a
m
neb­aT,
mza eq­
ze
la­
_ yve­
~
o
T
­
a
­
b
e
n
­
q
e
li aRar
ru­
va­
siy­
nia".
Si­
a me­
­
s
i
m
­
o
g
­
d
a
d
s
i
­
tad am dro
me­
37 we­li vi­mu­Sa­ve sa­qar­Tve­los mec­ni­er
­ e­ba­Ta aka­de­mi­is is­to­ri­i­sa da eT­no­lo­gi­is in­
sti­tu­tis sa­qar­Tve­los ma­te­ri­a­lu­ri kul­tu­ri­sa da sa­mec­ni­e­ro yo­fis eT­nog­ra­fi­u­li
Ses­wav­lis gan­yo­fi­le­ba­Si, var xu­Ti wig­ni­sa da or­mo­cam­de sa­mec­ni­e­ro sta­ti­is av­to­
ri.
1997 wels Cem­ma me­gob­reb­ma – ni­no yif­Si­Zem, iri­ne ko­Si­ri­Zem, ni­no CaC­xi­an­ma da ni­no
kup­ra­vam Seq­mnes ara­sam­Tav­ro­bo or­ga­ni­za­cia `qar­Tu­li teq­sti­lis jgu­fi“ (GTG), rom­
lis wev­ric var. jgu­fi sa­in­te­re­so saq­mi­a­no­bas ewe­va qar­Tu­li xal­xu­ri rew­vis aRor­
11
Zi­ne­bis saq­me­Si. Cve­ni jgu­fis mon­do­me­bi­Ta da do­no­ri or­ga­ni­za­ci­e­bis (msof­lio ban­ki,
qal­Ta fon­di, ev­ra­zi­is fon­di) dax­ma­re­biT sa­qar­Tve­los sxva­das­xva kuT­xe­Si (qar­Tli,
ka­xe­Ti, sam­cxe-ja­va­xe­Ti, Tu­Se­Ti...) Se­iq­mna qal­Ta xel­saq­mis sa­xe­los­no­e­bi, sa­dac dRem­
de mu­Sa­o­ben qa­le­bi.
bo­lo wle­bis si­dux­Wi­re­Si Za­li­an miS­ve­la tra­di­ci­ul ojax­Si aR­zrdam, sa­dac TiT­
qmis fe­xi­sa da enis ad­gmisTanave xel­saq­me­s aC­ve­ven go­go­nebs. in­sti­tut­Si da­mu­Sa­ve­bu­
li sa­mec­ni­e­ro ga­mok­vle­va – `xal­xu­ri fe­iq­ro­ba sa­qar­Tve­lo­Si,“ amas­Tan er­Tad Ce­mi
praq­ti­ku­li ga­moc­di­le­ba – bav­Svo­bi­dan mi­Re­bu­li Sro­mi­Ti Cve­ve­bi Ta­na­med­ro­ve yo­
fa­Si Za­li­an ga­mo­mad­ga. me miy­vars xel­saq­me da sxva­sac si­a­mov­ne­biT ga­dav­cem Cems cod­
nas. kar­gi grZno­baa, ro­ca Sen­gan nas­wav­li xel­saq­me co­ta­Ti ma­inc ex­ma­re­ba ada­mi­a­nebs
cxov­re­bis mow­yo­ba­Si. Sro­miT, mar­to xel­naq­na­riT Se­iZ­le­ba ver gam­did­rde, mag­ram Tu
jan­mrTe­lo­bam xe­li Se­giw­yo, mSvi­dad ic­xov­reb. qve­ya­na ro­ca da­lag­de­ba, ime­dia, xal­
xur rew­va­sac me­ti per­speq­ti­va ga­uC­nde­ba. ar­se­bo­bi­saT­vis bev­ri Sro­maa sa­Wi­ro. sa­ve­
le-eT­nog­ra­fi­u­li mu­Sa­o­bi­sas Sev­xved­ri­var ada­mi­a­nebs, mTva­ris Suq­ze rom ba­rav­dnen,
an igo­neb­dnen, Tu ro­gor mkid­nen ya­nas. max­sovs, er­Tma mo­xuc­ma miT­xra – `mo­va dro,
yve­las yve­la­fe­ri bev­ri eq­ne­ba, arc ya­nis mka das­Wir­de­baT, arc wyal-Wa­la da wis­qvi­
li, yve­la­fe­ri mza eq­ne­baT, mag­ram er­Tma­ne­Tis siy­va­ru­li aRar eq­ne­ba­To“– yve­la­ze
me­tad am dro­is dad­go­mi­sa me­Si­nia. bevrs Sro­mob­dnen ada­mi­a­ne­bi. Cve­ni wi­na Ta­o­be­bi
mar­Tla did ja­fa­Si iy­vnen. de­da­Ce­mi rom gar­da­ic­va­la, xu­Ti Svi­li­dan er­Tma ikiT­xa –
`gax­sovT de­da ro­go­ri iyo uq­mad dam­jda­rio“ da verc er­Tma ver ga­vix­se­neT; zaf­xul­Si
xom Sro­mob­da da Sro­mob­da: ve­na­xi, rwyva, wis­qvi­li, Se­Sa sul mis ki­ser­ze iyo, ma­ma
mec­xva­re da me­jo­ge gax­ldaT da sul wa­su­li iyo, we­li­wad­Si or­jer Tu Se­mo­iv­li­da
sax­lSi sa­Zo­va­ri­dan sa­Zo­var­ze ga­das­vlis dros. zam­Tar­Si, vi­Tom uf­ro mo­ca­le­o­bis
Jams, de­da isev Sro­mob­da, sul Ti­Tis­ta­ris xma­ze vi­Zi­neb­di da viR­vi­Zeb­di. meq­mne­bo­da
STa­beW­di­le­ba, rom mTe­li Ra­me ase iyo. ra­Rac­na­ir
­ ad yve­la­fe­ri de­das ukav­Sir­de­ba
dRem­de. nam­dvi­li sas­wa­u­lia de­daS­vi­lo­ba. Cem­Tvis uc­xoa Zi­Zis in­sti­tu­ti, ara­na­i­ri
sam­sa­xu­ri ara Rirs imad, rom bavSvs Zi­Za auy­va­no. qa­li yve­la­ze bed­ni­e­ri ma­Si­naa, ro­
ca Svi­le­bi mis kal­Tas ari­an Cab­Ra­u­We­bu­li, si­coc­xlis es mo­nak­ve­Ti xe­li­dan ar un­da
ga­uS­vas qal­ma, Svi­le­bis bav­Svo­ba ise­Ti tkbi­li bed­ni­e­re­baa, ise­Ti sa­o­ca­ri mo­nak­ve­Tia
ada­mi­a­nis si­coc­xli­sa, rom sa­xel­sac ki ver da­ar­qmev. me­re, ro­gorc Rmer­Tis sa­Cu­qa­ri,
mo­di­an axa­li Svi­le­bi, anu Svi­le­bis me­uR­le­e­bi da pa­ta­ra, sa­o­ca­ri ar­se­be­bi – Svi­liS­
vi­le­bi – gvir­gvi­ni yve­la­na­i­ri am­qvey­ni­u­ri si­ke­Ti­sa. ro­ca Se­ni pa­ta­ra Svi­liS­vi­li,
Sen­Tan er­Tad vi­Tom xel­saq­miT gar­Tu­li, Se­a­Ce­rebs Ta­maSs, amog­xe­dav da get­yvis – na­
na­lo be­bo, ra kar­gi xar, go­go!” da Tan Ca­gex­ve­va (Cans, Se­ni mo­yo­li­li am­ba­vi mo­ew
­ o­
na), aq uk­ve yve­la­fe­ri ga­viw­yde­ba da grCe­ba mxo­lod usaz­Rvro mad­li­er
­ e­bis grZno­ba
uf­li­sad­mi im di­di sas­wa­u­li­saT­vis, Svi­le­bi rom ga­Rir­sa.
gu­li mwyde­ba, dRes Cems qve­ya­nas ase Se­Wir­ve­buls rom vxe­dav. iq­neb me­ti siy­va­ru­lia
sa­Wi­ro, avad­myof de­da­sam­Sob­los rom eS­ve­los. es yve­lam er­Tad un­da mo­vin­do­moT.
yov­lad Se­u­gu­e­be­lia am­de­ni WuW­yi da si­bin­Zu­re qve­ya­na­Si. max­sovs, so­fel­Si qa­le­bi
di­liT Zro­xas rom ga­de­nid­nen, iw­yeb­dnen qu­Cis dag­va-da­suf­Ta­ve­bas, me­re ezo­ebs ala­
geb­dnen da bo­los sax­lSi Se­di­od­nen. qa­la­qeb­Sic di­liT ga­rec­xi­li qu­Ce­bis ra­Rac­
na­i­ri su­ni tri­a­leb­da da sa­zo­ga­do­eb­ri­vi tran­spor­tic dak­ri­al
­ e­bu­li ga­mo­di­o­da.
12
ax­la ra xde­ba – qar­sa­dev­ne­bu­li ce­lo­fa­nis par­ke­bi­Taa sav­se qve­ya­na, qu­Cis mTel ga­
yo­le­ba­ze, tra­seb­ze, gzis ga­daR­ma po­li­e­Ti­le­nis par­ke­bi da boT­le­bi yria. amis ga­mo
sa­Sin­lad mrcxve­nia. es xom ma­inc Cvens xelT aris – ar dav­ya­roT, ar da­va­nag­vi­a­noT!
ra­tom­Rac yo­vel­Tvis ekiT­xe­bi­an Cve­ni Jur­na­lis­te­bi uc­xo­el stum­rebs, xom la­ma­zia
Cve­ni qve­ya­nao, es sa­mar­cxvi­no kiT­xvaa. stu­ma­ri yo­vel­Tvis de­li­ka­tu­ria, is, ra Tqma
un­da, get­yvis, la­ma­zi­ao, Senc ije­reb da WuW­ysa da na­gav­Si Cam­xrCva­li qvey­niT ama­yob,
es sa­Si­ne­li avad­myo­fo­baa, ro­mel­sac Cven un­da vum­kur­na­loT. la­ma­zi mTe­li de­da­mi­
waa, sa­dac yva­vi­li xa­robs yvel­gan si­la­ma­zea, udab­no­sac aqvs Ta­vi­si si­la­ma­ze. la­ma­zi
da mo­sa­wo­nia la­ma­zi qa­li, pir­sac Tu da­i­bans, ase­Tia Cve­ni qve­ya­na – pir­da­ub
­ a­ne­li,
ga­sa­co­da­ve­bu­li, ga­par­ta­xe­bu­li, mi­to­ve­bu­li da daT­rgu­nu­li. iq­neb uf­ro me­ti vi­
fiq­roT ama­ze, mtri­sa­gan ga­par­ta­xe­ba ar gve­yo­fa? mter­Se­u­xe­bi ad­gi­le­bic par­tax­de­ba,
mag­ram ra qnas xal­xma? naT­qva­mia: `ga­Wir­ve­ba qva­ze ma­ga­ri­ao“ da ga­ik­ri­fen qar­Tve­le­bi
sa­qar­Tve­lo­dan. Zve­lad ase io­lad ver to­veb­dnen ad­gi­lis de­das, mag­ram ax­la, mar­
Tlac, ro­ca ase da­uc­ve­li xar, ga­Wir­ve­ba qva­sa da rki­na­zec ma­ga­ria.
gle­xe­bi Car­Ce­bi­sa­ga­nac ki ve­ra gvyavs da­cu­li, amas uk­ve ka­no­ni un­da awes­ri­geb­des. Zve­
lad Tbi­lis­Si, ro­ca sof­lis pro­duq­tebs Ca­mo­i­tan­dnen gle­xe­bi ga­sa­yi­dad, saxelmwifo
ka­no­ni iyo da am wess ara­vin ar­Rvev­da, 12 sa­a­Tam­de mo­sax­le­o­ba ivaW­reb­da, uSu­a­lod
gle­xe­bi­sa­gan iyid­da, rac sur­da da mxlod amis Sem­deg dar­Ce­nil pro­duqts CarC-vaW­
re­bi Se­is­yddnen Ta­vi­an­Ti duq­ne­bi­saT­vis. ax­la ra xde­ba? baz­ram­de glexs ara­vin uS­
vebs, mTe­li sof­lis pro­duq­ti vaW­re­bis xel­Si xvde­ba – an ad­gil­ze­ve yi­du­lo­ben, an
qa­la­qis Se­mo­sas­vlel­Si­ve xvde­bi­an gle­xebs.
dRes yve­la­na­ir ukuR­mar­To­bas so­ci­a­lur fons ab­ra­le­ben: nar­ko­ma­ni­a­sac, lo­To­ba­sac,
usaq­mu­ro­ba­sac. Zne­li so­ci­a­lu­ri yo­fa Zve­lad ar iyo? Zve­lad xalxs uWir­da, mag­ram
cxov­re­ba uxa­ro­daT da mci­re­di­Tac kma­yo­fi­le­bi iy­vnen. sel­sa da ka­nafs Zve­lad sul
sxva miz­niT iye­neb­dnen. ka­na­fi­sa da se­lis qso­vi­le­biT, ase­ve ze­TiT, sa­qar­Tve­lo gan­
Tqmu­li iyo an­ti­kur sam­ya­ro­Si.
ise­Ti mok­le da war­ma­va­lia wu­Ti­so­fe­li, rom pi­ra­dul­sa da ma­te­ri­a­lur­ze fiq­ric
ara Rirs. iq­neb ama­zec ifiq­ron Cve­ni qvey­nis mes­ve­u­reb­ma da ga­da­ar­Ci­non msof­lio
ru­ka­ze erT pa­ta­ra wer­ti­lad das­ku­pu­li Cve­ni sam­Sob­lo, ro­me­lic zog­jer meC­ve­ne­
ba, rom yof­na-ar­yof­nis zRvar­zea, uf­ro ar­yof­nis­ken ga­dax­ri­li. me miy­vars Ce­mi sam­
Sob­lo, Ce­mi wi­nap­re­bis saf­la­ve­bi, Ce­mi is­to­ri­ul
­ i fes­ve­bi da ver gav­cvli ve­ra­na­ir
oq­ros sa­sax­le­eb­ze.
13
qa­li pro­fe­si­on
­ a­li
da qa­li de­da
ci­u­ri an­Ta­Ze _ eko­no­mi­kur
mec­ni­e­re­ba­Ta doq­to­ri,
mig­ra­ci­is sa­er­Ta­So­ri­so
or­ga­ni­za­ci­is `da­saq­me­ba­ze
in­for­ma­ci­is, kon­sul­ta­ci­i­sa da
mi­mar­Tvis cen­tris~ ko­or­di­na­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 30 iv­li­si
inare,
d
m
o
m
a
g
n
a
d
i bunebi
"qali, Tavis
bisa da
o
r
o
i
n
t
r
a
p
idrekilia
m
d
a
t
e
m
o
r
uf
rosobisa da
f
u
e
r
d
i
v
,
saken
Tanasworobi
oebaSi
d
a
g
o
z
a
s
,
d
a
. Sesabamis
n
e
k
a
s
i
b
o
e
n
a
mbrZ
institutis
s
i
x
a
j
o
a
d
s gazr
qalis roli
wvevs".
i
o
m
a
g
s
a
b
e
c
ganmtk
Sromismoyvareobasa da mi­zan­swra­fu­lo­bas vu­mad­li imas, ra­sac cxov­re­ba­Si mi­vaR­wie.
ase­ve, uzo­mod mad­lo­be­li var im ada­mi­a­ne­bis, rom­le­bic am Tvi­se­bebs xe­dav­dnen Cem­
Si da win­svla­Si xels miw­yob­dnen. saq­mi­an­ o­bis ne­bis­mi­er etap­ze vcdi­lob­di re­a­lu­ri
saq­me me­ke­Te­bi­na da bev­ri sa­Wi­ro saq­mec ga­mi­ke­Te­bia. ara­so­des dam­za­re­bia sxva­Ta dax­
ma­re­ba da amis­Tvis dro, Za­la ar da­mi­zo­gavs. Cem­Tvis yo­vel­Tvis mtkiv­ne­ul
­ i iyo saq­
vey­no prob­le­me­bi da pi­ra­di ke­Til­dRe­ob
­ a Se­fa­se­bis mTa­var kri­te­ri­um­ ad ara­so­des
mqo­nia. Se­uZ­le­be­lia Ta­vi ig­rZno kom­for­tu­lad, ro­ca qve­ya­na­Si am­de­ni ga­Wir­ve­bu­lia.
amas­Tan, sul uf­ro iz­rde­ba mo­sax­le­o­bis qo­neb­ri­vi di­fe­ren­ci­a­cia da ma­tu­lobs
14
Ra­ta­ki mo­sax­le­ob
­ is ra­o­de­no­ba. si­Ra­ri­bis daZ­le­va ur­Tu­le­si am­oca­naa, ram­de­na­dac
igi mo­iT­xovs did Za­lis­xme­vas ro­gorc sa­xel­mwi­fos, ise sa­zo­ga­do­eb
­ i­sa da pi­rov­ne­
be­bis mxri­dan.sa­qar­Tve­lo­Si si­Ra­ri­bis gan­ma­pi­ro­be­be­li Zi­ri­Ta­di faq­to­re­bia umu­
Sev­ro­ba da da­saq­me­bi­dan mi­Re­bu­li Se­mo­sav­le­bis sim­ci­re. Se­sa­ba­mi­sad, da­saq­me­ba da
Se­mo­sav­le­bis sfe­ro­Si swo­ri sa­xel­mwi­fo po­li­ti­kis ga­ta­re­ba xels Se­uw­yob­da si­Ra­
ri­bis Sem­ci­re­ba­sa da daZ­le­vas. msof­lio ga­moc­di­le­ba mow­mobs, rom e. w. `li­be­ra­lu­ri
po­li­ti­ka“ am sfe­ro­eb­Si so­ci­a­lu­ri ris­ke­bis zrdas ga­na­pi­ro­bebs da saf­rTxes uq­mnis
so­ci­al
­ ur sta­bi­lu­ro­bas. aseT si­tu­a­ci­a­Si sa­qar­Tve­lo­Si da­saq­me­bis sa­xel­mwi­fo sam­
sa­xu­ris ga­uq­me­ba ga­u­mar­Tle­bel na­bi­jad mi­maC­nia. 2005 wli­dan qve­ya­na­Si ar ar­se­bobs
sa­xel­mwi­fo da­we­se­bu­le­ba, ro­me­lic sa­mu­Sa­os ma­Zi­e­bels da­ex­ma­re­bo­da Se­sa­fe­ri­si sa­
mu­Sa­os mo­Zi­e­ba­sa da da­saq­me­ba­Si. swo­red am va­ku­u­mis Sev­se­ba da­vi­sa­xeT miz­nad, ro­ca
2007 wels, Ce­xi da po­lo­ne­li ko­le­ge­bis dax­ma­re­biT, da­va­ar­seT `da­saq­me­ba­ze in­for­
ma­ci­is, kon­sul­ta­ci­i­sa da mi­mar­Tvis cen­tri“. mig­ra­ci­is sa­er­Ta­So­ri­so or­ga­ni­za­ci­
is sa­qar­Tve­los mi­si­is xel­mZRva­ne­lo­bis mxar­da­We­riT ram­de­ni­me Tve­Si Sev­qme­niT da
ava­moq­me­deT sis­te­ma, rom­lis Seq­mna­sac 6 we­li­wa­di vcdi­lob­di sa­qar­Tve­los Sro­mis,
jan­mrTe­lo­bi­sa da so­ci­a­lu­ri dac­vis sa­mi­nis­tro­Si, ro­ca iq da­saq­me­bis po­li­ti­kis
sam­mar­Tve­los uf­ro­sad vmu­Sa­ob­di. am pa­ta­ra, mag­ram efeq­tur cen­trSi mom­xma­re­bels
mra­val­mxriv da kom­pleq­sur ser­viss vTa­va­zobT. ker­Zod, sa­mu­Sa­os ma­Zi­eb­lebs vaw­vdiT
in­for­ma­ci­as da­saq­me­bis, ga­dam­za­de­be­bis, kva­li­fi­ka­ci­is amaR­le­bis Se­saZ­leb­lo­be­bis
Se­sa­xeb; vu­wevT kon­sul­ta­ci­ebs pro­fe­si­is ar­Ce­vi­sa da Se­sa­fe­ri­si sa­mu­Sa­os gan­saz­
Rvris sa­kiT­xeb­ze; va­re­gis­tri­rebT mo­na­cem­Ta spe­ci­a­lur ba­za­Si da vex­ma­re­biT Se­sa­fe­
ri­si sa­mu­Sa­os mo­Zi­e­ba­Si; vu­ta­rebT spe­ci­a­lur tre­nin­gebs, ra­Ta maT SeZ­lon Se­sa­ba­mi­si
do­ku­men­ta­ci­is (CV, sa­mo­ti­va­cio we­ri­li) pro­fe­si­ul do­ne­ze da­we­ra, sa­Ta­na­dod mo­em­
za­don dam­saq­me­bel­Tan ga­sa­ub­re­bi­sa da TviT­pre­zen­ta­ci­is­ aT­vis; dam­saq­me­bels ope­ra­
ti­u­lad vur­CevT da vaw­vdiT mi­si moT­xov­ne­bis Se­sa­fe­ris kadrs; or­ga­ni­ze­bas vu­wevT
dam­saq­meb­li­sa da sa­mu­Sa­os ma­Zi­eb­lis Sex­ved­ras. cen­tris mom­sa­xu­re­ba ro­gorc sa­mu­
Sa­os ma­Zi­eb­li­saT­vis, ise dam­saq­meb­li­saT­vis ufa­soa. gu­lis­xmi­e­re­ba, ope­ra­ti­ul
­ o­ba,
pro­fe­si­o­na­liz­mi da mo­bi­lu­ro­ba Cve­ni or­ga­ni­za­ci­is sa­vi­zi­to ba­ra­Tia.
sa­mu­Sa­os ma­Zi­eb­leb­Tan da dam­saq­meb­leb­Tan Ta­nam­Srom­lo­bis pro­ces­Si bev­rma mwva­ve
prob­le­mam iCi­na Ta­vi. prob­le­me­bis na­wi­li-dam­saq­meb­lebs, na­wi­li ki sa­mu­Sa­os ma­Zi­eb­
lebs ukav­Sir­de­ba. rac Se­e­xe­ba gen­de­rul Ta­vi­se­bu­re­bebs, qa­le­bis uf­ro ma­Ra­li aq­ti­
u­ro­ba da pro­fe­si­u­li gan­vi­Ta­re­bi­saT­vis me­ti mza­o­ba ik­ve­Te­ba. cno­bi­lia, rom mZi­me
so­ci­al
­ ur-eko­no­mi­kur pi­ro­beb­Si qa­le­bi aq­ti­ur
­ o­bi­sa da adap­ti­re­bis uf­ro ma­Ral
xa­risxs aC­ve­ne­ben, vid­re ma­ma­ka­ce­bi. asea Ta­na­med­ro­ve sa­qar­Tve­lo­Sic.
Ce­mi az­riT, qa­lis mdgo­ma­re­ob
­ a sa­qar­Tve­lo­Si zo­ga­dad dis­kri­mi­na­ci­ul
­ i ar aris. qar­
Tul sa­zo­ga­do­e­ba­Si qa­lis ro­li da mis­da­mi da­mo­ki­de­bu­le­ba, Zi­ri­Ta­dad, Rir­se­ul
­ ia,
Tum­ca ga­mo­nak­li­se­bic gvxvde­ba. max­sen­de­ba erT-er­Ti uc­xo­e­li eq­sper­tis Se­fa­se­ba:
`sa­qar­Tve­lo­Si qa­li, upir­ve­les yov­li­sa, aRiq­me­ba ro­gorc de­da, Svi­li, me­go­ba­ri
da ara ro­gorc seq­su­a­lur par­tni­or
­ i“.…anu sa­qar­Tve­lo­Si qa­lis cne­ba uf­ro me­tad
aso­cir­de­ba mis so­ci­a­lur sta­tus­Tan, vid­re mis fi­zi­o­lo­gi­as­Tan. me ve­Tan­xme­bi aseT
Se­fa­se­bas, ram­de­na­dac es did­wi­lad gan­saz­Rvravs qa­li­sad­mi da­mo­ki­de­bu­le­bas. Tum­ca
qar­Tul sa­zo­ga­do­e­ba­Sic gvxvde­ba qal­Ta pir­da­pi­ri dis­kri­mi­na­ci­is Sem­Txve­ve­bi, ara­
pir­da­pi­ri dis­kri­mi­na­cia ki uf­ro xSi­ria. tra­di­ci­ul qar­Tul ojax­Si aR­zrdi­lis
15
Se­sa­ba­mi­sad, Ca­mo­mi­ya­lib­da war­mod­ge­na, rom bi­Wad yof­na upi­ra­te­so­ba iyo da bav­Svo­
ba­Si bev­rjer mi­nat­ria bi­Wi vyo­fi­li­ya­vi. mog­vi­a­ne­biT ki Se­vig­rZe­ni da ga­vi­Ta­vi­se,
rom qa­lad yof­na gar­kve­u­li upi­ra­te­so­bac kia. rac un­da vi­la­pa­ra­koT gen­de­rul
Ta­nas­wo­ro­ba­ze, qa­li da ma­ma­ka­ci er­Tma­ne­Tis­gan gan­sxva­ve­bu­lia, rac ga­na­pi­ro­bebs er­
Tma­ne­Tis mi­marT in­te­ress. rac Se­e­xe­ba qa­lis ojaxs ga­reT da­saq­me­bas, qar­Tul sa­zo­
ga­do­e­ba­Si sul uf­ro mkveT­rad ixa­te­ba am sa­kiT­xi­sad­mi ne­ga­ti­ur
­ i da­mo­ki­de­bu­le­bis
Sem­ci­re­bis ten­den­cia. Sro­mam di­di xa­nia da­kar­ga mxo­lod Semosavlis wya­ros fun­qcia
da pi­rov­ne­bis TviT­re­a­li­za­ci­is mniS­vne­lo­van ber­ke­tad ga­da­iq­ca. sa­gu­lis­xmoa, rom
sxva­das­xva qve­ya­na­sa da sa­qar­Tve­lo­Si Ca­ta­re­bu­li kvle­ve­bis Se­de­ge­bi­Tac, qa­lis mu­
Sa­o­bis mom­xre­Ta wi­li uf­ro me­tia da­oj
­ a­xe­bul ma­ma­ka­ceb­Si, vid­re da­sa­o­ja­xe­bel­Si.
es aix­sne­ba im ga­re­mo­e­be­biT, rom da­o­ja­xe­bul ma­ma­ka­ce­bi uf­ro kar­gad ac­no­bi­e­re­ben,
rom qa­lis mu­Sa­o­bas mar­to eko­no­mi­ku­ri fun­qcia ki ar aqvs, ara­med di­di so­ci­a­lu­ri
dat­vir­Tvac ax­lavs – sa­zo­ga­do­e­ba­Si gasuli qali, uf­ro nak­le­ba­daa ga­Ri­zi­a­ne­bu­li,
vid­re sax­lSi Cam­jda­ri di­a­sax­li­si. mo­mu­Sa­ve qa­li uf­ro mo­wes­ri­ge­bu­li da or­ga­ni­ze­
bu­lia, ukeT ana­wi­lebs dros, afa­sebs ur­Ti­er­To­bebs, me­tad gam­ge­bi da mim­te­ve­be­lia.
ojax­Si fun­qci­e­bis swo­ri ga­na­wi­le­ba, par­tni­or
­ o­ba, da­ba­lan­se­bu­li ur­Ti­er­To­ba xels
uw­yobs oja­xis gan­mtki­ce­bas, rac da­de­bi­Tad ai­sa­xe­ba bav­SvTa aR­zrdis xa­ris­xzec. mag­
ram es Se­saZ­le­be­lia im Sem­Txve­va­Si, Tu da­cu­lia mo­mu­Sa­ve qa­lis Sro­mi­Ti uf­le­be­bi
da ar­se­bobs au­ci­le­be­li pi­ro­be­bi de­do­bi­sa da mo­mu­Sa­vis fun­qci­eb
­ is Se­sa­Tav­seb­lad.
qa­li pro­fe­si­o­na­li da qa­li de­da – es ise­Ti Se­Tav­se­baa, ro­me­lic au­ci­le­be­lia sa­zo­
ga­do­e­ba­sa da ojax­Si qa­lis Rir­se­u­li so­ci­a­lu­ri sta­tu­sis mo­sa­po­veb­lad da Se­sa­nar­
Cu­neb­lad.
bevrs da­o­ben ima­ze – un­da iyos Tu ara qa­li po­li­ti­ka­Si da ra ro­li ekis­re­ba mas am
sfe­ro­Si. vfiq­rob, rom qa­le­bis po­li­ti­ka­Si Car­Tu­lo­ba xels Se­uw­yob­da da­ba­lan­se­
bu­li, kar­gad ga­az­re­bu­li, awo­nil-da­wo­ni­li ga­daw­yve­ti­le­be­bis mi­Re­bas. ase­Ti mo­saz­
re­bis sa­fuZ­ve­lia is faq­ti, rom ma­ma­ka­ceb­Tan Se­da­re­biT qa­le­bi xa­si­aT­de­bi­an uf­ro
nak­le­bi ris­ki­a­no­bi­Ta da me­ti sif­rTxi­liT. amas­Tan, az­rov­ne­bis gan­sxva­ve­bu­li sti­lis
mqo­ne ada­mi­a­ne­bis (cno­bi­lia, rom ma­ma­ka­cebs uf­ro ukeT aqvT gan­vi­Ta­re­bu­li stra­te­
gi­u­li az­rov­ne­ba, qa­lebs – ope­ra­ti­u­li) Ta­nam­Srom­lo­ba ra­ci­o­na­lu­ro­bis wi­na­pi­ro­
baa. es vrcel­de­ba saq­mi­a­no­bis sxva sfe­ro­eb­zec. ami­tom gen­de­ru­li ba­lan­si sa­zo­ga­do­
eb­ri­vi cxov­re­bis har­mo­ni­za­ci­is mniS­vne­lo­va­ni ber­ke­tia.
16
qa­lis pri­or
­ i­te­ti
Ta­mar bar­Ta­ia _ dra­ma­tur­gi,
sce­na­ris­ti
da­ba­de­bis dRe _ 9 Te­ber­va­li
bas
­e­
mat
­
r
a
w
d
i
d
a
d
­
`rac un
Ti
ri er­
fe­
a­
l
­
e
v
y
,
a
m
­
l
a
os q
wi­
aR­
mi­
Rirs.
r
a
c
a
d
­
a
n
­
e
k
t
­ is­
ras gul
ta­
pa­
bic
le­
, rom­
i
b
­
e
l
­
a
q
n
e
b
­
bo
se­
baT ar­
al­
gan
yvel­
a
d
n
e
b
­
e
r
w
­
s
fers a
la­
yve­
diT~.
­os­
ri gam
­e­
laf
yve­
sce­na­ris­tis pro­fe­sia da­mo­u­ki­deb­lad ar amir­Ce­via. Ta­vi­dan Te­at­ris re­Ji­so­ro­ba min­
do­da, mag­ram pro­fe­sia mi­xe­il Tu­ma­niS­vil­ma Se­mir­Cia da miT­xra, Seni bu­ne­bis ada­mi­ans
ga­u­Wir­de­ba Te­at­rSi mu­Sa­ob
­ a, mag­ram ise wer, rom dar­wmu­ne­bu­li var, dra­ma­tur­gi­a­Si
war­ma­te­bas mi­aR­we­vo. pir­ve­la­di pro­fe­si­iT ki­nos­ce­na­ris­ti var da mimaCnia, rom es
saq­me yve­la­ze ukeT ga­mom­dis, Tum­ca, sam­wu­xa­rod, dRes sa­qar­Tve­lo­Si ki­no­in­dus­tria
TiT­qmis aRar ar­se­bobs. ami­to­mac te­le­vi­zi­i­dan pir­ve­li­ve Se­mo­Ta­va­ze­ba­ze dav­Tan­xmdi
da dRem­de iq vag­rZe­leb mu­Sa­o­bas, ram­de­ni­me war­ma­te­bu­li pro­eq­tis sce­na­ris av­to­ri
var da wlis sa­u­ke­Te­so te­les­ce­na­ris­tis pri­zi­ca maqvs mi­Re­bu­li, mag­ram am sfe­ro­Si
Ce­mi ad­gi­li ar aris da rom ara fi­nan­su­ri in­te­re­si, gul­wrfe­lad vam­bob, er­Ti dRec
ar gav­Cer­de­bo­di te­le­vi­zi­a­Si. Tum­ca, RmerTs yo­vel­dRe mad­lo­bas vwirav, rom una­
ri mom­ca da aseT mZi­me dros, ase Tu ise, Ta­vi ga­maqvs. ga­Ce­re­bis uf­le­ba Ta­vis­Tvis
aras­dros mi­mi­cia. te­le­vi­zi­is er­Tfe­rov­ne­ba Cems saq­mi­a­no­ba­Si ram­de­ni­me do­ku­men­tu­r
fil­mze mu­Sa­ob
­ am ga­a­coc­xla, rom­lis pro­di­u­se­ri da sce­na­ris av­to­ri var. me­gob­reb­
Tan er­Tad am saq­mi­a­no­bas ax­lac di­di si­xa­ru­liT vag­rZe­leb. am pro­eq­tebs Zi­ri­Ta­dad
sa­ek­le­sio Te­ma­ze va­ke­TebT, mTe­li sa­qar­Tve­lo fe­xiT maqvs mov­li­li da mimaCnia, rom
17
ram­de­ni­me kar­gi fil­mic ga­da­vi­ReT. di­di xa­ni ar aris, rac Te­at­ris dra­ma­tur­gi­a­Sic
vca­de be­di da pi­e­sebs vwer. TiT­qmis yve­la pi­e­sa da­id­ga an id­gme­ba sa­qar­Tve­lo­Si, zo­
gic-bri­ta­neT­Si. Za­li­an mi­xa­ria, mag­ram ver vit­yvi, rom Ce­mi pi­e­se­bis mi­xed­viT dad­gmu­
li speq­tak­le­bis pre­mi­e­reb­sac ase­Ti­ve si­xa­ru­liT ves­wre­bi. am dros ise vner­vi­ul
­ ob,
rom si­xa­ru­lis­Tvis ad­gi­li aRar mrCe­ba. gan­vic­di, rom vin­mes ra­me ar da­a­viw­ydes,
ma­yu­re­bels mo­e­wo­ne­ba Tu ara – Te­at­ri xom coc­xa­li or­ga­niz­mia, ami­tom yve­la­fe­ria
mo­sa­lod­ne­li. Se­iZ­le­ba iT­qvas, rom Cems speq­tak­lebs mxo­lod re­pe­ti­ci­eb­ze vna­xu­lob
da ro­ca speq­tak­li axa­li aRar a­ris, ma­Sin, ro­gorc ri­gi­Ti ma­yu­re­be­li vjde­bi sad­Rac
kuT­xe­Si da di­di si­a­mov­ne­biT vu­yu­reb im am­bavs, ro­me­lic, Tur­me, dam­viw­ye­bia, ara­da
es yve­la­fe­ri xom er­Txel uk­ve mox­da, me xom TiT­qmis ara­fers vi­go­neb.
xSi­rad am­bo­ben, rom esa Tu is pro­fe­sia ar aris qa­lis saq­me, dra­ma­tur­go­ba­zec igi­
ve az­ria. al­baT, asec aris, rad­gan am pro­fe­si­as Za­li­an di­di dro da ener­gia mi­aqvs.
qa­lis­Tvis ki mTa­va­ri bav­Svia, oja­xi da ro­ca ojax­ze ga­da­ver­Tve­bi, pro­fe­si­ul
­ i saq­
mi­a­no­ba uk­ve ,,mo­sac­del­Si aR­moC­nde­ba xol­me”, me­lo­de­ba. xSi­rad ise­Ti mi­ze­ze­bi ga­mom­
Ce­nia, rom ua­ri miT­qvams pro­fe­si­ul saq­mi­a­no­ba­ze. maqvs pro­fe­si­ul
­ i dab­rko­le­bac,
ar ga­mom­dis, rom yve­la pi­e­sis kiT­xvas da­ves­wro, yve­la ga­moq­vey­ne­bu­li axa­li pi­e­sa
wa­vi­kiT­xo, yve­la spek­tak­lze wa­vi­de... amas ver va­ke­Teb, rad­gan Svi­li myavs da yve­la
pi­rad prob­le­mas pro­fe­si­a­ze win va­ye­neb. Tu ra­me kar­gi da war­ma­te­bu­li ga­mi­ke­Te­
bia, xSi­rad, imis xar­jze, rom ojax­Si ra­Rac ga­mi­fu­We­bia. er­Txel Cem­ma Svil­ma, ro­ca
vkiT­xe, da­ba­de­bis dRe­ze ra ga­Cu­qo-meT­qi, mi­pa­su­xa, Sen iya­vi mTe­li dRe Cem­Tan, sxva
sa­Cu­qa­ri ar min­dao. im pe­ri­od­Si Za­li­an vi­ya­vi ga­dar­Tu­li Se­moq­me­de­biT saq­mi­a­no­ba­
ze. fil­me­bic ga­max­sen­da pa­ta­re­bis gu­lis­tke­na­ze, TiT­qos ar am­bo­ben, mag­ram maT­Tvis
Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia Ti­To­e­u­li mok­le­bu­li sa­a­Ti. war­mo­id­gi­neT? ro­gor iq­ne­biT:
mi­di­xar de­das­Tan, gin­da ra­Rac uam­bo da mas ar aqvs mos­me­nis dro, ge­ub­ne­ba, Ta­vi da­
ma­ne­be, ax­la ar mca­li­ao. vi­Tomc ara­fe­ri?! Za­li­an di­di gu­lis­tke­naa!!!
dRem­de mu­si­rebs is az­ric, rom ka­ci uf­ro Wkvi­a­nia, vid­re qa­li, me ase ar vfiq­rob.
mimaCnia, rom kacs me­ti dro aqvs, oja­xis ga­reT ake­Tos saq­me. Tu ka­ci uf­ro Wkvi­a­nia,
ma­Sin ra­to­maa ir­gvliv ase­Ti qa­o­si. dRes xom qa­le­bi uf­ro Zli­e­re­bic aR­moC­ndnen, uf­
ro una­ri­an­ e­bi, pa­su­xis­mgeb­lo­bi­a­ni da Tur­me Za­li­an mZi­me tvir­Tis ta­re­ba SeZ­le­bi­aT.
qa­li de­daa, qa­li daa, Svi­lia –qa­li sus­tia?! ma­Sin qa­lis fun­qcia… si­sus­tiT gaZ­li­
e­re­baa, sa­u­ke­Te­so ga­ge­biT. is po­li­ti­ka­Sic Ta­vi­si qa­lu­ri mom­xib­vle­lo­biT, ke­Ti­li
vne­biT moq­me­debs, ro­mel­sac Se­uZ­lia mo­SuR­ar­Ta So­ris man­di­li Ca­ag­dos. qa­lu­ri mom­
xib­vle­lo­ba ki isaa, rac kacs ar aqvs. ide­a­lu­ri qa­li aris is, vi­sac Se­uZ­lia swo­rad
da­sa­xos Ta­vi­si pri­o­ri­te­te­bi da Se­as­ru­los isi­ni. me dRem­de mi­Wirs xol­me ga­daw­yve­
ta, vfiq­rob da me­re xSi­rad vna­nob ki­dec, ai, ma­Sin ise rom mov­qce­ul
­ i­ya­vi ... ide­a­lu­ri
qa­li aris is, ro­mel­sac sax­lSi yve­la­fe­ri ise aqvs aw­yo­bi­li, rom mas yve­la pa­tivs
cems. es, al­baT, qa­lis dam­sa­xu­re­baa. ara­so­des az­rad ar mom­svlia ka­co­ba me­nat­ra. qals
`si­sus­tis pri­o­ri­te­ti“ aqvs da ami­Tia mom­xib­vle­li. ami­to­mac mgonia, rom rac un­da
did war­ma­te­bas mi­aR­wi­os qal­ma, yve­la­fe­ri er­Ti pa­ta­ras gu­lis­tke­na­dac ar Rirs. al­
baT ar­se­bo­ben qa­le­bi, rom­le­bic yve­la­fers as­wre­ben da yvel­gan yve­la­fe­ri ga­mos­diT.
Cems Sem­Txve­va­Si es ase ar aris, me pir­vel rig­Si de­da var da Sem­deg Se­moq­me­di.
18
Cem­Tvis ste­re­o­ti­pi
mi­u­Re­be­lia
ni­no ba­xu­taS­vi­li _ ar­qi­teq­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 11 ma­i­si
li
­ is ro­
al
q
i
S
­
a
­
i
­
c
n
i
v
­
`pro
lia,
bu­
­e­
in
n
­
k
a
d
T
i
­
b
e
­
r
sak­uT
gan­
bis
le­
qa­
i
S
­
a
­
k
i
t
­
i
l
­
o
dad, p
ga­
lo, zo­
xo­
ti
te­
li­
ta­
en­
m
v
e
s
i
,
b
o
r
­
zi, vfiq
­e­
ris miz
ci­
sim­
zrdaa~.
da aR­
samxatvro aka­de­mi­is ar­qi­teq­tu­ris fa­kul­te­ti da­vam­Tav­re da sa­ek­le­sio xu­roT­moZ­
Rvre­bis cen­trSi vmu­Sa­ob­di. mi­Re­bu­li maqvs pat­ri­ar­qis si­ge­li sa­me­bis taZ­ris pro­
eq­ti­re­ba­Si mo­na­wi­le­o­bis­Tvis. Sem­deg oja­xi de­dof­lis­wya­ro­Si Sev­qme­ni da Ce­mi ar­qi­
teq­to­ro­bac aq Sew­yda. qi­zi­yi­saT­vis tra­di­ci­u­lad da­ma­xa­si­a­Te­be­li far­da­ge­bis qso­va
da­viw­ye. es Cven­Si mi­viw­ye­bu­li saq­mi­a­no­ba iyo. ra Tqma un­da, tra­di­ci­is aR­sad­ge­nad
sa­u­ke­Te­so gza saq­me­Si bav­Sve­bis Cab­ma iyo. Sev­qme­ni bav­SvTa jgu­fi, sa­dac iy­vnen 13- dan
16 wlam­de go­go­ne­bi. uZ­ve­le­si far­da­ge­bi erov­nul mu­ze­u­meb­sa da sax­leb­Si mo­vi­Zi­eT,
su­ra­Tebs vu­Reb­diT. mir­za­an­Si, fi­ros­ma­nis saxl-mu­ze­um­Sic vna­xeT eq­spo­na­te­bi. Sem­deg
am su­ra­Te­bi­dan vswav­lob­diT or­na­men­tebs. ama­so­ba­Si msof­lio ban­kis da­fi­nan­se­biT
mci­re gran­te­bis kon­kur­si ga­moc­xad­da ,,tra­di­ci­u­li xel­saq­mis aR­gde­na gan­vi­Ta­re­bis­
Tvis”. dav­we­reT pro­eq­ti, Se­vi­ta­neT da ga­vi­mar­jveT.
amis Sem­deg Sev­qme­ni axa­li, uf­ro­se­bis jgu­fi da yve­la­fe­ri da­viw­yeT nu­li­dan. far­
da­ge­bis Za­febs vRe­bavT mxo­lod bu­neb­ri­vi sa­Re­ba­ve­biT: Ca­iT, ko­wa­xu­ris fes­ve­biT,
19
kak­lis wen­go­Ti, qris­te­sis­xla­Ti, Win­WriT, Tav­Sa­va­Ti. ad­re xom am teq­ni­kiT Re­bav­dnen
Za­febs da yve­la ojax­Si qsov­dnen far­da­gebs, mag­ram ax­la far­da­ge­bis qso­vis os­tats
Zne­lad Tu na­xav.
Cve­ni na­xe­la­viT sxva­das­xva qvey­nis ga­mo­fe­na­ze vmo­na­wi;le­obT: san­ta fe­Si, teq­sti­lis
baz­ro­ba­ze, va­Sin­gton­Si ,,Na­ti­o­nal ge­og­rap­hic“ ga­mo­fe­na­Si. sa­qar­Tve­lo­Si ki TiT­qmis yve­
la ga­mo­fe­na­Si vmo­na­wi­le­obT – me­te­xis sa­So­bao baz­ro­ba­ze, sa­me­bis ta­Zar­Si, erov­nul
mu­ze­um­Si, xal­xu­ri rew­vis dRe­eb­zec vi­ya­viT da ma­Ti si­ge­lic ki mi­vi­ReT. `qar­Tu­li
far­da­gis“ sa­xe­liT va­pi­rebT Sve­i­ca­rul-qar­Tul ga­mo­fe­naSi mo­na­wi­le­o­bas. 30 seq­tem­
bers gvqon­da war­ma­te­bu­li ga­mo­fe­na ame­ri­kis sa­el­Co­Si. kul­tu­ris sa­mi­nis­tro­Si pro­
eq­ti gvaqvs Se­ta­ni­li da gvsurs ga­va­far­To­voT Cve­ni saq­mi­a­no­ba.
Cven ki­dev er­Ti se­ri­o­zu­li geg­ma gvaqvs: de­dof­lis­wya­ros sam­xreT-aR­mo­sav­le­TiT,
azer­ba­i­ja­nis saz­Rvar­Tan in­gi­lo­e­bi cxov­ro­ben da gvin­da, rom isi­nic Cav­rToT Cvens
saq­mi­a­no­ba­Si da aR­vad­gi­noT in­gi­lo­u­ri far­da­ge­bi. sa­er­Tod ki, Cve­ni mi­za­nia, gav­xdeT
,,bren­di“ da ga­vi­deT msof­lio ba­zar­ze.
Ce­mi saq­me arc po­li­ti­kur moR­va­we­ob
­ a­Si miS­lis xels. 2003 wli­dan me­mar­jve­ne­e­bis
qal­Ta klu­bis xel­mZRva­ne­li var. par­ti­a­Si ada­mi­a­neb­Tan ur­Ti­er­To­bis di­di ga­moc­di­
le­ba mi­vi­Re, rac da­mex­ma­ra far­da­gis jguf­Si qa­leb­Tan ur­Ti­er­To­ba­Sic. Cve­ni jgu­fi
sta­bi­lu­rad mu­Sa­obs im Sem­Txve­va­Sic, ro­ca Se­mo­sa­va­li ar aris.
saq­mi­a­no­ba qa­leb­Tan er­Tad mi­wevs da dis­kri­mi­na­cia, Se­sa­ba­mi­sad, ga­mo­ric­xu­lia, mag­
ram sqe­sis ga­mo ra­i­me dab­rko­le­ba arc sxva pi­ro­beb­Si Sem­qmnia. Cem­Tvis ne­bis­mi­e­ri ste­
re­o­ti­pi mi­u­Re­be­lia. gaT­xo­ve­bis Sem­deg Svi­di we­li sax­lSi vi­je­qi da ro­ca vig­rZe­ni,
rom min­da da Se­miZ­lia sxva saq­mis ke­Te­bac, Cem­Tvis es prob­le­mad ar ga­daq­ce­ul
­ a. mgo­
ni qa­le­bis di­di na­wi­li, gan­sa­kuT­re­biT sof­leb­Si, ste­re­o­ti­pu­li az­rov­ne­bis msxver­
plni ari­an – qa­li mu­dam sax­lSi un­da iyos, bav­Sve­bi­sa da sa­o­ja­xo saq­mis ga­re­moc­va­Si,
sxvag­va­rad ver war­mo­ud­ge­ni­aT.
yo­fi­la Sem­Txve­ve­bi, ro­ca ka­cad yof­nac mi­nat­ria. vfiq­rob, ma­ma­ka­ci rom vyo­fi­li­ya­vi,
mets gav­ris­kav­di. pro­vin­ci­a­Si qa­lis ro­li gan­sa­kuT­re­biT dak­ni­ne­bu­lia, xo­lo, zo­ga­
dad, po­li­ti­ka­Si qa­le­bis sim­ci­ris mi­ze­zi, vfiq­rob, isev men­ta­li­te­ti da aR­zrdaa.
20
ga­naT­le­ba
sa­zo­ga­do­e­ba­Si Seq­mnil
va­ku­ums Se­av­sebs
mzia gal­da­va­Ze _ ger­ma­nis­ti,
av­stri­u­li bib­li­o­Te­kis
xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ 22 ap­ri­li
ke
mis cal­
lis Te­
,,qa­
nia,
maC­
mi­
d
a
r
­
o
­
w
s
a
r
a
Ta
ve­
mok­
ga­
nad
qvey­
am­
i
n
­
e
m
­
o
­
n
e
f
lis
gan qa­
rad­
fa
­o­
moy
a­
g
i
s
­
i
m
a
d
bebs
ro­
nap­i­
a­
g
s
r
e
f
­
a
­
l
e
v
y
Sia,
fer­
la­
e­
v
y
s
i
_
a
b
­
le
iZ­
ar Se­
­ia~.
anS
g
­
n
e
v
C
l
­
u
e
­
o
T
Ti­
Ta­vis dro­ze Ce­mi pro­fe­si­is ar­Ce­va na­wi­lob­riv ga­ba­to­ne­bul­ma ste­re­o­tip­mac ga­na­pi­
ro­ba - sa­qar­Tve­lo­Si gav­rce­le­bu­li iyo az­ri, rom qa­lis­Tvis mas­wav­leb­lo­ba yve­la­ze
kar­gi pro­fe­si­aa, rad­gan qa­li-mas­wav­le­be­li uke­Te­sad zrdis Svi­lebs, bav­Sveb­Tan er­
Tad is­ve­nebs, sul maT­Tan er­Tad aris. ve­Tan­xme­bi mo­saz­re­bas, rom de­da mud­mi­vad Svi­
lis gver­diT un­da iyos, mag­ram igi­ve exe­ba ma­ma­sac. ka­ci-mas­wav­le­be­lic sWir­de­ba sko­
la­sa da mos­wav­les! swo­red is qmnis uam­rav prob­le­mas, rom es ba­lan­sia dar­Rve­u­li.
21
ga­su­li sa­u­ku­nis 70-ian wleb­Si ar­se­bob­da xel­Sek­ru­le­ba ie­nis (gdr) uni­ver­si­tet­
Tan, rom­lis far­gleb­Sic sa­uk­ e­Te­so qar­Tve­li stu­den­te­bi swav­lis ga­sag­rZe­leb­lad
ger­ma­ni­a­Si ig­zav­ne­bod­nen. es mos­ko­vis gav­liT xde­bo­da, mTa­var ga­sa­ub­re­bas mos­kov­Si
ssrk ga­naT­le­bis sa­mi­nis­tro ata­reb­da. amis ga­mo pro­cess uar­yo­fi­Ti mxa­re­eb
­ i, ra Tqma
un­da, hqon­da, mag­ram, vfiq­rob, da­de­bi­Ti is iyo, rom Sem­Txve­vi­Ti ada­mi­a­ne­bi iq ver
xvde­bod­nen. ger­ma­ni­a­Si ga­ta­re­bu­li 4 we­li sa­u­ke­Te­so iyo Cems cxov­re­ba­Si, es iyo Ce­mi
pir­ve­li gas­vla Ca­ke­ti­li siv­rci­dan. ma­Sin me­go­na, rom es iyo nam­dvi­li Ta­vi­suf­le­ba.
ax­la rom max­sen­de­ba, me­ci­ne­ba... ra Tqma un­da, gdr-s sa­ku­Ta­ri Ca­ke­ti­lo­bis di­di prob­
le­ma hqon­da, mag­ram Cven­Tvis, sab­Wo­Ta kav­Si­ri­dan Ca­su­le­bi­saT­vis, es ma­inc er­Tgva­
ri Ta­vi­suf­le­bis kun­Zu­li iyo. Cven si­la­Re, Ta­vi­su­fa­li xed­vis una­ri Ca­mo­vi­ta­neT
iqi­dan, rac ga­mo­ix­ a­ta im sko­lis cxov­re­ba­Si, dRes rom ger­ma­nu­li sko­lis sa­xe­li­Taa
cno­bi­li – es sko­la 1981 wels ga­ix­sna da Zi­ri­Ta­dad uc­xo­e­Ti­dan Ca­mo­su­li axal­gaz­
rda mas­wav­leb­le­biT kom­pleq­te­bo­da. ma­Sin am sko­la­Si mu­Sa­o­ba Za­li­an pres­ti­Ju­lad
iT­vle­bo­da. ga­vi­da wle­bi da miv­xvdi, rom mar­Tla karg saq­mes vem­sa­xu­re­bo­diT.
dRes av­stri­u­li bib­li­o­Te­kis xel­mZRva­ne­li var. bib­li­o­Te­ka imi­tom hqvia, rom, Cven­
gan gan­sxva­ve­biT, av­stri­e­le­bi­saT­vis ,,bib­li­o­Te­kas“ uf­ro me­ti fun­qci­ur
­ i dat­vir­Tva
aqvs. sa­qar­Tve­lo­Si es bib­li­o­Te­ka 2000 wli­dan fun­qci­o­ni­rebs. es aris av­stri­is res­
pub­li­kis sa­ga­reo saq­me­Ta sa­mi­nis­tros pro­eq­ti.
ram­de­ni­me wlis win av­stri­el par­tni­o­rebs Sev­Ta­va­ze, Cve­ni bib­li­o­Te­kis­Tvis sa­xe­li
Seg­vec­va­la da av­stri­u­li kul­tu­ris cen­tri gve­wo­de­bi­na, rad­gan qar­Tul re­a­lo­ba­
Si es ga­ci­le­biT met pres­ti­Ju­lo­bas Ses­Zens-meT­qi. co­ta ar iyos ga­ik­vir­ves, sit­yva­Si
`bib­li­o­Te­ka“ uf­ro me­ti ikiT­xe­ba, vid­re kul­tu­ris cen­trSio, mi­pa­su­xes. am pro­eq­tiT
di­dad ama­yo­ben – maT ase­Ti bib­li­o­Te­ka msof­li­os 52 qve­ya­na­Si aqvT. Cvens bib­li­o­
Te­ka­Si Se­dis sa­in­for­ma­cio bi­u­roc, sa­er­Ta­So­ri­so sa­ga­moc­do cen­tric da mTar­gmne­
lo­bi­Ti sa­xe­los­noc. ase rom, pro­fi­li mra­val­mxri­via. bib­li­o­Te­kis yve­la aq­ti­vo­ba­Si
pi­ra­dad vmo­na­wi­le­ob, gan­sa­kuT­re­biT we­ri­lo­bi­Ti Tar­gma­ni mi­ta­cebs. sam­wu­xa­rod,
amis­Tvis bev­ri dro ar mrCe­ba, mag­ram dro­dad­ro ma­inc va­xer­xeb. Za­li­an min­da vTar­
gmno er­Ti av­to­bi­og­ra­fi­u­li wig­ni sa­xel­wo­de­biT `Ce­mi cxov­re­ba“, ro­me­lic cno­bi­li
av­stri­e­li kom­po­zi­to­ris gus­tav ma­le­ris me­uR­lem, al­ma ma­ler-ver­fel­ma da­we­ra. am
qa­lis ir­gvliv mTe­li ve­nis kul­tu­ru­li cxov­re­ba tri­a­leb­da da es am wig­nSia aR­we­
ri­li. aq kar­gad Cans, Tu ra ro­lis Ses­ru­le­ba Se­uZ­lia qals ara mxo­lod viw­ro oja­
xur Car­Co­Si, ara­med sa­zo­ga­do­eb­riv cxov­re­ba­Si. al­ma ma­ler-ver­fe­li sa­in­te­re­sod da
uC­ve­u­lo mxri­dan aC­ve­nebs qa­lis fe­no­mens, sam­ya­ro­Si mis usaz­Rvro Se­saZ­leb­lo­bebs.
Tum­ca am sa­oc­rad Zli­er qal­sac hqon­da Ta­vi­si si­sus­te­e­bi da xSi­rad Tavs da­Cag­ru­
la­dac grZnob­da.
qa­lis Te­ma, zo­ga­dad, Za­li­an ma­in­te­re­sebs, amas­Tan, vfiq­rob, rom Cven­Tan qa­li gan­sa­
kuT­re­bu­lad da­Cag­ru­lia, maT So­ris – war­ma­te­bu­li qa­le­bic ki. sakuTar Tavs nak­
le­bad vgu­lis­xmob, rad­gan me ga­mi­mar­Tla, gver­diT ise­Ti ada­mi­a­ni myavs, ro­mel­Ta­nac
sa­er­To Se­xe­du­le­be­bi da Ri­re­bu­le­be­bi ma­kav­Si­rebs, aras­dros Sem­Slia xe­li Cems saq­
mi­a­no­ba­Si da aras­dros mig­rZvnia val­de­bu­le­ba, rom sax­lSi un­da vij­de da mxo­lod
Svi­le­bis aR­zrdiT vi­yo da­ka­ve­bu­li. me da Ce­mi me­uR­le yo­vel­Tvis vex­ma­re­bo­diT
er­Tma­neTs da Svi­le­bis gaz­rda ar gag­vWir­ve­bia. mag­ram me vici mra­va­li ma­ga­li­Ti imi­
22
sa (da sxva­Ta­So­ris, zog­jer sa­ku­Ta­ri Ta­vic da­mi­We­ria msgavs si­tu­a­ci­a­Si), rom qa­li,
war­ma­te­bu­li Ta­vis pro­fe­si­a­Si, sa­zo­ga­do­e­ba­Si, oja­xur ga­re­mo­Si sul sxva­na­ir
­ i sa­xiT
gvev­li­ne­ba-uc­na­u­rad da­pa­ta­ra­ve­bu­li, Za­li­an Cve­u­leb­ri­vi, ne­biT Tu uneb­li­eT, me­
uR­lis diq­tats da­mor­Ci­le­bu­li. ami­tom, zo­ga­dad, qa­li Za­li­an me­co­de­ba. da­Cag­ru­liameT­qi qa­li, ro­ca vam­bob, im qa­leb­sac vgu­lis­xmob, rom­le­bic iZu­le­biT ga­da­ix­vew­nen,
oja­xi mi­at
­ o­ves da wle­bis gan­mav­lo­ba­Si uc­xo­eT­Si mu­Sa­o­ben. dab­ru­ne­bu­le­bi ki­dev uf­
ro me­co­de­bi­an, rad­gan ojax­Si sam­wu­xa­ro re­a­lo­ba xvde­baT: eW­viT gan­wyo­bi­li qmre­bi,
daz­rdi­li da ga­uc­xo­ve­bu­li Svi­le­bi, rom­le­bic sxva­na­i­rad fiq­ro­ben da az­rov­ne­ben
da ro­mel­Ta ga­ge­bac de­debs Za­li­an uWirT. Se­iZ­le­ba vin­mem mi­say­ve­du­ros, rom io­lad
vsji, me uz­run­vel­yo­fi­li var, maqvs sa­mu­Sao, xel­fa­si, yo­vel­wli­ur
­ i miv­li­ne­be­bi da
a.S. aseT Sem­Txve­va­Sic maqvs pa­su­xi, rom es ar aris fu­fu­ne­ba da nu­ra­vin Ca­mo­mar­Tmevs
am­bi­ci­u­ro­ba­Si, Tu me uf­ro me­ti moT­xov­ni­le­be­bi maqvs, vid­re ze­moT Ca­moT­va­le. min­
da mqon­des uke­Te­si anaz­Ra­u­re­ba, uke­Te­si sa­mu­Sao pi­ro­be­bi, Se­meZ­los ojax­Tan er­
Tad saz­Rvar­ga­reT Sve­bu­le­bis ga­ta­re­ba. Ce­mi xSi­ri miv­li­ne­be­bi vi­Ra­cis­Tvis Se­iZ­le­ba
mog­za­u­ro­baa, Cem­Tvis ki – Sro­mi­Ti gas­vla, zog­jer uf­ro me­tad dam­Rle­li, vid­re
aq mu­Sa­ob
­ a. ma­inc, vfiq­rob, rom Cvens Ta­na­mo­qa­la­qe­ebs, pir­vel rig­Si, qa­lebs ak­li­aT
ga­naT­le­ba, ver er­kve­vi­an sa­ku­Tar uf­le­beb­sa da mo­va­le­o­beb­Si, ar ari­an sa­Ta­na­dod
in­for­mi­re­bu­li. swo­red am va­ku­ums un­da av­seb­dnen qal­Ta uf­le­be­bis dam­cve­li sa­er­
Ta­So­ri­so Tu ad­gi­lob­ri­vi or­ga­ni­za­ci­e­bi.
23
dramaturgi reJisorisa da
geologis tandemi
inga garuCava _ mwerali, scenaristi,
reJisori
dabadebis dRe _ pirveli dekemberi
ukeTes
`saqarTvelo
urebs~.
xvedrs imsax
TbilisSi davibade. mama qarTveli myavs, deda – poloneli, Cemi poloneli winaprebi
saqarTveloSi kosciuSkos ajanyebis Semdeg Camoasaxles. sxvaTa Soris, cimbirSi
vinc gadaasaxles, TiTqmis yvela daiRupa, aq Camosaxlebuli polonelebi gadarCnen,
adaptacia ganicades, fesvebi aq gaidges. dedaCemi kosciuSkos gvaris warmomadgenelia,
am gvaris warmomadgenlebi yvelani gadaasaxles poloneTidan. ajanyebis meTauri Cemi
winapari iyo. axla gaeros Senobis win kosciuSkos Zegli dgas. saqarTveloSi bevri
poloneli iyo, gansakuTrebiT Tbilissa da quTaisSi. babua, solomon garuCava, foTSi
cxovrobda. mas mSoblebi adre gardaecvala da kadetTa korpusSi gagzavnes saswavleblad
peterburgSi, is jer samxedro, Semdeg ki wminda giorgis ordenis kavaleri gaxda. Cemi
winaprebiT vamayob. qarTuls aqcentiT vlaparakob da es uxerxulobas miqmnis.
profesiiT reJisori var, moskovSi `gitisi“ davamTavre, moskovSive vmuSaobdi. iqve
gavicani petre xotianovski, Cemi meuRle. petre geologia, geologiur partias
xelmZRvanelobda. mogvianebiT profesia Seicvala. axla Cven dramatugiiT varT
dakavebulebi. SemoqmedebiTi dueti gvaqvs.
mSobliur qalaqSi dabrunebis Semdeg saqarTvelos televiziaSi vmuSaobdi –
interviziis redaqciaSi. mxatvrul-dokumentur filmebs vqmnidi, ramdenjerme oqros
prizic miviRe.
24
studentobisas me da petrem ardadegebze gadavwyviteT scenari dagvewera. mere rezo
TabukaSvils vaCveneT. es scenari iyides Cvengan, TabukaSvili ki Cveni naTlia gaxda.
mere piesac davwereT – `winaparTa miwa“, piesa gadaTargmnes da giga lorTqifaniZem
dadga marjaniSvilis TeatrSi, mere moskovSic daidga.
guranda gabunias TxovniT davwereT monopiesa `mitevebis kvira“, romelic qeTi
doliZem dadga. Zalian saintereso gamodga, idea ki ase daibada: Cvenma quTaiselma
naTesavebma wagviyvanes sofel maranSi, sadac Zalze lamazi mamapapeuli saxli hqondaT.
rodesac kari gaxsnes, iq mTeli samyaro aRmovaCineT miuxedavad imisa, rom iq aRaravin
cxovrobda. saxlSi mTeli dRe gavatareT, swored aq iSva piesis idea. axalgazrda
qali Cadis Tavisi winaprebis saxlSi da ixsenebs yvelas, vinc iq cxovrobda, piesa
moskovSic dadges, Tumca cota sxvanairad, Zalian kargi gamovida. premieris Semdeg
CvenTan movida acremlebuli qarTveli qali, romelic gagvecno da gviTxra, rom
Tqven Cemsa da Cemi saxlis Sesaxeb werT; sofel maranSi daketili saxli maqvs, mis
gayidvas mTavazoben da ar gavyidio.
sofiko Wiaurelmac gvTxova dagvewera piesa misTvis. es misi bolo piesa iyo –
`planetebis dabadeba“, romelic misi mSoblebis cxovrebas eZRvneboda. Zalian
saintereso iyo sofikosTan muSaoba, am speqtaklis Canaweric arsebobs. Temad aviReT
is momenti, rodesac sofikom gadawyvita mamis gadasveneba dedis gverdiT, mTawmindaze.
es misTvis Zalze Zneli iyo. vcdilobdi, arcerTi Zvali ar damkargvodao. speqtakli
Cven TviTon davdgiT. patriarqi movida da gvakurxTa.
`mistifikatori“ ukve aTi welia gadis peterburgis komisarJevskaias saxelobis
TeatrSi. igive piesa `bibisis“ msoflio konkurszec gavagzavneT. petres deda – irina
petrova, inglisuris saukeTeso specialisti iyo saqarTveloSi. maSin jer kidev
cocxali iyo da man gadaTargmna Cveni piesa `bibisisaTvis“. arafers velodebodiT
da ori prizi miviReT saukeTeso piesisa da saukeTeso inglisurisaTvis. petres deda
am ambavs veRar moeswro, Semdeg piesa dadges kidec `bibisize“. ai, maSin gavigeT,
ras niSnavda saavtoro uflebebi dasavleTSi. reJisori maSinac ki gvirekavda da
nebarTvas gvTxovda, rodesac winadadebebisaTvis ubralod adgili iyo Sesacvleli.
igive piesa budapeStSic dadges, axlaxan ki norilskSi ganaxorcieles. `mistifikatori“
yvelaze Zalian miyvars, Tumca yvela naSromi SviliviT Zvirfasia CemTvis. magaliTad,
`qaRaldis guli“, telearx `kulturaze“ daidga. televiziis oqros fondSi Sevida,
es piesa grimiorisa da msaxiobis siyvarulzea. igi giga lorTqifaniZem naxa da
telefilmis gadaReba gadawyvita. mayurebeli mas male ixilavs.
petres wlobiT esizmreboda stalini. davwereT piesa-fantasmagoria `gafrindi, Savo
mercxalo“, romelic stalinis cxovrebis bolo ori Ramis Sesaxebaa. speqtakli ukve
meoTxe sezonia, rac `sovremennikSi“ midis. axalgazrda reJisorma ageevma dadga. mTavar
rols TamaSobs igor kvaSa. Cveni piesa ise Secvales, rom speqtaklis dros mindoda
dameyvira: xalxo, me es ar damiweria-meTqi. speqtaklma azrTa didi sxvadasxvaoba
gamoiwvia. erTgan isic ki daiwera, rom stalini aris eSmaki, romelic, SesaZloa,
angelozi yofiliyoo.
25
axlaxan ori piesa davwereT. erTs hqvia `sauzme napoleonTan“, romelic marjaniSvilis
TeatrSi idgmeba, meores – `dila mSvidobisa, asdolarano“, romelic tragikomediaa
da qeTi doliZe dgams `TeatrSi aTonelze“.
Cven bednieri col-qmari varT, gviyvars erTmaneTi, SemoqmedebiTi kavSiri gvaqvs,
erTmaneTis azrebs vkiTxulobT. erT dilas yavis WiqiT xelSi Cems qmars veubnebi,
Cveni momavali piesis saxelwodeba iqneba `fraki nobelisaTvis-meTqi“. diaxo, miTxra
man, da es iqneba piesa iosif brodskis Sesaxebo.
CvenTan ori deda cxovrobda: petres deda da dedaCemi. cxovrobdnen rogorc debi,
megobrulad, orive mZimed avadmyofobda da maTi cxovrebis dasasruli daemTxva
Zalze rTul periods – uSuqobasa da uwylobas. isini sakuTar Tavebs napoleonis
jariskacebs uwodebdnen, romlebic ruseTSi moxvdnen. es ori araCveulebrivi
qalbatoni-CeqmebiT, kaSneebiTa da qurqebiT-ijda did saxlSi erTi navTquris amara.
yvelanairad vcdilobdiT, rom maTTvis sicocxle gagvexangrZlivebina.
saqarTvelo, rogorc qveyana, da misi xalxi sxva, ukeTes xvedrs imsaxurebs. areulobis
periodSi mamakacebs uWirdaT ufro. bevrs samsaxuri ar hqonda, saukeTeso qalebi ki
avadmyofebis mosasvlelad wavidnen saberZneTsa da TurqeTSi. qalebma bevri ram
gaakeTes imisaTvis, rom maTi mamakacebi Wkuidan ar gadasuliyvnen, ojaxebs rom ver
inaxavdnen. minda erT mSvenier dRes karg saqarTveloSi gaviRviZo, iseTSi, romelsac
Cven, yvelani vimsaxurebT.
26
qal­ma op­ti­miz­mi ar
un­da da­kar­gos
ma­ri­ne ge­laS­vi­li _ kul­tu­rul-
sa­gan­ma­naT­leb­lo mu­Sa­o­bis
or­ga­ni­za­tor- me­To­dis­ti,
bor­jom-li­ka­nis sam­Tav­ro­bo
re­zi­den­ci­is aga­ra­kis di­a­sax­li­si,
bor­jo­mis me­o­re sa­ja­ro sko­lis
sa­me­ur­veo sab­Wos wev­ri
da­ba­de­bis dRe _ 23 mar­ti
li
ve­
sur­
m
s
e
C
­
r
a
d
m
­ic ro
mia­n
Ti ada­
`er­
Tvis
, mis­
b
e
T
­
e
k
­
a
v
e
m
sa, ras­ac
mi­
im saq­
qmni~.
v­
e
S
a
d
b
e
r
­
v
­o
vicx
ser­go za­qa­ri­a­Zis sa­xe­lo­bis kul­tu­rul-sa­gan­ma­naT­leb­lo sas­wav­le­be­lis da­mam­Tav­re­
bel kur­sze siR­na­Ris Te­at­rma mi­miw­via. ma­Sin kar­gad ar vic­nob­di aR­mo­sav­leT sa­
qar­Tve­los da miw­ve­va­sac ami­to­mac dav­Tan­xmdi, or­wli­a­ni xel­Sek­ru­le­ba ga­mi­for­mes.
Te­at­rma Cems cxov­re­ba­Si di­di ro­li iTa­ma­Sa. siR­na­Ris Te­at­ri uaR­re­sad war­ma­te­
bu­li iyo sab­Wo­Ta pe­ri­od­Si, msof­li­os mra­val qve­ya­na­Si iw­vev­dnen, sa­er­Ta­So­ri­so
fes­ti­va­leb­Si vmo­na­wi­le­ob­diT. Te­at­rTan er­Tad mec mi­wev­da gas­tro­leb­ze si­a­ru­li.
dra­ma­tur­geb­Tan, re­Ji­so­reb­sa da sxva sa­in­te­re­so ada­mi­a­neb­Tan mu­Sa­o­bam bev­ri ram
mom­ca. Sem­deg­Si es ur­Ti­er­To­ba da me­gob­ro­ba gag­rZel­da. sru­li­ad axal­gaz­rda, cxra­
me­ti-oci wli­sa ve­zi­a­re Te­atrs, da­vi­na­xe, ro­gor cxov­rob­dnen uc­xo­eT­Si Te­at­re­bi
da kul­tu­rul-sa­gan­ma­naT­leb­lo da­we­se­bu­le­be­bi, ro­go­ri fes­ti­va­le­bi imar­Te­bo­da
27
da, sa­er­Tod, riT sun­Tqav­da ma­Sin­de­li ev­ro­pa. aman di­di ga­moc­di­le­ba da si­Ta­ma­me
Sem­Zi­na. sur­vi­li ga­miC­nda, dav­bru­ne­bo­di mSobliur qa­laqs da Ce­mi ga­moc­di­le­ba aq
ga­mo­me­ye­ne­bi­na.
bor­jom­Si sa­mo­qa­la­qo omis pe­ri­od­Si dav­brun­di. daq­ce­ul
­ i iyo qve­ya­na, uxa­li­so, ufe­
ru­li da Ca­Ja­me­bu­li. say­maw­vi­lo Te­atr-stu­di­is Seq­mna min­do­da. ra Tqma un­da, ar
iyo sax­sre­bi, ar iy­vnen spon­so­re­bi, mag­ram en­Tu­zi­az­miT Tur­me yve­laf­ris ke­Te­ba
Se­iZ­le­ba. dav­di­o­di, vak­vir­de­bo­di da qu­Ci­dan vkref­di bav­Svebs, ro­mel­Tac hqon­daT
ni­Wi da una­ri, sWir­de­bo­daT ad­gi­li, sa­dac niWs ga­na­vi­Ta­reb­dnen. erT-er­Ti pir­ve­li,
ro­mel­mac stu­dia ,,na­car­qe­qi­is” Seq­mna mo­mi­lo­ca, le­il
­ a aba­Si­Ze iyo. man Ta­vi­si bav­
Svo­bis fo­to­su­raT­ze wa­mi­we­ra: ,,di­di mad­lo­ba am mSve­ni­e­ri wa­mow­ye­bis­Tvis, odes­Rac
mec xom bav­Svi vi­ya­vi”. sak­ma­od di­di war­ma­te­ba gvqon­da, ma­le po­pu­la­ru­le­bi gav­xdiT
ara mxo­lod bor­jom­Si, ara­med – mTel sa­qar­Tve­lo­Si. gvi­re­kav­dnen, gvex­mi­a­ne­bod­nen,
gve­pa­ti­Je­bod­nen. Ce­mi pe­da­go­ge­bic ki Ca­mo­vid­nen, ad­gil­ze rom gas­cno­bod­nen stu­di­as.
Cve­ni stu­di­iT da­in­te­res­da cno­bi­li sa­zo­ga­do moR­va­we ros­tom Cxe­i­Ze, ,,aleq­san­dre
or­be­li­an­ is sa­zo­ga­do­e­ba­Si” ga­wev­ri­a­ne­ba Se­mog­vTa­va­za. aman ki­dev uf­ro me­ti sti­mu­li
mog­vca. Cvens Ro­nis­Zi­e­bebs es­wre­bod­nen me­o­ce sa­u­ku­nis ga­mo­Ce­ni­li moR­va­we­e­bi: oTar
Cxe­i­Ze, va­xuS­ti ko­te­tiS­vi­li. mec me­ti ener­gi­iT, me­ti xa­li­siT vud­ge­bo­di saq­mes. yve­
la­fe­ri en­Tu­zi­az­miT, da­fi­nan­se­bis ga­re­Se keT­de­bo­da.
ax­lac axal­gaz­rdo­bis prob­le­me­biT var da­ka­ve­bu­li. bor­jo­mis me­o­re sa­ja­ro sko­la­Si
sa­me­ur­veo sab­Wos Tav­mjdo­ma­ris, ge­de­van fof­xa­Zis, xel­Sew­yo­biT mci­re pro­eq­tebs va­
xor­ci­e­lebT ni­Wi­e­ri bav­Sve­bi­saT­vis. war­ma­te­bul mos­wav­le­ebs sti­pen­di­eb
­ i­Tac va­jil­
do­vebT, vaZ­levT sa­Su­al
­ e­bas da­es­wron sa­in­te­re­so speq­tak­lebs, vaw­yobT eq­skur­si­ebs,
Sex­ved­rebs cno­bil ada­mi­a­neb­Tan.
mi­maC­nia, rom ga­u­naT­le­be­li ada­mi­a­nis­Tvis ve­ra­na­ir pro­eq­tebs ver ga­na­xor­ci­e­leb,
ga­u­naT­le­be­li ada­mi­a­ni ve­ra­fers Seq­mnis. Cve­ni qvey­nis war­ma­te­ba mTav­rde­ba iq, sa­dac
iw­ye­ba ga­u­naT­leb­lo­ba. ami­tom, pir­vel rig­Si, bav­Svebs un­da miv­xe­doT, vas­wav­loT,
erov­nu­li cno­bi­e­re­ba ga­vuR­vi­ZoT da sam­Sob­lo Se­vay­va­roT... ise un­da uy­var­deT mi­wa,
kbi­liT un­da icav­dnen yve­la­fers mSob­li­urs, xes, wya­ros...
qa­li so­fel­Si bev­rad uf­ro met da sa­sar­geb­lo saq­mes ake­Tebs, uf­ro jan­saR ga­re­mo­Si
zrdis Svi­lebs. bor­jom­Si xalxs igi­ve prob­le­me­bi awu­xebs, rac da­nar­Cen sa­qar­Tve­
lo­Si. Za­li­an bev­ri ni­Wi­e­ri, ga­naT­le­bu­li, aq­ti­u­ri qal­ba­to­ni zis sax­lSi umu­Se­va­ri.
yve­las ar Se­uZ­lia Cem­sa­viT mxo­lod en­Tu­zi­az­miT mu­Sa­o­ba. ram­de­ni re­sur­sia ga­mo­
u­ye­ne­bu­li... yve­las ar Ses­wevs Za­la op­ti­miz­mi Se­i­nar­Cu­nos. pir­vel rig­Si, ra­io
­ n­ma
ise­Ti ada­mi­an­ i un­da air­Ci­os xel­mZRva­ne­lad, vi­sac bi­uj
­ e­tis swo­rad mar­Tva Se­uZ­lia.
ra mox­de­ba, fu­li axal­gaz­rde­bis, an Tun­dac qa­le­bis prob­le­me­bis mog­va­re­ba­ze da­i­
xar­jos? bev­ri sa­in­te­re­so ra­mis ga­ke­Te­ba Se­iZ­le­ba ra­io
­ n­Si. vi­sur­veb­di, par­la­men­tSi
imu­Sa­os Cem­ma ar­Ce­ul­ma iseT­ma ada­mi­an­ma, ro­me­lic Cems prob­le­mebs mi­xe­davs, sa­gan­ma­
naT­leb­lo pro­eq­tebs da­a­fi­nan­sebs da iz­ru­nebs, rom ra­io
­ ­nis bi­uj
­ ets ami­saT­vis fu­li
hqon­des.
28
ro­de­sac ra­Ra­cas ake­Teb da aq­ti­u­ri ada­mi­a­ni xar, ie­ri­Se­bis­Tvi­sac mzad un­da iyo
ka­ce­bis­ga­nac, qa­le­bis­ga­nac, po­li­ti­ko­se­bis­ga­nac... ro­ca po­pu­la­ru­li xar da sa­zo­ga­
do­eb
­ as uy­var­xar, xSi­rad vi­Ra­cas un­da Se­ni xel­Si Cag­de­ba imis­Tvis, rom ga­mo­gi­ye­nos
Ta­visi sa­ar­Cev­no kam­pa­ni­is­Tvis.
rac uf­ro meb­rZvi­an, miT uf­ro vZli­er­de­bi da ener­gi­as vik­reb. er­Ti ada­mi­an­ ic rom
dar­Ces msur­ve­li im saq­mi­sa, ra­sac me va­ke­Teb, mis­Tvis vic­xov­reb da Sev­qmni.
qa­lis aq­ti­u­ro­ba au­ci­leb­lad mi­maC­nia, sa­qar­Tve­los is­to­ria aq­ti­ur
­ i qa­le­bis ma­ga­li­
Te­bi­Taa sav­se. ro­go­ri ga­sa­Wi­ric un­da iyos qve­ya­na­Si, sa­ku­Ta­ri ad­gi­li ma­inc un­da eZe­
bo. qa­leb­ma Cve­ni aq­ti­u­ro­biT un­da Sev­qmnaT sa­ku­Ta­ri ga­re­mo. verc pre­zi­den­ti, verc
mi­nis­tre­bi, verc po­li­ti­ko­se­bi ver dag­vi­la­ge­ben imas, rac Ta­vad un­da da­va­la­goT.
mir­Cev­nia po­li­ti­ka­Si ra­o­de­nob­ri­vad co­ta qa­li iyos, mag­ram saq­mis gam­ke­Te­be­li.
29
rac mom­do­me­bia,
yve­la­fers vis­ru­leb­di
ia gi­goS­vi­li _ mxat­va­ri
da­ba­de­bis dRe _ 28 no­em­be­ri
­i da
an
kvi­
W
,
i
r
­
­
e
i
W
­
i
n
`Cven
i varT,
­
x
l
a
x
i
l
­
u
b
­
le
naT­
ga­
lia
viZ­
g­
e
S
a
d
T
b
e
­
r
xu
sa­
vim­
ba~.
re­
cxov­
i
S
­
o
m
­
e
­
r
a
g
Til
ke­
bav­Svo­bi­dan miy­var­da xat­va da mSob­leb­ma pi­o­ner­Ta sa­sax­le­Si xat­vis wre­ze mi­ma­ba­res,
me­re sam­xat­vro aka­de­mi­is mo­sam­za­de­bel kur­seb­ze vme­ca­di­ne­ob­di, Za­li­an kar­gi mas­wav­
leb­le­bi myav­da. Sem­deg aka­de­mi­a­Si Ca­va­ba­re. mir­Ci­es sam­rew­ve­lo gra­fi­kis fa­kul­te­ti,
es aris li­Tog­ra­fia, ofor­ti da li­nog­ra­vi­u­ra. mo­qan­da­kec si­a­mov­ne­biT ga­mo­vi­do­di,
mag­ram sax­lSi sa­a­mi­so pi­ro­be­bi ar mqon­da da ax­la arc vna­nob. aka­de­mi­a­Si swav­la ada­
mi­ans ar gzRu­dav­da da ra sa­gan­sac gin­da, imas da­es­wre­bo­di. dRes tix­rul mi­nan­qars
vas­wav­li, ram­de­ni­me xnis win Ci­ka­go­Si vi­ya­vi da mi­na­Si vmu­Sa­ob­di. ax­la Tavs mi­nis os­
ta­tad vTvli. aka­de­mi­is dam­Tav­re­bis Sem­deg ser­go qo­bu­la­Zis sa­xe­los­no­Si uCa ja­fa­
ri­Zes­Tan vswav­lob­di, me­re sax­lSi vmu­Sa­ob­di, Svi­le­bi ga­miC­nda – gi­or­gi da erek­le.
qma­ri mxat­va­ri myavs, oTar vef­xva­Ze, ke­ra­mi­ka­Si, qan­da­ke­ba­sa da di­za­in­Si mu­Sa­obs.
1978 wels mqon­da pir­ve­li per­so­na­lu­ri ga­mo­fe­na, bed­ma ga­mi­Ri­ma da mos­kov­Si gra­
fi­kis cen­trSi mi­miw­vi­es, mxat­vris­Tvis Se­sa­niS­na­vi pi­ro­be­bi iyo, ne­bis­mi­e­ri sab­Wo­Ta
qa­la­qis ne­bis­mi­e­ri mu­ze­u­mis nax­va Seg­veZ­lo. bed­ma ga­mi­Ri­ma, aseT ad­gil­ze rom aR­
mov­Cndi. wle­bis gan­mav­lo­ba­Si dav­di­o­di iq da bevr sa­in­te­re­so si­ax­le­ze mi­miw­vde­bo­
da xe­li, mov­le­ne­bis cen­trSi vi­ya­vi. oTa­ri Za­li­an mex­ma­re­bo­da, zog­jer ori Tvi­Tac
mi­wev­da oja­xis da­to­ve­ba, mag­ram Cven yo­vel­Tvis gver­dSi ve­de­qiT er­Tma­neTs, raTa
gvec­xov­ra da cxov­re­bas ar Ca­ve­Zi­reT. es­to­ne­li mxat­vre­bis­gan ga­ve­ca­ni im dro­is­
30
Tvis sa­qar­Tve­lo­Si uc­nob Sol­kog­ra­fi­is teq­ni­kas da am wle­bis dam­sa­xu­re­baa isic,
rom dRes me cno­bi­li var sam­xat­vro wre­eb­Si, Ce­mi na­mu­Sev­re­bi mos­ko­vis, le­nin­gra­dis
mu­ze­u­meb­sa da cno­bi­li ada­mi­a­ne­bis ker­Zo ko­leq­ci­eb­Sia. am pe­ri­od­Si Cven­Tan va­Sin­
gto­nis art in­sti­tu­tis mxat­vre­bi Ca­mo­vid­nen. am in­sti­tu­tis mu­ze­um­Si im­pre­si­o­nis­te­
bis, re­ne­san­si­sa Tu Ta­na­med­ro­ve mxat­vre­bis na­mu­Sev­re­bis Se­sa­Su­rad kar­gi eq­spo­zi­ci­
aa. ame­ri­ke­li mxat­vre­bi Sil­kog­ra­fis­te­bi iy­vnen da war­gvad­gi­nes, ro­gorc am saq­mis
mcod­ne­ni. maT Se­sa­niS­na­vi ma­sa­la Ca­mog­vi­ta­nes, Sev­qme­niT sa­xe­los­no da es im dros
im­de­nad no­va­to­ru­li ram iyo, rom mnax­ve­leb­sa da cno­bil sa­xe­ebs ver avu­di­o­diT. ame­
ri­ka­Sic gag­vag­zav­nes, ga­mo­fe­nac mog­viw­yves niu-ior­kSi, sa­u­ke­Te­so sam­xat­vro cen­tre­bi
gvi­Reb­dnen. es Se­sa­niS­na­vi Se­moq­me­de­bi­Ti xa­na iyo.
Sem­deg ki mZi­me pe­ri­o­di dad­ga Cvens is­to­ri­a­Si, xe­lov­ne­biT cxov­re­ba ga­Wir­da. mag­ram
beds arc ma­Sin mi­vu­to­ve­bi­var. ori ger­ma­ne­li re­Ji­so­ri Ca­mo­vi­da, de­da­Ce­mi da ram­
de­ni­me msa­xi­o­bi mi­iw­vi­es ger­ma­ni­a­Si `oi­di­pos me­fe­Si“ mo­na­wi­le­o­bi­saT­vis. maT Ce­mi da
Ce­mi qmris na­mu­Sev­re­bic mo­e­wo­naT da sa­mu­Sa­od ger­ma­ni­a­Si mig­viw­vi­es. si­xa­ru­liT wa­
ve­diT. ase aR­mov­CndiT mTe­li oja­xi ger­ma­ni­a­Si, va­for­meb­diT speq­tak­lebs, vaw­yob­diT
ga­mo­fe­nebs. iq Za­li­an kar­gi pi­ro­be­bi gvqon­da, oTar­ma ga­a­ke­Ta Za­li­an kar­gi pla­ka­ti
da sa­xe­li ga­iT­qva, me Te­at­ra­lur kos­ti­u­mebs vxa­tav­di. esen­Si xe­lov­ne­bis moy­va­ru­li
xal­xi cxov­robs da Cven Za­li­an gva­fa­seb­dnen, mag­ram ro­ca un­da ag­ver­Cia iq Tu aq, Cven
Ca­mos­vla var­Ci­eT. Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia, rom mxat­va­ri Ta­vis mi­wa­ze cxov­rob­des.
Ce­mi cxov­re­bis sa­u­ke­Te­so miR­we­vad Ce­mi Svi­le­bi mi­maC­nia, rac un­da mniS­vne­lo­va­ni ram
ga­me­ke­Te­bi­na cxov­re­ba­Si, Svi­le­bi Cem­Tvis yve­la­ze mTa­va­ria. pro­fe­si­ul
­ ad, ase mgo­
nia, yve­la­fe­ri win maqvs. Za­li­an min­da gav­xsna, Tun­dac pa­ta­ra mi­nis sa­xe­los­no. me da
oTar­ma ame­ri­ka­Si ar­se­bu­li mi­nis teq­no­lo­gi­e­bis sko­la ga­vi­a­reT, aqam­de rac mo­min­
do­me­bia, yve­laf­ris Ses­ru­le­bas va­xer­xeb­di da vfiq­rob, am sur­vil­sac Se­vis­ru­leb.
aras­dros mi­mi­to­ve­bia gra­fi­ka. si­a­mov­ne­biT vmu­Sa­ob Cems baR­Sic. Cve­ni sax­lis yo­ve­li
niv­Ti Cve­ni Se­moq­me­de­baa da odes­me, al­baT, me da Ce­mi qma­ri ga­mo­fe­na­sac ga­va­ke­TebT am
niv­Te­biT. Cven yo­vel­Tvis er­Tma­ne­Tis dax­ma­re­biT ga­dag­vqon­da cxov­re­bis sir­Tu­le­eb
­ i,
iq­ne­bo­da es Se­moq­me­de­bas­Tan Tu yo­fas­Tan da­kav­Si­re­bu­li. is Se­sa­niS­na­vi ada­mi­a­nia da
Cven sa­u­ke­Te­sod gves­mis er­Tma­ne­Tis, es ki Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia oja­xis­Tvis, Tum­ca
ir­gvliv bev­ri prob­le­maa, mag­ram xSi­rad qa­le­bi da ka­ce­bi, swo­red imis ga­mo, rom er­
Tma­a­ne­Tis ar es­miT, ver axer­xe­ben Ta­vi sa­u­ke­Te­so sa­xiT war­mo­ad­gi­non. Za­li­an mniS­vne­
lo­va­nia eko­no­mi­u­ri mdgo­ma­re­o­ba. is, rac ev­ro­pa­Si sa­Su­a­lo oja­xebs aqvT, sa­qar­Tve­
lo­Si amis miR­we­va mo­sax­le­o­bis sa­mi me­oT­xe­dis­Tvis jer Sor­saa. ar vtra­ba­xob, mag­ram
yve­las Cem­na­i­ri qma­ri rom hyav­des, mer­wmu­neT, qar­Tvel qals prob­le­ma ar eq­ne­bo­da.
ka­cis fsi­qi­kas uf­ro rTu­lad ga­da­aqvs cxov­re­bi­se­ul
­ i siZ­ne­le­e­bi, vid­re qa­li­sas – is
mo­na­di­rea, ojax­Si na­na­di­re­vis Se­mom­ta­ni da war­mo­id­gi­neT, rom na­na­di­re­vis ga­re­Se
rCe­ba. es prob­le­mis ga­mom­wve­vi erT-er­Ti faq­to­ria. me­o­re faq­to­rad me aR­zrdas
mi­viC­nev, ga­uz­rde­li mas­wav­le­be­li ver aR­zrdis bavSvs, ara­da, ir­gvliv in­for­ma­ci­
is mi­Re­bi­sa da ga­mo­ye­ne­bis uam­ra­vi sa­Su­a­le­baa imis­Tvis, rom is­wav­lo. ka­cad yof­na
aras­dros mi­nat­ria, mag­ram me­ti fi­zi­ku­ri Za­la ki mdo­me­bia da, mi­ux­ e­da­vad imi­sa, rom
yo­vel­Tvis kar­gi mxat­va­ri vi­ya­vi, fi­zi­ku­ri Za­lac rom mqo­no­da, bevrs mi­vaR­wev­di.
es faq­to­ri xSi­rad uS­lis xels qals, rom uf­ro war­mo­Cin­des, Tun­dac – po­li­ti­ka­Si.
Cven niWieri, Wkviani da ganaTlebuli xalxi varT, vimsaxurebT da SegviZlia keTil
garemoSi cxovreba.
31
pro­fe­si­on
­ a­li qa­li
me­ri go­ci­ri­Ze _ kar­di­o­qi­rur­gi,
kar­di­o­qi­rur­gi­u­li kli­ni­ka
`Ria gu­li~
da­ba­de­bis dRe _ 23 ma­i­si
ti
cie­n­
pa­
i
m
­
e
C
a
­
l
e
v
`y
li var,
u­
b
­
e
n
­
u
m
w
­
r
a
d
sovs da
max­
var~.
so­
Tac vax­
ma­
dRe­sac gu­li mwyde­ba, ra Se­sa­niS­na­vad vwer­di Txzu­le­bebs da ver­cxlis me­da­li sko­la­
Si imi­tom mom­ces, rom swo­red ru­sul ena­Si da­mi­we­res oT­xi. ma­Sin sa­me­di­ci­no in­sti­
tut­Si mox­ved­ra Zne­li iyo, co­tas da isic mxo­lod eqi­me­bi­sa da cno­bi­li ada­mi­an­ e­bis
Svi­lebs iReb­dnen, ami­to­mac ga­mag­zav­nes bi­Zas­Tan ba­qo­Si da iq Ca­va­ba­re. Tbi­lis­sa da
le­nin­grad­Si swav­lis Sem­deg sam­wli­a­ni mdi­da­ri sa­me­di­ci­no praq­ti­ka mqon­da tyi­bul­Si.
rTul pi­ro­beb­Si rTu­li avad­myo­fe­bis mkur­na­lo­bam di­di ga­moc­di­le­ba Sem­Zi­na. Sem­deg
Tbi­lis­Si dav­brun­di da pir­vel kli­ni­kur sa­a­vad­myo­fo­Si qi­rur­gi-re­a­ni­ma­to­lo­gi vi­
ya­vi. mo­u­lod­ne­lad, Se­saZ­loa ge­ne­ti­ku­ri mo­na­ce­me­bis ga­mo, da­me­mar­Ta tu­ber­ku­lo­zi.
vim­kur­na­le da sa­bo­lo­od ga­mo­sa­jan­mrTe­leb­lad abas­Tu­man­Si wa­ve­di. mox­da ise, rom
abas­Tu­man­Si eqi­mic sWir­de­bo­daT da ori we­li iq vi­mu­Sa­ve, bo­los ,,ga­mo­mag­des”, ra­Ta
xe­lax­la ar Sem­yro­da tu­ber­ku­lo­zi. iqi­dan rom dav­brun­di, uk­ve zo­ga­di qi­ru­ru­gia
aRar mi­zi­dav­da, gu­lis qi­rur­gi­a­ze ga­da­ver­Te. ga­mag­zav­nes mos­kov­Si qi­rurg bu­ra­kov­
skis­Tan or­di­na­tu­ra­Si, es iyo sa­u­ke­Te­so ram, ra­zec Se­iZ­le­bo­da me­oc­ne­ba, mag­ram ma­
le­ve da­mab­ru­nes, rad­gan Tbi­lis­Si kar­di­o­lo­gi­u­ri cen­tri Se­iq­mna. no­vo­si­bir­ski­dan
Ca­mo­iy­va­nes cno­bi­li qi­rur­gi fu­fi­ni da mas­Tan er­Tad da­viw­yeT qar­Tu­li kar­di­o­lo­
gia nu­lo­va­ni ba­zi­dan. me dRem­de er­Ta­der­Ti qa­li kar­di­o­qi­rur­gi var sa­qar­Tve­lo­Si.
dRes ope­ra­ci­ebs aRar va­ke­Teb, mag­ram pa­ci­en­te­bis ga­mok­vle­va, di­ag­no­zis das­ma da
sa­o­pe­ra­ci­od mom­za­de­ba Ce­mi pa­su­xis­mgeb­lo­biT xde­ba.
cxov­re­ba­Si Za­li­an ga­mi­mar­Tla. oja­xi yo­vel­Tvis gver­diT med­ga da ar max­sovs, vin­
mes esay­ve­du­ros ga­dat­vir­Tu­li sa­mu­Sao gra­fi­kis ga­mo. Ce­mi yve­la pa­ci­en­ti max­sovs
da dar­wmu­ne­bu­li var, ma­Tac vax­so­var. gu­li­sa­ma­Cu­ye­be­lia, mag­ram sa­si­a­mov­no faq­tia,
32
ro­ca Sens sa­pa­tiv­ce­mu­lod Svils Sens sa­xels da­ar­qme­ven, an sru­li­ad ara­a­dek­va­tur
si­tu­a­ci­a­Si da­sax­ma­reb­lad mog­mar­Ta­ven ... mi­u­xe­da­vad sa­in­te­re­so pro­fe­si­ul
­ i ka­ri­e­
ri­sa, Ce­mi udi­de­si miR­we­va Ce­mi Svi­lia da ki­dev im ada­mi­a­ne­bis siy­va­ru­li, rom­le­bis­
Tvi­sac me ope­ra­cia ga­mi­ke­Te­bia, Za­li­an xSi­rad-TiT­qmis imed­ga­da­wu­rul­TaT­vis. RvTis
mad­liT, yve­la­fe­ri kar­gad mTav­rde­bo­da. kar­di­o­qi­rurgs gan­sa­kuT­re­bu­li tem­pi da
rit­mi esa­Wi­ro­e­ba. Tum­ca, kar­gi mo­cek­va­vi­sa ar iyos, ne­bis­mi­er pro­fe­si­a­Si dro­ul
­ ad
gac­la sjobs, ro­ca ze­nit­Si xar. ka­cad yof­nas ki mar­to imi­tom Tu vi­nat­reb­di, rom
me­ti Za­la meq­ne­bo­da da Cems pro­fe­si­as jer ar dav­to­veb­di.
rac un­da ma­ma­ka­cu­ri pro­fe­sia hqon­des, qal­ma qa­lu­ro­ba da mom­xib­vle­lo­ba un­da Se­
i­nar­Cu­nos. un­da iyos pro­fe­si­o­na­li da, miT ume­tes, Tu is mmar­Tvel Ta­nam­de­bo­ba­zea,
es mas as­gzis mets aval­de­bu­lebs. me ga­mi­mar­Tla cxov­re­ba­Si, To­rem bev­ri kar­di­o­qi­
ru­ru­gi vi­ci ru­seT­Si, rom­le­bic `brZo­las“ kac qi­rur­geb­Tan age­ben. qa­li, ro­mel­mac
sam­kvdro-sa­si­coc­xlo ope­ra­cia un­da ga­a­ke­Tos, xSi­rad, ver iq­ne­ba oja­xis de­da, mas
daT­mo­ba uwevs. me oja­xis dax­ma­re­bis ga­re­Se ver viq­ne­bo­di kar­di­o­qi­rur­gi. me da Cems
qmars bav­Svo­bi­dan gviy­var­da er­Tma­ne­Ti da mTe­li cxov­re­ba er­Tma­neTs da­u­zar­lad
vex­ma­re­bo­diT, me mas xe­li Se­vuw­yve, ra­Ta ar­qti­ka­sa da an­tar­qti­da­Si wa­su­li­yo, da­ec­
va di­ser­ta­ci­e­bi. Cven yo­vel­Tvis er­Tma­ne­Tis zur­gi vi­ya­viT.
ara mgo­nia, rom qa­lis uf­le­be­bi sa­qar­Tve­lo­Si Se­la­xu­li iyos. msof­li­os sxva­das­xva
qve­ya­na­Sic mi­wev­da yof­na da Cem ir­gvliv ar Se­mim­Cne­via sqe­sob­ri­vi niS­niT qa­lis Se­u­
rac­xyo­fa. sa­qar­Tve­lo ki odiT­gan gan­Tqmu­lia qa­lis kul­tiT. Se­saZ­loa sad­me miy­ru­
e­bul kuT­xe­Si ki iCag­re­bo­des qa­li, mag­ram cen­trSi es ar xde­ba.
Cven tra­di­ci­u­li eri varT. mar­Ta­lia, bo­lo xa­neb­Si es tra­di­ci­eb
­ i mo­i­Sa­la, mag­ram
ga­va co­ta dro da sa­zo­ga­do­e­ba pirs kar­gis­ken ib­ru­nebs. uam­ra­vi ka­tak­liz­mis Sem­deg
Ri­re­bu­le­be­bi ga­da­faq­sda, fsi­qi­ka Se­ir­ya da Se­saZ­loa amis mi­ze­zi­caa Za­la­do­ba. dRes
fuls uf­ro me­ti Ri­re­bu­le­ba mi­e­ca, vid­re iyo, ga­uf
­ a­sur­da pe­da­go­gis ro­li. ime­dia,
uf­ro di­di yu­rad­Re­ba mi­eq­ce­va pro­fe­si­o­na­lebs. uam­ra­vi sa­me­di­ci­no umaR­le­sia gax­
sni­li sa­dac swav­le­ba ar aris sa­Ta­na­do do­ne­ze. di­di ime­di maqvs, ga­mo­valT am ko­laf­
si­dan – Cven da­vim­sa­xu­reT ev­ro­pu­li cxov­re­ba.
33
er­Ti­a­no­ba war­ma­te­bis
ga­sa­Re­bia
ma­ia gu­le­da­ni _ eqi­mi kos­me­to­lo­gi,
es­Te­ti­kis centr `ne­fer­ti­tis~
mflo­be­li
da­ba­de­bis dRe _ 3 seq­tem­be­ri
ris
laf­
Si yve­
ba­
re­
`cxov­
_ ara,
d
a
T
­
r
e
m
a
r
­
g
leb­a, ma
ba Sei­Z­
Re­
mi­
lia~.
be­
­ e­
uZl
es Se­
vfiq­rob, cxov­re­ba­Si Za­li­an ga­mi­mar­Tla. me did ojax­Si viz­rde­bo­di da aman pi­rov­ne­
bis for­mi­re­baSi xe­li Se­miw­yo. Ce­mi cxov­re­bis bed­ni­er wu­Tebs Cems ded­ma­miS­vi­leb­sa
da mSob­lebs vu­mad­li. dRes, ro­gorc aras­dros, ise vgrZnob maT Ta­nad­go­mas.
1997 wels Ca­vi­ric­xe da 2003 wels da­vam­Tav­re Tbi­li­sis sa­e­ro uni­ver­si­te­ti `ga­en­ a­
Ti“, zo­ga­di pro­fi­lis eqi­mis kva­li­fi­ka­cia mo­me­ni­Wa. 1999 wli­dan dRem­de ev­ro­pis
sxva­das­xva qve­ya­na­Si vi­maR­leb kva­li­fi­ka­ci­as.
oT­xi wlis win ga­va­far­To­ve Ce­mi biz­ne­si, ax­la 20 ada­mi­a­nia da­saq­me­bu­li Cven­Tan. viz­
ru­ne maT kva­li­fi­ka­ci­a­ze, sas­wav­leb­lad gav­gzav­ne uc­xo­eT­Sic da dRes Ta­ma­mad Se­miZ­
lia vTqva, rom es­Te­ti­kis centr `ne­fer­tit­Si“ kva­li­fi­ci­u­ri da ga­moc­di­li ada­mi­a­ne­bi
mu­Sa­ob
­ en.
Ce­mi yve­la­ze did miR­we­va Ce­mi oja­xia. me da Cem­ma me­uR­lem cxra­me­ti wlis asak­Si vi­
qor­wi­neT. ma­Sin rTu­li dro iyo, Zne­li iyo sa­qar­Tve­lo­Si ga­naT­le­ba mi­ge­Ro an ra­i­me
biz­ne­si wa­mo­gew­yo. iqi­dan mo­yo­le­bu­li dRem­de er­Tad vmu­Sa­obT, er­Tad vad­genT biz­
nes­geg­mebs da vwyvetT sa­or­ga­ni­za­cio sa­kiT­xebs. al­baT Cve­ni er­Ti­an­ o­ba iyo da aris
Cve­ni biz­ne­sis war­ma­te­bis ga­sa­Re­bi.
34
2005 wels sa­dis­tri­bu­cio qse­li Sev­qme­niT-sa­qar­Tve­lo­Si ka­nis, Tmis da frCxi­lis
te­le­sa­di­ag­nos­ti­ko apa­ra­tu­ra Se­mog­vaqvs. pro­duq­cia sa­af­Ti­a­qo qsel­Si gav­rcel­da,
der­ma­to­lo­gi­is cen­trsa da in­sti­tu­teb­Si da­i­ner­ga.
ide­a­lu­ri qa­li cxov­re­ba­Si yve­la­fers as­wrebs. ar aris kar­gi, ro­de­sac erT sfe­ro­Si
mi­aR­wev mwver­vals da me­or
­ e sfe­ro mo­u­wes­ri­ge­be­li grCe­ba. vfiq­rob, cxov­re­ba­Si yve­
la­fe­ri un­da ga­a­wo­nas­wo­ro.
sa­qar­Tve­lo­Si qa­lebs bev­ri prob­le­ma aqvT. dRes, ro­gorc aras­dros, qa­le­bi cdi­lo­
ben sa­ku­Ta­ri Ta­vis dam­kvid­re­bas, da­mo­u­ki­deb­lad ra­Ra­cis Seq­mnas. es Za­li­an Zne­lia.
ma­ma­ka­ce­bis prob­le­ma ki is aris, rom eko­no­mi­ku­ri do­ne qve­ya­na­Si da­ba­lia, rac maT
yo­fa­ze ai­sa­xe­ba. qar­Tve­le­bi me­tad ama­yi xal­xi varT, uf­ro me­tad, vid­re gvgo­nia. ar
gviy­vars kom­pro­mi­seb­ze was­vla. ga­mo­sa­vals xSi­rad aras­wo­ri gze­biT ve­ZebT da swo­
red es aris Cve­ni prob­le­ma.
sam­wu­xa­rod, dRes qa­le­bi bev­rad mar­ti­vad ere­vi­an yve­la prob­le­mas, vid­re ma­ma­ka­
ce­bi. qals Rir­se­u­li ad­gi­li un­da eka­vos ma­ma­ka­cis gver­diT, is qa­lu­ri Tvi­se­be­biT
Sem­ku­li cxov­re­bis ide­al
­ u­ri Ta­nam­gzav­ri un­da iyos, swo­red ase­Ti qa­li im­sa­xu­rebs
ma­ma­ka­cis pa­ti­vis­ce­mas. sam­wu­xa­rod, qa­lis ro­li sa­zo­ga­do­eb­riv as­pa­rez­ze Za­li­an di­
dia. qa­li Se­da­re­biT sus­ti ar­se­baa da ami­tom mi­si ro­li uf­ro nak­le­bi un­da iyos
sa­zo­ga­do­e­ba­sa da ojax­Si. oja­xis Ta­vi ma­ma­ka­cia, ro­de­sac qa­li iRebs sa­da­ve­ebs xel­Si,
es ai­sa­xe­ba mis jan­mrTe­lo­ba­sa da emo­ci­ur mdgo­ma­re­o­ba­ze.
Tu qa­li in­te­leq­tu­a­lu­ria, mas yve­la sfe­ro­Si Se­uZ­lia Ta­vi­si wvli­lis Se­ta­na, maT
So­ris, po­li­ti­ka­Sic da ase­ve sxva uam­rav, me­tad sa­in­te­re­so sfe­ro­Si. Tum­ca me po­li­
ti­ku­rad ne­it­ra­lu­ri var da amgvari ka­ri­e­ra ar mxib­lavs.
Cve­ni mo­ma­va­li geg­me­bi biz­ne­sis ga­far­To­e­bas ukav­Sir­de­ba. gvaqvs or­wli­a­ni biz­nes­
mow­ve­va di­di bri­ta­ne­Ti­dan, sa­dac pa­ra­le­lu­rad sas­wav­lo prog­ra­mebs ga­viv­liT Cvens
biz­nes­par­tni­o­reb­Tan er­Tad.
sa­fuZ­vli­an­ i ime­di maqvs, rom Za­li­an ma­le sam­ya­ro­Si mSvi­do­ba da siy­va­ru­li da­i­sad­
gu­rebs... da me am dros si­a­mov­ne­biT da­ve­lo­de­bi...
35
Tu mZi­me dro da­gid­ga,
iz­ru­ne dRe­sas­wa­u­lis
mow­yo­ba­ze
Ja­na dav­Ti­a­ni _ mu­si­ko­si da me­To­ji­ne
da­ba­de­bis dRe _ 4 iv­li­si
si
a Tav­i­
e
r
­
T
u
­
k
a
s
­
e
m
i
c
ka­
ma­
`ma­
Sic,
pa­
ro­
v­
e
a
d
c
a
q
a
biT
­e­
rovn
az­
li. ra
­
u
­
b
R
i
­
n
e
S
s
i
gad ar
kar­
s
e
q
i
,
d
o
­
l
ra
ub­
diT
gver­
n
e
S
u
T
,
i
­
d
­i cu
aris imaS
sac
mel­
o­
r
,
a
i
­
n
a
­
i
­
m
a
d
so a
re­
­e­
int
sa­
o aqvs?!~
­
r
a
y
­
m
a
s
i
n
­
a
g
­
na
­i Si­
­ar
maz
uzar­
sa­ku­Ta­ri Ta­vi ori wli­dan max­sovs. Za­li­an sa­in­te­re­so bav­Svo­ba mqon­da. max­sovs mzis
dab­ne­le­ba da maSindeli SfoT­vis Seg­rZne­ba. is ka­bac ki max­sovs, ro­me­lic im dRes
de­da­Cems ec­va. sta­li­nis sik­vdi­li max­sovs, gan­ga­Sis da­us­ru­le­be­li za­re­bi da xal­xis
ti­ri­li. ma­Sin yve­la ti­ro­da da de­dam miT­xra, be­la­di mo­gik­vdao. im dros ori­ve ba­bua
dav­kar­ge, so­me­xi ba­bua – ma­ma­Ce­mis ma­ma da ger­ma­ne­li ba­bua – de­dis mxri­dan. bol­Se­vi­
kur­ma man­qa­nam ma­Tac ga­da­u­ar
­ a. Cven­Tan, sax­lSi, ro­go­ri uc­na­ur
­ ic un­da iyos, sta­li­nis
por­tre­tis pir­da­pir ba­bu­as su­ra­Ti eki­da. uk­ve sko­las vam­Tav­reb­di, uceb vTqvi
36
`ba­va­kan“ (som­xu­ri sit­yvaa, qar­Tu­lad niS­navs `kma­ra“) da Ca­mo­vi­Re sta­li­nis por­tre­ti.
be­bi­am Tav­Si xe­li ita­ca da viS­vi­Si da­iw­yo: ra gveS­ve­le­ba, ra mog­vi­vao!..
...kar­gad vswav­lob­di, mu­si­ka­lur sas­wav­le­bel­Si Ca­va­ba­re, Sem­deg – kon­ser­va­to­ri­a­Si.
am dros go­go­na Se­me­Zi­na da leq­ci­eb­ze si­a­ru­li Zal­ze ga­miZ­nel­da, rad­gan bavSvs mov­
la sWir­de­bo­da. ma­inc Ca­va­ba­re po­li­teq­ni­kur in­sti­tut­Si, sa­in­Jin­ro­ze. ma­ma­Ce­mi sa­in­
Jin­ro fa­kul­te­ti­dan ga­mo­ric­xes mas Sem­deg, rac ma­ma da­up­ a­tim­res. in­Jin­ro­ba ma­ma­Ce­mis
oc­ne­ba iyo da me avas­ru­le igi. me­sa­me kur­sze miv­xvdi, rom es Ce­mi saq­me ar iyo.
Ce­mi saq­me al­baT ga­ri dav­Ti­a­nis, os­ta­tis co­lo­ba iyo. ase­Ti ar­Ce­va­ni ga­va­ke­Te da
mi­maC­nia, rom swo­rad mo­vi­qe­ci. ro­gorc am­bob­dnen ma­Sin, ga­ris `Se­ve­rie“. di­ax, es Za­
li­an kar­gia, ro­ca qa­li say­va­rel ma­ma­kacs `Se­e­re­va“, mi­Tu­me­tes, Tu is Se­ni Svi­le­bis
ma­maa. er­Tad 33 we­li ga­va­ta­reT, sa­in­te­re­so ric­xvia ara? 30 we­li col-qma­ri vi­ya­viT,
sa­mi we­li er­Tma­neTs vxvde­bo­diT. verc ki ga­vi­ge, ro­gor gav­Txov­di. me da ga­ri sa­u­
ke­Te­so me­gob­re­bi vi­ya­viT. ax­la ga­ri coc­xa­li aRar aris. xSi­rad am­bo­ben, wa­vi­da da
gu­li ga­mi­te­xao, me ase ver vit­yo­di. pi­ri­qiT, ga­ri wa­vi­da da Ce­mi gu­li Se­av­so, amas
sit­yve­biT ver av­xsni, es un­da ig­rZno. siy­va­ru­li RvTis ar­se­bo­bis ga­mov­le­naa da ro­ca
siy­va­ru­lia, RvTa­eb­ri­vi grZno­biT xar ga­re­mo­cu­li da Se­uZ­le­be­lia sev­da mo­ge­Za­los,
dam­wux­rde da da­iT­rgu­no. siy­va­ru­li dep­re­si­as ga­mo­ric­xavs. dep­re­sia ego­is­tis xved­
ria, im ada­mi­a­ni­sa, ro­me­lic sa­ku­Ta­ri Ta­vi­sa da sa­ku­Ta­ri prob­le­me­bis gar­da ve­ra­
fers xe­davs.
dRes me im sam­ya­ros mfar­ve­li var, ro­me­lic ga­ri dav­Ti­an­ma da­to­va. es Za­li­an sa­in­te­
re­so sam­ya­roa – siy­va­ru­lis, si­naT­lis, si­ke­Tis sam­ya­ro, ro­mel­mac bevr ada­mi­ans mis­ca
sa­Su­al
­ e­ba, Se­e­nar­Cu­ne­bi­na sa­ku­Ta­ri Ta­vi. jer ki­dev `pe­res­tro­ik­ is dros“ ga­ri am­bob­
da, rom rTu­li dro­e­ba dad­ge­ba da mTa­va­ria ada­mi­a­neb­ma sa­ku­Ta­ri sa­xe ar da­kar­go­no.
9 ap­ri­lis Sem­deg, ro­de­sac Za­li­an cu­di dro dad­ga, man Tqva, Za­li­an mZi­me dro mo­vi­
da, ese igi dRe­sa­sa­wa­u­li un­da mo­vam­za­do­To. me ax­la am dRe­sas­wa­ul
­ is mfar­ve­li var.
uf­lis sa­si­ke­To saq­mes ro­de­sac ake­Teb, miR­we­vac esaa. yve­la­ze di­di cod­va si­a­ma­yea.
si­tu­a­ci­is ga­mos­wo­re­ba mxo­lod siy­va­ru­liT Se­iZ­le­ba.
Cvens sa­zo­ga­do­e­ba­Si aris qa­li­sa da ma­ma­ka­cis prob­le­me­bi, xo­lo im sa­zo­ga­do­eb
­ a­Si,
ro­me­lic me min­da da­vi­na­xo, es prob­le­me­bi ar un­da iyos. qa­li­sa da ma­ma­ka­cis ga­yo­fa
ar Se­iZ­le­ba. Cven­Tan bev­ri mar­to­su­li ma­ma­ka­ci da qa­lia. qa­li­sa da ma­ma­ka­cis yve­la­ze
di­di prob­le­ma cxov­re­bis Ta­nam­gzav­ris swo­ri ar­Ce­vaa.
pro­fe­si­ul cxov­re­ba­Si ara­so­des miS­li­da xels is, rom qa­li var. Se­saZ­loa imi­tom,
rom ara­so­des mi­vi­wev­di ie­rar­qi­ul ki­be­ze ze­viT.
ar­Ce­va­ni Ta­vad ga­va­ke­Te oja­xis sa­sar­geb­lod. me­uR­les es ar da­uZ­ a­le­bia.
ma­ma­ka­ci me­sa­kuT­rea Ta­vi­si az­rov­ne­biT, aqac da ev­ro­pa­Sic, ub­ra­lod, iq es kar­gad
aris Se­niR­bu­li. ra aris ima­Si cu­di, Tu Sen gver­diT sa­in­te­re­so ada­mi­an­ ia, ro­mel­sac
uzar­ma­zi­ri Si­na­ga­ni sam­ya­ro aqvs? ro­de­sac Tavs va­bez­reb­di xol­me ga­ris, Ta­vad me­
37
ub­ne­bo­da – sad aris Se­ni saq­me? Se­ni saq­me ake­Teo. aseT dros Cven da­Za­bu­lo­ba gvqon­
da xol­me, mag­ram ara ro­gorc me­gob­rebs, ara­med ro­gorc me­uR­le­ebs. is me­ub­ne­bo­da,
mor­Ca, Sen sru­lad aR­mav­se, sak­ma­ri­si­ao, To­ji­ne­bis ke­Te­bas Tavs ane­beb­da da mi­di­o­da
sa­xe­los­no­dan.
ma­ma­ka­ci Se­moq­me­dia, qals Se­uZ­lia mi­si Seq­mni­lis ga­nad­gu­re­baca da Se­nar­Cu­ne­bac,
axal si­maR­le­ze ay­va­na. ma­ma­kacs Se­nax­va, TviT­Se­nar­Cu­ne­ba ar Za­luZs. xSi­rad gi­na­xavT
qa­lis ga­re­Se dar­Ce­ni­li ma­ma­ka­ci, ro­mel­sac sa­ku­Ta­ri ie­ri Se­un­ ar­Cu­ne­bia? Zal­ze iS­
vi­a­Tad da isic im Sem­Txve­va­Si, ro­de­sac mis gver­diT de­da an qa­liS­vi­lia.
qa­li po­li­ti­kas­Tan ar un­da mi­vuS­vaT. me aR­mo­sav­le­li var da es Ce­mi az­ria. qa­li oja­
xia, oja­xu­ri ur­Ti­er­To­be­bis, yo­fis dam­la­ge­be­li da am­wyo­bi. Tu mas po­li­ti­ka surs,
dae, wa­vi­des win, mag­ram es bu­neb­ri­vad un­da mox­des. vi­ci po­li­ti­ko­si qa­le­bi, mag­ram
isi­ni er­Te­u­le­bi ari­an. ufal­ma ukeT icis, ram­de­ni qa­li un­da iyos po­li­ti­ka­Si. re­
vo­lu­ci­e­bi­sa da xe­lov­nu­ri Ca­re­ve­bis wi­na­aR­mde­gi var. yve­la­fe­ri bu­neb­ri­vad un­da
mox­des. rac bu­neb­ri­via, swo­ria. Tum­ca qa­lis ro­li Zal­ze mniS­vne­lo­va­nia. po­li­ti­ka­Si
moR­va­we qa­li po­li­ti­ka­Si in­ten­si­u­rad un­da ere­o­des... an sam­za­re­ul
­ o­Si un­da ij­des,
mag­ram nam­dvi­lad vi­ci, rom ar un­da yvi­ro­des da wu­wu­neb­des. ro­de­sac sa­id
­ an­me ga­
mud­me­biT uar­yo­fi­Ti mo­dis, qal­ma un­da aR­kve­Tos es, mo­ag­va­ros. mag­ram ar­Ce­va­ni mas
au­ci­le­b­lad un­da hqon­des, ra­Ta Ta­vad ga­daw­yvi­tos, wa­vi­des Tu ara po­li­ti­ka­Si.
speq­tak­lis msvle­lo­bi­sas dar­baz­Si ar vi­yu­re­bi, mag­ram vgrZnob ener­ge­ti­kas, ro­me­
lic ma­yu­reb­li­sa­gan mo­dis. yve­la­ze mad­li­e­ri ma­yu­re­be­li bav­Svia, mas­Si ara­fe­ria cu­
di: po­za, si­a­ma­ye, Ci­niT uf­ros­Ta wi­na­Se qed­mox­ra. bav­Svebs ara­fe­ri aqvT ise­Ti, rac
zrdas­ru­lo­bi­sas ada­mi­ans afu­Webs, ryvnis.
Tu yve­la ada­mi­a­ni sa­ku­Tar Tav­Si Ca­i­xe­davs, Ta­vis im mTa­var Tvi­se­bas aR­mo­a­Cens, rom­
li­Tac igi ufal­ma da­aj
­ il­do­va. cu­di ad­mi­a­ne­bi ar ar­se­bo­ben, ar­se­bo­ben avad­myo­fi
ada­mi­a­ne­bi imi­tom, rom jer ki­dev sa­ku­Ta­ri Ta­vis Zi­e­ba­Si, ur­wmu­no­ba­sa da SfoT­va­Si
ari­an. mag­ram, mi­u­xe­da­vad ami­sa, yve­la ada­mi­ans aqvs er­Ta­der­Ti, mxo­lod mi­se­ul
­ i uni­
ka­lu­ri ta­lan­ti, ro­mel­sac gaf­Txi­le­ba sWir­de­ba.
38
Semoqmedeba did dros
moiTxovs
eli­sa­bed epi­taS­vi­li _ mxat­va­ri,
mo­qan­da­ke, sa­qar­Tve­los mxat­var­Ta
kav­Si­ris li­Tog­ra­fi­is sa­xe­los­nos
me­ne­jer-ko­or­di­na­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 19 ag­vis­to
lad
leb­
­i­
uc
a
a
i
s
­
e
f
­
o
r
p
ri
Ta­
`sak­u­
­es,
giyv­ard
a
­
d
n
u
n
­
a
i
l
Za­
xav~.
la­
da­
ga­
s
e
­
l
u
T
­
r
i
s
­ai­r
lan
Sin yve­
ma­
Zer­wva bav­Svo­bi­dan­ve Za­li­an miy­var­da. sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si qan­da­ke­bis fa­kul­tet­ze
Ca­va­ba­re, Tum­ca Cems mSob­lebs es ar un­do­daT, rad­gan mi­aC­ndaT, rom qan­da­ke­ba qa­lis­
Tvis rTu­li pro­fe­sia iyo. me ase ar vfiq­rob...
qan­da­ke­ba­Si dRe­sac vmu­Sa­ob, mag­ram, sam­wu­xa­rod, mxo­lod mci­re for­mis qan­da­ke­ba­Si...
dRe­van­del dRes rTu­lia na­mu­Sev­ris ma­sa­la­Si ga­da­ta­na, iseT ma­sa­la­Si, ro­gorc aris
brin­jao an ne­bis­mi­e­ri sxva li­To­ni... Za­li­an miy­vars qva, ro­gorc ma­sa­la.
ga­mo­fe­neb­Si mo­na­wi­le­o­ba sam­xat­vro aka­de­mi­is dam­Tav­re­bis Sem­deg da­viw­ye. dRem­de
100-ze met ga­mo­fe­na­Si maqvs mi­Re­bu­li mo­na­wi­le­o­ba, Tu ar Cav­TvliT stu­den­tur ga­
mo­fe­nebs.
Ce­mi stu­den­to­bis pe­ri­od­Si qan­da­ke­bis fa­kul­tet­ze ram­de­ni­me go­go­na swav­lob­da,
rom­le­bic araf­riT Ca­mo­u­var­de­bod­nen bi­Webs Ta­vi­an­Ti pro­fe­si­o­na­liz­miT. Za­li­
an kar­gad vix­se­neb stu­den­to­bis pe­ri­ods... araC­ve­u­leb­ri­vi ur­Ti­er­To­ba mqon­da Cems
39
kur­se­leb­Tan, gviy­var­da Cve­ni pro­fe­sia, mu­Sa­o­ba­sac vas­wreb­diT da dro­sac er­Tad
va­ta­reb­diT.
Cem­Tvis ase­ve mniS­vne­lo­va­nia qan­da­ke­bis sa­kav­Si­ro Se­moq­me­de­biT sa­xe­los­no­Si
swav­lis pe­ri­o­di, am pe­ri­ods em­Txve­va sim­po­zi­um­ e­bi da fo­ru­me­bi, ro­mlebSic me
vmonawileobdi.
pe­da­go­gi­u­ri moR­va­we­o­ba ele­ne ax­vle­di­a­nis bav­SvTa su­ra­Te­bis ga­le­re­a­Si da­viw­ye.
yo­vel­Tvis ma­in­te­re­seb­da bav­Sveb­Tan mu­Sa­ob
­ a, uc­xo­eT­Si cxov­re­bis dros ga­ve­ca­ni ma­
Ti swav­le­bis sis­te­mas da sa­qar­Tve­lo­Si Ca­mos­vlis­Ta­na­ve Ca­mo­va­ya­li­be Se­moq­me­de­bi­
Ti stu­dia, ro­mel­sac dRe­sac vxel­mZRva­ne­lob. qan­da­ke­bis sko­la sa­qar­Tve­lo­Si sak­ma­
od Zli­e­ria, ami­tom au­ci­le­be­lia am tra­di­ci­is gag­rZe­le­ba da gan­vi­Ta­re­ba.
rad­gan or­ga­ni­za­ci­ul sa­kiT­xeb­zec vmu­Sa­ob­di, Cem­ma ko­le­geb­ma da me­gob­reb­ma CaT­va­
les, rom ga­vuZ­Rve­bo­di sa­qar­Tve­los mxat­var­Ta kav­Si­ris li­Tog­ra­fi­is Se­moq­me­de­biT
sa­xe­los­nos. Ta­vi­dan ar min­do­da, me­re Se­miy­var­da sa­xe­los­no... ama­ve dros kar­gad da­vi­
na­xe, Tu ram­de­nad mniS­vne­lo­va­ni da per­speq­ti­u­lia es sa­xe­los­no mxat­vre­bis­Tvis. li­
Tog­ra­fi­is – gra­fi­kis am uni­ka­lu­ri dar­gis di­di xnis tra­di­cia ar­se­bobs sa­qar­Tve­
lo­Si. igi ger­ma­ni­i­dan jer ki­dev me-19 sa­u­ku­nis 60-ian wleb­Si da­i­ner­ga, sa­i­da­nac me­re
mTel ami­er­kav­ka­si­a­Si gav­rcel­da. li­Tog­ra­fi­is sa­xe­los­no dRe­sac izi­davs mxat­vrebs,
mim­di­na­re­obs axa­li teq­no­lo­gi­eb
­ is Zi­e­ba. sa­xe­los­no­Si mud­mi­vad tar­de­ba vor­qSo­fe­
bi da mas­ter­kla­se­bi msof­li­oS
­ i cno­bi­li os­ta­te­bis mo­na­wi­le­o­biT. am mi­mar­Tu­le­biT
bev­ri sa­in­te­re­so pro­eq­ti gan­va­xor­ci­e­leT, maT Soris - ga­mo­fe­na `qva­kuT­xe­di~, ga­mo­
fe­na­ze Ca­tar­da mas­ter­kla­si, sa­dac mnax­ve­lis Tval­win amo­i­beW­da es­tam­pe­bi, naC­ve­ne­bi
iq­na spe­ci­al
­ u­rad am pro­eq­tis­Tvis ga­da­Re­bu­li li­Tog­ra­fi­is is­to­ri­is, mi­si dRe­van­
de­lo­bi­sa da per­speq­ti­ve­bis am­sax­ve­li do­ku­men­tu­ri kli­pi. mo­ew­yo ga­mo­fe­na ba­Tum­Si,
aWa­ris xe­lov­ne­bis mu­ze­um­Si, pro­eq­ti miz­nad isa­xav­da li­Tog­ra­fi­is po­pu­liari­za­ci­
as sa­qar­Tve­los re­gi­o­neb­Si da im is­to­ri­ul
­ i tra­di­ci­e­bis gan­vi­Ta­re­bas, ro­mel­sac
safuZ­ve­li jer ki­dev sa­u­ku­ne-na­xev­ris win Ca­e­ya­ra.
xe­lov­ne­bis sxva dar­ge­bis­gan gan­sxva­ve­biT, qan­da­ke­ba­Si mu­Sa­o­ba gan­sa­kuT­re­bul pi­ro­
bebs mo­iT­xovs. Zal­ze sa­in­te­re­soa axal, Ta­na­med­ro­ve ma­sa­leb­Si mu­Sa­o­bac, mag­ram Ta­
na­med­ro­ve qan­da­ke­ba mo­iT­xovs sul sxva ga­re­mos. qan­da­ke­bis gar­da vmu­Sa­ob xe­lov­ne­bis
sxa dar­geb­Sic - gra­fi­ka­Si, ke­ra­mi­ka­Si. miy­vars To­ji­ne­bis ke­Te­ba, To­ji­na praq­ti­ku­
lad sxva ma­sa­la­Si Ses­ru­le­bu­li qan­da­ke­baa (sam­gan­zo­mi­le­bi­a­nia da siv­rce­Si ar­se­
bobs), Tum­ca is Ta­vis Tav­Si xe­lov­ne­bis sxva­das­xva dar­geb­sac aer­Ti­a­nebs.
pro­fe­sia um­niS­vne­lo­va­nes ad­gils ika­vebs ada­mi­a­nis cxov­re­ba­Si, aya­li­bebs mis az­rov­
ne­bas. ga­mi­Wir­de­bo­da mar­ti­vad da­me­yo qa­li­sa da ka­cis pro­fe­si­eb
­ i. au­ci­le­be­li pi­
ro­baa giy­var­des Se­ni pro­fe­sia da ma­Sin yve­la­na­ir sir­Tu­les ga­da­la­xav.
Ce­mi cxov­re­bis yve­la­ze bed­ni­e­ri wu­Te­bi Svi­lis Se­Ze­nas­Tan aris da­kav­Si­re­bu­li.... am
pe­ri­od­Si ram­de­ni­me we­li qan­da­ke­ba­Si ver vmu­Sa­ob­di, mi­ux­ e­da­vad imi­sa, rom oja­xis
wev­re­bi mex­ma­re­bod­nen. Ta­vi­su­fal dros mxo­lod es­ki­ze­bis ga­ke­Te­ba Se­meZ­lo. Se­moq­
me­de­ba Za­li­an did dros mo­iT­xovs...
40
qan­da­ke­ba­Si mu­Sa­o­ba mxo­lod ma­Sin gan­va­ax­le, ro­de­sac Ce­mi jor­ji co­ta wa­mo­i­zar­da.
Tav­da­pir­ve­lad Cems Svils sxva­das­xva sim­po­zi­u­meb­sa da ple­ne­reb­ze Tan va­ta­reb­di,
ma­Sin iu­gos­la­vi­a­Si vcxov­rob­diT. dRes, Ta­na­med­ro­ve teq­ni­ku­ri sa­Su­a­le­be­bis dax­ma­
re­biT qa­lis­Tvis bev­rad ga­mar­ti­ve­bu­lia qan­da­ke­ba­Si mu­Sa­o­ba.
am­Ja­mad Cems Zi­ri­Tad pro­fe­si­as­Tan er­Tad or­ga­ni­za­to­rul sa­mu­Sa­o­sac vas­ru­leb da
vfiq­rob, rom esec Zal­ze Se­moq­me­de­bi­Ti saq­mea. ga­mo­fe­nis mow­yo­bis dros ise­Ti grZno­
ba maqvs, TiT­qos vxa­tav, vZer­wav an ra­Ra­cas vqmni...
avtori elisabed epitaSvili
41
niWs gan­vi­Ta­re­ba
sWir­de­ba
ma­nia var­do­sa­ni­Ze _ fi­lo­lo­gi,
res­pub­li­kis dam­sa­xu­re­bu­li
Jur­na­lis­ti, per­so­na­lu­ri pen­si­on
­ e­ri
da­ba­de­bis dRe _ 18 seq­tem­be­ri
dia,
re­
uj­
s
o
f
­
i
w
m
­
l
e
x
xi sa­
`oja­
ria,
ie­­
l
Z
i
x
­
a
j
o
c
da
na­
de­
ram­
nac.~
ya­
qve­
a
i
r
­
­
e
i
l
Z
nad
de­
im­
Za­li­an gab­ra­ze­bu­li var am qve­ya­na­ze. di­lis cxris na­xev­ri­dan Su­aR
­ a­mem­de vmu­Sa­ob­di
da ax­la Zal­ze mci­re pen­sia maqvs. es Sro­ma­ze gu­lis ay­raa,
xal­xic ara­fers ake­Tebs sa­xel­mwi­fo­saT­vis. ma­ga­li­Tad, sof­lis ar­xis ga­saw­men­dad mTe­
li so­fe­li Sa­ba­To­beb­ze ga­mo­di­od
­ a xol­me. ax­la ar­xe­bi ga­saw­men­dia da ara­vis adar­
debs. xal­xi in­di­fe­ren­tu­li gax­da, mo­qa­la­qe­e­bi ha­er­Si ari­an ga­mo­ki­de­bul­ni. Cve­ni Seg­
ne­bis do­ne ar aris ise­Ti, rom da­vi­na­xoT, rac keT­de­ba da mTav­ro­ba amiT wa­va­xa­li­soT,
moT­xov­niT ki, bevrs viT­xovT.
in­sti­tu­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg kom­kav­Si­ris ra­ik­ o­mis aR­ric­xvis seq­to­ris gam­ge vi­ya­
vi zes­ta­fon­Si, Sem­deg – mas­wav­leb­lis sax­lis di­req­to­ri, mog­vi­a­ne­biT – kom­kav­Si­ris
ra­i­ko­mis pir­ve­li mdi­va­ni. kom­kav­Sir­Si 7 we­li vi­mu­Sa­ve da Za­li­an miy­vars es wle­bi.
did pa­tivs vcem­diT er­Tma­neTs, gu­lax­di­li ur­Ti­er­To­be­bi iyo; axal­gaz­rdo­ba­ze, mis
su­li­er Ca­mo­ya­li­be­ba­ze zru­nav­dnen, Sro­ma au­ci­le­be­li iyo.
1953-dan 1998 wlam­de zes­ta­fo­nis ra­io
­ ­nu­li ga­zeT `le­ni­ne­lis“ re­daq­to­ri vi­ya­vi.
sa­o­ca­ri is­to­ria maqvs. re­daq­to­ro­bac da pre­sa­Si mu­Sa­ob
­ ac Zal­ze mZi­mea. cxris TxuT­
met wuT­ze yve­la Ta­vis sa­mu­Sao ma­gi­das­Tan un­da yo­fi­li­yo, wes­ri­gi iyo. ga­ze­Ti xe­
42
liT ew­yo­bo­da, li­no­ti­pi ax­la­xans Se­mo­vi­da ra­i­o­neb­Si. mu­Se­bi ga­un­ aT­leb­le­bi iy­vnen,
cu­dad aw­yob­dnen teq­stebs, xSi­rad Ra­mis 4 sa­aT
­ am­de mi­wev­da mo­ri­ge­o­ba. ra­i­o­nu­li da
cen­tra­lu­ri ga­ze­Te­bis er­Tma­neT­Tan Se­da­re­bac ar Se­iZ­le­ba, cen­tra­lur ga­ze­Teb­Si
ga­ci­le­biT ma­Ra­lia pro­fe­si­o­na­liz­mi, uke­Te­sia teq­ni­ku­ri ba­za.
sab­Wo­Ta wleb­Si qa­li mamakaci as­jer uf­ro me­tad iyo dat­vir­Tu­li. sam­sa­xu­reb­ri­vi mo­
va­le­o­bis Ses­ru­le­bac eva­le­bo­da da di­a­sax­li­so­bac. mo­ax­le­e­bi ar Se­iZ­le­bo­da, mTe­li
tvir­Ti qal­ze ga­da­di­od
­ a. ax­la aS­ve­bu­lia qve­ya­na. Zeg­leb­sac ki xel­yo­fen. bar­ba­ro­so­
baa Zeg­le­bis dan­gre­va, vi­si da ri­si Zeg­lic un­da iyos, mi­u­Re­be­lia. es is­to­ri­aa.
sab­Wo­Ta wleb­Si bev­ri ram ga­keT­da. Cems so­fel­Si, ma­ga­li­Tad, sul is­liT da­xu­ru­
li sax­le­bi id­ga. ma­ma­Ce­mi far­ma­cev­ti iyo da er­Ta­der­Ti agu­ris sax­li so­fel­Si Cven
gvqon­da. ma­Sin ko­leq­ti­u­ri Sro­ma iyo, es qals Za­li­an tvir­Tav­da. de­da­Ce­mi xuT Svils
uv­li­da da Ca­ic un­da ek­ri­fa. es mZi­me Sro­ma iyo. ka­ce­bi uf­ro me­ve­na­xe­o­ba­Si iy­vnen
da­saq­me­bu­le­bi. ma­ma­Ce­mi co­ta Wir­ve­u­li ka­ci iyo: ro­ca sam­sa­xur­Si mi­di­o­da, de­da­Ce­mi
jag­ri­siT xel­Si WiS­kram­de mih­yve­bo­da. me­re, sa­Ra­mos, ma­ma Sin we­rils ga­mog­zav­ni­da:
ma­ri­am, ga­Sa­le suf­ra, mov­di­varT aTi ka­cio. Za­li­an mZi­me su­ra­Ti iyo. ma­ma­Ce­mi na­xev­
rad in­te­li­gen­ti, na­xev­rad gle­xi iyo, TefSs ar ga­dad­gam­da gver­diT, esec mxo­lod
qa­lis saq­med mi­aC­nda.
drom Za­li­an ga­a­u­xe­Sa ada­mi­a­ne­bi, ax­la bevr ojax­Sia Za­la­do­ba. qa­lebs xSi­rad sce­men.
ami­si sa­fuZ­ve­li pi­ra­di ukul­tu­ro­ba da uxe­So­baa, Tum­ca esec in­di­vi­du­a­lu­ria, zo­gi­
er­Ti aR­mer­Tebs me­uR­les. bav­Sve­bi qa­laq­Si aT­jer uf­ro mZi­me mdgo­ma­re­o­ba­Si ari­an.
aq, sof­lad, ar ga­mi­gia, rom vin­mem bav­Svi aSim­Si­los, sa­maT­xov­rod ga­uS­vas. ax­la sa­
bav­Svo ba­Re­bic prob­le­maa sof­lad, qa­la­qel qa­lebs me­ti sa­Su­a­le­ba aqvT kul­tu­ru­
li yo­fi­saT­vis. sof­lelebs ki ga­sa­qa­ni nak­le­bi aqvT. ami­to­mac um­rav­le­so­ba oja­xis
rCe­nis miz­niT uc­xo­eT­Si ga­da­ix­ve­wa. mi­di­an, sa­i­Tac xe­li mi­uw­vde­baT. ax­la yve­la­fe­ri
Tbi­li­si­sa da Tbi­li­se­le­bi­saT­vis keT­de­ba. ga­na Tbi­li­sia mTe­li sa­qar­Tve­lo?
kul­tu­ris Se­mo­ta­nas ori mxa­re aqvs - uar­yo­fi­Tic da da­de­bi­Tic. xSi­rad kul­tu­ris
Se­mo­ta­na mig­ra­ci­as iw­vevs. sof­li­dan mig­ra­cia di­dia. so­fels in­fras­truq­tu­ra un­da
hqon­des. gza da wya­li sof­lis udi­de­si prob­le­maa. mar­qsi am­bob­da, rom oja­xis kul­
tu­ra ga­ni­saz­Rvre­ba sa­mi ra­miT – wig­niT, we­ri­liT da imiT, Tu ram­den wyals mo­ix­mars
oja­xi. Se­iZ­le­ba dRes sa­qar­Tve­lo­Si so­fels wya­li ar hqon­des? am epo­qa­Si we­ri­lic
sa­er­Tod ga­mo­i­ric­xa, aRa­ra­vin swers er­Tma­neTs we­rils, mo­i­Sa­la ko­mu­ni­ka­cia.
oja­xi sa­xel­mwi­fos uj­re­dia, ram­de­na­dac jan­sa­Ri oja­xe­bi gveq­ne­ba, im­de­nad jan­sa­Ri
iq­ne­ba mo­ma­va­li Ta­ob
­ ac, ama­zea da­mo­ki­de­bu­li qvey­nis mo­ma­va­lic.
Cem­Tvis in­for­ma­ci­is er­Ta­der­Ti wya­ro te­le­vi­zo­ria, asea bev­ris­Tvis, gan­sa­kuT­re­biT
– bav­Sve­bi­saT­vis. speq­tak­le­bi ar id­gme­ba, Se­mec­ne­bis sa­Su­a­le­ba ar aqvT. sax­li, ma­te­
ri­a­lu­ri kom­for­ti ara­fe­ria su­li­e­re­bis ga­re­Se.
vinc am­bobs, qals qaT­mis tvi­ni aq­vso, Ta­vad aris qaT­mis­tvi­na. qals jer ki­dev ara
aqvs Ta­vi­si ni­Wis gan­vi­Ta­re­bi­saT­vis xel­Sew­yo­ba. ma­ga­li­Tad, ma­ri­ka ba­ra­TaS­vi­li, ma­
43
ri­ka lor­Tqi­fa­ni­Ze da mra­va­li sxva ga­mo­Ce­ni­li qa­le­bi ari­an, mag­ram ari­an ise­Te­bic,
ro­mel­Ta ni­Wi Cak­vda, rad­gan ma­Ti Se­moq­me­de­bi­saT­vis ara­vis eca­la. niWs gan­vi­Ta­re­ba
sWir­de­ba.
cxov­re­bi­se­u­li prob­le­me­bi ma­ma­ka­ceb­ze uf­ro me­tad qa­lebs awu­xebT. it­yvi­an xol­me,
qa­li gan­vi­Ta­re­bis do­niT ma­ma­kacs Ca­mo­u­var­de­bao. qals sxva fun­qcia aqvs, oja­xis ga­mo
sa­ku­Ta­ri gan­vi­Ta­re­bi­saT­vis dro ar rCe­ba. qa­li iyo Ta­mar me­fec...
qa­li aq­ti­u­rad un­da iyos Cab­mu­li po­li­ti­ka­Si. qals bev­ri ra­mis ga­ke­Te­ba Se­uZ­lia,
amas xel­Sew­yo­ba un­da. sa­xel­mwi­fo­eb­ri­vi mow­yo­ba jer ar aris ise­Ti, rom qa­li da­saq­
mdes da Ta­vi­si in­te­leq­tic sru­lad ga­mo­av­li­nos.
44
sa­qar­Tve­lo­Si min­da
cxov­re­ba
di­ni vir­sa­la­Ze _ jaz­mu­si­ko­si,
pi­an
­ is­ti, kom­po­zi­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 6 seq­tem­be­ri
rav­i
wu­
u­
ans amo­
mi­
`ada­
i aqvs,
­
b
e
­
b
o
l
­
b
e
l
­
Z
a
s
Se­
des~.
bo­
de­
r
­
z
i
a
­
d
n
u
T
bi
me­
mud­
is ga­
mu­si­ka­lur ojax­Si da­vi­ba­de. di­di be­bia, anas­ta­sia vir­sa­la­Ze, sa­qar­Tve­los pi­a­nis­tu­ri
sko­lis fu­Zem­de­beb­lia, eli­so vir­sa­la­Zi­sa da bev­ri sxva ga­mo­Ce­ni­li pia­nis­tis pe­da­
go­gi. ma­ma eqi­mi nev­ro­pa­To­lo­gia, is Zal­ze mu­si­ka­lu­ri ada­mi­a­nia, mu­si­ka­lu­ri sko­la
da­am­Tav­ra da dRe­sac uk­ravs sme­niT. de­da mu­si­ko­sia. swo­red is iyo Ce­mi pir­ve­li
mas­wav­le­be­li, man da­mi­ye­na xe­li, Ca­mi­ner­ga mu­si­kis siy­va­ru­li, gan­mi­vi­Ta­ra ge­mov­ne­ba.
ja­zu­ri mu­si­ka ki bi­Za­Cem­ma Se­may­va­ra, ko­ba ji­ji­xi­am, ase­ve eqim­ma, ro­mel­sac ja­zu­ri
mu­si­kis fir­fi­te­bis ko­leq­cia hqon­da da xSi­rad mas­me­ni­neb­da xol­me. mu­si­ka­lur aT­
wled­Si rom Ca­va­ba­re, uk­ve ma­Sin vcdi­lob­di da­mek­ra ja­zu­ri kom­po­zi­ci­e­bi.
Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo kon­ser­va­to­ria for­te­pi­a­nos kla­siT da­vam­Tav­re, Tum­ca dRes
ja­zis mu­si­ko­si var. ro­de­sac vswav­lob­di, kon­ser­va­to­ri­a­Si ja­zu­ri mu­si­kis gan­yo­fi­
le­ba ar iyo. yve­lam ico­da, rom me jazs vuk­rav­di, mag­ram es viw­ro wre­Si xde­bo­da.
ara­so­des mi­fiq­ria se­ri­o­zu­lad, rom jazs sce­na­ze da­vuk­rav­di.
moR­va­we­o­ba da­viw­ye ka­me­ru­li or­kes­triT, ro­mel­sac va­dim Sub­la­Ze xel­mZRva­ne­lob­da.
vmu­Sa­ob­di pi­a­nis­tad da me­ne­je­rad. imav­dro­u­lad vmu­Sa­ob­di kon­ser­va­to­ri­a­Si so­lo
sim­Re­ris ka­Ted­ra­ze da ase­ve – xe­lov­ne­bis sko­la­Si kon­cer­tme­is­te­rad.
1993 wels Sed­ga Ce­mi, ro­gorc jaz­mu­si­ko­sis de­bi­ut
­ i – fi­lar­mo­ni­a­Si ja­zu­ri mu­si­
kis fes­ti­val­Si mo­na­wi­le­ob
­ a Se­mom­Ta­va­zes. amis Sem­deg Ce­mi cxov­re­ba ra­di­ka­lu­rad
45
Se­ic­va­la. er­Ti Tvis Sem­deg ja­zis fes­ti­val­ze uk­ve no­vo­si­bir­skSi ga­mag­zav­nes. iqi­dan
rom dav­brun­di, ga­da­Re­be­bi da­iw­yo, ga­da­ce­meb­Si vmo­na­wi­le­ob­di. Sem­deg iyo sxva­das­xva
jaz­klu­bi, ma­ga­li­Tad, `da­Tos jaz­klu­bi“ sas­tum­ro `aWa­ra­Si". mqon­da sa­av­to­ro ga­da­
ce­ma `ja­zis sa­Ra­mo­e­bi“ te­le­vi­zia `ibe­ri­a­Si“. es 2003 we­li iyo. bo­lo wleb­Si vmu­Sa­ob
`Tbi­li­sis sa­kon­cer­to big­ben­dSi“, ro­mel­sac gi­vi ga­Ce­Ci­la­Ze xel­mZRva­ne­lobs.
Se­moq­me­de­bis sxva­das­xva pe­ri­o­di mqon­da. es iyo speq­tak­leb­ze mu­Sa­o­ba ga­mo­Ce­nil re­
Ji­so­reb­Tan: av­To var­si­maS­vil­sa da oTar ega­Zes­Tan. speq­tak­leb­sac va­for­meb­di mu­si­
ka­lu­rad da kon­cer­tme­is­te­ric vi­ya­vi.
vmu­Sa­ob­di mo­de­lad di­za­i­ner ma­ka nac­vliS­vil­Tan. ram­de­ni­me ki­no­fil­mSic ga­da­mi­Res,
maT So­ris, 2009 wel­sac. Tbi­li­sis Se­sa­xeb mok­le­met­ra­Ji­an fil­mSi mTa­var rol­Si ga­
da­mi­Res, fil­mis mu­si­kis av­to­ric Ta­vad var.
ada­mi­ans amo­u­wu­ra­vi Se­saZ­leb­lo­be­bi aqvs. man ga­mud­me­biT un­da imu­Sa­os sa­ku­Tar Tav­
ze, ga­mud­me­biT iz­rde­bo­des, ra­Ta axal si­maR­le­ebs mi­aR­wi­os sa­ku­Tar Se­moq­me­de­ba­Si.
mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom bevrs vmu­Sa­ob, aq­ti­u­rad vcxov­rob, vwer mu­si­kas da eq­spe­ri­
men­tebs ar ga­vur­bi­var, mi­maC­nia, rom uf­ro me­ti un­da vi­mu­Sao sa­ku­Tar Tav­ze, rom
sru­lad ar var re­a­li­ze­bu­li. vgrZnob, uf­ro me­tis ga­ke­Te­ba Se­miZ­lia. yve­la­fe­ri win
maqvs.
sa­qar­Tve­lo­Si ja­zu­ri mu­si­kis dar­gSi mu­Sa­o­bi­sas Za­li­an Zne­lia ra­im­ es ga­ke­Te­ba. ame­
ri­ka­sa da ev­ro­pa­Si mu­si­ko­sebs TviT­re­a­li­ze­bis me­ti sa­Su­a­le­ba aqvT.
Se­mom­Ta­va­zes, wav­su­li­ya­vi qvey­ni­dan da uc­xo­eT­Si me­mu­Sa­va er­Ti-ori wliT. Se­iZ­le­ba
wav­su­li­ya­vi ki­dec sad­me, mag­ram mxo­lod mok­le va­diT, imi­tom, rom oja­xi maqvs. Za­li­
an miy­vars kon­cer­te­bi, gas­tro­li, Tum­ca ram­de­ni­me xnis Sem­deg sax­li me­nat­re­ba xol­
me. Ce­mi me­uR­lec xe­lo­va­nia, mu­si­ko­si jar­ji ma­Ra­laS­vi­li. is Zal­ze ga­ge­biT eki­de­ba
Cems saq­mi­a­no­bas da mex­ma­re­ba pro­fe­si­ul zrda­Si.
mTe­li qar­Tu­li sa­zo­ga­do­e­bis yve­la­ze di­di prob­le­ma yve­la­sa da yve­laf­ris kri­ti­kaa.
Cven yve­la­fe­ri vi­ciT, ro­gor un­da mo­viq­ceT da ra ga­va­ke­ToT, ro­de­sac saq­me sxvebs
exe­ba, sa­ku­Tar Tav­ze mu­Sa­o­ba, sa­ku­Ta­ri wa­ru­ma­teb­lo­bis mi­ze­ze­bis Zi­eb
­ a ki rTu­lia.
Za­li­an bev­ri ni­Wi­e­ri ada­mi­a­nia, ro­me­lic odes­Rac ra­Ra­cas war­ma­te­biT ake­Teb­da, ax­la
gan­vi­Ta­re­ba Se­a­Ce­ra da az­ri­ans ara­fers ake­Tebs, Tum­ca Za­li­an kma­yo­fi­lia sa­ku­Ta­ri
saq­mi­a­no­biT. es yve­la­fers exe­ba: biz­ness, mec­ni­e­re­bas, kul­tu­ras, po­li­ti­kas, ne­bis­mi­er
sfe­ros. Cve­ni sa­zo­ga­do­e­ba ga­Cer­da, ne­la vi­Tar­de­ba, mag­ram, sa­bed­ni­e­rod, ar­se­bo­ben
er­Te­u­le­bi, rom­le­bic am tvirTs sa­ku­Tar Tav­ze iRe­ben.
ro­gorc xe­lo­va­ni, voc­ne­bob, sa­qar­Tve­lo ay­va­ve­bu­li vna­xo, min­da, rom Cems qve­ya­na­Si
pro­fe­si­o­na­le­bi ise ar cxov­rob­dnen, ro­gorc ax­la sta­bi­lur qve­ya­na­Si cxov­re­ba min­
da. upir­ve­les yov­li­sa sa­qar­Tve­lo­Si min­da cxov­re­ba, iseT sa­qar­Tve­lo­Si, ro­mel­Sic
da­fas­de­bo­da pro­fe­si­on­ a­liz­mi ne­bis­mi­er sfe­ro­Si.
46
emo­ci­u­ri qa­lis
por­tre­ti
ni­no za­a­liS­vi­li _
xe­lov­ne­baT­mcod­ne, mxat­va­ri,
xe­lov­ne­baT­mcod­ne­o­bis doq­to­ri,
Tbi­li­sis sam­xat­vro aka­de­mi­is
bib­li­o­Te­kis xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ pir­ve­li de­kem­be­ri
mes
o saq­
­
l
b
e
­
g
r
a
s
­
a
s
Tvis
sxvis­
rCe~.
av­
­
d
a
g
`
d
a
­
v
a
T
Ta
Teb, ra­
ke­
va­
Ce­mi sa­ub­ri­dan sak­ma­od emo­ci­u­ri qa­lis por­tre­ti da­ix­ a­te­ba, ise­Tis, ro­me­lic mxo­lod
sakuTar Seg­rZne­beb­zea kon­cen­tri­re­bu­li, gar­Se­mo ar­se­bul ara­kom­for­tul si­tu­ac
­ i­as
ga­nic­dis da ar aRel­vebs re­al
­ u­ri saq­mi­a­no­ba. si­nam­dvi­le­Si me uf­ro prag­ma­tu­li var,
sit­yve­bis sim­rav­les im saq­me­e­bis ke­Te­ba mir­Cev­nia, ro­me­lic mniS­vne­lov­nad mi­maC­nia
– iq­ne­ba es ,,kul­tu­ra­Ta di­a­lo­gis” mi­mar­Tu­le­biT sam­xat­vro-sa­ga­mo­fe­no pro­eq­te­bis
gan­xor­ci­e­le­ba (qar­Tu­li sax­vi­Ti Seq­spi­ri­a­na, sa­ber­Zne­Ti qar­Tvel mxat­var­Ta Se­moq­
me­de­ba­Si da a.S), qar­Tu­li xe­lov­ne­bis po­pu­la­ri­za­cia, mxat­var­Ta uf­le­be­bis dac­va Tu
mxat­var­Ta sa­in­for­ma­cio ba­ze­bis Seq­mna...
bu­ne­biT meb­rZo­li ar var, ad­re Za­li­an mor­cxvic vi­ya­vi. Tu cxov­re­bis ad­rin­del
etap­ze yve­la saq­mi­an Tu sa­zo­ga­do­eb­riv aq­ti­ur
­ o­bas ,,me­tiC­ro­ba­d", Ta­vis ga­mo­Ce­nis
sur­vi­lad Ca­vuT­vli­di sa­ku­Tar Tavs, dRes sxvag­va­rad vfiq­rob. TiT­qmis ori aTe­ul
­ i
wlis win sa­qar­Tve­lo­Si gan­vi­Ta­re­bu­li mov­le­ne­bis (Tbi­li­sis omi, sa­mo­qa­la­qo omi)
sa­Si­ne­li dro­is Sem­deg Cem­Si `gar­daq­mna~ da­iw­yo. vig­rZe­ni, rom un­da Se­mec­va­la da­mo­ki­
de­bu­le­ba sam­ya­ros mi­marT, To­rem stress ve­Rar ga­vuZ­leb­di. min­do­da da­mem­tki­ce­bi­na,
rom ada­mi­an­ ebs sa­qar­Tve­lo­Si, ngre­vis gar­da - Se­ne­ba, cu­dis ga­ke­Te­bis gar­da er­Tma­
ne­Tis ga­ta­nac Se­eZ­loT; ar min­do­da ada­mi­a­ne­bi Sem­Zu­le­bo­da. swo­red es im­pul­se­bi
da Rir­se­bis grZno­bis Se­nar­Cu­ne­bis sur­vi­li da­mex­ma­ra xe­lax­la me­po­va Ta­vi. pir­ve­li
47
ga­mo­fe­na `qar­vas­la­Si~ mo­vaw­yve – `ger­ma­nu­li li­te­ra­tu­ra da mu­si­ka qar­Tul mxat­
vro­ba­Si~. va­ma­yob imiT, rom ger­ma­ni­is kon­sul­ma, ro­me­lic sa­qar­Tve­lo­Si im pe­ri­od­Si
miC­ve­u­li iyo, rom yve­la­fer­Si da­sax­ma­reb­la­d mas mi­mar­Tav­dnen, ga­o­ce­bul­ma ikiT­xa:
es `uC­ve­nod~ ro­gor ga­ak­ e­Te­To?! Ce­mi moR­va­we­o­bis sfe­ro (mxat­vro­ba, XX sa­uk­ u­nis
qar­Tu­li xe­lov­ne­bis is­to­ri­is, kul­tu­ra­Ta di­a­lo­gis sa­kiT­xe­bis kvle­va, sa­ga­mo­fe­nosa­gan­ma­naT­leb­lo pro­eq­teb­ze mu­Sa­o­ba, pe­da­go­gi­ur
­ i saq­mi­a­no­ba) miy­vars. Ce­mi az­riT,
yve­la qals un­da hqon­des Ta­vi­si, gan­sa­kuT­re­bu­li sa­ke­Te­be­li. ad­re mi­maC­nda, rom es
um­Tav­re­si iyo, dRes am sa­kiTxs sxvag­va­rad vu­yu­reb: ojax­Si saq­mi­a­no­bis ga­re­Se srul­
yo­fi­li cxov­re­ba ar ga­mo­va. oja­xi is say­rde­nia, ro­me­lic qa­lis ka­ri­e­ra­sac ga­na­pi­
ro­bebs. xSi­rad qa­li ver aR­wevs war­ma­te­bas imis ga­mo, rom oja­xi ver an ar da­ex­ma­ra.
rom ara me­uR­lis mxar­da­We­ra, ver Sev­Zleb­di Ce­mi saq­mis ke­Te­bas. va­ke­Teb­di imas, rac
miy­var­da. iq­neb es ego­iz­mi­caa, mag­ram sa­Wi­ro ego­iz­mia – sxvis­Tvis sa­sar­geb­lo saq­mes
va­ke­Teb, ra­Ta Ta­vad `ga­dav­rCe~.
.sam­xat­vro sfe­ro­Si Za­li­an xe­lov­nu­ria `qa­le­bad da ka­ce­bad~ da­yo­fa. qar­Tul si­nam­
dvi­le­Sic, mxat­vro­bis sfe­ro­Si, mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom XX sa­u­ku­nis da­saw­yis­Si - 20-30ian wleb­Si - mxat­va­ri qa­le­bi um­ci­re­so­ba­Si iy­vnen, `Zal­Ta ga­da­na­wi­le­ba~ qal­sa da kacs
So­ris (mniS­vne­lo­bis mxriv) yo­vel­Tvis Ta­na­ba­ri iyo, ar ga­nas­xva­veb­dnen mxat­vrebs
sqe­sis mi­xed­viT (ele­ne ax­vle­di­a­nis, qe­Te­van ma­Ra­laS­vi­lis da sxva­Ta ma­ga­li­Te­bi). me­re
da me­re qa­li mxat­vre­bis axal-axa­li jgu­fe­bi ga­moC­ndnen (gan­sa­kuT­re­biT 70-ia­ni wle­
bi­dan), rom­le­bic ax­lac mniS­vne­lo­van rols Ta­ma­So­ben. oT­xmoc­da­a­Ti­an wleb­Si, Zal­ze
rTul vi­Ta­re­ba­Si, pir­ve­li ga­le­ris­te­bic qa­le­bi gax­dnen. aka­de­mi­a­Si stum­rad myof­ma
ful­bra­i­tis swav­lul­ma erT-er­Ti leq­cia ame­ri­ke­li mxat­va­ri qa­le­bis TviT­dam­kvid­
re­bis rTul pro­cess da­uT­mo. Se­niS­na, rom au­di­to­ri­am ver ga­ig
­ o prob­le­mis ar­si.
mi­ze­zi is iyo, rom sxva­das­xva faq­to­ris ga­mo am­gva­ri prob­le­ma sa­qar­Tve­lo­Si ar id­ga
da, Se­iZ­le­ba iT­qvas, rom qar­Tul mxat­vro­ba­Si sru­li gen­de­ru­li Ta­nas­wo­ro­baa (es ar
niS­navs rom sir­Tu­le­e­bi ar aris). Cem­Tvis uc­xo ar aris spe­ci­fi­ku­rad qa­leb­Tan da­kav­
Si­re­bu­li saq­mi­an­ o­bac; Se­vad­gi­ne da ga­mo­ve­ci wig­ni `mSve­ni­e­ri qar­Tve­li qa­li~; ase­ve,
kre­bu­li: `qar­Tve­li qa­li - mxat­vre­bi­sa da po­e­te­bis mu­za~. Za­li­an mom­wons qar­Tve­li
qa­lis si­la­ma­ze, mag­ram, zo­ga­dad, mgo­nia, rom Ta­vi­se­bu­ri Sar­mi Tu ar dah­kravs, ne­bis­
mi­e­ri si­la­ma­ze fer­mkrTa­le­ba da pi­ri­qiT, bev­ri Sem­Txve­vaa, ro­ca er­Ti Se­xed­viT ula­
ma­zo qa­li Ta­vi­si gan­sa­kuT­re­bu­lo­biT mSve­ni­e­ri ga­moC­nde­ba. pi­ra­dad me qa­lo­bis ga­mo
TviT­dam­kvid­re­ba ar gam­Wir­ve­bia, xo­lo ris ga­moc ukan da­mi­xe­via, es wi­na­aR­mde­go­be­bi,
ka­ci rom vyo­fi­li­yav, ma­inc Se­meq­mne­bo­da, pi­ra­du­li Tvi­se­be­bi­dan ga­mom­di­na­re. di­di
sur­vi­li maqvs, rom Cve­ni in­te­leq­tu­a­lu­ri sim­did­re msof­li­os ga­vac­noT, rom mar­to
`suf­ri­Ta da sad­Reg­rZe­lo­e­biT~ ki ar gvic­nob­dnen, ara­med mec­ni­er
­ e­biT, xe­lov­ne­biT,
spor­tiT, teq­ni­ku­ri miR­we­ve­biT. di­di po­ten­cia gvaqvs, mag­ram un­da vis­wav­loT saq­mis
ra­ci­on­ a­lu­rad ke­Te­ba – qal­mac da kac­mac. vi­yoT nak­le­bad emo­ci­ur
­ e­bi da uf­ro prag­
ma­tu­le­bi (rac Za­li­an Zne­lia). Cve­ni Ti­To­eu
­ ­li sit­yvi­sa da qme­de­bis pa­su­xis­mgeb­le­bi
un­da gav­xdeT. mje­ra, rom sa­qar­Tve­lo iq­ne­ba ise­Ti qve­ya­na, sa­dac mec mec­xov­re­ba, Cems
Svi­liS­vil bar­ba­re­sac da sa­i­da­nac ar­sad was­vla ar min­da (arc min­da, rom mo­min­des).
48
mra­val­Svi­li­a­ni de­da
da­re­jan zRu­da­Ze _ as­pin­Zis bav­SvTa
aR­mzrde­lo­bi­Ti da­we­se­bu­le­bis
xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ 25 mar­ti
­i aqvs,
x
a
j
o
i
g
­
r
a
k
`qals Tu
aqvs da
a
i
g
­
e
­
t
a
r
t
s
gi
ese igi kar­
­ebs.~
ivarg
c
i
S
­
a
­
k
i
­
t
i
­
l
o
p
ma­ma­Ce­mi de­di­ser­Ta iyo, Ce­mi me­uR­lec de­di­ser­Taa. ami­to­mac min­do­da, mra­val­Svi­li­an­ i
de­da vyo­fi­li­ya­vi. sa­mi­ve Svi­li rTu­lad, wo­li­Ti re­Ji­miT ga­va­Ci­ne. Sem­deg sru­li­ad
ga­uc­no­bi­e­re­be­li ram mox­da. mag­ram Ta­vi­dan miv­yve­bi.
pro­fe­si­iT mSe­ne­be­li in­Ji­ne­ri da fi­zi­ko­si var. vmu­Sa­ob­di as­pin­Za­Si, sap­ro­eq­to-sa­xar­
jTaR­ric­xvo bi­u­ro­Si mxaz­vel-kon­struq­to­ris Ta­nam­de­bo­bi­dan mTa­var in­Jin­ro­bam­de.
Sem­deg sko­la­Si vas­wav­li­di fi­zi­ka-as­tro­no­mi­as. sko­lis Sem­deg ra­i­o­nis sak­re­bu­los
de­pu­ta­tad amir­Ci­es. mog­vi­a­ne­biT bav­SvTa sa­aR­mzrde­lo da­we­se­bu­le­ba­Si di­req­to­ro­ba
Se­mom­Ta­va­zes. di­req­to­rad 1999 wlis 1 marts da­vi­niS­ne. dRem­de am ad­gi­las vmu­Sa­ob.
as­pin­Za pa­ta­ra ra­i­o­nia, es iyo Za­li­an rTu­li da spe­ci­fi­ku­ri sfe­ro, Ta­nac Za­li­an mZi­
me mem­kvid­re­o­ba mi­vi­Re. Se­no­ba­Si wvim­da, xel­fa­se­bi ga­uc
­ e­me­li iyo. Cve­ni kon­tin­gen­ti
eq­vsi­dan Tvra­me­ti wlis asa­kam­de mo­zar­de­bi­sa­gan Sed­ge­ba. es ise­Ti sfe­roa, sa­dac arc
Sa­ba­Ti ar­se­bobs, arc kvi­ra. Cvens sa­aR­mzrde­lo da­we­se­bu­le­ba­Si mci­rew­lo­van bav­Svebs
epar­qi­ac gvig­zav­nis.
er­Txel Cven­Tan rus­Ta­vi­dan ori go­go­na mo­iy­va­nes, mSob­leb­ma mi­a­to­ves. bav­Sve­bi avad
gax­dnen, ga­ci­e­bu­le­bi iy­vnen da Ra­mec me­ti yu­rad­Re­ba sWir­de­bo­daT. vi­fiq­re, Ra­me sax­
lSi wa­viy­van da di­liT mo­viy­van-meT­qi. ori­ves mov­la mi­Wir­da, me­uR­le mex­ma­re­bo­da. me
da li­ka sa­Zi­ne­bel­Si vi­we­qiT, ma­ri da Ce­mi me­uR­le – cal­ke. ma­ri uf­ro pa­ta­ra iyo da
mes­mo­da, Ra­me ro­gor da­hyav­da Cems me­uR­les xel­Si ay­va­ni­li. ase ga­vi­da ori-sa­mi we­li.
erT dRe­sac ma­mam mo­ak­ iT­xa bav­Svebs, Tan viRaceebi ax­ldnen da bav­Sve­bis mi­yid­va maT­
Tvis un­do­da. es iyo 2002 wels. ame­ri­ka­Si vaS­vi­le­bo. vuT­xa­ri, mSob­le­bi un­da ga­vic­no,
49
ise ver ga­vuS­veb-meT­qi. ma­Sin vaW­ro­ba da­miw­yes da miv­xvdi, rom bav­Sve­bis mo­ma­va­li Za­
li­an ga­ur­kve­ve­li iyo. Ta­nac ga­go­ni­li mqon­da, rom bav­Sve­bis or­ga­no­e­biT vaW­rob­dnen
ki­dec. ame­ri­ki­dan mi­re­kav­dnen, mSo­be­li ma­ma Ta­nax­maa da Tqven ra­tom gvi­wevT wi­na­aR­
mde­go­ba­so. swo­red ma­Sin ga­daw­yvi­ta Cem­ma me­uR­lem Cven Tvi­Ton gveS­vi­la es bav­Sve­
bi. li­ka da ma­ri ax­la uk­ve ofi­ci­a­lu­rad ari­an Ce­mi Svi­le­bi. ma­mam mxo­lod er­Txel
mo­ak­ iT­xa da verc ic­nes er­Tma­ne­Ti. da­ba­de­bis dRe­ebs ma­mi­da te­le­fo­niT ulo­cavs. arc
ma­mas da arc ma­mi­das maT ar da­va­kar­gvi­neb, mag­ram maT de­das pa­tivs ar vcem.
ro­ca dat­vir­Tu­li var, uf­ro geg­ma­zo­mi­e­rad mi­dis yve­la­fe­ri, vid­re Ta­vi­su­fal dros.
azar­tia, ro­ca xe­dav bav­Sve­bis did siy­va­ruls, xvde­bi, rom mar­to Sen Tavs ar ekuT­vni,
TiT­qos Rmer­Tma Sen wil ra­Rac da­ga­kis­ra. es ise­Ti pa­su­xis­mgeb­lo­baa, rom ver uRa­
la­teb. xan­da­xan mi­fiq­ria, Rrmad ar Se­val ur­Ti­er­To­ba­Si aR­saz­rdel­Tan, rad­gan me­re
di­di gan­cde­bi ma­kav­Si­rebs xol­me maT­Tan, mag­ram ar ga­mom­dis. xan­da­xan Ce­mi ko­le­ge­bis
mSurs ki­dec, zo­gi­er­Ti Ta­vis aR­saz­rdels sa­xe­li­Tac ki ar ic­nobs. me ki yve­las­Tan
araC­ve­u­leb­ri­vi ur­Ti­er­To­ba maqvs, yve­las mo­na­ce­me­bi, tan­sac­mlis, fex­sac­mlis zo­ma
vi­ci. wels Cven­ma eq­vsma aR­saz­rdel­ma da­am­Tav­ra sko­la. sam­ma erov­nu­li ga­moc­da Ca­a­
ba­ra, ori ko­lej­Si mox­vda. vi­sac wa­sas­vle­li ar aqvs, aq­ve myavs. sa­xel­mwi­fo ver uz­
run­vel­yofs maT dax­ma­re­bas. dRis cen­tris bav­Sve­bic myavs, sa­di­lo­ben, me­ca­di­ne­o­ben
da Ra­me sax­lSi mi­di­an. sof­lad ar aris gar­To­bis ara­na­ir
­ i sa­Su­a­le­ba, bib­li­o­Te­ka,
sam­sa­xu­ri. amis ga­mo axal­gaz­rde­bi ener­gi­as ver xar­ja­ven da Za­li­an Se­ic­val­nen. da­saq­
me­bis prob­le­mis mog­va­re­ba sof­lad bevr ra­mes Sec­vli­da.
so­fel­Si bev­ri sa­mu­Sa­oa, yve­la­fers vas­wreb, Tum­ca xSi­rad vma­lav xe­lebs, rad­gan da­
koJ­ri­li maqvs am­de­ni Sro­mi­sa­gan. fer­mac maqvs da aTi ka­ci myavs da­saq­me­bu­li. saq­me
yve­las ga­na­wi­le­bu­li gvaqvs, yve­la­ni er­Tad vcxov­robT. araC­ve­ul
­ eb­ri­vi oja­xi, Svi­
le­bi, me­uR­le, de­dam­Til-ma­mam­Ti­li myavs. 18 wli­sa siy­va­ru­liT gav­Txov­di. wleb­ma
uf­ro ga­aZ­li­e­ra Cve­ni siy­va­ru­li. dRes uk­ve Tva­le­biT vu­gebT er­Tma­neTs, sit­yve­bi
sa­Wi­roc ki ar aris.
ko­mu­nis­te­bis dros qal­Ta ra­o­de­no­bis gan­saz­Rvru­li kvo­ta ar­se­bob­da yvel­gan da yve­
la­fer­Si. ase un­da iyos ax­lac. qa­li uf­ro moq­ni­lia po­li­ti­ka­Si. mi­si xed­va sxva­na­ir
­ ia,
Sem­wyna­re­be­lia. qals Tu kar­gi oja­xi aqvs, ese igi kar­gi stra­te­gia aqvs da, aqe­dan ga­
mom­di­na­re, po­li­ti­ka­Sic ivar­gebs. qa­li sax­li­dan un­da ga­mo­vi­des. Ta­vad qa­leb­ma un­da
mis­cen er­Tma­neTs me­ti ga­sa­qa­ni.
um­Tav­re­si qa­li­saT­vis de­do­baa, Sem­deg – pro­fe­si­o­na­liz­mi saq­me­Si. qa­li sa­zo­ga­do­eb
­ is
aq­ti­u­ri wev­ri un­da iyos. Tu ar xar pro­fe­si­o­na­li da zi­xar skam­ze, ro­me­lic Sen ar
ge­kuT­vnis, un­da grcxve­no­des.
mi­zan­da­sa­xu­li var, mje­ra uw­min­de­sis da dar­wmu­ne­bu­li var, rom sa­qar­Tve­lo gab­
rwyin­de­ba.
50
far­Tod ga­xe­li­li
Tva­le­biT...
ma­ri­na Ta­bu­kaS­vi­li -
fond `ta­sos~ ge­ne­ra­lu­ri di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe - 22 ag­vis­to
bi
re­
­o­
avt
a­
­
n
a
T
i
b
­
e
c
­
a
k
leb­i da
`qa­
Si,
ojax­
c
r
o
g
­
o
r
n
e
vn
da iy­
un­
Si~.
ba­
lo­
e­
v
T
­
r
a
m
m
o
f
­
i
­w
xelm
asev­e sa­
sa­xa­re­bi­dan: geT­si­ma­ni­is baR­Si ie­so qris­te sTxovs Ta­vis mo­wa­fe­ebs, nu da­iZ­ i­neb­To,
mag­ram, mi­u­xe­da­vad Txov­ni­sa, maT ma­inc da­i­Zi­nes - imi­tom, rom maT­Tvis `ar xde­bo­da~;
ga­lak­ti­o­ni am­bobs, rom qa­ri ara Cans da ma­inc mwver­va­lebs ki ede­bao, anu mwver­va­li,
ken­we­ro, uf­ro mgrZno­bi­a­rea da imi­tom xde­ba mis­Tvis is, ra­sac ar ga­nic­di­an sxve­bi; an,
ili­as gan­de­gils gu­li rom us­kde­ba ma­Sin, ro­ca mwyems qals mSvi­dad sZi­navs cec­xlis
pirs. sa­Wir­bo­ro­toc esaa: Tva­lis ga­xe­la da da­nax­va. xalxs imi­tom uWirs, rom dam­na­
xav­ma me­re un­da imoq­me­dos ki­dec, pa­su­xis­mgeb­lo­ba ai­Ros, imu­Sa­os, saq­me ga­mo­as­wo­ros.
esaa, rac uWirT, mag­ram, mwams, yve­las Se­uZ­lia.
asea, sa­zo­ga­do­e­ba­Si mgrZno­bi­a­re ada­mi­a­ne­bi Wirs. aba, ro­gor ar ga­mik­vir­des im qa­le­
bis gan­cxa­de­bi­sa, rom­le­bic `qa­lis prob­le­mas~ ver xe­da­ven, ma­Ti naT­qva­mi ma­Ti mgrZno­
be­lo­bis daq­ve­i­Te­ba­ze mi­u­Ti­Tebs. Cven Ra­rib qve­ya­na­Si vcxov­robT. qvey­nidan mi­li­on­
na­xe­va­ri ada­mi­a­nia sa­So­var­ze ga­su­li, ra­Ta pu­ris fu­li ga­mo­ug­zav­nos ojaxs. maT­gan
um­rav­le­so­ba ara­le­ga­lu­rad cxov­robs, anu ma­Ti si­coc­xle saf­rTxe­Sia, um­rav­le­so­ba
qa­le­bi ari­an. ada­mi­a­ni, ro­me­lic am­bobs, rom ver xe­davs prob­le­mas, is an izo­li­re­bu­
lia sa­zo­ga­do­e­bis­gan, saT­bu­ris pi­ro­beb­Si cxov­robs­, an Tavs it­yu­eb­s. miT uf­ro sam­wu­
xa­roa xol­me, Tu amis ver­dam­na­xa­vi xe­lo­va­nia, mwe­ra­lia, Se­moq­me­di, rad­gan, pas­ter­naks
da­ve­ses­xe­bi, Tu ar Ca­i­sun­Tqe qa­o­si, kos­moss ver amo­i­sun­Tqav.
51
ro­ca vsa­ub­robT qa­leb­ze, ar dag­va­viw­ydes, rom mo­sax­le­o­bis um­rav­le­so­ba­ze vsa­ub­
robT - mci­re ga­mo­nak­li­sis gar­da yve­la qve­ya­na­Si mo­sax­le­o­bis ume­te­so­ba qa­lia. sa­
qar­Tve­lo ag­ra­ru­li qve­ya­naa, Cvens so­fels ki dRes sa­ku­Ta­ri qvey­nis ba­za­ric ki ar
aqvs, uRa­ri­be­sia. sof­lis mo­sax­le­o­bis um­rav­le­so­bac qa­lia. Tu sa­xel­mwi­fos, maT
So­ris Cvenc, sa­mo­qa­la­qo sa­zo­ga­do­e­bas, de­mok­ra­ti­a­ze gvaqvs pre­ten­zia, mar­Tvis sxva­
das­xva do­ne­ze qal­Ta war­mo­mad­gen­lo­ba mo­sax­le­o­bis Se­mad­gen­lo­bis pro­por­ci­ul
­ i un­
da gvqon­des, mag­ram qvey­nis par­la­men­tSi qal­Ta war­mo­mad­gen­lo­ba ga­Wir­ve­biT oT­xi
pro­cen­tia. sa­er­Ta­So­ri­so xed­viT, es skan­da­lu­ri mo­na­ce­mia da ro­ca xe­li­suf­le­ba amas
se­ri­o­zul prob­le­mad ar aRiq­vams, mar­ti­vad iT­qmis: `ver xe­davs~, `ver grZnobs~, ase­Ti
mdgo­ma­re­o­ba pir­da­pir mi­an­ iS­nebs de­mok­ra­ti­is da­bal xa­ris­xze da Tu ase­Ti xa­ris­xi
ar aris prob­le­ma, ma­Sin aq di­di sa­mu­Sa­oa Se­sas­ru­le­be­li, ra­Ta Tva­li ae­xi­los sa­zo­
ga­do­e­bas im kav­Si­reb­ze, rac de­mok­ra­ti­is Zi­re­ul
­ i prin­ci­pe­bis ugul­ve­bel­yo­fa­sa da
qvey­nis gan­vi­Ta­re­bis maC­ve­neb­lebs So­ris ar­se­bobs.
de­mok­ra­ti­is ga­ran­ti mo­sax­le­o­bis sa­Su­a­lo fe­naa, ro­me­lic sa­qar­Tve­lo­Si ve­ra da ver
Sed­ga. vfiq­rob, dad­ga dro ra­di­ka­lu­ri cvli­le­be­bis au­ci­leb­lo­bi­sa, ro­ca qa­le­bi
un­da mo­vid­nen po­li­ti­ka­Si. droa ase­ve, rom me­di­am, gan­sa­kuT­re­biT ki – sa­te­le­vi­zi­
om, is­wav­los de­mok­ra­ti­is ana­ba­na da uf­le­beb­ze, Ta­nas­wo­ro­ba­ze, gen­de­ris sa­kiT­xeb­ze,
so­ci­a­lur da ag­ra­rul po­li­ti­ka­ze, Za­la­do­bis sa­kiT­xeb­ze ke­Til­sin­di­si­er
­ ad imu­Sa­
os, ar `ina­di­ros~ mxo­lod de­teq­tur, skan­da­lur epi­zo­deb­ze. qal­Ta or­ga­ni­za­ci­e­bis
moR­va­we­o­ba­sa da mcde­lo­bas jer­je­ro­biT Se­de­gi ki aqvs, mag­ram arcTu mniS­vne­lo­va­ni.
amis mi­ze­zi isaa, rom Cve­ni Ra­ri­bi da xva­lin­de­li luk­mis Sov­na­ze ga­fa­ci­ce­bu­li mo­sax­
le­o­ba ver aya­li­bebs moT­xov­nebs, rac qal­Ta or­ga­ni­za­ci­e­bis er­To­bas qal­Ta nam­dvil
moZ­ra­o­bad gar­da­sa­xav­da da gag­vaZ­li­e­reb­da Cvenc da er­Ti­a­nad qvey­nis sa­mo­qa­la­qo sa­
zo­ga­do­e­ba­sac. iq­neb droa ga­vac­no­bi­e­roT, rom qal­Ta moZ­ra­o­ba aris ara mxo­lod moZ­
ra­o­ba qa­le­bis­Tvis, ara­med moZ­ra­ob
­ a mTe­li mo­sax­le­o­bi­sa qvey­nis sa­ke­Til­dRe­od.
rac kar­gia qa­lis­Tvis, ra Tqma un­da, mi­si oja­xis­Tvi­saa kar­gi. sa­yo­vel­Ta­od cno­bi­lia,
rom qa­le­bi sa­u­ke­Te­so `gam­ta­re­bi~ ari­an. ama­ze met­yve­lebs Tun­dac is faq­ti, rom qvey­
neb­Si, sa­dac Sim­Si­lo­baa, yve­la­ze me­tad qa­le­bi Sim­Si­lo­ben, rad­gan vid­re ar da­a­pu­re­
ben oja­xis wev­rebs, Ta­vad ar eka­re­bian saW­mels. qa­li aras­dros mo­iq­ce­va Ta­vi­si Svi­le­
bis sa­zi­a­nod, qa­le­bi iseT ra­mes ma­inc ar da­u­We­ren mxars, rac saf­rTxes uq­mnis ada­mi­a­nis
si­coc­xles, jan­mrTe­lo­bas da uf­ro hu­ma­nur su­lis­kve­Te­bas Se­i­ta­nen po­li­ti­ka­Si.
qal­Ta da ma­ma­kac­Ta sa­gan­ga­Sod dis­pro­por­ci­u­li po­li­ti­ku­ri mo­na­wi­le­ob
­ is pa­su­xad
qve­ya­na­Si sa­gan­ge­bo zo­me­bia ga­sa­ta­re­be­li, anu mdgo­ma­re­o­bis ga­mo­sa­sa­wo­reb­lad kvo­te­
bia Se­mo­sa­Re­bi. ra Tqma un­da, di­di mniS­vne­lo­ba aqvs po­li­ti­ku­ri moR­va­we­e­bis mom­za­
de­bas, sxva­Ta So­ris, ro­gorc qa­le­bis, ase­ve ka­ce­bi­sas. amis­Tvis sa­gan­ge­bo da­fi­nan­se­bac
ga­moC­nde­ba, Tu­ki xe­li­suf­le­bam po­li­ti­ka­Si qal­Ta Car­Tvis ke­Ti­li ne­ba ga­moxata.
gen­de­ru­li Ta­nas­wo­ro­bi­sa da, maT So­ris, qal­Ta po­li­ti­ka­Si moR­va­we­o­bis uz­run­vel­
sa­yo­fad um­niS­vne­lo­va­ne­sia Ta­nas­wo­ro­ba da Sro­mis ga­da­na­wi­le­ba ojax­Si. qmreb­ma da
ma­meb­ma say­va­re­li qa­le­bis miz­ne­bi un­da ga­iz
­ i­a­ron, ojax­Si co­leb­Tan er­Tad dat­ri­al­
dnen, Svi­le­bis aR­zrda­sac er­Tad un­da mi­xe­don.
52
saCuqari - adamianebTan
urTierToba
ia TikanaZe - germanisti, fridrix
ebertis fondis saqarTvelos
warmomadgenlobis direqtori
dabadebis dRe - 17 noemberi
ndoma da
i
o
m
u
T
a
m
`qal
Zlebs~.
e
S
s
r
e
f
a
l
e
moipova, yv
c
a
r
e
W
a
d
r
a
mx
ori we­li iva­ne ja­va­xiS­vi­lis sa­xe­lo­bis Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo uni­ver­si­tet­Si da­sav­
leT ev­ro­pu­li ene­bi­sa da li­te­ra­tu­ris fa­kul­tet­ze vswav­lob­di. Sem­deg mos­ko­vis
uc­xo ena­Ta in­sti­tut­Si Ca­va­ba­re, sa­dac xu­Ti we­li vis­wav­le. dam­Tav­re­bis Sem­deg Tbi­
lis­Si dav­brun­di da da­viw­ye mu­Sa­ob
­ a mec­ni­er Ta­nam­Srom­lad mec­ni­er
­ e­ba­Ta aka­de­mi­is
erov­nul ur­Ti­er­To­ba­Ta kvle­vis cen­trSi. ga­mi­mar­Tla, sta­Ji­re­ba­ze ger­ma­ni­a­Si mov­
xvdi, bo­nis sa­ga­reo po­li­ti­kis ger­ma­nu­li sa­zo­ga­do­e­bis kvle­viT cen­trSi.
ger­ma­ni­a­Si yof­ni­sas Ce­mi oja­xi mxar­Si amo­mid­ga. gan­sa­kuT­re­biT me­uR­le mex­ma­re­bo­da,
we­li­wad­ze me­ti ger­ma­ni­a­Si vi­ya­vi. sax­lSi bav­SvTan er­Tad Ce­mi me­uR­le da de­da­Ce­mi
dar­Cnen, Tum­ca Za­li­an mo­vin­do­me, rom zog­jer Ce­mi oja­xis wev­re­bi Cem­Tan er­Tad yo­
fi­liy­vnen bon­Si.
ger­ma­ni­a­Si Se­mom­Ta­va­zes, ga­mex­sna sa­qar­Tve­lo­Si frid­rix eber­tis fon­dis war­mo­mad­
gen­lo­ba. fon­dis pir­ve­li na­bi­je­bi Zal­ze rTu­li iyo. sa­qar­Tve­lo­Si im pe­ri­od­Si
mwva­ve kri­zi­si iyo, prob­le­me­bi eleq­tro­mo­ma­ra­ge­ba­Si, ko­mu­ni­ka­ci­i­sa da tran­spor­tis
ga­u­mar­Ta­o­ba, rTu­li kri­mi­no­ge­nu­li si­tu­a­cia da sxva. rac mTa­va­ria, po­ten­ci­ur
­ i par­
tni­o­re­bic ar gvyav­da, im dros sa­zo­ga­do­eb­ri­vi or­ga­ni­za­ci­e­bi jer fexs iki­deb­dnen.
bevrs dav­di­o­di, vcdi­lob­di mo­me­Zeb­na cal­ke­u­li pi­rov­ne­be­bi da or­ga­ni­za­ci­e­bi, rom­
leb­Ta­nac Sev­Zleb­di Ta­nam­Srom­lo­bas.
53
max­sovs, 1996 we­li iyo, ra­i­o­ni­dan uc­nob­ma da­re­ka, di­req­tor­Tan sur­da sa­ub
­ a­ri... me
var-meT­qi rom vuT­xa­ri, arao, ka­ci mo­vi­des te­le­fon­Ta­no, iyo mi­si moT­xov­na. araf­riT
ar un­do­da Cem­Tan la­pa­ra­ki.
ara mgo­nia, ax­lac War­bob­des am­gva­ri ste­re­o­ti­pi. mas Sem­deg Cvens qve­ya­na­Si bev­rma
qal­ma war­mar­Ta aq­ti­u­ri saq­mi­a­no­ba. Tum­ca me mu­dam gan­vas­xva­veb­di ma­ma­ka­ci­sa da qa­
lis mo­va­le­o­bebs, maT fun­qci­as ara mar­to ojax­Si, ara­med sa­zo­ga­do­eb
­ a­Sic. vfiq­rob,
rom Cven mniS­vne­lov­nad gan­vsxvav­de­biT er­Tma­ne­Ti­sa­gan cxov­re­bis aR­qma­Si, pri­o­ri­te­
te­bis gan­saz­Rvra­sa da, rac mTa­va­ria, cxov­re­bis stil­Si, gan­sa­kuT­re­biT ki – sa­qar­
Tve­lo­Si. mgo­nia, rom Cvens qa­lebs bev­rad me­ti sa­fiq­ra­li aqvT da vi­me­dov­neb, rom
ro­de­sac Cve­ni cxov­re­ba da yo­fa ga­um­jo­bes­de­ba, Se­saZ­loa Cve­ni ur­Ti­er­To­be­bic uf­ro
har­mo­ni­u­li gax­des.
sko­lis asak­Si Za­li­an ma­in­te­re­seb­da, Tu ro­gor aRiq­va­men Ce­mi Ta­na­to­li bi­We­bi cxov­
re­bas. im dros met­wi­lad maT­Tan vme­gob­rob­di da, ase Tu ise, ga­ver­kvie, ra aRel­
veb­daT maT yve­la­ze me­tad da ra ga­daw­yve­ti­le­bebs Re­bu­lob­dnen isi­ni go­go­ne­bis­gan
gan­sxva­ve­biT. am Se­kiT­xva­ze im asak­Si­ve mi­vi­Re da­mak­ma­yo­fi­le­be­li pa­su­xi.
sa­qar­Tve­lo­Si aras­dros Sem­qmnia prob­le­ma imis ga­mo, rom qa­li var, pi­ri­qiT, Cvens
qve­ya­na­Si mu­dam ar­se­bob­da mo­wi­we­ba qa­lis mi­marT, ra­sac, mad­lo­ba RmerTs, TiT­qmis
yo­vel dRe grZnob aq. Tum­ca gu­li mtki­va, ro­de­sac axal­gaz­rde­bi nak­le­bad iCe­nen
Ta­va­zi­a­no­bas Ta­na­to­li go­go­ne­bi­sa Tu qal­ba­to­ne­bis mi­marT, ara­da, es Tbi­li­se­li ma­
ma­ka­ce­bis gan­sa­kuT­re­bul Tvi­se­bad mi­maC­nda.
sa­zo­ga­do­e­ba­Si Se­mor­Ce­ni­lia pro­fe­si­e­bis gen­de­ru­li da­yo­fa. Tum­ca, Tu ar Cav­TvliT
mZi­me fi­zi­kur Sro­mas, rac uf­ro vi­Tar­de­ba cxov­re­bis tem­pi da teq­no­lo­gi­e­bi, rac
uf­ro mets mu­Sa­obs ada­mi­an­ i Ta­vis ga­naT­le­ba­sa da pro­fe­si­ul zrda­ze, miT uf­ro
swra­fad iS­le­ba gan­sxva­ve­be­bi tra­di­ci­u­lad qa­lur da ma­ma­ka­cur pro­fe­si­ebs So­ris.
bed­ni­e­rad vgrZnob Tavs ro­gorc qa­li, ro­mel­sac hyavs mo­siy­va­ru­le oja­xi da ax­lob­
le­bis wre, mag­ram ara­nak­le­bi kma­yo­fi­le­ba da gan­cda mo­aqvs Cem­Tvis imis Seg­rZne­bas,
rom mi­xa­ria sam­sa­xur­Si was­vla, miy­vars Ce­mi saq­me da ada­mi­a­neb­Tan ur­Ti­er­To­ba. vfiq­
rob, rom Cem­Tvis es di­di sa­Cu­qa­ria.
Cem­Tvis sa­in­te­re­so qa­li – ni­Wi­e­ri da Se­moq­me­di qa­lia. Cem­Tvis su­ler­Tia, ra ga­
reg­no­bi­saa is. ni­Wi­e­ri da saq­mi­a­ni ada­mi­a­ni pa­ti­vis­ce­mis Rir­sia, Tum­ca igi Se­iZ­le­ba
ide­a­lu­ri arc iyos.
da­mo­u­ki­deb­lo­bis pe­ri­o­di­dan mo­yo­le­bu­li dRem­de sa­yo­fac­xov­re­bo sir­Tu­le­eb
­ is
mTe­li tvir­Ti met­wi­lad Cvens qa­lebs da­aw­vaT. ara­da, yo­fi­Ti prob­le­me­bi Za­li­an
bevr dros akar­gvi­nebs ada­mi­ans, Zneldeba, me­ti dro mi­uZ­Rvnas ax­lob­lebs, sa­ku­Tar
Tavs, jan­saR das­ve­ne­bas, sa­zo­ga­do­eb­riv cxov­re­bas. sxva dab­rko­le­bas oja­xis mxri­dan
ver vxe­dav. ara mgo­nia, rom ro­me­li­me Ta­na­med­ro­ve­o­jaxs ar un­do­des qa­lis saq­mi­a­no­
ba sax­lis ga­re­Tac. qar­Tvel qa­lebs xom bev­rad me­tis ga­ke­Te­ba Se­uZ­li­aT...
qa­le­bis moR­va­we­o­ba po­li­ti­ka­Si av­to­ma­tu­rad ar niS­navs mSvi­do­bi­an, ukon­fliq­to
mid­go­mas TeT­ri man­di­liT xel­Si. bev­ria ise­Ti qve­ya­na, sa­dac zRva­ri qal­Ta da ma­ma­kac­
54
Ta ­mar­Tvis stil­sa da fun­qci­eb
­ is gan­saz­Rvra­Si sak­ma­od pi­ro­bi­Tia. amis na­Te­li ma­ga­
li­Tia mar­ga­ret tet­Ce­ri­sa da kon­do­li­za ra­i­sis moR­va­we­o­ba. da­sav­leT­Si ar mi­iC­ne­ven,
rom qa­li yo­vel­Tvis rbi­li da har­mo­ni­ul
­ i po­li­ti­kis gam­ta­re­be­lia. aR­mo­sav­leT­Si
ki gan­sxva­ve­bu­li kul­tu­raa, Tum­ca, mTli­a­no­ba­Si un­da vi­va­ra­u­doT, rom par­la­men­ta­ri
qa­li Ta­vi­se­bu­rad Se­a­fa­sebs ar­se­bul prob­le­mebs da gan­sxva­ve­bu­li lo­gi­ki­Ta da pa­su­
xis­mgeb­lo­biT mi­ud­ge­ba ma­Ti ga­daW­ris gze­bis Zi­e­bas. vfiq­rob, rom mi­si ga­daw­yve­ti­le­
ba uf­ro ba­lan­si­re­bu­li da kom­pro­mi­su­li iq­ne­ba. aRi­a­re­bu­li faq­tia isic, rom qa­le­bi
nak­le­bad Ca­di­an uka­no­no­bas, naklebad mi­di­an usa­mar­Tlo ga­ri­ge­beb­ze, ma­Ti ko­ruf­ci­a­
Si Car­Tvac uf­ro iS­vi­a­Ti mov­le­naa, vid­re es ma­ma­ka­ce­bis Sem­Txve­va­Si gvxvde­ba.
Ta­vi­su­fal dros qa­laq­ga­reT gav­di­var, bu­ne­ba­Si. es kar­gi gan­tvir­Tvaa, rad­gan kom­pi­
u­ter­Tan mu­Sa­o­ba dRe da Ra­me mi­wevs. sa­er­Tod, Ce­mi ho­bia ada­mi­a­neb­Tan ur­Ti­er­To­ba,
axa­li ur­Ti­er­To­be­bi. ad­re vnat­rob­di ise­Ti sam­sa­xu­ri mqo­no­da, sa­dac bevr sa­in­te­re­
so ada­mi­ans Sev­xvde­bo­di. mad­lo­ba ufals, nat­vra amis­rul­da.
qa­lebs vur­Cev­di, arc erT si­tu­a­ci­a­Si ar da­ya­ron far-xma­li. Tu sa­Ta­na­dod ga­new­yo­
bi, Za­lis mok­re­fa yo­vel­Tvis Se­iZ­le­ba. qals sa­o­ca­ri po­ten­cia aqvs da mi­maC­nia, rom
bevr si­tu­ac
­ i­a­Si qa­li ga­ci­le­biT uf­ro Zli­e­ria, vid­re ma­ma­ka­ci. amas­Ta­na­ve, qal­ma ar
un­da da­kar­gos Ta­vi­si mSve­ni­e­re­ba, qa­lu­ro­ba. Tu qa­li grZnobs, rom mis gver­diT aris
ma­ma­ka­ci, ro­me­lic mi­si say­rde­nia, mi­si oja­xis Rer­Zia, Se­uZ­lia CaT­va­los, rom bed­ni­
e­ri yo­fi­la.
Tu qals ga­daw­yve­ti­le­bis mi­Re­ba uWirs, me­tad un­da imu­Sa­os sa­ku­Tar Tav­ze, ra­Ta uf­
ro prin­ci­pu­li gax­des da ndo­ba da­im­sa­xu­ros ro­gorc ojax­Si, ase­ve, sa­zo­ga­do­e­ba­Si.
kvo­te­bis wi­na­aR­mde­gi var. qal­ma Tvi­Ton un­da mo­i­po­vos Ta­vi­si ad­gi­li imi­tom, rom
es mas Se­uZ­lia, xo­lo Tu ver SeZ­lebs, ma­Sin es kvo­te­bic ar iq­ne­ba sar­geb­li­an­ i, me­tic,
es Se­u­rac­xmyo­fe­lia. yve­la­fe­ri un­da ga­keT­des qve­ya­na­Si imi­saT­vis, rom qal­ma Ta­vi­si
una­re­bis gan­vi­Ta­re­ba mo­in­do­mos, in­te­leq­tu­a­lur da fi­zi­kur srul­yo­fa­ze imu­Sa­os
da, rac mTa­va­ria, amis Se­saZ­leb­lo­ba mi­e­ces.
sa­qar­Tve­lo­Si Za­li­an co­ta qa­lia, ro­me­lic mniS­vne­lo­van ga­daw­yve­ti­le­bas iRebs. par­
la­men­tSic da mTav­ro­ba­Sic qa­le­bis nak­le­bo­baa. ara­da, qal­ma Tu mo­in­do­ma, da­geg­ma da
mxar­da­We­rac mo­i­po­va, yve­la­fers SeZ­lebs.
55
fi­lo­so­fi­as qa­lu­ri
saw­yi­si aqvs
ni­no To­maS­vi­li _ fi­lo­so­fi­is
mec­ni­e­re­ba­Ta kan­di­da­ti,
fi­lo­so­fi­is in­sti­tu­tis uf­ro­si
mec­ni­er-Ta­nam­Sro­me­li
da­ba­de­bis dRe _ 15 de­kem­be­ri
­ ia,
ul
di­
­
a
­
r
a
m
i
b
­
e
v
x
­
T
­i ki
­r
­iu
sof
lo­
`fi­
i aqvs~.
­
s
i
­
v
a
T
s
a
b
­
­
o
a
la T
bi ki yve­
xe­
su­
pa­
de­da di­a­sax­li­si iyo. 4 Svi­li vyav­diT. yve­la­ze mniS­vne­lo­va­ni saq­me mis­Tvis Cve­ni
aR­zrda iyo. qa­liS­vi­le­bi ki ma­ma­Cems nam­dvi­lad ar ve­me­te­bo­diT sax­lSi da­saj­do­mad,
mi­aC­nda, rom sa­ku­Ta­ri Ta­vis re­al
­ i­za­cia un­da mog­vex­di­na.
Tbi­li­sis me-14 sko­la da­vam­Tav­re. Sem­deg Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo uni­ver­si­tet­Si fi­
lo­so­fi­is fa­kul­tet­ze Ca­va­ba­re. mxib­lav­da sib­rZnes­Tan da­kav­Si­re­bu­li mec­ni­e­re­ba
da es kar­gi iyo. mov­xvdi sa­u­ke­Te­so pe­da­go­geb­Tan, fi­lo­so­fos­Ta Se­sa­niS­na­vi ple­a­da
moR­va­we­ob­da ma­Sin uni­ver­si­tet­Si: zu­rab ka­ka­ba­Ze, ni­ko Wav­Wa­va­Ze, Ta­maz bu­aC­ i­Ze, le­ri
mWed­liS­vi­li, me­ri We­li­Ze, gu­ram Tev­za­Ze da sxva­ni. ma­Sin, ra Tqma un­da, mar­qsis­tul
sag­neb­sac vswav­lob­diT, mag­ram, amis mi­u­xe­da­vad, maT Za­li­an kar­gad gag­var­kvi­es, ra iyo
nam­dvi­li fi­lo­so­fia.
Ca­vi­ric­xe Tu ara, Ce­mi in­te­re­se­bi lo­gi­ki­sa­ken wa­vi­da. mo­meC­ve­na, rom swo­red is fi­
lo­so­fia min­do­da da mWir­de­bo­da, ro­me­lic az­rov­ne­bas awes­ri­geb­da. Tum­ca Za­li­an
sa­in­te­re­so iyo me­ta­fi­zi­ku­ri prob­le­me­bic. uni­ver­si­te­ti war­Ci­ne­biT da­vam­Tav­re, ko­
te baq­ra­Zis sa­xe­lo­bis sti­pen­dia mqon­da da Za­li­an va­ma­yob amiT. baq­ra­Zes ger­ma­ni­a­Si
hqon­da mi­Re­bu­li ga­naT­le­ba, mTe­li sab­Wo­Ta kav­Si­ris umaR­les sas­wav­leb­leb­Si lo­gi­
ka mi­si sa­xel­mZRva­ne­lo­Ti is­wav­le­bo­da.
56
uni­ver­si­te­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg sa­qar­Tve­los mec­ni­e­re­ba­Ta aka­de­mi­is fi­lo­so­fi­
is in­sti­tu­tis as­pi­ran­tu­ra­Si Ca­vi­ric­xe, as­pi­ran­tu­ris Sem­deg in­sti­tut­Si dav­rCi da
dRem­de aq vmu­Sa­ob. ga­vi­a­re yve­la sa­fe­xu­ri – ri­gi­Ti Ta­nam­Srom­li­dan di­req­to­ris
mo­ad­gi­lem­de. ax­la uf­ro­si mec­ni­er-Ta­nam­Sro­me­li var.
me da Ce­mi me­uR­le Ta­na­kur­se­le­bi vi­ya­viT. is ar dar­Ca fi­lo­so­fi­a­Si, Tum­ca di­ser­ta­
ci­ac da­ic­va. xSi­rad me­ub­ne­ba – Sen mox­vdi iq, sa­dac un­da yo­fi­li­ya­vio. di­di fi­nan­su­
ri Se­mo­sa­va­li ara­so­des gvqon­da mec­ni­e­rebs, su­li­e­rad ki Za­li­an did Za­las maZ­lev­da
fi­lo­so­fia.
mZi­me epo­qa­Si gvi­wevs cxov­re­ba. me pi­ra­dad ma­te­ri­a­lu­ri prob­le­me­bi ma­wu­xebs. amis
mi­u­xe­da­vad, ver Se­vic­va­le pro­fe­sia, vcdi­lob, fi­nan­su­ri prob­le­me­bi ga­dav­Wra Ce­mi
pro­fe­si­u­li saq­mi­a­no­biT, anu imiT, rac vi­ci.
dRes xSi­rad am­bo­ben, rom fi­lo­so­fi­u­ri kvle­ve­bi di­di fu­fu­ne­baa, sa­zo­ga­do­e­bas es
aRar sWir­de­ba. me­o­ce sa­u­ku­nis 70-ani wle­bi­dan da­iw­yo mTel msof­li­o­Si ima­ze fiq­ri
da la­pa­ra­ki, rom fi­lo­so­fi­am amo­wu­ra Ta­vi­si Ta­vi. me ase ar mgo­nia. mi­maC­nia (erT
sta­ti­a­Sic aR­vniS­ne amis Se­sa­xeb), rom fi­lo­so­fia is mec­ni­e­re­ba ar aris, ro­me­lic Se­
iZ­le­ba moZ­vel­des. fi­lo­so­fi­u­ri prob­le­me­bi ar Zvel­de­ba, kiT­xve­bi mar­di­ul
­ ia da
er­TmniS­vne­lo­va­ni pa­su­xe­bi ar ar­se­bobs. yve­la dro­Si fi­lo­so­fia aye­nebs kiT­xvebs,
rom­leb­sac yve­la Ta­o­bam yve­la sa­u­ku­ne­Si Ta­vi­si pa­su­xi un­da gas­ces.
fi­lo­so­fia qa­lu­ri saw­yi­sis ma­ta­re­be­li mec­ni­e­re­baa, man So­ba Ta­vis wi­aR­Si sxva mec­ni­
e­re­be­bi, Tum­ca Ta­vad fi­lo­so­fo­so­ba ma­ma­ka­cu­ri pro­fe­si­aa, is­to­ri­ul
­ ad, Zi­ri­Ta­dad
ma­ma­ka­ce­bi iy­vnen fi­lo­so­fo­se­bi. xSi­rad mi­kiT­xavs ma­ma­ka­ci fi­lo­so­fo­se­bi­saT­vis, Tu
ra­tom ar aris cno­bi­li is­to­ri­a­Si qa­li fi­lo­so­fo­sis sa­xe­li, nu­Tu ar ar­se­bob­dnen
qa­le­bi, ro­mel­Tac fi­lo­so­fia ain­te­re­seb­daT? mi­iC­ne­ven, rom Zve­lad es ar iT­vle­bo­
da qa­lis saq­med. Se­iZ­le­ba es ste­re­o­ti­pic iyos. brZen qa­lebs ra ga­mo­levs qve­yana­ze,
Tum­ca vfiq­rob, rom fi­lo­so­fos qa­lebs pro­fe­si­u­li si­ma­ma­ce ak­li­aT, ma­ma­ka­ce­bi uf­
ro Ta­ma­me­bi ari­an.
Tu ra­i­me ar ga­mi­ke­Te­bia, ara imi­tom, rom ma­ma­ka­ci­saT­vis da­miT­mia sa­ke­Te­be­li mi­si
ma­ma­ka­co­bis ga­mo. gul­wrfe­lad min­da vTqva, ami­sa­gan Ta­vi­su­fa­li vi­ya­vi. Tum­ca uf­ro
me­tad vis­men­di da mje­ro­da Cems gver­diT myo­fi ma­ma­ka­ci fi­lo­so­fo­se­bi­sa mxo­lod
imi­tom, rom isi­ni sxva ma­ma­kac da qal fi­lo­so­fo­seb­ze go­ni­er­ni iy­vnen, da ara imi­tom,
rom ma­ma­ka­ce­bi iy­vnen. ro­gorc qa­li, dis­kri­mi­ni­re­bu­li ar vyo­fil­var­ a­ra­so­des im
wre­Si, ro­mel­Sic me vsaq­mi­a­nob­di.
ro­de­sac da­me­va­la fi­lo­so­fi­is in­sti­tu­tis di­req­to­ris mo­ad­gi­le­o­ba, did pa­ti­vad
mi­viC­nie. es di­di da­fa­se­ba iyo. Ce­mi war­ma­te­baa isic, rom fi­lo­so­fi­is in­sti­tut­Si
vi­mu­Sa­ve ga­mo­Ce­ni­li fi­lo­so­fo­se­bis gver­diT da ma­Ti sa­mec­ni­e­ro xel­mZRva­ne­lo­biT.
Ce­mi war­ma­te­ba iyo isic, rom Cems me­gob­reb­Tan er­Tad Sev­qme­ni sas­wav­lo-sa­mec­ni­er
­o
cen­tri ,,io­a­ne pet­ri­wi” da cen­trTan ar­se­bul ga­mom­cem­lo­ba­Si, rom­lis di­req­to­ri
dRe­sac var, ga­mo­ve­ciT fi­lo­so­fi­is kla­si­kos­Ta Sro­me­bi. maqvs oja­xi, myavs sa­mi Svi­
57
li. Ce­mi oja­xi Ce­mi di­di miR­we­vaa. Cvmma Svi­leb­ma fi­lo­so­fo­so­ba ar isur­ves, saq­mi­a­
no­bis sfe­rod iu­ris­pru­den­cia da so­ci­o­lo­gia air­Ci­es.
vfiq­rob, rom sa­qar­Tve­lo­Si fi­lo­so­fo­si qa­le­bi Crdil­Si ari­an. ele­ne To­fu­ri­Ze,
Ta­mar ku­ka­va, me­ri We­li­Ze, da­li da­ne­lia Se­sa­niS­na­vi fi­lo­so­fo­se­bi da mec­ni­e­re­bi
iy­vnen da ari­an. sa­u­ke­Te­sod wer­dnen da as­wav­lid­nen. mi­maC­nia, rom Cve­ni sa­zo­ga­do­e­ba
kar­gad ar ic­nobs da sa­Ta­na­do yu­rad­Re­bas ar aq­cevs mec­ni­er qa­lebs.
dRe­van­del sa­qar­Tve­lo­Si mec­ni­e­re­ba­Si qa­le­bi nak­le­bad mo­di­an. isi­ni uf­ro po­li­
ti­ka­Si, xe­lov­ne­ba­Si Ca­nan. qa­lis saq­mi­a­no­ba po­li­ti­ka­Si kon­fliq­tu­ri si­tu­a­ci­eb
­ is
gan­mux­tvas un­da em­sa­xu­re­bo­des.
ojax­Si uf­ro­so­bis mom­xre ar var. min­da, rom oja­xis wev­re­bi Ta­nas­wo­ruf­le­bi­a­ne­
bi vi­yoT. ada­mi­a­ne­bi Ta­nas­wor­ni ari­an, zo­ga­dad. mzad var vzi­do ne­bis­mi­e­ri tvir­Ti,
ro­gorc pir­da­pi­ri, ase­ve ga­da­ta­ni­Ti mniS­vne­lo­biT (ra Tqma un­da, rac Cems Se­saZ­leb­
lo­bebs ar aRe­ma­te­ba), Tu es ra­Rac mo­men­tSi Cems me­uR­les ar Se­uZ­lia da amiT ar
vig­rZnob Tavs dam­ci­re­bu­lad, mag­ram pi­ri­qi­Tac amas ve­li da vi­Reb ki­dec. sa­qar­Tve­
lo aR­mo­sav­lu­ri qve­ya­naa da aq ma­ma­ka­cis pri­ma­ti ar­se­bobs. Ta­nam­de­bo­beb­ze ma­ma­ka­ci
ur­Cev­ni­aT, Tum­ca sa­dac mkveT­rad ga­mo­xa­tu­li ni­Wi­e­re­baa, Za­li­an ga­mok­ve­Ti­lia qa­lis
una­re­bi, ver am­bo­ben qal­ze uars. vfiq­rob, Te­o­ri­e­bi gen­de­ru­li Ta­nas­wo­ro­bis Se­sa­xeb
un­da gax­des Ta­na­med­ro­ve ga­naT­le­bis na­wi­li. Cven sa­zo­ga­do­e­bas es sWir­de­ba.
Cem­Tvis ide­al
­ u­ri qa­li pro­fe­si­o­na­lia, ro­me­lic ama­ve dros kar­gi me­o­ja­xe­caa. mxo­
lod di­as­ ax­li­so­ba Cem­Tvis ara­so­des yo­fi­la ide­a­li, arc mxo­lod da mxo­lod Ta­vi­si
pro­fe­si­u­li saq­mi­a­no­biT ga­ta­ce­bu­li qa­le­bi mxib­lav­nen bo­lom­de. kar­gia, ro­ca qa­li
cxov­re­bis am or mniS­vne­lo­van saz­riss war­ma­te­biT uTav­sebs er­Tma­neTs.
58
daugavas kunZulidan mtkvris sanapiroze
re­gi­na ia­ko­bi­Ze _ sa­qar­Tve­lo­Si
lat­vi­is sa­pa­tio kon­su­li da
la­Ti­nu­ri sa­Te­mo or­ga­ni­za­ci­is
,,Ave­Sol-is'' Tav­mjdo­ma­re
da­ba­de­bis dRe _ 6 ianvari
dnen,
ob­
­
r
q
i
f
i
­
l
i
T
­
m
da
ri da de­
mi qma­
`Ce­
bi
Sve­
da bav­
a
v
­
a
­
S
u
m
­
e
m
da
rom ar un­
maa da
­
le­
b
o
r
p
i
l
­
u
T
­
da. es qar
zar­
me­
ga­
obs~.
Sa­
mu­
d
a
r
­
­
u
i
t
­
q
a
sac
pi dRe­
­i­
ot
re­
es ste­
da­vi­ba­de lit­va­Si, ri­ga­Si da did­xans me­go­na, rom es pro­vin­cia iyo, rad­gan Cve­ni sax­
li mdi­na­re da­u­ga­vas kun­Zul­ze id­ga da ri­gis cen­trSi mis­vlas did­xans vun­de­bo­diT.
sko­lis dam­Tav­re­bis Sem­deg iq­ve da­vam­Tav­re pe­da­go­gi­u­ri sas­wav­le­be­li, ge­og­ra­fi­is
gan­xriT, vfiq­rob­di, rom mas­wav­leb­lo­ba­ze uke­Te­si saq­me ar ar­se­bob­da. me­re Ca­va­ba­
re eko­no­mi­kis fa­kul­tet­ze da iq­ve dam­to­ves ka­Ted­ra­ze, Sem­deg mos­ko­vis sa­xel­mwi­fo
uni­ver­si­tet­Si miz­nob­riv as­pi­ran­tu­ra­Si Ca­va­ba­re da Tum­ca ru­su­li praq­ti­ku­lad ar
vi­co­di, ru­sic ki ar me­na­xa 25 wlam­de, lat­vi­a­Si Ca­ma­ba­res stu­den­ti-bi­o­lo­ge­bis ru­
su­li jgu­fi da maT­Tan er­Tad ru­su­lic ki vis­wav­le. mos­ko­vis uni­ver­si­tet­Si swav­li­sa
da spe­ci­al
­ i­za­ci­is wle­bi yve­la­ze sa­in­te­re­so iyo Cems cxov­re­ba­Si, ise­Ti cod­na mi­vi­
Re, ra­sac al­baT sxva­gan ver mi­vi­Reb­di da iq­ve ga­vi­ca­ni Ce­mi mo­ma­va­li me­uR­le da­viT
ia­ko­bi­Ze. dav­qor­win­diT da ma­le ga­miC­nda va­Ji, da­vi­Ti. as­pi­ran­tu­ris dam­Tav­re­bis
Sem­deg me isev lat­vi­a­Si dav­brun­di, qma­ri ki Tbi­lis­sa da ri­gas So­ris orad iyo gaW­
ri­li, mi­di-mo­di­od
­ a, vid­re er­Txel ka­te­go­ri­u­lad ar mog­vTxo­va wav­su­li­ya­viT mas­Tan
er­Tad sa­qar­Tve­lo­Si. ai, ase aR­mov­Cndi Tbi­lis­Si, di­du­be­Si. Tav­da­pir­ve­lad Cem­Tvis
59
dep­re­si­u­li iyo uc­xo, ume­gob­ro ga­re­mo­Si yof­na, mag­ram ma­le oja­xis me­go­bar­ma Se­mom­
Ta­va­za puS­ki­nis sa­xe­lo­bis pe­da­go­gi­ur in­sti­tut­Si mu­Sa­o­ba da Sve­ba vig­rZe­ni. Sem­deg
yve­la­fe­ri Tan­mim­dev­ru­lad wa­ri­mar­Ta, ro­gorc sa­Wi­ro iyo: ma­Ra­li kva­li­fi­ka­ci­iT
jer leq­ci­e­bis wa­kiT­xva Se­mom­Ta­va­zes, me­re Tpi -Si mi­miw­vi­es, sa­dac 15 we­li vi­mu­Sa­ve,
da­vi­ca­vi di­ser­ta­cia. in­sti­tut­Si mu­Sa­o­ba ma­Sin Za­li­an sa­in­te­re­so iyo, bev­ri sa­in­
te­re­so stu­den­ti myav­da, rom­leb­sac, mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom mkac­ri leq­to­ri vi­ya­vi,
Za­li­an vuy­var­di. Sem­deg iyo `al­ma ma­te­ris~ sa­xel­mwi­fo uni­ver­si­te­ti, er­Ti we­li vas­
wav­li­di da dRem­de max­sovs is Se­sa­niS­na­vi kur­si - Ti­na xi­da­Se­li, la­Sa Jva­nia, irak­li
oq­ru­aS­vi­li. kur­si­dan TiT­qmis yve­la ga­mo­Ce­ni­li ada­mi­a­ni gax­da da me si­a­ma­yiT vam­bob,
rom maT Sem­dgom ka­ri­e­ra­Si Ce­mi mci­re wvli­li­caa. am wleb­Si ver da­vi­ca­vi sa­doq­to­ro
di­ser­ta­cia, rad­gan qar­Tu­lad gad­mo­Tar­gmna ki­dev bevr dros da­ma­kar­gi­neb­da da uk­ve
im­de­nad are­u­li wle­bi dad­ga, rom es aRa­ra­vis sWir­de­bo­da, Tum­ca, dRem­de mi­maC­nia,
rom am dar­gSi Ce­mi mas­Sta­bu­ri na­mu­Se­va­ri axa­li da no­va­to­ru­li iyo.
2005 wels da­vas­ru­le Ce­mi pe­da­go­gi­u­ri ka­ri­e­ra, ro­gorc Tsu-is pro­fe­sor­ma. ax­la
var sa­qar­Tve­lo­Si lat­vi­is sa­pa­tio kon­su­li da la­Ti­nu­ri sa­Te­mo or­ga­ni­za­ci­is "Ave
Sol-is" Tav­mjdo­ma­re, ro­me­lic 90-ani wle­bis da­saw­yis­Si Sev­qme­niT. mos­ko­vis uni­ver­
si­te­tis as­pi­ran­tTan ro­ma­nis Se­de­gad sa­qar­Tve­lo­Si ager uk­ve 33 we­lia vcxov­rob
kac­Tan, ro­me­lic Sem­deg qar­Tu­li la­ris ma­ma - sa­qar­Tve­los fi­nan­sTa mi­nis­tri gax­da.
lat­vi­is xe­li­suf­le­bam 2007 wlis 27 ap­rils gad­mom­ca or­de­ni "Atzi­ni­bas Krusts", es aris
meT­vra­me­te sa­u­ku­ne­Si kur­lan­di­is her­co­gis frid­rix ka­zi­mi­ris mi­er da­ar­se­bu­li
or­de­ni - Rir­se­bis jil­do, ro­me­lic im pi­rebs eZ­le­o­daT, rom­le­bic saz­Rvar­ga­reT
sa­her­co­gos sa­xes unar­Cu­neb­dnen. is­to­ri­ul­ma si­tu­a­ci­am lat­vi­e­le­bi sa­qar­Tve­lo­Si
or­mag uc­xo­e­le­bad aq­cia, rad­gan Cven ru­su­le­no­va­ne­bi gav­xdiT lat­vi­a­Sic da aman bev­
ri oja­xis rRve­vac ga­mo­iw­via. 1992 wli­dan Cvens is­to­ri­ul sam­Sob­lo­Si vi­zis ga­re­Se
ve­Rar miv­di­o­diT, au­ci­leb­lad un­da dav­kav­Si­re­bo­diT mos­ko­vis lat­vi­is sa­kon­su­los
da es yve­la­fe­ri gar­Tul­da, gaZ­vir­da. aman ga­na­pi­ro­ba is, rom mTel sa­qar­Tve­lo­Si
mo­vi­Zi­eT Cven­na­i­ri - `lat­vi­e­lo­bis ga­mo~ dis­kom­for­tSeq­mni­li ada­mi­a­ne­bi, Sev­qme­niT
saT­vis­to­mo. lat­vi­u­ri saT­vis­to­mos moR­va­we­o­ba imiT da­iw­yo, rom qar­Tve­lebs ga­va­ge­
bi­neT, mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom Cven ru­su­le­no­va­ne­bi varT, ru­se­bi ar vi­ya­viT, rom Cven
Cve­ni ena da kul­tu­ra gvqon­da, rac ar dag­vi­kar­gavs da das­tu­rad pir­ve­li er­Tob­li­vi
dRe­sas­wa­u­li `li­go~ mo­vaw­yveT, ro­mel­sac xmo­va­ni is­to­ri­ul
­ i fes­ve­bi aqvs da ro­
mel­sac sab­Wo­Ta xe­li­suf­le­ba dev­ni­da. `li­go~ ker­pTay­va­nis­mcem­lo­bi­dan Se­mo­na­xu­li
dRe­sas­wa­u­lia, ro­mel­sac 23-24 iv­niss aR­niS­na­ven. lat­vi­e­le­bis­Tvis es uC­veu;lo dRea,
ro­ca ma­Ti sax­li, xu­to­ri Ri­aa ara mar­to me­zob­le­bis­Tvis, ara­med Sem­Txve­vi­Ti stum­
re­bis­Tvi­sac.
lat­vi­e­le­bi Ca­ke­ti­li xal­xia, xu­to­rul­ma in­di­vi­du­a­lur­ma me­ur­ne­o­bam Ta­vi­si qna,
isi­ni mxo­lod sa­ku­Tar Tav­ze ari­an da­mo­ki­de­bu­li. lat­vi­e­le­bi Te­me­bad aras­dros
cxov­rob­dnen da aqe­da­naa ma­Ti in­di­vi­du­a­liz­mic. `li­go~ Cven, sa­qar­Tve­los lat­vi­e­
lebs gva­er­Ti­a­nebs. un­da aR­vniS­no, rom igi Za­li­an mos­wonT Cvens Svi­leb­sa da me­uR­
le­ebs. qar­Tve­le­bi dar­wmun­dnen, rom lat­vi­e­leb­sac Se­uZ­li­aT dro­is ga­ta­re­ba. Cve­ni
saT­vis­to­mos msof­lmxed­ve­lo­ba Tan­da­Tan ga­va­far­To­veT da da­vin­te­res­diT im lat­
vi­e­le­bi­Tac, rom­le­bic Cve­nam­de cxov­rob­dnen sa­qar­Tve­lo­Si. dRe­van­de­li lat­vi­ur
­i
saT­vis­to­mo ara­or­di­na­ru­li, ma­Ral­pro­fe­si­ul
­ i ada­mi­a­ne­bi­sa­gan Sed­ge­ba, igi­ve iT­qmis
60
Cve­nam­de mcxov­reb lat­vi­el mo­sax­le­ob
­ a­zec. pir­ve­li saT­vis­to­moc pir­ve­li msof­lio
omis Sem­deg Se­iq­mna, ro­ca aq Ca­mo­vid­nen ltol­vi­le­bi. lat­vi­e­le­bi­sa­gan gan­sxva­ve­biT,
qar­Tve­le­bi es aris xal­xi `val­de­bu­le­be­biT val­de­bu­le­be­bis ga­re­Se~: dag­pir­de­bi­an
yve­la­fers, mag­ram iS­vi­a­Tad as­ru­le­ben. Ce­mi qma­ri am­bobs, rom Tu qar­Tvels er­Txel
sTxo­ve, is amas se­ri­o­zu­lad ar aRiq­vams, ai, me­sa­med Tu sTxov, Se­iZ­le­ba ra­me ga­a­ke­
Tos. qa­le­bi uf­ro rTul dRe­Si ari­an, vid­re ka­ce­bi, rad­gan maT oja­xi da me­ur­ne­o­ba
aqvT mo­sav­le­li. Ta­vi­dan Ce­mi qma­ri da de­dam­Ti­li fiq­rob­dnen, rom ar un­da me­mu­Sa­va
da bav­Sve­bi ga­me­zar­da. es qar­Tu­li prob­le­maa da es ste­re­o­ti­pi dRe­sac aq­ti­ur
­ ad
mu­Sa­obs.
61
mxolod drom icis Who is who
ma­ri­na iva­niS­vi­li _ mo­qan­da­ke
da­ba­de­bis dRe _ 17 ma­is
­i
aT, rom
i­
n
­
i
S
e
r
a
s
b
ve
skvla­
"var­
ba".
le­
eS­
e­
S
i
S
­
b
e
­
l
e
T
­
a
­
­in
­i cic
cas isin
Ra­
vi­
sa­qar­Tve­lo pos­tsab­Wo­u­ri, ne­o­qar­Tu­li siv­rcea da am siv­rce­Si fsev­do­e­rov­nu­li,
dro­moW­mu­li, da­sav­lu­ri ten­den­ci­e­bi Tav­ze gvey­re­ba. xe­lov­ne­ba da­ib­na da ori­en­ti­
re­bi da­kar­ga. me ki xe­lov­ne­bas­Tan ur­Ti­er­To­bis mya­ri kri­te­ri­u­me­bi maqvs: ar Cav­yvin­
To su­li­er "Se­cond hand’’-Si da vi­yo ma­Ra­li kla­sis `pro­fi~. `iz­meb­Si~ ver ve­te­vi.
me – mo­qan­da­ke, mxat­va­ri, xat­mwe­ri, gra­fi­ko­si – zog­jer vwer. es yve­la­fe­ri sa­ku­Ta­ri
Se­saZ­leb­lo­be­bis re­a­li­za­ci­aa.
so­ci­a­lis­tu­ri re­a­liz­mis epo­qa­Si da­ba­de­bu­li yve­la­fer­Si re­al
­ is­ti var. mTa­va­ria,
rom vfiq­rob.
Tav­mdab­lo­ba Cems Rir­se­ba­Ta So­ris ara­so­des yo­fi­la. ro­ca ada­mi­ans arc er­Ti Rir­
se­ba ar ga­aC­nia, Tav­mdab­lo­bas uqe­ben xol­me. ad­gi­lob­ri­vi art-mar­ke­tis fa­vo­ri­ti ar
var.
"var­skvla­vebs ar eSi­ni­aT, rom vi­Ra­cas isi­ni ci­ci­na­Te­leb­Si Se­eS­le­ba", Tqva odes­Rac
ra­bin­dra­naT Ta­gor­ma. mxo­lod drom icis – Who is who !!!
qan­da­ke­be­bi, na­xa­te­bi, xa­te­bi, wig­ne­bi, Cog­ne­bi, ti­lo­e­bi, qoT­ne­bi, fo­to­al­bo­me­bi, aR­
vi­ri, uzan­ge­bi, far­da­gi ap­li­ka­ci­iT da xu­Ti ZaR­li – es aris Ce­mi oja­xi.
qan­da­ke­be­bi ste­laJ­ze dga­nan da Ca­mos­xmas elo­de­bi­an...
62
SiS­ve­li sxe­u­li umaR­le­si su­li­e­re­baa. es Ce­mi kon­cef­ci­aa. iu­mo­ris grZno­bas mok­le­
bu­li ar var TviT sa­ku­Ta­ri Ta­vis mi­marT.
mas Sem­deg, rac ufal­ma ta­la­xi­sa­gan ada­mi da eva ga­mo­Zer­wa, ada­mi­a­ni ar­kvevs da­
mo­ki­de­bu­le­bas sa­ku­Tar sxe­ul­Tan. ada­mi­a­nis sxe­u­li­sad­mi da­mo­ki­de­bu­le­bas ar­kve­ven
re­li­gi­e­bi, ide­o­lo­gi­e­bi, ere­bi, epo­qe­bi da cal­ke­ul
­ i ada­mi­a­ne­bi, var­kvevT Cvenc, mo­
qan­da­ke­e­bi.
kom­pe­ten­tu­ri az­ri: SiS­ve­li sxe­u­li xe­lov­ne­ba­Si – por­nog­ra­fi­aa, is ki vinc mas ga­mo­
sa­xavs – pa­To­lo­gi.
fsi­qo­lo­gi: si­SiS­vle mi­u­Re­be­lia qar­Tu­li erov­nu­li cno­bi­e­re­bi­saT­vis! aqe­dan ga­mom­
di­na­re – cec­xli Cem­ken!
ax­la ki mTa­va­ri Te­ma – saq­mi­a­ni qa­le­bi. Tur­me am ka­te­go­ri­as gan­ve­kuT­vne­bi. dRe­van­
de­lo­bam sxva­na­i­rad war­mo­a­Ci­na qa­li sa­qar­Tve­lo­Si. azi­ur
­ i men­ta­li­te­ti, ro­me­lic
si­a­mov­ne­biT Se­fu­Tav­da mas Cad­riT, xo­lo Sar­vlis Cac­mi­saT­vis ana­Te­mas ga­das­cem­da,
praq­ti­ku­lad da­mar­cxda. ka­non­zo­mi­e­ri­caa – men­ta­li­te­tis pa­ra­dig­ma eq­stre­ma­lur­ma
re­a­lo­bam ga­ar­Rvia.
vin, Tu ara qal­ma ga­i­ta­na sa­qar­Tve­lo arc Tu ise So­re­ul war­sul­Si – ara pat­ri­ar­
qa­lu­rad sax­lSi jdo­miT, ara­med Sors, saz­Rvar­ga­reT, sa­So­var­ze ga­dax­ve­wil­ma; usaS­
ve­lo, da­mam­ci­re­be­li Sro­miT sam­Sob­lo­Si dar­Ce­nil oja­xebs, qmar-Svils ar­Cen­dnen.
qa­le­bi kul­tu­ra­Si, po­li­ti­ka­Si, mec­ni­e­re­ba­Si, xe­lov­ne­ba­Si, spor­tSi, me­di­ci­na­Si... sa­
qar­Tve­lo­sa Tu msof­li­o­Si – Se­Ra­va­Te­bis ga­re­Se, ka­ce­bis gver­diT.
sa­er­Tod mom­bez­rda ki­dec suf­ra­Jis­tu­li, fe­mi­nis­tur-gen­de­ru­li lo­zun­ge­bi... Tum­ca
dRe­sac sa­qar­Tve­lo ba­ton zig­mund fro­id
­ i­saT­vis sa­in­te­re­so as­pa­re­zi iq­ne­bo­da.
63
qa­lo­bas erov­ne­ba ar
ga­aC­nia
na­na ka­lan­da­Ze _ mu­si­ko­si,
kom­po­zi­to­ri, fi­lo­lo­gi
da­ba­de­bis dRe _ 12 oq­tom­be­ri
­ ia,
iZl
­
g
e
S
c
a
­
b
e
R
­
a
`ris­i g
jo~.
xar­
i­
a­
d
d
a
n
­
a
­
i
l
T
Ro da m
da gai­­
un­
mTaw­min­de­li var, Tbi­li­sis Zir­Zve­li ub­ne­li da dRem­de aq vcxov­rob me­uR­le­sa da qa­
liS­vil­Tan er­Tad. mSob­le­bi rep­re­si­re­bu­le­bi iy­vnen, me ma­Ti gvi­an­ i Svi­li var. ma­ma
or­jer ga­da­as­ ax­les – jer cim­bir­Si, Sem­deg ki ya­za­xeT­Si, sa­dac de­das Sex­vda da da­
qor­win­da ki­dec. me Tbi­lis­Si da­vi­ba­de. de­da­Ce­mi­sa da ma­ma­Ce­mis oja­xe­bi­dan 9 su­li iyo
ga­da­sax­le­bu­li; aman gar­kve­u­li gav­le­na iqo­nia Cem­ze.
10 wlis asak­Si da­vob­ldi. Cve­ni oja­xi gan­sa­kuT­re­bu­li ma­te­ri­a­lu­ri mdgo­ma­re­o­biT
ar ga­mo­ir­Ce­o­da da de­da­Ce­mis­Tvis ad­vi­li ar iyo Ce­mi uma­mod gaz­rda. Tu qa­li mar­to
rCe­ba, saz­ru­na­vi uaT­kec­de­ba, Tum­ca es ro­di niS­navs, rom igi un­da `gar­ki­nis­qal­des”.
man un­da ata­ros er­Tgva­ri oja­xu­ri pa­su­xis­mgeb­lo­bac da ama­ve dros dar­Ces qa­lad.
zo­gi `rki­nis qals“ Ta­ma­Sobs da es ar var­ga. de­da­Ce­mi Zli­e­ri qa­li iyo, bev­ris am­ta­ni
da ga­dam­ta­ni; ase­Te­bi iy­vnen Ce­mi ma­mi­da, naT­lia, gam­zrde­li, mag­ram saT­no­e­ba da qa­
lu­ri Tvi­se­be­bi aras­dros da­u­kar­gavT.
mu­si­ka­lu­ri sme­na ad­re aR­mo­maC­nda. sa­mi wli­dan vme­ca­di­ne­ob­di qal­ba­ton Ta­mar daf­
qvi­aS­vil­Tan. is cno­bi­li pi­a­nis­ti iyo, kon­ser­va­to­ri­is pro­fe­so­ri. swav­la e.w. `ni­Wi­
er­Ta aT­wled­Si“ ga­vag­rZe­le. da­vam­Tav­re pro­fe­sor Ta­mar Ca­re­qiS­vi­lis kla­si, ri­Tac
Za­li­an va­ma­yob. di­di sko­la ga­vi­a­re da Ce­mi mas­wav­leb­le­bis­gan bev­ri ram mi­vi­Re.
ro­de­sac ga­dis wle­bi, me­re ufiq­rde­bi, rom es yve­la­fe­ri araC­ve­u­leb­ri­vi yo­fi­la.
gvyav­da Se­sa­niS­na­vi pe­da­go­ge­bi, rom­le­bic sa­o­ca­ri siy­va­ru­li­Ta da er­Tgu­le­biT ake­
Teb­dnen Ta­vianT saq­mes. dRe­van­del Ta­o­bas es fu­fu­ne­ba nak­le­bad aqvs.
64
bav­Svo­bi­dan­ve mi­veC­vie da­mo­u­ki­deb­lo­bas. mu­si­ka­lu­ri aT­wle­di er­Ta­der­Ti sko­la
iyo, sa­dac mos­wav­le­ebs sti­pen­dia hqon­daT. 14 wlis asak­Si fri­a­dos­nis sti­pen­dia
mqon­da – 20 ma­ne­Ti. Ce­mi Sro­mi­sa da mo­nag­ris ge­mo pa­ta­ra­o­bi­dan­ve vi­co­di.
sko­lis dam­Tav­re­bi­sas xe­li da­vi­zi­a­ne da kon­ser­va­to­ri­a­Si ve­Rar gan­vag­rZe swav­la. Ca­
va­ba­re fi­lo­lo­gi­ur­ze, Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo uni­ver­si­tet­Si. mu­si­ka yo­vel­Tvis Ce­mi
cxov­re­bis Tan­mde­vi `Su­qi“ iyo. dRes ki ori­ve sfe­ros vem­sa­xu­re­bi...
uni­ver­si­te­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg sa­mec­ni­e­ro Tar­gma­nis ko­le­gi­a­Si da­viw­ye mu­Sa­o­ba
re­daq­to­rad. 27 we­li am sam­sa­xur­Si ga­va­ta­re. ko­le­gi­a­Si mu­Sa­o­bam Za­li­an bev­ri mom­ca:
ore­no­va­ni – ru­sul-qar­Tu­li praq­ti­ka, sa­xe­lo­van Tu axal­be­da mec­ni­e­reb­Tan er­Tad
mu­Sa­o­ba; re­daq­ti­re­ba­Si ga­vi­wa­fe, ga­ve­ca­ni mec­ni­e­re­bis mra­val dargs da maT ter­mi­no­
lo­gi­as. es sam­sa­xu­ri, Ta­vi­si sa­u­ke­Te­so ko­leq­ti­viT, Ce­mi cxov­re­bis nam­dvi­li epo­pea
iyo.
pir­ve­li sim­Re­ra 1970 wels dav­we­re, mu­si­ka­lur aT­wled­Si swav­li­sas. Cem­ma me­gob­reb­
ma icod­nen, rom mu­si­kas vTxzav­di, Tum­ca ar vam­xel­di. 1991 wels trio `Tbi­lis­ma“
ope­ra­Si ga­mar­Ta sa­i­u­bi­leo kon­cer­ti da Ce­mi sim­Re­ra Se­as­ru­la. ta­Si rom da­mik­res
da sce­na­ze mix­mes, mux­le­bi mi­kan­ka­leb­da...
1993 wels Fri­en­dship For­ses-is gac­vli­Ti prog­ra­miT ho­lan­di­a­Si vi­ya­vi, pa­ta­ra qa­laq
zut­fen­Si. erT dRes kon­cer­tze dam­pa­ti­Jes. mas­pin­Zel mu­si­ko­sebs qar­Tu­li xal­xu­ri
sim­Re­re­bis Ca­na­we­ri va­Cu­qe. si­a­mov­ne­biT mi­i­Res Ce­mi su­ve­ni­ri, mo­ma­val­Si Sex­ved­ris
sur­vi­lic ga­mo­xa­tes, mag­ram miv­xvdi, rom me­tad dat­vir­Tu­li gra­fi­kis ga­mo CD-is
mos­me­na­sac ver mo­a­xer­xeb­dnen, ara­Tu Sex­ved­ras. di­liT, rvis na­xe­var­ze te­le­fon­ma
da­re­ka da wi­na dRis kon­cer­tis mas­pin­Zleb­ma pir­da­pir `saq­mi­an“ sa­uz­me­ze mi­mi­pa­ti­Jes.
miv­xvdi, rom es mo­u­lod­ne­li za­ri qar­Tu­li sim­Re­ris dam­sa­xu­re­ba iyo. isi­ni aR­frTo­
va­ne­bas ver ma­lav­dnen da ro­me­li­me qar­Tul fol­klo­rul jguf­Tan er­Tad sa­So­bao
prog­ra­ma­Si mo­na­wi­le­ob
­ a Se­mom­Ta­va­zes. es RvTis ne­ba gax­ldaT. ase da­vu­kav­Sir­di ho­
lan­di­as da im mu­si­ko­sebs, ro­mlebic ara mxo­lod qar­Tul xal­xur sim­Re­rebs, ara­med
Cems Se­moq­me­de­ba­sac ax­los ga­ec­nen. da­iw­yo Ce­mi cxov­re­bis axa­li eta­pi.
pir­ve­lad ho­lan­di­a­Si an­sam­bli `Tbi­li­si“ wa­viy­va­ne. Sem­deg `mas­ter kla­se­biT“ mi­miw­vi­
es; yve­la­fe­ri ain­te­re­seb­daT sa­qar­Tve­los Se­sa­xeb. es ur­Ti­er­To­ba did me­gob­ro­ba­Si
ga­da­i­zar­da. Se­miZ­lia vit­ra­ba­xo Ce­mi ho­lan­di­e­li me­gob­re­biT. bev­ri gun­di ga­vi­ca­ni;
qar­Tul sim­Re­rebs vas­wav­lo­di, 800 ada­mi­a­ni ma­inc mRe­ris qar­Tu­lad, maT So­ris Cems
mra­val­xmi­an sim­Re­reb­sac. ho­lan­di­is Sem­deg Ce­mi sim­Re­re­bi (ro­gorc qar­Tu­li, ase­ve
in­gli­su­re­no­va­ni) uk­ve sxva qvey­neb­Sic mox­vda. 2000 wels di­di mu­si­ka­lu­ri tra­di­ci­e­
bis mqo­ne erT-erT qa­laq­Si Se­sa­niS­na­vi si­ur­pri­zi mo­miw­yves – Ce­mi pir­ve­li sa­av­to­ro
kom­paqt-dis­ki ga­mo­uS­ves. am dis­kze Cems `ali­los“, ro­me­lic 1999 wels dav­we­re da
Cven­ma uw­min­des­ma da­lo­ca, ho­lan­di­u­ri gun­di as­ru­lebs. 7 ian­vars tra­di­ci­ul sa­So­
bao ali­lo­ze es sim­Re­ra xSi­rad is­mis Tbi­li­sis qu­Ceb­Si `qar­Tu­li xme­bis“ Ses­ru­le­
biT. es udi­de­si bed­ni­e­re­baa Cem­Tvis – uw­min­de­sis mo­wo­ne­bu­li sim­Re­ris av­to­ri var.
Cems bo­lo kom­paqt-dis­kze, ro­me­lic 2007 wels ga­mo­ic
­ a, mxo­lod sa­So­bao sim­Re­re­bia
Ca­we­ri­li, maT So­ris `ali­loc“.
65
wle­bis man­Zil­ze dav­di­o­diT ho­lan­di­a­Si gas­tro­leb­ze, ko­mer­ci­ul in­te­res­ze la­pa­
ra­kic ar Rirs. aq mxo­lod me­gob­ro­baa. ri­si ga­Re­bac Se­giZ­lia, un­da ga­i­Ro, mTli­a­nad
da­i­xar­jo...
am­Ja­mad `kav­ka­si­is fon­dSi“ vmu­Sa­ob. fon­dis mi­za­nia kav­ka­si­el xal­xTa So­ris mSvi­do­bi­
an ur­Ti­er­To­ba­Ta aR­dge­na, rac bo­lo wle­bis is­to­ri­am, sam­wu­xa­rod, ga­a­fer­mkrTa­la.
Cven er­Tma­ne­Tis na­Te­sa­ve­bi varT sis­xliT, ge­niT, gar­kve­u­lad, eni­Tac. au­ci­le­be­lia
Zvel ya­lib­Si da­vab­ru­noT es ur­Ti­er­To­be­bi, ra­Sic, mi­maC­nia, rom erT-erT wam­yvan
rols kul­tu­ra Ta­ma­Sobs. me swo­red kul­tu­rul ur­Ti­er­To­ba­Ta ko­or­di­na­to­ris saq­
mi­a­no­bas ve­we­vi.
qal­Ta sa­er­Ta­So­ri­so saq­vel­moq­me­do aso­ci­a­ci­is IWA-s wev­ric var. aq ume­te­sad uc­xo­
el dip­lo­mat­Ta me­uR­le­e­bi ari­an ga­er­Ti­a­ne­bul­ni. saq­vel­moq­me­do Ro­nis­Zi­eb
­ ebs xSi­
rad va­ta­rebT; Se­mo­sa­va­li Zi­ri­Ta­dad bav­Svebs xmar­de­ba. uc­xo­e­li qal­ba­to­ne­bi Zal­ze
mon­do­me­bul­ni ari­an. qa­lo­bas da de­do­bas ar ga­aC­nia erov­ne­ba da saz­Rva­ri.
Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­va Ce­mi qa­liS­vi­lia. kar­gi Svi­lis de­do­ba di­di bed­ni­e­re­baa.
qa­le­bi­sa­gan zog­jer ga­mi­go­nia, ne­tav ma­ma­ka­cad gav­Ce­ni­li­ya­vio. ase­Ti sur­vi­li ara­so­
des mqo­nia.
bed­ni­e­re­baa em­sa­xu­ro pro­fe­si­as, ro­me­lic giy­vars. iZu­le­bis ga­mo mu­Sa­o­ba, rac un­da
pa­ti­os­nad iR­va­wo, uxa­ris­xo­bi­sa da arap­ro­fe­si­o­na­liz­mis daRs ata­rebs. mag­ram mi­
maC­nia, rom mxo­lod pro­fe­si­i­sa da sam­sa­xu­ris­Tvis sa­ku­Ta­ri Ta­vis miZ­Rvnac ar aris
ga­mar­Tle­bu­li, gan­sa­kuT­re­biT - qa­lis­Tvis.
qa­li yo­vel­Tvis kar­gad un­da ga­mo­i­yu­re­bo­des, ris­Tvi­sac su­lac araa sa­Wi­ro gan­sa­
kuT­re­bu­li si­la­ma­ze da sim­did­re. ke­Til­So­bi­le­bas, uSur­ve­lo­bas, Ri­mil­sa da dax­ve­
wil iu­mors sas­wa­u­lis mox­de­na Se­uZ­lia.
66
cxov­re­ba di­na­mi­ku­ri
speq­tak­lia
li­ka ka­ci­ta­Ze _ ger­ma­nis­ti, di­za­in
­ e­ri
da­ba­de­bis dRe _ 3 Te­ber­va­li
ba
­e­
is bun
c
­
a
­
k
a
m
­
a
m
a
d
lis­a
`qa­
lia,
bu­
v­e­
a
v
x
s
­
n
a
g
d
a
r
mkveT­
ba,
rdno­
ey­
s
b
e
b
­
o
n
Z
r
g
sa da
cia­­
i­
­u­
li int
qa­
miT
tiz­
ma­
g­
a
r
p
a
d
a
T
­
i
­
k
­i
ci log
mak­a­
ma­
lobs~
ne­
­ZRva­
xelm
Svid wlam­de be­bi­a­sa da ba­bu­as­Tan viz­rde­bo­di qar­Tlis erT pa­ta­ra so­fel­Si da
sko­lis ar­da­de­geb­sac TiT­qmis sul iq va­ta­reb­di. es yve­la­ze di­di si­ke­Tea im mra­
val­Ta­gan, rac bed­ma mar­gu­na wi­lad. be­bi­as­ a da ba­bu­as siT­bom, ub­ra­lo ada­mi­a­neb­Tan
ur­Ti­er­To­bam, bu­ne­ba­sa da mi­was­Tan si­ax­lo­vem mom­ca is sa­si­coc­xlo Za­la, rac dRem­de
ma­saz­rdo­ebs.
Cems war­mod­ge­na­Si cxov­re­ba di­na­mi­ku­ri speq­tak­lia, mas­Si si­u­Je­tic da par­tni­o­re­
bic ga­nuw­yvet­liv ic­vle­bi­an. am speq­tak­lSi ada­mi­a­ni er­Tdro­u­lad mra­val ro­lis
as­ru­lebs. mec, ise­ve, ro­gorc yve­la sxvas, Ce­mi cxov­re­bi­se­ul
­ i ro­le­bi maqvs: Svi­lis,
Svi­liS­vi­lis, uf­ro­si di­sa da me­gob­ris. me­uR­lis ro­li 21 wli­sam mo­vir­ge. es sak­ma­
od rTu­li, mag­ram amas­Tan sa­in­te­re­so ro­lia, ro­mel­sac gan­sa­kuT­re­bu­li sif­rTxi­le
esa­Wi­ro­e­ba. am mo­u­lod­ne­lo­be­bi­Ta da wi­na­aR­mde­go­be­biT aR­sa­ve speq­tak­lSi mTa­va­ri
ma­moZ­ra­ve­be­li Za­la da er­Tgu­li mo­kav­Si­re, ro­me­lic ex­ma­re­ba ada­mi­ans, ar da­ib­nes,
far-­xma­li ar da­ya­ros da bo­lom­de wel­ga­mar­Tul­ma ia­ros cxov­re­bis gza­ze - siy­va­ru­
67
lia. qa­li­sa da ma­ma­ka­cis bu­ne­ba mkveT­rad gan­sxva­ve­bu­lia, qa­li in­tu­i­ci­as da grZno­
bebs ey­rdno­ba, ma­ma­ka­ci lo­gi­ki­Ta da prag­ma­tiz­miT xel­mZRva­ne­lobs. gan­ge­bam Ti­To­e­
ul maT­gans gan­sa­kuT­re­bu­li da gan­sxva­ve­bu­li ro­le­bi mi­a­ni­Wa. yve­la­ze ga­sa­o­ca­ri ki
isa, rom swo­red am sa­pi­ris­pi­ro bu­ne­ba­Ta ur­Ti­er­Tkav­Si­ri qmnis erT mTli­a­no­bas.
ki­dev er­Ti, sa­si­coc­xlod au­ci­le­be­li ro­li ada­mi­a­nis cxov­re­ba­Si, pro­fe­si­ul
­ i ro­
lia. qals gan­sa­kuT­re­bu­li vir­tu­o­zu­lo­ba mo­eT­xo­ve­ba, rom ar da­ib­nes da ro­le­bi ar
au­ri­os. mec bev­rjer vmdgar­var ar­Ce­va­nis wi­na­Se, oja­xi, Tu sam­sa­xu­ri. mag­ram dro da
Se­u­pov­ro­ba nel-ne­la yve­la­fers Ta­vis ad­gils uCens, qa­o­si mSvid­de­ba da Tan­da­Tan
Ta­ma­Sis we­seb­sac al­Ros uReb.
Ce­mi ka­ri­e­ra uc­xo ena­Ta pe­da­go­gi­ur in­sti­tut­Si da­iw­yo, sa­dac ger­ma­nu­li enis mas­
wav­leb­lad vmu­Sa­ob­di ori wlis gan­mav­lo­ba­Si sru­li­ad sim­bo­lur anaz­Ra­ur
­ e­ba­ze. Cem­
Tvis es pro­fe­si­u­li da pi­rov­nu­li zrdis kar­gi San­si iyo. ima­ve pe­ri­od­Si Cvens in­
stu­tut­Si sin­qro­nu­li Tar­gmnis umaR­le­si kur­se­bi ga­ix­sna da ga­dav­wyvi­te, ki­dev er­Ti
da­ma­te­bi­Ti kva­li­fi­ka­ci­ac Se­me­Zi­na. am na­bij­ma mniS­vne­lo­va­ni ro­li iTa­ma­Sa Cems cxov­
re­ba­Si. Tar­jim­nis di­na­mi­kur­ma pro­fe­si­am mdi­da­ri pro­fe­si­ul
­ i da cxov­re­bi­se­ul
­ i
ga­moc­di­le­ba Sem­Zi­na da sa­Su­a­le­ba mom­ca, sa­in­te­re­so da mra­val­fe­ro­va­ni cxov­re­biT
mec­xov­ra. pir­vel xa­neb­Si sxva­das­xva dro­e­biT sa­mu­Sa­o­ebs vas­ru­leb­di sa­qar­Tve­los
sa­vaW­ro-sam­rew­ve­lo pa­la­ta­Si, mag­ram co­ta xan­Si bed­ma ga­mi­Ri­ma da pir­vel qar­Tulav­stri­ul er­Tob­liv sa­war­mo­Si mi­miw­vi­es Tar­jim­nis Ta­nam­de­bo­ba­ze. Sem­deg iyo `do­
i­Ce ban­kis“ war­mo­mad­gen­lo­ba, go­e­Tes in­sti­tu­ti, da bo­los bed­ma ger­ma­ni­is sa­xal­xo
uni­ver­si­tet­Ta aso­ci­ac
­ i­is, dvv in­ter­na­ti­o­nal-is sa­qar­Tve­los fi­li­al­Si mi­miy­va­na, sa­dac
2002 wli­dan dRem­de di­req­to­ris mo­ad­gi­le var.
Cve­ni or­ga­ni­za­cia sa­qar­Tve­lo­Si mTa­var aq­cents zrdas­rul­Ta da­ma­te­biT pro­fe­si­ul
mom­za­de­ba­sa da ga­dam­za­de­ba­ze, zrdas­rul­Ta swav­le­bis Ta­na­med­ro­ve prog­ra­me­bi­sa da
me­To­de­bis da­ner­gva­ze, ara­for­ma­lu­ri ga­naT­le­bis or­ga­ni­za­ci­e­bis ad­gi­lob­ri­vi, re­
gi­o­na­lu­ri da sa­er­Ta­So­ri­so Ta­nam­Srom­lo­bis xel­Sew­yo­ba­ze, po­li­ti­kur ga­naT­le­ba­sa
da lo­bis­tur saq­mi­a­no­ba­ze ake­Tebs. dvv in­ter­na­ti­o­nal-is mTa­va­ri da­fi­nan­se­bis wya­ro ger­
ma­ni­is mTav­ro­baa, Tum­ca ev­ro­ko­mi­si­is sxva­das­xva prog­ra­mis far­gleb­Si ga­moc­xa­de­bul
ten­de­reb­Si mo­na­wi­le­o­ba Cven da­ma­te­bi­Ti sax­sre­bis mo­zid­vis sa­Su­a­le­bas gvaZ­levs.
swo­red am­gva­ri pro­eq­te­bis ricxvs ga­ne­kuT­vne­ba 2006-2008 wleb­Si sam­cxe-ja­va­xeT­Si
gan­xor­ci­e­le­bu­li pro­eq­ti, rom­lis far­gleb­Sic axal­ci­xe­sa da axal­qa­laq­Si zrdas­
rul­Ta ga­naT­le­bis cen­tre­bi ga­ix­sna. sul ax­la­xans dvv in­ter­na­ti­o­nal-is sa­qar­Tve­los
fi­li­al­ma es­pa­nel par­tni­or­Tan er­Tad Acci­on contr el Hambre (ACH) axa­li pro­eq­te­bi wa­
mo­iw­yo omis Se­de­gad iZu­le­biT ga­da­ad­gi­le­bul pir­Ta da­sax­ma­reb­lad sa­meg­re­lo­sa da
qve­mo qar­Tlis re­gi­o­neb­Si.
da­sav­le­Tis gan­vi­Ta­re­bul qvey­neb­Si ga­naT­le­bis sis­te­ma oTx mTa­var say­rdens efuZ­
ne­ba: sas­ko­lo, umaR­les, pro­fe­si­ul da zrdas­rul­Ta ga­naT­le­bas. sa­qar­Tve­lo­Si es
uka­nas­kne­li mxo­lod ax­la ikrefs Zalebs. Ta­na­med­ro­ve swra­fad cva­le­bad sam­ya­ro­Si
kad­re­bis mom­za­de­bi­sa da ga­dam­za­de­bis prob­le­ba gan­sa­kuT­re­biT mniS­vne­lo­va­nia qvey­
nis eko­no­mi­ku­ri win­svlis­Tvis. Cve­ni or­ga­ni­za­ci­is de­vi­zia Zve­li qar­Tu­li sib­rZne
- swav­la si­be­rem­deo. mec swo­red es ga­vi­xa­de Ce­mi cxov­re­bis miz­nad.
68
bav­Svo­bi­dan Za­li­an miy­var­da xat­va, Zer­wva, tan­sac­mlis mo­de­li­re­ba, ker­va da qso­va.
sa­mi wlis vi­ya­vi, ro­de­sac Cxi­re­biT qso­va mas­wav­la me­zo­bel­ma mar­to­xe­la ru­sis qal­
ma. max­sovs, pir­ve­li, rac ga­va­ke­Te ba­le­ri­nas paC­ka iyo. ro­gorc mix­vdiT, vgiJ­de­bo­di
ba­le­ri­neb­ze. me­re Wra-ker­va­ze ga­da­ve­di. vin moT­vlis, ram­de­ni met­ri qso­vi­li, Za­fi
da nem­si Se­i­wi­ra am Cem­ma ga­ta­ce­bam. mi­u­xe­da­vad ami­sa, 45 wel­ze me­ti dam­Wir­da, ra­Ta
ki­dev er­Ti ga­mow­ve­va mi­me­Ro. am­je­rad mo­de­li­er-di­za­i­ne­ris am­bi­ci­ur rols Se­ve­
Wi­de. Ta­vi­dan Ce­mi na­bi­je­bi am sar­bi­el­ze ga­u­be­da­vi da frTxi­li iyo. bev­ri eW­vis
Tva­liT uyu­reb­da Cems axal wa­mow­ye­bas, mag­ram im­de­nad miy­var­da es saq­me, rom siZ­ne­
le­e­bs araf­rad vagdebdi. ma­le mci­re sa­war­mo da­va­ar­se (www.bissoni.ge), pro­fe­si­o­na­li
Ta­nam­Srom­le­bis gun­dic Sev­kri­be da tan­sac­mlis di­za­i­nis sa­ku­Ta­ri, pa­ta­ra sa­lo­nic
gav­xse­ni ve­ris erT myud­ro uban­Si. 2006 wels pir­ve­li war­ma­te­bu­li per­so­na­lu­ri de­
fi­le Ca­va­ta­re Tbi­lis­Si. aqe­dan mo­yo­le­bu­li sis­te­ma­tu­rad vmonawileobdi sxva­das­
xva sa­er­Ta­So­ri­so ga­mo­fe­neb­sa da fes­ti­va­leb­Si ger­ma­ni­a­Si da vaw­yob­di per­so­na­lur
Cve­ne­bebs pa­ta­ra qa­laq min­de­nis xe­lov­ne­bis ga­le­rea `Spi­gel­Si“.
mar­ti­vi nam­dvi­lad ar aris ori, er­Tma­ne­Tis­gan ab­so­lu­tu­rad gan­sxva­ve­bu­li saq­mi­a­
no­bis Se­Tav­se­ba. es did kon­cen­tra­ci­as mo­iT­xovs. pi­ra­di cxov­re­bis­Tvis, das­ve­ne­bi­sa
da ax­lob­le­bis­Tvis dro TiT­qmis aRar mrCe­ba. mag­ram oja­xic da me­gob­re­bic ga­ge­biT
eki­de­bi­an Cems mo­uc­le­lo­bas. saq­mi­a­no­ba­Si me­uR­le da Svi­lic mex­ma­re­bi­an. xels isic
miw­yobs, rom sa­lo­ni da dvv in­ter­na­ti­o­nal-is ofi­si sax­lTan Za­li­an ax­los maqvs. bev­rjer
mi­fiq­ria, yve­laf­ris­Tvis da­me­ne­be­bi­na Ta­vi da mSvi­di da wyna­ri cxov­re­biT mec­xov­ra.
sa­bed­ni­e­rod, ase­Ti gan­wyo­ba ma­le isev en­Tu­zi­az­mi­Ta da axa­li Se­mar­Te­biT mec­vle­ba
da speq­tak­lic Ta­vi­dan iw­ye­ba.
er­Txel er­Tma brZen­ma mo­xuc­ma man­di­lo­san­ma ga­sa­o­ca­ri sit­yve­bi miT­xra: Ce­mi Za­le­bis
da ener­gi­is erT mis­xal­sac ki ar wa­vi­Reb saf­lav­Si Ta­no. mec bo­lom­de min­da da­vi­xar­
jo, aba, mi­wa­Si daf­lul ta­lan­tebs ra fa­si aqvs.
69
siy­va­ru­li cxov­re­bis
sa­Zir­kve­lia
ma­ri­na kol­xi­daS­vi­li _ mu­si­kaT­mcod­ne,
ki­nos re­Ji­sor-mon­ta­Jo­ri,
fsi­qo­lo­gi, ara­sam­Tav­ro­bo
or­ga­ni­za­cia `ina­nas~ Tav­mjdo­ma­re,
fol­klo­rul ansmbl `ina­nas~
xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ 31 de­kem­be­ri
ze,
ba­
­ o­
tanl
­
­
u
a
g
i
­
l
u
r
­
a
­
v
`siy
a dgas,
l
­
R
a
m
e
­
z
t
a
l
vsa da Ra­
eW­
elia~.
v
­
Z
u
f
a
s
s
i
­
r
laf
li yve­
ru­
va­
siy­
31 de­kem­bris 12 sa­aT­ze da­vi­ba­de. Ce­mi da­ba­de­bis dro aris wlis da­saw­yi­si­ca da da­sas­
ru­lic. ami­tom, ro­de­sac ra­i­mes da­vam­Tav­reb, ma­Sin­ve viw­yeb axal saq­mes da vi­ci, rom
es aris Ce­mi da­ba­de­bis dRis bra­li. de­da da ma­ma ki­nos­tu­di­is Ta­nam­Srom­le­bi iy­vnen.
gav­xdi Tu ara ori kvi­ris, wa­miy­va­nes sam­sa­xur­Si, sa­mon­ta­Jo sa­am­qro­Si, fi­ris Ca­say­
rel yuT­Si Ca­maw­vi­nes da ase viz­rde­bo­di ki­nos­tu­di­a­Si. mu­si­ka­lu­ri sas­wav­le­be­li
Te­o­re­ti­ko­sis spe­ci­a­lo­biT da­vam­Tav­re da me­mon­ta­Jed da­viw­ye mu­Sa­o­ba ki­nos­tu­dia
`qar­Tul fil­mSi“. da­ax­lo­e­biT 10 we­li `mos­fil­mSic“ vmu­Sa­ob­di, da­vam­Tav­re `vgi­kis“
umaR­le­si kur­se­bi mxat­vru­li fil­mis re­Ji­sor-mon­ta­Jo­ris spe­ci­al
­ o­biT da gor­kis
sa­xe­lo­bis ki­nos­tu­di­a­Si vmu­Sa­ob­di. ga­ke­Te­bu­li maqvs 100-mde mxat­vru­li da do­ku­men­
tu­ri, ro­gorc qar­Tu­li, ase­ve uc­xo­u­ri fil­mi, ax­lac vmu­Sa­ob am spe­ci­al
­ o­biT.
mos­ko­vi­dan rom dav­brun­di, mxo­lod er­Ti Svi­li myav­da, 25 wlis vi­ya­vi. miv­xvdi, rom
es Za­li­an co­ta iyo da amis Sem­deg 5 we­li­wad­Si oT­xi va­Ji ga­va­Ci­ne. ax­la myavs eq­vsi
va­JiS­vi­li. bev­ri sas­wa­u­li mox­da Cems cxov­re­ba­Si.
70
90-ani wleb­Si Cem­ma Svil­ma in­sti­tut­Si Ca­a­ba­ra da mec mas­Tan er­Tad Ca­va­ba­re, is eko­
no­mi­kur­ze swav­lob­da, me – fsi­qo­log-ana­li­ti­ko­sis pro­fe­si­as da­ve­uf­le. vxe­dav­di,
rom mud­mi­vad aris Si­na­ga­ni kon­fliq­ti cno­bi­er­sa da qvec­no­bi­ers So­ris, min­do­da Ta­
vad gav­rkve­u­li­ya­vi ama­Si.
me­re isev mox­da sas­wa­u­li – ie­ru­sa­lim­Si mov­xvdi, Rmer­Tma ine­ba da uf­lis gza­ze ma­ta­
ra. yve­la ad­gi­li mo­vi­lo­ce, ma­Sin im­de­nad ar mes­mo­da, rom es di­di mad­li iyo. iqi­dan
rom dav­brun­di, ki­dev er­Ti sas­wa­u­li mox­da Cems Tavs – mi­ve­di ta­Zar­Si, sa­dac qar­
Tu­li xal­xu­ri sa­ga­lo­be­li mo­vis­mi­ne da ga­voc­di. da­viw­ye ga­lo­ba, ga­lo­bam mi­miy­va­na
xal­xur sim­Re­ram­de. xal­xur­ma sim­Re­ram ki `iav­na­nam­de“, `iav­na­nam“ Cem­ze wa­ruS­le­li
STa­beW­di­le­ba da­to­va.
ma­ka bur­dul­Tan er­Tad ga­va­ke­Te fil­mi, ro­me­lic ber­li­na­les ga­mar­jve­bu­lia da am
wuT­Si sa­u­ke­Te­so ar­tad iT­vle­ba ev­ro­pa­Si. films `wa­di­li“ da­var­qviT. aq aris bav­
Svis da­ba­de­ba, mti­ral bavSvs mxo­lod de­dis Zu­Zu ­da `iav­na­na“ am­Svi­debs. aq vim­Re­re
`iav­na­na“ pir­ve­lad. amis Sem­deg da­me­ba­da sur­vi­li, mo­me­Zi­e­bi­na sxva `iav­na­nac“. aR­moC­
nda, rom sa­qar­Tve­lo­Si uam­ra­vi `na­na“ da `iav­na­na“ ar­se­bobs. dRes Cvens re­per­tu­ar­Si
oc­da­a­Tam­de na­na da iav­na­naa. gav­di­o­diT re­gi­o­neb­Si, sva­neT­Si, Tu­SeT­Si, 90 `iav­na­na“
Se­vag­ro­veT.
me­uR­le biz­nes­me­nia. Ta­vi­dan is Za­li­an aq­ti­u­rad iyo Car­Tu­li Svi­le­bis aR­zrda­Si.
Ce­mi Svi­le­bi kar­gad ari­an aR­zrdi­le­bi, war­ma­te­bu­le­bi ari­an Ta­vi­anT saq­me­sa da oja­
xeb­Si, uy­varT ada­mi­a­ni. de­di­saT­vis es yve­la­ze di­di si­xa­ru­li da nu­ge­Sia.
me­eq­vse va­Jis is­to­ria co­ta sxva­na­i­ria. ro­de­sac Ce­mi qma­ri biz­nes­me­ni gax­da da fu­li
iSo­va, ,,say­va­re­li“ xom un­da hyo­lo­da? am dros ga­moC­nda er­Ti qa­li, ro­mel­mac ga­daw­
yvi­ta, rom mis­Tvis Svi­li ga­e­Ci­na. bav­Svi ga­a­Ci­na, mag­ram mis gaz­rdas SeZ­leb­da Tu ara,
ama­ze ar ufiq­ria.
min­da vuT­xra mad­lo­ba Cems me­uR­les ndo­bis­Tvis – ro­de­sac bav­Svi wli­sa da rva Tvis
gax­da, Cem­ma me­uR­lem Cven­Tan mo­iy­va­na. dRes is Ce­mi Svi­lia, ma­le 12 wlis gax­de­ba. icis
si­mar­Tle, da­dis de­das­Ta­nac. mas iras eZa­xis, me ki – de­das.
Tu WeS­ma­ri­ti ada­mi­a­ni xar, ro­ca qve­ya­nas stki­va, Senc gtki­va. yve­la da­na­Sa­ul
­ i gul­
gri­lo­bis ga­mo xde­ba. yve­la­ze di­di bo­ro­te­ba gul­gri­lo­baa. gul­gril­Ta Cu­mi Tan­
xmo­biT xde­ba mkvle­lo­bac, ga­u­tan­lo­bac. Tu ara Cve­ni gul­gri­lo­ba, Cve­ni qve­ya­na am
dRe­Si ar Ca­var­de­bo­da. Tu ada­mi­ans er­Txel Se­uZ­lia Ra­la­ti, me­o­red da me­sa­me­dac
SeZ­lebs.
po­li­ti­ka­Si qa­li uf­ro me­tad un­da iyos Car­Tu­li, rad­gan qa­li frTxi­lia, jer Se­
deg­ze fiq­robs da me­re dgams na­bi­jebs. qa­li ise ar ris­kavs, ro­gorc ka­ci, ka­ci jer
ris­kavs da me­re fiq­robs Se­deg­ze, uf­ro glo­ba­lur na­bi­jebs dgams. dRes qa­le­bi ar
Ca­nan asparezze, rad­gan ka­ce­bi dga­nan da ax­lo­sac ar giS­ve­ben. es da­ma­xin­je­bu­li qar­
Tu­li men­ta­li­te­tia. sva­neT­Si max­vSis in­sti­tu­ti ar­se­bob­da da Tu mi­iC­nev­dnen, rom
qa­li Wkvi­an­ ia da gaZ­Ro­la Se­uZ­lia, sof­lis Tav­ka­ca­dac ir­Cev­dnen.
71
Ce­mi qal­Ta or­ga­ni­za­cia ma­ma­ka­ce­bi­saT­vis Se­iq­mna. ma­ma­kacs rom da­ub­run­des Ta­vi­si
ad­gi­li ojax­sa da sa­zo­ga­do­e­ba­Si. ka­ci mo­na­di­rea Ta­vi­si bu­ne­biT, igi un­da mi­di­o­des,
So­u­lob­des, moh­qon­des. ax­la na­di­ro­ben qa­leb­ze, isic – cu­dad, Za­li­an da­ib­nen Cve­ni
ma­ma­ka­ce­bi. es ga­sab­ra­ze­be­li ar aris, amas mi­xed­va un­da. mTa­va­ria, mix­vde Se­ni avad­myo­
fo­bis mi­zezs da me­re mi­si ga­mos­wo­re­ba ad­vi­lia.
un­da da­fas­des qa­li, ro­gorc de­da. ar ar­se­bobs ka­no­ni, ro­me­lic icavs mra­val­Svi­li­an
de­das, ara­da – sa­Wi­roa. amiT Cvens de­mog­ra­fi­as win wav­wev­diT. uc­xo­eT
­ is ka­non­mdeb­
lo­beb­Si ar­se­bobs kvo­te­bi qa­leb­Tan mi­mar­Te­ba­Si, un­da iyos kvo­te­bi Cven­Ta­nac da
ama­ze se­ri­o­zu­lad un­da vi­fiq­roT. ax­la axa­li sa­ar­Cev­no ko­deq­si ya­lib­de­ba da ar
iq­ne­bo­da uri­go, rom Cven, qa­le­bi ga­ver­Ti­an­deT.
ie­rar­qia ar­se­bobs yvel­gan: ojax­Sic, ek­le­si­a­Sic. ie­rar­qia au­ci­le­be­lia su­lis xsni­
saT­vis. glo­ba­li­za­ci­am es mo­Sa­la. mo­vi­da mSob­le­bis Ta­o­ba, rom­le­bic Tvi­Ton ari­an
cno­bi­e­re­bas aci­le­bul­ni, sak­ma­ri­si cod­na da ga­naT­le­ba ar aqvT, rom Svi­le­bi kar­gad
aR­zar­don. tra­di­ci­e­bi da­ir­Rva, sa­zo­ga­do­e­ba nev­ro­tu­li gax­da. ga­ix­ e­deT, Ri­mils ver
na­xavT, si­cils ver na­xavT, mo­kis­ki­se xalxs ve­Rar na­xavT, eri se­ri­o­zu­lad avad aris.
am si­tu­a­ci­a­Si qa­lis ro­li udi­de­sia.
ide­a­lu­ri qa­li re­al
­ i­ze­bu­li, Ta­vi­si xved­riT kma­yo­fi­li qa­lia... ojax­Si yve­la­ni er­
Tad vcxov­robT: Svi­le­bi, oT­xi rZa­li, Svi­liS­vi­le­bi. me mo­va­xer­xe, rom Cvens ojax­Si
yve­las uy­vars er­Tma­ne­Ti. saW­mels me va­ke­Teb, saxls me va­la­geb, di­la­o­biT ori sa­a­Ti
vqa­ragv oq­rom­ke­diT, maqvs an­sam­bli, ara­sam­Tav­ro­bo or­ga­ni­za­cia, dav­di­var ta­Zar­Si.
dRes siy­va­rul­ma mia­to­va sa­qar­Tve­lo. ada­mi­a­nebi gaucxovdnen, er­Tma­neTs ara­fers pa­
ti­o­ben, siy­va­ru­li ki mi­wi­er­ze maR­la dgas, eW­vze, Ra­lat­ze, ga­ut
­ an­lo­ba­ze maR­la dgas,
siy­va­ru­li yve­laf­ris safu­Zvelia.
72
qa­lia, ada­mi­a­ni...
ana kor­Za­ia-sa­ma­daS­vi­li _ mwe­ra­li.
Jur­nal `cxe­li So­ko­la­dis~
Jur­na­lis­ti
da­ba­de­bis dRe _ 26 Te­ber­va­li
Si,
ro­
fe­
s
a
v
x
s
c
r
o
g
­
Si, isev­e ro
ka­
ti­
li­
`po­
li,
ebs qa­
T
­
e
k
­
­
a
a
g
s
e
v
­
a
m
tad i
zus­
­i,
an
­i­
dam
a
i
­
r
e
­
i
m
­
s
i
b
­
e
sac n
ra­
sa da
i­
b
­
e
n
­
v
o
r
e
,
s
i
lad sqes­
Cev­
nur­
ga­
si
vi­
s Ta­
b
e
T
­
e
k
­
­
a
a
g
,
a
s
cii­
ta­
en­
ori­
­a da
miT
­
z
i
l
­
a
­
n
o
­
i
s
­
e
f
­
pro
biT~.
­o­
ia­n
m
­
a
d
a
i
r
­
u
l
­
a
q
ga­naT­le­biT sla­vis­ti var da pro­fe­si­iT – Ta­vi­su­fa­li Jur­na­lis­ti, vwer moT­xro­bebs.
Jur­na­lis­ti­ka­Si imi­tom aR­mov­Cndi, rom uke­Te­si sa­mu­Sao ver vna­xe. moT­xro­be­bis pir­
ve­li kre­bu­li fsev­do­ni­miT ga­mo­vuS­vi. ver vit­yvi, es Si­SiT ga­va­ke­Te Tu siy­va­ru­liT,
mgo­ni am ori­dan erT-er­Tma grZno­bam mi­kar­na­xa, Se­saZ­loa – ori­vem er­Tad. siy­va­ru­li
xom cxov­re­bis saw­yi­si­caa da bo­loc, rac cxov­re­bas dRem­de amoZ­ra­veb­da da amoZ­ra­vebs
ma­nam, vid­re Cven vi­coc­xlebT. mTa­va­ria, rom am moZ­ra­o­bas miv­yveT. ada­mi­a­ne­bi miy­vars
Ta­vi­anTi nak­li­Ta Tu sa­u­ke­Te­so Tvi­se­be­biT. xSi­rad swo­red ada­mi­a­nis uar­yo­fi­Ti
mxa­re gam­xda­ra Cem­Tvis sa­in­te­re­so da me­re - Ta­vad is ada­mi­a­nic. mje­ra, rom yve­las
axa­si­a­Tebs kar­gi­ca da cu­dic. mTa­va­ria, Sen ro­go­ri re­aq­cia geq­ne­ba, ro­gor mi­i­Reb,
73
Ta­nam­grZno­bi iq­ne­bi Tu ver iq­ne­bi. ar miy­vars TviT­kma­ri ada­mi­a­ne­bi. mi­ux­ e­da­vad imi­sa,
rom bev­rjer gam­te­xia gu­li, ara­so­des mi­na­nia, ra­tom miy­var­da-meT­qi.
Cem­Tvis uk­ve di­di miR­we­vaa, rom 41 wlis var. ase Tu ise, war­ma­te­biT vmoR­va­we­ob, vmog­
za­u­rob, ver­To­bi, vkiT­xu­lob, vis­men, mag­ram 41 we­li xum­ro­ba xom ar aris?! ram­de­ni
xa­nia mi­tans de­da­mi­wa – vmad­lob mas amis­Tvis. saq­me­Si ki, vfiq­rob, rom sa­u­ke­Te­so yve­
la­fe­ri win aris, Jur­na­lis­ti­ka­Sic da mwer­lo­ba­Sic – sa­uk­ e­Te­so moT­xro­ba da ro­ma­ni.
uc­na­u­ria da sa­sa­ci­loc, rom sa­zo­ga­do­e­bis na­wi­li fe­mi­nis­tad mi­miC­nevs, am sit­yvis
ra­di­ka­lu­ri Se­fe­ri­lo­biT, To­rem ega­li­ta­riz­mis­gan Sors ar var. me ara­fe­ri ar ma­xa­
si­a­Tebs ise­Ti, rac ste­re­o­ti­pu­lad fe­mi­nis­to­ba­daa ga­ge­bu­li. ar­se­bu­li ste­re­o­ti­pi
ki mar­to sa­qar­Tve­lo­Si ar aris. yvel­ga­naa gan­sxva­ve­ba qal­sa da kacs So­ris, mag­ram
es gan­sxva­ve­ba `Cag­vras“ ar gu­lis­xmobs, mxo­lod bi­ol
­ o­gi­iTaa ga­mow­ve­ul
­ i da ara­
fe­ri sa­er­To ara aqvs qa­le­bis da­Cag­vras­Tan, ro­gorc amas Ce­mi me­go­ba­ri fe­mi­nis­ti
qal­ba­to­ne­bi am­bo­ben – ada­mi­a­ni, ka­ci Tu qa­li, Tavs Tu ar da­iC­ ag­ravs, ar da­iC­ ag­re­ba.
mam­ro­biT sqe­sis er­Ta­der­Ti `upi­ra­te­so­baa“, rom fi­zi­ku­rad me­ti Za­la aqvs, mag­ram
amas Tu qa­lis wi­na­aR­mdeg ga­mo­i­ye­nebs, es uk­ve mis uZ­lu­re­ba­ze met­yve­lebs. ro­gorc
er­Tma ada­mi­an­ma me­o­re ada­mi­a­ni ar un­da da­Cag­ros, ase­ve kac­ma qa­li ar un­da da­Cag­ros
da qal­ma – ka­ci, sxvag­va­rad har­mo­nia iS­le­ba, wo­nas­wo­ro­ba ir­Rve­va da de­da­mi­wa yan­
yals iw­yebs. ara mgo­nia, sa­qar­Tve­lo­Si spe­ci­fi­ku­rad qa­lis prob­le­me­bi ar­se­bob­des,
zo­ga­da­da­mi­a­nu­ri prob­le­me­bi ki, icoc­xle, bev­ria. qa­lu­ri prob­le­ma Tu is aris, rom
qa­li met dros uT­mobs ojaxs, Svi­lebs da nak­le­bi dro rCe­ba sa­ga­reo saq­mis­Tvis, es
nor­ma­lu­ria – qa­lis da­niS­nu­le­ba swo­red esaa da man es ar­Ce­va­ni ga­a­ke­Ta, Seq­mna oja­xi,
ga­a­Ci­na Svi­le­bi, un­da mi­xe­dos mas da efo­fi­nos, es sa­u­ke­Te­so ra­maa qa­lis cxov­re­ba­Si.
mag­ram, me amas ma­mis ga­re­Se ver gan­vi­xi­lav, uma­mo oja­xi ar aris oja­xi, ise­ve, ro­gorc
Se­uZ­le­be­lia ka­cis mo­na­wi­le­o­bis ga­re­Se Svi­lis ga­Ce­na (kol­bas da mec­ni­e­re­bi­sa da
teq­ni­kis miR­we­vas an­ga­riS­ga­sa­we­vad ar mi­viC­nev). Svi­li ma­Sin un­da gaC­ndes, ro­ca es or
ada­mi­ans un­da – qal­sa da kacs, me­re ki er­Tma­neTs un­da ga­uf­rTxil­dnen, ra­Ta kar­gi
Svi­li ga­zar­don, es Ce­mi Te­o­ri­aa. praq­ti­ku­lad ki aras­dros Sem­qmnia pro­fe­si­a­Si ra­
i­me dab­rko­le­ba imis ga­mo, rom qa­li var. pi­ra­dul, in­ti­mur mo­men­tebs ar vgu­lis­xob,
es Ce­mia. co­ta gi­na­xavT am mxriv da­Cag­ru­li ka­ci?! aba, Tu da­Cag­vra araa, ra vu­wo­doT
imas, rom qa­le­bis na­wi­li Svils ia­ra­Rad – xan xmlad da xan fa­rad iye­nebs?!
ide­a­lur qal­zec ma­ma­kac­ma un­da im­sje­los, is ukeT ga­daw­yvets. vi­ci, ro­go­ric min­da
vi­yo, mag­ram es hi­po­Te­tu­ria, Tum­ca yve­la ada­mi­a­ni cdi­lobs, an hgo­nia, rom cdi­lobs
ide­als mi­u­ax­lov­des. aras­dros mqo­nia prob­le­ma qa­lo­bis ga­mo da arc mi­fiq­ria, ne­ta­
vi ka­ci vi­yo-meT­qi, pi­ri­qiT, kma­yo­fi­li var, Za­li­a­nac mom­wons, rom qa­li var, mag­ram
ka­ci rom vi­yo, ma­Sin ka­co­biT viq­ne­bo­di kma­yo­fi­li. qa­le­bi po­li­ti­ka­Sic au­ci­leb­lad
un­da iy­vnen, mag­ram Tu amis­Tvis cod­na aqvT da una­ri Ses­wevT, ise­ve, ro­gorc ka­cebs.
To­rem mxo­lod imis­Tvis, rom `qa­le­bic xom un­da iy­vnen“ – ara. ara mgo­nia, rom qa­li
uf­ro ke­Ti­lia, uf­ro go­ni­e­ria, uf­ro mSvi­do­bi­a­nia, ise­ve, ro­gorc, zo­ga­dad, arc kac­
ze ar maqvs ase­Ti Se­xe­du­le­ba. po­li­ti­ka­Si, ise, ro­gorc sxva sfe­ro­Si, zus­tad ima­ves
ga­a­ke­Tebs qa­li, ra­sac ne­bis­mi­e­ri ada­mi­a­ni, ga­nur­Cev­lad sqe­sis, erov­ne­bi­sa da ori­en­
ta­ci­isa, ga­a­ke­Tebs Ta­vi­si pro­fe­si­o­na­liz­mi­Ta da qa­lu­ri ada­mi­a­no­biT.
74
win di­di gzaa
ga­sav­le­li
ni­no kup­ra­va-Cu­ka _
mxat­var-di­za­i­ne­ri, teq­sti­lis
teq­no­lo­gi, ab­re­Su­mis sa­xel­mwi­fo
mu­ze­u­mis sas­wav­lo prog­ra­me­bi­sa da
eq­spo­zi­ci­is me­ne­je­ri
da­ba­de­bis dRe _ 21 iv­ni­si
me
mi saq­
e­
C
,
o
­
y
i
v
i
S
­
a
b
biT Zie­­
me­
d­
u
­
m
a
g
a
­
d
n
i
m
`
sac
xveb­
s
i
­
l
u
r
­
a
v
­
y
i
To da es s
­
e
­
k
a
v
T
i
l
­
u
r
­
va
siy­
ce~.
dav­
ga­
dRes cxov­re­bis yve­la sfe­ro­Si da maT So­ris, mxat­vro­ba­Sic Za­li­an bev­ri si­ax­lea,
amitomac ne­bis­mi­e­ri asa­kis Ta­na­med­ro­ve ada­mi­ans sxva­na­i­ri, ad­rin­de­li­sa­gan gan­sxva­
ve­bu­li xed­va un­da hqon­des. bev­ri sa­Su­a­le­baa in­for­ma­ci­is mi­sa­Re­bad, sam­ya­ro uf­ro
gax­sni­lia, bo­los da bo­los, in­ter­ne­ti ar­se­bobs. ara­da, dRes, ro­ca ves­wre­bi aka­de­
mi­a­Si dip­lo­me­bis dac­vas, TiT­qos ara­fe­ri Sec­vli­la, igi­ve Se­fa­se­bis kri­te­ri­u­me­bia.
dros Tu ver ah­ye­vi, ar da­gic­dis, Ca­mor­Ce­bi. Sen dros ver ai­yo­leb. aka­de­mi­a­Si bev­ri
sir­Tu­lis Sem­deg Ca­va­ba­re, swav­la yo­vel­Tvis miy­var­da da bev­rsac vmu­Sa­ob­di, cod­na
ki Tan­da­Tan, praq­ti­kas­Tan er­Tad mo­vi­da da daixvewa. ram­de­ni­me pe­da­go­gis mniS­vne­lo­
van­ma rCe­vam da Se­fa­se­ba­mac Se­miw­yo xe­li Ca­mo­ya­li­be­ba­Si da Sev­de­qi, ro­gorc mxat­va­
ri. dRes sam­xat­vro aka­de­mi­is ga­re­Sec Se­iZ­le­ba mxat­vrad ga­i­zar­do, mag­ram ad­re es
Se­uZ­le­be­li iyo.
var teq­sti­lis jgu­fis dam­fuZ­ne­be­li da es ia-var­diT mo­fe­nil dros ar mom­xda­ra –
Za­li­an rTu­li 1993 we­li id­ga. Ta­vi­dan Cve­ni amo­ca­na iyo, rom ro­gor­me gag­ver­Rvia
75
da­xu­ru­li siv­rce da gag­ve­go, ra xde­bo­da Cvens sfe­ro­Si. dRe­van­de­li ga­da­sa­xe­di­dan
rom vu­yu­reb – Cven es Sev­Ze­liT. mog­vi­a­ne­biT da­va­fuZ­neT teq­sti­lis sa­er­Ta­So­ri­so
Tbi­li­sis sim­po­zi­u­mi da ga­mo­fe­na. gav­xdiT ev­ro­pis teq­sti­lis qse­lis wev­re­bi, gag­
viC­nda bev­ri me­go­ba­ri, vi­RebT bevr in­for­ma­ci­as da gvaqvs ga­moc­di­le­bis gac­vlis
sa­Su­a­le­ba, va­ta­rebT sa­mu­Sao Sex­ved­rebs, kon­fe­ren­ci­ebs, tre­nin­gebs. es ga­moc­di­le­ba
re­gi­o­na­lur proq­teb­Si war­ma­te­biT ga­mog­vad­ga. ax­la ab­re­Su­mis sa­xel­mwi­fo mu­ze­um­Si
vmu­Sa­ob sas­wav­lo prog­ra­me­bi­sa da eq­spo­zi­ci­is me­ne­je­rad. iq mu­Sa­o­ba imi­Tac mxib­
lavs, rom vi­ci da Se­miZ­lia, mu­ze­u­mi, es TiT­qos uZ­ra­vi, da­be­re­bu­li cne­ba, Ta­na­med­
ro­ve da axa­li gav­xa­do – sa­in­te­re­so axa­li Ta­o­bisTvis. dRes ori­ve saq­mi­a­no­ba er­
Tma­neTs Se­vu­Tav­se da GTG-is­Tan er­Tad vam­za­debT sas­ko­lo, sa­o­ja­xo, axal­gazrdul
Tu zrdas­rul­Ta sa­gan­ma­naT­leb­lo pro­eq­tebs. er­Tob­li­vad vmu­Sa­obT dro­e­bi­Ti ga­
mo­fe­ne­bis mo­saw­yo­bad. sul ma­le uf­ro aq­ti­u­rad amu­Sav­de­ba mu­ze­u­mi – cxov­re­ba
duRs. ax­la Za­li­an min­da kom­pi­u­te­ru­li teq­sti­li vis­wav­lo, kom­pi­u­ter­ze mo­vam­za­
do qso­vi­lis teq­no­lo­gi­u­ri na­xa­ti. es si­ax­lea, spe­ci­a­lu­ri prog­ra­miT kom­pi­u­te­ri
uer­Tde­ba daz­gas, mas ukav­Sir­de­ba da prog­ra­mis mi­xed­viT qsovs. Ce­mi teq­no­lo­go­bis
Zi­ri­Ta­di ar­si swo­red is aris, rom na­xa­tis teq­ni­ku­rad ga­ke­Te­ba Se­miZ­lia. Tu pro­
fe­si­is ar­Ce­van­Si ge­ne­ti­ka „mu­Sa­obs“, ma­Sin ma­mis­gan ga­mom­yo­lia teq­sti­lis teq­no­lo­
gi­e­bis Seswavlis una­ri.
imas, rom qa­li var, Cems saq­mi­a­no­ba­Si xe­li aras­dros Se­uS­lia, se­ri­o­zu­la­dac aras­
dros aR­miq­vams da­va – vin uf­ro kar­gi mxat­va­ria, ka­ci Tu qa­li. Cem­Tvis amas mniS­vne­
lo­ba ar aqvs, Tum­ca, mxat­vro­ba­Si ka­ce­bi uf­ro met­ni ari­an, aq xe­lov­nu­rad gen­de­ru­li
ba­lan­sis dac­va Se­uZ­le­be­lia.
Cem­Tvis war­ma­te­ba ara­na­i­rad ar aris Ta­nam­de­bo­beb­Tan, mra­val ga­mo­fe­nasa da sa­qe­bar
pub­li­ka­ci­eb­Tan da­kav­Si­re­bu­li – kar­gad da bo­lom­de miy­va­nil yve­la­na­ir saq­mes war­
ma­te­bad aR­viq­vam da vcdi­lob, gul­gri­lad ara­fe­ri ga­va­ke­To. ar mom­wons ze­re­led
ga­ke­Te­bu­li saq­me da uxa­ris­xo­bis, Se­iZ­le­ba iT­qvas, rom Za­li­an mrcxve­nia. miy­vars ada­
mi­a­ne­bi da Tu ra­me ar mo­me­wo­na, maT sqess aras­dros vab­ra­leb – qal­sa da kacs er­Tna­
i­rad vu­yu­reb. qa­li fe­no­me­na­lu­ri da sa­in­te­re­so ar­se­baa. qa­li kac­ze uf­ro kre­a­ti­u­
lia, ga­ci­le­biT did­xans inar­Cu­nebs si­ax­lis moT­xov­ni­le­bas da un­da, rom gan­vi­Tar­des.
ka­ci ki Sem­dgar sta­tuss ve­Rar ama­tebs ve­ra­fers. qa­li yo­vel­Tvis ipo­vis re­surss,
rom da­kav­des, ra­Rac mo­i­moq­me­dos. qals Se­uZ­lia ka­cis xed­va Sec­va­los, Tum­ca, ari­an
qa­le­bi, ro­mel­Ta saq­me mxo­lod si­la­ma­zea, ro­mel­sac wa­i­Rebs qa­ri. aseT qa­lad Ta­vi
ver war­mo­mid­ge­nia
di­di imed­gac­ru­e­ba ga­mo­iw­vi­es Cem­Si po­li­ti­kos­ma qa­leb­ma, ve­ra­na­ir
­ i moq­ni­lo­ba,
stra­te­gia ver da­vi­na­xe maT­Si, ase­Ti sur­vi­lic ver vna­xe. Se­saZ­le­be­lia, sa­a­mi­sod sa­
qar­Tve­lo­Si jer ar aris po­li­ti­ku­ri siv­rce ise mom­za­de­bu­li, rom qal­ma aq ra­me­ze
sa­si­ke­To ze­moq­me­de­ba mo­ax­di­nos?!
ide­a­lu­ri qa­li ki yve­la­fers as­wrebs, war­ma­te­bu­li da mo­siy­va­ru­lea, saq­mi­a­nia, mxi­
a­ru­lia, mom­xib­vle­lo­bas ar kar­gavs, Se­uZ­lia sul ra­Rac ake­Tos. Ce­mi ide­al
­ i de­da­
Ce­mia – mas mxo­lod siy­va­ru­liT Se­eZ­lo yve­laf­ris ke­Te­ba, yve­la­fers as­wreb­da. mec
min­da ase­Ti de­da vi­yo.
76
Seg­rZne­ba ar mto­vebs, rom win ki­dev di­di gza maqvs ga­sav­le­li da sas­wav­leb­lad un­da
wa­vi­de, ki­dev un­da vis­wav­lo. si­a­mov­ne­biT wa­val sas­wav­leb­lad. Tum­ca swav­lis sa­uk­ e­
Te­so for­ma iq­ne­ba Cems sam­sa­xur­Si Sev­qmna is, ra­zec voc­ne­bob – prog­ra­me­bi, sa­xe­los­
no­e­bi, mud­mi­vi kre­a­ti­vi. min­da ga­mud­me­biT ve­Zi­eb­de, axal­gaz­rde­bis­Tvis sa­xa­li­so gav­
xa­do mu­ze­um­Si mos­vla, raTa Si­na­ar­si­a­nad ga­a­ta­ron dro da kma­yo­fi­le­bi wa­vid­nen.
77
Ta­vi­su­fa­li droc
sa­mu­Sao droa
iri­na ko­So­ri­Ze _ xe­lov­ne­baT­mcod­ne,
sa­qar­Tve­los erov­nu­li mu­ze­u­mis
aR­mo­sav­lu­ri ko­leq­ci­eb
­ is
uf­ro­si ku­ra­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 24 no­em­be­ri
nis­a da
vey­
q
a
e
­
x
a
s
i
­
m
­
zeu
`mu­
naa~
ya­
qve­
c
i
r
­
o
g
­
o
r
,
ba
re­
yu­
i­
mo­
ise ga­
mu­ze­um­Si eq­skur­si­am­ZRo­lo­biT da­viw­ye da ie­rar­qi­is TiT­qmis yve­la sa­fe­xu­ri ga­vi­a­re
uf­ros ku­ra­to­ro­bam­de. vas­wav­li Tsu-Si is­la­mur xe­lov­ne­ba­sa da mu­ze­um­Tmcod­ne­o­
bas, ase­ve – sa­qar­Tve­los uni­ver­si­tet­Si. var mu­ze­um­ e­bis aso­ci­ac
­ i­i­i­sa da teq­sti­lis
jgu­fis vi­ce-pre­zi­den­ti, vmo­na­wi­le­ob sa­er­Ta­So­ri­so prog­ra­meb­Si, mu­ze­u­me­bis tre­
nin­geb­Si, sa­er­Ta­So­ri­so ga­mo­fe­neb­Si, vmu­Sa­ob ka­ta­lo­geb­sa da sa­mec­ni­er
­ o sta­ti­eb­ze
da vuv­li ojaxs – me­uR­le­sa da oTx Svils. me Ta­vi­su­fal dro­sac vmu­Sa­ob – bu­ne­ba­Si
vis­ve­neb da vwer an vfiq­rob, es Ce­mi cxov­re­bis we­sia.
yve­la­ze di­di miR­we­va Ce­mi oT­xi Svi­lia, Ce­mi oja­xi da mxo­lod maT­Tan er­Tad da ma­Ti
dax­ma­re­biT va­xer­xeb pro­fe­si­ul saq­mi­a­no­bas. me­uR­li­sa da oja­xis sxva wev­re­bis dax­ma­
re­bis ga­re­Se ver Sev­Zleb­di amas. Ce­mi ma­ga­li­TiT da ara mxo­lod Ce­miT, mi­maC­nia, rom
Tu ada­mi­an­ i erT sfe­ro­Si war­ma­te­bu­lia, is me­o­re­sac ase­ve war­ma­te­biT uv­lis. Za­li­an
kar­gi oja­xi maqvs: di­na­mi­ku­ri, me­gob­ru­li, eq­sce­se­bis ga­re­Se mov­di­varT uk­ve 28 we­
lia da ama­ve dros pro­fe­si­a­Sic va­xer­xeb TviT­re­a­li­za­ci­as. mar­Ta­lia, es ada­mi­an­ is pi­
rov­nul Tvi­se­beb­zec aris da­mo­ki­de­bu­li, un­da iyo am­ta­ni, mi­zan­mi­mar­Tu­li. ase­ve di­di
mniS­vne­lo­ba aqvs ada­mi­a­neb­Tan, ko­le­geb­Tan ur­Ti­er­To­bis unar­sac – me­oT­xe di­req­to­
ris xel­mZRva­ne­lo­biT vmu­Sa­ob da prob­le­ma ar­c er­TTan ar mqo­nia. Cvens sfe­ro­Si bev­
ri prob­le­maa, mag­ram um­Tav­re­sia is, Tu ro­gor aRiq­vams sa­zo­ga­do­eb
­ a mu­ze­ums. Cven­Tan
78
wle­bis man­Zil­ze es sa­zo­ga­do­e­bis yu­rad­Re­bis miR­ma dar­Ce­ni­li da­we­se­bu­le­ba iyo ma­
Sin, ro­de­sac sxva qvey­neb­Si, ma­ga­li­Tad, ame­ri­ka­Si, mu­ze­um­ i dRes yve­la­ze po­pu­la­ru­li
kul­tu­ru­li da­we­se­bu­le­baa. mu­ze­u­mi­viT pres­ti­Ju­li, mer­wmu­neT, ame­ri­ka­Si arc er­Ti
kul­tu­ru­li da­we­se­bu­le­ba ar aris. Se­iZ­le­ba ban­kis Ta­nam­Sro­mel­Tan Se­da­re­biT mu­
ze­u­mi­sa xel­fa­siT ar ga­mo­ir­Ce­o­des, mag­ram dRes niu-ior­kSi met­ro­po­li­ten mu­ze­um­ is
Ta­nam­Sro­me­li rom xar, es di­di sa­xe­lia. ame­ri­ke­li sa­Cu­qars yi­du­lobs mu­ze­um­Si,
rad­gan mu­ze­u­mi sa­xea qvey­ni­sa da ise ga­mo­i­yu­re­ba, ro­go­ric qve­ya­naa. Cve­ni mu­ze­um­ e­bi
dRes Cve­ni­ve re­le­van­tu­ria – xSi­rad Ca­mot­ya­ve­bul ked­leb­ze Se­dev­re­bi hki­dia. dRes
nel-ne­la Se­i­niS­ne­ba gar­kve­u­li Zvre­bi da is, rac dRes keT­de­ba sa­mu­ze­um­ o sfe­ro­Si, ra
Tqma un­da, sa­xel­mwi­fos ne­baa, rad­ga­nac sa­qar­Tve­lo­Si mu­ze­u­me­bi sa­xel­mwi­fo sa­kuT­re­
baa. erov­nu­li mu­ze­u­mis saq­mi­na­o­bis ga­aq­ti­u­re­ba­Si udi­de­si ro­li da­viT lor­Tqi­fa­
ni­Zes mi­uZ­Rvis, ro­me­lic mra­va­li sa­er­Ta­So­ri­so or­ga­ni­za­ci­is­ a da da fond `qar­Tus“
dax­ma­re­biT dRes sa­er­Ta­So­ri­so stan­dar­tebs am­kvid­rebs. Cvens mu­ze­um­Si swra­fi aR­mSe­
neb­lo­bi­Ti di­na­mi­kaa. xal­xi amis­Tvis mzad aris, kul­tu­ris Sim­Si­li ar­se­bobs da mar­to
xal­xis bra­li ro­dia, rom ar da­dis mu­ze­um­Si, es niS­navs, rom Sen (mu­ze­um­ i) ver xvde­bi
mas sa­Ta­na­dod. saz­Rvar­ga­reT yo­vel­dRi­u­rad ra­Rac axa­li xde­ba mu­ze­um­ eb­Si – leq­ci­
e­bia, sim­po­zi­u­me­bia, kon­cer­te­bia – anu mu­ze­u­mi ar aris mar­to ke­del­ze Ca­mo­ki­de­bu­li
su­ra­Te­bi. Cve­ni mi­za­nic esaa, ga­va­coc­xloT mu­ze­u­mi. es Se­saZ­le­be­lia, rad­gan re­sur­si
gvaqvs da Se­iZ­le­ba, Tun­dac, TxuT­me­ti eq­spo­na­tiT ise­Ti ga­mo­fe­nis ga­ke­Te­ba, ro­me­lic
aTa­so­biT dam­Tva­li­e­re­bels mo­i­zi­davs, mTa­va­ria, ro­gor mi­a­wo­deb.
mu­ze­um­Si wle­bis man­Zil­ze ume­te­sad qa­le­bi mu­Sa­ob­dnen imi­tom, rom erT-er­Ti yve­la­ze
da­ba­la­naz­Ra­u­re­ba­di Ta­nam­de­bo­be­bi aq iyo. dRes es saq­mi­a­no­ba ra­tom­Rac arap­res­ti­
Ju­lia. sru­li­ad gan­sxva­ve­bu­li mid­go­maa ev­ro­pa­sa da ame­ri­ka­Si, es eli­tu­ri dar­gia.
mar­Ta­lia, sxva pro­fe­si­eb­Tan Se­da­re­biT met­ro­po­li­ten mu­ze­um­Si ku­ra­tors da­ax­lo­e­
biT 5 000 do­la­ri aqvs xel­fa­si, es ki niu-ior­kSi ara­sak­ma­ri­sia, mag­ram iq sxvas­das­xva
pro­eq­ti ar­se­bobs da, rac mTa­va­ria, iq sa­a­ma­yoa ro­de­sac mu­ze­um­Si mu­Sa­ob. mi­xa­ria,
rom es si­ax­le ne­la, mag­ram Cven­Ta­nac Se­mo­dis da ma­inc, mu­ze­um­Si mu­Sa­o­ba Se­mo­sav­li­an
saq­med ar­sad ar iT­vle­ba. bev­ri Ce­mi ko­le­ga wa­vi­da mu­ze­um­ i­dan, me Se­mov­rCi, rad­gan
sa­Su­al
­ e­ba mqon­da Ce­mi 46 an 120 la­ris ama­ra ar vyo­fi­li­ya­vi, oja­xi yo­vel­Tvis mex­
ma­re­bo­da.
imis ga­mo rom qa­li var, uar­yo­fi­Ti gan­cda aras­dros mqo­nia, Tu ar Cav­TvliT is­la­mur
qvey­neb­Si iZu­le­biT Cad­riT si­ar
­ uls, Tum­ca es ma­Ti kul­tu­ris na­wi­lia da pa­tivs vcem.
Te­i­ra­nis mu­ze­u­mis di­req­to­ri qa­lia da isic Cad­riT da­dis. ho, ki­dev, Se­iZ­le­ba, ira­
nel­ma xe­li ar Ca­mo­gar­Tvas imi­tom, rom qa­li xar, To­rem sa­qar­Tve­lo­Si me aras­dros
ar mqo­nia gan­cda, ra cu­dia, rom qa­li var-meT­qi. Se­saZ­loa es Ce­mi meb­rZo­li xa­si­a­Ti­
da­nac ga­mom­di­na­re­obs, qa­lo­bis ga­mo io­lad ver dam­Cag­ra­ven.
re­gi­o­neb­Si xSi­rad dav­di­var, rad­ga­nac ara­sam­Tav­ro­bo or­ga­ni­za­cia `qar­Tu­li teq­
sti­lis jgu­fi“ pro­eq­tebs axor­ci­e­lebs qa­le­bi­saT­vis xal­xu­ri rew­vi­sa da xel­saq­mis
xel­Sew­yo­bis miz­niT da kar­gad vxe­dav, rom iq di­di prob­le­me­bia, Cvenc un­dob­lad gvi­
yu­re­ben, eza­re­baT am ti­pis mu­Sa­o­ba da xSi­rad arc sje­raT, rom Sen nam­dvi­lad ma­Ti
dax­ma­re­ba gin­da, mag­ram nel-ne­la er­Tve­bi­an da in­te­res­de­bi­an. Cven maT­Tan mok­le­va­di­
a­ni pro­eq­te­bi gvaqvs, mag­ram, aris grZel­va­di­a­nic, Tun­dac, san­ta fes baz­ro­ba aSS-Si,
79
sa­dac Cve­ni jgu­fis ko­or­di­na­to­re­bi yo­vel­wli­u­rad sa­qar­Tve­los sxva­das­xva re­gi­o­
nis qa­le­bis na­mu­Sev­rebs war­mo­ad­ge­nen da yi­di­an. per­speq­ti­vi­sa da mo­mav­lis da­nax­va
am qa­le­bi­saT­vis kar­gi sti­mu­lia. Cven­Tan ur­Ti­er­To­bis Sem­deg isi­ni xSi­rad Ta­va­dac
ake­Te­ben pro­eq­tebs da saq­mi­a­no­bis axal, da­mo­u­ki­de­bel etap­ze ga­da­di­an, rac Cven­Tvis
gan­sa­kuT­re­biT sa­si­xa­ru­lo da sa­a­ma­yoa rad­gan maT­Si TviT­re­a­li­za­ci­is­ a da mo­mav­lis
rwme­nis gaR­vi­ve­ba Sev­Ze­liT.
maT oja­xeb­Si ra xde­ba, ar vi­ci, mag­ram Cve­ni pro­eq­te­bi nam­dvi­lad ex­ma­re­ba qa­lebs
TviT­re­a­li­ze­ba­Si, acoc­xlebs maT. Ce­mi dak­vir­ve­biT, qa­le­bi yo­vel­Tvis yve­la­fer­Si
uf­ro aq­ti­u­re­bi ari­an, mTel msof­li­o­Si asea da zog­jer isic ki mik­virs, pat­ri­ar­qat­
ze ro­gor ga­da­vi­da ka­cob­ri­o­ba. qa­le­bi po­li­ti­ka­Sic Ca­nan. vfiq­rob, rom mdo­me­bo­da
po­li­ti­ka­Si was­vla, wa­vi­do­di da au­ci­leb­lad war­ma­te­bas mi­vaR­wev­di, amis po­ten­cia
maqvs. po­li­ti­ka­Si Cab­mas sur­vi­li da cod­na sWir­de­ba. mgo­nia, rom po­li­ti­ka war­ma­
va­lia, xo­lo ra­sac me vem­sa­xu­re­bi – ma­ra­di­u­li. es mar­to Ce­mi az­ri ki ar aris, Cem
ir­gvliv bev­ri Ce­mi ko­le­ga ase fiq­robs. ra­sac va­ke­Teb, ama­ze uke­Tess po­li­ti­ka­Si ver
ga­va­ke­Teb­di. vi­sac po­li­ti­ka­Si yof­na un­da da Se­uZ­lia, Rmer­Tma Se­ar­gos. me ki Za­li­an
min­da mSvi­di sa­qar­Tve­lo, ro­ca ri­giT mo­qa­la­qes ga­uW
­ ir­de­ba ga­ix­se­nos, vin aris mi­si
pre­zi­den­ti Tu mi­nis­tri, mas eq­ne­ba kul­tu­ri­sad­mi me­ti in­te­re­si da qve­ya­na ar iq­ne­ba
uge­mov­nod da uTav­bo­lod po­li­ti­zi­re­bu­li.
80
Se­u­va­li
an­tig­lo­ba­lis­ti
me­dea ku­Wu­xi­Ze _ re­Ji­so­ri,
sa­qar­Tve­los sa­xal­xo ar­tis­ti,
mar­ja­niS­vi­lis pre­mi­is la­u­re­ti
da­ba­de­bis dRe _ 10 iv­li­si
li
va­
ma­
­
o
m
s
o
r
­
a
y
­
m
a
ne s
rov­
az­
`mo­
lis
vi­
­
Zul­
i
s
i
­
l
u
b
­
e
­
r
i
­
ak­avS
lad aris d
nu­
ga­
or­
ken
bis­
­ e­
Zal
s
i
l
­
u
r
­
a
­
v
y
i
bis s
le­
Za­
Tan~.
neb­as­
ru­
mob­
Tbi­li­sis qal­Ta I sko­la da­vam­Tav­re. arc me da arc Cem Ta­nak­la­se­lebs cal-cal­ke swav­
lis ga­mo ra­i­me gan­sa­kuT­re­bu­li usi­a­mov­ne­ba an Ta­vi­suf­le­bis Sez­Rud­va ar gvig­rZnia;
va­Jeb­Tan ur­Ti­er­To­bas ara­vin gvik­rZa­lav­da­da vme­gob­rob­diT ki­dec maT­Tan. sxva­Ta So­
ris, mo­wi­na­ve ia­po­ni­a­Si Se­re­ul
­ eb­Tan er­Tad dRem­de ar­se­bobs qal­Ta da vaJ­Ta sko­le­bi.
yve­la Ce­mi ko­le­ga­sa­viT kom­par­ti­is wev­ri ar gav­mxdar­var, arc bi­Za an ma­mi­da ar myo­
lia ce­kas mdi­va­ni, mag­ram amis ga­mo ara­vis da­vu­Cag­ri­var. mar­Ta­lia, sa­mi speq­tak­li mo­
mix­snes ide­o­lo­gi­u­ri Se­u­Tav­seb­lo­bis ga­mo, mag­ram es, sxva­Ta So­ris, qve­mo­dan, mo­Sur­
ne­Ta mxri­dan, wa­su­li da­bez­Re­be­bis ga­mo mox­da. sam­wu­xa­rod, Su­ri mu­dam Tan mdev­da da
ra­o­den ga­sak­vi­ric un­da iyos, Zi­ri­Ta­dad qa­le­bis mxri­dan mo­di­o­da. ro­gorc Cans, ver
mpa­ti­ob­dnen, rom Zli­e­ri mfar­ve­li ar myav­da da mar­to va­xer­xeb­di Ta­vis ga­ta­nas.
Ce­mi cxov­re­bis man­Zil­ze ro­gorc qals dis­kri­mi­na­cia ar gan­mic­dia, mi­ux­ e­da­vad imi­sa,
rom ara­qa­lu­ri pro­fe­sia avir­Cie: re­Ji­su­ra ma­ma­ka­cis pro­fe­si­ad iT­vle­bo­da da ara
mar­to imis ga­mo, rom msof­lio Te­at­ris is­to­ri­a­Si swo­red ma­ma­ka­ce­bi iy­vnen di­di re­
Ji­so­re­bi; amas isic ga­na­pi­ro­beb­da, rom re­Ji­su­ra Za­li­an mZi­me da rTu­li saq­mi­a­no­baa;
81
aq ni­Wis gar­da li­de­ris Tvi­se­be­bi, or­ga­ni­za­to­ris una­ri, gam­Zle­o­ba, di­di ener­gi­aa
sa­Wi­ro. qals ki, gar­da imi­sa, rom yo­vel­Tvis sust ar­se­bad mo­ix­se­ni­eb­dnen, oja­xis
mov­lis, Svi­le­bis aR­zrdis, mSob­leb­ze mzrun­ve­lo­bis mZi­me tvir­Ti awevs mxreb­ze. pi­
ra­dad me, mar­Ta­lia, ke­Til­sin­di­si­e­rad vzi­dav­di am Wa­pans – oja­xur saq­mi­a­no­ba­sac
ve­we­o­di, vke­rav­di, vqsov­di, Tan mar­to­xe­la de­da vi­ya­vi da yo­fac ga­us­ aZ­li­si iyo da
zog­jer ma­ma­ka­co­bac ki mi­nat­ria, – al­baT Se­moq­me­de­bi­Ti saq­mi­a­no­ba Za­li­an ga­mi­Wir­de­
bo­da, rom ara de­da­Ce­mis Ta­nad­go­ma - sa­oc
­ a­ri pi­rov­ne­ba iyo.
mu­Sa­ob
­ a Tbi­li­sis san­kul­tu­ris Te­at­rSi (dRe­van­de­li sa­bav­Svo Te­at­ris Se­no­ba­Si iyo)
da­viw­ye Ce­mi mas­wav­leb­lis, mi­xe­il Tu­ma­niS­vi­lis re­ko­men­da­ci­iT, sa­dac wi­na­sa­dip­lo­mo
da ki­dev er­Ti speq­tak­li dav­dgi. Sem­deg ma­Sin­del­ma kul­tu­ris mi­nis­trma, Se­sa­niS­nav­ma
pi­rov­ne­bam T. bu­a­Ci­Zem da­mi­ba­ra da mkiT­xa, sa­qar­Tve­lo giy­var­so? Tu giy­vars, dRes
sa­qar­Tve­los yve­la­ze me­tad so­xum­Si sWir­de­bio. da mec so­xum­Si ga­vem­gzav­re.(sxva­Ta
So­ris, cxo­ne­bu­li de­da­Ce­mi did­gva­ro­van af­xaz­Ta STa­mo­ma­va­li iyo – al­Si­ba­ia da
ro­ca 70-ian wlebSi af­xaz­ma se­pa­ra­tis­teb­ma ga­mos­vle­bi daw­yes, ba­bu­a­Cem­ma, ro­mel­sac
pas­por­tSi erov­ne­ba – af­xa­zi ewe­ra, da­xia es pas­por­ti da axal pas­por­tSi erov­ne­ba –
qar­Tve­li Ca­a­we­ri­na). so­xum­Si qar­Tu­li sit­yva sce­ni­dan is­mo­da da iq mu­Sa­o­ba me­tad
sa­pa­su­xis­mgeb­lo iyo.
Sem­deg Te­at­ra­lu­ri in­sti­tu­tis ma­Sin­del­ma re­qtorma i. Ta­va­Zem gad­mo­miy­va­na pe­
da­go­gad Te­at­ra­lur in­sti­tut­Si da amav­dro­ul
­ ad, 1964 wels gi­ga lor­Tqi­fa­ni­Zem
gri­bo­e­do­vis Te­at­rSi mi­miw­via `ana fran­kis dRi­u­ris“ da­sad­gme­lad. speq­takls Za­li­an
di­di war­ma­te­ba xvda wi­lad da mar­ja­niS­vi­lis Te­at­ris ko­ri­fe­eb­ma ve­ri­ko an­ja­fa­ri­
Zis me­Ta­u­ro­biT Ta­vi­anT Te­at­rSi wa­miy­va­nes, sa­dac TiT­qmis na­xe­va­ri sa­u­ku­ne vi­mu­Sa­ve
da Za­li­an bev­ri speq­tak­li dav­dgi. mqon­da war­mod­ge­ne­bi rus­Ta­ve­lis Te­at­rSic s. za­
qa­ri­a­Zis miw­ve­viT. bevr qve­ya­na­Si vi­ya­vi gas­tro­leb­ze Ce­mi speq­tak­le­biT. ia­po­ni­as­Tan
ur­Ti­er­To­ba ­i­miT da­iw­yo, rom 1981 wels m. Ci­ka­ma­cus `Sey­va­re­bul­Ta TviT­mkvle­lo­ba
ci­ur ba­de­Ta kun­Zul­ze“ dav­dgi da aR­moC­nda, rom Tur­me es ma­Ti kla­si­ko­sis ia­po­ni­
is ga­reT dad­gmis pir­ve­li Sem­Txve­va yo­fi­la. ia­po­ne­leb­ma sa­o­ca­ri gul­mxur­va­le­biT
ga­mo­xa­tes mad­li­e­re­ba, ra­sac dRem­de mag­rZno­bi­ne­ben. wle­bis gan­mav­lo­ba­Si ar Sew­yve­
ti­la ia­po­nel moR­va­we­Ta Tbi­lis­Si Ca­mos­vla speq­tak­lis sa­na­xa­vad, ka­bu­kis Te­at­ris
gran­di­o­zu­li gas­tro­le­bis CaT­vliT, Sem­deg ia­po­ni­a­Sic mig­viw­vi­es, war­mod­ge­nas Ta­
vad tax­tis mem­kvid­re es­wre­bo­da da mo­mi­bo­di­Sa ki­dec, ma­pa­ti­eT, Tbi­lis­Si rom ver
Ca­mo­ve­dio, mag­ram Cem­Tvis yve­la­ze mniS­vne­lo­va­ni `ia­po­ni­is coc­xa­li gan­Zis“ ti­tu­lis
mflo­be­lis uta­e­mon VI-is da­fa­se­ba iyo, ro­me­lic sa­o­car me­gob­ro­ba­Si ga­da­i­zar­da.
ra Tqma un­da, bed­ni­e­ri vi­ya­vi, ro­ca ase­Ti pi­rov­ne­be­bi aRi­a­reb­dnen Cems xe­lov­ne­bas.
ge­ni­o­sebs ar ved­re­bi, mag­ram vTvli, rom kar­gi re­Ji­so­ri vi­ya­vi, mqon­da war­ma­te­bu­li
speq­tak­le­bi, mag­ram Cems yve­la­ze did war­ma­te­bad Ce­mi Svi­li da Svi­liS­vi­li mi­maC­nia.
Ce­mi dis­kri­mi­na­cia bo­lo dros da­iw­yo, mag­ram ara ro­gorc qa­lis, ara­med ro­gorc
pro­fe­si­o­na­lis: var­de­bis re­vo­lu­ci­ad wo­de­bu­li xe­li­suf­le­bis uzur­pa­ci­is Sem­deg
`Ca­sa­rec­xe­bad“ ga­mog­vac­xa­des. XXIs. da­mo­u­ki­de­bel sa­qar­Tve­lo­Si ga­su­li sa­uk­ u­nis 20ia­ni wle­bis bol­Se­vi­ku­ri `Cis­tke­bi“ ga­na­xor­ci­e­les yve­la sfe­roSsi. mar­ja­niS­vi­lis
aka­de­mi­u­ri Te­at­ris am­Ja­min­del­ma `kma­rel­ma“ mes­ve­ur
­ eb­mac da­iw­yes cu­di TviT­Se­moq­
me­de­bis da­ner­gva; sam­wu­xa­rod, na­cod­vi­la­ri epi­go­no­ba da aS­ka­ra qurd - ba­ca­co­ba
saR­de­ba no­va­to­ro­bad, yve­laf­ri er­Tfe­ro­va­ni da stan­dar­tu­li xde­ba.
82
cno­bi­lia, rom pos­tmo­der­niz­mis mxat­vrul Tu Te­o­ri­ul mim­di­na­re­o­bebs, ro­gorc
sru­luf­le­bi­a­ni wev­ri, fe­mi­niz­mic da­e­ma­ta. ami­tom bev­ri wig­ni wa­vi­kiT­xe fe­mi­niz­mTan
da­kav­Si­re­biT da maT So­ris ra­di­ka­lu­ri fe­mi­nis­tis Don­na G. Ha­ra­way-s `ki­bor­gis ma­
ni­fes­tic“. ras ar Sex­vde­bi fe­mi­nis­te­bis naS­ro­meb­Si: pos­tqris­ti­a­nu­li eTo­sis wi­nas­
war­met­yve­le­ba, vir­tu­a­lu­ri seq­si, Te­ol
­ o­gi­is axa­li for­ma da a.S! da rac yve­la­ze
Tval­Si­sa­ce­mia – es aris mo­War­be­bu­li ag­re­sia. sam­wu­xa­rod, Ta­nas­wo­ro­bis uke­Til­So­
bi­le­si Te­ma ara mar­to stan­dar­ti­za­ci­is sa­xiT, ma­xin­ji for­me­bis da ide­e­bis sa­xi­Tac
ga­dag­var­da. cno­bil­ma fran­gma dra­ma­tur­gma Jan-pol sar­trma `pe­de­ras­tu­li mat­ri­
ar­qa­ti“ uwo­da `hib­ri­du­li ar­se­bis“, `fal­si­fi­ci­re­bu­li qa­lu­ro­bis“, `po­li­mor­fu­li
seq­su­a­lo­bis“ ide­e­bi­dan ga­mom­di­na­re vi­Ta­re­bas.
Ta­nas­wo­ruf­le­bi­a­no­ba Se­sa­niS­na­vi ra­maa, mag­ram da­ak­vir­diT Rmer­Tis mi­er Seq­mnil
sam­ya­ros da miT­xa­riT, - rom mo­en­do­me­bi­na da sa­Wi­rod Ca­eT­va­la, ga­na ver Seq­mni­da ma­
ma­ze­ci­e­ri ab­so­lu­tur iden­tu­ro­bas? aki bib­li­is apok­ri­feb­Si es va­ri­an­tic gvxvde­ba,
mag­ram ar mo­e­wo­na ufals da ga­nas­xva­va yve­la­fe­ri, li­li­ti ede­mi­dan gan­dev­na da eva
ada­mis nek­nis­gan Seq­mna.
me Se­u­va­li an­tig­lo­ba­lis­tic var, ar mom­wons mon­di­a­liz­mis ide­o­lo­gia – ar min­da,
yve­lam erT ena­ze ila­pa­ra­kos da yve­la­fe­ri er­Tna­i­ri iyos; Rmer­Tma es sam­ya­ro mra­
val­fe­ro­va­ni Seq­mna da es aris sa­in­te­re­so. ka­ci un­da iyos ka­ci da qa­li - qa­li. Zvel­
mo­du­ri xa­ro, – zog­jer Svi­liS­vi­li msay­ve­du­robs.
did­ma in­gli­sel­ma mo­az­rov­nem h. Ces­ter­ton­ma, ro­me­lic Ta­vi­si Zvel­mo­du­ro­biT ama­
yob­da, jer ki­dev XXs. da­saw­yis­Si Tqva: yve­la mo­ve­lo­diT, rom sa­zo­ga­do­eb­riv as­pa­rez­
ze ga­mos­vliT qa­le­bi po­lit­ka­sa da cxov­re­ba­Si saT­no­e­basa da si­ke­Tes Se­mo­i­tan­dnen,
mag­ram pi­ri­qiT mox­dao. mar­Ta­lia, Ta­na­med­ro­ve po­li­ti­ko­si ma­ma­ka­ce­bic araf­ris maq­
ni­se­bi da bo­ro­te­bi ari­an, mag­ram ra­i­me si­ke­TiT arc qa­le­bi ga­mo­ir­Ce­vi­an. Cve­ni dro­is
Rir­se­ul qa­lad de­da te­re­za mi­maC­nia, mag­ram sad­Raa.
1996w. mar­ja­niS­vi­lis Te­at­rSi ro­mis pa­pis io­a­ne-pav­le me­o­ris pi­e­sa dav­dgi-`oq­rom­
Wed­lis sa­xe­los­nos­Tan.“ es RvTTsni­e­ri ada­mi­a­ni Ta­vis na­war­mo­eb­Si im sig­na­le­bis Se­
sa­xeb mog­viT­xrobs, rom­leb­sac ma­ma­ze­ci­e­ri gvig­zav­nis, mag­ram imis­Tvis rom am sig­na­
le­bis mi­Re­ba SesZlo, mza­o­baa sa­Wi­ro. im qve­ya­nasa da im xalxs vnat­rob, vi­sac eq­ne­ba
am­gva­ri Si­na­ga­ni mza­o­ba. es, me mgo­ni, mxo­lod ma­Sin mox­de­ba, ro­ca qar­Tve­le­bi Su­ris
da am­par­tav­ne­bis bo­ro­te­bas ga­nud­ge­bi­an da siy­va­ru­lis­ken Set­ri­al­de­bi­an. Tum­ca, es
Cem­ze uW­kvi­a­nes­ma ada­mi­a­neb­ma ukeT ga­moT­qves:
ol­dos haq­sli: `eko­no­mi­kis, sa­zo­ga­do­eb­ri­vi da sa­er­Ta­So­ri­so ur­Ti­er­To­be­bis ax­lan­
de­li mdgo­ma­re­ob
­ a Zi­ri­Ta­dad siy­va­ru­lis or­ga­ni­ze­bu­li ar ar­se­bo­biT aix­sne­ba.“
te­i­ar de Sar­de­ni: `im sis­wra­fis dros, ro­go­ri­Tac sam­ya­ros Seg­ne­ba da moT­xov­na
iz­rde­ba, is afeT­qde­ba, Tu siy­va­ruls ar is­wav­lis. mo­az­rov­ne sam­ya­ros mo­ma­va­li
or­ga­nu­lad aris da­kav­Si­re­bu­li si­Zul­vi­lis Za­le­bis siy­va­ru­lis Za­le­bis­ken mob­ru­
ne­bas­Tan.“
83
ma­moZ­ra­ve­be­li Za­la
Seq­mnis sur­vi­lia
iri­na lav­ri­nen­ko _ mxat­va­ri-
qvil­Te­ri, qar­Tu­li qvil­Tis da
teq­sti­lis jgu­fis (GTG) wev­ri
da­ba­de­bis dRe _ 10 ian­va­ri
mac
­o­
rat
?
o
i
S
­
a
k
­
i
­
t
i
l
li po­
`qa­
Tes,
ke­
a gaa­­
r
i
T
­
e
s
i
a
­
m
b
ce
ara?! ka­
ni,
me mgo­
.
s
b
e
T
­
e
k
­
a
­
a
g
li rom ver
qa­
lis
ba qa­
e­
d
x
T
i
b
­
e
l
­
u
­
marT
red am mi­
swo­
­ia~.
nac
mi­
kri­
dis­
ad­re­u­li bav­Svo­bi­dan uk­ve vi­co­di, rom sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si Ca­ba­re­ba min­do­da da
mxat­va­ri un­da gav­mxda­ri­ya­vi. Ce­mi oja­xi­dan ga­mom­di­na­re, sa­dac ara­vin xa­tav­da da kav­
Si­ric ar hqo­ni­aT xe­lov­ne­bas­Tan, es ar­Ce­va­ni sak­vir­ve­li iyo – oja­xi spor­tsme­ne­biT,
Jur­na­lis­ti­Ta da kve­bis teq­no­lo­giT iyo da­kom­pleq­te­bu­li. ded-ma­ma myav­da sab­Wo­Ta
kav­Si­risa da sa­qar­Tve­los Cem­pi­o­ne­bi cur­va­Si, ba­bua – cno­bi­li fex­bur­Te­li, 35-e sa­
fex­bur­To sko­lis erT-er­Ti da­ma­ar­se­be­li. ma­ma­Ce­mi 1952 wels hel­sin­kSi Ca­ta­re­bul
olim­pi­ur Ta­ma­Seb­Si mo­na­wi­le­ob­da. we­siT da ri­giT, me spor­tu­li ge­ni un­da ga­mom­
yo­lo­da, mag­ram, ro­gorc it­yvi­an, bu­ne­bam Cem­ze da­is­ve­na, gak­va­lul spor­tul bi­liks
gul­gri­lad da mSvi­dad avu­a­re gver­di. ro­gor vic­xov­re?! ama­ze aqam­dec mi­fiq­ria,
mag­ram pa­su­xis Ca­mo­ya­li­be­ba ar mic­dia. ro­gorc qal­ma, da­viw­ye sak­ma­od kar­gad. me­re
avur­da­vu­rie da dRem­de are­u­li var am kuT­xiT. mes­mis yve­la­fe­ri, mag­ram ga­mos­wo­re­ba
ar Se­miZ­lia. al­baT si­zar­ma­cis ga­mo, an be­di maqvs ase­Ti da gan­wyo­bac tra­di­ci­ul
­ i,
qar­Tu­li – me ra mi­Savs, mTa­va­ria, rom Svi­le­bi iy­vnen kar­gad. ara, es, mar­Tlac, mTa­va­
84
ria, mag­ram rom da­vu­fiq­rde­bi, yve­las xom er­Txel gveZ­le­va si­coc­xle da zo­gi­er­Tebs,
Ce­mi CaT­vliT, ra­tom ar gvyavs saT­va­lav­Si sa­ku­Ta­ri Ta­vi?! ga­ug
­ e­ba­ria!!! Ce­mi az­riT, es
Cve­ni sa­zo­ga­do­e­bis se­ri­oz
­ u­li prob­le­maa. TiT­ze Ca­mo­saT­vle­li arian qa­le­bi, rom­le­
bic nor­ma­lu­ri, srul­fa­so­va­ni, qa­lu­ri cxov­re­biT cxov­ro­ben. prob­le­mis ar­se­bo­ba­Si
ori­ve sqe­sis war­mo­mad­ge­nels mi­uZ­Rvis bra­li. sqe­sis ga­mo dis­kri­mi­na­ci­is gan­cda nam­
dvi­lad aras­dros mqo­nia da arc aras­dros mi­nat­ria ka­cad da­ba­de­ba. mgo­nia, rom qa­li
uf­ro sa­in­te­re­so da la­ma­zi qmni­le­baa, vid­re ma­ma­ka­ci.
dRe­van­de­li dRis ki­dev er­Ti se­ri­o­zu­li prob­le­ma isaa, rom mox­da sqe­sis aR­re­va. bev­
ri qa­li, sxva­das­xva mi­ze­zis ga­mo, Ta­vis­da­u­ne­bu­rad, da­em­sgav­sa kacs, ka­cebs ki ga­uC­ndaT
qa­lu­ri Tvi­se­be­bi. xSir Sem­Txve­va­Si qals uwevs ma­ma­ka­cisa da qa­lis fun­qci­e­bis Se­Tav­
se­ba. ra Tqma un­da, ase cxov­re­ba ar ma­tebs qa­lu­ro­bas da sa­er­Tod, qa­li na­zi da sus­ti
ar­se­ba ki aRar aris, dRes is xSi­rad ma­ma­kac­ze me­tad av­lens vaJ­ka­cur Tvi­se­bebs.
Se­moq­me­de­biT cxov­re­ba­ze ga­vix­se­neb imas, rom aka­de­mi­is dam­Tav­re­bis Sem­deg 13 we­li
mor­Ci­lad Cav­je­qi sax­lSi, Ta­vi ojaxs mi­vuZ­Rve­ni – vuv­li­di Svi­lebs, qmars da, ro­
gorc Se­e­fe­re­ba nam­dvil me­oj
­ a­xes, me­ti ara­fe­ri ar ma­in­te­re­seb­da. es iyo Ce­mi ar­Ce­
va­ni. ax­la ki vna­nob, rom am­de­ni we­li dav­kar­ge, Se­iZ­le­bo­da Se­me­Tav­se­bi­na ojaxi da
saqme,.dad­ga dro da ga­max­sen­da, rom qva­bis xex­visa da sa­di­lis ke­Te­bis gar­da, am­qvey­nad
uf­ro sa­in­te­re­so saq­me­e­bic ar­se­bobs. mag­ram ca­met­wli­a­ni pa­uz
­ a ar ma­pa­tia arc sa­ku­
Tar­ma Tav­ma, arc Cem­ma ar­Ce­ul­ma spe­ci­a­lo­bam – sam­rew­ve­lo gra­fi­kam. cxov­re­ba win wa­
vi­da, gra­fi­kam di­di nax­to­me­biT ia­ra da mi­si da­we­va uk­ve war­mo­ud­ge­ne­li iyo. mag­ram
mTa­va­ri isaa, rom, ro­de­sac ada­mi­ans ra­Ra­cis Seq­mna un­da, is amas au­ci­leb­lad ake­Tebs
imi­tom, rom sxva­na­i­rad ar Se­uZ­lia. ro­gor ga­mos­dis, sxva Te­maa, ma­moZ­ra­ve­be­li Za­la
ki aris swo­red Si­na­ga­ni fo­ri­a­qi, sur­vi­li, rom ake­To is, rac Sen­Tvis au­ci­le­be­lia,
sa­Wi­roa da rac ggo­nia, rom Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia. Tu Se­ni saq­mi­a­no­ba ro­me­li­me ada­
mi­a­nis mo­wo­ne­ba­sa da aR­frTo­va­ne­ba­sac da­im­sa­xu­rebs, ma­Sin xom ubed­ni­er
­ e­si ada­mi­a­ni
xar. da­va­ne­be Ta­vi gra­fi­kas da ga­da­ver­Te teq­stil­ze, anu Se­miZ­lia vTqva, rom me­o­red
vi­po­ve sa­ku­Ta­ri Ta­vi. dRem­de vmu­Sa­ob teq­stil­Si, ri­Tac kma­yo­fi­li da bed­ni­e­ri var.
mi­xa­ria, rom es mxa­re ma­inc mog­va­re­bu­li maqvs. qvil­Tze mu­Sa­o­bis ki­dev er­Ti po­zi­ti­
u­ri da mim­zid­ve­li mxa­re isaa, rom iZ­le­va jgu­fu­ri mu­Sa­o­bis, qa­le­bi­saT­vis gar­kve­ul
asak­Si sa­si­a­mov­no da Se­moq­me­de­bi­Ti ur­Ti­er­To­bis, Tav­Sey­ri­sa da ga­moc­di­le­bis ga­zi­
a­re­bis sa­Su­a­le­bas, gar­kve­ul­wi­lad, fsi­qo­Te­ra­pi­a­caa. gar­da ami­sa, es uti­li­ta­ru­li
saq­mi­a­no­baa da arc ori­gi­na­lu­ro­ba­saa mok­le­bu­li.
me vfiq­rob, sa­qar­Tve­lo­Si az­rov­ne­ba ste­re­ot
­ i­pu­lia yve­la­fer­Si – Cac­ma iq­ne­ba, sax­
lis in­te­ri­e­ri, cxov­re­bis we­si, gar­To­bac ki yve­las er­Tna­ir
­ i gvin­da, saq­mi­an­ o­bac. Tu
fo­tog­ra­fi­aa mo­da­Si, mTe­li Tbi­li­si fo­tos iRebs, an mTe­li Tbi­li­si Te­qas Te­lavs.
yve­la­ni er­Tna­i­re­bi varT. Tu od­nav ma­inc gan­sxva­ve­bu­li xar, sa­la­pa­ra­ko xde­bi. Cven
er­Tna­i­ri nac­ris­fe­ri fi­gu­re­bi varT pa­ta­ra mom­wva­no-mo­nac­ris­fro qve­ya­na­Si. qu­Ca­Si
do­mi­ni­rebs Sa­vi fe­ris tan­sac­me­li. sa­in­te­re­soa, ra­tom gviy­vars Sa­vi fe­ri ase Za­
lian?!
mgo­nia, rom gve­Si­nia Ta­vis ga­mo­xat­vis, imi­si, rom sxvis­gan gan­sxva­ve­bu­li vi­yoT. yve­
la­fe­ri er­Tna­ir
­ i kar­gia – ai Cve­ni men­ta­li­te­ti, iq­neb esec tra­di­ci­aa?! qa­li po­li­
85
ti­ka­Sio? ra­to­mac ara?! ka­ceb­ma ise­Ti ra ga­a­ke­Tes, qa­li rom ver ga­a­ke­Tebs. me mgo­ni,
swo­red am mi­mar­Tu­le­biT xde­ba qa­lis dis­kri­mi­na­cia. sa­Wes­Tan qa­li nam­dvi­lad Ca­mo­
u­var­de­ba ma­ma­kacs, po­li­ti­ka­Si ki – ara mgo­nia. ide­a­lu­ri ka­ci ke­Til­So­bi­li, sa­mar­
Tli­a­ni, vaJ­ka­cu­ri un­da iyos da Tu ga­reg­no­bac kar­gi eq­ne­ba, xom sul ga­da­sa­re­via,
Wkvi­a­nic un­da iyos, au­ci­leb­lad. qa­li ki un­da iyos la­ma­zi, mim­zid­ve­li, ke­Ti­li, sa­
sur­ve­lia, rom saq­mi­a­ni da Wkvi­a­nic iyos. mag­ram aseT­ni ar­se­bo­ben ki?!.
86
qa­li oq­rom­We­de­li ga­gi­go­ni­aT?!
ma­na­ba ma­go­me­do­va _ ga­mo­ye­ne­bi­Ti
xe­lov­ne­bis os­ta­ti, sa­qar­Tve­los
sa­pat­ri­ar­qos saq­vel­moq­me­do fond
`la­za­res­Tan~ ar­se­bu­li
sa­oq­rom­Wed­lo sa­xe­los­nos
kon­sul­tan­ti
da­ba­de­bis dRe _ 5 no­em­be­ri
bac
do­
­ a­
T Zal
r
a
m
i­
m
is
b
­
e
l
­
­ oa qa
saZl
`Se­
­i­
gi adam
os, kar­
iy
i
g
­
e
d
­
e
S
bis
so­
­i­
bis umaqn
ce­
ka­
ba~.
de­
os ar gax­
r
d
­
s
a
r
a
e
d
­
a
l
Za­
ni mo­
a­
sa­i­u­bi­leo sa­Ra­mo­ze, ro­mel­zec ma­na­ba ma­ga­me­do­vas 80 we­li mi­u­lo­ces, sxva mo­go­ne­ba­Ta
So­ris isic ga­ix­se­nes, ro­gor ga­da­ar­Ci­na ma­na­bas na­xe­lav­ma Tbi­li­sis sam­xat­vro aka­de­
mia da­xur­vas. Tur­me, ssr kav­Si­ris yo­fil li­ders, xruS­Covs, 60-ian wleb­Si ri­gi­sa da
Tbi­li­sis sam­xat­vro aka­de­mi­e­bis da­xur­va ub­rZa­ne­bia, pe­ter­bur­gis aka­de­mi­is ar­se­bo­ba
sak­ma­ri­si­ao. ma­Sin Tbi­li­sis aka­de­mi­is req­torma apo­lon qu­Ta­Te­la­Zem ma­na­bas­kul­tu­
ris mi­nis­tris­Tvis sa­Cuq­rad sa­qar­Tve­los erov­nul mu­ze­um­Si da­cu­li iS­vi­a­Ti oq­ros
yel­sa­ba­mis as­lis ga­ke­Te­ba sTxo­va. yel­sa­ba­mi mi­nistrs Zal­ze mos­wo­ne­bia da aka­de­mi­ac
da­xur­vas ga­dar­Ce­ni­la, is ki ara, aka­de­mi­is ezo­Si axa­li kor­pu­sic ki au­Se­ne­bi­aT.
ku­baC­Si da­vi­ba­de, da­Res­tnis ma­Ral­mTi­an so­fel­Si. Cven ad­ri­dan gvaC­vev­dnen Sro­mas,
rac Za­li­an Wkvi­a­nu­ri saq­ci­e­li iyo. 6 wli­sam qar­gva da qso­va uk­ve kar­gad vi­co­di.
87
30-ian wleb­Si, ro­ca sxveb­Tan er­Tad Ce­mi oja­xic ga­a­ku­la­kes, Ce­me­bi Tbi­lis­Si gad­mo­
sax­ldnen, me ki be­bi­as­Tan dam­to­ves. ar ma­viw­yde­ba, erT sa­Ra­mos bux­ris win xa­li­Ca­ze
vi­je­qi da vqsov­di. mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom sax­lSi ram­de­ni­me xa­li­Ca­Ra iyo dar­Ce­ni­li,
ori ve­e­ber­Te­la ka­ci Se­mog­vi­var­da da yve­la­fe­ri wa­i­Ro. er­Ti Tvis Sem­deg be­bia
gar­da­ic­va­la da bi­Za­Cem­ma Cems ojax­Tan Ca­mo­miy­va­na. Za­li­an gvi­Wir­da, de­da di­as­ ax­
li­si iyo, ma­ma - uk­ve gar­dac­vli­li. Sro­mas pa­ta­ra­o­bi­dan­ve SeC­ve­ul
­ i vi­ya­vi da ar
gam­Wir­ve­bia, da­viw­yeT „Cus­te­bis“ ker­va – vyi­du­lob­diT fa­ra­jas da mis­gan vke­rav­diT.
Sem­deg miv­di­o­diT sof­leb­Si da vcvli­diT pro­duq­tSi. omis dros saW­me­li aras­dros
gvak­lda, xan­da­xan me­zob­leb­sac ki vu­na­wi­leb­diT xol­me. ma­le ma­ma­Ce­mis me­go­bar­Tan, am­
bro­si ji­qi­as­Tan da­viw­ye mu­Sa­ob
­ a, ro­mel­mac bev­ri ram mas­wav­la da Za­li­an da­mex­ma­ra.
1944 wlis 2 ma­i­si iyo, pu­ris sa­yid­lad vi­ya­vi wa­su­li, gza­Si wa­mar­Tves mTe­li Tvis
ufa­so ta­lo­ne­bi. pu­ri ma­Sin 100 ma­ne­Ti Rir­da, qu­Ca­Si ti­ri­liT mov­di­o­di; Se­mom­xvda
ba­to­ni am­bro­si ji­qia da ro­de­sac ga­i­go Ce­mi am­ba­vi, Se­miy­va­na Ta­vis­Tan du­qan­Si da 3
ki­log­ra­mi­a­ni pu­ri mom­ca. aras­dros ar da­ma­viw­yde­ba es dax­ma­re­ba.
1958 wels aka­de­mi­a­Si `li­To­nis fa­kul­tet­ze“ Ca­va­ba­re, Tan vswav­lob­di da Tan vmu­
Sa­ob­di. kar­ga xans sam­za­re­u­lo­Si mqon­da sa­mu­Sao ad­gi­li, 90-ian wleb­Si mom­ces sa­xe­
los­no.
1958 we­li iyo, miv­di­o­di rus­Ta­vel­ze da da­vi­na­xe, ada­mi­a­ne­bi Sej­gu­fu­liy­vnen – Tur­
me gu­di­aS­vi­lis ga­mo­fe­na un­da gax­sni­li­yo da mec dav­rCi. ma­Sin es iyo si­ax­le, rad­gan
iS­vi­a­Tad ew­yo­bo­da mxat­var­Ta ga­mo­fe­ne­bi. ga­mo­fe­na gax­snam­de da­xu­ru­lad ga­moc­xad­
da, mag­ram xal­xis tal­Ra ar Se­e­pua ak­rZal­vas da Se­no­ba­Si Se­iW­ra. swo­red ga­mo­fe­nis
dros ga­dav­wyvi­te am sa­o­ca­ri ada­mi­a­nis­Tvis Se­meq­mna na­mu­Se­va­ri. iq­ve dar­baz­Si ga­vi­ge
mi­si mi­sa­ma­Ti da sa­na­xa­vad wa­ve­di. 60-ian wleb­Si ki mi­vuZ­Rve­ni ver­cxlis gra­vi­ur
­a
se­va­diT.
1958 wels mos­kov­Si sa­qar­Tve­los kul­tu­ris dRe­e­bi­sad­mi miZ­Rvnil ga­mo­fe­na­ze Ce­mi
na­mu­Sev­re­bic mqon­da war­dge­ni­li. kon­fe­ren­ci­a­ze mos­ko­vel­ma xe­lov­ne­baT­mcod­nem Ce­mi
na­mu­Sev­re­bi ax­se­na da xe­lov­ne­bis am dar­gis aR­dge­na­ze isa­ub­ra. Cems ukan ele­ne ax­vle­
di­a­ni ij­da da al­baT gver­diT mjdom­ma uT­xra Cem­ze, es ari­so. ele­nem zur­gSi „wam­
cxo“, – `es ma­ma­ZaR­li­ao“? ukan mi­vi­xe­de da vuT­xa­ri ro­gor min­da Tqvens sa­xe­los­no­Si
mo­vi­de da ver mov­di­var meT­qi. Tbi­lis­Si rom Ca­mox­val, mo­dio, miT­xra, mag­ram im­de­nad
me­u­xer­xu­le­bo­da, rom ver wa­ve­di da me­re Tvi­Ton ar mo­vi­da Cem­Tan?! mas Sem­deg me­pa­
ti­Je­bo­da Ta­vis ga­mo­fe­neb­ze da yvel­gan Tan dav­yav­di.
ver get­yviT, ro­gor wa­ri­mar­Te­bo­da Ce­mi cxov­re­ba, ku­baC­Si rom dav­rCe­ni­li­ya­vi, oq­
rom­We­de­li gav­xde­bo­di Tu ara. Tum­ca ad­rin­del­Tan Se­da­re­biT dRes qa­lis ro­li Za­
li­an Se­ic­va­la. ad­re Tu qa­lis mo­va­le­o­ba oja­xisa da bav­Sve­bis mi­xed­va iyo, dRes qa­li
oja­xis ga­re­Taa da mu­Sa­obs. Ce­mi az­riT, ka­cis go­ne­bas un­da gar­daq­mna da man men­ta­
li­te­ti un­da Se­ic­va­los. Za­li­an co­doa qa­li Svi­lebs mo­ci­le­bu­li an usaq­mu­ri ka­cis
xel­Si. dRes qa­lia Zi­ri­Ta­di Se­mom­ta­ni ojax­Si, kacs ki ami­si aRar rcxve­nia. „vaJ­ka­ci
ka­ci“ aRar ar­se­bobs – vaJ­kac­ma yo­vel­Tvis ico­da, rom co­lis um­Tav­re­si saq­me Svi­le­
bis ga­Ce­na da gaz­rda iyo. Se­saZ­loa, qa­le­bis mi­marT Za­la­do­bac ka­ce­bis umaq­ni­so­bis
Se­de­gi iyos, kar­gi ada­mi­a­ni mo­Za­la­de aras­dros gax­de­ba. mi­u­xe­da­vad Ce­mi pro­fe­si­i­sa,
88
ma­ma­ka­co­ba ma­inc ar mi­nat­ria, Ce­mi me­uR­le Ce­mi yve­la­ze di­di me­go­ba­ri iyo. axal­gaz­
rdo­ba­Si, de­da­Ce­mis­Tvis rom ar mew­ye­ni­ne­bi­na, gav­ye­vi biWs, ro­mel­mac, da­Res­tnu­ri
tra­di­ci­i­sa­mebr, Cems uf­ros Zmas sTxo­va Ce­mi xe­li. gran­di­o­zu­li qor­wi­li ga­da­ix­ a­des.
40 dRe, we­si­sa­mebr, so­fel­Sic vic­xov­reT da Sem­deg wa­mo­ve­diT Tbi­lis­Si. Cems me­uR­
les­Tan er­Tad 46 we­li ga­va­ta­re da mis­ma Se­sa­niS­nav­ma vaJ­ka­co­bam igi Tan­da­Tan Se­may­
va­ra. isic mxat­va­ri gax­ldaT, Tbi­li­sis aka­de­mia da­am­Tav­ra.
89
sa­bav­Svo li­te­ra­tu­ra
Ce­mi kom­for­tia
ir­ma ma­la­ci­Ze _ mwe­ra­li,
ga­mom­cem­lo­ba `gor­gas~ re­daq­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 29 seq­tem­be­ri
­aa
ram
i
r
­
v
e
b
e
z
­
l
a
`q
vi
ri­
eb­
do­
ga­
­
o
z
­
a
s
s
i
,
i
l
bu­
de­
ki­
mo­
da­
Si
ro­
e­
f
s
r
­
e
i
­
m
s
i
b
­
e
bis n
re­
cxov­
i
r
­
u
k
­
i
t
­
i
­
l
o
da p
li~.
Tu­
Car­
s
o
y
i
a
­
d
n
u
rad
u­
ti­
aq­
di­di xnis gan­mav­lo­ba­Si vmu­Sa­ob­di sxva­das­xva ga­zeT­sa da te­le­kom­pa­ni­a­Si. es er­Tgva­
ri mo­Tel­va iyo mwer­lo­ba­Si mo­sas­vle­lad. sak­ma­od rTu­li da dat­vir­Tu­li re­Ji­mis
mi­u­xe­da­vad, am pro­fe­si­is wya­lo­biT di­di ga­moc­di­le­ba SeviZine – sxva­das­xva pro­fe­
si­is ada­mi­an­Tan mix­de­bo­da ur­Ti­er­To­ba, bevr, er­Tma­ne­Ti­sa­gan gan­sxva­ve­bul Te­ma­ti­
ka­ze mi­wev­da we­ra, rac, Ta­vis­Ta­vad, ga­moc­di­le­bas maZ­lev­da. am dros cxov­re­bas sxva
ada­mi­a­ne­bis Tva­li­Tac vu­yu­reb da er­Ti prob­le­mis ga­daw­yve­tis mra­val­gvar xerxs
gan­vi­xi­lav. mog­vi­a­ne­biT, ro­ca we­ra da­viw­ye, es ga­moc­di­le­ba Za­li­an ga­mo­mad­ga. xSi­
rad ama Tu im na­war­mo­e­bi­saT­vis ram­de­ni­me fi­na­lic ki mqo­nia Ser­Ce­ul
­ i da ar­Ce­va­ni
ro­me­li­me­ze Se­mi­Ce­re­bia. Tum­ca, mi­fiq­ria, rom ne­bis­mi­e­ri fi­na­li mkiT­xve­li­saT­vis
sa­in­te­re­so iq­ne­bo­da. Se­saZ­loa er­Txel es xer­xic ga­mo­vi­ye­no da mkiT­xvels bev­ri fi­
na­li Sev­Ta­va­zo – vi­sac ro­me­li mos­wons, is mi­iC­ni­os sa­sur­ve­lad. li­te­ra­tu­ra­sa da
ki­no­Si es Se­saZ­le­be­lia. ai, cxov­re­ba­Si ki ase ar ga­mo­dis... am­Ja­mad vmu­Sa­ob ga­mom­cem­
lo­ba­Si re­daq­to­rad. bev­ri sa­in­te­re­so av­to­ri­sa da kar­gi sa­bav­Svo mwer­lis wig­ne­bis
re­daq­ti­re­ba mi­wevs, rac did si­am­ ov­ne­bas ma­ni­Webs – bav­Svo­ba max­sen­de­ba, ro­de­sac am
av­to­re­bis na­war­mo­e­bebs vkiT­xu­lob­di. cxov­re­ba­Si ga­mud­me­biT vic­vli­di saq­mi­a­no­bis
sfe­ros. dRem­de ver vxsni, Tu ra­tom da ro­gor aR­mov­Cndi po­li­teq­ni­kur in­sti­tut­Si.
90
am wlebs da­kar­gu­la­dac mi­viC­nev. Tum­ca, al­baT, am faq­tma ra­Rac sa­si­ke­To ma­inc da­mi­
to­va. dRes sak­ma­od ga­Si­na­u­re­bu­li var kom­pi­u­te­rul teq­ni­kas­Tan, ra­sac, al­baT, Cems
teq­ni­kur ga­naT­le­bas un­da vu­mad­lo­de. Sem­deg Jur­na­lis­ti­kam ga­mi­ta­ca. sa­bo­lo­od
sa­bav­Svo mwer­lo­ba­Si `da­vi­de bi­na“, sa­dac yve­la­ze kom­for­tu­lad vgrZnob Tavs. de­do­
bis mo­lo­din­Si amek­vi­a­ta bav­Svo­bis­dro­in­del wig­neb­ze fiq­ri da rad­gan xelT ara­fe­ri
aR­mo­maC­nda, av­de­qi da Ta­vad dav­we­re. es iyo `sat­kbi­le­Tis qve­ya­na“, ro­me­lic yve­la
da­nar­Cen­ze bev­rad war­ma­te­bu­li ga­mod­ga. Tum­ca, Tav­da­pir­ve­lad mis `ga­mo­Ce­nas“ arc
va­pi­reb­di. bav­Sveb­ma Se­iy­va­res mi­si tkbi­li gmi­re­bi. al­baT es iyo is biZ­gi, ro­mel­sac
un­da vu­mad­lo­de, rom dRes sa­bav­Svo mwer­lad mo­mix­se­ni­e­ben. ra­sak­vir­ve­lia, vmu­Sa­ob
eg­reT wo­de­bul `sa­di­do“ pro­za­Sic. pir­ve­li moT­xro­bis da­we­ra am Sem­Txve­va­Sic de­
do­bis in­stin­qtma ga­na­pi­ro­ba. saq­me isaa, rom mqon­da Za­li­an sa­in­te­re­so si­uJ
­ e­ti. uf­ro
swo­rad, am­ba­vi, ro­me­lic in­va­lid­Ta pan­si­o­nat­Si mox­da, sa­dac co­ta xans vmu­Sa­ob­di, iq
er­Ti in­va­li­di qa­li da­fex­mZim­da. eqi­me­bis rCe­vis mi­u­xe­da­vad, bavSvs ver ga­a­Cen, da­i­
Ru­pe­bio, man ar­Ce­va­ni ga­a­ke­Ta – mSo­bi­a­ro­bi­sas da­iR
­ u­pa. ram­den­jer vca­de, mag­ram mxo­
lod Svi­lis Se­Ze­nis Sem­deg Sev­Ze­li ama­ze moT­xro­bis da­we­ra. moT­xro­ba `fa­tia“ erT
dRe­Si dav­we­re da dRem­de Ce­mi usay­var­le­si moT­xro­baa, pir­vel kre­bul­sac `fa­tia“
hqvia. yve­la­ze di­di war­ma­te­bis imeds sa­mo­mav­lod vi­to­veb, mag­ram rac aqam­de yo­fi­la,
sa­bav­Svo li­te­ra­tu­ras ukav­Sir­de­ba: kon­kur­sSi – `axa­li sa­xe­le­bi qar­Tul sa­bav­Svo
mwer­lo­ba­Si“– Cem­ma moT­xro­bam, `lo­ko­ki­na, sa­xe­lad qe­ra­mu­Wa“, pir­ve­li pre­mia mi­iR
­ o.
uf­ro­si go­go­na ma­Sin 4 wlis iyo. yo­vel di­liT, ro­de­sac sa­bav­Svo baR­Si mim­yav­da,
gzad xe­dav­da lo­ko­ki­nebs da iseT gu­li­Tad sa­u­bars ga­u­bam­da xol­me, mos­me­na erT ra­
med Rir­da. erT dRes Sev­Ta­va­ze, mo­di, sa­xe­li da­var­qvaT-meT­qi, – qe­ra­mu­Wao – da ase
da­i­ba­da qe­ra­mu­Wac.
ka­cad da­ba­de­ba aras­dros mi­nat­ria. mom­wons, qa­li rom var, Tum­ca, xa­si­aT­Si bevr ma­
ma­ka­cur Strixs vxe­dav, rac ar mom­wons. dRes qals bev­ri prob­le­ma aqvs. prob­le­mis
gan­zo­ga­de­ba rTu­lia, ga­aC­nia, sof­lad cxov­robs is Tu qa­laq­Si, ra pro­fe­si­is­ aa, mu­Sa­
obs Tu ara, ro­gor so­ci­a­lur ga­re­mo­Si uwevs cxov­re­ba. yve­la kon­kre­tu­li Sem­Txve­va
gan­sxva­ve­bu­lia. Cem­Tvis prob­le­ma sa­zo­ga­do­eb­ri­vi saq­mi­a­no­bi­sa da ojax­ze zrun­vis
er­Tma­neT­Tan Se­Tav­se­baa. max­sen­de­ba Ce­mi bav­Svo­bis mul­tip­li­ka­ci­ur
­ i fil­mi di­de­bi­
saT­vis; `oja­xu­ri ma­ra­To­ni“, ho­da, xSi­rad am fil­mis mTa­va­ri gmi­ri mgo­nia Ta­vi... qal­
ze bev­ri ra­maa da­mo­ki­de­bu­li, is sa­zo­ga­do­eb­ri­vi da po­li­ti­ku­ri cxov­re­bis ne­bis­mi­er
sfe­ro­Si aq­ti­u­rad un­da iyos Car­Tu­li, Se­sa­ba­mi­sad, Ta­vi­si kva­lic da­to­vos da Sec­
va­los bev­ri ram, Tun­dac, po­li­ti­ka­Si . Ta­nac qa­li un­da iyos qa­li-mar­tis amin­di­viT
cva­le­ba­di xa­si­a­TiT, Tan Wir­ve­u­li, Tan dam­Tmo­bi. aler­si­a­ni, Tbi­li, yu­rad­Re­bi­a­ni,
gul­wrfe­li-prag­ma­tu­li da ro­man­ti­ku­li er­Tdro­u­lad.
91
eman­si­pa­cia Si­na­ga­ni
mdgo­ma­re­ob
­ aa
ir­ma mge­la­Ze _ fi­zi­ko­si, pe­da­go­gi.
1998 wli­dan cxo­vobs da moR­va­we­obs
Sve­i­ca­ri­aS
­ i. Sve­i­ca­ri­a­Si sa­qar­Tve­los
di­as­po­ris vi­ce pre­zi­den­ti
da­ba­de­bis dRe _ 18 de­kem­be­ri
s xar,
r
o
S
o
r
­
f
u
­an rac
lod
Sob­
,,sam­
nas
ya­
e­
v
q
s
n
e
S
m
li, ro
tia surv­i­
miT me­
ro".
­u­
sax
em­
de­da ger­ma­nu­li enis pe­da­go­gi iyo, ma­ma in­Ji­ne­ri – sa­sof­lo-sa­me­ur­neo teq­ni­kis msxvil
sa­war­mo­Si mu­Sa­ob­da. da­sa da Zmas­Tan er­Tad siy­va­ru­liT sav­se ojax­Si ga­vi­zar­de.
sko­lis dam­Tav­re­bis Se­meg Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo uni­ver­si­te­tis fi­zi­kis fa­kul­tet­ze
Ca­va­ba­re da Te­o­ri­u­li fi­zi­ka avir­Cie spe­ci­a­lo­bad. Sem­deg izo­to­pe­bis in­sti­tut­Si
vmu­Sa­ob­di. uni­ver­si­tet­Si swav­li­sas Ce­mi mo­ma­va­li me­uR­le ga­vi­ca­ni. o­ri­ve Te­o­ri­ul
fi­zi­ka­Si vmu­Sa­ob­diT, ro­gorc mkvle­v­re­bi. Sem­deg Ce­mi me­ugRle dub­na­Si bir­Tvuli
fi­zi­kis in­sti­tut­Si sa­mu­Sa­od ga­da­vi­da. mec ga­da­ve­di da ima­ve in­sti­tut­Si da­viw­ye
mu­Sa­ob
­ a. Za­li­an sa­in­te­re­so wle­bi iyo. im dros uk­ve ori qa­liS­vi­li gvyav­da. Sem­deg
Cem­ma me­uR­lem sa­mu­Sao miw­ve­va Sve­i­ca­ri­i­dan mi­iR
­ o. kvlav ar­Ce­va­nis wi­na­Se dav­de­qi,
sac­xov­re­be­li ad­gi­li isev un­da ga­mog­vec­va­la. es Za­li­an rTu­li iyo, rad­gan sa­in­te­
re­so sam­sa­xu­ri mqon­da. vi­fiq­re da or Svil­Tan er­Tad mar­to dar­Ce­nas Sve­ic
­ a­ri­a­Si
was­vla vam­jo­bi­ne. ber­nis uni­ver­si­tet­Si da­viw­ye mu­Sa­o­ba, pa­ra­le­lu­rad ger­ma­nuls
vswav­lob­di.
92
dro­Ta gan­mav­lo­ba­Si miv­xvdi, rom sa­mec­ni­e­ro mu­Sa­o­ba da oja­xis er­Tma­neT­Tan Se­Tav­se­
ba Cem­Tvis did siZ­ne­les war­mo­ad­gen­da. kvle­va Se­moq­me­de­bi­Ti sa­mu­Sa­oa, Za­li­an Zne­lia
Tqva, rom sa­mu­Sao dRe zus­tad 6 sa­aT­ze mTav­rde­ba, ara­da am dros bav­Sve­bi sa­bav­Svo
ba­Ri­dan un­da ga­mo­iy­va­no. ra Tqma un­da, yvel­gan Se­iZ­le­ba kom­pro­mi­se­bis mo­Zeb­na, mag­
ram Cem­Tvis mi­u­Re­be­lia kom­pro­mi­se­bi ro­me­lic, bav­Svebs exe­ba. a­mi­tom ga­dav­wyvi­te
pro­fe­sia Se­mec­va­la da ise­Ti saq­mi­a­no­ba amer­Cia, rac Cem in­te­re­sebs Se­es­ a­ba­me­bo­da.
mov­sin­je pe­da­go­go­ba da sak­ma­od da­ma­in­te­re­sa. miv­xvdi, rom di­di xe­lov­ne­baa, Sen­Tvis
nac­no­bi ma­sa­la axal­gaz­rde­bis­Tvis mi­saw­vdo­mi da sa­in­te­re­so ga­xa­do. a­mi­saT­vis sa­Wi­
ro iyo pe­da­go­gi­u­ri ga­naT­le­bis mi­Re­ba. gar­da dip­lo­mi­sa, ber­nis uni­ver­si­tet­Si Za­
li­an di­di pro­fe­si­u­li sko­la ga­vi­ar
­ e. ga­ve­ca­ni Cem­Tvis uc­nob ev­ro­pul pe­da­go­gi­kas
da fi­zi­kisa da ma­Te­ma­ti­kis swav­le­bis Ta­na­med­ro­ve di­daq­ti­kas.
uk­ve 7 we­lia ga­naT­le­bis sfe­ro­Si vmoR­va­we­ob. gim­na­zi­is gar­da vmu­Sa­ob Ta­na­med­ro­ve
teq­no­lo­gi­e­biT ma­Te­ma­ti­kis swav­le­bis di­daq­ti­kis sfe­ro­Si. am dar­gSi vkiT­xu­lob leq­
ci­ebs gim­na­zi­is mas­wav­le­bel­Ta mom­za­de­bis fa­kul­tet­ze, ro­gorc miw­ve­ul
­ i do­cen­ti.
cno­bi­li ga­moT­qmaa: ,,ro­mi­dan rac uf­ro Sors xar, uf­ro me­tad ka­To­li­ke xar”. rac
uf­ro Sors xar sam­Sob­lo­dan, uf­ro me­tia sur­vi­li, Sen qve­ya­nas em­sa­xu­ro. am sur­vi­
lis gan­sa­xor­ci­e­leb­lad, sxva Ta­na­mo­az­re­eb­Tan er­Tad, 2008 wlis mar­tSi da­va­ar­seT
ara po­li­ti­ku­ri da ara ko­mer­ci­u­li or­ga­ni­za­cia: ,,sa­qar­Tve­los di­as­po­ra Sve­i­ca­ri­
a­Si”. am or­ga­ni­za­ci­is mi­za­nia qar­Tu­li kul­tu­risa da tra­di­ci­e­bis Sve­ic
­ a­ri­ul
­ i sa­
zo­ga­do­e­bis­Tvis gac­no­ba. gar­da ami­sa iq mcxov­re­bi qar­Tve­le­bis­Tvis, gan­sa­kuT­re­biT
axal­gaz­rda Ta­ob
­ is­Tvis, so­ci­a­lu­ri kon­taq­te­bi da qar­Tu­li ga­re­mos Seq­mna, Tun­dac
1-2 Ro­nis­Zi­e­bis sa­xiT.
di­as­po­ra di­di ar aris. ro­gorc axalSeq­mnil or­ga­ni­za­ci­as, aq­ti­ur
­ o­ba ak­lia, mag­ram
ime­di maqvs, es saw­yi­si eta­pia. or­ga­ni­za­to­reb­ma pir­ve­li na­bi­je­bi ga­dav­dgiT, ga­dav­la­
xeT sa­zo­ga­do­e­bis un­dob­lo­ba. da­nar­Cens dro mo­it
­ ans.
mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom di­as­po­ra po­li­ti­ku­ri or­ga­ni­za­cia ar aris, 2008 wlis ag­vis­tos
omis dRe­eb­Si ga­mok­ve­Ti­lad ga­mo­xa­ta Ta­vi­si po­zi­cia ru­si oku­pan­te­bis wi­na­aR­mdeg.
Ce­mi Se­kiT­xvis pa­su­xad, pir­ve­lad gan­cxa­de­ba da omis pir­ve­li ofi­ci­lu­ri Se­fa­se­ba
ga­a­ke­Ta Sve­i­ca­ri­is mTav­ro­bam, ker­Zod sa­ga­reo saq­me­Ta de­par­ta­men­tis uf­ros­ma qal­
ba­ton­ma klmi-re­im (Mic­he­li­ne Calmy-Rei) . ama­ve pe­ri­od­Si SevxvdiT Sve­i­ca­ri­is po­li­ti­
ko­sebs, sa­dac maT sa­qar­Tve­los­Tan Ta­nam­Srom­lo­bis sur­vi­li ga­mo­iT­qves. es sak­ma­od
kar­gi sig­na­lia iyo.
di­as­po­ris mi­za­nia im pro­eq­te­bis gan­xor­ci­e­le­ba da xe­lSew­yo­ba, ro­me­lic sa­qar­Tve­
los gan­vi­Ta­re­bas wa­ad­ge­ba.
am far­gleb­Si ga­dav­wyvi­te da­vex­ma­ro qar­Tu­l pro­fe­si­u­l sko­las. kon­kre­tu­lad Ce­
mi mi­za­nia Sve­i­ca­ri­a­Si xe­li Se­vuw­yo pro­fe­si­is mas­wav­le­bel­Ta mom­za­de­bas (ga­dam­za­
debs).
93
ro­gorc qar­Tu­li di­as­po­ris war­mo­mad­ge­ne­li, Su­a­ma­va­li viq­ne­bi, vi­mu­Sa­veb ga­dam­za­de­
bis ad­gi­le­bi­sa da fi­nan­se­bis mo­Zi­e­ba­ze.
Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­va Ce­mi Svi­le­bia. Sve­ac­ri­a­Si 32 wlis asak­Si Ca­mo­ve­di, pro­fe­
sia 34-35 wlis asak­Si ga­mo­vic­vle. ori Svi­lis de­das ar Sem­Si­ne­bia isev stu­den­ti gav­
mxda­ri­ya­vi, mi­Tu­me­tes im dros Ce­mi me­uR­le ita­li­a­sa da Sem­deg ger­ma­ni­a­Si mu­Sa­ob­da.
is dRe­sac bo­nis uni­ver­sitet­Si mu­Sa­obs.
Sve­i­ca­ri­a­Si qa­leb­ma sa­ar­Cev­no xmis uf­le­ba mxo­lod 1971 wels mi­iR
­ es. es rom ga­vi­
ge, Cems ga­o­ce­bas saz­Rva­ri ar hqon­da. Sve­ic
­ a­ri­a­Si Ca­a­ta­res re­fe­ren­du­mi, ro­mel­zec
ma­ma­ka­cebs un­da ga­da­ew­yvi­taT, mi­e­RoT Tu ara qa­le­bs ar­Cev­neb­Si mo­na­wi­le­o­ba. am re­
fe­ren­dums win uZ­Ro­da fe­mi­nis­tu­ri moZ­ra­o­bis uzar­ma­za­ri Sro­ma, Sve­ic
­ a­ri­a­Si qa­lebs
mi­e­RoT po­li­ti­kur pro­ce­seb­Si mo­na­wi­le­o­ba. saq­me isaa, rom Sve­i­ca­ria pir­da­pi­ri
de­mok­ra­ti­is qve­ya­naa. ne­bis­mi­e­ri sa­kiT­xi re­fe­ren­dum­ze wyde­ba. dRes sa­qar­Tve­lo­Si
msgav­si re­fe­ren­du­mi rom Ca­va­ta­roT ma­ma­ka­cebs So­ris, ar vi­ci, ras mi­vi­RebT... qar­
Tve­li ma­ma­ka­ce­bis 51 % mzad aris ki xma mis­ces ab­so­lu­tur Ta­nas­wo­ro­bas qa­leb­Tan?
Ta­nas­wo­ro­ba ara mxo­lod po­li­ti­ku­ri ga­daw­yve­ti­le­bis mi­Re­ba­Si, ara­med cxov­re­bis
yve­la as­peq­tSi Ta­na­ba­ri mo­na­wi­le­o­baa.
Tavs eman­si­pi­re­bu­lad vTvli, rad­gan Cem mi­er mi­Re­bu­li yve­la ga­daw­yve­ti­le­ba pi­ra­
dad Ce­mia da ara­visi ze­gav­le­niT ar mi­mi­Ria. yo­vel­Tvis vTvli­di, rom qar­Tve­li qa­le­
bi Zal­ze eman­si­pi­re­bul­ni ari­an Sve­i­ca­ri­e­leb­Tan Se­da­re­bi­Tac ki. mag­ram eman­si­pa­cia
ga­na mxo­lod Sro­mis uf­le­baa, es gar­kve­u­li Si­na­ga­ni mdgo­ma­re­o­baa.
ra Tqma un­da, arc Sve­i­ca­ri­a­Si da ar­sad ar aris ab­so­lu­tu­ri Ta­nas­wo­ro­ba. ma­ga­li­
Tad bevr sfe­ro­Si qa­lebs imave sa­mu­Sa­os­ aT­vis uf­ro da­ba­li anaz­Ra­ur
­ e­ba aqvT, mag­ram
prob­le­meb­ze Ri­ad sa­ub­ro­ben, eZe­ben gzebs mdgo­ma­re­o­bis Se­sac­vle­lad.
qa­le­bi au­ci­leb­lad un­da monawileobdnen po­li­ti­ku­ri ga­daw­yve­ti­le­bis mi­Re­bis pro­
ces­Si. Cven Ta­vad un­da da­va­na­xoT sa­zo­ga­do­e­bas, ri­si ga­ke­Te­ba Seg­viZ­lia, un­da da­
vam­tki­coT, rom ise­Ti­ve pro­fe­si­o­na­le­bi varT, ro­gorc – ma­ma­ka­ce­bi. swo­red Cven­gan
un­da mo­di­o­des es im­pul­si au­ci­leb­lad. Tu ase­Ti im­pul­si da moT­xov­na ar ar­se­obs,
ma­Sin ara­vin ga­iT­va­lis­wi­nebs Sens sur­vi­lebs. sa­qar­Tve­los po­li­ti­ka­Si co­ta qa­lia.
es ar niS­navs, rom pro­fe­so­na­li da da­in­te­re­se­bu­li qa­li co­taa. al­baT, prob­le­ma
sxva ra­mea. es prob­le­ma au­ci­leb­lad un­da ga­mo­vik­vloT.
Cem­Tvis yve­la­ze mTa­va­ri Ce­mi oja­xia, me­gob­re­bi, pro­fe­sia, is, ra­sac va­ke­Teb yo­vel­
dRe. ide­al­Tan mi­ax­lo­e­bu­li qa­li Cem­Tvis de­da­Ce­mia – si­coc­xliT sav­se, ro­mel­sac
uy­var­da oja­xi da ro­me­lic uy­var­daT.
94
ide­a­lu­ri oja­xi
so­fo mdiv­niS­vi­li-gri­ze _
go­e­Tes in­sti­tu­tis ad­mi­nis­tra­ci­is
xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ 16 iv­li­si
sa
bi­
no­
c­
o
m
a
s
i
­
l
i
v
d
­
­am
`qals sin
ris
ad fiq­
l
­
u
­
o
r
d
T
­
r
e
ze
me­
­e saq­
nim
de­
da ram­
da ase
c
i
S
­
x
a
j
o
a
ri aqvs. ase
ti una­
me­
­ic~.
kaS
i­
t
­
i
­
l
o
p
a
b
­
e
n
­
iq
go­e­Tes in­sti­tu­ti xels uw­yobs ger­ma­nu­li enis po­pu­la­ri­za­ci­as saz­Rvar­ga­reT da
zru­navs sa­er­Ta­So­ri­so ur­Ti­er­TTa­nam­Srom­lo­ba­ze kul­tu­ris sfe­ro­Si. in­sti­tu­ti sa­
qar­Tve­lo­Si 1994 wels da­ar­sda. ba­to­ni pe­ter ho­e­Se­le mi­si pir­ve­li xel­mZRva­ne­li
iyo. me sul Sem­Txve­viT mov­xvdi aq da uk­ve 15 we­lia, rac vmu­Sa­ob. Za­li­an miy­vars Ce­mi
saq­me da go­e­Tes in­sti­tu­tis ga­re­Se cxov­re­ba verc ki war­mo­mid­ge­nia.
Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­va cxov­re­ba­Si Ce­mi qal-va­Jia, ana-so­fia da de­vi. Ce­mi me­uR­le
ger­ma­ne­lia. sa­qar­Tve­lo­dan was­vlis sur­vi­li aras­dros mqo­nia, ami­to­mac Cem­ma me­uR­
lem Ce­mi sur­vi­li ga­iT­va­lis­wi­na da isic sa­qar­Tve­lo­Si gad­mo­vi­da sac­xov­reb­lad. mas
xSi­rad uwevs miv­li­ne­beb­Si si­a­ru­li, mag­ram Zi­ri­Tad dros Tbi­lis­Si, Cven­Tan er­Tad
ata­rebs. mi­maC­nia, rom ide­a­lu­ri oja­xi maqvs. sxva­Ta So­ris, mSob­le­bis oja­xic ase­Ti
iyo. sam­wu­xa­rod, ma­ma 1996 wels gar­da­ic­va­la da mi­si sa­xiT me di­di me­go­ba­ri dav­kar­
ge. sa­bed­ni­e­rod, myavs de­da, ro­me­lic Za­li­an mex­ma­re­ba Svi­le­bis gaz­rda­Si. rom ara
de­da­Ce­mi, nam­dvi­lad ver Sev­Zleb­di imas, ra­sac mi­vaR­wie. Ce­mi araC­ve­ul
­ eb­ri­vi ma­mis
ma­ga­li­TiT vzrdi Svi­lebs, vaZ­lev Ta­vi­suf­le­bas, var maT­Tan me­gob­ru­li da, amas­Ta­na­
ve, co­ta mkac­ric.
95
Ta­vi­suf­le­ba da da­mo­u­ki­deb­lo­ba Ta­va­dac mWir­de­ba. am mxriv Ce­mi me­uR­le Za­li­an
miw­yobs xels. Ce­mi nak­li is aris, rom xSi­rad bevr saq­mes vi­Reb Tav­ze. xan­grZli­vi
Sve­bu­le­ba ar miy­vars da sa­mu­Sao rit­mi­dan di­di xniT amo­var­dnas or-sam­dRi­an xSir
das­ve­ne­bas var­Cev.
Cems sfe­ro­sa da am sam­sa­xur­Si me­ti win­svla Se­uZ­le­be­lia. si­mar­Tle rom giT­xraT, amis
di­di sur­vi­li arc maqvs. qals, ra Tqma un­da, Se­uZ­lia saq­me­Si did war­ma­te­bas mi­aR­wi­
os. amis­Tvis is un­da iyos prin­ci­pu­li da uci­lob­lad saq­mis­Tvis Se­sa­fe­ri­si una­ri­Ta
da cod­niT aR­Wur­vi­li.
dRes zo­gi­erT sfe­ro­Si qa­li, ro­gorc de­ko­ra­cia, ise aRiq­me­ba, ma­ga­li­Tad, par­la­men­
tSi. ar mi­na­xavs qa­lis az­ri an ra­i­me wi­na­da­de­ba vin­mes se­ri­o­zu­lad mi­e­Ros an ga­e­zi­a­
re­bi­nos. me ar vgu­lis­xmob bur­ja­na­Zes, mas Ta­nam­de­bo­ba hqon­da da ami­tom izi­a­reb­dnen
mis azrs. ki, biz­nes­Si ari­an war­ma­te­bu­li qa­le­bic, mag­ram da­mo­uk­ i­deb­lad, qmris dax­
ma­re­bis ga­re­Se – nak­le­bad.
ra Tqma un­da, ro­gorc mTel msof­li­o­Si, sa­qar­Tve­lo­Sic qa­lis mTa­va­ri fun­qcia oja­xi
da Svi­le­bis aR­zrdaa. amis­Tvis ki Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia eko­no­mi­ur
­ i faq­to­ri. imis
ga­mo, rom Svi­leb­ma uCe­mo­ba ar ig­rZnon, iseT sko­la­Si mi­viy­va­ne bav­Sve­bi, sa­dac xuT
sa­a­Tam­de ari­an. vcdi­lob, rac Se­iZ­le­ba me­ti Ta­vi­su­fa­li dro da­vuT­mo Cems ojaxs.
amis ga­mo sag­rZnob­lad Sev­zRu­de sa­zo­ga­do­eb­riv ad­gi­leb­Si si­a­ru­li. mi­ux­ e­da­vad Ce­mi
ma­Ra­li anaz­Ra­u­re­bi­sa, me­uR­le rom ar mex­ma­re­bo­des, me amas ver mo­va­xer­xeb­di. fi­nan­
su­ri mxa­re Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia, rac ga­na­pi­ro­bebs ro­gorc da­mo­uk­ i­deb­lo­bas, ase­ve
oja­xu­ri cxov­re­bis sim­Svi­des. ger­ma­ni­a­Si xSi­ri praq­ti­kaa, rom qa­lis nac­vlad sa­dek­
re­to Sve­bu­le­bas qma­ri iRebs – es ima­zea da­mo­ki­de­bu­li, vis uf­ro ma­Ra­li anaz­Ra­u­
re­ba aqvs. sa­qar­Tve­lo­Si ase­Ti ram ro­gor war­mo­gid­ge­ni­aT, ga­a­ke­Tebs amas qar­Tve­li
ka­ci, ro­mel­sac gam­jda­ri aqvs, rom is aris oja­xis pat­ro­ni?!
ara, ver war­mo­mid­ge­nia, rom qar­Tve­li qma­ri myo­lo­da. Cem­Tvis um­rav­le­so­bas ga­ug
­ e­
ba­ri men­ta­li­te­ti aqvT. ma­ga­li­Tad, iyi­dis Zvir­fas man­qa­nas, mag­ram ben­zi­nis fu­li ar
aqvs; Se­uZ­lia iyos usaq­mu­ri da ic­xov­ros co­lis kma­yo­fa­ze im mi­ze­ziT, rom mis­Tvis
Se­sa­fe­ri saq­me ver iSo­va. ima­sac vfiq­rob, Cem­Tvis rom mo­eT­xo­va qmars sax­lSi da­
je­qio, Sev­Zleb­di?! qa­li xom au­ci­leb­lad ojaxs ga­re­Tac un­da saq­mi­a­nob­des. amiT is
ojaxs yu­rad­Re­bas ar ak­lebs. Ce­mi az­riT, me Cems Svi­lebs uf­ro met dros vuT­mob, vid­
re Svilebis gazrdis motiviT sax­lSi Cam­sxda­ri qa­le­bi. ide­a­lu­ri qa­li co­ta mkac­ri
un­da iyos, sa­ku­Ta­ri Ta­vi uy­var­des, Tavs mi­xe­dos, rom sa­sur­ve­li iyos qmar-Svi­li­sa
da ga­re­Se­mo myof­TaT­vis. me xSi­rad ve­kiT­xe­bi rCe­vas Svi­lebs – ro­go­ri uf­ro mov­
won­var, anu vcdi­lob mo­viq­ce ise, ro­gorc iq­ce­o­da ma­ma­Ce­mi, ro­mel­Ta­nac aras­dros
kon­fliq­ti ar mqo­nia, mag­ram mqon­da mi­si ri­di da ga­mo­xed­viT vxvde­bo­di, Tu ro­gor
afa­seb­da Cems saq­ci­els.
qa­li­sa da ka­cis spe­ci­fi­kur prob­le­mebs ver ga­mov­yof. Tum­ca am bo­lo aT­wle­ul
­ eb­ma
dag­va­na­xa, rom qal­ba­to­neb­ma uf­ro mo­a­xer­xes gar­daq­mna da sxva cxov­re­bis rit­mze ga­
das­vla, vid­re mam­ka­ceb­ma. oT­xmoc­da­a­Ti­an wleb­Si mom­rav­lda ma­ma­ka­ce­bis in­far­qtiT
gar­dac­va­le­bis Sem­Txve­ve­bi, rad­gan ka­cebs uf­ro ga­uW
­ ir­daT `ga­das­xva­fe­re­ba“, vid­re
96
qa­lebs. ka­ce­bi ar kad­ru­lo­ben nak­le­bad res­peq­ta­be­lur saq­mes, vid­re wi­naT hqon­
daT. qa­leb­ma ki sru­lad it­vir­Tes oja­xis prob­le­mis mog­va­re­ba. bev­ri ax­lob­lis­gan
ga­mi­gia, as­la­ri­an sam­sa­xurs sax­lSi vij­de, mir­Cev­ni­ao. ar aris swo­ri ga­daw­yve­ti­le­ba,
ass me­o­re asi moh­yve­ba, mag­ram aseT men­ta­li­tets ise­Ti Tvi­se­be­bi un­da, Cven­Tan rom
nak­le­bad aqvT. mi­u­xe­da­vad ami­sa, ka­ce­bi uf­le­be­bis ga­Ta­nab­re­ba­ze uars ac­xa­de­ban. me
yve­la­fer­Si vgrZnob Ta­na­sworobas Cems qmar­Tan: Tan­xis gan­kar­gva iq­ne­ba es Tu az­ris
gaT­va­lis­wi­ne­ba. ro­ca qmris gver­diT var, ab­so­lu­tu­rad mi­si Ta­nas­wo­ri var uf­le­bi­
Tac da mo­va­le­ob
­ i­Tac. gen­de­ru­li Ta­nas­wo­ro­ba ur­Ti­er­To­bis kul­tu­ras em­ya­re­ba da
amas ga­naT­le­ba ga­na­pi­ro­bebs. Cems ma­ga­liT­ze get­yviT: Ta­nam­Sro­mel ka­ceb­Tan ur­Ti­er­
To­ba ima­Si ma­je­rebs, rom qar­Tve­li ka­cis­Tvis qa­li jer ki­dev `To­ji­naa“; ki, Se­as­ru­
le­ben da­va­le­bas, mag­ram mxo­lod imi­tom, rom uf­ro­sis gan­kar­gu­le­baa, To­rem su­lac
ar fiq­ro­ben, rom ra­me sa­Wi­ros ve­ub­ne­bi. min­da, rom sa­qar­Tve­lo­Si dis­ku­si­is mcod­ne
sa­zo­ga­do­e­ba Ca­mo­ya­lib­des, kon­sen­su­sam­de mis­vli­sa da ar­Ce­va­nis una­ri rom eq­ne­ba, ise­
Ti. sa­zo­ga­do­e­ba un­da gar­da­iq­mnas. de­i­daS­vil­ma­mi­daS­vi­lo­bis in­sti­tu­ti un­da aR­mo­if­
xvras. er­Tsac da­va­ma­teb – qal­sa da kacs So­ris uf­ro Sed­ge­ba dis­ku­sia, vid­re mxo­lod
ka­cebs So­ris. qals si­nam­dvi­lis amoc­no­bi­sa da ram­de­ni­me saq­me­ze er­Tdro­u­lad fiq­ris
me­ti una­ri aqvs. asea ojax­Sic da ase iq­ne­ba po­li­ti­ka­Sic. au­ci­leb­lad un­da ar­se­bob­
des sa­par­la­men­to qvo­ta. nu iq­ne­ba or­moc­da­aT
­ i or­moc­da­aT­ze, iyos or­mo­ci sa­moc­ze,
es saq­mes au­ci­leb­lad wa­ad­ge­ba.
97
pir­ve­lo­ba Ce­mi cxov­re­bis
moT­xov­ni­le­ba
na­na me­fa­riS­vi­li _ ar­qi­teq­to­ri
da­ba­de­bis DdRe _ 28 de­kem­be­ri
des
a hqon­
­
d
n
u
s
l
a
q
la
`yve­
i mas
S
a
m
a
a
d
a
r
­
e
­
­i
si kar
vi­
Ta­
des...~
­eb­o­
mar
­
x
e
a
d
­
n
u
i
­
x
oja
Ce­mi pro­fe­si­is ar­Ce­va­Si ara­vin Ca­re­u­la. po­li­teq­ni­kur in­sti­tut­Si Zal­ze io­lad
mov­xvdi. pir­ve­lo­ba Ce­mi cxov­re­bis moT­xov­ni­le­ba iyo da sa­ga­moc­do si­a­Sic pir­ve­li
aR­mov­Cndi. in­sti­tut­Si bev­ri axa­li ram ga­vi­ge da vis­wav­le, Tum­ca, vi­sur­veb­di, me­ti
mi­me­Ro. dip­lom­ze mu­Sa­o­bi­sas me­rab gag­ni­Zis sa­xe­los­no­Si aR­mov­Cndi da miv­xvdi, rom
ara­fe­ri vi­co­di ar­qi­teq­tu­ra­ze, rom ki­dev bev­ri mqon­da sas­wav­li da sa­na­xa­vi. iq, Cems
mo­ma­val me­gob­reb­Tan, vna­xe ra aris es­ki­zis, ma­ke­tis ke­Te­ba. me­xu­Te kur­sze pir­ve­lad
dav­fiq­rdi, ra sa­in­te­re­so pro­fe­sia amir­Ce­via, ra kar­gi yo­fi­la ar­qi­teq­tu­ra.
in­sti­tu­tis dam­Tav­re­bis­Ta­na­ve mu­Sa­o­ba ,,ar­qstu­di­a­Si“ da­viw­ye. oT­xi we­li vi­mu­Sa­ve,
Ta­vi­dan – ar­qti­teq­to­rad, Sem­deg di­req­to­reb­ma Ce­mi `ga­mo­us­wo­re­be­li“ mo­wes­ri­ge­bu­
lo­ba Se­am­Cni­es da Ce­mi sa­me­ne­je­ro mo­na­ce­me­bis gan­vi­Ta­re­bac iq da­iw­yo.
Za­li­an sa­in­te­re­so iyo pe­da­go­gi­ur
­ i ga­moc­di­le­bac – xaz­vas vas­wav­li­di Tbi­li­sis 111-e
sa­Su­a­lo sko­la­Si. sa­sa­ci­lo xel­fa­sis mi­u­xe­da­vad, bav­Sveb­Tan mu­Sa­o­ba Za­li­an rTu­li,
Tum­ca sa­in­te­re­so iyo Cem­Tvis.
98
iyo dro, me­gob­reb­Tan er­Tad Sek­ve­TiT sa­rek­la­mo war­we­reb­sac va­ke­Teb­di. 90-ia­ni
wle­bi, Ce­mi stu­den­to­bis xa­na, yve­las­Tvis Za­li­an rTu­li iyo.
2002 wels Cem­Tvis sa­bed­ni­e­ro Sem­Txve­vis wya­lo­biT, kom­pa­nia `ar­sSi“ mov­xvdi. am dros
kom­pa­ni­a­Si er­Ti dam­kve­Ti mo­vi­da, ro­mel­sac ime­reT­Si sac­xov­reb­lis aSe­ne­ba un­do­da.
sax­li au­ci­leb­lad qar­Tu­li, mag­ram Ta­na­med­ro­ve un­da yo­fi­li­yo. Ta­na­med­ro­ve ime­ru­
li oda ur­Tu­le­si amo­ca­naa ar­qi­teq­to­ris­Tvis. in­sti­tut­Si qar­Tu­li sac­xov­reb­lis
ar­qi­teq­tu­ra TiT­qmis ar gvis­wav­lia. avi­Re fo­to­a­pa­ra­ti da Tbi­li­sis eT­nog­ra­fi­ul
mu­ze­um­Si ave­di. 4 Tve vi­Reb­di. fo­to­e­bi kar­gi ga­mo­vi­da. Tan­da­Tan da­vi­na­xeT is, rac
sWir­de­bo­da dam­kveTs da ime­ru­li odis pro­eq­tic Tan­da­Tan da­ix­ a­ta. ma­Sin miv­xvdi,
rom ra­Rac Za­li­an di­di devs tra­di­ci­ul qar­Tul sac­xov­re­bel­Si.
`ar­sSi­ve“ da­i­ba­da idea, rom am Te­mas wa­mo­we­va da da­fa­se­ba sWir­de­ba, rad­gan qar­Tve­
lebs nam­dvi­lad gvaqvs sa­a­ma­yod saq­me – tra­di­ci­u­li sim­Re­ris, cek­vis da sxva dar­ge­
bis gver­diT sac­xov­reb­lis ar­qi­teq­tu­rac Za­li­an mdi­da­ri da TviT­myo­fa­di gvaqvs... da
da­i­ba­da pro­eq­ti `qar­Tu­li sax­li“.
teq­ni­kur uni­ver­si­tet­Si ar­qi­teq­tu­ris fa­kul­te­tis stu­den­te­bis­Tvis mo­vam­za­deT
sas­wav­lo kur­si qar­Tu­li tra­di­ci­e­bis Se­sa­xeb. kur­si ar iyo aka­de­mi­ur
­ i da oTx Te­mad
iyo­fo­da: zo­ga­dad – tra­di­ci­is ra­o­ba, qar­Tu­li sac­xov­reb­lis tra­di­ci­e­bi, ar­qi­teq­
tu­ru­li tra­di­ci­is gan­vi­Ta­re­bis uc­xo­u­ri ma­ga­li­Te­bi da qar­Tu­li tra­di­ci­e­bis gan­
vi­Ta­re­ba xe­lov­ne­bis sxva sfe­ro­e­bis ma­ga­li­Teb­ze (cek­va, mu­si­ka, tan­sac­me­li da sxv.).
leq­ci­ebs mow­ve­u­li pro­fe­si­o­na­le­bi kiT­xu­lob­dnen – yve­la Ta­vis sfe­ro­Si. kur­sma
stu­den­tebis di­di in­te­re­si ga­mo­iw­via.
ki­dev er­Ti idea gaC­nda: uk­ve or­jer Ca­va­ta­reT kon­kur­si `qar­Tu­li di­za­i­ni“, rom­lis
mi­za­nic Se­moq­me­de­bi­Ti az­rov­ne­bis sti­mu­li­re­baa. kon­kur­san­te­bi iReb­dnen Zvel qar­
Tul tra­di­ci­ul ele­ments (ro­gorc ide­is pir­vel­wya­ros) da mi­si gan­vi­Ta­re­biT Ta­
na­med­ro­ve qar­Tu­li pro­duq­tis pro­eq­tebs qmnid­nen. pir­vel wels 30 na­mu­Se­va­ri iyo,
me­o­re wels uk­ve – 61. da­in­te­re­se­ba aqac di­dia.
Sem­deg gaC­nda ki­dev ori mi­mar­Tu­le­ba: mTi­a­ni aWa­ris ar­qi­teq­tu­ra da xev­su­reT­Si, Sa­
ti­li­dan 13 ki­lo­met­rSi mde­ba­re mu­cos uni­ka­lu­ri kom­pleq­sis re­ab
­ i­li­ta­cia.
or­jer mo­vaw­yveT eq­spe­di­cia mTi­an aWa­ra­Si aWa­ru­li tra­di­ci­u­li sax­lis da­sa­fiq­si­
reb­lad. ase­ve or­jer vi­mu­Sa­veT mu­co­Si (pi­ri­qi­Ta xev­su­re­Ti): pir­ve­lad `ar­si­sa“ da
`Ti­bi­si ban­kis“ da­fi­nan­se­bis meS­ve­ob
­ iT av­zo­meT es mar­Tlac uni­ka­lu­ri kom­pleq­si,
ro­me­lic dRe­sac Za­li­an mZi­me mdgo­ma­re­ob
­ a­Sia da Sve­las sa­Wi­ro­ebs. me­o­red, 2008
wels, kul­tu­ris sa­mi­nis­tros mi­er ga­moc­xa­de­bu­li ten­de­ris far­gleb­Si da­va­mu­Sa­veT
mu­cos re­a­bi­li­ta­ci­is pro­eq­ti.
2009 wli­dan `qar­Tu­li sax­li“ `ar­sis­gan“ da­mo­uk­ i­deb­lad ga­nag­rZobs mu­Sa­o­bas. eq­
vswli­an­ i Ta­nam­Srom­lo­bis Sem­deg `ar­sma“ ga­daw­yvi­ta Cve­ni sa­ku­Tar as­pa­rez­ze gaS­ve­ba.
ime­di maqvs, `qar­Tu­li sax­lis“ da­mo­u­ki­de­bel cxov­re­ba­Si yve­la­fe­ri kar­gad wa­ri­mar­
Te­ba...
99
Ce­mi az­riT, yve­la qals un­da hqon­des ka­ri­e­ra da ama­Si mas oja­xi un­da ex­ma­re­bo­des.
Tavs kar­gad vgrZnob ma­Sin, ro­ca Cems saq­mes va­ke­Teb, Tum­ca Ce­mi yve­la­ze di­di miR­
we­va ma­inc Ce­mi oja­xia. Cve­ni sa­mi wlis Svi­li ni­ko Ce­mi da Ce­mi me­uR­lis sa­uk­ e­Te­so
`pro­eq­tia“. rac un­da va­ke­To, ra­sac un­da mi­vaR­wio, Svi­leb­ze uke­Tess ma­inc ve­ra­fers
Sev­qmni.
iyos war­ma­te­bu­li Ta­vis saq­me­Si – Se­uZ­lia ro­gorc kacs, ase­ve – qals. iyos kar­gi de­
da – mxo­lod qa­lis pre­ro­ga­ti­vaa.
qal­mac da ma­ma­kac­mac ra­Rac un­da da­to­von Ta­vi­an­Ti cxov­re­bis Sem­deg. Tu es Svi­le­bis
aR­zrdaa – mSve­ni­e­ria, Tu amas ka­ri­e­rac ema­te­ba, ide­a­lu­ria.
100
es saukune qalis saukunea
ma­ia mi­qa­be­ri­Ze _ lot­ba­ri,
So­Ta rus­Ta­ve­lis Te­at­ra­lu­ri
uni­ver­si­te­tis asis­tent-pro­fe­so­ri
da­ba­de­bis dRe _ 5 de­kem­be­ri
li
vi­
oc­
l
­
a
d
s
e
a
e
­
m
Ti saq
,,ise­
fers
la­
yve­
m
o
r
,
a
­
r
e
R
­
sim
aC­ens".
­o­
rm
a
w
s
o
s
­
e
T
­
e
k
­
u
­
sa
qar­Tul fol­klors vem­sa­xu­re­bi. sxva pro­fe­si­a­ze arc mi­oc­ne­bia. es iyo, rac min­do­da
mTe­li gu­li­Ta da su­liT. TiT­qos bu­neb­ri­vad wa­mo­vi­da yve­la­fe­ri. Tbi­li­sis sa­xel­
mwi­fo kon­ser­va­to­ri­is dam­Tav­re­bis Sem­deg ori an­sam­bli Ca­mo­va­ya­li­be: `sa­ga­lo­be­li~
da `man­di­li”. `man­dil­Si~ go­go­ne­bi mRe­ri­an.
tra­di­ci­u­li oja­xi gvaqvs, Cven­Tan yve­la mRe­ris. Cvens ojax­Si yo­vel­Tvis sa­in­te­re­
so xal­xi ik­ri­be­bo­da, ma­mas me­gob­re­bi: ham­let go­naS­vi­li, an­zor er­qo­ma­iS­vi­li. ma­ma,
ra­min mi­qa­be­ri­Ze Ta­va­dac mu­si­ko­sia, an­sambl `rus­Ta­vis~ so­lis­ti, ham­let go­naS­vi­lis
uc­vle­li par­tni­o­ri, an­sambl `mar­Tves~ erT-er­Ti da­ma­ar­se­be­li an­zor er­qo­ma­iS­vil­
Tan er­Tad. Cvens ojax­Si Za­li­an sa­in­te­re­so sa­Ra­mo­e­bi imar­Te­bo­da, ra­sac moh­yve­bo­da
qar­Tu­li suf­ra da es ki­dev uf­ro sa­in­te­re­so iyo. amas yve­la­fers vu­yu­reb­di da vus­
men­di pa­ta­ra­o­bi­dan.
an­sambl `mar­Tve­Si~ eq­vsi wli­sa mi­miy­va­nes da er­Ta­der­Ti go­go­na vi­ya­vi. Cem­ze bev­rad
uf­ro­si, 15 wlis bi­We­bi iy­vnen, mag­ram Za­li­an Tbi­lad mi­mi­Res. dRe­sac ix­se­ne­ben, pir­
ve­lad ro­go­ri ka­ba mec­va da ro­gor viq­ce­od
­ i. ma­Sin kri­man­Wu­lis Sem­sru­le­bels eZeb­
dnen da ver na­xes. an­zor er­qo­ma­iS­vils Ce­mi sim­Re­ra mos­me­ni­li hqon­da da ami­to­mac
mi­miy­va­na `mar­Tve­Si~. es Ce­mi cxov­re­bis sa­u­ke­Te­so wle­bi iyo da ax­lac er­Ti oja­xi­viT
varT. `mar­Tve~ dRe­sac moq­me­di an­sam­blia da mas Ce­mi me­go­ba­ri xel­mZRva­ne­lobs.
an­sam­bli `sa­ga­lo­be­li~ da ,,man­di­li~ ima­ve tra­di­ci­e­bis mim­de­va­ria, ra­sac Cve­ni wi­
nap­re­bi mih­yve­bod­nen. vas­wav­li qar­Tul xal­xur sim­Re­ra­sa da ga­lo­bas. rac mTa­va­
101
ria, bav­Sve­bi qar­Tul fes­veb­Tan ax­los ari­an. guls uxa­ria, ro­ca maT vu­yu­reb. co­ta
Ta­vi­su­fa­li dro rom aqvT, cdi­lo­ben im­Re­ron, er­Tma­neTs ga­uz
­ i­a­ron az­re­bi. er­Ti
oja­xi­vi­Taa es di­di an­sam­bli. ase mgo­nia, rom yve­la Ce­mi Svi­lia da mo­ma­vals ime­di­a­
nad vu­yu­reb, rad­gan ise­Ti saq­mea es da­loc­vi­li sim­Re­ra, rom yve­la­fers sa­uk­ e­Te­sos
war­mo­a­Cens.
vga­lobT sa­me­bis sa­ka­Ted­ro ta­Zar­Si pat­ri­ar­qis loc­va-kur­Txe­viT. gas­tro­leb­zec
dav­di­varT uc­xo­eT­Si: vi­ya­viT eg­vip­te­Si, Tur­qeT­Si, 2-jer – ger­ma­ni­a­Si, miw­ve­ul
­ e­bi
varT es­pa­neT­Sic...
So­Ta rus­Ta­ve­lis Te­at­ra­lu­ri uni­ver­si­te­tis dra­mis fa­kul­tet­ze tra­di­ci­ul
­ i sim­
Re­ri­sa da ga­lo­bis pe­da­go­ga­dac vmu­Sa­ob.
Cem­Tvis pro­fe­si­a­Si araf­riT Se­uS­lia xe­li Cems qa­lo­bas, pi­ri­qiT, uf­ro met Za­las
maZ­lev­da. yve­la­ze mniS­vne­lo­va­ni ki is aris, rom gver­diT me­gu­le­ba di­di me­go­ba­ri
me­uR­lis sa­xiT; rom ara mi­si mxar­da­We­ra, ver Sev­Zleb­di oja­xis pa­ra­le­lu­rad me­ke­
Te­bi­na Ce­mi say­va­re­li saq­me.
Zne­lia da­kon­kre­te­ba, Tu ro­go­ria ide­a­lu­ri qa­li, mag­ram qa­li au­ci­leb­lad un­da
iyos re­a­li­ze­bu­li. dedisaTvis Svi­le­bis aR­zrda yve­la­ze mniS­vne­lo­va­nia, mag­ram sa­
sur­ve­lia maT­Tvis coc­xa­li ma­ga­li­Ti iyo. sit­yviT Se­iZ­le­ba im­de­ni ver as­wav­lo, ram­
de­nic saq­miT da­a­na­xo. qa­le­bi uf­ro am­ta­ne­bi, pro­duq­ti­u­le­bi ari­an, ana­li­zis me­ti
una­ri aqvT, Se­uZ­li­aT la­vi­re­ba. es sa­u­ku­ne, mgo­ni, qa­lis sa­u­ku­nea. vfiq­rob, qa­lebs
uf­ro me­ti Se­uZ­li­aT, ax­lan­de­li ma­ma­ka­ce­bi ki co­ta daT­rgu­nu­le­bi ari­an. Se­saZ­loa
es ome­bis bra­lia. qar­Tve­li ma­ma­ka­cis men­ta­li­te­tis­Tvis ad­vi­li ar aris me­o­re plan­
ze yof­na. axal­gaz­rda Ta­ob
­ a uk­ve mi­zan­mi­mar­Tu­lad ake­Tebs yve­la­fers.
Ce­mi yve­la­ze di­di ti­tu­lia is, rom xu­Ti Svi­lis de­da var. oja­xis tra­di­ci­ebs vag­rZe­
leb. vcdi­lob mo­ma­val Ta­ob
­ as swo­ri mi­mar­Tu­le­ba miv­ce. Cems xel­Si ga­mo­ia­ ­ra 2000-ze
met­ma bav­Svma, zo­gi­er­Tma sim­Re­ra pro­fe­si­ad air­Cia. maT So­Ta rus­Ta­ve­lis Te­at­ra­lu­
ri uni­ver­si­te­tis dra­mis fa­kul­tet­ze tra­di­ci­ul sim­Re­ra­sa da ga­lo­bas vas­wav­li.
ai, es aris Ce­mi bed­ni­e­re­ba. Za­li­an miy­vars Ce­mi saq­me da vfiq­rob, mo­ma­val­Si ama­ze uke­
Tes verc ga­va­ke­Teb ve­ra­fers.
102
To be a Wo­men
ru­su­dan oa­ti _ xe­lov­ne­baT­mcdo­ne,
`niu art ga­le­re­as
­ a~ da
niu art ka­fes~ di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 21 no­em­be­ri
­ia
­
nant
i
­
m
o
d
i
S
­
a
­
f
o
li y
`qa­
iT.
qci­
fun­
a
d
a
T
­
i
r
­
e
­
i
­
si siZl
vi­
Ta­
caa,
ri­
lu­
a­
u­
­
t
q
e
l
­
e
t
­
n
i
ro
rad is uf­
xSi­
de
dRem­
i
b
­
e
c
­
a
k
m
a
­
r
li, mag
sni­
ro gax­
uf­
amas~.
n
e
­
b
e
r
­
­
a
i
R
a
ar
12 wlis win ara­sam­Tav­ro­bo or­ga­ni­za­cia `NEW ART“-i da­va­fuZ­ne. Cve­ni saq­mi­a­no­ba Ta­na­
med­ro­ve xe­lov­ne­bis po­pu­la­ri­za­ci­a­sa da gan­vi­Ta­re­ba­zea ori­en­ti­re­bu­li. wle­bis gan­
mav­lo­ba­Si vmu­Sa­obT sxvad­asxva sa­er­Ta­So­ri­so, re­gi­o­na­lur da ad­gi­lob­riv pro­eq­teb­
ze, va­ke­TebT ga­mo­fe­nebs sa­qar­Tve­lo­sa da uc­xo­eT­Si. gvaqvs eleq­tro­nu­li da na­beW­di
pub­li­ka­ci­e­bi. Cvens ba­za­ze moq­me­debs sa­xe­lov­ne­bo da li­te­ra­tu­ru­li sa­xe­los­no­eb
­ i.
da­va­fuZ­neT li­te­ra­tu­ru­li kon­kur­si `alub­lo­ba“, ro­mel­sac yo­vew­li­u­rad va­ta­rebT.
pro­fe­si­iT xe­lov­ne­baT­mcod­ne da kri­ti­ko­si var, Ce­mi Zi­ri­Ta­di saq­mi­a­no­ba ku­ra­to­
ru­li praq­ti­kaa, sxva­das­xva ar­tpro­eq­te­bi­sa da ga­mo­fe­ne­bis mow­yo­ba, xo­lo Zi­ri­Ta­di
mi­mar­Tu­le­ba – Ta­na­med­ro­ve me­di­a­xe­lov­ne­ba, ro­mel­Sic dRes­dRe­o­biT qa­le­bi da ma­
ma­ka­ce­bi Ta­na­ba­ri ra­o­de­no­biT ari­an war­mod­ge­nil­ni. er­Tgva­ri ten­den­ci­aa, rom qar­
Tve­li ar­tis­te­bis­Tvis tra­di­ci­ul-kla­si­ku­ri ga­naT­le­ba Zi­ri­Tad ba­ziss war­mo­ad­gens
da amav­dro­u­lad bev­ri maT­ga­ni swo­red per­for­man­sSi, in­sta­la­ci­a­Si, fo­tog­ra­fi­a­sa
da vi­de­o­ar­tSi mu­Sa­obs. am mi­mar­Tu­le­biT gen­de­ru­li da pro­fe­si­o­na­lu­ri ba­lan­si
sak­ma­od pa­ri­te­tu­lia. ara­er­Ti sa­in­te­re­so Ta­na­med­ro­ve mxat­va­ri qa­li mu­Sa­obs me­di­
a­ar­tSi da war­ma­te­biT mo­na­wi­le­obs sxvad­sxva ga­mo­fe­naSi sa­qar­Tve­lo­sa da uc­xo­eT­Si.
103
gen­de­ru­li prob­le­me­bi, ra Tqma un­da, ar­se­bobs, es Cve­ni sam­wu­xa­ro re­a­lo­baa. qa­li
yo­fa­Si do­mi­nan­tia Ta­vi­si siZ­li­e­ri­Ta da fun­qci­iT. xSi­rad is uf­ro in­te­leq­tu­a­lu­
ri­caa, uf­ro gax­sni­li, mag­ram ka­ce­bi dRem­de ar aRi­a­re­ben amas.
er­Tma Sve­i­ca­ri­el­ma ar­tis­tma qal­ma, fren­sis bel­sler­ma, ro­me­lic sa­qar­Tve­lo­Si iyo
Ca­mo­su­li, Tqva ase­Ti ram: sa­qar­Tve­lo­Si bev­rad uf­ro sa­in­te­re­soa ur­Ti­er­To­ba qa­
leb­Tan, vid­re ma­ma­ka­ceb­Ta­no. ro­de­sac es erT qar­Tvel `tra­di­ci­u­lad aR­zrdil“ ma­
ma­kacs vuT­xa­ri, ga­uk­vir­da, mag­ram ro­ca ar­gu­men­te­bi mo­vuy­va­ne da gver­di­dan da­va­na­xe
sa­ku­Ta­ri Ta­vi, mi­si iner­tu­lo­ba, fsev­do­ba­qi­a­o­ba, ara­o­bi­eq­tu­ro­ba da ara­gul­wrfe­
lo­ba, da­me­Tan­xma.
qa­li dRes bev­rad uf­ro gax­sni­lia men­ta­lu­rad. Ce­mi uc­xo­e­li me­gob­re­bis yo­fa­Si
wyvi­le­bi Ta­nab­rad ina­wi­le­ben yve­la saq­mes. Cven­Si qa­lis saq­me da ka­cis saq­me ste­re­
o­ti­pia, ro­me­lic gar­Rve­va­dia. Zal­ze ma­Ri­zi­a­nebs mi­mar­Tva - `qa­lo“. es aso­ci­ac
­ i­ur
­ ad
ma­go­nebs cno­bil ga­mo­naT­qvams sab­Wo­Ta fil­mi­dan `sa­ba­ka drug Ce­lo­ve­ka“.
umec­re­ba da ga­u­naT­leb­lo­ba, ga­nur­Cev­lad sqe­si­sa, aris ada­mi­a­nis in­te­leq­tis Zi­ri­Ta­
di da mniS­vne­lo­va­ni prob­le­ma. dRes har­mo­nia da­kar­gu­lia. ro­ca ma­ma­ka­ci qals scems
pa­tivs da qal­sac Se­nar­Cu­ne­bu­li aqvs Rir­se­ba, gvyavs ori mo­de­ra­to­ri. qa­li­sa da
ma­ma­ka­cis ur­Ti­er­To­bis kar­gi ilus­tra­ci­aa cek­va. cek­viT ur­Ti­er­To­bas swav­lob. ma­ga­
li­Tad, tan­go ab­so­lu­tu­rad de­mok­ra­ti­u­li cek­vaa gen­de­ru­li Tval­saz­ri­siT, par­tni­
o­re­bi Rir­se­bi­Ta da ur­Ti­er­Tpa­ti­vis­ce­miT ari­an gan­msWva­lul­ni er­Tma­ne­Tis mi­marT.
Ta­vis dro­ze tan­go me­Za­ve­bis cek­va iyo, mag­ram ax­la eli­tu­rad iq­ca. es aris cek­va,
ro­me­lic un­da icek­vo mxo­lod. cud to­nad iT­vle­ba is, rom qa­li da ma­ma­ka­ci, rom­leb­
mac er­Tad icek­ves tan­go, er­Tad ga­vid­nen klu­bi­dan. es er­Tgva­ri in­spi­ra­ci­aa.
pros­ti­tu­ci­is le­ga­li­za­ci­is mom­xre var. me­Za­ve­bi­saT­vis es pro­fe­si­aa, ma­ga­li­Tad, ho­
lan­di­a­Si. bevr maT­gans mos­wons ki­dec es saq­mi­a­no­ba da sa­ku­Ta­ri sur­vi­liT, ab­so­lu­
tu­rad Seg­ne­bu­lad ir­Cevs mas. ami­to­mac es uf­le­ba maT un­da Se­un­ ar­Cun­deT. es aris
ma­ra­di­u­li pro­fe­sia, ka­ce­bic ari­an pros­ti­tu­te­bi. Tu pros­ti­tu­cia le­ga­li­ze­bu­li
iq­ne­ba, ada­mi­a­ni da­cu­li iq­ne­ba.
arc ara­jan­sa­Ri ra­di­ka­liz­mi­sa da fa­na­tiz­mis mom­xre var. amas wi­naT ba­qo­Si Ca­tar­da
qal­Ta sa­er­Ta­So­ri­so ga­mo­fe­na da art fo­ru­mi To Be a Wo­men. mas­Si mec mi­vi­Re mo­na­wi­le­
ba, ro­gorc ku­ra­tor­ma. war­vad­gi­ne pro­eq­ti `Ce­mi ko­le­ga“, ro­mel­Sic eq­vsma qar­Tvel­
ma mxat­var­ma qal­ma mi­i­Ro mo­na­wi­le­o­ba. spe­ci­a­lur kon­fe­ren­ci­a­ze erT-er­Tma nor­ve­
gi­el­ma mxat­var­ma war­mo­ad­gi­na ar­qi­teq­tu­ru­li pro­eq­ti – sax­li mar­to­xe­la de­de­bi­sa
da ma­Ti va­JiS­vi­lis­Tvis. mi­u­xe­da­vad ide­i­sa da fun­qci­o­na­lu­ro­bis kon­cep­tu­a­lu­ri
ga­daw­yve­ti­sa, na­mu­Se­var­ma, co­ta ar iyos, sar­kas­tu­li grZno­be­bi ga­mo­iw­via Cem­Si, rad­
ga­nac, faq­tob­ri­vad, mi­si pro­eq­ti fro­i­dis­tu­li pan­si­o­na­tis STa­beW­di­le­bas to­veb­da
oi­di­po­sis kom­pleq­siT Sep­yro­bi­li de­de­bi­saT­vis, gan­msWva­lu­li iyo izo­li­re­bi­sa da
mo­zar­dis sak­mao do­zis uzur­pi­re­bis su­liT. zog­jer mgo­nia, da­sav­leT­Si im­de­nad me­
qa­ni­ku­re­bi gax­dnen, rom fa­na­tiz­mSi ga­da­var­dnen. iu­mo­ris grZno­bac ki da­kar­ges. Ce­mi
az­riT, yo­ve­li `iz­mi“ bo­los Ca­ke­til ra­di­ka­liz­mad gar­da­iq­mne­ba da Ta­vis or­ga­nul
sub­stan­ci­as kar­gavs, maT So­ris – fe­mi­niz­mic.
104
seq­su­a­lu­ri aR­zrda-ga­naT­le­ba au­ci­le­be­lia. ram­de­ni­me wlis win bun­ti ga­mo­iw­via ga­
mom­cem­lo­ba `di­og
­ e­nes“ bro­Su­ram seq­su­al
­ u­ri aR­zrdis Se­sa­xeb. sa­zo­ga­do­eb
­ a ar aR­moC­
nda mzad. ara­da, ada­mi­an­ma un­da ico­des Ta­vi­si sxe­ul
­ i. ro­de­sac igi araa in­for­mi­re­
bu­li sa­ku­Ta­ri sxe­u­lis Se­sa­xeb, fsi­qo­ti­pi aras­wo­rad ya­lib­de­ba.
re­li­gi­u­ri sa­kiT­xe­bic prob­le­ma­tu­ria bev­ri mi­mar­Tu­le­biT. es Zal­ze in­ti­mu­ri sa­kiT­
xia. re­li­gia ar un­da iq­ces in­sti­tu­ci­on­ a­lu­ri ze­wo­lis, Za­la­do­bis ia­ra­Rad. xSi­rad
sar­wmu­no­eb­ri­vi in­sti­tu­cia (da ar aqvs mniS­vne­lo­ba ro­me­li) Sors dgas rwme­ni­sa­gan.
re­li­gia am eta­pis­Tvis sa­baz­ro-sa­vaW­ro faq­to­rad ga­xa­des Cven­Ta­nac. aTe­is­ti ada­
mi­a­ni, ro­me­lic Cve­u­leb­ri­vi ke­Til­sin­di­si­e­ri mo­qa­la­qea, ara­nak­leb icavs mo­ra­lur
ka­te­go­ri­ebs, al­tru­is­tic aris da qvel­moq­me­dic, riT aris cu­di? mor­wmu­ne ada­mi­a­ni
var, mag­ram ri­tu­a­lu­ri ara, Rmer­TTan mi­sas­vle­li gza yve­lam Ta­vad un­da Se­ar­Ci­os.
ada­mi­an­ i Ta­vi­su­fa­lia am ar­Ce­van­Si.
Cem­Tvis de­da­mi­wa­ze uze­na­e­si mar­Tvis sa­Su­a­le­ba ka­no­nia, ro­me­lic yve­la­fers un­da
are­gu­li­reb­des. re­li­gia Zal­ze mniS­vne­lo­va­nia eris­Tvi­sac da be­ris­Tvi­sac, mag­ram is
su­bi­eq­tu­ri faq­to­ria. ka­no­ni WeS­ma­ri­te­bas un­da efuZ­ne­bo­des, WeS­ma­ri­te­ba ki er­Tia,
Tu si­mar­Tle da WeS­ma­ri­te­ba er­Ti ada­mi­a­nis mxa­re­zea, is um­rav­le­so­baa.
Ce­mi TviT­mi­za­ni ar aris gam­did­re­ba da arc qvel­moq­me­de­baa Zi­ri­Ta­di ar­si. mu­Sa­o­ba
Ce­mi su­bi­eq­tu­ri sur­vi­lia da di­di azar­tic, azar­ti imi­sa, rom saq­me, ro­mel­sac va­ke­
Teb, mud­mi­vad iyos da vi­Tar­de­bo­des.
qvel­moq­me­de­ba im­de­nad Cve­u­leb­ri­via, rom arc vfiq­rob mas­ze – va­ke­Teb im­dens, ram­
de­nis ga­ke­Te­bac Se­miZ­lia. Cven­Tan qvel­moq­me­de­bis kul­tu­ra ga­nu­vi­Ta­re­be­lia. sis­te­ma
ar aris, fu­li ar aris. Tu Sen ji­be­Si gi­devs bo­lo 50 TeT­ri da is maT­xo­vars mi­e­ci,
ara mgo­nia, rom kar­gad mo­i­qe­ci. si­Ra­ri­bis ba­lan­si amiT ver ga­mo­as­wo­re, sam­ya­ro­Si ga­
Wir­ve­bu­li ada­mi­an­ i ima­ve ra­od
­ e­no­biT dar­Ca. eTi­ku­ri Tav­gan­wir­va ki uk­ve si­ma­ma­ci­sa
da did­su­lov­ne­bis sa­kiT­xia.
vin icis, ra sWir­de­ba ada­mi­ans da ro­gor un­da da­ex­ma­ro mas re­a­lu­rad?
105
qa­li ojax­Si mSvi­do­bis
ga­ran­tia
le­la ra­zi­kaS­vi­li _ Jur­na­lis­ti,
va­Ja-fSa­ve­las saxl-mu­ze­u­mis
di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 26 ap­ri­li
si
vi­
s Ta­
i
c
i
c
a
m
­
l
e
­
m
li, ro
`qa­
Tar
ku­
i, sa­
S
­
a
­
b
e
­
o
d
­
a
g
­
o
­
z
a
li s
ro­
tia~.
­an­
s gar
i
b
­
o
­
d
i
v
S
m
i
S
ojax­
uk­ve me­oT­xe we­lia, rac va­Jas saxl-mu­ze­um­ is di­req­to­rad vmu­Sa­ob Car­gal­Si. vfiq­rob,
me da­vu­de sa­fuZ­ve­li imas, rom am dRe­sas­wa­ul­ze ara mxo­lod va­Jas vix­se­nebT, ara­med
mi­si Ta­na­med­ro­ve yo­fis su­ra­Teb­sa da ri­tu­a­leb­sac va­coc­xlebT xol­me. yo­vel­Tvis
vcdi­lob, ra­Rac axa­li Se­vi­ta­no va­Ja­ob
­ is dRe­sas­wa­ul­Si, es aris lu­dis mo­du­Re­bis,
do­Ris, mi­zan­Si sro­lis, qar­Tu­li Wi­da­ob
­ is tra­di­cia, is, rac va­Jas Tna­med­ro­ve cxov­
re­ba­Si xde­bo­da. es Za­li­an mom­ge­bi­a­ni gax­da, Se­uy­var­da xalxs da rac dro ga­dis, miT
uf­ro me­ti tu­ris­ti, va­Jas me­ti Tay­va­nis­mce­me­li da sa­na­xa­o­bis moy­va­ru­li da­dis am
Ro­nis­Zi­e­beb­ze. Ta­vis mxriv es Ro­nis­Zi­e­be­bi em­sa­xu­re­ba imas, rom xal­xSi gav­rcel­des
sur­vi­li ga­re­mos si­la­ma­zis Sec­no­bi­sa, ra­Ta rac Se­iZ­le­ba me­ti stu­ma­ri mo­vi­zi­doT
mu­ze­um­Si, rac mi­si in­fras­truq­tu­ris gan­vi­Ta­re­bi­saT­vis Zal­ze mniS­vne­lo­va­nia.
vcdi­lobT, Se­mec­ne­bi­Ti kuT­xiT gav­zar­doT da gan­va­vi­Ta­roT saq­mi­a­no­ba mi­u­xe­da­vad
imi­sa, rom Za­li­an rTu­li pe­ri­o­dia sa­qar­Tve­lo­Si. mu­Sa­o­ba­Si mex­ma­re­ba Ce­mi Zma, za­za
ra­zi­kaS­vi­li, ro­me­lic erT-er­Ti Zli­e­ri sam­Se­neb­lo kom­pa­ni­is pre­zi­den­tia da, praq­
ti­ku­lad, saq­vel­moq­me­do saq­mi­a­no­bi­dan daw­ye­bu­li, fil­me­bis ga­da­Re­biT das­ru­le­bu­li,
yve­la­fers mi­si mxar­da­We­ri­Ta da dax­ma­re­biT va­ke­Teb. Ce­mi mxriv, Ce­mi Zmis kom­pa­ni­as
106
kon­sul­ta­ci­as vu­wev sa­zo­ga­do­eb­riv ur­Ti­er­To­beb­Si, es Ce­mi saq­mi­a­no­bis ki­dev er­Ti
mxa­rea.
saxl-mu­ze­u­mis di­req­to­ris saq­mi­a­no­bas­Tan da­kav­Si­re­bu­li sxva­das­xva sa­xis Ro­nis­Zi­e­
be­bis or­ga­ni­ze­bis gar­da vmu­Sa­ob va­Jas axal ga­mo­ce­meb­sa da uc­xo­e­no­van Tar­gma­neb­ze.
mi­maC­nia, rom qar­Tve­li eris ni­Wi­sa da po­ten­ci­a­lis meS­ve­o­biT un­da gav­WraT fan­ja­ra
da ev­ro­pam da mTel­ma ka­cob­ri­o­bam ga­i­gos Cve­ni ide­a­le­bis, Se­moq­me­de­bis Se­sa­xeb, qar­
Tve­li eri Ta­vis fun­qci­i­Ta da mas­Sta­be­biT ka­cob­ri­o­bis sa­kuT­re­baa da va­Jac, ra Tqma
un­da, erT-er­Ti maT­ga­nia. 1961 wlis Sem­deg, ro­de­sac va­Ja-fSa­ve­la mSvi­do­bis msof­lio
sab­Wom aRi­a­ra, ro­gorc msof­lio mniS­vne­lo­bis Se­moq­me­di, sa­qar­Tve­lo­Si iZu­le­bu­le­
bi gax­dnen far­To mas­Sta­biT aRe­niS­naT va­Ja-fSa­ve­las asi wlis­Ta­vi da mas Sem­deg dam­
kvid­rda di­di sa­xal­xo dRe­sas­wa­u­li ,,va­Ja­o­ba". va­Ja­sad­mi qar­Tve­li eris siy­va­ru­li am
erT dRes, va­Ja­ob
­ a­ze iy­ris xol­me Tavs va­Jas so­fel Car­gal­Si, sa­dac mas ix­se­ne­ben da
bev­ri Ro­nis­Zi­e­bac tar­de­ba.
Cems saq­mi­a­no­ba­Si gen­de­ru­li prob­le­me­bis wi­na­Se ara­so­des dav­mdgar­var, mag­ram Tu
Ca­vuk­vir­de­biT, xde­ba ise, rom so­ci­al
­ u­ri fun­qci­is Tval­saz­ri­siT, qa­li ma­ma­kac­ze
uf­ro me­tad datvirTulia. Cemi cxovrebis magaliTze mogaxsenebT: ro­ca Cems me­uR­les
an cod­na ara aqvs sak­ma­ri­si an si­zar­ma­cis ga­mo ra­Ra­cis mog­va­re­ba ar un­da, amis ga­
mo kon­fliqts ar vqmni da vag­va­reb yo­vel­Tvis me – ne­bis­mi­e­ri sa­xis sa­yo­fac­xov­re­bo
prob­le­ma iq­ne­ba es Tu fi­nan­su­ri. zog­jer Ce­mi aq­ti­u­ro­bi­sa da pro­fe­si­is ga­mo uf­ro
me­ti Se­mo­sa­va­li maqvs da Tu aris gen­de­ru­li ba­lan­si dar­Rve­u­li, dar­Rve­ul
­ ia Cems
sa­sar­geb­lod. bev­ri mi­na­xavs ase­Ti oja­xi, uf­ro – sof­leb­Si. mag­ram ma­inc mgo­nia, rom
sa­qar­Tve­lo­Si nak­le­bad dgas gen­de­ru­li prob­le­ma.
sa­qar­Tve­los par­la­men­tSi qa­li ara mxo­lod gen­de­ru­li Ta­nas­wo­ro­bis, ara­med fun­
qci­u­ri Tval­saz­ri­si­Tac ar aris war­mod­ge­ni­li ise, ro­gorc un­da iyos. ax­la Za­li­an
co­ta qa­lia iq. ro­gorc aR­vniS­ne, sa­qar­Tve­lo­Si gen­de­ru­li Ta­nas­wo­ro­ba Tu ir­Rve­va,
xSi­rad – qa­lis sa­sar­geb­lod. qals uf­ro me­ti fun­qcia aqvs, zog­jer ojax­Si Se­mom­ta­ni­
caa. am fon­ze, ro­de­sac gaz­rdi­lia qa­lis fun­qcia, qa­lis wo­na, mi­si war­mo­mad­gen­lo­bac
gaz­rdi­li un­da iyos par­la­men­tSi. qals Se­uZ­lia Sec­va­los ki­dec si­tu­ac
­ ia, ro­de­sac
Za­li­an kri­ti­ku­li si­tu­a­ci­e­bi da mwva­ve de­ba­te­bia. aseT Sem­Txve­va­Si qa­li gan­sa­kuT­
re­bu­lad ga­wo­nas­wo­re­bu­lia. qar­Tu­li tra­di­ci­ac ise­Tia, rom man­dils Se­ri­ge­bis fun­
qcia aqvs da igi au­ci­leb­lad Se­uw­yobs xels da­pi­ris­pi­re­bu­li mxa­re­e­bis po­zi­ci­e­bis
da­ax­lo­e­bas. par­la­men­tSi nam­dvi­lad dar­Rve­ul
­ ia ba­lan­si, Se­iZ­le­ba es ar xde­ba Seg­
ne­bu­lad, ub­ra­lod, es xde­ba pro­ce­du­ru­lad, Se­iZ­le­ba qa­le­bi nak­le­bad aq­ti­u­ro­ben...
mag­ram es ga­mos­wo­re­ba­dia da ga­mos­wor­de­ba ki­dec.
ide­a­lur qals mxo­lod Ta­vi­si fun­qci­e­bi, maT So­ris, so­ci­a­lu­ric, un­da hqon­des. Zi­ri­
Ta­dad da­ka­ve­bu­li un­da iyos Svi­le­bis aR­zrdiT, ma­Ti yve­la na­bi­jis (kar­gi ga­ge­biT)
ga­kon­tro­le­biT, dar­Ce­nil dros so­ci­a­lur-kul­tu­rul aq­ti­vo­beb­Si un­da Ca­er­Tos da
Se­sa­ba­mi­si wvli­li Se­i­ta­nos. ase­Tia, Ce­mi az­riT, ide­a­lu­ri qa­lis ti­pi. qa­li, ro­mel­
mac icis Ta­vi­si ro­li sa­zo­ga­do­e­ba­Si, Ta­vis ojax­Si mSvi­do­bis, sta­bi­lu­ro­bis ga­rants
war­mo­ad­gens, mi­si fun­qci­aa Svi­le­bis aR­zrda, ojax­Si sim­Svi­dis Se­nar­Cu­ne­ba da mi­si
mof­rTxi­le­ba.
107
jer­je­ro­biT ver vit­yvi, rom ra­mes mi­vaR­wie, mag­ram yve­la­ze sa­oc­ne­bo saq­mi­a­no­ba
Cem­Tvis is iq­ne­ba, rom eko­no­mi­ku­rad mo­me­ces sa­Su­a­le­ba, mci­re­diT ma­inc vem­sa­xu­ro
va­Jas ide­a­lebs, ga­mov­ce mi­si wig­ne­bi, gavmarTo Ro­nis­Zi­e­be­bi, ra­Ta mTels msof­li­os
ga­vac­no va­Ja. min­da mTe­li Ce­mi sax­sre­bi mo­vax­ma­ro imas, rom am ge­ni­a­lur ada­mi­ans, mis
ge­ni­a­lur az­rebs ga­vux­sna gza msof­li­oS
­ i. amis Sem­deg Cav­Tvli, rom ra­Ra­cis ga­ke­Te­ba
Sev­Ze­li. msof­li­o­Si Za­li­an bev­rma icis, rom ham­le­ti Seq­spi­ris na­war­mo­e­bis gmi­ria.
xo­lo va­Ja–fSa­ve­las ar­cer­Ti gmi­ri arc Rir­se­biT, arc sin­di­siT, arc az­re­biT ar Ca­
mo­u­var­de­ba ham­lets da vfiq­rob, rom Tu msof­lio maT ga­ic­nobs, Zal­ze Se­iy­va­rebs.
sul ma­le va­Jas fran­gu­le­no­va­ni Tar­gma­ni ga­mo­va.
qa­lis Sro­ma ara mxo­lod sa­qar­Tve­lo­Si, ara­med bevr qve­ya­na­Si Za­li­an xSi­rad da­uf
­ a­
se­be­lia. bi­o­lo­gi­u­rad qals ma­ma­kac­ze uf­ro me­ti ener­gia aqvs. im saq­mis gaZ­Ro­la, ra­
sac qa­li uZ­Rve­ba, bevr ma­ma­kacs uWirs. Za­li­an kar­gia, rom gax­Sir­da ise­Ti pro­eq­te­bi,
ro­me­lic saq­mi­a­ni qa­lis ro­lis, mi­si si­la­ma­zis war­mo­Ce­nas uw­yobs xels. vfiq­rob, rom
ise­Ti sa­xis fil­me­bi, ga­da­ce­me­bi Tu pro­eq­te­bi, sa­dac xde­ba qa­le­bis, ma­Ti ro­lis, ma­Ti
bu­ne­bis si­la­ma­zis war­mo­Ce­na, di­di sti­mu­lia Ti­To­e­u­li qa­lis­Tvis. Ce­mi az­riT, am­gva­
ri wig­nis Seq­mnis idea araC­ve­u­leb­ri­via da mas war­ma­te­ba ga­ran­ti­re­bu­li aqvs.
108
gogo, romelic qviSiT
xatavs
na­na re­va­ziS­vi­li _ mxat­va­ri
da­ba­de­bis dRe _ 15 ap­ri­li
tad
u­
ji­
o
r
­
f
u
i
n
­
­
a
i
­
m
a
rob, ad
,,vfiq­
ken da
a­
s
­
i
­
n
z
i
m
i
l
­
u
x
des das­a­
wev­
i­
da mi­
un­
des,
Sin­
e­
S
a
d
­
n
u
r
a
ba,
de­
lov­
ax­
u­
ca mi­
ro­
Cev".
is vur­
v
­
a
r
a
s
a
v
­
e
x
­
a
ukan d
bav­Svo­bi­dan vxa­tav­di fan­qriT, pas­tiT, tu­SiT – yve­laf­riT, ri­Tac ki Se­iZ­le­bo­da
xat­va. mom­won­da mi­qe­lan­je­lo Tavisi Zli­e­ri fi­gu­re­bis ga­mo. mec ada­mi­a­nis fi­gu­ris
xat­va uf­ro miy­vars, vid­re pe­i­za­Jis. mi­maC­nia, rom qa­li la­ma­zi qmni­le­baa. bav­Svo­bis
na­xa­teb­Si isi­ni uf­ro zRap­ris gmi­re­bi iy­vnen, mi­ni­a­tu­ru­le­bi da yva­vi­le­bi­dan Cnde­
bod­nen. Sem­deg­Si ma­T Zli­e­ri for­me­bi, pro­tes­tis ga­mom­xat­ve­li, ra­Rac uar­yo­fiT­Tan
sab­rZo­lod Sem­za­de­bu­li, mkac­ri ga­mo­met­yve­le­ba Se­iZ­ i­nes.
pa­ta­ra vi­ya­vi, fet­vi­aS­vi­lis ga­mo­fe­na­ze rom mov­xvdi, co­ta Sem­Sur­da, gav­Sri, zog na­
xat­ze vi­xi­le ar­se­be­bi Ce­mi fan­ta­zi­i­dan.
vswav­lob­di ma­ri­o­ne­te­bi­sa da gri­mis ga­ke­Te­bas. is pe­ri­o­di Te­at­reb­Si, sag­ri­mi­o­ro­eb­
Si, xe­lo­van­Ta ga­re­moc­va­Si ga­va­ta­re. dRes es sa­zo­ga­do­e­ba Za­li­an mak­lia.
pa­ta­ra rom Se­me­Zi­na, swav­lis Sew­yve­ta mo­mix­da. al­baT qa­li ro­ca de­da gax­de­ba, es ki
mis­Tvis mniS­vne­lo­va­ni mi­si­aa, say­va­rel saq­mi­a­no­ba­ze uars uf­ro io­lad am­bobs, vid­re
ma­ma­ka­ci. vfiq­rob, xe­lo­va­ni ma­ma­ka­ci Ta­vis say­va­rel saq­mes oja­xis ga­mo ar daT­mobs.
109
cno­bil mxat­vrebs xom hyav­daT co­le­bi, say­va­re­li qa­le­bi, mag­ram pir­vel rig­Si isi­ni
mxat­vre­bi iy­vnen. amas win ve­ra­vin da ve­ra­fe­ri ud­ge­bo­da.
ram­de­ni­me wlis Sem­deg swvla ga­vag­rZe­le xe­lov­ne­bis in­sti­tut­Si, ax­la mxat­var-de­
ko­ra­to­ri var, Tum­ca min­do­da mo­qan­da­ke an res­tav­ra­to­ri gav­mxda­ri­ya­vi. ra­ki bavSvs
mar­to vzrdi­di, dro ar mqon­da mes­wav­la yve­la­fe­ri, rac min­do­da. mxat­var­ma ma­ma­mac,
ro­me­lic Cven­Tan ar cxov­rob­da, ga­mo­mic­xa­da, rom qan­da­ke­ba qa­lis­Tvis Se­sa­fe­ri­si
pro­fe­sia ar iyo da ama­ze dro­is xar­jvas az­ri ar hqon­da. Cem­ze Za­li­an moq­me­debs
sxvi­si az­ri – kar­gic da cu­dic, aman da­mab­rko­la. ax­la vfiq­rob, rom am sa­uk­ u­ni­saT­vis
sak­ma­ri­si Tavda­je­re­bu­lo­ba ar maqvs.
say­va­re­li saq­mis ke­Te­ba Cem­Tvis Zvi­ri si­a­mov­ne­ba aR­moC­nda. sas­wra­fod sam­sa­xu­ri mWir­
de­bo­da, rom yo­ve­li Tvis bo­los ga­ran­ti­re­bu­li anaz­Ra­u­re­ba mi­me­Ro. Ce­mi pa­ta­ra bi­Wi
ver mo­ic­di­da. er­Ti, rac Se­meZ­lo, is iyo, rom sa­dac mov­xvde­bo­di, yvel­gan yve­la­fers
Se­moq­me­de­bi­Tad vud­ge­bo­di, va­for­meb­di. did yu­rad­Re­bas vaq­cev­di vi­zu­a­lur mxa­res.
erT-erT aseT mo­rig mci­re anaz­Ra­u­re­bad sam­sa­xur­Si fe­rad qvi­Sas, sxva­das­xva for­mis
mi­nebs da ga­sa­for­me­bel ma­sa­las ga­da­ve­ya­re, ri­si da­niS­nu­le­bac arc myid­vel­ma da arc
gam­yid­vel­ma zus­tad ar ico­da, mec ar vi­co­di, mag­ram da­vak­vir­di, eq­spe­ri­men­te­bi Ca­
va­ta­re da bev­ri sa­in­te­re­so ram ga­mo­mi­vi­da. aman mo­wo­ne­ba da da ga­o­ce­bac ga­mo­iw­via
uf­ro­so­bis mxri­dan, ra­sac yve­la fe­xis na­bij­ze vgrZnob­di, mag­ram qvi­SiT xat­va ma­inc
ga­vag­rZe­le, rad­gan es uka­nas­kne­li bev­rad sa­in­te­re­so da mra­val­fe­ro­va­ni iyo. Cem­ma
na­mu­Sev­reb­ma Tay­va­nis­mce­me­le­bi Se­i­Zi­na. bevr kom­pli­ments vi­Reb­di sru­li­ad uc­xo
ada­mi­a­ne­bi­sa­gan da es iyo Ce­mi jil­do. gan­sa­kuT­re­biT mi­xa­ro­da, Tu es ada­mi­a­ne­bi xe­
lov­ne­bis sfe­ro­dan iy­vnen da ase­Ti bev­ri iyo: mxat­vre­bi, mu­si­ko­se­bi, msa­xi­o­be­bi. me
maT yve­las vic­nob­di da pa­tivs vcem­di. mar­Ta­lia, Ce­mi sa­xe­li da gva­ri ar ici­an, mag­
ram maT sax­leb­Si er­Ti Ta­vi­su­fa­li kuT­xe xom Se­av­so Cem­ma na­mu­Se­var­ma da ro­ca vin­me
Se­am­Cnevs, da­in­te­res­de­ba: qvi­SiT aris na­xa­ti? isi­ni et­yvi­an: xo, iq er­Ti go­go iyo, qvi­
SiT xa­tav­dao. amis ga­fiq­re­ba­ze uc­na­u­ri grZno­ba da sa­xe­ze arc ise io­lad ga­mo­sac­no­bi
Ri­mi­li miC­nde­ba, amas war­ma­te­bas ver vu­wo­deb.
Ce­mi ki­dev er­Ti oc­ne­ba mog­za­u­ro­baa. ime­di maqvs, gan­va­xor­ci­e­leb, Tu Za­las mo­vik­reb
da op­ti­miz­miT da­vi­mux­te­bi.
vfiq­rob, ada­mi­an­ i uf­ro ji­u­tad un­da mi­i­wev­des da­sa­xu­li miz­ni­sa­ken da ro­ca mi­u­ax­
lov­de­ba, ar un­da Se­Sin­des. ukan da­xe­vas ara­vis vur­Cev.
110
mu­si­ka sa­yo­vel­Tao enaa
ia sa­kan­de­li­Ze _ mu­si­ko­si,
So­Ta rus­Ta­ve­lis sa­xe­lo­bis
sa­xel­mwi­fo aka­de­mi­u­ri Te­at­ris
mu­si­ka­lu­ri gam­for­me­be­li,
sa­pat­ri­ar­qos te­le­vi­zi­is
mu­si­ka­lu­ri ga­da­ce­me­bis av­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 22 seq­tem­be­ri
­ a aqvs,
al
Z
i
d
­
i
d
n
­
a
i
­
­ogs Zal
­ag
`ped
des
qon­
h
a
d
­
n
u
a
b
­
o
­
la pir
tom yve­
ami­
des,
rob­
­
q
i
f
e
­
z
a
m
i
lod
li da mxo­
mni­
Seq­
­es~.
sc
a
d
­
a
g
a
r
s
v
bavS
Tbi­lis­Si da­vi­ba­de. ma­ma, kar­lo sa­kan­de­li­Ze, Rvaw­lmo­si­li msa­xi­o­bia. Sar­San rus­Ta­ve­
lis Te­at­ris win var­skvla­vi ga­ux­snes. de­da, Jor­Je­ta ko­ba­xi­Ze, fran­gu­li enis pe­da­go­
gi iyo. is Za­li­an uy­var­daT Ta­vis mo­wa­fe­ebs. sam­wu­xa­rod, ad­re gar­da­ic­va­la.
Tbi­li­sis sa­xel­mwi­fo kon­ser­va­to­ri­is for­te­pi­a­nos kla­si ma­na­na do­ij
­ aS­vi­lis xel­
mZRva­ne­lo­biT da­vam­Tav­re 1981 wels. ma­na­na sul axal­gaz­rda iyo. dRes igi kon­ser­va­
to­ri­is req­to­ria da mis sa­xels ukav­Sir­de­ba Tbi­li­sis kon­ser­va­to­ri­is aRor­Zi­ne­ba
da ga­nax­le­ba.
kon­ser­va­to­ri­is dam­Tav­re­bis Sem­deg te­le­vi­zi­a­Si da­viw­ye mu­Sa­o­ba. Za­li­an ga­mi­mar­Tla,
te­le­Te­at­rSi rom mov­xvdi mu­si­ka­lur gam­for­meb­lad.
te­le­Te­at­ri mi­xe­il Tu­ma­niS­vil­ma da­ar­sa I ar­xze. me­re Te­mur Cxe­i­Zem da ka­xa ka­xab­
riS­vil­ma ga­ag­rZe­les es araC­ve­u­leb­ri­vi saq­me. bev­ri kar­gi te­les­peq­tak­li da­id­ga.
111
Za­li­an mom­won­da Ce­mi sa­mu­Sao, Te­at­ri Cem­Tvis uc­xo ar iyo da swra­fad avu­Re al­Ro
te­les­peq­tak­le­bis mu­si­ka­lur ga­for­me­bas. pa­ra­le­lu­rad vmu­Sa­ob­di te­le­ga­da­ce­meb­ze,
te­le­fil­meb­ze, mxat­vru­li fil­me­bic ga­mi­for­me­bia mu­si­ka­lu­rad.
1988 wels re­Ji­sor­ma na­na kvas­xva­Zem mi­miw­via rus­Ta­ve­lis Te­at­rSi Ta­vi­si speq­tak­
lis, `le­on­si da le­nas’’ mu­si­ka­lu­rad ga­sa­for­meb­lad. es Ce­mi pir­ve­li na­mu­Se­va­ri iyo
te­le­vi­zi­is ga­reT da gar­kve­u­li war­ma­te­bac mo­mi­ta­na. speq­tak­li imi­Tac iyo mniS­vne­
lo­va­ni rom, mas­ze mu­Sa­o­bis pro­ces­Si fex­mZi­med vi­ya­vi, me­o­re sap­re­mi­er
­ o speq­tak­lis
dRes va­Jic Se­me­Zi­na.
udi­de­si si­xa­ru­li gan­vi­ca­de mi­xe­il Tu­ma­niS­vil­Tan mu­Sa­o­bi­sas speq­tak­lze `zaf­xu­
lis Ra­mis siz­ma­ri“. speq­tak­li ba­ton mi­Sa­sa da mis msa­xi­o­bebs TiT­qmis mzad hqon­daT,
mxo­lod mu­si­ka ak­lda; Tur­me ram­de­ni­me mu­si­kos­ma sca­da be­di, mag­ram ma­Ti na­mu­Se­va­ri
re­Ji­so­ris kon­cef­ci­as ar em­Txve­o­da. Cve­ni Sex­ved­ra iR­bli­a­ni ga­mod­ga. sak­ma­od mok­le
xan­Si amo­vi­ca­ni ba­to­ni mi­Sas Ca­na­fiq­ri da Ce­mi Ser­Ce­ul
­ i mu­si­ka, sa­bed­ni­er
­ od, mo­iw
­ o­
na. a­ra­so­des da­ma­viw­yde­ba `zaf­xu­lis Ra­mis siz­mris” pre­mi­e­ra: ga­To­Si­li ma­yu­re­be­li
ga­yi­nul dar­baz­Si Te­at­ris sas­wa­u­lis­gan gaT­ba da ga­bed­ni­er­da. es nam­dvi­li dRe­sas­wa­
u­li iyo! ba­ton mi­Sas­Tan mu­Sa­o­bam ga­moc­di­le­ba da gam­be­da­o­ba Sem­Zi­na. mas me­re, mgo­ni,
ar dar­Ce­ni­la sa­qar­Tve­lo­Si Te­at­ri, sa­dac ar mi­mu­Sa­via. uk­ve ram­de­ni­me we­lia maqvs
bed­ni­e­re­ba iseT did Se­moq­med­Ta gver­diT vi­mu­Sao, ro­go­re­bic ari­an ro­bert stu­rua
da gia yan­Ce­li.
fil­mi­sa Tu speq­tak­lis mu­si­ka­lu­ri ga­for­me­bi­sas mTa­va­ria amo­ic­no, ris­Tvis sWir­de­
ba av­tors mu­si­ka: at­mos­fe­ros Se­saq­mne­lad, emo­ci­is ga­saZ­li­e­reb­lad, kon­tras­tis­Tvis,
da­fa­ru­li az­ris wa­sa­kiT­xad Tu aq­cen­tis­Tvis... bed­ni­er
­ e­baa, Sen Tvi­Ton Tu wer, Tu
qmni mu­si­kas. er­Ti te­les­peq­tak­lis­Tvis mec dav­we­re sim­Re­ra `gan­qrnen Jam­ni oc­ne­bis“
(aka­kis leq­sze) da, sa­bed­ni­er
­ od, go­gi do­li­Zis Ses­ru­le­biT Se­vi­da Ce­mi me­gob­ris, ni­no
Sa­ra­bi­Zis te­les­peq­tak­lSi `msxver­pli“, ro­me­lic man da­viT kldi­aS­vi­lis pi­e­sis mi­xed­
viT dad­ga. sim­Re­rebs ad­rec vwer­di, mag­ram Ca­we­ri­li co­ta maqvs. ga­sa­for­meb­lad Zi­ri­
Ta­dad sxva­das­xva av­to­re­bis mu­si­kas vi­ye­neb da maT wi­na­Se Tavs mdab­lad vxri. ro­de­sac
ama Tu im speq­tak­lis an te­le­ga­da­ce­mis­Tvis mu­si­ka­lur ma­sa­las swo­rad mi­vag­neb, udi­
de­si mad­li­e­re­bis grZno­biT vim­sWva­le­bi kom­po­zi­to­re­bi­sa Tu Sem­sru­leb­lis mi­marT.
Cem­Tvis cxov­re­ba­Si yve­la­ze di­di miR­we­va oja­xis Seq­mnaa. myavs me­uR­le irak­li ge­laS­
vi­li da va­Ji aka­ki. kar­gi iq­ne­bo­da, me­ti Svi­li myo­lo­da, mag­ram, mad­lo­ba RmerTs, rom
de­da var da de­daS­vi­lo­bis grZno­bis gan­cdis ga­re­Se ar dam­to­va ufal­ma. im pe­ri­od­Si,
ro­ca bav­Svi Se­me­Zi­na, Ce­mi pro­fe­si­u­li ni­Sa uk­ve na­pov­ni mqon­da. 3 we­li dek­re­tul
Sve­bu­le­ba­Si vi­ya­vi da es dro mSvi­dad da­vuT­me Ce­mi Svi­lis aR­zrdas. me­re Se­da­re­biT
uf­ro rTu­li pe­ri­od
­ i dad­ga, ma­te­ri­a­lu­ri ga­Wir­ve­bac ga­mo­vi­a­reT. sa­Ta­ma­So­eb­sac ki
Ta­vad vqmni­di bav­Svis­Tvis, ta­ni­sa­mos­sac vqsov­di. erT oTax­Si vcxov­rob­diT sa­mi­ve.
iZu­le­bu­li gav­xdi ro­i­al
­ ic ga­me­yi­da – ase­Ti ra­Ra­ceebic mox­da Cems cxov­re­ba­Si. mag­ram
Cven sul vSro­mob­diT da Cve­ni Svi­li xe­dav­da amas. Cve­ni ga­sam­rje­lo­dan au­ci­leb­lad
ra­i­me sa­Ta­ma­Sos an mis­Tvis sa­in­te­re­so wigns Se­vu­Zen­diT xol­me. max­sovs, sul ve­ub­ne­
bo­di, rom ase­Ti sa­si­am­ ov­noa sa­ku­Ta­ri Sro­mis Se­de­gi. min­do­da Cems Svils scod­no­da
112
Sro­mis fa­si da Cems sam­sa­xurs isev mi­si aR­zrdis­Tvis vi­ye­neb­di. al­baT bev­ri de­da fiq­
robs ase.
dRes axal­gaz­rda de­debs ara aqvT xan­grZli­vi dek­re­tu­li Sve­bu­le­ba da ma­Ti um­rav­
le­so­ba iZu­le­bu­lia Zi­Za aiy­va­nos da mas mi­an­dos Ta­vi­si Svi­lis aR­zrda. de­dac da
Svi­lic bevr si­xa­ruls ak­lde­ba amis ga­mo. swo­red 3 wlam­de ya­lib­de­ba bav­Svis Zi­ri­
Ta­di pi­rov­nu­li Tvi­se­be­bi da yve­la­ze ad­vi­lia ma­Sin da­uk­vir­de da swo­rad mi­mar­To
bav­Svis mid­rek­le­be­bi.
mi­maC­nia, rom is bed­ni­e­re­ba, ra­sac hqvia Svi­le­bis aR­zrda, yve­la qal­ma un­da ga­ni­ca­
dos. dek­re­tu­li Sve­bu­le­ba au­ci­le­be­lia: de­da wyna­rad un­da iyos, rom Svi­li ga­zar­
dos, ama­Si devs Svi­lis mo­ma­va­li bed­ni­e­re­ba.
mu­si­ka­lu­ri ga­for­me­bis pa­ra­le­lu­rad, sa­pat­ri­ar­qos te­le­vi­zi­is wya­lo­biT, kla­si­ku­
ri mu­si­kis qar­Tve­li Sem­sru­leb­le­bis po­pu­la­ri­za­ci­as ve­we­vi. ga­da­ce­ma­Si `Cven vuk­
ravT kla­si­kas“ mxo­lod mos­wav­le­e­bi mo­na­wi­le­o­ben. gvin­da bav­Sveb­ma Tvi­Ton da­i­na­xon
Ta­vi­an­Ti di­di Sro­mis Se­de­gi. Cven ve­ZebT ni­Wi­er bav­Svebs, Cve­ni ka­ri yve­la­saT­vis
Ri­aa.
mu­si­ka­lu­ri ena sa­yo­vel­Tao, uni­ver­sa­lu­ri enaa. mu­si­ka yve­la­saT­vis ga­sa­ge­bia, mas
Tar­gmna ar sWir­de­ba. Cve­ni mu­si­ko­si bav­Sve­bi saz­Rvrebs ga­re­Tac did war­ma­te­bebs aR­
we­ven, amas da­nax­va da aR­niS­vna un­da.
oja­xi Tu sus­tia, ma­Sin sko­las eni­We­ba di­di ro­li. yve­la pro­fe­si­a­ze win pe­da­go­gis
pro­fe­si­as va­ye­neb, ami­tom mas un­da hqon­des yve­la­fe­ri, ra­Ta mTe­li cod­na da siy­va­ru­
li ga­das­ces bavSvs. uz­run­vel­yo­fi­li un­da iyos... mSvi­dad, uSur­ve­lad da moT­mi­ne­biT
aR­zar­dos sxvi­si Svi­le­bi, siy­va­ru­liT ga­we­u­li Sro­ma ar ikar­ge­ba.
de­das mos­wav­le­e­bi ax­lac, ro­ca igi di­di xa­nia coc­xa­li aRar aris, ik­ri­be­bi­an mis
da­ba­de­bis dRe­ze Cven­Tan. pe­da­gogs Za­li­an di­di Za­la aqvs, Tu is nam­dvi­lad mo­wo­de­
bu­lia si­ke­Tis sa­ke­Teb­lad.
113
loc­vis fe­ri
za­ir
­ a sam­xa­ra­Ze _ enaT­mcod­ne,
es­pa­nu­ri enis spe­ci­al
­ is­ti,
li­te­ra­to­ri, mwe­ra­li. 1961 wli­dan
cxov­robs da moR­va­we­obs ru­mi­neT­Si.
da­ba­de­bis dRe _ 29 de­kem­be­ri
lod
mxo­
,
a
i
v
­
i
m
­
d
u
m
xle
coc­
`si­
bobs~.
se­
r­
a
T
i
m
­
r
o
f
a
xv
das­
sxva­
bav­Svo­ba­Si zaf­xu­lo­biT xa­ra­ga­ul
­ is ra­i­on­Si dav­di­o­di. araC­ve­u­leb­ri­vi be­bi­e­bi myav­da.
sof­lad Za­li­an kar­gi iyo, bu­ne­bas vuf­rTxil­de­bo­di, miy­var­da xe­e­bi. bu­qa­res­tSic maqvs
sa­mi xe, ve­sub­re­bi xol­me. Tbi­lis­Si, vo­ron­cov­ze, mo­de­le­bis sax­lis win mag­no­lia id­ga,
Za­li­an miy­var­da. ma­sac ve­sa­ub­re­bo­di xol­me. moT­xro­be­bic ki maqvs da­we­ri­li amis Se­sa­
xeb. Cem­Tvis sik­vdi­li ar ar­se­bobs, ar­se­bobs mxo­lod gar­dac­va­le­ba da dar­wmu­ne­bu­li
var, rom iqiT uke­Te­sia. ax­la, ro­ca vu­ax­lov­de­bi am zRvars, Za­li­an bevrs vkiT­xu­lob
da vswav­lob si­coc­xle­ze. si­coc­xle mud­mi­via, mxo­lod sxva­das­xva for­miT ar­se­bobs.
1959 wels ru­mi­neT­Si sa­mog­za­u­rod ga­mag­zav­nes. ad­gil­ze Cvens jgufs gi­di dax­vda,
aleq­san­dru cal­ciu. ori dRis gan­mav­lo­ba­Si gvi­mas­pin­Zla. pir­ve­li da­nax­vis­Ta­na­ve
Seg­viy­var­da er­Tma­ne­Ti. Sem­deg ori we­li mi­wer-mo­we­ra gvqon­da. iyo gan­cde­bi, mtkiv­ne­
u­li brZo­la. Za­li­an Zne­li iyo sa­qar­Tve­lo­dan gas­vla, mag­ram da­mex­mar­nen, vi­za mom­ces
da ga­ma­ci­les.
be­bi­a­Ce­mi, olin­ka cic­qiS­vi­li, ide­a­lu­ri qa­li iyo, Se­sa­niS­na­vi ada­mi­an­ i, uaR­re­sad
mor­wmu­ne. man araC­ve­u­leb­ri­vad ga­zar­da Ta­vi­si Svi­le­bi, araC­ve­u­leb­ri­vi da­mo­ki­de­bu­
le­ba hqon­da maT­da­mi. mec bev­ri ram mas­wav­la. ro­de­sac ru­mi­neT­Si mi­vem­gzav­re­bo­di,
yan­wi da­lia ae­ro­por­tSi, da­mi­lo­ca gza da miT­xra, ru­mi­ne­Ti qris­ti­an­ u­li qve­ya­naa da
ar ga­gi­Wir­de­bao, Se­geZ­los xal­xis mos­me­na da me­re ila­pa­ra­keo. es rCeva uc­xo qve­ya­na­
Si Zal­ze da­mex­ma­ra. ru­mi­ne­Ti be­diT sa­qar­Tve­los hgavs.
114
ide­a­lu­ri ma­ma­ka­ci Ce­mi me­uR­lea. mas rTu­li xa­si­a­Ti aqvs, mag­ram qa­li mis­Tvis ara­
so­des ber­de­ba. ro­gorc aR­mo­sav­le­le­bi - sa­gan­Zurs, ise uyu­rebs qals, cdi­lobs ar
aw­ye­ni­nos da upat­ro­nos. mec ase mep­yro­ba. me ki Sev­Ze­li is, rom kar­gi qar­Tve­li vyo­
fi­li­ya­vi, es ma­xa­rebs.
vcdi­lob­di yve­la­fer­Si we­si­e­re­ba da­mec­va. ojax­Si ara­so­des ma­viw­yde­ba, rom qa­li var.
Ce­mi me­uR­le mo­si­a­ru­le en­cik­lo­pe­di­aa. ra­Rac rom mWir­de­ba, ar aris sa­Wi­ro wa­vi­kiT­
xo an sad­me mov­Zeb­no, vkiT­xav Cems qmars da mi­pa­su­xebs. mas mec vuy­var­var da sa­qar­Tve­
loc uy­vars, Ce­mi wig­ne­bi­saT­vis Se­sa­niS­nav wi­na­sit­yva­o­bebs wers xol­me.
Svi­le­bi ar gvyavs, yve­la­fer­Si bed­ni­e­ri ar Se­iZ­le­ba iyos ada­mi­a­ni. qa­lis­Tvis Zal­ze
mtkiv­ne­u­lia is, rom ver ig­rZnobs de­do­bas... Za­li­an miy­vars bav­Sve­bi, am siy­va­ru­lis
ga­mo we­ra da­viw­ye. mwe­ral­Ta kav­Si­ris wev­ri gav­xdi, ro­gorc sa­bav­Svo mwe­ra­li. ax­lac
vwer bav­Sve­bi­saT­vis, Tar­gma­ne­bic maqvs, mag­ram qar­Tu­lad Ce­mi na­war­mo­eb
­ e­bi ar ga­mo­
ce­mu­la. Cems Se­moq­me­de­bas sa­qar­Tve­lo­Si ar ic­no­ben.
er­Ti wig­ni sa­qar­Tve­los pat­ri­arqs, uw­min­des­sa da une­ta­ress, ilia me­o­res mi­vuZ­Rve­ni.
`loc­vis fe­ri“, ase hqvia wigns da mas­Si Tav­moy­ri­lia moT­xro­be­bi yva­vi­leb­ze, qveb­ze,
bu­ne­ba­ze, rac Za­li­an uy­vars pat­ri­arqs.
Cems Se­moq­me­de­ba­Si ara­fe­ri gan­sa­ku­Te­bu­li ar aris, we­ra Ce­mi Sve­baa. ro­de­sac sam­Sob­
los­gan Sors xar, ra­Rac kom­pen­sa­cia un­da gqon­des, ase­Tia Cem­Tvis we­ra. we­ra Za­li­an
da­mex­ma­ra da dRem­de mex­ma­re­ba.
vax­tang We­li­Zis `qro­ni­ke­bis“ mi­xed­viT ru­mi­nu­lad sa­qar­Tve­los is­to­ria vTar­gmne
mok­led. min­do­da sa­in­te­re­so yo­fi­li­yo da ara mo­saw­ye­ni. va­Ja-fSa­ve­lac ga­dav­Tar­gmne
ru­mi­nu­lad. va­Ja araC­ve­u­leb­ri­vi mwe­ra­lia. va­Jas wig­ni la­do gu­di­aS­vi­lis na­xa­te­biT
ga­va­for­meT. ru­mi­nu­li Tar­gma­ni rom ga­mo­vi­da, er­Tma mwe­ral­ma da­mi­re­ka da miT­xra,
`Svlis nuk­ris na­am­bo­bi“ wa­vi­kiT­xe da mTe­li Ra­me ar mZi­ne­bi­ao.
qa­li, upir­ve­le­sad, kar­gi de­da un­da iyos. de­do­bac pro­fe­si­aa da qal­ma es un­da is­wav­
los. am pro­fe­si­a­Si qals fuls ar ux­di­an. ru­mi­neT­Si mra­val­Svi­li­a­ni de­debs Za­li­an
ex­ma­re­ba sa­xel­mwi­fo. ma­ga­li­Tad bo­Se­bi, rom­le­bic ru­mi­neT­Si cxov­ro­ben, spe­ci­a­lu­
rad aCe­nen Svi­lebs da dax­ma­re­be­biT cxov­ro­ben. ru­mi­ne­Ti di­di qve­ya­naa, 21 mi­li­o­ni
ada­mi­an­ i cxov­robs, mag­ram ma­inc mim­di­na­re­obs So­ba­do­bis xel­Sew­yo­ba da wa­xa­li­se­ba.
ma­ma­kacs ro­ca xe­dav, ma­Sin­ve xvde­bi, mis gver­diT ro­go­ri qa­lia. Tu ma­ma­kacs gver­
dSi kar­gi qa­li hyavs, is bed­ni­e­ria, da­ba­ni­lia, suf­Tad Cac­mu­lia. qa­li mgrZno­bi­a­rea,
mag­ram mok­led xe­davs, ma­ma­ka­ci yve­la­fer­Si pir­ve­lia. qa­li­sa da ma­ma­ka­cis na­xa­tic ki
gan­sxvav­de­ba er­Tma­ne­Ti­sa­gan, gan­sxva­ve­bas ma­Sin­ve vgrZnob xol­me.
ro­ca Ca­mov­di­var, ime­reT­Si, Cems so­fel­Si, qrol­Si mi­ve­Su­re­bi, iq ek­le­si­as va­Se­nebT.
mSe­ne­be­lo­bis daw­ye­bi­sas Sev­xvdi sof­lis mo­sax­le­o­bas da vTxo­ve, Tu vin­mes ra­im­ e
gaqvT sof­lis ek­le­si­i­dan wa­Re­bu­li da Se­mo­na­xu­li ojax­Si, iq­neb da­ab­ru­noT-meT­qi. me­
o­re dRes mar­Tlac vi­Ra­cam da­ab­ru­na Zve­li bib­lia. is axal ek­le­si­a­Si da­id
­ ebs bi­nas.
115
ada­mi­a­ni ga­mud­me­biT un­da swav­lob­des, mxo­lod sko­la an umaR­le­si sas­wav­le­be­li sak­
ma­ri­si ar aris. enas, mi­Tu­me­tes, ga­mud­me­biT swav­lob. me da Cem­ma me­uR­lem Teq­vsme­ti
we­li mo­van­do­meT ru­mi­nul-es­pa­nu­ri leq­si­ko­nis mom­za­de­bas. Cve­ni er­Tob­li­vi moR­va­
we­o­bis na­yo­fi es leq­si­ko­nia, is Cve­ni Svi­lia, Cven ro­ca aRar viq­ne­biT, is dar­Ce­ba.
116
ada­mi­a­ni Tavs Tvi­Ton­ve
iq­mnis
eka sa­fa­riS­vi­li _ mu­si­ko­si.
jan­suR ka­xi­Zis sa­xe­lo­bis sim­fo­ni­u­ri
or­kes­tris me­vi­o­li­ne. mu­si­ka­lu­ri
aT­wle­dis mas­wav­le­be­li
da­ba­de­bis dRe _ 3 ma­i­si
­o~
Zerw
ov­
­
m
a
g
`
b
o
l
­
i
d
liv vc
yvet­
nuw­
`ga­
li,
­i qa­
T
e
s
i
n
a
­
g
s
i
­
v
a
ri T
Ta­
ku­
sa­
yo~.
m vi­
o
r
a
d
­
n
i
m
ric
go­
ro­
Cems cxov­re­bas eta­pe­bad ar vyof, uf­ro ki­bes Se­va­da­reb, av­di­var erT sa­fe­xurs da iq­ve
me­o­rec iw­ye­ba, gvar­de­ba er­Ti prob­le­ma da ga­moC­nde­ba me­o­re. ga­nuw­yvet­liv vcdi­lob
,,ga­mov­Zer­wo” Ce­mi Ta­vis­gan ise­Ti qa­li, ro­go­ric min­da rom vi­yo. ra­sac yve­la­ze prob­
le­mu­rad vix­se­neb bav­Svo­bi­dan, vi­ol
­ i­no­ze me­ca­di­ne­o­baa. ax­la vxvde­bi, rom es prob­le­
ma Ta­vi­se­bu­ri `pe­da­go­gi­kis“ bra­li iyo: say­va­re­li ada­mi­a­ni, ma­ma, mkac­rad mo­iT­xov­da
sa­u­ke­Te­so xa­risxs, max­sen­de­ba mi­si er­Ti fra­za: `mir­Cev­nia ori or­kes­tri va­me­ca­di­no,
vid­re Sen – er­Ti“. dro­Ta gan­mav­lo­ba­Si vi­ol
­ i­no Ce­mi cxov­re­bis ga­nuy­rel Ta­nam­gzav­
rad iq­ca, ga­Wir­ve­bi­sa Tu si­xa­ru­lis me­gob­rad. aras­dros so­lis­to­ba­ze ar mi­fiq­ria,
an­sam­blu­ro­baa Ce­mi bu­ne­bi­sa da pro­fe­si­is ma­xa­si­a­Te­be­li da ami­tom Ce­mi ar­Ce­va­niT
kma­yo­fi­li var. 19 wli­dan vmu­Sa­ob yvel­gan, sa­dac ki Se­iZ­le­bo­da Ce­mi pro­fe­si­iT me­
mu­Sa­va, or­kes­tre­biT daw­ye­bu­li da res­tor­ne­biT dam­Tav­re­bu­li. 8 wlis gan­mav­lo­ba­Si
sa­Ra­mo­o­biT res­to­ran­Si vuk­rav­di. iq mi­veC­vie Ce­mi uf­le­be­bis dac­vas, rad­gan sa­qar­
Tve­lo­Si rTu­li mi­sa­Re­bi iyo res­to­ran­Si mu­si­ko­si qa­li da amis ga­mo xSi­rad mi­wev­da
Ta­vis dac­va: `me aq vmu­Sa­ob da saf­lir­ta­od ar mca­lia, Ce­mi Ses­ru­le­biT sa­si­a­mov­no
at­mos­fe­ro un­da Se­giq­mnaT“. am pe­ri­od­Si Cems cxov­re­ba­Si mrav­lad iyo da­mam­ci­re­be­li
da Se­u­rac­xmyo­fe­li mo­men­te­bi, rad­gan vid­re aTi­dan cxra mu­si­ko­si qa­li pro­fe­si­is
117
pa­ra­le­lu­rad if­lir­ta­vebs, asec iq­ne­ba. gvi­an mi­veC­vie imas, rom yve­la­fe­ri, ra­sac va­
ke­Teb, mxo­lod sa­si­am­ ov­no ar Se­iZ­le­ba iyos, sa­Wi­ro­caa, ra­Ta pa­su­xis­mge­be­li iyo Sens
Tav­sa da ax­lob­leb­ze. Cems ojaxs fi­nan­su­ri mxar­da­We­ra sWir­de­bo­da. es pe­ri­o­di did
ga­moc­di­le­ba­sa da, ama­ve dros, daR­li­lo­bas­Ta­naa da­kav­Si­re­bu­li da RmerTs vTxov,
rom aRa­ra­so­des gan­me­or­des, Tum­ca, Tu dam­Wir­de­ba, mzad var ga­vi­me­o­ro. ise ki, ra­sac
ake­Teb, la­za­Ti­a­nad un­da ake­To – qu­Cas gvi Tu vi­ol
­ i­no­ze uk­rav... Cem­ma pe­da­gog­ma
Tam­ri­ko bu­li­am bev­ri pro­fe­si­u­li da cxov­re­bi­se­ul
­ i ram mas­wav­la, ma­ga­li­Tad, dro­
is Seg­rZne­ba, sa­mu­Sao dRis swo­ri da­geg­mva mis­gan vis­wav­le. dRes Za­li­an mi­Wirs iseT
ka­te­go­ri­is ada­mi­a­neb­Tan ur­Ti­er­To­ba, ro­mel­Tac ara­or­ga­ni­ze­bu­li go­ne­ba aqvT – ver
vge­bu­lob maT naT­qvams. Cems cxov­re­ba­Si ada­mi­a­ne­bi did rols Ta­ma­So­ben, myavs uf­ro­si
me­gob­re­bi, rom­leb­mac di­di wvli­li Se­i­ta­nes Cems Ca­mo­ya­li­be­ba­Si. ma­Ti rCe­va, siT­bo
yo­vel­Tvis mex­ma­re­ba. bav­Svo­bi­dan vap­ro­tes­teb Za­la­dob­riv da­mo­ki­de­bu­le­bas – kar­
gi ur­Ti­er­To­ba mxo­lod ke­Til­gan­wyo­bi­Ta da Ta­va­zi­a­ni da­mo­ki­de­bu­le­bi­Taa Se­saZ­le­
be­li. sam­wu­xa­rod, mu­si­ko­si ma­ma­ka­ce­bis Zi­ri­Tad na­wi­li iner­tu­lia. Cems di­ri­Jors
ur­Cev­nia or­kes­trSi ka­ce­bi aiy­va­nos, mag­ram ko­leq­tiv­Si mis­vlis dRi­dan vib­rZvi amis
wi­na­aR­mdeg. vfiq­rob, far­dis miR­ma Tu dav­dge­biT, Zne­li mi­sax­ved­ri iq­ne­ba, qa­li uk­
ravs Tu ka­ci. ra upi­ra­te­so­ba aqvT ma­ma­ka­cebs?! or­ga­ni­ze­bu­lo­biT, moT­mi­ne­biT, siZ­
li­e­ri­Ta da ta­lan­tiT Ta­na­bar­ni varT. sam­wu­xa­roa, rom Cven jer ki­dev pat­ri­ar­qat­Si
vcxov­robT, Tum­ca me mat­ri­ar­qat­sac ar vem­xro­bi, su­lac ar min­da vit­vir­To is, rac
ka­cis sa­ke­Te­be­lia, mag­ram wi­na­aR­mde­gi var imi­sac, rom xSi­rad kacs Ta­vi­si sqe­sis ga­
mo me­ti epa­ti­e­ba. zog­jer Cems qa­lo­bas Cem­Tvis saq­me­Si xe­li Se­uS­lia, ar­gu­men­tad ki
is moh­qon­daT, rom qa­li var, gav­Txov­de­bi, Svi­li me­yo­le­ba, sa­dek­re­to Sve­bu­le­ba­Si
ga­val, me­re bav­Svi rom avad gax­des, me xom un­da dav­jde Sin da az­rad ara­vis mos­dis,
rom es ma­mis mo­va­le­o­ba­caa. Ce­mi az­riT, am sfe­ro­Si, ra mniS­vne­lo­ba aqvs mu­si­ko­si qa­
lia Tu ka­ci, pro­fe­si­ul
­ i prob­le­me­bi ori­ves er­Tna­i­ri aqvT. ori­ve sqess Ta­nab­rad
aqvs pa­su­xis­mgeb­lo­bis prob­le­ma, ori­ves er­Tna­i­rad uWirs ga­az­re­bu­lad mu­Sa­o­ba – sa­
qar­Tve­lo­Si xom ada­mi­a­nebs eza­re­baT pi­rov­nu­lad gan­vi­Ta­re­ba, ga­mo­nak­li­sebs ar vgu­
lis­xmob. oja­xe­bic emo­ci­i­sa da vne­bis sa­fuZ­vel­ze iq­mne­ba, ami­to­ma­caa gavrcelebuli
Za­la­do­ba. Cem ir­gvliv co­taa oja­xi, rom­le­bic prob­le­ma­ze msje­lo­ben. oja­xis Se­mo­
sa­vals rom ar sWir­de­bo­des, qa­lebs arc amu­Sa­veb­dnen. bevr me­go­bars da­uC­ iv­lia, rom
ara ga­Wir­ve­ba, isi­ni co­lebs sam­sa­xur­Sic ar ga­uS­veb­dnen. uy­varT ka­cebs upi­ra­te­so­bis
Seg­rZne­ba. swo­red am­gva­ri mi­ze­zis ga­mo das­rul­da Ce­mi ur­Ti­er­To­ba say­va­rel kac­Tan:
miT­xra, rom Cem­Tan ver iq­ne­ba, rad­gan va­kom­pleq­seb Ce­mi upi­ra­te­so­biT.
zo­gi­erT qve­ya­na­Si ka­no­ni are­gu­li­rebs, rom po­li­ti­ka­Si ori­ve sqe­sis war­mo­mad­ge­ne­
li Ta­nab­rad iyos, rad­gan ma­ma­ka­ce­bis si­War­be ag­re­si­is wi­na­pi­ro­bas war­moq­mnis, xo­
lo qa­le­bi­sas Ta­vi­si prob­le­me­bi aqvs... Sors var po­li­ti­kis­gan, mag­ram mom­wons Ti­na
xi­da­Se­li. mi­maC­nia, rom qa­le­bi rom ar iy­vnen, so­ci­a­lu­ri prog­ra­me­bic ar iq­ne­bo­da,
rad­gan ka­ce­bi­saT­vis es me­o­re­xa­ris­xo­va­ni prob­le­maa. qa­le­bi po­li­ti­ka­Si au­ci­leb­lad
un­da iy­vnen – mo­az­rov­ne, prog­re­su­li, Zli­e­re­bi da Ta­vi­si saq­mis pro­fe­si­o­na­le­bi.
Cvens sa­zo­ga­do­e­bas pir­vel rig­Si mo­az­rov­ne ada­mi­a­ne­bi sWir­de­ba da mxo­lod amis
Sem­deg Seg­viZ­lia vi­sa­ub­roT qa­le­bis kvo­ti­re­bis sis­te­ma­ze, Tum­ca es ma­ma­ka­ce­bis did
wi­na­aR­mde­go­bas ga­mo­iw­vevs. Cve­ni qvey­nis­Tvis yve­la­ze di­di de­fi­ci­ti ga­naT­le­ba da
ga­naT­le­bis sur­vi­lis ar­qo­naa.
118
sa­ke­Te­be­li ar un­da
ga­mo­i­li­os
ta­ti­a­na si­ra­Ze _ eqi­mi pe­di­at­ri,
omis ve­te­ra­ni
da­ba­de­bis dRe _ 12 no­em­be­ri
xre
T
­a mec­
l
e
l
­
o
r
s
m
Tvel
`qar­
si
le­
Tu­
ur­
e
r
­
­
a
i
­
v
a
g
d
a
T
­
­an er
asT
zi­
vi­
di­
de,
gam­
­
r
e
b
s
g
­
n
i
n
­
e
k
­an
rid
u­
­a­
xinj
gza ma­
meT~.
i­
ze­
i­
v
i
S
­
g
r
e
b
s
g
­
nin
ba ke­
jve­
mar­
ga­
Co­xa­ta­u­ris ra­i­on­Si da­vi­ba­de, so­fel go­ra­be­re­Jo­ul­Si. sa­me­di­ci­no teq­ni­ku­mi ozur­
geT­Si da­vam­Tav­re. ates­ta­tis aRe­bac ver mo­vas­wa­ri, omi da­iw­yo. ga­moc­xad­da sa­yo­vel­
Tao mo­bi­li­za­cia da jar­Si wa­ve­di.
me-9 sam­To-msro­lel di­vi­zi­a­Si mov­xvdi, ro­me­lic ma­xin­ja­ur­Si id­ga. kar­pa­te­bis mi­
sad­go­meb­Tan TiT­qmis mTe­li di­vi­zia ga­nad­gur­da. vinc ga­dav­rCiT, kras­no­da­ris me-9
mco­cav­Ta di­vi­zi­as Se­vu­er­TdiT. amis me­re sul 48-e ar­mi­a­Si vi­ya­viT. uk­ra­i­nis pir­vel,
me­o­re, me­oT­xe fron­tze vib­rZo­diT, sul bo­los ga­mar­jve­ba ke­nin­gsber­gSi vi­ze­i­meT.
di­liT, riJ­raJ­ze ga­mo­ve­di, sad­Rac miv­di­od
­ i da ras vxe­dav – yvi­rod­nen, omi dam­Tav­
rdao... vin vis koc­ni­da da vin vis ulo­cav­da, aRarc max­sovs...
omis dam­Tav­re­bis Sem­deg Tbi­lis­Si Ca­mo­ve­di. oq­tom­be­ri iyo, sa­me­di­ci­no­ze Ca­ba­re­ba
min­do­da. ga­naT­le­bis mi­nis­trTan, kup­ra­vas­Tan Se­ve­di. mker­dze or­de­ne­bi da med­le­bi
me­ke­Ta. ua­ri miT­xres, ax­la dag­vi­a­ne­bu­li­ao. Cems me­zob­lad ru­su­lis mas­wav­le­be­li
ve­ra Wi­Wi­na­Ze cxov­rob­da. 45-sit­yvi­a­ni de­pe­Sa da­ma­we­ri­na. er­Ti sa­kav­Si­ro ga­naT­le­bis
sa­mi­nis­tro­Si gav­gzav­ne, me­o­re – sta­li­nis sa­xel­ze, kan­ce­la­ri­a­Si.
119
dav­brun­di mSob­li­ur so­fel­Si... sa­di­le­bis ke­Te­ba miy­var­da. er­Txe­lac vzi­var da vWri
mwva­nils, mo­dis Ce­mi da da me­ub­ne­ba, Ca­a­la­ge bar­gi, Tbi­lis­Si mi­di­xa­ro. sta­li­nis
brZa­ne­biT Ca­vi­ric­xe sa­me­di­ci­no in­sti­tut­Si. sta­li­nis aTi pi­ra­di mad­lo­ba, ro­me­lic
Cems pi­rad saq­me­Si ido, in­sti­tu­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg ukan aRarc wa­mo­mi­Ria, sad­Rac
gaq­ra.
omis dros uf­ros med­dad vmu­Sa­ob­di sa­o­pe­ra­ci­o­Si. sa­me­di­ci­no in­sti­tuts rom vam­
Tav­reb­di, mos­ko­vi­dan Ca­mo­sul­ma sa­xel­mwi­fo ko­mi­si­is Tav­mjdo­ma­rem Ce­mi sa­bu­Te­bi
na­xa da Se­mom­Ta­va­za, mos­kov­Si wa­mo­di da Sen­gan karg qi­rurgs da­va­ye­ne­bo, mag­ram ver
wa­ve­di, mSob­le­bi mo­xu­ce­bu­le­bi myav­da. qo­bu­leT­Si ga­ma­na­wi­les, bav­SvTa Zval-sax­sris
tu­ber­ku­lo­zis sa­na­to­ri­um­Si.
qo­bu­leT­Si 1953 wels Ca­ve­di da or­di­na­to­rad vmu­Sa­ob­di. bev­ri da mZi­me avad­myo­fi
bav­Svi gvyav­da, Zval-saxsarTa tu­ber­ku­lo­zu­ri pa­To­lo­gi­e­bi ma­Sin Zal­ze gav­rce­le­bu­
li iyo. or­di­na­to­ro­bis Sem­deg gan­yo­fi­le­bis gam­ged ga­da­miy­va­nes, me­re mTa­var eqi­mad
dam­niS­nes. mZi­me sa­mu­Sao mqon­da. bav­Sve­bi xer­xem­lis pa­To­lo­gi­iT Ta­ba­Sir­Si gvew­va,
yve­la­fe­ri ad­gil­ze xde­bo­da, pro­ce­du­re­bic, kve­bac. sa­mi-oT­xi we­li iw­vnen xol­me.
Cve­ni Ta­o­bis eqi­mebs Rrma cod­na hqon­daT. me­or
­ e msof­lio om­Si Cven­Tan mu­Sa­ob­dnen
pir­ve­li msof­lio omis dro­in­de­li fer­Sle­bi, rom­le­bic sof­leb­Si eqi­me­bad mu­Sa­ob­
dnen. ise­Ti cod­na da ga­moc­di­le­ba hqon­daT, yve­la­fers maT ve­kiT­xe­bo­diT.
1956 wels gav­Txov­di, ori Svi­li myavs. me­uR­le Za­li­an mex­ma­re­bo­da, xSi­rad dam­yve­bo­
da ga­mo­Za­xe­beb­ze.
sa­na­to­ri­um­Si 45 we­li vi­mu­Sa­ve, dam­sa­xu­re­bu­li eqi­mis wo­de­ba mo­me­ni­Wa, xal­xTa me­gob­
ro­bis or­de­ni­Ta da bev­ri sxva med­liT da­ma­jil­do­ves. pen­si­a­Si rom ga­ve­di, ori STa­
beW­di­le­bis wig­ni wa­mo­vi­Re sa­na­to­ri­u­mi­dan, sa­dac mad­li­e­ri pa­ci­en­te­bis Ca­na­we­re­bia.
es Ce­mi cxov­re­bis na­wi­lia. ro­gorc ta­ta eqi­mi, yve­las vax­so­var. ax­la sa­na­to­ri­um­ i
da­i­xu­ra da yve­la­fe­ri ga­nad­gur­da.
Ce­mi cxov­re­bis yve­la­ze di­di war­ma­te­ba isaa, rom bev­ri avad­myo­fi gan­vkur­ne. ax­lac
mi­re­ka­ven pa­ci­en­te­bi da ma­Ti mSob­le­bi. ra­i­o­nis xel­mZRva­ne­lo­ba did pa­tivs mcem­da.
ro­gorc qals, wi­na­aR­mde­go­ba ara­so­des Sem­xved­ria. 1982 wels, Ce­mi mTa­va­ri eqi­mo­bis
dros, sa­na­to­ri­um­Si yo­fi­li pa­ci­en­te­bi mo­viw­vie da dis­pan­se­ri­za­cia Ca­va­ta­re. oja­xe­
biT mo­vid­nen. Ra­me dar­Cnen, sa­di­lic ga­vu­mar­Te, Se­sa­niS­na­vi Ro­nis­Zi­eb
­ a ga­mo­vi­da.
uk­ve 86 wlis var. min­do­da ra­Rac dam­rCe­no­da cxov­re­ba­Si. ami­to­mac xan­daz­mul qal­Ta
aso­ci­a­ci­is Seq­mna ga­dav­wyvi­te. Cve­ni aso­ci­a­cia qo­bu­le­Tis ra­i­on­Si da­fuZ­nda. Za­li­an
kar­gi xal­xi Se­mo­vik­ri­be, axal­gaz­rde­bic da xan­daz­mu­le­bic. er­Tma­neTs Wir-va­rams ga­
vu­zi­a­rebT. ma­T cod­na­sa da ga­moc­di­le­ba­ze dgas ax­la qve­ya­na. axal­gaz­rde­bis ga­re­Se
ver Sev­ZlebT Cve­ni miz­ne­bis gan­xor­ci­e­le­bas. mo­xu­cebs zogs arc qma­ri hyavs da arc
Svi­li. er­Tma Ta­vi­si saf­la­vis su­ra­Tic ga­i­ke­Ta – mar­to­xe­la var da Cems saf­lav­ze
vin iz­ru­neb­so. 50 we­li imu­Sa­va ada­mi­an­ma da 50 la­ri pen­sia ra aris? Za­li­an min­da
xan­daz­mul qal­Ta so­ci­al
­ u­ri dac­vis cen­tri Sev­qmnaT, ro­mel­sac mar­to­xe­la da um­weo
xan­daz­mu­li qal­ba­to­ne­bis dax­ma­re­ba Se­eZ­le­ba. mo­xu­ci­saT­vis yve­la­ze di­di ube­du­re­ba
120
mar­to­o­ba, ur­Ti­er­To­bis nak­le­bo­ba, Si­Sia. mo­xu­cis moT­xov­ni­le­be­bi Za­li­an mok­rZa­le­
bu­lia: co­ta­od
­ e­ni yu­rad­Re­ba, pro­duq­ti da wam­le­bi. wa­ma­li Za­li­an Zvi­ria. ra­i­on­Si
80 wels ga­da­ci­le­bu­li 950 qa­li aR­vric­xeT, aqe­dan 90 wels ga­da­ci­le­bu­li 118-ia.
er­Ti 122 wli­saa, su­rie za­qa­ri­a­Ze, mTa­Si cxov­robs. aTi wlis Sem­deg, Se­saZ­loa ase­Ti
xan­daz­mu­lebs ve­Rar Sex­vdeT – sak­ve­bi, ha­e­ri mo­wam­lu­lia.
Cven­Tan Ca­mo­su­li iyo 90 wlis po­lo­ne­li qal­ba­to­ni, xan­daz­mul­Ta aso­ci­a­ci­is Tav­
mjdo­ma­re. mis­ma Se­mar­Te­bam mom­xib­la. ev­ro­pa­Si mo­xu­ce­bu­lebs mTav­ro­ba Za­li­an ex­ma­
re­ba da ma­Ti uf­le­be­bic uf­ro da­cu­lia. vxe­dav, ra dRe­Si ari­an xan­daz­mu­li qa­le­bi
Cven­Tan, xan­daz­mu­lo­bis Jams mwi­ri pen­si­is anab­rad dar­Cen­lebs mZi­me pi­ro­be­bi Se­eq­
mnaT. omis ve­te­ra­nebs ara­vin yu­rad­Re­bas ar gvaq­cevs. er­Txel de­mon­stra­ci­a­ze sa­u­
bars mov­ka­ri yu­ri – ese­ni omis mo­na­wi­le­e­bi ari­an?.. ro­gor, ki­dev coc­xle­bi ari­a­no?
gu­li met­ki­na, vis ras vu­Sa­vebT, om­Si yve­la xom ar da­i­xo­ce­bo­da?
Cvens ojax­Si ase­Ti tra­di­cia iyo – sa­nam ma­ma Sin ar mo­vi­do­da, saW­me­lad ar dav­sxde­
bo­diT, de­da sa­u­ke­Te­so naW­rebs ma­mas mi­ar­Tmev­da xol­me, is oja­xis uf­ro­si iyo, Za­li­an
da­fa­se­bu­li. drom da po­li­ti­kam ise mo­i­ta­na, rom mo­xu­ce­bis tra­di­ci­ul
­ i pa­ti­vis­ce­ma
da­i­kar­ga. Ce­mi oc­ne­baa Cve­ni qvey­nis xan­daz­mu­le­bi­saT­vis dar­Ce­ni­li cxov­re­ba iyos ara
si­coc­xlis da­sas­ru­lis mo­lo­di­ni, ara­med srul­fa­so­va­ni cxov­re­bis mo­ri­gi, ka­non­zo­
mi­e­ri eta­pi.
121
`me ar var eva~
ia su­la­be­ri­Ze _ po­e­ti, rus­Ta­vis
kul­tu­ris cen­tris di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 22 ag­vis­to
cebs,
ma ka­
­
b
e
l
­
a
q
i
k
T
ce
tki­
vum­
`da­
rT da
a
v
i
b
­
e
r
­
g
a
m
ro
rom uf­
ba
de­
sen­
x­
a
m
r
a
!
?
s
e
­
­al
li Segv­iS
maT xe­
ros:
fiq­
me­
n
a
s
a
v
q
­
T
e
va, rom m
e­
v
x
T
­
m
e
S
i
T
­
e
s
i
bi win?!~
e­
c
­
a
­
k
a
m
­
a
m
n
e
­
b
ve
­
tom ar gviS
ra­
ga­naT­le­biT pe­di­at­ri var. xu­Ti we­li vi­mu­Sa­ve eqi­mad da miv­xvdi, rom es ar iyo Ce­mi
sa­ke­Te­be­li saq­me. po­e­ti var, po­e­zi­i­saT­vis Ta­vi aras­dros da­mi­ne­be­bia, me­di­ci­nas dro­
ze Ca­mov­Sor­di da Ce­mi gza ga­vag­rZe­le. vwer ,,ara­geg­mi­u­rad", leq­si­dan leq­sam­de Cems
qvec­no­bi­er­sa da cno­bi­er­Si STa­beW­di­le­be­bi grov­de­ba, Cnde­ba im­pul­si da emo­cia, ro­
me­lic Se­na­xu­li iyo `pa­siv­Si,“ Sem­deg gad­mo­dis `aq­tiv­Si,“ anu leq­sad gar­da­i­sa­xe­ba. es
in­di­vi­du­a­lu­ri pro­ce­sia da for­mu­la – `ro­gor vwer“, ar ar­se­bobs: am­qvey­nad ram­de­ni
po­e­ti­caa, leq­sic im­den­na­ir
­ ad­ve iwe­re­ba, me­tic: er­Ti av­to­ris yve­la leq­sic ki sxva­
das­xvag­va­rad iwe­re­ba. sa­mi kre­bu­li maqvs ga­mo­ce­mu­li. bo­lo wig­nis sa­Ta­u­ria `me ar
var eva“ da vi­gu­lis­xme is, rom ar var kon­kre­tu­li eva, To­rem, sa­bo­loo jam­Si, yve­la
qa­li evaa, mac­du­ne­be­li ar­se­ba da yve­la ma­inc ma­ma­ka­cis nek­nia. ama­Si ara­fe­ria da­mak­ni­
ne­be­li. mar­Ta­lia, TiT­qmis yve­la dar­gSi ma­ma­ka­ci uf­ro me­ti Cans, vid­re qa­li, mag­ram
er­Ti ki da­nam­dvi­le­biT vi­ci: saq­me­Si war­ma­te­bu­li ma­ma­ka­ci, imis ga­mo, rom ma­ma­ka­cia,
uf­ro war­ma­te­bu­li ver iq­ne­ba, vid­re war­ma­te­bu­li qa­li, iq­ne­ba es eqi­mi, in­Ji­ne­ri Tu
mZRo­li... da, ma­inc, ka­ce­bi me­tad Ca­nan. iq­neb imi­tom, rom qa­lis Zi­ri­Ta­di fun­qcia did
dro­sa da ener­gi­as mo­iT­xovs?!
me, pi­ra­dad, dRes ki­dev rom myav­des pa­ta­ra ga­saz­rde­li, ra Tqma un­da, Svi­lis mov­
las var­Cev­di – uf­ro sa­si­a­mov­no saq­me qa­lis­Tvis ar aris. amas Zi­Za ise ver ga­ak­ e­Tebs,
122
ro­gorc de­da. ka­ri­e­ra­Si qals qa­lo­ba nam­dvi­lad ar uS­lis xels, mag­ram de­do­ba – ki.
max­sen­de­ba, rom ad­re­ul asak­Si bi­Wo­ba min­do­da, bi­Wu­ri Ta­ma­Se­bi da sa­Ta­ma­So­eb
­ i mom­
won­da, mag­ram Svi­le­bis ga­Ce­nis Sem­deg aRar mqo­nia eg sur­vi­li, pi­ri­qiT, kar­gia, rom
qa­li var – de­da da co­li. xe­lax­la rom vCnde­bo­de, isev qa­lo­bas vi­nat­reb­di.
cu­dia, ro­ca ojax­Si ur­Ti­er­To­ba ar Sed­ge­ba, ar aris or­mxri­vi ga­ce­ma da mi­Re­ba. ai,
aseT dros Se­iZ­le­ba, inat­ros qal­ma, ne­ta­vi ka­cad dav­ba­de­bu­li­ya­vio, kac­ma ki – pi­ri­
qiT. Tu qals ar umar­Tlebs da Za­la­do­bis msxver­plia, es uf­ro kon­kre­tul prob­le­mad
mi­maC­nia, vid­re zo­gad, so­ci­al
­ ur prob­le­mad. is, rom ro­me­li­me qals ar ga­um­ ar­Tla,
mi­si kon­kre­tu­li, ada­mi­a­nu­ri sat­ki­va­ria. Tu­ki qals mos­wons da si­a­mov­nebs sa­ku­Ta­ri
oja­xis wev­re­bis mom­sa­xu­re­ba da say­va­re­li ada­mi­a­ne­bi­saT­vis si­a­mov­ne­bis mi­ni­We­ba, ra­
to­maa es eq­splu­a­ta­cia?! ma­Ral­mTi­a­ni, su­bal­pu­ri zo­nis so­fe­li gvaqvs ra­Wa­Si da me iq
,,da­Cag­ru­li", qa­li ar mi­na­xavs. pi­ri­qiT, vfiq­rob, rom dRes sa­qar­Tve­lo­Si ma­ma­ka­cebs
uf­ro uWirT. maT me­ti prob­le­ma aqvT, vid­re qa­lebs, imi­tom, rom ka­cis erT-er­Ti Zi­
ri­Ta­di fun­qcia, daw­ye­bu­li ada­mi­dan, sar­Cos mo­po­ve­baa. dRes fun­qci­is ga­re­Se yof­na
uf­ro me­tad ka­cis prob­le­ma­aa da ka­cis fsi­qi­kas Trgu­navs. ma­ma­ka­cis ag­re­si­ac, Se­saZ­
loa, aqe­da­naa da jaW­vu­ri re­aq­ci­aa, ro­de­sac yo­fi­Ti prob­le­me­bis­gan daT­rgu­nu­li
ma­ma­ka­ci qal­sac Trgu­navs, Se­de­gad ki man­ki­er ojaxs vi­RebT. qal­sac da kac­sac si­coc­
xlis gag­rZe­le­bis gan­sxva­ve­bu­li fun­qci­e­bi aqvT, da­nar­Ce­ni ab­so­lu­tu­rad er­Tna­ir
­ ia.
rus­Tvel­ma xom Tqva: ,,lek­vi lo­mi­sa swo­ria, Zu iyos, Tun­da – xva­dia“. Tu ma­ga­ri xar,
mi­di, ga­a­ke­Te Se­ni saq­me, me­re ra, rom qa­li xar – Tu ggo­nia, rom un­da iyo war­ma­te­bu­
li po­li­ti­ko­si, ke­Ti­li ine­be da iya­vi, Tu mi­gaC­nia, rom un­da iyo sxva po­et­ze ma­ga­ri
po­e­ti, ajo­be mas da Tu ver sjob­ni, es Se­ni prob­le­maa. da­vum­tki­ceT ki qa­leb­ma ka­cebs,
rom uf­ro mag­re­bi varT da maT xe­li Seg­vi­Sa­les?! ar max­sen­de­ba ise­Ti Sem­Txve­va, rom
meT­qvas an me­fiq­ros: ra­tom ar gviS­ve­ben ma­ma­ka­ce­bi win?!
mi­maC­nia, rom war­ma­te­bu­li ada­mi­a­ni var. Ce­mi udi­de­si war­ma­te­ba Ce­mi ori, Ta­vi­an­Ti
asa­ki­saT­vis Za­li­an war­ma­te­bu­li va­JiS­vi­lia. Ce­mi war­ma­te­ba Ce­mi leq­se­bia. min­da ise
gaZ­li­er­des sa­qar­Tve­lo, rom Cems Svi­leb­sa da maT Svi­leb­sac ar da­ud­geT xor­ci­e­li
saz­rdos prob­le­ma, me­ti dro da­uT­mon su­li­er saz­rdos.
123
swav­li­sa da si­ax­lis
sur­vi­liT...
Ta­Tia sxir­tla­Ze _ mxat­va­ri,
cxov­robs da moR­va­we­obs av­stri­a­Si
da­ba­de­bis dRe _ 20 mar­ti
Si
lo­
T
­ve­
r
a
q
­
a
s
m
o
r
nia,
maC­
`mi­
aa da
gi­
­
r
e
n
e
i
T
­
i
b
­
e
d
­
me
­oq­
di Sem
di­
la
bis yve­
e­
r
­
v
o
x
c
a
i
g
­
r
di, es ene
veb­
sur­
vi­
rad
e­
bi­
no­
c
c
i
S
­
a
b
­
o
­
r
u
­
dRi
vel­
sa da yo­
­o­
sfer
li".
bu­
e­
­
n
e
y
­
o
­
m
a
g
s
a
n
iq­
sa­qar­Tve­lo­Si Ta­vi ara­so­des cu­dad ar mig­rZvnia. swav­li­sa da si­ax­lis Se­mec­ne­bis
sur­vi­lis ga­mo wa­mo­ve­di sam­Sob­lo­dan. aTi we­lia uc­xo­eT­Si var, aqe­dan cxra Tve –
in­glis­Si, ori we­li ki ho­lan­di­a­Si vcxov­rob­di, mag­ram Ce­mi mTa­va­ri sac­xov­re­be­li
ad­gi­li ve­naa.
pir­ve­lad ve­na­Si er­Ti aw gar­dac­vlil av­stri­e­li qal­ba­to­nis ani ia­nis xel­Sew­yo­biT
aR­mov­Cndi. man mir­Cia ve­na­Si wa­mov­su­li­ya­vi. ve­na­Si aR­mo­sav­le­Ti da da­sav­le­Ti er­
Tma­neTs xvde­ba da Sen, ro­gorc qar­Tve­li, Tavs kar­gad ig­rZno­bo. mar­Tlac, ve­na Cems
xa­si­aTs Se­e­sa­ba­me­ba. qal­ba­to­ni ani da­mex­ma­ra ve­nis sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si Ta­vi­su­fal
msme­ne­lad mov­wyo­bi­li­ya­vi, iq rva Tve dav­ya­vi. Sem­deg ki Tbi­lis­Si dav­brun­di da ia­
kob go­ge­baS­vi­lis sa­xe­lo­bis sa­xel­mwi­fo umaR­le­si pe­da­go­gi­u­ri sas­wav­le­be­lis sax­vi­
Ti xe­lov­ne­bis fa­kul­tet­ze gan­vag­rZe swav­la, ro­me­lic 1999 wels da­vam­Tav­re.
2008 wlis ag­vis­tos omam­de xSi­rad mi­wev­da sa­qar­Tve­lo­Si Ca­mos­vla, ko­mer­ci­u­li xa­si­
a­Tis sa­te­le­vi­zio kli­pebs vi­Reb­di. sa­mu­Sao mqon­da. Cem­Tvis ide­al
­ u­ri iq­ne­bo­da, rom
124
av­stri­a­sa da sa­qar­Tve­lo­Si, anu ori­ve qve­ya­na­Si vcxov­rob­de. mag­ram ba­za, mir­Cev­nia, av­
stri­a­Si mqon­des. ar min­da ev­ro­pa­Si Ta­vi­suf­lad moZ­ra­ob
­ is Se­saZ­leb­lo­ba dav­kar­go.
ve­na­Si me da Cem­ma yo­fil­ma pe­da­gog­ma bernd klin­ger­ma da­va­ar­seT bi­ur
­ o, ro­mel­sac
hqvia SuK - SKHIRTLADZE und KLINGER (sxir­tla­Ze da klin­ge­ri) ori­ve­ni xe­lov­ne­bi­dan mov­
di­varT, me­di­a­Si vmu­Sa­obT. Cve­ni sur­vi­lia ko­mer­ci­ul
­ i da ara­ko­mer­ci­ul
­ i ga­mo­sax­vis
for­me­bi da Si­na­ar­se­bi er­Tma­neTs Se­vax­ved­roT. faq­tob­ri­vad, ga­mo­dis, rom ide­ebs
vyi­diT.
qal­Ta sa­kiT­xi Cem­Tvis Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia. ToT­xme­ti wlis vi­ya­vi, ma­ma rom gar­da­
mec­va­la. ojax­Si mxo­lod qa­le­bi dav­rCiT: sa­mi da, de­da­Ce­mi da ma­mi­da­Ce­mi. yo­vel­dRi­
ur da mniS­vne­lo­van ga­daw­yve­ti­le­bebs Ta­vad vi­Reb­diT. mi­maC­nia, rom sa­qar­Tve­lo­Si
qa­le­bi Za­li­an bevrs Sro­mo­ben, xo­lo ma­ma­ka­cebs pa­su­xis­mgeb­lo­bis grZno­ba ak­li­aT.
ro­de­sac ma­ma­ka­ce­bis pa­su­xis­mgeb­lo­bis grZno­bis nak­le­bo­ba­ze vsa­ub­rob, al­baT un­da
da­va­kon­kre­to: sa­qar­Tve­los is­to­ri­is bo­lo oci we­li ma­ma­ka­ce­bis mi­er ga­ta­re­bul im
tra­gi­kul re­al
­ o­bad mi­maC­nia, ro­mel­sac ga­mar­Tle­bas ver vu­Zeb­ni. ama­Si, ra Tqma un­da,
qa­leb­sac mi­uZ­RviT wvli­li. ka­ce­bi xom qa­le­bis gaz­rdi­le­bi ari­an. yo­vel­dRi­ur
­ o­ba­Si
qa­le­bis di­di ro­lis mi­u­xe­da­vad, saq­me saq­me­ze rom mid­ge­ba, arc ojax­Si da arc sxva
sfe­ro­eb­Si qa­le­bi wi­na plan­ze ma­inc ar Ca­nan. ase­Ti qce­va al­baT ga­na­pi­ro­ba pat­ri­ar­
qa­lur­ma tra­di­ci­eb­ma, rom­leb­sac qa­le­bi mo­er­gen. qa­lis rol­ze dRes nak­le­bad sa­ub­
ro­ben. sam­wu­xa­rod, ver vxe­dav qa­lebs mniS­vne­lo­va­ni ga­daw­yve­ti­le­be­bis mi­Re­bis dros.
ime­di maqvs, rom es au­ci­leb­lad Se­ic­vle­ba.
Cem­Tvis mi­u­Re­be­lia is po­zi­cia, rom­lis mi­xed­vi­Tac, qa­lis ro­li mxo­lid sam­za­re­u­
lo­Si dgo­ma da Svi­le­bis gaz­rdaa. ev­ro­pa­Si xSi­rad ka­non­mdeb­lo­ba are­gu­li­rebs, rom
ma­meb­ma iz­ru­non Svi­leb­ze, ro­de­sac qa­le­bi mu­Sa­o­ben. ami­saT­vis oja­xe­bi fi­nan­sur dax­
ma­re­ba­sac ki iRe­ben. am Sem­Txve­va­Si mo­va­le­ob
­ e­bi `arat­ra­di­ci­u­lad“ iyo­fa. ev­ro­pas­Tan
Se­da­re­biT, ase­Ti sa­xiT ro­le­bis ga­da­na­wi­le­ba sa­qar­Tve­lo­Si nak­le­bia, rac uda­vod
so­ci­al
­ ur ga­re­mo­e­beb­zea da­mo­ki­de­bu­li. ase­Ti sa­kiT­xe­bi nak­le­bad dge­ba dRis wes­
rig­Si sa­qar­Tve­lo­Si. vi­ci, rom sa­qar­Tve­lo­Si aris qal­Ta par­tia, mag­ram, sam­wu­xa­rod,
ma­Ti `xma“ ar ga­mi­gia.
qal­Tan mi­mar­Te­ba­Si av­stri­a­Sic igi­ve ste­re­ot
­ i­pe­bia, rac sa­qar­Tve­lo­Si. ara­da, so­ci­
a­lur ga­re­mos Tu ga­viT­va­lis­wi­nebT, ase ar un­da iyos. av­stri­a­Si po­li­ti­ka­Si, ga­daw­
yve­ti­le­bis mi­Re­ba­Si qa­le­bi nak­le­bad ari­an Car­Tul­ni. Tum­ca isic un­da aR­vniS­no, rom
mwva­ne­Ta par­ti­is li­de­ri da eq­vsi mi­nis­tri qa­lia.
qa­leb­Tan da­kav­Si­re­biT ste­re­o­ti­pis ar­se­bo­bis erT-er­Ti ma­ga­li­Tia isic, rom, ma­
ga­li­Tad, av­stri­a­Si qa­lebs nak­lebs ux­di­an, mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom isi­ni ima­ve saq­mes
ise­ve ar­Tme­ven Tavs da ima­ve dros an­do­me­ben, ra­sac ma­ma­ka­ce­bi. bo­lo wle­bis gan­mav­
lo­ba­Si qal­Ta sa­mi­nis­tros ini­ci­a­ti­viT sqes­Ta ga­Ta­nab­re­bis po­li­ti­ka mim­di­na­re­obs,
xe­lov­ne­bis sa­mi­nis­tro­Sic spe­ci­a­lu­ri prog­ra­me­bi xor­ci­el­de­ba, rom­le­bic qa­le­bis
kul­tu­ris sfe­ro­Si da­saq­me­bas iT­va­lis­wi­nebs.
sxva­Ta So­ris, av­stri­ul ful­ze er­Ta­der­Ti qa­lia ga­mo­sa­xu­li, 2-ev­ro­i­an mo­ne­ta­ze
aR­beW­di­lia ber­ta fon zut­ne­ri – pa­ci­fis­ti, mwe­ra­li da no­be­lis pre­mi­is la­u­re­a­ti
125
mSvi­do­bis dar­gSi. es qal­ba­to­ni mec­xra­me­te sa­uk­ u­nis bo­los rva wlis gan­mav­lo­ba­Si
sa­meg­re­lo­Si da­di­an­ eb­Tan cxov­rob­da.
xe­lov­ne­bis sfe­ro­Si moR­va­we ada­mi­a­ni xSi­rad xvde­ba si­tu­a­ci­a­Si, sa­dac mi­si `ga­qaC­va“
xe­lov­ne­ba­Si war­ma­te­bu­li da gav­le­ni­an­ i ada­mi­a­ne­bis xel­Sew­yo­biT xde­ba. es uda­vod
nor­ma­lu­ria, Tum­ca, praq­ti­ki­dan ga­mom­di­na­re, xSi­rad xe­lo­van qals aseT dros xel­
Sew­yo­bis sa­fa­su­rad ma­ma­ka­ce­bi in­ti­mur ur­Ti­er­To­bebs sTa­va­zo­ben. ase­Ti praq­ti­ka
ma­ma­ka­ci­sa da qa­lis im ste­re­o­ti­pul rol­Ta ga­da­na­wi­le­bis ma­ga­li­Tia, ro­me­lic mec­
xra­me­te sa­u­ku­nis bo­lo­sa da me­o­ce sa­u­ku­nis da­saw­yis­Si ar­se­bob­da.
ga­mok­vle­u­lia, rom asi xe­lo­va­ni­dan mxo­lod sa­mia qa­li. xe­lo­va­nis pro­fe­sia Zal­ze
rTu­lia, mi­Tu­me­tes – qa­li­saT­vis. es al­baT imiT aris ga­mow­ve­u­li, rom Svi­le­bi da
oja­xi did ener­gi­as mo­iT­xovs qa­li­sa­gan. Sesabamisad qa­li pro­fe­si­as fi­zi­ku­rad ve­
Rar mis­devs. ami­tom Za­li­an co­ta qa­li Tu `rCe­ba“ xe­lov­ne­ba­Si.
me bevrs vmu­Sa­ob, es Ce­mi pi­ra­di cxov­re­bis xar­jze xde­ba. aq, av­stri­a­Si mxo­lod xe­
lov­ne­bis sfe­ro­Si maqvs fu­lis ga­mo­mu­Sa­ve­bis uf­le­ba da esec mxo­lod ho­no­ra­ris ba­
zis­ze. es imas niS­navs, rom sa­ku­Ta­ri Ta­vis dam­saq­me­be­li Tav­dve var.
sa­qar­Tve­lo­dan Sors var. vmu­Sa­ob iq, sa­dac vcxov­rob da Ce­mi na­mu­Sev­re­bic am ga­re­
mos na­yo­fia. Ce­mi as­pa­re­zi ax­la aq aris, ve­na­Si. sa­qar­Tve­lo­Si mxo­lod Ce­mi da Ce­mi
mas­wav­leb­le­bis Ta­o­bis mxat­vre­bi mic­no­ben. met­wi­lad es nac­no­bo­ba jer ki­dev im pe­
ri­o­di­dan mo­dis, ro­de­sac sa­qar­Tve­lo­Si vcxov­rob­di da vswav­lob­di. am ada­mi­a­neb­Tan
ur­Ti­er­To­bas dRem­de vi­nar­Cu­neb.
mi­maC­nia, rom sa­qar­Tve­lo­Si di­di Se­moq­me­de­bi­Ti ener­gi­aa da vi­sur­veb­di, es ener­gia
cxov­re­bis yve­la sfe­ro­sa da yo­vel­dRi­u­ro­ba­Sic cno­bi­e­rad iq­nas ga­mo­ye­ne­bu­li. ro­
gorc qals min­da, rom Ce­mi Se­saZ­leb­lo­be­bi­sa da oc­ne­be­bis ax­de­nis rwme­na ar gam­qro­
bo­des.
126
fe­mi­niz­mi ide­a­lia
na­na fan­cu­la­ia _ qal­Ta fon­di
sa­qar­Tve­lo­Si _ aR­mas­ru­le­be­li
di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 19 ian­va­ri
ba,
e­
do­
ga­
o­
z
­
a
s
,
d
o
r
­
a
­
x
wu
,,sam­
rob­is
wo­
­
nas­
a
T
s
v
a
d
­
e
x
biT, ver
ro­
je­
jer­
lob­as".
­
leb­
i
­
c
u
a
a
d
a
s
­
a
b
roe­­
Wi­
sa­
sko­la­Si Cve­u­leb­riv mer­xeb­ze ar vis­xe­diT, ar gvi­wer­dnen niS­nebs da, sa­er­Tod, Zal­
ze de­mok­ra­ti­u­li da li­be­ra­lu­ri ka­no­ne­bis far­gleb­Si gvi­wev­da swav­la. eq­spe­ri­men­
tul klas­Si da­iw­yo Ce­mi, ro­gorc Ta­vi­su­fa­li az­rov­ne­bis mqo­ne ada­mi­a­nis for­mi­re­ba.
mag­ram erT dRe­sac Cve­ni Ta­vi­suf­le­ba das­rul­da. Car­Co­e­biT ga­da­tix­rul ga­re­mo­Si
aR­mov­CndiT. iZu­le­bul­ni gav­xdiT Sev­gu­e­bo­diT ar­se­bul si­tu­a­ci­as, mag­ram, mi­ux­ e­da­
vad ami­sa, yo­vel­Tvis Seg­veZ­lo Ta­vi­su­fa­li az­ris ga­mo­xat­va, yo­vel­Tvis vib­rZo­diT
da ami­to­mac da­u­mor­Ci­le­bel bav­Sve­bad viT­vle­bo­diT. Cve­ni kla­si­dan bev­ri kar­gi da
sa­in­te­re­so ada­mi­an­ i ga­mo­vi­da, maT So­ris ga­mov­yof­di go­go­nebs, rom­le­bic uf­ro mo­bi­
li­zi­re­bul­ni iy­vnen da li­de­ris Tvi­se­be­biT ga­mo­ir­Ce­od­nen.
sko­lis dam­Tav­re­bis Sem­deg vi­co­di, ra min­do­da da uni­ver­si­tet­Si, aR­mo­sav­leT­mcod­ne­
o­bis fa­kul­tet­ze Ca­va­ba­re. im dro­i­saT­vis fa­kul­te­ti swav­le­bis Zal­ze ma­Ra­li do­niT
ga­mo­ir­Ce­od
­ a. uni­ver­si­te­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg aR­mo­sav­leT­mcod­ne­o­bis in­sti­tut­Si
da­viw­ye mu­Sa­o­ba. Tur­qu­li xe­lov­ne­ba ma­in­te­re­seb­da. mas gan­sxva­ve­bu­li ele­men­te­bi
aqvs, mra­val­Sri­a­nia da, zo­gi­er­Ti mec­ni­e­ris Se­fa­se­biT, pa­ra­doq­su­lic ki aris. mi­mu­
Sa­via por­tre­teb­ze ja­lal-ed-din ru­mi­sa, ro­me­lic Ce­mi kvle­vi­sa da di­di ga­ta­ce­bis
sa­ga­ni iyo.
in­sti­tut­Si mu­Sa­ob
­ is wle­bi sa­qar­Tve­los­Tvis yve­la­ze mZi­me pe­ri­ods da­em­Txva. sam­sa­
xur­Si ar dav­di­od
­ iT, yve­la­fe­ri mo­i­Sa­la, ara­vin ara­fers gvTxov­da. wli­ur geg­ma­sac
127
ki erT Ra­me­Si vwer­diT. sa­mec­ni­e­ro saq­mi­an­ o­bis sur­vi­li Za­li­an co­tas Tu hqon­da, yve­
la ga­dar­Ce­na­ze iyo ori­en­ti­re­bu­li. amis ga­mo in­sti­tu­ti­dan wa­ve­di.
gar­kve­u­li dro­is gan­mav­lo­ba­Si oja­xiT vi­ya­vi da­ka­ve­bu­li, mag­ram, et­yo­ba, es ar iyo
sak­ma­ri­si. swo­red am dros ga­moC­nda Ce­mi me­go­ba­ri, ro­me­lic aya­li­beb­da or­ga­ni­za­ci­as
`bav­Svi da ga­re­mo“. or­ga­ni­za­ci­is mi­za­ni qu­Cis bav­Sve­bis dax­ma­re­ba da maT­Tvis Tav­Se­
saf­ris da­ar­se­ba iyo. es mo­va­xer­xeT Cve­ni sa­er­To Za­le­bi­Ta da ub­ra­lo ada­mi­a­ne­bis
wya­lo­biT, rom­leb­mac ga­ma­og­nes Ta­vi­an­Ti uan­ga­ro da gul­wrfe­li dax­ma­re­bis sur­
vi­liT. mog­vi­a­ne­biT miv­xvdiT, rom mxo­lod qvel­moq­me­de­ba ar iyo sak­ma­ri­si da sxva
ram gvWir­de­bo­da. gaC­nda fi­lan­Tro­pi­is gan­vi­Ta­re­ba­ze ori­en­ti­re­bu­li or­ga­ni­za­ci­is
da­fuZ­ne­bis idea. amas moh­yva kvle­vi­Ti sa­mu­Sa­o­e­bi, ro­me­lic da­kav­Si­re­bu­li iyo sa­
zo­ga­do­e­ba­Si prob­le­ma­tu­ri sfe­ro­e­bis ga­mov­le­na­sa da ma­Ti ga­daW­ris gzeb­Tan. kvle­
vis Se­deg­ma gviC­ve­na, rom qa­lebs me­tad esa­Wi­ro­e­bo­daT dax­ma­re­ba. ga­ve­ca­niT qal­Ta
or­ga­ni­za­ci­e­bis war­mo­mad­gen­leb­sa da maT saq­mi­a­no­bas. aman Za­li­an dag­va­in­te­re­sa da
ga­dav­wyvi­teT qal­Ta sa­kiT­xeb­ze gve­mu­Sa­va. da­va­ar­seT `qal­Ta fon­di sa­qar­Tve­lo­Si“
– ad­gi­lob­ri­vi gran­tis gam­ce­mi or­ga­ni­za­cia, ro­me­lic mxars uWers qal­Ta jgu­fe­bis
saq­mi­a­no­ba­sa da ini­ci­a­ti­vebs.
Cems ojax­Si yo­vel­Tvis Ta­nas­wo­ro­ba su­fev­da. saq­me ga­da­na­wi­le­bu­li iyo oja­xis wev­
rebs So­ris. ma­ma­Cems, er­Ti mxriv, Cve­u­leb­riv tra­di­ci­ul ada­mi­ans, Se­eZ­lo ga­er
­ ec­xa,
da­e­u­To­ve­bi­na. es mis Si­na­gan kul­tu­ra­ze met­yve­leb­da. Ce­mi mSob­le­bis oja­xis­gan gan­
sxva­ve­biT, Cems sa­ku­Tar ojax­Si es prob­le­ma yo­vel­Tvis mqon­da. kar­gad max­sovs, ro­ca
gav­Txov­di, me­uR­les vTxo­ve nag­vis ga­ta­na da pa­su­xad mi­vi­Re gak­vir­ve­ba: na­ga­vi me un­da
ga­vi­ta­noo? ase­Ti­ve dis­ba­lan­si Cems Svi­lebs So­ri­sac ig­rZno­ba. go­go fe­mi­nis­tia, bi­
Wi ki gan­sa­kuT­re­bul mov­le­nad mi­iC­nevs Tavs da hgo­nia, rom yve­la da yve­la­fe­ri mis
gar­Se­mo un­da tri­a­leb­des.
ga­re­mo­Si Ta­nas­wo­ro­bis kuT­xiT did cvli­le­bas ver vxe­dav. TiT­qos bevrs sa­ub­ro­ben
fe­mi­niz­msa da gen­de­rul Ta­nas­wo­ro­ba­ze, Tum­ca re­a­lu­ri meb­rZo­li ar Cans. sam­wu­xa­
rod, sa­zo­ga­do­e­ba jer­je­ro­biT ver xe­davs Ta­nas­wo­ro­bis sa­Wi­ro­e­ba­sa da au­ci­leb­lo­
bas. pi­ro­be­bis ra­di­ka­li­za­cia ki Cem­Si ra­di­ka­lu­ri fe­mi­niz­mis moT­xov­ni­le­bas iw­vevs.
ar­se­bu­li men­ta­li­te­tis­gan ga­Ta­vi­suf­le­ba sak­ma­od rTu­lia. ax­la kar­gad Cans er­Ti
mniS­vne­lo­va­ni ram: sab­Wo­Ta kav­Si­ris dros ada­mi­a­nis uf­le­bebs ara­na­ir
­ i Ri­re­bu­le­ba
ar ga­aC­nda, yve­la­fe­ri, rac ki xde­bo­da, xde­bo­da ze­da­pi­ru­lad da for­ma­lu­rad. dRe­
sac TiT­qmis ara­fe­ri Sec­vli­la. es si­yal­be isev ar­se­bobs, oRond sxva ide­o­lo­gi­is
fon­zea aR­beW­di­li. ase aR­mov­CndiT sa­Si­ne­li saf­rTxis – re­li­gi­ur
­ i fun­da­men­ta­liz­
mi­sa da na­ci­o­na­liz­mis wi­na­Se.
Cvens or­ga­ni­za­ci­a­Si mxo­lod qa­le­bi vmu­Sa­obT. ma­ma­ka­ce­bis mxri­dan xSi­rad das­mul Se­
kiT­xva­ze – ra­tom mxo­lod qa­le­bi? ma­ma­ka­ce­bis sa­wi­na­aR­mde­go ra gaqvT? ro­dis da­i­cavT
Cvens uf­le­bebs? – me vpa­su­xob: ada­mi­a­neb­ma er­Tma­ne­Tis uf­le­be­bi un­da da­vic­vaT. ase
vi­ci, ase mis­wav­lia, ase wa­mi­kiT­xavs, ada­mi­a­ni xom ori­ve saw­yiss er­Tna­i­rad mo­i­cavs?!
Ce­mi az­riT, sa­Wi­roa, rom bev­ri qa­li iyos war­mod­ge­ni­li ad­gi­lob­ri­vi TviT­mmar­Tve­
lo­bis or­ga­no­eb­Si, ami­saT­vis di­di mu­Sa­ob
­ a da re­sur­se­bia sa­Wi­ro. ax­la rom mqon­des
128
di­di Tan­xa, gav­cem­di, rom ara­sam­Tav­ro­bo­eb­ma imu­Sa­on am kuT­xiT. mom­xre var, rom bev­
ri qa­li moR­va­we­ob­des po­li­ti­ka­Si, mag­ram, mi­u­xe­da­vad ami­sa, kvo­ti­re­bas ar vem­xro­bi.
mgo­nia, rom es ar imu­Sa­vebs sa­qar­Tve­lo­Si. xal­xi varT ase­Ti – yve­la­fers ga­va­for­
ma­lu­rebT.
Ta­vi­su­fal dros leq­sebs vwer – es aris Ce­mi ho­bi. sa­in­te­re­soa is faq­ti, rom sxva
qal­Ta fon­de­bis bev­ri war­mo­mad­ge­ne­li ama­ve ho­biT aris ga­ta­ce­bu­li, xSi­rad vxum­
robT ki­de­vac am Te­ma­ze. al­baT es yve­la fe­mi­nists axa­si­a­Tebs, rad­gan po­e­zia, ise­ve,
ro­gorc fe­mi­niz­mi, Cven­Tvis is ide­al
­ ia, ra­Sic say­rdens vxe­davT da sa­i­da­nac Za­las
vik­rebT.
ga­i­sad `qal­Ta fon­di sa­qar­Tve­lo­Si“ 5 wlis xde­ba. Za­li­an bev­ri saq­me gvaqvs ga­sa­ke­
Te­be­li. va­pi­rebT axa­li 5-wli­a­ni stra­te­gi­is Se­mu­Sa­ve­bas. ga­dav­wyvi­teT Sev­cva­loT
mu­Sa­o­bis fo­ku­si. or­ga­ni­za­ci­is saq­mi­a­no­ba uf­ro Ria da fe­mi­nis­tu­ri gav­xa­doT. un­da
ve­ca­doT, rom sa­zo­ga­do­e­bis yve­la jgufs miv­wvdeT. qal­ma sa­ku­Ta­ri Ta­vi da ad­gi­li
Tvi­Ton un­da gan­saz­Rvros, sa­zo­ga­do­e­ba mas ar un­da uwe­seb­des Car­Co­ebs. ami­tom Cve­ni
xed­vaa – qa­li qa­lis­Tvis da ara qa­li sa­zo­ga­do­e­bis­Tvis. vfiq­robT bren­din­gze, si­ax­
lis Se­Ta­va­ze­ba­ze. qal­Ta ara­sam­Tav­ro­bo seq­tor­Si gvic­no­ben, mag­ram sa­zo­ga­do­e­ba­Si
cno­ba­do­bis asa­maR­leb­lad sa­Wi­roa uf­ro xil­va­de­bi gav­xdeT. mi­ux­ e­da­vad yve­laf­ri­sa,
Cvens qve­ya­na­Si de­mok­ra­ti­u­li pro­ce­se­bi mim­di­na­re­obs. Cven dRes ise­Ti sa­kiT­xe­bis
wa­moW­ra Seg­viZ­lia, ra­zec 10 wlis win sa­u­ba­ri war­mo­ud­ge­ne­li iyo. vi­me­dov­neb, rom
sam­ya­ro Se­ic­vle­ba da ada­mi­a­ni uf­ro li­be­ra­lu­ri da hu­ma­nu­ri gax­de­ba.
129
ra sWir­de­ba qals?!
li­le fil­fa­ni _ mar­ja­niS­vi­lis
Te­at­ris msa­xi­o­bi, `Te­qis sax­lis~
dam­fuZ­ne­be­li
da­ba­de­bis dRe _ pir­ve­li mar­ti
vars,
iy­
m
e
R
d
i
l
­
e
v
`yo­
xle~.
­
c
o
­
c
i
s
s
r
a
v
­
y
bi da mi
ne­
­
­
a
i
m
­
a
d
a
s
r
a
­
v
miy
msa­xi­o­bi var. er­Ti pe­ri­o­di Te­at­rSi nak­le­bad vi­ya­vi da­ka­ve­bu­li da Te­qa­ze da­viw­ye
mu­Sa­ob
­ a, me­go­bar­ma mas­wav­la. me­re ram­de­ni­mem mi­nan­qris teq­no­lo­gia vis­wav­leT da er­
Tad da­viw­yeT mu­Sa­o­ba me­gob­reb­ma. Se­mo­sa­va­lic gvaqvs, Ta­nac si­am­ ov­ne­biT vmu­Sa­obT.
sa­lo­neb­Sic va­ba­rebT Cvens na­mu­Se­vars, Cvens sa­xe­los­nos Sek­ve­Te­bic aqvs xol­me, Tum­
ca – sti­qi­u­rad.
ka­cebs sxva­na­i­ri os­ta­to­ba aqvT, qa­lebs – sxva­na­ir
­ i. na­mu­Se­vars et­yo­ba, fer­Sic aris
sxva­o­ba. ka­cebs fe­ri uf­ro dam­jda­ri aqvT. qa­le­bi uf­ro naz na­ke­To­bebs qmni­an.
qa­li­saT­vis yve­la­ze di­di prob­le­ma ma­ma­ka­cis mxri­dan uyu­rad­Re­bo­ba da da­uf
­ a­seb­lo­
baa. ma­ma­ka­ceb­ma al­baT ar ici­an, ra sWir­de­ba qals da imi­tom ver ake­Te­ben imas, rac da
ro­gorc sa­Wi­roa. ad­re yve­lam Ta­vi­si saq­me ico­da. qals Ta­vi­si saq­me hqon­da. dRes ki
ka­ci Ta­vis ad­gils ver po­ul
­ obs da qa­lic uyu­rad­Re­bod rCe­ba. ka­cis cxov­re­ba ga­ad­
vi­le­bu­lia. es, al­baT, ful­Ta­nac aris da­kav­Si­re­bu­li. ka­ce­bi gul­ci­ve­bi gax­dnen, Se­ic­
val­nen, amis ga­mo qa­le­bic Se­ic­val­nen. er­Txel te­le­vi­zo­ric ki ga­va­ke­Te da Se­me­Sin­da
– nu­Tu esec Se­miZ­lia-meT­qi? im­de­nad yve­la­fe­ri Se­miZ­lia, rom... rad­gan vi­Rac ra­Ra­cas
ar ake­Tebs, iZu­le­bu­li xar Ta­vad ga­ak­ e­To. ga­mog­dis da ake­Teb. ami­tom is vi­Rac, ro­
me­lic Sen gi­yu­rebs, fiq­robs – ake­Tebs da ra­to­mac ar un­da ga­a­ke­To­so. rac Se­uZ­li­aT,
ima­sac aRar ake­Te­ben. ro­de­sac sxvebs pa­su­xis­mgeb­lo­ba mox­sni­li aqvT, iZu­le­bu­li xar
sa­ku­Tar Tav­ze ai­Ro yve­la­fe­ri.
me­uR­le ar myavs, Ce­mi Svi­li arc sTxovs ma­mas ara­fers, rad­gan icis, rom yve­laf­ris ga­
ke­Te­ba Se­miZ­lia. mec ar ve­ub­ne­bi, wa­di ma­mas sTxo­ve-meT­qi, esec al­baT Ce­mi bra­lia...
130
mi­maC­nia, rom cud dros mo­mi­wia cxov­re­ba. 1989 wlis 9 ap­ri­li­dan ai­ria yve­la­fe­ri.
bav­Svic im pe­rod­Si Se­me­Zi­na. Ce­mi Svi­li­sa da Cems Ta­o­bas So­ris did gan­sxva­ve­bas ver
vxe­dav. al­baT esec ur­Ti­er­To­be­bis ga­moa. Cems qa­liS­vils ver veC­xu­be­bi imi­tom, rom
ra­sac Tvi­Ton ake­Tebs, imis ga­ke­Te­ba mec min­da. si­a­mov­ne­biT ga­ver­To­bo­di mis msgav­sad,
mag­ram xa­li­si aRar maqvs, Tum­ca ener­gia ki di­di maqvs. Ra­mis ga­Te­ne­ba, mu­Sa­o­ba Cem­
Tvis prob­le­ma ar aris, di­lis re­pe­ti­ci­a­ze ener­gi­iT aR­sav­se miv­di­var xol­me.
si­mar­Tle giT­xraT, sul ar ma­Ri­zi­a­nebs, ro­ca am­bo­ben, qals qaT­mis tvi­ni aq­vso. ver
vbraz­de­bi. oja­xu­ri Za­la­do­ba ra aris, war­mod­ge­nac ki ar maqvs. ka­ci Za­li­an pa­ta­ra
un­da iyos, rom qal­ze xe­li awi­os. al­baT, aseT kacs sxva araf­ris ga­ke­Te­ba ar Se­uZ­lia,
saw­ya­lia da ami­tom eq­ce­va ase qals. sa­er­Tod, Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia Ta­vi­dan ro­gor
da­a­ye­neb sa­kiTxs. va­Ri­ar
­ eb, rom mqo­nia Sem­Txve­va, ro­de­sac Ta­vad si­a­mov­ne­biT da­var­
tyam­di kacs. bev­ri ram dav­Tme, Tum­ca yve­la­fe­ri Ta­vad ga­dav­wyvi­te.
me sva­ni var. sva­ne­bi Zal­ze Tbi­le­bi da gu­lis­xmi­e­re­bi ari­an. iq yve­las Ta­vi­si saq­me
aqvs, tra­di­ci­e­bi Cve­u­leb­ri­vad grZel­de­ba, ka­ci sa­Tib­Sia, qa­li – ya­na­Si, mo­aqvs tom­
re­bi da ara­vin am­bobs, rom es mi­si saq­me ar aris. yve­lam Ta­vi­si saq­me icis. sva­neT­Si
Se­sa­niS­na­vi da jan­mrTe­li kar­to­fi­li moh­yavT. ne­ta im fa­sad iyi­de­bo­des, rac Rirs.
yve­la­ze Za­li­an is mom­wons, rom kar­gi xa­si­a­Ti maqvs da araf­riT ar Se­miZ­lia cu­di
vi­fiq­ro ada­mi­an­ze. ara­so­des vit­yvi na­uc­ba­Te­vad iseT ra­mes, rom ada­mi­ans gu­li vat­
ki­no.
yo­ve­li dRe sa­in­te­re­soa. yo­ve­li dRe miy­vars, miy­vars ada­mi­a­ne­bi. vgiJ­de­bi, ise miy­
vars si­coc­xle. mTe­li bav­Svo­ba so­xum­Si maqvs ga­ta­re­bu­li. Ce­mi Zma so­xum­Si da­i­kar­ga,
am Te­ma­ze ar vsa­ub­robT sa­er­Tod, ta­bu gvaqvs da­de­bu­li, omis Te­ma Zal­ze mZi­mea. ma­ma
bav­Svo­ba­Si da­me­Ru­pa. Cem gar­Se­mo sul qa­le­bi ari­an. ag­vis­tos omis win zRva­ze wa­ve­di.
af­xa­zeT­Si ise­Ti ga­moc­di­le­ba mqon­da mi­Re­bu­li, rom es Cem­Tvis aRa­ra­fe­ri iyo. vi­co­
di, rom ve­ra­fers gav­xde­bo­di da ga­dav­wyvi­te, sa­ku­Ta­ri Ta­vis­Tvis mi­me­xe­da, ara­fer­ze
me­fiq­ra. Ta­vis ga­wir­va Se­miZ­lia, mag­ram vi­ci, rom es ara­vis sWir­de­ba, amis Rir­si ara­
vin aris da ra­tom ga­va­ke­To?
qa­lis­Tvi­sac da ma­ma­ka­cis­Tvis yve­la­ze di­di miR­we­va oja­xia. ax­la 42 wli­sa var. di­di
si­a­mov­ne­biT ga­va­Cen­di bav­Svebs, mo­vuv­li­di ojaxs. pro­fe­si­e­bi, pa­tar-pa­ta­ra saq­mi­
a­no­be­bi aris pa­tar-pa­ta­ra si­la­ma­ze, rac Sen Se­iZ­le­ba sa­ku­Tar cxov­re­bas mis­ce da
isi­a­mov­no. mTa­va­ri ma­inc kar­gi oja­xia. Cem­Tvis sa­ma­ga­li­Toa le­van xa­ra­na­ul
­ is oja­xi,
sa­dac ax­la mer­ve Svi­li gaC­nda. ro­de­sac da­qor­win­dnen, col­ma mu­Sa­o­bas Ta­vi da­a­ne­ba,
wa­vid­nen Ti­a­neT­Si, iq mo­iw­yves sa­xe­los­no, cxov­re­ba. sa­o­ca­ri Svi­le­bi hyavT da ax­lac
ise­ve uy­varT er­Tma­ne­Ti, ro­gorc qor­wi­ne­bis pir­vel Tves. cxov­robs es ori sa­oc­rad
ga­naT­le­bu­li ada­mi­an­ i, bed­ni­e­re­bi ari­an imiT, rom am­de­ni Svi­li hyavT da ici­an, rom
gaC­ndnen ami­saT­vis.
131
`na­ru­qi~ - TeT­ri ra­Sis
mo­lo­din­Si
ci­sa­na qo­Ti­la­i­Ze _ msa­xi­o­bi, mxat­va­ri
da­ba­de­bis dRe _ pir­ve­li mar­ti
la uSv­ebs,
­
e
v
y
s
b
e
m
­
o
­
d
`Sec
vi
­i­
obr
zne­
a
m
­
n
a
­
i
­
m
a
d
a
ram
mag­
os~.
­vi­
aa­rR
d
a
d
­
n
u
r
a
­i
non
ka­
Tu­Si var da Te­qa gen­Si maqvs. erT mSve­ni­er dRes me da Ce­mi de­bi av­de­qiT da er­Ti Cve­
u­leb­ri­vi pa­no mov­Te­leT be­bi­is teq­no­lo­gi­iT. mog­ve­wo­na da ga­dav­wyvi­teT teq­sti­lis
mo­der­ni­ze­ba – TiT­qmis qaS­mi­ris xa­ris­xam­de mi­viy­va­neT. Sem­deg iyo bev­ri war­ma­te­ba
da wa­ru­ma­teb­lo­ba. mTa­va­ria, rom Se­de­gi mi­vi­ReT. am­je­rad sax­lSi vmu­Sa­obT. eq­vsi da
varT, yve­la sxva­das­xva pro­fe­si­is: er­Ti teq­no­lo­gia, me­o­re-mxat­va­ri, me ide­e­bi ma­wu­
xebs...
deb­ma axa­li teq­no­lo­gia mo­vi­go­neT, ro­mel­sac `na­ru­qi“ da­var­qviT. sul­xan-sa­bas mi­
xed­viT, na­ru­qi `uc­xo da axa­li xe­lov­ne­biT Se­mo­Re­bu­li saq­mea“. Cve­ni `na­ru­qi“ xe­liT
na­ke­Ti qa­Ral­dia. es Cve­ni aR­mo­Ce­naa, si­ax­lea. Te­qa­ze bev­ri mu­Sa­o­bis Sem­deg uam­ra­vi
ma­sa­la ga­mo­vi­ye­neT, maT So­ris – xis mer­qnis boW­ko, ro­me­lic ga­da­mu­Sa­ve­bis Sem­deg
matyls wa­a­gavs da bu­neb­ri­vad ya­vis­fe­ria, me­re iRe­be­ba. swo­red mis­gan mzad­de­ba qa­
Ral­di. qa­Ral­dis­gan ki – Spa­le­ri, sa­na­Teb­le­bi, ga­na­Te­bu­li We­ri, ga­na­Te­bu­li ke­de­li,
ave­ji, vit­ra­Je­bi da a. S. ro­gorc Te­qa iZ­le­va yve­laf­ris Se­saZ­leb­lo­bas, ase­ve `na­ru­
qic“, mag­ram sxva­das­xva teq­no­lo­gi­aa. Cve­ni na­xe­la­vi jer­je­ro­biT ar iyi­de­ba. gvqon­da
ga­mo­fe­ne­bi: tms-is, cis­fer ga­le­re­eb­Si, `Tbi­li­si-me­ri­ot­Si“. `qor­Ti­ard-me­ri­ot­Si“ or­
jer ga­mov­fi­neT. Sem­deg iyo `Ta­vi­su­fa­li Te­at­ri“ da bo­los, sa­pat­ri­ar­qos Ta­nad­go­
miT, sa­me­bis did sa­ka­Ted­ro ta­Zar­Si gan­va­Tav­seT Cve­ni na­mu­Sev­re­bi.
132
ax­lo mo­ma­val­Si ma­Ra­zi­is gax­snas va­pi­rebT. sa­zo­ga­do­e­ba­Si in­te­re­si di­dia. per­speq­ti­
vas vxe­davT ame­ri­kis ba­zar­zec.
Te­at­rSi 18 we­li vi­mu­Sa­ve. sxva­das­xva av­to­ris 20-ze met speq­tak­lSi vi­Ta­ma­Se: va­JafSa­ve­la, ui­li­am Seq­spi­ri, an­ton Ce­xo­vi, aga­ta kris­ti, Jan anui... va­Jas `bax­tri­on­Si“ na­
Ta­ma­Se­bi le­las ro­li­saT­vis pri­zic avi­Re qa­lis ro­lis sa­uk­ e­Te­sod Ses­ru­le­bis­Tvis.
am­je­rad we­ram ga­mi­ta­ca. sce­nar­ze vmu­Sa­ob ki­no­re­Ji­sor­Tan er­Tad, vmu­Sa­ob, ase­ve,
pi­e­sa­ze da­To tu­raS­vil­Tan er­Tad. Ce­mi pro­fe­si­is Tval­saz­ri­siT ki yo­vel­Tvis mzad­
yof­na­Si var. ra ici, ro­dis Ca­mo­gif­rens TeT­ri ra­Si...
sa­in­te­re­so da mra­val­fe­ro­va­ni cxov­re­ba maqvs. mud­mi­vad vi­mar­jveb da mud­mi­vad vmar­
cxde­bi. erTs ki miv­xvdi – ori­ve Sem­Txve­va­Si er­Tna­ir
­ ad ga­mo­i­yo­fa ad­re­na­li­ni. Ce­mi
si­su­le­lis ga­mo ci­xe­Sic ki mov­xvdi. iq yof­ni­sas pa­ti­mar­Ta da­saq­me­bis pro­eq­ti gan­va­
xor­ci­e­le da qa­lebs Te­qa Se­vas­wav­le.
ci­xe­Si ga­ta­re­bu­li wle­bi rTu­lic iyo da sa­in­te­re­soc. ar ar­se­bobs ga­re­mo, sa­dac
da­de­biTs ver ipo­vi. kos­mos­Si gaf­re­nas war­mo­vid­gen­di, mag­ram ci­xe­Si mox­ved­ras – ve­
ra­so­des. ro­ca ukan da­sa­xe­vi gza aRar ar­se­bobs, ga­mo­sa­vals yo­vel­Tvis po­ul
­ ob. Tu
ga­ac­no­bi­e­reb, rom yve­la­fe­ri uf­lis ne­baa, rac Sens Tavs xde­ba da uZ­lu­ri xar ra­me
Sec­va­lo, ma­Sin jan­saR az­rov­ne­bas iw­yeb. es cxov­re­baa. is Sen ase­Ti gi­bo­Za ufal­ma.
guls, suls da go­ne­bas xom ar gi­pa­tim­re­ben... me­re ra, rom sxe­u­li sad­Rac aris ga­mo­ke­
ti­li... Ta­vi­suf­le­bas ve­ra­vin wa­gar­Tmevs, Tu Tvi­Ton ar wa­ar­Tmev sa­ku­Tar Tavs.
ci­xe­Si ga­ta­re­bul wleb­ze ar mi­Wirs sa­u­ba­ri, rad­gan Ce­mi Tavs iqa­ur re­a­lo­ba­Si ver
aR­viq­vam­di, gver­di­dan vu­yu­reb­di mov­le­nebs, es pro­fe­si­ul
­ i Tvi­se­baa. Ce­mi az­riT,
ada­mi­an­ma zne­ob­ri­vi ka­no­ni ar un­da da­ar­Rvi­os, Sec­do­mebs ki yve­la uS­vebs. er­Txel
Cem­ma moZ­Rvar­ma, ma­ma ta­ri­el­ma miT­xra, yve­la da­na­Sa­u­li cod­va ar aris, mag­ram yve­la
cod­va da­na­Sa­u­li­ao. gan­sac­del­Si myofs yve­las vur­Cev­di – rwme­na da ime­di ar da­kar­
gon. ci­xe­Si Sro­ma au­ci­le­be­lia. mec av­de­qi da da­saq­me­bis pro­eq­ti mo­vi­fiq­re. me­re
`rus­Ta­vi-2-s“ ga­vug­zav­ne te­le­So­us­Tvis – `idea, fu­li da er­Ti San­si". pro­eq­ti Zal­ze
re­i­tin­gu­li aR­moC­nda. biz­nes­me­ne­bi: ar­Cil ge­ge­na­va, la­Sa pa­paS­vi­li, ma­ia rCe­ul
­ iS­vi­li
mxar­Si amo­mid­gnen. ax­la ci­xe­Si yve­la qa­li Te­qas Te­lavs, es su­li­e­ri da eko­no­mi­ku­ri
re­a­bi­li­ta­ci­aa. yve­las Za­li­an mo­e­wo­na saq­me – es ra Seg­vZle­bi­ao. ga­mo­fe­na-ga­yid­vebs
vaw­yob­diT. na­mu­Sev­ris ga­reT ga­mo­ta­na prob­le­ma ar aris, uars ara­vin ge­ub­ne­ba, Tu
sa­si­ke­To saq­mes ake­Teb.
ci­xe, faq­tob­ri­vad, fsi­qi­at­ri­u­lia, sa­dac ada­mi­a­nebs Za­li­an uWirT. TviT­mkvle­lo­be­
bic mi­na­xavs ci­xe­Si. iq iy­vnen eqi­me­bi, iu­ris­te­bi, di­za­i­ne­re­bi, Za­li­an kar­gi qa­le­bi.
Tum­ca ci­xe­Si yof­ni­sas pro­fe­si­as ara­na­i­ri mniS­vne­lo­ba ar aqvs, mniS­vne­lo­va­nia az­
rov­ne­bis we­si. me me­vax­Sem mi­Civ­la da ci­xe­Si imi­tom mov­xvdi. ga­ix­ a­ros ci­sa­nas me­vax­
Se­mo, ase am­bob­dnen ci­xe­Si qa­le­bi, Cems me­vax­Ses sul lo­cav­dnen. arc me maqvs mas­Tan
cu­di ur­Ti­er­To­ba, mi­u­xe­da­vad mi­sa, rom man mi­Civ­la. me mas­Tan pir­na­Te­li vi­ya­vi, Tum­
ca Ce­mi si­mar­Tle ver da­vam­tki­ce.
pa­ti­ma­ri qa­li­ca da ka­cic er­Tna­i­ria. yve­la­fe­ri da­mo­ki­de­bu­lia ima­ze, Tu ram­de­nad
Se­giZ­lia sa­ku­Ta­ri Ta­vis gaZ­li­e­re­ba. sa­er­Tod, qa­li uf­ro Zli­e­ria ma­ma­kac­ze, Tum­ca
133
qals am­bi­cia nak­le­bi aqvs.. qar­Tvel qals kar­gi al­Ro aqvs, fex­da­fex mih­yve­ba cxov­
re­bas, ma­ma­ka­ce­bi co­ta Ca­mor­Ce­bi­an. wa­ru­ma­teb­lo­bi­sas Si­Si xSi­rad ka­cebs ip­yrobs,
es ma­Ti Tvi­se­baa. ara­so­des mdo­me­bia ka­cad dav­ba­de­bu­li­ya­vi. zed­me­tad ris­ki­a­ni var,
ami­tom ara­so­des var daz­Rve­u­li Sec­do­mi­sa­gan.
yve­la­ze di­di miR­we­va, ra Tqma un­da, Svi­le­bia. ori go­go­na myavs: 15 da 7 wlis. me da
Ce­mi me­uR­le er­Tad ar vcxov­robT, mag­ram me­gob­ru­li da­mo­ki­de­bu­le­ba Se­vi­nar­Cu­neT.
yve­la gan­sac­de­li su­lis saz­rdod un­da ga­mo­iy­ e­no. es ga­jan­sa­Rebs. cxov­re­ba rom Ta­
vi­dan da­mew­yo, ara­fers Sev­cvli­di.
134
ada­mi­an­ma sa­ku­Tar ena­ze
un­da iaz­rov­nos
ma­ia yi­a­saS­vi­li _ mTar­gmne­li,
lin­gvis­ti, mec­ni­er
­ e­ba­Ta doq­to­ri,
Sps `in­gli­su­ri enis cen­tris~
di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 23 iv­ni­si
sa da
o­
­
b
T
i
s
s
i
v
­
a
T
­ ebs
wil
li ana­
,,qa­
­ebs ar
­
kac
a
m
­
a
m
c
a
r
,
s
ba
­e­
radR
yu­
ba
To­
er­
i­
T
­
r
u
i
m
­
e
C
o
m
aT. amis ga­
li­
uZ­
Se­
lia~.
rTu­
n
a
­
T
b
e
c
­
a
­
k
a
m
­
a
m
ga­vi­zar­de im pe­ri­od­Si, ro­de­sac ru­su­lis ga­re­Se na­bijs ver ga­dad­gam­di. ax­la, ro­
de­sac amis sa­Wi­ro­e­ba ar aris, xe­lov­nu­rad iner­ge­ba in­gli­sur ena­ze moT­xov­na. sam­sa­
xurs sxvag­va­rad ver iSo­vi. ga­mo­dis, rom ru­su­li Ca­va­nac­vleT in­gli­su­riT, es ki uk­ve
zRvars scil­de­ba.
qar­Tve­leb­ma ru­su­lic icod­nen, ara­bu­lic, spar­su­lic imis mi­xed­viT, Tu vin mo­di­o­
da qve­ya­na­Si. ax­la bevr umaR­les sas­wav­le­bel­Si swav­le­ba in­gli­su­rad mim­di­na­re­obs,
mag­ram ra sa­Wi­roa es? pi­ra­dad me amas Ra­mu­ras fe­no­mens vu­wo­deb da es sa­kiT­xi di­di
xa­nia ma­wu­xebs. ro­gorc mec­ni­e­ri (ro­de­sac enaT­mec­ni­e­re­bas exe­ba saq­me), vfiq­rob ru­
su­lad, yo­fiT sa­kiT­xeb­ze vsa­ub­rob da vfiq­rob qar­Tu­lad da uk­ve di­di xa­nia, vwer
mxo­lod in­gli­su­rad. ase maqvs ga­naT­le­ba mi­Re­bu­li – uc­xo­e­no­va­ni wig­nis kiT­xva da
fil­mis nax­va ru­su­lad an in­gli­su­rad mir­Cev­nia. ar mgo­nia, Ce­mi Sem­Txve­va kar­gi ma­
ga­li­Ti iyos.
135
ada­mi­an­ma sa­ku­Tar ena­ze un­da iaz­rov­nos. ga­mo­dis, rom Cve­ni stu­den­te­bi swav­lo­ben
in­gli­surs arcTu ise kar­gad, anu ma­Ti met­yve­le­ba Sez­Ru­du­lia, es ki niS­navs, rom
az­rov­ne­bac Sez­Ru­du­lia. ada­mi­a­ni az­rov­nebs cne­be­biT im sit­yve­bis far­gleb­Si, rac
aqvs, Se­sa­ba­mi­sad, enis cu­dad cod­na maT pro­fe­si­a­Sic afer­xebs. mo­zar­de­bis met­yve­le­
ba­Si zed­sar­Ta­vi sa­xe­li­dan dar­Ca mxo­lod `ma­ga­ria,“ ara­da uam­ra­vi zed­sar­Ta­vi sa­xe­
li gvaqvs. es, sa­va­ra­u­dod, mo­dis bra­lia. sa­Si­Sia, ro­de­sac sa­xel­mwi­fo do­ne­ze xde­ba
uc­xo­e­no­va­ni ga­naT­le­bis da­ner­gva, rac Se­maS­fo­Te­be­li, Tumc ga­uc­no­bi­e­re­be­li ten­
den­ci­aa. ga­mo­dis, rom Cven mSob­li­ur ena­ze uars vam­bobT. Cve­u­leb­riv, er­Ti ena aris
wam­yva­ni, da­nar­Ce­ni mxo­lod gvex­ma­re­ba.
jo­bia sa­ku­Ta­ri pro­fe­sia ico­des ada­mi­an­ma kar­gad da Sem­deg is­wav­los ena. iq­mne­ba
STa­beW­di­le­ba, rom Cve­ni xe­liT va­ke­TebT imas, rac 200 we­li ver mo­a­xer­xa ru­seT­ma,
ro­de­sac cdi­lob­da ru­su­liT Ca­e­nac­vle­bi­na qar­Tu­li. qar­Tu­li xom ga­dar­Ca – ki­no,
Te­at­ri qar­Tu­li gvaqvs. ara­vin gva­val­de­bu­lebs, rom ga­naT­le­ba uc­xo ena­ze mi­vi­RoT,
Cven Tvi­Ton­ve va­ke­TebT imas, rom 20 we­li­wad­Si aRar gveq­ne­ba qar­Tu­li sa­mec­ni­er
­o
ena. faq­tob­ri­vad, veb­rZviT TviT­ga­mo­xat­vis for­mas. ra­tom­Rac Cven­Tan yo­vel­Tvis
karg to­nad iT­vle­bo­da, ro­de­sac er­Ti ada­mi­a­nis gu­lis­Tvis 99 ada­mi­a­ni uc­xo ena­ze
la­pa­ra­kobs. Cve­u­leb­riv, pi­ri­qiT xde­ba xol­me.
ras niS­navs enis srul­yo­fi­lad cod­na? ga­na vin­mem icis qar­Tu­li srul­yo­fi­lad? mo­
zar­deb­ma aRar ici­an qar­Tu­li. ra­tom? es, al­baT, isev mo­dis bra­lia. igu­lis­xme­ba, rom
mwi­ri in­gli­su­riT da­we­ri­li sjobs qar­Tu­lad kar­gad da­we­rils an naT­qvams. ase­Ti
da­mo­ki­de­bu­le­bis ga­ge­ba mi­Wirs.
sa­qar­Tve­lo­Si mTar­gmne­le­bi uf­ro me­tad qa­le­bi ari­an. mTar­gmne­lebs pro­fe­si­ul
­ i
niS­niT ver gan­vas­xva­veb, Tum­ca, zo­ga­dad, qa­li ena­Si kar­gia. enob­ri­via Ta­vi­si fi­zi­o­
lo­gi­iT, mets la­pa­ra­kobs, uf­ro mdi­da­ri leq­si­ka aqvs, Tum­ca sin­qro­nis­te­bi ma­ma­ka­ce­
bi uke­Te­se­bi ari­an.
vTar­gmni Zi­ri­Ta­dad qar­Tu­li­dan in­gli­su­rad – pi­e­sebs, fil­mebs, sce­na­rebs. ma­ma­Ce­mis,
ni­ko yi­a­saS­vi­lis mTe­li cxov­re­bis Zi­ri­Ta­di naS­ro­mi – je­ims jo­i­sis `uli­se” un­da ga­
mov­ce da am­Ja­mad ama­ze vmu­Sa­ob. ma­ma Se­sa­niS­na­vi mo­qar­Tu­le iyo. ro­de­sac mis na­wers
vkiT­xu­lob, vkom­pleq­sde­bi. Zi­ri­Ta­dad vTar­gmni Ta­na­med­ro­ve qar­Tvel mwer­lebs. mag­
ram mTa­va­ri war­ma­te­bis­Tvis jer ar mi­miR­we­via. imeds vi­to­veb, rom mo­ma­val­Si me­lo­
de­ba is, ra­sac war­ma­te­bas da­var­qmev.
qar­Tvel­ma qal­ma bev­ri ram it­vir­Ta, Se­iZ­le­ba, ima­ze me­tic, rac Se­uZ­lia. ram­de­ni ka­ci
vi­ci, sax­lSi rom wa­mo­wo­li­la da gmi­navs, sam­sa­xu­ri ar maq­vso. qa­li ase ar iq­ce­va – mi­
dis, eZebs da ma­Sin­ve iw­yebs mu­Sa­o­bas. fsi­qo­lo­gebs mi­aC­ni­aT, rom qals da­ba­li TviT­
Se­fa­se­ba aqvs. qar­vTel kacs pir­da­pir di­req­to­ro­ba un­da, qals ki Se­uZ­lia ne­bis­mi­er
sam­sa­xurs das­Tan­xmdes.
ram­de­ni ram xde­ba ojax­Si, aTa­si ube­du­re­ba tri­a­lebs, mag­ram qa­li amas ara­vis eub­ne­
ba da cdi­lobs Tvi­Ton­ve mo­ag­va­ros. qa­li mu­Sa­obs mTe­li dRe, mi­dis ba­zar­Si, ake­Tebs
sa­dils da ka­ci ki­dev uk­ma­yo­fi­loa. qa­li ki, imis ma­giv­rad, rom kacs Tef­Si Ca­ar­tyas
136
Tav­Si, ara­fers am­bobs. es ra­Rac ut­ri­re­bu­li uf­ro­so­baa. pa­pa­Cems Se­eZ­lo bav­Svi wa­ey­
va­na par­kSi, Wur­We­lic ga­e­rec­xa da sa­di­lic ga­e­ke­Te­bi­na da ar mi­aC­nda, rom mi­si ma­ma­
ka­cu­ri Tav­moy­va­re­o­ba ila­xe­bo­da. ase iyo ga­na­wi­le­bu­li saq­me Cvens ojax­Si, ro­me­lic
mra­va­li pa­ra­met­riT ar war­mo­ad­gen­da `ti­pur qar­Tul” ojaxs.
isev da isev Ta­vi­si bu­ne­bi­dan ga­mom­di­na­re, qa­li er­Tdro­ul
­ ad ake­Tebs bevr ra­mes:
sa­dils, sax­lis sxva saq­mes, uyu­rebs te­le­vi­zors, bav­Svsac aq­cevs yu­rad­Re­vas. ka­ci­saT­
vis, ro­me­lic te­le­vi­zors uyu­rebs, sxva ara­fe­ri ar­se­bobs.
qa­li ana­wi­lebs Ta­vis siT­bo­sa da yu­rad­Re­bas, aTav­sebs ka­ri­e­ra­sac, rac kacs ar Se­uZ­
lia. swo­red ami­tom, Ce­mi da ma­ma­ka­ce­bis ur­Ti­er­To­ba sak­ma­od rTu­lia. ram­den­jer­me
vca­de ur­Ti­er­To­bis aw­yo­ba, mag­ram ar ga­mo­vi­da.
me­ziz­Re­ba usu­su­ri qa­li, ro­me­lic am­bobs, rom ka­ci ara myavs ojax­Si da ro­gor Ca­
va­We­do lur­sma­nio. ga­an­Zrie tvi­ni – Tu sxvam is­wav­la? Tu sxvas Se­uZ­lia? Sen ra­tom
ver SeZ­leb?
Cven­Si bev­ri ra­mea azi­u­ri. is­to­ri­u­la­dac ar vyo­fil­varT Cven ev­ro­pis na­wi­li. ga­i­
a­reT ka­xe­Tis ,,bir­Jeb­ze” – ka­ce­bi sxe­dan, qa­le­bi mu­Sa­o­ben. xmel­Ta­Sua zRvis qvey­neb­
sac igi­ve axa­si­aT
­ ebs. sa­qar­Tve­lo ag­ra­ru­li qve­ya­naa da ra­tom ar Se­iZ­le­ba ,,bir­Ja­ze”
jdo­mis nac­vlad sof­lis mcxov­reb­ma sak­ve­bi mo­iy­va­nos? si­zar­ma­cis ga­mo ra­tom un­da
vyi­du­lob­de Tur­qul bos­tne­uls?
ide­a­lu­ri qa­lica da ma­ma­ka­cic dax­ve­wi­li un­da iyos. ico­des, sad iw­ye­ba da sad mTav­
rde­ba mi­si uf­le­be­bi da Ta­vi­suf­le­be­bi. ada­mi­ans es an gaqvs, an ar gaqvs Si­na­ga­nad.
nu­ra­vin it­yvis, rom ase­Ti ram ga­naT­le­bi­dan mo­dis, es uf­ro taq­tis sa­kiT­xia, Tumc
bev­ri ra­mis swav­lac Se­iZ­le­ba. Se­ni Ta­vi­suf­le­ba mTav­rde­ba iq, sa­dac iw­ye­ba sxvi­
si. de­mok­ra­tia aris sa­yo­vel­Tao uf­le­be­bis dac­va, rac, sam­wu­xa­rod, Cven­Si sru­li­ad
ugul­ve­bel­yo­fi­lia.
137
qals di­di Za­la aqvs
ma­ka Sa­ver­daS­vi­li _
mxat­va­ri-vi­za­Jis­ti, mo­de­li,
te­le­kom­pa­nia `ime­dis~ vi­za­Jis­ti
da­ba­de­bis dRe _ 7 iv­li­si
di
li­
vuv­
o­
m
,
i
S
­
x
a
j
o
­i
neb­od
`viq­
lebs
i Svi­
d
­
n
e
­
C
a
v
­
a
g
v
e
d
Svebs da ki­
bav­
gan~.
­is­a­
an
­i­
m
a
d
a
i
l
­
e
­
r
a
v
­
say
mo­se To­i­Zis sa­xe­lo­bis sam­xat­vro sas­wav­le­be­li da­vam­Tav­re, Za­li­an miy­var­da xat­va.
Sem­deg ori we­li Ten­giz Can­tla­Zis Te­at­rSi vi­mu­Sa­ve, pa­ra­le­lu­rad vem­za­de­bo­di,
sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si un­da Ca­me­ba­re­bi­na. am dros sru­li­ad Sem­Txve­viT mov­xvdi mo­de­
le­bis sax­lSi, mo­de­lad da­viw­ye mu­Sa­o­ba. 1990 wels ra­i­sa gor­ba­Co­vas `bur­da mo­den­Si“
yve­la res­pub­li­ki­dan Ti­To go­go­na, mo­de­li mi­iw­vi­es. ase mov­xvdi mos­kov­Si, mo­dis
cen­trSi, sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si ki – ve­ra. 10 we­li mos­kov­Si vcxov­rob­di da mo­de­lad
vmu­Sa­ob­di, pa­ra­le­lu­rad iq­ve vis­wav­le vi­za­Ji. ni­Wi da Sro­mis­moy­va­re­ob
­ a bevrs niS­
navs. Se­sa­niS­na­vi xel­fa­si mqon­da, kar­gi dro iyo. bevrs vmu­Sa­ob­di, xan­da­xan – ga­dab­miT
or dRe Ra­mes. ro­de­sac bav­Svi Se­me­Zi­na, Zu­Zus va­wo­veb­di. mkerds plas­ti­riT vik­rav­di
da Cve­ne­ba­ze gav­rbo­di. ener­gia 30-is Sem­deg mo­vi­da Cem­Tan, ma­nam­de me­Zi­na.
30 wlis asak­Si sa­qar­Tve­lo­Si dav­brun­di. Tbi­lis­Si dab­ru­ne­bis Sem­deg vi­za­Jis­tad
vmu­Sa­ob. am­Ja­mad `te­le­i­med­Si“ var, pa­ra­le­lu­rad vTa­nam­Srom­lob sa­rek­la­mo sa­a­gen­
to­eb­Tan.
ma­ki­aJ­Si ka­no­ne­bi ar­se­bobs, Tum­ca yve­la kli­ents in­di­vi­du­a­lu­rad vud­ge­bi. Ta­nac
Za­li­an mex­ma­re­ba Ce­mi pir­ve­li, mxat­vris pro­fe­sia. Cven. vi­za­Jis­te­bi ko­req­ci­as va­ke­
TebT. ide­a­lu­ri ma­ki­a­Jis dros nak­li un­da da­fa­ro da sa­uk­ e­Te­so nakvTs xa­zis ga­us­va.
ar ar­se­bobs ide­al
­ u­ri sa­xe da Cem­Tvis mu­Sa­o­ba yve­las­Tan sa­si­am­ ov­noa. ro­de­sac vxe­
138
dav, rom ada­mi­a­ni kma­yo­fi­lia, emo­ci­e­bic da­de­bi­Ti aqvs da mec kma­yo­fi­li var. mi­maC­nia,
rom Ce­mi saq­mi­a­no­ba aris kar­gad anaz­Ra­u­re­ba­di ho­bi. mom­wons, ra­sac va­ke­Teb.
Ta­vad ma­ki­aJs ar vi­ke­Teb, uf­ro bu­neb­ri­o­bas va­ni­Web upi­ra­te­so­bas. vuv­li kans da
sports miv­dev. vcdi­lob vi­yo for­ma­Si. ax­la Za­li­an bev­ri sa­Su­al
­ e­baa ka­nis mov­li­sa
da ga­ax­ al­gaz­rda­ve­bi­saT­vis. ar mom­wons sa­Ra­mos ma­ki­a­Ji dRis gan­mav­lo­ba­Si. Tbi­lis­Si
amas xSi­rad vxvde­biT da yve­las vux­sni, rom es arc bav­Svebs da arc ma­ma­ka­cebs ar mos­
wonT. ide­a­lu­ri Cem­Tvis aris spor­tu­li, jan­mrTe­li sim­pa­Ti­ur
­ i qa­li, ro­me­lic kar­gi
de­da­caa, mov­li­li da saq­mi­a­nia.
yov­lTvis min­do­da me­xa­ta, Tum­ca dro ar mqon­da. ar­Ce­va­nis sa­Su­a­le­ba rom mqon­des,
mxo­lod dav­xa­tav­di, Se­moq­me­de­biT dav­kav­de­bo­di. sa­er­Tod ar vi­mu­Sa­veb­di, ma­te­ri­a­
lu­ri mo­men­ti rom ar iyos. viq­ne­bo­di ojax­Si, mo­vuv­li­di bav­Svebs da ki­dev ga­va­Cen­di
Svi­lebs say­va­re­li ada­mi­an­ i­sa­gan.
qmar­Tan gay­ri­li var, is yve­la­ze kar­gi ma­ma­ka­cia, ro­mel­sac ki odes­me vic­nob­di. Za­
li­an kar­gi ada­mi­a­nia, in­te­li­gen­tu­ri. di­di asa­kob­ri­vi sxva­o­bis ga­mo ver ga­vu­geT er­
Tma­neTs. 18 wliT Cem­ze uf­ro­sia, 20 we­lia er­Tma­neTs vic­nobT. dRe­sac mex­ma­re­ba. man
ma­i­Zu­la Se­mes­wav­la vi­za­Ji.
sur­vi­li, rom ma­ma­ka­ci vyo­fi­li­ya­vi, ara­so­des mqo­nia, Tum­ca Tavs yo­vel­Tvis ma­ma­ka­
cad vgrZnob­di, rad­gan bevrs vmu­Sa­ob­di. ukeTesi iqneboda, rom am­de­ni ar me­mu­Sa­va.
ma­ma qar­Tve­li myavs, de­da - po­lo­ne­li. mzrdi­da be­bia, ma­ma­Ce­mis de­da, ro­me­lic mas­wav­
li­da, rom mTa­va­ri is ki ar aris, rom kar­gad vis­wav­lo da vi­mu­Sao, ara­med is, rom au­
ci­leb­lad qal­wu­li gav­Txov­de, vi­yo dam­je­ri co­li da kar­gi di­a­sax­li­si. Ta­vis dro­ze
ma­mas ar un­do­da, rom de­das emu­Sa­va, de­dam ki mu­Sa­o­ba da­iw­yo, be­bi­a­sac ar un­do­da,
rom de­das emu­Sa­va da cec­xlze navTs as­xam­da. amis ga­mo Cxu­bi xSi­rad imar­Te­bo­da da
bav­Sve­bi amas vu­yu­reb­diT, sa­Si­ne­le­ba iyo.
sa­qar­Tve­lo­Si qa­lebs, pir­vel rig­Si, fi­nan­su­ri prob­le­me­bi aqvT. aqe­dan mo­dis yve­la
da­nar­Ce­ni prob­le­ma. qar­Tve­li qa­le­bi co­ta da­kom­pleq­se­bu­le­bic ari­an, da­mo­uk­ i­deb­
lo­ba ak­li­aT. ara­da, qals di­di Za­la da Se­saZ­leb­lo­be­bi aqvs ojax­Sic da po­li­ti­
kaSic.
min­da vic­xov­ro nor­ma­lur, sta­bi­lur qve­ya­na­Si, uk­ve ar vfiq­rob ima­ze, rom ra­i­mes
miR­we­va min­do­da an min­da. mTa­va­ri miR­we­va Cem­Tvis iq­ne­bo­da is, rom Ce­mi Svi­le­bi iy­
vnen bed­ni­e­re­bi da war­ma­te­bu­le­bi, Cem­Tvis mTa­va­ri Ce­mi Svi­le­bia.
139
tyu­il­ze oja­xi ver
da­fuZ­nde­ba
la­li Si­u­kaS­vi­li-kon­la­ni _
ra­dio `Ta­vi­suf­le­bis~, A`ame­ri­kis xmis~,
`Вестник~-isa da ,,Ge­or­gi­an Jo­ur­nal''-is
Jur­na­lis­ti.
da­ba­de­bis dRe _ 10 ian­va­ri
Cev­
ri ur­
a­
m
q
i
l
­
e
k
­
i
r
­
e
mi am
nebs Ce­
­e­
­esm
,,bizn
­i,
urS
x
­
a
s
­
m
a
s
T
a
­
n
a
v
bi aey­
­ e­
qal
i
­
l
e
v
T
­
r
a
q
da,
li,
bu­
le­
­
naT­
a
g
i
n
­
i
s
i
m
nia, ro
gan mia­C­
rad­
an".
ari­
i
­
b
e
n
­
­
a
i
r
­
a
n
u
­e da
var
moy­
mis­
Sro­
da­vi­ba­de Tbi­lis­Si. de­da ru­su­li eni­sa da li­te­ra­tu­ris pe­da­go­gi iyo, ma­ma ki – mxat­
va­ri. swav­la da­viw­ye Tbi­li­sis erT-erT sko­la­Si. mSob­le­bis da­So­re­bis Sem­deg ma­ma
mos­kov­Si ga­da­vi­da sac­xov­reb­lad da axa­li oja­xi Seq­mna. de­dis ga­daw­yve­ti­le­biT, swav­
la ma­mas­Tan mos­kov­Si un­da ga­meg­rZe­le­bi­na, rad­ga­nac 50-ian wleb­Si mar­to­xe­la de­di­sa
da mo­zar­di go­go­nas mar­to cxov­re­ba oj­xis uf­ro­sis ga­re­Se sak­ma­od sa­xi­fa­To iyo.
amas da­e­ma­ta is faq­ti, rom da­viw­ye sko­li­sa da mu­si­kis gak­ve­Ti­le­bis gac­de­nac. aqe­dan
ga­mom­di­na­re, de­da mix­vda, rom ve­Rar ma­kon­tro­leb­da, rad­gan igi Za­li­an de­mok­ra­ti­
u­li da rbi­li xa­si­a­Tis qa­li iyo. dRe­van­de­li ga­da­sa­xe­di­dan vfiq­rob, rom man swo­ri
ga­daw­yve­ti­le­ba mi­iR
­ o.
ma­ma Za­li­an da­ka­ve­bu­li iyo Ta­vi­si mxat­vro­biT da mis­ma ojax­ma ga­daw­yvi­ta Ce­mi gag­
zav­na dip­lo­mat­Ta Svi­le­bis in­ter­nat­Si. iq Se­vi­Zi­ne cxov­re­bis swo­rad aR­qmis una­ri.
mgo­nia, rom sab­Wo­Ta sko­leb­Si, sa­er­Tod, yve­la­fers kargs as­wav­lid­nen – imas, rac
bib­li­a­Sia, Tum­ca amas xma­maR­la ar aRi­a­reb­dnen.
140
in­ter­na­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg dav­brun­di Tbi­lis­Si. Tav­da­pir­ve­lad da­viw­ye mu­Sa­
o­ba Tbi­li­sis mo­de­le­bis sax­lSi mo­zar­dTa tan­sam­lis mo­de­lad. Sem­deg gav­Txov­di.
ga­dav­wyvi­te Te­at­ra­lur in­sti­tut­Si ga­moc­de­bis Ca­ba­re­ba. vi­na­i­dan mos­kov­Si cxov­re­
bis dros qar­Tul enas dav­Sor­di, di­di Sro­ma dam­Wir­da am prob­le­mis ga­da­sa­la­xad.
sa­bo­lo­od ga­moc­de­bi ki kar­gad Ca­va­ba­re, mag­ram a­mas uar­yo­fi­Ti re­aq­cia moh­yva de­
dam­Ti­lis mxri­dan. mi­si az­riT, qa­lis yve­la­ze sa­pa­su­xis­mgeb­lo mi­sia Svi­le­bis ga­Ce­na
da gaz­rda iyo. dRes me ve­Tan­xme­bi am azrs, mag­ram im dros sxvag­va­rad vfiq­rob­di. ase
das­rul­da Ce­mi pir­ve­li qor­wi­ne­ba.
Te­at­ra­lur in­sti­tut­Si karg mo­cek­va­ved viT­vle­bo­di da Cem­ma cek­vis mas­wav­le­bel­
ma mir­Cia an­sambl `su­xiS­vi­leb­Si“ mis­vla. qal­ba­ton ni­no ra­miS­vils mo­ve­wo­ne, mag­ram
mo­ma­va­li eq­vsTvi­a­ni gas­tro­le­bi me­sa­me­kur­sel stu­dents xels ar maZ­lev­da. Sem­deg
vca­de be­di an­sambl `rus­Tav­Si“, sa­dac Se­mom­Ta­va­zes Cem­Tvis mi­sa­Re­bi pi­ro­be­bi. sak­
ma­od da­ka­ve­bu­li vi­ya­vi – in­sti­tu­ti, re­pe­ti­ci­e­bi, mo­de­le­bis sax­li. saq­me ada­mi­ans
zrdis – usaq­mu­ro­ba da bev­ri fu­li ki kacs ryvnis. Te­at­ra­lu­ri in­sti­tu­tis dam­Tav­
re­bis­Ta­na­ve an­sambl `rus­Ta­vis“ erT-er­Ti so­lis­ti gav­xdi da 70-ian wleb­Si saz­Rvar­
ga­reT gas­tro­leb­ze dav­di­od
­ i. ama­so­ba­Si ma­ma­Ce­mi Ta­vis eb­ra­el col­Tan er­Tad aSS-Si
emig­ra­ci­a­Si wa­vi­da da am dro­i­dan Ce­mi saz­Rvar­ga­reT gas­tro­le­bic da­ib­lo­ka – aRar
men­do­bod­nen, eSi­no­daT, rom ma­mas­Tan dav­rCe­bo­di. miv­xvdi, rom Ce­mi sa­cek­vao ka­ri­e­rac
das­rul­da. ra­me un­da mo­me­fiq­re­bi­na. swo­red ami­tom ga­dav­wyvi­te ma­mis kvals gav­yo­lo­
di da da­me­to­ve­bi­na ax­la uk­ve yo­fi­li ssrk.
po­lo­ne­li na­Te­sa­ve­bis xel­Sew­yo­biT ga­vem­gzav­re po­lo­neT­Si, sa­dac mud­mi­vi cxov­re­bis
uf­le­ba mo­vi­po­ve. po­lo­ne­Ti­dan Se­meZ­lo sxva qvey­neb­Si up­rob­le­mod gam­gzav­re­ba. vi­
sar­geb­le Sem­Txve­viT da qar­Tu­li saT­vis­to­mos pre­zi­den­tis, ba­ton viq­tor xo­me­ri­kis
dax­ma­re­biT fran­gu­lis Se­sas­wav­lad ga­vem­gzav­re pa­riz­Si. ama­so­ba­Si ba­ton­ma viq­tor­ma
mi­i­Ro we­ri­li mi­un­xe­ni­dan, rom ra­dio `Ta­vi­suf­le­bis“ qar­Tu­l re­daq­ci­as qa­lis xma
sWir­de­bo­da. did­xans vor­Wo­fob­di, sa­bo­lo­od ki mo­viT­xo­ve po­li­ti­ku­ri Tav­Se­sa­fa­ri
da da­viw­ye mu­Sa­ob
­ a, ase vTqvaT, `mtrul ra­di­o­Si“.
ra­dio “Ta­vi­suf­le­ba“ sar­geb­lob­da ame­ri­kis kon­gre­sis fi­nan­su­ri mxar­da­We­riT. aqe­
dan ga­mom­di­na­re, Cven­Tan xSi­rad stum­rob­dnen ame­ri­ke­li ko­le­ge­bi, ma­Ti dax­ma­re­biT
Se­vav­se `ame­ri­kis xmis“ an­ke­ta da Se­sar­Ce­vi kon­kur­si mi­un­xe­nis bi­ur
­ o­Si ga­vi­a­re. gar­da
pro­fe­si­u­li kri­te­ri­u­me­bi­sa, sa­Wi­ro iyo e.w. `fil­tra­ci­is“ gav­lac da, bi­og­ra­fi­ul
­ i
mo­na­ce­me­bis Se­mow­me­bis Sem­deg, sa­bo­lo­od mi­mi­Res. ase mov­xvdi aSS-Si.
Ce­mi cxov­re­bis yve­la­ze sa­a­ma­yo pe­ri­o­di ukav­Sir­de­ba 13 wli­an pe­da­go­gi­ur moR­va­
we­o­bas dip­lo­ma­ti­ur sko­leb­Si, sa­dac da­viw­ye mu­Sa­o­ba ra­di­o­Si kad­re­bis Sem­ci­re­bis
Sem­deg. vas­wav­li­di sam­xed­ro dip­lo­ma­tebs ru­sul da mog­vi­a­ne­biT qar­Tul ena­sac. yo­
vel­Tvis vcdi­lob­di Ce­mi mos­wav­le­e­bis­Tvis da­me­na­xe­bi­na qar­Tu­li enis sim­did­re da
si­la­ma­ze. dav­we­re sa­xel­mZRva­ne­lo “Ba­sic Ge­or­gi­an for Fo­re­ig­ners” da “Bo­ok of Ge­or­gi­an Verbs”.
aSS-sa da ssrk-Si udi­de­si cvli­le­be­bi xde­bo­da. am dros Sed­ga re­i­ga­ni­sa da gor­ba­
Co­vis is­to­ri­u­li Sex­ved­ra, ro­ca ra­ti­fi­ci­re­bul iq­na Se­Tan­xme­ba sa­Su­a­lo da ax­lo
si­So­ris ra­ke­te­bis lik­vi­da­ci­a­ze. Cve­ni sko­la mu­Sa­ob­da am do­ku­men­tze, swav­lob­da da
141
aa­na­li­zeb­da yve­la punqts, amow­meb­da in­gli­su­ri teq­stis ru­sul­Tan Se­sat­yvi­so­bas. me
vi­ya­vi am di­di pro­ce­sis pa­ta­ra na­wi­li da mo­na­wi­le.
sa­qar­Tve­lo­Si dav­brun­di 2000 wels. im dro­i­dan mo­yo­le­bu­li da­ka­ve­bu­li var mwer­
lo­bi­Ta da Jur­na­lis­ti­kiT. dav­we­re wig­ni ele­ne ax­vle­di­a­nis mu­ze­um­ze, ga­va­ke­Te vrce­
li in­ter­viu edu­ard Se­var­dna­Zes­Tan. am­Ja­mad vTa­nam­Srom­lob Jur­nal-ga­ze­Teb­Tan da
ga­mo­ve­ci mo­go­ne­be­bis wig­ni `war­su­lis kva­dak­val“.
nu­ra­vin ifiq­rebs, rom qals ka­ri­e­ra­Si ga­reg­no­ba ex­ma­re­ba. ame­ri­ka­Si ka­ri­e­ra pro­fe­si­
o­na­liz­mzea da­mo­ki­de­bu­li, ara aqvs mniS­vne­lo­ba, qa­li xar Tu ka­ci, Sa­vi Tu – yvi­Te­
li. Tu dam­qi­ra­ve­be­li Se­ni re­li­gi­u­ri mrwam­siT da­in­te­res­de­ba, uf­le­ba gaqvs amis­Tvis
igi sa­sa­mar­Tlos ga­das­ce. es, mar­Tlac rom, de­mok­ra­ti­u­li qve­ya­naa. sa­qar­Tve­lo­Si ki
ra xde­ba? ab­so­lu­tu­ri un­dob­lo­baa. ar en­do­bi­an arc um­rav­le­so­bas, arc – opo­zi­ci­as.
li­de­re­bi ga­u­ge­ba­ri sit­yve­biT esa­ub­re­bi­an xalxs. ase­Ti Se­sa­niS­na­vi leq­si­kis pat­ro­
nebs ra­Si gvWir­de­ba am­de­ni uc­xo sit­yva?! Cve­ni sa­xel­mwi­fos dog­ma ada­mi­a­nis dam­ci­
re­baa. qar­Tve­le­bi erT-er­Ti pir­ve­li qris­ti­a­ni eria, mag­ram, mi­ux­ e­da­vad ami­sa, maT
ada­mi­a­nis pa­ti­vis­ce­ma ar ici­an. ir­gvliv cu­di sit­yve­bis ko­ri­an­te­lia. gan­sa­kuT­re­biT,
es sa­te­le­vi­zio ga­da­ce­me­bi­dan Cans.
dRes qa­le­bi uke­Te­sad war­mo­a­Ce­nen Tavs, vid­re ka­ce­bi. Cems ame­ri­kel qmars, jon kon­
lans ara­er­Txel uT­qvams, rom qar­Tve­li ka­ce­bi ver afa­se­ben qar­Tvel qa­lebs. biz­nes­
me­nebs ki ur­Cev­da, qar­Tve­li qa­le­bi aey­va­naT sam­sa­xur­Si, rad­gan mi­aC­nia, rom isi­ni
ga­naT­le­bu­li, Sro­mis­moy­va­re da una­ri­a­ne­bi ari­an, xo­lo Tu qa­le­bi po­li­ti­ka­Si ar
er­Tve­bi­an, vfiq­rob, rom es ma­Ti tra­di­ci­u­li xa­si­a­Tis bra­lia. Se­saZ­leb­lo­beb­ze Tu
vim­sje­lebT, qar­Tvel qa­lebs is uf­ro ad­re hqon­daT, vid­re ame­ri­ke­lebs, rom­leb­mac
mxo­lod 1920 wels mi­i­Res sa­ar­Cev­no xmis uf­le­ba. sa­qar­Tve­lo­Si aris po­ten­ci­a­li,
mag­ram ar aris eko­no­mi­ku­ri sa­fuZ­ve­li, rom qa­leb­ma po­li­ti­kis­Tvis mo­i­ca­lon - qve­
ya­na in­gre­va, ra qa­lis uf­le­beb­ze vsa­ub­robT? ara­vin ara­fers kiT­xu­lobs da ar cdi­
lobs gan­vi­Tar­des.
ide­a­lur qal­ze ve­ra­fers get­yviT, rad­gan Ta­vad var qa­li. ide­a­lu­ri ma­ma­ka­ci ki Cem­
Tvis suf­Ta su­li­sa da moq­ni­li una­ris mqo­ne pi­rov­ne­baa. ame­ri­ke­lebs mi­aC­ni­aT, rom
kacs Tu co­lic hyavs da say­va­re­lic, ori­ves at­yu­ebs da aseT kacs ar en­do­bi­an. sa­qar­
Tve­lo­Si ki am sa­kiTxs qa­le­bi nor­ma­lu­rad aRiq­va­men - `ka­cia da ra qnas?!“. qvey­nad
dam­kvid­re­bu­lia aras­wo­ri mo­ra­li. ro­de­sac qa­li da ma­ma­ka­ci ojaxs qmnis, iq tyu­il
­ i
ar un­da iyos. aq ki la­mis mo­du­ri gam­xda­ra qmris­gan Ra­la­ti, ro­mel­sac, sam­wu­xa­rod,
qa­le­bi egu­e­bi­an.
msurs iseT sa­qar­Tve­lo­Si cxov­re­ba, sa­dac yo­ve­li ada­mi­a­ni iq­ne­ba da­saq­me­bu­li, Se­sa­
ba­mis anaz­Ra­u­re­bas mi­i­Rebs, ga­da­ix­dis ga­da­sa­xa­debs da mas da­ic
­ avs ka­no­ni.
142
xel­Se­u­xe­be­li emo­cia
xa­Tu­na Cxe­i­Ze _ mxat­va­ri, di­za­i­ne­ri,
am­Ja­mad cxov­robs da moR­va­we­obs
aSS-Si.
da­ba­de­bis dRe _ 6 oq­tom­be­ri
li
ru­
yv­a­
i
s
s
b
e
n
­
­
a
i
m
­
a
da ad
`min­
don,
­
das­
a
g
s
a
l
­
e
v
y
re
roT da me­
ya­
e­
Se­
des
o­
di­
da­
n
i
v
­
a
r
­
a
R
a
lod rom
ru­
va­
usiy­
ze~.
wa­
­i­
dam
de­
so­xum­Si da­vi­ba­de. oT­xi wlis vi­ya­vi, ro­de­sac Tbi­lis­Si gad­mo­ve­diT, sadac me­oT­xe
kla­sam­de vswav­lob­di, me­oT­xe kla­si­dan ki sul emig­ra­ci­a­Si var. Ce­mi mSob­le­bi al­
Jir­Si mu­Sa­ob­dnen, ma­ma bi­o­qi­mi­ko­si iyo. mer­ve kla­sam­de al­Jir­Si vswav­lob­di, me­re
Tbi­lis­Si dav­brun­diT.
bav­Svo­bi­dan vxa­tav­di, Tum­ca, oja­xis ga­daw­yve­ti­le­biT, sa­me­di­ci­no in­sti­tut­Si va­ba­
reb­di. ver mov­xvdi. Sem­deg ojax­ma pa­ti­vi sca Cems mis­wra­fe­bas. mos­kov­Si mo­de­li­re­bas
sa­mi we­li vswav­lob­di, sa­i­da­nac Tbi­li­sis sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si gad­mo­ve­di. Ce­mi sa­
dip­lo­mo Te­ma iyo `aso­ci­a­ci­e­bi mwe­reb­ze“. es iyo ab­stra­hi­re­bu­li, Te­at­ra­li­ze­bu­li
kos­ti­u­me­bi, Za­li­an sa­in­te­re­so da sa­sa­ci­lo. ka­Ted­ris gam­ge Ta­vi­dan uar­zec ki iyo,
rom dip­lo­mi am for­miT da­mec­va. ma­Sin yve­la­fe­ri Car­Co­eb­Si un­da yo­fi­li­yo moq­ce­u­
li. mos­ko­vis ko­mi­sia un­da Ca­mo­su­li­yo da ka­Ted­ris gam­ge Za­li­an Re­lav­da. dip­lo­mi
xu­Ti­an­ze da­vi­ca­vi da ma­Sin­ve gav­xdi mxat­var­Ta kav­Si­ris wev­ric, rad­gan mos­ko­vis ko­
mi­si­as Za­li­an mo­e­wo­na Ce­mi na­mu­Sev­re­bi. jer sa­er­Tod ar miS­veb­dnen dip­lom­ze da me­re
ki mox­da ase­Ti fe­i­er­ver­ki...
aka­de­mi­is das­ru­le­bis Sem­deg gav­Txov­di da 90-ian wleb­Si, aq rom ai­ria qve­ya­na, stam­
bul­Si wa­ve­diT sac­xov­reb­lad. Cems me­uR­les iq biz­ne­si hqon­da. Sem­deg me­o­re Svi­li
143
Se­me­Zi­na. iq­ve vmu­Sa­ob­di. tan­sac­mlis es­ki­zebs mik­ve­Tav­da erT-er­Ti fir­ma, ro­me­lic
tya­vi­sa da bew­vis na­warms uS­veb­da. Ce­mi na­mu­Sev­re­bi iyi­de­bo­da. fer­we­ra­Sic vmu­Sa­ob­di
Cem­Tvis. zaf­xu­lo­biT Tbi­lis­Si Ca­mov­do­di. Za­li­an kma­yo­fi­li var imiT, rac stam­bul­
Si ga­va­ke­Te. un­da dav­rwmu­ne­bu­li­ya­vi, ra da ram­de­nad Se­miZ­lia. mog­vi­a­ne­biT mos­kov­Si
mo­ew­yo Ce­mi es­ki­ze­bis ga­mo­fe­na da sul ga­i­yi­da.
Sem­deg Tbi­lis­Si dav­brun­diT da ori we­li vic­xov­reT sam­Sob­lo­Si. Sem­deg kvlav emig­
ra­cia – ame­ri­ka­Si wa­ve­diT. iq me­sa­me Svi­li Se­me­Zi­na. ame­ri­ka­Si ram­de­ni­me we­li Ca­var­dna
mqon­da – ara­fe­ri ga­mi­ke­Te­bia. er­Txel, sru­li­ad Sem­Txve­viT, Jur­nals vaT­va­li­er
­ eb­
di da gan­cxa­de­bas wa­vaw­ydi kon­kur­sis Se­sa­xeb. Cem­ma me­uR­lem mir­Cia, sca­deo. Cem­Tvis
war­mo­ud­ge­ne­li iyo, rom niu-ior­kSi ra­Rac ga­me­ke­Te­bi­na me, ax­la­da­Ca­sul mxat­vars.
Ta­nac aq­ti­u­ri, meb­rZo­li ar var. Tu Ta­vis­Ta­vad ra­Rac mox­de­ba, mox­des... mainc vca­de,
ga­vag­zav­neT sla­i­de­bi da mo­vi­da pa­su­xi, rom ga­vi­mar­jve. sru­li So­ki iyo. me­re me­o­re
kon­kur­sze ga­vag­zav­ne da 2000 wels or­jer ga­vi­mar­jve, kar­gi we­li iyo Cem­Tvis. amis
Sem­deg ki da­iw­yo mow­ve­ve­bi ga­le­re­e­bi­dan, ga­vaq­ti­ur­di, es yve­la­fe­ri Ta­vis­Ta­vad
xde­bo­da. ise aew­yo, rom er­Ti wlis gan­mav­lo­ba­Si ram­den­jer­me ze­di­zed mqon­da ga­mo­
fe­ne­bi. aTi ga­mo­fe­na mqon­da niu-ior­kSi, ga­mo­if
­ i­na Ce­mi fer­we­ra, gra­fi­ka, mag­ram am aT
ga­mo­fe­nas Cem­Tvis ara­fe­ri da­u­to­ve­bia, rad­gan Zal­ze uc­xo ga­re­mo­Si vi­ya­vi – mo­di­o­da
uam­ra­vi uc­xo ada­mi­a­ni, ara­vis vic­nob­di, ar vner­vi­ul
­ ob­di.
2007 wlis zaf­xul­Si sa­qar­Tve­lo­Si Ce­mi um­cro­si bi­Wi mo­iw­vi­es kon­kurs `ana-ba­na­Si“
mo­na­wi­le­o­bis­Tvis. kon­kur­si rom Ca­Tav­da, yve­las eti­re­bo­da, yve­la aR­frTo­va­ne­bu­li
iyo. sa­er­Tod, yo­vel zaf­xuls Ca­mov­di­varT Tbi­lis­Si. Tbi­lis­Si Za­li­an da­Za­bu­li var
xol­me, aq yve­la Se­ni­a­nia, yve­la giy­vars. min­do­da aqac ga­me­ke­Te­bi­na ra­im­ e, ma­ga­li­Tad,
siy­va­ru­lis dRe­e­bi. siy­va­ru­li da­de­bi­Ti emo­ci­aa. mSvi­do­ba, bed­ni­e­re­ba, si­xa­ru­li siy­
va­ruls ukav­Sir­de­ba. es grZno­be­bi min­do­da ga­me­er­Ti­a­ne­bi­na, erT mTli­a­no­bad meq­cia
da Tbi­li­si­saT­vis siy­va­ru­lis xe me­Cu­qe­bi­na. siy­va­ru­lis xe wi­Te­li un­da yo­fi­li­yo,
TeT­ri gu­le­biT. Cems war­mod­ge­na­Si xis wi­Te­li ta­ni si­coc­xlis ar­te­ri­aa, xis to­te­bi
- ar­te­ri­i­dan ga­mo­ma­va­li gan­Sto­e­ba­ni da ener­gia; ar­te­ri­a­ze TeT­ri gu­le­bi – TeT­ri
ne­it­ra­lu­ri fe­ria – jer xel­Se­u­xe­bi emo­cia. wi­Te­li xe Sar­de­nis qu­Ca­ze un­da mdga­ri­
yo da iq ga­va­ke­Te ki­dec. me­or
­ e wels rom Ca­mo­ve­di, xe ga­daW­ri­li dam­xvda, Sur­du­lis
ta­ri­viT ga­mo­i­yu­re­bo­da. ar mi­i­Res Ce­mi siy­va­ru­lis xe, Za­li­an met­ki­na gu­li. bev­ri
viw­va­le am xis ga­sa­ke­Teb­lad. Tan­xac ar mqon­da, me­gob­re­bi da­mex­mar­nen. min­do­da yve­
la­saT­vis si­ur­pri­zi mo­mew­yo, qa­la­qi ki ami­saT­vis mzad ar aR­moC­nda.
me­re me­ri­am Se­mik­ve­Ta ana­lo­gi­u­ri xe – sa­qar­Tve­los pat­ri­ar­qis, ilia me­o­res aR­say­
dre­bis iu­bi­les­Tan da­kav­Si­re­biT. rus­Ta­vel­ze am­dag­va­ri siy­va­ru­lis xe Sev­qme­niT.
Ce­mi Ca­mos­vla 2007 wlis no­em­bris dRe­ebs da­em­Txva. vi­fiq­re, ra dros siy­va­ru­lis
xea-meT­qi. mag­ram ma­inc ga­va­ke­TeT. sas­tum­ro `me­ri­o­tis“ win id­ga is xe, ro­me­lic gvWir­
de­bo­da. xe ga­coc­xlda, speq­tak­lic ga­va­ke­TeT, sce­nac ava­Se­neT. min­do­da, rom am siy­
va­ru­lis xiT da­vi­ru­se­bu­li­yo mTe­li Tbi­li­si, siy­va­ru­li ga­dam­de­bi yo­fi­li­yo. rac
uf­ro me­ti siy­va­ru­lis una­ri gaqvs, miT uf­ro mets mi­aR­wev da mets ga­a­ke­Teb, ma­Sin
Zli­e­ri xar.
144
im zam­Tars Tbi­lis­Si vi­ya­vi, xSi­rad miv­di­od
­ i rus­Ta­vel­ze da ras vxe­dav­di? vi­Ra­ce­bi
id­gnen da sur­vi­lebs awer­dnen Cems siy­va­ru­lis xes. qa­Ral­dis na­ku­webs, sa­dac sur­vi­
le­bi ewe­ra, xis tan­ze Se­mox­ve­u­li qso­vi­lis na­ke­reb­Si ku­Wav­dnen. did­xans iyo es xe.
me­re, ro­gorc vi­ru­si un­da mo­vi­des da wa­vi­des, es xec wa­vi­da.
2008 wlis iv­nis­Si ga­le­rea `ho­bi­Si“ mo­ew­yo Ce­mi per­so­na­lu­ri ga­mo­fe­na. ga­mo­fe­na­ze
oT­xmet­ri­a­ni, di­di, naW­ris­gan Se­ke­ri­li qa­li war­mo­vad­gi­ne. min­do­da Ta­vi­si ma­si­ur
­i
sxe­u­liT srul­yo­fi­li yo­fi­li­yo: Tbi­li, rbi­li da xel­Se­sa­xe­bi. is arc evaa da arc
ve­ne­ra. ij­da dar­baz­Si, iyu­re­bo­da ca­Si ama­yad da gar­Se­mo gvi­ri­le­bi eya­ra, ro­gorc
si­suf­Ta­vi­sa da siw­min­dis sim­bo­lo. amis me­re aRa­ra­fe­ri ga­mi­ke­Te­bia, gan­wyo­ba ar
maqvs, yve­la­fers gan­wyo­ba un­da.
Cve­u­leb­ri­vi ada­mi­a­ni var da miv­yve­bi di­ne­bas, gan­sa­kuT­re­bu­li mi­za­ni ar da­mi­sa­xavs
ara­so­des, yve­la­fe­ri Ta­vis­Ta­vad wa­mo­vi­da. Ce­mi miR­we­va Ce­mi di­di oja­xia – sa­mi Svi­
li. mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom ga­mud­me­biT uc­xo­eT­Si cxov­ro­ben, Cems Svi­lebs qar­Tve­lo­ba
ar da­vu­kar­ge.
ka­cad da­ba­de­bis sur­vi­li ara­so­des mqo­nia. qa­li de­da un­da iyos. ada­mi­a­ni iba­de­ba siy­
va­ru­liT, siy­va­ru­lis Se­de­gad, siy­va­ru­li mas­Sia. Tu siy­va­ru­li dat­kep­ne da amog­li­
je, ma­Sin man­qa­na xar. qal­ma ara­so­des ar un­da da­kar­gos siy­va­ru­lis grZno­ba, rad­gan
yve­laf­ris Rer­Zi siy­va­ru­lia.
min­da vi­xi­lo bed­ni­e­ri, mSvi­di sa­qar­Tve­lo, min­da iyos er­Tma­ne­Tis gver­diT dgo­mis
si­xa­ru­lis Seg­rZne­ba, min­da, rom siy­va­ru­li sul en­Tos...
145
aq­ti­u­ri, go­ni­e­ri da
­xa­li­si­a­ni
na­Tia wkep­la­Ze _ iu­ris­ti,
sa­qar­Tve­los uze­na­es
­ i sa­sa­mar­Tlos
mo­sa­mar­Tle
da­ba­de­bis dRe _ 14 iv­li­si
a qals
b
­
e
­
r
a
v
­
g
o
m
s
i
­
fliqt
`kon­
ro
ja­
sa­
m
o
t
­
i
m
a
d
e
r
­
lia, swo
uZ­
ukeT Se­
li
ti qa­
me­
i
S
­
b
­
e
o
­
n
a
g
­
bis or
le­
lis­uf­
xe­
da iyos~.
un­
mo­sa­mar­Tle­o­bas­Tan er­Tad pe­da­go­gi­ur saq­mi­a­no­bas ve­we­vi, sxva­das­xva uni­ver­si­tet­Si
ad­mi­nis­tra­ci­ul sa­mar­Tals vas­wav­li. pro­fe­sia uf­ro ga­uc­no­bi­e­reb­lad avir­Cie, iu­
ri­di­u­li ga­naT­le­bis mi­Re­ba mxib­lav­da. ar­Ce­va­nis sis­wo­re­Si mog­vi­an­ e­biT dav­rwmun­di.
Ce­mi pro­fe­sia Tan­da­Tan, mu­Sa­ob
­ as­Tan er­Tad, mo­me­wo­na da Se­miy­var­da, mo­me­wo­na mi­si
ma­Ra­li miz­ne­bi­sa da da­niS­nu­le­bis ga­mo. Ta­vi­dan es gac­no­bi­e­re­bu­li ar mqon­da. ro­ca
uni­ver­si­tets vam­Tav­reb­di, vfiq­rob­di, rom sxva ga­naT­le­ba­sac mi­vi­Reb­di.
Cems yve­la­ze did miR­we­vad mo­sa­mar­Tle­ob
­ a Se­iZ­le­ba Ca­iT­va­los. ara­nak­leb miR­we­vad
mi­maC­nia pe­da­go­gi­u­ri saq­mi­an­ o­ba da misi Se­de­ge­bi, rad­gan Za­li­an miy­vars stu­den­te­bi
da maT­Tan ur­Ti­er­To­ba. ad­mi­nis­tra­ci­u­li sa­mar­Ta­li sa­mar­Tleb­ri­vi sa­xel­mwi­fos sa­
mar­Ta­lia da Tu qve­ya­na­Si am sa­mar­Tlis in­sti­tu­te­bi, prin­ci­pe­bi, nor­me­bi srul­fa­sov­
nad dam­kvid­rde­ba, sa­qar­Tve­lo Tvi­seb­ri­vad sxva ti­pis sa­xel­mwi­fo iq­ne­ba, sa­zo­ga­do­
e­bis mar­TlSeg­ne­bis xa­ris­xi ga­iz­rde­ba, ka­no­nis uze­na­e­so­bis stan­dar­ti uz­run­vel­yofs
ada­mi­a­nis uf­le­be­bis maq­si­ma­lur dac­vas ise, ro­gorc Ta­na­med­ro­ve, kar­gad gan­vi­Ta­re­
bul sa­xel­mwi­fo­eb­Si xde­ba.
146
Cvens sa­zo­ga­do­e­ba­Si qa­li­sa Tu ma­ma­ka­cis prob­le­ma zo­ga­dad ar­se­bobs, rad­gan da­mo­
ki­de­bu­le­baa ase­Ti – ara­se­ri­oz
­ u­li, ze­re­le. ga­naT­le­bul sa­zo­ga­do­e­ba­Si es sa­kiT­xi
nak­le­bad mwva­ved dgas. qar­Tvel qals aqvs rwme­na, rom Se­uZ­lia iyos ara­nak­leb war­ma­
te­bu­li, eru­di­re­bu­li, no­va­to­ri, ab­so­lu­tu­rad kon­ku­ren­tu­na­ri­a­ni. da es asec aris.
qar­Tvel qals Se­uZ­lia sa­ku­Ta­ri Ta­vis sje­ro­des.
ra­tom­Rac iT­vle­ba, rom qa­lis az­rov­ne­ba, mi­si qce­va eq­stre­ma­lur si­tu­a­ci­a­Si, das­
kvne­bi uf­ro emo­ci­u­ria, vid­re – ra­ci­o­na­lu­ri. es ma­Ri­zi­a­nebs. Wkvi­an qals Se­uZ­lia
kon­kre­tul Sem­Txve­va­Si uf­ro swo­ri da mi­sa­Re­bi ga­daw­yve­ti­le­ba mi­iR
­ os, vid­re ma­ma­
kac­ma.
dax­ma­re­ba yve­las, qal­sac da ma­ma­kac­sac, Ta­nab­rad sWir­de­ba. dax­ma­re­ba mec mi­mi­Ria,
upir­ve­le­sad – oja­xi­dan. mo­ra­lu­ri da ma­te­ri­a­lu­ri dax­ma­re­ba, Ta­nad­go­ma, ga­ge­ba
imi­sa, ra­sac ake­Teb – es mniS­vne­lo­va­ni mxar­da­We­raa. ka­ri­e­ris da­saw­yis­Si Ce­mi xel­
fa­si mi­ni­ma­lu­ri iyo da, bu­neb­ri­via, oja­xi rom ar dam­xma­re­bo­da, sa­ja­ro sam­sa­xur­Si
ver dav­rCe­bo­di. wmin­da pro­fe­si­u­li, di­di dax­ma­re­ba mi­mi­Ria Ce­mi uf­ro­si ko­le­ge­bi­
sa­gan. Cem­Tvis Za­li­an mniS­vne­lo­va­ni iyo ma­Ti sa­sar­geb­lo, pro­fe­si­ul
­ i rCe­ve­bi. Ce­mi
war­ma­te­ba ima­sac efuZ­ne­ba, rom Svi­di we­li sa­sa­mar­Tlo apa­rat­Si vmu­Sa­ob­di da di­di
ga­moc­di­le­ba mi­vi­Re.
mar­Tlmsa­ju­le­ba ndo­bis ga­re­Se ar ar­se­bobs. un­dob­lo­bas bev­ri mi­ze­zi ga­na­pi­ro­bebs,
upir­ve­le­sad, es ga­mow­ve­u­lia sa­xel­mwi­fo­eb­ri­o­bis, Se­sa­ba­mi­sad, erov­nu­li sa­sa­mar­
Tlos tra­di­ci­is ram­de­ni­me­sa­u­ku­no­va­ni wyve­tiT. Cven­Tan ar ar­se­bobs da­mo­uk­ i­de­be­li
sa­sa­mar­Tlo xe­li­suf­le­bis tra­di­cia. Tum­ca, qve­ya­na­Si yo­vel­Tvis (maT So­ris sab­Wo­
Ta re­Ji­mis pi­ro­beb­Si) iy­vnen er­Te­u­li da­mo­u­ki­de­be­li, prin­ci­pu­li mo­sa­mar­Tle­e­bi,
mag­ram es ar aris sak­ma­ri­si ase­Ti in­sti­tu­tis Se­saq­mne­lad da mis­da­mi ndo­bis da­sam­
kvid­reb­lad. dRes ndo­bis mo­po­ve­bis er­Ta­der­Ti wi­na­pi­ro­ba obi­eq­tu­ri, pa­ti­o­sa­ni,
mi­u­ker­Zo­e­be­li da sa­mar­Tli­an­ i mar­Tlmsa­ju­le­bis gan­xor­ci­e­le­baa.
ro­ca saq­mes siy­va­ru­liT ake­Teb, is Sen­Tvis mxo­lod mo­va­le­o­ba ar aris, is uk­ve su­
li­e­ri moT­xov­ni­le­baa.
kon­fliq­tis mog­va­re­ba, mgo­nia, qals ukeT Se­uZ­lia. Cem­Si kon­fliq­tis mog­va­re­bis dros
qa­lu­ri saw­yi­si uf­ro War­bobs. swo­red ami­tom Za­li­an vwux­var, rom sa­ja­ro xe­li­suf­
le­bis or­ga­no­eb­Si co­ta qa­lia.
Cem­Tvis ide­a­lu­ri qa­li aq­ti­u­ri, go­ni­e­ri, mo­az­rov­ne, xa­li­siT sav­se, qa­lu­ri qa­lia.
ga­mud­me­biT vkiT­xu­lob. Ce­mi Ta­vi­su­fa­li dro Zi­ri­Ta­dad kiT­xvas xmar­de­ba. bev­ri da
mra­val­fe­ro­va­ni in­te­re­si maqvs. ma­in­te­re­sebs Ta­vi ga­mov­ca­do sxva­das­xva am­plu­a­Si. ar
vi­ci, ro­gor mo­va­xer­xeb, mag­ram ama­ze sul vfiq­rob.
po­li­ti­ka Ce­mi sfe­ro ar aris. amas jer ki­dev stu­den­to­bi­sas miv­xvdi. po­li­ti­ka uf­ro
kva­li­fi­ci­u­ri un­da gax­des.
vi­ci, ro­gor sa­qar­Tve­lo­Si min­da vic­xov­ro da ima­Sic dar­wmu­ne­bu­li var, rom sa­zo­
ga­do­e­bis Za­lis­xme­viT vic­xov­reb aseT sa­qar­Tve­lo­Si. es un­da iyos sa­xel­mwi­fo, sa­dac
147
yo­ve­li ada­mi­a­ni da­cu­li, xo­lo xe­li­suf­le­ba Se­bo­Wi­li iq­ne­ba ka­no­niT, uz­run­vel­yo­
fi­li iq­ne­ba mra­va­las­peq­ti­an­ i Ta­nas­wo­ro­ba: sqe­sis, ra­sis, re­li­gi­is, war­mo­So­bis...
qve­ya­na­Si ise­Ti ga­re­mo un­da Se­iq­mnas, rom yve­la ada­mi­ans hqon­des gan­vi­Ta­re­bis, Sro­
mi­sa da Ta­vis dam­kvid­re­bis sa­Su­a­le­ba. mje­ra, rom ase iq­ne­ba, rad­gan Cve­ni Zi­ri­Ta­di
sim­did­re in­te­leq­tu­a­lu­ri, ni­Wi­e­ri, mSro­me­li ada­mi­a­ne­bi ari­an. vfiq­rob, rom ka­no­
ni­e­ri, Ta­nas­wo­ri, kon­ku­ren­tu­li ga­re­mos Seq­mna ada­mi­a­nebs sa­Su­a­le­bas mis­cems, iy­vnen
war­ma­te­bu­le­bi.
148
Public Space With A Roof
Ta­mar Wa­baS­vi­li _ mxat­va­ri,
mu­Sa­obs ho­lan­di­aS
­ i, sa­er­Ta­So­ri­so
ar­tpro­eq­teb­Si
da­ba­de­bis dRe _ 26 iv­li­si
to
d a re­la­ti­on­ship
ve strat­ e­gi­es an
i­
t
­
ec
t
o­
pr
e
th
of
t
­tab­lish
­ e"... It’s a lo
"Ta­ke ca­re… es
"new hom
that
y to con­struct a
tr
d
an
e
­
m
ho
l
a
­ er adv­ an­ta­ges
S.
yo­ur ini­ti­
s, it has oth
rt
hu
it
as
l
el
­ced per­son…" D.
w
off... as
­ti­on of a dis­pla
a
u­
t
si­
e
th
e
c
­
work but, it pays
fa
uld not
ow up if one wo­
wo­uld ne­ver sh
Sem­Txve­vi­To­bam mi­miy­va­na sa­ir­mis erT pa­ta­ra sam­xat­vro sko­la­Si. Sem­deg uk­ve mi­zan­
da­sa­xu­lad ga­da­ve­di ia­kob ni­ko­la­Zis sa­xe­lo­bis sas­wav­le­bel­Si, mere ki - sam­xat­vro
aka­de­mi­a­Si. aka­de­mi­a­Si swav­lis in­te­re­si ma­le­ve dav­kar­ge. iqa­u­ri ga­naT­le­bis sis­te­ma,
ro­me­lic uzo­mod tra­di­ci­u­li da dog­ma­tu­ri iyo, ewi­na­aR­mde­ge­bo­da da ab­rko­leb­da
Cems moT­xov­ni­le­bebs. 1998w. ori kur­sis da­xur­vis Sem­deg ho­lan­di­e­li me­go­ba­ri qa­lis
dax­ma­re­biT ho­lan­di­a­Si, xe­rit riT­fel­dis sam­xat­vro aka­de­mi­a­Si ga­vag­rZe­le swav­la.
mas Sem­deg Ter­Tme­ti we­lia, iq vcxov­rob da vmoR­va­we­ob.
2003w. am­ster­dam­Si me da Cem­ma ko­le­geb­ma gav­xse­niT sa­ga­mo­fe­no siv­rce – stu­dia, sa­
xel­wo­de­biT Pub­lic Spa­ce With A Ro­of (Se­mok­le­biT PSWAR). ro­gorc dam­wyeb­ma mxat­vreb­ma,
Cven ga­vac­no­bi­e­reT ise­Ti al­ter­na­ti­u­li siv­rcis sa­Wi­ro­e­ba, romelSic yu­rad­Re­ba
da­eT­mo­bo­da ar­tis­tul pro­cess (xe­lov­ne­bis yvela sfe­ro­dan) da mis ir­gvliv ar­se­bul
dis­ku­si­as Te­o­ri­u­li da vi­zu­a­lu­ri ma­sa­le­bis Ta­na­ba­ri ga­mo­ye­ne­biT. PSWAR-is meS­ve­o­
biT Sev­Ze­liT Cve­ni ide­e­bis gan­xor­ci­e­le­ba da sa­ku­Ta­ri ar­tis­tu­li enis Ca­mo­ya­li­be­
ba, ra­mac sa­bo­lo­od pro­eq­te­bis for­ma mi­i­Ro.
sa­ku­Tar pro­eq­teb­ze mu­Sa­ob
­ i­sas Cven sa­Su­a­le­bas vaZ­lev­diT sxva ar­tis­tebs, ga­mo­e­
ye­ne­bi­naT Cve­ni sa­ga­mo­fe­no siv­rce. Ti­To­e­u­li Cve­ni pro­eq­ti TiT­qmis na­xe­var­wli­a­ni
kvle­vi­sa da mu­Sa­o­bis Se­de­gi iyo, ro­mel­Si mo­na­wi­le­o­bas 20-40 ka­cam­de iReb­da (ga­
mo­fe­na, pre­zen­ta­cia, leq­cia, fil­mi, per­fo­man­si, dis­ku­sia). Cve­ni pro­eq­te­bi Sem­deg
eta­pebs mo­i­cavs: aq­tu­a­lu­ri kiT­xve­bis Ca­mo­ya­li­be­ba, Te­ma­tu­ri ga­mok­vle­va, kon­cep­tis
Ca­mo­ya­li­be­ba, in­sta­la­ci­is Seq­mna, da­ma­te­bi­Ti prog­ra­ma: leq­cia, per­fo­man­si, dis­ku­sia,
149
sa­bo­loo etap­ze das­kvne­bis ga­mo­ta­na da sa­mo­mav­lo kiT­xve­bis Ca­mo­ya­li­be­ba. am­gva­rad,
yo­ve­li Sem­de­gi pro­eq­ti wi­na pro­eq­tis gag­rZe­le­bas war­mo­ad­gens. Cve­ni pro­eq­tis mTa­
va­ri da ga­ma­er­Ti­a­ne­be­li na­wi­lia ar­qi­teq­tu­ru­li in­sta­la­cia, ro­me­lic mo­ce­mu­li
siv­rcis­Tvis aris age­bu­li. Cvens sa­ga­mo­fe­no siv­rce­Si oT­xi di­di pro­eq­ti gan­va­xor­ci­
e­leT, sa­dac mo­na­wi­le­e­bi sxva­das­xva sfe­ro­dan da qvey­ni­dan iy­vnen mow­ve­ul
­ e­bi.
2007 wlis bo­los Cven dav­xu­reT PSWAR-is sa­ga­mo­fe­no siv­rce da ga­dav­wyvi­teT Cve­ni
pro­eq­te­bi axal da sa­er­Ta­So­ri­so as­pa­rez­ze gve­ca­da. a­man Ta­vis­Ta­vad bev­ri si­ax­le
da cvli­le­ba Se­mo­i­ta­na Cve­ni mu­Sa­o­bis pro­ces­Si da dag­vex­ma­ra axa­li for­me­bis Ca­mo­
ya­li­be­ba­Si, rac mxo­lod pro­eq­tiT ki aRar Se­mo­i­far­gle­ba, ara­med wig­nis, fo­to­in­
sta­la­ci­is, zog­jer teq­stis for­mi­Tac ev­li­ne­ba ma­yu­re­bels. Pub­lic Spa­ce With a Ro­of-is
jgufs war­mo­ad­gens: Ta­mu­na Wa­baS­vi­li (mxat­va­ri), adi hol­lan­der (mxat­va­ri) da ves­na
mad­jos­ki (Te­o­re­ti­ko­si).
Ce­mi ho­lan­di­a­Si saq­mi­a­no­ba uT­bi­li­so­bas sru­li­ad ar niS­navs. 2003 wels pro­eq­ti
`uc­xo­e­lis~ wev­ri vi­ya­vi Tbi­lis­Si. 2004 wels ar­Cev­ne­bis Sem­deg Tbi­lis­Si Ca­mo­ve­di
da oT­xdRi­a­ni aq­cia mo­vaw­yve qar­vas­la­Si. am na­mu­Sev­riT msur­da Ta­vi­su­fa­li sit­yvi­sa
da moq­me­de­bis plat­for­ma Se­meq­mna. Ti­To­e­ul msur­vels Se­eZ­lo Ta­vi­si moq­me­de­biT
cvli­le­ba Se­e­ta­na da sa­ku­Ta­ri az­ri ga­mo­e­xa­ta er­Tob­liv pro­ces­Si. mci­re bi­uj
­ e­ti
na­mu­Sev­ris­Tvis ma­sa­lebs uz­run­vel­yof­da. mTli­a­no­ba­Si mo­na­wi­le­o­ba 20-mde ada­mi­an­ma
mi­i­Ro. Ce­mi Zi­ri­Ta­di mi­za­ni iyo ga­mo­mek­vlia, Tu ro­gor fun­qci­o­ni­rebs sa­ga­mo­fe­no
siv­rce, ro­go­ri da­mo­ki­de­bu­le­ba aqvs Ti­To­e­ul mxat­vars er­Tob­liv pro­ces­Tan, ra
ro­li aqvs ma­yu­re­bels, ra kiT­xve­bi Cnde­ba, imar­Te­ba Tu ara dis­ku­sia. sa­qar­Tve­lo­Si
jer­je­ro­biT ar ar­se­bobs ise­Ti sa­ga­mo­fe­no siv­rce­e­bi, sa­dac Se­iZ­le­ba eq­spe­ri­men­te­
bi­sa da ga­mok­vle­ve­bis Ca­ta­re­ba, sxva­das­xva dis­cip­li­nisa da dar­geis er­Tma­neT­Tan
da­kav­Si­re­ba, kri­ti­ku­li Ro­nis­Zi­e­be­bi­sa da aq­ci­e­bis or­ga­ni­ze­ba, rac mud­miv xa­si­aTs
mi­i­Rebs. am pro­eq­tiT me di­di ga­moc­di­le­ba mi­vi­Re da ime­di maqvs, rom sa­mo­mav­lod
Sev­Zleb amis ga­mo­ye­ne­bas sa­qar­Tve­lo­Si­ve.
150
prob­le­ma, ro­me­lic
sqe­sis miR­maa
xa­Tu­na xa­bu­li­an
­ i _ xe­lov­ne­baT­mcod­ne,
ku­ra­to­ri, me­di­ap­ro­eq­te­bis av­to­ri.
mu­Sa­obs sam­xat­vro aka­de­mi­aS
­ i,
mih­yavs ori kur­si _ uax­le­si
ten­den­ci­e­bi Ta­na­med­ro­ve vi­zu­a­lur
xe­lov­ne­ba­Si, sa­ga­mo­fe­no pro­eq­ti da
eq­spo­zi­ci­is di­za­i­ni
da­ba­de­bis dRe _ 6 ma­i­si
bobs
se­
ar­
v
e
d
­
i
k
r
e
j
Si
lo­
­ve­
qarT
`sa­
ba
o­
Sa­
mu­
i
t
­
e
m
o
r
­
f
u
bi. qals
pe­
ti­
o­
re­
ste­
_ kacs,
e
r
­
d
i
v
,
s
i
v
­
T
a
ris­
e­
­i­
deb­a kar
sWir­
ro Cans~.
­
f
u
a
m
­
o
r
S
cis
ka­
Ce­mi mSob­le­bis pro­fe­sia Cems pro­fe­si­as araf­riT ukav­Sir­de­ba, de­da fi­zi­ko­sia, ma­ma
– uze­na­e­si sa­sa­mar­Tlos wev­ri. sam­xat­vro aka­de­mi­is dam­Tav­re­bis Sem­deg Ta­na­med­ro­ve
xe­lov­ne­biT da­vin­te­res­di, im pe­ri­od­Si am mxriv sru­li va­ku­u­mi iyo. Ce­mi kvle­va pos­
tsab­Wo­Ta sa­qar­Tve­los xe­lov­ne­bis ten­den­ci­ebs Se­e­xe­bo­da. es sfe­ro Za­li­an ma­in­te­re­
seb­da, amas ara­vin afi­nan­seb­da, Tum­ca me ener­gi­as ar vi­Su­reb­di.
ara­sam­Tav­ro­bo or­ga­ni­za­cia `kul­tu­ris gan­vi­Ta­re­bis kav­ka­si­ur
­ i cen­tri“ da­in­te­res­da
Ta­na­med­ro­ve xe­lov­ne­biT, mTxo­ves Ta­nam­Srom­lo­ba da bev­ri pro­eq­tic gan­va­xor­ci­e­
leT. ram­de­ni­me sa­er­Ta­So­ri­so ga­mo­fe­na ga­va­ke­Te, pe­da­go­gi­u­ri moR­va­we­o­bac da­viw­ye.
151
ve­ne­ci­is bi­e­na­le­ze (2009) qar­Tu­li pa­vi­li­o­nis ku­ra­to­ri vi­ya­vi, in­sta­la­cia vi­de­o­
na­mu­Sev­riT war­vad­gi­neT. kul­tu­ris sa­mi­nis­trom mi­miw­via. es Ta­vis­Ta­vad kar­gia, rom
kul­tu­ris sa­mi­nis­tro da­in­te­res­da Ta­na­med­ro­ve xe­lov­ne­biT. ve­ne­ci­is bi­e­na­le­ze tra­
di­ci­ul fer­we­ras ar wa­rad­ge­nen – vi­de­o­ar­ti, Se­re­ul
­ i in­sta­la­cia, kon­cep­tu­a­lu­ri
fer­we­ra an fo­to­e­bia war­mod­ge­ni­li. ase­Ti Se­moq­me­de­ba sa­qar­Tve­lo­Si jer ki­dev ar
aris po­pu­la­ru­li. Cven ko­ka ra­miS­vi­lis na­mu­Sev­re­bi war­vad­gi­neT.
kul­tu­ra am­did­rebs Cvens cxov­re­ba­sa da ga­moc­di­le­bas. mxat­vro­ba­Si ar­se­bob­da kli­
Se Te­me­bi, rom­lis iqi­Tac ar Se­iZ­le­bo­da gas­vla, sab­Wo­Ta sis­te­mis es `dam­sa­xu­re­ba“
dRem­de Se­mor­Ca. iyo ta­bu­i­re­bu­li Te­me­bi, rom­le­bic dRem­de ar­se­bobs. seq­su­a­lu­ri
re­vo­lu­cia da­sav­leT­Si bu­neb­ri­vad mox­da, gab­ra­ze­bul­ma axal­gaz­rdo­bam ga­moc­di­le­ba
Se­i­Zi­na, ra­mac Ta­vi­si kva­li da­to­va xe­lov­ne­ba­Si. gaC­ndnen qa­le­bi, rom­leb­mac fiq­ri
da­iw­yes sqe­sis Te­ma­ze, gen­de­rul iden­ti­fi­ka­ci­a­ze, ase­Ti dis­kur­si Cve­ni siv­rcis­Tvis
uc­xo iyo.
Cven­Tan, ma­ga­li­Tad, ana­li­ti­ku­ri mxat­vro­ba ar gan­vi­Ta­re­bu­la. Cve­ni mxat­vro­ba uf­ro
grZno­bi­e­ria, ga­uc­no­bi­e­re­be­li, Tva­li­saT­vis la­ma­zi. ana­li­ti­ku­ri, in­te­leq­tu­al
­ u­ri
mxat­vro­ba, ro­mel­sac kon­cep­tu­al
­ u­ri sa­fuZ­ve­li aqvs, ra­Rac dis­kur­sis na­wi­lia. da­
sav­leT­Si 60-ian wleb­Si iyo ase­Ti moZ­ra­ob
­ a – fe­mi­nis­tu­ri mxat­vro­ba, ro­me­lic sxva­
das­xva­na­i­rad vlin­de­ba fsi­qo­lo­giz­miT: bav­Svo­bis tram­ve­bi, fsi­qo­a­na­li­zi, sxe­ul
­ is
Te­ma, mded­ro­bi­Ti sqe­sis do­mi­nan­tu­ri in­stin­qte­bi...
qa­lis Te­ma fe­mi­nis­tur xe­lov­ne­ba­Si ut­ri­re­bu­lia – qa­li Se­iZ­le­ba iyo ag­re­si­ul
­ i.
ste­re­o­ti­pi, rom qa­li ar Se­iZ­le­ba iyos ag­re­si­u­li, uk­ve in­gre­va.
su­zan bor­do, Ta­na­med­ro­ve fe­mi­niz­mis fi­lo­so­fo­si kar­gad wers pos­tom­der­nis­tul
ten­den­ci­az
­ e – `gen­de­ru­li skep­ti­ciz­mis“ Te­o­ri­a­ze. mi­si az­riT, sqe­si ar Se­iZ­le­ba
iyos ana­li­zis ka­te­go­ria, Tu ro­me­li­me sa­zo­ga­do­e­ba­Si qa­li dis­kri­mi­ni­re­bu­lia, es
aris kul­tu­ris, sa­zo­ga­do­e­bis da ara fsi­qi­kis Se­de­gi. Ta­na­med­ro­ve sa­zo­ga­do­eb
­ eb­Si es
aRar aris prob­le­ma. Ta­na­med­ro­ve sa­zo­ga­do­e­ba­Si aris is prob­le­me­bi, rom­le­bic sqe­
sis miR­maa. Cven­Tan, sa­qar­Tve­lo­Si jer ki­dev ar­se­bobs ste­re­o­ti­pe­bi. qals uf­ro me­ti
mu­Sa­ob
­ a sWir­de­ba ka­ri­e­ri­saT­vis vid­re kacs, ka­cis Sro­ma uf­ro Cans.
pat­ri­ar­qa­lu­ri kul­te­bi Cven­Si jer ki­dev gvxvde­ba. sqes­Ta So­ris ur­Ti­er­To­bis prob­
le­ma Se­iZ­le­ba qa­leb­sac hqon­deT da ma­ma­ka­ceb­sac, es so­ci­a­lu­ri yo­fi­dan ga­mom­di­na­
re­obs. prob­le­me­bi mam­ro­biT sqes­ze uf­ro did gav­le­nas ax­dens. ma­ga­li­Tad, ufu­lo­bas
ka­ci dep­re­si­am­de mih­yavs da me­re qa­lebs uwevT sa­ku­Tar Tav­ze uf­ro me­ti pa­su­xis­mgeb­
lo­bis aRe­ba. isi­ni uf­ro Zli­e­re­bi ari­an, bev­rad mets ita­nen. ga­dar­Ce­nis in­stin­qti
qa­leb­Si uf­ro mu­Sa­obs, Tun­dac Svi­le­bis ga­mo. rac uf­ro me­ti pa­su­xis­mgeb­lo­baa ada­
mi­an­Si, miT uf­ro Zli­e­ri da Ta­vi­su­fa­lia igi.
Ce­mi Si­na­ga­ni mdgo­ma­re­o­ba Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­vaa. Za­li­an mSvi­di var, in­tri­ga ar
ma­Rel­vebs, sa­ku­Tar Tav­ze bev­ri mu­Sa­ob
­ a mo­mix­da, rom Ta­vi ag­re­si­sa­gan da­mec­va, tram­
vi­re­bu­li ar vyo­fi­li­ya­vi si­tu­ac
­ i­i­sa­gan. kma­yo­fi­le­bis grZno­ba iS­vi­a­Tad me­uf­le­ba,
miT ume­tes sa­ku­Ta­ri naS­ro­mis Se­fa­se­bi­sas. Ce­mi kva­li­fi­ka­ci­is ada­mi­a­nebs di­di ho­no­
152
ra­re­bi aqvT, mag­ram me es ar ma­wu­xebs, rad­gan va­ke­Teb saq­mes, ro­mel­Sic vgrZnob Tavs
ise, ro­gor Tev­zi - wyal­Si.
im siv­rce­Si, sa­dac yof­na mix­de­ba, prob­le­me­bi ar maqvs. qa­lo­bas Cem­Tvis pro­fe­si­a­Si
xe­li ara­so­des Se­uS­lia. vfiq­rob, pi­ri­qi­Taa. qa­li rom var, swo­red ami­to­mac Se­miZ­lia
me­tis ga­ke­Te­ba.
qa­lis­Tvis mZi­mea, rom kacs sTxo­vos fu­li ra­Ra­ci­saT­vis, me pi­ra­dad aras­rul­fa­sov­
nad aR­viq­vam­di Tavs, es rom mom­xda­ri­yo.
axal Ta­o­ba­Si ma­ma­ka­ce­bi uf­ro met dros uT­mo­ben Svi­lebs, vid­re ad­re.
Cve­ni kul­tu­ris se­ri­o­zu­li prob­le­ma da­mo­u­ki­deb­lo­baa. es gar­da­ma­va­li si­tu­a­ci­is
kul­tu­raa da did­xans gag­rZel­de­ba, es er­Ti luk­mis did­xans ReW­vas wa­a­gavs.
ada­mi­an­ma un­da ico­des is sfe­ro, ro­mel­Sic kom­pe­ten­tu­ria, po­li­ti­ka­Si ara­so­des wa­
val, Cven varT Za­li­an axal­gaz­rda de­mok­ra­ti­is qve­ya­na, Sec­do­me­bi gvaqvs da gveq­ne­ba
ki­dec.
153
ga­naT­le­bu­li
sa­qar­Tve­lo min­da
va­len­ti­na xa­Ja­lia _ fi­lo­lo­gi,
da­ar­se­bis dRi­dan 2004 wlam­de
sa­qar­Tve­los te­le­vi­zi­is mxat­vrul
ga­da­ce­ma­Ta re­daq­ci­is xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ 25 seq­tem­be­ri
sa
di­
Svi­
sim­
i
S
­
x
a
j
o
a
e
lad is
u­
ri­
­o­
li ist
`qa­
­ i,
ul
ve­
miC­
s
a
b
­
e
­
r
a
y
­
m
a
d
nii­s
mo­
da har­
­
ze arc erT
l
­
e
i
­
b
r
a
s
r
­
u
ti
­a­
lom
rom is dip­
ba, Tu
e­
d
­
r
a
­
v
­
u
o
m
­
a
C
kacs ar
ma­
mat ma­
lo­
dip­
ma~.
ce­
­i mie­­
qan
sa­
ga­
88-e wel­Si ga­dav­de­qi da dRem­de mtki­va Ce­mi cxov­re­bis er­Ti dRe, 1948 wlis pir­ve­
li ag­vis­to, ro­ca bel­gi­a­Si mi­ma­vals, lvo­vis ae­ro­por­tis me­saz­Rvre­eb­ma sa­di­ser­ta­
cio naS­ro­mi: „va­Ja-fSa­ve­las es­Te­ti­ka“ Ca­mo­mar­Tves, me­uR­le bel­gi­a­Si ssrk-s sa­el­Cos
pres-ata­Se iyo da mas­Tan miv­fri­nav­di, Ce­mi ga­mo­uc­de­lo­biT naS­ro­mic Tan mim­qon­da.
oT­xi wlis Sem­deg, ro­ca dav­brun­di da Cems xel­mZRva­nels, pro­fe­sor Sal­va ra­di­ans
Sev­Civ­le, man da­mam­Svi­da, nu ner­vi­u­lob, ma­inc ver da­i­cav­di, rad­gan kom­par­ti­is ce­kam
dRes va­Ja­ze xe­li ag­va­Re­bi­nao. Sem­deg iyo iu­nes­ko­Si me­uR­lis oTxwli­an­ i miv­li­ne­ba
pa­riz­Si, sa­dac ne­ba dam­rTes in­sti­tut­Si mov­wyo­bi­li­ya­vi, sa­in­te­re­so gasaubreba iyo:
nac­vlad imi­sa rom pro­fe­sors ga­mo­ve­kiT­xe, bal­zak­sa da sten­dal­ze me­sa­ub­ra, ga­o­ce­
bu­li pro­fe­so­ri me­kiT­xe­bo­da; nu­Tu `ai­e­tis STa­mo­mav­le­bi dRe­sac ar­se­bob­To“. imis
ga­ge­bam, rom sa­qar­Tve­lo­Si ara mar­to ici­an saf­ran­ge­Tis Se­sa­xeb, ara­med Cems pa­ta­ra
154
mSob­li­ur qa­laq zug­did­Si na­po­le­on­ is me­mo­ri­a­lu­ri niv­Te­bic ki ina­xe­ba, pro­fe­so­ri
ga­a­og­na da mec si­a­mov­ne­biT vsa­ub­rob­di Cem­Tvis mSob­li­ur Te­ma­ze - nac­vlad hi­ug
­ osa
da zo­la­si. kar­gi ga­naT­le­ba mi­vi­Re jer sa­qar­Tve­lo­Si, araC­ve­ul
­ eb­ri­vi pro­fe­su­ris
xel­mZRva­ne­lo­biT, xo­lo Sem­deg - sor­bona­Si. am ga­naT­le­bas uk­va­lod ar Ca­uv­lia: di­di
xa­ni mo­van­do­me qa­rT
­ u­li da fran­gu­li ene­bis Se­da­re­bi­Ti fo­ne­ti­ku­ri da or­Tog­ra­
fi­u­li Se­da­re­bi­Ti an­ba­nis Sed­ge­nas, ro­me­lic Sem­deg `iu­nes­kos“ fi­nan­su­ri uz­run­vel­
yo­fiT da­i­beW­da.
ki­dev erT dRes ga­vix­se­neb, ro­mel­mac Zi­re­u­lad Sec­va­la Ce­mi cxov­re­ba. bri­us­ e­li­dan
dab­ru­ne­bis Sem­deg `uf­le­ba mom­ces“ imel­Si mTar­gmne­lad me­mu­Sa­va. er­Txel ope­ra­Si,
an­traq­tis dros Sev­xvdi ma­Sin­del kul­tu­ris mi­nistrs, ro­mel­mac Se­mom­Ta­va­za sa­qar­
Tve­los te­le­vi­zi­a­Si da­mew­yo mu­Sa­o­ba, ad­re da­sa­bu­Te­bu­li ua­ri mqon­da naT­qva­mi da
am­je­ra­dac ga­vu­me­o­re, rom me te­le­vi­zi­a­ze, sit­yvis gan­mar­te­bis me­ti ara vi­co­di ra,
mag­ram pa­su­xad mi­vi­Re, rom `meC­ve­ne­bi­na ada­mi­a­ni, vinc ico­da te­le­vi­zia da mi­iR
­ eb­dnen,
ase mov­xvdi sa­qar­Tve­los te­le­vi­zi­a­Si, 1956 wlis 30 de­kem­bri­dan 2004 wlis pir­vel
de­kem­bram­de vu­er­Tgu­le mas. pir­vel eTer­Si 30 de­kem­bers ga­ve­di, zam­Tris civ, sus­xi­an
sa­Ra­mos sa­qar­Tve­los te­le­vi­zi­is pa­ta­ra ko­leq­ti­vi Se­vik­ri­beT fu­ni­ku­li­or­ze or­
moc­kvad­ra­tul­met­ri­an stu­di­a­Si, sa­dac 50 gra­du­si sic­xe iyo. vRe­lav­di, vfa­ci­fu­cob­
diT. pir­ve­li po­e­ti io­seb gri­SaS­vi­li mo­viw­vie. man ga­da­ce­mis daw­ye­bam­de ram­de­ni­me
wu­TiT ad­re ua­ri gan­mic­xa­da, `ua­u­di­to­ri­od leqss ver wa­vi­kiT­xa­vo“. di­di Txov­na-mu­
da­ris Sem­deg ga­da­ce­ma ga­vi­da, mag­ram mTe­li ko­leq­ti­vi uR­mer­Tod gag­va­ner­vi­ul
­ a. im
dRi­dan mxat­vru­li ga­da­ce­me­bis re­daq­to­ri vi­ya­vi. 48 wlis gan­mav­lo­ba­Si mra­val­ma sa­
in­te­re­so mov­le­nam Ca­i­a­ra Cems Tval­win, qar­Tul li­te­re­a­tu­ra­sa da xe­lov­ne­ba­Si mniS­
vne­lo­va­ni ara mom­xda ra, rom ar ga­ga­ve­Su­qe­bi­na. 2004 wels ga­ma­Ta­vi­suf­les. mar­Ta­lia,
82 wlis vi­ya­vi, mag­ram asaks ar Se­uS­lia Cem­Tvis xe­li, ax­lac max­sovs axal­gaz­rda ko­
le­ge­bis sit­yve­bi – `qal­ba­to­no va­lia, ne­ta­vi Tqve­ni ener­gia mog­vcao.“ ar vwu­wu­neb,
ra­tom ga­mo­miS­ves-meT­qi, pre­ten­zi­ac ar maqvs, mag­ram er­Ti kia - sam­sa­xu­ri­dan wa­mos­
vlis Sem­deg TiT­qos mo­vi­ce­leo. dRes te­le­vi­zi­is ma­yu­reb­la­dac aRar vvar­gi­var.
min­do­da sam­xat­vro sa­ga­mo­fe­no saq­miT dav­ka­ve­bu­li­ya­vi, mud­mi­vi sag­fa­mo­fe­no dar­ba­zi
ga­me­ke­Te­bi­na, mag­ram ma­te­ri­a­lu­rad ver Sev­Ze­li. te­le­vi­zi­is praq­ti­kam kar­gad ga­mac­
no mxat­var­Ta sam­ya­ro. iseT yu­rad­Re­bas vaq­cev­diT am sfe­ros, rom ssrk-s mxat­var­Ta
kav­Si­ris Tav­mjdo­ma­rem an­dria vos­ne­cov­ma ga­nac­xa­da: `gad­mo­sa­Re­bia sa­qar­Tve­los te­
le­vi­zi­is ma­ga­li­Tio.“ xo­lo saf­ran­ge­Ti­dan stum­rad Ca­mo­sul­ma mxat­var-aka­de­mi­kos­ma
ar­no da­ot­riv­ma: `xe­lov­ne­bis me­qa­Si, pa­riz­Sic ki ar gviT­mo­ben ame­den yu­rad­Re­ba­so.“
sis­te­ma­tu­ri ga­mo­fe­na ver ga­va­ke­Te, mag­ram 1996 wels saf­ran­geT­Si-di­Jon­Si, sa­pa­tio
stum­rad miw­ve­ul­ma, sa­er­Ta­So­ri­so ga­mo­fe­na­Si, oT­xi mxat­vris na­uS
­ ev­re­bi, mo­na­wi­le­o­ba
mi­vi­Re da da saf­ran­ge­Tis Rir­se­bis dip­lo­miT da­ma­jil­do­ves. saqa­rTve­los Rir­se­bis
or­de­ni­ca maqvs, mag­ram Ce­mi yve­la­ze di­di jil­do Ce­mi ori va­Jia - ori di­di ime­dia.
qar­Tve­li qa­lis fe­no­me­ni an­ti­kur xa­na­Sic iyo cno­bi­li. sit­yva qa­lis si­no­ni­mi saq­
arTve­lo­Si - `de­da­ka­ci“ - Sem­Txve­vi­Ti ro­dia. igi met­yve­lebs ima­ze, rom qar­Tve­li
qa­li yo­vel­Tvis iyo ara mxo­lod oja­xis di­a­sax­li­si da aR­mzrde­li, ara­med sa­Wi­ro­
e­bi­sas - wi­nam­ZRo­lic. vfiq­rob, rom dRe­sac asea. qa­lis fun­qci­a­Si isic Se­dis, rom
ma­ma­kacs ar da­u­kar­gos oja­xis bur­jis sa­xe, rad­gan es Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia Svi­le­
155
bis aR­zrdis­Tvis. mo­sa­yo­lad ar ma­gon­de­ba Sem­Txve­va, mag­ram dar­wmu­ne­bu­li var, rom
er­Txel manc mi­nat­ria, ka­cad gav­Ce­ni­li­yav-meT­qi. es bu­neb­ri­via, rom qa­li da ka­ci
Ta­na­ba­ri uf­le­be­biT sar­geb­lo­ben da er­Tma­ne­Ti un­da ga­i­ta­non. xde­ba, rom er­Tna­ir
­i
Se­saZ­leb­lo­be­bis qal­sa da ma­ma­kacs So­ris ka­ci me­ti pri­vi­le­gi­iT sar­geb­lobs, Tum­ca,
pi­ri­qi­Tac mi­na­xavs. ver vit­yvi, rom, zo­ga­dad, ro­me­li­me uf­ro da­fa­se­bu­lia. ise, kar­gi
qa­li yo­vel­Tvis ec­de­ba ma­mis ro­li war­mo­a­Ci­nos ojax­Si. qa­li is­to­ri­ul
­ ad isea ojax­
Si sim­Svi­disa da har­mo­ni­is dam­ya­re­bas miC­ve­u­li, rom kac­ze uke­Te­si dip­lo­ma­ti iq­ne­ba
dRe­sac. mom­xre ar var, rom ra­Rac au­ci­le­be­li ra­o­de­no­biT ga­ni­saz­Rvros qa­lis ro­li
po­li­ti­ka­Si, mag­ram Tu ga­moC­nda moq­me­di, mo­az­rov­ne da po­li­ti­ku­ri saq­mi­a­no­bis mo­
sur­ne qa­li, mas ise­Ti­ve as­pa­re­zi un­da mi­e­ces, ro­goric kacs. vfiq­rob, rom qal­ma da
kac­ma ki ara, zo­ga­dad, ada­mi­a­neb­ma un­da is­wav­lon er­Tma­ne­Tis mxar­Si dgo­ma. es isaa,
rac ga­dag­var­Cens da uke­Tes cxov­re­bas Seg­viq­mnis. Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia ga­naT­le­ba,
rom­lis mo­sur­ne sa­qar­Tve­lo yo­vel­Tvis iyo, Tum­ca, bev­rad me­tia sa­Wi­ro. ai, ase­Ti
sa­qar­Tve­lo min­da: er­Tma­ne­Tis gam­ta­ni ga­naT­le­bu­li ada­mi­a­ne­biT da­sax­le­bu­li. mar­to
stum­ris moy­va­re da mi­si gam­Rmer­Te­be­li ara, Tvis­to­mis gam­Rmer­Te­be­li.
156
me yve­la­fer­Si
sta­bi­lu­ro­bas var­Cev
iri­ne xo­me­ri­ki _ sa­er­Ta­So­ri­so
sa­mec­ni­e­ro-teq­ni­ku­ri cen­tris
re­gi­o­nu­li gan­yo­fi­le­bis
xel­mZRva­ne­li, sa­qar­Tve­los
teq­ni­ku­ri uni­ver­si­te­tis pro­fe­so­ri
da­ba­de­bis dRe _ 4 no­em­be­ri
sa da
li­
a­
q
s
b
­
e
i
s
­
e
f
­
o
r
ti p
­e­
lit
ta­
ni men­
`Cve­
dia,
s cu­
e
,
s
f
o
y
d
a
b
­
e
si­
fe­
cis pro­
ka­
fers
ra­
e­
v
a
d
a
e
s
a
biT
ro­
je­
ram jer­
mag­
bi~.
­e­
gaxd
yo­vel­Tvis vcdi­lob­di Car­Tu­li vyo­fi­li­ya­vi qal­Ta prob­le­meb­Tan da­kav­Si­re­bul saq­
mi­a­no­ba­Si; vcdi­lob­di, rac Se­iZ­le­ba me­ti qa­li mo­me­zi­da teq­ni­kis sfe­ro­Si. msof­li­os
sxva­das­xva qa­laq­Si Ca­ta­re­bul kon­fe­ren­ci­a­Si vmo­na­wi­le­ob­di, ro­gorc eq­sper­ti. Za­
li­an ama­yi vi­ya­vi, ro­ca 2007 wels aSS-Si miv­Re ani­ta bor­gis sa­xe­lo­bis qa­le­bi­sa da
teq­no­lo­gi­e­bis in­sti­tu­tis gac­vliT prog­ra­mis jil­do, ro­me­lic msof­li­os gan­vi­Ta­
re­ba­di qvey­ne­bis mxo­lod sa­mi qal­ba­to­nis­Tvis iyo gaT­va­lis­wi­ne­bu­li.
xSi­rad pro­fe­si­e­bi qa­li­sa da ma­ma­ka­cis pro­fe­si­e­bad iyo­fa, es cu­dia, mag­ram asea da
ve­ra­fers gax­de­bi. Tu sta­tis­ti­kas ga­dav­xe­davT, te­qni­kur mec­ni­er
­ e­beb­Si da­saq­me­bu­li
qa­le­bi co­taa. ara gvyavs aka­de­mi­ko­si qa­le­bi teq­ni­kis dar­gSi, vgu­lis­xmob sa­qar­Tve­
los mec­ni­e­re­ba­Ta erov­nul aka­de­mi­as. co­ta qals uka­via xel­mZRva­ne­lis ma­Ra­li pos­
ti. ra­tom? ar un­daT? Tu sa­Su­a­le­bas ar aZ­le­ven? Zne­lia upa­su­xo. gar­da `sa­ga­reo“
saq­me­e­bi­sa, qals uam­ra­vi `sa­Si­nao“ saq­me aqvs, ama­ve dros, qar­Tu­li men­ta­li­te­tic did
157
rols Ta­ma­Sobs. qa­li ma­inc Sem­sru­le­be­lia, is uf­ro pro­fe­si­o­na­lu­rad as­ru­lebs
kon­kre­tul saq­mes da mar­Tva­Si kacs prob­le­mebs ar uq­mnis. ami­to­ma­caa, ka­ce­bi qa­lebs
uf­ro daq­vem­de­ba­re­bul Ta­nam­Srom­le­bad ir­Ce­ven, vid­re me­ne­je­ris po­zi­ci­eb­ze. ka­ci
miC­ve­u­lia `pa­ra­dis“ xel­mZRva­ne­lo­bas, mag­ram ama­ve po­zi­ci­a­ze is qals ver egu­eb
­ a da
ar mos­wons. qa­lis po­li­ti­ka­Si Car­Tu­lo­bis Se­sa­xeb ki vit­yvi, rom mci­rea li­de­ri po­
li­ti­ko­si qa­le­bis pro­cen­tu­li wi­li da aq­ti­u­ro­bis mi­u­xe­da­va­dac ki isi­ni nak­le­bad
Ca­nan po­li­ti­kur as­pa­rez­ze. sa­er­Tod ki vfiq­rob, rom mTa­va­ria Cve­ni da­mo­ki­de­bu­le­ba
Se­ic­va­los sa­zo­ga­do­e­bis gan­vi­Ta­re­ba­Si qa­lis ro­lis mi­marT, To­rem amis ga­re­Se po­
li­ti­ka­Si bev­ri qa­lic rom Ca­er­Tos, es ve­ra­fers axals ver mo­i­tans. sa­mar­Tli­an­ a­daa
miC­ne­u­li, rom qa­le­bi uf­ro hu­ma­nu­re­bi ari­an da maT ra­di­ka­lu­ri cvli­le­be­bi ar
Se­uZ­li­aT. Ce­mi Ta­o­ba ssrk-s dros da­ba­de­bu­li Ta­o­baa, im pe­ri­od­Si un­do­daT qa­li
hi­pe­raq­ti­u­rad war­mo­e­Ci­naT. max­sovs, ma­Sin Ca­tar­da ga­mo­kiT­xva, un­da gve­pa­su­xa kiT­xva­
ze: mi­aC­ni­aT Tu ara qar­Tvel qa­lebs Ta­vi dam­ci­re­bu­lad imis ga­mo, rom isi­ni qa­le­bi
ari­an? qa­le­bis ume­te­so­bam ma­Sin uar­yo­fi­Tad upa­su­xa. mi­maC­nia, rom ada­mi­a­ne­bi Ta­vi­
anT saq­mes un­da ake­Teb­dnen, dRes ki yve­la isea aner­vi­u­le­bu­li da aJi­ti­re­bu­li, rom
zog­jer sa­ku­Ta­ri kon­kre­tu­li saq­mis ke­Te­ba ar Za­luZT. kon­kre­tu­li prob­le­me­bi ar­
se­bobs, maT So­ris, qa­leb­ze Za­la­do­ba­caa. sa­qar­Tve­los­Tvis, sam­wu­xa­rod, aq­tu­al
­ u­ria
prob­le­ma, ro­ca qa­le­bi saz­Rvar­ga­reT mi­di­an da tre­fi­kin­gis msxver­plni xde­bi­an. es
Za­li­an mZi­mea, mag­ram qa­le­bi iZu­le­bul­ni ari­an ga­em­gzav­ron da, sir­Tu­lis mi­ux­ e­da­vad,
fu­li am gziT iSo­von. es prob­le­ma Za­li­an ma­Rel­vebs.
Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­va Ce­mi ori qa­liS­vi­lia da, mi­ux­ e­da­vad imi­sa, rom ka­ri­e­ra­Sic
co­tas ar mi­vaR­wie (var sa­er­Ta­So­ri­so sa­mec­ni­e­ro teq­ni­ku­ri cen­tris sa­qar­Tve­los re­
gi­o­nu­li gan­yo­fi­le­bis xel­mZRva­ne­li, sa­qar­Tve­li­os teq­ni­ku­ri uni­ver­si­te­tis sru­li
pro­fe­so­ri, sa­xel­mwi­fo pre­mi­is la­u­re­a­ti mec­ni­e­re­bi­sa da teq­ni­kis dar­gSi, po­lo­ne­
Tis mec­ni­e­re­ba­Ta aka­de­mi­is bi­o­ki­ber­ne­ti­kis sa­er­Ta­So­ri­so cen­tris sa­mec­ni­e­ro sab­Wos
wev­ri, ev­ro­pu­li cen­tris `qa­le­bi da teq­no­lo­gi­e­bi“ sa­kon­taq­to pi­ri sa­qar­Tve­lo­Si
da a.S.), nor­ma­lur ojax­sa da Svi­leb­Tan Se­da­re­biT es ara­fe­ria. mar­tom mi­aR­wio ra­
mes, Zne­lia, ve­ra­fers gax­de­bi, Tu oja­xi mo­ra­lu­rad da fi­zi­ku­rad ar gex­ma­re­ba, ar
gaZ­levs dro­sa da sa­Su­a­le­bas ga­a­ke­To is saq­me, rac mog­wons, rac sa­mo­mav­lo per­speq­
ti­veb­Ta­naa da­kav­Si­re­bu­li. mi­maC­nia, rom ma­ma­ka­cu­ri pro­fe­sia da Ta­nam­de­bo­ba maqvs.
mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom wle­bis man­Zil­ze e.w. `ka­ce­bis uni­ver­si­tet­Si“, teq­ni­kur uni­ver­
si­tet­Si vmu­Sa­ob, sqe­sob­ri­vi prin­ci­piT dis­kri­mi­na­ci­a­Si ar mov­yo­lil­var, an iq­neb, me
ar mo­miT­xo­via zed­me­ti? al­baT, asec Se­iZ­le­ba aix­snas.
mgo­nia, rom ka­ce­bi uf­ro sus­te­bi ari­an qa­leb­ze da maT mof­rTxi­le­ba esa­Wi­ro­e­baT.
da­ba­de­bi­sa­sac bi­We­bi uf­ro sus­te­bi ari­an, da­uc­ve­le­bi. Sem­dgom­Sic ma­Ti si­coc­xlis
xan­grZli­vo­ba uf­ro mci­rea, vid­re qa­le­bis. sta­tis­ti­ku­rad cno­bi­lia, rom mTel msof­
li­o­Si uf­ro me­ti va­Ji iba­de­ba, vid­re qa­li, Sem­deg ki qa­le­bis ra­o­de­no­ba War­bobs
ka­ce­bis ra­o­de­no­bas. qal­ma qa­lo­ba ar un­da da­kar­gos, ar un­da da­i­viw­yos, rom is de­daa,
co­lia, ga­reg­nu­la­dac mom­xib­vle­li un­da iyos da Si­na­ga­na­dac, yo­vel­Tvis mo­wo­de­bis
si­maR­le­ze un­da id­ges.
Za­li­an min­da mSvid, ara­po­li­ti­zi­re­bul sa­qar­Tve­lo­Si cxov­re­ba. sxag­va­rad droc ki
ar dag­vrCe­ba sa­ku­Ta­ri cxov­re­bis­Tvis. me yve­la­fer­Si sta­bi­lu­ro­bas var­Cev.
158
qaluri qali
ma­ia ja­ne­li­Ze _ me­di­ci­nis
mec­ni­e­re­ba­Ta doq­to­ri,
kli­ni­ka `ka­ras med­la­i­ni­sa~ da
`ci­tos~ me­an-gi­ne­ko­lo­gi,
rep­ro­duq­to­lo­gi
da­ba­de­bis dRe _ 6 Te­ber­va­li
li da
bu­
de­
i­
­
r
o
m
i
­
l
a
q
li
­ve­
lia, qarT
­a­
marT
ri
i mTav­a­
S
­
x
a
j
o
m
a
­
r
g
lia, ma
bu­
le­
rZa­
mok­
lia
qa­
c
n
i
­
a
m
a
­
l
a
Z
vfiq­rob, ga­mi­mar­Tla pro­fe­sia mSob­leb­ma rom Se­mir­Ci­es, rad­gan Za­li­an pa­ta­ram, 16
wli­sam da­vam­Tav­re sko­la. Cems mSob­lebs Za­li­an un­do­daT, rom eqi­mi gav­mxda­ri­ya­vi da
mec dav­ye­vi maT ne­bas. in­sti­tu­ti 21 wli­sam da­vam­Tav­re, Za­li­an pa­ta­ra vi­ya­vi eqi­mo­bi­
saT­vis da did­xans ve­Zeb­di me­di­ci­nis sa­sur­vel sfe­ros Sem­dgo­mi mu­Sa­o­bis­Tvis.
in­ter­na­tu­ra Te­ra­pi­a­Si ga­vi­a­re en­dok­ri­no­lo­gi­is gan­xriT, gar­kve­ul
­ i pe­ri­o­di re­a­
ni­ma­ci­a­Sic vi­mu­Sa­ve. Sem­deg zes­ta­fo­nis rki­nig­zis sa­a­vad­myo­fo­Si ga­ma­na­wi­les. Za­li­an
min­do­da was­vla, rad­gan ma­Sin vfiq­rob­di, rom sam­Sob­los iq sWir­de­bo­da yve­la­ze me­
tad eqi­me­bi. mag­ram mSob­leb­ma ar ga­miS­ves da mu­Sa­o­ba rki­nig­zis po­lik­li­ni­ka­Si da­viw­
ye of­Tal­mo­lo­gad. Ta­vad saT­va­les va­ta­reb da Za­li­an ga­mi­Wir­da of­Tal­mo­lo­gi­a­Si
mu­Sa­o­ba. ram­de­ni­me we­li vi­mu­Sa­ve da mar­ne­u­lis sam­So­bi­a­ro sax­lSi me­a­nad ga­da­ve­di. 8
we­li vi­mu­Sa­ve mar­ne­u­lis sam­So­bi­a­ro sax­lSi, 2-ka­ci­a­ni bri­ga­da dRe-Ra­me­Si 15-20 mSo­
bi­a­ro­bas vi­Reb­diT. Tu sad­me sa­wo­li id­ga, yvel­gan qa­li mSo­bi­ar
­ ob­da. Za­li­an kar­gi
pe­ri­o­di iyo Cems cxov­re­ba­Si, aq­ti­u­ri. im­de­nad mo­me­wo­na iq me­a­no­ba, rom ga­dav­wyvi­te
kva­li­fi­ka­cia ame­maR­le­bi­na.
159
9 ap­ri­lis Sem­dgom pe­ri­od­Si Za­li­an ga­mi­Wir­da mar­ne­ul­Si si­a­ru­li ut­ran­spor­to­bis
ga­mo, ami­tom 31-e sa­a­vi­a­cio qar­xnis qal­Ta kon­sul­ta­ci­a­Si gi­ne­ko­lo­gad gad­mo­ve­di da
mas Sem­deg me­a­no­ba­Si aRar dav­bru­ne­bul­var.
Tu giy­vars Se­ni pro­fe­sia, SeZ­leb Za­le­bis mo­bi­li­za­ci­Ta da siy­va­ru­liT ga­a­ke­To Se­ni
saq­me. mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom 21 wlis asa­kis me­re ar yo­fi­la Sem­Txve­va 8 sa­aT­ze gvi­an
av­mdga­ri­ya­vi an sam­sa­xu­ri ga­mec­di­na, vfiq­rob, rom es ar aris swo­ri. qa­lis yve­la­ze
di­di pro­fe­sia Svi­le­bis aR­zrda da ojax­Si de­dad mu­Sa­o­baa. es ar niS­navs imas, rom
qa­li un­da daj­des sax­lSi. man Ta­vi­si pro­fe­sia Svi­le­bis swo­rad aR­zrdi­saT­vis un­da
ga­mo­i­ye­nos.
ro­de­sac har­mo­ni­as mi­aR­wev pi­rad cxov­re­ba­Si, mo­a­wes­ri­geb so­ci­a­lur da sa­zo­ga­do­
eb­riv mdgo­ma­re­o­bas, har­mo­nia geq­ne­ba ojax­Sic, Svi­leb­Ta­nac. vfiq­rob, rom es aris
yve­la­ze di­di miR­we­va.
yve­la­ze me­tad ma­Ri­zi­a­nebs qa­lis mi­sa­mar­TiT ga­moT­qmu­li fra­ze­bi: `vaJ­ka­cu­ri qa­li,”
`ma­ma­li qa­li”. ra­tom un­da iyos qa­li vaJ­ka­cu­ri? Tu es Se­qe­baa, ma­Sin ma­ma­ka­cis mi­mar­
Tac un­da vam­bob­deT `nazs~ da `mok­rZa­le­buls~, ro­gorc kom­pli­ments. qa­li un­da iyos
qa­lu­ri da ka­ci – ka­cu­ri.
mar­Ta­lia, qar­Tve­li qa­li mo­ri­de­bu­li da mok­rZa­le­bu­lia, mag­ram ojax­Si mTa­va­ri
Za­la ma­inc qa­lia. vfiq­rob, dRes qa­lis po­zi­cia uf­ro gam­yar­da. qals Se­uZ­lia dam­la­
geb­lad wa­vi­des da sa­ar­se­bo Tan­xa mo­i­po­vos, ma­ma­kacs es ar Se­uZ­lia.
mi­ve­sal­me­bi im qa­lebs, rom­le­bic xvde­bi­an, rom aRar Se­uZ­li­aT me­uR­les­Tan cxov­re­
ba da ga­az­re­bu­lad Sor­de­bi­an da ara ub­ra­lo kin­kla­o­bis ga­mo. ro­de­sac qals aqvs
una­ri ic­xov­ros da­mo­u­ki­deb­lad, ra­tom ic­xov­rebs iseT ma­ma­kac­Tan, ro­mel­Tan cxov­
re­bac ar si­a­mov­nebs? Se­iZ­le­ba ma­ma­ka­ci sak­ma­od war­ma­te­bu­li iyos, mag­ram me­uR­les
scem­des, fi­zi­kur Se­u­rac­xyo­fas aye­neb­des. es ada­mi­a­nis bu­ne­ba­zea da­mo­ki­de­bu­li. Tu
qa­li cxov­robs iseT ma­ma­kac­Tan, ro­me­lic scems, ma­Sin qals mos­wons mas­Tan cxov­re­ba
da dae, ic­xov­ros.
160
qals Se­uZ­lia cxov­re­ba
mwva­ne sim­su­bu­qed
aq­ci­os
ma­na­na jin­Wa­ra­Ze _ fi­lo­lo­gi,
Co­xa­ta­u­ris mu­ni­ci­pa­li­te­tis
#1 sa­ja­ro sko­lis di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 18 mar­ti
Si,
ba­
e­
do­
a­
g
­
o
z
­
a
s
l
e
­
d
`dRev­an
li
ru­
de­
gen­
T
o
­
y
i
v
i
b
­
e
l
bu­
­e­
dom
da mon­
rac un­
bobs
se­
­
r
a
c
n
i
­
a
m
,
d
sagvarebla
o
m
s
i
b
­
e
m
­
e
l
­
prob
­a~.
lem
ob­
r
p
a
T
­
c
a
k
a
Ta d
qal­
kar­gi qar­Tu­lis mas­wav­le­be­li myav­da, qal­ba­to­ni le­ni­ko Ci­go­gi­Ze, sa­ga­nic miy­var­da.
bevrs vkiT­xu­lob­di, enac miW­ri­da da kar­ga­dac vwer­di. Cve­ni sa­gan­ma­naT­leb­lo sis­te­ma
aseT mos­wav­le­ebs, ro­gorc we­si, fi­lo­lo­gad mo­ia­ z­reb­da. ma­Sin Jur­na­lis­to­ba po­pu­
la­ru­li ar iyo. Ce­mi mas­wav­le­be­lic xels miw­yob­da, rom mi­si pro­fe­sia ga­meg­rZe­le­
bi­na, Tum­ca mas­wav­leb­lo­ba­ze ara­so­des mi­oc­ne­bia. dRem­de Tavs iu­ris­tad mo­vi­az­reb,
Zi­ri­Ta­dad – ad­vo­ka­tu­ra­Si. Za­li­an min­do­da iu­ris­to­ba, mag­ram ojax­ma wi­na­aR­mde­go­ba
ga­mi­wia da ase Sev­rCi sa­gan­ma­naT­leb­lo sis­te­mas.
gac­ve­Ti­li az­ria, mag­ram, rad­gan ara­fe­ri Sec­vli­la, vit­yvi: Ce­mi sqe­sis ga­mo cxov­re­
ba­Si al­baT imi­tom ar Sem­qmnia dab­rko­le­ba, rom ma­ma­ka­cebs, da ara mar­to maT, dRem­de
hgo­ni­aT, rom mas­wav­leb­lo­ba qa­le­bis pro­fe­si­a­Ta ricxvs mi­e­kuT­vne­ba: sko­la­Si xar,
sa­dac co­ta ka­cia, an su­lac ar ari­an ka­ce­bi. we­li­wad­Si ori Tve das­ve­ne­baa, sa­ku­Tar
161
Svi­lebs yu­rad­Re­bas aq­cev, Se­ni saq­me dRis mxo­lod erT na­xe­vars ika­vebs, ua­res Sem­
Txve­va­Si 3 sa­aT­ze sax­lSi xar da oja­xis­Tvis bev­ri dro grCe­ba. prin­cip­Si es ,,upi­ra­
te­so­be­bi“ dRe­van­del sko­la­Si mox­sni­lia, Tum­ca sko­la­sac ga­aC­nia.
Ta­nam­de­bob­ri­vad prob­le­ma ar Sem­qmnia, mag­ram, ro­ca sko­lis mSe­neb­lo­ba da­vam­Tav­re,
sas­wav­lo sis­te­ma fex­ze da­va­ye­ne da sko­la erT-er­Ti war­ma­te­bu­li gax­da sa­qar­Tve­lo­
Si, pi­ra­dad ki ara­vis ukad­re­bia, mag­ram ga­ma­go­nes: sa­sur­ve­lia, ase­Ti di­di sko­lis di­
req­to­ri ka­ci iyos, ka­ci aa­Se­nebs, Seq­mnis, da­geg­mavs, mid­geb-mod­ge­ba, mis­vla-mos­vlis
sa­Su­a­le­ba kacs me­ti aqvs, sxvebs Se­aw
­ u­xebs, al­baT ma­sa­viT mxo­lod ka­cebs, da mwva­ne
Suqs ain­Tebs ne­bis­mi­er saq­me­Sio – asea miC­ne­u­li. Ce­mi sko­lis di­req­to­ri tra­di­ci­u­
la­dac ka­ci iyo. Cem­ma wi­na­mor­bed­ma qal­ma es mi­Ti da­ar­Rvia, Tum­ca uam­ra­vi prob­le­ma
Se­eq­mna. fa­rul ag­re­si­as dRe­sac ver vcde­bi. Se­sa­ba­mi­sad, zo­gi­erT ma­ma­kac­Tan saq­mi­a­ni
ur­Ti­er­To­bis po­li­ti­ka yo­vel­Tvis gan­saz­Rvru­li, da­mu­Sa­ve­bu­li da moq­ni­li maqvs
da igi ra­tom­Rac ma­Ti ,,upi­ra­te­so­bis aRi­a­re­bas“ ey­rdno­ba. mok­led, xan­da­xan da zo­
gi­er­TTan saq­mis­Tvis vmliq­vne­lob, qa­leb­Tan uf­ro Ri­ad da gul­wrfe­lad vmoq­me­deb.
dRe­van­del sa­zo­ga­do­e­ba­Si, rac un­da mon­do­me­bu­le­bi vi­yoT gen­de­ru­li prob­le­me­bis
mosagvareblad, ma­inc ar­se­bobs qal­Ta da kac­Ta prob­le­ma. amas an ar aRi­a­re­ben, an ver
ac­no­bi­e­re­ben.
aras­dros mi­nat­ria ka­cad dav­ba­de­bu­li­ya­vi, fiq­rSi­ac ki ara­so­des mi­mi­cia ma­ma­ka­ce­bi­
saT­vis am upir­te­so­biT tkbo­bis uf­le­ba, ub­ra­lod, ara­so­des dam­Wir­ve­bia. Ce­mi az­riT,
ne­bis­mi­e­ri, yve­la­ze Cve­u­leb­ri­vi qa­lic ki Ta­vis­Ta­vad ide­a­lu­ria. wle­bi das­Wir­de­ba
im ste­re­o­ti­pis Sec­vlas, rac sa­zo­ga­do­e­ba­Sia, imi­tom, rom is, ra­sac Cven ste­re­o­tips
ve­Za­xiT, me­ti wi­li sa­qar­Tve­los­Tvis tra­di­ci­aa, fa­se­u­lo­baa, es ta­bua, ro­mel­sac ar
exe­bi­an. gen­de­ru­li Tval­saz­ri­siT mas­ze, uke­Tes Sem­Txve­va­Si - emo­ci­ur
­ ad, xo­lo ua­
res­Si ag­re­si­u­lad sa­ub­ro­ben. axal­gaz­rdeb­Si Si­ga­da­Sig ko­ke­to­ben, Te­miT po­zi­re­ben,
ar un­daT, rom ra­Ra­cas Ca­mor­Cnen, mag­ram ma­Ti moq­me­de­be­bi sxva­ze mi­uT
­ i­Tebs.
qals Se­uZ­lia ga­a­ke­Til­So­bi­los, dax­ve­wi­li, zo­mi­e­rad emo­ci­u­ri, mim­zid­ve­li da rbi­
li, uf­ro to­le­ran­tu­li ga­xa­dos po­li­ti­ka, da­Za­bu­lo­ba mox­snas, sa­zo­ga­do­eb
­ as kom­
pro­mi­seb­ze was­vla as­wav­los, fer­Ta pa­lit­ra da­a­la­gos, aay­va­vos, mag­ram uf­ro ga­am­
wva­nos – mwva­ne xom yve­la­ze srul­yo­fi­li, Tva­lis­Tvis, su­lis­Tvis mSvi­di fe­ria. qals
Se­uZ­lia, rom po­li­ti­ko­so­bas, ro­gorc pro­fe­si­as, sim­su­bu­qe da Cve­ul
­ eb­ri­vi, mi­wi­e­ri
el­fe­ri Ses­Zi­nos, uf­ro ax­lo­be­li da ga­sa­ge­bi ga­xa­dos Cve­u­leb­ri­vi ada­mi­a­ne­bis­Tvis.
Tum­ca am azrs yve­la­ze ver ga­vav­rce­lebT.
me qa­li var da, ro­gorc yve­la ada­mi­a­ni, upir­ve­les yov­li­sa Ce­mi oja­xiT va­ma­yob. ka­ri­
e­ra­Si Ce­mi yve­la­ze di­di miR­we­va miR­we­u­liT da­uk­ma­yo­fi­leb­lo­baa, me­re al­baT - pro­
fe­si­u­li zrda da aRi­a­re­ba, ro­gorc kar­gi spe­ci­a­lis­tis. amis kri­te­ri­um­ e­bia Ses­ru­
le­bu­li sa­mu­Sao, gan­xor­ci­e­le­bu­li pro­eq­te­bi, sa­gan­ma­naT­leb­lo sis­te­ma­Si Se­ta­ni­li
da dam­kvid­re­bu­li uam­ra­vi si­ax­le. me mom­wons miR­we­ve­bis es­ka­la­cia, rac gan­vi­Ta­re­bis
ni­Sa­nia da es sa­zo­ga­do­e­bis `se­ni“ un­da gax­des.
162
mTa­va­ri siy­va­ru­lia,
Za­la ki er­To­ba­Sia
Tea jor­be­na­Ze _ sce­na­ris­ti,
fond `iav­na­nas~ sam­xat­vro
xel­mZRva­ne­li
da­ba­de­bis dRe _ 21 iv­li­si
ri
xu­
sa­
m­
a
s
s
i
v
T
­
m
e
C
­aa~
nan
`iav­
la,
fi­
des yo­
so­
ara­
lia".
w
­i­
a
n
s
i
l
x
­
c
o
c
­i si­
is Cem
ma­ma kom­po­zi­to­ri iyo, mu­si­ka­lur wre­Si viz­rde­bo­di, ro­gorc it­yvi­an xol­me, Tbi­
li­sur ojax­Si. ro­ca Cven­Tan suf­ra iS­le­bo­da, me­zob­le­bi fan­jrebs aReb­dnen da em­
za­de­bod­nen sim­Re­ris mo­sas­me­nad. ma­mas un­do­da mu­si­kas gav­yo­lo­di, sas­wav­le­be­li da­
vam­Tav­re, teq­ni­ku­rad cu­dad ar vuk­rav­di, mag­ram ami­saT­vis sul sxva mo­wo­de­ba iyo
sa­Wi­ro, me ki ga­me­bi­sa da eti­u­de­bis dak­vra sa­Sin­lad mtan­jav­da. sa­bo­lo­od, sko­la
me­dal­ze da­vam­Tav­re da sa­me­di­ci­no in­sti­tut­Si ga­dav­wyvi­te Ca­ba­re­ba, Tum­ca pa­Ta­na­
to­mi­is ka­Ted­ra­ze sa­mi dam­wva­ri gva­mis nax­vis Sem­deg miv­xvdi, rom es pro­fe­sia ki­dev
uf­ro Sors iyo Cem­gan.
Za­li­an mniS­vne­lo­va­nia, rom mSo­be­li ak­vir­de­bo­des bav­Svis mo­na­ce­mebs. ram­de­ni­me we­
li dav­kar­ge, rad­gan ver vpo­u­lob­di sa­ku­Tar Tavs da gan­vic­di­di. bo­los aR­moC­nda,
rom pa­ta­ra is­to­ri­e­bis we­ra da Txro­ba iyo Ce­mi saq­me. ma­mas me­gob­ris, mwe­ral be­sik
maR­la­ke­li­Zis dam­sa­xu­re­baa, rom Te­at­ra­lur fa­kul­tet­ze, dra­ma­turg-sce­na­ris­tTa
jguf­Si mi­mi­Res. in­sti­tu­tis dam­Tav­re­bis Sem­deg te­le­vi­zi­is me­o­re ar­xze Stat­ga­re­Se
av­to­rad vmu­Sa­ob­di. er­Ti pe­ri­od
­ i Jur­nal-ga­ze­Teb­Si vwer­di, kul­tu­ris gver­dis re­
daq­to­ric vi­ya­vi. mniS­vne­lo­va­ni eta­pi iyo ko­ka yan­di­aS­vil­Tan Ta­nam­Srom­lo­ba stu­dia
`au­dien­ci­a­Si“, ga­da­ce­mis `mi­am­beT Tqven­ze“ sce­na­ris­tad vmu­Sa­ob­di, pa­ra­le­lu­rad – mo­
zard ma­yu­re­bel­Ta Te­at­rSi li­te­ra­tu­ru­li na­wi­lis gam­ged. uf­lis wya­lo­ba iyo, rom
163
mo­mi­wia vax­tang ro­do­na­i­as­Tan, be­sik xa­ra­na­ul­Tan da So­Ta qav­Ta­ra­Zes­Tan, qar­Tu­li
enis sa­u­ke­Te­so mcod­ne­eb­Tan erT re­daq­ci­a­Si Ta­nam­Srom­lo­ba. sa­bo­lo­od Ce­mi pro­fe­
si­u­li ar­Ce­va­ni Cven­ma say­va­rel­ma ma­es­trom er­lom ax­vle­di­an­ma ga­daw­yvi­ta, re­Ji­so­ri
gia ki­tia ki, ub­ra­lod, ge­ni­a­lu­ri pe­da­go­gia, mas­Tan ur­Ti­er­To­bam bev­ri ram mom­ca da
dRem­de mis mo­wa­fed vrCe­bi. qar­Tu­li we­ri­sa da dra­ma­tur­gi­is ka­no­ne­bis swav­las di­di
dro mo­van­do­me da Tu­ki ra­im­ e ga­mom­dis, es am ada­mi­a­ne­bis di­di dam­sa­xu­re­baa.
fond `iav­na­nas“ pro­eq­te­bis ume­te­so­ba gar­kve­ul­wi­lad al­baT Cems sce­na­ris­to­bas
efuZ­ne­ba. `iav­na­nas“ ana­lo­gi ar ar­se­bobs. aq mi­veC­vie, rom Cems yve­la dRes vi­Ra­ci­saT­
vis si­ke­Tis mo­ta­na Se­uZ­lia da es ki­dev uf­ro zrdis mo­ti­va­ci­as.
ma­ma Za­li­an ad­re, 55 wlis asak­Si sru­li­ad mo­u­lod­ne­lad gar­da­ic­va­la. Cem­Tvis es
di­di tram­va iyo. bav­Svo­bi­dan mwam­da, rom ge­ni­a­lu­ri mu­si­ko­si iyo, sa­oc­rad har­mo­
ni­u­lad uk­rav­da, ri­si swav­lac ub­ra­lod Se­uZ­le­be­lia. mi­si was­vlis Sem­deg Cem­Tvis
usa­mar­Tlo­bis sa­xe mi­i­Ro im faq­tma, rom ma­ma ar iyo aRi­ar
­ e­bu­li. rac, ra Tqma un­da,
upir­ve­le­sad mis­ma uc­na­ur­ma xa­si­aT­ma ga­na­pi­ro­ba: Tav­mdab­lo­bas­Tan er­Tad, ga­da­me­te­
bu­li pa­su­xis­mgeb­lo­bis grZno­ba hqon­da, kom­po­zi­tor­Ta kav­Sir­Si me­gob­reb­ma Za­liT ga­
a­wev­ri­a­nes. mok­led, xe­li mov­ki­de mis ar­qivs da Se­vu­de­qi na­war­mo­e­be­bis ga­coc­xle­bas.
pa­a­ta bur­Wu­la­Ze kon­ser­va­to­ri­a­Si ma­mas­Tan er­Tad swav­lob­da da me­gob­rob­dnen. Sev­
Ta­va­ze em­Re­ra ma­mas mi­er Seq­mni­li `zam­Ta­ria, si­ci­ve­as“ ori­gi­na­li. pa­a­tam sa­oc­re­ba
mo­ax­di­na. is Za­li­an ni­Wi­e­ri da la­Ri ada­mi­a­nia, ro­mel­sac ar eSi­nia eq­spe­ri­men­te­bis.
bev­ri sa­o­pe­ro mom­Re­ra­li aseT eq­spe­ri­ments – em­Re­ra gi­ta­ris Tan­xle­biT – ar das­
Tan­xmde­bo­da. nam­dvi­lad sa­o­ca­ri nam­Re­ria. me Se­miy­var­da mas­Tan er­Tad Se­moq­me­de­bi­
Tis, kre­at
­ i­u­lis ke­Te­ba, kar­gad ga­vu­geT er­Tma­neTs. am dro­i­saT­vis pa­a­tas uk­ve hqon­da
fur­cel­ze pro­eq­ti `iav­na­na“ da ori Ca­ta­re­bu­li Ro­nis­Zi­e­ba. `zam­Ta­ria, si­ci­ve­as“ vi­de­
ok­li­pis pre­zen­ta­ci­is Sem­deg pa­at
­ a ga­em­gzav­ra da me gu­li dam­wyda, rad­gan Se­miy­var­da
am ada­mi­an­Tan mu­Sa­o­ba. ga­ta­ce­ba da siy­va­ru­li Se­moq­me­de­biT ur­Ti­er­To­beb­Si yo­vel­
Tvis gam­Zaf­re­bu­lia.
erT dRe­sac pa­a­tam da­mi­re­ka da fon­dSi mu­Sa­o­ba Se­mom­Tav­za. ar gvqon­da arc ofi­si, arc
te­le­fo­ni. max­sovs di­di si­xa­ru­li, ro­ca faq­si Se­vi­Zi­neT. pa­a­tas sax­lSi de­id
­ a nu­num,
mis­ma de­dam ga­mo­mi­yo er­Ti oTa­xi da es iyo Ce­mi ofi­si. ase da­iw­yo `iav­na­na“. pir­ve­li­ve
dRe­e­bi­dan Za­li­an ga­mo­mad­ga cxov­re­bis man­Zil­ze dag­ro­vi­li sxva­das­xva pro­fe­si­ul
­ i
ga­moc­di­le­ba – sce­na­re­bis we­ri­dan daw­ye­bu­li, Te­at­ri­Ta da te­le­vi­zi­iT dam­Tav­re­bu­
li. `iav­na­na“ Cem­Tvis sam­sa­xu­ri ara­so­des yo­fi­la, is Ce­mi si­coc­xlis na­wi­lia.
ara­so­des mqo­nia dab­rko­le­ba imis ga­mo, rom qa­li var. mTa­va­ria saqmes pro­fe­si­ul
­ ad
ud­ge­bo­de. mi­maC­nia, rom zo­ga­dad ar var prin­ci­pu­li ada­mi­a­ni. prin­ci­pu­lo­ba da na­
WuW­Si Ca­ket­va ada­mi­a­nis gan­vi­Ta­re­bas afer­xebs. mag­ram, ro­de­sac saq­me ra­i­me Se­moq­me­
de­biTs exe­ba, Za­li­an prin­ci­pu­li vxde­bi da ar vTmob aras­dros.; ro­ca dar­wmu­ne­bu­li
var, rom Ce­mi xed­va swo­ria, meb­rZo­li su­li STa­me­be­re­ba xol­me.
Za­li­an bev­ria ise­Ti bav­Svi, ro­mel­sac ver da­vex­ma­reT. Cven­Tan uam­ra­vi we­ri­li Se­mo­
dis; ma­ga­li­Tad, jan­mrTe­lo­bis prog­ra­mas sa­er­Tod ver va­xor­ci­el
­ ebT. Cven di­di fu­
164
li ar gvaqvs. ub­ra­lod, gul­Tan ax­los mig­vaqvs yve­la bav­Svi­sa da oja­xis sat­ki­va­ri
da Sem­deg er­Tma­neTs vac­nobT maT, vi­sac dax­ma­re­ba sWir­de­ba da maT, vi­sac am dax­ma­re­
bis aR­mo­Ce­na Se­uZ­lia. amis das­tu­ria is, rac mox­da 2009 wlis sam marts. 170 000-mde
ada­mi­an­ma da­re­ka da gad­mo­ric­xa Ti­To la­ri. Cven ve­lo­diT, rom Seg­rov­de­bo­da sa­mi
bi­nis Tan­xa, mag­ram ada­mi­a­ne­bis si­ke­Tis ke­Te­bis sur­vil­ma sas­wa­u­li mo­ax­di­na da Svi­di
oja­xis­Tvis Sev­Ze­liT bi­nis Se­Ze­na. amas hqvia – Za­la er­To­ba­Sia! ro­de­sac gul­wrfe­li
ini­ci­a­ti­vaa, qar­Tve­lebs Seg­viZ­lia ga­er­Ti­a­ne­ba. 5 wlis man­Zil­ze, Cve­ni pa­ta­ra fon­
dis mu­Sa­o­bis pi­ro­ba­ze, Se­de­gi se­ri­oz
­ u­lia, 49 ojaxs vu­yi­deT bi­na. Cven ar va­ri­gebT
bi­nebs ev­ro­re­mon­tiT va­ke­Si, Cven ub­ra­lod, Sanss vaZ­levT ada­mi­a­nebs, vaZ­levT Wers,
pi­ro­bi­Tad rom vTqvaT, ga­mog­vyavs av­to­fa­re­xe­bi­dan da, sxva­das­xva sa­er­Ta­So­ri­so or­
ga­ni­za­ci­e­bi­sa da ker­Zo pi­re­bis Ta­nad­go­miT, vcdi­lobT xe­li Se­vuw­yoT maT Sem­dgom
gan­vi­Ta­re­bas.
sa­qar­Tve­lo­Si di­di prob­le­maa is, rom ada­mi­a­ni ar ake­Tebs Ta­vis ga­sa­ke­Te­bel saq­mes
da ga­mud­me­biT sxvas elo­de­ba. co­ta vin­me Tu ekiT­xe­ba sa­ku­Tar Tavs – me ra ga­va­ke­Te
ama Tu im sa­kiT­xis mo­sag­va­reb­lad. Cve­ni sa­zo­ga­do­e­ba TiT­qos or na­wi­lad aris ga­
yo­fi­li. er­Ti ake­Tebs ra­Ra­cas, me­or
­ e Ca­saf­re­bu­lia, rom ra­im­ e­Si ga­mo­i­Wi­ros, pa­su­xi
mos­Txo­vos da yve­la­fers ak­ri­ti­kebs. `Ca­saf­re­bu­lo­ba“ la­mis pro­fe­si­ad iq­ces. dRes
sa­qar­Tve­los ase­ve di­di prob­le­maaa xal­xis da­u­saq­meb­lo­ba, ara­re­al
­ i­ze­bu­lo­ba.
5 wlis win sa­bav­Svo sax­leb­Si mcxov­re­bi 5 200 bav­Svi­dan mxo­lod 156 iyo uded­ma­mo,
am sta­tis­ti­kam ga­ma­og­na. bav­Sve­bis ume­te­so­bas hyavs axal­gaz­rda, jan­mrTe­li, coc­xa­
li ded-ma­ma da isi­ni Svi­lebs ag­zav­ni­an bav­SvTaA­sax­leb­Si imis ga­mo, rom Sim­Si­liT ar
da­e­xo­coT. ara­da yve­la bavSvs aqvs uf­le­ba iz­rde­bo­des sa­ku­Ta­ri de­dis gver­diT, am
tra­ge­di­is Seg­rZne­bam mom­ca Za­la da bav­Sve­bis mSob­leb­Tan da­sab­ru­neb­lad aq­ti­u­rad
da­viw­yeT pro­eq­tis gan­xor­ci­e­le­ba. `iav­na­nas“ sa­me­gob­ro­e­bic kon­kre­tul oja­xebs ex­ma­
re­bi­an, zo­gi – Tan­xiT, zo­gi – pro­duq­tiT, vi­sac ra Se­uZ­lia.
dRes Cven­Tan TiT­qos dar­Rve­u­lia har­mo­nia. sxva­Ta­So­ris, mra­val­Svi­li­a­ni da ga­Wir­ve­
bu­li oja­xe­bi­dan ma­ma­ka­ce­bi xSi­rad gar­bi­an, Cven­Tan ase­Ti ara­er­Ti Sem­Txve­va Se­mo­su­
la. qa­le­bi Svi­le­bis ga­mo­sak­ve­bad bevr ra­me­ze mi­di­an, uars ar am­bo­ben dam­la­geb­lad
mu­Sa­o­ba­ze. ma­ma­ka­ci ki daT­rgu­nu­lia, ara­re­a­li­ze­bu­li, gar­kve­ul­wi­lad kar­gavs `oja­
xis say­rde­nis“ fun­qci­as, zog­jer gaq­ce­vas ir­Cevs da ki­dev uf­ro ua­res mdgo­ma­re­o­ba­Si
var­de­ba ma­Sin, ro­ca qa­li cdi­lobs Se­q­mnas ise­Ti ga­re­mo, sa­dac yo­fi­Ti prob­le­me­bi ar
ig­rZno­ba. dRes qa­lebs uf­ro aq­ti­u­ri cxov­re­ba uwevT da uf­ro met pa­su­xis­mgeb­lo­
bas iRe­ben sa­ku­Tar Tav­ze. me ma­inc vfiq­rob, rom xSi­rad rac uf­ro Zli­e­ri Cans qa­li,
si­nam­dvi­le­Si miT uf­ro sus­tia da qa­lu­ri. Se­saZ­loa uc­na­u­rad mo­geC­ve­noT, mag­ram
rom ar vgrZnob­de, rom Cem ukan Zli­e­ri ma­ma­ka­ci dgas, ro­me­lic yo­vel­Tvis da­mi­cavs,
xan­da­xan mgo­nia, sa­er­Tod ve­ra­fers ga­va­ke­Teb­di.
yve­la­ze mTa­va­ri ma­inc isaa, rom ara­so­des da­i­kar­gos siy­va­ru­lis gan­cda da sur­vi­li;
Se­moq­me­de­bi­Ti mid­go­ma da Car­Tu­lo­ba au­ci­le­be­lia ne­bis­mi­er pro­fe­si­a­Si, swo­red es
aris yve­la saq­me­Si cal­ke­u­li ada­mi­a­ne­bi­sa da Sem­deg uk­ve kom­pa­ni­e­bis war­ma­te­bis sa­
win­da­ri.
165
de­da - di­req­to­ri
ma­ri­am (ma­ka) jor­ja­Ze _ bi­o­lo­gi,
bi­o­lo­gi­ur me­ur­ne­o­ba­Ta aso­ci­a­cia
`el­ka­nas~ di­req­to­ri
da­ba­de­bis dRe _ 4 iv­ni­si
ni
wor­
Tanas­
i
b
­
e
c
­
a
k
a
d
leb­i
`qa­
biT,
be­
e­
l
­
f
u
o
t
­
r
a
m
vnen ara
da iy­
un­
Tac~.
bi­
b­e­
o
l
­
b
e
­
l
Z
a
s
­
e
med S
ara­
me­uR­lis gar­dac­va­le­bis Sem­deg mxo­lod Svi­le­bis aR­zrda iyo Ce­mi saq­me­ca da cxov­
re­bis um­Tav­re­si in­te­re­sic. Svi­leb­Tan er­Tad, de­kem­bri­dan mo­yo­le­bu­li ap­ri­lam­de,
gu­da­ur­Si vi­ya­vi xol­me, `se­zo­nu­rad“ vcxov­rob­diT da im­dro­in­de­li are­ul
­ o­bis­ga­nac
Sors vi­ya­viT – ami­Ti TiT­qos Tav­sac vim­Svi­deb­di da Svi­lebs im qa­os­sac va­ri­deb­di,
rac sa­qar­Tve­lo­Si su­fev­da. oja­xi mex­ma­re­bo­da. me­re Tan­da­Tan, bav­Sve­bis gaz­rdas­Tan
er­Tad, prob­le­me­bic gam­rav­lda, miv­xvdi, rom `mec un­da ga­men­Zria xe­li“ da ax­lob­
le­bis da­Ji­ne­bu­li moT­xov­niT mu­Sa­ob
­ a da­viw­ye uni­ver­si­tet­Si eko­lo­gi­is ka­Ted­ra­ze,
mag­ram vgrZnob­di iq mu­Sa­o­ba ar mom­won­da da di­d­xans ver gav­Zleb­di. ma­le yo­fil­ma
leq­tor­ma aq, `el­ka­na­Si“ mu­Sa­ob
­ a Se­mom­Ta­va­za, saq­mi­a­ni qa­Ral­de­bis mo­wes­ri­ge­ba da sa­
zo­ga­do­e­bas­Tan ur­Ti­er­To­ba me­va­le­bo­da. 1996 wli­dan `el­ka­na­Si“ var. ro­gorc it­yvi­
an, saq­mi­an­ o­ba nu­li­dan da­viw­ye da cxov­re­bis we­sic Se­mec­va­la – mo­u­lod­ne­lad Za­li­an
aq­ti­ur cxov­re­ba­ze ga­da­ve­di...
mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom ka­ri­e­ra miz­nad aras­dros da­mi­sa­xavs da gar­kve­ul war­ma­te­bas
ma­inc mi­vaR­wie, Ce­mi cxov­re­bis yve­la­ze di­di miR­we­va Ce­mi Svi­le­bi da Svi­liS­vi­le­bi
ari­an. es is `sfe­roa“, sa­dac Ce­mi cxov­re­bis yve­la­ze di­di na­wi­li Cav­de, yo­vel Sem­
Txve­va­Si, ase min­da, rom iyos. dRes me var di­req­to­ri, xel­mZRva­ne­li. es mo­u­lod­ne­lad
mox­da. Ta­vi­dan `el­ka­na­Si“ saq­mi­an­ o­ba me­xa­li­se­bo­da. di­req­to­ro­ba­ze aras­dros mi­fiq­
ria. er­Txel uc­na­u­ri Se­mo­Ta­va­ze­ba mi­vi­Re yo­fi­li di­req­to­ris­gan: ro­de­sac do­no­reb­
ma Tqves, rom Tu wi­na di­req­to­ri ar wa­vi­do­da, isi­ni uars it­yod­nen Ta­nam­Srom­lo­ba­
ze, xo­lo di­req­to­ri wa­vi­do­da im Sem­Txve­va­Si, Tu me dav­Tan­xmde­bo­di di­req­to­ro­bas.
166
ga­da­saw­yve­tad rTu­li iyo, mag­ram aqa­u­ro­ba Cem­Tvis im­de­nad ax­lo­be­li gax­ldaT, rom
dav­Tan­xmdi. dRes ki Se­de­gad da pi­rad miR­we­vad mi­maC­nia is, rom xel­mZRva­ne­lo­bam bev­
ri sa­Wi­ro Tvi­se­ba Sem­Zi­na Tu `ga­mo­mi­aS­ka­ra­va“ – ga­daw­yve­ti­le­bis mi­Re­bi­sas nak­le­bad
emo­ci­u­ri var, ro­ca saq­me exe­ba or­ga­ni­za­ci­as, Se­iZ­le­ba ara­po­pu­la­rul, mag­ram mis­Tvis
sa­ke­Til­dReo na­bijs vdgam. dRe­van­de­li ga­da­sa­xe­di­dan bev­ri ga­daw­yve­ti­le­ba, ro­me­
lic Ta­vis dro­ze `Zvi­rad“ da­mij­da, swo­rad ga­dad­gmu­li na­bi­ji aR­moC­nda.
ver get­yviT, Cems ad­gil­ze sxva ro­gor mo­iq­ce­o­da, Se­iZ­le­ba me­tad war­ma­te­bu­lic
yo­fi­li­yo, mag­ram me Cem­Si xel­mZRva­ne­lis­Tvis sa­Wi­ro Tvi­se­be­bi aR­mo­va­Ci­ne da, mi­ux­ e­
da­vad imi­sa, rom ga­dam­wyvet mo­men­teb­Si Se­iZ­le­ba Za­li­an prin­ci­pu­li da mkac­ri vi­yo,
la­vi­re­ba Se­miZ­lia. iq­neb es qa­lu­ri bu­ne­bis ma­xa­si­a­Te­be­li­caa?!
Cven Svi­di wlis win ga­dav­wyvi­teT, rom or­ga­ni­za­ci­as prog­ra­miT emu­Sa­va da pro­eq­
te­bi mis­Tvis dag­veq­vem­de­ba­re­bi­na. dRe­sac iS­vi­a­Tad vmo­na­wi­le­obT ten­de­reb­Si, mxo­
lod prog­ra­mis Se­sa­ba­mis sa­mu­Sa­os va­xor­ci­e­lebT, Zi­ri­Ta­dad ki sof­lis me­ur­ne­o­bis,
bi­o­ag­ro­war­mo­e­bis gan­vi­Ta­re­bi­sa da ag­ro­bi­om­ra­val­fe­rov­ne­bis aR­sad­ge­nad viR­vwiT.
vmu­Sa­obT re­gi­o­neb­Si, Ta­vi­dan Sez­Ru­du­li ge­og­ra­fia gvqon­da, mag­ram ax­la uk­ve sa­
qar­Tve­los yve­la re­gi­on­Si ga­ve­diT, aWa­ri­sa da sva­ne­Tis CaT­vliT. spe­ci­fi­ku­ri qal­Ta
prog­ra­me­bi ar gvqo­nia, mag­ram Sar­San gen­de­ru­li Se­fa­se­ba ga­vi­a­reT da sak­ma­od kar­gi
Se­de­ge­bi vaC­ve­neT. prog­ra­mu­la­dac vgeg­mavT, rom gar­kve­u­li pri­vi­le­gi­e­bi mi­va­ni­WoT
qal­Ta jgu­febs. Cve­ni sa­mu­Sao kad­ric, mi­u­xe­da­vad imi­sa, rom gam­ge­o­ba­Si mxo­lod er­Ti
qa­lia, gen­de­ru­lad da­ba­lan­se­bu­lia da, sa­er­To­dac, qa­le­bi uf­ro ma­Ra­la­naz­Ra­ur
­ e­bad
Ta­nam­de­bo­beb­zec mu­Sa­o­ben.
cxov­re­ba­Si bev­rjer gam­Wir­ve­bia, mag­ram aras­dros mi­fiq­ria, ma­ma­ka­ci vyo­fi­li­ya­vi.
sam uf­ros Zmas­Tan er­Tad bav­Svo­bi­dan Ta­nas­wor saw­yi­seb­ze viz­rde­bo­di. swav­li­sa da
mu­Sa­o­bi­sas xSi­rad ka­ceb­ze Wkvi­a­na­dac Ca­miT­vlia Ta­vi da ma­ma­ka­cis­gan dis­kri­mi­na­cia
aras­dros mig­rZvnia, Ce­mi qa­lo­bis ga­mo ar Sev­zRu­dul­var... me Ta­vi­suf­le­ba miy­vars.
ar miy­var­da, ro­ca Cem­ze da­u­dev­rad uf­ro­sob­dnen, `Ta­vi­suf­le­ba­Si“ yo­vel­Tvis me­tad
efeq­tu­ri vi­ya­vi, ukeT vas­ru­leb­di Cems saq­mes da dRe­sac ase var.
ara mgo­nia, rom dRes qa­lebs vin­me zRu­dav­des biz­nes­sa an po­li­ti­ka­Si, ub­ra­lod, maT
am saq­mi­an­ o­bi­saT­vis sur­vi­li an Cve­ve­bi ar hyof­niT. mi­Tu­me­tes ax­la, ro­ca yo­vel­
dRi­u­rad ra­Rac ic­vle­ba. Ce­mi az­riT, dRe­van­de­li qa­li-po­li­ti­ko­se­bi ise­ve, ro­gorc
ka­ce­bi, saq­mi­sa­gan Sors dga­nan da po­li­ti­ku­ri arap­ro­fe­si­o­na­liz­mi uf­ro sa­er­To
su­ra­Tia, vid­re ma­in­ca­da­ma­inc qa­le­bis ma­xa­si­a­Te­be­li. dRes xSi­rad qals uwevs `oris“
nac­vlad mu­Sa­o­ba da amis ga­mo Za­li­an uWirs qa­lad dar­Ce­na. oja­xu­ri Za­la­do­bis prob­
le­meb­ze msme­nia da vfiq­rob, rom uf­ro sa­zo­ga­do­eb­ri­vi az­ris erT-er­Ti ma­xin­ji ga­
mov­le­naa is, rom qa­le­bi Za­la­do­bas iT­me­nen, ar ax­ma­ur
­ e­ben. ga­mo­dis, rom moT­me­na uf­
ro ma­Ti ga­daw­yve­ti­le­baa, ma­Ti ar­Ce­va­nia, vid­re au­ci­leb­lo­ba. ase­Ti Sem­Txve­ve­bi dRes
uf­ro iS­vi­a­Tia, mag­ram jer ki­dev aris. mi­maC­nia, rom ma­ma­ka­ceb­Tan Se­da­re­biT qa­lebs
me­ti pa­su­xis­mgeb­lo­bis grZno­ba aqvT. sa­qar­Tve­lo­Si Za­li­an fa­sobs qa­lis es Tvi­se­ba,
iqam­dec, rom xSi­rad es faq­to­ri qa­lis sa­zo­ga­do­eb­riv win­svla­Si xe­lis­Sem­Sle­lic
xde­ba. ide­a­lu­ria qa­li-de­da, ro­me­lic Svi­lebs zrdis da sa­zo­ga­do­eb­ri­vi saq­mi­Ta­caa
da­ka­ve­bu­li. me ka­te­go­ri­u­lad ar vfiq­rob, rom Tu qa­li ga­daw­yvets xel­mZRva­nel Ta­
167
nam­de­bo­ba­ze yof­nas, mas es ar Se­uZ­lia – ra­to­mac ara! mag­ram ma­inc, Ce­mi az­riT, qa­lis
um­Tav­re­si fun­qci­aa ga­zar­dos mo­ma­va­li Ta­o­ba. xo­lo ka­ce­bi da qa­le­bi Ta­nas­wor­ni
rom un­da iy­vnen ara mar­to uf­le­be­biT, ara­med Se­saZ­leb­lo­be­bi­Tac, es aS­ka­raa. voc­
ne­bob Ta­vi­su­fal sa­qar­Tve­lo­ze, sa­dac eco­di­ne­baT er­Tma­ne­Tis mos­me­na, ar iar­se­bebs
ara­na­i­ri dis­kri­mi­na­cia.
168