agvistos omidan 8 weli gavida
Transcript
agvistos omidan 8 weli gavida
TviTonac mTeli saqarTvelo erTi cixea, dagilewia mtero, magram ver agiRia Jurnali vrceldeba ufasod liaxvis kexvis cixe xeoba qurTis municipalitetis Jurnali, gamodis TveSi erTxel. 2016 weli agvisto #5 agvistos omidan 8 weli gavida 1 samSoblos sadarajoze qali rom jarSi samsaxurs iwyebs, is riskian nabijs dgams! qarTul jarSi mdedrobiTi sqesis warmomadgenlebi gasuli saukunis miwuruls gamoCndnen, bolo wleb Si ki sakmaod momravldnen, Tumca formiani qali quCaSi, transportSi Tu sxvadasxva sazogadoebriv dawesebulebaSi garSemomyofelTa mxridan mainc gansakuTrebul yuradRebas iqcevs. gamodis, rom Tavdacvis saministros struqturaSi qalbatonTa moRvaweoba Cveni sazogadoebisTvis Cveulebriv movlenad jer isev ar aRiqmeba. arada, iq, isini `sna iperobis~ garda sxvadasxva saqmianobas ewevian _ mu Saoben buRaltrad, aRmricxvelad, eqimad, meddad, saqmismwarmoeblad da a.S. amgvar samsaxureobriv davalebebTan erTad maTTvis formis Cacmac saval debuloa da saWiroebis SemTxvevaSi _ iaraRis gamo yenebac, da Tu qali yovelive amisaTvis fizikurad da moralurad mzad ar aris, am struqturasTan ga kareba arc ki unda gabedos! vinc am saqmianobisTvis sakuTar TavSi mzaobs poulobs, SeiZleba iTqvas, rom riskian nabijs dgams... nona elbaqiZe Cveneburia. is sofel qurTaSi dai bada da gaizarda. misi mSoblebi sulxan elbaqiZe da mariam (cero) kaxniaSvili, aseve Zmebi _ enver da so so elbaqiZe sazogadoebaSi saukeTeso avtoritetiT sargebloben. skolis damTavrebis Semdeg nonam de dis profesia airCia da sruliad axalgazrdam samsa xureobrivi kariera cxinvalis saolqo biblioTekaSi daiwyo. Tumca 22 wlis asakSi garSemomyofelebisTvis moulodnelad, Tavisi saqmianobis radikalurad Sec vla gadawyvita da muSaoba samxedro samsaxurSi gaag rZela. albaT ar ewyineba Tu vityvi, rom es sakmaod rTuli arCevani iyo da sabednierod, rogorc Tavad ambobs, es gza biblioTekisgan gansxvavebuli da bev rad saintereso aRmoCnda. wodebiT jerjerobiT um crosi serJantia, Tumca Cveulebriv, rigiT qalbato nebTan SedarebiT sulierad da fizikurad ufro Zli eri... am rTul da saintereso sferoSi moRvaweobidan mas ukve 20 welze meti Seusrulda. _ nona, mogesalmebiT da gamogitydebiT, rom Tqven Sesaxeb weris survili am aTi dRis win gamiCnda, satelevizio gadacemis dros Tavdacvis saministros mier Tqveni dajildovebis Sesaxeb rom Sevityve. gi locavT morig medals. dRes Tqven Jurnalis yvelaze sapatio rubrikis `nomris stumari~ xarT da vfiqrob, kiTxvebze gulaxdilad gvipasuxebT. _ uaRresad didi madloba. Tu Cems samsaxurebriv da aseve cxovrebiseul gamocdilebas gaviTvaliswi nebT (ukve 47 wlis gaxlavarT), SeiZleba vivaraudoT, rom CemSi emocia naklebad-Ra unda moiZebnos, magram gamogitydebiT, rom Tqvenma iniciativam sakmaod ama foriaqa... rac Seexeba gulaxdilobas, aq ori azri ar arsebobs _ Cemi mSoblebi devnilebi arian, werovanSi cxovroben da rodesac maTTan movdivar, `liaxvis xe obas~ yovelTvis vkiTxulob. vici, am Jurnals uamravi Cemi axlobeli gaecnoba da msurs, isini kvlav iseT no nas micnobdnen, rogoric realurad var. madlobeli var imisTvisac, rom Cveni batalionis xelmZRvanelo bis da uSualod baton goCa SavguliZis xelSewyobiT Tavdacvis saministrom warCinebuli SromisTvis med liT`samSoblosTvis Tavdadebuli _ lomguli~ dama jildova. am faqts Cems morig gamarjvebad vTvli da rogorc Cans, es siaxle arc Tqveni yuradRebis miRma darCenila. _ nona, bavSvobaSi an Tundac mas Semdeg samxedro formis Cacmaze erTxel mainc Tu gifiqriaT? _ Cemma bavSvobam komunistobis dros ganvlo. sab WoTa periodSi qali jarSi warmoudgenelic ki iyo. ase, rom savaldebulo formis Cacmaze arc me mifiq ria... _ TbilisSi gatarebuli studentoba, mere _ sam saxurebrivi gamocdileba cxinvalis biblioTekaSi... daojaxeba... samsaxurze droebiT uaris Tqma mogiwi aT, radgan Svilebi SegeZinaT. ori Svilis gazrdas ki dro da energia esaWiroeboda. dekretuli Svebule bis mere SegeZloT Tqvens saqmianobas dabrunebodiT. mkiTxvelTan RimiliT Sexvedra amgvari samsaxuris Semdeg fizikurad da sulierad Zlier qalad gadaq ceva-gadasxvafereba, romelsac xelT xan avtomatic unda ekavos, Zalze didi nebisyofa sWirdeba. dameTan xmebiT, iaraRi, xmauriani mamakacebis garemocva, save le wvrTna da wignsacavSi daRamebuli dReebi erTma neTisgan bevrad gansxvavdeba. gagrZeleba me-20 gverdze aTi mcneba qurTis municipalitetis sagamomcemlo dawesebuleba `xeobis macne~ UDC (uak) 908(479.225)(051.2) l - 564 damfuZneblebi: qurTis municipaliteti direqtori: lali romelaSvili 599 25 29 18 E-mail: [email protected] redaqtori: nino CibCiuri 598 55 85 02 saredaqcio kolegia: nana kaxniaSvili 598 44 06 04 nino mwyeraZe 598 95 50 53 uCa gogiZe 595 54 58 85 Jurnali `liaxvis xeoba~ gamoi cema Sps `gamomcemloba kolorSi~. Jurnali xelmZRvanelobs Tavisu fali presis principebiT. redaqcia pasuxs ar agebs ucxouri presidan gadmoTargmnili masalebis, faqte bis, informaciis sizusteze. redaqci aSi Semosuli masalebi avtorebs ar ubrundebaT. masalis sizusteze pasu xismgebelia avtori. misamarTi: q. Tbilisi, daviT aRmaSeneblis 89/24 (metro `marjaniSvilis Tavze) Jurnali dakabadonda da daibeWda `gamomcemloba kolorSi~ tel.: 2 71 76 45 mis.: q. Tbilisi, kaxeTis gzatkecili, rkinigzis Cixi 20 1. me var ufali RmerTi Seni. da ara iyvnen Senda RmerTni ucxoni, Cem sa gareSe. 2. ara hqmne Tavisa Senisa kerpi. arca yovladve msgavsi, raodeni ars caTa Sina ze da raodeni ars qveyanasa zeda qve, da raodeni ars wyalTa Sina qveSe qveyanisa: ara Tayvanisce maT, arca msaxurebde maT. 3. ara moiRo saxeli uflisa RvTisa Senisa amaosa zeda. 4. moixsene dRe igi SabaTi da wmida-hyav igi: eqvs dRe iqmode, da hqmne maT Sina yovelive saqme Seni, xolo dRe igi meSvide SabaTi ars uflisa RvTisa Senisa. 5. pativ-ec mamasa Sensa da dedasa Sensa. raTa keTili geyos Sen da dRegrZel iyo qveyanasa zeda. 6. ara kac-hkla. 7. ar imruSo 8. ar iparo. 9. ara cili-swamo moyvassa Sensa wamebiTa cruiTa. 10. ara guli giTqmides colisaTvis moyvasisa Senisa. ara guli giT qmodes saxlisaTvis moyvasisa Senisa. arca yanisa misisa, arca ka raulisa misisa, arca yovlisa sacxovarisa misisa, arca yovlisa misTvis, raica iyves moyvasisa Senisa. sarCevi siaxle 8 wlis merec ver davbrundiT.................................... 22 devnilebs sawvavi SeSa daurigdebaT.......................4 am diliT................................................................................. 23 devnilebi komunalur SeRavaTebs iTxoven..........4 monstera da 2008 wlis agvisto gorSi.................. 24 `08.08.08~................................................................................... 26 konfliqtis zona ruseTis dumis arCevnebisTvis saarCevno ubnebi cxinvalSic gaixsneba............................................5 cxinvalidan mosaxleoba garbis.................................5 e.w. sazRvrebi da misi gadakveTis braldebiT adamianebis dakaveba ergneTis Sexvedrebis ZiriTad Temad rCeba ......6 osuri media internetis imedad...................................7 ruseTi cxinvals damatebiT 400 milion rubls gamouyofs.......................................8 sazogadoeba ras fiqroben sxva regionSi macxovreblebi erovnebaTSoris konfliqtze.......................................9 ra moxda 6 wlis win?..........................................................11 `saTqmeli rogor ar meqneba, roca im ambebis uSualo TviTmxilveli var...~.................... 13 axalgazrda qali mSvidobis mSeneblobis procesSi..................................................... 15 hoo deda.................................................................................. 17 sisxliani agvistos qronologia.............................. 18 nomris stumari kulinaria picis momzadeba saxlis pirobebSi...........................27 kultura „mSvidobis gzavnilebi“ ergneTidan....................... 28 eqskursia borjomis xeobaSi........................................ 29 devnilma axalgazrdebma salaSqro ralSi monawileoba miiRes.......................................... 29 sulis sazRvarTan.............................................................. 30 sporti devnili gundebi gardamavali CempionatisTvis emzadebian............................................................................... 32 poezia..................................................................................... 33 mematiane „Cems winaprebs Rrmad swamdaT saqarTvelos brwyinvale momavlisa“.................. 34 horoskopi.......................................................................... 36 samSoblos sadarajoze...............................................2, 20 religia mkiTxvelis gverdi dedis locvas udidesi Zala aqvs..............................37 „Cemi meuRle wina xazze ibrZoda wminda ilia marTali.......................................................37 da ufals vexvewebodi Cemi ZmisTvis mariamobis marxva 14 agvistos iwyeba..................... 38 da dedasTvis ar esrola“............................................. 21 krebulis karavi................................................................. 39 3 siaxle devnilebs sawvavi SeSa daurigdebaT qurTis municipalitetidan devnil mosaxleobas sawvavi xis masala(SeSa) daurigdeba. rogorc qurTis muni cipalitetis ekonomiuri ganviTarebisa da keTilmowyobis samsaxuris ufrosma, Tamar daTaSvilma gangvicxa da, sawvavi SeSa im devnilTa dasaxlebis mcxovreblebs gadaecemaT, sadac bunebrivi airis miRebis saSualeba jer ar aqvT, aseTi ki sul 3 dasaxlebaa. SeSa goris municipalitetis sof. saqaSeTis devnilTa dasaxlebaSi 33, kaspis municipalitetis sof. metexis devnilTa dasaxlebaSi- 7, xolo mcxeTis municipalitetis sof. winamZRv riaanTkarSi(yofili televiziis Senoba) 4 ojaxs daurigdeba. TiToeul ojaxze 4 kuburi metri sawvavi xis masa laa gaTvaliswinebuli. sul ki 176 kuburi metri wifelisa da rcxilis sawvavi masala darigdeba. uCa gogiZe devnilebi komunalur SeRavaTebs iTxoven omidan 6 wlis Semdeg goris municipalitetis te ritoriaze kompaqturad Casaxlebuli devnilebisT vis sxva yofiT problemebTan erTad bunebrivi airis davalianeba erT-erT mtkivneul Temas warmoadgens. „liaxvis xeobasTan~ isini am sakiTxze im imediT saub roben, rom static wakiTxvis Semdeg kompetenturi pirebi gamosavlis gzebs moZebnian da maT am proble mis gadaWraSi daexmarebaT. goris sakrebulos wevri, Tamar TedliaSvili am 4 bobs, rom verxvebis dasaxlebidan mas mosaxleoba daukavSirda da daxmareba sTxova. misi informaciiT, devnilebma miiRes gafrTxileba, rom davalianebis gadauxdelobis SemTxvevaSi maT mricxvelebs dau luqaven. analogiuri viTarebaa karaleTis dasaxlebis na wilSic. ramdenime ojaxs mricxvelebi ukve daulu qes. adgilnacvali pirebis gancxadbiT, dagrovili davalianeba 1000-dan 3000 laramde meryeobs, rom lis dafarvis saSualebac maT ar gaaCniaT. fiqria SveliZe (karaleTis dasaxlebaSi mcxovre bi): `me 800 larze meti maqvs davalianeba, risi dafar vis saSualebac ar gamaCnia. sxvebs ufro meti aqvT, zogs 1500-2000-3000 laric ki. Cven arsaidan Semosa vali ar gvaqvs da amxela Tanxebs ase erTianad ver gadavixdiT. amitom vTxovT xelisuflebas, rom Sua mavloba gagviwion gazis kompaniasTan da mogvixsnan es problema. 45 lari gvaqvs socialuri Semweoba da amiT ras davfaravT marto Cven~. devnilebi SiSoben, rom im SemTxvevaSi Tu davali anebis dafarvaSi an mis gadanawilebaSi aravin daex marebaT, zamTris sezonis gadatana bunebrivi airis gareSe mouwevT. nino CibCiuri konfliqtis zona ruseTis dumis arCevnebisTvis saarCevno ubnebi cxinvalSic gaixsneba e.w. samxreT oseTis respublikaSi macxovreblebs ruseTis saxelmwifo dumis arCevnebSi monawileobis saSualeba eqnebaT, amis Sesaxeb informacias osuri sputnik-ossetia.ru avrcelebs. ruseTis dumis arCevnebis dRes cxinvalis regi onSi aTi saarCevno ubani gaixsneba. ruseTis federa ciis e.w. elCi samxreT oseTSi elbrus kargievi acxa debs, rom samxreT oseTSi ruseTis bevri moqalaqea da saarCevno ubnebic swored maTTvis ixnseba. „rogorc adre, saelCo axlac aT saarCevno ubans gaxsnis. aqedan xuTi cxinvalSi gaixseneba, erTi qa laq kvaisaSi, xolo TiTo-TiTo ubans raionul cen trebSi gavxsniT“. _ ambobs kargievi. samxreT oseTis de faqto respublikis mosaxle obam ruseTis saparlamento arCevnebSi monawile oba 2011 welsac miiRo, aseve 2012 wels _ ruseTis prezidentis arCevnebSi. rogorc ruseTis elCi am bobs, orive arCevnebis dros amomrCevelTa maRali aqtivoba dafiqsirda. elbrus kargievi mouwodebs ruseTis moqalaqeobis mqone mosaxleobas, mividnen arCevnebze da ruseTSi mimdinare mniSvnelovani po litikuri procesebis Tanamonawileebi gaxdnen. moamzada uCa gogiZem cxinvalidan mosaxleoba garbis cxinvalis regionidan mosaxleobis didi nawili garbis da rogorc qalaqis, aseve soflebis umetesoba da carielebulia. aseTi Sinaarsis statias rusuli gamocema `novaia gazeta~ aqveynebs, sadac Jurnalisti yveba, rom adgilobrivi mosaxleoba e.w. samxreT oseTis teritorias masobrivad tovebs, xolo upatrono teri toria an tyiT ifareba, an kidev 2008 wlis omis Semdeg iq Casaxlebuli Crdilokavkasielebi ikaveben. es ki adgilobrivebsa da axalmosaxleebs Soris daZabul fons qmnis. gamocema yuradRebas imazec amaxvilebs, rom re gionisTvis gamoyofili rusuli fuli iflangeba da de faqto xelisufleba korufciaSia Cafluli. `novaia gazetas~ informaciiT, 2008-2013 wlebSi moskovma cxinvalis regionisTvis 45 miliardze meti rubli (daaxloebiT 1,5 miliardi lari) gamoyo, ri Tac axali las vegasis aSeneba SeiZleboda. gamocemis TqmiT, de faqto xelisufleba uar yofs, rom TviTaRiarebuli respublikidan mosaxle oba garbis, magram Jurnalisti Tavisi TvaliT nanaxs endoba da ambobs, rom cxinvalis quCebi saerTod carielia da qalaqi faqtobrivad mkvdar zonas hgavs. gansakuTrebiT cudi mdgomareoba ki soflebSia, romelTa umravlesoba dausaxlebelia da tyiT aris dafaruli. kavkasiologi aleko kvaxaZe ambobs, rom es infor macia simarTles Seesabameba, radganac e.w. samxreT oseTs adgilobrivi mosaxleoba ukve didi xania to vebs. es ki gansakuTrebiT 2008 wlis omis Semdeg Seim Cneva. kvaxaZis informaciiT, gasul wels de faqto xe lisuflebam aRwera Caatara, romlis mixedviTac, re gionSi 53 aTasi adamiani cxovrobs, Tumca es monace mebi xelovnurad gaberilia, radgan de faqto xeli sufleba amiT moskovisagan ufro meti fulis miRe bas cdilobs. kvaxaZis informaciiT, axla regionSi, savaraudod, 30 000-mde adamiani unda cxovrobdes. `e.w. samxreT oseTis teritorias gansakuTrebiT maRalmTiani soflebis mcxovreblebi toveben. es pirvel rigSi javis raions, jejovis xeobis da rokis gvirabis mimdebare soflebs exeba.maT umetesobaSi mxolod moxucebiRa arian darCenilebi. es xalxi Zi riTadad ruseTis federaciaSi midis sacxovreblad. `rac Seexeba muslimebis Casaxlebas, es adamiane bi e.w. samxr eT oseTSi 2008 wlis omis Semdeg rusul bazebs Semohyvnen. eseni arian eTnikurad daRestne lebi da CeCnebi, romlebic ubralo muSebi iyvnen da qarTvelebis mier daclil teritoriaze dasaxld nen. samwuxarod, saqarTvelos maTi raodenobis Se saxeb zusti monacemebi ar gaaCnia. amitomac rTulia imaze saubari, es xalxi ra saxis safrTxes SeiZleba warmoadgendnen~, _ acxadebs kvaxaZe. misive TqmiT, warmoudgenelia, rom cxinvalSi TiTqos da muslimi Temis masobrivad dasaxlebis SemTxvevaSi teroristuli jgufebis gaaqtiureba moxdes, radganac es adamianebi rusuli specsamsaxu rebisgan srulad kontroldebian. kvaxaZis informaciiT, regionSi gansakuTrebiT didi raodenobiT daRestnelebi arian. maT kargi pi robebi aqvT. faqtobrivad, es aris mouvleli teri toria, qarTvelebisgan mitovebuli liaxvis xeoba, iq gaSenebuli baRebiT. osebi axlad Casulebs proble mebs ver uqmnian, radgan ruseTTan urTierToba dae ZabebaT. daRestnelebi ki ruseTis moqalaqeebi arian. Mmoamzada nana kaxniaSvilma 5 konfliqtis zona e.w. sazRvrebi da misi gadakveTis braldebiT adamianebis dakaveba ergneTis Sexvedrebis ZiriTad Temad rCeba ergneTSi incidentebis prevenciisa da maTze reagirebis meqanizmis (IPRM) rigiT 68-e Sexvedra gaimarTa. Sexvedraze ganixiles e.w. sazRvris mowyobis ukanono procesi da e.w. sazRvris ukanono kveTis braldebiT saqarTvelos moqalaqeebis ukanono dakavebebis faqtebi. centraluri xelisuflebis warmomadgenlebma isaubres mimdinare wlis 8 ivniss dakavebuli gior gi giunaSvilis sakiTxze. saokupacio Zalebisa da de faqto reJimis warmomadgenlebma qarTul mxares mi awodes informacia imis Sesaxeb, rom Tavdapirvelad 6 giunaSvili daakaves e.w. sazRvris ukanono kveTis braldebiT, Tumca mogvianebiT de faqto prokura turam mis mimarT aRZra e.w. sisxlis samarTlis saqme sxeulis mZime dazianebis faqtze. qarTulma mxarem daafiqsira pozicia, rom aRniSnuli braldeba aris absurduli da sanam giorgi giunaSvili ukanono pa timrobidan ar gaTavisufldeba, misi sakiTxi ar mo ixsneba arc erTi formatis dRis wesrigidan, romel Sic centraluri xelisufleba monawileobas iRebs. osurma mxarem kidev erTxel daayena e.w. sazRvris delimitacia-demarkaciis sakiTxi, rasTan dakavSi rebiTac centraluri xelisuflebis warmomadgen lebis mxridan dafiqsirebuli iyo mkveTrad uaryo fiTi pozicia, miT ufro, rom incidentebis preven ciisa da maTze reagirebis meqanizmis formati poli tikuri sakiTxebis ganxilvas ar iTvaliswinebs. Sexvedra evrokavSiris sadamkvirveblo misiis xelmZRvanelis kiastutis iankauskasis da samxreT kavkasiaSi euTos moqmedi Tavmjdomare qveynis spe cialuri warmomadgenlis elC giunter bexleris er Toblivi xelSewyobiT Catarda. yoradReba daeTmo usafrTxoebis mdgomareobas administraciuli sazRvris gaswvriv. monawileeb ma dadebiTad Seafases bolodroindeli winaswari Setyobinebebi wvrTnebTan da treningebTan dakavSi rebiT. monawileebma detalurad ganixiles dakavebaTa da ugzo-ukvlod dakargul pirTa SemTxvevebi; maT mxari dauWires cxeli xazis meqanizmis, rogorc ko munikaciis efeqtiani saSualebis, gamoyenebis gagr Zelebas. aseve ganxilul iqna sasoflo-sameurneo saqmi anobisa da gzaabneul Sinaur cxovelebTan dakavSi rebuli sakiTxebi da aRiniSna maTi mniSvneloba ad ministraciuli sazRvris gaswvriv mcxovrebi mosax leobisTvis. Semdegi Sexvedra 2016 wlis 31 agvistos gaimarTeba. Nnino CibCiuri konfliqtis zona osuri media internetis imedad presa kvlavindeburad rCeba sxvadasxva xelisuflebis erT-erT mTavar iaraRad mosaxleobaze zemoqme debisa da sakuTari politikis Tavze mosaxvevad. cxinvalis TviTgamocxadebuli xelisufleba osur me diasaSualebebs aRniSnuli mizniT aqtiurad iyenebs. cxinvalSi mediagamocemebi adgilobrivi biujetidan finansdebian da, Sesabamisad, maTi damoukidebloba, rbilad rom vTqvaT, kiTxvis niSnis qveS dgas. sanam interneti informaciis gavrcelebis erTerTi pirveli wyaro gaxdeboda, rogorc yvelgan, cxinvalis regionSic ZiriTad mediasaSualebad te levizia iTvleboda. e.w. xelisuflebisgan dafinan sebuli osuri televizia xSirad aCvenebda araeTi kur kadrebs, romlebSic sxvadasxva qarTul-osuri SeiraRebuli Setakebis dros daWrili Tu daRupuli osebi iyvnen asaxulni. „qarTvelTa sisastikis“ da samtkiceblad osuri media aqtiurad muSaobda da mu Saobs. erT-erTi yvelaze gavleniani osuri saagento „АЛАНИЯинформ“ jer kidev 2008 wlis omamde aqvey bis qveynebisTvisaa damaxasiaTebeli. Tumca axalma struqturam didxans ar gastana da igi ekonomiku ri ganviTarebis saministros miakuTvnes, romel sac moskovidan gamogzavnili aleqsandr Jmailo xelmZRvanelobda. omis Semdeg cxinvalSi erTaderTi damoukidebe li mediasaSualeba- gazeTi „21-e saukune“ arsebobda, romlis redaqtori Temur cxovrebovi xSirad akri tikebda cxinvalis regionSi arsebul mdgomareobas. Sedegad, 2010 wlis ivlisSi cxovrebovi cxinvalSi sastikad iqna nacemi, gavrcelebuli informaciiT, nebda statiebis serias saTauriT „nacizmis tradi ciebi saqarTveloSi“, romelSic wyarod gazeT „ko munistis“ 1920 wlis gamocema iyo moyvanili... Seiqmna specialuri vebgverdi osgenocide.ru, romlis mTvari mizani qarTvelTa mxridan osTa genocidis damtki cebaa. vebgverdi sam nawilad iyofa: 1920, 1989-92 da 2008 wlis „genocidebad“, statiebis mTavari wyaro ZiriTadad saeWvo rusuli mediasaSualebebia. Jurnalisti da mkvlevari Tamar belqania miiC nevs, rom osuri media ruseTidan aris marTuli da direqtivebs swored iqidan iRebs: „Tanamedrove omi, TavisTavad, sainformacio om sac gulisxmobs. ruseTs mediiT manipulereba da de zinformacia xelovnebis doneze aqvs ayvanili. oku pirebul teritoriaze arsebuli media Tavidan bo lomde marTvadia da mibmulia rusul medias. osuri mediisgan Seqmnili garemo sruliad acdenilia rea lur procesebTan. iq alternatiuli televizia an beWdviTi gamocemebi ubralod ar arsebobs. Tundac is faqti, rom istoriuli movlenebis gaSuqebisas osuri presa gazeT „komunists“ imowmebs bevr rame ze metyvelebs, aRniSnuli gazeTi rusuli „pravdis“ qarTuli Targmani iyo. mis statiebs rom gadavxedoT vinmem SeiZleba marTlac ifiqros, rom qarTvelebi faSistebi iyvnen, magram konteqsts xom gaaCnia? „ko munisti“ saqarTvelos komunisturi partiis cent raluri komitetis beWdviTi organo iyo~. 2008 wlis ruseT-saqarTvelos omis Semdeg, ru seTisgan aRiarebul cxinvalis mTavrobaSi iqmneba struqtura saxeliT- beWdvisa da masobrivi komu nikaciis saministro, romlis mTavari movaleoba masmediis saSualebebTan muSaoba iyo. amgvari sami nistroebi ZiriTadad arademokratiuli marTvelo mis cemaSi de faqto respublikis parlamentis depu tatebic monawileobdnen. osuri mediis kidev erTi problema es enaa, wamyva ni internetgamocemebis umetesoba mxolod rusul enazea xelmisawvdomi. saxelmwifo televizia „Ир“ ki rogorc rusul, aseve osur enebze mauwyeblobs. 2008 wlis omamde osur televizias qarTulenovani gadace ma- „kvira“ hqonda, romelSic TbilisSi mimdinare po litikuri movlenebi gaSarJebulad iyo gadmocemuli. „rogorc osur, aseve afxazur mediaSi daaxlo ebiT erTi saxis Temebs aSuqeben. orivegan vxvdebiT saxelmwifo enis statusiT pedalirebas. weren, rom erovnuli identobis SesanarCuneblad Zalian mniSv nelovania enis statusi da misi codna, Tumca faqte bi sul sxva rameze metyveleben. afxazeTSi aseTi ram moxda: galis raionis e.w. gamgebelma Temur nadarai am SemoiRo kanoni romlis mixedviTac yvela sajaro pirs afxazuri ena unda scodnoda, Tumca ubralod ver iswavles... afxazeTSi da cxinvalis regionSi gamomaval ga zeTebze dakvirvebiT SegviZlia davaskvnaT, rom iq daxuruli sivrcea. okupirebuli teritoriebidan gazeTis gamotanisTvis adamianebs akaveben da eub nebian, rom gazeTis saxiT kontrabanduli saqoneli gadaaqvT. am teritoriebze policiuri reJimia, adamianebs ar aqvT gancda imisa, rom simarTlis Tqmis SemTxve vaSi, maT araferi dauSavdebaT. Tumca internetma xeli Seuwyo blogerebis ganviTarebas. afxazeTisgan gansxvavebiT cxinvalSi ramdenime sakmaod saintere so blogeri wers. samwuxarod, maTi dawerili simar Tle ver xdeba farTo sazogadoebis ganxilvis saga ni“ _ acxadebs CvenTan saubrisas Tamar belqania. 7 konfliqtis zona Tanamedrove, internetis epoqaSi sakmaod Znelia simarTlis dafarva. wesiT, socialurma qselebma xe li unda Seuwyos Tavisufali azris gamoxatvas ruse Tisgan okupirebul orive qarTul regionSi. „Tanamedrove sainformacio individualuri blo gebi cxinvalis regionis mkvidrTa moxmarebis sagna dac qceula. intensiurad aSuqeben regionis cxovre bas sakuTar blogebze maria plion (plieva), zarina sanakoeva, Temur cxovrebovi da sxva. sakmaod operatiulia vebgverdi „osetinskoe ra dio i televidenie“ (Осетинское Радио и Телевидение) (sainformacio-analitikuri gamocema). okupirebul cxinvalis regionSi mimdinare procesebs yvelaze operatiulad da detalurad aSuqebs „iuJnaia ose tia“ (respublikuri sazogadoebriv-politikuri gazeTi), beWduri gazeTis eleqtronuli versiebi gvaZleven saSualebas Tanmimdevrulad ganvixiloT regionisTvis niSandoblivi problemebi da „nakarna xevi“ politikis aRsrulebis procesi. “- wers konf liqtologi, profesori zaza cotniaSvili. „radio TavisusflebisTvis“ micemul interviuSi saubrisas internetze amyarebs imedebs osi polito logi kosta Zugaevic: „arasamTavrobo mediis Seqmna CvenTan rTulia, ami tom axlo momavalSi me ver vxedav SesaZleblobas, rom arasaxelmwifo presa da, miT umetes, arasaxelmwifo televizia gaCndes. es yvelaferi, pirvel rigSi, da finansebasTan aris dakavSirebuli, imitom rom axla politikuri winaaRmdegobebi amisTvis aRar aris. es kidev imasTan aris dakavSirebuli, rom sazogadoebaSi jer TiTqos arc aris am saqmeze SekveTa, magram arse bobs interneti. internetze axla moTxovnilebaa da mas upiratesoba aqvs. Cveni politikuri procesis aq tivistebic xSirad figurireben internetsivrceSi“ uCa gogiZe ruseTi cxinvals damatebiT 400 milion rubls gamouyofs ruseTi e.w. samxreT oseTis xelisuflebas daxmarebis saxiT 400 milion rubls gamouyofs, romelic sainves ticio proeqtebs unda moxmardes. amis Sesaxeb informacias rusuli gamocema TACC avrcelebs. ruseTis Crdilo kavkasiis sakiTxebSi ministris moadgile andrei reznikovi acxadebs, rom resursebi SezRudulia da, Sesabamisad, Tanxis mimRebma mxarem prioritetebi sworad unda gansazRvros. „cxinvalSi Sexvedraze ganvixileT ZiriTadi midgomebi samxreT oseTis ekonomikis realur seqtorSi sa investicio proeqtebis mxardasaWerad. sainvesticio proeqtebisTvis finansuri daxmarebis saxiT am wels 400 milioni rublia gamoyofili. resurebis SezRudulobis gamo, respublikis xelisuflebam sworad unda gan sazRvros prioritetebi, rac teritoriisTvis maqsimalur ekonomikur efeqts moitans“- ganacxada andrei reznikovma. TACC-is informaciiT, mxardaWeris ZiriTad zomebs Sorisaa: soflis meurneobaSi calkeuli proeqte bis mxardaWera, saprocento ganakveTis dakrediteba da subsidirebis saprocento ganakveTis anazRaureba. 2016 wels ruseTis federaciis biujetSi e.w. samxreT oseTisTvis 4,6 miliardi rublia gaTvaliswinebuli. moamzada uCa gogiZem 8 sazogadoeba ras fiqroben sxva regionSi macxovreblebi erovnebaTSoris konfliqtze 2008 wlis agvisto saqarTveloSi mcxovrebi mSvidobiani qarTveli da araqarTveli mosaxleobisTvis mZi me gasaxsenebelia. ruseTis mier saqarTvelos okupaciis mcdeloba ara marto Sida qarTlis, aramed sxva regionis mosaxleobisTvisac SemaZrwunebeli iyo. sxva erovnebis mosaxleobis simravliT post sabWoTa sivrceSi saqarTvelo rom gamoirCeva, es cxadze cxadia. regionebidan am mxriv bakurianic wina planzea: somxebi, ukrainelebi, berZnebi, ose bi da rusebi am ulamazes mxareSi wlebis manZilze qarTvelebTan erTad bednierad cxovrobdnen, mere ki qveyana rom airia, stabileri viTareba arc baku rians SemorCa. bevr iqaurs mxolod maSin gaaxsenda, sxva erovnebis rom iyo... erovnuli TviTmyofadobis SesanarCuneblad zogi qarTvelebis gverdiT dadga. qarTuli sulis gamoRviZeba ki zogs cudad eniSna da ar apaties. pretenzia da ver patieba zogjer cud formaSi gadaizarda, urTierTobebi daiZaba da kon fliqti gaRvivda, amas adamianis sicocxlis xelyo fis faqtebic mohyva, rasac aqaurebi usiamovnod ix seneben. erebs Soris damokidebulebis aseT formaSi gadasvlam udanaSaulo adamianebic imsxverpla. gasuli saukunis 90-ian wlebSi bakurianidan ara erTi ojaxi wavida, aqaurma osebma da somxebma mSob liuri saxlkari miatoves da sacxovreblad ruseTis federaciaSi gadavidnen, maT Soris sergo da vardo varTanianebic `me da Cemi meuRle bakurianSi davibadeT da gavi zardeT, sergo sakmaod sapasuxismgeblo samsaxureb Si muSaobda da kargi avtoritetiTac sargeblobda. 9 sazogadoeba sam qaliSvils vzrdidiT. SeZlebulad vcxovrobdiT. 1990 wlidan Cvens qveyanaSi mZime ekonomikuri mdgo mareoba rom Seiqmna, maT Soris bakuriansac gauWir da da sacxovreblad piatigorskSi gadavediT, sadac cxovreba axlidan daviwyeT. cxadia, ucxo mxaresTan Segueba advili ar iqneboda, am mxriv sirTuleebi Segvxvda, magram rogorRac gadavlaxeT da mdgoma reoba gamogvisworda. finansurad aRar gviWirda, magram sul Cveni saxl-kari gvenatreboda. am monat rebama da fiqrma Cemi meuRle naadrevad daabera da gatexa. xSirad gveubneboda, rom gardacvalebis Semdeg bakurianSi damasaflaveTo. avad rom gaxda, nerviulobda, guli aqeT mouwevda. gardacvalebis Semdeg gadmovasveneT da samudamo bina isev samSob loSi daido,~ _ vardo varTaniani qarTulad kargad metyvelebs. cxovrebiseuli mZime periodis gaxse nebaze xma mis Svils, anJelasac ebzareba da erovne baTSoris konfliqtis Sesaxeb sinanuls gamoTqvams. imasac ambobs, rom viTareba maT dasaxlebaSi maSin, ufro osebsa da qarTvelebs Soris daiZaba, piradad maTi ojaxi ki aravis Seuviwrovebia. anJela varTaniani qaliSvilebTan erTad sacxov reblad saqarTveloSi `qarTuli ocnebis~ gamarjve bamde dabrunda. wlobiT mitovebuli saxlkari cud mdgomareobaSi daxvda da faqtobrivad, cxovrebis isev Tavidan dawyebam mouwia, magram radganac mamas anderZi ausrula, aRarc amas dardobs... anJelas erovnebiT ukraineli meuRle hyavs _ vaso ustimenko. isic adgilobrivia. anJela ambobs, rom ukrainelebi aq sakmaod mravlad cxovroben, Tumca e.w. liderebis agresia yvelaze naklebad ma Sin, swored maT ganicades. aleqsandre banderis informaciiT, misi winapari bakurianSi saukunis win Camosula da radganac aqau roba Zalian moswonebia, sxvagan fexi aRar gaudgams _ aq dasaxlebula! saqarTveloSi 25 wlis win erTaSoris dawyebuli konfliqtebi iseve, rogorc varTanianebs, Suaxnis aleqsandre bandersac yovlad miuReblad miaCnia. igi bavSvobisdroindel, Semdeg ki studen tobisdroindel mSvid dros ixsenebs, rodesac ada mianebs erTmaneTTan meti humanuri damokidebuleba akavSirebdaT, dasaqmebis problemac advilad gada sawyveti iyo da cxovreba dRevandeliviT ar Wirda! `cxinvalSi, zooveterinalur saswavlebelSi oseb Tan da qarTvelebTan erTad vswavlobdi. maswavleb lebic sxvadasxva erovnebis gvyavda,. qarTvel da os axalgazrdobas Soris Cxubebi maSinac xdeboda, mag ram isev rigdebodnen. kargi dro iyo. cxinvali qarT velebisgan Cveni studentobis Semdeg daicala. gul satkenia rac moxda, magram 2008 wlis ambavi sruliad moulodneli iyo. Cveni regioni ar dabombila, magram cxinvalis, axalgorisa da goris raionebSi zogs na Tesavi gvyavda, zogs d megobari da maTma mdgomare obam agvaRelva. xalxs saxl-kari dauwves, aufeTqes, bavSvebi da moxucebi daawiokes. kiTxva erTia _ ris Tvis? nuTu mxolod imisTvis, rom zogi qarTvelad, zogi rusad, ukrainelad da ase Semdeg, sxva erovne bad movevlineT qveyanas?! adamianis erovnuli niS niT dasja an Tundac privilegia ra sakadrisia?! Cemi meuRle qarTvelia da aseT damokidebulebas, Cven Sereuli ojaxis wevrebi ufro metad ganvicdiT~, _ Cveni respondenti `liaxvis xeobis~ saSualebiT Ta nakursel Tengo qenqaZes mokiTxvas uTvlis da ga moxmaurebas sTxovs. mis Sesaxeb mxolod is icis, rom axalgoridan wamosvlis mere ojaxTan erTad werov nis devnilTa dasaxalebaSi cxovrobs. qarTveli meuRle hyavs saTxilamuro sportis mwvrTnels, artur mosesovsac. agvistos movlenebs mosesovic uaryofiTi ganwyobiT ixsenebs: `Tval yurs gafacicebiT vadevnebdiT sainformacio ga dacemebs da vwuxdiT... erovnebiT somexi var. aq, yo 10 veldRe sakuTari avtomanqaniT azerbaijanel kacs gasayidi produqti moaqvs da radganac somxebsa ad azerbaijanelebs Soris arastabiluri viTarebaa, erTmaneTs Cvenc unda wavekidoT?! ratom? imitom rom Cveni ojaxebisTvis saWiro sakvebi kardakar moaqvs?! Cven, xalxi, did okeaneSi patara xis navebi varT. mTavaria, wamqezeblebs ar avyveT da simSvide SevinarCunoT. agresiul Zalebs Cveni saSualebiT ma nipulirebis saSualeba ar unda mivceT...~ analogiuri azri aqvs bakurianSi mcxovreb naTe la jioSvilsac. is erovnebiT osia, magram duSeTis raionis sofel mlaSeSi mcxovrebi qarTveli meuR le hyavs. naTela qarelis raionis sofel koSkebSi daibada da gaizarda, misi erTi da erovnebiT osze gaTxovda, areulobis gamo misi orive Zma sacxovreb lad orjonikiZeSi wavida. da-Zmebi ase, iZulebis we siT daSordnen erTmaneTs da Tu Zalian aucilebeli ar aris, didi manZilis gamo verc isini Camodian aqeT da verc naTela midis xolme iq. 8 agvistos movlenebs naTela bakurianSi Seeswro. igi im dReebs ixsenebs, romelic adgilobriv mosax leobasTan erTad gadaitana: `aq sacxovreblad me da Cemi qaliSvili gadmovediT, Cemi meuRle da ori vaJi ki bazaleTze darCnen. im dReebSi televizia mZime in formacias gadmoscemda, satelefono kavSiric gar Tulda da ojaxis wevrTa mokiTxvasac veRar vaxer xebdiT. aravis vusurveb im avadsaxsenebeli dReebis gancdas. qarTvelebTan erTad gavizarde da erTma neTisgan es ori eri arasodes ganmisxvavebia...~ erebs Soris agresiuli damokidebuleba misT visac gansakuTrebiT Znelia, radgan masac Sereuli ojaxi aqvs da osebTan erTad bevri qarTveli naTe savi hyavs. Cveni respondentebi Sida qarTlSi dazaralebul ojaxebs TanaugrZnoben, gansakuTrebul mokiTxvas ki samaCablodan devnilebs uTvlian. TiToeulma maTgan ma sakmaod kargad icis saqarTvelos mZime warsuli, misi kultura da istoria. isini qarTvelebTan erTad Sesisxlxorcebulni arian da amboben, rom am mTasa da bars iqiT oqros koSkebic rom augon, aqedan ar wavlen! bakurianSi mcxovrebi sxva erovnebis moqalaqeebs ga suli saukunis 90-ian wlebis, mas mere ki 2008 wlis mov lenebi politikosebis mier daSvebul Secdomad miaC niaT da amas mRvrie wyalSi Tevzis advilad daWeris SesaZleblobis erTaderT mizezad asaxeleben... nana kaxniaSvili sazogadoeba ra moxda 6 wlis win? xuTi qarTuli arasamTavrobo organizaciis mier moZiebuli faqtebi „agvistos nangrevebSi“ 2008 wlis agvistoSi ganviTarebul movlenebs ram denime qarTulma arasamTavrobo organizaciam angariSi miuZRvna adamianis uflebaTa da humani taruli samarTlis normaTa darRvevis Sesaxeb sa xelwodebiT „agvistos nangrevebSi“ angariSis Sesaval nawilSi vkiTxulobT, rom 2008 wlis 3 seqtembris monacemebiT, saqarTvelos iusticiis saminitros samoqalaqo reestris biu rom 125,819 devnili gaatara registraciaSi. gaeros ltolvilTa umaRlesi komisariatis monacemebiT, daaxloebiT 36 aTasma adamianma gadakveTa saqarT velo-ruseTis sazRvari da CrdiloeT oseTSi pova TavSesafri. xuTdRiani omi mravali wlis manZilze iqneba gansjis sagani, bevrs ityvian da daweren omis qarTuli versiis, rusuli versiis, osuri versiis, evropisa Tu amerikis xedvis Sesaxeb. dResac bevrs weren da kidev bevrs ityvian omis mizezebze, Sede gebze, geopolitikaze, sxvaTa strategiul intere sebze, saqarTvelos Secdomaze, ruseTis imperiul ambiciebze, magram sul ufro da ufro naklebs ambo ben adamianur tragediaze, im aTiaTasobiT devnil ze, romlebmac ukve meramdened dakarges miwa-wyali da saxl-kari, dakarges mSvidoba. mentatorebi peri odulad Seaxseneben erTmaneTs 2008 wlis agvistos da niSnis mogebiT miuTiTeben Cadenil danaSaulze, romelic aravis uRiarebia da romlisTvisac aravin dasjila. vfiqrobT, arc is iqneba samarTliani, Tuki Sida qarTlis mosaxleobis tragedia mxolod ofici alur dokumentebSi aisaxeba, sadac xSirad simarTle da adamianuri tragediebi geopolitikuri mizanSe wonilobis an politikuri koreqtulobis msxverpli xdeba. 6 agvisto 2008 wlis 6 agvistos samxreT oseTis de faqto xelisufleba da rusi mSvidobismyofelebi iuwye bodnen intensiuri srolebis Sesaxeb. keTdeboda gancxadebebic, rom „qarTuli Zalebi sofel nulis maxloblad arsebuli im simaRleebis aRebas cdilo ben, romlebic osur soflebs gadahyureben“. qarTu li mxare am informacias uaryofda. Sinagan saqmeTa ministris moadgilem eka zRulaZem ganacxada: „regi onSi siwynarea da arc erTi incidentis Taobaze in formacia ar vrceldeba“.zRulaZis gancxadebidan sul ramdenime saaTSi qarTulma mxarem „daadastura srolebis faqti, Tumca aRniSna, rom incidenti ukve amowurulia“. imavdroulad, informacia gaavrcela samSvidobo Zalebis sardlis TanaSemwem vladimir ivanovma. man „interfaqss“ ganucxada: „qarTul da osur mxareebs Soris fiqsirdeba soflebis, avnevisa da xeTagurovos midamoebSi masirebuli srolebi“. 2008 wlis 6 agvistos intensiur srolebs devni lebic adastureben. sofel avnevidan devnili tania tosieva-durgliSvili ixsenebs: „6 agvistos osebma cecxli gauxsnes avnevSi ganlagebul qarTvel mSvi dobismyofelebs. osur sofel wunaridan isrodnen uSualod anZis mimarTulebiT. (wunari igive xeTagu rovoa) srolis Sedegad daiRupa ori mSvidobismyo feli qarTveli jariskaci da oric daiWra. maSinaTve qarTvelma jariskacebma datoves anZa da gamoiqcnen. mkvdrebi rom gamoiyvanes, me TviTon davinaxe. Cemi baRis gverdze Camoatares moklulebi taCkiT. daax loebiT 19 wlis bavSvebi iqnebodnen“. 6 agvistos srolebs avneveli gurgen durgliSvi lic adasturebs. is dila sofel nulidan devnileb sac axsovT. ramaz cercvaZe gviambobs: „2008 wlis 6 agvistos gamTeniisas osurma mxarem daiwyo msxvil kalibriani Wurvebis srola soflebis, nulisa da av nevis mimarTulebiT. im dRes daibomba sofelSi mde bare policiis qvedanayofebi da policielTa sax lebi. policiis Senobis garda, Wurvi moxvda nulis mcxovrebis, simon JameraSvilis saxlsac. dabombva warmoebda osebis mier kontrolirebadi soflidan d RverTevidan, romelic sofel nulis CrdiloeTiT, daaxloebiT kilometr-naxevarSi mdebareobs. osu ri mxaris Setevas winaaRmdegobas uwevdnen sofel Si myofi policiis qvedanayofebi. 6 agvistos sofel nulSi qarTuli jari ar imyofeboda“. viTareba imdenad rTuli iyo, rom batoni rama zis informaciiT, 6 agvistos qalebisa da bavSvebis umetesobam datova sofeli. Tavad batoni ramazis Svilebi da SviliSvilebic 6 agvistos wavidnen Tbi lisSi. 6 agvistos diliT viTarebis ukiduresad gar Tulebaze sxva qarTuli soflebis mcxovrebic gviy vebian. vanaTeli ramaz ciciloSvili gviambobs: 2008 wlis 5 agvistos RamiT daiwyo xeobaSi sro lebi. im RamiT tyviebi sofel vanaTis mxaresac mo dioda, magram ZiriTadi Tavdasxma iyo sofel ered vze. eqvsSi saartilerio danadgarebidan isrodnen osuri sofel dmenisidan, sadac didZali samxedro teqnika iyo Setanili, aseve osur sofel sarabukidan da osuri sofel ortevidan. saxls moxvda Wurvi da mTlianad daiSala“. analogiur istorias gviyveba sofel qvemo aCabe Tis mkvidri giorgi SerazadiSvilic: „iseTi srolebi iyo, rom 6 agvistodan moyolebuli, mTeli sami dRe mezoblis padvalSi gavatareT. gareT dRe ver gamov diodiT. 6 agvistos Semovida qarTuli jari“. 7 agvistos dilas qarTuli mxare ukve adasturebs soflebze eredvze, frisze, avnevze, dvansa da nulze Tavdasxmas. imave informaciiT, daWrilia ori qarT veli samSvidobo. imavdroulad, samxreT oseTis de faqto xelisuflebis gancxadebiT osuri soflebis xeTagurovos, dmenisis, sarabukis, ubiaTisa da cxin valis Semogarenis dabombvisas daWrilia 18 adamiani. am informacias mediasaSualebebi 7 agvistos dili dan avrcelebdnen. imave 7 agvistos gavrcelda kidev erTi informacia qarTvel qveiTTa sabrZolo manqa nis afeTqebis Sesaxeb. „sami qarTveli samxedro daiW ra mas Semdeg, rac osma separatistebma qarTuli sam Svidobo batalionis kuTvnili qveiTTa sabrZolo manqana aafeTqes“, d ganacxada saqarTvelos Sinagan saqmeTa saministrom 7 agvistos. „incidenti sofel avnevSi moxda“. d ganacxada Sss-s warmomadgenelma. „qarTul qveiTTa sabrZolo manqanas osi separatis tebis mier nasroli saraketo Wurvi moxvda“. 6 agvistos samxreT oseTis de faqto xelisufle ba ityobineboda, rom samxreT osurma Zalebma qar 11 sazogadoeba Tuli mxaris kuTvnili qveiTTa sabrZolo manqana so fel nulTan momxdari Setakebis dros gaanadgures. Tumca, es informacia uaryves, rogorc qarTulma mxarem, ise rusulma samSvidobo Zalebmac.“ faqtia, rom 2008 wlis 6 agvistos cxinvalis regionSi Seqmni li mdgomareobis Sesaxeb bevri urTierTgamomricxa vi informacia vrceldeboda. 7 agvisto 7 agvistos cxinvalis regionSi omi daiwyo. 7 ag vistos samxreT oseTis de faqto xelisuflebam ga nacxada, rom „saqarTvelom daiwyo farTomasStabi ani agresia samxreT oseTis winaaRmdeg“. 7 agvistos saqarTvelo qarTuli soflebis masirebuli dabomb vis Sesaxeb saubrobs da uaryofs konfliqtis zonaSi damatebiTi Zalebis Seyvanas. imave saRamos, Tbilisis droiT 19:10 saaTze, sa qarTvelos maSindelma prezidentma, mixeil saakaS vilma, cecxlis Sewyvetis brZaneba gasca. „ramdenime saaTis win gaveci brZaneba d mtkivneuli brZaneba, rogorc umaRlesma mTavrsardalma, rom arc erT ma qarTulma SenaerTma, arc erTma Cveni kontrolis qveS myofma policiurma da sxva SenaerTma, ar gaxs nas sapasuxo cecxli Zalian intensiuri dabombvis SesaCereblad. gTxovT, dauyovnebliv SewyvitoT cecxli. Cven ar gvaqvs survili, rom gipasuxoT. am deni weli viTmendiT da ar gpasuxobdiT. nu cdiT qarTuli saxelmwifos moTminebas. modi SevwyvitoT Zaladobis spirali. modi yvelam erTad mivceT mSvi dobas da dialogs Sansi.“ imave gancxadebaSi mixeil saakaSvili ruseTis Se saxebac saubrobda: „Cven gvaqvs mudmivi kontaqti ruseTis sagareo saqmeTa saministros xelmZRvane lobasTan da ruseTis sagareo saqmeTa saministro praqtikulad, rogorc amboben, cdilobs, magram ver axerxebs konfliqtis zonaSi separatistebis mier cecxlis Sewyvetis miRwevas“. imave Rames srolebi orive mxridan isev ganaxlda da swored maSin gakeT da cnobili gancxadebebi „konstituciuri wesrigis aRdgenis“ Sesaxeb. ramdenime dReSi, 11 agvistos analogiur gancxa debas akeTebs saqarTvelos maSindeli prezidentic. amerikul gamocema „The Wall Street Journal”-Si dabeWdil mixeil saakaSvilis werilSi vkiTxulobT: „sxva arCevani ar gvqonda garda mosaxleobis dacvisa da konstituciuri wesrigis aRdgenis“. 8 agvistos diliT saqarTvelos maSindelma pre mier-ministrma lado gurgeniZem ganacxada: „qar Tuli Zalebi axorcieleben zomebs garantirebuli mSvidobis dasamyareblad samxreT oseTSi. samTav robo Zalebi axla axorcieleben qmedebebs situaci 12 is garantirebuli samSvidobo mogvarebis aRdgenisa da damyarebisaTvis, sadac aRar Seeqmneba safrTxe regionis mSvidobian mosaxleobas.“ am gancxadebaSi kidev ufro sayuradRebo is iyo, rom premierma gur geniZem ilaparaka 8 agvistos rokis gvirabis gavliT moxaliseTa Semosvlis Sesaxeb. 2008 wlis 9 agvistos, saomari moqmedebebis dawye bidan 2 dRis Semdeg, jer qveynis prezidentma, Semdeg ki parlamentma saomari mdgomareoba gamoacxades sa omari mdgomareobis gamocxadebis ZiriTadi mizeze bi ki ase Camoyalibda: adgili aqvs separatistebis mxridan adamianis uflebebisa da Tavisuflebebis masobriv darRvevas, mSvidobian mosaxleobaze SeiaraRebul Tavdasxma sa da Zaladobis faqtebs. am qmedebebis Sedegad aris msxverpli mSvidobian mosaxleobasa da mSvidobism yofelebSi; separatistebis mier saqarTvelos teritoriaze ganxorcielebuli qmedebebi aqtiurad iqna mxarda Werili ruseTis federaciis mier. kerZod, 8 agvis tos ruseTis federaciis mxridan rokis gvirabis gavliT saqarTveloSi Semovida aseulobiT samxed ro piri da samxedro teqnika; 8 agvistos dRis ganmavlobaSi ruseTis federa ciis samxedro safrenma aparatebma araerTgzis da arRvies saqarTvelos sahaero sivrce da ganaxorci eles dabombva; amdenad, arsebobs Zalis gamoyenebis aucileb loba, romelic iqneba saqarTvelos mimarT ganxor cielebuli Tavdasxmis proporciuli da mimarTuli iqneba SeiaraRebuli Tavdasxmis SeCerebis da situa ciis eskalaciis Tavidan acilebisaken. mogvianebiT, 2008 wlis noembris bolos, mixeil saakaSvilma parlamentis droebiTi komisiis winaSe ganacxada: „diax, Cven miviReT gadawyvetileba gve warmoebina samxedro moqmedebebi cxinvalis region Si sakuTari samSoblosa da moqalaqeebis usafrTxo ebis dasacavad“. saqarTvelos SeiaraRebulma Zalebma 9 agvistos ukan daxeva daiwyes. 12 agvistos, safrangeTis pre zidentis nikola sarkozis SuamavlobiT, mxareTa mier cecxlis Sewyvetis CarCo SeTanxmebis xelmo weris Semdeg omi formalurad dasrulda. rogorc ukve aRiniSna, Cveni kvlevis sagani ar yofila imis analizi, Tu vin da ra viTarebaSi daiwyo omi, Tumca, vfiqrobT, saqarTvelos am regionSi bolo oci wlis ganmavlobaSi ganviTarebuli movlenebis mokle mi moxilva umniSvnelovanesia 2008 wlis agvistos mov lenebSi ukeT garkvevisaTvis.-naTqvamia 5 organiza ciis mier momzadebul angariSSi. moamzada nino CibCiurma sazogadoeba `saTqmeli rogor ar meqneba, roca im ambebis uSualo TviTmxilveli var...~ SoTa xaWapuriZisa da manana oTinaSvilis ojaxs xeobelebi kargad icnoben. namdvil qarTlel Tavmoyvare kacs rom Seefereboda, iseT kar-midamoSi saxlobdnen, SviliviT movlili,marTlac sanimuSo baR-venaxi hqondaT, dReniadag Sromobdnen Sin da gareT, Tan oTx Svils zrdidnen, maT bedsa da momavalze fiqriT aTen-aRamebdnen... ojaxis ufrosi sxvadasxva sameurneo da sazogadoebrivi saqmianobiT iyo dakavebuli, qalbatoni manana ki skolaSi qarTulis maswavlebeli iyo wlebis manZilze... ...gaxmaurebulma tragikulma istoriam, rome lic 2005 wels sofel qurTaSi datrialda, misi 35 wlis Svilis, hamlet xaWapuriZis sicocxle Seiwira. eniT aRuwerelma tkivilma Rirseuli qalbatoni ki ar daabnia, erTgvarad gaaZliera _ man SeZlo Rrma Wrilobis skuTari ZalebiT gamklaveba da jalaTebs Serigeba sTxova... dRes qalbatoni manana kodis dev nilTa CasaxlebaSi cxovrobs, Cveni Jurnalis saSua lebiT mokiTxvas uTvlis liaxvelebs da detalurad ixsenebs im mZime istorias, rac mis ojaxs gadaxda. mxolod warsulze visaubreT... momavalSi ra iqneba, Zneli saTqmeliao,- gviTxra guldawyvetilma da Tan daayola: ` minda , Zala davinaxo, vinc imeds miscems Cveneburebs, sityvas Seasrulebs, SeWirvebulebze ifiqrebs... minda, Cems qveyanaSi gadawyvetilebebi da kanonebi Rirseulma adamianebma miiRon“-o... _ im tragikulma ambavma, rac 2008 wlis zafxulSi moxda, Cemi ubedureba lamis damaviwya, _ ase iwyebs `liaxvis xeobasTan~ saubars qalbatoni manana, _ da meTanxmebiT, albaT, rom dedisTvis Svilis sikvdil ze mZime amqveynad araferia, magram roca Sens samSo blos uWirs, cecxlis alSia Seni sofeli, gzaabneuli da ususuri xar, aranakleb didi ubedureba yofila... kargi ojaxi gvqonda. ufrosi Svili, levani, afxa zeTSi ibrZoda. roca iq omi daiwyo, levanma 60 biWs mouyara Tavi da moxalised wavida, masTan Sezrdili biWi d zviad xaWapuriZe maSin iq daiRupa . mere Cven Tanac airia situacia, magram omis Semdgomi wlebi rogorRac gadavitaneT. bevri ubedureba gadagvxda Tavs, areuloba sul iyo, magram mainc vaxerxebdiT mSvidobis SenarCunebas. omi ubralo adamianebs ar undaT, omi sWirdeba xelisuflebas, romelic uger gilobiT ebmeba omis ferxulSi da masze daqvemdeba rebuli kriminalebi ki mis `davalebebs~ asruleben. kargad ician Cveneburebma, rom maSinac ki, roca xe obaSi vcxovrobdiT, RamiT srolebi iyo, dRisiT ki osebi CvenTan modiodnen da raRaceebs yidulobd nen, zogjer nisiadac mihqondaT da daTqmul dros gvaZlevdnen Tanxas. warmoidgineT Cven Soris ramxe la ndoba iyo _ am ramdenime wlis win Tqvens gamoCenas gorSi, `qarTuli ocnebis~ aqciaze didi gamoxmaureba moh yva ... _ diax,gamovedi im aqcciaze, magram arc saakaSvi li mixsenebia da arc ivaniSvili, Cemi xalxis gaerTi anebas davuWire mxari. mgoni, gasakviri ar unda iyos me rom saTqmeli maqvs...Tundac imitom, rom saakaS vils arasdros uTqvams, liaxvis xeoba unda davib runoTo. piriqiT Tqva, ramdenime sofeli da patara qvebis gora davkargeTo.... sadac ar unda Cagvasax lon, rogori kargadac ar unda gvacxovron, Cveni naterfal-naferflari nasaxlarebi gvirCevnia. me im imediT vcocxlob, rom saflavi Cemi Svilis gverdiT meRirseba. saTqmeli rogor ar meqneba, roca im ambebis uSu alo TiTmxilveli var... SeiZleba mwared mosasmeni 13 sazogadoeba iyos, magram ver davmalav, es Cveneburebma kargad ician- maSin kokoiTim Tavisi xalxi cxinvalidan gaiy vana da oms gaar ida, Cvens mTavrobas ki maSin arc mo vukiTxivarT, xeobidan Zlivs gamovaRwieT... _ didi bodiSis moxdiT,qalbatono manana, mesmis, rom TqvenTvis Zalian mZimea, magram am Temas gverds ver avuqcevT... hamletis sulisSemZvrelma ambavma wlebis win sruliad saqarTvelo aalaparaka... _ maSin kriminalebs rogorc qarTuli, aseve osuri mxridan erTmaneTTan faruli kavSiri hqon daT, hyavdaT Suamavlebic, romlebic aseT saqmeebs agvarebdnen. sruliad udanaSaulo adamianebs iqiTa mxaresac itacebdnen da aqeTac. 2005 wels viTareba kidev erTxel daiZaba... hamleti 6 ivniss daikarga, biZaSvilebTan da megobarTan erTad cxinvalSi iyo wasuli. zustad 4 kaci- hamlet , mamuka da galaqtion xaWapuriZeebi, agreTve maTTan erTad hamletis me gobari, mamuka lomiZec iyo. sulerTia, vin iqneboda, Cvens biWebs gadaawydnen da waiyvanes. ver vityvi, rom osebi Cems Svils gadaekidnen-meTqi, piriqiT, mas bev ri osi megobari hyavda. _ cnobilia, rom Svilis cxedris dabrunebaSi ko koiTi dagexmaraT, gviambeT amis Sesaxebac, marTalia es ambavi? _ marTlac ase iyo... didxans vdie Cvens xelisuf lebas, magram verafers mivaRwie. mere gzebic gadav keteT, TbilisSc CavediT, kancelariasTan aqcia gav marTeT, rom yuradReba moeqciaT, magram verc aman gviSvela. bolos gadavwyvite kokoiTTan Sexvedra. Cven naTesauri kavSiri gvaqvs da vifiqre: iqneb, da mexmaros- meTqi. ramdenime adamiani CavediT kokoiT Tan, vuTxari: Cvens Svilebs saerTo sisxli aqvT. rac moxda, moxda, dae, Cemi Svili iyos bolo msxverpli am omSi, magram imaSi mainc dagvexmareT, rom Svilis saflavi gvqondes-meTqi. roca hamletis mokveTi li fexi saxlSi gamogvigzavnes, Cems Svils , levans, SesTavazes, gadavuRoT fotoebi da mTel msofli os vaCvenoT, ras akeTeben es barbarosebio. levanma uari Tqva amaze. rac iyo iyo, raRa saWiroa, situ aciis daZabva da metad arevao.... cxedari ki ar iyo, Zvlebs CavacviT samosi... Tavidan moxerxili fexi gamogvigzavnes, me ver SevZeli Cemi Svilis fexis nax va, ufrosma Svilma amoicno ...eqvsi Tve veZebdiT Ce mi Svilis cxedars, kulaxmetovma Cemi ufrosi Svili miiyvana im adamianis saflavze, vinc osebma mokles. misi Svili emuqreboda qarTvelebs SurisZiebiT. le vanma im kacs sanTeli daunTo saflavze, mere, roca mis Svils Sexvd a, mas ukiTxavs: Sen aanTe sanTeli ma maCemis saflavzeo. levani dasTanxmebia: mkvdari yve la Tanabaria da me, rogorc qristians, sxvanairad moqceva ar SemeZloo. aman absoluturad Secvala is kaci da gviTxra: hamleti ar momiklavs, cocxali ga vuSviT aqedano. es rom gavige, vTqvi: radgan is sami biWi mokles, arc Cemi Svili minda-meTqi cocxali, Turme im dros isic mkvdari yofila. rogorc mere gavige, hamlets Turme cocxlad uSvebdnen. osebs ucvniaT, erT-erTs uTqvams: es biWi rom movklaT, osebi ar gvapatieben amaso. mere hamlets uTqvams: mec momkaliT, ukan rogor davbrunde, amaT patro nebs ra vuTx rao? erT-erT oss, Tur me av to mat Si eca, am ZiZgilaobaSi dacxriles hamleti...me viyavi samSvidobo klubis wevri, roca Cemi Svili daiRupa, maSin misi cxedari napovni ar mqonda, roca osuri te leviziiT gamovedi da vTqvi: Cemi Svili mkvdaria Tu cocxali, giwvdiT xels, SevrigdeT, bolo msxverpli iyos da pirobas gaZlevT, Cemi Svilebi Surs ar iZie ben-meTqi. maxsovs, sapasuxo nabijebic ki gadmoidga. _ ras gvetyviT kokoiTTan naTesauri kavSirze, ras gaixsenebT masze, vidre is `namdvili kokoiTi“ gaxdeboda? _ Cemi biZaSvili, marina oTinaSvili iyo misi pir 14 veli coli. me cxinvalSi davibade, papaCems iq mamu lebi hqonda. osebis Camosaxleba rom daiwyo, Zalian Segvaviwroves qarTvelebi. cxinvalis pirveli sko la davamTavre, leninis quCaze vcxovrobdiT. Cveni saxlis ukan iyo Cveni biZaSvilebis saxli. Cemi biZa, marinas mama, samxedro mosamsaxure iyo. leningradSi muSaobda. iq gaicno marinas deda. oTxi wlis iyo bav Svi, roca col-qmari veRar morigdnen, dedam bavSvi cxinvalSi Camoiyvana da biZaCemis ojaxs dautova ga sazrdelad. marina mamam da bebia-papam gazardes. Sav tuxa gogo iyo, dabali tanis, magram Zalian lamazi. me masze ufrosi viyavi, Cemi Zma da marina ki sul er Tad izrdebodnen, erTad TamaSobdnen xolme. marina niWieri gogo iyo, kargad swavlobda, rusul skola Si dadioda, bebia somexi hyavda, magram saxlSi sul qarTulad laparakobdnen. mere umaRlesSi Caabara. roca kokoiTze gaTxovda, maSin is sportsmeni iyo. 20-25 wlisani iyvnen. erTxans TbilisSic cxovrobd nen, roca kokoiTi aq sports misdevda. _ agvistos dReebi gaixseneT... rogor gamoaRwi eT samSvidobos? _ 25 agvistomde im cecxlsa da kvamlSi gavZeliT. vcdilobdi, saxl-kari dawvas gadamerCina. bolos Cvens ubanSi TiTo-orola saxli iyo SemorCenili, maT Soris _ Cvenic... erTi rusi jariskaci movida, xelSi benziniT savse WurWliT da mivxvdi, saxlis dawvas apirebda. karTan gadavudeqi, jer me momka li da mere dawvi-meTqi. gaiwieo, SemomiRrina da av tomatis lula momiSviraR Tvali TvalSi gavuyare, arsad ar waval-meTqi. vxedav, Caxmaxze xelis gamok vras agvianebs, arada, velodebi, rodis mesvris. es daaxloebiT 1 wuTs mainc gagrZelda. amitom visar geble da kars xeli vkari. rom gaiRo, kedelze Cemi gardacvlili Svilis suraTi gamoCnda. `deda gyavs?~ _ vkiTxe jariskacs. kio, Tavi damiqnia. hoda, deda Sens Seni suraTi kedelze rom ekidos da Cems mdgo mareobaSi iyos, gana ase ar moiqceoda-meTqi? Sevxede da TvalebSi cremli Caudga... rusuls damtvreuli qarTuli gamouria da ase gamagebina, _ es saxli Cemi iqnebao... iyos Seni, oRond nu dawvav-meTqi, vTxove. wasvlis win damibara, ase aRar moiqce, SeiZleba ise Ti jgufi movides, romelsac ar Seecodebio. am dRis mere yoveldRe modiodnen, ezidebodnen yvelafers, wvavdnen Cemi mezoblebis saxlebs. me da Cems qmars okupantebi xis jirkebs gvagrovebinebdnen, Tan zed dagvyvirodnen, swrafad imuSaveT, Torem tvinebs gagasxmevinebTo. arcTu Sors Cemi xandazmuli deda cxovrobda. erTxelac mis sanaxavad wavedi. Sinisken gamobrunebulma kvamli SevniSne da mivxvdi, rom Cems saxlsac wvavdnen... bolos xeobidan ris vai-vaglaxiT gamovediT. isev rusebs vTxoveT tyviavamde miyvana. vfiqrobdi, albaT, gzaSi dagvxocaven-meTqi, magram sxva gza ar iyo, mainc vTxoveT daxmareba. maT wiTeli jvris warmomadgenlebamde migviyvanes. da ase gamo vaRwieT samSvidobos xalxma, romlebic xelisufle bam migvatova. iqneb axla is mainc gaakeTon, Svilmkv dari dedebi da micvalebulebis patronebi weliwad Si erTi dRiT, brwyinvale aRdgomas mainc migviSvan saflavebTan. 6 Tve vagrove gardacvlili Svilis Zvlebi, ro melic xelisuflebis arakontrolirebad terito riaze iyo. rogorc iqna, Cems ezoSi davmarxe da axla misi saflavic dasabrunebeli gamixdaR sanTeli ver aminTia da wiTeli kvercxi ver gadamigorebia, es oc nebad meqca. _ Tqven axlac geqnebaT saTqmeli CveneburebisTvis... _ ramdeni welic ar unda gavides, rogorc ar un da Seicvalos qveyanaSi socialuri Tu politikuri mdgomareoba, minda, Cveneburebma ar daiviwyon , `visi gorisani~ arian... nana kaxniaSvili sazogadoeba axalgazrda qali mSvidobis mSeneblobis procesSi megi bibiluri gorSi cxovrobs. Tavisi saqmianobiT mas ara mxolod Sida qarTlSi, aramed cxinvalis regionSi da saqarTvelos sazRvrebs gareTac kar gad icnoben. sazogadoebriv saqmianobaSi jer kidev studentobis periodSi CaerTo. goris universi tetSi Jurnalistikis fakultetze swavlobda, roca sadiplomo Temad „masmediis roli konfliqtebis mogvarebis sakiTxSi~ airCia; saWiro informaciis Tvis samxreT kavkasiis regionuli usafrTxoebis instituts mimarTa. 2006 wlidan dRemde aqtiurad muSaobs qarTveli da osi axalgazrdebis mier Camoyalibebul arasam Tavrobo organizaciaSi „megobrobis xidi qarTlo si~ . romlis mTavr mimarTulebas swored samSvidobo procesebSi CarTva warmoadgens. am yvelafris inici atori ki im droisTvis studentis statusis mqone gogona iyo, romelic dRes ukve xelmZRvanelobs or ganizacias. megi bibiluri am dromde aqtiuradaa CarTuli konfliqtis Sedegad dazaralebuli adamianebis keTildReobaze zrunvaSi, monawileobda qarTulosuri dialogis aRdgenis procesSi, xels uwyobda dakarguli kontaqtebis da Catexili xidebis aRd genas, risTvisac is ori wlis win axalgazrda qalTa mSvidobis priziT dajildovda. „samwuxarod, Cven yvelani omis Svilebi varT. studentobis periodSi vmuSaobdi Temaze „masmedis roli konfliqtebis mogvarebis sferoSi“. am momen tidan Tvalyurs vadevnebdi regionSi arsebul si tuacias da dainteresebuli viyavi molaparakebebis TemiT. erT dResac, Cems os megobrebTan erTad, aR movaCine, rom konfliqtiT dazarebuli adamianebi, gansakuTrebiT ki axalgazrdebi ar iyvnen CarTuli samSvidobo molaparakebis procesSi. maSin Cven vTqviT, rom axalgazrdebs pirvel rigSi undaT mSvido biani ganviTareba. aranairi winsvla, aranairi ganvi Tareba mSvidobis gareSe ar iqneba. amitom gadavwyvi teT maTi problemebi win wamogvewia da axalgazrdo ba orive mxridan CagverTo samSvidobo procesebSi. Tuki axalgazrdebs erTmaneTTan dRes ar eqnebaT kontaqti, momavalSi es saerTod SeuZlebeli iqneba. 2006 wels, erT-erT Sexvedraze, Cven, axalgazrdebma orive regionidan gadavwyviteT dagvefuZnebina or ganizacia _ sazogadoebrivi kavSiri „megobrobis xidi _ qarTlosi“. organizaciis saxelwodeba „qar „iseTi gamowvevis winaSe videqi, rom far-xmalis dayra da yvelafris mitoveba mindoda“ Tlosi“ ori qarTuli sityvis kombinaciaa da ori eT nosis warmomadgenlis (qarTvelis da osis) erTiano bas niSnavs. dasawyisSive Cveni mizani iyo „damwvari xidebis“ aRdgena. Cven vmuSaobdiT didi liaxvis, patara liaxvis da frones xeobaSi. daviwyeT sxvadasxva qarTul-osu ri programebis ganxorcieleba, organizebas vuwev diT axalgazrdebis ormxriv Sexvedrebs cxinvalsa da gorSi. ori wlis manZilze SevZeliT samSvidobo gzas davdgomodiT da xeli Segvewyo am regionSi sa moqalaqo sazogadoebis CamoyalibebisTvis, magram samwuxarod, 2008 wlis ruseT-saqarTvelos omis Se degad, moxda is ris winaaRmdegac Cven vibrZodiT... 2008 wels humanitarul aqciebSi monawilebis Se degad organizaciis saxeliT megis iniciativiT dax mareba gaewia omis Sedegad dazaralebul adamianebs. misi iniciativiT, megobrobis xidma „qarTlosma“ agvistos TveSi moawyo aqcia saxelwodebiT „me max sovs Cemi sofeli“. romelsac asobiT moxalise Seu erTda. adamianebi sxvadasxva soflis saxelwodebis miTiTebiT fotoebs iRebdnen da socialuri qsele bis meSveobiT avrcelebdnen. „omma yvelafers xazi gadausva da is xalxi vinc mSvidobis mSeneblobaze vmuSaobdiT cal-calke na pirebze dagvtova. soflebi, sadac cxovrobdnen Cve ni axalgazrda liderebi dRes aRar arsebobs. maT adgilas amJamad mxolod rusuli samxedro bazebia, mosaxleoba ki devnilebi arian da saqarTvelos sxva dasxva regionebSi, kompaqtur CasaxlebebSi cxovro ben. omis Semdgom, yvelaferi rasac Cven wlebis gan mavlobaSi vqmnidiT, erT dReSi ganadgurda. ufro metic, Cvenma osma kolegebma visTan erTadac orga nizacias CavuyareT safuZveli, uari ganacxades Sem dgom urTierTobaze. yvelani skeptikurad viyaviT ganwyobilni _ ra azri aqvs, aSene mSvidobis xidebi, Cade amdeni Zalisxmeva, Sroma da erT dRes politi kurma TamaSma yvelaferi SeiZleba daangrios da ga acamtveros. es iyo is momenti rodesac kidev erTxel davfiq rdi ras vakeTebdi? iseTi gamowvevis winaSe videqi, rom far-xmlis dayra da yvelafris mitoveba min doda. agvistodan erTi Tvis Semdgom osi megobre bi damikavSrdnen, romlebic dakargul naTesavebs eZebdnen. swored es iyo is pirveli Sexebis wertili, 15 sazogadoeba da mogvarebuliyo, rogoricaa ugzo ukvlod dakar guli adamianebi, tyveebi, naRmebi, saflavebi da sxva. amis Semdgom SevqmeniT qarTul-osuri forumi, ro melic ikribeba weliwadSi or-samjer da ganixilavs orive sazogadoebaSi arsebul problemebs. amJamad Cven erToblivad vmuSaobT iseT sferoebSi, rogori caa jandacva da samedicino momsaxureba, ganaTleba, gadaadgilebis Tavisufleba, Sereuli ojaxis prob lemebi, sainformacio mxardaWera.“ „2008 wels moxda is, ris winaaRmdegac Cven vibrZodiT“ saidanac muSaoba daviwyeT da gadavwyviteT ar gavCe rebuliyaviT, gagvergZelebina erToblivi muSaoba SerigebisaTvis. ucxoeli partniorebis daxmarebiT organizeba gavukeTeT pirvel qarTul-osur Sexved ras holandiaSi, 2008 wels. SevTanxmdiT rom omis mi uxedavad, arsebobda sxva problemebi, romlebic un 16 swored erToblivi muSaobis Sedegad megim axali iniciativa gaaJRera, romelmac ganxorcieleba ma leve hpova. misi iniciativiTa da avtorobiT gamoica wigni saxelwodebiT „omis sxva saxe“. wignSi gaerTiane bulia ubralo adamianebis 40-mde istoria, romelTa cxovrebazec pirdapiri gavlena moaxdina 2008 wlis agvistos omma. isini yvebian, Tu ra gadaxdaT im tra gikuli dReebis ganmavlobaSi da ixseneben, Tu rogor exmarebodnen erTmaneTs osebi da qarTvelebi . qarTuli mxridan istoriebis Segrovebaze „qarTlosis~ warmomadgenlebi muSaobdnen, osuri mxaris is toriebs gazeT „21-e saukunis~ redaqtori, Temur cxovrebovi da misi Jurnalistebi agrovebdnen. „qarTvelebisa da osebis erT-erT Sexvedraze Cvenma osma kolegam mogviyva istoria, Tu rogor ga daarCina osi erovnebis qalbatonma qarTvelTa sax lebi erT-erT sofelSi dawvas. amis Semdgom vifiq reT: „ratomac ar unda arsebobdes wigni, romelSic Seva aseTi pozitiuri istoriebi? respondentebs, dadebiTi mogonebebis gaxsenebamde, uwevdaT esaub raT mtkivneul sakiTxebze, im incidentebze, romle bic exlac saSinel sizmrebad esizmrebaT, dReebze, romelTa ganmavlobaSic yvelas sicocxle safrTxe sazogadoeba cikli, xdeba mtris xatis Seqmna da amas dasasruli ar uCans. xalxi ki, romelsac ar gaaCnia informaci is alternatiuli wyaro, samwuxarod, ijerebs am in formacias. mxolod erTeulebma ician, rom teleek ranidan nanaxi faqtebis da movlenebis umravlesoba an saerTod mogonilia, an masSi simarTlis mxolod nawilia. da amis naTeli magaliTi iyo 2008 wlis omi. swored amitom gadavwyviteT am mimarTulebiTac gvemuSava. 2010 wlidan gamoicema gazeTi „qarTlo si“, 2012 wels Cvens ofisSi gavxseniT qarTul-osu ri radio „qarTlosis xma.“ sadac gadacema yovel or kviraSi erTxel iwereboda. Cveni kolega Jurnalis tebi cxinvalSi iwerdnen adgilobrivi mosaxleobis, analitikosebis da eqspertebis mosazrebebs, romle bic SemdgomSi ganxilvis Temebad iyo qceuli~. _ am bobs megi bibiluri. Si iyo. Cemi azriT, agvistos omis Sesaxeb zedmetad negatiuri media gaSuqebis Semdgom, sasicocxlod mniSvnelovania iseTi istoriebis moZieba da gazia reba, romlebSic Cans adamianis sikeTe bevrad ufro metad, vidre siZulvili. wigni gamocemulia qar Tul, rusul da inglisur enebze. axali wignis pir veli prezentacia Sedga erevanSi, romlis Semdgomac wignis rusuli versia osma Jurnalistebma cxinval Si waiRes. wignSi ar aris Sesuli aranairi politi kuri gancxadeba da amitom reaqcia pozitiuri iyo. SeiZleba oms qondes sxva saxe garda mkvlelobebisa, ngrevisa, daundoblobisa da aTasobiT sxva siboro tisa? Cven gvjera rom _ ki~. 2010 wlidan megi bibilurma orenovani gazeTis `qarTl-osi~ gamoSveba gadawyvita. mogvianebiT ga zeTs radiogadacema „qarTlosis xmac~ daemata, ro melic, ZiriTadad adamianebis yoveldRiuri cxov rebiTaa dainteresebuli. mogexsenebaT, wlebia mimdinareobs sainformacio omi. mosaxleobas maqsimalurad gafiltruli in formacia miewodeba, umetes SemTxvevaSi ki mxolod dezinformacia. yoveldRiurad masobrivi informa ciis saSualebebiT gadis dausrulebeli tyuilebis konfliqtologia da mediacia megim poloneTSi, varSavis universitetSi, ufro sirRmiseulad Seis wavla. ambobs, rom megobruli urTierTobebi, ro melic man wlebis manZilze Camoayaliba poloneleb Tan, yvela im saqmeSi exmareba, romelsac warmatebu lad udgas saTaveSi. megi bibilurisTvis gansakuTrebiT mniSvnelova nia aseve qalTa monawileoba konfliqtebis daregu lirebaSi. igi darwmunebulia, rom erToblivi Zalis xmeviT adamianebis cxovreba ucileblad Seicvleba ukeTesobisken. paralelurad 2008 wlidan koalicia devnilTa uf lebebisaTvis damfuZnebelia; aseve qarTul _ osuri forumis damfuZnebelic; megi bibiluris TqmiT, is ibrZvis konfliqtis zo naSi mcoxvrebTa usafrTxoebisaTvis, qalTa monawi leobisaTvis samSvidobo procesSi da axalgazrde bis ganaTlebisa da profesiuli ganviTarebisaTvis. miRebuli jildoebi da warmatebebi mas kidev ufro met stimuls Zlevs rom arCeuli mimarTulebiT mu Saoba isev aqtiurad ganagrZos. megis azriT, swored mis garSemo myof adamianebTan (maT Soris cxinvalel kolegebTan) erTad xangrZlivi muSaobis Sedegi Ca texili xidebis axRdgena da qarTul-osuri istori uli Tanacxovrebis mSvidobiani gagrZeleba iqneba. nino CibCiuri hoo deda... kai xania, rac zRaprebis moyolas aRar mTxovs. rogorc ki damimartoxelebs, Cveni sofeli gavixse noTo... uaris Tqma gamoricxulia. mere gulisyuriT ismens TvaliT unaxavi, magram mis warmosaxvaSi gacocxlebuli, aw ukve daclili, mtrisgan gadamwvari da keriaCamqrali soflis am bebs, xan realurs, xanac mogonils. vuambob dauR lelad da vgrZnob, rom masze metad me msiamovnebs iqauri istoriebis gaxseneba, Tundac ararsebulis SeTxzva. Txrobis dros, gansakuTrebiT maSin, roca vfantaziorob, pauzebs, Cemda uneburad, `hoodeda”Ti vavseb. es gansakuTrebulad mxiblavda yovelTvis Cveneburebis metyvelebaSi. mas eRimeba da sityvis ganmartebas mTxovs. ase amboben CvenTan, `hodas~ ma gier-Tqo, vuxsni. ramdenime dRis Semdeg Tavad miambobs erTmane Tis unaxaobis periodSi momxdar ambebs da moulod nelad ase nacnobsa da sayvarel, Cveneburad gavrco bil nawilak `hoodedas~ iSveliebs, Tanac Zalian sa Wiro adgilas. Tavs ise viWer, TiTqos ar gamegos, Tan vgrZnob, rogor mivardeba sagulidan guli ... ramdenime winadadebis Semdeg isev imeorebs, cdu nebas veRar uZlebs da mekiTxeba: etyoba ar mismen da ver gaige, `hoodeda~ rom giTxario. vudastureb, rom vusmen da vkiTxulob, es ram gagaxsena-meTqi. mo mibrundeba da iseT Rimilian, kmayofil da gamarj vebul saxes iRebs, mxolod mas rom SeuZlia da Cems saameblad ityvis: Cven xom qemertelebi varT, mamida! guli mewureba, miCuydeba da Tavs vimxneveb imiT, rom misi siyvaruli ukvalod ar Caivlis... marTa kasraZe 17 sazogadoeba sisxliani agvistos qronologia ruseT-saqarTvelos omis dawyebidan rva weli gavida. 2008 wlis 7 agvistos omi cxinvalis regionSi qarTul jarebsa da rusi samxedroebiT zurggamagrebul os separatistTa Soris daiwyo. omSi ruseTi oficialurad 8 agvistos CaerTo, romelmac regionSi sakuTari jarebis qvedanayofebi da mZime teqnika legalurad Seiyvana. ruseTma saqarTvelos sxva regionebis sahaero dabombvac daiwyo. rusebisa da osebis gaerTianebuli samxedro SenaerTebi qarTvelebs cxinvalSi sami dRe ebrZodnen. rusulma gemebma saqarTvelos SavizRvispireTi dablo kes. 9 agvistos rusulma da afxazurma Zalebma meore fronti gaxsnes kodoris xeobaze TavdasxmiT da dasav leT saqarTvelos Sida teritoriebSi SeiWrnen. xuTi dRis Semdeg qarTulma jarebma cxinvalisa da afxazeTis regioni datoves. evrokavSiris Tavmjdomare qveynis, safrangeTis prezidentis, nikola sarkozis Suamdgom lobiT konfliqturma mxareebma 12 agvistos miaRwies cecxlis Sewyvetis SeTanxmebas, romelsac saqarTvelom TbilisSi 15 agvistos moawera xeli, xolo ruseTma moskovSi _ 16 agvistos. 12 agvistos ruseTis prezidentma dimitri medvedevma ukve gasca cecxlis Sewyvetis brZaneba, Tumca saqarTvelos dasaxlebuli punqtebis da bombvebi da rusi jariskavebis TviTnebobebi ar Sewyvetila. SeTanxmebis xelmoweris Semdeg ruseTma sakuTari jarebis umetesi nawili samegrelos da Sida qarTlis regionebidan gaiyvana. buferuli zonebi Seqmna afxaze Tisa da samxreT oseTis sazRvrebis gaswvriv da saTvalTvalo punqtebi datova foTSi, senaksa da perevSi. 26 agvistos ruseTma samxreT oseTisa da afxazeTis damoukidebloba cno.vistos omis dasrulebidan rva weliwa di gavida. omis Sedegebze araerTi gansxvavebuli mosazreba gamoiTqva. maT Soris sabrZolo moqmedebebisas da Rupul samxedro Tu samoqalao pirTa Sesaxeb. TviTmxilvelTa nawili yveba, rom daRupulTa ricxvi gacilebiT meti iyo, vidre es oficialurad dafiqsirda. oficialuri qarTuli monacemebiT, agvistos omis dros daiRupa 224, ugzoukvlod daikarga _ 15 da daiWra 547 mSvidobiani moqalaqe.25 seqtembris mdgomareobiT, saqarTve los Tavdacvis, Sinagan saqmeTa da jandacvis saministroebis informaciiT agvistos omis dros daRupulia: _ SeiaraRebuli Zalebis 168 samxedro mosamsaxure; policiis 16 TanamSromeli; 188 mSvidobiani moqalaqe. 1 agvisto _ gamTeniisas cxinvalis regionSi eredvi-xeiTis SemovliT gzaze, intensiuri srole bi daiwyo saqarTvelos Tavdacvis qvedanayofebsa da samxreT oseTis SeiaraRebul Zalebs Soris, ris Se degadac eqvsi daiRupa, xolo 21 adamiani daiWra. 2 agvistos _ osi separatistebi qarTul soflebs mTeli Rame cxrilaven. aris msxverpli. saqarTvelos xelisufleba os separatistebs cecxlis dauyoneb liv Sewyvetisken mouwodebs. separatistebi cxinva lidan CrdiloeT oseTSi qalebisa da bavSvebis eva kuacias iwyeben. saxelmwifo ministri reintegraci is sakiTxebSi Temur iakobaSvili ruseTis samSvido bo Zalebis xelmZRvanels marad kulaxmetovs xvdeba. iakobaSvili os separatistebTan Sexvedras iTxovs, magram uars iRebs. 3 agvisto _ ruseTis mTavrobam saSualeba misca samxreT oseTis mosaxleobas ruseTSi gaxiznuliyo. amave dRes regions ltolvilebiT datvirTuli 20 avtobusi tovebs. saqarTvelo molaparakebebisaTvis yovelgvari winapirobis gareSe mzad aris. 4 agvisto _ ruseTis 58-e armiis xuTi batalioni CrdiloeT oseTis mxares rokis gvirabis siaxloves ganaxlda. Tavis mxriv, os separatistTa lideri, ko koiTi acxadebs, rom igi `ruseTis gareSe saqarTve losTan molaparakebas ar daiwyebs~. separatistTa 18 e.w. Ss ministri mixeil minZaevi acxadebs, rom cxin vali cecxlis gaxsnisTvis mzadaa. saqarTvelos xe lisuflebis pozicias saxelmwifo ministri Temur iakobaSvili axmovanebs: `saqarTvelo sabrZolo moq medebebSi CarTvas ar apirebs~ da osur mxares kvlav molaparakebebisken mouwodebs. SeTavazeba kvlav upasuxod rCeba. qarTul-osuri konfliqtis zonaSi mdgari rusuli batalioni sagangebo mdgomareobaze gadadis. kokoiTi cxinvalidan acxadebs, rom saqarT velos gasanadgureblad mzadaa. 5 agvisto _ osma separatistebma qarTuli sof lebis dacxrilva ganaaxles.. sxvadasxva qveynis saga reo saqmeTa saministroebi saqarTvelosa da e. w. sam xreT oseTs konfliqtis mSvidobiani daregulire bisken mouwodeben. gancxadebas avrcelebs euToc, romelic viTarebis daZabvaSi separatistebs 6 agvisto _ qarTuli soflebi kvlav icxrileba. saqarTvelos gancxadebiT, qarTulma mxarem javSan transportiori dakarga,sami qarTveli samSvidobo jariskaci daiWra. imave Rames srolebma oTxi adami ani imsxverpla, ris gamoc qarTulma mxarem srolebi ganaaxla.cxinvalSi Cadis didi britaneTis sagangebo da srufuflebiani elCi denis kifi.cxivnalis mcxov reblebi gaxizvnas iwyeben, xolo qarTulma mxarem tankebi, artileria da jarebi regionis sazRvarTan miiyvana.soflebi _ nuli da avnevi _ osi separatis tebis SeiaraRebulma formirebebma dabombes. aris msxverpli.. osi separatistebi 7 agvistos cxinvalSi dagegmili Sexvedris vadas sweven da Sexvedris Cata rebas qarTul mxares 9 agvistos sTavazoben. 7 agvisto _ Tavdasxmebma qarTul soflebze ufro mwvave xasiaTi miiRo. separatistebi ganuwy vetlad bombaven qarTul soflebs eredvs, friss, avnevs, dvansa da nuls, frones xeobas. RamiT gaxs nili cecxlis sapasuxod qarTul mxares cecxli ar gauxsnia. Tumca mas Semdeg rac separatistebma cecx li msxvilkalibriani _ 12-milimetriani qvemexidan gaxsnes, cecxli qarTulma mxaremac gaxsna. qarTuli mxare acxadebs, rom mas „ara aqvs dagegmili konfliq tis zonaSi sagangebo zomebis miReba da dialogisaT vis mzad aris~. saqarTvelos prezidenti sagangebo gancxadebiT gamodis _ `qarTuli mxare maqsimaluri TavSekavebis gamoCenisaTvis mzadaa~. saqarTvelos sagareo uwyeba mouwodebs ruseTs gamoiyenos Tavi si zegavlena separatistebze da mSvidobiani mosax leobis dabombva aRkveTos. osi separatistebis mier qarTuli saguSagoebisa da mSvidobiani mosaxleobis sazogadoeba dacxrilva grZeldeba. gamudmebiT icxrileba pata ra liaxvis xeoba. separatistebma sarabukis simaR lis dakaveba scades, magram uSedegod. iakobaSvili marat kulaxmetovs, cxinvalSi samSvidoboTa StabSi Sexvda da TbilisSi dabrunda. iakobaSvilisa da ku laxmetovis Sexvedris detalebi ar xmaurdeba. 7 ag vistosTvis saqarTvelos Sinagan saqmeTa saminist ros gancxadebiT aTi jariskaci daiRupa. preziden tis brZanebiT qarTulma mxarem calmxrivi srolis Sewyveta gamoacxada. `konfliqtis zonaSi amJamad snaiperuli omi mim dinareobs soflis mcxovrebTa winaaRmdeg da am mo mentSi intensiuri srolebi modis artileriidan, tankebidan da xelsatyorcni artileriuli siste mebidan, romlebic konfliqtis zonaSi aralegalu rada Semotanili~, _ ganacxada mixeil saakaSvilma adgilobirivi 19:10 saaTze pirdapir satelevizio gamosvlaSi. saakaSvilma mouwoda mxareebs molapa rakebebisken „nebismier formatSi~ da piroba samx reT oseTis srul avtonomiaze ZalaSi datova, aseve sayovelTao amnistia gamoacxada separatisebisT vis, xolo saerTaSoriso Tanamegorbobas mouwoda mxareTa Soris molaparakebebisTvis Suamdgomlo ba gaewia.saakaSvili saerTaSoriso Tanamegobrobas daxmarebisaTvis mimarTavs da Zaladobis eskalaciis SeCerebasa da molaparakebebis warmoebaSi daxmare bas sTxovs. saakaSvilma pirdapiri eTeriT ruseTis federacias kidev erTxel SesTavaza Suamavlis ro li konfliqtebis mogvarebis sakiTxSi.osurma mxa rem cecxli Sewyvita.iuri popovi acxadebs, rom 8 agvitos Temur iakobaSvilisa da boris CoCievis Sex vedra gaimarTeba. marat kulaxmetovi acxadebs, rom `Tbilisi da cxinvali ormxriv Sexvedramde cecxlis Sewyvetis Sesaxeb SeTanxmdnen~. saakaSvili cxinval Si Seqmnil viTarebasTan dakavSirebiT sazRvarga reTis qveynebis liderebTan satelefono dialogs iwyebs. saRamos osurma mxarem cecxlis Sewyvetis Sesaxeb SeTanxmeba daarRvia. Seteva daiwyo sofel TamaraSenze. aris msxverpli. 23:30 saaTze qarTulma mxarem sapasuxo samxedro operacia daiwyo, romlis mizani samSvidobo jarebis sardal yuraSvilis gan cxadebiT, regionSi „konstituciuri wesrigis~ dam yareba iyo. qarTuli mxaris sabrZolo moqdebebebis dawyebamde ruseTis 58-e armia rokis gvirabiT samx reT oseTis teritoriaze Semovida. 8 agvisto _ osuri mxridan cecxli ar wydeba. bombaven mSvidobian mosaxleobas. aris msxverpli. ruseTis premier-ministrma, vladimir putinma, romelic pekinis olimpiuri TamaSebis gaxsnaze imyo feboda, dagmo saqarTvelos „agresiuli qmedebebi~ da Tqva, rom ruseTi am qmedebebs upasuxod ar dato vebda. 09:30 saaTze prezidentma medvedevma saswra fo Sexvedra gamarTa mTavrobis wevrebTan, konfliq tis Sesaxeb ruseTis SesaZlo moqmedebis gegmis Sesa muSaveblad.rokis gvirabis gavliT Semosuli asobiT SeiaraRebuli piri da samxedro teqnika saqarTve los teritoriaze imyofeba. saqarTvelos mTavroba mouwodebs separatistebs Sewyviton SeiaraRebuli moqmedebebi. 11:40 saaTze saakaSvilis brZanebiT qar Tuli sarezervo jarebis mobililzacia gamocxada. saqarTvelos mTavroba: `Seqmnil viTarebasTan da kavSirebiT, mSvidobiani mosaxleobis usafrTxoe bis uzrunvelsayofad da Tavdasxmis aRsakveTad, saqarTvelos xelisufleba iZulebulia adekvaturi zomebi miiRos~. qarTulma qvedanayofebma ori sofe li muguTi, didmuxa, dmenisi daikaves da cxinvalis misadgomebTan imyofebian. pirveli gancxadeba va Singtonidan: aSS-is saxelmwifo departamentis ofi cialurma warmomadgenelma gonsalo galegosi acxa debs, rom vaSingtoni mouwodebs ruseTs `gavlena moaxdinos separatistebze raTa srolebi Sewydes~. intensiuri brZolebi sofel tyviavSi mimdinareobs. qarTuli mxare mzad aris molaparakebaTa magidas kvlav daubrundes. saqarTvelos saxedro SenaerTe bi konfliqtis zonis rva qarTul sofels _ dmeniss, muguTs, didmuxas, sarabuks, zemo niqozs, atocsa da qvemo da zemo oqonas srulad akontoleben. cxinva lis misadgomebTan arsebul TiTqmis yvela strate giul simaRlesa da sofelSi qarTuli droSa fri alebs. qarTuli qvedanayofebi qalaq cxinvalSi Sevidnen. kokoiTi javis raionSi, sagangebo StabSi imyofeba. rusuli aviacia qarTuli qalaqebis dabom bvas iwyebs. saqarTvelos saelCos Senobas moskovSi e.w. omoni alyaSi aqcevs. saelCo muSaobas agrZelebs. saqarTvelos SeiaraRebulma Zalebma SeZles ukan da ewiaT ruseTis 58-e armiis nawilebi, romlebsac ro kis gvirabidan javis raionSi gadaadgilebis mcde loba hqondaT. qarTul armias 10 daqiravebuli mebr Zoli Cabarda. qarTuli mxare konfliqtis regionis 70% akontrolebs.saqarTvelos xelisufleba 15:00dan 18:00 saaTamde srolaze moratoriums acxadebs da ergneTSi gakeTebuli derefniT mSvidobian da ara marto mSvidobian mosaxleobas usafrTxoebis garan tiebs, gorSi gadmosvlasa da dabinavebas sTavazobs. rusulma sabrZolo TviTmfrinavma vazianis samxed ro bazaze ori bombi Camoagdo. rusulma samxedro TviTmfrinavma marneulis samxedro aerodromi da vazianis samxedro baza dabomba. ruseTis Tavdacvis saministros 58-e armiis danayofebi cxinvalis mi sadgomebTan imyofebian. saqarTvelos prezidenti mixeil saakaSvili samxreT oseTSi Seqmnil viTare bas msoflio liderebs acnobs. saqarTvelos parla menti muSaobis sagangebo reJimze gadadis. qarTu li mxare mkacrad icavs moratoriumis pirobebs da cecxlis ar xsnis.ruseTis transportis saministro 00:00 saaTidan, saqarTvelosTan sahaero mimosvlas wyvets. rusulma samxedro TviTmfrinavebma samjer dabombes marneulis saaviacio baza. aris msxverp li. saqarTvelos mxardamWer gancxadebebs akeTebs msoflios TiTqmis yvela qveynis prezidenti da sa erTaSoroso organizacia da ruseTs cecxlis Sewy vetisken mouwodebs. ruseTis samxedro teqnika ja vaSi ganlagda. isini qarTuli armiis alyis garRve vas cdiloben. Semnil mdgomareobaze evrokavSiris `troikac~ msjelobs. gagrZeleba Semdeg nomerSi moamzada nana kaxniaSvilma 19 nomris stumari samSoblos sadarajoze dasawyisi ix. gv 2 _ geTanxmebiT, asea. samkiTxveloSi mSvidad ga tarebuli saaTebs mkacr reJims marTla verc Seva darebT... studentobis dros Cems arCevanze Seyva rebuli mTeli cxovreba biblioTekaSi muSaobaze vocnebobdi, magram roca davojaxdi, qveyanaSi kri zisi iyo. meuRle da dedamTil-mamamTili mxarSi midgnen, magram biblioTekaSi Zalze dabali anazRa ureba iyo da 1992 wels goris N 1 (pirvel) saswavlo centrSi meddadiasaxlisad daviwye muSaoba, Semdeg ki, samsaxuris erT-erTi xelmZRvanelis, SesaniSnavi adamianis, lavrenti baidauris xelSewyobiT klubis ufrosad daviniSne. klubSi samxedroebs vuCveneb diT filmebs, tardeboda SemoqmedebiTi saRamoebi, funqcionirebda biblioTeka da a.S. formiT siaru li sasawavlo centrSi yofnis drosac savaldebu lo iyo, magram amasTan erTad sxva mkacr wesebs un da Sevguebodi, magaliTad, batalionis dislokaciis adgilis Secvlis SemTxvevaSi sacxovrebeli Cvenc unda Segvecvala. muSaobam momiwia quTaisis mesame brigadaSi, Semdeg ki, 2006 wels, goris sainJinro ba talionis dafuZnebisTanave sawvav-sapoxi masalebis aRmricxvelad rom daviwye muSaoba, Takara zafxul Si Tvenaxevari orfoloSi yofnam momiwia, sadac kar vebSi vcxovrobdiT. vimyofebodi aseve osiauris sas wavlo bazazec da axla ukve rva welia, Cveni nawili varkeTilSia ganTavsebuli da mec, Cems vaJTan erTad sacxovreblad droebiT TbilisSi gadavinacvle. _ satanko batalionSi msaxurobda Tqveni meuR le _ ramaz abuaSvili. qalis aseT cxovrebas bevri qmari da bevri ojaxi ver aitans. ra azris iyo igi am mxriv? _ ramazi kargad xedavda qalis tvirTs ojaxSic da samxedro struqturaSic, magram am Temaze konf liqti arasodes mogvsvlia. is CemTvis didi danakli sia, radgan gasul wels moulodnelad gardaicvala. _ qurTis saSualo skolaSi me Tqveni skolis pe riodic maxsovs, mere _ studentobac. vizualur mxares did yurdRebas aqcevdiT. Tqvens samsaxurSi ki qals araTu makiaJi, samkaulis tarebac ekrZaleba, am mxriv deficits ar ganicdiT? _ me da dedaCemi, sxva bevris msgavsad, qals, Ta visi momxibvlelobiT marTlac yovelTvis vafaseb diT da Cvenc formaSi yofna gviyvarda. muSaoba rom daviwye, Tavidan samkaulis Cumad tarebasa da saxe ze nazad wasmas mainc vcdilobdi, magram xelmZRva nelobis mxridan ramdenime SeniSvnis miRebis mere amis gareSe yofna vamjobine, Tumca Cemi gemovnebiT garegnulad Tavis mowesrigebas samsaxuris miRma ma inc vaxerxeb. _ Tavdacvis saministroSi ukve sakmaod bevri qa lia. ramdenad mizanSewonilad migaCniaT es? _ qali, rac ar unda Zlieri iyos TundacF fizikuri monacemebiT, mimaCnia, rom is mainc susti jariska cia! Tumca struqturaSi bevri iseTi samsaxuric ar sebobs, romelsac Cven, qalbatonebi, Tavs mSvenivrad varTmevT. da rac xazgasasmelia _ iq, sadac mxolod mamakacebi trialeben, saqmis warmatebiT dasruleba SeuZlebelia. qali, zogjer, mamakacze gonieria! ase, rom genderuli balansi yvelgan aucilebelia... ga saTvaliswinebelia Tundac is faqti, rom Cvens qve yanaSi am urTules saministros qalbatoni TinaTin xidaSeli xelmZRvanelobda. 20 _ Tqveni kolegis, Tea qajaiasgan movismine, rom sakmaod warmatebulad axerxebT mizanSi srolas, ar giWirT 15-kilogramiani javSanJiletis tareba, ase ve sakmaod mZime aRWurvilobiT zogjer 20 km man Zilzec darbixarT. aseTma pirobebma Tu Secvales Tqveni pirovneba? xom ar Semcirda TqvenSi dadebiTi emocia da qalur bunebas mamakacuri uxeSi Tvisebebi cota mainc xom ar daemata? _ qarTul jarSi bolo wlebSi meti simkacrea. sasrol velze ufro xSirad gavdivarT, xSirad gvi wevs fizikuri aqtivobebis Cabarebac, zogjer Tanam Sromlebisgan marTlac mesmis xolme, rom cxovre bis aseTma reJimma maTi buneba Secvala, magram ranic varT, iseTebad vrCebiT, _ isini amas albaT cxare gulze amboben. sxvebi ufro ityvian, Sevicvale Tu ara... _ roca saxlSi fizikurad daRlili brundebiT, saojaxo saqmes rogor-Ra aswrebT? _ Cemi qaliSvili, lika, gorSi bebosTan erTad cxovrobs, sabavSvo baRSi muSaobs. Cemi vaJi, laSa, studentia da rogorc momavali eqimi, ukve damouki debelia, Tavis Tavis movlas axerxebs. ase, rom yve las sakuTari Tavi gvabaria, Tumca saojaxo saqmes ZiriTadad mainc me vuZRvebi. _ axla agvistoa. es Tve yvelas arasasiamovnod gvaxsenebs Tavs, gansakuTrebiT ki Tqven, Tavdacvis saministros personals. _ agvistoSi, ruseTis sahaero Zalebs ieriSi pir vel rigSi xom qarTul sajariso nawilebze mihqonda. Cvens sainJinro batalionTan erTad gorSi ganTav sebuli iyo satanko brigadac, romelic dabombes da albaT gaxsovT, amas iq momsaxureTa sicocxlis msxverplic mohyva. samSoblosi da sakuTari samsaxu ris winaSe valdebulni viyaviT da nawilSi Cveuleb rivad vcxaddebodiT. faqtiurad sikvdils Tvaleb Si CavxedeT... calke imas vdardobdi, Cveni sacxovre beli saxli swored sainJinro batalionis gverdiT rom iyo ganTavsebuli, calke _ qurTaSi darCenil mSoblebsa da axloblebze, magram emociurad sakma od stabiluri var da es ambebic rogorRac gadavi tane... _ mimaCnia, rom dRes gansakuTrebiT saintereso nomris stumari gvyavxarT. Sinaarsiani mosaubre, Se saniSnavi Svilebis deda, liaxvis xeobidan devnili qalbatoni, romelmac sapasuxismgeblo samsaxur Si 20 welze meti xani marTlac warmatebiT gaatara. mSvidobian saqarTveloSi cxovrebasa da kidev bevri jildos miRebas gisurvebT! nana kaxniaSvili mkiTxvelis gverdi „Cemi meuRle wina xazze ibrZoda da ufals vexvewebodi Cemi ZmisTvis da dedasTvis ar esrola“ agvistos moaxloeba qarTul-osuri konfliqtis zonaSi macxovreblebis did nawils 2008 wlis oms axse nebs. am periodze gansakuTrebiT im adamianebisTvisaa mZime sasaubro, visac aRniSnuli konfliqti uSualod Seexo. erT-erTi maTgania sofel flavSi mcxovrebi fati farniaSvili, is qarTul-osuri ojaxidanaa, Tum ca amJamad ojaxTan erTad, saokupacio zolTan axlos, goris municipalitetis sofel flavSi cxovrobs da fsiqologiis pedagogad muSaobs. sakuTari istoriebi man eqskluziurad `liaxvis xeobas“ gauziara. _ qalbatono fati, ras niSnavs TqvenTvis agvis tos moaxloeba? _ TiTqos mZime tvirTia CemTvis pirovnulad da mZuls es periodi. es aris iara, romlis Sesaxorceb lad swori pozicia da midgomaa saWiro _ rogor gaxsendebaT 2008 wlis agvisto da ras niSnavs dRevandeli gadmosaxedidan im dros gan viTarebuli movlenebi, Tu gaviTvaliswinebT rom Tqven Sereuli ojaxis Svili xarT? _ diax mama osi, deda ki qarTveli myavs. omi, ro gorc aseTi, cudi da miuRebeli faqtia, Tumca am konkretul SemTxvevaSi eris ganviTarebis rogorc sawyisis, identificirebisTvis `saukeTeso~ piro baa.subieqturobis gancda anacvlebs yovelTvis obieqturobaSi aseT SemTxvevebSi xoda me rogorc erT-erTi warmomadgeneli am subieqtir-obieqturo bis ayalmayalSi da mtkicebaSi movyevi da momxdaris SefasebaSi me mainc obieqturobis prezunciobas ase vamyareb-~ faqtiuri omi saqarTvelom fiqtiuri war mosaxviT moigo da Tavs mogvaxvia saluTar ers ilu ziuri warmosaxvis meTodiT~ mtkivneulia roca erSi xdeba mokveTa im gumbaTis saidanac zarebs rekden. situacia roca daiZaba 2008-Si bavSvebi gavaride, Tumca me sofelSi 11 agvistomde davrCi, me saxlSi viyavi, Cemi meuRle ki wina xazze, Zma da deda ki cxin valSi, meuRles velodebodi, ufals vexvewebodi Tundac cixeSi wasuliyo oRond dedisTvis da Zmis Tvis ar esrola. CemTvis yvelaze mtkivneuli kidev iciT ra iyo? 2009- Si upiloto TviTmfrinavi rom Camovarda Cven Tan soflis erT-erT baRSi da ori gamnaRmeli gar daicvala da Cemi vaJi daSavda da osebi mTaze gad modgnen da tirodnen qalebic da kacebic maT arc sergo(Cemi vaJi) egonaT cocxali es iyo saSineleba mis Tvalwin afeTqdnen gamnaRmelebi. bedad, sergos erT-erTma gamnaRmelma xeli kra gaiwieo da mis zur gis ukan aRmoCnda sergo. aq CvenTan maTi saxelobis wyaroc gaakeTes. _ Tqven axseneT rom deda da Zma cxinvalSi iyvnen omis dros, iq cxovrobdnen maSin? _ ara, Cemi Zma 2008 wlis 1 agvistos Camovida mos kovidan cxinvalSi Cveni binis dasabruneblad. Sesas yidad naxevari milioni rubli rom gadaixada dedas daureka gaxarebulma Camodi saxli davibruneo, 3 ag vistos dedac Sevida da me-2 omic iq gadaitana. Turme mezobelma kacma sardafSi damalul dedas uTxra rom viRac mRebriSvilia mkvdari stalinis quCazeo da netav Seni siZe xomaraao, deda isterikaSi Cavar dnila, Cems Zmas fanris Suqze uxoxia muxlebiT mic valebulamde da rom unaxavs da is aryofila aravin daminaxoso xis ZirSi mivCeCdi da vtirodio.( Cemma Zmam fici dado dedis winaSe rom iaraRs ar aiRebda da dResac vaJkacurad asrulebs fics dedis pati viscemasTan erTad, deda xom qarTveli myavs) _ deda dRes isev cxinvalSi cxovrobs? _ ki da dResac qarTulad metyvelebs iq, sadac amis T vis sji an da rom ekiTxe bi an Tu ra tom, aseT pasuxs scems _ „ar una dagaviwydeT,rom Cven mainc erTad yofna gviweriao,amiT xom mainc gagaxsendebi To(usaSvelod Tavmdabalia amasTan erTad)~is gmi robis,sakuTari eris interesebis damcvelia da qa lobis etalonia CemTvis. dedas situacias Tu gaviTvaliawinebT, ufro tradiciul doneze, Tumca sakuTari identobis pa tiviscemiT aiZula maTac pativi ecaT,es kidev gam yarda warsulSi misi arsebiTobiT da bevri iseTi qmedebiT, rasac SemdgomSi ndoba da urTierToba moyveba. _ rogorc CvenTvis cnobilia, Tqvenc cxinvalSi cxovrobdiT, rogor gaxsendebaT dRes es qalaqi? _ CemSi gancdaze meti monatreba da nostalgiaa, am dros tvini gamoimuSavebs iseT TviTgadarCenis sxvadasxva faqtors, rasac- mosmena, interesi, Sexeba ,Caxuteba da patieba hqvia, xom gagigiaT ufro metad gwyins da guli gtkiva imisgan, vinc Zalian giyvars aseTi, ram moxda or ers Soris, Tumca ubralo ada mianuri urTierTobis diplomatia visac gaaCnia mas ndobis mopoveba da urTieroba ar gauWirdeba- obi eqturi ganwyobilebiT da sworad argumentirebuli strategiiT. CemTvis cxinvali aris gemo, romelic 21 mkiTxvelis gverdi arasodes dagaviwydeba, suni, romelic sul genatre ba da adgili sadac mniSvnelovani raRac dagrCa, ro melic sul gWirdeba da gaxsovs da gWirdeba. uamravi ram maxsendeba, Tumca erT-erTi yvelaze gamorCeuli faqti is iyo, 16- wlis rom gavxdi orni, me da mama speqtaklze wavediT, manamde sul ojaxiT davdiodiT (savaldebulosaviT yovel paraskevs) da foieSi marto Cven viyaviT didi Taiguli damxvda. me re moxda individualurad gacnoba mamas nacnobTa wris(Tanamdebobis pirebis) Zalian amayobda CemiT, man urTierToba, pativiscema, ufros-umcrosoba, mosmena, zogadad kultura da TavSekavebuloba mas wavla sakuTari qcevebiT da mamaSviluri urTierTo bebiT. _ rogor xedavT ubralo moqalaqeebma, qarTulosur mxares macxovreblebma rogor unda moagva ron es konfliqti politikisgan damoukideblad, Tu aris SesaZlebeli maTi CarTulobiT Catexili xide bis aRdgena? _ problema yovelTvis mogvarebadia, Tumca kon fliqtis mogvareba misi ganviTarebis eskalaciebi dan gamomdinare rTuli procesia. samwuxaroa, rom amis recepti ar arsebobs. es ufro drois da sworad samoqmedo diplomatiis politikis ambavia. vfiqrob, rom warsuli dasabamia axali da metad daxvewili mo mavlis. esaubra nino CibCiuri 8 wlis merec ver davbrundiT 2008 wliss agvistos omis Semdeg 8 weli gavida. isev is gancda maqvs, SiSs, dards mxolod nostal gia daemata, nostalgia da monatreba sakuTari miwawylis, sakuTari mxaris, sakuTari soflis da saxlis. me patara liaxvis xeobidan var, sofel disevidan, is toriuli, eTnografiuli ZeglebiT, eklesia-monas trebiT mdidar soflidan. misi tyis Sriali, wyaros CuxCuxi da surneli axlac maxsovs. axlac vgrZnob TiTqos isev iq var, marTalia 8 weli gavida rac so feli davtoveT, mxolod Soridan vucqeriT sasazR vro zolidan gugutianT karidan, gabalaxebul mo uvlel sofels TiTqos sofeli arasodes arsebula. omi mxolod wignebSi da filmebSi gvqonda nanaxi da gagebuli, babuebi rom gviyvebodnen TavianTi gmi robis Sesaxeb Tu rogor ibZodnen did samamulo om Si Cven zogjer gvegona rom zRaprebs gviyvebodnen da azviadebdnen, magram es yvelaferi Cven gamovca deT- gaqceva, SiSi sikvdilis da gadarCena sakuTari Tavis, Tumca mTeli bavSoba xom am gancdebSi gava tareT. 20 weli, 1988 wlidan 2008 wlamde vtovebdiT sofels srolis da tankebis, betereebis xmaurSi, damfrTxali qalebi da bavSvebi axloblebTan mezo bel sofelSi an qalaqSi vixiznebodiT da ukan maleve vbrundebodiT situacis CawynarebisTanave, guSin deli dResaviT maxsovs rogor davtoveT 6 agvistos sofeli, SiSisa da gaurkvevlobis grZnobiT soflis qalebma da bavSvebma, im imediT rom ukan Zalian male davbrundebodiT. mas mere 8 weli gavida magram ukan aRar davbrundiT. soflis Sesaxeb mxolod warsulSi mogonebebiT vsaubrobT an maSin, rodesac Tanasof lelebi erTmaneTs vinmes dakrZalvaze Tu Sevxvde biT an vinmes qorwilze. seqtemberi gviaxlovdeba da omis Semdeg dabadebuli Taoba skolaSi misasvlelaT emzadeba da vixsenebT Cvens bavSobas da maT vuyve biT Cveni skolis Sesaxeb, Tu rogori didi da lama zi skola gvqonda man xom bevr gansacdels gauZlo 22 ramdenjer yofila misi dangrevis da ganadgurebis mcdeloba, ramdeni niWieri ganaTlebuli pirovneba aRizarda im skolaSi, skola soflis ganapiras osuri soflis xelCuis sazRvarTan iyo, dRes disevis saSu alo skola damwvari da ganadgurebulia. miWirs war sul droSi laparaki soflis Sesaxeb. legenda zRapa riviT vyvebiT da gadavcemT Tu rogori iyo Cveni mi wa-wyali, yvela devnilis auxdeneli ocnebaa odesme kidev vnaxoT sofeli da davbrundeT Cvens miwa wyal ze. aRar arsebobdes devnili sakuTar qveyanaSi. iza oqropiriZe mkiTxvelis gverdi am diliT ialqani auSva dilis Zlevamosilma amorZalma da brZolis velidan gaaZeva Ramis guSagi. Cveulma sro lis xmam, rom maiZula gaRviZeba. saaTmac dilis Svi di mamcno da zantad movavle Cemi sarkmlidan zamT ris gacrecil suraTs Tvali. am diliT isev isrod nen, isev ismoda arc Tu Soridan afeTqebis yru, Ca gubuli xma,aseTi mSobliuri rom gamxdara CemTvis. saaTi ukve rvas aCvenebs me rom zamTris dilasaviT gacrecili, nislSi gaxveul wveriaxos vuyureb im transportis molodinSi zogjer lodinic amao, rom aRmoCndeba xolme. vuyureb da vocdebi,ra martoa. yovel diliT vxvdebiT ase me da wveriaxo. arc is mcems xmas, arc me. is albaT drom daamunja, tki vilma, me ki misma mdgomareobis yurebam, uadamiano bam erT dros ase naCvevi rom iyo, gzad da bilikad, rom edeboda xolme fexqveS xeobis patara walkotSi gadamsvlelT. ramdenjer guli saguledan amomvar dnia, swored wveriaxodan xeobaSi daSvebisas im sxva siTboTi gamTbari xalxis molodinSi, monatreba dawretili me rom melodeba Sesavsebad. Camaval mzesaviT nela,usicocxlod Sevida sof lad 96-wliani fordi, nomeriT _ 971. arc Tu gasak viri erTi mgzavriT, is rom isev iq idga Secvlili, kopeb Sekruli, TiTqos sxva ram dardi Semoswoloda gulze. me ki ar maviwydeboda dila gaJRenTili Cveu li denTis suniT. lika kasraZe 23 mkiTxvelis gverdi monstera da 2008 wlis agvisto gorSi 11 agvistoa, meoTxe dRe omis dawyebidan. gorSi, Cvens saxlSi mxolod mama da me varT. yvela danarCe ni, Cveni ojaxidan, TbilisSi arian gaxiznulebi Cemi rZlis naTesavebis ojaxebSi gadanawildnen. dedaCe mi, Cemi Svilebi, Cemi Zma, rZali, bavSvebi. mama da mec wesiT, maTTan erTad unda vyofiliyaviT, rom ara Ce mi daJinebuli survili-memuSava, mekeTebina repor taJebi cxeli adgilidan. dRes rom vfiqrob, ra iyo amgvari survilis mize zi, mivedi daskvnamde, rom es ubralod warmoadgen da sababs, rogorme ar mimetovebina Cemi saxli, rom lis gareSe darCenis albaToba im dReebSi ucxadesad igrZnoboda. araferi iZleoda miniSnebas gvefiqra, rom Cvenc ar viqceodiT devnilebad Cveni saxle bidan, Cveni qalaqidan, iseve, rogorc asobiT aTasi sxva adamiani, saqarTvelos moqalaqeebi. amitomac, Tundac muSaobis sababiT, veWidebodi iq yofnis Se saZleblobis yovel wuTs, yovel wams. Cemi, msoflioSi yvelaze humanuri da yvelaze mixvedrili mama marto rom ar damtovda, amas bevri fiqri, ra Tqma unda, ar sWirdeboda. Cems gamo darCa gorSi. iq, sadac bombebi cvioda da sadac wina dRes pirdapir quCaSi, dabombvis gamo dangreul saxlebs Soris gardacvlili adamianebis fotoebi Cemi saku Tari xelebiT gadaviRe. 11 agvistos, diliT saxlidan fexiT gavedi. media centri, rac adgilobrivi telekompaniis SenobaSi funqcionirebda, daxuruli damxvda. rogorc miv xvdi mas aRar ganuaxlebia muSaoba wina saRamodan, mas Semdeg, rac iq aRSfoTebuli Semovarda giorgi karbelaSvili, maSindeli sahaero navigaciis samsa xuris xelmZRvaneli da media centrSi myof Jurna listebs aRelvebulma, maRal tonSi mouwoda: „aq ras akeTebT, Cqara, yvelani qvemoT, sardafSi (CadiT), ha erSi 8 TviTmfrinavi trialebs da ar viciT bombebs rodis Camoyrian“. mis mowodebebs yvela daemorCila. goka gabaSvili da maSindeli gubernatori lado var ZelaSvili, romlebic media centrSi imyofebodnen, aseve qarTveli da ucxoeli Jurnalistebi, qvemoT CavediT. televiziis ezoSi SevityveT, rom sardafi 24 gaumarTavi iyo, amdenad Tavis iq Sefarebac _ SeuZ lebeli. am drosve daiwyes media centridan aparatu ris gamotana da sadRac gaxizvna. cota xanSi tele viziis ezoSi myofma xalxi daifanta, goka gabaSvili da lado varZelaSvili TbilisSi gaemgzavrnen. ami tomac meore dRes, anu 11 agvistos diliT, veRaravin vnaxe adgilobrivi municipalitetis SenobaSi, sadac daxuruli mediacentridan mivedi. municipalitetis samive sarTuli moviare da mxolod erTi adamiani vnaxe, isic teqnikuri personalis warmomadgeneli, romelsac kompiuteris monitorebi sadRac mihqon da. yvela oTaxi carieli iyo. aq ver naxavdiT verc erT oficialur pirs, visgan intervius Cawerac iqne boda SesaZlebeli. saxlSi dabrunebuls mamaCemi mtkice gadawyveti lebiT damxvda goridan wasvlis aucileblobis Sesa xeb. manqana, romlisTvis benzinic wina dResve moi maraga, ezoSi idga. es is erTaderTi saSualeba iyo, riTac goridan wavidodiT da riTac SegveZlo wag veRo imdeni ram, ramdenic masze daeteoda. qalaqSi gaCereba sicocxlisTvis risks zrdida. SeiZleboda saxli veRarc gvenaxa verasdros. veRar gvenaxa Cveni nivTebi, sagnebi, rasTanac mTeli cxovreba gvakavSi rebda. pirvel rigSi rac manqanaSi Cavde, es fotoal bomebi iyo. uklebliv yvela foto, rac ki Cvens ojax Si moipoveboda. erTia, rodesac fiqrob saxlis da kargvis SesaZleblobaze, meore da amaze gacilebiT uaresi ki fotoebis gareSe darCenis albaTobaa. es igivea, aRmoCnde mogonebebis gareSe, warsulis gare Se. mivxvdi, rom fotoebi iyo yvelaze Zvirfasi, rac saxlidan unda wameRo. monstera monstera mcenarea, didi, lamazi, mwvane, daWri li foTlebiT da sahaero fesvebiT. dedaCemi bevrs ecada mis gaxarebas da bolos da bolos gamouvida. monsteram Cvens saxlSi ixara da zrda daiwyo. qoTa ni, romelSic axlac cxovrobs, dedaCemis mopirke Tebulia didi xnis manZilze nagrovebi damtveuli WurWlis natexebiT. am mcenaris Tavisebureba ima Sic mdgomareobs, rom SegiZlia akontrolo, for ma misce. Cven gvindoda monstera maRali yofiliyo, amitomac specialuri sayrdenebi dasWirda zrdis procesSi. mcenare maT eyrdnoba da zemoT adis. 2008 wlis agvistoSi Cveni saxlis monstera sayrdenis mo rig Secvlas saWiroebda. dedaCemma amis Sesaxeb ram denjerme daiwuwuna mamas gasagonad. monsterasTvis sayrdenebis uzrunvelyofa misi kompetencia iyo. swored im, omidan meoTxe dRes, rodesac saxl sa da manqanas Soris davrbodi da SeZlebisdagvarad vtvirTavdi mas aucilebeli da ZneladSesalevi niv TebiT, mamaCemma CaquCi da xis naWrebi moimaraga da lursmnebis daWedeba daiwyo. Semdeg nakeToba sax lSi amoitana, qoTanSi CaarWo da monsteras mimagre bas Seudga... saxlSi, sadac SeiZleboda veRarasdros davbrunebuliyaviT, romelic iqneb okupaciis qveS aTeuli wlebis ganmavlobaSi rCeboda, mamaCemi mons teras cxovrebis ukeTes pirobebs uqmnida. Tbilisisken gzaze imdeni araferi gvisaubria, Zi riTadad imis Sesaxeb gavcvaleT informacia, ra wa moviReT da ra davtoveT. Tbili tansacmeli, plede bi, wignebi, jam-WurWeli. absoluturad cariel gzaze movdiodiT. yelSi iyo is grZnoba (usaSinlesi), sakuTari saxlidan ga mogdebuli rom xar, magram am dros rom arc aravis gamougdixar, ar uTqvams wadio. gamogdebulad yof nis gadawyvetileba rom Tavad miiRe, pragmatulobis gamo, uZlurobis gamo, sicocxlis riskis gamo, oku paciis qveS cxovrebis SiSis gamo, Seni cxovrebis gan kargvis SeuZleblobis gamo. mkiTxvelis gverdi pomidori da qaTmebi Cemi rZlis ojaxi omis msxverpli gaxda. sofeli Zarwemi maTTvis dResac miuwvdomelia. omis dReebSi saxli yvelam datova ojaxis uxucesi wevris garda, romlis mtkice gadawyvetilebas warmoadgenda, arc erT SemTxvevaSi ar wamosuliyo adgilidan, sadac daibada, gaizarda da mTeli cxovreba gaatara. mas Semdeg, rac gavrcelda cnobebi Zarwemis ga dawvis Sesaxeb, ojaxma sofelSi marto darCenil wevrs verafriT miakvlia. saomari moqmedebebis dasru lebidan oci dRis Semdegac aravin icoda, is cocxa li iyo Tu ara. maTi saxlis dawvis Sesaxeb ambavma CamoaRwia, informacia ki Tavad mesakuTris Sesaxeb ucnobi iyo. naTesavebis daxmarebiT, daaxloebiT er Ti Tvis Semdeg, rogorc iqna, mis kvals miagnes. ro gor ekida cecxli da iwvoda sakuTari saxli cocx lad naxa baRSi damalulma. gadamwvar kar-midamos mainc ver moscilda da ramdeni dRe isev axlomaxlo imaleboda. mogvianebiT, nacnobma osebma rusebis mier okupirebul da marTul teritoriaze gamoapa res da bolos ojaxis wevrebma is fulis sanacvlod gamoisyides. miSa papa axla cocxali aRaraa. saxlis gadawviT da malvaSi yofniT miRebuli stresi mou SuSebeli aRmoCnda. Cemi rZlis bebia eTnikurad osia. dardobda qar Tvel qmar-Svilze da SviliSvilebze da os debsa da Zmebze. miSa papa rom Camoiyvanes, maT Sexvedras Se veswari: uCemod rogor iyavi Se ubeduroo _ pir velad es hkiTxa. mere da mere gadavidnen saxlisa da baRis, saqonlisa da frinvelebis ambebis mokiTxvaze. Zroxa waiyvaneso.? qaTmebio? qaTmebs bolo dRemde vuvlidi da wamosvlis win pomidvis baRSi SevuSvio. bebiam es ambavi Seicxada, qmari datuqsa: es ra giqnia, es rogor gaakeTe, pomidvris baRSi ram SegaSvebina qaTmebi, xom sul gaafuWebdnen pomidorso. isev pomidori pomidori simboloa, zogadi saxelia imisa, rasac Tavad vqmniT, rac sakuTari xeliT mogvyavs da rac Cvens mier gaRebuli zrunvis gamo Zalian Zvirfas deba. am Zvirfasis dakargva an misi dakargvis SiSi, xSirad agresiuli nabijebis gadadgmisken ubiZgebs adamians. omidan oTxi weli iyo gasuli, rodesac Cemma me gobarma mTxova rusi JurnalistebisTvis gamewia megzuroba gorSi (Jurnalistika is profesiaa, ro melsac sazRvrebi ar aqvs, ar aqvs arc akrZalvebi, sa nam araeTikurobis mijnamde ar mixval). davTanxmdi. stumrebi cxinvalSic namyofebi aR moCndnen, axalgorSic da osi kolegebidan bevri nac nobi hyavdaT. erTderTi maTganze rusi Jurnalis tisgan moTxrobilma ambavma ki pomidvis simbolo CemTvis pomidvis wesad gadaaqcia. ambavi aseTia: cxinvaleli Jurnalisti, romel Tanac Cemi stumari aseve stumrobda, 90-ian wlebSi Tavad iRebda monawileobas saomar moqmedebebSi da es gadawyvetileba pomidvrebis gamo miiRo. „raa? ra pomidvirebi?“- vekiTxebi Cem rus stumars, romelic cxinvaleli Jurnalistis pomidvrebis ambavs miy veba: 90-ian wlebSi, rodesac politikuri viTareba daiZaba da finansuri mdgomareobac gauaresda, man, jer kidev araJurnalistma, saxlTan patara saTbu ri moawyo da pomidvrebi dargo. misTvis aRmoCena, axali, sixarulis momgvreli ambavi iyo dakvirveba imaze, yoveldRiurad rogor izrdeboda, mrgvalde boda da siwiTlisken midioda pomidori da swored im dros, rodesac mosavlis aRebas oriorde kvira uklda, saqarTvelos mxridan bunebrivi airis miwo deba Seuwyda cxinvals. mesaTburisTvis es zurgSi laxvari iyo. misi wvaleba wyalSi iyreboda: pomido ri fuWdeboda da amas sakuTari TvaliT xedavda (Se saZloa, mesaTburem arc icoda imis Taobaze, rom am dros bunebrivi airi saqarTveloSic gaiTiSa, radgan ruseTidan misi mowodeba Sewyda). sruliad aRSfo Tebulma cxinvalelma pomidvris moyvana mainc ar daiSala da amjerad, ukeTesi meurneobis mosawyo bad sofelSi gadavida, yvela politikosis jinaze. iyida nakveTi, moawyo, rogorc saWiro iyo da iq ukve 90-ianebis omma miuswro jer kidev mouwevel mosa vals. pomidors mokrefa ar eRirsa. es bolo wveTi aRmoCnda misi moTminebis WiqisTvis da swored amis Semdeg cxinvalelma mesaTburem xelSi iaraRi aiRo da araformalur SeiaraRebul razmSi Caewera, rome lic Semdgom osebsa da qarTvelebs Soris gamarTul SeiaraRebul dapirispirebebSi CaerTo. Cemi stumari ambobda, cxinvaleli mesaTbure daJi nebiT mimtkicebda, rom ara pomidvrebis gafuWeba da am niadagze dagrovili agresia, omSi ar CaverTvebodio. Tumca mesaTbures ambavi amiT ar sruldeba. dRes is Jurnalisti da pacifistia. gamocdilebam omis po litikis samzareuloSic Caaxeda da axla ukve aRar aqvs dadebiTi Sefasebebi saomari moqmedebebis Sesa xeb. pomidvrebi misTvis travma aRmoCnda da daifica, cxovrebaSi aRar gavekarebio. Tumca, rogorc xdeba xolme, gavida wlebi da mesaTburem sakuTari gadawy vetileba eWvqveS daayena.rogorc Cemi stumari miam bobda, swored 2008 wels, zafxulSi Cveni osi kolega mesamed Seudga pomidvrebis moyvanas da omic daiwyo. iaraRi mas, marTalia, aRar auRia, magram faqtia, rom politikam misi miswrafeba gardeningisadmi daasamara. epilogi agvistos meore naxevarSi, rodesac Cveni devni loba da srulda da gorSi dabruneba SesaZlebeli gaxda, dedaCemma monsteras axali sayrdeni saxlSi Tvalis pirvelive movlebaze SeniSna. 2008 wlis agvistos omis Semdeg daaxloebiT 80 aTasi ojaxi sacxovrebeli saxlis gareSe darCa. nino dalaqiSvili 25 mkiTxvelis gverdi `08.08.08~ omi daiwyo da dasrulda. brZolac daiwyo, magram ar dasrulebula. sakuTar TavTan brZola grZelde ba, arc warsulTan, tkivilTan brZola dasrulebu la, ver daiviwyeb, ver moiSoreb ganvlils. sakuTar TavTan marto darCenils mainc Segaxsenebs Tavs. ti rili iyo, glovac, SiSic, imedgacruebac, umweobac da arsad gamqrala, is yvelganaa, yvelasTanaa. zogi ar imCnevs, zogi mZafrad ganicdis, zogic ebrZvis. cxovrebac brZolaa, brZola gadarCenisTvis, miTu metes erTxel gadarCenils imuniteti giZlierdeba, raTa ukuagdo yoveli dabrkoleba, TiTqos TamaSs hgavs. Senc giTamaSia sadRac warsulSi, magram es sxvanairi TamaSi iyo, romelic Sens Tvalwin moxda. am TamaSma wagarTva yvelaferi, sxvebis mier dadgmulma „damalobana-daWerobanam“ dagimsxvria yvela ocne ba, yvela imedi, Sen gaxdi „momwyvdeuli msxverpli“. im dros verc gaacnobiere, arc gindoda masSi monawi leoba. ratom CagrTes?! da mainc ra aris omi?! ratom iwyeben?! ratom gxdian mis monawiles, marionets, msxverpls?! nuTu es gindoda?! ara, namdvilad ara. Sen Tvalwin ar dacemula bombi. Sen Tvalwin ar damwvara saxli. Sen Tvalwin ar momkvdara adamiani, magram Sen es igrZeni, Sen itire ucremlod, sadRac TavSesafris bnel kuTxeSi, Sen gaige, rom is rac ga gaCnda aRaraa. aRarc is adamiania, romelic Seqmeni. ai ase ubralod aRar arsebobs. ra rTuli da ucnauri warmosadgenia araa?! rogor kargav yvelafers wame bis meas edSi. viRac iRebs asanTis erT Rers da ram denime wuTSi yvelaferi qreba, ferflad da kvamlad iqceva da mas mere iwyeba „cxovreba“, ufro sworad arseboba cxovrebisTvis. gtkiva, magram ar aZlev Tavs uflebas gtkiodes, Zlieri unda iyo, rom tkivili daamarcxo. es TavisTavad, magram sxvanairad Zlieri unda iyo, radgan Sen erTi didi brZola ukve gamoi are, amitom uaresis molodinSi ufro Zlieri unda iyo. yvelafers Tavidan iwyeb, Tavidan ibadebi, sxva nairad gixaria, sxvanairad gtkiva mZafrad, dafaru 26 lad, SenTvis. genatreba, magram monatreba maSinaa sasiamovno roca molodini gaqvs misi xilvis, magram monatreba mtanjvelia, roca imedi ar arsebobs. gin da gaixseno rogori iyavi, ver ixseneb. cdilob, mag ram Cerdebi, radgan erT gaxsenebas sxva ramis gax seneba mohyveba da isev itanjebi. yvelaze cudi isaa, rom ginda Seexo, igrZno, dainaxo erTxel mainc, mag ram SeuZlebelia. roca yvelafers kargav Zlierdebi, sxvisi dacvis instiqti giZlierdeba. xan ise mZafrad gaqvs es sur vili, rom mere Tavad gikvirs Senive saqcielis, ra saWiro iyo zedmetad gabuqeba?! magram sinamdvile Si, gulis siRrmeSi geSinia maTi dakargvis, Sen ukve dakarge, ici ukve ra grZnobaa. amitom Zlieri, uxeSi, civi Canxar, magram am civi gamometyvelebis da uZiro Tvalebis miRma sulia, romelsac erTxel etkina, me rec, magram is Zlieri, samudamo tkivili iyo, amitom ipova aseTi gamosavali. axali adamiani Seqmna. sinam dvileSi ki uyvars kidevac, magram ver ambobs, stkiva, uxaria, magram ver gamoxatavs. emociuria, mgrZnobi area, magram xSirad uWirs gamoxatva. bevrs fiqrobs, cotas laparakobs. cdilobs Rimili iswavlos. iRi mis maSin roca bednieria, SeiZleba iSviaTad, magram mainc, radgan ar unda yalbi iyos es Rimili. `misi~ sayvareli ricxvi Svidia, romelsac `didma rvianma~ gaaswro, ukan Camoitova. omi usamarTlobaa, romlis Sedegi dauTvleli da gamousworebelia. is xan cocxal gvamebad gvaqcevs, xanac monstrebad an da ubralod uiaraRo mebrZolebad, romlebic erTi omis mere sul mzadyofnaSi arian, radgan kidev er Txel ar gaxdnen usamarTlobis msxverplni da tkivi lisagan kidev erTxel ar ganerTxnen miwaze. axla ma Ti cxovrebac omia, omi tyviebis gareSe. brZola isev grZeldeba. Cven isev gvtkiva „is“ da isini. iyvire usamarTlobis amosaZirkvad. iyvire manam de, sanam xmis iogebi ar getkineba da emociisgan ar daiclebi. iyvire, Zlierad iyvire, radgan maT Cveni warsuli dawves da ar dagvaviwydes rom am yvelaf ris merec SeiZleba cxovrebis dawyeba axali, sufTa, TeTri furclidan, arasdros dagvaviwydes. Tamar SoSitaSvili kulinaria picis momzadeba saxlis pirobebSi „liaxvis xeobis~ mkiTxvels kulinariul recepts amjerad karaleTis dasaxlebaSi mcxovrebi nona ni kogosova gauziarebs. is picis moyvarulebs misi mom zadebis wess gaacnobs. misi TqmiT amgvarad momzade buli pica ugemrielesi gamodis. nona nikogosova: warmogidgenT martiv recepts picis saxlis pirobebSi mosamzadeblad. picis moyva rulebi gulgrili ar darCebiT. momzadebisTvis saWiroa: 1 kg fqvili, 25gr safuari. 30 gr Saqari. 15 gr ma rili. 100 gr margarini. 100 gr zeTi. momzadeba: TasSi CavyaroT fqvili gavukeToT guli. gul Si CavayaroT safuari da Saqari, davasxaT 1 Cais Wiqa Tbili wyali da davelodoT safuaris amofuebas. da narCeni ingredientebi SemovuwyoT garSemo. da mov ziloT comi Tbili wyliT. comi rom amofuvdeba 2-3 jer CavziloT zeTiani xeliT , fqvili ar gamoviye noT. gavyoT oTx nawilad. am masidan gamodis 4 didi pica. gavawyoT survilisamebr. aA seve ugemrielesi gamodis pica Semdegi receptiT: saWiro ingredientebi: 2,5 Wiqa fqvili 1 C/k mSrali safuari 1 C/k Saqari 100 ml. wyali 1,5 s/k mcenareuli zeTi mesamedi C/k marili 2 cali qaTmis file 1 Tavi xaxvi 2 cali pomidori 10 cali soko Sampinioni/qama 1 cali bulgaruli wiwaka 3 s/k tomatis sousi 200 gr. yveli mocarela 150 gr. magari yveli `momzadebis wesi~ 1. gaalRveT safuari Tbil wyalSi. 2. jamSi CayareT fqvili, daamateT marili , Saqari. moasxiT gamlRvali safuari da mcenareuli zeTi. Se urieT da mozileT comi. 3. daamrgvaleT comi, gadaafareT sufTa naWeri da dadgiT 1 saaTi, sanam comi kargad ar amova. 4. amasobaSi qaTmis files naWrebs moayareT marili da wiwaka, swrafad SebraweT zeTSi yvela mxridan da Semdeg SedgiT RumelSi, sanam bolomde ar momzadde ba. bolos, gaagrileT da daWeriT patara kubikebad. 5. amosuli comi gaabrtyeleT da gadaitaneT sacxob langarze(moayareT fqvili), wausviT zemodan pamidvris sousi, moayareT gaxexili yveli mocare la. zemodan lamazad moawyveT daWrili qaTmis file, daWrili soko da xaxvi, pomidori da mwvane bulgaru li wiwaka. 6. picas moayareT gaxexili magari yveli da acx veT 15 wuTis ganmavlobaSi winaswar 200g s-mde gaxu rebul RumelSi. rubrika moamzada nino CibCiurma 27 kultura „mSvidobis gzavnilebi“ ergneTidan cxinvalis mosazRvre sofel ergneTSi RonisZieba „mSvidobis gzavnilebi“ gaimarTa. proeqti, romelic gam yof xazTan mdebare soflis mosaxleobisTvis gamofenis mowyobasa da kulturuli RonisZiebis Catarebas gulisxmobda, a(a)ip „kavkasiuri mozaikam“ ganaxorciela. ergneTSi moewyo qarTul-osuri urTierTobebis amsaxveli fotoebisa (saojaxo albomebidan) da qarTveli da osi mxatvrebis namuSevrebis gamofena. ergneTis mcxovrebi lia ClaCiZe, romelmac bav Svoba cxinvalSi gaatara, TiToeul fotosTan did xans Cerdeboda. am fotoebze man cxinvaleli Tanak laselebi, pedagogebi, megobrebi, mezoblebi da bavS vobis eqimic ki aRmoaCina. misi azriT, samwuxaro isaa, rom fotoebze dafiqsirebul mraval adamianTan dRes urTierToba gawyvetilia. Catarda koncerti, sadac Sesrulebuli iyo qarTuli da osuri simRere bi da cekvebi, waikiTxes qarTul-osuri leqsebi. proeqtis mizania warmoaCinos qarTvelebisa da osebis megobroba da saerTo kulturuli faseulo bebi. RonisZiebas eswrebodnen goris, lagodexisa da axmetis raionis soflebis macxovreblebi, samTav robo da arasamTavrobo organizaciis warmomadgen lebi. RonisZieba saqarTvelos kulturisa da ZeglTa dacvis saministrom daafinansa. saokupacio gamyof xazTan specialurad Ronis ZiebisTvis axmetis raionis sofel fiCxovanidan karlo qelexsaevi Camovida, romelmac damswre sa zogadoebas osur enaze megobrobasa da siyvarulze umRera. is ambobs, rom saqarTveloSi mcxovreb osebs qarTvel megobrebTan erTad qarTul-osuri urTi erTobebis aRdgenaSi gansakuTrebuli rolis TamaSi SeuZliaT. misi azriT, Serigebis procesi gardauva lia. organizaciis xelmZRvaneli profesori naira bepieva didi xania qarTul-osuri urTierTobebis 28 aRdgenis mimarTulebiT muSaobs. pirveli, rac man megobrebTan erTad gaakeTa, lagodexis raionis so fel areSferanSi 90-ian wlebSi afeTqebuli kosta xeTagurovis Zegli aRadgina. mogvianebiT misi Ta osnobiT qarTul da osur enebze gamoica „osuri ze pirsityviereba“, qarTuli da osuri poeziis anTo logia, osi mwerlisa da sazogado moRvawis, kosta xeTagurovis, leqsebisa da poemebis krebuli. bolos ki gamoica qarTul-osuri da osur-qarTuli sasa ubro. naira bepievas azriT, urTierTpativiscemis, urTierTsiyvarulis da mSvidobis zeimis xmebi erg neTidan cxinvalSic aucileblad CaaRwevs. saministros warmomadgenel aleqsandre griga laSvilis azriT, kulturaTa dialogis xelSewyoba da gamyof xazTan mcxovrebi axalgazrdebisTvis in formaciis miwodeba, urTierTobebis gaumjobesebis TvalsazrisiT, mniSvnelovani nabijia. qarTuli da osuri simRerebi da cekvebi gviano bamde gagrZelda. samxreT oseTis droebiT adminis traciasTan arsebuli ansambli, „narTebi“, msmenelis winaSe qarTul-osuri repertuariT wardga. Ronis Ziebis dasasruls iqve, ritualebis saxlSi, saxelda xelo sufrac gaiSala. ergneTelebma ucbad qarTuli xaWapuri, osuri xabizgini da CaxaraJini gamoacxves. Rvinoc gaCnda da mSvidobis sadRegrZeloc Seisva. „kavkasiuri mozaika“ msgavsi proeqtebis gagrZele bas momavalSic apirebs. nino CibCiuri kultura eqskursia borjomis xeobaSi verxvebis devnilTa dasaxlebaSi mcxorvebma axalgazrdebma borjomis xeobis RirsSesaniSnaobebi moinaxu les. eqskursiaSi monawileoba qurTis municipalitetidan devnilma 14-dan 20 wlamde asakis 20-ma axalagzrdam miiRo. eqskursiis farglebSi axalgazrdebma wminda serafim sarovelis saxelobis dedaTa monasteri, CiTaxe vis wminda giorgis saxelobis monasteri(mwvane monasteri) da sadgeris dedaTa monasteri moinaxules, bolos ki borjomis parksac estumrnen. eqskursias axldnen qurTis municipalitetis gamgeobis warmomadgenlebi Tea yoCiSvili da Tea turaSvili. Tea yoCiSvili: „qurTis municipalitetis gamgeobis organizebiT borjomis mimarTulebiT eqskursia mo ewyo. moviloceT serafim sarovelis monasteri, sadac gansakuTrebuli yuradReba madlis qvam miiqcia, SegveZ lo survilebi dagvewera furclebze da qvasTan Segvenaxa, rogorc aRmoCnda, yvela Cvenganis survili sakuTar miwa-wyalze dabruneba yofila. aRuwereli silamazis momswreni gavxdiT sadgerisa da mwvane monastrebSi. Sem deg parkSi gadavinacvleT, sadac bavSvebi Zalian gaerTnen. imedia aseTi emociebiT datvirTuli, sasiamovno dRe bevri iqneba devnili axalgazrdebis cxovrebaSi“ devnilma axalgazrdebma salaSqro ralSi monawileoba miiRes molaSqreTa erovnuli federaciisa da sportis da axalgazrdobis saqmeTa saministros organize biT, saguramoSi, Tbilisis erovnuli parkis teri toriaze salaSqro rali moewyo, masSi monawileoba devnilma axalgazrdebmac miiRes. laSqroba-Sejibr Si monawileobas xuTi 18-dan 29 wlamde axalgazris gan Semdgari 12 gundi iRebda, aqedan 4 gundi devnili municipalitetebis warmomadgenlebiT iyo dakomp leqtebuli. SejibrSi qurTis municipalitetis gun dic CaerTo da man meore adgilis dakaveba moaxerxa, pirveli adgili ki TiRvis municipalitetis gundma moipova. specialurad SejibrisTvis gundebisTvis bilikebi moewyo, maT damaluli niSnulebis povna da kiTxvebze pasuxis gacema daevalaT. qurTis munici palitetidan devnilTa gundSi sergo melanaSvili, Tornike garayanaSvili, aluda RerkenaSvili, nika RerkenaSvili da vefxo maisuraZe iricxebodnan. am gundma aTidan rva kiTxvaze sworad upasuxa da, Sesa bamisad, meore adgili moipova. qurTis municipali tetis gamgeobidan axalagzrdebTan erTad salome qaliaSvili da maia joxaZe imyofebodnen. salome qaliaSvili(qurTis municipalitetis ga naTlebis, kulturis, sportisa da axalgazrdul saqmeTa, janmrTelobisa da socialuri samsaxuris specialisti): „SejibrSi monawileobis misaRebad, axalgazrdebi sxvadasxva devnilTa dasaxlebebedan avarCieT sportuli principiT. Zalian damRleli, magram sasiamovno dRe gamodga. niWieri axalgazrde bi gvayvda, gvasaxeles qurTis municipaliteti. ins truqtormac aRniSna, rom aseTi energiuli bavSvebi jer ar minaxavso.“ gverdi moamzada uCa gogiZem 29 kultura sulis sazRvarTan mimdinare wlis 19 ivliss, saqarTvelos qalTa sabWos, samxreT oseTis administraciis da goris municipa litetis gamgeobis egidiT, Sida qarTlSi, sazRvrispira sofel niqozSi Catarda mravalerovani saiubileo saxalxo zeimi _ `siyvaruli gzad da xidad“. niqozma didi siyvaruliT umaspinZla tyup das, or umSvenieres qalbatons, eqims, profesors ia daviTaia-xeTagurs da mweralsa da sazogado moRvawes, wminda giorgis oq ros ordenis mflobels mzia xeTagurs. zeimSi TiTqmis mTeli saqarTvelo monawileobda. umzeo dRes uamravi siyvaruliT savse guli amzia nebda... sxvadasxva regionebidan Camotanili humani taruli tvirTi daurigda: mravalSvilianebs, omSi daRupulTa ojaxebs, unarSezRudulebs, sawolze mijaWvulebs; mosaxleobas Cautarda samedicino momsaxureba, daurigdaT medikamentebi, produqti, tansacmeli... ambulatorias saCuqrad gadaeca inva lidis etli. saqvelmoqmedo aqciaSi monawilebda: axalgoris qalTa sabWom uzrunvelyo `barambos“ da `zedazenis „ produqtis Camotana da mosaxleobis Tvis darigeba; aseve, RonisZiebis Catarebis erT-er Ti organizatori da aqtiuri monawile iyo Sida qar Tlis qalTa sabWo(Tamar muradova, mariza abramiZe). Tornike darjaniam niqozel bavSvebs saCuqrad gadasca wignebi ` simarTlis qalaqi“, nino veSagul ma Jurnal `Wiamaias“ nomrebi; humanitarul aqciaSi monawileoba miiRes siRnaRis da sagarejos munici `aversi“, `barambo“, `zedazeni“... samxreT oseTis ad ministraciam TerTmet ojaxs gadasca humanitaruli paketi... Jurnalistma diana gigiaZem uamravi did-pa tara gaaxara ulamazesi maisurebiTa da kabebiT... qalTa sabWos warmomadgenlobam niu-orkidan (ma nana Citauri) humanitaruli tvirTi gadasca mraval Svilian ojaxebs, organizaciam `qalebi mSvidobisa da sicocxlisaTvis“ daxmareba gauwia omSi daRu pulTa ojaxebs; azerbaijanis qalTa komitetis warmomadgenlo bam (leila suleimanova), somex qalTa organizaciam `SuSaniki“ (susana xaCaturiani) da rus qalTa komi tetma (ala beJenceva), mcxeTa-mTianeTis qalTa sab Wom (marina xarxelauri) _ Tanadgoma gauwies saqar Tvelos qalTa saWos... palitetebma... `fufalas“ kostiumSi gamowyobili sagarejos Teatris msaxiobi naTela diRmelaSvili mTeli dRis ganmavlobaSi uSurvelad arigebda si xaruls da siyvaruls da aqciis monawileTa Soris eZebda Siolas... `ipova“ kidec da samaxsovro fotoc gadaiRo... saqarTvelos xelisuflebam miiRo kanoni mTis Sesaxeb. sofeli niqozic moxvda am siaSi. mosaxle obas uamravi kiTxva gauCnda... qalTa sabWos iuris ti nana jiqia Sexvda mosaxleobas da yvela kiTxvaze amomwuravi pasuxi gasca. grandiozul dResaswauls brwyinvaled uxelm ZRvanela samxreT oseTis kulturis ganyofilebis gamgem Tamar xizaniSvilma... mas yuradRebis miRma ar darCenia arc stumari, arc-maspinZeli; 30 kultura niqozis mosaxleoba bednieri iyo imiT, rom maT sofels wilad xvda pativi emaspinZla usayvarlesi poetisTvis da Tavs ar zogavdnen, rom samudamod daemaxsovrebinaT Tavi stumrebisTvis. mowiwebiT daabijebdnen naomar miwaze mwerlebi, mecnierebis da xelovnebis sxvadasxva sferos warmomadgenlebi... stumrebsa da maspinZlebs Soris Zalian male damyar da megobruli, guliTadi urTierToba. zeimis stum rebi iyvnen agreTve: ansabli `lomisi“ da `maCabela“, `ainungis“ prezidenti gari auqsi. saqarTvelos qalTa sabWos sapatio medliT da jildovdnen am saocari dRis mizezTa mizezni, ori amagdari qalbatoni ia daviTaia da mzia xeTaguri! sapatio jildo iubilareba saqarTvelos qalTa sab Wos Tavmjdomarem, qalbatonma mzeqala SaniZem ga dasca. mzia xeTaguri erT-erT mogonebaSi wers: `skoli dan dabrunebulebs xSirad gvxvdeboda werili: _ `ia da mzia, aba, Tqven iciT, dRes ra sargeblobas mou tanT qveyanas...“ _ maSin ra icoda `qalaqis dedam“, Tavadac mravalerovani saxalxo dResaswaulis mona wileni yofiliyvnen... stumrebma moinaxules niqozis RvTismSoblis sa xelobis taZari da taZarTan arsebuli saxelovnebo skola. STabeWdilebam yovelgvar molodins gadaa Warba: skolis bazazea Crdilebis Teatri, iReben ani maciur filmebs... aris xatvis, simReris, cekvis wre... deda evlalia bavSvebs aswavlis xelsaqmes... qsovi liT qmnian saocar naxatebs, qsoven gobelinebs... xuTi soflidan asze meti bavSvi dadis saxelovnebo skolaSi. mama daviTi(WiRlaZe) am bavSvebis sulis mesaWea! skolis miRma sazRvaria! mzisgula bavSvebi siyvarulis sazRvars aSeneben... ician, mtrobiT dan greuls siyvaruli gaamTlianebs! deda eklesisiis wiaRSi iRwvian da icaven samSoblos sazRvars patara mesazRvreebi! zeimma gvianobamde gastana... davemSvidobeT sixa ruliT acremlebul maspinZlebs. ufleba ar gvqonda 2008wlis 8 agvistos, SindisSi, rusul batalionTan uTanasworo omSi daRupuli 17 gmiris memoriali ar olqis mTavarma pediatrma, ra saxelovan Svilebs uzrdida qveyanas... sulis sazRvarze da janmrTelo bis sadarajoze erTgulad dganan da kavkasieli qa lebisTvis damaxasiaTebeli erTgulebiT icaven enas, mamuls da sarwmunoebas... sxvagvarad _ar ZaluZT! qalTa sabWos Tanadgomisa da daxmarebisaTvis, saqarTvelos qalTa sabWos sigelebiT dajildov dnen samxreT oseTis administraciis xelmZRvaneli dimitri sanakoevi da amave administraciis kultu ris ganyofilebis gamge Tamar xizaniSvili, ansamb lebi: `maCabela“ da `lomisi“; dRis 12 saaTidan, ubadruki mavTulxlarTebiT SemosazRvrul sofelSi ismoda qarTuli da osu ri simRera... ver davijereb, os da rus jariskacebs wamierad mainc rom ar uyivla gulSi survilma, rom mogvenaxulebina... ansablma `lomisma“ da memorial Tan daCoqilma qalbatonebma `iavnana“ umReres ma radisobasTan naziareb gmirebs... im dRis sixaruli gagvinaxevra Tvalebbriala Cvidmetma fotom! sama radiso xsovna maT! 19 ivlisi iyo sulis zeimi! is unda Catarebuli yo swored iq, sadac Catarda! mzia xeTaguris poezia Tiris monastris wminda kalTebidan mironiviT moe dineba da siyvaruliT da imediT avsebs Cvens cxov rebas... dae, idinos misi leqsis mdinarem soflidan sofelSi, qalaqidan qalaqSi, gulidan gulSi da iyos mSvidoba da siyvaruli Cvens mravalerovan samSob loSi! cicino babuciZe 31 sporti devnili gundebi gardamavali CempionatisTvis emzadebian saqarTvelos safexburTo Cempionati momavali wlidan gazafxuli-Semodgomis sistemaze gadadis, amitomac wels e.w. gardamavali Cempionati Catarde ba, romelic agvistoSi daiwyeba da sam Tves gastans. swored meore ligis gardamavali CempionatisTvis daiwyo mzadeba aCabeTis liaxvma. gundi TbilisSi, sportkompleqs „Satilis“ stadionze varjiSobs. „liaxvma“ erTi testmatCi ukve iTamaSa soxumis „di namosTan“, sadac 1:2 daTmo Sexvedra, dagegmilia ki dev ramdenime sakontrolo Sexvedris gamarTva. ro gorc „liaxvis“ xelZRvanelobam gangvicxada, gasu li sezonis Semdeg aCabeTelTa rigebi gundis Ziri Tadma birTvma datova da axla, faqtobrivad, axali gundis mSenebloba mimdinareobs. „samwuxarod, yvela sezonze axali gundis mSeneb loba gviwevs. ZiriTadi Semadgenlobis 8 fexburTe li gundidan wavida, axali moTamaSeebi miviReT da vakvirdebiT. soxumis „cxumidan“ dagvibrunda Cveni kapitani zviad xaWapuriZe, romelsac mZime travma hqonda da didi dro gaucda. CvenTan varjiSobs san dro qristesiaSvili, igi Cveni erT-erTi wamyvani fexburTeli iyo, bolos pirveli ligis cxinvalis „liaxvSi“ gamodioda. amJamad poloneTSi wasvlis va rianti aqvs da vnaxoT ra iqneba, Tu CvenTan darCeba Zalian gagvaZlierebs. Znelia gardamavali Cempionatis saukeTeso or gundSi moxvde, roca sxva gundebis moTamaSeebs 500600 lari aqvT xelfasi, Sen ki faqtobrivad verafers aZlev fexburTels. wina sezonSi minimalur premias50 lars mainc vaZlevdiT mogebul matCze, axla esac aRaraa. stadionisa da mosamzadebeli pirobebis mxriv ki problema ar gvaqvs, risTvisac qurTis mu nicipalietis gamgeobas madlobas vuxdiT.“ _ acxa debs safexburTo skola „liaxvis“ direqtori vax tang yazaxaSvili. aCabeTis `liaxvis~ xelmZRvanelebi imeds 1999-2000 wlebSi dabadebul devnil fexburTelebze amyareben: „Zalian meimedeba am axalagzrdebis. maTi umrav lesoba liaxvis xeobidan devnilia, gvinda Cveni mxa ris axalgazrdebiT moxdes gundSi im danaklisis Sev seba, rasac yoveli sezonis damTavrebisas vxvdebiT. am asakSi dabadebulebi ori wlis win erTad TamaSob dnen da samxreT oseTis pirvelobac moiges. iZulebi Ti Sesveneba hqondaT, magram biWebi ukve Sekrebile bi arian da kargi pirobebic aqvT savarjiSod. gundi monawileobas an Tbilisis an afxazeTis ligaze mii Rebs. didi imedi maqvs, rom WabukTa gundidan ukve erT weliwadSi ufrosTa gundSic miviRebT Sevse bas~. _ daamata vaxtang yazaxaSvilma. 32 „Sekreba 15 ivliss daviwyeT, ZiriTadad fizikur momzadebas gavdivarT. yovel wels erTi da igive me ordeba- fexburTelebisgan viclebiT. wina sezon Si kargi Sedegi vaCveneT, magram Cveni moTamaSeebi finansurad ufro SeZlebulma gundebma waiyvanes. „cxumTan“ gamarTul amxanagur matCSi axladmosul fexburTelebs davakvirdiT, ramdenimem imedi ar gagvimarTla. gvyavs axali mekare, romelic liax vis xeobidanaa- aleqsandre WuluxaZe, igi 1998 wels aris dabadebuli, perspeqtiuli mekarea da imedis TvaliT vuyurebT. vnaxoT ra iqneba, mondomebulebi varT da imedia es dagvifasdeba“- aCabeTis „liaxvis“ mTavari mwvrTneli ivane babuciZe. mzadeba daiwyo cxinvalis „liaxvmac“, romelic pirveli ligis gardamav CempionatSi iTamaSebs. gun dma Semadgenloba ganaaxla da gorSi, Tengiz burja naZis stadionis saTadarigo moedanze varjiSobs. „liaxvis“ pressamsaxuris mier gavrcelebuli in formaciiT, gundi ZiriTadad axalgazrda moTama SeebiT gaZlierda. darCa ramdenime gamocdili fex burTeli, gamosarCevia, rom „liaxvSi“ dabrunda Tav damsxmeli rezi barabaZe. „Cempionati 17 agvistos iwyeba, Cven yoveldRi urad vivarjiSebT, raTa sezons srul mzadyofnaSi SevxvdeT. rac Seexeba samomavlo gegmebs, gundSi sab rZolo ganwyobaa, vcdilobT, „liaxvi“ konkuretuna riani da angariSgasawevi gundi iyos. klubSi Zireuli cvlilebebi ganxorcielda, ram denime gamocdili fexburTeli darCa, gundi Ziri Tadad axalgazrda fexburTelebiT dakompleqtde ba. aRsaniSnavia, rom klubs kviprosidan dabrunebu li rezi barabaZe SemouerTda.“- acxadebs cxinvalis „liaxvis“ mTavari mwvrTneli malxaz Jvania. uCa gogiZe poezia davijero? satevari vinc moZmeze gamoscada, siyvaruli borotebiT sZlia, vinc gayida mSvenieri afxdazeTi, davijero, mas qarTveli hqvia?! vinc savarZels samaCablo anacvala da mtkvrisaken gza Seukra liaxvs, vinc kodori ubrZolvelad Caabara, dagvaSora soxumsa da cxinvals. vinc qarTvelebs ucxoeTSi erekeba, stumrisaTvis kari gauRia, vinc dakarga es lamazi miwa-wyali, davijero, mas qarTveli hqvia?! or gzaTagan barabas gza avirCieT, aseT qcevas ugnureba hqvia, vinc simware ar igema, isic viciT, tkbilis gemo man gaigo gvian. vinc sarkeSi Tqveni laqa daganaxaT, mtrad miiReT, dauSineT tyvia, simarTle rom urmiT dadis, naTqvamia da miznamde miaRwevso, gvian. sanam CvenTvis sxivma gamoanaTos da sinaTlem gza dauxSos wyvdiads, ar iqneba, wyalma aRma idinos-da mtkvarma guli ar gauxsnas liaxvs. manana (magdana) oTinaSvili omi ar genaxoT, Svilebo! `omi ar genaxoT Svilebo“ gvlocavda aniCka bebia, ...netavi wamogaxeda, ganaxa ra ambebia?!... dalewes, gadaaqcies szRvari, adgil-samani, gvxoces, Rirsi ar gagvxades qelexisa da samaris. gaRma- damwvari tyeebi, yelgamoWrili mTebia, gamoRma- nacrad qceuli yanebi da soflebia. Tqveni qveyana gadarCa, samaradiso, bebia, gulgaglejili xeobis patronad saflavebia... iqneb, mters mexad daeceT Svilebo,dedav, papano... qarTul miwaze momxduri, mospeT, ar gaaWaWanoT. dgvexsnebian yvavebi, ver amRereben balaxebs, is dRc iqneba-mercxali gamarjvebas rom gvaxarebs. RmerTo, gviSvele nasoflarebo, nasaxlarebo, gadabugulo mindvrebo, yanav, namusaxdilo, Cemo xeobav, ZirgamoTxrilo, Cemo qveyanav... riTi giSvelo, an rogor SevZlo, im tkivilis da dardis daTmena _ uamrav vaJkacs rom ar eRirsa mSvidobiT Zili, Ramis gaTeva... sadRa davkrifo Cmi iebi, rogor Cavikra gulSi yayaCo, Cems nasoflarad mqcie, RmerT, Cemi xeobis kvamlma damaxrCos... Cms samaCablos ise Sevnatri, rogorc varZias,gelaTS, zedazena, rogor davloco qarTli miwa, Tu ar movxade Tavi zedaSes, mamaCms xeli uTrTis beberi, Tvali savse aqvs sisxlis cremlebiT, erTi natvra aqvs moxucs ufalTangaZRes mSobliur miwis ferebiT... bolavs da niavs miaqvs zecaSi ferfladqceuli baR da yana, RmerTo,gviSvele, gadagvirCine, jvarze gakruli Cemi qveyana. `sikvdilTan nacekvi tango“... cas moswyda gorgali cecxlis, zRva _ sisxliT Rebavda tatnobs! cekvavdnen, biWebi, Sindiss _ sikvdilTan, sisxlian tangos! Tibavda sikvdili sicocxles, stkioda Wriloba mnaTobT, iwvoda agvisto sircxviliT, Sindis-frad awvimda tafobT... Cvidmetjer afeTqda Sindiss, yayaCos Cvidmeti naRmi! uWirda gaTeneba _ dilas, sisxliT galewili Ramis... mobezrda krwanisis velze, yayaCos _ lodini gmirTa... im lomgul vaJkacTa sisxliT, SindisTan agorda zvirTad! aborgdnen mdumare borcvebi, winaparT aRmoxdaT oxvra: _ gamagrdiT, biWebo, gamagrdiT, mamuli gvirCeba oxrad! Cvidmetjer! _ rom gaCndeT amqveynad, samSoblos _ gojic ar daTmoT! rCeulTa xvedria, Svilebo, sikvdilTan nacekvi tango! `...herio, biWebo, herio, ar gaaxaroT mterio...~ Sindisis velze mRerian, biWebi _ saiverios... cicino babuciZe 33 mematiane „Cems winaprebs Rrmad swamdaT saqarTvelos brwyinvale momavlisa“ aTaswliani istoriiT gaciskrovnebul qveyanaSi, uamravi ucxoeli mecnieri, mkvlevari,istorikosi, mwerali Tu poeti mobrZanebula. isini didi cnobis moyvareobiT ecnobodnen Cveni qveynis kulturas, mwerlobasa da xelovnebas, romlebic naklebad iyo cnobili maSindel evropaSi. swavlobdnen qarTveli kacis bunebas, cnobierebas, aanalizebdnen maT qme debebs da swor daskvnebsa da prognozebs akeTebd nen. gansakuTrebiT aRsaniSnavia ingliseli da-Zma uordropebis Canawerebi „mogzauroba saqarTvelo Si“. wignSi weria: „saqarTvelos mTavari xibli mis xalxSia. qarTvelebi aramarto Sesaxedavad arian momxibvlelni, aramed Zalian mosiyvarule da Tbili xalxia. am saocrad mxiarul, gulRia , xelgaSlil, gulwrfel, gauryvnel xalxs Soris cxovreba sauke Teso wamalia melanqoliisagan da mizantropiisagan gansakurneblad, rac kargad mogexsenebaT rac aris“ „ar vici ratom aris, rom saqarTvelos garda vera ferze vfiqrob da vlaparakob“. Cveni mamaci, suliT utexi winaprebis damsaxurebaa, oliver uordropis mier erTi saukunis winaT gamoTqmuli mosazrebebi, dResac rom ar kargaven aqtualobas. „yovel adami anis momavals am soflad _ ambobda wm. grigol fe raZe _ moaqvs rogorc saunje umTavresad sami ram. pirveli, esaa misi winaprebis mier mopovebuli, da culi da maTi gmiruli SaravandediT Semosili sam Soblo. meore, es aris masSi Canergili potencia, amaRleba dRiuri Wir-varamidan Tavisi cxovrebis umaRlesi azrisadmi dasamorCileblad da mesame _ sinTezi gancdaTa , samSoblos garSemo da samSoblo sadmi samsaxuris garSemo da Cven amas davarqviT sa xelad ena. am umTavres sad sami didi saunjiT dajil doebuli modis yoveli am qveynad da misi movaleobaa „am qveynad moqalaqeoba“. aseT adamianTa ricxvs mi 34 ekuTvneba giorgi ivanes Ze basiSvili, romlis winap rebmac TavianTi cxovreba umaRles azrs daumorCi les da im mZime droSi (vgulisxmob bolSevizms) Se inarCunes samSobloc, qristianobac, enac da SeZles „amqveynad moqalaqeoba“. Rirseulad unda icxovro, rom kvali datovo da Sens kvalze STamomavlobamac amayad gulanTebulma iaros, romelsac dresac di debulad asruleben giorgi basiSvilis STamomavle bi. inaCuneben im wminda Rirebulebebs, rac maT winap rebs sufTa sindisiT moupovebiaT. Sevxvdi mis Svi liSvils qeTevan basiSvils da, simarTle giTxraT, didad visiamovne masTan SexvedriT da saubriT. _ qeTevan Zalian rTul droSi gviwevs cxovreba: globalizacia, faseulobaTa gadafaseba, warsulis daviwyeba... am mZime epoqaSi marTlac gmirobaa Sei narCuno Seni kultura, tradiciebi. ras gaixseneb diT Tqveni saxelovani winaparTa cxovrebidan? _ basiSvilebis gvari provincia basianTan yo fila dakavSirebuli. igi winaT samxreT-dasavleT saqarTveloSi Sedioda, axla TurqeTis teritori azea. es gvari goris raionis sof. SindisSic mkvid robs. sofel qurTaSi ki me-16 saukunidan arian da saxlebulebi Cemi winaprebi, romlebic ZiriTadad sasuliero moRvaweobas eweodnen da samSoblosa da eklesias keTilad emsaxurebodnen, da amitom maT ewodebaT „mRvdliani“ . Cemi didi papis,ivane basiS vilis winapari, gabriel basiSvili, me-18 saukuneSi moRvaweobda da sofel qurTaSi wm. giorgis eklesi aSi winamZRvrad iyo dadgenili. mas xuTi vaJi hyavda, aqedan sami Svili _ saqarTvelos sxvadasxva mxareSi RvTismsaxurebas eweoda. ivane basiSvili gorSi dam kvidrebula. Zalian ganaTlebuli pirovneba yofila. garegnulad ki axovani da warmosadegi. dauwinaure mematiane biaT qalaqis fostis ufrosad. misi meuRle sofel eredvidan iyo _ qalbatoni mariam beruaSvili. maT SeeZinaT sami Svili _ giorgi, mariami da ekaterine. SeZlebuli ojaxi hqondaT. papaCemma giorgim daam Tavra kievis universiteti ori specialobiT: eko nomikuri da Semdgom fizikis fakulteti, gogonebma ki- franguli gimnazia. isini izrdebodnen erovnul da qristianuli suliskveTebiT. maT ojaxSi mTavari ganmsazRvreli iyo da aris dRemde erTguleba da ke Tilsindisiereba, samSoblos msaxureba. giorgi da qorwinda Tamar maWaraSvilze. didedas winaprebic gamorCeuli da saxelovani adamianebi iyvnen. dideda usazRvrod Seyvarebuli iyo Tavis ojaxze. Zalian Sromismoyvare da xelgamrje qali gaxldaT. amasTa nave Zalzed ganaTlebuli. gemrieli kerZebis momza debac exerxeboda. did pativs scemda qarTlSi gavr celebul kerZebs, rogoricaa: lobio, Sindis SeWa mandi, puris xarCo. papaCemi Tavisi ojaxiT pirvelad cxinvalSi dasaxlebula. sakuTar saxlSi man gaxsna qarTuli skola, meuRlesTan erTad. es iyo istori uli faqti _ pirveli qarTuli skola. saamayoa, rom Cemi winaprebis Rvawli saganmanaTleblo sferoSi , samaCaboloSi gansakuTrebiT didia. moiwvies sko laSi maswavleblebad sakuTari debi. ekaterine rva ucxo enas flobda. isini usasyidlod aswavlidnen adgilobriv axalgazrdobas. am skolaSi muSaobda vaxtang kasraZe, romelmac papaCemis dawyebuli saqme Rirseulad gaagrZela qarTuli skolis ganviTare bisaTvis. sagnebTan erTad moswavleebi swavlobdnen xelsaqmes. dideda did dros uTmobda axalgazrda gogonebis momzadebas, saojaxo saqmeebis ukeT Ses wavlisaTvis... papaCemis ojaxi Semdgom cxinvalidan TbilisSi gadavida sacxovreblad. am ojaxSi sami Svili gaCnda: gurami, givi da ciala. mamaCemi, gura mi, Zalian niWieri kaci iyo. daamTavra stalingradis metalurgiuli teqnikumi, swavla gaagrZela Tbili sis politeqnikur institutSi. kargad xatavda. misi niWi mec gamomyva da profesiad mxatvroba avirCie. oTxi gamogoneba hqonda metalurgiul qarxanaSi. mSeneblobis saministroSi sammarTvelos ufrosis Tanamdeboba ekava. garegnulad warmosadegi, Sinaga nad ki uwesieresi, uTbilesi da utkbilesi adamiani iyo mamaCemi. aranormalurad meojaxe da Svilebisa da meuRlis moyvaruli. masTan megobrobdnen: zurab sotkilava, Tengiz sigua, mika kobiaSvili, Tamaz Ca Cava da sxvebi: papaCemis ojaxSi saRamoobiT sasiamov no Sexvedrebi ewyoboda. karg SemoqmedebiT garemos qmnidnen. mamaCemis deda araCveu lebrivad mReroda da ukravda `gar monze:. mTeli ojaxi erTiandeboda musikalur samyaroSi da gasaoca ri simRerebiT harmonias uqmnid nen mudmivad Sekrebil stumrebs. msiamovnebda, roca sadilze yvela erTad ikribeboda. TqvenobiT mi marTavdnen Svilebi mSoblebs. me vgrZnobdi Svilebisa da mSoblebis erTmaneTisadmi pativiscemas, rac dRes iSviaTad gvxvdeba. saubrob dnen saqarTvelos warsulze, awm yosa da mis momavalze, winaprebis sagmiro saqmeebze. saocari damoki debuleba sufevda dedmamiSvilebs Sorisac. erTmaneTis magaliTiT izrdebodnen. exmarebodnen mSob lebs Svilebi TavianTi morCilebiT, mSoblis uRelis msubuqad tareba Si. givi samamulo omSi gaiwvies. omi dan saocar werilebs gzavnida Tavi si Zmis mimarT. Tavisi mosiyvarule guliT urCevda rom kargad moq ceuliyo, mSoblebi ar gaebrazebina da Rirseulad ecxovra. cocxali dabrunda saxlSi, tuberkuloziT daavadda da maleve gardaicvala. maTi patara da ci ala SesaniSnavad mSvenieri gogona iyo. Tbili, mosiy varule, mxiaruli, Zalian Wkviani da niWieri. Tavisi saqmis kargi mcodne. _profesiiT biologi. amayi var rom Cemi winaprebi qveyanas da eklesias erTgu lad emsaxurnen. Tavisi wvlili Seitanes zneobriv da kulturul cxovrebaSi. maT Rrmad swamdaT saqarT velos brwyinvale momavlisa. _ rogori bavSvoba gqondaT da ra dagamaxsovr daT yvelaze metad? _ bednieri bavSvoba gvqonda. laRi, xalisiani, surprizebiT aRsavse. mSoblebi Zalian bevrs gvane bivrebdnen me da Cems das. viyaviT celqebi da mous venari bavSvebi. gviyvarda TamaSi da garToba. mag ram ar viyaviT zarmacebi. kargad maxsendeba Cveni sofeli meRvrekisi. sadac mamaCemis dedis mSoblebi cxovrobdnen. zafxulobiT mTeli ojaxi CavdiodiT. saocari gancdaa. vgiJdebi qarTlis mSvenier bune baze. hqondaT didi saxli da ezo. irgvliv lamazi baR-venaxebiT garSemortymuli, WalebiTa da mindv rebiT damSvenebuli. Tbilisidan Camosuli stumre bi axalisebda Cvens ezo-kars. yvelaze metad damamax sovrda rogor emzadebodnen ufrosebi stumrebTan Sesaxvedrad. mwvane mdeloze didi xis qveS iSleboda sufra. madliani sadRegrZeloebi, qarTuli mraval Jamieri.. bunebrivi , naturaluri, urTierTobebi, rac mTavaria uTbilesi kulturu li garemo, tkbili adamianebiT aR savse, rac me ase Zalian menatreba. _ Tqveni ojaxi gaacaniT mkiTx vels. _ myavs deda _ qalbatoni iza bregvaZe, romelic profesiiT bio logia _ biologiis mecnierebaTa doqtori. deda saocrad kargi ada miania. vafaseb mis did amags Cvenda mi. yvelaferi gaakeTa imisTvis, rom me da Cems das migveRo swori aRzr da da ganaTleba. Cemi dac specialo biT biologia, ilias universitetis profesori, me mxatvroba avirCie. davamTavre Tbilisis samxatvro akademia, vmuSaob skolaSi pedago gad. Cveni winaprebis usazRvro siy varuli ganisazRvreboda did ojax Si siZlieriT da siyvaruliT. _ cxovrebam ra gaswavlaT? _ maswavla samarTlianoba da Za lian mZime gancdaa usamarTloba. nino amilaxvari 35 horoskopi agvistos Tvis astrologiuri prognozi verZi: planetaTa ganlageba warmatebas gpirdebaT ojaxuri sakiTxebis mogva rebisas. ojaxis wevrebTan da axlo na TesavebTan urTierTobaSi meti gageba da harmonia warmoiqmneba. xelsayreli droa binis keTilmowyobisTvis. maRal aqtiurobas gamoiCenT piradul urTi erTobebSi. magram gaakontroleT, rom Tqveni moqmedeba produqtiuli iyos, raTa man konfliqtebi ar gamoiwvios. Tvis pirvel naxevarSi mosalodnelia Sexvedra yofil SeyvarebulTan. saswori: Tvis ganmavlobaSi ufro aqtiuri da Seupovari gaxdebiT, Tavadac gaoc debiT sakuTari saqcieliT. gaZliere buli sasicocxlo energia gamoiyeneT produqtiulad da SemoqmedebiTad, ar daxarjoT is kamaTze. am TveSi iswav liT arCevanis swrafad gakeTebas, uars etyviT jiut adamianebs. efeqturad imoRvawevebT sportSi da karg Sedegebs miaRwevT. miznis misaRwevad gamogadge baT momxibvlelobac. kuro: agvistoSi gelodebaT bevri sasia movno urTierToba. xSirad aRmoCnde biT sasiamovno da saintereso adamia nebis garemocvaSi, SeiZenT axal megob rebs da nacnobebs, mogecemaT flirtis SesaZleblobac. warmatebulad Caivlis mokle mogzauroba, rac kmayofilebis grZnobas da sasiamovno STabeWdilebas dagitovebT, samsaxurSic metad aqtiu ri iqnebiT, mogiwevT energiulad gaar TvaT Tavi sakuTar valdebulebebs. Rriankali: swavlebis procesi warmatebulad Ca ivlis. advilad aiTvisebT axal codnas. kargi droa axali cxovrebiseuli gamoc dilebis SeZenisTvis. Tvis meore naxevari SesaniSnavi periodia Soreuli mogzau robisTvis, geqnebaT ucxoeTSi wasvlis SesaZlebloba. Tumca maRali aqtiurobiT ar gamoirCeviT, didi dro dagWirdebaT sasicocxlo Zalebis da energiis aRdge nisTvis. axali proeqtebi Tvis bolosTvis dagegmeT. tyupebi: agvistoSi warmateba finansur sfe roSi gelodebaT. gaumjobesdeba Tqve ni materialuri mdgomareoba, gaizr deba Semosavali, SeZlebT sasiamovno SenaZenis gakeTebas. xelsayreli Tvea finansuri garigebis dadebis, sakuTari danazogebis marTvisTvis ukeTesi me Todebis moZiebisTvis. gaxdebiT ufro Seupovari sapirispiro sqesis warmo madgenlebTan urTierTobisas. kirCxibi: zafxulis bolo Tves gagiCndebaT sakuTar garegnobaze zrunvis survili. xelsayreli droa sanapiroze dasvenebis, kosmetikur salonSi vizitis, sxvadasx va gamajansaRebeli procedurebisTvis, aseve garegnobis, garderobis SecvlisT vis. aqtiurobas gamoiCenT uZrav qonebas Tan dakavSirebul sakiTxebSi. kargi droa mSeneblobis, remontisTvis. naTesaveb Tan urTierToba ufro dinamiuri gaxde ba, Tumca konfliqtebic mosalodnelia. Txis rqa: planetaTa ganlageba dadebiTad aisaxeba piradul cxovrebaze. urTier Toba ufro mSvidi da harmoniuli gaxde ba, gaZlierdeba urTierTgrZnoba. axali urTierToba gadaizrdeba xangrZliv da mtkice kavSirSi. amitom yuradRebiT da akvirdiT axal adamianebs, romlebic Tqven cxovrebaSi drodadro gamoCndebian. miznis miRwevaSi dagexmarebaT gambeda oba da simtkice, warmatebis rwmena. mxo lod zustad unda gansazRvroT mizani. lomi: agvistoSi gaZlierdeba sasiamovno dasvenebis, relaqsaciisken swrafva. saukeTeso Tvea SvebulebisTvis. didi moculobis saqme TqvenTvis tvirTad iqceva. meti dro gaatareT bunebaSi, ax loblebis wreSi, Tumca ganmartoebis survilic gagiCndebaT. urTierTobeb Si pirdapirobas gamoiCenT. kargad gaa nalizeT ras ambobT, amgvarad Tavidan aicilebT utaqtobas. Tvis ganmavloba Si gelodebaT bevri mogzauroba. merwyuli: agvistos TveSi TqvenTvis damaxasi aTebeli iqneba aqtiuri swrafva axali codnis da cxovrebiseuli gamocdilebis miRebisken. es gamoixateba mogzaurobis, Tavgadasavlis, swavlebis an samecniero kvlevebisken swrafvaSi. amgvari aqtiu roba Secvlis Tqven msoflmxedvelobas. warmatebuli iqnebiT sayofacxovrebo sferoSi. SeZlebT yofiTi pirobebis ga umjobesebas da sameurneo sakiTxebis mogvarebas. qalwuli: agvisto Sesaferisi Tvea megobreb Tan da TanamoazreebTan urTierTobis Tvis, raime koleqtiur RonisZiebaSi monawileobisTvis. SesaZloa gaizar dos nacnobobis wre, aseve romantikuli xasiaTisac. maRal aqtiurobas gamoi CenT finansur sferoSi, aqtiurad gamo imuSavebT fuls, magram mis dagrovebas an samomavlod gadadebas ver SeZlebT, rac dakavSirebulia xarjebis gazrdas Tan. finansur sakiTxebSi gamoiCineT Se upovroba, simtkice da gulwrfeloba. Tevzebi: Tvis ganmavlobaSi gaaqtiurdebiT piradul da erotikul urTierTobeb Si, metad dainteresdebiT sasiyvarulo kavSirebiT, gagiCndebaT axali grZno bebi, simpatiebi. mosalodnelia axali nacnoboba, Sexvedrebi. arsebul urTi erTobebSi meti yuradReba dauTmeT erTobliv garTobas, masSi mravalfe rovneba SeitaneT. saqmeebSi moerideT zedmet risks, radgan naklebad xelsay reli periodia sarisko finansuri ope raciebisTvis. 36 mSvildosani: agvistoSi meti enTuziazmiT gana xorcielebT sakuTar gegmebs da proeq tebs. gagiCndebaT meti ideebi, romel Tac mokle xanSi ganaxorcielebT. ufro Tamami da Seupovari iqnebiT rogorc gegmebSi, aseve maT realizebaSi. megob ruli urTierToba ufro dinamiuri gaxdeba, Tqveni megobrebi da Tanamoaz reebi stimuls miscemen Tqven aqtiuro bas. intimur cxovrebaSi met harmonias miaRwevT. religia dedis locvas udidesi Zala aqvs am qveynad locvaze Zlieri araferia. locva saswaulmoqmedia. „amen getyvi Tqven: ukueTu ga qundes sarwmunoeba da ara Seurgulde... hrquaT Tu mTasa amas: aRifxuer amier da STavardi zRva sa! _ iyos egre: da yovelsa raodensa iTxovdeT locvasa Sina sarwmunoebiT, geyos Tqven“ _ (maTe XXI. 22). arsebobs SemTxveva, romlis mowme ramdenime kaci gaxda. sabavSvo moedanze qals bavSvi saTa maSod hyavda gayvanili. bavSvis deda iqve axlos merxze ijda da Tavis nacnobs esaubreboda. uec rad bavSvma gza gadauWra gamoqanebul saqanelebs. qalma es rom dainaxa, verafris gakeTeba SeZlo. verc nabijis gadadgmas aswrebda, verc saerTod xelis ganZrevas. situacia gamousworebeli Canda _ ixsenebda Semdeg erTi TviTmxilveli: dartyma gardauvali iyo da rac amas mohyveboda, imdenad cxadi gaxldaT, rom gverdiT mdgomTagan viRacam saxeze xelebi aifara, sxvam wamoiyvira. dedisTvis es ukanaskneli wami TiTqos gaiwela, dro SeCer da... erTaderTi, rac man moaswro, iyo is, rom war moTqva: „yovladwmindao RvTismSobelo gvixse ni, dagvifare da Segviwyale!“ dedam es sityvebi aCqarebiT ki ar warmoTqva, aramed mSvidad da mkafiod. bolos, raRac pauzismagvaris Semdeg, ratomRac daamata: `Tu SeiZleba“. pataram wai borZika, Tavi odnav dauxara da saqanelebianma da bavSvebianma rkinis CarCom Tavze gadaura, sul odnav aewewa Calisferi Tma.. tkbilma dedaRvTi sam gadaarCina. wminda ilia marTali arian adamianebi _ brZanebs Cveni uwmindesi patriarqi _ rom lebic yovelTvis yovelives xalxis samsaxurs swiraven. samagie rod ki arafers iTxoven. aseTi adamianebi mzes hgvanan. rogorc erTma Cvenma morwmunem brZana, mze ise gvinaTebs da gvaTbobs rom samagierod Cvengan arafers elodeba. aseT adamianTa ricxvs mie kuTvneba wm. ilia marTali. man itvirTa jvari sruliad saqarvelo isa da Seudga gologoTis aRmarTs. yovelTvis xe nayofiT Seicnoboda. wm ilia marTlis moRvaweo bis nayofi imdenad mravalmxrivi da mravalganzomilebiania, rom romelimes gamoyofa Zneldeba. erTi umTavresi albaT mainc is aris, rom man ZirSi mokveTa xe, Tu SeiZleba ase iTqvas, patriotuli nihi lizmisa. reaqciuli ruseTi patara erebSi, da rasakvirvelia qar TvelebSic, nergavda erTgvar agdebul damokidebulebas sakuTari fesvebisadmi. patara erebis TandaTanobiT gaTqvefasa da Serwymas did erebTan, gardauval kanonzomier procesad warmoaCenda. un da iTqvas zogierTi ugunuri qarTvelis nebsiTi Tu uneblie xel SewyobiT es damokidebuleba kargad imkvidrebda fexs. am dros aRi maRla xma didma iliam da iwyo qarTvelTa gons moyvana. wmindanis cxovrebas, zedapirulad gadaavleb Tvals Tu Rrmad Seiswavli erT kanonzomierebas uTuod naTlad dainaxav: arsad, arcerTi saqmis Ca fiqrebis, dawyebis Tu ganxorcielebis dros mas aranairi sakuTari interesi ar amoZravebs. yoveli misi azri, fiqri, konkretuli nabiji, sulieri, gonebrivi, fizikuri Zalisxmeva mxolod erTi mimarTulebiT midis, lamis mis yovel amosunTqvasac ki erTaderTi adresati hyavs _ es saqarTveloa. rogorc mzrunveli deda, Svilebze gadamkvdari, sakuTar Tavs rom gadadebs da mTel Zal-Rones Svilebis aRzrdisas axmars, wm. ilia marTalic mTe li Tavisi cxovrebiT ganuyoflad da uSurvelad samSoblosaTvis iyo gadadebuli ara mxolod sityviT, ara med rac mTavaria saqmiT. saqarTvelo iyo misi Svili, misi gaTeneba da daRameba, misi „Tvalis sinaTle“. didi ilia cxovrobda saqarTvelosTvis, ibrZoda saqarTvelosTvis, mokvda saqarTvelosTvis. „qristianoba, qris tes moZRvrebis garda, CvenSi hniSnavda mTeli saqarTvelos miwa-wyals, hniSnavda qarTvelobas.“ dResac mTels amier kavkasiaSi qarTveli da qristiani erTisa da imave mniSvnelobis sityvebi arian. 2 agvistos eklesia dResas waulobs wm. ilia marTlis xsenebas. Segvewios, misi locva, Cven da sruliad saqarTvelos. gverdi moamzada nino amilaxvarma 37 religia mariamobis marxva 14 agvistos iwyeba qristianul samyaroSi yovladwmida samebis Semdeg RvTismSobeli mariami idideba, rameTu igi qerubimeb ze upatiosnesia da serafimebze aRmatebuli. eklesiac gansakuTrebul pativs miagebs dedas RvTisas. udides aTormet dResaswaulTagan sami _ RvTimSoblis Soba, miZineba (romelsac eklesia marxviT xvdeba) da yovladw mida mariamis taZrad miyvaneba uSualod RvTismSoblisadmia miZRvnili. mariamobis marxva 1(14) agvistodan iwyeba da 15(28) agvistos mTavrdeba. eklesiis istoriaSi am marxvis dawyebis zusti TariRi ucnobia, ucnobia agreTve, rodis dawesda RvTismSoblis miZinebis dResaswauli. wminda mamaTa naSromebi, sadac RvTismSoblis mi Zinebazea saubari, IV saukunis bolos ar scildeba. am ukanasknelTagan erT-erTi netar ieronimes mie wereba. sxva cnoba, romelic VII saukuniT TariRdeba, ierusalimis episkopos modestis ekuTvnis. miZinebis dResaswaulisadmia miZRvnili saeklesio sagalob lebi, romlebic kozma maiumelsa (VII s.) ad ioane da maskels (VIII s.) miekuTvneba. SemorCenilia V saukneSi moRvawe anatoli patriarqis erTi sagalobelic. nil epistoleSi miZinebis marxvis Senaxvis aucileb lobis Sesaxeb werda. anastasi kesarielis cnobiT ki, mariamobis marxva sayovelTao mas Semdeg gamxdara, rac sayovelTaod iqca miZinebis dResaswaulis aRniSvna (es daaxloe biT VI saukuneSi, leon filosofosis mefobis dros momxdara), e.i. rac am dResaswaulma saeklesio kalen drebSi kuTvnili adgili daikava. ufro adre qristianul eklesiaSi, maT Soris an tioqiaSic, am marxvas ki inaxavdnen, magram igi saval debulo ar iyo, amasTan, xSirad gansazRvruli arc marxvis aRniSvnis zusti kalendaruli dro gaxldaT _ igi individualurad, mwyemsmTavarTa locva-kur saeklesio moRvawe nikifore kalistas cnobiT, mi Zinebis dResaswaulis aRniSvna mavrikiosis mefobis dros dawesebula (unda vigulisxmoT, rom im dros ukve arsebuli dResaswaulis aRniSvna dakanonda). rogorc saistorio wyaroebi da samarTlebrivi Zeg lebi gvauwyeben, saukuneebis manZilze mariamobis marx vis Senaxva yvela avtokefaluri eklesiis tradicais ar warmoadgenda. msoflio marTlmadidebelma samyarom dResaswaulis sayovelTao aRniSvna mogvianebiT, daax loebiT X-XI saukuneebidan daiwyo. samecniero lite raturaSi miTiTebulia, rom antioqiis eklesiaSi miZi nebis marxva 1060 wels patriarq ioanesa da imperator konstatine dukas gadawyvetilebiT dadginda. jer kidev me-12 saukuneSi konstantinopolis cnobili patriarqi balsamoni samwysosadmi miZRv TxeviT aResruleboda. ierusalimis kanonSi maria mobis marxva rvadRiT Semoifargleba, studiis mo nastris tipikoniT ki oTxi dRe grZeldeboda. rac Seexeba dReisaTvis marTlmadidebel eklesi aSi dawesebul marxvas, igi 1166 wels konstantinopo lis saeklesio krebaze „Zvel ganwesebaTa Tanaxmad“ dakanonda. krebis Tavmjdomare patriarqi luka yo fila. am krebis Sesaxeb balsamoni wers: „im droi saTvis orWofobdnen, Tu ramdeni dRe unda gagrZe lebuliyo miZinebisa da Sobis marxvebi, razec wmida patriarqma daamowma: „marTalia, werilobiT arsadaa dafiqsirebuli am marxvebis xangrZlivoba, magram gadmocemis safuZvelze erTi _ pirvel (15) agvis tos, meore ki TxuTmet (28) noembers unda daiwyos“. 38 moamzada nino CibCiurma საღმრთო ისტორია krebulis karavi aqamdis israelT arc saydari hqondaT, sadac salocavad erTad Seikribebodnen da arc mRvdlebi hyavdaT wirva-locvis aRsasruleb lad. yovel saxlSi ojaxis uxucesi asrulebda wirva-locvas. axla ki ufalma moses ubrZana, rom gaemar Ta sazogado saydari, sadac mTeli xalxi Seikribeboda salocavad, da daeyenebina calkeuli pirni wirvalocvis Sesasruleblad. saydris asaSeneblad mosem Sesa wevari mosTxova xalxs. maT didi sixaruliT miitanes mravali oqro, vercxli, spilenZi da Zvirfasi qve bi saydris gasakeTeblad da mosar Tavad. mosem gaakeTebina moZravi saydari (karavi), romelic iseTnairad gaa marTvina, rom roca undodaT, daS lidnen da Tan advilad waiRebdnen, da, roca surdaT isev erT adgilas dadgamdnen. am saydars erqva karavi krebulisa. krebulis karavi fardiT orad iyo gayofili. fardis iqiT ganyofi lebas erqva wmida wmidaTa, fardis aqeT d sawmidari. wmida wmidaTaSi idga oTxkuTxa skivri, romelSiac ido ficari qvisa, aTi mcnebiT war werilni. am skivrs erqva sjulis ki dobani. roca karavi krebulisa sruliad damzadda, mosem akurTxa igi, maSin Rrublis sveti Camovida masze da gars Semoertya. es iyo imis niSani, rom TviT ufalma dasaxa igi wmida adgilad da Tavis savaned. amis Sem deg es sveti Rrublisa mudam adga krebulis karavs Tavze da garSemo, sanam israelni aRTqmis qveyanaSi Sevidodnen. roca es sveti daiZvre boda da maRla avidoda, israelni aiSlebodnen xolme da gaudgebod nen gzas, roca igi gaCerdeboda da krebulis karavze CamoeSveboda, isi ni dgebodnen da droebiT binavde bodnen. wirva-locvis aRsasruleblad mosem daniSna mTeli STamomavloba iakobis erTi Svilisa, saxelad le visa. TviTon mose da aaroni misive STamomavalni iyvnen. mosem Tavisi Zma, aaroni, daniSna mRvdelmTav rad. mRvdlebad daayena misi Svi lebi, xolo momsaxureba saydrisa: karavis daSla-gamarTva, misi ga datan-gadmotana Caabara danarCen levitelT. es movaleobani maT saS viliSvilod daumkvidra. aarons STamomavlobaSi ufrosi Svili mRvdelTmTavari iyo xolme, sxvani mRvdlebi iyvnen. sawmidarSi mxolod mRvdelmTa vari da mRvdlebi Sediodnen, xalxs ki iq Sesvlis neba ar hqonda, igi wirva-locvas ismenda farTo ezoSi, romelic gars ertya krebulis ka ravs, wmida wmidaTa da yvelasaTvis Seuvali iyo. marto mRvdelmTavars hqonda neba, rom weliwadSi erTxel Sesuliyo Sig, maSin, rodesac mTe li xalxis SecodebaTa misateveblad swiravda msxverplas.