vocaboli latino[1]

Transcript

vocaboli latino[1]
NOMI PRIMA DECLINAZIONE
Acqua,-ae: acqua
Ara,-ae: altare
Causa,-ae: causa, motivo
Copia,-ae: abbondanza
Cura,-ae: preoccupazione, cura, affanno; attenzione
Dea,-ae: dea
Epistola,-ae: lettera (scritta)
Fama,ae: notizia; fama; reputazione
Filia,-ae: figlia
Fortuna,-ae: sorte; fortuna; sfortuna
Fuga,-ae: fuga
Gloria,-ae: gloria, prestigio
Gratia,-ae: favore, riconoscenza, ringraziamento
Iniuria,-ae: ingiustizia, offesa, torto
Ira,-ae: ira, sdegno
Liberta,-ae: libertà
Matrona,matronae: donna sposata
Natura,-ae: indole, natura; forma
Patrona,-ae: protettrice
Pecunia,-ae: denaro, somma di denaro.
Poena,-ae: pena, punizione
Poeta,-ae: poeta
Sagitta,-ae: freccia
Serva, -ae: schiava
Silva,-ae: selva, bosco
Stauta,-ae: statua
Sybilla,-ae: sibilla
Terra,-ae: terra
Umbra,-ae: ombra, spirito (dei morti)
Unda,-ae: onda
Via,-ae: via, cammino; metodo
Victima,-ae: vittima
Vita,-ae: vita
PLURALIA TANTUM, PRIMA DECLINAZIONE
Athenae, -arum: Atene
Cannae, -arum: Canne
Deliciae, -arum: delizia, piacere
Divitiae, -arum: ricchezza
Epulae, -arum: banchetto
Exequiae, -arum: onori funebri
Facetiae, -arum: scherzo, facezie
Indutiae, -arum: tregua
Insidiae, -arum: imboscata
Minae, -arum: minacce
Nuptiae, -arum: nozze
Syracusae, -arum: Siracusa
SIGNIFICATO DIVERSO DAL SINGOLARE AL PLURALE
PRIMA DECLIAZIONE
Acqua, -ae: acqua
Copia, -ae: abbondanza
Fortuna, -ae: sorte
Littera, -ae: lettera (dell’alfabeto)
Opera, -ae: opera, lavoro
Vigilia, -ae: veglia, turno di guardia
Acquae, -arum: bagni, acque termali
Copiae, -arum: truppe, milizie
Fortunae, -arum: ricchezze
Litterae, -arum: missiva; letteratura
Operae, -arum: operai
Vigiliae, -arum: sentinelle
NOMI SECONDA DECLINAZIONE
Amicus, -i: amico
Animus, -i: animo, spirito; coraggio
Annus, -i: anno, età
Bellum, -i: guerra
Beneficium, -ii: favore
Bonum, -i: (il) bene
Caelum, -i: cielo; clima
Consilium, -ii: consiglio; saggezza; piano; decisione
Deus, -i: dio, divinità
Filius, -ii: figlio
Imperium, -ii: oridne; potere; comando; regno
Locus, -i: luogo, paese; brano
Malum, -i: (il) male
Modus, -i: misura; ritmo; maniera
Oculus, -i: occhio, vista
Pelagus, -i: mare
Periculum, -i: pericolo, rischio
Populus, -i: popolo
Regnum, -i: regno
Signum, -i: segnale; statua; insegna
Verbum, -i: parola; frase; discorso
Vir, viri: uomo; marito; eroe
Virus, -i: veleno
Vitium, -ii: vizio; difetto; colpa
Vulgus, -i: volgo
Aevum, -i: epoca, età
Ager,agri: campo
Augurium, -ii: divinazione, profezia
Aurum, -i: oro
Auspicium, -ii: auspicio, presagio
Avus,avi: nonno
Dominus, -i: padrone, signore
Equus, -i: cavallo
Exemplum, i: esempio, modello
Fatum, -i: fato, destino, predizione
Futurum, -i: futuro
Ingenium, -ii: intelligenza
Legatus, -i: ambasciatore
Mundus, -i: mondo
Nummus, -i: moneta
Oraculum, ii: oracolo
Praesagium, -ii: presagio
Propinqui,propinquorum: parenti
Puer, -i: ragazzo
Sacrificium, -ii: sacrificio
Socer,soceri: suocero
Socius, -ii: alleato
Telum, -i: giavellotto, freccia
Vaticinium, -ii: predizione
PLURALIA TANTUM SECONDA DECLINAZIONE
Argi, -orum: Argo
Arma, -orum: armi, truppe
Cibaria, -orum: viveri, cibo
Delphi, -orum: Delfi
Hiberna, -orum: accampamento invernale
Liberi, -orum: figli
Pompeii, -orum: Pompei
Spolia, -orum: spoglie, bottino di guerra
SIGNIFICATO DIVERSO DAL SINGOLARE AL PLURALE
SECONDA DECLIAZIONE
Auxilium, -ii: aiuto
Bonum, -i: bene
Castrum, -i: castello, città fortificata
Hortus, -i: orto
Impedimentum, i: ostacolo
Ludus, -i: gioco, scuola
Auxilia, -orum: truppe ausiliare
Bona, -orum: beni, ricchezze
Castra, -orum: accampamento
Horti, -orum: giardini
Impedimenta, -orum: bagagli
Ludi, -orum: spettacoli, gare
NOMI TERZA DECLINAZIONE
Aetas, aetatis: età; vita; giovinezza
Amnis, amnis: fiume, torrente
Animal,animalis: animale, essere vivente
Amor,amoris: amore, effetto
Auctor, auctoris: autore; promotore
Auxilium, -i: aiuto, sostegno
Bos, bovis: bue, mucca
Caput, capitis: capo; origine; cima; vita
Carmen, carminis: poesia, carme; canto
Caro, carnis: carne
Civis, civis: cittadino
Civitas,civitatis: città, stato, popolazione
Classis, classis: flotta; prima classe dei cittadini
Consul,consulis: console
Corpus, corporis: corpo
Crimen, criminis: accusa; crimine, colpa, delitto
Dolor,doloris: dolore, sofferenza
Dux,ducis: comandante, guida
Eques,equitis: cavaliere
Femur, femoris: femore, coscia
Flumen, fluminis: fiume
Frater,fratris: fratello
Gens,gentis: casato, popolo, gente, stirpe
Genus, generis: genere; nascita; specie; modo
Homo,hominis: uomo, persona
Hostis,hostis: nemico
Iecur, iecoris: fegato
Ignis,ignis: fuoco, fiaccola
Iter, itineris: viaggio, marcia
Iugerum, iugeri: iugero
Iuppiter, Iovis: Giove, Zeus
Ius, iuris: diritto; legalità
Iuvenis, iuvenis: (il) giovane
Labor/laboris: fatica, opera
Legio,legionis: legione
Lex,legis: legge, norma
Liberi,liberorum: figli (in generale)
Libertas, libertatis: libertà
Litus, litoris: costa
Lux, lucis: luce
Maiores,maiorum: antenati
Mare, maris: mare
Mater,matris: madre, radice
Mens,mentis: mente, anima, opinione, intelletto
Miles,militis: soldato
Mors,mortis: mortefine
Mos,moris: costume, usanza, tradizione
Neapolis, Neapolis: Napoli
Nepos,nepotis: nipote (maschio)
Nomen, nominis: nome; titolo; fama
Nox,noctis: notte, tenebre
Ops, opis: possibilità; aiuto al pl: potere; truppe; ricchezza
Opus, operis: opera, lavoro, fatica
Os, oris: bocca; volto; viso
Ovis, ovis: pecora
Parentes,parentum/ium: genitori
Pars,partis: parte, settore
Pater,patris: padre, capofamiglia pl:senatori
Pax, pacis: pace
Plebs, plebis: plebe
Princeps, principis: responsabile, capo; sovrano
Puppis, puppis: poppa
Ratios,rationis: calcolo, ragione, metodo, modo
Rex/regis: re, sovrano
Sanguis, sanguinis: sangue; strage
Sapiens, sapientis: saggio, sapiente
Scelus, sceleris: delitto; sciagura
Sermo, sermonis: discorso, predica
Sidus, sideris: stella
Sitis, sitis: sete
Soror,sororis: sorella
Sus, suis: maiale, scrofa
Tempus, temporis: tempo
Tiberis, Tiberis: Tevere
Tussis, tussis: tosse
Urbs,urbis: città
Uxor,uxoris: moglie
Vas, vasis: vaso
Virtus,virtutis: virtù, valore, coraggio
Vis, roboris: violenza al pl: forze militari
Coluptas, voluptatis: piacere; gioia; passione
Vulnus,vulneris: ferita
Vox, vocis: voce, espressione, parola; suono
SINGULARIA TANTUM
PLURALIA TANTUM
Aes alienum, aeris alieni: debiti
Supellex, supellectilis: suppellettili
Ver, veris: primavera
Vesper, vesperis: sera
Alpes, -ium: Alpi
Fores, -ium: porta (a due battenti)
Manes, -ium: Mani (spiriti dei morti)
Moenia, -ium: mura, cinta muraria
Optimates, -(i)um: ottimati (aristocratici)
SIGNIFICATO DIVERSO DAL SINGOLARE AL PLURALE
TERZA DECLIAZIONE
Aedis, -is: tempio
Facultas, -atis: facoltà, possibilità
Finis, -is: confine; fine
Ops, opis: aiuto; forza
Pars, partis: parte
Sal, salis: sale
Aedes, -ium: casa
Facultates, -ium: sostanze
Fines, -ium: territorio
Opes, opum: ricchezze; forze militari
Partes, -ium: partiti, fazioni
Sales, -ium: arguzie, facezie
NOMI QUARTA DECLINAZIONE
Arcus, -us: arco
Casus, -us: caduta; morte; disgrazia; caso
Cornu, -us: corno, estremità
Currus, -us: cocchio; carro trionfale
Domus, -us: casa, dimora; patria
Equitatus, -us: cavalleria
Exercitus, -us: esercito
Fluctus, -us: flutto, onda; agitazione
Hortatu ducis: per esortazione del comandante
Iussu consolis: per ordine del console
Lacus, -us: lago
Metus, -us: timore, paura
Minor/Maior natu: minore/maggiore d’età
Quercus, -us: quercia
Sinus, -us: piega; veste; seno; golfo; cavità
Specus, -us: spelonca
NOMI QUINTA DECLINAZIONE
Acies, -ei: filo; punta; vista; esercito schierato,
schieramento; schiera
Dies, -ei: giorno; termine; data
Facies, -ei: forza; apparenza
Fides, -ei: fiducia, lealtà; fede
Pernicies, -ei: rovina; danno; distruzione
Res, -ei: cosa; fatto; situazione
Species, -ei: aspetto
Spes, -ei: speranza; aspettativa
CONGIUNZIONI E AVVERBI
Autem: invece, d’altra parte
Etiam, Quoque: anche
Non solum…. sed etiam: non solo…. ma anche
Interdum: talvolta, talora
Non, Haud: non
Semper: sempre
Eteniam, nam: infatti, poiché
Igitur: Dunque, quindi
At, Sed: ma
Deinde, Postea: poi, successivamente, dopo,
in seguito
Et, Atque, Ac, -que: e, sia
Nec, Neque: e non, né
Ita, sic: così
Saepe: spesso
Enim: infatti
Iam: già, ormai
Itaque, ergo: dunque, pertanto, perciò
Tamen: tuttavia
Olim: una volta
Vel: o, oppure
Aut… aut: o… o
Igitur: dunque, quindi
Adhuc: finora
Celeriter: velocemente, celermente
Certe: sicuramente, in ogni caso
Diu: a lungo
Fortiter: fortemente
Graviter: gravemente
Inde: di là; poi
Longe: lontano; di gran lunga
Magis: (di) più, maggiormente
Modo: ora; solamente
Multo, multum: molto
Nunc: ora, adesso
Parum: poco
Quidem: certamente
Sapienter: saggiamente, intelligentemente
Satis: abbastanza
Simul: contemporaneamente; insieme
Strenue: valorosamente
Tam: tanto
Tantum: tanto,talmente
Velut: come; come se
AGGETTIVI PRONOMINALI
Alius,alia,aliud: un altro (fra molti)
Alter,altera,alterum: l’altro (fra due)
Neuter,-tra,-trum: nessuno dei due
Nullus,-a,-um: nessuno
Solus,-a,-um: solo
Totus,-a,-um: tutto (nel suo insieme)
Ullus,-a,-um: alcuno
Unus,-a,-um: unico, uno,uno solo
Uter?,Utra?,Utrum?: quale dei due?
VERBI
Absum, -es, afui (e abfui), abesse: essere lontano,
distare
Adsum, -es, adfui (e affui), adesse: essere vicino,
trovarsi, essere presente
Ago, -is, egi, actum,-ĕre: fare; spingere
Audio, -is, -ivi, -itum, -ire: udire
Capio, -is, cepi, captum, -ĕre: prendere; catturare
Cognosco, -is, cognovi, cognitum, -ĕre: conoscere;
sapere
Cogo, -is, coegi, coactum, -ĕre: constringere; riunire
Credo, -is, credidi, creditum, -ĕre: credere, giudicare
Cupio, -is, cupī(v)i, cupītum, -ĕre: desiderare
intensamente, bramare
Debeo, -es: debui, debitum, -ēre: dovere
Desum, -es, defui, deesse: mancare, venire meno
Dico, -is, dixi, dictum, -ĕre: dire, parlare; narrare
Do, -as, dedi, datum, -are: dare, conferire
Duco, -is, duxi, ductum, -ĕre: condurre, guidare
Facio, -is, feci, factum, -ĕre: fare
Fugio, -is, fugi, fugitum, -ĕre: fuggire
Gero, -is, gessi, gestum, -ĕre: portare; fare,
compiere: sostenere
Habeo, -es, habui, habitum, -ēre: avere; ritenere
Iacio, -is, ieci, iactum, -ĕre: scagliare, gettare
Insum, -es, fui in, inesse: esser dentro, esserci
Intersum, -es, interfui, interesse: partecipare, essere
in mezzo, intercorrere
Iubeo, -es, iussi, iussum, -ēre: ordinare, dare ordini
Iuvo, -as, iuvi, iutum, -are: aiutare; giovare
Laudo, -as, -avi, -atum, -are: lodare
Lego, -is, legi, lectum, -ĕre: leggere
Licet, licuit/ licitum est, -ēre: è lecito
Mitto, -is, misi, missum, -ĕre: mandare
Moneo, -es, monui, monitum, -ēre: esortare
Moveo, -es, movi, motum, -ēre: muovere, spingere
Obsum, -es, obfui, obesse: nuocere, danneggiare,
essere di ostacolo
Pervenio, -is, perveni, perventum, -ire: giungere
Peto, -is, peti(v)i, petitum, -ĕre: chiedere; cercare
Pono, -is, posui, positum, -ĕre: porre, collocare
Possum, potes, potui, posse: essere in grado di
Praesum, -es, praefui, praeesse: essere a capo,
presiedere, guidare
Prohibeo, -es, prohibui, prohibitum, -ēre: proibire
Prosum, prodes, profui, prodesse: essere utile
Puto, -as, putavi, putatum, -are: pensare, ritenere
Quaero, -is, quaesi(v)i, quaesitum, -ĕre: domandare,
interrogare; richiedere
Rapio, -is, rapūi, raptum, -ĕre: rapire, portare via
Reddo, -is, reddidi, redditum, -ĕre: restituire
Relinquo, -is, relinqui, relictum, -ĕre: lasciare,
abbandonare
Scio, -is, scivi, scitum, -ire: sapere, conoscere
Sto, -as, steti, statum, -are: stare, rimanere
Subsum, -es, (fui sub o subfui), subesse: sottostare,
essere sotto, essere soggetto
Sum, es, fui, esse: essere
Supersum, -es, superfui, superesse: sopravvivere,
salvarsi, essere superstite; essere superfluo
Teneo, -es, tenui, tentum, -ēre: tenere, mantenere
Timeo, -es, timui, -ēre: temere
Venio, -is, veni, ventum, -ire: venire
Video, -es, vidi, visum, -ēre: vedere
Vinco, -is, vici, victum, -ĕre: vincere, superare
Vivo, -is, vixi, victum, -ĕre: vivere
Voco, -as, vocavi, vocatum, -are: chiamare, invocare
AGGETTIVI DI PRIMA CLASSE
Aeternus,-a,-um: eterna
Alienus,-a -um: altrui, di altri;
Altus,-a, -um : alta
Bonus,-a,-um: buona
Certus,-a,-um: certa,sicura
Clarus,-a,-um: famosa,illustre; chiara
Dignus,-a,-um: degna
Humanus,-a,-um: amabile
Longus,-a,-um: lunga,estesa
Magnus,-a,-um: grande;importante
Malus,-a-um: cattiva,malvagia; brutta
Multus,-a,-um: numerosa; molta
Noster, nostra, nostrum : nostra
Novus,-a,-um: nuova,recentemente
Parvus,-a,-um: piccola
Suus,-a,-um: sua
Tantus,-a,-um: tanta,tanto grande
Tuus,-a,-um: tua
Vester, vestra, vestrum: vostra
Beatus,-a,-um: sereno,beato
Captivus,-a,-um: preso,prigioniero,catturato
Cunctus,-a,-um: tutto quanto;ogni
Diversus,-a,-um: volto in direzioni opposte
Durus,-a,-um: duro, resistente;rozzo
Gratus,-a,-um: gradito,piacevole,grato
Honestus,-a,-um: onesto, onorato
Inferus,-a,-um: basso inferiore. Al pl. Gli dei infernali
Ingratus,-a,-um: ingrato, spiacevole
Iucundus,-a,-um: piacevole,gradito;lieto
Laetus,-a,-um: lieto,sereno,felice
Liber,-era,-erum: libero; indipendente
Paucus,-a,-um: poco,poco numeroso
Publicus,-a,- um: pubblico,ufficiale
Saevus,-a,-um: feroce,crudele,spietato
Tutus,-a,-um: sicuro, protetto
Ultimus,-a,-um: il più lontano
Verus,-a,-um: vero,sincero; attendibile
Aeger,-gra,-grum: malato,triste
Aequus,-a,-um: equo,giusto,uniforme
Ater,atra ,atrum: nero,scuro
Aureus,-a,-um: dorato, d’oro
Rapidus,-a,-um: rapido,veloce;impetuoso
Reliquus,-a,-um: rimanente,restante
Stultus,-a,-um: stolto,sciocco
Vivus,-a,-um: vivo, vitale
Falsus,-a,-um: falso
Impius,-a,-um: empio
Incertus,-a,-um: incerto,pericoloso
Infestus,-a,-um: ostile,minaccioso
Perpetuus,-a,-um: perpetuo, eterno
Plenus,-a,-um: pieno,ricco
Propius,-a,-um: proprio
Pulcher,-chra,-chrum: bello
Tacitus,-a,-um: tacito,silenzioso,segreto
Aptus,-a,-um: adatto,idoneo
Doctus,-a,-um: colto,istruito,dotto
Dubius,-a,-um: incerto, dubbioso,indeciso
Formosus,-a,-um: bello,splendido
Humanus,-a,-um: umano;gentile; educato;colto
Inimicus,-a,-um: nemico;avversario,dannoso
Nimius,-a,-um: eccessivo,troppo
Primus,-a,-um: primo;principale
Carus,-a,-um: caro,costoso; amato
Divinus,-a,-um: divino;meraviglioso
AGGETTIVI SECONDA CLASSE
Acer, acris, acre: acuto, pungente
Brevis, -e: brece; basso; stretto
Celeber, celebris, celebre: affollato; frequente
Celer, celeris, celere: celere, veloce; precipitoso
Civilis, -e: civile; politico
Communis, -e: comune, pubblico
Difficilis, -e: difficile, impegnativo
Dives, divitis: ricco
Dulcis, -e: dolce; gradito; amabile
Facilis, -e: facile, semplice; di poca importanza
Felix, felicis: fortunato; felice; favorevole
Ferox, ferocis: feroce, crudele
Fortis, -e: forte; coraggioso, tenace
Gravis, -e: grave; pesante; severo
Humilis, -e: basso; umile; modesto
Ingens, ingentis: ingente, numeroso; vasto
Levis, -e: leggere; agile
Mollis, -e: molle, flessibile
Nobilis, -e: noto, celebre; nobile
Omnis, -e: ogni, ciascuno
Par, paris: uguale; pari; equivalente
Potens, potentis: potente, autorevole
Satis (indeclinabile) : sufficiente
Similis, -e: simile
Talis, -e: tale; simile
Tenuis, -e: tenue, sottile, leggero
Tristis, -e: triste, mesto; tetro
Turpis, -e: vergognoso, infame
Utilis, -e: utile, vantaggioso
Vetus, veteris: antico, vecchio